Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf ·...

42
Ç Ç ocuklarda i ocuklarda i ş ş eme eme disfonksiyonu disfonksiyonu : : genel bir bak genel bir bak ış ış Dr. H.Serkan DO Dr. H.Serkan DO Ğ Ğ AN AN Uluda Uluda ğ ğ Ü Ü niversitesi T niversitesi T ı ı p Fak p Fak ü ü ltesi ltesi Ü Ü roloji AD, roloji AD, Ç Ç ocuk ocuk Ü Ü rolojisi BD, Bursa rolojisi BD, Bursa

Upload: others

Post on 29-Oct-2019

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

ÇÇocuklarda iocuklarda işşeme eme disfonksiyonudisfonksiyonu:: genel bir bakgenel bir bakışış

Dr. H.Serkan DODr. H.Serkan DOĞĞANAN

UludaUludağğ ÜÜniversitesi Tniversitesi Tııp Fakp Faküültesi ltesi ÜÜroloji AD, roloji AD, ÇÇocuk ocuk ÜÜrolojisi BD, Bursarolojisi BD, Bursa

Page 2: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

22//5454

Mesane: Mesane: İİnnervasyonunnervasyonu

N.Hipogastrikus

N.Pelvikus

Eksternal

sfinkter

İnternal

sfinkterN.Pudentalis

Sakral

işeme merkezi

Pons

C1

-C8

T1

-T12

L1

-L5

S1

-S5

Page 3: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

33//5454

Mesane: Otonom sistem kontrolMesane: Otonom sistem kontrolüü

DOLMAPERİYODU

İŞEMEPERİYODU

Supraspinalkontrol

Spinalkontrol

Supraspinalkontrol

Sempatikaktivite

Sempatikaktivite

Somatikaktivite

Üretradüz kası

Pelvis

tabanı

Üretraçizgili kası

Parasempatikaktivite

Detrusor

Somatikaktivite

Pelvis

tabanı

Üretraçizgili kası

Spinalkontrol

Sempatikaktivite

+

Parasempatikaktivite

Detrusor

Üretradüz kası

++

Page 4: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

44//5454

Sensoryal Motor

MESANE AKTİVİTESİ

Fazikaktivite

İşemeaktivitesi

KONTRAKSİYONHızlı

başlangıçfazı

Yavaş

dengefazı

Page 5: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

55//5454

Mesane Aktivitesi: Etkileyen sistemlerMesane Aktivitesi: Etkileyen sistemler

••

KolinerjikKolinerjik

sistemsistem••

KatekolaminerjikKatekolaminerjik

sistemsistem

••

PPüürinerjikrinerjik

sistemsistem••

Nitrik oksitNitrik oksit

••

DiDiğğer er peptidejikpeptidejik

sistemler (sistemler (substanssubstans

P, P, CGRP vb)CGRP vb)

Page 6: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

66//5454

Alt tipiAlt tipi

YerleYerleşşimleriimleri

M1

M2

M3

M4

M5

Santral ve periferik

sinir sistemi, otonomik

gangliyonlar, Bezler: gastrik, tükrük, gözyaşı

Kalp: atriyumSantral sinir sistemi, göz

Bezler:

gastrik, tükrük

vb.Düz kaslar: GİS, mesane, göz,hava yollarıSantral sinir sistemi

Santral sinir sistemi, sinir uçları

Santral sinir sistemi, tükrük

bezleri, iris/siliyer

kas

MuskarinikMuskarinik reseptreseptöörlerrler

Page 7: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

77//5454

Mesane duvarMesane duvarıınnıın temsili gn temsili göörrüüntntüüssüü

Parasempatik gangliyon

Postgangliyonikkolinerjik

lifler

İntersitisyel

hücreler

Subürotelyalintersitisyelhücreler

Ürotelyum

Afferentsinir

Gillespie

JI ve ark.,Cell

Tissue

Res, 2006; 325: 325-332’den uyarlanmıştır.

Kas tabakası

Page 8: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

88//5454

Mesane: Mesane: MuskarinikMuskarinik reseptreseptöör dar dağığıllıımmıı

DDetrusoretrusor

kaskasıı İİnterstisyelnterstisyel

hhüücrelercreler ÜÜrotelyumrotelyum

M2M2M3M3M1M1M5M5M4M4

M2M2M3M3M5 M5 M1M1M4M4

M2? M2? M3?M3???????

