حرفه ایاخالق -3علی سراج

2مهندسی فناوری اطالعات اطالعاتاجتماعی فناوری اقتضائاتاطالعات، کامپیوتر و فناوری اخالقِ

:که خالف آن تذکر داده شده استمواردیزیر است، مگر در بین المللیتحت مجوز اسالیدهامحتویات این

Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/

((Profession« حرفه»

افراد در آن مهارت و آگاهیکه ، صنعت یا پیشه کسب وکاریک •

حصیالت در گذر سالیان دراز توسط تجربیات متمرکز و تگسترده ای

ب مستقل در انجام وظایف حرفه کستصمیم گیریرسمی و نیز

می کنند

معماری، پزشکی، حسابداری و وکالت: معروفحرفه های•

2

متخصص/حرفه اییک ویژگی های

دانش کارشناسی و تخصصی. مهارت هایاز مجموعه ای: 1

نظرمورد حوزه و آگاهی عمیق نسبت به پرورش یافته

خودمختاری. استقالل در انجام وظایف مرتبط با حرفه خود: 2

رعایت . اخالقییک مرامنامه 3

خدمت به اجتماع•

3

فاواحوزه کامپیوتر و : سؤال

آیا ؟تآیا حوزه کامپیوتر و فناوری اطالعات یک تخصص و حرفه اس•

هستند؟حرفه ایITو کارکنان حوزه کامپیوتر

که در حوزه کامپیوتر نام ببرید( عنوان شغل)و منصبسِمتچند •

باشدیک تخصص را داشته ویژگی های

4

ایجاد حرفه اخالقی

:حرفهویژگی هایبرای حفظ و تقویت

آموزش دهی. کارآموزیتحصیالت رسمی، : 1

مجوزدهی. کارجواز و پروانه گرفتن : رسمی2

گواهی نامه ها

ایجاد . حرفه ایاخالقی منشور 3

5

تأسیس و تحکیم حرفه در حوزه کامپیوتر

IEEE-CSو ACMگروه مشترک•

برنامه درسی•

منشور اخالقی•

نیاز به مجوز و پروانه کار•

6

اخالقی منشورهایویژگی هایمفاد و

معیارهای اخالقی و حقوقی. 1

رابطه . ارباب رجوع-متخصص2

دفاع از حقوق مشتری. 3

رابطه متخصص با عموم مردم. 4

اجتماع

سازوکار. مجازات ها5

رازداری. 6

سنجش و ارزیابی. 7

رعایت منشور. 8

شایستگی. و صالحیت9

گواهی های. رسمی و معتبر 01ز که از مجومتخصصانیبرای

می کننداستفاده 7

و کامپیوترفاوااخالقی رایج در حوزه منشورهای

ITدر حوزه حرفه ایسازمان های•

•ACM( رایانه ایدستگاه هایانجمن)•IEEE-CS( الکترونیکبنیاد مهندسان برق و کامپیوترِانجمن)

•AITP( اطالعاتانجمن متخصصان فناوری)

•PMI(انجمن مدیریت پروژه)

•SANS(انجمن مدیرانِ سیستم، بازرسی، شبکه و امنیت)

کامپیوتریفرمان اخالق ده •8

الزامات اخالقی عام–ACM :۱منشور اخالقی

ACMهر یک از اعضای بر

:الزم است که/فرضدر رفاه جامعه و انسان سهیم باشد. 1

از آسیب رساندن به دیگران اجتن. اب 2

ورزد

صادق و . باشدقابل اعتماد3

منصف. اعمال باشد، و بی طرفو 4

انجام ندهدتبعیض آمیز

به حق مالکیت دیگران، از جمله ح. ق 5

تألیف و حق اختراع احترام بگذارد

برای مالکیت فکری اعتبار قائ. ل شود6

حریم شخصی دیگران را مالحظه . 7

کند

محرمانگی. بشمردرا محترم 89

معین ترحرفه ایمسئولیت های–ACM :۲منشور اخالقی

، از هر رایانه ایحرفه ای هایبه عنوان می رودانتظار ACMعضو

بکوشد که به باالترین کیفیت، ک. ارایی و 1حرفه ایو محصوالت فرایندهارتبه در

دست یابدصالحیت و شایستگی . ست را به دحرفه ای2

آورد و حفظ کندقوانین موجود مربوط به کار . را حرفه ای3

احترام بگذاردآن هابداند و به مرور . ه را بپذیرد و عرضحرفه ای[ انتقادی]4

بداردارزیابی های. سامانه هایکامل و جامعی از 5

ل از جمله تحلی-آن هاو تأثیرات رایانه ایرا ارائه کند-ممکنریسک های

قراردادها. رده سپمسئولیت های، توافقات، و 6شده به او را رعایت کند

درک عمومی از کامپیوترها و نتایج آن ر. ا 7دهدافزایش

به منابع کامپیوتری و ارتباطی فقط. وقتی 8کنن دسترسی پیدا کند که مجاز است چنی

10

نرم افزارمهندسان حرفه ایمنشور اخالقی و رفتار

دارای اولویت اصلی است« عموم مردم»•

به دیگران« خدمت»•

خود نسبت به اجتماع را بپذیرید« تعهدات»•

باشید« حرفه ای»یک •

درستکاری و کاردانی•

تأثیرات اعمال خود بر دیگران را در نظر داشته باشید•

اید نسبت درباره عمل به حرفه خود شرکت داشته باشند، و بمادام العمرباید در آموزش نرم افزارمهندسان •

