ocena realizacji krajowego programu oczyszczania ścieków ... · krajowego programu oczyszczania...

Ocena realizacji Krajowego programu

oczyszczania ścieków komunalnych

w województwie lubuskim

Zielona Góra, 14 czerwca 2016 r.

KRAJOWY PROGRAM

OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW KOMUNALNYCH (KPOŚK)

Wdraża postanowienia dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia

21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych

Dokument ten ma na celu koordynację działań gmin i przedsiębiorstw

wodociągowo – kanalizacyjnych w zakresie budowy, rozbudowy

i modernizacji oczyszczalni ścieków komunalnych

oraz systemów kanalizacji sanitarnej

Cel: Ochrona środowiska wodnego przed niekorzystnymi skutkami

zrzutu ścieków komunalnych

KPOŚK – cel, założenia

Art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne

(Dz. U. z 2015 r., poz. 469 ze zmianami)

Aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM) powyżej

2000 powinny być wyposażone w systemy kanalizacji zbiorczej

dla ścieków komunalnych, zgodnie z ustaleniami krajowego

programu oczyszczania ścieków komunalnych.

aglomeracja – oznacza teren, na którym zaludnienie lub działalność

gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne

były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków albo

końcowego punktu zrzutu tych ścieków (art. 43 ust. 2 ustawy Prawo

wodne),

równoważna liczba mieszkańców – należy przez to rozumieć

ładunek substancji organicznych biologicznie rozkładalnych

wyrażonych jako wskaźnik pięciodobowego biochemicznego

zapotrzebowania na tlen (BZT5) w ilości 60 g tlenu na dobę

(art. 43 ust. 2 ustawy Prawo wodne),

Podstawa prawna, definicje

rzeczywista równoważna liczba mieszkańców RLMrz – obliczona

na podstawie sumy: liczby mieszkańców aglomeracji, wartości RLM

pochodzącej od osób czasowo przebywających na terenie aglomeracji

oraz wartości RLM pochodzącej z przemysłu występującego

na obszarze aglomeracji.

RLMrz aglomeracji uwzględnia:

stałych mieszkańców uwzględniając możliwości podłączeń w ramach

istniejącej aglomeracji (1 mieszkaniec = 1 RLM),

miejsca noclegowe (1 zarejestrowane miejsce noclegowe na terenie

aglomeracji = 1 RLM),

ścieki przemysłowe, odprowadzane do systemu zbierania lub

oczyszczalni ścieków komunalnych.

Sposób wyliczenia RLM aglomeracji został ujednolicony i powinien

zostać wyliczony dla wszystkich aglomeracji według sposobu

wskazanego powyżej (tzn. RLMrz)

Podstawa prawna, definicje

Realizacja KPOŚK – województwo lubuskie

W celu spełnienia wymagań dyrektywy 91/271/EWG należy tak

zaplanować i zrealizować inwestycje, aby możliwe było łączne

spełnienie poniższych warunków:

I. Wydajności oczyszczalni – dostosowanej do usuwania 100 %

ładunku zanieczyszczeń powstających w aglomeracji;

II. Standardów oczyszczania ścieków przez oczyszczalnie

- zastosowanie odpowiednich technologii oczyszczania ścieków

gwarantujących osiągnięcie wymaganych standardów

oczyszczania ścieków, w tym podwyższone usuwanie biogenów

w aglomeracjach powyżej 10 000 RLM;

III. Wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków

komunalnych – umożliwiającej spełnienie blisko 100% poziomu

obsługi.

Ocena stanu realizacji inwestycji ujętych w KPOŚK

sporządzona na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach

z realizacji KPOŚK za 2015 rok.

Aktualnie w obszarze województwa lubuskiego funkcjonuje

57 aglomeracji, w tym:

42 aglomeracje zostały wyznaczone na nowo w drodze uchwały

Sejmiku Województwa Lubuskiego (zostały zweryfikowane przy

uwzględnieniu wartości rzeczywistej RLM),

15 aglomeracji zostało utworzonych w drodze rozporządzenia

Wojewody Lubuskiego, tj. Żagań, Strzelce Krajeńskie, Sulęcin,

Kożuchów, Boczów, Trzebiechów, Babimost, Bytom Odrzański,

Szlichtyngowa, Słońsk, Dobiegniew, Górzyca, Łagów, Lubrza

i Wędrzyn – gminy te powinny w szczególności zweryfikować

aglomeracje m.in. pod kątem zgodności rzeczywistej RLM, a RLM

określonej w rozporządzeniu ustanawiającym aglomeracje.