Bschleipfer

T ve ark., Life Sci., 2007; 80:2303-2307.Gillespie

JI ve ark., BJU Int., 2006; 97:379-385Abrams

P ve ark., Br

J Pharmacol., 2006; 148: 565-578Mansfield

KJ ve ark., Br

J Pharmacol., 2005; 144:1089-1099

Page 9: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

99//5454

••

SaySayııca fazla olan Mca fazla olan M 2 2 reseptreseptöörlerrler

••

Fonksiyona katkFonksiyona katkıı––

MM33

(% 95)(% 95)––

MM22

(% 5)(% 5)

Ehlert

FJ ve ark., J. Pharm. Exp. Ther., 2005; 313: 368-378Matsui

M ve ark., J Neurosci., 2002; 22(24): 10627-10632

Mesane: Mesane: MuskarinikMuskarinik

reseptreseptöör fonksiyonur fonksiyonu

Page 10: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1010//5454

Hedge

SS, Brit. J. Pharmacol, 2006;147: S80-S87

Mesane: Mesane: MuskarinikMuskarinik

reseptreseptöör fonksiyonur fonksiyonu

Page 11: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1111//5454

İşeme aktivitesiFazik

aktivite

Hızlı

başlangıçfazı

Yavaş

dengefazı

M3

> M2 M2

> M3

MESANE AKTİVİTESİ

KONTRAKSİYON

M3

Gillespie

JI, Exp

Physiol., 2003; 88.3: 343-357Finney

ve ark., BJU Int., 2007; 100:668-678’den uyarlanmıştır

Page 12: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1212//5454

AAşışırrıı Aktif MesaneAktif Mesane

••

MiyojenikMiyojenik

teoriteori––

KasdaKasda

yapyapıısal desal değğiişşiklikleriklikler

••

NNöörojenikrojenik

teoriteori––

Merkezi Merkezi inhibisyonuninhibisyonun

kalkmaskalkmasıı

••

Otonom mesane teorisiOtonom mesane teorisi––

Mesanenin Mesanenin intramuralintramural

gangliyonlargangliyonlarıı

ve lokal ve lokal

babağğlantlantıılarlarıı

ile otonom fonksiyon kazanmasile otonom fonksiyon kazanmasıı

Hashim

ve Abrams, Curr

Opin

Urol., 2007; 17: 231-236

Page 13: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1313//5454

İİdrar kontroldrar kontrolüünnüün gelin gelişşimsel simsel süürecireci

AnatomikAnatomik

FizyolojikFizyolojik

PsikolojikPsikolojik

SosyokSosyoküültltüürelrel

Page 14: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1414//5454

İİdrar kontroldrar kontrolüünnüün gelin gelişşimsel simsel süürecireci

••

Geleneksel dGeleneksel düüşşüünce: nce: ––

yenidoyenidoğğandaanda

mesane amesane aşışırrıı

aktiftir, aktiftir,

––

sfinktersfinkter

sinerjiktirsinerjiktir, , ––

mesane gmesane güüvendedir, vendedir,

––

matmatüürasyonrasyon

serebralserebral

inhibisyonuninhibisyonun

geligelişşimi ile olurimi ile olur

••

Yeni dYeni düüşşüünce: nce: ––

YenidoYenidoğğandaanda

mesane stabildir, mesane stabildir,

––

sfinktersfinkter

dissinerjiktirdissinerjiktir, , ––

Mesane gMesane güüvendedirvendedir

––

matmatüürasyonrasyon

pontinpontin

regregüülasyonun kazanlasyonun kazanıılmaslmasııyla oluryla olur

Page 15: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1515//5454

İİdrar kontroldrar kontrolüünnüün gelin gelişşimsel simsel süürecireci

••

Son Son trimesterdetrimesterde––

idrar idrar üüretimi retimi neonatalneonatal

periyottan daha fazladperiyottan daha fazladıır (30 ml/r (30 ml/sasa))