به حرفه خود رویکردی اخالقی داشته باشند

منشور

اخالقی

حرفه ایرفتار

درستکاری

و کاردانی

11

نرم افزارمهندسان حرفه ایمنشور اخالقی و رفتار

مردم. عامهرفتار مطابق با مصالح : 1

مشتری . باید در جهت منافع : و کارفرما2گار با عمل کند، ولی سازکارفرمایشمشتری یا

عمومیمصالح محصول. باید محصوالت دارای باالترین : 3

باشندممکن حرفه ایاستاندارد قضاوت. و راست کردارباید در قضاوت خود : 4

کنندمستقل عمل مدیریت. قی باید رویکرد اخالرؤسا مدیران و : 5

ته داشنرم افزارتولید و نگهداری مدیریتِبه

باشندحرفه. نرم باید صحت و اعتبار حرفه مهندسی: 6

بهبود -سازگار با مصالح عمومی–افزار را بخشند

همکاران. صفمنباید نسبت به همکارانشان : 7باشندپشتیبان /حمایتگرو

خود. در انجام مادام العمرباید در یک آموزش : 8جام حرفه شرکت کنند، و رویکرد اخالقی به ان

حرفه خود داشته باشند

ست، توسعه و باید خود را متعهد به این بدانند که تحلیل، خصوصیات، طراحی، ساخت، تنرم افزارمهندسان تی، ایمنی به سالمتعهدشانمطابق نرم افزارمهندسان . را عملی سودمند و ممتاز نمایندنرم افزارنگهداری

:و رفاه عامه، باید به هشت اصل زیر وفادار بمانند

12

منشورپایه ایلیست دیگری از اصول

بی طرف. باشیدمنصفو 1

اطالعاتی که دیگران باید بدانند را آ. شکار 2

کنید

به حقوق دیگران احترام بگذارید. 3

با دیگران عادالنه رفتار کنید. 4

مسئولیت اعمال و عدم عمل خود را . 5

بپذیرید

مسئولیت اعمال افراد تحت سرپرست. ی 6

خود را بپذیرید

راستکرداری. و درستکاری خود را حفظ 7

کنید

دائما . یدخود را بهبود ببخشتوانایی های8

دانش، تجربه و . خود را به ارزش های9

اشتراک بگذارید

13

سناریو

بی سرپرستمرکز درمانگاه اجتماعی و نگهداری از کودکان : مشتری•

شدهشهر، شامل یک مرکز زنان و کودکان مورد خشونت واقع محل اسکان در سه •

درون شهریسه مرکز و ارتباطات کامپیوتری برای سیستم بایگانی •

میلامکان ای+ پرونده هاسوابق و : تلفن هوشمند برای کارمندان مرکز + لپ تاپبرنامه •

کرده اندک پرونده حاوی نام خانوادگی افراد، و آدرس زنانی که اخیرا مرکز را تر•

درمانگاهمحدود بودجه •

14

سناریو

آگاهی کلی مدیر مرکز•

معلومات تخصصی شما•

افراد تحت تأثیر؟•

هشدار شما درباره خطرات و پیشنهاد محافظت از حریم خصوصی•

تصمیم مدیر مرکز؟•

واکنش شما؟•

15

PMIآیین نامه اخالق حرفه ای

:می کندحوزه تعریف را در چهار حرفه ایاخالق ، آیین نامه•

مسئولیت پذیری. که م هاییتصمی، گرفته ایمکه تصمیم هاییرا مالک وظیفه ماست که خود ،1

باشیم و کردهمی بایستو کارهایی که کرده ایم، کارهایی که نگرفته ایمبگیریم و می بایست

بدانیمآن هاو تبعات تمامی نکرده ایم

احترام. احترام قرار داده شده استاختیارمانوظیفه ماست که برای خود، دیگران و منابعی که در ، 2

باشیمقائل

انصاف. باید عاری از اعمال ما. باشندبی غرضانهو بی طرفانهتصمیم گیری هایمان، وظیفه ماست که 3

باشدپارتی بازیو پیش داورینفع شخصی،

صداقت. دهیممبنا قرار اعمالمانو گفته هاحقیقت را بدانیم و آن را در ماست که وظیفه ، 4 16

ده فرمان اخالق کامپیوتریاز کامپیوتر به . ه که ممکن است بروش هایی1

دیگران آسیب بزند استفاده نکن

در کار کامپیوتری دیگران مداخله نکن. 2

در . کامپیوتری دیگران چرخ مخور و فایل های3

تجسس نکن

از . برای دزدی استفاده نکنکامپیوتر 4

از . ناستفاده نکشهادت دروغ برای کامپیوتر 5

نرم افزارهای. آنکه ، یا بدونمکنیدپولی را کپی 6

استفاده نکنآن هابپردازید از آن راپول

از منابع کامپیوتری دیگران بدون اجازه یا ج. بران 7

مناسب استفاده نکن

خروجی فکری دیگران را از تصاحب نکن. به)8

(ندهخود اختصاص

درباره نتایج اجتماعی . که دارید برنامه ای9

ی که دارید طراحسیسیتمی، یا می نویسید

فکر کنیدمی کنید

همواره از کامپیوتر به . ن که استفاده کروش هایی01

دمراعات و احترام برای دیگران را تضمین کن17

اخالقیمسئولیت هایو حرفه ای ها

(Whistle-blowing)افشاگری•

18