Według stanu na koniec 2015 roku:

- z 57 aglomeracji w województwie lubuskim, wyposażonych

w 59 oczyszczalni ścieków:

w 2 aglomeracjach nie były dotrzymywane parametry jakościowe

oczyszczanych ścieków komunalnych w istniejących oczyszczalniach

ścieków komunalnych (aglomeracje: Nowogród Bobrzański, Torzym

w grupie ≥ 2 000 RLM i < 10 000 RLM),

w 54 aglomeracjach dotrzymywane były parametry jakościowe

oczyszczanych ścieków w istniejących oczyszczalniach ścieków

komunalnych, tzn. spełnione były wymogi określone w rozporządzeniu

Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy

wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji

szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2014 r. poz.

1800).


w 1 aglomeracji brak gminnej oczyszczalni ścieków komunalnych

(aglomeracja Szczaniec nieujęta w KPOŚK, w grupie ≥ 2 000 RLM i < 10 000

RLM posiada końcowy punkt zrzutu ścieków komunalnych

do aglomeracji Świebodzin).

w 4 aglomeracjach wymagane jest dostosowanie oczyszczalni do art. 5.2

- stosowanie podwyższonego usuwania biogenów na wszystkich

oczyszczalniach ścieków w aglomeracjach powyżej 10 000 RLM (aglomeracje:

Drezdenko, Sulęcin, Skwierzyna, Rzepin - potrzeba zweryfikowana zgodnie

z AKPOŚK2015).

Zgodnie z AKPOŚK2015 dodatkowo aglomeracja Łęknica (w grupie ≥ 2 000 RLM

< 10 000 RLM) wykazała w planowanych inwestycjach dostosowanie

oczyszczalni do art. 5.2.



W aglomeracjach ujętych w KPOŚK w terminie do końca 2015 r.

powinien zostać osiągnięty blisko 100% poziom obsługi

zbiorczymi systemami kanalizacyjnymi

(% RLM korzystających z systemu kanalizacyjnego):

• 98% dla aglomeracji o RLM ≥ 100 000

• 95% dla aglomeracji o RLM < 100 000

Pozostała ludność aglomeracji nieobsługiwana przez zbiorcze systemy

kanalizacyjne będzie korzystać z innych systemów oczyszczania ścieków

zapewniających ten sam poziom ochrony środowiska.


% RLM korzystających z sieci kanalizacyjnej w podziale na grupy aglomeracji

% RLM

korzystających

z sieci

kanalizacyjnej

[% RLM]

≥100 000

≥15 000 <100 000

≥10 000 <15 000

≥2 000 <10 000

98% - 100% Zielona

Góra

Gubin,

Świebodzin,

Kostrzyn nad

Odrą,

Międzyrzecz,

Słubice,

Strzelce

Krajeńskie,

Sulęcin,

Zbąszynek,

Kargowa, Pszczew,

Łęknica, Babimost,

Szlichtyngowa,

Górzyca, Krzeszyce,

Niegosławice, Trzciel,

Lubrza, Skąpe, Łagów

95% - 97,9%

-

Żary, Żagań,

Nowa Sól,

Sulechów,

Lubsko,

Wschowa

-

Iłowa, Rzepin, Boczów,

Lubniewice, Małomice,

Ośno Lubuskie, Bytom

Odrzański, Cybinka,

Świdnica


% RLM korzystających z sieci kanalizacyjnej w podziale na grupy aglomeracji

% RLM korzystających

z sieci kanalizacyjnej [% RLM]

≥100 000

≥15 000 <100 000

≥10 000 <15 000

≥2 000 <10 000

75% - 94,9% Gorzów

Wlkp.