––

İşİşeme seme sııklklığıığı

30/24 30/24 sasa••

DoDoğğumdan sonraki ilk gumdan sonraki ilk güünlerdenlerde––

İşİşeme seme sııklklığıığı

ççok azdok azdıırr

––

İİlk ilk işşeme 12eme 12--24 saatte olur24 saatte olur••

İİlk 1 haftadan sonra lk 1 haftadan sonra →→

iişşeme seme sııklklığıığı

hhıızla artarzla artar

••

22--4 hafta aras4 hafta arasıı

→→

1/1/sasa

olurolur••

11--6 ay aras6 ay arasıı

→→

ssııklklıık azalmaya bak azalmaya başşlarlar

••

6 ay6 ay--1 y1 yııl arasl arasıı

→→

1010--15/g15/güünn••

>1 y>1 yııl l →→

88--10/g10/güün n

––

iişşenen miktar 3enen miktar 3--4 kat artar4 kat artar

Page 16: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1616//5454

İİdrar kontroldrar kontrolüünnüün gelin gelişşimsel simsel süürecireci

••

PostnatalPostnatal

ddöönemde yapnemde yapıılan lan ççalalışışmalarla mesanenin sessiz malarla mesanenin sessiz olduolduğğu ve uykuda iu ve uykuda işşeme olmademe olmadığıığı

ggöösterilmisterilmişştirtir

••

İİnfantnfant, uyku s, uyku sıırasrasıında mesane dolulunda mesane doluluğğuna cevap olarak una cevap olarak kortikalkortikal

uyanma hareketleri guyanma hareketleri göösterir ve mesane sterir ve mesane

kontraksiyonundankontraksiyonundan

öönce uyannce uyanıırr

••

İİnfantnfant

ddöönemde inemde işşemelerin %80emelerin %80’’inde mesane tamamen inde mesane tamamen boboşşalalııyor olsa da yor olsa da intermitanintermitan

bir bir paternpatern

ggöörrüülebilirlebilir

••

Bu dBu döönemde inemde işşeme baseme basıınnççlarlarıı

erierişşkinlerden ykinlerden yüüksektir ksektir (E: 118 cmH(E: 118 cmH

22

O, K: 75 cmHO, K: 75 cmH

22

O)O)

Page 17: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1717//5454

İİdrar kontroldrar kontrolüünnüün gelin gelişşimsel simsel süürecireci

••

Bu yBu yüüksek basksek basıınnççlar zaman ilar zaman iççinde normale dinde normale döönerner

••

3 3 yy’’aa

kadar kadar ççocuklarocuklarıın %70n %70’’inde inde intermitanintermitan

paternpatern ggöörrüülebilir ancak zaman ilebilir ancak zaman iççinde sinde sııklklığıığı

azalazalıırr

••

Bu Bu öözellikler bireysel farklzellikler bireysel farklııllıık gk göösterebilirsterebilir

••

11--2 ya2 yaşş

arasarasıı

ddöönemde mesane dolgunlunemde mesane dolgunluğğunun bilinunun bilinççli li algalgıılanmaslanmasıı

babaşşlarlar

••

İşİşemenin istemli olarak baemenin istemli olarak başşlatlatıılmaslmasıı

veya engellenmesi 2veya engellenmesi 2-- 3 ya3 yaşş

arasarasıı

geligelişşirir

Page 18: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1818//5454

İİdrar kontroldrar kontrolüünnüün gelin gelişşimsel simsel süürecireci

••

22--3 ya3 yaşş

arasarasıı

sosyal sosyal kontinanskontinansıınn

ve daha istemli ive daha istemli işşeme eme kontrolkontrolüünnüün gelin gelişşmeye bameye başşladladığıığı

ddöönemdirnemdir

••

Sosyal olarak uygun ortam bulunana kadar iSosyal olarak uygun ortam bulunana kadar işşemenin emenin inhibeinhibe

edilmesini ve uygun ortam bulunduedilmesini ve uygun ortam bulunduğğunda unda

iişşemenin geremenin gerççekleekleşştirilmesini bu dtirilmesini bu döönemde nemde ööğğrenirrenir

