OchronaOchronaprzeciwpożarowaprzeciwpożarowa

w szkolew szkoledla uczniówdla uczniów

mł. bryg. mgr inż. Piotr Wójcik

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

Komenda Główna PSP

Komenda Wojewódzka PSP

Komenda Miejska/Powiatowa PSP

Jednostka Ratowniczo - Gaśnicza

Jednostka Ratowniczo - Gaśnicza

Zarząd Główny Związku OSP RP

Zarząd Wojewódzki ZOSP RP

Zarząd Gminny ZOSP RP

Ochotnicza Straż Pożarna

Zakładowe straże pożarne

Ochotnicza Straż Pożarna

Ochotnicza Straż Pożarna

Specjalistyczne Grupy Ratownicze

Schemat organizacji ochrony przeciwpożarowej w Polsce

Krajowy SystemRatowniczo - Gaśniczy

Zarząd Powiatowy ZOSP RP

2

Ustawa Kodeks pracy:Pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje

o pracownikach wyznaczonych do:

• udzielania pierwszej pomocy,

• wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Pracodawca jest obowiązany:

1) zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,

2) wyznaczyć pracowników do:

a) udzielania pierwszej pomocy,

b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,

3) zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

3

Najważniejsze pojęcia ustawy o ochronie przeciwpożarowej

Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:

•zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,

•zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,

•prowadzenie działań ratowniczych.

4

Zapobieganie pożarowi, klęsce żywiołowej lub innemu miejscowemu zagrożeniu

Art. 3.

1. Osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem.

2. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, ponoszą odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych.

5

3. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej art. 4:

Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu budowlanego lub terenu jest obowiązany:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

• wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,

• zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic,

• zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

• przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,

• zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,• ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru,

klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Znaki ochrony przeciwpożarowej - atest

Schemat transmisji sygnałów alarmowych - MONITORING

Spalanie a pożar

Podstawowe pojęcia

Pożar to:- niekontrolowane spalanie,

- w miejscu do tego nie przeznaczonym, - powodujące zagrożenie dla życia

- i straty materialne.

Materiałem palnym mogą być ciała stałe (rozdrobnienie ułatwia spalanie), ciecze oraz gazy lub pary. Proces spalania zachodzi zawsze fazie parowo powietrznej, dlatego też ‑materiały ciekłe i stałe podlegają przemianom fazowym, w konsekwencji prowadzącym do wydzielania lotnych produktów palnych. Przemiany fazowe najlepiej widać w spalaniu świecy. Wpływ stanu skupienia na szybkość spalania.

Utleniaczem najczęściej jest tlen z powietrza (20% składu, poniżej 14% tlenu spalanie płomieniowe zanika). Spalanie bezpłomieniowe, inaczej tlenie, następuje bez dostępu powietrza - to spalanie z tlenem zawartym w materiale palnym w postaci związków chemicznych lub porach materiału. Drewno zawiera 40 – 50 % tlenu. Inne utleniacze to chlor, fluor i związki tych pierwiastków.

Bodziec energetyczny może pochodzić od płomienia, iskry elektrycznej, nagrzanego elementu (przewodu). Proces spalania może być zainicjowany przez zapalenie (podgrzanie całej masy do temperatury zapalenia), zapłon (punktowy bodziec energetyczny), samozapalenie biologiczne lub chemiczne. Raz rozpoczęty proces spalania sam wytwarza ciepło do dalszego spalania.

10

Spalanie jest związane ze spełnieniem warunków trójkąta spalania.

Brak jednego elementu uniemożliwia wystąpienie spalania.

11

Grupy pożarów:A – pożary ciał stałych pochodzenia organicznego, podczas

których występuje tlenie (drewno, papier, węgiel, itp.).B – pożary cieczy palnych i ciał stałych topiących się

podczas spalania (ropopochodne, alkohole, oleje i tłuszcze).

C – pożary gazów (metan, gaz ziemny, acetylen).

D – Pożary metali (sód, potas, magnez)E – jeden z wyżej wymienionych w obrębie urządzeń

elektrycznych pod napięciem.F – pożar oleju jadalnego

12

Pożar, wypadek - jak się zachować?!

Pomyśl – co masz zrobićPomyśl – co masz zrobić

14

Jeżeli zobaczysz dym lub ogień, wypadek:Jeżeli zobaczysz dym lub ogień, wypadek:1. Zaalarmuj innych ludzi (w tym przełożonych) o zagrożeniu

i w razie potrzeby pomóż im opuścić zagrożone pomieszczenia;2. Zawiadom straż pożarną, policję, pogotowie ratunkowe lub

kierownictwo;3. Dyspozytorowi powiedz:

• rodzaj zdarzenia (pożar, wypadek, inne zagrożenie); co się pali (np. rodzaj obiektu, ilość kondygnacji),

• gdzie się pali - dokładny adres zdarzenia i jeżeli to możliwe drogę dojazdu,

• czy są zagrożeni ludzie np. uwięzieni w pomieszczeniach, na których kondygnacjach?

