ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 • Eτος 4ο • Aρ. φύλλου 207 Τιμή: €1,50Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a t h i m e r i n i . c o m . c y / f i n a n c i a l

ΜΑΡΙΟ ΝΤΡΑΓΚΙ

Τέλος στο QE στα τέλη ΔεκεμβρίουΗ Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ολοκληρώσει στοτέλος Δεκεμβρίου το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρω-σης, επανέλαβε ο Μάριο Ντράγκι, τονίζοντας πως η επι-βράδυνση της οικονομίας είναι «προσωρινή» και πωςδεν βλέπει «κανέναν λόγο» για τον οποίο θα μπορούσενα διακοπεί η ανάκαμψη της Ευρωζώνης. Πρόσθεσε ω-στόσο ότι ο πληθωρισμός πιθανόν να ενισχυθεί. Σελ. 11

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Κατεβάζει ταχύτητα η οικονομίαΜετά τη συρρίκνωση της γερμανικής οικονομίας κατά0,2% το τρίτο τρίμηνο, πλέον δεν είναι εφικτή η επίτευ-ξη ρυθμού ανάπτυξης 1,8% για το σύνολο του 2018,σύμφωνα με οικονομολόγους κορυφαίων γερμανικώνινστιτούτων. Αποδίδεται στον εμπορικό πόλεμο και σταπροβλήματα της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας μετο πρότυπο εκπομπών αέριων ρύπων. Σελ. 12

FOLLI FOLLIE

Τρέχουν να προλάβουν κατασχέσειςΤο Πρωτοδικείο Αθηνών απέρριψε την αίτηση προστα-σίας έναντι πιστωτών που είχε υποβάλει η Folli Follie.Πλέον, διοίκηση και ομολογιούχοι οφείλουν να «τρέ-ξουν» άμεσα το σχέδιο αναδιάρθρωσης για να προλά-βουν αιτήματα κατασχέσεων. Η Folli Follie κατέβαλεπροχθές προκαταβολικά τους μισθούς Νοεμβρίου καιτο 90% του δώρου Χριστουγέννων. Σελ. 16

Α Ν Α Λ Υ Σ Η Tου ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

Το αυξημένο διεθνές ενδιαφέρον γιατην Αν. Μεσόγειο δεν εξαντλείταιστα ενεργειακά, ούτε στον ρόλο τωνΗΠΑ. Υπάρχει κινητικότητα και απόάλλους σημαντικούς δυτικούς παίκτεςκαι κυρίως από τη Γαλλία, που ενερ-γοποιείται για τον εντοπισμό και α-ξιοποίηση των πηγών ενέργειας –που πιθανώς να βρίσκονται στην κυ-πριακή ΑΟΖ–, αλλά και σε άλλους το-μείς, όπως της ασφάλειας αλλά καιτης οικονομίας.

Κορυφαία στελέχη της γαλλικήςκυβέρνησης εκφράζουν ευθέως την υ-ποστήριξή τους στο «κυρίαρχο δικαί-ωμα της Κύπρου για διερεύνηση καιεκμετάλλευση των φυσικών πηγών

της», ενώ δεν είναι μόνο ο πρωταγω-νιστικός ρόλος της Total, αλλά και ηείσοδος και άλλων γαλλικών επιχει-ρήσεων σε τομείς της κυπριακής οι-κονομίας, με χαρακτηριστικό παρά-δειγμα την κινητή τηλεφωνία.

Αξιοποιώντας, δε, μια αποτελε-σματική διπλωματική εκπροσώπηση–ο πρέσβης της Γαλλίας στη Λευκωσίαομιλεί άριστα ελληνικά και είναι καλόςγνώστης της περιοχής–, το Παρίσι α-ναπτύσσει μια πολυεπίπεδη παρουσίαστη Μεγαλόνησο, την οποία εντάσσειόλο και περισσότερο στους ευρύτερουςσχεδιασμούς για την «επόμενη ημέρα»στη Μέση Ανατολή. Στο πλαίσιο αυτό,προχωρεί και ο ελλιμενισμός γαλλικών

πολεμικών πλοίων στην Κύπρο. Στοενεργειακό παζλ υπάρχει, επίσης, ηστήριξη της Ε.Ε. στον αγωγό EastMed, αλλά και η υφιστάμενη στενήσυνεργασία της Total με την ExxonMobil στην Ελλάδα.

Παράλληλα, όπως οι ΗΠΑ επιδει-κνύουν ενδιαφέρον για έναν δικότους συμπληρωματικό ρόλο στο τρι-μερές σχήμα Ελλάδας, Κύπρου, Ισ-ραήλ, σε τομείς όπως η ασφάλεια,έτσι και η παραδοσιακά παρούσαστην περιοχή Γαλλία επιθυμεί τηνενίσχυση του ρόλου της μέσα καιαπό την ένταξή της –σε ποιο βαθμόκαι υπό ποια μορφή, μένει να απο-σαφηνισθεί– στην τριμερή συνερ-

γασία Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου.Το γαλλικό ενδιαφέρον επιβεβαίωσεη επίσκεψη στη Λευκωσία πριν απόδύο μήνες του υπ. Εξωτερικών, ΖανΙβ Λε Ντριάν, ο οποίος σημείωσε ευ-θέως ότι ο πρόεδρος Μακρόν έχειδιαμηνύσει με σαφήνεια στον Τούρκοομόλογό του την ανάγκη περιορισμούτων εντάσεων στην Αν. Μεσόγειο,ενώ παράλληλα διαβεβαίωσε «τουςΕλληνες και Κυπρίους εταίρους μαςγια την επαγρύπνηση και την αλλη-λεγγύη μας».

Υπό αυτό το πρίσμα, δεν εκπλήσσειτο γεγονός ότι και ο Εμανουέλ Μακρόνσχεδιάζει να επισκεφθεί τη Λευκωσίατο αμέσως προσεχές διάστημα.

Ο 15ος ακριβότερος εμπορικός δρόμοςπαγκοσμίως είναι η Ερμού σε ό,τι αφο-ρά τα ενοίκια των καταστημάτων.Το ε-τήσιο ενοίκιο ενός καταστήματος στηνοδό Ερμού ανέρχεται πλέον σε 3.000ευρώ/τ.μ. ετησίως, έναντι 2.640 ευ-ρώ/τ.μ. πέρυσι. Ο ακριβότερος δρόμοςστον κόσμο είναι το Κόζγουεϊ Μπέι στοΧονγκ Κονγκ, με το ετήσιο κόστος ενοι-κίασης ανά τ.μ. τις 24.606 ευρώ, ενώτο αντίστοιχο ποσό στην 6η Λεωφόροτης Νέας Υόρκης διαμορφώνεται σε20.733 ευρώ.Σελ. 12

Η Γαλλία στην Ανατολική Μεσόγειο

Στόχος να ρίξουν τα ΜΕΔ στα 9 δισ.Πόσο εφικτό είναι να το επιτύχουν οι τράπεζες με ορίζοντα το 2020 και κάτω από ποιες προϋποθέσεις

“BDO. What matters to you, matters to us”

Audit | Tax | Compliance | Restructuring and insolvency | Fund Services

Τα short fundsπλήττουν τράπεζεςστην ΕλλάδαΜε μετοχές μόλις 46 εκατ. ευρώ«Ποντάρουν» στην πτώση τιμών των τρα-πεζικών μετοχών διαθέτοντας μετοχέςαξίας μόλις 46,3 εκατ. ευρώ, αλλά έχουνκαταφέρει να επιφέρουν στις τράπεζεςπολλαπλάσιο πλήγμα σε σχέση με το μέ-γεθος των θέσεων που κατέχουν. Ο λόγος,για τα τρία βρετανικά hedge funds,Lansdowne Partners, Marshall Wace καιOceanwood Capital Management. Σελ. 16

50

60

70

80

90

100

0

50

100

150

200

250

0

0

0 1

Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες €)

Γενικός Δείκτης 66,54

38,05

14/11 15/11 16/11 19/11 20/11

Πλώρη για να μειώσουν περαιτέρω ταΜη Εξυπουρετούμενα Δάνειά τους έ-βαλαν οι τράπεζες και κυρίως οι δύοσυστημικές, Κύπρου και Ελληνική.Σήμερα το σύνολο των ΜΕΔ ανέρχεταιστα 11,5 δισ. Με το στόχο που έχει

τεθεί αναμένεται να πέσουν σε μονο-ψήφιο αριθμό και συγκεκριμένα γύρωστα 9 δισ. έως το 2020. Η προσπάθειαμείωσης των δανείων θα επιτευχθείκατά βάση με πωλήσεις και τιτλοποι-ήσεις δανείων (securitisation), με τις

εκποιήσεις και με τις ανταλλαγές χρέ-ους με ακίνητα έναντι δανείων. Βασικήπροϋπόθεση που είναι προϊόν διαλόγουμεταξύ των ίδιων των τραπεζών καιτων εποπτών τους, είναι η οικονομίανα εξακολουθήσει να μεγεθύνεται με

αυτούς τους ρυθμούς. Είναι παράμε-τρος που έχουν προτάξει και οι ίδιες,αναφέροντας πως οι μεσοπρόθεσμεςπροοπτικές πρέπει να παραμείνουνευνοϊκές, δηλαδή να συνεχίσουν ναβελτιώνονται οι μακροοικονομικές

συνθήκες, να συνεχίσει να μειώνεταιη ανεργία, να αυξάνονται οι επενδύσεις,να παραμείνει ισχυρός ο τουρισμός,να μειώνεται το δημόσιο χρέος και ναεξακολουθήσει να παρουσιάζει πλε-ονάσματα η χώρα. Σελ. 4

Περισσότερο ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη

ΜΕ 150 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ

Aνοίγει για το κοινόσήμερα το Nicosia MallΤο Nicosia Mall ανοίγει σήμερα τις πόρτεςτου στους καταναλωτές. Στο σύνολο των82.000 τ.μ στεγάζονται 150 καταστήματαμόδας διεθνών brands, εστιατόρια, fastfood, hair spa, καταστήματα τεχνολογίας,καλλυντικών ειδών ταξιδιού, αθλητικών, υ-πόδησης καθώς και υπηρεσίες όπως η Τρά-πεζα Κύπρου, το GAP Akis Express και τοTime Consept. Φιλοξενείται ο κινηματογρά-φος ΡΙΟ και η υπεραγορά Αθηαινίτης. Σελ. 8

Οι  followers  φέρνουντις μεγάλες χορηγίες

Σε ένα αδιάκοπο... κυνήγι διαδικτυακού κοι-νού βρίσκονται οι αθλητές. Βλέπουμε νακάνουν χορηγούμενες διαφημίσεις μιας ε-πιτυχίας τους ή κάποιας προσωπικής στιγ-μής. Στόχος να προσελκύσουν followers. Ο-σο περισσότερους «ακολούθους» έχουν τό-σο περισσότερες ελπίδες συγκεντρώνουνγια να βρουν χορηγίες. Σελ. 22

Ο Nord Stream 2, η προέκταση του Nord Stream, θα αυξήσει τις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία. Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον  θα ενισχύσει την ενερ-γειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Πρόκειται για επένδυση 11 δισ. δολ. και αποτελεί το ένα από τα τρία κολοσσιαία σχέδια που θα ενισχύσουν την επιρροή τηςΡωσίας σε Ευρώπη και Ασία. Ο Τραμπ, που επιδιώκει να προωθήσει αμερικανικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, χαρακτηρίζει τη Γερμανία «όμηρο» της Μόσχας. Σελ. 10

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Σελ.6

Ανοίγει η συζήτηση με ΝΑΤΟ,καθώς αναμένεται η Λουτ.

Επιμένει στους ενεργειακούςβρυχηθμούς της η Τουρκία.

Σε κατάσταση εγρήγορσης οιτρεις μεγάλοι για τη ΔΔΟ.

4

4

4

Από τις ακριβότερες εμπορικές οδούς η Ερμού

Αναμένουνάσπρη μέραμε το θεσμόBlack FridayΠρος νέο ρεκόρ πωλήσεωνΠέρσι για πρώτη φορά η κυπριακή α-γορά γνώρισε την φρενίτιδα του BlackFriday. Ο τζίρος των καταστημάτωνσημείωσε αύξηση πέραν του 45%.Φέτος αναμένεται ότι ο τζίρος θα α-ποτελέσει ρεκόρ. Στο ρυθμό του BlackFriday... χορεύουν περισσότερες ε-πιχειρήσεις και αναμένονται προ-σφορές 20 έως 40%. Ολα τα μέλη τουσυνδέσμου λιανικού εμπορίου θασυμμετάσχουν, ενώ αναμένεται ότιθα προχωρήσουν σε προσφορές καιάλλοι κλάδοι όπως είναι οι αερομε-ταφορές και τράπεζες. Σελ. 9

Με τον ΥΠΟΙΚπέφτει η αυλαίατων ακροάσεωνΑύριο στην Επιτροπή για ΣΚΤΜε την κατάθεση αύριο του υπ. Οικο-νομικών Χ. Γεωργιάδη ενώπιον της Ε-πιτροπής που διερευνά τα αίτια κα-τάρρευσης της ΣΚΤ πέφτει η αυλαίατων δημοσίων ακροάσεων. Η κατάθεσητου κ. Γεωργιάδη προβλέπεται να είναιμακροσκελής και ίσως να χρειασθείκαι δεύτερη μέρα. HΕπιτροπή θα χρει-ασθεί άλλους τρεις μήνες για να ολο-κληρώσει το έργο της. Σελ. 5

Προς διπλήαναβάθμισηαπό DBRSΤην Παρασκευή η αξιολόγησηΑναμένεται την Παρασκευή το βράδυη αξιολόγηση από τον καναδικό ΟίκοDBRS. Πρόκειται για την τελευταίααξιολόγηση της κυπριακής οικονομίαςεντός 2018 και εκτιμάται ότι θα πε-ράσει και αυτός την Κύπρο στην ε-πενδυτική βαθμίδα. Ο DBRS κρατάτην Κύπρο δύο βαθμίδες κάτω απότην επενδυτική. Την Παρασκευή α-ναμένεται διπλή αναβάθμιση. Σελ. 7

01-OIK_PROTI_OIK_01 20/11/18 22:48 Page 2

2 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Τ Α Ρ Ι Ο

Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΝΩΤΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο,

χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

Α Ρ Θ Ρ Ο / Του ΑΝΔΡΕΑ Α. ΑΝΔΡΕΟΥ

Το δίλημμα του μαγνήτη

Επιμέλεια ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ

Μάθαμε να βλέπουμε πάντα τη μια μεριά του μαγνήτη. Ηέλξη “μαγνητίζει” από μόνη της τόσο λεκτικά όσο και εννοι-ολογικά. Γι’ αυτό και όταν είναι να προωθήσουμε ευρύτερατην χώρα μας ή πιο συγκεκριμένα κάποιο έργο μας, λέμε πωςαποτελεί ή θα αποτελέσει «πόλο έλξης και μπλα - μπλα …»,προσθέτοντας την ανάλογη γαρνιτούρα.

Ένας μαγνήτης όμως έχει δύο πόλους: ένα πόλο που έλκει,και ένα πόλο που απωθεί. Αυτή η αλληγορική χρήση τηςέννοιας και η φυσική μας ροπή στο να βλέπουμε μόνο τονπόλο που έλκει μας οδηγεί σε μια κάπως μονοδιάστατηθεώρηση της ανάπτυξης. Βλέπουμε για παράδειγμα το θετικότης δημιουργίας θέσεων εργασίας, την αύξηση του κύκλουεργασιών, την αύξηση του κέρδους, την αύξηση των εισροώνστα κρατικά ταμεία κλπ. Και ενώ όλα αυτά είναι πολύ καλάκαι εξίσου καλά είναι που τα βλέπουμε, εντούτοις δεν βλέπουμεέγκαιρα τα όχι και τόσο θετικά που η μονοδιάστατη ανάπτυξηφέρνει μαζί της. Κλασικό παράδειγμα είναι η Λεμεσός.Επένδυσε και επενδύει εκατοντάδες εκατομμύρια (το μεγα-λύτερο ποσοστό των συνολικών της επενδύσεων) σε έναμακρύ παραλιακό μέτωπο και σε βάθος που μετά βίας ξεπερνάτα 500μ από την παραλία με αποτέλεσμα να καυχιέται ότιέχει αλλάξει και αλλάζει προς το καλύτερο. Και ουδείς αμφι-σβητεί ότι το παραλιακό της μέτωπο έχει αλλάξει σε σχέσημε πριν. Φυσικά το πόσο ελκυστικό είναι το τι γίνεται γενικώςστη Λεμεσό είναι περισσότερο υποκειμενικό παρά αντικειμενικόκαι δεν θα μπω σε αυτή τη συζήτηση ή μάλλον μονόλογο,χωρίς να έχω αντίλογο. Αλλά εγώ για να δώσω την θετικήμου ψήφο με το κέφι μου, θα ήθελα να δω τι γίνεται και στιςγειτονιές πίσω και ανάμεσα από την «γκλαμουριά» των (προ-διαγραφόμενων) ψηλών κτηρίων. Και εκεί η Λεμεσός δενάλλαξε και πολύ από το 1978 που εγώ τουλάχιστον έχω προ-σωπική άποψη. Αυτό πάλι μπορεί να είναι καλό για κάποιουςκαι για κάποιους άλλους, όχι. Είπαμε τα πάντα είναι σχετικά.Σχετικές φυσικά είναι και οι τιμές πώλησης, αλλά και ταενοίκια. Και αυτά, αντικειμενικά πλέον, έχουν ξεφύγει …στους επτά ουρανούς. Γεγονός που μας φέρνει σιγά - σιγάστον πόλο απώθησης. Δεν είναι τυχαίες οι φωνές διαμαρτυρίαςγια το γεγονός ότι όλο αυτό το γκλάμουρ κινδυνεύει να αφήσειάτομα στους δρόμους επειδή πλέον δεν βρίσκουν στέγη εντόςτων οικονομικών τους πλαισίων για να στεγαστούν – είτεμόνιμα ή προσωρινά. Σε τέτοιο βαθμό που μελετούνται καικυβερνητικά μέτρα άμβλυνσης του προβλήματος πριν γίνειμάστιγα. Επειδή βλέπετε, πλέον ακούνε και τα κοτέτσιαπόσο πάνε οι οκέλλες και απαιτούν και αυτές πιο μεγάλημοίρα στον ήλιο. Λες και το «χθες» δεν συνέβη ποτέ…

Αλλά το πρόβλημα δεν αφορά μόνο ντόπιους αφορά καιεπενδυτές. Δεν είναι λίγοι που απωθούνται από τις εξωφρενικέςτιμές πώλησης και κοιτάνε τελικά αλλού. Την υπόλοιπηΚύπρο φυσικά την βολεύει καθώς άλλες πόλεις καθίστανται«πόλοι έλξης» και ελκύουν «αγοραστές – μέταλλα» από αυτούςπου διώχνει η Λεμεσός. No problem there! Αν ο Κύπριοςήταν πιο αποφασιστικός και ταξίδευε πιο εύκολα μεταξύπόλεων επί καθημερινής βάσης, θα ήταν πολύ ενδιαφέρουσαη χαρτογράφηση των ενοικίων και των αξιών που θα ίσχυεσε ένα τέτοιο καθεστώς. Σίγουρα δεν θα θύμιζε πολύ τηνέως τώρα χαρτογράφηση. Γι’ αυτό είναι καλό η ανάπτυξηνα είναι και πολυδιάστατη και ανθρωποκεντρική και αειφόρα,με σεβασμό στο περιβάλλον, με σεβασμό σε όλους. Ότανόλα αυτά γίνονται με ένα ισοζύγιο τότε οι δύο πόλοι αποδυ-ναμώνονται και δρουν εναλλακτικά οριακά, τόσο όσο να μηνδημιουργούν πρόβλημα, είτε σε τοπικό επίπεδο ή σε εθνικόεπίπεδο. Και σε εθνικό επίπεδο φάγαμε πολλές σφαλιάρες.Σκεφτείτε μόνο ότι κάποτε ήμασταν πόλος έλξης offshore ε-ταιρειών...

O Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS είναι CEO, APS Andreou PropertyStrategy - Chartered Surveyors.

“Φίλοι για πάντα” είναι η λεζάντα που ται-ριάζει κάτω από τη φωτογραφία του Αβέ-ρωφ με τον Νικόλα, από τη χθεσινή τους συ-νάντηση. ΔΗΚΟ και ΔΗΣΥ φαίνεται να συμ-φωνούν σχεδόν σε όλα, ενώ οι διαφωνίεςτους, που λίγο καιρό πριν ήταν κάτι περισσό-τερο από φωναχτές, τώρα μοιάζουν σχεδόνανύπαρκτες. Όχι ότι οι προσωπικές σχέσειςΑβέρωφ - Νικόλα είχαν ποτέ ιδιαίτερο πρό-βλημα. 

Εκείνο όμως που έδειξε τη δυναμική τηςσχέσης των δύο κομμάτων είναι η δήλωσητου Αβέρωφ “με το ΔΗΚΟ μπορούμε να κά-νουμε τη διαφορά σε ριζοσπαστικές μεταρ-ρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος και γιακοινωνική δικαιοσύνη”. Μια δήλωση που μάλλον δεν πρόκειται νακάνει ο Άντρος Κυπριανού όταν θα συναντη-θεί με τον Νικόλα...

Όπως με πληροφορούν τόσο η Μάνταμ τουΦούλη όσο και η ΔΗΚΟαναθρεμμένη Φωτού-λα και στα δύο κόμματα συζητούν την νέα ά-νοιξη στη σχέση ΔΗΚΟ-ΔΗΣΥ. Κάποιοι μάλι-στα μιλούν ανοικτά και για ενδεχόμενη συ-νεργασία και για την προεδρία της Βουλής

και για την προεδρία του κράτους που θα α-κολουθήσει...

Η προεδρική περιοδεία του Νικόλα θα συνε-χιστεί όχι μόνο εντός αλλά και εκτός Κύ-πρου. Την Παρασκευή θα βρίσκεται στην Α-θήνα για συναντήσεις με τον Τσίπρα, τονΠαυλόπουλο, τον Καμμένο και τον Μητσοτά-κη.

Οι δύο άκρως ενδιαφέρουσες συναντήσειςτου στην Κύπρο θα είναι με τον Άντρο,  τηνερχόμενη Τρίτη και με τον Λιλλήκα, η οποίαακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί...

Άλλη μια φράση ήρθε να στοιχειώσει τηνκαθημερινότητα του Healthy: Οι ΝΑΤΟϊκέςεγγυήσεις. Ενώ ο ίδιος ο Πρόεδρος υποστη-ρίζει πως η μόνη του σχέση με τη συζήτησηπου διεξάγεται είναι η δήλωσή του πως δεναπέρριψε ....., ο Άντρος Κυπριανού έχει άλ-λη γνώμη. Και την έκανε δημόσια γνωστή σεανοικτή συγκέντρωση ΑΚΕΛικών στη Λευ-κωσία. Δήλωσε πως ακόμα και στέλεχος τουΑΚΕΛ βολιδοσκοπήθηκε για το ενδεχόμενοεμπλοκής του ΝΑΤΟ στο Κυπριακό. Αποκάλυ-ψε δε ότι τη βολιδοσκόπηση έκανε ανεπίση-

μα ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναφέρονταςπως το θέμα απασχόλησε τις εγγυήτριες δυ-νάμεις σε συνάντηση που είχαν στη ΝέαΥόρκη.

Και δεν έμεινε μέχρι εκεί ο Άντρος, αποκά-λυψε ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συζήτη-σε το θέμα των δύο κρατών και με ξένουςκαι με Κύπριους πολιτικούς ενώ ντόπιος πο-λιτικός αρχηγός του εκμυστηρεύτηκε ότιπρόσφατα ο Healthy του παρουσίασε κατ’ ι-δίαν το σχέδιό του για συνομοσπονδία.Το ιδιαίτερα αποκαλυπτικό χθεσινό ρεπορ-τάζ της Μαρίνας Οικονομίδου στην “Κ” έχειήδη πυροδοτήσει αντιδράσεις. Απ’ όσα μουείπε ο αγαπητός μου κύριος Πάμπος από τονΛόφο της εξουσίας, το θέμα συζητήθηκε ε-κτεταμένα και έντονα. Δεν αποκλείεται τελι-κά το Προεδρικό να μη θελήσει να δώσει συ-νέχεια αλλά μάλλον δύσκολα θα το αποφύ-γει αφού το ΑΚΕΛ δεν πρόκειται να αφήσειτο θέμα να πέσει στα μαλακά.

Αντιδράσεις προκάλεσε η πρόσφατη από-φαση του Συλλούρη να ακυρώσει ταξίδι βου-λευτών στην Ελβετία “με όλα τα έξοδα πλη-ρωμένα” που είχε διοργανώσει εταιρεία που

παράγει βιομηχανική κάνναβη. Εντός τουκοινοβουλίου ακούστηκαν σχόλια του τύπου:“Πώς μπορεί ο Συλλούρης να αποφασίζει καινα διατάζει ως πατερούλης; Δεν έχουν οιβουλευτές κριτήριο και δεν μπορούν να α-ντιληφθούν τι αποτελεί χρήσιμη γνώση και τιπροσπάθεια επηρεασμού;” Ακούστηκε ό-μως και ένα άλλο, πολύ πιο δηκτικό: “Μήπωςο Συλλούρης να ασχολείτο πρώτα με το θέματων βουλευτών που ενώ έχουν Μη Εξυπηρε-τούμενα Δάνεια, συζητούν και ψηφίζουν γιατη διαχείρισή τους; Γιατί έχει δύο μέτρα καιδύο σταθμά;”

ΚΟΥΪΖ: Ερωτηματικά προκαλεί νέο Tweetτου Γιώργου Παμπορίδη για το ΓεΣΥ. Όπωςέγραψε χθες δίνοντας συνέχεια στον πόλε-μο με τον Σιζό: “Εμένα όσο υπηρέτησα δε μεαγάπησε κανένας κρίκος του συστήματος.Ούτε καν το ίδιο μου το κόμμα. Ούτε οι συνά-δελφοι μου. Όταν πάω όμως το βράδυ στοκρεβάτι κοιμάμαι ήρεμα και το πρωί βλέπωτα μωρά μου στα μάτια γιατί ξέρω ότι έκαναγια τον κόσμο αυτό που μου επέβαλλε η συ-νείδησή μου”. Ποιοι από το κόμμα του δεντον αγάπησαν και κυρίως, ποιοι από τους συ-νάδελφούς του, υπουργούς;   

Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ

Ο Μ Η Ρ Ο Υ Σ Ε Β Ε Ρ Η

Η νέα φιλία Αβέρωφ-Νικόλα, οι ψίθυροι και τα σενάρια&

«Φίλοι για πάντα!»

Ποια είναι τα συμπτώματα που προσδιορίζουν την παρακμήή την ακμή; Την πρόοδο από την οπισθοδρόμηση; Τους α-νοικτούς ορίζοντες από τη μίζερη περιχαράκωση; Η απάντησηδεν είναι απλή και ούτε, βέβαια, μπορεί να δοθεί σε 350λέξεις. Ωστόσο, είναι σαφές ότι μια αργή και ορισμένεςφορές ορατή αλληλουχία γεγονότων, από τη μια πλευράστις παρυφές του Ατλαντικού και από την άλλη στονΕιρηνικό, αναδεικνύουν μια τάση σε γεωπολιτικό επίπεδο.Στο Λονδίνο, η Τερέζα Μέι υπόσχεται ότι θα «παραδώσει»στον λαό αυτό που ψήφισε, δηλαδή την αποκοπή από τηνΕ.Ε., ώστε με αυτά που θα περισσέψουν να χρηματοδοτήσειτο σύστημα υγείας. Γαλλία και Γερμανία συμφωνούν ότιπρέπει να δημιουργηθεί ευρωπαϊκός στρατός και ανάλογηαμυντική βιομηχανία. Ειρωνικά, ενώ καταγράφεται όληαυτή η δημόσια «ευρω-στρατιωτική» συζήτηση, το Βέλγιοανακοίνωνε την αγορά αμερικανικών μαχητικών F-35.

Στην άλλη άκρη του κόσμου, στο Πορτ Μόρσμπι (τοοποίο ονόμασε, προς τιμήν του πατέρα του, ο πλοίαρχοςπου κατέλαβε την Παπούα-Νέα Γουινέα για λογαριασμότης Βρετανίας), ξεκίνησε χθες η σύνοδος των χωρών τηςΟικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC). Η χώραέχει υποκλιθεί μπροστά στον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ,κάτι που ευλόγως ανησυχεί τις ΗΠΑ, αλλά και την Αυστραλίαπου παραδοσιακά έλεγχε την υπανάπτυκτη αυτή χώρα, ηοποία, όμως, έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία. ΣτονAPEC συμμετέχουν, εκτός από τις ΗΠΑ, την Κίνα και τηνΑυστραλία, η Ρωσία, η Ιαπωνία, ο Καναδάς, νοτιοαμερι-κανικές χώρες όπως η Χιλή, ενώ ενδιαφέρον έχει εκδηλώσεινα συμμετάσχει και η Ινδία. Η Ευρώπη υπάρχει στηνΠαπούα ως δυσάρεστο απομεινάρι. Η Νέα Ιρλανδία, η ΝέαΒρετανία, το αρχιπέλαγος Μπίσμαρκ, το νησί του Μπου-γκενβίλ απλώς παραπέμπουν στην εποχή της αποικιοκρατίας.Ενώ το νέο πεδίο ανταγωνισμού για την επιρροή και κυ-ριαρχία μεταφέρεται στο πληθυσμιακό, οικονομικό καιστρατιωτικό κέντρο του κόσμου, στην ευρωπαϊκή υποήπειροεπικρατεί μια τάση περιχαράκωσης και, κυρίως, αποπρο-σανατολισμού. Ο θόρυβος που επικρατεί στην Ευρώπημοιάζει περισσότερο με επιθανάτιο ρόγχο. Ενώ οι ιστορικέςμετατοπίσεις στην Ανατολή θυμίζουν τις ωδίνες του τοκετούενός νέου κόσμου. Οι ΗΠΑ, λόγω ισχύος και οικονομίας,και η Ρωσία, λόγω γεωγραφίας, θα διαδραματίσουν ρόλοκαι στον νέο κόσμο. Μια κατακερματισμένη Ευρώπη είναικαταδικασμένη να μείνει στο εξής στη Β΄ κατηγορία.

Αναδύεται νέος κόσμοςΑ Ρ Θ Ρ Ο / Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

«Με το ίδιο μέτρο» του Ουίλιαμ Σαίξπηραπό το Φανταστικό Θέατρο

Η παράσταση «Με το ίδιο μέτρο» του Ουίλιαμ Σαίξπηρπου ανεβάζει το Φανταστικό Θέατρο προγραμμάτισεπρόσθετες παραστάσεις, λόγω υψηλής ανταπόκρισηςτου κοινού. Το έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ ανεβαίνει σεσκηνοθεσία Μαγδαλένας Ζήρα και είναι ένα έργο γιατη δικαιοσύνη, τη συγχώρεση, την ελευθερία, τον έρωτα,την ψυχή και το σώμα. Θεωρείται ύψιστο παράδειγματης σαιξπηρικής ιδιοφυίας, καθώς συνδυάζει το ιερό μετο γήινο, το υπερβατικό με το χωματένιο, ένα έργο πουβάζει τη φθορά απέναντι στην αιωνιότητα. Όπως ση-μειώνεται στο σκηνοθετικό σημείωμα στο έργο τίθεταιτο ερώτημα αν μπορεί ο έρωτας να υποταχθεί σε οποι-αδήποτε εξουσία και μάλιστα σε ένα σύμπαν όπου ο ε-ρωτικός πόθος καταλογίζεται ως θανάσιμο αμάρτημα,τα πάθη βασανίζουν τους ανθρώπους με ακόμα μεγαλύτερηαγριότητα.

Στο σαιξπηρικό έργο πρωταγωνιστούν οι Πόπη Αβραάμ,Φώτης Αποστολίδης, Έλενα Καλλινίκου, Φώτης Καράλης,Ανδρέας Κέντης, Μυρτώ Κουγιάλη, Ανδρέας Λουκά, Η-ρόδοτος Μιλτιάδους, Ελένη Μολέσκη και ΠολυξένηΣάββα. Η χορογραφία είναι του Αλέξη Βασιλείου και ημουσική επιμέλεια του Αντώνη Αντωνίου.

Πληροφορίες: Αίθουσα Εκδηλώσεων Ιδρύματος Αρχιεπι-σκόπου Μακαρίου Γ (δίπλα από το Βυζαντινό Μουσείο και τηνΙερά Αρχιεπισκοπή, έναντι Παγκυπρίου Γυμνασίου). Παραστά-σεις Σάββατο 24 και Κυριακή 25 Νοεμβρίου, ώρα 8:30 μ.μ. Τη-λέφωνο κρατήσεων: 99602428.

«Αριστουργήματα για Κουαρτέτο Εγχόρδων»με μουσικούς της ΣΟΚ

Σε συνεργασία με το Παπαδάκειο Δημοτικό Ωδείο καιτον Δήμο Λεμεσού διοργανώνονται συναυλίες μουσικήςδωματίου με μουσικούς της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύ-πρου υπό τον τίτλο «Αριστουργήματα για ΚουαρτέτοΕγχόρδων». Θα ακουστούν τα κομμάτια «Η Τέχνη τηςΦούγκας» και το «Ο Θάνατος και η Κόρη». «Η Τέχνη τηςΦούγκας» είναι ένα ημιτελές έργο απροσδιόριστης ε-νορχήστρωσης γραμμένο από τον Johann SebastianBach την τελευταία δεκαετία της ζωής του, και θεωρείταιη κορωνίδα του πειραματισμού του συνθέτη με μονο-θεματικά έργο.

Το κουαρτέτο «Ο Θάνατος και η Κόρη» του Schubert,το οποίο θεωρείται σαν «ένας από τους πυλώνες του ρε-περτορίου της μουσικής δωματίου», γράφτηκε το 1824,αφότου ο συνθέτης είχε διαγνωστεί με σοβαρή ασθένεια.Παίρνει την ονομασία του από το θέμα της δεύτερης κί-νησης, το οποίο ο Schubert πήρε από ένα τραγούδι μετον ίδιο τίτλο που είχε γράψει το 1817. Κάποιοι θεωρούντο κουαρτέτο αυτό την κατάθεση του Schubert στονθάνατο. Στα βιολιά η Ay e Karao lan, και η Anna Wrobel,στη βιόλα ο Krzysztof Wrobel και στο βιολοντσέλο ηΜιράντα Παπανεοκλέους.

Πληροφορίες: Λευκωσία: Σάββατο 24 Νοεμβρίου, ώρα 5:00μ.μ. Θέατρο Παλλάς, Πύλη Πάφου, Γωνία Ρηγαίνης και Αρσινόης,Λευκωσία και Λεμεσός Κυριακή 25 Νοεμβρίου, 5:00 μ.μ.ΠαπαδάκειοΔημοτικό Ωδείο, Γωνία Αχαιών και Χριστοφόρου Γεωργίου,Λεμεσός. Tηλέφωνο 22463144, www.cyso.org.cy

«Άγριος σπόρος» του Γιάννη Τσίρουαπό το Θεάτρου «Σκάλα»

Με το σύγχρονο νεοελληνικό έργο «Άγριος Σπόρος» τουΓιάννη που ανεβαίνει για πρώτη φορά από κυπριακήθεατρική σκηνή έκανε πρεμιέρα το θέατρο Σκάλα στηΛάρνακα. Όπως σημειώνει στο σημείωμά του το ΘέατροΣκάλα μία μικρή ομάδα ανθρώπων, ένας συγγραφέας,ο σκηνοθέτης, τρεις ηθοποιοί, ένας σκηνογράφος, έναςμουσικός και δύο τεχνικοί, κατάφεραν μέσα από ένα α-πολύτως λιτό σκηνικό να αποδώσουν την πραγματικήφύση των ανθρώπων που κατοικούν σε αυτόν εδώ τονάγριο αλλά ευλογημένο τόπο. Μάλιστα, μέσα σε λιγότεροαπό δύο ώρες ξετυλίχτηκαν όλες οι εικόνες που συνθέτουντην ελληνική και κυπριακή πραγματικότητα και ιδιαι-τερότητα. Το θεατρικό τοποθετείται στο εν εξελίξειπαρόν, διαπραγματευόμενο παρ’ όλα αυτά, θέματα δια-χρονικά, όπως ο αγώνας των ανθρώπων για επιβίωση,οι δυσκολίες προσαρμογής στη μεταβαλλόμενη κοινωνικήπραγματικότητα, αλλά και οι συγκρούσεις στο πεδίοτων σχέσεων τους. Η σκηνοθεσία είναι του Ανδρέα Με-λέκη, τα σκηνικά και τα κοστούμια του Λάκη Γενεθλήκαι τη μουσική επιμέλεια έχει ο Βαλεντίνος Βαλιαντής.Παίζουν οι ηθοποιοί: Σοφοκλής Κασκαούνιας, ΆντρεαΔημητρίου, Χριστόφορος Χριστοφόρου.