••

EriErişşkin tip ikin tip işşeme eme öözelliklerinin kazanzelliklerinin kazanıılmaya balmaya başşlandlandığıığı hayathayatıın bu ilk yn bu ilk yııllarllarıında nda intaktintakt

bir sinir sistemi olmasbir sinir sistemi olmasıı

zorunludurzorunludur

Page 19: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

1919//5454

İİdrar kontroldrar kontrolüünnüün gelin gelişşimsel simsel süürecireci

••

Bu dBu döönemde anemde aşşaağığıdaki gelidaki gelişşmelerin de olmasmelerin de olmasıı

gereklidirgereklidir––

Fonksiyonel depolama kapasitesinde artFonksiyonel depolama kapasitesinde artışış

––

EksternalEksternal

üüretralretral

sfinkterinsfinkterin

fonksiyonunun fonksiyonunun maturasyonumaturasyonu

ve EUS ve EUS üüzerindeki zerindeki kontrolunkontrolun

geligelişşmesimesi

––

MesaneMesane--sfinktersfinkter

üünitesi nitesi üüzerindeki istemli zerindeki istemli kontrolunkontrolun

sasağğlanmaslanmasıı

••

Bu geliBu gelişşimin son evreleri genellikle 3imin son evreleri genellikle 3--4 ya4 yaşş

arasarasıında nda tamamlantamamlanıırr

••

Bu sBu süürereçç

üüzerinde davranzerinde davranışışsal sal ööğğrenme ve tuvalet renme ve tuvalet eeğğitiminin de etkisi olabiliritiminin de etkisi olabilir

••

ÇÇEEŞİŞİTLTLİİ DDİİSFONKSSFONKSİİYON TYON TİİPLERPLERİİNNİİN N OLUOLUŞŞUMUNA AUMUNA AÇÇIK KOMPLEKS BIK KOMPLEKS BİİR SR SÜÜREREÇÇ

Page 20: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2020//5454

İşİşeme eme öözellikleri: Normal dezellikleri: Normal değğerlererler

••

Mesane kapasitesiMesane kapasitesi

(X=(X=volumvolum, Y=ya, Y=yaşş))––

Toplum kaynaklToplum kaynaklıı

dedeğğil, il, sistometriksistometrik

kapasitelerkapasiteler

••

X = 30 + 30 YX = 30 + 30 Y••

X = (Y+2) 30X = (Y+2) 30

••

X = 24.8 Y + 31.4 (erkek)X = 24.8 Y + 31.4 (erkek)••

X = 22.6 Y + 37.4 (kX = 22.6 Y + 37.4 (kıız)z)

••

X = 38 + (2.5 Y(ay))X = 38 + (2.5 Y(ay))

((infantinfant))

••

X (ons) = 2 Y + 2X (ons) = 2 Y + 2 < 2 ya< 2 yaşş

••

X (ons) = Y/2 + 6X (ons) = Y/2 + 6 > 2 ya> 2 yaşş

1 ons= 28.35 ml1 ons= 28.35 ml

Page 21: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2121//5454

İşİşeme eme öözellikleri: Normal dezellikleri: Normal değğerlererler

••

İşİşeme seme sııklklığıığı::––

7 ya7 yaşışında: 3nda: 3--7/g7/güünn

––

>12 ya>12 yaşş: 4: 4--6/g6/güünn

••

İşİşeme baseme basııncncıı::––

İİnfantnfant

ddöönemde ynemde yüüksekksek

––

İşİşeme eeme eğğitimi sonrasitimi sonrasıı

ddöönemde erinemde erişşkinlerden farklkinlerden farklıı

dedeğğil il (E: 66 cmH(E: 66 cmH

22

O, K: 57 cmHO, K: 57 cmH

22

OO

••

AkAkıım hm hıızlarzlarıı

ve ve paternipaterni––

ÇÇan an şşeklinde olmaleklinde olmalıı

––

ÇÇocuklar iocuklar iççin akin akıım hm hıızlarzlarıı

ççok iyi ok iyi ççalalışıışılmlmışış

dedeğğildirildir

Page 22: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2222//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

--

TanTanıımm

––

Fonksiyonel Fonksiyonel inkontinansinkontinans

(PMNE d(PMNE dışıışında)nda)

––

SSııklklıık ???, artmakta (6k ???, artmakta (6--7 ya7 yaşışında %2nda %2--4)4)

––

Altta yatan Altta yatan üüroro//nnööropatiropati

olmadan AUSSolmadan AUSS

((ssııkkışışma, idrar ma, idrar

kakaççıırma, zayrma, zayııf akf akıım, m, hesitansihesitansi, , frequencyfrequency, , İİYEYE) ) olmasolmasıı

