ДЕКЕМВРИ 2016 DHJETOR 2016

www.zels.org.mk

ЗАЕДНИЦАНА ЕДИНИЦИТЕНА ЛОКАЛНАTA

САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА

МАКЕДОНИЈАЗ Е Л С

Генералното собрание ги усвои Финансискиот и Акцискиот план на ЗЕЛС за 2017

Презентиран Законот за општа управна постапка

U prezantua Ligji për procedurë të përgjithshme administrative

Kuvendi Gjeneral miratoi Planin financiar dhe Akcional për vitin 2017

Почитувани, Изминува и последниот месец од оваа го-дина, кога се заокружуваат постигнатите резултати, но и се презентираат плановите за активностите за следната година. Во таа насока беше организирана и осмата сед-ница на Генералното собрание на ЗЕЛС, којашто се одржа на 23 декември 2016 годи-на. Градоначалниците и општинските сове-тници ги усвоија двата значајни документа

за работењето на ЗЕЛС: Акцискиот план и Финансискиот план за 2017 година и исто така дискутираа за одредени предизвици со коишто се соочуваат локалните власти во спроведувањето на своите надлежности. Поради политичките состојби во земјата и намалената можност за активно комуницирање и преговарање со надлежните министерства и други соодветни институции, оваа го-дина беа поднесени најмалку иницијативи за законски измени во полза на локалната власт, во споредба со минатиот период. Сепак, како позначајни закони може да се издвојат Законот за градежно земјиште и Законот за пожарникарство, кои регулираа одредени состојби, но и отворија нови прашања за кои ЗЕЛС во следниот период ќе дискутира и ќе поднесе предлози за измени и дополну-вања. Позитивно се реши статусот на пожарникарите, но потреба-та од квалитетно опремување на противожарните единици оста-нува следен предизвик за локалните власти. Главен предизвик и понатаму е прашањето за зајакнување на финансиската самостој-ност на општините, пред сè, зголемување на зафаќањето од ДДВ и од персоналниот данок, како и обезбедување други дополнителни извори за финансирање и други надлежности, поголемо учество во распределувањето на средствата за проекти на регионално ниво, а сè поостри се и барањата на општините за управување со капиталните инвестиции. На седницата, претседателот на ЗЕЛС, Коце Трајановски посочи дека многу е важно за реализација на овие цели, сите општини максимално да се посветат на евиден-тирање и реализирање на наплатата на своите приходи, особено на данокот на имот, а во однос на втората стратегиска цел, обез-бедување и одржување на систем на услуги, тој апелираше опш-тините максимално да ги користат услугите на ЗЕЛС, и активно да се вклучат во креирањето на Програмата за обуки за 2017 година со свои предлози. ЗЕЛС особено напредува во делот на обезбеду-вањето електронски услуги и техничка поддршка за своите членки во користењето на електронските услуги, што му обезбеди и голе-ма афирмација во регионот и пошироко. На прагот сме на новата 2017 година, кога ќе се случат и локалните избори. Во таа насока, во посакувам Среќна нова 2017 година, до-бро здравје и успеси во кариерата, а на ЗЕЛС да остане единствен и уште поревносно да ги застапува интересите на локалните вла-сти во нашата земја.Со почит, Душица ПеришиќИзвршен директор на ЗЕЛС

Të nderuar,

Përfundon edhe muaji i fundit i këtij viti, kur rrumbullakësohen re-zultatet e arritura, por edhe prezantohen planet dhe aktivitetet për vitin e ardhshëm. Në këtë drejtim u organizua edhe seanca e tetë e Kuvendit Gjeneral të BNJVL-së që u mbajt më 23 dhjetor, 2016. Krye-tarët e komunave dhe këshilltarët miratuan dy dokumentet e rëndë-sishme për punën e BNJVL-së: Planin aksional dhe Planin fi nanciar për vitin 2017 dhe gjithashtu diskutuan mbi sfi da të caktuara me të cilat ballafaqohen pushtetet lokale në zbatimin e kompetencave të tyre. Për shkak të gjendjes politike në vend dhe mundësisë së zvo-gëluar për komunikim më aktiv dhe bisedime me ministritë kompe-tente dhe institucione tjera adekuate, këtë vit u parashtruan më pak iniciativa për ndryshme ligjore në dobi të pushtetit lokal, në kraha-sim me periudhën e kaluar. Megjithatë si ligje më të rëndësishme mund t’a ndaj Ligjin për tokë ndërtimore dhe Ligjin për zjarrfi kës me të cilat rregullohen gjendje të caktuara, por edhe hapëm çështje të reja për të cilat BNJVL do të diskutojë në periudhën e kaluar dhe do të parashtrojë propozime për ndryshime dhe plotësime. Pozitivisht u zgjodh statusi i zjarrfi kësve, por nevoja nga kualiteti i pajisjes së njësive zjarrfi këse ngelet si sfi dë e ardhshme për pushtetet lokale. Si sfi dë kryesore edhe mëtej është çështja për përforcimin e pavarësisë fi nanciare të komunave, para se gjithash rritja e përfshirjes së TVSH dhe të tatimit personal, si dhe sigurimi dhe burime tjera plotësue-se për fi nancim dhe kompetenca tjera, pjesëmarrje më të madhe në ndarjen e mjeteve të projekteve në nivel rajonal, ndërsa më të aspra janë edhe kërkesat e komunave për menaxhim me investimet kapi-tale. Në seancë kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski, përmendi se shumë e rëndësishme për realizim të këtyre qëllimeve të gjitha ko-munat maksimalisht të përkushtohen për evidentim dhe realizim të arkëtimit të të hyrave të tyre, veçanërisht të tatimit të pronës, ndërsa lidhur me qëllimin e dytë strategjik, ,,sigurim dhe zbatim të sistemit të shërbimeve”, ai apeloi që komunat maksimalisht t’i shfrytëzojnë shërbimet e BNJVL-së, ndërsa në mënyrë aktive të përfshihen në kri-jimin e Programit për trajnime për vitin 2017 me propozime të tyre. BNJVL avancohet në pjesën e sigurimit të shërbimeve elektronike që i siguroi edhe afi rmim më të madh në rajon dhe më gjërë.

Jemi në prag të Vitit të Ri 2017, kur të do realizohen edhe zgjedhjet lokale, në këtë drejtim JU UROJ VITIN E RI 2017, shumë shëndet dhe suksese në karrierë, ndërsa BNJVL-së i dëshiroj të mbetet unike dhe me zell t’i përfaqësojë interesat e pushteteve lokale në vendin tonë.

Me respekt, Dushica PerishiqDrejtor ekzekutiv i BNJVL-së

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈАтел. +389 (0) 2 30 99 033, факс: +389 (0) 2 30 61 994ул. Копенхагенска бр. 5, п.фах 32, 1000 Скопје, Република МакедонијаИзвршен директор на ЗЕЛС: Душица ПеришиќЗаменик извршен директор на ЗЕЛС: Ардита Дема-МехметиУреднични колегиум:Весна Арсовска-Динковска, Виктор АрнаудоскиПревод: Арта Абази, Висар ПоликуЛекторирал: ДИУ СТАР – ДТ ДООЕЛ СкопјеДизајн и подготовка: ПОИНТЕР ДОО СкопјеПечатење: БРАНКО ГАПО ДООЕЛ Скопје

BASHKЁSIA E NJЁSIVE TЁ VETЁQEVERISJESLOKALE TЁ REPUBLIKЁS SË MAQEDONISЁtel. +389 (0)2 30 99 033, faks: +389 (0)2 30 61 994rr. ,,Kopenhagenska” nr. 5, F.P. 32, 1000 Shkup, Republika e MaqedonisëDrejtor ekzekutiv i BNJVL-së: Dushica PerishiqZëvendës drejtor ekzekutiv i BNJVL-së: Ardita Dema – MehmetiBordi redaktues:Vesna Arsovska-Dinkovska, Viktor ArnaudoskiPërkthim: Arta Abazi, Visar PolikuLektoron: DIU STAR – DT SHPKNJP, ShkupDizajnim dhe përgatitje: POINTER SHPK, ShkupShtyp: SHPKNJP BRANKO GAPO, Shkup

3

B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

АДМИНИСТРАЦИЈАТА И ГРАЃАНИТЕ ПАРТНЕРИ ВО ПОСТАПКАТА - СУШТИНАТА НА НОВИОТ ЗАКОН ЗА ОПШТА УПРАВНА ПОСТАПКА

АDMINISTRATA DHE QYTETARËT PARTNERË NË PROCEDURËN – ESENCËN E LIGJIT TË RI PËR PROCEDURË TË PËRGJITHSHME ADMINISTRATIVE

Во просториите на ЗЕЛС тренинг центарот, на 6 декември, 2016 година беше организирана обука за претставниците од општи-ните за адекватна имплементација на новиот Закон за општа управна постапка, што се применува од 1 август, 2016 година. По повеќемесечно упатено барање од ЗЕЛС до предлагачот на овој Закон, Министерството за информатичко општество и администрација (МИОА) да обезбеди лице кое пред локалните власти ќе ги презентира целите, новините и предизвиците око-лу имплементацијата на новите законски решенија, беше исп-ратен Југослав Георгиевски, државен советник од ова минис-терство. Пред присутните на обуката тој посочи дека основната цел во пристапувањето на законската подготовка е да се смени досегашниот пристап во водењето на управната постапка, за што сега е потребно поголемо ментално приспособување за негова имплементација. Идејата е да се урне досегашниот ѕид меѓу двете страни во постапката, администрацијата и граѓаните и тие да станат партнери во постапката, а со тоа да се придоне-се во намалувањето на бројот на жалбите. Од таму се потенцира на потребата, онаму каде што тоа го дозволува постапката, пред да се донесе управен акт, решение за одбивање, да се кому-ницира со странката и да ù се укаже на недостатоците во однос на доставу-вањето на потреб-ните докази. Наче-лото „Задоволни граѓани - ефикасна администрација“, е во суштината на овој Закон, посочи Геор-гиевски. Во насока на поголема ефи-касност во управ-ната постапка, но и заштеда на средства на општината, беше посочена можнос-та за користење на електронска препо-рачаната пошта, која

Në hapësirat e Qendrës së trajnimeve të BNJVL-së, më 6 dhjetor, 2016, u organizua trajnim për përfaqësuesit e komunave për im-plementim adekuat të Ligjit të ri për procedurë administrative, që zbatohet nga 1 gushti, 2016. Pas kërkesës shumë muajshe nga BNJVL deri te propozuesi i Ligjit, Ministria për shoqëri informatike dhe administratë (MSHIA) të sigurojë person i cili para pushteteve lokale do t’i prezantojë qëllimet, risitë dhe sfi dat rreth implementi-mit të aktvendimeve të reja ligjore, u dërgua Jugosllav Georgievski, këshilltar shtetëror nga ministria në fjalë. Para të pranishmëve në trajnim ai përmendi se qëllimi kryesor në aderimin e përgatitjes ligjore, është të ndryshohet qasja e deritanishme në zhvillimin e procedurës administrative, me ç’rast tani është i nevojshëm af-tësimi më i madh mental për implementimin e tij. Ideja është të shembet murri i deritanishëm midis të dy palëve në procedurë, ad-ministrata dhe qytetarët dhe këto të bëhen partnerë në procedurë, ndërsa me këtë është të kontribuohet në zvogëlimin e numrit të ankesave. Që këtu potencohet nevoja, aty ku lejon procedura, para se të miratohet akti administrativ, vendim për anulim, të komuni-kohet me palën dhe të përmenden mangësitë lidhur me parash-

trimin e argumen-teve të nevojshme. Parimi ,,Qytetar i kënaqur-adminis-tratë efi kase”, është në esencë të Ligjit në fjalë, përmendi Geor-gievski. Në këtë dre-jtim efi kasitet më të madh në procedurën administrative, por edhe në kursimin e mjeteve të komunës, u përmend mundë-sia për shfrytëzimin e postës elektronike re-komanduese, që tani ka të bëjë vetëm me komunikimin midis organeve shtetërore, por jo edhe me palët.