Πληροφορίες: Κύρια Σκηνή του Θεάτρου «Σκάλα», Παττί-χειο Θέατρο «Σκάλα», Κυριάκου Μάτση 15, Λάρνακα. Παρα-στάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο, ώρα 8:30 μ.μ. και κάθεΚυριακή, στις 6:30 μ.μ. Πληροφορίες στα τηλέφωνα:24652800/1 – 99490102.

02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 20/11/18 22:58 Page 2

2o

03-OIK-ADV ΗΘΟΠΟΙΟΙ 2_KATHI 20/11/18 17:59 Page 11

4 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Τ Ο Θ Ε Μ Α

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Οι κυπριακές τράπεζες βρίσκονται μπρο-στά στην πολύ μεγάλη προσπάθεια πε-ραιτέρω μείωσης των Μη Εξυπηρετού-μενων Δανείων τους, με βάση τις δε-σμεύσεις που έχουν αναλάβει σε ορί-ζοντα 2 – 3 χρόνων. Βάσει αυτού, στο30% βλέπουν τα Μη Εξυπηρετούμενάτους οι –δύο πλέον- συστημικές τράπεζεςμέχρι το 2020. Δύο τράπεζες που κα-τέχουν το 80 – 90% του συνολικού δα-νειακού χαρτοφυλακίου της Κύπρου.Αυτή εξάλλου είναι και η νουθεσία απότην ΕΚΤ. Τα εργαλεία αντιμετώπισηςτων ΜΕΔ που τους δόθηκαν τον Ιούλιοτου 2018 από τη Βουλή των Αντιπρο-σώπων που επιταχύνουν και κάνουνπιο αποτελεσματικές τις διαδικασίεςανάκτησής τους, αλλά ταυτοχρόνως

και το οικονομικό περιβάλλον που είναιευνοϊκό, δείχνουν πως θα είναι εφικτόςο στόχος. Η προσπάθεια εξάλλου μεί-ωσης των ΜΕΔ ξεκίνησε «ζεστά» το2016 μετά την έξοδο της Κύπρου απότις μνημονιακές της υποχρεώσεις. Προςτα τέλη του 2016 είχαν αρχίσει δειλά -δειλά οι δηλώσεις από Κεντρική Τράπεζατης Κύπρου και από Διεθνείς ΟίκουςΑξιολόγησης πως για να εξαλειφθούντα ΜΕΔ της Κύπρου θα χρειαστούν 10χρόνια προσπαθειών και βαθιών με-ταρρυθμίσεων. Τέτοιες μεταρρυθμίσειςκαι κινήσεις είδαμε από το 2016, με α-ναδιαρθρώσεις μεγάλων ανοιγμάτων– δανείων, ψήφιση νομοθεσιών, τηνμετάβαση εκτός τραπεζικού συστήματοςτων ΜΕΔ της πρώην Συνεργατικής Κυ-πριακής Τράπεζας (με το κλείσιμό της),αλλά και με πωλήσεις μεγάλων πακέτων

δανείων. Πλέον τα ΜΕΔ φτάνουν τα11,5 δισεκατομμύρια ευρώ στο κυπριακότραπεζικό σύστημα εάν συνυπολογί-σουμε και την πρόσφατη πώληση των2,7 δισ. ευρώ δανείων που πραγματο-ποίησε η Τράπεζα Κύπρου με παραλή-πτη την Apollo Global Management.Οι δύο μεγάλες τράπεζες, Τράπεζα Κύ-πρου και Ελληνική Τράπεζα, έχουν τηδεδομένη στιγμή 43,2% και 51,6% πο-σοστό ΜΕΔ βάσει των αποτελεσμάτωντου πρώτου εξαμήνου του 2018. Ότανδοθεί η έγκριση πώλησης των 2,7 δισ.δανείων από την Τράπεζα Κύπρου, καιγίνει και η αύξηση κεφαλαίου της Ελ-ληνικής Τράπεζας, τα ΜΕΔ της πρώτηςθα φτάσουν στο 38%, ενώ της δεύτερηςκοντά στο 25%. Πρακτικά δηλαδή, ηΤράπεζα Κύπρου αναμένεται να έχειμειώσει τα ΜΕΔ της μέχρι το 2020 κατά3,5 - 4 περίπου δισ. (συμπεριλαμβανο-μένης της πώλησης του 2,7 δισ. στηνApollo). Για την Τράπεζα Κύπρου εξάλ-λου η βελτίωση της ποιότητας του δα-νειακού χαρτοφυλακίου, παραμένει κύ-ρια προτεραιότητά της και σύμφωναμε τα τελευταία της αποτελέσματα α-ναμένει ότι αυτό θα συνεχιστεί μετάτην πώληση δανείων στα επόμενα τρί-μηνα με αναθεωρημένο ρυθμό ύψουςπερίπου 200 εκατ. ευρώ ανά τρίμηνο,καθώς το μέγεθος του χαρτοφυλακίουκαι το μείγμα των επιχειρηματικώνδραστηριοτήτων έχουν αλλάξει, όπωςαναφέρουν οι ίδιοι, ριζικά. Παράλληλα,όπως έχει αναφέρει η ίδια, η Τρ. Κύπρουσυνεχίζει να διερευνά ενεργά και εναλ-λακτικές επιλογές για περαιτέρω μείωσημέσω αναδιαρθρώσεων.

Η Ελληνική, από την άλλη, ενώ ολόγος των ΜΕΔ της μίκρυνε αφού έλαβεπολλά υγιή στοιχεία από την ΣΚΤ, ταΜΕΔ της πλέον είναι στα 20 -25%. Ε-ντούτοις, ενώ τα ΜΕΔ της παραμένουνστα 2,6 δισ. ευρώ σε απόλυτους αριθ-μούς, αναμένεται να προχωρήσει καιαυτή σε πώληση μεγάλου πακέτου δα-νείων, ύψους 1 δισ. ευρώ περίπου. Άρα,τα ΜΕΔ να μειωθούν στο 10 – 15%. Ηπροσπάθεια μείωσης των δανείων θαεπιτευχθεί σύμφωνα με πληροφορίεςκατά βάση με πωλήσεις και τιτλοποι-ήσεις δανείων (securitisation), με τις

εκποιήσεις και με τις ανταλλαγές χρέουςμε ακίνητα έναντι δανείων.

Βασική προϋπόθεσηΒασική προϋπόθεση των παραπά-

νω, που είναι προϊόν διαλόγου μεταξύ

των ίδιων των τραπεζών και των επο-πτών τους, είναι η οικονομία να συ-νεχίσει να μεγεθύνεται με αυτούς τουςρυθμούς. Είναι παράμετρος που έχουνπροτάξει και οι ίδιες, αναφέρονταςπως οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές

πρέπει να παραμείνουν ευνοϊκές, νασυνεχίσουν να βελτιώνονται οι μα-κροοικονομικές συνθήκες στη χώρα,να συνεχίσει να μειώνεται η ανεργία,να αυξάνονται οι επενδύσεις, να πα-ραμείνει ισχυρός ο τουρισμός, να μει-ώνεται το δημόσιο χρέος και να συ-νεχίζει να παρουσιάζει πλεονάσματαη χώρα.

Οι Οίκοι Αξιολόγησης Fitch καιStandard and Poor’s, παρά την ανα-βάθμιση του αξιόχρεου της Κύπρου,τόνισαν με τη σειρά τους ότι ο τραπε-ζικός τομέας παραμένει εξαιρετικά α-δύναμος. Υπάρχει χαμηλή ποιότηταενεργητικού των τραπεζών, σημείωσανχαρακτηριστικά, με τα υψηλά ΜΕΔ ναεξακολουθούν να βαρύνουν τον νέοδανεισμό και την κερδοφορία των τρα-πεζών.

Και οι μικρέςΕάν αφήσουμε εκτός χάρτη του

προβλήματος των Μη Εξυπηρετού-μενων Δανείων την RCBBank, τηνEurobank Κύπρου και την Ancoriaλόγω του ότι έχουν ελάχιστα ή και

έως 5%, δράσεις αναμένονται να λη-φθούν και από τις μικρότερες τράπε-ζες. Πηγές αναφέρουν πως ηAstrobank σχεδιάζει τρόπους για ναεπιταχύνει την μείωση των ΜΕΔ της,η AlphaBank Κύπρου βλέπουμε ότιπροχώρησε ήδη σε μια κίνηση μείω-σης 400 εκατ. ευρώ ΜΕΔ από το χαρ-τοφυλάκιο της ενώ έπονται και άλλεςκαι η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος(Κύπρου) είναι σε διαδικασία μετα-φοράς των ΜΕΔ της σε κακή τράπεζα.Η USBBank αναμένεται μέχρι το πρώτοεξάμηνο του 2019 να έχει απορροφηθείπλήρως από την Astrobank.

Όπως και να έχει, μεγάλη ανάσαγια τις μικρότερες τράπεζες θα είναιτο Κυβερνητικό Σχέδιο Εστία, όπουμπορεί να μην δώσει άμεσα λύση,αλλά θα επανεκκινήσει δάνεια τα ο-ποία ήταν παγωμένα και θα εξυγιαν-θούν βάσει της αναδιάρθρωσης πουθα επιλεγεί για το καθένα. Πρέπει νασημειωθεί πως ο στόχος για 30% δενέχει τεθεί από τις παραπάνω τράπεζες,η προσπάθεια της μείωσης όμως υ-πάρχει.

ΜΕΔ στο 30%βλέπουν οι τράπεζες μέχρι το 2020Εφικτός στόχος εάν συνεχίσει η οικονομία να μεγεθύνεται με αυτούς τους ρυθμούς

Toυ ΝΙΚΟΛΑ ΠΕΤΡΟΥ

Νέες αναταράξεις προκλήθηκαν κατάτις τελευταίες μέρες στο μέτωπο τουΓεΣΥ. Ο διαδικτυακός «πόλεμος» μεταξύτου τέως υπουργού Υγείας Γιώργου Πα-μπορίδη και του πρόεδρου της ΕΔΕΚέφεραν στο προσκήνιο διάφορες φη-μολογίες για ανατροπή του ΣχεδίουΥγείας από κομματικούς κύκλους. Συ-γκεκριμένα η αντιπαράθεση μεταξύτων δύο πλευρών ξεκίνησε όταν ο τέωςυπουργός Υγείας, μέσω ανάρτησης τουσε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, κα-τήγγειλε πως ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ μετην «φιλική» συμμετοχή βουλευτώνάλλων δύο κομμάτων, όπως είπε χα-ρακτηριστικά, ετοιμάζονται να επιχει-ρήσουν την ανατροπή του ΓεΣΥ. Καιπρόσθεσε: «Περιμένετε να δούμε ποιοιθα έχουν το θάρρος να συνυπογράψουντις τροπολογίες. Οι μάσκες επιτέλουςθα πέσουν». Το γάντι σήκωσε ο ΜαρίνοςΣιζόπουλος, καταγγέλλοντας τον ΓιώργοΠαμπορίδη για σικέ παιχνίδια και ότιείναι «εκτός τόπου και χρόνου», με τονκ. Παμπορίδη να ανταπαντά ότι ο πρό-εδρος της ΕΔΕΚ προσπαθεί να κατευ-θύνει το κόμμα του ενάντια στην με-ταρρύθμιση του ΓεΣΥ.

Διαψεύδει ο ΣιζόπουλοςΤο όλο σκηνικό μεταφέρθηκε και

στο τηλεοπτικό τοπίο με τον κ. Σιζό-πουλο να δηλώνει πως «όλα αυτά δενανταποκρίνονται στην πραγματικότητα,σημειώνοντας, πως αυτό είναι μια προ-σπάθεια για να στραφεί το ενδιαφέροντης κοινής γνώμης και η προσοχή προςάλλες κατευθύνσεις μακριά από τονλανθασμένο τρόπο που κάποιοι επι-χειρούν, με πρωταγωνιστή τον κ. Πα-μπορίδη, να εφαρμόσουν το ΓεΣΥ γνω-ρίζοντας ότι σήμερα με τα προβλήματαπου δημιουργούνται υπάρχει μεγάλοςκίνδυνος να καταρρεύσει. Και προει-δοποίησε πως ενδεχομένως να βρε-θούμε μπροστά σε αδιέξοδα και σε τρα-γικές συνθήκες όπως έγινε με της Κυ-

πριακές Αερογραμμές και με την Συ-νεργατική Κεντρική Τράπεζα. Σε ερώ-τηση ποιο συμφέρον μπορεί να έχει έ-νας τέως υπουργός, ο οποίος δεν πο-λιτεύεται πλέον, να παρέμβει και να ε-ξαπολύσει μια τόσο σοβαρή κατηγορία

σε βάρος της ΕΔΕΚ και του ΔΗΚΟ, οΜαρίνος Σιζόπουλος απάντησε ότι αυτόο ίδιος πρέπει να το πει. Από τη στιγμήπου δεν είναι εμπλεκόμενος, είπε, πρέ-πει να εξηγήσει ποιοι είναι οι λόγοιπου τον ωθούν, αφήνοντας παράλληλαανοιχτό το ενδεχόμενο ότι «πίσω απόαυτό ενδεχομένως να κρύβονται κά-ποιες άλλες σκοπιμότητες».

Ξεκαθαρίζει το ΔΗΚΟΤη θέση του κόμματός του θέλησε

να ξεκαθαρίσει ο πρόεδρος, ΝικόλαςΠαπαδόπουλος, με αφορμή δημοσιεύ-

ματα τα οποία αναφέρουν πως ΔΗΚΟκαι ΕΔΕΚ επιδιώκουν αλλαγές στη νο-μοθεσία του ΓεΣΥ. Ο κ. Παπαδόπουλος,με ανάρτηση του σε μέσο κοινωνικήςδικτύωσης, ανέφερε ότι «σε σχέση μετα υποβολιμαία δημοσιεύματα για τοΓεΣΥ υπενθυμίζεται πως το ΔΗΚΟ έχειψηφίσει κάθε νομοθεσία και κάθε προ-ϋπολογισμό που έχει έρθει στη Βουλή».Ταυτόχρονα θέτει το ερώτημα κατάπόσο κάποιο «άλλο κόμμα της αντιπο-λίτευσης μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο».Τόνισε επίσης ότι το ΓεΣΥ πρέπει ναπροχωρήσει. Ο κ. Παμπορίδης συνε-

χάρη τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ αναφέ-ροντας ότι η τοποθέτησή του είναι ξε-κάθαρη και ισχυρή. Επίσης, μέσω γρα-πτής ανακοίνωσης το ΔΗΚΟ αναφέρει:«Ας μη φορτώνουν κάποιοι σε άλλους,την αδυναμία ή την ανικανότητά τουςνα εφαρμόσουν το ΓεΣΥ». Σημείωσεδε πως τα προαναφερόμενα δημοσι-εύματα είναι αναληθή και απορρίπτο-νται. «Το Δημοκρατικό Κόμμα ξεκαθα-ρίζει κατηγορηματικά πως δεν προτί-θεται να καταθέσει καμία τροπολογίαεπί των νομοσχεδίων για το ΓεΣΥ, πουέχουν ήδη ψηφιστεί», καταλήγει.

Οι μάσκες, τα σικέ, οι σκοπιμότητες και το ΓεΣΥΤον δίαυλο νέων αντιπαραθέσεων άνοιξε η διαδικτυακή διαμάχη μεταξύ Γιώργου Παμπορίδη και Μαρίνου Σιζόπουλου

Τα σκαλοπάτια του προεδρικού ανεβαίνει ο ΟΑΥ

Εν αναμονή της γραπτής απάντησηςτου Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγουστον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείαςκαι τον υπουργό Υγείας, μετά από τασχόλια που έλαβε από τους δύοσχετικά με τις προϋποθέσεις πουθέτει για να ενταχθεί στο ΓεΣΥ, οΠρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενη-μερωθεί για την πορεία υλοποίησηςτου Συστήματος. Αύριο την Πέμπτηο ΟΑΥ θα μεταβεί στο Προεδρικόπροκειμένου να τον ενημερώσειγια τις εξελίξεις αναφορικά με τοσχεδιασμό, κάτι το οποίο έπραξεπρο ημερών και ο υπουργός Υγείας,Κωνσταντίνος Ιωάννου. Κατά τη συ-νάντηση αναμένεται να συζητηθούνόλα όσα διαδραματίζονται το τελευ-ταίο διάστημα γύρω από την εφαρ-μογή του ΓεΣΥ, ενώ δεν αποκλείεταιτο ενδεχόμενο να συζητηθούν ορι-σμένα σημεία από τις προϋποθέσειςπου θέτει ο ΠΙΣ, χωρίς ωστόσο νααλλοιώνονται τα όσα προνοεί ο νό-μος. Από την άλλη, ο ΠΙΣ αναμένε-ται εντός των επόμενων 24ωρων ναξεκαθαρίσει τα επόμενα βήματάτου μετά τις απανωτές απορρίψειςπου δέχθηκε όσον αφορά τη θέσητου για αύξηση του προϋπολογι-σμού του Γενικού Σχεδίου Υγείας.Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ»,ένα από τα σημεία των προϋποθέ-σεων του ΠΙΣ που εξετάζεται επι-σταμένα είναι η ελεύθερη άσκησητης ιδιωτικής ιατρικής στο πλαίσιοτου ΓεΣΥ. Αν αυτό γίνει αποδεκτό θατεθούν πολύ αυστηρά πλαίσια γιανα αποφευχθεί ο κίνδυνος παρα-γκωνισμού ασθενών οι οποίοι είναιδικαιούχοι του Συστήματος.

<<<<<<<

«Ας μη φορτώνουν κάποιοισε άλλους, την ανικανότη-τά τους να εφαρμόσουν το ΓΕΣΥ», τονίζει το ΔΗΚΟ.

Κάποιοι επιχειρούν με πρωταγωνιστή τον κ. Παμπορίδη να εφαρμόσουν το ΓεΣΥ γνω-ρίζοντας ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να καταρρεύσει, δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ.

«Περιμένετε να δούμε ποιοι θα έχουν το θάρρος να συνυπογράψουν τις τροπολο-γίες. Οι μάσκες επιτέλους θα πέσουν», έγραψε ο Γ. Παμπορίδης.

<<<<<<<<

Οι Οίκοι Αξιολόγησης Fitchκαι Standard and Poor’s,παρά την αναβάθμιση τουαξιόχρεου της Κύπρου, τό-νισαν ότι ο τραπεζικός τομέ-ας παραμένει αδύναμος καιέχει να διορθώσει πολλά.

Η προσπάθεια μείωσης των δανείων θα επιτευχθεί κατά βάση με πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων, με εκποιήσεις και με ανταλλαγές χρέους με ακίνητα έναντι δανείων.

Ελληνική: Eχουν γίνει σημαντικά βήματα Η Ελληνική Τράπεζα και μέσω της Υπηρεσίας Οικονομικών Ερευνών τηςΤράπεζας, επισημαίνει στην έκθεσή της πως οι κυπριακές τράπεζες έχουνκάνει σημαντικά βήματα για τη σταθεροποίηση του συστήματος και βρίσκο-νται πλέον σε σταθερότερη βάση. Οι πρόσφατες τολμηρές κινήσεις για τον ε-ξορθολογισμό των ισολογισμών των τραπεζών έχουν μειώσει την αβεβαιό-τητα στο σύστημα, περιλαμβάνοντας την μεταβίβαση των ΜΕΔ της Συνεργα-τικής Κυπριακής Τράπεζας εκτός του τραπεζικού συστήματος, την πώλησηΜΕΔ από την Ελληνική Τράπεζα και την Τράπεζα Κύπρου, την μεταφορά ΜΕΔαπό την Alpha Bank Κύπρου εκτός τραπεζικού συστήματος, την πρόσφατη έ-γκριση νομοθετικών τροποποιήσεων με στόχο τη διευκόλυνση των περαιτέ-ρω πωλήσεων δανείων και την ενίσχυση των εργαλείων για τις εκποιήσειςκαι την αφερεγγυότητα και τον σχεδιασμό ενός προγράμματος κοινωνικήςπολιτικής (Εστία) από την Κυβέρνηση με στόχο την παροχή οικονομικής βοή-θειας σε ευάλωτους δανειολήπτες, που αντιμετωπίζουν προβλήματα (στηβάση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων) για να ξεκινήσουν να εξυ-πηρετούν τα χρέη τους.

04-OIK_ΠΟΛΙΤΙΚΗ_KATHI 20/11/18 22:47 Page 4

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Η παρουσία του υπουργού Οικονομικών ΧάρηΓεωργιάδη ενώπιον της Ερευνητικής Επι-τροπής που διερευνά τα αίτια κατάρρευσηςτου Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα ουσια-στικά κλείνει τον πρώτο γύρο των εργασιώνκαι ανοίγει το δεύτερο και τελευταίο πουθα έχει ως κατάληξη το πόρισμα της Επιτρο-πής Αρέστη. Η κατάθεση του κ. Γεωργιάδηπροβλέπεται να είναι μακροσκελής και ίσωςνα χρειασθεί και δεύτερη μέρα, κάτι που θαεξαρτηθεί από τον όγκο των θεμάτων πουθα διεξέλθει η Επιτροπή αύριο Πέμπτη.

Στην περίπτωση που απαιτηθεί και δεύτερημέρα ο ΥΠΟΙΚ θα κληθεί να παρουσιαστείστο «Φιλοξενία» αρχές Δεκεμβρίου ένεκατου βεβαρημένου προγράμματός του το ε-πόμενο διάστημα. Η παρουσία του κ. Γεωρ-γιάδη ενώπιον της Επιτροπής αναμένεταιμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον μιας και για πρώτηφορά από τότε που ξεκίνησαν οι έρευνες κυ-βερνητικός αξιωματούχος θα δώσει την πο-λιτική διάσταση των όσων προηγήθηκαναλλά και της κατάληξης που είχαν οι προ-

σπάθειες για διάσωση του Συνεργατισμού.Η κατάθεση Γεωργιάδη αναμένεται να εστιά-σει σε ευρύτερα πολιτικά ζητήματα, όπωςοι αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευ-ταία χρόνια στο τραπεζικό σύστημα. Τα όσαείπε σε συνέντευξή του στην «Κ» στις 11 Νο-εμβρίου δείχνουν την κατεύθυνση προς τηνοποία θα κινηθεί η παρουσία του ΥΠΟΙΚ στο«Φιλοξενία».

«Κριτές οι πολίτες»Ο Υπουργός Οικονομικών, αναφερόμενος

στις αλλαγές που έχουν γίνει και στο τραπεζικόσύστημα της Κύπρου, έφερε ως παράδειγματον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε ο Συ-νεργατισμός. Κρατώντας αποστάσεις απόζητήματα τα οποία ενδεχομένως να τεθούναπό την Επιτροπή αύριο Πέμπτη, επί της αρ-χής ο κ. Γεωργιάδης υπενθύμισε πως στονέο περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί οινοοτροπίες του παρελθόντος δεν έχουν θέση.«Το σημαντικότερο που πρέπει να κατανοή-σουμε είναι ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο, τοπλαίσιο λειτουργίας των τραπεζών έχει αλλάξεικαι γίνεται συνεχώς πιο αυστηρό και πιο α-παιτητικό. Καθορίζεται όχι από το κάθεκράτος ξεχωριστά, αλλά σε ευρωπαϊκό επί-πεδο, ενώ και η εποπτεία ασκείται από τηνΕΚΤ».

Εδώ εμμέσως ο ΥΠΟΙΚ είπε πως οι νέεςδομές και διαδικασίες δεν επιτρέπουν πα-ρεμβάσεις του πολιτικού συστήματος, ση-μειώνοντας με νόημα : «Μπορεί κάποιοι ναθέλουν να παραμένουν γαντζωμένοι σταπαλιά αλλά για μένα η αλλαγή είναι θετικήεξέλιξη, επειδή έτσι θα οικοδομήσουμε πιοστέρεα θεμέλια για την οικονομία και τελικάτο κράτος».

Ο Χάρης Γεωργιάδης εμφανίσθηκε ναείναι πανέτοιμος για την παρουσία του στην

Επιτροπή. «Είμαι στην πολιτική και ξέρωπολύ καλά ποιοι είναι οι κανόνες του παι-χνιδιού. Κάνω τη δουλειά μου και είμαι έτοιμοςνα κριθώ από τα αποτελέσματα. Στο κάτω-κάτω οι πολίτες θα κρίνουν τον καθένα μας».

Η Χρυστάλλα και ο ΠτΔΤο πέρασμα της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη

από την Ερευνητική δεν ολοκληρώθηκε μεεντυπωσιακό τρόπο. Η Διοικήτρια, παρά ταόσα είχε πει αρχικά στην Επιτροπή, τελικάδεν της παρέδωσε στοιχεία που να τεκμη-ριώνουν ότι η ίδια είχε ενημερώσει τον Πρό-εδρο της Δημοκρατίας την περίοδο 2015-2016 για την κατάσταση που επικρατούσεστην Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα (ΣΚΤ).Εξέλιξη που εξασθενίζει το σενάριο κλήσηςτου Νίκου Αναστασιάδη στην ΕρευνητικήΕπιτροπή. Πηγές κοντά στις έρευνες υπο-στηρίζουν που δεν συντρέχουν λόγοι πα-ρουσίας του Προέδρου της Δημοκρατίας στο«Φιλοξενία».

Ωστόσο, οι ίδιες πηγές άφηναν ανοιχτόένα τέτοιο ενδεχόμενο μόνο στην περίπτωση

που εντοπιστούν στοιχεία στα διαβαθμισμέναέγγραφα του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμούπου αναμένει η Ερευνητική να της παραδο-θούν.

Ο δεύτερος γύροςΗ ολοκλήρωση της κατάθεσης Χάρη Γεωρ-

γιάδη θα σημάνει ταυτόχρονα και το πέραςτων δημοσίων ακροάσεων. Ωστόσο, εάν κατά

τη φάση μελέτης των στοιχείων που έχει ε-νώπιόν της η Επιτροπή προκύψει ανάγκη γιασυμπληρωματικές καταθέσεις η Ερευνητικήθα προχωρήσει με συμπληρωματικές κλήσεις.Από εκεί και πέρα το βασικό κομμάτι του δεύ-τερου γύρου των ερευνών είναι η μελέτη καιαξιολόγηση των καταθέσεων προκειμένου ηΕπιτροπή να ξεκινήσει τη συγγραφή του πο-ρίσματος. Μια εργασία που όπως εκτιμάταιδεν θα ολοκληρωθεί πριν το τέλος του ερχό-μενου Φεβρουαρίου.

1+2 καταθέσειςΣε επίπεδο λειτουργών του Συνεργατισμού

η κατάθεση του Σταύρου Ιακώβου, γενικούδιευθυντή της ΚΕΔΙΠΕΣ, την Δευτέρα, μπορείνα θεωρηθεί και ως η τελευταία. Όπως ανα-φέρθηκε στην Επιτροπή ενδεχομένως να υ-πάρξει ανάγκη για συμπληρωματική κατάθεσηαπό δυο στελέχη της Altamira. Η κατάθεσητου κ. Ιακώβου περιστράφηκε σε λειτουργικάζητήματα της ΣΚΤ. Στο κομμάτι της συμφωνίαςμε την Altamira ο μάρτυρας επί της αρχής υ-ποστήριξε πως η διαδικασία που έπρεπε ναακολουθηθεί ήταν αυτή των δημόσιων προ-σφορών. Όπως σημείωσε, την περίοδο εκείνηδεν υπήρχε άλλη επιλογή λόγω πίεσης χρόνου.Στο σημείο αυτό ο πρόεδρος της Επιτροπήςυπέδειξε πως με βάση τα όσα κατέθεσε ο CEOτης Altamira υπήρχαν περιθώρια βελτίωσήςτης.

Τα έξοδαΗ Επιτροπή επικεντρώθηκε στο θέμα των

εξόδων τα τελευταία δυο χρόνια. Επί του θέ-ματος αυτού επικαλέσθηκε τον στόλο 117 ο-χημάτων που έχει στην κατοχή της η ΚΕΔΙΠΕΣ,διάδοχος κατάσταση της ΣΚΤ. Όπως αναφέρ-θηκε από την Επιτροπή, 8 αυτοκίνητα έχουνδιευθυντές, 22 αυτοκίνητα συν άλλα 26 έχουνκλητήρες και άλλοι υπάλληλοι ενώ πέντε αυ-τοκίνητα χρησιμοποιούνται από την ΕλληνικήΤράπεζα.

Ο κ. Ιακώβου ανέφερε στην Επιτροπή πως51 αυτοκίνητα της ΚΕΔΙΠΕΣ θα βγουν στονπλειστηριασμό. Επίσης η Επιτροπή ήγειρετα έξοδα διευθυντικών στελεχών που κάλυπτεη ΣΚΤ, όπως γεύματα, καθώς και των εταιρικώνπιστωτικών καρτών σε λειτουργούς της ΣΚΤ.Από την Επιτροπή δεν πέρασαν απαρατήρητεςοι διαφημιστικές δαπάνες την διετία 2017-2018 οι οποίες, όπως ειπώθηκε, ανήλθαν στα4 εκατ. ευρώ ετησίως. Ο κ. Ιακώβου ανέφερεστην Επιτροπή πως από το 1 εκατ. ευρώ δια-φημιστικές προπληρωμένες που έγιναν το2018, οι 800.000 ευρώ είναι χρόνος που απέ-μεινε και ζητήθηκε η επιστροφή του ποσούαυτού από Μέσα Ενημέρωσης. «Δεν ξέρω ανέχουν αυτή τη στιγμή την οικονομική δυνα-τότητα να τα επιστρέψουν».

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 5O I K O N O M I A

Η ώρα του ΥΠΟΙΚστην Ερευνητικήγια ΣυνεργατισμόΗ κατάθεση του Χάρη Γεωργιάδη αύριο ουσιαστικά θα ρίξει και την αυλαία των δημοσίων ακροάσεων

Στην περίπτωση που η κατάθεση του Χάρη Γεωργιάδη δεν ολοκληρωθεί την Πέμπτη, θα ορισθεί και δεύτερη ημερομηνία αρχές Δεκεμβρίου προκειμένουνα συνεχισθεί και να ξεκινήσει στη συνέχεια η μελέτη και αξιολόγηση του μαρτυρικού υλικού.

Α Π Ο Ψ Η / Tου ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΤΌΦΩΛΟΥ

Ε.Ε.: ενιαία άμυνα, τεράστια κέρδηΗ Ευρώπη δεν πρέπει να θεωρείταικάτι σαν μία ΜΚΟ, εξαρτώμενη α-μυντικά από τις Ηνωμένες Πολιτείεςκαι τα αμερικανικά εξοπλιστικάσυμφέροντα. Επιβάλλεται πλέον νακινηθεί με βάση τις δικές της προ-τεραιότητες και τις δικές της συμ-μαχίες. Κατά το δυνατόν ανεξάρ-τητη από την αμερικανική πολιτική,η οποία έτσι κι αλλιώς γυρίζει τηνπλάτη της στην Ευρώπη, ύστερααπό 70 χρόνια στενής οικονομικήςκαι αμυντικής συνεργασίας.

Η επίθεση που εξαπέλυσε ο Τρα-μπ κατά του Εμανουέλ Μακρόν, με-τά τα όσα πολύ σωστά είπε ο Γάλλοςπρόεδρος για την ανάγκη της συ-γκρότησης ευρωπαϊκού στρατού,όσο και εάν ήταν δραματικά άκομ-ψη, εμπεριείχε πράγματι μια πικρήαλήθεια.

Η αμυντική θωράκιση της Ευ-ρώπης γινόταν έως τώρα με χρήματατων Ηνωμένων Πολιτειών και αυτότο καθεστώς δαπανών (και εξάρ-τησης) δεν μπορεί να συνεχιστείάλλο. Παραδοσιακές σχέσεις καιγεωπολιτικές ισορροπίες έχουν α-νατραπεί άρδην και αυτό οδηγεί

μοιραία στην αναδιάταξη των θέ-σεων για όλους. Οι Αμερικανοί δενμπορούν να ξοδεύουν τόσο πολλάόσα μέχρι σήμερα για την Ευρώπη,επειδή, αν μη τι άλλο, τώρα το βλέμ-μα τους είναι στραμμένο στην Ασία.Αλλά και οι Ευρωπαίοι δεν μπορούννα στηρίζονται άλλο πλέον στις Η-ΠΑ, οι οποίες διαμορφώνουν τηνεξωτερική τους πολιτική με απο-κλειστικό γνώμονα τα δικά τουςσυμφέροντα. Το διεθνές σύστημαείναι σήμερα περισσότερο πολυ-κεντρικό και εξόχως πιο ανταγω-νιστικό.

Θα πρέπει λοιπόν και οι Ευρω-παίοι να αλλάξουμε, αναλαμβάνο-ντας πλήρως τις ευθύνες μας, γιατην άμυνα και την ασφάλειά μας.Τα κέρδη θα είναι πολύ μεγάλα.Μαζί με τον ευρωπαϊκό στρατό, ηΕυρώπη θα αποκτήσει τη δική τηςπολεμική βιομηχανία, μια ενιαία α-γορά οπλικών συστημάτων.

Είναι μια χρυσή ευκαιρία, ειδικάμάλιστα τώρα που βρίσκεται σε ε-ξέλιξη το περιβόητο Brexit, το οποίοαποκολλά έναν κρίσιμο (πυρηνικό)αμυντικό βραχίονα από τον ευρω-

παϊκό κορμό. Καθόλου τυχαίο ότιεπίσης η Αγκελα Μέρκελ μίλησετην Τρίτη στο Ευρωκοινοβούλιογια τη δημιουργία ενός πραγματικούευρωπαϊκού στρατού και την ανά-γκη να αναπτύξει η Ευρώπη απόκοινού οπλικά συστήματα και κοινήπολιτική εξαγωγών όπλων.

Κοινή αμυντική βιομηχανία ση-μαίνει πράγματι προμήθειες εξο-πλισμών από την ίδια την Ευρώπη,σταδιακή απεξάρτηση από την α-μερικανική πολεμική βιομηχανίαγια πολλά κράτη-μέλη και τόνωση,πολύ ισχυρή, των ευρωπαϊκών οι-κονομιών μέσω της συγκέντρωσηςτων προμηθειών και τις οικονομίεςκλίμακας που δημιουργούνται.

Σημαίνει νέες θέσεις εργασίαςγια την Ευρωπαϊκή Ενωση, νέες ε-πενδύσεις, προαγωγή της έρευναςκαι της τεχνολογίας. Σημαίνει ενιαίοσύστημα και κανόνες διαφάνειαςπρομηθειών, σημαίνει συμβατότηταοπλικών συστημάτων για έναν ε-νιαίο στρατό, σημαίνει προς τρίτεςχώρες μια νέα εξαγωγική μηχανήπολύ ανταγωνιστικότερη… Αλληδύναμη, άλλη επιρροή.

Α Π Ο Ψ Η / Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΣΗ

ΟΑΕΔ: από τους ανέργους, στο πελατειακό κράτοςΥπάρχει κίνδυνος η χώρα να οδηγηθείπάλι στα βράχια; Υπάρχει. Γιατί ενώπρέπει να νοιαστούμε να δημιουργη-θούν νέες βιώσιμες θέσεις εργασίαςκαι να προστατευθούν οι άνεργοι, δα-πανώνται ακόμη και λεφτά του ΟΑΕΔ(που εισφέρουν εργοδότες και μισθωτοίγια την ανακούφιση και επανένταξηανέργων στην αγορά εργασίας) για ναγίνονται μαζικά αδιαφανείς προσλήψειςστο Δημόσιο.

Ενας φαύλος κύκλος, γέννημα άρ-ρωστης ευρηματικότητας: περικόπτο-νται επενδυτικές και τακτικές κρατικέςδαπάνες για να βγαίνουν τα θηριώδηυπερπλεονάσματα και, ως αντιστάθ-μισμα, διασπαθίζονται τα λεφτά τουΟΑΕΔ για να γίνονται προσλήψεις στοκράτος. Η (θρυλούμενη) μεταφορά ει-σοδήματος από τους πλούσιους στουςφτωχούς αντικαταστάθηκε από τη με-ταφορά εισοδήματος από τους ανέργουςστο πελατειακό κράτος.

Η ιδιόμορφη υπεξαίρεση κεφαλαίωντου ΟΑΕΔ άρχισε το 2017, όταν έκανε3.800 προσλήψεις στα δημόσια νοσο-κομεία με δικά του λεφτά, εις βάροςτων κονδυλίων για επιδόματα ανεργίαςκαι προγράμματα επανεκπαίδευσης.