Page 23: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2323//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

--

FizyopatolojiFizyopatoloji

••

Depolama evresi: dDepolama evresi: düüşşüük bask basıınnçç, yeterli kapasite, yeterli kapasite••

BoBoşşaltma evresi: devamlaltma evresi: devamlıı

ve yeterli mesane kasve yeterli mesane kasıılmaslmasıı, ,

sfinktersfinkter

gevgevşşemesi, idraremesi, idrarıın tamamen bon tamamen boşşaltaltıılmaslmasıı

••

SpinalSpinal

kordun, beyin sapkordun, beyin sapıınnıın yn yüüksek ksek kortikalkortikal

yapyapıılarlarıın n kontrolkontrolüü

altaltıında inda işşleyen, leyen, sempatetiksempatetik, , parasempatetikparasempatetik

ve ve

somatik sinirlerin rol aldsomatik sinirlerin rol aldığıığı

kompleks bir skompleks bir süürereçç

••

GGüündndüüz idrar kontrolz idrar kontrolüü: 2: 2--3 ya3 yaşş••

Gece idrar kontrolGece idrar kontrolüü: 3: 3--7 ya7 yaşş

Page 24: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2424//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

--

TipleriTipleri

••

Depolama evresi Depolama evresi disfonksiyonudisfonksiyonu::––

DetrusorDetrusor

aktivitesi artmaktivitesi artmışış

(AAM veya (AAM veya urgeurge

sendromu) sendromu)

veya azalmveya azalmışış

((tembel mesane?tembel mesane?) olabilir) olabilir

••

BoBoşşaltma evresi altma evresi disfonksiyonudisfonksiyonu

::––

DetrusorDetrusor

kaskasıılmaslmasıı

esnasesnasıında nda sfinktersfinkter

ve ve pelvikpelvik

tabantabanıın n

engelleme yapmasengelleme yapmasıı••

Barsak problemleri eBarsak problemleri eşşlik edebilirlik edebilir

••

Anatomik deAnatomik değğiişşiklikler (iklikler (divertikdivertiküüll) ve VUR geli) ve VUR gelişşebilirebilir

Page 25: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2525//5454

ÇÇocuklarda ocuklarda inkontinansinkontinans ssıınnııflamasflamasıı

Nokturnal

enürezis Gündüz ve gece inkontinansı Gündüz inkontinansı

Poliüri

Uyanma bozukluğu

Nokturnal

detrusor

aşırıaktivitesi

Fonksiyonel inkontinans

- Detrusor aşırıaktivitesi

-

Disfonksiyonel

işeme

-

İşemenin ertelenmesi

-

Giggle

inkontinans

- Vaginal işemeYapısal inkontinans

Nörojen

mesane

(Spina

bifida, gergin kord

sendromu, serebral

palsi, tümör, travma, sakral

malformasyonlar, …)

Anatomik anomaliler

(Ekstrofi/epispadias, ektopik

üreter, üreterosel, kloakal

anomaliler, PUV, syringocel, …)

Page 26: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2626//5454

GGüündndüüz ve gz ve güündndüüz kaz kaççıırma rma --

TipleriTipleri

••

ICCS sICCS sıınnııflamasflamasıı••

SSııkkışışmaymayıı

((urgencyurgency) i) iççeren AAMeren AAM

––

İİnkontinansnkontinans––

DisfonksiyonelDisfonksiyonel

iişşemeeme

––

Aktivitesi azalmAktivitesi azalmışış

mesanemesane

••

SemptomSemptom--öözgzgüül durumlarl durumlar––

İşİşemenin ertelenmesiemenin ertelenmesi

––

VezikovajinalVezikovajinal

tutulumtutulum––

GiggleGiggle

inkontinansinkontinans

––

Normal olmayan sNormal olmayan sııklklııkta ikta işşemeeme––

Eliminasyon sendromuEliminasyon sendromu

Page 27: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2727//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

--

TanTanıı

••

NonNon--invazifinvazif

araaraççlarlar––

HikayeHikaye

––

FMFM––

İİT / T / İİKK

––

UF / PVRUF / PVR––

USUS

Aile ve çocuk

Barsak alışkanlıkları

İşeme günlüğü

Semptom skorlaması

Genital

muayene, S1-4 muayenesi, anal tonus, LS vertebra

ve alt ekstremite

muayenesi, cinsel istismar?