(85,6%)

Witnica (89,3%)

Krosno Odrzańskie

(89,2%)

Szprotawa (79,6%)

Skwierzyna (93,5%)

Drezdenko (93,1%)

Torzym (94,2%)

Czerwieńsk (93,9%)

Nowe Miasteczko (89,6%)

Nowogród Bobrzański

(87,9%)

Przytoczna (85,8)

Wędrzyn (81,4%)

Słońsk (79,2%)

55% - 74,9% - Sława (70,1%) Kożuchów (72,5%) Trzebiechów (74,6%)

Dobiegniew (73,8%)

35% - 54,9%

-

-

-

Jasień (53,9%)

Gozdnica (51,2%)

Stare Kurowo (35,4%)

Aktualizacja Krajowego programu oczyszczania ścieków

komunalnych 2015

– AKPOŚK2015

W dniu 21 kwietnia 2016 r. Rada Ministrów przyjęła Aktualizację

Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych 2015

- IVAKPOŚK

AKPOŚK2015 zawiera wykaz aglomeracji oraz planowanych

inwestycji w zakresie ich wyposażenia w systemy kanalizacji

zbiorczej oraz oczyszczalnie ścieków do dnia 31 grudnia 2015 r.

oraz w latach 2016 – 2021 (według stanu na dzień 28 lutego

2015 r.).

Wykaz inwestycji planowanych po 2015 r. wynika z dalszych

niezbędnych potrzeb zgłaszanych przez samorządy w celu

zakończenia inwestycji i wypełnienia wymogów dyrektywy

91/271/EWG, uwzględniając jednocześnie nową perspektywę

finansową 2014-2020.

AKPOŚK2015

AKPOŚK2015

AKPOŚK2015 zawiera 54 aglomeracje z terenu województwa

lubuskiego, wyposażone w 56 oczyszczalni ścieków komunalnych,

według przedziałów RLM: wg przedziałów RLM

Liczba aglomeracji

Wielkość aglomeracji

według

przedziałów RLM Liczba aglomeracji

Liczba

oczyszczalni

≥ 10 000 21 23

≥2 000 <10 000 33 33

Razem 54 56

AKPOŚK2015

Rozbieżność pomiędzy liczbą istniejących aglomeracji, a liczbą

aglomeracji ujętych w AKPOŚK2015 wynika z faktu, iż 4 aglomeracje

nie zostały ujęte w AKPOŚK2015:

Żagań (brak ankiety na potrzeby Master Planu i IV aktualizacji

KPOŚK),

Łagów (ankieta na potrzeby Master Planu i IV aktualizacji KPOŚK

przesłana po terminie),

Wschowa (brak planowanych inwestycji w ramach KPOŚK),

Szczaniec (aglomeracja wyznaczona uchwałą Sejmiku

Województwa Lubuskiego 7 września 2015 r.),

oraz uwzględnienia w dokumencie AKPOŚK2015 aglomeracji Tuplice

zlikwidowanej uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego

7 września 2015 r.

AKPOŚK2015

Inwestycje zaplanowane na lata 2016-2021

I. Zaplanowane inwestycje w zakresie wyposażenia aglomeracji

w oczyszczalnie ścieków i zapewnienie odpowiednich

standardów oczyszczania ścieków dla aglomeracji z grupy ≥ 2 000 RLM i < 10 000 RLM

BN – budowa nowej oczyszczalni ścieków – aglomeracja Kargowa,

M – modernizacja oczyszczalni ścieków – aglomeracja Bytom Odrzański,

RM – rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków

–aglomeracje: Nowogród Bobrzański, Boczów, Torzym, Lubniewice,

Trzebiechów, Ośno Lubuskie (dodatkowo likwidacja jednej z dwóch

oczyszczalni), Dobiegniew, Jasień, Świdnica,

MO – modernizacja tylko części osadowej oczyszczalni

– aglomeracje: Nowe Miasteczko, Rzepin, Stare Kurowo, Wędrzyn.

AKPOŚK2015

dla aglomeracji powyżej 10 000 RLM:

BN – budowa nowej oczyszczalni ścieków – aglomeracja

Międzyrzecz,

M – modernizacja oczyszczalni ścieków – aglomeracja Zbąszynek,

R – rozbudowa oczyszczalni ścieków – aglomeracja Słubice,

RM – rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków

– aglomeracje: Sulechów, Lubsko, Sława,

MO – modernizacja tylko części osadowej oczyszczalni

– aglomeracje: Gorzów Wlkp., Zielona Góra, Nowa Sól, Kostrzyn

nad Odrą.