Ενώ ο ΟΑΕΔ δίνει επίδομα ανεργίας360 ευρώ/μήνα σε ελάχιστους (περίπουστο 10% των ανέργων, ήτοι κάπου90.000...) και μόνο για λίγους μήνες (ε-λάχιστοι επιδοτούνται για 12 μήνες,που είναι το ανώτατο όριο...), άρχισενα πληρώνει κανονικούς μισθούς Δη-μοσίου (συν επιδόματα, νυχτερινά, ε-φημερίες) σε 3.800 προσληφθέντες. Υ-ποτίθεται ότι αυτό θα ίσχυε για 12 μή-νες.

Ωστόσο, οι συμβάσεις των (ίδιων...)προσληφθέντων ανανεώθηκαν για το2018, ανανεώνονται, πάλι, για το 2019.

Στην πράξη, η διοίκηση του ΟΑΕΔαφαιρεί κονδύλια της τάξης των 180εκατ. (60x3) από τις πραγματικές δρά-σεις κατά της ανεργίας και χρηματο-δοτεί την πολιτική Υγείας – με 3.800προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ. Ισως επειδήβρήκε αυτό το τέχνασμα έξυπνο καιβολικό, τώρα αποφάσισε να χρηματο-δοτήσει και προσλήψεις στη δημόσιαδιοίκηση: αύριο αναμένεται να προ-κηρύξει 5.500 θέσεις εργασίας, με μι-σθούς Δημοσίου (πολύ μεγαλύτερουςαπό τα 360 ευρώ που είναι τα επιδόματαανεργίας…) στα υπουργεία Δικαιοσύ-νης, Εσωτερικών, Ναυτιλίας, Οικονο-

μίας, Τουρισμού, Πολιτισμού κ.ά. Ο Ο-ΑΕΔ θα διαθέσει περίπου 90 εκατ. ευρώ.Τόσα θα στερήσει η διοίκησή του απότην πραγματική μάχη κατά της ανερ-γίας, την επανεκπαίδευση και την α-νακούφιση εκατοντάδων χιλιάδων α-νέργων. Για όλους αυτούς, δεν υπάρχουνλεφτά...

Λεφτά υπάρχουν για το εμπόριο τηςελπίδας. Με 5.500 ανακοινωμένες θέ-σεις, δημιουργείς την ευκαιρία στουςκομματάρχες πειστικά να μοιράσουν55.000 ή περισσότερες υποσχέσεις. Με10.000 θέσεις, μπορούν να μοιράσουν100.000 υποσχέσεις – και ούτω καθεξής.Κάποιοι/ες μπορεί να κερδίσουν λίγεςψήφους.

Ωστόσο, αυτή η κερδοσκοπία επάξιαανταγωνίζεται ανήθικες πρακτικές τουπαρελθόντος, σαν εκείνες στην 5ετίαΚαραμανλή, με τη λαίλαπα διορισμών«ημετέρων», που έπνιξε τα πάντα καιοδήγησε τη χώρα στα βράχια. Η Ιστορίαδεν διδάσκει, σε τιμωρεί επειδή δεν έ-μαθες. Το πολιτικό σύστημα δεν έμαθε.Κι όλοι εμείς, όμως, φαίνεται πως εύκολαξεχνάμε.

kallitsiskostas@yahoo.com

<<<<<<<

Με βάση τους προγραμματι-σμούς που έχουν γίνει, η Επιτροπή θα χρειασθεί άλλουςτρεις μήνες για να ολοκληρώσειτο έργο της. Το πόρισμα, σύμφω-να με τους υπολογισμούς που γίνονται, θα έχει ολοκληρωθεί τέλη Φεβρουαρίου.

05-OIK_ΠΑΙΔΕΙΑ_KATHI 20/11/18 20:47 Page 5

6 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η

Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ

Το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της «Κ»την περασμένη Κυριακή, αναφορικάμε το ότι και πώς θα μπορούσε το ΝΑ-ΤΟ να έχει ρόλο στην Κύπρο, αντί α-σφάλειας και εγγυήσεων σε περίπτω-ση λύσης του Κυπριακού, έδωσε τοέναυσμα για να προχωρήσει η συζή-τηση σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο.Το ΑΚΕΛ διαμηνύει σε όλους τους τό-νους αντίθετο στην όποια τέτοια ιδέα.Τοποθέτηση σχετική έκανε και η Ε-ΔΕΚ χθες, ενώ στη δική του για τοθέμα πρώτη αντίδραση και μετά απόσχετική ερώτηση ο Πρόεδρος Ανα-στασιάδης δήλωσε πως δεν έχει α-ποκλείσει κάτι. Την ίδια στιγμή, δι-πλωματικές πηγές στη Λευκωσία ε-πιμένουν πως μπορεί μεν η συζήτησηνα είναι πρόωρη αλλά ναι, σε βάθοςχρόνου κι αφού εξελιχθούν οι συνο-μιλίες στο Κυπριακό, θα μπορούσε ηΝΑΤΟϊκή συμμαχία να έχει έναν τέ-τοιο ρόλο στην περιοχή. «Δείχνουν»μάλιστα οι ίδιες πηγές, προς τα σημείαεκείνα, του ΦΑ και των δράσεων στηνκυπριακή ΑΟΖ, που είχε καταδείξει

και το ρεπορτάζ της «Κ» ως καταλύτεςγια τις εξελίξεις που πιθανώς να συ-μπαρασύρουν και το Κυπριακό.

Για την ώρα σειρά στο δημόσιοδιάλογο για το θέμα που έχει ανοίξειπια για τα καλά, έχουν πάρει οι πο-λιτικές αντιδράσεις που έχουν ανα-κύψει και τροφοδοτούν τη συζήτησηγύρω από την εν λόγω ιδέα, αν καιστην αρχή οι αντιδράσεις που είχανκαταγραφεί ήταν περιορισμένες. «Ηχώρα μας είναι στην Ευρώπη και δυ-τικός είναι ο προσανατολισμός τηςχώρας, και δεν θα είχα κανένα πρό-βλημα ως ΔΗΣΥ και ηγέτης της πα-ράταξης αν απαλλασσόμουν από τιςτουρκικές εγγυήσεις και τα κατοχικάστρατεύματα και να μένει η Κύπροςως χώρα μέλος του ΝΑΤΟ από μόνητης και ως μέλος της ΕΕ να μην χρει-αζόταν ξένους εγγυητές και τουρκικάστρατεύματα», τόνισε ο Πρόεδροςτου ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου για τοζήτημα. Ωστόσο, ο ίδιος επανήλθε

τονίζοντας ότι απαιτείται η στήριξηαπό ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ για να μπορέ-σουμε να ζήσουμε σε μια επανενω-μένη πατρίδα».

Στην αναμονή Το ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Νίκος Αναστασιάδης δεν αφήνει τί-ποτα να περάσει αναπάντητο το τε-λευταίο διάστημα, είναι δεδομένο.Θέλει, λένε πολιτικοί αναλυτές, ναπεράσει με τον τρόπο αυτόν που είναιως και έντονος πολλές φορές, το μή-νυμα ότι δεν είναι ο ίδιος υπεύθυνοςγια τη μη πρόοδο στο Κυπριακό. Τομήνυμα αυτό έχει αποδέχτη και τονΜουσταφά Ακιντζί αλλά και το εσω-τερικό πολιτικό μέτωπο. Ο ίδιος λένεοι πληροφορίες της «Κ» επιμένει στηδιαδικασία αποκέντρωσης των εξου-σιών από την κεντρική κυβέρνησησε περίπτωση λύσης και δεν είναι ε-πικοινωνιακό τέχνασμα. Ωστόσο τηνίδια ώρα και ενώ αναμένεται η κάθοδος

της κ. Λουτ, το περιεχόμενο των όρωναναφοράς όπως και το ποιες εξουσίεςμπορούν να αποδοθούν στις συνιστώ-σες πολιτείες παραμένει άγνωστο. Οιίδιες πληροφορίες επιμένουν πως α-κόμη δεν έχει δοθεί επί του τελευταίουσχετική γνωμάτευση από νομικό οίκο,όπως τουλάχιστον αναμενόταν το ίδιοδιάστημα. Παράλληλα, το γεγονός ότιη κ. Λουτ δεν έχει δώσει ενδείξεις α-ναφορικά με το πότε οριοθετείται χρο-νικά η επόμενη κάθοδός της αλλά καιοι συναντήσεις της με τις εγγυήτριεςδυνάμεις και τις Βρυξέλλες, προκαλείπαρασκηνιακή ανησυχία, όχι όμωςπρος τον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστα-σιάδη ο οποίος ερωτηθείς σχετικά γιατην ησυχία γύρω από το Κυπριακό α-πάντησε ότι «δεν σημαίνει ότι η ηρεμίαείναι και κάτι αρνητικό».

Δηλώσεις ΤσαβούσογλουΣτην αντίπερα όχθη, νερό στο μύλο

της επιχειρηματολογίας του Προέδρου

Αναστασιάδη, έβαλε και ο ΥΠΕΞ τηςΤουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου.Όπως τόνισε ο τελευταίος «οι Ε/κ πρέ-πει να ξυπνήσουν από το όνειρο τηςαποχώρησης των τουρκικών στρα-τευμάτων και της κατάργησης τωνεγγυήσεων». Σε απάντηση ο Πρόεδροςτης Δημοκρατίας εξέφρασε την ελπίδαόπως οι δηλώσεις Τσαβούσογλου «α-φυπνίσουν όσους ζουν σε ιδεατό κό-σμο». Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ε-ρωτηθείς και για το κατά πόσο τονπροβληματίζει το γεγονός ότι η Τουρ-κία δεν δίνει ημερομηνία συνάντησηςστην κ. Λουτ, σημείωσε πως δεν έχειυπόψη του αν η κ. Λουτ ζήτησε συ-νάντηση και την αρνήθηκε η Τουρ-κία.«Συνεπώς, αυτό που αναμένουμεείναι κινήσεις από την ίδια την καΛουτ οι οποίες να της δώσουν την ευ-καιρία να επανέλθει προκειμένου ναγίνει ένας εντατικός διάλογος για τηδιαμόρφωση του πλαισίου αναφοράς»,κατέληξε.

Ανοίγει η συζήτηση με ΝΑΤΟ,καθώς αναμένεται η Τζέιν ΛουτMπαίνουν στο διάλογο τα κόμματα ενόψει του καθορισμού ημερομηνίας

Του ΝIΚΟΥ ΣΤEΛΓΙΑ

Σε τρία επίπεδα εστιάζει την προσοχήτης η Άγκυρα καταγράφοντας και α-ναλύοντας τις τελευταίες εξελίξειςστην κυπριακή ΑΟΖ. Το ζήτημα καιοι εξελίξεις στο ευρύτερο πλαίσιο τωνελληνοτουρκικών σχέσεων αναμένεταινα συζητηθούν στο επόμενο ΕθνικόΣυμβούλιο Ασφαλείας της Τουρκίας.Στην Άγκυρα επικρατεί η άποψη ότιαναλόγως με την απόφαση που θαληφθεί στο συμβούλιο, στην όλη συ-ζήτηση ενδέχεται να ενταχθεί και ηΜεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας,η οποία, το επόμενο διάστημα δεν α-ποκλείεται να λάβει πρωτοβουλίες καιαποφάσεις για τα ελληνοτουρκικά καιτα ζητήματα που αφορούν την Κύπρο.

Παράλληλα με τις κινήσεις στο πο-λιτικό προσκήνιο, η τουρκική πλευράμε παρασκηνιακές κινήσεις και επαφέςεντατικοποιεί τα βήματά της στο δι-πλωματικό πεδίο πάλι σε ό,τι αφοράτις εξελίξεις που αφορούν την κυπρια-κή ΑΟΖ και περιμένει εξελίξεις στηνΑΟΖ.

Καλά ενημερωμένες πηγές επιση-μαίνουν στην «Κ» ότι η τουρκική πλευ-ρά έχει μελετήσει διάφορα σενάρια,τα οποία αφορούν δυο ξεχωριστές ζώ-νες στα ανοιχτά του νησιού.

Η μια ζώνη αφορά τις περιοχές πουδιεκδικεί η Τουρκία στην ΑνατολικήΜεσόγειο η οποία απλώνεται μέχριτα ανοιχτά των παραλίων της Αιγύπτουκαι της Λιβύης και βρίσκεται ανάμεσαστην Ελλάδα και στην Κύπρο. Εκείεμφανίζεται αποφασισμένη να μηνεπιτρέψει ενέργειες ξένων εταιριώνκαι κυβερνήσεων και το τουρκικό Πο-λεμικό Ναυτικό έχει λάβει ξεκάθαρεςεντολές για να εμποδίσει τέτοιουείδους ενέργειες με τη χρήση κάθεδιαθέσιμων μέσων.

Η δεύτερη ζώνη που φέρει ενδια-φέρον για την τουρκική πλευρά σταπερίχωρα της Κύπρου αφορά τις πε-ριοχές που έχει ανακηρύξει η «ΤΔΒΚ»ως δικές της ζώνες εκμετάλλευσης.Η τ/κ πλευρά έχει υπογράψει συμφωνίαμε την Άγκυρα για την εκμετάλλευσηαυτών των περιοχών, πολλές από τιςοποίες ταυτίζονται με περιοχές πουείναι υπό τη δικαιοδοσία της Κυπρια-κής Δημοκρατίας. Σε αυτές τις περιοχέςλοιπόν, η Τουρκία ετοιμάζεται ναπραγματοποιήσει γεωτρήσεις για λο-γαριασμό της Ανώνυμης ΤουρκικήςΕταιρίας Πετρελαίων (ΤΡΑΟ). Απα-ντώντας στο ποιες είναι οι υποψήφιεςπεριοχές για τις νέες ενέργειες τηςΤουρκίας, η απάντηση δεν είναι ξε-κάθαρη. Πρώτον, όπως λένε, η απο-φασιστικότητα της Τουρκίας θα πρέπεινα εκλαμβάνεται ως δεδομένη. Και

αυτό διότι παρά τα τεχνικής υφήςπροβλήματα και την έλλειψη πείρας,η Τουρκία εισέρχεται δυναμικά στοπεδίο των ερευνών για φυσικό αέριοκαι πετρέλαιο με δυο γεωτρύπανα καιυπερσύγχρονα σκάφη. Ακόμη, δρο-μολογεί την απόκτηση ενός τρίτουγεωτρύπανου.

Δεύτερον, ο απώτερος στόχος τηςΤουρκίας είναι η εκπομπή του μηνύ-ματος ότι σε όλα τα οικόπεδα της Κύ-πρου φέρουν μερίδιο και οι Τ/κ. «Πώςθα μεταδοθεί αυτό το σημαντικό μή-νυμα; Φυσικά με εργασίες σε οικόπεδα,στα οποία έχουν στρέψει την προσοχήτους οι ε/κ και οι ξένες εταιρίες. Όπουυπάρχει φυσικό αέριο θα δούμε νακυματίζει μαζί με τις υπόλοιπες σημαίεςκαι η τουρκική», λένε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα με τα προαναφερόμενα,η Τουρκία πραγματοποιεί βήματα καιστο πεδίο της διπλωματίας, αποδίδο-ντας ιδιαίτερη σημασία στις νέες ε-ξελίξεις στο Κυπριακό, αλλά εκφρά-ζοντας απαισιοδοξία για το μέλλοντης ομοσπονδιακής λύσης. Παρά τογεγονός ότι, σύμφωνα πάντα με τηνάποψη της Άγκυρας, οι πλευρές πλέονέχουν απομακρυνθεί από την ομο-

σπονδία, ακόμη υπάρχουν περιθώριαγια «out of the box» λύσεις και προ-τάσεις. Έτσι, η τουρκική πλευρά δεναποκλείει μια ενδιάμεση συμφωνίαστο Κυπριακό, το αργότερο εντός του2019, μια εξέλιξη που θα άνοιγε τηνπόρτα για την περιφερειακή συνερ-γασία στο ζήτημα των υδρογοναν-θράκων. Την ίδια ώρα, παρασκηνιακά,η τουρκική πλευρά διεξάγει συνομιλίεςμε ΗΠΑ, ξένες κυβερνήσεις και ξένεςεταιρίες για το ζήτημα της ΑΟΖ.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι στοεπίκεντρο της προσοχής της Άγκυραςβρίσκονται και οι μελλοντικές τοπο-θετήσεις διάφορων χωρών της περιο-χής στο ζήτημα των υδρογονανθρά-κων. Μια πιθανή συμφωνία της Τουρ-κίας με τη Λιβύη για τον καθορισμότων ΑΟΖ θα μπορούσε να αλλάξει μελ-λοντικά τα δεδομένα στην ευρύτερηπεριοχή. Το ίδιο ισχύει και για τηνπερίπτωση της Συρίας, της Αιγύπτουκαι του Λιβάνου.

Tης ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

Σε κατάσταση εγρήγορσης βρίσκονταιτις τελευταίες μέρες τα τρία μεγάλακόμματα ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ, γύρωαπό τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυ-πριακό. Η φημολογία που διαρρέεταιπερί συζήτησης για συνομοσπονδία,λύσης δύο κρατών όπως επίσης καινέες ιδέες που μπαίνουν στο τραπέζιαπό τον Πρόεδρο περί αποκέντρωσηςεξουσιών αλλά και εμπλοκής του ΝΑΤΟσε μία ενδεχόμενη λύση, έχουν ανα-γκάσει Άντρο Κυπριανού και ΝικόλαΠαπαδόπουλο να ανοίξουν κύκλο ε-παφών στο εσωτερικό αλλά και στο ε-ξωτερικό. Μαζί τους και ο Πρόεδροςτου κυβερνώντος κόμματος ΑβέρωφΝεοφύτου, ο οποίος πραγματοποιείτις δικές του επαφές με ξένους αξιω-ματούχους και παράγοντες, υπογραμ-μίζοντας με αποδέκτη τον Πρόεδροπροφανώς ως καταστροφικά τα όποιασενάρια λύσης δύο κρατών και συνο-μοσπονδίας.

Απασφάλισε ο AντροςΤην αρχή έκανε ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Ά-

ντρος Κυπριανού ο οποίος το απόγευματης Δευτέρας, σε ανοικτή συζήτησηπου είχε το κόμμα για τις εξελίξεις στοΚυπριακό, απασφάλισε και δημοσιο-ποίησε όλα όσα συμβαίνουν το τελευ-ταίο διάστημα στο παρασκήνιο. Όπωςαποκάλυψε η ιστοσελίδα της «Κ», ογ.γ. του ΑΚΕΛ παραδέχτηκε πως η υ-πόθεση του ΝΑΤΟ είναι συγκεκριμένηκαι ευσταθεί. Όπως είπε, ο υπουργόςΕξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης βο-λιδοσκόπησε ανεπίσημα στέλεχος τουκόμματος για το αν πρόκειται να δε-χτούν μία λύση με την εμπλοκή τουΝΑΤΟ. Όπως μαθαίνει η «Κ», η ανεπί-σημη επαφή έγινε με τον Κοινοβου-λευτικό Εκπρόσωπο του ΑΚΕΛ ΓιώργοΛουκαΐδη ανάμεσα σε άλλα σε συνά-ντηση των δύο ανδρών στη Βουλή.Μάλιστα ο κ. Κυπριανού σημείωσεπως η συζήτηση περί εμπλοκής του

ΝΑΤΟ έγινε σε συνάντηση των εγγυη-τριών δυνάμεων στη Νέα Υόρκη καισυγκεκριμένα τέθηκε το ερώτημα κατάπόσο κάτι τέτοιο θα ήταν αποδεκτό.Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότισύμφωνα με την πληροφόρηση πουέδωσε ο κ. Κυπριανού, φέρεται να συ-ζητείται τουρκική βάση στα κατεχό-μενα και αντίστοιχη βάση από ένα με-γάλο κράτος στις ελεύθερες περιοχέςούτως ώστε να εγγυάται την ασφάλειατων Ε/Κ. Στο ΑΚΕΛ θεωρούν εδώ καικαιρό πως τα όσα δημοσιεύονται γιανατοϊκή λύση είναι και μία προσπάθειααπό την κυβέρνηση να εκθέσει το Α-ΚΕΛ, καθώς το κόμμα έχει ξεκαθαρίσειεδώ και καιρό πως κάτι τέτοιο αποτελείκόκκινη γραμμή.

Η άλλη λύση και ο ΝετανιάχουΑίσθηση προκάλεσε πάντως η α-

ναφορά του γ.γ. του ΑΚΕΛ κατά τηνανοικτή συζήτηση πως πολιτικός αρ-

χηγός του εκμυστηρεύθηκε ότι ο ΝίκοςΑναστασιάδης σε κατ΄ ιδίαν συνάντησητου ξεδίπλωσε την ιδέα του για λύση

συνομοσπονδίας. Θα πρέπει να ση-μειωθεί πως, κληθείς να σχολιάσει γιαποιο λόγο ο Νίκος Αναστασιάδης συ-

μπεριφέρεται έτσι, εξέφρασε την ε-κτίμηση πως ξένοι και συγκεκριμένατο Ισραήλ, προσπαθούν να πείσουντον Νίκο Αναστασιάδη να κρατηθείσε αυτή τη γραμμή πλεύσης υποσχό-μενοι πως θα τον βοηθήσουν.

Οι ανοικτές συζητήσεις για τις εξε-λίξεις στο Κυπριακό πραγματοποιού-νται σε κάθε επαρχία. Θα πρέπει νασημειωθεί πάντως πως ο Άντρος Κυ-πριανού θα μεταβεί την Πέμπτη στηνΑθήνα όπου και θα συναντηθεί με τονΈλληνα Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα,πολύ πιθανόν για να συζητηθεί το όλοζήτημα της νατοϊκής λύσης. Στη συ-νέχεια θα μεταβεί στην Άγκυρα όπουκαι θα συναντηθεί με τον Τούρκο υ-πουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβού-σογλου. Όπως λέγεται από το ΑΚΕΛ οΆντρος Κυπριανού έχει προηγουμένωςδιαβουλευθεί με τον Πρόεδρο για τηνεν λόγω συνάντηση.

Αθήνα και Λευκωσία ο Νικόλας Και ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας

Παπαδόπουλος έχει αναλάβει τις δικέςτου πρωτοβουλίες εγκαινιάζοντας κύ-κλο επαφών και με τους πολιτικούςαρχηγούς στην Κύπρο, αλλά και μετην πολιτική ηγεσία της Αθήνας. Ήδηπρογραμμάτισε συναντήσεις με όλουςτους πολιτικούς αρχηγούς, πλην τουΕΛΑΜ, αρχής γενομένης με τον Πρό-εδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου. Οπρόεδρος του ΔΗΚΟ μεταβαίνει τηνΠαρασκευή στην Αθήνα για συναντή-σεις με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Α-λέξη Τσίπρα, τον Έλληνα ΠρόεδροΠροκόπη Παυλόπουλο, τον ΥπουργόΆμυνας Πάνο Καμένο και τον Πρόεδροτης Νέας Δημοκρατίας Κυριάκο Μη-τσοτάκη. Όπως αναφέρουν κομματικέςπηγές, αντικείμενο συζήτησης είναιη αποτυχία όπως λένε της πολιτικήςπου ακολουθείται τα τελευταία δέκαχρόνια, αλλά και η ανάγκη ανταλλαγήςαπόψεων γύρω από τα χρονοδιαγράμ-ματα, τους κινδύνους γύρω από τις ε-ξελίξεις με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και το φυ-

σικό αέριο. Μάλιστα ο Νικόλας Πα-παδόπουλος μεταβαίνει σήμερα στοπροεδρικό, για δεύτερη συνάντησημε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας γύρωαπό τις εξελίξεις στο Κυπριακό.

Προειδοποιεί ο ΑβέρωφΟ Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νε-

οφύτου έχει εδώ και καιρό ξεκινήσειεπαφές και συναντήσεις στο εξωτερικό,με τ/κ κόμματα αλλά και με ξένουςπρέσβεις στην Κύπρο συζητώντας τιςεξελίξεις στο Κυπριακό. Ενδιαφέρονπροκαλεί και η συνάντηση ΑβέρωφΝεοφύτου και Νικόλα Παπαδόπουλου,κατόπιν πρωτοβουλίας του δεύτερου,με τον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ να υπο-γραμμίζει τις συγκλίσεις των δύο μερών.Ο Αβέρωφ Νεοφύτου έστειλε το μήνυμαότι χειρότερη μορφή λύσης είναι ησυνομοσπονδία. Για το Κυπριακό όπωςείπε υπάρχουν πολλές συγκλίσεις καιτα δύο κόμματα στηρίζουν τις ομόφω-νες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίουγια λύση εντός των παραμέτρων τουΟΗΕ, της διζωνικής, δικοινοτικής ο-μοσπονδίας, με ένα φυσιολογικό κράτοςεντός της ΕΕ, χωρίς ξένους εγγυητέςκαι κατοχικά στρατεύματα και ξένεςεξαρτήσεις. «Αλλά ξέρουμε το ίδιο έ-ντονα και τι δεν θέλουμε με τον Νικόλα(Παπαδόπουλο), δεν πρόκειται ποτένα στηρίξουμε δύο κράτη και κάτι χει-ρότερο. Η χειρότερη μορφή είναι ησυνομοσπονδία γιατί από τη μια δίνειςκυριαρχία και από την άλλη έχεις ένακυρίαρχο κράτος να έχει και λόγο στοελληνικό κράτος», ανέφερε. Ο κ. Νε-οφύτου εξέφρασε την πεποίθηση ότιμε αυτό τον κύκλο επαφών που έχειανοίξει, συμβάλλουν τα κόμματα στηνδημιουργία ελπίδας και προοπτικήςστον τόπο. Διαφοροποιήθηκε μάλισταστο θέμα του ΝΑΤΟ επισημαίνονταςότι δεν θα είχε κανένα πρόβλημα ωςΔΗΣΥ με εμπλοκή ΝΑΤΟ στη λύση. Ω-στόσο, όπως σημείωσε, ως ρεαλιστής,γνωρίζει πως αυτό δεν το αποδέχονταισημαντικές δυνάμεις στον τόπο.

<<<<<<<

Διπλωματικές πηγές στηΛευκωσία επιμένουν πωςμπορεί μεν η συζήτηση να είναι πρόωρη αλλά σεβάθος χρόνου θα μπορούσεη ΝΑΤΟϊκή συμμαχία να έχει ρόλο στην περιοχή.

Η Τουρκία επιμένει στους ενεργειακούςβρυχηθμούς Kινείται σε προσκήνιο και παρασκήνιο

Το ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν αφήνει τίποτα να περάσει αναπάντητο το τελευταίο διάστημα, είναι δεδομένο.

Σε κατάσταση εγρήγορσης τα τρία μεγάλα κόμματα Οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό ανάγκασαν Αβέρωφ, Aντρο και Νικόλα να αναλάβουν πρωτοβουλίες στο πλαίσιο ΔΔΟ

<<<<<<<

Παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με την Aγκυρα,οι πλευρές έχουν απομα-κρυνθεί από την ομοσπονδία, ακόμη υπάρχουν περιθώρια για«out of the box» λύσεις.

Ενοχλημένος ο Πρόεδρος Πάντως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας φέρεται να είναι ενοχλημένος με τα ό-σα συζητούνται τελευταίως και ιδιαίτερα από τις επικρίσεις που δέχεται απόκύκλους του κυβερνώντος κόμματος. Ενδεικτικές οι τοποθετήσεις του κατάτην ομιλία του στα δεκάχρονα της «Καθημερινής» όπου υπογράμμισε τα εθνι-κά τσουνάμια και έκανε λόγο για την κληριδική σχολή σκέψης. Μιλώντας γιαόσους τον επικρίνουν ανέφερε ότι κάποιοι δημιουργούν μια ψευδή εικόνα ότιτα πάντα εξαρτώνται από την ε/κ πλευρά υπογραμμίζοντας πως δεν είναι μό-νο με το να δίνεις που θα εξευρεθεί λύση. Συνέχεια έδωσε και τη Δευτέρα ό-ταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών είχε δηλώσει πως οι Ε/Κ πρέπει να ξυ-πνήσουν από το όνειρο της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων και τηςκατάργησης των εγγυήσεων και ο Πρόεδρος ρωτήθηκε κατά πόσον οι δηλώ-σεις αυτές δυσκολεύουν την επίλυση του Κυπριακού. «Περισσότερο, οι δηλώ-σεις αναμένω και ευελπιστώ να αφυπνίσουν όσους ζουν σε ιδεατούς κό-σμους», ανέφερε χαρακτηριστικά με πολλούς να θεωρούν πως οι βολές είχανως αποδέκτες ΑΚΕΛ αλλά και ΔΗΣΥ.

Η φημολογία περί λύσης δύο κρατών και συνομοσπονδίας αλλά και τα περί νατοϊκής λύσης, κινητοποίησαν τους τρεις μεγάλουςπολιτικούς αρχηγούς σε εσωτερικές διαβουλεύσεις αλλά και επαφές με ξένους παράγοντες.

06-OIK_ΠΟΛΙΤΙΚΗ_KATHI 20/11/18 22:47 Page 6

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 7Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α

Συνεχή ανάπτυξη παρουσιάζει η εταιρεία ΚΑΝΙΚΛΙΔΗΣη οποία προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες υψηλώνπροδιαγραφών για Ψηφιοποίηση, Διαχείριση καιΦύλαξη και εμπιστευτική καταστροφή αρχείων.

Η εταιρεία, έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια νακερδίσει και να διασφαλίσει την εμπιστοσύνη σημαντικώνδημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών και επιχειρήσεωνυψηλού κύρους στο πελατολόγιό της.

Στα πλαίσια της συνεχούς βελτίωσης των υπηρεσιώντης, η εταιρεία ΚΑΝΙΚΛΙΔΗΣ πρωτοστατεί προβαίνονταςσε όλες τις ενέργειες και διαδικασίες για πιστοποίησητης με το διεθνές Πρότυπο ISO 37001:2016, σύστημαΔιαχείρισης της καταπολέμησης της δωροδοκίας πουθέτει απαιτήσεις προς τους Οργανισμούς για την κα-ταπολέμηση της δωροδοκίας και τη συμμόρφωση μετη σχετική νομοθεσία.

Σκοπός του Συστήματος είναι να καλλιεργήσει ένακλίμα κατά της δωροδοκίας εντός του οργανισμού, ώστενα ενισχύσει την εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια και ναοδηγήσει στη γενική βελτίωση της ροής εργασιών.

Μετά και την πιστοποίηση αυτή, η ΚΑΝΙΚΛΙΔΗΣ θα

κατέχει επισήμως ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Δια-χείρισης αποτελούμενο από 8 πιστοποιήσεις, το οποίοδιασφαλίζει ότι η Εταιρεία ακολουθεί στο ακέραιο αυ-στηρούς Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς και Εθνικές Νο-μοθεσίες αποτελούμενο από τα πιο κάτω συστήματακαι πρότυπα: ISO 9001:2015 - Σύστημα Διαχείρισης της

Ποιότητας ISO 27001:2013 - Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας

ΠληροφοριώνISO 22301:2014 - Σύστημα Διαχείρισης

Επιχειρησιακής ΣυνέχειαςOHSAS 18001:2007 - Σύστημα Διαχείρισης Υγείας

& Ασφάλειας στην ΕργασίαISO 14001:2015 - Σύστημα Περιβαλλοντικής

ΔιαχείρισηςISO 30301:2011 - Σύστημα διαχείρισης αρχείων σε

έντυπη ή/και σε ηλεκτρονική μορφή.ISO/TR 13028 - Πληροφορίες και Τεκμηρίωση -

Κατευθυντήριες Γραμμές Υλοποίησης για τηνΨηφιοποίηση των Αρχείων.

Eξειδικευμένες υπηρεσίες υψηλώνπροδιαγραφών από την «ΚΑΝΙΚΛΙΔΗΣ»

Σε ένα κόσμο που επικεντρώνεται στο«πράσινο» ο ρόλος των ανανεώσιμων πηγώνενέργειας καθίσταται όλο και πιο σημαντικός.Επομένως, θα πρέπει να γίνει μια σχετικήαναφορά στις πρωτοβουλίες με τις οποίεςέχει προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση όσοναφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ). Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ωςστρατηγικό στόχο την μείωση των εκπομπώναερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον στο20% μέχρι το έτος 2020. Ωστόσο, μια τέτοιασχετική οδηγία δόθηκε σε όλα τα ΚράτηΜέλη, τα οποία με την σειρά τους θα πρέπεινα προχωρήσουν στην θέσπιση και υλοποίησησυγκεκριμένων στόχων σχετικά με τις ΑΠΕμέχρι το 2020. Η Κύπρος δεν πρέπει να α-ποτελεί εξαίρεση και ως εκ τούτου, τα τε-λευταία χρόνια, η Κυπριακή Δημοκρατίαέχει βάλει σε εφαρμογή μια σειρά μέτρωνγια την υποστήριξη και προώθηση των ΑΠΕ,εκπληρώνοντας συγκεκριμένους στρατη-γικούς στόχους σε διάφορες φάσεις μέχριτα έτη 2020, 2030 και 2050. Επίσης, πολλάπρογράμματα και έργα ανανεώσιμων πηγώνενέργειας είναι ήδη σε ισχύ, όπου πολλάαπό αυτά επικεντρώνονται στην ηλιακή ε-νέργεια, την αιολική ενέργεια και την βιο-μάζα.

Αξίζει να αναφερθεί πως οι ΑΠΕ παρέχουνσημαντικά οφέλη για το περιβάλλον καιτην υγεία μας, ενώ καθίστανται φθηνότερεςκαι οικονομικά υγιές σε σύγκριση με άλλεςπηγές ενέργειας. Επίσης ενισχύει την αει-φόρο ανάπτυξη, συμβάλλει στην μείωσητων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίουκαι του άνθρακα. Επιπλέον ενθαρρύνει τονυγιή ανταγωνισμό στον ενεργειακό τομέαδιασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλειαστον ενεργειακό εφοδιασμό.

Ωστόσο, παρά τα πλεονεκτήματα, υπάρ-χουν και ορισμένα μειονεκτήματα στηνχρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.Για παράδειγμα, απαιτούνται μεγάλεςαρχικές επενδύσεις για την κατασκευή μο-νάδων παραγωγής ενέργειας, μεγάλες ε-κτάσεις γης για ηλιακούς συλλέκτες και αι-ολικά πάρκα. Επίσης, δύσκολη μπορεί ναχαρακτηριστεί η παραγωγή ενέργειας σεμεγάλες ποσότητες σε σύγκριση με τις με-γάλες ποσότητες που παράγονται από πα-ραδοσιακούς παραγωγούς ορυκτών καυ-σίμων. Τέλος, ιδιάζουσας σημασίας χρήζουνοι οποιεσδήποτε μεταβολές των καιρικώνσυνθηκών, για τον λόγο ότι, αν δεν υπάρχειη απαραίτητη ποσότητα ηλιακού φωτός, ά-νεμου και βροχών δεν θα μπορούν να ε-πιτευχθούν με την σειρά τους οι αναμενό-μενες ενεργειακές αποδόσεις.

Ο λογιστικός χειρισμός τέτοιων ΑΠΕμπορεί εύκολα να εμπίπτει κάτω από πολλάΔιεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πλη-ροφόρησης (ΔΠΧΠ). Οι ελεγκτές θα πρέπει

οπωσδήποτε να προσδιορίσουν ποια απότα στοιχεία των εταιρειών ΑνανεώσιμωνΠηγών Ενέργειας εμπίπτουν στο πεδίο ε-φαρμογής του ΔΠΧΠ 15 - Έσοδα από συμ-βάσεις με πελάτες και ποια στοιχεία εμπί-πτουν στο πεδίο εφαρμογής άλλων ΔΠΧΠ,όπως το ΔΠΧΠ 16 - Μισθώσεις, το ΔΠΧΠ 9- Χρηματοοικονομικά μέσα (και συγκεκριμέναενσωματωμένα παράγωγα), επίσης ποιαστοιχεία εμπίπτουν στα ακόλουθα ΔιεθνήΛογιστικά Πρότυπα (ΔΛΠ), το ΔΛΠ 16 - Ε-γκαταστάσεις και εξοπλισμός, το ΔΛΠ 20 -Κυβερνητικές Επιχορηγήσεις και Αναφορέςσχετικά με την Κυβερνητική Υποστήριξηκαι ΕΔΔΠΧΠ 12 - Παραχώρηση του δικαι-ώματος παροχής υπηρεσιών.