• czy w obrębie pożaru mogą znajdować się substancje łatwo zapalne lub niebezpieczne?

• swoje nazwisko i numer telefonu, z którego dzwonisz,• nie rozłączaj się aż dyspozytor nie potwierdzi przyjęcia zgłoszenia.

15

• Dyspozytor może oddzwonić celem sprawdzenia autentyczności zgłoszenia lub uzyskania bardziej szczegółowych danych

• Jeżeli sytuacja pozwala - przystąp do gaszenia pożaru gaśnicą lub wodą z hydrantu (wcześniej odłącz zasilanie prądu i gazu), ale bez narażania życia lub zdrowia na niebezpieczeństwo.

O tym trzeba pamiętać:

- Pożar – opanuj się; nie biegnij; nie używaj wind;

- Gaśnicą można ugasić niewielki pożar;

- Nie ryzykuj życia i zdrowia dla ratowania mienia;

- Staraj się zejść na piętro niżej lub wyjść na zewnątrz budynku – dym unosi się do góry.

- Nie otwieraj drzwi, przez które wydobywa się dym, tlen może spowodować rozwój pożaru i płomienie mogą poparzyć;

- Jeżeli pali się na kimś ubranie - zmuś go do położenia się, owiń lub przykryj go kocem, kurtką lub podobną rzeczą, tłumiąc płomienie; (w szczególnych sytuacjach możesz użyć wody).

17

- Udziel poparzonemu pierwszej pomocy: sprawdź, czy jest przytomny, jeśli nie ma ran postaraj się schłodzić poparzone miejsca wodą, zawiadom pogotowie ratunkowe.

- Nie gaś płonącego gazu, wyłącz jego dopływ i schłodź otoczenie rozproszoną wodą (np. butle gazowe);

- Nie używaj wody do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, najpierw odłącz zasilanie; (np. drewnianym kijem od szczotki), wykręć bezpieczniki;

18

• Nie ryzykuj – jeśli nie jesteś w stanie opanować pożaru - opuść budynek, pomóż innym;

• Jeżeli w pomieszczeniach, w których panuje wysoka temperatura i silne zadymienie, znajdują się ciecze łatwopalne lub inne niebezpieczne materiały (np. pirotechniczne, trujące itp.) nie próbuj sam gasić pożaru – zawiadom o tym straż pożarną;

• Zwracaj uwagę, czy nie zostanie odcięta droga ucieczki (np. przez zapalenie się mebli lub innych materiałów palnych ustawionych na drodze ewakuacyjnej);

19

- Jeżeli nie możesz opuścić zagrożonych pomieszczeń (np. wskutek silnego zadymienia klatki schodowej) zamknij drzwi (nie na klucz - utrudni to dostęp ratowników), w miarę możliwości uszczelnij szpary w drzwiach mokrymi ręcznikami lub kocem, pozostań przy oknie i czekaj na pomoc straży pożarnej;

- Nie wdychaj dymu – zasłoń usta mokrą tkaniną; jeżeli to możliwe, zmocz swoje ubranie lub owiń ciało mokrą grubą tkaniną z naturalnych materiałów (z lnu, bawełny).

- Przy podłodze jest mniej dymu i niższa temperatura, dlatego przyjęcie "niskiej pozycji" umożliwi lepszą widoczność i ułatwi oddychanie;

20

• Bezpieczna ewakuacja ludzi jest możliwa przy zachowaniu odpowiednich warunków dla dróg ewakuacyjnych i elementów wystroju wnętrz oraz ustaleniu zasad ewakuacji.

• Plan ewakuacji jest elementem Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego

• Ewakuację podejmuje się tylko, gdy w ocenie kierującego akcją ratowniczą (zarządzającego obiektem), rzeczywiście istnieje taka potrzeba.

• Obowiązkiem wszystkich osób przebywających w budynku jest współpraca oraz bezwzględne podporządkowanie się poleceniom kierującego akcją ratowniczą. Osoby powinny ewakuować się najkrótszą oznakowaną drogą ewakuacyjną poza strefę objętą pożarem lub na zewnątrz budynku.

Znaki ewakuacyjne.

21

Podstawowe zasady ewakuacji

• W drugiej kolejności ewakuuje się zwierzęta – cierpienie.

• Następnie materiały niebezpieczne pożarowo: pirotechniczne, butle z gazami palnymi, łatwopalne chemikalia, itp.,

• Materiały wartościowe: biżuteria, dokumenty, elektronika.

• Mienie niezbędne do przetrwania ludzi: odzież, pościel, żywność.

• Nie ewakuuje się przedmiotów ciężkich i o dużych wymiarach – sejfy, szafy, łóżka itp.