İşeme paterni, rezidüel

idrar volumu

Üst ve alt üriner

sistem değerlendirilmesi

Page 28: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2828//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

--

TanTanıı

••

İİnvazifnvazif

araaraççlarlar––

VUDVUD

––

VCUVCU––

SistoskopiSistoskopi

••

LomberLomber

MRIMRI

••

Psikolojik Psikolojik dedeğğerlendirmeerlendirme

Başlangıç

tedavisi başarısız olanlarda

Anatomik problem (syringosel, KOPUM) düşünülenlerde

Nöropatik

problem (tethered

kord, lipom) düşünülenlerde

Ailede veya çocukta psikolojik problem varlığı

düşünüldüğünde

Page 29: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

2929//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

--

TedaviTedavi

••

Standart Standart üüroterapiroterapi::––

Bilgilendirme Bilgilendirme ••

normal AUS fonksiyonlarnormal AUS fonksiyonlarıı

ve nelerin problem olarak tanve nelerin problem olarak tanıımlandmlandığıığı

––

Problem hakkProblem hakkıında neler yapnda neler yapıılabilecelabileceğği i ••

ddüüzenli izenli işşeme, doeme, doğğru iru işşeme pozisyonu, tutma manevralareme pozisyonu, tutma manevralarıından kandan kaççıınmanma

––

YaYaşşam tarzam tarzıınnıın dn düüzenlenmesi zenlenmesi ••

ssııvvıı

alalıımmıınnıın n öönemi, nemi, konstipasyonunkonstipasyonun

engellenmesiengellenmesi

––

İşİşeme geme güünlnlüüğğüü••

semptomlarsemptomlarıın ve in ve işşeme aleme alışışkanlkanlııklarklarıınnıın belirlenmesin belirlenmesi

––

DDüüzenli takibin zenli takibin öözendirilmesizendirilmesi

••

Retrospektif ve kontrollRetrospektif ve kontrollüü

olmayan olmayan ççalalışışmalarda %70 bamalarda %70 başşararıı

Page 30: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3030//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

--

TedaviTedavi

••

ÖÖzel tedavilerzel tedaviler––

Fizyoterapi (Fizyoterapi (pelvikpelvik

taban taban ekzersizleriekzersizleri), ), biyofeedbackbiyofeedback, ,

alarm tedavisi, alarm tedavisi, nnöörostimulasyonrostimulasyon

––

FarmakoterapiFarmakoterapi••

AntikolinerjiklerAntikolinerjikler

••

Alfa Alfa blokbloköörlerrler••

AntibiyotiklerAntibiyotikler

Randomize

kontrollü

klinik çalışma eksikliği mevcut

Page 31: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3131//5454

AntimuskarinikAntimuskarinik

İİlalaççlar: Tarihlar: Tarihççee

Oksibutinin10-20 mg/gün2-4 kez/gün

1965

Oksibutinin

ER5-30 mg/günTolterodin

IR

1-2 mg/gün2 kez/gün

1998

Tolterodin

ER2-4 mg/gün

2000

Oksibutinin

TDS36 mg/patchHaftada 2 kez

2003

Darifenasin

7,5 -15 mg/günTrospiyum

20-40 mg/gün1-2 kez/gün

Solifenasin 5-10 mg/gün

2004

Page 32: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3232//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

––

Medikal TedaviMedikal Tedavi

••

OksibutininOksibutinin

ççocuklarda 1970ocuklarda 1970’’li yli yııllardan beri kullanllardan beri kullanıılmaktadlmaktadıır.r.

••

TolterodinTolterodin

ilk kez 2000ilk kez 2000’’de de ççocuklarda kullanocuklarda kullanıılmlmışış [[GoesslGoessl ve ark, ve ark, UrologyUrology, 2000], 2000]

••

%33 k%33 küür, %40 iyiler, %40 iyileşşme, %13 yan etki me, %13 yan etki [[MundingMunding ve ark, J ve ark, J UrolUrol, 2001], 2001]

••

İşİşeme seme sııklklığıığında ve nda ve inkontinansinkontinans

episodlarepisodlarıındanda

azalmaazalma••

%60 yan etki, en s%60 yan etki, en sıık k babaşşaağğrrııssıı

[[HjalmasHjalmas ve ark, BJU ve ark, BJU IntInt, 2001], 2001]