AKPOŚK2015

Dodatkowo dostosowanie oczyszczalni do art. 5.2 (inwestycje

związane z koniecznością podwyższenia redukcji związków

biogennych na oczyszczalniach w aglomeracjach powyżej 10 000

RLM) – wymagają oczyszczalnie ścieków w aglomeracjach:

Drezdenko, Sulęcin, Skwierzyna, Rzepin.

Zakres finansowy inwestycji zaplanowanych przez aglomeracje

i zgłoszonych do AKPOŚK2015 po 2015 roku:

na oczyszczalnie ścieków wraz z przeróbką osadu i jego

zagospodarowaniem – 236,0 mln zł, w tym:

dla aglomeracji ≥ 2 000 RLM i < 10 000 RLM – 103,9 mln zł,

dla aglomeracji powyżej 10 000 RLM – 132,1 mln zł.

AKPOŚK2015

II. Zaplanowane inwestycje w zakresie wyposażenia w sieć

kanalizacyjną przedstawione przez aglomeracje i ujęte

w AKPOŚK2015 dotyczą:

budowy sieci kanalizacyjnej o łącznej długości 294,7 km,

w tym:

dla aglomeracji ≥ 2 000 RLM i < 10 000 RLM - 133,6 km,

dla aglomeracji powyżej 10 000 RLM - 161,1 km,

modernizacji sieci kanalizacyjnej o łącznej długości 76,3 km,

w tym:

dla aglomeracji ≥ 2 000 RLM i < 10 000 RLM – 1,2 km,

dla aglomeracji powyżej 10 000 RLM – 75,1 km.

AKPOŚK2015

Zakres finansowy powyższych inwestycji:

na budowę sieci kanalizacyjnych łącznie 330,5 mln zł, w tym:


dla aglomeracji powyżej 10 000 RLM – 106,8 mln zł,

na modernizację sieci kanalizacyjnych łącznie 84,6 mln zł, w tym:


dla aglomeracji powyżej 10 000 RLM – 83,5 mln zł.

Mapa drogowa V AKPOŚK

Mapa drogowa dla aglomeracji ubiegających się o ujęcie

w V aktualizacji Krajowego programu oczyszczania ścieków

komunalnych

Harmonogram prac:

marzec 2016 r. – udostepnienie zatwierdzonej przez Kierownictwo

Resortu „mapy drogowej” m.in. na stronie internetowej KZGW oraz

Ministerstwa Środowiska.

22 kwietnia 2016 roku gminy w obszarze województwa lubuskiego

zostały poinformowane o planowanej piątej już aktualizacji KPOŚK oraz

zasadach uwzględniania w niej aglomeracji,


marzec – wrzesień 2016 r. – wyznaczanie i weryfikacja aglomeracji

m.in. pod kątem zgodności RLM rzeczywistej (RLMrz), a RLM w akcie

prawa miejscowego (prawidłowe ustanawianie przebiegu granic

aglomeracji, w tym wielkości RLM aglomeracji, ma kluczowy wpływ na

właściwe ich wyposażenie w kanalizację i oczyszczalnie ścieków,

zapewniając spełnienie wymagań dyrektywy 91/271/EWG),

1 września 2016 r. – przekazanie ankiety do samorządów za

pośrednictwem urzędów marszałkowskich oraz udostepnienie na stronie

internetowej KZGW, (ankieta zostanie uzgodniona z DZW MŚ, DFE MŚ

oraz NFOŚiGW),

1 październik - 21 październik 2016 r. – wysłanie ankiety przez

samorządy do urzędów marszałkowskich,


24 październik – 21 listopad 2016 r. – weryfikacja ankiet przez urzędy

marszałkowskie oraz stworzenie zbiorczej tabeli uwzględniającej wszystkie

ankiety z danego województwa,

21 listopad 2016 r. – przesłanie zbiorczej tabeli ankiet z poszczególnych

województw do KZGW,

22 listopad – 30 grudzień 2016 r. – weryfikacja i przygotowanie wstępnej

bazy danych aktualizacji KPOŚK (Przekazanie ankiet do NFOŚiGW,

WFOSiGW oraz DFE w celu weryfikacji ankiet pod katem zgodności

z projektami oraz dostępnością środków. Przekazywanie na bieżąco

zweryfikowanych i uzupełnionych danych do KZGW),


styczeń – luty 2017 r. – tworzenie końcowej bazy danych na potrzeby

V AKPOŚK, przygotowanie części opisowej i zestawień zbiorczych,

marzec 2017 r. – przekazanie projektu na kierownictwo resortu.