3

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

засега се однесува само на комуникацијата меѓу државните ор-гани, но не и со странките. Исто така беше посочено дека новиот Закон по самиот опфат на управни дејства е многу поголем, како и во опфатот на институ-ции, па адекватно на тоа и на субјекти кои го применуваат. Со овој Закон се воведува нова поделба на управните акти, на ре-ални и на управни акти во постапката. Специфика е тоа што во реалните акти предвидено е постапка на приговор, при што по приговорот одлучува тричлена комисија, која е независна и во која не учествуваат службениците во постапката. Реални акти се сметаат и актите на субјектите кои се доминантно присутни на пазарот и даваат услуги на граѓаните, како Телеком, ЕВН, јавните комунални претпријатија и други. Со тоа и институции од јавен интерес се воведуваат во системот на управна постап-ка. Најбројни управни постапки кои најмногу се водат од опш-тините се однесуваат на предмети од областите на: градење и градежно земјиште, данок на имот и комуналните дејности.

Gjithashtu u përmend se Ligji i ri pas vetë përfshirjes të veprimeve adminisrtative është shumë më i madh, si dhe në përfshirjen e in-stitucioneve, prandaj sa i përket kësaj edhe të subjekteve të cilat e zbatojnë. Me këtë Ligj vendoset ndarje e re e akteve administrative, akteve reale dhe atyre administrative në procedurë. Specifi ke ësh-të ajo që në aktet reale është parashikuar procedura e parashtre-save, me ç’rast mbi parashtresën vendos komision tre anëtarësh, që është i pavarur dhe në të cilin marrin pjesë nëpunës në pro-cedurë. Aktet reale konsiderohen edhe akte të subjekteve të cilat kanë prani dominuese në treg dhe japin shërbime për qytetarët, si Telekom, EVN, ndërmarrjet komunale publike etj. Me këtë edhe institucionet me interes publik vendosen në sistem të procedurës administrative. Procedura administrative më të shumta të cilat më së shumti kanë të bëjnë me lëndën nga lëmenjtë e ndërtimit dhe tokës ndërtimore, tatimi i pronës dhe veprimtaritë komunale.

4

B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

Во месец декември, во 12 општини се одржаа околу 15 фо-румски сесии од буџетските форумски процеси, во рамки на тековниот циклус од програмата „Форуми во заедницата“, каде жителите гласаа за приоритетни проекти и за буџетски програми за 2017 година.Општините Пробиштип, Желино, Пехчево, Градско, Моги-ла, Берово, Кочани, Брвеница и Сарај, во рамки на третиот циклус од Излезната фаза на Програмата, ги одржаа сесиите на кои жителите, заедно со општинските претставници, утвр-дуваа по околу 30 проекти, и по една програма за најприори-тетни во рамки на општинските буџети за наредната година. Општините Демир Капија, Крива Паланка и Новаци, коишто годинава самостојно спроведуваат буџетски форумски про-цеси без финансиска поддршка на Швајцарската агенција за развој и соработка (SDC), ги одржаа последните форумски сесии каде што исто така, граѓаните одлучуваа за буџетските програми и проекти за 2017 година.Согласно изборот на буџетските програми, граѓаните најмногу гласаа за програмите што се однесуваат на Локални патишта и улици, Водовод и канализација, Изградба на фекална ка-нализација, Патна инфраструктура, Водоснабдување, а исто така имаше интерес и за проектите во рамки на буџетските програми што се однесуваа на образованието.Жителите на овие општини, коишто преку буџетскиот форум-ски процес го кроеја општинскиот буџет за 2017 година, утврдуваа различни приоритетни проекти ука-жувајќи им на општинските админи-страции што е најважно за нивните секојдневни потреби. Проектите најмногу се однесуваа на изградба на локални улици и па-тишта, изградба на канализациона и водоводна мрежа, регулација на речно корито, улично осветлување, патна инфраструктура (изградба на кружен тек, уредување на тротоари за инвалидски колички и сл.), затоп-лување на општински објекти, из-градба на детска градинка и други.

Në muajin dhjetor, në 12 komuna u mbajtën rreth 15 sesione të forumeve nga proceset e forumeve buxhetore, në kuadër të ci-klit në rrjedhë nga programi ,,Forume në bashkësi” ku banorët votuan për projektet prioritare dhe për programet buxhetore për vitin 2017.Komunat Probishtipi, Zhelina, Pehçeva, Gradsko, Mogilla, Berova, Koçani, Bërvenica dhe Saraji, në kuadër të ciklit të tre-të nga Faza dalëse e Programit, mbajtën sesionet në të cilat banorët, së bashku me përfaqësuesit komunalë, përcaktuan nga rreth 30 projekte dhe nga program për ato më prioritare në kudër të buxheteve komunale për vitin e ardhshëm. Komunat Demir Kapia, Kriva Pallanka dhe Novaci, të cilat këtë vit në mënyrë të pavarur miratojnë proceset e forumeve pa përkrahje fi nanciare të Agjensionit Zvicëran për zhvillim dhe bashkëpunim (SDC), mbajtën sesionet e fundit të forumeve, qytetarët vendosën për programet buxhetore dhe projektet për vitin 2017.Konform zgjedhjes së programeve buxhetore, qytetarët më së shumti votuan për programet që u referoheshin rrugëve lokale, ujësjellësit dhe kanalizimit, ndërtimit të kanalizimit të fekaleve, infrastruktura rrugore, furnizimi me ujë, ndërsa gjithashtu pati interesim edhe për projektet në kuadër të programeve buxhe-tore, që ka të bëjë e arsimin.Banorëz e këtyre komunave, të cilët përmes procesit të forumit

buxhetor krijonin buxhetin komunal për vitin 2017, përcaktuan projekte të ndryshme prioritare duke përmen-dur administratat komunale që është mjaft e rëndësishme për nevojat e tyre të përditshme. Projektet më së shumti kanë të bëjnë me ndërtimin e rrugëve loka-le, ndërtimin e kanalizimit dhe rrjetit të ujësjellësit, rregullimi i shtratit të lumit, ndryshimit rrugor, infrastru-kturës rrugore (ndërtimi i qarkores, rregullimi i trotuareve për karrocat e invalidëve etj.), ngrohja e objekte-ve komunale, ndërtimi i çerdhes për fëmijë etj.

ГРАЃАНИТЕ ВО БУЏЕТСКИТЕ ПРОГРАМИ ЗА 2017 ГОДИНА ПРИОРИТЕТ ИМ ДАВАА НА ПРОЕКТИТЕ ОД КОМУНАЛНАТА СФЕРА

QYTETARËT NË PROGRAMET BUXHETORE PËR VITIN 2017 PRIORITET I JAPIN PROJEKTEVE NGA SFERA KOMUNALE

Начелата го претставуваат духот на законот, па затоа овде е посветено поголемо нивно нагласување, особено на начелото на законитост, на начело на правна сигурност но, и на начелото на пропорционалност, каде што при заштитата на јавниот инте-рес, во одлучувањето треба повеќе да се прави баланс, односно да не се пристапува секогаш на штета на приватниот интерес, посочи Георгиевски. Огромна новина е што се посветува вни-мание на делегација на надлежноста, со што ќе се создаде поголема одговорност кај администрацијата и одговорност во потпишувањето на актите на сите вклучени субјекти. Претставниците од локалната власт посочија дека честата из-мена на законите создаваат правна несигурност и кај странки-те, но и кај администрацијата при донесувањето на адекватни одлуки. Тие посочија дека не можат, ниту навремено да ги раз-гледаат доставените предлог решенија и по истите адекватно да посочат предлози за нивно подобрување. Исто така тие не се согласија дека не контактираат со странките, особено во делот на нивното информирање за доставување на потребни реле-вантни докази, доколку тоа го дозволува постапката. Посочија и на одредени предизвици кои се јавуваат со други институции вклучени во постапката, како што е примерот со Агенцијата за катастар на недвижности.

Parimet paraqesin shpirtin e ligjit, prandaj këtu kushtohet theksim i tyre më i madh, veçanërisht në parimin e ligjshmërisë, parimit të sigurisë juridike, por edhe të parimit të proporcionalitetit, ku gjatë mbrojtjes së interesit publik, në vendim-marrje duhet të jenë më shumë të kryhet bilanci, respektivisht të mor aderohet çdoherë në dëm të interesit privat, përmendi Georgievski. Risi tejet e madhe është që i dedikohet vëmendje delegimit të kompetencës, me ç’rast do të krijohet përgjegjësi më e madhe te administrata dhe përg-jegjësi në fi rmosjen e akteve të të gjitha subjekteve të përfshira. Përfaqësuesit e pushtetit lokal, përmendën se ndryshimi i shpesh-të i ligjeve krijojnë josiguri juridike edhe te palët, por edhe te ad-ministrata gjatë miratimit të vendimeve adekuate. Ata përmendën se nuk mund, që as në kohë t’i shqyrtojnë propozim-vendimet e parashtruara dhe mbi të njëjtat të përmendin propozime për për-mirësimin e tyre. Gjithashtu të njëjtët nuk u pajtuan se nuk konta-ktojnë me palët, veçanërisht në pjesën e informimit të tyre lidhur me parashtrimin e argumenteve relevante, përderisa këtë lejon procedura. Përmendën edhe sfi da të caktuara të cilat paraqiten në institucione tjera të përfshira në procedurë, siç është shembulli i Agjensionit për kadastër të patundshmërive.