Page 33: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3333//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

––

Medikal TedaviMedikal Tedavi

••

Yan etki nedeniyle Yan etki nedeniyle oksibutinindenoksibutininden

tolterodinetolterodine

gegeççilen hastalardailen hastalarda••

%68%68’’inde kinde küür, %15r, %15’’inde iyileinde iyileşşme, me,

••

%40 yan etki, %77 tedaviye devam (12 ay boyunca) %40 yan etki, %77 tedaviye devam (12 ay boyunca) [[BolducBolduc ve ark, BJU ve ark, BJU IntInt, 2003], 2003]

••

OksOks’’ee

toleransstoleranssıız olan z olan ççocuklarda ocuklarda toltol’’ee

gegeççmek mek farmakoterapininfarmakoterapinin etkinlietkinliğğini artini artıırmaktadrmaktadıır.r.

[[YucelYucel ve ark, ve ark, UrologyUrology, 2005], 2005]

••

OksOks, , infantlardainfantlarda

((nnöörojenrojen

mesaneli) bile gmesaneli) bile güüvenle kullanvenle kullanıılmlmışışttıır.r. [[LuqueLuque ve ark, ve ark, CirCir Pediatr, 2005]Pediatr, 2005]

••

OksOks, 3 formu da (, 3 formu da (tbtb, , şşurup, ER) benzer etkinliurup, ER) benzer etkinliğğe sahiptire sahiptir [[FrancoFranco ve ark, J ve ark, J UrolUrol, 2005], 2005]

Page 34: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3434//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

––

Medikal TedaviMedikal Tedavi

••

İİD tedavisinde D tedavisinde farmakoterapifarmakoterapi

≈≈

biyofeedbackbiyofeedback

≈≈

plaseboplasebo ((RKRKÇ’Ç’ıınn

sistematik derlemesi)sistematik derlemesi)

[[SureshkumarSureshkumar ve ark, J ve ark, J UrolUrol, 2003 ], 2003 ]

••

OksOks

≈≈

biofeedbackbiofeedback

≈≈

plaseboplasebo

benzer etkibenzer etki [[NijmanNijman ve ark, basve ark, basıılmamlmamışış veri, 2004]veri, 2004]

••

İİlalaççlar araslar arasıında karnda karşışılalaşşttıırma yapmak zorrma yapmak zor••

Yeterli doYeterli doğğru eru eşşleleşştirilecek data yoktirilecek data yok

••

OksibutininOksibutinin

ve ve tolterodintolterodin

karkarşışılalaşşttıırmasrmasıı––

Klinik etkinlikte fark yokKlinik etkinlikte fark yok

Page 35: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3535//5454

Organ veya sistemler

Reseptör Bloke edilmesinin etkileri

alt tipi

Tükrük

bezleri

M1, M3, M4

Ağız kuruluğu

Kalp

M2

Taşikardi, çarpıntı

hissi

GİS

M1, M2, M3

Konstipasyon, GÖR,mide asit sekresyonunda

artma

Göz M3, M5

Bulanık görme, midriyazis, göz kuruluğu

SSS

Tümü

(M1) Kognitif

fonksiyonlarda bozulma,

uyku hali, seremlik

Organ veya sistemler

Reseptör Bloke edilmesinin etkileri

alt tipi

Tükrük

bezleri

M1, M3, M5

Ağız kuruluğu

Kalp

M2

Taşikardi, çarpıntı

hissi

GİS

M1, M2, M3

Konstipasyon, Gastroösefagiyalreflu

Göz M3, M5

Bulanık görme, midriyazis, göz kuruluğu

SSS

Tümü

(M1) Kognitif

fonksiyonlarda bozulma,

uyku hali, sersemlikMesane

M2 ve M3

Kontraksiyonda

azalma,

idrar retansiyonu

MuskarinikMuskarinik

ReseptReseptöör Blokajr Blokajıınnıın Etkilerin Etkileri

Page 36: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3636//5454

AntimuskarinikAntimuskarinik

İİlalaççlar: Yan etkilerlar: Yan etkiler

Yan etkiYan etki OksOks

(%)(%) Tol Tol (%)(%)