Założenia i warunki ujęcia aglomeracji w piątej AKPOŚK:

• posiadanie obowiązującego aktu prawa miejscowego wyznaczającego

aglomerację podjętego do dnia 30 września 2016 r. (ostateczny termin

podjęcia uchwały),

• akt prawa miejscowego będzie musiał zagwarantować zgodność

z RLMrz wyliczonym wg. metodyki opisanej w IVAKPOŚK.

Maksymalne odstępstwo pomiędzy RLM w rozporządzeniu/uchwale,

a RLMrz nie może przekroczyć 5%,

• przekazanie w terminie uzupełnionej ankiety aktualizacyjnej za

pośrednictwem właściwego urzędu marszałkowskiego. Nie będą

uwzględniane aglomeracje, które przekażą ankiety z pominięciem

urzędu marszałkowskiego lub przęślą ankiety po terminie,

• nie zostaną uwzględnione aglomeracje z RLMrz mniejszym od 2 000.

Zakres ankiety aktualizacyjnej:

dane muszą dotyczyć obszaru aglomeracji zgodnej z obowiązującym

rozporządzeniem/uchwałą,

informacja powinna przedstawiać stan aglomeracji na dzień

30.09.2016 r.,

informacja o inwestycjach planowanych do realizacji musi

przedstawiać działania przewidziane od 1.10.2016 r.


Aglomeracje wyznacza, w drodze uchwały, sejmik województwa

(art. 43 ust. 2a ustawy Prawo wodne).

Wyznaczenie aglomeracji następuje po uzgodnieniu przez marszałka

województwa z właściwym dyrektorem regionalnego zarządu

gospodarki wodnej, a w zakresie obszarów objętych przynajmniej

jedną formą ochrony przyrody - z właściwym regionalnym dyrektorem

ochrony środowiska, oraz po zasięgnięciu opinii zainteresowanych

gmin, według trybu postępowania określonego w rozporządzeniu

Ministra Środowiska z dnia 22 lipca 2014 roku w sprawie sposobu

wyznaczania obszaru i granic aglomeracji (Dz. U. poz. 995).

Metodyka wyznaczania aglomeracji

Przy wyznaczaniu obszaru aglomeracji bierze się pod uwagę, że:

realizacja sieci kanalizacyjnej na obszarze aglomeracji

z doprowadzeniem do oczyszczalni ścieków albo końcowego

punktu zrzutu ścieków komunalnych powinna być uzasadniona

finansowo i technicznie, przy czym wskaźnik koncentracji nie

może być mniejszy niż 120 mieszkańców na 1 km sieci

kanalizacyjnej (poza wyjątkami określonymi w ww.

rozporządzeniu).

wskaźnik koncentracji – rozumie się przez to stosunek

przewidywanej do obsługi przez planowaną do budowy sieć

kanalizacyjną liczby mieszkańców aglomeracji do długości tej sieci,

doprowadzającej ścieki do oczyszczalni ścieków albo do końcowego

punktu zrzutu ścieków komunalnych.


Biorąc powyższe pod uwagę, wskaźnik ten powinien być

wyliczany tylko w przypadku, gdy na terenie aglomeracji

planowana jest

do wybudowania sieć kanalizacyjna.

Należy również pamiętać, że wylicza się go sumarycznie dla

wszystkich miast i/lub miejscowości (wchodzących w skład

aglomeracji), w obrębie których planuje się wykonanie inwestycji.

Nie ma możliwości włączenia w granice aglomeracji

miejscowości dla których nie został osiągnięty wymagany

wskaźnik koncentracji.


Dziękuję za uwagę

Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rolnictwa, Środowiska i Rozwoju Wsi

ocena realizacji krajowego programu oczyszczania ścieków ... · krajowego programu oczyszczania...

Documents