5

6

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

„ГРАДСКИ МУЗЕЈ –КРИВА ПАЛАНКА“ - 10 ГОДИНИ КУЛТУРНО ЈАДРО НА ОПШТИНАТА

„MUZEU I QYTETIT – KRIVA PALLANKË” – 10 VITE NJË BËRTHAMË KULTURORE E KOMUNËS

Општина Крива Паланка одбележа 10-годишен јубилеј од вос-поставувањето на „Градски музеј – Крива Паланка“. Станува збор за локална установа, чиј основач е самата општина. По започнувањето на имплементацијата на децентрализацијата на власта во земјата, културните домови како и одредени му-зејски установи беа префрлени во надлежност на единиците на локалната власт. Општините, како Крива Паланка и Виница, кои дотогаш немаа музејски установи, а располагаа со значи-телно зачувано културно–историско и археолошко богатство, одлучија и тие да формираат свои установи. Нивното финан-сирање за целиот овој период го обезбедува локалната власт, од сопствени средства и од донации. Општините во континуи-тет доставуваат иницијативи до централната власт, директно, но и преку ЗЕЛС, да го преземе нивното финансирање по пат на блок дотации, како што се реализира за локалните установи во другите општини. Но засега нема никакви промени, пора-ди што и бројот на вработени во нив е многу мал, односно во музејот на Крива Паланка има само едно вработено лице (и тројца волонтери-кустоси).Целта е за сегашните и идните генерации да се обезбеди ме-сто во кое ќе се чува и ќе се негува културата и традицијата на овој регион. Оваа установа претставува гордост на општината, односно централно културно јадро на Крива Паланка. Сместен е во зградата на некогашниот Офицерски дом и располага со површина од 400 м2. Има три постојани поставки (етнолошка, археолошка и историска) галериски простор за изложби од 80 м2, депоа, работилници за конзервација, продавница за суве-нири и канцеларии. За денешниот изглед на оваа локална установа извршени се бројни реконструкции, сите со средства од странски и домашни донации, во висина од 350.000 евра. Во текот на една година, просечно се одржуваат над 30 култур-

Komuna e Kriva Pallankës shënoi jubile 10 vjeçare të ,,Muzeut të qytetit-Kriva Pallankë”. Bëhet fjalë për institucion lokal, the-melues i të cilit është vetë komuna. Pas fi llimit të implementimit të decentralizimit të pushtetit në vend, shtëpitë e kulturës si dhe institucione tjera të muzeut u bartën në kompetencë të pushte-teve lokale. Komunat, si Kriva Pallanka dhe Vinica, të cilat deri më atëherë nuk kanë pasur institucione të muzeut, ndërsa dis-pononin me një pasuri tejet të ruajtur kulturore-historike dhe ar-keologjike, vendosën që edhe ato të formojnë institucione të tyre. Financimin e tyre për tërë këtë periudhë kohore e siguron pushteti lokal, nga mjetet personale dhe nga donacionet. Komunat në va-zhdimësi parashtrojnë iniciativa te pushteti qendror, drejtpërdre-jtë por edhe përmes BNJVL-së, t’a ndërmerr fi nancimin e tyre në mënyrë të bllok dotacioneve, siç realizohet për institucionet lokale në komuna tjera. Por deri më tani nuk ka aspak ndryshime, për ç’arsye edhe numri i të punësuarve në to është shumë i vogël, respektivisht në muzeun e Kriva Pallankës ka vetën një person të punësuar (dhe tre vullnetarë).Qëllimi është që për gjeneratat e tashme dhe të ardhshme të si-gurohet vend në të cilin do ruhet dhe kultivohet tradita dhe kultura në këtë rajon. Ky institucion paraqet një krenari për komunën, respektivisht një thelb qendror kulturor të Kriva Pallankës. Është vendosur në ndërtesën e Shtëpisë së ofi cerëve të dikurshme dhe disponon me sipërfaqe prej 400 m2. Ka tre procedura ekzistuese (etnologjike, arkeologjike dhe historike) hapësirë të galerisë për ekspozitë prej 80m2, depo, punëtori për konservime, shitore për suvenirë dhe zyra. Për pamjen e sotme të këtij institucioni lokal janë kryer një numër i madh rekonstruksione, të gjitha me mjete nga donacionet e huaja dhe vendore, në lartësi prej 350.000 euro. Gjatë një viti, mesatarisht mbahen mbi 30 ngjarje kulturore, si ekspozita, promovime, koncerte, punëtori, prezantime dhe ësh-

7

B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

Општина Велес гради прва детска градинка во рурална сре-дина. Станува збор за велешкото село Караслари, кое има побројно население и во кое поодамна се јави потребата за обезбедување на ваква образовна институција од страна на локалната власт. Целта е децата од руралните средини да добиваат предучилишно образование како и децата кои живеат во градската средина. Дел од родителите кои досе-га своите деца ги носеле во градинките во градот, ќе можат да ги остават во близина на својот дом. –„Освен во ова на-селено место, општината размислува во иднина да отвори градинки и во останатите рурални средини, каде што ќе се јави потреба“ посочи градоначалникот на Општина Велес, Славчо Чадиев, при обиколката на градбата на градинката.Проектот е во завршна фаза. За негова реализација се потрошени 800.000 денари. Новата детска градинка ги има сите потребни услови за престој, игра и учење на најмла-дите. Објектот располага со две простории за дневен прес-тој на децата, спална, менза, тоалет за деца и за возрасни. Има капацитетот за сместување на 30 деца. Се размислува наскоро услугите на оваа градинка да им се понудат на ро-дителите кои работат во фабриките во индустриската зона во Караслари. Само во фабриката Маркарт веќе работат 300 луѓе, поради што се очекува сериозен интерес за сместу-вање на повеќе деца во градинката. На тој начин општина-та во континуитет ги подобрува услугите за своите граѓани и го подобрува квалитетот на живеење во општината.Мартин МајсторовВиш соработник во Одделението за внатрешна ревизија на општина Велес

Komuna e Velesit ndërton kopshtin e parë për fëmijë në mje-disin rural. Bëhet fjalë për fshatin Karasllari, i cika ka po-pullatë të shumë-numërt dhe në të cilin kohë më parë është paraqitur nevoja për sigurimin e një institucioni të këtillë ar-simor nga ana e pushtetit lokal. Qëllimi është që fëmijët nga mjediset rurale të marrin arsim para shkollor si dhe fëmijët të cilët jetojnë në mjedis të qytetit. Një pjesë e prindërve të ci-lët deri më tani i kanë çuar fëmijët e tyre në kopshtet e qytetit, do të mund t’i lënë në afërsi të shtëpisë së tyre. - ,,Përveç të këtij vendi të banuar, komuna konsideron që në të ardhmen të hapë kopsht edhe në mjediset tjera rurale, ku do të paraqitet nevoja” përmendi kryetari i komunës së Velesit, Sllavço Ça-diev, gjatë rrethores së ndërtimit të kopshtit.Projekti është në fazë përfundimtare. Për realizimin e tij janë shpenzuar 800.000 denarë. Kopshti i ri për fëmijë ka të gjitha kushtet për qëndrim, lojë dhe mësim të më të rinjve. Obje-kti disponon me dy hapësira për qëndrim ditor të fëmijëve, dhomë gjumi, mensë, tualet për fëmijë dhe për të rritur. Ka kapacitet për akomodim të 30 fëmijëve. Konsiderohet që së shpejti shërbimet e kopshtit në fjalë do t’u ofrohen prindërve të cilët punojnë në fabrikat e zonës industriale Karasllari. Ve-tëm në fabrikën ,,Markart” tashmë punojnë 300 persona, për ç’arsye pritet interesim serioz për akomodim të më shumë fëmijëve në kopsht. Në këtë mënyrë komuna në vazhdimësi përmirëson shërbimet për qytetarët e tyre dhe përmirëson kualitetin e jetës në komunë.Маrtin MajstorovBashkëpunëtor i lartë në Seksionin për revizion të brendshëm të komunës së Velesit

ОПШТИНА ВЕЛЕС ОБЕЗБЕДИ СВОЈА ПРВА ДЕТСКА ГРАДИНКА, ВО РУРАЛНА СРЕДИНА

KOMUNA E VELESIT SIGUROI KOPSHTIN E PARË PËR FËMIJË, NË MJEDISIN RURAL

ни настани, како изложби, промоции, концерти, работилници, презентации и е ко-организатор на сите големи општински манифестации. Неговите активности, изработка и имплемен-тација на многу проекти, соработка со бројни меѓународни институции за заштита на музејското и културно наследство претставуваат вистинска афирмација на градот, општината, регионот, но и на Република Македонија. Драган Величковски, директорот на локалната установа „Градски музеј -Крива Паланка“

të ko-organizator i të gjitha manifestimeve të mëdha komunale. Aktivitetet e tij, hartimi dhe implementimi i shumë projekteve, bashkëpunimi me një numër të madh të institucioneve ndërkom-bëtare për mbrojtjen e trashëgimisë së muzeut dhe atë kulturore paraqesin një afi rmim të vërtetë të qytetit, komunës, rajonit por dhe Republikës së Maqedonisë.Dragan Veliçkovski, Drejtor i institucionit lokale ,,Muzeu i qytetit – Kriva Pallankë”

8

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

8

НАДЗОРНИОТ ОДБОР СО АПЕЛ ДО ЧЛЕНКИТЕ ЗА РЕДОВНО И ЦЕЛОСНО ПЛАЌАЊЕ НА ЧЛЕНАРИНАТА КОН ЗЕЛС

BORDI MBIKËQYRËS U APELON ANËTAREVE PËR PAGESË TË RREGULLT DHE TË PLOTË TË ANËTARËSISË NDAJ BNJVL-SË

Надзорниот одбор на ЗЕЛС на 23 декември, 2016 година ја одржа осмата седница на која ги разгледуваше и ги усвои: Ак-циониот план и Финансискиот план на ЗЕЛС за 2017 година. Беше посочено дека сите активности се во согласност со Стра-тегискиот план на ЗЕЛС 2016-2020 година и дека со оглед на спроведувањето на редовните локални избори во 2017 година, бројот на активностите е релативно намален од вообичаените планирања. Во фокусот и следната година е основната актив-ност за ЗЕЛС за лобирање и застапување на своите членки пред централната власт. Новина претставува изработката на прирачник за новоизбрани претставници на локалните вла-сти. Од областа на електронските решенија на ЗЕЛС поголемо внимание ќе биде посветено на споделувањето на искуството од електронското издавање на одобренијата за градење со Јужна Африка, а интерес пројавија и од Абу Даби, како и од Словенија и од Украина.Планираниот буџет за 2017 година е димензиониран на 24.150.000,00 денари. Поголемиот процент на приходите се очекува од членарината од членките на ЗЕЛС-општините. Во однос на расходите, поголем процент од средствата се намене-ти за трошоци за одржување на системите на е-услуги, систем за опоравување на е-системот и услуги за сервис и поправки и се разбира за спроведување на обуки и другите активности предвидени со Акциониот план за 2017 година. На состанокот членовите на Надзорниот одбор пројавија интерес да бидат информирани за напредокот и предизвиците со наплатата на членарината кон ЗЕЛС. Беше посочено да се разговара со општините кои нередовно или нецелосно ја исплаќаат члена-рината, да се видат предизвиците со кои тие се соочуваат и да се изнајдат заемни решенија за нивно дефинитивно надо-местување на оваа обврска кон ЗЕЛС. Особено да се разго-вара со општините кои добиваат солидни средства од разни извори, меѓу кои од концесиите и други сопствени приходи. Да се апелира дека доколку би ја немале поддршката од ЗЕЛС за спроведувањето на електронските услуги, јакнење на ка-пацитетите, информирањето, секојдневна правна и техничка поддршка како и низа други услуги и самостојно би требало истите да ги реализираат би им биле потребни многукратно по-веќе средства отколку што изнесува висината на членарината.