AAğığız kuruluz kuruluğğuu 7979 2424

KonstipasyonKonstipasyon 3232 1515

BulanBulanıık gk göörmerme 1818 99

MoodMood

dedeğğ.. 1818 66

BaBaşş

ddöön/an/ağğrrııssıı 2222 99

YYüüz kz kıızarmaszarmasıı 2424 66

HalsizlikHalsizlik 1212 66

DispepsiDispepsi 33 33

Page 37: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3737//5454

••

SSS yan etkileri (Uyku hali, sersemlik vb)SSS yan etkileri (Uyku hali, sersemlik vb)––

Kan beyin bariyerini geKan beyin bariyerini geççiişş

––

MuskarinikMuskarinik

M1 reseptM1 reseptöör blokajr blokajıı

AntimuskarinikAntimuskarinik

İİlalaççlar: Yan etkilerlar: Yan etkiler

Page 38: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3838//5454

Kan SSSKBB

++

++ +

+

+ ++

+++ +

++

+++

+

++++

++

Diffüzyon

Lipofilik, nötral

yüklüSolifenasinOksibutinin

Tolterodin

Trospiyum

Düşük oranda lipofilik, kısmen pozitif yüklü,

görece iri moleküler yapı

+

+Hidrofilik, yüksek oranda

yüklü

ve görece iri molekül

Skerjanec

A, Clin

Pharmacokinet., 2006;45(4): 325-350Todorova

A, J Clin

Pharmacol., 2001; 41:636-644

AntimuskarinikAntimuskarinik

İİlalaççlar: KBB gelar: KBB geççiişşlerileri

Darifenasin

Lipofilik, nötral

yüklü,

P-gP

substratı

Page 39: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

3939//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

––

Medikal TedaviMedikal Tedavi

••

OksibutininOksibutinin––

0,30,3--0,4 mg/kg, 3 dozda0,4 mg/kg, 3 dozda

––

0,4 mg/kg, tek dozda (ER)0,4 mg/kg, tek dozda (ER)––

En eski preparatEn eski preparat

––

SSüüspansiyon formu mevcutspansiyon formu mevcut––

FDA onayFDA onayıı

varvar

––

Yan etki???Yan etki???––

Uzun etkili form !!!Uzun etkili form !!!

••

TolterodinTolterodin––

<40 kg, 2x1 mg, >40 kg, 2x2 mg<40 kg, 2x1 mg, >40 kg, 2x2 mg

––

0,1 mg/kg, 2 dozda0,1 mg/kg, 2 dozda––

1x2 mg (ER)1x2 mg (ER)

––

Yan etki daha az???Yan etki daha az???

••

PropiverinPropiverin––

0,4 mg/kg, 2 dozda0,4 mg/kg, 2 dozda

––

BilinirliBilinirliğği azi az––

AlmanyaAlmanya’’da onaylda onaylıı

––

Yan etki azYan etki az––

NMNM’’dede

kullankullanıılmlmışış

••

TrospiumTrospium––

1010--25 mg, 2 dozda25 mg, 2 dozda

––

Deneyim azDeneyim az––

Yan etki kabul edilebilirYan etki kabul edilebilir

Page 40: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

4040//5454

İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu –– SonuSonuçç

Tedavi

Üroterapi Alternatif tedaviler

Antibiyotikler

Antikolinerjikler

Alfa-blokörler

TAK

Alarm

Biyofeedback

Nörostimulasyon

Elektrostimülasyon

BTX

Page 41: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

4141//5454

ÇÇocuklarda ocuklarda İşİşeme eme DisfonksiyonuDisfonksiyonu

KKıılavuzulavuzu

••

http://www.cocukuroloji.org.tr/ICI_KLAVUZ.pdfhttp://www.cocukuroloji.org.tr/ICI_KLAVUZ.pdf

••

http://www.cocukuroloji.org.tr/guideline.pdfhttp://www.cocukuroloji.org.tr/guideline.pdf

Page 42: Çocuklarda işeme disfonksiyonu: genel bir bakışuroonkoloji.org/pdf/sunumlar/serkan_dogan.pdf · taban ekzersizleri), biyofeedback, alarm tedavisi, nöörostimulasyon – Farmakoterapi

4242//5454

T E T E ŞŞ E K K E K K ÜÜ R L E RR L E R