7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

1/19

Odnos doze i efekta

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

2/19

Doza odreena koliina leka koja se unes

organizam (leenje, profilaksa..)

Doza:

fizioloka

pojedinana

dnevna

minimalna

maksimalna

udarna

toksina

letalna

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

3/19

Efekat je svaka promena koju izaziva odreena do(ili supstanca)

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

4/19

Afinitet: sposobnost leka da se vee za receptor (ljub

Unutranja aktivnost: sposobnost leka da nakon vezaktivira taj receptor

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

5/19

obeleje mera obeleja

afinitet jaina

unutranja aktivnost efikasnost

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

6/19

Agonisti:lekovi koji imaju afinitet i unutranju aktivnost

Antagonisti: lekovi koji imaju afinitet ali ne i unutranju akti

Parcijalni agonist: lekovi koji imaju afinitet, ali nikada nemaefikasnost kao agonisti

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

7/19

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

8/19

Odnos doze i efekta:

Stupnjevit odnosizolovani organi eksperimentalnivotinja ili jedna jedinka

Kvantalni odnosvei broj jedinki (populacija)(sve ili nita)

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

9/19

Stupnjevit odnos

1. Potentnost ili jaina- koncentracija ili doza (ED50) koja je potrebna za postizanje 5

najveeg uinka koji lek moe ostvariti.

2. Delotvornost ili efikasnost

- plato

3. Nagib krive- blai nagib lek lek je sigurniji (vei raspon izmeu terapijske

minimalne toksine doze)

4. Srednja efektivna koncentracija leka (EC50)

-koncentracija leka koja prouzrokuje 50% maksimalnog efekta

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

10/19

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

11/19

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

12/19

Kvantalni odnos

da/ne (sve ili nita) san, trudnoa

1. ED50srednja efektivna doza (50% jedinki izaziva efekat)

2. LD50srednja letalna doza (ivotinje)

3. TD50srednja toksina doza (50% toksino dejstvo)

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

13/19

Terapijski indeks TI=LD50/ED50 (bar 10)

Mali indeksdigoksin

Srednji indeks - morfin

Veliki indeks - penicilin G, aspirin

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

14/19

Faktor sigurnostiraspon izmeu maksimalne terapijske dminimalne letalne doze

Terapijska irina - razlika izmeu toksine doze nekog leka i njegove srednje terapijske doze

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

15/19

ransmembransko prenoenje sign

1. Liposolubilne materije, koje prolaze elijsku membranu iunutarelijske receptore

- kortikosteroidi, vitamin D, polni hormoni

- uinci nastaju nakon 30 minuta do nekoliko sati (vreme potsintezu proteina)

- uinci traju satima ili danima (proteini ostaju aktivni)

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

16/19

ransmembransko prenoenje sign

2. Transmembranski receptori- epidermalni faktor rasta, faktor rasta poreklom iz trombocit

- vezivanje liganda na ekstracelularni domen, rezultuje promkonformacije receptora

- dva molekula receptora se spajaju, dolazi do fosforilacije tir

ostataka- uinak je odreen smanjenjem broja receptora

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

17/19

ransmembransko prenoenje sign

3. Citokinski receptori- hormon rasta, eritropoetin, neke vrste interferona

- slino kao i kod tirozinkinaznih receptora

- citokinski receptori dimerizuju nakon vezivanja aktivirajueto dovodi do aktivacije Janus kinaza i fosforilacije tirozinski

- to pokree sloen signalni put vezivanjem druge skupine prSTAT (pretvaraisignala i aktivatori transkripcije)

- STAT dimerizuju i odlaze ka jedru

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

18/19

ransmembransko prenoenje sign

4. Jonski kanali

- acetilholin, serotonin, GABA, glutamat

- receptori prenose signal poveavajui provodljivost specifijonskog kanala, ime menjaju membranski potencijal

7/23/2019 Odnos Doze i Efekta

19/19

ransmembransko prenoenje sign

5. G protein

- membranski receptor prepoznaje ligandprvi glasnik

- aktivira se G protein sa citoplazmatske strane koji utie na izmolekul

- izvrni molekul menja koncentraciju drugog glasnika

- za cAMP izvrnienzim je adenilat-ciklaza