Bordi mbikëqyrës i BNJVL-së më 23 dhjetor, 2016, mbajti seancën e tetë në të cilën shqyrtoi dhe miratoi: Planin aksional dhe Planin fi nanciar të BNJVL-së për vitin 2017. U përmend se të gjitha akti-vitetet janë konform Planit strategjik të BNJVL-së 2016-2020 dhe se duke pasur parasysh zbatimin e zgjedhjeve lokale të rregullta në vitin 2017, numri i aktiviteteve është zvogëluar relativisht nga planifi kimi i zakonshëm. Në fokus edhe vitin e ardhshëm është aktiviteti kryesor për BNJVL për lobim dhe përfaqësim të anëta-reve të saj para pushtetit qendror. Risi paraqet hartimi i doraca-kut për përfaqësuesit e sapo zgjedhur të pushteteve lokale. Nga lëmia e zgjidhjeve elektronike të BNJVL-së vëmendje më e madhe i kushtohet ndarjes së përvojave nga dhënia elektronike të lejes për ndërtim me Afrikën Jugore ndërsa interesim shfaqën edhe nga Abu Dabi, si dhe nga Sllovenia dhe Ukraina.Buxheti i planifi kuar për vitin 2017 dimensionohet në 24.150.000,00 denarë. Përqindja më e madhe e të hyrave pritet nga anëtarësia e anëtareve të BNJVL-së - komunat. Lidhur me të dalat, përqindje më e madhe e mjeteve dedikohet për shpenzimet për zbatimin e sistemeve të e-shërbimeve, sistemit për rregullim të e-sistemit dhe shërbimeve për servis dhe rregullime dhe nënkuptohet për zbatimin e trajnimeve dhe aktiviteteve tjera të parashikuara me Planin aksional për vitin 2017. Në mbledhje anëtarët e Bordit mbi-këqyrës shfaqën interesim të jenë të informuar për avancimin dhe sfi dat e arkëtimit të anëtarësisë ndaj BNJVL-së. U përmend të bisedohet me komunat të cilat jo me rregull ose jo në tërësi e paguajnë anëtarësinë, të shihen sfi dat me të cilat të njëjtat balla-faqohen dhe të gjenden zgjidhje të ndërsjella për kompensimin e tyre defi nitiv të këtij obligimi ndaj BNJVL-së. Veçanërisht të diskutohet me komunat të cilat marrin mjete solide nga burime të ndryshme midis të cilave edhe koncesionet dhe të hyra tjera personale. Të apelohet se përderisa nuk do të kishin përkrahjen e BNJVL-së për zbatimin e shërbimeve elektronike, përforcimi i kapaciteteve, informimi, përkrahja e përditshme juridike dhe teknike si dhe një varg shërbimesh dhe të njëjtat në mënyrë të pavarur do të duhet t’i realizojnë do t’u duhej shumëfi shi i mjeteve se sa përmban lartësia e anëtarësisë.

9

Z E L S - N e w s l e t t e r 2 0 1 6B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

ЗЕЛС ОБЕЗБЕДИ ПОГОЛЕМА АФИРМАЦИЈА ВО РЕГИОНОТ И ПОШИРОКО, ПРЕКУ ПРЕНЕСУВАЊЕТО НА ИСКУСТВАТА НА „ Е- ДОЗВОЛА ЗА  ГРАДБА“

BNJVL SIGUROI AFIRMIM MË TË MADH NË RAJON DHE MË GJËRË, PËRMES BARTJES SË PËRVOJAVE TË ,,E-LEJES PËR NDËRTIM’

-„Афирмацијата на ЗЕЛС во регионот, па и пошироко, го сме-там како голем успех на нашата Асоцијација, што оваа година се рефлектираше во пренесувањето на добрите практики во делот на електронските услуги и кај нашите соседи. Мината-та година во Република Србија, а оваа година и во Република Албанија, ЗЕЛС ги пренесе искуствата во имплементирањето на „е –дозвола за градба“ за чија примена се заинтересирани и земји членки на ЕУ, но и земји од други континенти. Со тоа покажавме дека умееме да создаваме сопствени добри прак-тики, но и несебично да ги споделиме, особено со земјите во регионот со цел создавање на економски привлечен реон за инвестирање на Балканот. Истовремено покажавме дека кон-тинуирано се движиме во насока на остварување на страте-гиските цели за обезбедување на сопствени приходи и само-одржливост на Асоцијацијата.“ Ова го истакна претседателот на ЗЕЛС, Коце Трајановски, на почетокот на своето обраќање пред присутните делегати, градоначалниците и советниците, на осмата седница на Генералното собрание на ЗЕЛС, што се одржа на 23 декември, 2016 година, во хотелот „Александар палас“ во Скопје. На седницата беа разгледани и најважните документи за работењето на ЗЕЛС за следната година: Ак-цискиот план и Финансискиот план на ЗЕЛС за 2017 година и истите потоа беа усвоени од присутните, кои исто така изнесоа и одредени актуелни предизвици со кои се соочуваат општи-ните во спроведувањето на префрлените надлежности.Трајановски посочи дека сите активност што ги реализира ЗЕЛС се во согласност со Стратегискиот план за 2016-2020 година. Минатата година во спроведувањето на првата стра-тегиска цел „застапување и лобирање“ поднесени се најмалку иницијативи во споредба со изминатиот период, поради поли-тичките состојби во земјата и намалената можност за активно комуницирање и преговарање со надлежните министерства и други соодветни институции. Сепак тој ги посочи донесени-те два нови закони: Законот за градежно земјиште, со кој е овозможено целата негова примена да се води по електрон-ски пат и Законот за пожарникарство со кој дефинитивно се уреди една материја која поприлично имаше празнини, недоречености и не беше во корелација со промените кои се случуваат а, особено се регулира статусот на пожарникарите

-„ Аfi rmimin e BNJVL-së në rajon, por dhe më gjërë, e konsi-deroj si sukses tejet të madh të Asociacionit tonë, që këtë vit refl ektohet në bartjen e praktikave të mira në pjesën e shërbi-meve elektronike edhe te fqinjët tanë. Vitin e kaluar në Republi-kën e Serbisë, ndërsa këtë vit edhe në Republikën e Shqipërisë, BNJVL i barti përvojat në implementimin e ,,E-lejes për ndërtim” për zbatimin e së cilës janë interesuar të gjitha vendet anëtare të BE-së, por edhe vendet nga kontinente tjera. Me këtë treguam se mundemi të krijojmë praktika të mira personale, por edhe t’i ndajmë, veçanërisht me vendet në rajon me qëllim krijimi të rajonit tërheqës ekonomik për investim në Ballkan. Njëkohë-sisht treguam se në vazhdimësi lëvizim në drejtim të realizimit të qëllimeve strategjike për sigurimin e të hyrave personale dhe vet qëndrueshmërisë së Asociacionit”. Këtë theksoi kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski, në fi llim të fjalimit të tij para dele-gatëve të pranishëm, kryetarëve dhe këshilltarëve, në seancën e tetë të Kuvendit Gjeneral të BNJVL-së që u mbajt më 23 dh-jetor, 2016, në hotelin ,,Aleksandar Palas” në Shkup. Në seancë u shqyrtuan edhe dokumentet më të rëndësishme për punën e BNJVL-së për vitin e ardhshëm: Plani aksional dhe Plani fi nan-ciar i BNJVL-së për vitin 2017 dhe të njëjtat pastaj u miratuan nga të pranishmit, të cilët gjithashtu parashtruan edhe sfi da të caktuara aktuale me të cilat ballafaqohen komunat në zbatimin e kompetencave të transferuara.Тrajanovski përmendi se të gjitha aktivitetet që i realizon BNJVL janë konform Planit strategjik për 2016-2020. Vitin e kaluar në zbatimin e qëllimit të parë strategjik ,,përforcim dhe lobim”, janë parashtruar më pak iniciativa krahas periudhës së kaluar, për shkak gjendjeve politike në vend dhe mundësisë së zvogëluar për komunikim aktiv dhe negociata me ministritë kompetente dhe institucione tjera adekuate. Megjithatë ai përmendi edhe dy ligjet e miratuara të reja: Ligji për tokë ndërtimore me të cilin mundësohet qëllimi i zbatimit të tij të zhvillohet në formë ele-ktronike dhe Ligji për zjarrfi kës me të cilin rregullohet defi ni-tivisht një materie e cila pati zbrazëtira të caktuara, paqartësi dhe nuk ishte në korrelacion me ndryshimet të cilat ndodhin, ndërsa veçanërisht rregullohet statusi i zjarrfi këse si nëpunës

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

1 0

како овластени службени лица од областа на безбедноста. Имплементирањето на овие закони создаде и одредени нови предизвици за општините, но и во таа насока ЗЕЛС презема одредени иницијативи за нивно надминување. Активности беа реализирани и во однос на утврдување на начинот на рева-лоризација на вредноста за утврдување на данокот на имот, преку усогласување со Законот за даноци на имот и користење на коефициентот (пондер) за соодветни зони. Беа предлагани измени и дополнувања на Методологијата за процена на па-зарната вредност на недвижен имот, по што беше предложена нова методологија, која сè уште не е усвоена. Во тој контекст претседателот на ЗЕЛС апелираше за зголемени активности на локалните власти за пресметување на реалната основа на данокот на имотот како и негова целосна наплата.

Општините целосно да го евидентираат и наплатуваат данокот на имот -„Имаме општини каде што наплатата на данокот на имот е многу ниска, а како образложение е дека не располагаат со доволно обучени кадри и дека утврду-вањето на реална даночна основа би предизвикало незадоволство кај граѓаните од општината и градона-чалникот. Наплатата и на други комуналии, вода смет и друго некаде се многу ниски, па дури и има случаи каде што нема никаква наплата. Ваквото однесување на некои општини е најголемиот контра аргумент што ни го упатува централната власт при нашите прего-вори за зголемување на финансиските средства за општините. И би рекол овие реакции се сосема во ред, бидејќи навистина нема логика да бараме повеќе финансиски средства, жалејќи се дека ни недостасу-ваат, а при тоа ние да не ги собираме своите сопствени приходи. За пофалба се општините каде наплатата е повеќе и од 100%, како што е општина Боговиње“, по-сочи Трајановски во својот говор пред делегатите на Генералното собрание на ЗЕЛС.

1 1

B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

1 1

Apel për komunat lidhur me evidentimin e tërësishëm dhe arkëtimin e tatimit të pronës-„Ekzistojnë komuna ku arkëtimi i tatimit të pronës ësh-të shumë i ulët, ndërsa si arsyetim është të disponojnë me kuadro të trajnuara dhe se përcaktimi i bazës reale tatimore do të shkaktonte pakënaqësi te qytetarët nga komuna dhe kryetari i komunës. Arkëtimi edhe i komu-naleve tjera, uji, mbeturinat etj., diku janë shumë të ulëta, e ka raste ku nuk ka asnjë lloj arkëtimi. Sjellja e këtillë e disa komunave është kontra-argumenti më i madh ql na e dërgon pushteti qendror gjatë negociatave tona lidhur me rritjen e mjeteve fi nanciare të komunave. Do të tho-sha që këto reagime janë me vend, pasi që me të vërtetë nuk ka logjikë të kërkojmë më shumë mjete fi nanciare, duke u ankuar se na mungojnë ndërsa pastaj ne të mos i mbledhim burimet tona personale. Për t’u lëvduar janë komunat ku arkëtimi është më shumë se 100%, siç është komuna e Bogovinës” përmendi Trajanovski në fjalimin e tij para delegatëve të Kuvendit Gjeneral të BNJVL-së

të autorizuar në lëminë e sigurisë. Implementimi i ligjeve në fjalë krijoi edhe sfi da të reja të caktuara për komunat. Por edhe në këtë drejtim BNJVL ndërmerr iniciativa për tejkalimin e tyre. Ak-tivitetet u realizuan edhe lidhur me përcaktimin e mënyrës së revalorizimit të vlerës për përcaktim të tatimit të pronës, përmes harmonizimit të Ligjit për tatime të pronës dhe shfrytëzim të ko-efi cientit (ponder) për zona të caktuara. U propozuan ndryshime dhe plotësime të Metodologjisë për vlerësimin e vlerës së tregut të pronës së patundshme, me ç’rast u propozua metodologji e re, e cila akoma nuk është miratuar. Në këtë kontekst kryetari i BNJVL-së apeloi për rritjen e aktiviteteve të pushteteve lokale për kalkulim të bazës reale të tatimit të pronës si dhe arkëtimin e tij të tërë.

