H1 p6 en 7 Oceaanstromen en circulatiesystemen

ZEESTROMEN ALGEMEEN

Zeestromen

Zeewater

• Is zout, afkomstig van opgeloste gesteenten

• Bewegend watermassa’s aan de oppervlakte noem je stromen of driften

Zeestromen

• Temperatuur hangt af van herkomst– Afkomstig van de evenaar: warm– Afkomstig van de polen: koud

• Richting hangt af van opstuwing door de wind erboven

Coastal upwelling

• De wind stuwt aan de oppervlakte water weg– Waardoor onderin een

koude compensatiestroom opwelt

Thermohaliene circulatie = diepzeepomp

• Motor: dichtheidsverschillen door– Temperatuurverschillen (thermo):

afkoeling van warme zeestroom bij Groenland– Zoutverschillen (halien):

door afkoeling meer zout, omdat ijs water ontrekt en het zout achterlaat

Invloed op elkaar

• Door zon luchtdrukverschillen– Hierdoor wind

• Door wind en draaiing aarde zeestromen– Hierdoor warmtetransport

VERSTORINGEN VAN ZEESTROMEN

Soms zeestromen geblokkeerd

• Tijdens ijstijd (glaciaal) andere loop van zeestromen dan tijdens warme tijd (interglaciaal)– Bijv. tijdens koudste ijstijd lag Noordzeebodem droog

• Continenten verplaatsen zich– Bijv. Pangea (alle continenten aan elkaar), daardoor droog

binnenland, koude westkust en warme oostkust

El Niño

• Verstoring normale passaat- wind voor kust van Peru

• Wereldwijde gevolgen

El niño• Is hier voorbeeld van kortdurende verandering

oceaan- en atmosfeerstromen• Normaal: oostelijke passaat voor kust Zuid-

Amerika– Hierdoor koud, voedselrijk water naar boven

• El ninõ: westenwind– Hierdoor warm water van Indonesië naar Zuid-Amerika

Z.Am.normaal

Z.Am.El Ninõ

ANIMATIES

Zeestromen en El Niño, zie 15 + 43