Για να είναι σε θέση να προχωρήσουνστον προσδιορισμό των πιο πάνω λογιστικώνπροτύπων, οι ελεγκτές θα πρέπει να είναικαταρτισμένοι, ικανοί και να έχουν τις α-παιτούμενες γνώσεις σε όλους τους τομείςπου σχετίζονται με τις ΑΠΕ. Επίσης, θαπρέπει να έχουν μια ευρεία κατανόησησχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των ε-ταιρειών που ασχολούνται με τις ΑΠΕ καιγια τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να εκτι-μάται και στη συνέχεια να ελέγχεται κάθεπτυχή αυτών των εταιρειών και εγκαταστά-σεων. Απαιτείται επίσης η λεπτομερήςγνώση των σχετικών ΔΠΧΠ που ενδέχεταινα απαιτούνται για τον έλεγχο των εν λόγωεταιρειών. Η ικανότητα εντοπισμού τηςσύμβασης με έναν πελάτη, ο διαχωρισμόςτων υποχρεώσεων που φέρει το κάθε μέροςτης σύμβασης, η τιμή συναλλαγής, η κατα-νομή της τιμής συναλλαγής ανάλογα με τηνυποχρέωση του κάθε μέρους της σύμβασης

και η αναγνώριση οποιοδήποτε εσόδων α-ποτελούν μόνο ένα μέρος των εκτιμήσεωνγια ένα ελεγκτή. Θα πρέπει επίσης να λη-φθούν υπόψη οι υποχρεώσεις που απορ-ρέουν για την εταιρεία που ασχολείται μετις ΑΠΕ, οι οποίες αφορούν την αποσυναρ-μολόγηση και απομάκρυνση των εγκατα-στάσεων όπως και την αποκατάσταση τουχώρου δράσης της εταιρείας μετά την διεκ-περαίωση του έργου, και να αξιολογήσεικατά πόσο η ίδια η εταιρεία έχει λάβειυπόψη τις οποιεσδήποτε υποχρεώσεις πουπιθανόν να προκύψουν.

Σε ένα κόσμο που επικεντρώνεται στο«πράσινο», ο ρόλος λοιπόν του λογιστή καιτου ελεγκτή γίνεται όλο ένα και πιο κατα-λυτικός. Η Κύπρος με τις καλές καιρικέςσυνθήκες και την γεωγραφική της θέση,παρέχει εξαιρετικές προοπτικές στις εται-ρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέατων ΑΠΕ και θέλουν να επενδύσουν σε διά-φορα έργα και πρωτοβουλίες σχετικά μετην ανανεώσιμη ενέργεια που προσφέρειη Κυπριακή Δημοκρατία καθώς και η ΑρχήΗλεκτρισμού Κύπρου. Οι επενδυτές κα-λούνται να συμβαδίσουν με τις οποιεσδήποτεμεταβαλλόμενες τάσεις που σχετίζονταιμε τις ΑΠΕ και τις επιπτώσεις αυτών τωντάσεων στις τρέχουσες ή μελλοντικές ε-πιχειρήσεις τους και να συμβουλευτούντους ελεγκτές τους έτσι ώστε να διασφαλιστείότι έχουν ακολουθηθεί οι κατάλληλες λο-γιστικές πρακτικές.

Η K. Treppides & Co Ltd, είναι η μεγαλύτερηανεξάρτητη συμβουλευτική εταιρεία, μεεδραιωμένη διεθνή παρουσία και γραφείασε Λονδίνο και Μάλτα, προσφέροντας έναευρύ και πλήρες φάσμα νομικών, φορο-λογικών, λογιστικών, συμβουλευτικών καιοικονομικών υπηρεσιών σε διεθνείς επεν-δυτές που δραστηριοποιούνται σε διάφορουςβιομηχανικούς τομείς. Η εταιρεία διαθέτειπολλά χρόνια εμπειρίας και μια ομάδα κα-ταρτισμένων και έμπειρων στελεχών πουβρίσκονται σε ετοιμότητα για να βοηθήσουνάτομα και επιχειρήσεις σε όλη τη διάρκειατης επενδυτικές τους δραστηριότητας στηνΚύπρο.

Λογιστικός έλεγχος και ανανεώσιμεςπηγές ενέργειας στην Κύπρο

Helen PapatheocharousDirector, Audit Departmenthpapatheocharous@treppides.com

Στοιχεία επικοινωνίας:

info@treppides.comwww.treppides.comNicosia: Treppides Tower, Kafkasou 9,Aglantzia, CY 2112, Nicosia, CyprusLimassol: Kristelina Tower, 12 Arch.Makarios III Avenue, Mesa Geitonia, CY4000 Limassol, Cyprus London: Office 3.1, 12 Hay Hill,Mayfair, London W1J 8NR Malta: Level 1, Somnium, Tower Road,Swatar, Birkirkara BKR 4012Tel.: +357 22678944, +357 25822722

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΡΟΥΓΚΑΛΑ

Επιτυχές εγχείρημα μπορεί να χαρα-κτηριστεί η προσπάθεια αποφόρτισηςτης REMU, της ειδικής μονάδας δια-χείρισης ακινήτων. Ακριβώς πριν απόένα χρόνο, τον Νοέμβριο του 2017, ηΤράπεζα Κύπρου ίδρυσε επενδυτικόΤαμείο Ακινήτων, το CYREIT VariableCapital Investment Company PLC καισυστάθηκε ως Οργανισμός Εναλλα-κτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ) με αναμε-νόμενο μέγεθος 190 εκατομμύριαευρώ. Κύρια στρατηγική ήταν η με-τακίνηση 21 εμπορικών ακινήτων απότη Μονάδα Διαχείρισης Ακινήτων τηςΤράπεζας Κύπρου, την REMU, με στα-θερές μακροχρόνιες μισθώσεις, πα-γκυπρίως. Ένα χρόνο αργότερα και

συγκεκριμένα τη Δευτέρα 19 Νοεμ-βρίου, αγόρασε το fund η Εθνική Παν-γαία, αποκτώντας το 100% των δια-χειριστικών μετοχών και το 88,2%των επενδυτικών μετοχών του. Σύμ-φωνα με την ανακοίνωση στην ιστο-σελίδα της Εθνικής Πανγαία το από-γευμα της Δευτέρας, το συνολικό τί-μημα για τη συναλλαγή εκτιμάται ότιθα είναι της τάξης των 149 εκατ. ευρώ.Ποσό 1 εκατ. ευρώ εκ του τιμήματοςθα προκαταβληθεί από την εταιρείαεντός τριών εργάσιμων ημερών απότην υπογραφή της ως άνω σύμβασης,εκτιμώμενο ποσό 145,7 εκατ. ευρώ θακαταβληθεί κατά την ολοκλήρωση τηςσυναλλαγής και το υπόλοιπο ύψους2,3 εκατ. ευρώ θα καταβληθεί σταδιακάμε την ολοκλήρωση προαπαιτούμενωνενεργειών αναφορικά με τα ακίνητατης CYREIT. Αν και εταιρεία εισηγμένηστο Χρηματιστήριο Αθηνών η ΕθνικήΠανγαία, κύριος μέτοχός της με πάνωαπό 60% είναι ο κύπριος ΔιευθύνωνΣύμβουλος της Invel Real Estate

Management Ltd. Χριστόφορος Πα-παχριστοφόρου.

Τα ακίνητα σύμφωνα με παλαιότερορεπορτάζ, εστιάζονταν σε σημαντικόβαθμό στην Λευκωσία, καλύπτονταςτο 45% της αξίας των ενοικίων, το21% στη Λεμεσό, το 14% στην Πάφο,ενώ το το ένα τρίτο των ακινήτων α-φορά σε εμπορικές αναπτύξεις λιανικούεμπορίου. Στο πακέτο περιλαμβάνο-νταν και γραφειακοί χώροι, ξενοδοχείακαι πανεπιστήμια. Το συνολικό εμβα-δόν των ακινήτων «χωρίς τα υπόγειακαι τις βεράντες», όπως είχαν σχολιάσειαπό την Τράπεζα, ξεπερνά τα 90.000τετραγωνικά μέτρα. «Η διαμόρφωσητου Ταμείου ουσιαστικά προσφέρειτην ευκαιρία σε επενδυτές οι οποίοιαναζητούν σταθερή απόδοση, αφούβασίζεται σε υφιστάμενα συμβόλαιαενοικίασης με εξασφαλισμένα σε με-γάλο βαθμό τα έσοδα, ενώ ταυτόχροναμπορεί να προσδοθεί και μεγαλύτερηρευστότητα στην αγορά, αφού τα έ-σοδα θα διατίθενται «σχεδόν εξ ολο-

κλήρου» ως μέρισμα στους επενδυτές»,είχαν σχολιάσει πηγές από την Τρά-πεζα Κύπρου κατά τη δημιουργία του.Σύμφωνα με την τράπεζα, το 80% τωνεσόδων από ενοίκια θα μεταφέρεταιστους επενδυτές, ως μέρισμα.

Η συμφωνία είχε και δεύτερο μέρος,αυτή τη φορά με ελληνικό ενδιαφέρον,αφού αφορούσε την αγορά δύο εμπο-ρικών ακινήτων στην Αθήνα, εκ τωνοποίων το ένα βρίσκεται επί της Λεω-φόρου Συγγρού & Λαγουμιτζή και είναισυνολικής επιφάνειας 6,9 χιλ. τμ. καιτο δεύτερο βρίσκεται επί των οδώνΕυρυδάμαντος και Λαγουμιτζή καιείναι συνολικής επιφάνειας 2 χιλ. τμ.

Η ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ, Ανώνυμη Ε-ταιρεία Επενδύσεων σε Ακίνητη Πε-ριουσία, και οι θυγατρικές της δρα-στηριοποιούνται σε επενδύσεις σε α-κίνητη περιουσία και στην ενεργόδιαχείριση αυτής. Το χαρτοφυλάκιοτου ομίλου αποτελείται από εμπορικάακίνητα. Πρόκειται, στην πλειοψηφίατους, για κτήρια γραφείων και κατα-

στήματα τα οποία βρίσκονται σε κυ-ρίως αστικές περιοχές υψηλής προ-βολής και εμπορικότητας σε όλη τηνΕλλάδα καθώς και στην Ιταλία καιΡουμανία και εκμισθώνονται σε αξιό-πιστους (blue-chip) μισθωτές.

Ποια η InvelΗ Invel Real Estate Management

Limited ιδρύθηκε το 2013 και εξειδι-κεύεται σε επενδύσεις και assetmanagement στο χώρο του ευρωπαϊ-κού real estate με ισχυρή παρουσίαστην Ελλάδα, Κύπρο και Ιταλία, καιέντονη δραστηριοποίηση στο Ηνω-μένο Βασιλείο, Πολωνία και υπόλοιπηΚεντρική και Νότια Ευρώπη. Μέσααπό τις επενδύσεις της στην ΕΘΝΙΚΗΠΑΝΓΑΙΑ ΑΕΕΑΠ και το AphroditeHills, το μεγαλύτερο ολοκληρωμένοresort στην Κύπρο, η Invel είναι έναςαπό τους μεγαλύτερους διεθνείς θε-σμικούς επενδυτές σε real estate καιhospitality στον ευρύτερο Ελλαδικόχώρο.

Πέτυχε η «αποφόρτιση» της REMUΑγοραστής του fund της Τράπεζας Κύπρου με τα 21 εμπορικά ακίνητα η Εθνική Πανγαία

Αν και εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών η Εθνική Πανγαία, κύριος μέτοχός της με πάνω από 60% είναι ο κύπριοςΔιευθύνων Σύμβουλος της Invel Real Estate Management Ltd. Χριστόφορος Παπαχριστοφόρου.

<<<<<<<

Σύμφωνα με την ανακοίνω-ση στην ιστοσελίδα της Ε-θνικής Πανγαία το απόγευ-μα της Δευτέρας, το συνολι-κό τίμημα για τη συναλλα-γή εκτιμάται ότι θα είναι τηςτάξης των 149 εκατ. ευρώ.

Για διπλή αναβάθμιση κάνουν λόγοαναλυτές από τον καναδικό ΟίκοΑξιολόγησης DBRS το βράδυ τηςΠαρασκευής. Στην «τελευταία α-ναμέτρηση» της κυπριακής οικο-νομίας με τους ξένους οίκους αξιο-λόγησης εντός 2018, εκτιμάται πωςθα καλύψει το χαμένο έδαφος σεσχέση με τους Standard and Poor’sκαι τους Fitch Ratings, ώστε να πε-ράσει και αυτός με τη σειρά τουτην Κύπρο στην επενδυτική βαθ-μίδα. Ο DBRS κρατά την Κύπρο δύοβαθμίδες κάτω από την επενδυτικήκατηγορία.

Το Μάιο ωστόσο ήταν ένας απότους οίκους που κράτησε το «μο-μέντουμ» των αναβαθμίσεων καιείχε αξιολογήσει την μακροπρόθε-σμη πιστοληπτική ικανότητα τηςΚύπρου σε ξένο και εγχώριο νόμι-σμα στο ΒΒ, από BB(low). Η διπλήαναβάθμιση πηγάζει εκτός από τηντάση των άλλων δύο οίκων και απότην διατήρηση του outlook του σεθετικό ορίζοντα. Αν και δεν φέρειδιπλή αναβάθμιση, άρα και μετά-βαση της Κύπρου στην επενδυτικήκατηγορία από πλευράς του, η α-ναβάθμιση ενός «σκαλιού» θεωρεί-ται δεδομένη.

Πρόσθετα, ο DBRS ήταν ένας εκτων Οίκων που αποτίμησε πολύ θε-τικά το διαχωρισμό της Συνεργα-τικής Κυπριακής Τράπεζας και πώ-λησης του υγιούς της κομματιούστην Ελληνική Τράπεζα. Σύμφωναμε την έκθεση που είχε συντάξειαναλυτής του Οίκου μετά τη συ-

ναλλαγή, είχε αναφέρει ότι μετάτην εκκαθάριση του συνεργατικούτομέα τα Μη Εξυπηρετούμενα Δά-νεια μειώθηκαν στα μισά. Ο οίκοςθεωρεί ότι οι προσπάθειες των τρα-πεζών και της κυβέρνησης, σε συν-δυασμό με την οικονομική ανάκαμ-ψη, την μείωση της ανεργίας καιτην αύξηση των τιμών των ακινή-των οδηγούν σε μια ουσιαστικήμείωση των ΜΕΔ.

Αναφορικά με την ανάπτυξη τηςΚύπρου, ύστερα από την ισχυρό-τερη από την αναμενόμενη ανά-πτυξη που καταγράφηκε το 2017της τάξης του 3,9%, είχε εκτιμήσειπως ο ρυθμός αύξησης του πραγ-ματικού ΑΕΠ προβλέπεται να ανέλ-θει στο 3,8% το 2018 και στο 3,6%το 2019, οδηγούμενη από σημαντικάεπενδυτικά έργα, τις εξαγωγές καιτην κατανάλωση.

Τέλος, για το δημόσιο χρέος θε-ωρεί ότι θα ανέλθει στο 104,2% γιατο τρέχον έτος, αλλά το ποσοστόαναμένεται να συνεχίσει από το2019 την πτωτική τάση.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΟΥΓΚΑΛΑΣ

Βλέπουν διπλήαναβάθμιση από DBRS

<<<<<<<

Ήταν ένας από τους οί-κους που κράτησε το«μομέντουμ» των καλώναξιολογήσεων και εκτι-μάται ότι θα συνεχίσει.

O DBRS ήταν ένας εκ των Οίκων που αποτίμησε πολύ θετικά το διαχωρισμότης Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας και πώλησης του υγιούς της κομματιούστην Ελληνική Τράπεζα.

07-OIK_OIKONOMIA_KATHI 20/11/18 23:05 Page 7

8 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ι Σ

Λάρνακα - Βουκουρέστι, και μετά... όλη η Ευρώπη!

Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος (357) 22 755 300ή μέσω των ταξιδιωτικών πρακτόρων της περιοχής σαςwww.blueairweb.com

Της ΜΑΡΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Η συγκυρία δεν ήταν καθόλου τυχαία.Δυο μέρες πριν από το Black Fridayκαι μια ανάσα πριν την χριστουγεν-νιάτικη περίοδο το Nicosia Mall ανοίγειτις πόρτες του στους καταναλωτές καιμέσα στα χρονοδιαγράμματα τα οποίαείχαν τεθεί και που έκαναν λόγο γιαάνοιγμα περί τα τέλη του 2018. Μεαυτό τον τρόπο, το νέο εμπορικό κέντροτης Λευκωσίας θεωρείται ότι μπαίνειμε το δεξί στο παιχνίδι του λιανικούεμπορίου και είναι έτοιμο να κερδίσεισοβαρά ποσοστά μερίδας των κατα-ναλωτών.

Οι πρώτοι εξ αυτών θα περάσουντις πόρτες τους στις δέκα το πρωί τηςΤετάρτης. Μέχρι και την τελευταίαστιγμή οι προετοιμασίες και οι εργασίεςαπό συνεργεία και υπαλλήλους κατα-στημάτων συνεχίστηκαν με πυρετώδειςρυθμούς σε όλη την έκταση του. Στοσύνολο της 82.000 τ.μ. στα οποία χω-ροθετούνται 1700 χώροι στάθμευσηςκαι στεγάζονται 150 καταστήματα ταοποία μοιράζονται σε ισόγειο και πρώτοόροφο.

Από αυτά, 34 είναι καταστήματαμόδας διεθνών brands, τέσσερα εστια-

τόρια, δέκα καταστήματα fast food,hair spa, καταστήματα τεχνολογίας,είδη ταξιδίου, παιδικά, έντεκα κατα-στήματα καλλυντικών, ομορφιάς καιυγείας, δύο καταστήματα αξεσουάρκαι τσάντες, εννέα καταστήματα α-θλητικών ειδών, δώδεκα καταστήματαειδών υπόδησης καθώς και υπηρεσίεςόπως η Τράπεζα Κύπρου, το GAP AkisExpress και το Time Consept. Στονχώρο φιλοξενείται επίσης ο κινημα-τογράφος ΡΙΟ, και η υπεραγορά Αθη-αινίτης.

Δεν ανοίγει το 8%Σύμφωνα με τον πρόεδρο του

Nicosia Mall Holdings Μάριο Καλο-χωρίτη, την πρώτη μέρα λειτουργίαςτου, είναι έτοιμα γύρω στο 92% των150 καταστημάτων του εμπορικού κέ-ντρου.

Όσον αφορά το υπόλοιπο 8% αυτόθα ανοίξει τις επόμενες δύο εβδομάδες.Στην περίπτωση της υπεραγοράς Α-θηαινίτης, το άνοιγμα στο καταναλω-τικό κοινό θα γίνει σταδιακά μέχριτην επόμενη εβδομάδα, οπότε και α-ναμένεται να λειτουργήσει κανονικά.Δηλαδή, αρχικά θα λειτουργήσουνόλα τα ράφια της υπεραγοράς ενώσταδιακά θα λειτουργήσουν το κρε-οπωλείο και το αρτοποιείο της υπε-ραγοράς. Στην περίπτωση του κινη-ματογράφου RIOCINEMAS, η πρεμιέρατου τοποθετείται χρονικά στις 14 Φε-βρουαρίου.

Πρωταπριλιάτικη έκπληξηΜιλώντας στους δημοσιογράφους,

τόσο ο γενικός διευθυντής του NicosiaMall Yoram Kedem, όσο και ο πρόεδροςτου Nicosia Mall Holdings Μάριος Κα-λοχωρίτης, αναφέρθηκαν σε ένα κα-τάστημα έκπληξη, το οποίο θα έρθεινα προστεθεί στο δυναμικό του NicosiaMall τον ερχόμενο Απρίλιο. Θέλησαννα κρατήσουν τα χαρτιά τους κλειστά

για το όνομα του καταστήματος ωστόσοανέφεραν ότι πρόκειται για διεθνέςbrand με πέραν των 2.800 καταστη-μάτων παγκοσμίως. Την ίδια ώρα ο κ.Kedem αναφέρθηκε σε μεγάλο ενδια-φέρον από καταστήματα για να στε-γαστούν στον χώρο του Μall.

Mall 150 εκατομμυρίωνΤο κόστος της ανέγερσης του mall

αγγίζει τα 150 εκατομμύρια ευρώ. Βα-σικός μέτοχος του έργου είναι η Τρά-πεζα Κύπρου η οποία έχει χρηματο-δοτήσει τον περασμένο Οκτώβριο τοΜall με 35 εκατομμύρια ευρώ.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι με τηνολοκλήρωση του έργου η Τράπεζα θαείναι ανοικτή για συμφωνία με επίδο-ξους αγοραστές, στη βάση του ότι σεκαμία περίπτωση μια τράπεζα δεν

θέλει να είναι ιδιοκτήτης ενός εμπο-ρικού κέντρου.

Είναι πάντως σαφές πως η Τράπεζαθα το κρατήσει μέχρι την στιγμή πουθα είναι σίγουρη για την επιτυχή λει-τουργία του.

Υπενθυμίζεται ότι το 51% τουNicosia Mall ανήκει στην NCMHNicosia Mall Holdings Ltd της ΤράπεζαςΚύπρου, η οποία με την ένεση 35 ε-

κατομμυρίων ευρώ επέτρεψε την α-ποπεράτωση του έργου μετά από α-διέξοδο στο οποίο είχε κολλήσει τοέργο λόγω ανεπαρκούς χρηματοδό-τησης.

To 49% του μεριδίου έχουν άλλοιδύο μέτοχοι, με τον Όμιλο Αθηαινίτηνα κατέχει πλέον το 36%, ενώ το υ-πόλοιπο 13% έχει ο επιχειρηματίαςΔημήτρης Χατζηαργυρού.

Επίσημη πρώτη σήμερα για το Nicosia MallΕτοιμο το 92% των καταστημάτων του, την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να λειτουργήσει και ο Αθηαινίτης

<<<<<<<

Παρά το άνοιγμα του, τοMall συνεχίζει να συγκε-ντρώνει ενδιαφέρον και α-πό άλλα καταστήματα ενώσύμφωνα με τον διευθυντήτου Yoram Kedem, τον Α-πρίλιο έρχεται νέο κατά-στημα μεγάλου διεθνούςbrand. To Nicosia Mall άνοιξε χθες τις πόρτες του για τους εκπροσώπους των ΜΜΕ, οι οποίοι ξεναγήθηκαν στους χώρους και τα νέα καταστήματα.

Είναι δεδομένο ότι με το άνοιγμα τουνέου Μall αλλάζουν οι ισορροπίεςστο λιανικό εμπόριο της Λευκωσίας,με τους καταναλωτές να έχουν πλέοννα επιλέξουν ανάμεσα σε τρία εμπο-ρικά κέντρα, τα οποία διαφέρουν σεπροφίλ, διαρρύθμιση και γεωγραφικήθέση. Αυτό που εκτιμάται είναι ότιτουλάχιστον το πρώτο διάστημα λει-τουργίας του, το Nicosia Mall θα «κλέ-ψει» μερίδια αγοράς από το Mall ofCyprus και το Mall of Egkomi. Στηνπερίπτωση του Mall of Cyprus, είναιγνωστό ότι τους τελευταίους μήνεςτρέχει με την σειρά του για επέκτασητου ώστε να φιλοξενήσει νέα κατα-στήματα, τριάντα στο σύνολο τους,όπως έχει ήδη γίνει γνωστό.

Την ίδια ώρα γίνονται σκέψεις καιγια αναβάθμιση του Mall of Egkomi,

χωρίς να υπάρχουν επί του παρόντοςεπίσημες ανακοινώσεις.

Σε κάθε περίπτωση, όταν αυξάνεταιο ανταγωνισμός, ο μόνος κερδισμένος

στο τέλος της ημέρας είναι ο κατα-ναλωτής, σημειώνει ο Μάριος Αντω-νίου, γ.γ. του παγκύπριου συνδέσμουλιανικού εμπορίου σχολιάζοντας τα

νέα δεδομένα όπως διαμορφώνονται.Από την άλλη πλευρά δεν μπορεί ναπαραγνωριστεί το γεγονός ότι η λει-τουργία του Nicosia Mall στα όριατης Λακατάμειας, αποτελεί τονωτικήένεση σε μια περιοχή η οποία ήτανμέχρι πρότινος αποκομμένη από ταμεγάλα δίκτυα λιανικής αγοράς, κάτιπου δεν ισχύει για περιοχές όπως ταΛατσιά με το Mall of Cyprus, την Έ-γκωμη με το Mall of Egkomiκαι τηνπληθώρα άλλων επιλογών που προ-σφέρουν τα καταστήματα επί της λε-ωφόρου 28ης Οκτωβρίου, και την κε-ντρική Λευκωσία με την λεωφόροΜακαρίου η οποία αν και δεν γνωρίζειτις δόξες του παρελθόντος έχει τουςδικούς της θαμώνες, και τον εμπορικόδρόμο της Λήδρας, ο οποίος έχει ε-νισχυθεί σημαντικά με την λειτουργία

καταστημάτων όπως το H&M. Θα πρέ-πει να σημειωθεί πως πέραν τουNicosia Mall, η περιοχή της Λακατά-μειας έχει αποτελέσει το τελευταίοδιάστημα την επιλογή για μεγάλουςπαίκτες του λιανικού εμπορίου όπωςείναι η αλυσίδα υπεραγορών ΑΛΦΑ-ΜΕΓΑ αλλά και η μαλτέζικη αλυσίδαDIY Homemate, η οποία πήρε τηνθέση του Έλληνας DIY και θα συστη-θεί για πρώτη φορά στο κυπριακόκοινό στις 28 Νοεμβρίου.

Πρόκειται για εξελίξεις οι οποίεςκαταδεικνύουν ότι τα δεδομένα στολιανικό εμπόριο είναι εξαιρετικά θε-τικά, η αξία του οποίου σύμφωνα μετην στατιστική υπηρεσία ήταν αυ-ξημένη κατά 5,9% σε επίπεδο οκτα-μηνίαςτου 2018 σε σχέση με την α-ντίστοιχη περίοδο του 2017.

Οι νέες ισορροπίες που φέρνει το Nicosia Mall στο λιανικό

Στην έκταση 82 χιλιάδων τ.μ. του Mall φιλοξενούνται 150 καταστήματα γνωστών διεθνών brands, εκ των οποίων κάποια ανοίγουν για πρώτη φορά στην Κύπρο.Ο κινηματογράφος Rio θα προβάλει την πρώτη του ταινία 14 Φεβρουαρίου.

08-OIK_KOSMOS_KATHI 20/11/18 23:05 Page 8

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 9Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ι Σ

Της ΜΑΡΙΑ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ

Πολύ πριν από τις επτά το πρωί τηςΠαρασκευής εκατοντάδες καταναλωτέςαναμένεται ότι θα συγκεντρωθούν έξωαπό καταστήματα πώλησης ηλεκτρικώνκαι ηλεκτρονικών ειδών περιμένονταςνα ανοίξουν οι πόρτες για να επωφε-ληθούν των προσφορών λόγω BlackFriday και να δώσουν τονωτική ένεσηστην μάλλον πεσμένη αγορά του Νο-έμβρη. Οι ουρές καταναλωτών που ξε-χύνονται στα καταστήματα με το ά-νοιγμα τους ήταν πρωτόγνωρες για τακυπριακά δεδομένα μέχρι πέρσι, χρονιάόπου για πρώτη φορά η κυπριακή α-γορά γνώρισε την φρενίτιδα του BlackFriday. Tο ίδιο πρωτόγνωρα και τανούμερα που κατέγραψαν τζίρος καιεπισκεψιμότητα της ημέρας, η οποίααποτελεί ουσιαστικά την άτυπη έναρξητης χριστουγεννιάτικης περιόδου γιατο λιανικό. Σύμφωνα με τις μετρήσειςεπισκεψιμότητας στα εμπορικά κέντρα,είχε καταγραφεί αύξηση της τάξης του52% σε σχέση με το 2016. Τα στοιχείατης JCC από την άλλη μιλούν για αύ-

ξηση της τάξης του 40% σε σχέση μετο 2016, ήτοι 14 εκατ. το 2017 σε σχέσημε 10,2 εκατομμύρια ευρώ. Ενδεικτικήδε η περίπτωση του Mall Λεμεσού, τοοποίο μέχρι τις έντεκα το πρωί είχεκαταγράψει τριπλάσιους επισκέπτεςσε σύγκριση με το 2016.

Περισσότερες εταιρείες Φέτος αναμένεται ότι ο τζίρος ο ο-

ποίος θα καταγραφεί κατά το BlackFriday θα αποτελέσει νέο ρεκόρ σεσχέση με πέρσι, κι αυτό με βάση τιςδιαφημιστικές καμπάνιες στις οποίεςέχουν προχωρήσει οι εταιρείες σε μέσακοινωνικής δικτύωσης, τηλεόραση,ραδιόφωνο και μέσω μηνυμάτων στακινητά τηλέφωνα των καταναλωτών.Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα μέλητου συνδέσμου λιανικού εμπορίου θασυμμετάσχουν στον θεσμό του BlackFriday, ενώ πέραν αυτών αναμένεταιότι θα προχωρήσουν σε προσφορέςκαι άλλοι κλάδοι όπως είναι οι αερο-μεταφορές, κάτι που είχε καταγραφείτο 2017, αλλά και τράπεζες. Ήδη ηΤράπεζα Κύπρου έχει ανακοινώσει τρι-πλούς βαθμούς ανταμοιβής σε κάθεσυναλλαγή με τις κάρτες της τράπεζαςγια την προσεχή Παρασκευή. Η προ-σφορά αφορά επιχειρήσεις ηλεκτρο-νικών ειδών, ειδών ένδυσης και υπό-δησης, αθλητικών ειδών, τσάντες καιδερμάτινα είδη, παιχνίδια και παιδικάείδη. Σημαντικό στοιχείο το οποίο ε-κτιμάται ότι θα αποτελέσει ενισχυτικό

παράγοντα για τους τζίρους της 23ηςΝοεμβρίου είναι και η εισχώρηση νέωνπαικτών ή νέων καταστημάτων υφι-στάμενων αλυσίδων, όπως είναι γιαπαράδειγμα το Nicosia Mall το οποίοαξιοποιεί χρονικά το άνοιγμα του μετο Black Friday, αλλά και καταστήματαηλεκτρονικών ειδών και τεχνολογίαςόπως τα Public, που άνοιξε για πρώτηφορά σε Παραλίμνι καθώς και νέο κα-τάστημα στο καινούργιο εμπορικό κέ-ντρο της Λακατάμειας. Φυσικά πέραντων καταστημάτων με φυσική παρου-σία δεν θα πρέπει να παραβλεφθούν

οι επιλογές τις οποίες προσφέρουνδιαδικτυακές πλατφόρμες όπωςAmazon και Ebay. Μάλιστα κάθε χρόνοτόσο την μέρα του Black Friday όσοκαι αυτές που ακολουθούν οι πλατ-

φόρμες κτυπούν τζίρους που ξεπερνούντο δισεκατομμύριο. Το 2016 καταγρά-φηκαν περί τα 1,5 δισ. δολάρια μόνοσε online αγορές. Οι δε προσφορέςφτάνουν μέχρι και το 80%, ενώAmazon και Ebay έχουν εδώ και εβδο-μάδες αρχίσει την διαφήμιση των προ-σφορών τους.

Από 20-40%Στην περίπτωση της Κύπρου, οι

προσφορές θα κυμανθούν από 20%-40% και θα αφορούν προϊόντα κυρίωςσε κινητή τηλεφωνία και τεχνολογία,

είδη ένδυσης και υπόδησης, ηλεκτρικέςσυσκευές και έπιπλα. «Οι προσφορέςπρέπει να είναι καλές διότι αν θέλουμενα εδραιωθεί ο θεσμός του Black Fridayστην Κύπρο, τότε ο καταναλωτής θαπρέπει να νιώσει ότι αξίζει πραγματικάτον κόπο και το ύψος της προσφοράςαλλά και να βρει σε διαθεσιμότητα τοπροϊόν που τον ενδιαφέρει. Αλλά επίσηςνα υπάρχουν και προϊόντα νέου εκθέ-ματος», σχολιάζει στην «Κ» ο γ.γ. τουπαγκύπριου συνδέσμου του λιανικούεμπορίου. Φέτος οι προσφορές θα είναιδιαθέσιμες είτε μόνο για την Παρα-

σκευή, είτε στις περισσότερες περι-πτώσεις, τα καταστήματα θα έχουνπροσφορές στους καταναλωτές είτετο διήμερο Παρασκευή- Σάββατο, είτετο τριήμερο Παρασκευή, Σάββατο, Κυ-ριακή.

Τα μάτια σας δεκατέσσεραΠιο χαμηλούς τόνους επιλέγει να

κρατήσει η Υπηρεσία Προστασίας Κα-ταναλωτή, που προειδοποιεί για τυχόνπαγίδες και σε περιπτώσεις, εικονικέςπροσφορές. Καλεί δε τους καταναλωτέςνα εντοπίσουν εκ των προτέρων ταπροϊόντα για τα οποία ενδιαφέρονταικαι να σημειώσουν την τιμή τους ώστενα γνωρίζουν το πραγματικό ύψος τωνεκπτώσεων που θα ανακοινωθούν κατάτο Black Friday.

Συστήνει στους καταναλωτές νασυγκρίνουν τιμές και ποιότητα τωνπροϊόντων και να αναζητούν κριτικέςγια την ποιότητα του, αλλά και να α-ξιολογούν την τελική τιμή μάλλον παράτην έκπτωση. Καλεί τους καταναλωτέςνα καθορίσουν πριν την Παρασκευήτον προϋπολογισμό τους και να ενη-μερωθούν για την πολιτική επιστροφώντου καταστήματος πριν την αγορά.Τέλος προτρέπει το καταναλωτικόκοινό στην αξιοποίηση του διαδικτύουγια τις αγορές του, λόγω των εναλλα-κτικών επιλογών που προσφέρει αλλάκαι για το δικαίωμα καταναλωτές ναεπιστρέψουν το προϊόν της αγοράςτους μέχρι και 14 ημέρες μετά από τηνπαραλαβή του.

Aσπρη μέρα για το λιανικό το Black FridayΠερισσότερες φέτος οι επιχειρήσεις στον χορό, αναμένονται προσφορές από 20%- 40% - Τι να προσέξουν οι καταναλωτές

Κάτι από Αμερική θυμίζουν οι εικόνες καταναλωτών έξω από καταστήματα τεχνολογίας κατά το περσινό Black Friday στην Κύπρο. Ήταν η πρώτη χρονιά που ο θεσμός αγκαλιά-στηκε από την κυπριακή αγορά, ενώ αναμένεται ότι ανάλογες εικόνες θα καταγραφούν και φέτος.

<<<<<<<

Αύξηση 40% κατέγραψανοι πωλήσεις και 52% η επι-σκεψιμότητα το 2017, ανα-μένεται νέο ρεκόρ στο λια-νικό.

<<<<<<<

Ακόμα κι αν οι προσφορέςφαίνονται δελεαστικές οκαταναλωτής θα πρέπει ναείναι κατάλληλα προετοιμα-σμένος πριν την αγορά καινα ελέγχει εκ των προτέρωντις τιμές των προϊόντων,σημειώνει η ΥπηρεσίαΠροστασίας Καταναλωτή.

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Εντονότερος από κάθε άλλη φορά φαί-νεται ότι είναι φέτος ο ανταγωνισμός,κυρίως των αλυσίδων προϊόντων τε-χνολογίας και ηλεκτρικών συσκευών,σε ό,τι αφορά την Black Friday.

Η μία μετά την άλλη οι μεγαλύτερεςαλυσίδες του κλάδου μπήκαν στον ρυθ-μό των μεγάλων προσφορών ήδη απότο Σαββατοκύριακο, αξιοποιώντας ταηλεκτρονικά τους καταστήματα με συ-νέπεια κάποια από τα προϊόντα σε προ-

σφορά να έχουν ήδη εξαντληθεί. Κάθεημέρα που περνάει προστίθενται, όπωςήταν αναμενόμενο, ολοένα και περισ-σότερες εταιρείες που συμμετέχουνστην Black Friday ή μάλλον στην BlackWeek («μαύρη εβδομάδα»), από εμπο-ρικά κέντρα και καταστήματα ειδώνένδυσης και υπόδησης, έως ενεργειακέςεταιρείες, σούπερ μάρκετ και κομμω-τήρια.

Την αρχή έκανε το βράδυ του Σαβ-βάτου, μετά τις 8, όταν έκλεισαν τα φυ-σικά καταστήματα η Public. Ηδη δε-

κάδες κωδικοί της εταιρείας που βρί-σκονταν σε προσφορά, όπως κάποιαπαλαιότερα μοντέλα iPhone και κάποιεςτηλεοράσεις, εξαντλήθηκαν και πλέονέχουν ανανεωθεί με άλλες προσφορές.Κάποια από τα προσφερόμενα προϊόνταδιατίθενται πλέον μόνο στα φυσικά κα-ταστήματα, στρατηγική στην οποία ε-πενδύουν οι λιανέμποροι. Κι αυτό διότιη επίσκεψη σε ένα φυσικό κατάστημαευνοεί τις λεγόμενες αυθόρμητες αγορές,τις αγορές προϊόντων δηλαδή που οικαταναλωτές δεν είχαν αρχικά την πρό-θεση να κάνουν.