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

Во однос на втората стратегиска цел на ЗЕЛС ,,Обезбедување и одржување на систем на услуги“, Трајановски рече дека во кон-тинуитет ЗЕЛС обезбедува спроведување на обуки за јакнење на капацитетите на општинската администрација за квалитетно спроведување на своите надлежности. Исто така ЗЕЛС обез-бедува техничка и правна поддршка во користењето на елек-тронските системи и реализацијата на електронските постапки. Беше посочено дека оваа година обуките што ги реализираше ЗЕЛС тренинг центарот беа повеќе насочени кон градење на општинските капацитети за искористување на средствата од ЕУ фондовите, но беа реализирани и средби, советувања и обуки за поголемо искористување на можностите за заштеда на елек-трична енергија преку спроведување на проекти за енергетска ефикасност. ЗЕЛС реализира и обуки поврзани со реализација на регионалниот проект ,,Локални лидери во Југоисточна Ев-ропа“, во кој имаа можност да учествуваат претставници од раководни тимови на општините и од јавните комунални пре-тпријатија за водовод. Друг проект што го реализираше ЗЕЛС е „Родово одговорно буџетирање“, при што беше донесен и пред-лог Акциски план за родово одговорно буџетирање на ЗЕЛС. А Комитетот на советите активно се склучи во креирањето на четиригодишниот Проект „Зајакнување на општинските сове-ти“ посветен на создавање на компетентни советници, кои ќе имаат адекватни познавања при донесувањето на значајни одлуки и креирање на политиките на локално ниво. ЗЕЛС обезбедува поддршка на своите членки и во делот на спроведувањето на една од најзначајните општински надлеж-ности – локалниот економски развој. Повеќе од четири години ЗЕЛС е вклучен во реализација на регионалната програма за сертификација на деловно пријателски локални власти, или познат како БФЦ СЕЕ сертификат. Годинава како национално сертификационо тело, заедно со ССК повторно доби акредита-ција за спроведување на оваа програма. Станува збор за мно-гу корисна алатка, при чие спроведување општините треба да исполнат 12 критериуми, кои претставуваат показатели, како администрацијата треба да се подготви, како да комуницира и кои документи треба да ги донесе со цел постигнување на квалитетна соработка со постојните стопанственици или оние кои се заинтересирани да инвестираат во општината. Со овој сертификат годинава се стекнаа општините Штип, Богданци и Гази баба, како и Град Скопје, а во фаза на спроведување е во општините: Прилеп, Битола и Илинден. Во претходниот период, како пилот општини, со сертификатот се стекнаа Велес и Стру-мица. Подготвена е и нова електронска платформа на програма-та, што ќе ја олесни уште повеќе целата постапка на собирање и презентирање на доказниот материјал на општините.

Lidhur me qëllimin e dytë strategjik të BNJVL-së ,,Siguri dhe zbatim i sistemit të shërbimeve”, Trajanovski theksoi se në va-zhdimësi BNJVL siguron zbatim të trajnimeve për përforcim të kapaciteteve të administratës komunale për zbatim më cilësor të kompetencave të tyre. Gjithashtu BNJVL siguron edhe përkrah-je teknike dhe juridike në shfrytëzimin e sistemeve elektronike dhe realizimin e procedurave elektronike. U përmend se këtë vit trajnimet që i realizoi Qendra e trajnimeve të BNJVL-së u drej-tuan ndaj ndërtimit të kapaciteteve komunale për shfrytëzimin e mjeteve nga fondet e BE-së, por u realizuan edhe takime, këshi-llime dhe trajnime për shfrytëzim më të madh të mundësive për kursim të energjisë elektrike përmes zbatimit të projekteve për efi kasitet energjetik. BNJVL realizoi edhe trajnime lidhur me re-alizimin e projektit rajonal ,,Liderët lokal në Evropën Juglindore”, në të cilin kanë mundësi të marrin pjesë përfaqësues nga ekipet udhëheqëse të komunave dhe nga ndërmarrjet publike komuna-le për ujësjellës. Projekt tjetër që realizoi BNJVL është ,,Buxhe-timi përgjegjës për barazi gjinore” me ç’rast u miratua edhe Pro-pozim-Plani aksional për buxhetim përgjegjës për barazi gjinore të BNJVL-së. Ndërsa Komiteti i këshillave në mënyrë aktive u përfshi në krijimin projektit katërvjeçar ,,Përforcim i këshillave komunale” të dedikuar në krijimin e këshilltarëve kompetentë, të cilët do të kenë dituri adekuate gjatë miratimit të vendimeve të rëndësishme dhe krijimit të politikave në nivel lokal. BNJVL siguron përkrahje të anëtareve të saj edhe në pjesën e zbatimit të njërës ndër kompetencat më të rëndësishme komu-nale – zhvillimi ekonomik lokal. Më shumë se katër vite BNJVL përfshihet në realizimin e programit rajonal për certifi kim të ko-muna të orientuara miqësisht ndaj biznesit ose më e njohur si BFC SEE. Këtë vit si trup nacional certifi kues, së bashku me LOE sërish fi toi akreditim për zbatimin e programit në fjalë. Bëhet fjalë për një vegël shumë të dobishme, gjatë zbatimit të së cilës komunat duhet t’i plotësojnë 12 kriteret, të cilat paraqesin tre-gues, si administrata duhet përgatitet, si të komunikojë dhe cilat dokumente duhet t’i miratojë me qëllim të bashkëpunimit më cilësor me biznesmenët ekzistues ose ata të cilët janë të intere-suar të investojnë në komunë. Certifi katën në fjalë këtë vit fi tuan komuna e Shtipit, Bogdanci dhe Gazi Baba, si dhe Qyteti i Shkupit, ndërsa në fazë zbatimi është në komunat: Prilep, Manastir dhe Ilinden. Në periudhën paraprake, si pilot-komuna, certifi katë fi -tuan Velesi dhe Strumica. U përgatit edhe platforma e re elektro-nike e programit, që do të lehtësojë edhe një procedurë të mble-dhjes dhe prezantimit të materialit argumentues të komunave.

Z E L S - N e w s l e t t e r 2 0 1 6B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

1 3

Беше посочено дека ЗЕЛС, иако изготви поскромен Акциски план за следната година од досега вообичаените, поради ре-довните локални избори што ќе се реализираат во 2017 година, иницирањето и застапувањето на најважните приоритети на локалните власти продолжува во континуитет. Претседателот на ЗЕЛС посочи дека врвен приоритет на локалните власти и понатаму останува залагањето за обезбедување на финан-сиска самостојност, односно обезбедување на 6% зафаќање од данокот на додадена вредност (ДДВ) и 30% од данокот на добивка. Тој направи споредба и со земјите од регионот, каде што овие цифри значително се поголеми, во корист на општините. Исто така, натамошните залагања на локални-те власти ќе бидат и во насока на обезбедување и на други дополнителни извори за финансирање, како и обезбедување на поголеми надлежности, поголемо учество во распределу-вањето на средствата на проекти на регионално ниво, како и во располагањето со капиталните инвестиции. Треба да се утврди вкупната вредност на капиталните инвестиции од сите ресорни министерства и да се размислува за нивното етапно пренесување на општините. Но при тоа, првостепено е сите општини максимално да се залагаат за целосно евидентирање и собирање на средствата што се од сопствените извори на приходи. Трајановски не пропушти да истакне дека особено голем приоритет за сите локални власти во земјата е зачуву-вањето на единството во ЗЕЛС. Тоа е силата на општините, рече тој, и додаде дека само со единствени ставови на сите локални власти може доследно да се развиваат процесот на децентрализацијата во земјата. Во тој контекст тој посочи дека еден од начините за манифестирање на волја за единствен ЗЕЛС е и редовното плаќање на обврските кон Заедницата.

Делегатите изнесоа одредени предизвици со кои се соочуваат локалните власти На седницата беа изнесени и одредени предизвици на локал-ните власти. Градоначалник на општина Крива Паланка, Ар-сенчо Алексовски, ја иницираше потребата за итна преработка на Законот за пожарникарство и зголемување на средствата во блок дотациите предвидени за спроведување на оваа на-длежност. Тој посочи дека поголем број општини се соочуваат и со голем број на тужби, бидејќи не можат да се носат со това-рот на обврските кои произлегуваат од овој Закон. Алексовски напомена дека и опремата и возилата не ги исполнуваат по-

U përmend se BNJVL edhe pse përgatiti Plan aksional më modest për vitin e ardhshëm prej atyre të zakonshmëve, për shkak të zgjedhjeve lokale që do të realizohen në vitin 2017, inicimi dhe përfaqësimi i prioriteteve më të rëndë-sishme të pushteteve lokale vazhdon në vazhdimësi. Krye-tari i BNJVL-së përmendi se prioritet kryesor i pushteteve lokale edhe mëtej ngelet përpjekja për sigurimin e qën-drueshmërisë fi nanciare, respektivisht sigurim i 6% të përfshirjes së tatimit të vlerës së shtuar ( TVSH) dhe 30% nga tatimi i përfi timit. Ai bëri krahasim edhe me vendet nga rajoni, ku këto shifra janë dukshëm më të mëdha, në dobi të komunave. Gjithashtu, përpjekjet e mëtejme të pushteteve lokale do të jenë në drejtim të sigurimit edhe të burimeve tjera plotësuese për fi nancim, si dhe sigurimi i kompeten-cave më të mëdha, pjesëmarrje më e madhe në ndarjen e mjeteve të projekteve në nivel rajonal, si dhe në disponim me investimet kapitale. Duhet të përcaktohet vlera e përg-jithshme e investimeve kapitale nga të gjitha ministritë e resorit dhe të mendohet për bartjen e tyre në etapa të ko-munave. Por pastaj në shkallë të parë është që komunat në mënyrë maksimale të përpiqen për evidentim të tërësishëm dhe mbledhje të mjeteve që janë nga burimet personale të të hyrave. Trajanovski nuk lëshoi të theksojë se një prioritet të madh për të gjitha pushtetet lokale në vend është mbrojtja e unitetit në BNJVL. Ajo është fuqia e komunave, theksoi ai, dhe shtoi se vetëm me qëndrime të bashkuara të të gjitha pushteteve lokale mund që në mënyrë konsekuente të zh-villohet procesi i decentrаlizimit në vend. Në këtë kontekst ai përmendi se një ndër mënyrat për manifestimin e vullnetit për një BNJVL unike është edhe pagesa e rregullt e obligi-meve ndaj Bashkësisë.