Postępowanie w ewakuacji Ewakuacja grupy osób -

linka lub rozwinięty wąż

Pojedyncza osoba, niewielkie zadymienie - mokry tampon na drogi oddechowe

24

Przy silnym zadymieniu

Ewakuacja przy zadymionych korytarzach

Organizacja i prowadzenie akcji ratowniczej• Akcję ratowniczą organizuje i kieruje nią PSP.• Strażacy, w zakresie niezbędnym, mają prawo korzystania z:1) dróg, gruntów i zbiorników wodnych,2) ujęć wodnych i środków gaśniczych. W okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności strażak

kierujący akcją ratowniczą ma prawo zarządzenia:1) ewakuacji ludzi i mienia z terenu objętego akcją ratowniczą,2) koniecznych prac wyburzeniowych i rozbiórkowych,3) wstrzymania komunikacji w ruchu lądowym,4) udostępnienia pojazdów, środków i przedmiotów niezbędnych do akcji

ratowniczej,5) zakazu przebywania osobom postronnym w rejonie akcji ratowniczej.

Ponadto, kierujący akcją ma prawo:1) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, jednostek

gospodarczych, organizacji społecznych i obywateli,2) odstąpienia od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne.

26

Komenda Miejska PSP w Tarnowie zaprasza na zajęcia edukacyjne:

Ul. Klikowska 39 tel. 631-70-00

Szafka hydrantowa

Hydrant wewnętrzny

Środki gaśnicze i sprzęt do ich podawaniaŚrodek gaśniczy - substancja, której podanie z wymaganą intensywnością zgodnie

z grupą pożaru umożliwia jego ugaszenie. Środki gaśnicze

· woda· piana gaśnicza· proszki gaśnicze· halony· dwutlenek węgla (CO2) i inne gazy obojętne pożarowo.

Efekty gaśnicze:• chłodzenie materiału palnego np. woda• chłodzenie strefy spalania ( prąd wody mgłowy, CO2) • izolowanie materiału palnego od utleniacza np. piana• inhibicja procesów w strefie spalania (halon, proszek)• rozrzedzanie gazów palnych, zmniejszanie stężenia tlenu (CO2, para wodna,

spaliny, gazy obojętne) • rozcieńczanie alkoholi palnych (woda),• zdmuchnięcie płomienia – prąd wody, materiał wybuch.

Podręczny sprzęt gaśniczy jest to lekki, przenośny sprzęt gaśniczy uruchamiany ręcznie służący do zwalczania pożarów w początkowej fazie

hydronetka - przenośny pojemnik wyposażony w zbiornik, pompkę tłoczną i wężyk z prądowniczką. Zawiera ok. 15 l wody.

gaśnica pianowa - należy wbić zbijak i odwrócić do góry dnem. Działania gaśnicy nie można przerwać. Gasimy pożary grupy A i B

gaśnica śniegowa - zawiera skroplony CO2. Uruchamiamy przez odkręcenie kurka, a gaśnica jest koloru srebrnego. Podczas gaszenia gaśnica staje się bardzo zimna, dlatego należy trzymać za uchwyty.

gaśnica halonowa - wypełniona cieczą o bardzo niskiej temperaturze parowania. W trakcie gaszenia halon spowalnia reakcję spalania. Obecnie wycofuje się z użycia gaśnice halonowe ze względu na niszczenie ozonu.

gaśnica proszkowa - zawiera proszek gaśniczy i gaz pod ciśnieniem np. azot, który znajduje się w zbiorniku głównym lub w dodatkowym zbiorniku.

koc gaśniczy - wykonany z tkaniny niepalnej o powierzchni ok. 2 m2. Kocem okrywamy źródło ognia, a obrzeża dokładnie dociskamy do podłoża, dzięki czemu ograniczamy dostęp tlenu do palącego się materiału

agregat gaśniczy - sprzęt gaśniczy mający zapas środków w ilości większej niż 20 kg (od 25 kg do 750 kg). Są wyposażone w kółka. Dzielimy na agregaty: pianowe, halonowe, proszkowe i śniegowe.

Przykładowe gaśnice i agregaty

Gaśnica proszkowa z manometrem Gaśnica proszkowa 9 kg proszku

Agregat proszkowy 50kg

Gaśnica śniegowa 5 kg CO2 Agregat śniegowy Gaśnica pianowa

GP-1x/n BC proszkowa (powder) waga: 2,0 kg

• Gaśnica z manometrem, który umożliwia bieżącą kontrolę sprawności gaśnicy.

GS-2x waga: 8,0 kg; GS-5x waga: 17,0 kg

Gaśnice śniegowe przeznaczone są do gaszenia pożarów z grupy BC.

Stosowane w samochodach ciężarowych, autobusach, garażach, hotelach, biurach, warsztatach, magazynach, hurtowniach, stacjach paliw

Wytłumaczyć ponownie?Wytłumaczyć ponownie?

Pytania ? Pytania ?

Dziękuję Dziękuję za uwagę.za uwagę.