Ανάλογη είναι η εικόνα και στην έτερηαλυσίδα προϊόντων τεχνολογίας, τηνεταιρεία Πλαίσιο. Η επιχείρηση μπήκεστον χορό των προσφορών από την Κυ-ριακή, 18 Νοεμβρίου και ήδη στο ηλε-κτρονικό της κατάστημα εμφανίζεταινα έχουν εξαντληθεί 23 προϊόντα πουείχαν διατεθεί σε χαμηλή τιμή στο πλαί-σιο της Black Friday. Από το βράδυ τηςΚυριακής ξεκίνησε αιφνιδιαστικά τηνBlack Week και η αλυσίδα «Κωτσόβολος»,ενώ ακολούθησε η Μedia Markt.

Πρώτη χρονιά φέτος, πλέον, έχουνσυμμετοχή στην ελληνική Black Fridayκαι αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Η αλυσίδαMy Market προχωρεί την εβδομάδα 19 -26 Νοεμβρίου σε σειρά προσφορών γιααγορές που θα γίνουν από το νέο ηλε-κτρονικό της κατάστημα, ενώ η LidlHellas θα έχει την Παρασκευή, 23 Νο-εμβρίου, προσφορές σε ηλεκτρικές συ-σκευές και ρούχα.

Εντύπωση προκαλεί επίσης και η α-πόφαση της εταιρείας ZeniΘ, η οποία

θα προσφέρει εκπτώσεις σε πακέτα η-λεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίουσε καταναλωτές που θα επισκεφθούντο pop-up κατάστημά της, την Παρα-σκευή, που βρίσκεται στο εμπορικό κέ-ντρο Golden Hall. (Το pop-up είναι κα-τάστημα που λειτουργεί για μικρό χρο-νικό διάστημα με σκοπό την προώθησητων προϊόντων και των υπηρεσιών μιαςεταιρείας.) Το εν λόγω κατάστημα θαλειτουργεί έως τις 14 Μαρτίου.

Προσφορές στις 23 Νοεμβρίου ή καινωρίτερα πραγματοποιούν επίσης ε-ταιρείες ειδών υγιεινής, επίπλων (σχε-τικές διαφημίσεις έχουν κάνει οι αλυ-σίδες Sato, Entos, Δρομέας, Μαρμαρί-δης), ενώ από την Πέμπτη έως και τοΣάββατο θα έχει προσφορές και η α-λυσίδα οικιακού εξοπλισμού LaroyMerlin. Στην Black Friday συμμετέχουνεπίσης εμπορικά κέντρα, αλυσίδες καλ-λυντικών και κομμωτήρια, ακόμη καισυνοικιακά, ενώ δεν αποκλείεται ναδούμε εκπτώσεις ακόμη και από αλυ-σίδες εστίασης.

Το ηλεκτρονικό εμπόριοΤετραπλάσιο όγκο ειδών ένδυσης

σε σύγκριση με τον μέσο ετήσιο όροαγόρασαν οι Ελληνες καταναλωτές μέ-σω Διαδικτύου στην περυσινή BlackFriday. Αυτό προκύπτει από σχετικήέρευνα της γνωστής υπηρεσίας ηλε-κτρονικών πληρωμών PayPal. Σύμφωναμε την ίδια έρευνα, στη διάρκεια τηςBlack Friday πάνω από το 32% τωνδαπανών στην Ελλάδα μέσω PayPalκαταλήγουν σε τοπικούς εμπόρους.

Από σούπερ μάρκετ μέχρι κομμωτήρια στην Ελλάδα Εξαντλήθηκαν ήδη προϊόντα που ήταν σε προσφορά σε ηλεκτρονικά καταστήματα - Eντονότερος φέτος ο ανταγωνισμός

Η μία μετά την άλλη οι μεγαλύτερες αλυσίδες του κλάδου μπήκαν στον ρυθμό των μεγάλων προσφορών ήδη από το Σαββατο-κύριακο, αξιοποιώ-ντας τα ηλεκτρονικά τους καταστήματα.

<<<<<<<

Τετραπλάσιο όγκο ειδώνένδυσης σε σύγκριση μετον μέσο ετήσιο όρο αγόρα-σαν οι Ελληνες καταναλω-τές μέσω Διαδικτύου στηνπερυσινή Black Friday.

Το Black Friday στην ΚύπροΟ θεσμός του Black Friday ξε-κίνησε από το 1952 στην Αμε-ρική, και είναι η Παρασκευή ηοποία ακολουθεί την Ημέρατων Ευχαριστιών στην Αμερι-κή, συνήθως δε πραγματοποι-είται από τις 23 μέχρι τις 29Νοεμβρίου, ενώ σηματοδοτείτην έναρξη της εορταστικήςπεριόδου των Χριστουγέν-νων. Την δεκαετία του ’60 οιλογιστές χρησιμοποιούσανμαύρο μελάνι για να καταγρά-ψουν στα λογιστικά βιβλία τιςμέρες με θετικό ισολογισμό. Με κόκκινο χρώμα καταγρά-φονταν οι μέρες με αρνητικόισολογισμό. Επειδή λοιπόν την συγκεκρι-μένη μέρα καταγράφονταισημαντικά κέρδη, περισσότε-ρα και από την περίοδο τωνΧριστουγέννων καμιά φορά,έτσι η εν λόγω Παρασκευή, έ-μεινε να ονομάζεται Μαύρη. Στην Κύπρο έφτασε μόλιςπριν από πέντε χρόνια, μεμουδιασμένες προσφορές καισυμμετοχή επιχειρήσεων. Έγινε περισσότερο γνωστόςως θεσμός το 2016, ενώ α-γκαλιάστηκε από τους κατα-ναλωτές το 2017, χρονιά κατάτην οποία σημείωσε ρεκόρπωλήσεων και επισκεψιμότη-τας.

09-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 20/11/18 22:57 Page 9

10 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Δ Ι Ε Θ Ν Η

Closer to you

nexia.com.cy

Audit.Tax.Advisory

Περίπου 500 μέτρα από αυτό που ήταν άλλοτε ο με-γαλύτερος πυρηνικός αντιδραστήρας της ΑνατολικήςΕυρώπης, τον Γκράισβαλντ, κατασκευάζεται ο αγωγόςπου βρίσκεται στο επίκεντρο διαμάχης ανάμεσαστην Ουάσιγκτον και το Βερολίνο.

Είναι ο Nord Stream 2, η προέκταση του NordStream, που θα αυξήσει τις εξαγωγές ρωσικούφυσικού αερίου στη Γερμανία. Ισως αρχίσει να διο-χετεύει φυσικό αέριο στα τέλη του 2019 και –σύμφωναμε την Ουάσιγκτον– θα ενισχύσει την ενεργειακήεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Πρόκειταιγια επένδυση 11 δισ. δολ. και αποτελεί το ένα απότα τρία κολοσσιαία σχέδια που θα ενισχύσουν τηνεπιρροή της Ρωσίας στην Ευρώπη και την Ασία.

Χιλιάδες χιλιόμετρα προς ανατολάς, κατασκευάζεταιο αγωγός που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Σι-βηρία στην Κίνα, ενώ ένας τρίτος κάτω από τη ΜαύρηΘάλασσα θα μεταφέρει αέριο στην Τουρκία και τηΝοτιοανατολική Ευρώπη. Η Ρωσία προμηθεύει τηνΕυρώπη με φυσικό αέριο από τον Β΄ ΠαγκόσμιοΠόλεμο και πέρυσι κάλυψε τουλάχιστον το 33% τηςζήτησης στη Γηραιά Ηπειρο. Το ποσοστό αυτό εν-δέχεται να αυξηθεί στο 40% μέχρι το 2025. Σύμφωναμε τον Τζόναθαν Στερν, συνεργάτη του ΙνστιτούτουΕνεργειακών Μελετών της Οξφόρδης, αυξάνεται η

ζήτηση από την Ευρώπη εν μέρει και επειδή έχει ε-ξαντληθεί το κολοσσιαίο κοίτασμα φυσικού αερίουστο Κρόνινγκεν της Ολλανδίας.

Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, που ε-πιδιώκει να προωθήσει αμερικανικό φυσικό αέριοστην Ευρώπη και να εκμεταλλευθεί την εκρηκτικήανάπτυξη της σχιστολιθικής βιομηχανίας των ΗΠΑ,χαρακτηρίζει τη Γερμανία «όμηρο» της Μόσχας. Πέ-ρυσι υπέγραψε νομοθεσία που του δίνει το δικαίωμανα επιβάλει κυρώσεις σε όσες επιχειρήσεις συμμε-τέχουν στην κατασκευή του Nord Stream 2 συμπε-ριλαμβανομένων πέντε ευρωπαϊκών εταιρειών πουτον χρηματοδοτούν.

Στις αρχές Οκτωβρίου, ο Ρώσος πρόεδρος, ΒλαντιμίρΠούτιν, δήλωσε κατηγορηματικά ότι ο αγωγός θαολοκληρωθεί ακόμη κι αν αποσυρθούν οι εταιρείεςπου συνεργάζονται για την εκτέλεσή του. Σε ό,τι α-φορά τον παλαιότερο αγωγό, τον αρχικό Nord Streamπου καλύπτει περίπου τις ίδιες περιοχές, διοχετεύειφυσικό αέριο στην Ευρώπη από το 2011.

Οι αντιδράσεις στον Nord Stream 2 δεν προέρ-χονται, πάντως, μόνον από την Ουάσιγκτον αλλάκαι από χώρες πολύ πλησιέστερες στη Ρωσία. Η Πο-λωνία άλλοτε ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας,αλλά μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσηςδιατηρεί τεταμένες σχέσεις με την πρώην σύμμαχότης. Εμπόδισε, έτσι, τον σχηματισμό κοινοπραξίαςανάμεσα σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που θα συ-νεργάζονταν με την Gazprom για την κατασκευή

του αγωγού. Η Βαρσοβία αγοράζει ακόμη ρωσικόφυσικό αέριο, αλλά σκοπεύει να το αντικαταστήσειμε εισαγωγές από τη Νορβηγία και άλλες χώρες ότανθα λήξει το συμβόλαιό της στα τέλη του 2022. Σεό,τι αφορά τη Γερμανία, η κυβέρνηση και οι μεγα-λύτερες εταιρείες κοινής ωφελείας υποστηρίζουντη συνεργασία τους με τη Ρωσία, επισημαίνονταςότι πρόκειται για μια σχέση που διήρκεσε σε όλητη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και επιβίωσε τηςκρίσης ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Μόσχα μεαιχμή την Ουκρανία.

«Υπήρξαν αξιόπιστοι προμηθευτές μας για τουλά-χιστον 50 με 60 χρόνια» τονίζει ο Τόμας Μπαράις, υ-πουργός Ενέργειας της Γερμανίας, αναφερόμενος

στους Ρώσους. Και επιμένει πως «η Ρωσία πρέπει ναμιλάει με την Ε.Ε.». Οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού α-ερίου στην Ευρώπη έφθασαν το 2017 στο επίπεδορεκόρ των 6,8 τρισ. κυβικών μέτρων. Σύμφωνα, όμως,με τον Αντρι Στράκε, γενικό οικονομικό διευθυντήτης γερμανικής εταιρείας ενέργειας RWE AG, δεν υ-πάρχει λόγος να ανησυχεί κανείς για την αυξανόμενηεπιρροή της Gazprom την αγορά. «Οι πολιτικοί πρέπεικάποιες στιγμές να το δηλώνουν αν κάτι τους ανησυχεί,αλλά για μας είναι απλώς μία επιχειρηματική συνερ-γασία», τονίζει και προσθέτει πως πρόκειται για μιαανοικτή αγορά και «όποιος θέλει να πουλήσει είναιευπρόσδεκτος».

BLOOMBERG

Περισσότερο ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη παρά τις απειλές ΤραμπΣτην τελική ευθεία βρίσκεται ο νέος αγωγός Nord Stream 2 των 11 δισ. δολαρίων

<<<<<<

Η Ρωσία κάλυψε πέρυσι τουλάχιστοντο 33% της ζήτησης στη ΓηραιάΗπειρο ενώ μέχρι το 2025 τοποσοστό αυτό θα αυξηθεί στο 40%.

Ο πάλαι ποτέ πανίσχυρος κολοσσόςτης αμερικανικής βιομηχανίας, ηGeneral Electric, έχει συγκεντρώσειχρέος ύψους 115 δισ. δολαρίων, καθώςεπί δεκαετίες εθεωρείτο απολύτως φε-ρέγγυος και αξιόχρεος και εξέδιδε ο-μόλογα μαζικά. Μέχρι το 2015, άλλωστε,οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησηςτου έδιναν τη βαθμολογία των τριώνΑ. Σήμερα, όμως, οι τιμές των ομολόγωντης εταιρείας κινούνται στο επίπεδοτων ομολόγων-σκουπιδιών, στο οποίοκινδυνεύουν να υποβαθμιστούν καιαπό τους οίκους πιστοληπτικής αξιο-λόγησης. Οπως επισημαίνει σχετικόρεπορτάζ της εφημερίδας Wall StreetJournal, τον Οκτώβριο είδαν το φωςτης δημοσιότητας στοιχεία που φέρουντον αμερικανικό κολοσσό να εμφανίζειζημίες ύψους 22 δισ. δολαρίων αλλάκαι έλλειμμα 6 δισ. δολαρίων στα απο-θεματικά για την κάλυψη των ασφαλι-στικών του υποχρεώσεων. Στη διάρκειατου Νοεμβρίου τα ομόλογα της GeneralElectric βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώσηχάνοντας από 5% έως 18%. Oι τιμέςτους τα κατατάσσουν, έτσι, στο επίπεδοτων ομολόγων-σκουπιδιών. Τις τελευ-ταίες εβδομάδες έχουν πουληθεί ομό-λογα της εταιρείας αξίας τουλάχιστον

10 δισ. δολαρίων. Προσφάτως οι οίκοιπιστοληπτικής αξιολόγησης τα υπο-βάθμισαν στο ΒΒΒ-, δηλαδή τρεις βαθ-μίδες πάνω από το επίπεδο των ομο-λόγων-σκουπιδιών. Στο μεταξύ, όλο καιπερισσότεροι αγοράζουν τα λεγόμεναCDS, συμβόλαια ασφάλισης έναντι κιν-δύνου πτώχευσης της GE.

Οι τιμές των εν λόγω συμβολαίωνέχουν σχεδόν διπλασιασθεί καθώς αυ-ξάνονται τα στοιχήματα πως θα επι-δεινωθούν τα οικονομικά προβλήματατου εμβληματικού αμερικανικού ομίλου.Οι τράπεζες της Wall Street, που έχουνχορηγήσει πιστώσεις στον αμερικανικόόμιλο, προσπαθούν να προστατευθούνκαι αγοράζουν μαζικά CDS. Οι επεν-δυτές υποστηρίζουν πως αναγκάζονταινα πουλήσουν τα ομόλογα της General

Electric επειδή τα ενημερωτικά τηςδελτία είναι τόσο περίπλοκα ώστε ναμην μπορούν να αντιληφθούν αν πρό-κειται να αποκαλυφθούν σύντομα νέεςζημίες. Ο Λάρι Καλπ, νέος διευθύνωνσύμβουλος του ομίλου, προωθεί τηνπώληση περιουσιακών στοιχείων τηςGE προκειμένου να αντλήσει κεφάλαιακαι να περιορίσει το χρέος της. Τις τε-λευταίες εβδομάδες η μετοχή της GEέχει χάσει περίπου το 50% της αξίαςτης, με την κεφαλαιοποίησή της πάντωςνα φθάνει στα 72 δισ. δολάρια. Οπωςτονίζει η αμερικανική εφημερίδα, ηGE εξελίχθηκε σε ένα είδος τιτάνα τηςαγοράς ομολόγων στα τέλη της δεκα-ετίας του 1990. Είχε βαθμολογία τριώνΑ που της έδινε τη δυνατότητα να α-ντλεί φτηνό χρήμα και να χρηματοδοτείτις βιομηχανίες μεταποίησης που α-νήκαν στον όμιλο, αλλά και να χορηγείπιστώσεις μέσω του χρηματοπιστω-τικού της βραχίονα, της GE Capital.Τα ομόλογά της βρίσκονται στα χαρ-τοφυλάκια ασφαλιστικών εταιρειών,συνταξιοδοτικών ταμείων και αμοι-βαίων κεφαλαίων, πολλά από τα οποίαέχουν καταστατικά που τα αναγκάζουννα πωλούν όσους τίτλους δεν ανήκουνπλέον στην επενδυτική βαθμίδα.

Χρέος 115 δισ. δολ. απειλεί το μέλλον της General ElectricΣε ελεύθερη πτώση τιμές ομολόγων, μετοχής - Μαζικές αγορές CDS από τις τράπεζες οι οποίες προσπαθούν να προστατευθούν

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν πωληθεί ομόλογα της General Electric αξίας τουλάχιστον 10 δισ. δολαρίων. Προσφάτως οι οί-κοι πιστοληπτικής αξιολόγησης τα υποβάθμισαν στο ΒΒΒ-.

Κρίσιμα ερωτήματα έθεσε ο απερ-χόμενος επικεφαλής της Ευρωπαϊ-κής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ), Α-ντρέα Ενρία, για την αποτελεσμα-τικότητα των στρες τεστ των ευ-ρωπαϊκών τραπεζών, τονίζονταςτην ανάγκη επανασχεδιασμού ο-ρισμένων σημείων τους, σε ομιλίαπου πραγματοποίησε στη Ρουμανία.Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευματων Financial Times, ο κ. Ενρία είπεπως είναι πολύ πιο αποτελεσματικόςο τρόπος που διεξάγονται τα στρεςτεστ από την Ομοσπονδιακή Τρά-πεζα των ΗΠΑ (Fed), διότι ανακοι-νώνει τα αποτελέσματα και δίνειαπευθείας εντολή στις πιο αδύναμεςνα καλύψουν την κεφαλαιακή τουςανεπάρκεια. Το μεγαλύτερο πρό-βλημα με τα στρες τεστ των ευρω-παϊκών τραπεζών είναι το διάστημαπου μεσολαβεί από την ανακοίνωση

των αποτελεσμάτων τους μέχρι ναδώσουν οι εποπτικές αρχές την ε-ντολή στις πιο αδύναμες να ενι-σχύσουν την κεφαλαιακή τους ε-πάρκεια.

Τα στρες τεστ λειτουργούν ως α-σκήσεις προσομοίωσης για να δο-κιμαστούν οι κεφαλαιακές αντοχές

των τραπεζών σε διάφορα σενάριαεπιδείνωσης των συνθηκών στηνοικονομία ή τις αγορές. «Το μεσο-διάστημα από τη δημοσίευση τωναποτελεσμάτων των στρες τεστ μέ-χρι την τελική αξιολόγηση των αρ-μόδιων αρχών για την κεφαλαιακήκατάσταση των τραπεζών είναι τοβασικό μειονέκτημα της ευρωπαϊκήςαπό την αμερικανική προσέγγιση»,σχολίασε ο κ. Ενρία. Οι τράπεζεςτης Ευρωζώνης, παραδείγματος χά-ριν, θα παραλάβουν από την ΕΚΤμεμονωμένες εκθέσεις τον Ιανου-άριο του 2019, αναφέρει το CNBC.

Επειτα από μια επταετή θητείαστην ΕΒΑ, ο κ. Ενρία πρόκειται νααντικαταστήσει την Ντανιέλ Νουίως επικεφαλής του Ενιαίου Επο-πτικού Μηχανισμού (SSM) τον Δε-κέμβριο. Η ΕΒΑ αναλαμβάνει τονσυντονισμό των στρες τεστ σε όλατα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ε-νωσης, αλλά οι αρμόδιες εποπτικέςαρχές είναι υπεύθυνες για την ε-κτέλεσή τους. Στην Ευρωζώνη, ηΕυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα α-ποφασίζει, τελικά, ποιες τράπεζεςπρέπει να λάβουν μέτρα για τηνκεφαλαιακή τους ενίσχυση και ποιεςόχι. Οι δηλώσεις του κ. Ενρία έγινανδύο εβδομάδες μετά τη γνωστοποί-ηση των αποτελεσμάτων από τατελευταία στρες τεστ που έδειξανπως οι βρετανικές τράπεζες είναιπιο ευάλωτες σε όλην την Ευρώπη.Σημειωτέον ότι τα τεστ βασίστηκαντις οικονομικές καταστάσεις τωντραπεζών στα τέλη του 2017. Ο δεί-κτης βασικών κεφαλαίων τωνBarclays και Lloyds κινήθηκε στο6,37% και 6,8%, αντίστοιχα – το5,5% είναι το κατώτατο όριο. Γιατις ιταλικές Unicredit και UBI Banca,ο δείκτης βασικών κεφαλαίων κι-νήθηκε στο 9,34% και 7,42%, αντί-στοιχα.

Χρήζουν βελτιώσεωντα ευρωπαϊκά στρες τεστεκτιμά ο πρόεδρος της ΕΒΑ

<<<<<<<

Ο νέος διευθύνων σύμβου-λος του ομίλου, προωθεί τηνπώληση περιουσιακών στοι-χείων της GE προκειμένουνα αντλήσει κεφάλαια καινα περιορίσει το χρέος της.

Επειτα από μια επταετή θητεία στην ΕΒΑ, ο κ. Ενρία πρόκειται να αντικαταστή-σει την Ντανιέλ Νουί ως επικεφαλής του SSM τον Δεκέμβριο.

<<<<<<

Πιο αποτελεσματικός οτρόπος που διεξάγονταιτα στρες τεστ από την Ο-μοσπονδιακή Τράπεζατων ΗΠΑ, διότι ανακοι-νώνει τα αποτελέσματακαι δίνει απευθείας εντο-λή στις πιο αδύναμες νακαλύψουν την κεφαλαι-ακή τους ανεπάρκεια.

10-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 20/11/18 17:59 Page 10

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν Η

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ο-λοκληρώσει στο τέλος Δεκεμβρίου τοπρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ε-πανέλαβε ο Μάριο Ντράγκι, τονίζονταςπως η επιβράδυνση της οικονομίας εί-ναι «προσωρινή» και πως δεν βλέπει«κανέναν λόγο» για τον οποίο θα μπο-ρούσε να διακοπεί η ανάκαμψη τηςΕυρωζώνης.

Παρά την αισιοδοξία της ΕΚΤ γιατην πορεία της οικονομίας, ο κ. Ντράγκιανέφερε ότι ο πληθωρισμός ενδεχο-μένως να ενισχυθεί με λιγότερο έντονορυθμό απ’ όσο έχουν προβλέψει οι οι-κονομολόγοι της κεντρικής τράπεζας.

Η ΕΚΤ εξακολουθεί να θεωρεί πωςη οικονομία θα αναπτυχθεί το επόμενοδιάστημα, σε γενικές γραμμές, όπωςέχει προβλέψει η ΕΚΤ, ωστόσο ο πρό-εδρός της προειδοποίησε ότι έχει αυ-ξηθεί η απειλή του οικονομικού προ-στατευτισμού (έμμεση αναφορά στονεμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίνας και στηντακτική της Ουάσιγκτον να επιβάλλειεπιπρόσθετους δασμούς).

«Αν αρχίσουν οι εταιρείες να γίνο-νται περισσότερο αβέβαιες για την πο-

ρεία της ανάπτυξης και του πληθωρι-σμού, η συμπίεση του περιθωρίου κέρ-δους ενδεχομένως να αποδειχθεί πιοεπίμονη», εξήγησε χθες ο πρόεδροςτης ΕΚΤ μιλώντας σε τραπεζικό συνέ-δριο στη Φρανκφούρτη. «Αυτό θα μπο-ρούσε να επηρεάσει την ταχύτητα μετην οποία αυξάνεται ο υποκείμενοςπληθωρισμός (σ.σ. διάφορες μορφέςτου λεγόμενου δομικού πληθωρισμούόπου εξαιρούνται ορισμένες κατηγορίεςπροϊόντων με ευμετάβλητες τιμές,όπως η ενέργεια και τα μη επεξεργα-σμένα τρόφιμα) και συνεπώς την πορείαπου περιμένουμε να έχει ο πληθωρι-σμός τα επόμενα τρίμηνα», συμπλή-ρωσε ο κ. Ντράγκι παραδεχόμενος ότι«έχει ενισχυθεί η αβεβαιότητα γύρωαπό τη μεσοπρόθεσμη προοπτική»του πληθωρισμού.

Χθες, η Eurostat επιβεβαίωσε πωςο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη δια-μορφώθηκε τον Οκτώβριο στο 2,2%από 2,1% τον Σεπτέμβριο, δηλαδή βρέ-θηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τε-λευταίων έξι ετών. Ο δομικός πληθω-ρισμός ενισχύθηκε στο 1,2% τον Ο-

κτώβριο από 1,1% τον Σεπτέμβριο.Η ΕΚΤ έχει αποφασίσει να ολοκλη-

ρώσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγωνστο τέλος του έτους και έχει προϊδεάσειτους επενδυτές ότι θα διατηρήσει ταεπιτόκια δανεισμού στο σημερινό τουςεπίπεδο μέχρι τουλάχιστον το τέλοςτου καλοκαιριού του 2019.

Ο Μάριο Ντράγκι επανέλαβε αυτήτη «γραμμή» στη χθεσινή του ομιλία,ωστόσο προειδοποίησε ότι ενδεχόμενηυπερβολική αύξηση του κόστους δα-νεισμού στην Ευρωζώνη –ανέφερε ωςπιθανά αίτια την αύξηση των αμερι-κανικών επιτοκίων δανεισμού και τηναναταραχή από την Ιταλία– θα μπο-ρούσε να αναγκάσει την ΕΚΤ να κα-θυστερήσει την πρώτη αύξηση των ε-

πιτοκίων δανεισμού από το 2011 καιμετά. «Αν σκληρύνουν υπερβολικά οισυνθήκες χρηματοδότησης ή ρευστό-τητας ή αν επιδεινωθεί η προοπτικήτου πληθωρισμού... αυτό θα μπορούσενα αντικατοπτριστεί στην προσαρμογήτης προβλεπόμενης πορείας των μελ-λοντικών επιτοκίων δανεισμού».

Το τρίτο τρίμηνο, η οικονομία τηςΕυρωζώνης αναπτύχθηκε με ρυθμόμόλις 0,2% (σε τριμηνιαία βάση), δη-λαδή τον χαμηλότερο των τελευταίωντεσσάρων ετών. «Ο κ. Ντράγκι έστειλεένα σαφές μήνυμα πως η ΕΚΤ είναιπρόθυμη να είναι πιο επιφυλακτική,ακόμη και αν αποδειχθεί ότι κάνει λά-θος, στο θέμα των επιτοκίων δανει-σμού», σχολίασε στο Reuters o Κάρστεν

Μπρζέσκι, οικονομολόγος της INGGermany.

«Ανακούφιση» για πετρέλαιοΗ μεγάλη υποχώρηση των τιμών

του πετρελαίου αποτελεί «ανακούφιση»για τους Ευρωπαίους καταναλωτές τηστιγμή που ενισχύεται η αβεβαιότηταπου προκαλούν το Brexit και η αντιπα-ράθεση της Ρώμης με τις Βρυξέλλες,με αφορμή τον ιταλικό προϋπολογισμόγια το 2019, είπε την Πέμπτη ο ΠέτερΠρατ, επικεφαλής οικονομολόγος τηςΕΚΤ. «Η πρόσφατη εξέλιξη των τιμώντου πετρελαίου αποτελεί –αν διατηρη-θεί– θετική εξέλιξη για την Ευρώπη»,είπε το μέλος του εκτελεστικού συμ-βουλίου της ΕΚΤ μιλώντας χθες στις

Βρυξέλλες. Η τιμή του πετρελαίου Brentέχει υποχωρήσει κατά περισσότεροαπό 20% από το επίπεδο όπου είχε φτά-σει στις αρχές Οκτωβρίου, κυρίως ε-ξαιτίας της ασθενέστερης ζήτησης ενμέσω επιβράδυνσης του ρυθμού ανά-πτυξης της παγκόσμιας οικονομίας.Στην Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει τόσοη καταναλωτική όσο και η επιχειρημα-τική εμπιστοσύνη, ενώ αναθεωρούνταιπρος το χειρότερο οι προβλέψεις γιατην ανάπτυξη. «Η επιβράδυνση ή ακόμηκαι η διόρθωση (σ.σ. υποχώρηση τιμώνκατά περισσότερο από 10%) των τιμώντου πετρελαίου προσφέρει κάποια α-νακούφιση... διότι είναι αλήθεια ότιείχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται μαύ-ρα σύννεφα», σημείωσε ο Πέτερ Πρατ.

Τέλος το QEστα τέλη Δεκεμβρίου,λέει ο ΝτράγκιΗ επιβράδυνση της οικονομίας της Ευρωζώνης είναι «προσωρινή»

Ενα ακόμη στοιχείο κατατείνει στηνεκτίμηση ότι η οικονομία της Τουρ-κίας οδεύει προς ύφεση, καθώς ηβιομηχανική παραγωγή της γειτο-νικής χώρας μειώθηκε 2,7% τονΣεπτέμβριο. Πρόκειται για μείωσημεγαλύτερη από το 2% που είχανπροβλέψει οκτώ αναλυτές στις τε-λευταίες έρευνες.

«Το γεγονός ότι η βιομηχανικήπαραγωγή ήταν τον Σεπτέμβριοχειρότερη από τις προβλέψεις κα-ταδεικνύει πως η τουρκική οικο-νομία εισέρχεται σε βαθιά ύφεση»,εκτιμά ο Τζέισον Τιούβεϊ της CapitalEconomics. Ο ίδιος επισημαίνειπως «υπήρξε μεγάλη πτώση σε το-μείς που παράγουν διαρκή αγαθάόπως είναι οι επιπλώσεις και οι η-λεκτρικές συσκευές . Η μείωση αυ-τή αντανακλά την εκτίναξη τουπληθωρισμού και την πτώση τηςεμπιστοσύνης που αποθαρρύνειτις δαπάνες των καταναλωτών».Σύμφωνα με την τελευταία έρευνατου Reuters μεταξύ οικονομικώναναλυτών, η οικονομία της Τουρ-κίας αναμένεται να συρρικνωθείκατά 1,4% το τέταρτο τρίμηνο και

να διολισθήσει σε ύφεση το πρώτοτρίμηνο του 2019, με το ΑΕΠ τηςνα μειώνεται κατά 2,1%. Η Τουρκία,άλλοτε η εκλεκτή των επενδυτώνανάμεσα στις αναδυόμενες οικο-νομίες, έχει πληγεί φέτος από τηθεαματική πτώση της τουρκικήςλίρας, που έχει χάσει περίπου το30% της αξίας της από τις αρχέςτου έτους και έχει εκτοξεύσει τονπληθωρισμό στο 25%. Χθες τοτουρκικό νόμισμα κυμαινόταν σεεπίπεδα γύρω στις 5,3475 τουρκικέςλίρες προς ένα δολάριο. Μετά τηνεπιθετική αύξηση των επιτοκίωνπου αποφάσισε η Τράπεζα τηςΤουρκίας τον Σεπτέμβριο αλλά καιτη βελτίωση των σχέσεων της Α-γκυρας με την Ουάσιγκτον χάρηστην απελευθέρωση του Αμερικα-νού πάστορα Μπράνσον, η τουρ-κική λίρα έχει ανακάμψει μερικώς.Η ύφεση μοιάζει, πάντως, αναπό-φευκτη. Σε μεγάλο βαθμό θεωρείταιυπεύθυνος για τα δεινά της τουρ-κικής οικονομίας ο Τούρκος πρό-εδρος, Ταγίπ Ερντογάν, που με τοναυταρχισμό του έχει ενσπείρει α-βεβαιότητα στους επενδυτές.

Νέες ενδείξεις ύφεσηςγια την τουρκική οικονομία

Ελπίδες για κατ’ αρχήν συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας στη συνάντηση του G20 στο Μπουένος ΑϊρεςΜε τη σύνοδο του G20 να απέχει μόλιςδύο εβδομάδες, ο Αμερικανός υπουργόςΕμπορίου Γουίλμπουρ Ρος δήλωσε σεεκδήλωση στο Τέξας πως κάθε επικοι-νωνία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας αυτή τηστιγμή είναι απλώς προπαρασκευαστική,αναφερόμενος και στην απάντηση τηςΚίνας τη Δευτέρα στις αμερικανικές α-παιτήσεις για μεταρρυθμίσεις στον το-μέα του εμπορίου.

Ο Ρος εκτιμά ότι το καλύτερο σενάριοστη συνάντηση του G20, που θα λάβειχώρα στο Μπουένος Αϊρες στις 30 Νο-εμβρίου, είναι οι πρόεδροι ΗΠΑ - Κίνας,Τραμπ και Σι, να συμφωνήσουν σε έναγενικό πλαίσιο συζητήσεων, ώστε ναδιευθετήσουν εν καιρώ τις εμπορικέςτους διαφορές. «Σίγουρα δεν θα έχουμε

κάποια πλήρη επίσημη συμφωνία μέχριτον Ιανουάριο. Αδύνατο», υποστηρίζειο Ρος θεωρώντας ότι οι δύο ηγέτες δενθα συζητήσουν λεπτομέρειες.

Ωστόσο παραμένει βέβαιος ότι κάποιαστιγμή στο μέλλον –χωρίς να προσδιο-ρίζει πότε ακριβώς– όσο δύσκολη καιαν είναι η αποστολή των δύο προέδρων,θα καταλήξουν σε συμφωνία. Η μακριάλίστα των απαιτήσεων των ΗΠΑ περι-λαμβάνει 142 ζητήματα, τα οποία γιανα συζητηθούν και να συμφωνηθούνεπισήμως απαιτούν πολύ περισσότερο

χρόνο. Ηδη η κινεζική επιστολή πουπαραδόθηκε τη Δευτέρα στους Αμερι-κανούς αξιωματούχους, παρότι δεν πε-ριείχε υποχωρήσεις σε σημαντικά ζη-τήματα, δείχνει ποια θέματα διατίθεταιη Κίνα να διαπραγματευτεί, κάνονταςένα βήμα προόδου για τις σχέσεις τωνδύο χωρών. Οι δηλώσεις του Ρος δείχνουντη διάθεση της αμερικανικής πλευράςνα προχωρήσει τις διαπραγματεύσεις,ταυτόχρονα όμως γίνεται εμφανής ηδυσκολία κλεισίματος συμφωνίας μετην Κίνα που να ικανοποιεί και τις δύο

πλευρές. Χρόνος και χρήμα είναι οι δύοσημαντικότερες πιέσεις που ασκούνταιστις δύο χώρες για διευθέτηση των ε-μπορικών προβλημάτων. Με σημείο εκ-κίνησης την 1η Ιανουαρίου του 2019,ο Αμερικανός πρόεδρος θα επιβάλει αυ-ξημένους δασμούς ύψους 25% σε εισα-γωγές κινεζικών προϊόντων ευρείας κα-τανάλωσης αξίας 200 δισ. δολαρίων.Δασμοί 10% στα ίδια προϊόντα έχουνεπιβληθεί από τον Σεπτέμβριο από τηνκυβέρνηση Τραμπ, προκειμένου να ε-ξαναγκάσει και να επιταχύνει την απά-

ντηση της Κίνας στις απαιτήσεις της.Ως αντίποινα, η Κίνα επέβαλε δασμούςσε εισαγωγές αγαθών αμερικανικήςπροέλευσης 60 δισ. δολαρίων. Ο Αμε-ρικανός υπουργός Εμπορίου αντιμετω-πίζει ως ξεχωριστό το ζήτημα των εν-διάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ. Το εσω-τερικό πολιτικό προσκήνιο δεν θα επη-ρεάσει με καθοριστικό τρόπο τις δια-πραγματεύσεις ΗΠΑ και Κίνας και επο-μένως θα ήταν χρήσιμο να αγνοήσουντο αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών,σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ρος.

Ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος (φωτ.) θεωρεί ότι το καλύτερο σενάριο στη συνάντηση του G20, που θα λά-βει χώρα στο Μπουένος Αϊρες στις 30 Νοεμβρίου, είναι οι πρόεδροι ΗΠΑ - Κίνας, Τραμπ και Σι, να συμφωνήσουν σε ένα γενικόπλαίσιο συζητήσεων, ώστε να διευθετήσουν εν καιρώ τις εμπορικές διαφορές τους.

<<<<<<

«Σίγουρα δεν θα έχουμεκάποια πλήρη επίσημησυμφωνία έωςτον Ιανουάριο», εκτιμάο υπ. Εμπορίου των ΗΠΑ.

«Αν αρχίσουν οι εταιρείες να γίνονται περισσότερο αβέβαιες για την πορεία της ανάπτυξης και του πληθωρισμού, η συμπίεση του περιθωρίου κέρδους ενδεχομένως να α-ποδειχθεί πιο επίμονη», εξήγησε χθες ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, μιλώντας σε τραπεζικό συνέδριο στη Φρανκφούρτη.

Ορισμένες χώρες, όπως το Βιετνάμ, ηΜαλαισία και η Ταϊλάνδη, αναμένεταιμακροπρόθεσμα να ωφεληθούν από τηνεμπορική διένεξη Ηνωμένων Πολιτειώνκαι Κίνας, όπως αναφέρει ο Νικ Μάρο,αναλυτής της μονάδας Intelligence Unitτου έγκυρου οικονομικού περιοδικούThe Economist.