Delegatët parashtruan sfi da të caktuara me të cilat ballafaqohen pushtetet lokale Në seancë u parashtruan edhe sfi da të caktuara të pushteteve lokale. Kryetari i komunës së Kriva Pallankë, Arsenço Aleksovski, inicioi nevojën për përpunim urgjent të Ligjit për zjarrfi kës dhe rritjen e mjeteve në bllok dotacionet e parashikuara për zbatimin e kësaj kompetence. Ai përmendi se një numër i madh i komuna-ve ballafaqohen edhe me një numër të madh të padive, pasi që nuk mund të mbajnë barrën e obligimeve të cilat rrjedhin nga Ligji në fjalë. Aleksovski tërhoqi vërejtje se edhe pajisja dhe automjetet

Новиот План за обуки за 2017 година е во изработка -се чека на предлози од општинската администрација ЗЕЛС го подготвува новиот План за обуки за след-ната, 2017 година. Веќе е доставено барање до општините, односно до претставниците од општин-ската администрација, членови на 15 –те стручни мрежи формирани од ЗЕЛС, да достават адекватни предлози за обуки кои би им користеле за надгра-дување на своите професионални капацитети. Де-легатите беа запознаени дека Управниот одбор на ЗЕЛС упати апел до сите градоначалници да обр-нат внимание кога ги упатуваат своите вработени на платени обуки, да се консултираат дали реали-зација на такви теми се предвидени во обуките од ЗЕЛС, или дали може ЗЕЛС да обезбеди нивна до-полнителна реализација, особено кога станува збор за имплементирање на законски измени или нови законски решенија. Ова произлезе од реакциите од одредени општини дека администрацијата троши многу средства за скапи обуки кај даватели за услу-ги, за нешто што веќе го имаме во програмата или може дополнително да го обезбеди ЗЕЛС.

Plani i ri për trajnime për vitin 2017 është në hartim-priten propozime nga administrata komunale BNJVL përgatit Planin e ri për trajnime për vitin e ar-dhshëm 2017. Tashmë u miratua kërkesë te komunat, respektivisht te përfaqësuesit e administratës komu-nale, anëtarë të 15 rrjeteve profesionale të formuara nga BNJVL, të parashtrojnë propozime adekuate për trajnime të cilat do të shfrytëzoheshin për avan-cim të kapaciteteve të tyre profesionale. Delegatët u informuan se Bordi drejtues i BNJVL-së u apeloi kryetarëve të komunave t’u kushtojnë vëmendje të punësuarve të tyre kur i dërgojnë në trajnime të pa-guara, të konsultohen se për realizimin e tema të tilla janë parashikuar në trajnimet e BNJVL-së, dhe se a mund që BNJVL të sigurojë realizim të tyre plotësu-es, veçanërisht kur bëhet fjalë për implementimin e ndryshimeve ligjore ose zgjidhjeve të reja ligjore. Kjo rrodhi nga reagimet e komunave të caktuara se ad-ministrata shpenzon shumë mjete për trajnime më të shtrenjta te dhënësit e shërbimeve, për diçka që tashmë e kemi në program ose mund që në mënyrë plotësuese të sigurojë BNJVL.

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

1 41 4

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

требните стандарди и се застарени, но за нивна замена опш-тините немаат доволно финансиски средства. Градоначалникот на општина Брвеница, Енвер Пајазити, говореше за надлежноста на општините во делот на уп-равување со градежното земјиште. Неговата, но и други општини и покрај тоа што ги исполниле сите услови да се стекнат со правото за управување со градежното неизгра-дено земјиште, веќе подолг период не им е овозможено да ја преземат оваа надлежност. Причината е нефункциони-рањето на Комитетот за градежно земјиште. Од друга страна Министерството за транспорт и врски е неажурно и не ги спроведува постапките за оттуѓување на градежни парцели кои се на територијата на овие општини, поради тоа општи-ната губи многу инвестиции и проекти. Пајазити ги посочи и предизвиците во спроведувањето на надлежноста во обра-зованието. Токму долговите генерирани во образованието со бесплатниот превоз на учениците, превработеноста на наставниот кадар, постојаното натрупување на нови обвр-ски за општините во оваа област придонеле оваа општина да има блокирана сметка веќе подолг период. Беше поба-рано ЗЕЛС итно да се заземе за дефинитивно разрешување на овој проблем. На овие забелешки се приклучи и градоначалникот на општина Карпош, Стевчо Јакимовски кој укажа и на до-полнителните издатоци што ги имаат општините за реа-лизација на обврските во образованието, како што се: ис-плаќањето на отпремнините за заминување во пензија и за смртен случај во семејството на вработените, осигурувањето на училиштата, задолжителните систематски прегледи на наставниците, потребата од дополнителни технички ма-теријали, но и наставен кадар за реализација на новите наставни програми. Сето тоа предизвикува трупање на огромни суми долг на општините, што тие се трудат да го покријат со сопствени средства предвидени за други наме-ни. Во своето излагање Јакимовски ги посочи и предизви-ците од неадекватното функционирањето на електронскиот систем за градежно земјиште и изрази незадоволство што Министерството за транспорт и врски софтверот го пушти во примена без ниту едно пробно тестирање во општините. Неговата нефункционалност и постојаните проблеми што произлегуваат при неговата примена ја нарушуваат сли-ката што секоја општина ја гради пред граѓаните и инвес-титорите во насока на обезбедување на квалитетни услу-ги, без за тоа да има и грам вина. Во оваа област тој даде забелешка и за застојот во решавањето на постапките за денационализација и експропријација. Како голем предиз-вик беше посочена и неажурноста на полицијата во делот на обезбедувањето на јавниот ред и мир во општината. Таа не реагира на поплаките на граѓаните во случаи на ван-далство, бучава и слично, па граѓаните незадоволството го покажуваат кон локалната власт, поради тоа се заложи за преземање на активности за зголемување на влијанието на локалната самоуправа во оваа област.

nuk i plotësojnë standardet dhe janë vjetërsuar, por për ndërrimin e tyre nuk kanë mjaft mjete fi nanciare. Kryetari i komunës së Bërvenicë, Enver Pajaziti, diskutoi për kompetencën e komunave në pjesën e menaxhimit me tokë ndërtimore. Edhe komunat tjera krahas asaj që i plotësojnë të gjitha kushtet të marrin të drejtën për menaxhim me tokën e pandërtuar ndërtimore, tashmë një periudhë më të gjatë nuk është mundësuar të ndërmarrin këtë kompetencë. Ar-sye është mosfunksionimi i Komitetit për tokë ndërtimore. Nga ana tjetër faqja e Ministrisë për transport dhe lidhje nuk është e azhurnuar dhe nuk zbaton procedurat për tjetërsim të parcelave ndërtimore të cilat janë në territorin e këtyre komunave, për ç’arsye komuna humb shumë investime dhe projekte. Pajaziti përmendi edhe sfi dat në zbatimin e kompe-tencës në arsim. Pikërisht borxhet e gjeneruara në arsim me transportin falas të nxënësve, punësimet e tepërta të kuadrit mësimdhënës, ngarkesa me obligime të reja për komunën në këtë lëmi, kanë kontribuar të ketë llogari të bllokuar tashmë një periudhë më të gjatë. U kërkua që BNJVL ur-gjentisht të merret me zgjidhjen defi nitive të problemit në fjalë. Këtyre vërejtjeve i’u përfshi edhe kryetari i komunës së Kar-poshit, Stevço Jakimovski, i cili përmendi edhe shpenzimet që i kanë komunat lidhur me realizimin e obligimeve në arsim, siç janë: pagesa e rrogave për shkuarje në pension dhe për rast vdekje në familjen e të punësuarit, sigurimi i shkollave, kontrolli sistematik i detyruar i mësimdhënësve, nevoja nga materiali plotësues teknik, por edhe kuadri më-simdhënës për realizimin e programeve të reja mësimore. E gjithë kjo shkakton borxhe tejet të mëdha të komunës, që të njëjtat mundohen t’i mbulojnë me mjetet personale të parashikuara për dedikime tjera. Në fjalimin e tij Jakimo-vski përmendi sfi dat nga funksionimi joadekuat i sistemit elektronik për tokë ndërtimore dhe u shpreh i pakënaqur që Ministria për transport dhe lidhje softuerin e lëshoi në zbatim pa asnjë testim provë në komuna. Mosfunksionimi i tij dhe problemet e njëpasnjëshme që rrjedhin gjatë zbatimit të tij japin pasqyrë të keqe që çdo komunë e ndërton para qyte-tarëve dhe investuesit në drejtim të sigurimit të shërbimeve më cilësore, pa qenë aspak fajtor për të njëjtën. Në këtë lëmi ai dha vërejtje edhe për ngecjen në zgjidhjen e procedurave për denacionalizim dhe eksproprijim. Si sfi dë e madhe u për-mend edhe mos azhurnimi i policisë në pjesën e sigurimit të rendit dhe qetësisë publike në komunë. E njëjta nuk reagon ndaj ankesave të qytetarëve në rast vandalizmi, zhurme etj, prandaj qytetarët pakënaqësinë e tregojnë ndaj pushtetit lo-kal. Prandaj përpiqet për ndërmarrjen e aktiviteteve për rrit-jen e ndikimit të vetëqeverisjeve lokale në këtë lëmi.