Παράλληλα, σε βραχυπρόθεσμο ορί-ζοντα η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ταϊ-βάν και η Σιγκαπούρη, οι οποίες εξαρ-τώνται σε μέγιστο βαθμό από τις εξα-γωγές τους στην Κίνα, αναμένεται ναδεχθούν κάποιο πλήγμα. «Οσο κλιμα-κώνεται η εμπορική διένεξη μεταξύ Ου-άσιγκτον και Πεκίνου, θα παρατηρηθείαναστάτωση στη νοτιοανατολική Ασία,η οποία θα είναι εκτεταμένη μεν, σύ-ντομης διάρκειας δε», επισημαίνει οΝικ Μάρο. «Αλλοι θα κερδίσουν, βέβαια.

Ούτως ή άλλως, τα συστήματα τηςπρομηθευτικής αλυσίδας στη νοτιοα-νατολική Ασία είναι απίστευτα αλλη-λεξαρτώμενα». Επιπλέον, σημειώνει ότι«τα πεδία μαχών» στον σινοαμερικανικόπόλεμο θα είναι κυρίως η υψηλή τεχνο-λογία, τα αυτοκίνητα και η γεωργία. Ει-δικά το Βιετνάμ και η Μαλαισία θα ω-φεληθούν ως εξής: Οσες εταιρείες υψη-

λής τεχνολογίας είναι ήδη παρούσεςθα μεταφέρουν επενδύσεις και παρα-γωγή σε αυτές από την Κίνα ειδικά γιαπροϊόντα ευρείας κατανάλωσης, όπωςοι φορητοί υπολογιστές και τα κινητάτηλέφωνα.

«Οι περισσότεροι δασμοί έχουν επι-

βληθεί σε εξαρτήματα ηλεκτρονικώνσυσκευών και εξοπλισμό», σημειώνειο κ. Μάρο. «Αναμένουμε να επιβληθούνκαι στα τελικά προϊόντα, εντείνονταςτη δημόσια συζήτηση για τον ρόλο τηςτεχνολογίας στην εθνική ασφάλεια».Στην αυτοκινητοβιομηχανία τώρα, οι

αμερικανικοί δασμοί επί των κινεζικήςκατασκευής ανταλλακτικών θα προκα-λέσει αναπροσαρμογές στην προμη-θευτική αλυσίδα. Αναμένεται να γίνουνεπενδύσεις σε ανταγωνιστικές επιχει-ρήσεις ανταλλακτικών σε Ταϊλάνδη καιΜαλαισία, ώστε να τροφοδοτούνται οιΑμερικανοί – είναι οι μεγαλύτεροι κα-ταναλωτές του κόσμου σε εξαρτήματακαι ανταλλακτικά, τα οποία προμηθεύ-ονται συνήθως από την Κίνα. Οπως α-ναφέρει η έκθεση του Economist, η Μα-λαισία έχει 800 εταιρείες ανταλλακτικώνκαι ένα ευρύτατο δίκτυο εξαγωγών τωνπροϊόντων αυτών.

Τέλος, αναλυτές διατυπώνουν ερω-τήματα σχετικά με το εάν θα επηρεαστείη στάση των ΗΠΑ προς την Κίνα χάριςστην ενίσχυση των Δημοκρατικών έ-ναντι των Ρεπουμπλικανών στη Βουλήτων Αντιπροσώπων . Ωστόσο, όπως α-ναφέρει το CNΒC, τα δύο κόμματα τάσ-σονται υπέρ μίας σκληρής στάσης στοεμπόριο με την Κίνα, καθώς και στηνπροστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.Οπότε, «η κατάσταση θα παραμείνειίδια και πιθανώς να επιδεινωθεί», τονίζει,τέλος, ο Στίβεν Οκαν, ανώτατος σύμ-βουλος της McLarty Associates.

Οι χώρες που κερδίζουν από τον εμπορικό πόλεμο

Μακροπρόθεσμα οφέλη για Βιετνάμ, Μαλαισία, Ταϊλάνδη «βλέπει» ο Economist.

Με τον υψηλότερο ρυθμό των τε-λευταίων δέκα χρόνων αυξήθηκανοι μισθοί στη Βρετανία κατά τοτρίτο τρίμηνο του 2018 λόγω τωνχαμηλών ποσοστών ανεργίας καιτης μειωμένης εισροής Ευρωπαίωνμεταναστών που αναζητούν εργα-σία, σύμφωνα με χθεσινά στοιχείατης βρετανικής στατιστικής αρχής(ONS). Οι αποδοχές των Βρετανών,χωρίς να υπολογίζονται τα μπόνους,αυξήθηκαν κατά 3,2% σε σχέσημε την ίδια περίοδο το 2017. Ο ρυθ-μός αύξησης των μισθών είναι υ-ψηλότερος από τον πληθωρισμόκαι αντισταθμίζει τα δυσμενή α-ποτελέσματα που προκαλεί το ε-πικείμενο Brexit στην οικονομία.Η αύξηση των μισθών είναι απο-τέλεσμα της εξασθένησης της στερ-λίνας –χθες το βράδυ η ισοτιμίαήταν στο 1,29 δολ.– και της ανόδουτου πληθωρισμού από τον Ιούνιοτου 2016, όταν αποφασίστηκε τοBrexit. Το ποσοστό της απασχό-λησης ανέρχεται στο 75,5%, δη-λαδή σε 32,4 εκατ. εργαζομένουςπου έχουν κυρίως πλήρη απασχό-ληση, σύμφωνα με τα στατιστικάτης ONS. Το ποσοστό ανεργίαςείναι 4,1% του εργατικού δυναμι-κού, αυξημένο από 4% που ήτανστο δεύτερο τρίμηνο, αλλά διατη-ρώντας γενικά καθοδική πορείααπό το 2008.

Η χώρα λόγω της επικείμενηςαποχώρησής της από την Ε.Ε. στα-μάτησε να αποτελεί ελκυστικόπροορισμό για όσους Ευρωπαίουςαναζητούσαν εργασία. Το τρίτο

τρίμηνο παρατηρήθηκε μείωσηκατά 15% της εισροής Ευρωπαίωνμεταναστών προς αναζήτηση α-πασχόλησης, δηλαδή 132.000 λι-γότεροι μετανάστες σε σχέση μετο 2017. Αυτοί προέρχονται κυρίωςαπό την Πολωνία, την Τσεχία καιάλλες χώρες της Ανατολικής Ευ-ρώπης και εργάζονται κυρίως στουςτομείς της γεωργίας και της μετα-ποίησης, όπου πλέον σύμφωνα μετα στατιστικά της ONS παρατη-ρούνται ελλείψεις στο ανθρώπινοδυναμικό.

Η κεντρική τράπεζα της Αγγλίαςεκτιμά ότι η μείωση του αριθμούτων εργαζομένων που έρχονταιαπό την υπόλοιπη Ε.Ε. θα μειώσειμακροπρόθεσμα τη δυνατότηταανάπτυξης της οικονομίας.

Αυξήθηκαν 3,2% οι μισθοί στη Βρετανία το γ΄ τρίμηνο

Το ποσοστό της απασχόλησης ανέρ-χεται στο 75,5%, δηλαδή σε 32,4 ε-κατ. εργαζομένους που έχουν κυ-ρίως πλήρη απασχόληση.

11-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 20/11/18 18:00 Page 11

12 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Δ Ι Ε Θ Ν Η

Μετά τη συρρίκνωση της γερμανικήςοικονομίας κατά 0,2% το τρίτο τρί-μηνο, πλέον δεν είναι εφικτή η επί-τευξη ρυθμού ανάπτυξης 1,8% για τοσύνολο του 2018, σύμφωνα με τουςοικονομολόγους κορυφαίων γερμα-νικών οικονομικών ινστιτούτων.

Η συρρίκνωση της μεγαλύτερης οι-κονομίας της Ευρώπης το προηγού-μενο τρίμηνο, για πρώτη φορά απότις αρχές του 2015, αποδίδεται τόσοστον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ - Κίναςκαι στη γενικότερη άνοδο του οικο-νομικού προστατευτισμού όσο καιστα προβλήματα που αντιμετωπίζει

η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανίαμε το νέο παγκόσμιο πρότυπο εκπο-μπών αέριων ρύπων. «Για να επιτευ-χθεί ρυθμός ανάπτυξης 1,8% φέτος,θα πρέπει στη διάρκεια του τελευταίατριμήνου του έτους η οικονομική πα-ραγωγή να αυξηθεί στο 1,3% (σε τρι-μηνιαία βάση). Δεν προβλέπουμε νακαλυφθεί τόσο μεγάλο μέρος (της α-πώλειας)», είπε στο Reuters ο ΣτέφανΚόοθς του Ινστιτούτου του Κιέλουγια την Παγκόσμια Οικονομία (IFW).Με την εκτίμηση αυτή συμφωνεί καιο Κλάους Μίχελσεν, επικεφαλής οι-κονομολόγος του Ινστιτούτου Οικο-νομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIWBerlin). «Πράγματι, προβλέπουμε α-νάκαμψη (του ρυθμού ανάπτυξης),

αλλά τόσο μεγάλη θα με εξέπληττε»,σχολίασε.

Την ίδια άποψη έχουν και οι οικο-νομολόγοι του Ινστιτούτου Ifo τουΜονάχου. Προβλέπουν πως η γερ-μανική οικονομία θα αναπτυχθεί μερυθμό 0,4% (σε τριμηνιαία βάση) τοτέταρτο τρίμηνο του 2018, πρόβλεψηπου αν επαληθευτεί, θα σημαίνει πωςγια ολόκληρο το 2018 η γερμανικήοικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό1,5%.

Η γερμανική κυβέρνηση προβλέπειπως η οικονομία θα αναπτυχθεί μερυθμό 1,8% τόσο το 2018 όσο και το2019. Ωστόσο, η επιβράδυνση της οι-κονομίας στη διάρκεια του 2018 καιη επιδείνωση του επιχειρηματικούκλίματος σημαίνουν πως πλέον είναιαμφίβολη η επίτευξη του στόχου καιγια το 2019.

Ο Τίμο Βολμερσόιζερ, οικονομολό-γος του Ifo, επισημαίνει στο Reutersπως για να επιτευχθεί ο στόχος οικο-νομικής ανάπτυξης 1,8% το 2019,είναι ανάγκη η γερμανική οικονομίανα αναπτυχθεί με ρυθμό ανάπτυξης0,6% (σε τριμηνιαία βάση). «Ωστόσο,τόσο ισχυρή αρχή το 2019 φαντάζειμάλλον απίθανη στο πλαίσιο της ε-πιδείνωσης του επιχειρηματικού κλί-ματος κατά το 2018», εξηγεί στοReuters.

Το γερμανικό υπουργείο Οικονομίαςθεωρεί πως η οικονομία θα ανακάμψειτο τέταρτο τρίμηνο του 2018, με βα-σικό επιχείρημα ότι η συρρίκνωσητο τρίτο τρίμηνο οφείλεται σε παρο-δικούς παράγοντες, όπως αρνητικέςεξελίξεις στο εξωτερικό εμπόριο καθώςοι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίεςδυσκολεύονται να προσαρμοστούν

στα νέα παγκόσμια πρότυπα αέριωνρύπων (WLTP). «Συρρίκνωση ύψους0,2% δεν αποτελεί καταστροφή», είχεσχολιάσει την Τετάρτη ο Πέτερ Αλ-τμάιερ, υπουργός Οικονομίας της Γερ-μανίας. «Η Γερμανία δεν είναι αντι-μέτωπη με οικονομικό πρόβλημα,αλλά μάλλον με πρόβλημα στον κλάδοτων αυτοκινήτων. Εξαιτίας του αργούρυθμού πιστοποίησης των αυτοκινή-των, έπρεπε να περιοριστεί σημαντικάη παραγωγή τους, με αρνητικές επι-πτώσεις και για άλλους κλάδους τηςοικονομίας», εξηγεί ο Αντρέας Σόιερλετης DekaBank. Το γερμανικό υπουρ-γείο Οικονομικών υπολογίζει ότι ηαργή προσαρμογή στο νέο πρότυποWLTP αφαίρεσε 0,4 ποσοστιαίες μο-νάδες από το γερμανικό ΑΕΠ το τρίτοτρίμηνο του 2018 και πως θα συνεχι-στεί η ανοδική τάση της γερμανικήςοικονομίας μόλις πάψουν να ισχύουνοι παροδικοί παράγοντες.

Ομως οι οικονομολόγοι του ΚέντρουΕυρωπαϊκών Οικονομικών Ερευνών(ZEW) προειδοποίησαν την Τρίτη ότιοι επενδυτές δεν περιμένουν ταχείαανάκαμψη της γερμανικής οικονομίαςαπό την επιβράδυνση του τρίτου τρι-μήνου. Την Τετάρτη η Ενωση Γερμα-νικών Βιομηχανιών (BDI) είχε αναθε-ωρήσει προς το χειρότερο, για δεύτερηφορά σε διάστημα δύο μηνών, τηνπρόβλεψη για τον ρυθμό ανάπτυξηςτων εξαγωγών το 2018, στο 3% από3,5% που προέβλεπε προηγουμένως.

Επίσης, τον Οκτώβριο το γερμανικόΕμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελη-τήριο είχε αναθεωρήσει την πρόβλεψηγια τον ρυθμό ανάπτυξης της οικο-νομίας το 2018 στο 1,8% από 2,2%που προέβλεπε προηγουμένως.

<<<<<<

Το γερμανικό υπουργείοΟικονομίας θεωρεί πωςη οικονομία θα ανακάμψει το τέταρτο τρίμηνο.

Κατεβάζει ταχύτητα η γερμανική οικονομία το 2018Δεν είναι εφικτή η επίτευξη ρυθμού ανάπτυξης 1,8% για το 2018 - Η επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος στις βασικές αιτίες

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να επιβεβαιώσει στη συνεδρίαση της 13ης Δεκεμβρίου την απόφαση για ολοκλή-ρωση της ποσοτικής χαλάρωσης στο τέλος του έτους.

Νέα προσπάθεια διευθέτησης των εμπο-ρικών διαφωνιών με την Ουάσιγκτον ε-πιχειρεί το Πεκίνο, προτείνοντας σειράμεταρρυθμίσεων που ωστόσο δεν φαί-νεται να ανταποκρίνονται στις απαιτήσειςτου Αμερικανού προέδρου. Σύμφωνα μεαποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters,αυτή τη φορά οι προτάσεις του Πεκίνουυποβλήθηκαν με γραπτή επιστολή προςτην Ουάσιγκτον και η κίνηση αναμένεταινα οδηγήσει σε νέο γύρο επίσημων ε-παφών ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερεςοικονομίες του κόσμου.

Την πληροφορία ανέφεραν στο Reutersτρεις πηγές προσκείμενες στην αμερι-κανική κυβέρνηση, χωρίς πάντως να ε-

πεκταθούν σχετικά με το περιεχόμενοτης επιστολής. Αρκέστηκαν να αναφέρουνπως επρόκειτο για μια αναδιατύπωσηπαλαιότερων υποσχέσεων της Κίνας,αλλά προσέθεσαν πως η κίνηση θεωρή-θηκε αναγκαία για την επανέναρξη τωνδιαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ. Στις α-παιτήσεις της Ουάσιγκτον είναι να εγκα-ταλείψει το Πεκίνο την πολιτική κλοπήςτεχνογνωσίας από τις αμερικανικές επι-χειρήσεις και γενικότερα την κλοπή πνευ-ματικής ιδιοκτησίας, να ανοίξει τις αγορέςστον διεθνή ανταγωνισμό αλλά και νασεβαστεί τους διεθνείς κανόνες του ε-μπορίου.

Οι δύο πλευρές έχουν διακόψει κάθεεμπορική διαπραγμάτευση εδώ και μήνες.Μία από τις πηγές ανέφερε πως το Πεκίνοζητάει με την εν λόγω επιστολή να άρειη Ουάσιγκτον τους δασμούς που έχει ε-πιβάλει σε εισαγωγές κινεζικών προϊόντωναξίας 250 δισ. δολαρίων. Η ίδια πηγή προ-σέθεσε με έμφαση, «δεν πλησιάζουν μια

καλή συμφωνία για το εμπόριο, δεν βρί-σκονται στο ίδιο σύμπαν». Από κινεζικήςπλευράς, ο Γκάο Φενγκ, εκπρόσωπος τουκινεζικού υπουργείου Εμπορίου, δήλωσεχθες πως οι δύο χώρες έχουν αρχίσει εκνέου επαφές «σε υψηλό επίπεδο» μετάτην τηλεφωνική συνδιάλεξη που είχανπροσφάτως ο πρόεδρος Τραμπ και ο πρό-εδρος Σι.

Ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεταινα συναντηθεί με τον Κινέζο ομόλογότου Σι Τζινπίνγκ στα τέλη Νοεμβρίου,όταν οι δύο άνδρες θα παρευρεθούν στησύνοδο του G20 στην Αργεντινή. Πολλοίαναλυτές θεωρούν πιθανότερο σενάριοότι οι δύο ηγέτες θα κηρύξουν κάποιουείδους ανακωχή στην Αργεντινή και θασυνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις, χωρίςνα υλοποιήσουν τις απειλές για περαιτέρωμέτρα αντεκδίκησης. Σύμφωνα, άλλωστε,με πηγές του αμερικανικού υπουργείουΟικονομικών είχε προηγηθεί την Τρίτησυνομιλία της αμερικανικής διαπραγμα-τευτικής ομάδας για εμπορικά θέματαμε την κινεζική μέσω τηλεδιάσκεψης. ΗΟυάσιγκτον έχει, πάντως, δηλώσει ότιδεν προτίθεται να αρχίσει ξανά επίσημεςσυνομιλίες με το Πεκίνο αν η Κίνα δενυποβάλει προτάσεις που να ανταποκρί-νονται στις ανησυχίες της αμερικανικήςκυβέρνησης. Επειτα από τηλεφωνικήσυνδιάλεξη που είχε με τον Κινέζο πρό-εδρο στις αρχές του μήνα, ο Αμερικανόςπρόεδρος είχε εκφράσει την προσδοκίαότι οδεύει προς εμπορική συμφωνία μετην Κίνα. Την ίδια στιγμή όμως δήλωνεέτοιμος να επιβάλει περισσότερους δα-σμούς σε κινεζικά προϊόντα αν δεν επι-τευχθεί πρόοδος στις διμερείς επαφές.

Οι δασμοί 10% που έχει επιβάλει ηΟυάσιγκτον σε κινεζικές εισαγωγές αξίας200 δισ. δολαρίων πρόκειται να αυξηθούνστο 25% από την 1η Ιανουαρίου. Ο Ντό-ναλντ Τραμπ, άλλωστε, έχει απειλήσεινα επιβάλει δασμούς στα υπόλοιπα κι-νεζικά προϊόντα που εισάγονται στις Η-ΠΑ. Πρόκειται για εισαγωγές αξίας 267δισ. δολαρίων.

Επανεκκίνηση εμπορικών διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ επιχειρεί η Κίνα

<<<<<<

Αυτή τη φορά οι προτάσειςτου Πεκίνου υποβλήθηκανμε γραπτή επιστολήπρος την Ουάσιγκτον.

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ

Στη 15η θέση της παγκόσμιας κατά-ταξης με τις ακριβότερες εμπορικέςοδούς ανά χώρα αναρριχήθηκε κατάτη διάρκεια του τελευταίου χρόνουη οδός Ερμού, η οποία έχει βάλει«πλώρη» να επιστρέψει στην πρώτηδεκάδα, στην οποία βρισκόταν τηνπερίοδο πριν από την οικονομικήκρίση. Σύμφωνα με τα στοιχεία πουπεριλαμβάνονται στην τελευταία ε-τήσια έκθεση της αμερικανικής ε-ταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινή-των Cushman & Wakefield (στην Ελ-λάδα εκπροσωπείται από τηνCushman Proprius), το ετήσιο ενοίκιοενός καταστήματος στην οδό Ερμούανέρχεται πλέον σε 3.000 ευρώ/τ.μ.ετησίως, έναντι 2.640 ευρώ/τ.μ. μετάτην αντίστοιχη περυσινή έρευνα.

Ως εκ τούτου, η Ερμού αναρριχή-θηκε φέτος τέσσερις θέσεις, απότην 19η που βρισκόταν το 2017 καιτην 25η θέση το 2016.

Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι ηανάκαμψη που έχει σημειωθεί τηντελευταία διετία. Σήμερα, το μέσοκόστος ενοικίασης ενός καταστή-ματος στο τμήμα της οδού που βρί-σκεται εγγύτερα στην πλατεία Συ-ντάγματος (που είναι και το πιο πε-

ριζήτητο σημείο) αγγίζει τα 250 ευ-ρώ/τ.μ. μηνιαίως, έναντι 220ευρώ/τ.μ. πριν από ένα χρόνο και190 ευρώ ευρώ/τ.μ. το 2016. Εν ο-λίγοις, η αύξηση των τιμών των ε-νοικίων, τον τελευταίο χρόνο είναιτης τάξεως του 13,5%, αλλά σε σχέσημε πριν από δύο χρόνια ανέρχεταιστο εντυπωσιακό 28%, που συνιστάτη μεγαλύτερη άνοδο στο σύνολοτης αγοράς ακινήτων το συγκεκρι-μένο διάστημα. Υπενθυμίζεται ότιστο απόγειο της κρίσης στην αγοράτων εμπορικών καταστημάτων, το2013, η οδός Ερμού είχε υποχωρήσειμέχρι και την 31η θέση στη σχετικήλίστα που επιμελείται η Cushman& Wakefield, προτού αρχίσει να α-ναρριχάται έκτοτε. Στον αντίποδα,κατά την περίοδο πριν από την οι-κονομική κρίση, η Ερμού είχε φθάσειμέχρι και την πρώτη δεκάδα παγκο-σμίως, καθώς το μέσο ενοίκιο είχεανέλθει σε 360 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαίαβάση, προτού υποχωρήσει μέχρι τα150 ευρώ/τ.μ.

Ωθηση και από AirbnbΣε κάθε περίπτωση, η Ερμού δεν

απώλεσε τον τίτλο του εμπορικό-τερου δρόμου της Αθήνας ούτε κατάτην περίοδο της κρίσης. Πλέον, η

ανάκαμψή της είναι σαφώς ταχύτερηάλλων εμπορικών οδών, όχι μόνολόγω των παραδοσιακών πλεονε-κτημάτων, που την έφεραν στη θέσηαυτή εξαρχής, δηλαδή την εγγύτηταστο ιστορικό κέντρο και στην πλα-τεία Συντάγματος, αλλά και λόγωτης εκτίναξης του φαινομένου τωνβραχυχρόνιων μισθώσεων. Οπως α-ναφέρουν στελέχη της αγοράς ακι-νήτων, οι δημοφιλέστερες γειτονιέςγια την ενοικίαση διαμερισμάτωνμέσω πλατφορμών, όπως η Airbnb,βρίσκονται πέριξ της Ερμού. Το Κου-κάκι, η Ακρόπολη, το Μοναστηράκικαι γενικότερα το εμπορικό τρίγωνο,αποτελούν τα πλέον περιζήτητα ση-μεία για τους ξένους επισκέπτες.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας

διετίας, νέα καταστήματα στην Ερμούλειτούργησαν η Forever21 και ηBertolucci. Ενδεικτικό της βελτίωσηςτης ζήτησης είναι ότι πλέον στηνΕρμού έχει επιστρέψει και ο περί-φημος «αέρας», δηλαδή η άυλη ε-μπορική αξία, ο οποίος ζητείται πλέοναπό όλο και περισσότερους ιδιοκτή-τες, με τις εμπορικές αλυσίδες ναείναι πρόθυμες να καταβάλουν υψηλάποσά, καθώς το ποσοστό διαθεσι-μότητας κενών καταστημάτων κι-νείται πλέον κάτω από το 10%.

Ως εκ τούτου, έντονη είναι και ηκινητικότητα μεταξύ των ενδιαφε-ρόμενων επενδυτών για την απόκτη-ση καταστημάτων στην Ερμού. Γιαπαράδειγμα, φέτος, τόσο η ΕθνικήΠανγαία όσο και η Trastor επένδυσαν

στην οδό. Η πρώτη απέκτησε ένακτίριο στη συμβολή των οδών Ερμού66 και Αγ. Ειρήνης 7, αντί ποσού 5,7εκατ. ευρώ. Πρόκειται για κτίριο συ-νολικής επιφάνειας 2.525 τ.μ., για τοοποίο θα δαπανηθεί επιπλέον 1,3εκατ. ευρώ για την αποκατάστασηκαι διαμόρφωσή του σε κτίριο μεικτήςχρήσης, με άξονες τη φιλοξενία (ξε-νοδοχείο), το εμπόριο και την εστίαση.Αντίστοιχα, η Trastor AEEAΠ προ-χώρησε στην απόκτηση καταστή-ματος κοντά στην πλατεία Συντάγ-ματος, καθώς επικράτησε σε δημόσιοπλειστηριασμό για ακίνητο επί τηςΕρμού 16-18. Πρόκειται για κατάστημαεπιφάνειας 109,12 τ.μ., για το οποίοκαταβλήθηκε τίμημα 2,56 εκατ. ευρώ,δηλαδή περίπου 23.450 ευρώ/τ.μ.

Η Ερμού, 15ος ακριβότερος εμπορικός δρόμος στον κόσμο Οι τιμές των ενοικίων είναι αυξημένες κατά 28% συγκριτικά με το 2016

<<<<<<

Ενδεικτικό της βελτίω-σης είναι ότι στην Ερμούέχει επιστρέψει καιο περίφημος «αέρας».

Ο Αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να συναντηθεί με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίν-γκ στα τέλη Νοεμβρίου.

12-OIK_ΔΙΕΘΝΗ_KATHI 20/11/18 18:01 Page 12

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 13Δ Ι Ε Θ Ν Η

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Εκατοντάδες μηνύματαηλεκτρονικού ταχυδρομείου μέσωτου προσωπικού της λογαριασμού φέ-ρεται να απέστειλε η κόρη του προέ-δρου Τραμπ και σύμβουλος του ΛευκούΟίκου, Ιβάνκα, στα οποία συζητούσευπηρεσιακά θέματα, σύμφωνα με ε-πιβεβαιωμένες πληροφορίες της εφη-μερίδας Washington Post. Ο συνήγο-ρος της κ. Τραμπ δήλωσε χθες ότι ταμηνύματα είχαν σταλεί πριν η Ιβάνκαενημερωθεί για τους κανόνες επικοι-νωνιών και ότι έκτοτε έπαψε να χρη-σιμοποιεί τον λογαριασμό της για θέ-ματα του Λευκού Οίκου.

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκ-στρατείας του 2016, ο σημερινός πρό-εδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε επανει-λημμένως χαρακτηρίσει την αντίπαλότου, Χίλαρι Κλίντον, «απειλή για τηνεθνική ασφάλεια» για τη χρήση προ-

σωπικού email κατά τη διάρκεια τηςθητείας της ως υπουργού Εξωτερικών.Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρα-τείας, ο Τραμπ είχε εγκαινιάσει το σύν-θημα «Κλείστε τη φυλακή!», ζητώνταςτην τιμωρία της κ. Κλίντον για τη χρήσητου προσωπικού της email για υπηρε-σιακά ζητήματα. Στέλεχος του ΛευκούΟίκου επέμενε χθες ότι τα emails τηςκ. Τραμπ δεν περιείχαν διαβαθμισμένεςπληροφορίες και ότι η Ιβάνκα διέκοψεαμέσως τη μέθοδο επικοινωνίας αυτή,αφότου πληροφορήθηκε τους κανόνες.Μέλη της νομικής οργάνωσης AmericanOversight, παντως, επισήμαναν ότι ηαποκάλυψη του «ατοπήματος» της κ.Τραμπ πρέπει να ερευνηθεί από τη Δι-καιοσύνη και το Κογκρέσο, καθώς «ηπροεδρική οικογένεια δεν είναι υπεράνωτου νόμου».

A.P.

Το προσωπικό της emailχρησιμοποιούσε η Ιβάνκα

«Αφήστε ελεύθερο τον Ντεμιρτάς»Την άμεση αποφυλάκιση του ΣελαχατίνΝτεμιρτάς, ηγέτη του αριστερού φι-λοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρα-τίας των Λαών (HDP), ζήτησε από τηνΤουρκία το Ευρωπαϊκό ΔικαστήριοΑνθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ).

Στην απόφαση του Δικαστηρίου,που εδρεύει στο Στρασβούργο, τονί-ζεται ότι η προφυλάκιση του Ντεμιρτάςέχει διαρκέσει περισσότερο απ’ ό,τιθα μπορούσε να δικαιολογηθεί. Μετην ίδια απόφαση η Τουρκία υποχρε-ώνεται να καταβάλει στον ενάγοντα10.000 ευρώ για ηθική αποζημίωσηκαι 15.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα.

Ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς ήταν αρ-χηγός του HDP, τρίτου σε δύναμηκόμματος στην τουρκική Βουλή μεποσοστό 11,7%, μέχρι τον Νοέμβριοτου 2016, όταν συνελήφθη με κατη-γορίες για υποστήριξη της τρομοκρα-τίας. Η Αγκυρα θεωρεί το HDP πολιτικόβραχίονα της ένοπλης, αποσχιστικήςοργάνωσης των Κούρδων ΡΚΚ, κάτιπου το ίδιο το κόμμα σταθερά αρνείται.Ο Ντεμιρτάς καταδικάστηκε τον Σε-πτέμβριο σε φυλάκιση τεσσάρων χρό-νων για μια ομιλία που είχε δώσει το2013, αλλά άσκησε έφεση. Συνεχίζειόμως να κρατείται γιατί αντιμετωπίζεισειρά άλλων, παρεμφερών κατηγο-ριών, οι οποίες θα μπορούσαν να του

επιφέρουν ποινές κάθειρξης που θαφθάνουν αθροιστικά μέχρι και τα 142χρόνια.

Αμέσως μετά την απόφαση του Ε-ΔΑΔ, ο συνήγορος του Ντεμιρτάς κα-τέθεσε αίτηση για την απελευθέρωσήτου. Ωστόσο, ο Τούρκος πρόεδροςΤαγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι οι απο-φάσεις του δικαστηρίου δεν είναι υ-ποχρεωτικές για την Τουρκία, προ-σθέτοντας ότι η χώρα του «θα απα-

ντήσει και θα βάλει τελεία και παύλα»στη διαμάχη. Αντίθετα με τους ισχυ-ρισμούς του, όμως, οι αποφάσεις τουΕΔΑΔ έχουν υποχρεωτικό χαρακτήραγια όλες τις χώρες που έχουν υπο-γράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση τωνΔικαιωμάτων του Ανθρώπου, στις ο-ποίες συγκαταλέγεται και η Τουρκία.

REUTERS

<<<<<<

Το Ευρωπαϊκό Δικαστή-ριο καταδίκασε τη συνε-χιζόμενη προφυλάκισητου ηγέτη του αριστερούφιλοκουρδικού κόμματος HDP.

Οπαδός του φιλοκουρδικού κόμματος HDP υψώνει μάσκα που απεικονίζει τονΝτεμιρτάς, σε διαδήλωση, στην Αγκυρα, τον περασμένο Ιούνιο.

ΛΟΝΔΙΝΟ. Κατά του προσχεδίου τηςΤερέζα Μέι για το Brexit θα ψηφίσειτην Κυριακή η κυβέρνηση της Ισπανίας,εφόσον οι δύο χώρες δεν έχουν κατα-λήξει σε ξεχωριστή συμφωνία για τονδιαφιλονικούμενο βρετανικό θύλακοτου Γιβραλτάρ, σύμφωνα με χθεσινέςδηλώσεις του πρωθυπουργού ΠέδροΣάντσεθ.

Η έγκριση του προσχεδίου της Βρε-τανής πρωθυπουργού στη Σύνοδο Κο-ρυφής της Ε.Ε. την Κυριακή δεν απαιτεί,όμως, ομοφωνία, παρά μόνον απλήπλειοψηφία, ενισχύοντας τις ελπίδεςτης πρωθυπουργού για προώθηση τουσχεδίου της για Brexit στις Βρυξέλλες.

Σε δηλώσεις του τη Δευτέρα, ο Ι-σπανός υπουργός Εξωτερικών, ΓιόζεπΜπορέλ, είπε ότι η Ισπανία δεν μπορείνα ψηφίσει υπέρ της έγκρισης τουσχεδίου της Τερέζα Μέι εφόσον το

θέμα του Γιβραλτάρ δεν έχει συμφω-νηθεί σε συνάντηση κορυφής μεταξύτων ηγετών των δύο εμπλεκόμενωνκρατών. Την απογοήτευσή του γιατη στάση της Ισπανίας εξέφρασε οεπικεφαλής της τοπικής κυβέρνησηςτου Γιβραλτάρ, Φαμπιάν Πικάρντο,χαρακτηρίζοντας καιροσκοπική τηναπόφαση της Μαδρίτης να εγείρειτο ζήτημα του θυλάκου σε αυτή τηχρονική συγκυρία.

Ο σημαντικότερος κίνδυνος για τασχέδια της κ. Μέι προέρχεται, όμως,από το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα(DUP) των προτεσταντών της ΒόρειαςΙρλανδίας, οι δέκα βουλευτές του ο-ποίου στηρίζουν την κυβέρνηση τωνΣυντηρητικών στη Βουλή των Κοινο-τήτων. Το DUP έχει εκφράσει τη δια-φωνία του για τη διατήρηση ανοικτώνσυνόρων μεταξύ της βρετανικής Βό-ρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίαςτης Ιρλανδίας.

Το κόμμα προέβη, μάλιστα, σε επί-δειξη δύναμης το βράδυ της Δευτέραςκατά τη διάρκεια ψήφισης νόμου τουυπουργείου Οικονομικών. Η κοινοβου-λευτική ομάδα του DUP προχώρησεέτσι σε αποχή από την ψηφοφορία τουνομοσχεδίου, καταψηφίζοντας μάλισταμία από τις τροπολογίες του.

REUTERSΟ Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σά-ντσεθ σε εκδήλωση στη Μαδρίτη.

Κατά του σχεδίου Brexit τάσσεται η Ισπανία ενόψει συνόδου

ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ. Ασυλο στην Ουγγαρίαεξασφάλισε ο τέως πρωθυπουργόςτης ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι, σύμ-φωνα με τοπική εφημερίδα και τηνείδηση επαλήθευσε λίγο αργότερακαι ο ίδιος με ανάρτησή του στα σό-σιαλ μίντια. Ο Γκρούεφσκι, ο οποίοςπαραιτήθηκε το 2016 έπειτα από δέκαχρόνια παραμονής στην εξουσία, ε-γκατέλειψε κρυφά τη χώρα του έξιμήνες αφότου καταδικάστηκε σε διετήκάθειρξη για διαφθορά κι ενώ είχεήδη εκδοθεί ένταλμα σύλληψης ειςβάρος του. Η αστυνομία προχώρησεσε αυτήν την ενέργεια επειδή δενεμφανίστηκε στη φυλακή για να αρ-χίσει να εκτίει την ποινή του μετάτην απόρριψη της έφεσης που είχεασκήσει στις 9 Νοεμβρίου.

Η εφημερίδα «Μαγιάρ Ιντόκ», πουδεν αποκάλυψε τις πηγές της, έγραψεότι η ουγγρική υπηρεσία Μετανά-στευσης και Ασύλου αποφάσισε ότιπληρούνται οι νομικές προϋποθέσειςγια την παροχή ασύλου. Ούτε η υ-πηρεσία ούτε εκπρόσωπος της ουγ-γρικής κυβέρνησης σχολίασαν τοδημοσίευμα. Ο Ούγγρος πρωθυπουρ-γός Βίκτορ Ορμπαν στήριξε τον ε-θνικιστή Γκρούεφσκι στις επαναλη-πτικές εκλογές του 2017 στην ΠΓΔΜκαι εξήρε τις προσπάθειες του κόμ-ματός του να σταματήσουν τις με-ταναστευτικές ροές μέσω των Βαλ-κανίων με προορισμό τη Δυτική Ευ-ρώπη. Το γραφείο του Ορμπαν ανα-κοίνωσε ότι το αίτημα ασύλου τουΓκρούεφσκι εξετάζεται από την αρ-μόδια υπηρεσία με βάση αμιγώς νο-μικά κριτήρια.

Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της ΣερβίαςΑλεξάνταρ Βούτσιτς επιβεβαίωσε ότιο καταζητούμενος πρωθυπουργός πέ-ρασε στην Ουγγαρία αφότου διέσχισεσυνοριακό πέρασμα μεταξύ Σερβίας- Ουγγαρίας, αλλά επέμεινε ότι δεν ή-ταν δυνατόν το Βελιγράδι να τον συλ-λάβει αφού δεν είχε εκδοθεί διεθνέςένταλμα σύλληψης. Ο Γκρούεφσκι έ-φθασε στον τελικό προορισμό του μέ-σω Αλβανίας, Μαυροβουνίου και Σερ-βίας, είπε ο Βούτσιτς στον τηλεοπτικόσταθμό Happy TV. Με βάση τον ισχυ-

ρισμό του ο πρώην πρωθυπουργόςτης ΠΓΔΜ διέσχισε πρώτα τα σύνορατης χώρας του με την Αλβανία, συνο-δευόμενος από δύο Ούγγρους υπη-κόους και χρησιμοποιώντας την ταυ-τότητά του, στη συνέχεια από τηνΑλβανία εισήλθε στο Μαυροβούνιομέσω του περάσματος Μποζάι. Αυτήήταν η διαδρομή που ακολούθησεστις 11 Νοεμβρίου, ενώ την επόμενη

μέρα έφθασε στη Σερβία για να κα-ταλήξει την ίδια μέρα στην Ουγγαρίαμέσω του περάσματος Χόργκος.

Καθυστερημένο ένταλμαΧρησιμοποίησε την ταυτότητά

του και ένα έγγραφο που του είχανδώσει οι αλβανικές αρχές, είπε ο Βού-τσιτς, ο οποίος κατηγόρησε τα Σκόπιαότι απέστειλαν με καθυστέρηση τοένταλμα σύλληψης της Ιντερπόλ.«Το διεθνές ένταλμα της Ιντερπόλμας εστάλη από τα Σκόπια στις 13Νοεμβρίου στις 19.35 το βράδυ. Τιπεριμένετε από μας; Να φυλακίζουμεανθρώπους, που δεν διώκονται καν,για να μην αναφερθώ στο διεθνές έ-νταλμα σύλληψης;», ήταν το σχόλιοτου Βούτσιτς, ο οποίος διευκρίνισεότι λέει την απόλυτη αλήθεια για τηφυγή του Γκρούεφσκι. Αξίζει να ση-

μειωθεί ότι οι σχέσεις των δύο αν-δρών ήταν στενές, όσο ο Γκρούεφσκιήταν στην εξουσία. Μετά την κυ-βερνητική αλλαγή στα Σκόπια, οι δι-μερείς σχέσεις επιδεινώθηκαν. Με-ταξύ άλλων, Σέρβοι αξιωματούχοι ι-σχυρίστηκαν ότι η νέα κυβέρνησητων Σκοπίων στην προσπάθειά τηςνα εφαρμόσει τη συμφωνία με τηνΕλλάδα αδιαφόρησε για τη λαϊκήβούληση, όπως αυτή εκφράστηκεμε τη χαμηλή συμμετοχή στο δημο-ψήφισμα.

Ο Σάσα Γιάνκοβιτς, ηγέτης της σερ-βικής αντιπολίτευσης, διατύπωσε ε-ρωτήματα για τη συνδρομή του Βού-τσιτς στη φυγή του Γκρούεφσκι καιπροειδοποίησε ότι αν αποδειχθείκάτι τέτοιο θα μπορούσε και ο ίδιοςο Σέρβος πρόεδρος να έχει την τύχητου πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ.

ΜΟΣΧΑ. Την οργή του Κρεμλίνου προ-καλούν οι παρεμβάσεις επικριτών τηςΡωσίας στη σημερινή ανάδειξη νέουεπικεφαλής της Ιντερπόλ. Σε εκείνουςπου «προσπαθούν να πολιτικοποιή-σουν» τη διαδικασία εκλογής νέουπροέδρου της διεθνούς υπηρεσίας, ό-πως ισχυρίζεται η Μόσχα, συγκατα-λέγονται οι επιχειρηματίες Μπιλ Μπρά-ουντερ και Μιχαήλ Χοντορκόφσκι,αλλά και ο γνωστότερος αντίπαλοςτου Βλαντιμίρ Πούτιν στη Ρωσία ΑλεξέιΝαβάλνι, καθώς και τέσσερις Αμερι-κανοί γερουσιαστές. Παράλληλα, ηΣερβία, υποστηριζόμενη από τη σύμ-μαχό της Ρωσία, κατόρθωσε χθες ναμπλοκάρει τη συμμετοχή του Κοσόβουστην Ιντερπόλ.

Σε χθεσινή ανακοίνωση του ρωσι-κού υπουργείου Εσωτερικών διατυ-

πώνονται κατηγορίες για εκστρατείααπαξίωσης του Ρώσου υποψηφίουγια το πόστο Αλεξάντερ Προκόπτσουκ,ο οποίος είναι νυν αντιπρόεδρος τηςΙντερπόλ. «Πρόκειται για σοβαρό ε-παγγελματία, ο οποίος αν εκλεγεί θαηγείται της οργάνωσης προς το συμ-φέρον της διεθνούς αστυνομικής κοι-νότητας. Η γενική συνέλευση της Ι-ντερπόλ αναμένεται να εκλέξει σή-μερα τον νέο πρόεδρό της, αντικα-ταστάτη του Κινέζου πρώην επικε-

φαλής της διεθνούς αστυνομίας, ο ο-ποίος εξαφανίστηκε μυστηριωδώςστις αρχές Οκτωβρίου κατά τη διάρ-κεια ταξιδιού του στη χώρα του.

Ομάδα Αμερικανών γερουσιαστώναντέδρασε αρνητικά σε πληροφορίεςπου αναφέρουν πως ο Ρώσος στρατη-γός είναι φαβορί για το αξίωμα. «Πρό-κειται για μια μορφή παρέμβασης» σε«εκλογές ενός διεθνούς οργανισμού»,δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΚρεμλίνουΝτμίτρι Πεσκόφ. «Πώς μπορούμε νατο αποκαλέσουμε διαφορετικά;» προ-σέθεσε. Δύο υποψήφιοι διεκδικούννα ολοκληρώσουν την τετραετή θητείαπου ο Μενγκ επρόκειτο να ολοκλη-ρώσει το 2020: ο νυν προσωρινός πρό-εδρος, ο Νοτιοκορεάτης Κιμ Τζονγκ-γιανγκ, και ο Προκόπτσουκ. Σε ανοικτήεπιστολή που έδωσαν τη Δευτέρα στη

δημοσιότητα τέσσερις γερουσιαστές,ανάμεσά τους και ο Μάρκο Ρούμπιο,κάλεσαν τους αντιπροσώπους τηςIντερπόλ να απορρίψουν την υποψη-φιότητα του Προκόπτσουκ. Σε συνέ-ντευξή του στο BBC ο Μπράουντερείπε, εξάλλου, ότι η εκλογή του Ρώσουυποψηφίου θα μπορούσε να υπονο-μεύσει την υπηρεσία, αφού ο Πούτινέχει επιχειρήσει να χρησιμοποιήσειτην Ιντερπόλ ως όχημα για να κατα-διώξει τους επικριτές του.

Οπως είπε χαρακτηριστικά, η Ιντερ-πόλ δεν πρέπει να αναθέσει σε έναναχυράνθρωπο του Πούτιν τον σημα-ντικότερο θεσμό για την εφαρμογήτου νόμου, σε μια περίοδο όπου η Ρω-σία κατηγορείται για χρήση χημικώνόπλων και χειραγώγηση εκλογών.

Η Ρωσία καταγγέλλει παρεμβάσεις στην Ιντερπόλ

<<<<<<

Σύμφωνα με τον πρόεδροτης Σερβίας, ο καταζητού-μενος πέρασε μέσω Αλβανίας, Μαυροβουνίουκαι Σερβίας με την ταυτότητά του.

<<<<<<

Προκειμένου να μην ανα-δειχθεί σήμερα πρόεδροςτου θεσμού ο εκλεκτός της Μόσχας.

<<<<<<

Η Μαδρίτη ζητεί τηνεπίλυση του ζητήματοςτου Γιβραλτάρ μέσωσυνομιλιών μεταξύ Μέικαι Σάντσεθ.

Ο τότε πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Γκρούεφσκι κατά την υποδοχή του Ούγγρου ομολόγου του Ορμπαν, το 2011.

Ασυλο στον ΓκρούεφσκιΔεκτή έγινε η αίτηση του πρώην πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ στην Ουγγαρία

Η κόρη του προέδρου Tραμπ και σύμβουλός του φέρεται να σταμάτησε, αφότουενημερώθηκε για τους κανόνες επικοινωνίας μεταξύ στελεχών της προεδρίας.

13-OIK_ΚΟΣΜΟΣ_KATHI 20/11/18 23:05 Page 13

14 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ

Ποιος θα χρεωθεί το φιάσκο του Αρχιε-πισκόπου Ιερωνύμου να πείσει την Ιε-ραρχία και τους κληρικούς της Ελλάδαςότι πρόκειται για συμφωνία επικερδήγια την Εκκλησία; Οι στενοί συνεργάτεςτου κ. Ιερωνύμου, οι οποίοι μετείχανστις διαπραγματεύσεις με το κυβερνη-τικό επιτελείο, επικρίνουν την κυβέρ-νηση που, διά στόματος Δημήτρη Τζα-νακόπουλου, υποσχέθηκε 10.000 διο-ρισμούς στη θέση του αντίστοιχου α-ριθμού ιερέων. Ωστόσο, όπως εύλογασυμβαίνει με τα επιτελεία (ενίοτε χα-ρακτηρίζονται και «αυλή») ύστερα απόμια στρατηγική τους ήττα, η συνοχήτης ομάδας στενών συνεργατών του κ.Ιερωνύμου κλυδωνίζεται. «Η Εκκλησία

είναι καζάνι που βράζει. Επαιζαν μπι-λιάρδο στην πλάτη του Αρχιεπισκόπου»,έλεγε χθες στην «Κ» εκκλησιαστικόςπαράγων, υποδεικνύοντας τα μέλη τηςδιαπραγματευτικής ομάδας. Τα μαχαίριαέχουν ήδη ακονιστεί, από τη στιγμήτης απόφασης για έκτακτη σύγκλησητης Ιεραρχίας την περασμένη Παρα-σκευή, υπό το βάρος των αντιδράσεωνμητροπολιτών και ιερέων. Πριν από τησυνεδρίαση της Ιεραρχίας, τα μέλη τηςδιαπραγματευτικής ομάδας υποστήριζαντη συμφωνία μέχρι κεραίας. «Μετά τηνΠαρασκευή, ισχύει το “δεν φταίω εγώ,ο άλλος φταίει”», όπως ανέφερε χθεςστην «Κ» εκκλησιαστική πηγή.

Ειδικότερα, στελέχη της Εκκλησίαςθεωρούν ότι από τη στιγμή που η κυ-

βέρνηση ανοίγει πλέον έναν κύκλοδιαλόγου επί του κειμένου της συμ-φωνίας αντί να προχωρήσει σε άμεσηνομοθέτηση των 15 σημείων της, αμ-βλύνεται η αμφισβήτηση του κ. Ιερω-νύμου, κυρίως όπως αυτή εκφράστηκεαπό το ιδιαίτερα μαζικό «μπλοκ» μη-τροπολιτών που τάχθηκαν κατά της

συμφωνίας στη συνεδρίαση της Ιε-ραρχίας. Χθες ο μητροπολίτης ΔωδώνηςΧρυσόστομος παρείχε ξεκάθαρη στή-ριξη στον κ. Ιερώνυμο λέγοντας (τ/σΣKAΪ) ότι «δεν ήταν υποχρεωμένος ναενημερώσει εκ των προτέρων την Ιε-ραρχία για τη συμφωνία».

Στις διαπραγματεύσεις για την πορείατης συμφωνίας μετείχαν ο μητροπολίτηςΙωαννίνων Μάξιμος, ο νομικός σύμβου-λος της Συνόδου Θεόδωρος Παπαγε-ωργίου, ο μητροπολίτης Νέας Ιωνίαςκαι Φιλαδελφείας Γαβριήλ, ο πρωτοσύ-γκελλος της Αρχιεπισκοπής, επίσκοποςΣαλώνων Αντώνιος, και ο διευθυντήςτου φιλανθρωπικού οργανισμού τηςΑρχιεπισκοπής «Αποστολή» Κωνστα-ντίνος Δήμτσας. Βεβαίως, δεν είχαν

όλοι τον ίδιο ρόλο για τη σύνταξή της.Τα άτομα που συναποτελούν τον στε-

νό κύκλο του κ. Ιερωνύμου έχουν ικα-νότητες και φιλοδοξίες. Αλλοι θεωρούνταιπερισσότερο τεχνοκράτες, άλλοι έχουνισχυρότερο πολιτικό κριτήριο, ορισμένοιευνοήθηκαν από τις συγκυρίες και βρέ-θηκαν σε προνομιακή θέση, παρότι οιεκτιμήσεις των ιεραρχών για τις ικανό-τητές τους διχάζονται.

Το βασικό επιχείρημα των μελώντης διαπραγματευτικής ομάδας είναιότι η συμφωνία βασίζεται σε μια πολύκαλή κεντρική ιδέα, καθώς ορίζει τοπλαίσιο αξιοποίησης της εκκλησια-στικής περιουσίας και τη συνέχισηκαταβολής των μισθών των κληρικών.Πάνω σε αυτούς τους άξονες θα κινη-

θούν οι τέσσερις ενημερωτικές συνα-ντήσεις για τους κληρικούς της Αρχιε-πισκοπής Αθηνών, που εξαγγέλθηκε,από τον πρωτοσύγκελλο Συμεών, ότιθα πραγματοποιηθούν στις 23 και 27Νοεμβρίου.

Ο κ. Ιερώνυμος βρίσκεται σε δύσκοληπολιτικά θέση, αλλά δεν θεωρείται ότιθα εκδηλώσει άμεσα τη δυσφορία τουεπί προσώπων. «Σε δύο-τρεις μήνες εν-δέχεται το στενό περιβάλλον του αρ-χιεπισκοπικού παλατιού να έχει άλλησύνθεση. Ο Αρχιεπίσκοπος δεν βιάζεταιούτε να αποκεφαλίσει ούτε να συγχα-ρεί», εκτιμούσε χθες στην «Κ» εκκλη-σιαστικός παράγων. Πάντως, η εν λόγωδήλωση ως προς τα συχαρίκια αμφι-σβητείται...

Εριδες για τη διαχείριση της κρίσηςΑλληλοκαρφώματα για τον «πατέρα της ήττας» στο αρχιεπισκοπικό επιτελείο μετά τη δυσμενή υποδοχή της συμφωνίας

<<<<<<

Τον τελικό λόγο έχειο ίδιος ο κ. Ιερώνυμος,ο οποίος, πάντως, δεν α-ναμένεται να εκδηλώσειάμεσα τη δυσφορία του.

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Σε μια «στρατηγική αναδίπλωση» ώστενα βρει ισορροπία πάνω στο τεντωμένοσχοινί της «συμφωνίας» –ή, ορθότερα,της «πρότασης για συμφωνία»– μεταξύΚράτους και Εκκλησίας, προέβη χθεςη κυβέρνηση διά του Δημήτρη Τζα-νακόπουλου. Συγκεκριμένα, ο κυβερ-νητικός εκπρόσωπος κατά την ενη-μέρωση των πολιτικών συντακτών ε-πέλεξε να μη σηκώσει τους τόνους έ-ναντι των αντιδράσεων από πλευράςτης Ιεραρχίας, επισημαίνοντας πως οστόχος της κυβέρνησης από εδώ καιστο εξής είναι η «εξάντληση κάθε δια-λόγου». Στο ίδιο ακριβώς μήκος κύμα-τος, σχολιάζοντας το κορυφαίο ζήτημαπου έχει ανακύψει, αυτό της μισθο-δοσίας των κληρικών, υπογράμμισεπως η κυβέρνηση σε καμία περίπτωσηδεν έκανε λόγο για «απολύσεις» ιερέων,αλλά για αλλαγή του καθεστώτος στηνμισθοδοσία τους.

Παράλληλα ο κ. Τζανακόπουλος τό-νισε πως τα ασφαλιστικά κεκτημένααλλά και τα εργασιακά δικαιώματατων κληρικών είναι πλήρως κατοχυ-ρωμένα, υπογραμμίζοντας πως θα συ-νεχιστεί ο διάλογος με την Εκκλησίαώστε αυτό να καταστεί ακόμη πιο σα-φές στις τάξεις των κληρικών που α-ντιδρούν. Ο κεντρικός σχεδιασμόςτου Μαξίμου, προκειμένου να ξεπε-ραστεί όσο πιο ανώδυνα ο σκόπελοςπου δημιουργήθηκε και να μην υπάρ-ξει εκλογικό κόστος από την κακήτροπή που πήρε το θέμα, είναι να συ-νεχιστεί ο διάλογος «για όσο χρεια-στεί», χωρίς να μπαίνει καταληκτικήημερομηνία. Τούτο αποτυπώθηκε σα-φώς στην αποστροφή του κ. Τζανα-κόπουλου πως η κυβέρνηση «ούτεβιάζεται ούτε πιέζεται» να λύσει τοθέμα. Μάλιστα, το αμέσως επόμενοδιάστημα ο υπουργός Παιδείας κ. Γα-βρόγλου θα ξεκινήσει κύκλο συνα-ντήσεων με τον Πατριάρχη, τον Αρ-χιεπίσκοπο, τον Αρχιεπίσκοπο Κρή-της, αλλά και με τις Ιερές Μητροπόλεις

Δωδεκανήσων με στόχο την αποσα-φήνιση όλων των πτυχών της συμ-φωνίας. Παράλληλα, ο κ. Παπαδημού-λης σε συνέντευξή του (News247)δεν απέκλειε ακόμη και κάποια «συ-νταγματική δικλίδα ασφαλείας» –κάτιπου μέχρι χθες απέρριπταν πηγές τουΜαξίμου– για τη μισθοδοσία των ιε-ρέων, προκειμένου να καμφθούν οιαντιδράσεις, ενδεικτικό και αυτό τηςβούλησης του ΣΥΡΙΖΑ να προχωρήσεισε συνεννόηση με την Ιεραρχία.

Το εκκρεμέςΤην ίδια ώρα που ο εκπρόσωπος

της κυβέρνησης επιχειρούσε με όλατα παραπάνω να μη ρίξει «αλάτι στιςπληγές» που άνοιξαν με την Ιεραρχία,προσπαθούσε παράλληλα να ισορρο-πήσει το εκκρεμές με την αριστερήπτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ, που έτσι και αλ-λιώς θεωρούσε εξαρχής τη συμφωνίαως «υποχωρητική» έναντι της Εκκλη-σίας. Συγκεκριμένα, ο κ. Τζανακό-πουλος με φράσεις–κλειδιά έστελνεμηνύματα και προς την Ιερά Σύνοδο.«Η πρόταση συμφωνίας προβλέπειτη νομοθετική κατοχύρωση της μι-σθοδοσίας των κληρικών, η οποία νο-

μικά και θεσμικά δεν αναγνωρίζεταισήμερα ως ανταπόδοση της Πολιτείαςπρος την Εκκλησία», ανέφερε χαρα-κτηριστικά προσθέτοντας εν είδει«τελεσιγράφου» πως «αν αυτό το βήμα,επ’ ωφελεία της Εκκλησίας, η ίδια δεντο επιθυμεί τότε μάλλον αφήνει τηνπρωτοβουλία των αποφάσεων απο-κλειστικά στην Πολιτεία». Στο κλεί-

σιμο δε της βασικής τοποθέτησήςτου σημείωσε πως «σε κάθε περίπτω-ση, οι τελικές αποφάσεις επί του ζη-τήματος θα ληφθούν από τον πρω-θυπουργό και την κυβέρνηση ότανέρθει η κατάλληλη ώρα», αφήνονταςανοικτό παράθυρο μονομερούς ενέρ-γειας. Στην παρούσα φάση, πάντως,ο κύριος στόχος του Μαξίμου, όπως

εκπέμπεται από κυβερνητικές πηγές,είναι να «ελέγξει» τις αντιδράσειςώστε να μην πάρουν κινηματική τρο-πή και να παραμείνουν σε λελογισμένοπλαίσιο.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται, ενπολλοίς, και η «πολιτικοποίηση» τωναντιδράσεων. Ειδικότερα, κυβερνητικάστελέχη μιλούν για «δάκτυλο Ν.Δ. στα

εσωτερικά της Εκκλησίας», κατηγο-ρώντας την Πειραιώς πως βρίσκεταιπίσω από την υποκίνηση των αντι-δράσεων. «Το θεωρούμε απαράδεκτηπολιτική τακτική από πλευράς τηςΝ.Δ., που όμως τα τελευταία τρία χρόνιαμάς έχει συνηθίσει σε τέτοιες τακτικές»,είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τζανακό-πουλος.

<<<<<<

«Ο διάλογος για τη μισθοδοσία των κληρικών θα είναι εξαντλητικός, αλλά οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούναπό τον πρωθυπουργό».

Ασκήσεις ισορροπίαςαπό την κυβέρνηση

Αντιπροσωπεία ιεραρχών του Οι-κουμενικού Πατριαρχείου θα έλ-θει στην Αθήνα, σύμφωνα μεπληροφορίες της «Κ», αποκλει-στικά για να ενημερωθεί λεπτο-μερώς για τις θέσεις της κυβέρ-νησης ως προς τις διατάξεις πουτο αφορούν, στο πλαίσιο της συ-νταγματικής αναθεώρησης. Ωστό-σο, η εξέλιξη αυτή δεν αμβλύνειτη δυσφορία του Φαναρίου για τημη ενημέρωσή του περί των συ-ζητήσεων και για το κείμενο συμ-φωνίας του πρωθυπουργού Αλέ-ξη Τσίπρα και του ΑρχιεπισκόπουΑθηνών Ιερωνύμου. Μάλιστα, κύ-κλοι του Οικουμενικού Πατριαρ-χείου, μιλώντας χθες στην «Κ»,ξεκαθάριζαν ότι δεν έχει τεθεί α-πό το Φανάρι θέμα παρερμηνείαςσημείων της συμφωνίας. «Είναιθεσμική υποχρέωση η ενημέρω-ση του Οικουμενικού Πατριάρχη,εφόσον τα ζητήματα αφορούν ε-νέργειες που θα έχουν επίπτωσησε επαρχίες που εποπτεύονται α-πό το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ηενημέρωση του Πατριάρχη θα έ-πρεπε να γίνει από την πρώτηστιγμή», τόνιζαν. Ετσι, το πρόσφα-το ταξίδι του υπουργού Παιδείαςκαι Θρησκευμάτων Κώστα Γαβρό-γλου στο Φανάρι δεν είχε ουσια-στικά αποτελέσματα.Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο υ-πάγονται πνευματικά και διοικητι-κά οι Μητροπόλεις της Κρήτης,των Δωδεκανήσων, του ΒορείουΑιγαίου, ενώ το Οικουμενικό Πα-τριαρχείο έχει λόγο σε όλα τα ση-μαντικά θέματα που αφορούν τιςΜητροπόλεις της Ηπείρου, τηςΜακεδονίας και της Θράκης, οι ο-ποίες υπάγονται μόνο πνευματικάστο Φανάρι. Οι ίδιες πηγές σημεί-ωναν ότι, εκτός από τη μισθοδο-σία του κλήρου, η πρόταση τηςκυβέρνησης για αναθεώρηση α-φορά και το άρθρο 3 του Συντάγ-ματος, για τις σχέσεις Εκκλησίας -Πολιτείας.

Ενημέρωσηζητεί το Φανάρι

Το επόμενο διάστημα, ο υπουργός Παιδείας θα ξεκινήσει κύκλο συναντήσεων με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο,τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης, αλλά και με τις Μητροπόλεις Δωδεκανήσων.

Της ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΑΣ ΠΕΛΩΝΗ

Την αποδόμηση του πολυδιαφημισμέ-νου «ηθικού πλεονεκτήματος» τηςκυβέρνησης που καταρρέει υπό τοβάρος σκανδάλων με πιο πρόσφατοαυτό με πρωταγωνιστή τον πρώηνδιευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΠΑκαι όσα έχει καταθέσει που αφορούνυπουργούς και υψηλόβαθμα στελέχητης κυβέρνησης συνεχίζει η Ν.Δ. –με αφορμή τη χθεσινή τοποθέτησητου αρμόδιου υπουργού ΓιώργουΣταθάκη. Την ίδια ώρα, η Πειραιώςκατηγόρησε την κυβέρνηση ότι τηστιγμή που το Χρηματιστήριο κάνειβουτιά, τα spreads ανεβαίνουν καιοι τράπεζες απαξιώνονται, η κυβέρ-νηση πανηγυρίζει για τις «δήθεν ε-πιτυχίες της».

«Ο συνδυασμός ανικανότητας, α-λαζονείας και θράσους έχει αποκόψειτην παρέα του Μαξίμου από την πραγ-ματικότητα. Σύντομα θα την προ-σγειώσουν σε αυτή οι πολίτες», ση-μείωσε η Πειραιώς με αφορμή τιςχθεσινές τοποθετήσεις του ΔημήτρηΤζανακόπουλου. Την ίδια ώρα, η Ν.Δ.επέμεινε και πάλι χθες στο σκάνδαλοτης ΔΕΠΑ και των χειρισμών τουπρώην διευθύνοντος συμβούλου τηςΘεόδωρου Κιτσάκου (ως προς τα χρέητης ELFE) με αφορμή τις δηλώσειςτου Γιώργου Σταθάκη ότι ήταν οι δι-οικήσεις της Ν.Δ. στη ΔΕΠΑ που δη-μιούργησαν το 90% των χρεών τηςΕLFE προς τη ΔΕΠΑ. Η Ν.Δ. θύμισεότι ο κ. Κιτσάκος, ο οποίος διώκεται,είναι στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και διο-ρίστηκε στη ΔΕΠΑ από τον ΣΥΡΙΖΑ,ενώ διερωτήθηκε με ποιο κριτήριοεπελέγη γι’ αυτή τη θέση, εφόσον ηELFE «χρωστούσε δεκάδες εκατομ-μύρια στη ΔΕΠΑ». «Γιατί επί των η-μερών του κ. Κιτσάκου εγκαινιάστηκε

η πρακτική της καταβολής μεταχρο-νολογημένων επιταγών, για την οποίαήδη ελέγχεται η ΔΕΠΑ και η ELFEαπό την αρχή καταπολέμησης βρώ-μικου χρήματος; Ο κ. Σταθάκης πουείναι και οικονομολόγος μπορεί ναμας εξηγήσει πώς θεωρεί την κατα-βολή μεταχρονολογημένων επιταγών

εξάμηνης και πέραν διάρκειας απόoffshore εταιρείες ως “προπληρωμή”;»ήταν ακόμη ένα ερώτημα που έθεσεη Πειραιώς, υπενθυμίζοντας ότι οπρώην διευθύνων σύμβουλος δηλώνειότι «η συγκεκριμένη μεθόδευση ήτανσε πλήρη γνώση του κ. Σταθάκη καισυντονίστηκε από ανώτερα κυβερ-νητικά στελέχη» και ότι «οι ευθύνεςτου κ. Τσίπρα και των υπουργών τουείναι βαρύτατες».

Την ίδια ώρα και ενόψει της συζή-τησης για τον προϋπολογισμό στηΒουλή, η Ν.Δ. λαμβάνει θέση επανα-λαμβάνοντας με αφορμή την επιδο-ματική πολιτική της κυβέρνησης ότιστόχος της δεν είναι να μοιράσει τηφτώχεια, αλλά να δημιουργήσει πλού-το και να ανακουφίσει τις πιο ευάλωτεςκοινωνικά ομάδες. «Οτιδήποτε μπορείνα ανακουφίσει τους Ελληνες, εμείςπροφανώς το στηρίζουμε. Αλλά η κυ-βέρνηση δεν έχει κανένα σχέδιο γιατο πώς θα πάμε παρακάτω, εκτός απότο πώς μπορούμε να μοιράσουμε τηφτώχεια μας.

Σήμερα, τέσσερις στους πέντε Ελ-ληνες χρωστούν στην εφορία καιστα ασφαλιστικά ταμεία έως 3.000ευρώ», σημείωσε η Μαρία Σπυράκη(real fm), υπενθυμίζοντας τη δέ-σμευση του προέδρου της Ν.Δ. γιατην ανακούφιση των υπερχρεωμέ-νων νοικοκυριών με «20 ευρώ ελά-χιστη καταβολή κάθε μήνα, για ναέχουμε μια αξιοπρεπή κανονικότητα,για να είναι ένα μέτρο το οποίο θακάνει τους Ελληνες να αισθάνονταιότι ζουν αξιοπρεπώς, είναι μια ρύθ-μιση αξιοπρέπειας και με αυτόν τοντρόπο θα μπορέσουν να πάρουν μιαανάσα. Τέτοιου είδους μέτρα απότην κυβέρνηση δεν είδαμε, βασίζο-νται μόνο στην υπερφορολόγηση»,κατέληξε.

Ν.Δ.: Δήθεν επιτυχίες ΜαξίμουΤου ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Ως αποκορύφωμα μιας διετούς διαδικα-σίας ολοένα και στενότερης συνεργασίαςγίνεται αντιληπτός στην Ουάσιγκτονο στρατηγικός διάλογος Ελλάδας - ΗΠΑ,που θα πραγματοποιηθεί στην αμερι-κανική πρωτεύουσα στις 13 Δεκεμβρίου.Η Αθήνα προετοιμάζεται για συζητήσειςοι οποίες θα κινηθούν σε πέντε πυλώνες,όπως τους ορίζει η Ουάσιγκτον, συνερ-γασίας: Πρώτον, στην άμυνα και στηνασφάλεια, δεύτερον, στο εμπόριο καιστις επενδύσεις, τρίτον, στην αντιτρο-μοκρατική πολιτική, τέταρτον, στην ε-νέργεια και, πέμπτον, στους τρόπουςμε τους οποίους Ελλάδα και ΗΠΑ μπο-ρούν να συνεργαστούν προς όφελοςτης σταθερότητας σε Ανατολική Με-σόγειο και Βαλκάνια, στον άξονα τηςευρύτερης περιοχής της Μαύρης Θά-λασσας. Καλά πληροφορημένες πηγέςανέφεραν ότι ο στρατηγικός διάλογοςείναι η επιβεβαίωση του χαρακτήραπου έχουν λάβει, πλέον, οι σχέσεις Ελ-λάδας - ΗΠΑ και της επί τούτου επέν-δυσης που κάνει η Ουάσιγκτον.

Οι τρεις παράγοντεςΣτους αμερικανικούς υπολογισμούς

για την ενίσχυση της σχέσης με τηνΕλλάδα σε στρατηγικό επίπεδο έχουνβοηθήσει τρεις παράγοντες. Κατ’ αρχάς,η συμφωνία των Πρεσπών, η οποίαέδειξε τη βούληση της Ελλάδας να προ-ωθήσει τα συμφέροντά της λαμβάνονταςδύσκολες αποφάσεις. Ακολούθως ση-μαντική ήταν η ολοκλήρωση του προ-γράμματος στήριξης, αλλά και η από-φαση της Ελλάδας να απελάσει Ρώσουςδιπλωμάτες. Στην Ουάσιγκτον, επίσης,εντυπωσιάστηκαν με τον αντίκτυποπου είχε στη Θεσσαλονίκη η φετινήΔΕΘ, αφιερωμένη στις ΗΠΑ.

Καλά πληροφορημένες πηγές ανέφε-

ραν ότι στο πλαίσιο του στρατηγικούδιαλόγου μέρος θα αφιερωθεί και στηβούληση των ΗΠΑ να ενταχθούν σε ένασχήμα «3+1» στην τριμερή συνεργασίαΕλλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας καιΙσραήλ. Χώρος και χρόνος για την έναρξηαυτής της διαδικασίας θα είναι, εκτόςαπροόπτου, η Ιερουσαλήμ, όπου στις

20 Δεκεμβρίου οι ηγέτες των τριώνχωρών θα συναντηθούν, έχοντας στοτραπέζι και κάποιον Αμερικανό αξιω-ματούχο, κατά πάσα πιθανότητα τον υ-φυπουργό Εξωτερικών για θέματα Ευ-ρώπης Γουές Μίτσελ. Οι ΗΠΑ επιθυμούννα μεταδώσουν ένα σήμα πολιτικής στή-ριξης στη διαδικασία και θα συμμετά-σχουν στους τομείς άμυνας και ασφά-λειας, ενέργειας και τεχνολογίας, καθώςκαι καινοτομίας. Πρακτικά η Ουάσιγκτονεπιθυμεί να λειτουργήσει ως «ομπρέλα»,ώστε η συνεργασία των τριών να ενι-σχυθεί περαιτέρω, αλλά και να συντο-νιστεί με τις ΗΠΑ.

Ευλόγως η συγκεκριμένη αμερικανικήπρωτοβουλία παραπέμπει στις εξορύξειςπου γίνονται αυτή την εποχή στην κυ-πριακή ΑΟΖ. Η Ουάσιγκτον δεν φαίνεταινα ανησυχεί για την ασφάλεια των γε-ωτρήσεων της Exxon/Mobil. Η παραμονήεπί ένα μήνα του «Μπαρμπαρός» μεταξύελληνικής υφαλοκρηπίδας και οικοπέδων4 και 5 της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά και οιδιαρκείς δηλώσεις, είτε του Τούρκου υ-πουργού Εξωτερικών είτε του υπουργούΕνέργειας, για την αγορά και τρίτου γε-ωτρύπανου εντάσσονται σε μια γενι-κότερη επιλογή ρητορικής επιθετικό-τητας, την οποία η Αγκυρα δεν πρόκειταινα απεμπολήσει.

Την ίδια στιγμή στο Αιγαίο, οι εικονικέςαερομαχίες έχουν γίνει ρουτίνα, με δύοακόμη να καταγράφονται χθες νοτίωςτου Αγίου Ευστρατίου και της Λήμνου.Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ουάσιγκτονεξακολουθεί να θεωρεί την Ελλάδα πο-λύτιμο εταίρο στην προσπάθεια αγκί-στρωσης της Τουρκίας στη Δύση. Ωςπρος το Κυπριακό, φαίνεται ότι δεν υ-πάρχει ιδιαίτερη αισιοδοξία και, σύμ-φωνα με πληροφορίες, η μη πρόοδοςτων διαπραγματεύσεων αποδίδεται απότην Ουάσιγκτον και στην έλλειψη θάρ-ρους από την ηγεσία στο νησί.

Στρατηγικός διάλογος Ελλάδας-ΗΠΑ

<<<<<<<

Στην πρώτη γραμμή τηςεπικαιρότητας διατηρεί το κόμμα της αξιωματικήςαντι-πολίτευσης την υπόθεση της ΔΕΠΑ.

H Ν.Δ. τονίζει με αφορμή την επιδομα-τική πολιτική της κυβέρνησης ότι στό-χος της δεν είναι να μοιράσει τη φτώ-χεια, αλλά να δημιουργήσει πλούτο καινα ανακουφίσει τις ευάλωτες ομάδες.

<<<<<<<

Στην επόμενη συνάντησητων ηγετών Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου θαπαρίσταται και Αμερικα-νός αξιωματούχος.

Η αμερικανική πρωτοβουλία παραπέ-μπει στην κινητικότητα στην κυπριακή ΑΟΖ. H παρουσία του «Μπαρμπαρός» καιοι δηλώσεις της Αγκυρας εντάσσονται σεμια γενικότερη ρητορική επιθετικότητας.

12-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 20/11/18 23:23 Page 14

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 15Ε Λ Λ Α Δ Α

Η «Μαύρη Παρασκευή» δεν φέρνει την άνοιξηΗ Black Friday τονώνει προσωρινά το λιανεμπόριο - Αναιμική η κατανάλωση όσο δεν αυξάνονται τα εισοδήματα

Ουρές στις ΗΠΑΤο 2016 οι καταναλωτές πουεπισκέφθηκαν καταστήματαστις ΗΠΑ την Black Friday υ-πολογίζονται σε 101,7 εκα-τομμύρια, έναντι 74 εκατομ-μυρίων το 2015. Στην BlackFriday του 2017 εκτιμάται ότιοι επισκέπτες των καταστη-μάτων υποχώρησαν σε σύ-γκριση με το 2016 κατά 4%,φτάνοντας τα 97,6 εκατομμύ-ρια άτομα.

Μέσω κινητού

Το 2017 οι πωλήσεις μέσωΔιαδικτύου κατά την BlackFriday έφτασαν στις ΗΠΑ τα7,9 δισ. δολάρια, καταγράφο-ντας αύξηση 18% σε σύγκρι-ση με το 2016. Το 40% των α-γορών έγινε μέσω κινητώντηλεφώνων. Οι περισσότερεςπάντως διαδικτυακές πωλή-σεις γίνονται την προηγούμε-νη ημέρα που είναι η Ημέρατων Ευχαριστιών.