Z E L S - N e w s l e t t e r 2 0 1 6B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

1 5

Делегатите на Генералното собрание на ЗЕЛС на осмата се-дница го усвоија Акциониот план на ЗЕЛС за 2017 година. Извршната директорка на ЗЕЛС, Душица Перишиќ, пред при-сутните посочи дека со оглед на редовните локални избори што треба да се случат следната година, предвиден е помал обем на активности од досега вообичаениот, но тоа не значи дека тие нема да бидат надополнети доколку се јават одредени потреби и можности. Сите активности се во корелација со це-лите на Заедницата утврдени во Стратегискиот план на ЗЕЛС 2016 - 2020 година. Првата стратегиска цел се однесува на „лобирање и застапу-вање“ на локалните власти пред централната власт и други со-одветни институции за создавање на законските решенија во насока на поквалитетно и поадекватно спроведување на ло-калните надлежности и развивање на процесот на децентра-лизација во земјава. Ова е најважната цел на Заедницата која се реализира преку активностите на сите петнаесет мрежи формирани во ЗЕЛС од претставници од стручна општинска администрација од областите кои се во надлежност на едини-ците на локална власт и се разбира од сите четири органи на Заедницата: Генералното собрание, Надзорниот одбор, Управ-ниот одбор и Комитетот на советите при ЗЕЛС. Се изнесуваат предизвиците од одредена област, се дискутира на состаноци и седници и потоа истите во вид на иницијативи, предлози, предлог –законски решенија се упатуваат до соодветните ми-нистерства или други установи. Во тој контекст ЗЕЛС подгот-вува информации за своите членки и ги доставува редовно до нив, при што ја информира и јавност преку соопштенија и на прес конференции. Бидејќи следната година во земјата ќе се одржат редовни локални избори, ЗЕЛС традиционално подгот-вува и печати „Прирачник за надлежностите на новоизбраните градоначалници и членови на советите на општините“. Ново-избраните претставници на локалната власт и следната годи-на ќе добијат по еден бесплатен примерок од ревидираниот Прирачник, кој претставува солидна алатка за да се запознаат

Delegatët e Kuvendit Gjeneral të BNJVL-së në seancën e tetë miratuan Planin aksional të BNJVL-së për vitin 2017. Drejtori ekzekutiv i BNJVL-së, Dushica Perishiqm para të pranishmëve përmendi se duke pasur parasysh zgjedhjet e rregullta lokale që duhet të mbahen vitin e ardhshëm, u parashikua një numër i vo-gël aktivitetesh nga të zakonshmet, por kjo nuk do të thotë se të njëjtat nuk do të jenë të plotësuara përderisa paraqiten nevoja dhe mundësi të caktuara. Të gjitha aktivitetet janë në korrelacion me qëllimet e Bashkësisë të përcaktuara në Planin strategjik të BNJVL-së 2016-2020.Qëllimi i parë strategjik ka të bëjë me ,,lobimin dhe përfaqësimin” e pushteteve para pushtetit qendror dhe institucioneve tjera ade-kuate në krijimin e aktvendimeve ligjore në drejtim të zbatimit më cilësor të kompetencave lokale dhe zhvillimin e procesit të decen-tralizimit në vend. Ky është qëllimi kryesor i Bashkësisë që duhet realizuar përmes aktiviteteve të pesëmbëdhjetë rrjeteve të for-muara në BNJVL nga përfaqësuesit e administratës profesionale komunale nga lëmenjtë të cilët janë në kompetencë të njësive të pushtetit lokal dhe nënkuptohet nga katër organet e Bashkësisë: Kuvendi Gjeneral, Bordi drejtues, Bordi mbikëqyrës dhe Komiteti i këshillave pranë BNJVL-së. Barten sfi dat nga ndonjë lëmi e ca-ktuare, diskutohet në mbledhje dhe seanca dhe pastaj të njëjtat në formë të iniciativave, propozimeve, propozim-aktvendimeve ligjo-re dërgohen në ministritë ose institucione tjera. Në këtë kontekst BNJVL përgatit informacione për anëtarët e saj dhe i parashtron rregullisht te ta, me ç’rast do informojë edhe publikun përmes kumtesave dhe konferencave për shtyp. Pasi që vitin e ardhshëm në vend do të mbahen zgjedhjet e rregullta lokale, BNJVL tradici-onalisht përgatit dhe shtyp ,,Doracakun për kompetencat e krye-tarëve të sapo zgjedhur të komunave dhe anëtarëve të këshillave të komunave”. Përfaqësuesit e sapo zgjedhur të pushtetit lokal

УСВОЕН АКЦИОНИОТ ПЛАН НА ЗЕЛС ЗА 2017 ГОДИНА

U MIRATUA PLANI AKSIONAL I BNJVL-SË PËR VITIN 2017

1 6

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

Општина Берово во изминатиот период реализираше низа проекти со средства од европските претпристапни фондови. За тоа огромна заслуга има квалитетниот тим од општината и одделението за локален економски развој. Oвој тим во конти-нуитет обезбедува средства за реализација на бројни проек-ти, но исто така е посветен и на обучување на младите кадри за изработка на проекти во согласност со правилата на Европска унија. Имајќи ја предвид долгогодишната соработка со опш-тините во Република Бугарија, за секој повик, Општина Беро-во лесно наоѓаше сериозни партнери, при што најчесто беше водечки партнер во нивната имплементација. Од досегашните повици за искористување на средства од прекугранична со-работка, општината секогаш успеваше да добие барем еден проект. Тоа придонесе за континуирано подобрување на ква-литетот на живеење на населението од овој регион и во усло-ви кога локалните власти располагаат со ограничени средства, особено во насока на реализација на поголеми инфраструктур-ни и капитални инвестиции. Се започна со проектот за обновувањето на некогашната згра-да „Партизан“ која прерасна во модерен Бизнис инкубатор, кој

Komuna e Berovës në periudhën e kaluar realizoi një varg projektesh me mjete nga fondet para-aderuese evropiane. Për këtë meritë të madhe ka cilësia e ekipit të komunës dhe seksionit për zhvillim ekonomik lokal. Ekipi në fjalë në va-zhdimësi siguron mjetet për realizim të një numri të madh projektesh, por gjithashtu i dedikohet edhe trajnimit të ku-adrove të reja për hartimin e projekteve konform rregullave të Bashkimit Evropian. Duke pasur parasysh bashkëpunimin shumëvjeçar të komunave të Republikës së Bullgarisë, për çdo thirrje, komuna e Berovës lehtë gjente partnerë seriozë, me ç’rast shpesh ishte edhe partner bartës në implemen-timin e tyre. Nga thirrjet e deritanishme për shfrytëzimin e mjeteve nga bashkëpunimi ndërkufi tar, komuna gjithnjë arrinte të fi tojë së paku një projekt. Kjo kontribuoi për për-mirësim të cilësisë së jetës së popullatës nga ky rajon edhe në kushte kur pushtetet lokale disponojnë me mjete të kufi -zuara, veçanërisht në drejtim të realizimit të investimeve më të mëdha infrastrukturore dhe kapitale. Me fi llimin e projektet renovimi i ndërtesës së ,,Partizanit” të dikurshëm që u rrit në një Inkubator biznesi modern, që e zbukuron qendrën e qytetit dhe njëkohësisht shërben si

ОПШТИНА БЕРОВО ГО ПОДОБРУВА КВАЛИТЕТОТ НА ЖИВОТ НА НАСЕЛЕНИЕТO И СО ПРОЕКТИТЕ ОД ПРЕКУГРАНИЧНА СОРАБОТКА

KOMUNA E BEROVËS PËRMIRËSON KUALITETIN E JETËS SË POPULLATËS EDHE ME PROJEKTE PËR BASHKËPUNIM NDËRKUFITAR

edhe vitin e ardhshëm do të marrin nga një ekzemplar falas nga doracaku i reviduar, që do të paraqesë një vegël solide që të in-formohen me të gjitha kompetencat, ligjet, mënyrat e fi nancimit, organizimi dhe vendim-marrja në pushtetin lokal. Lidhur me qëllimin e dytë strategjik ,,Sigurimi dhe zbatimi i sis-temit të shërbimeve të BNJVL-së”, të parashikuara janë aktivi-tete për përforcimin e kapaciteteve të administratës komunale, përmes trajnimeve dhe këshillimeve të cilat do të përcaktohen në Planin për trajnime për vitin 2017. Gjithashtu një pjesë e trajni-meve janë në drejtim të përkrahjes së komunave për shfrytëzimin e fondeve evropiane, përkrahja e nxitjes së mëtejme të zhvillimit të transparencës dhe llogaridhënies së komunave. Për vitin e ar-dhshëm, janë parashikuar edhe aktivitete lidhur me përforcimin e kapaciteteve të këshilltarëve të sapo zgjedhur, pastaj aktivitetet për certifi kimin e komunave me certifi katën rajonale BFC SEE, aktivitetet për barazi gjinore dhe ato lidhur me zhvillimin e veglës për qytetarët ,,forume në bashkësi”. Për të gjitha aktivitetet në fjalë BNJVL përgatit dhe shtyp gazetën që e parashtron te këshi-lltarët komunalë dhe një pjesë të administratës, te ministritë, Ku-vendi i RM, mediat, ambasadat dhe institucione tjera me të cilat bashkëpunon. Krijimi i e-shërbimeve dhe zhvillimi i sistemeve dhe përkrahja e përditshme e vazhdueshme e shfrytëzimit të tyre, paraqet gjithashtu, një aktivitetet shumë të rëndësishëm të BNJVL-së, të parashikuar në këtë qëllim strategjik. Në këtë pjesë përfshihen edhe aktivitetet për rikonfi gurimin e infrastrukturës ekzistuese, avancimi dhe migrimi i e-serviseve të BNJVL-së të ,,klaud” sistemit. Në pjesën e qëllimit të tretë strategjik, ,,Sigurimi i qëndru-eshmërisë dhe profesionalizimit të zyrës ekzekutive të BNJVL-së” është parashikuar zbatimi i politikave për arkëtim të plotë të anëtarësisë ndaj BNJVL-së, pastaj zhvillimi i paketave për shër-bime të paguara të BNJVL-së, si dhe bartja e diturive të shërbimit profesional të BNJVL-së në organizatat dhe institucionet nga ra-joni dhe më gjërë për implementimin e ,,E-lejes për ndërtim”, si shërbim të paguar të BNJVL-së.

со сите надлежности, закони, начини на финансирање, орга-низација и одлучување во локалната власт. Во однос на втората стратегиска цел „Обезбедување и одржу-вање на систем на услуги на ЗЕЛС“, предвидени се активности за јакнење на капацитетите на општинската администрација, преку обуки и советувања кои ќе бидат утврдени во План за обуки за 2017 година. Исто така дел од обуките се во насока на поддршка на општините за искористување на европските фондови, поддршка за натамошно поттикнување на локалниот економски развој, јакнење на транспарентноста и отчетноста на општините. За следната година, предвидени се и активнос-ти во однос на зајакнување на капацитетите на новоизбраните советници, потоа активности за сертифицирање на општините со регионалниот БФЦ СЕЕ сертификат, активности за родо-ва еднаквост и оние поврзани со развивање на граѓанската алатка „форуми во заедниците“. За сите овие активности ЗЕЛС подготвува и печати и весник кој го доставува до општинските советници и дел од администрацијата, до министерствата, Со-бранието на РМ, медиумите, амбасадите и други институции со кои соработува. Креирање на нови е-услуги и одржување на постојните системи и континуирана секојдневна поддршка на општините во нивното користење, претставува исто така, многу значајна активност на ЗЕЛС, предвидена во оваа стра-тегиска цел. Во овој дел влегуваат и активностите за реконфи-гурација на постојната инфраструктура, надградба и миграција на е-сервисите на ЗЕЛС на „клауд“ системот. Во делот на третата стратегиска цел, „Обезбедување на одр-жливост и професионалност на извршната канцеларијата на ЗЕЛС“ предвидено е спроведување на политиките за целосна наплата на членарината кон ЗЕЛС, потоа развивање на пакети за платени услуги на ЗЕЛС, како и пренесување на знаењата на стручната служба на ЗЕЛС на организации и институции од регионот и пошироко за имплементирање на „е-дозвола за градба“ , како платена услуга на ЗЕЛС .

Z E L S - N e w s l e t t e r 2 0 1 6

1 71 7

B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

го краси центарот на градот и воедно служи како поддршка на малите бизниси и директно ги мотивира претприемачите во исполнување на нивната визија. Со средства од европските фондови, нов и модерен изглед доби и кејот на реката Бре-галница. Поставени се клупи за одмор за повозрасните и мо-дерен „скејт парк“ за младите. Уредено е коритото на реката Брегалница, со што се постигна заштита на природните воде-ни ресурси по течението на реката. Работејќи на енергетската ефикасност, успешно беше реализиран и проектот за рекон-струкција на детската градинка во село Русиново. Најмладите добија топло и пријатно катче за престој, учење и игра. Реализирани се и други проекти а, во тек се подготовките за започнување со градежниот дел од, четвртиот по ред, про-ект, финансиран од Програмата за прекугранична соработка Македонија-Бугарија, програмата „Interreg Europe“ од која Општина Берово уште од 2011 година успешно ги користи понудените ресурси и притоа во сите наврати учествува како водечки партнер во имплементацијата. Преку проектот „Из-градба на инфраструктура за одржлив туризам“ ќе се изгради водовод во населбата Беровско Езеро, пумпна станица и елек-тронски информативен пункт, преку кој туристите ќе добиваат понуди и информации за туристичките капацитети. Биљана КаламадевскаСоработник за односи со јавноста во општина Берово

përkrahje e bizneseve të vogla dhe drejtpërdrejtë motivon sipërmarrësit në plotësimin e vizionit të tyre. Me mjetet nga fondet evropiane, pamje të re dhe moderne fi toi edhe bregu i limit Bregallnica. Janë vendosur karrige për pushim për personat e moshuar dhe ,,skejt park” modern për të rinjtë. Është rregulluar shtrati i lumit Bregallnica, me ç’rast u rrit mbrojtja e resurse natyrore të ujit në gjatë rrjedhës së lumit. Duke punues në efi kasitetin energjetik, u realizua me sukses edhe projekti për rikonstruksionin e çerdhes për fëmijë në fshatin Rusinovo. Më të rinjtë fi tuan një kënd të këndshëm për qëndrim, mësim dhe lojë. U realizuan edhe projekte tjera, ndërsa gjatë përgatitjeve për fi llimin e pjesës ndërtimore, ndërsa projekti i katërt me radhë, projekt i fi nancuar nga Programi për bashkëpunim ndërkufi tar Maqedoni-Bullgari, programi „Interreg Euro-pe“ prej së cilit komuna e Berovës që viti 2011, me sukses shfrytëzon resurset e ofruara dhe pastaj merr pjesë si part-ner udhëheqës në implementim. Përmes projektit ,,Ndërtim i infrastrukturës për turizëm të qëndrueshëm” do të ndër-tohet ujësjellës në lagjen Liqeni i Berovës, stacion pompe dhe punkt elektronik informativ, përmes së cilit turistët do të marrin oferta dhe informacione për kapacitetet turistike. Biljana KallamadevskaBashkëpunim për marrëdhënie me publikun në komunën e Berovës

З Е Л С - Гл а с и л о 2 0 1 6

1 8

Oпштина Дебрца обезбеди изработка на техничка документација за ревитализација на природниот локалитет „Сини Вирој“ со што ќе овозможи поттикнување на развојот на туризмот и во овој регион. На овој начин општината се подготви да ја искористи првата мож-ност што ќе ù биде на располагање, меѓу која е и онаа од Проектот на Светска банка за финансирање на проекти за развој на туризмот, да ги реализира инфраструктурните зафати утврдени во техничката документација. Предвидено е природниот локалитет „Сини Вирој“ да се поврзе со 5 км. локален пат кој ќе оди меѓу селата Белчишта и село Ново Село, изградба на паркиралишта за автомобили и ав-тобуси, на пешачка патека од природни материјали (камен и дрво) во должина од 1км и на четири видиковци. Белчишкото блато претставува реликтен остаток од некогашното Десаретско езеро со кое Дебрца била поплавена во плиоцентот. Со повлекување на езе-рото по должината на реката Сатеска, Белчишкото блато преставува едно од поголемите водни станишта во Македонија со површина од околу 0.5 км2. Блатото на одделни делови е мочуриште кое из-обилува со ендемични видови флора и фауна, прекрасни извори и поплавени евлови шуми. Општината континуирано вложува напори за развој на руралниот туризам, при што досега има поставено информативни табли на ма-кедонски и англиски јазик до ,,Сини Вирој”, како и обележување на малите планински водопади во планината Караорман кои преставу-ваат вистинска атракција за љубителите на планинското пешачење. Исто така се поставуваат и клупи за одмор, корпи за отпадоци, како и видиковци во делот на Белчишкото блато како и Требенишкото Езе-ро. Општината располага со културно-историски споменици, цркви и манастири, а во селото Лешани се наоѓа и единствен манастир посветен на сите светци, кој датира уште од 15 век. Градоначалникот на Општина Дебрца г-дин Игор Трајкоски, истакнува дека и во след-ниот период општината ќе продолжи со уредување на природните локалитети со кои располага, за да го претворат туризмот во значај-на економско-стопанска гранка, во која населението би работело и би остварувало економски раст.Даниел РистескиРеферент за промоција и развој на рурален туризам во општина Дебрца

Komuna e Debarcës siguroi hartim të dokumentacionit teknik për re-vitalizimin e lokalitetit ,,Sini Viroj” me m’çrast do të mundësojë nxitje të zhvillimit të turizmit edhe në këtë rajon. Në këtë mënyrë komuna përgatitet të shfrytëzojë mundësinë e parë që do t’i jetë në dispozicion, midis së cilave edhe ajo e Projektit të Bankës botërore për fi nancim të projekteve për zhvillim të turizmit, t’i realizojë punët infrastrukturore të përcaktuara në dokumentacionin teknik. U parashikua lokaliteti natyror ,,Sini Viroj”, të ndërlidh 5 km rrugë lokale që do të kalojë midis fshatit Novo Sello dhe Bellçishtë, ndërtim i hapësirës për parkim për veturat dhe autobusët, rrugica për këmbësorët nga materialet natyrore (dru dhe gur) në gjatësi prej 1 km dhe të katër pika panoramike. Moçali i Bellçishtës paraqet një mbeturinë relikte nga Ligeni i dikurshëm De-saret me të cilin është vërshuar Debarca në pliocen. Me tërheqjen e liqenit në gjatësinë e lumit Sateska, Moçali i Bellçishtës paraqet një ndër vendqëndrimet më të mëdha të ujit në Maqedoni me sipërfaqe prej rreth 0.5 km2. Moçali i pjesëve të caktuara është moçal që përmban lloje endemike të fl orës dhe faunës, burime tejet të bukura dhe pyje të vërshuara me verri. Komuna në vazhdimësi bën përpjekje për zhvillim të turizmit rural, që deri më tani ka vendosur tabela informative në gjuhën maqedonase dhe angleze deri te ,,Sini Viroj”, si dhe shënimi i ujëvarave në malin Karaor-man, të cilat paraqesin një atraksion të vërtetë për dashamirët e pyllit. Gjithashtu vendosen edhe karrige për pushim, shporta për mbeturina, si dhe pikë panoramike në pjesën e moçalit të Bellçishtës dhe Liqenit të Trebenishtës. Komuna disponon me monumente kulturore-historike, kisha, manastire, ndërsa në fshatin Leshan ndodhet manastiri i vetëm i dedikuar për të gjithë shenjtorët që daton që nga shekulli 15. Kryetari i komunës së Debarcës z. Igor Trajkovski, thekson se edhe në periud-hën e ardhshme komuna do të vazhdojë me rregullimin e lokaliteteve me të cilat disponon, si do të krijonin turizmin në degë të rëndësishme ekonomike, në të cilën popullata do të punonte dhe të realizonte zhvillim ekonomik.Daniell RisteskiReferent për promovim dhe zhvillim të turizmit rural në komunën e Debarcës

ОПШТИНА ДЕБРЦА ОБЕЗБЕДИ ТЕХНИЧКА ДОКУМЕНТАЦИЈА ЗА РЕВИТАЛИЗАЦИЈА НА „СИНИ ВИРОЈ“

KOMUNA E DEBARCËS SIGUROI DOKUMENTACION TEKNIK PËR REVITALIZIMIN E ,,SINI VIROJ”

И општините Боговиње, Липково и Чашка создаваат услови за развивање на туризмот Освен општина Дебрца и општините: Боговиње Ли-пково и Чашка обезбедија поддршка за изработка на техничка документација за инфраструктурни проекти за развој на руралниот туризам. Финансирањето на техничката документација е во рамките на проект за поттикнување на развојот на руралниот туризам во Североисточниот, Вардарскиот, Југозападниот и По-лошкиот плански регион, согласно проектот на УНДП и Министерството за локална самоуправа „Инова-тивни решенија за подобар пристап до локалните услуги“. Со изработената техничка документација и овие општини се подготвени да ја искористат првата можност што им е на располагање, да ги реализираат инфраструктурните зафати. Се работи за изградба на локален пат што ќе го поврзува селото Нежилово со планинарскиот дом Чеплес во општина Чашка. Ќе се градат три пешачки патеки во должина од 32 киломе-три и ќе се поставуваат туристички информативни таб-ли во општина Боговиње и локален пат кон локалите-тот Елки, во близина на браната Глажња во општина Липково. 

Edhe komuna e Bogovinës, Likovës dhe Çashkës krijojnë kushte për zhvillimin e turizmit Përveç komunës së Debarcës edhe komuna: Bo-govina, Likova dhe Çashka siguruan përkrahje për hartimin e dokumentacionit teknik për projektet infrastrukturore për zhvillim të turizmit rural. Fi-nancimi i dokumentacionit teknik është në kudër të projektit për nxitje të zhvillimit të turizmit rural në rajonin planifi kues të Vardarit, Jugperëndimor dhe të Pollogut, konform projektit të UNDP dhe Ministrisë për vetëqeverisje lokale ,,Zgjidhje inovative për qasje më të mirë të shërbimeve lokale”. Për dokumentac-ionin e hartuar teknik edhe këto komuna përgatiten t’i realizojnë punët infrastrukturore. Bëhet fjalë për ndërtimin e rrugës lokale që lidh fshatin Nezhillovë me shtëpinë malore Çeples në komunën e Çashkës. Do të ndërtohen tre rrugica për këmbësorë në gjatë-si prej 32 km dhe do të vendosen tabela informative turistike në komunën e Bogovinës dhe rrugës lokale drejtë lokalitetit Bredhat, në afërsi të Gllazhnja në komunën e Likovës.  

B N J V L - G a z e t ё 2 0 1 6

КОНТАКТ ИНФОРМАЦИИ:тел. +389 (0)2 30 99 033 | факс: +389 (0)2 30 61 994

ул. Копенхагенска бр. 5, п.фах 32, 1000 Скопје, Република Македонијаcontact@zels.org.mk | www.zels.org.mk

INFORMACIONE PËR KONTAKT:tel. +389 (0)2 30 99 033 | faks: +389 (0)2 30 61 994

rr. ,,Kopenhagenska” nr. 5, F.P. 32, 1000 Shkup, Republika e Maqedonisëcontact@zels.org.mk | www.zels.org.mk

З А Е Д Н И Ц А Н А Е Д И Н И Ц И Т Е Н А Л О К А Л Н А T A С А М О У П Р А В А Н А Р Е П У Б Л И К А М А К Е Д О Н И Ј А

B A S H K Ё S I A E N J Ё S I V E T Ё V E T Ё Q E V E R I S J E SL O K A L E T Ё R E P U B L I K Ё S S Ë M A Q E D O N I S Ё