Η καλύτερη Δευτέρα

Τη Δευτέρα μετά την BlackFriday είναι η λεγόμενη CyberMonday, ημέρα κατά την οποίαυπάρχουν μεγάλες προσφορέςστο ηλεκτρονικό εμπόριο. ΗCyber Monday καθιερώθηκε στιςΗΠΑ το 2005. Το 2017 οι διαδι-κτυακές πωλήσεις στις ΗΠΑ τηνCyber Monday έφτασαν τα 6,59δισ. δολάρια, ποσό που θεωρεί-ται ρεκόρ, ενώ η μέση αξία τηςπαραγγελίας ήταν 128 δολάρια.

Παγίδα για τα εμπορικά καταστήματα οι αλλεπάλληλες προσφορές

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Στον ρυθμό της Black Friday ζει γιατρίτη συνεχόμενη χρονιά το λιανε-μπόριο και οι καταναλωτές στην Ελ-λάδα, καθώς η ημέρα των μεγάλωνπροσφορών –συνήθως η τελευταίαΠαρασκευή του Νοεμβρίου, με εξαίρεσηφέτος που είναι η 23η Νοεμβρίου– α-ποτελεί πλέον θεσμό, χωρίς να έχειθεσπιστεί επισήμως, και στην εγχώριααγορά. Ο λόγος, βεβαίως, που στην Ελ-λάδα καθιερώθηκε η Black Friday ενμέσω κρίσης συνδέεται άμεσα ακριβώςμε αυτήν, καθώς στον συγκεκριμένοθεσμό βρίσκει απόλυτη εφαρμογή ηφράση «πενία τέχνας κατεργάζεται».

Με άλλα λόγια, η Black Friday, ανκαι μετρά λίγα χρόνια ζωής, έχει στεφθείμε επιτυχία, υπό την έννοια ότι την η-μέρα εκείνη αυξάνεται ο τζίρος των ε-μπορικών καταστημάτων. Ωστόσο, αυτόπου παρατηρείται είναι ότι συνολικά

στη χρονιά ο τζίρος στο λιανεμπόριοαυξάνεται οριακά, ενώ ταυτόχρονα αρ-κετοί λιανέμποροι, μικροί και μεγάλοι,επισημαίνουν ότι η Black Friday «ρο-κανίζει» τζίρο από αυτόν που γίνεταιτα Χριστούγεννα.

Το ότι η αύξηση συνολικά του τζίρουστο λιανεμπόριο είναι οριακή φαίνεταιαπό τα διαχρονικά στοιχεία της Ελλη-νικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Το2017, ο τζίρος των καταστημάτων στολιανικό εμπόριο ήταν κατά 40,3% χα-μηλότερος σε σύγκριση με το 2008, ενώσε σχέση με το 2010, πρώτη χρονιά ε-φαρμογής του προγράμματος δημοσιο-νομικής προσαρμογής, ήταν χαμηλό-τερος κατά 27,7%. Η απόσταση αυτήμεταφράζεται σε δεκάδες χαμένα δι-σεκατομμύρια που έλειψαν από την α-γορά, κυρίως από το 2010 και μετά μετις περικοπές και τα επόμενα χρόνιαμε την πλήρη κατάργηση του 13ου καιτου 14ου μισθού σε μισθωτούς του Δη-

μοσίου και σε όλους τους συνταξιούχους.Μόνο και μόνο ο επανυπολογισμός τωνσυντάξεων από την περίφημη προσω-πική διαφορά –μέτρο που τελικά δενθα θα εφαρμοσθεί– θα στερούσε απότην αγορά περί τα 2 δισ. ευρώ. Καθο-ριστική συμβολή, βεβαίως, στη μείωσητης ζήτησης είχαν η πτώση των μισθώνστον ιδιωτικό τομέα και η εκτόξευσητης ανεργίας σε δυσθεώρητα ύψη.

Ακόμη μεγαλύτερες είναι στην πραγ-ματικότητα οι απώλειες με βάση ταστοιχεία για τον δείκτη όγκου στο λια-νεμπόριο, καθώς υπολογίζει τις πωλήσειςσε σταθερές τιμές. Υπενθυμίζεται εδώ

ότι από το 2010 και έπειτα έχουν επέλθειστον βασικό συντελεστή του ΦΠΑ τρειςαυξήσεις (σε 21% από 19% τον Μάρτιοτου 2010, σε 23% τον Ιούλιο του 2010και σε 24% τον Ιούνιο του 2016). Ετσι,λοιπόν, σύμφωνα με τα στοιχεία τηςΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης όγκου στο λιανε-μπόριο ήταν το 2017 κατά 48,7% χα-μηλότερος σε σύγκριση με το 2008 καικατά 28,4% χαμηλότερος σε σύγκρισημε το 2010. Ενδιαφέρον έχει να δούμε,επίσης, εάν από το 2015, πρώτη χρονιάκατά την οποία εφαρμόστηκε δειλά ηBlack Friday στην Ελλάδα (στην πραγ-ματικότητα μόνον από το εκπτωτικόχωριό McArthurGlen Athens στα Σπάτα),και έπειτα ενισχύθηκε ο τζίρος στο λια-νεμπόριο. Το δραματικό 2015 ο τζίροςστο λιανεμπόριο υποχώρησε κατά 2,8%σε σύγκριση με το 2014, το 2016 η κάμ-ψη του τζίρου ήταν 2,1% σε σύγκρισημε το 2015, ενώ το 2017 ενισχύθηκεγια πρώτη φορά, ύστερα από εννέα χρό-

νια διαρκούς και μεγάλης μείωσης, κατά1,7%. Τους πρώτους μήνες του 2018καταγράφηκε ακόμη και πτώση του τζί-ρου, από τον Μάιο μέχρι και τον Αύ-γουστο, οπότε υπάρχουν τα τελευταίαδιαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η τάσηείναι ανοδική.

Τα στοιχεία που αφορούν ειδικά τατεχνολογικά καταναλωτικά προϊόντα,την κατηγορία αγαθών που βρίσκονταιστο επίκεντρο της Black Friday στηνΕλλάδα, δείχνουν σε ακόμη μεγαλύτεροβαθμό ότι συνολικά δεν επέρχεται ε-νίσχυση του τζίρου: το τέταρτο τρίμηνοτου 2017, εντός του οποίου τοποθε-τούνται η Black Friday και οι ενδιάμεσεςεκπτώσεις, οι πωλήσεις των εν λόγωπροϊόντων αυξήθηκαν, σύμφωνα μετα στοιχεία της GfK TEMAX κατά 1,5%σε σύγκριση με το αντίστοιχο τετρά-μηνο του 2016. Στο σύνολο, όμως, τηςχρονιάς οι πωλήσεις του κλάδου υπο-χώρησαν κατά 1,9%.

Η βασική αιτία που η Black Friday καιεν γένει ο θεσμός των προσφορών καιτων εκπτώσεων αποτελούν στην πραγ-ματικότητα τονωτικές ενέσεις στο λια-νεμπόριο, οι οποίες προσφέρουν προ-σωρινή ανακούφιση αλλά όχι μόνιμηθεραπεία, τουλάχιστον από πλευράςτζίρου, είναι η μείωση των καταναλω-τικών δαπανών που επήλθε αναγκαστικάστα χρόνια της κρίσης.

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από τις έ-ρευνες οικογενειακών προϋπολογισμώνείναι αποκαλυπτικά. Από 2.120,4 ευρώ,που ήταν η μέση μηνιαία δαπάνη τωνελληνικών νοικοκυριών το 2008 (σεσταθερές τιμές), το 2016 έφθασε στο

χαμηλότερο σημείο της περιόδου 2008-2017, στα 1.392,3 ευρώ, για να αυξηθείελαφρώς το 2017 σε 1.414,09 ευρώ. Μεάλλα λόγια, τα ελληνικά νοικοκυριάδαπανούν πλέον τον μήνα για αγορέςδιαφόρων αγαθών και υπηρεσιών 706,31ευρώ λιγότερα (περίπου έναν μισθό μεβάση τα σημερινά δεδομένα) ή 33,31%λιγότερα σε σύγκριση με την προ κρίσηςεποχή. Τα στοιχεία του 2018 θα τα γνω-ρίζουμε το επόμενο έτος, αλλά σε καμίαπερίπτωση δεν αναμένεται κάποια συ-γκλονιστική ανατροπή, πολλώ δε μάλ-λον κάποια εντυπωσιακή αύξηση στημέση μηνιαία καταναλωτική δαπάνητων ελληνικών νοικοκυριών.

Η Black Friday και συνολικά οι πολλέςπροσφορές έχουν αρχίσει και προβλη-ματίζουν το λιανεμπόριο, και μάλισταόχι μόνο τους μικρομεσαίους εμπόρους,που εκ των πραγμάτων βρίσκονται σεμειονεκτική θέση. Ο προβληματισμόςέγκειται κυρίως στα εξής: πρώτον, ηχρηματοδότηση μεγάλων, σε ποσοστόέκπτωσης και το κυριότερο σε διάρκεια,προσφορών καταλήγει τελικά σε αύξησητου κόστους πωλήσεων, περιορισμότων καθαρών εσόδων και, το κυριότερο,μείωση του περιθωρίου κέρδους. Δεύ-τερον, υπάρχει ο κίνδυνος οι κατανα-λωτές να «εθιστούν» στις προσφορέςκαι να κάνουν τις αγορές τους μόνο σε

αυτές τις περιόδους, ακόμη και όταντο διαθέσιμο προς κατανάλωση εισό-δημά τους αυξηθεί. Το οργανωμένολιανεμπόριο τροφίμων –ο κλάδος τωνσούπερ μάρκετ, δηλαδή– πληρώνειήδη το τίμημα αυτής της πρακτικής,του «πολέμου προσφορών», καθώς βλέ-πει διαρκώς τα περιθώρια κέρδους ναυποχωρούν και ολοένα και μεγαλύτερομέρος των κεφαλαίων του να κατευθύ-νεται στη χρηματοδότηση των εκπτώ-σεων και όχι σε οργανική ανάπτυξηκαι εν γένει σε παραγωγικές επενδύσεις.Η περυσινή Black Friday, η οποία με-τατράπηκε στην πραγματικότητα σεBlack Week («Μαύρη Εβδομάδα») έχει

θορυβήσει σε μεγάλο βαθμό τους ε-μπόρους, καθώς πέραν της μείωσηςτων καθαρών εσόδων σημαίνει και υ-ψηλό λειτουργικό κόστος, αλλά καιπολύ μεγαλύτερη και καλύτερη προε-τοιμασία για την ύπαρξη των απαιτού-μενων αποθεμάτων.

Το κόστος αυτό είναι δυσβάσταχτοκυρίως για τους μικρομεσαίους εμπό-ρους, που, για αυτό, το 2016 εμφανί-στηκαν σχεδόν αφοριστικοί έναντι τουθεσμού, το 2017 δήλωσαν ενεργά «πα-ρών», ενώ φέτος αναμένεται να συμ-μετέχουν, αλλά διατυπώνοντας σημα-ντικές επιφυλάξεις για το πραγματικόόφελος που μπορεί να έχουν.

<<<<<<

Το 2017, ο τζίρος στο λιανικό εμπόριο ήτανκατά 40,3% χαμηλότεροςσε σύγκριση με το 2008.

Η Black Friday δεν είναι μόνο γιορτήτης κατανάλωσης. Είναι και γιορτήτης διαφήμισης και του μάρκετινγκ,και στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό μπο-ρεί να είναι κυρίως το δεύτερο. Οι με-γάλες αλυσίδες και τα εμπορικά κέντρα,τα τρία τελευταία χρόνια, επενδύουνσημαντικά ποσά στη διαφήμιση τωνπροσφορών που θα διενεργήσουν τηνημέρα εκείνη, ενώ στον «χορό» έχειμπει και το ηλεκτρονικό εμπόριο, είτεπρόκειται για ηλεκτρονικά καταστή-ματα είτε για πλατφόρμες ηλεκτρονικούεμπορίου (ιστοσελίδες σύγκρισης τιμώνή marketplace).

Τούτο συμβαίνει αφενός για την έ-στω και πρόσκαιρη αύξηση του τζίρου,αλλά κυρίως για την προσέλκυση των

καταναλωτών, προκειμένου να προ-τιμήσουν τη μία ή την άλλη εμπορικήεπιχείρηση για τις αγορές που θα κά-νουν κυρίως τις υπόλοιπες ημέρες τουχρόνου. Μεσοπρόθεσμα αυτό μετα-φράζεται σε αύξηση μεριδίων αγοράςεις βάρος κυρίως των μικρομεσαίωνεμπορικών επιχειρήσεων και υπέρ τωναλυσίδων, με φυσικό επακόλουθο τηνπεραιτέρω συγκέντρωση στον κλάδοτου λιανεμπορίου.

Προκειμένου, βεβαίως, να διατη-ρείται αφενός «ζεστό» το ενδιαφέροντου καταναλωτή και αφετέρου να κά-νουν οι αλυσίδες καλύτερη προετοι-μασία σε αποθέματα, η φετινή προBlack Friday περίοδος χαρακτηρίζεταιαπό την πρακτική των εταιρειών να

καλούν τους καταναλωτές να προβαί-νουν τις ημέρες προ της 23ης Νοεμ-βρίου σε λίστα επιθυμητών προϊόντων(wish list). H αλυσίδα Public που τατρία τελευταία χρόνια πρωτοστατείστον θεσμό της Black Friday προσφέρειστους καταναλωτές τη δυνατότητα ναμπουν σε ειδική πλατφόρμα που λει-τουργεί στην ιστοσελίδα public.gr καινα δηλώσουν ποια προϊόντα επιθυμούν.Σε αυτή τη λίστα προτίμησης δίνουνκαι τα στοιχεία επικοινωνίας έτσι ώστεεγκαίρως να ενημερωθούν για τις προ-σφορές. Επιπλέον, την περασμένη ε-βδομάδα η εταιρεία διενεργούσε καιδιαγωνισμό με καθημερινές κληρώσειςπου είχαν ως έπαθλο δωροεπιταγές.

Η έτερη αλυσίδα στον κλάδο των

προϊόντων τεχνολογίας, το «Πλαίσιο»,καλεί επίσης τους καταναλωτές ναγραφτούν στη... «Μαύρη λίστα» προ-κειμένου να μάθουν τέσσερις ώρεςνωρίτερα από την έναρξη της BlackFriday τις προσφορές, υποσχόμενομάλιστα και εξατομικευμένες προσφο-ρές. Οι αλυσίδες, βεβαίως, επιθυμούνπερισσότερες επισκέψεις στα φυσικάκαταστήματα σε σχέση με τα ηλεκτρο-

νικά, δεδομένου ότι στα πρώτα ο κα-ταναλωτής είναι πιο εύκολο να «πα-ρασυρθεί» σε περισσότερες αγορές,και για αυτό ετοιμάζουν ειδικές προ-σφορές και εκδηλώσεις οι οποίες α-πευθύνονται αποκλειστικά σε όσουςεπισκεφθούν κάποιο κατάστημα.

Ενημέρωση από νωρίς στους κα-ταναλωτές για τις προσφορές τηςBlack Friday, υπό την προϋπόθεσηαυτοί να εγγραφούν στις ειδικές φόρ-μες μέσω του mail τους, υπόσχονταιεπίσης αλυσίδες όπως η «Κωτσόβο-λος», ο «Γερμανός», η Intersport καιπολλές άλλες. Ανάλογες πρακτικές α-κολουθούν και άλλες επιχειρήσεις,ενώ υπάρχουν και αυτές που προβαί-νουν σε προεκπτώσεις, όπως για πα-

ράδειγμα τα «Αττικά Πολυκαταστή-ματα» (attica stores).

Και εκδηλώσειςΠροσφορές αλλά και πολλές πα-

ράλληλες εκδηλώσεις υπόσχονται ταπερισσότερα εμπορικά κέντρα, μεσχετικές ανακοινώσεις να έχουν γίνειήδη από το River West και το AthensMetro Mall, ενώ τις επόμενες ημέρεςαναμένεται και άλλα εμπορικά κέντρανα δηλώσουν συμμετοχή.

Εντύπωση προκαλεί, τέλος, το γε-γονός ότι προσφορές Black Fridayανακοίνωσε ακόμη και η SonyInteractive Entertainment για δη-μοφιλή ηλεκτρονικά της παιχνίδιακαι για συνδρομές στο Play Station.

Η διαφημιστική μάχη των μεγάλων αλυσίδων για να κερδίσουν μερίδια στην αγορά<<<<<<

Στον «χορό» και το ηλε-κτρονικό εμπόριο, είτε πρό-κειται για ηλεκτρονικά κα-ταστήματα είτε πλατφόρμες.

15-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 20/11/18 18:04 Page 15

16 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Με συνολικές short θέσεις που θαδιαμορφώνονται (με τρέχουσες τι-μές) σε μόλις 46,3 εκατ. ευρώ ή σε60,4 εκατ. μετοχές από το σύνολοτων 5,08 δισ. μετοχών των τεσσά-ρων ελληνικών τραπεζών, δηλαδήμόλις στο περίπου 1% της συνολι-κής κεφαλαιοποίησής τους, τα τρίαμεγάλα βρετανικά hedge fundsLansdowne Partners, MarshallWace και Oceanwood CapitalManagement έχουν καταφέρει σεμεγάλο βαθμό να δημιουργήσουνπολύ αρνητικό κλίμα και –κατ’ ε-πέκταση– πίεση στις τιμές των τρα-πεζικών μετοχών, αρκετά μεγαλύ-τερη σε σχέση με το μέγεθος τωνθέσεών τους.

Βεβαίως, οι θέσεις αυτών τωνshort funds δεν είναι οι μοναδικές«υπεύθυνες» για το σφυροκόπηματων τραπεζικών μετοχών, καθώςοι ανησυχίες των διεθνών επενδυ-τών γύρω από το ζήτημα των μηεξυπηρετούμενων δανείων και τηναδύναμη κερδοφορία των τραπε-ζών, σε συνδυασμό με τη ρηχότητατου ελληνικού Χρηματιστηρίου,τις αναταράξεις στις αναδυόμενεςαγορές και στην Ιταλία, καθώς καιτον αποκλεισμό της Ελλάδας, αλλάκαι των ίδιων των συστημικών τρα-πεζών από τις αγορές, έχουν επίσηςδιαδραματίσει σημαντικό ρόλοστην κατάρρευση των τιμών τους.

Αυτή η εξέλιξη άλλωστε οδήγησεσε μεγάλο βαθμό στην απόφασητης MSCI την περασμένη εβδομάδανα διαγράψει τις Πειραιώς,Eurobank και Εθνική από τον δεί-κτη MSCI Ελλάδας, βγάζοντας ου-σιαστικά τις ελληνικές τράπεζεςαπό το ραντάρ των διεθνών επεν-δυτών και δίνοντας «τροφή» γιαπεραιτέρω ρευστοποιήσεις.

Οπως επισημαίνουν οι αναλυτές,αυτά τα funds έχουν πάντως κα-ταφέρει να πυροδοτήσουν κύματααναταράξεων και ρευστοποιήσεων,προκαλώντας ανησυχίες για τηνευστάθεια του τραπεζικού συστή-ματος, ενώ εμμένουν στις θέσεις

τους ακόμα και όταν σημειώνεταιράλι, όπως αυτό του περασμένουΑπριλίου, όταν ο τραπεζικός κλάδοςσημείωσε άνοδο άνω του 30%.

Το αποτέλεσμα είναι η συνολικήκεφαλαιοποίηση των τεσσάρωντραπεζών Alpha Bank, Eurobank,Εθνικής και Πειραιώς να έχει «γο-νατίσει» στα μόλις 4,4 δισ. ευρώσήμερα, έχοντας χάσει από τις αρ-χές του έτους 4,3 δισ. ευρώ ή τομισό περίπου της αξίας τους, απότα 8,7 δισ. ευρώ που ήταν τον Ια-νουάριο. Μάλιστα, σε σχέση μετην τελευταία ανακεφαλαιοποίησητου 2015, όταν η χρηματιστηριακήτους αξία έφθανε συνολικά τα 9,811δισ. ευρώ, μεμονωμένα οι μετοχέςτων τραπεζών έχουν χάσει έως καιτο 83% της αξίας τους (Πειραιώς).

Εγχώριοι αναλυτές επισημαίνουνστην «Κ» πως οι shorts έχουν γίνει

θαμώνες στο ελληνικό Χρηματι-στήριο, ειδικά από το καλοκαίριτου 2017, την περίοδο που το ΔΝΤάρχισε να απαιτεί 10 δισ. ευρώ α-νακεφαλαιοποίηση για τις ελληνικέςτράπεζες, ενώ ακόμη και μετά τον«συμβιβασμό» του ΔΝΤ και την υ-ποχώρηση από τις απαιτήσεις του,τα τρία βρετανικά funds συνέχισαναπτόητα να σορτάρουν τις μετοχέςτων συστημικών τραπεζών ποντά-ροντας στην αβεβαιότητα που υ-πήρχε σχετικά με την έκβαση τωνstress tests, σε συνδυασμό με τηνακόμη αβέβαιη τότε εικόνα σχετικάμε το καθεστώς της εξόδου της Ελ-λάδας από το τρίτο πρόγραμμα.

Το Lansdowne Partners, τοMarshall Wace και το Oceanwood

Capital Management, τα οποία έ-χουν κεφάλαια υπό διαχείριση στα23 δισ. δολ., 40 δισ. δολ. και 4 δισ.δολ., αντίστοιχα, και διατηρούνγραφεία σε Λονδίνο, Νέα Υόρκηκαι Χονγκ Κονγκ, γνωρίζουν καλάτην ελληνική αγορά, αφού συμμε-τέχουν τόσο στα roadshows τουΟΔΔΗΧ και του ελληνικού Χρημα-τιστηρίου όσο και στις τηλεδια-σκέψεις εισηγμένων (όπως η FolliFollie) για την παρουσίαση των οι-κονομικών αποτελεσμάτων τους,με το πρώτο, το Lansdowne, ναέχει αποκτήσει εδώ και 10 χρόνιασημαντική θέση στο μετοχικό κε-φάλαιο του ΟΛΠ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία τηςBreakoutPoint, η οποία ειδικεύεταιστην ανάλυση των θέσεων τωνfunds, τα περισσότερα shorts στιςελληνικές τράπεζες διατηρεί τοMarshall Wace (4 short θέσεις) καιακολουθούν το Lansdowne Partners(3 θέσεις) και το Oceanwood (2 θέ-σεις). Η μεγαλύτερη συνολική shortθέση αφορά τη μετοχή της Τράπε-ζας Πειραιώς και φθάνει το 3,48%επί των μετοχών της ή τα 15,3 εκατ.ευρώ (το Lansdowne έχει το 2,74%και το Marshall Wace, που τη μει-ώνει τις τελευταίες ημέρες, το0,74%). Και τα τρία hedge fundsδιατηρούν μεγάλες short θέσειςστην Alpha Bank (Lansdowne0,51%, Oceanwood 0,6%, MarshallWace 0,59%), οι οποίες συνολικάφθάνουν το 1,7% επί των μετοχώντης, ενώ δύο διατηρούν μεγάλοshort (άνω του 0,5%) στην Eurobank(Lansdowne 1,33%, Marshall Wace0,52%, ενώ το Oceanwood μείωσετις θέσεις του κάτω από το 0,5%τον Σεπτέμβριο).

Σε ό,τι αφορά την Εθνική Τρά-πεζα, το Oceanwood αύξησε τηνπερασμένη εβδομάδα τις short θέ-σεις του στο 0,89% επί των μετοχώντης και αποτελεί ένα από τα μεγα-λύτερα short που έχει στον τραπε-ζικό κλάδο της Ευρώπης γενικότερα,ενώ και το Marshall Wace επιμένεισταθερά short στην τράπεζα καιστο 0,58% επί των μετοχών της.

Με μόλις 46 εκατ. τα short funds «χτυπούν» τις τράπεζεςΗ συνολική κεφαλαιοποίησή τους έχει υποχωρήσει στα μόλις 4,4 δισ. ευρώ, από 8,7 δισ. ευρώ που ήταν τον περασμένο Ιανουάριο

Το Lansdowne ιδρύθηκε το 1998 από τονσερ Πολ Ράντοκ και τον Στίβεν Χέινζκαι επικεντρώνεται σε long/short tradesσε μετοχές. Το Oceanwood είναι έναevent driven fund και ιδρύθηκε από τονΚρις Γκέιτ το 2006, ενώ επικεντρώνεταισε ευρωπαϊκές εταιρείες και κυρίως στονκλάδο των χρηματοοικονομικών. ΤοMarshall Wace ιδρύθηκε από τους ΠολΜάρσαλ και Ιαν Γουέις το 1997 και ειδι-κεύεται επίσης σε long/short trades, ενώαπό το 2015 βρίσκεται σε μακροπρόθε-σμη στρατηγική συνεργασία με το KKR.Στο στόχαστρό τους δεν είναι μόνον οιελληνικές τράπεζες, καθώς σκοπός τουςείναι να εντοπίζουν «ευκαιρίες» όπου –σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους– υπάρχειπηγή ανησυχίας και αδυναμία.

Και τα τρία έχουν ισχυρή παρουσίαστον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο, με ταδύο πρώτα να σορτάρουν έντονα το 2017τόσο την Banco Popular όσο και τηνLiberbank, πριν η Επιτροπή Κεφαλαια-γοράς της Ισπανίας οδηγηθεί στην απα-γόρευση του short selling μία εβδομάδααφού η Banco Popular, η έκτη μεγαλύτερητράπεζας τη Ισπανίας, βρέθηκε στα πρό-θυρα της κατάρρευσης και μπήκε σε πρό-γραμμα εκκαθάρισης για να εξαγοραστείστη συνέχεια από την Banco Santaderέναντι της συμβολικής τιμής του 1 ευρώ.Σημαντικές θέσεις είχαν και στην BancoSabadell. Σήμερα, όπως τονίζει ηBreakoutPoint, μία τόσο μεγάλη επικέ-ντρωση των hedge funds σε τράπεζεςείναι πολύ σπάνια, με τα τρία αυτά funds

να είναι μεταξύ των κορυφαίων πέντεμε τον υψηλότερο αριθμό short θέσεωνστον κλάδο των τραπεζών στην Ευρώπη.Το Oceanwood διατηρεί σήμερα μεγάλαshorts στις ιταλικές τράπεζες και ειδικάστις Banca Popolare Dell Emilia Romagnaκαι Unione, το Landowne σορτάρει έντονατις Banca Monte Dei Paschi και BancoBPM, ενώ το Marshall, το οποίο έχει καιτις μεγαλύτερες short θέσεις στην Ευρώπησε σχέση με όλα τα διεθνή hedge funds,«ποντάρει»« αρνητικά στα Banco BPM,Unione Di Banche Italiane, Banca Ifis,Credito Valtellinse και Banco Popolare.Συγκεκριμένα, το Marshall έχει θέσειςσε 16 ευρωπαϊκές τράπεζες (από 12 πέ-ρυσι), το Lansdowne σε 6 (από 5) και τοOceanwood σε 5 (από 1).

Στο στόχαστρό τους και Ισπανία, Ιταλία

<<<<<<

Αυτά τα funds έχουν κα-ταφέρει να πυροδοτή-σουν κύματα αναταράξε-ων και ρευστοποιήσεων,προκαλώντας ανησυχίεςγια την ευστάθεια τουτραπεζικού συστήματος.

Οι shorts έχουν γίνει θαμώνες στο ελληνικό Χρηματιστήριο, ιδίως από το καλοκαίρι του 2017, την περίοδο που το ΔΝΤ άρχισε να απαι-τεί 10 δισ. ευρώ ανακεφαλαιοποίηση για τις ελληνικές τράπεζες.

Τα πολλά καινούργια μοντέλα στα κι-νητά τηλέφωνα, το Μουντιάλ, οι ανα-καινίσεις παλαιών σπιτιών έναντι τηςαγοράς νέων, αλλά και η επέλαση τωνβραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικίαςτύπου Airbnb έδωσαν ώθηση στην α-γορά των τεχνολογικών καταναλωτι-κών προϊόντων. Σύμφωνα με τα στοι-χεία της GfK TEMAX, στο εννεάμηνοΙανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2018 οι πω-λήσεις των εν λόγω προϊόντων στηνΕλλάδα αυξήθηκαν κατά 5,6% σε σύ-γκριση με το αντίστοιχο εννεάμηνοτου 2017, φθάνοντας το 1,5 δισ. ευρώ.Ειδικά το τρίτο τρίμηνο οι πωλήσειςτων τεχνολογικών καταναλωτικώνπροϊόντων ενισχύθηκαν κατά 5,1%σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστηματου 2017, φθάνοντας τα 536 εκατ. ευ-ρώ. Η κατηγορία που εμφανίζει τη με-γαλύτερη ανάπτυξη σε επίπεδο τρι-μήνου αλλά και εννεαμήνου είναι αυτήπου αποτελεί και τη μεγαλύτερη τουκλάδου, οι τηλεπικοινωνίες. Οι πωλή-σεις στο εννεάμηνο έφθασαν τα 459εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση11,3%, ενώ στο τρίτο τρίμηνο η αύξησηήταν της τάξης του 9%. Η αυξητικήτάση παρατηρείται σε όλες τις βασικέςυποκατηγορίες, όπως είναι τα κινητάτηλέφωνα, τα ακουστικά, αλλά και ταλεγόμενα wearables (τεχνολογικά α-ξεσουάρ που φοριούνται, όπως ταsmartwaches).

Η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία,αυτή των μεγάλων οικιακών συσκευών,κατέγραψε αύξηση πωλήσεων στο εν-νεάμηνο 4,9% και διαμορφώθηκε στα

350 εκατ. ευρώ. Η αύξηση στο τρίτοτρίμηνο ήταν 7% και αποδίδεται στηναντικατάσταση παλαιών συσκευώνμε εντοιχιζόμενες, κάτι που μεταφρά-ζεται και σε υψηλότερη μέση τιμή. Ηκατηγορία ενισχύεται και από την αύ-ξηση των πωλήσεων στεγνωτηρίων,συσκευές που παλαιότερα είχαν πολύμικρή διείσδυση στα ελληνικά νοικο-κυριά. Με τζίρο 317 εκατ. ευρώ έκλεισετο εννεάμηνο για την κατηγορία τωνπροϊόντων πληροφορικής, αυξημένοςκατά 1,4% σε σύγκριση με πέρυσι μετην ανάπτυξη να προέρχεται κυρίωςαπό τις οθόνες.

Η αύξηση των πωλήσεων τηλεορά-σεων από τις αρχές του έτους συνε-χίστηκε με τη μετατόπιση μάλιστατων καταναλωτών σε ακριβότερα μο-ντέλα, ενώ ταυτόχρονα συμπαρέσυρεπρος τα πάνω και τις πωλήσεις των η-χείων. Αποτέλεσμα ήταν η κατηγορίατων ηλεκτρονικών καταναλωτικών α-γαθών να καταγράψει αύξηση 7,4%στο εννεάμηνο και οι πωλήσεις να δια-μορφωθούν στα 226 εκατ. ευρώ.

Στα 109 εκατ. ευρώ με αύξηση στοεννεάμηνο της τάξης του 3,4% δια-μορφώθηκε ο τζίρος στην κατηγορίατων μικρών οικιακών συσκευών, λόγωκυρίως της ενίσχυσης των πωλήσεωνστις σκούπες χωρίς σακούλες και στιςμηχανές καφέ. Οι δύο κατηγορίες στιςοποίες συνεχίζεται η κάμψη των πω-λήσεων είναι αυτή των φωτογραφικώνειδών και των ειδών εξοπλισμού γρα-φείων και αναλώσιμων.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Μουντιάλ, Airbnbαύξησαν τις πωλήσειςτεχνολογικών συσκευών

Η αύξηση των πωλήσεων τηλεοράσεων από τις αρχές του έτους συνεχίστηκε με τη με-τατόπιση των καταναλωτών σε ακριβότερα μοντέλα.

Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛOΥ

Σε καθεστώς διαχείρισης οξυμένηςκρίσης ρευστότητας εισήλθε χθες οόμιλος Folli Follie, με την εταιρείανα εξοφλεί προκαταβολικά στους ερ-γαζομένους τον Νοέμβριο και το 90%του δώρου των Χριστουγέννων, υπότον φόβο «παγώματος» των λογα-ριασμών της μετά την απόρριψη τουαιτήματος προστασίας που υπέβαλεαπό το πρωτοδικείο.

Παράλληλα, οι ελληνικές τράπεζεςπου έχουν ως εξασφάλιση για τα δά-νειά τους τη συμμετοχή ύψους 35,7%της Folli Follie στα Αττικά Πολυκα-ταστήματα ετοιμάζονται να κοινο-ποιήσουν εντός των αμέσως επόμενωνημερών ειδοποιήσεις εκπλειστηρια-σμού της, ενώ τις επόμενες κινήσειςτους εξετάζουν οι 56 επενδυτές-μέλητης Ενωσης Ελλήνων Επενδυτών, πουεξασφάλισαν τη συντηρητική κατά-σχεση κινητής και ακίνητης περιου-σίας των μεγαλομετόχων και των ορ-κωτών λογιστών της Folli Follie έωςτου ποσού των 2,5 εκατ. ευρώ και τηνεκδίκαση της κυρίως αίτησης ασφα-

λιστικών μέτρων στις 11 Ιανουαρίου.Εν τω μεταξύ, όμως, οι ομολογιούχοι

πιστωτές και οι σύμβουλοι αναδιάρ-θρωσης της επιχείρησης μαζί με τουςνομικούς και άλλους συμβούλους τουςδηλώνουν, τουλάχιστον επί του πα-ρόντος και έστω και ανεπίσημα, πιστοίστην προώθηση και στην εκτέλεσητου σχεδίου εξυγίανσης διά της οδούτου άρθρου 106β του πτωχευτικού δι-καίου. Ομως οι τελευταίες εξελίξειςεπιβάλλουν ραγδαία επιτάχυνση τωνενεργειών όλων για επίτευξη συμφω-νίας, ώστε να κατατεθεί προς επικύ-ρωση το σχέδιο και να μετατραπούνοι απαιτήσεις των συναινούντων σε

μετοχικό κεφάλαιο και να απομειω-θούν οι υπόλοιπες.

Ωστόσο, με τα ταμεία της εταιρείαςαποστραγγισμένα, διατυπώνονταιβάσιμες αμφιβολίες για το κατά πόσονυπάρχει έστω και λίγος χρόνος. Δεναποκλείουν έτσι έναν «ξαφνικό θά-νατο», ειδικά εάν πυκνώσουν οι α-ποφάσεις αναγκαστικής εκτελέσεωςαπό πιστωτές, επενδυτές ή άλλουςέχοντες νόμιμο δικαίωμα. Αλλά ακόμακαι αν η κρίσιμη αυτή φάση παρέλθειχωρίς ιδιαίτερα αρνητικές εξελίξειςκαι η εταιρεία εισέλθει σε καθεστώςεξυγίανσης, παραμένει άγνωστο κατάπόσον θα μπορέσει να εξασφαλιστείεπαρκής χρηματοδότηση για την εν-διάμεση λειτουργία της έως την επι-τυχή αναδιάρθρωσή της.

Ειδικά καθώς ακόμα και οι συντη-ρητικότερες εκτιμήσεις ανεβάζουντο ελάχιστο ποσό που απαιτείται γιαμια σαφώς μικρότερη Folli Follie σταεπίπεδα των 70 εκατ. ευρώ. Ναι μενορισμένοι εκ των ομολογιούχων έχουνδηλώσει στήριξη στη χρηματοδότησηαπό αυτούς, με ίδια δηλαδή κεφάλαια,είτε μέσω νέου ομολογιακού δανείου

είτε μέσω αύξησης κεφαλαίου, πληνόμως το ποσό παραμένει σημαντικόκαι δύσκολα συγκεντρώσιμο από μιαεταιρεία σε τόσο βαθιά κρίση, εκτιμούνκύκλοι της αγοράς με εκτενή εμπειρίασε τέτοιες υποθέσεις.

Ετσι, το άμεσο μέλλον της FolliFollie μετά την απόρριψη της αίτησηςγια υπαγωγή της στην προστασίατου άρθρου 106α του πτωχευτικούκώδικα είναι επιεικώς αβέβαιο. Η α-πόφαση του δικαστηρίου για μη χο-ρήγηση της προστασίας εκδόθηκεχθες Δευτέρα. Κρίσιμη εκτιμάται πωςήταν η παρέμβαση των ελληνικώντραπεζών κατά της αίτησης, οι οποίεςεπικαλέστηκαν το γεγονός πως κατάτον νόμο η προστασία χορηγείται ά-παξ. Και αυτό είχε ήδη συμβεί ότανκατέθεσε αίτηση προστασίας η FolliFollie Finance Luxembourg, θυγα-τρική του ομίλου Folli Follie και εκ-δότρια των ομολόγων της. Τη νέα αί-τηση κατέθεσαν περί τους 500 ερ-γαζομένους και η μητρική Folli-FollieΑνώνυμη Εμπορική Βιοτεχνική καιΤεχνική Εταιρεία, πλην όμως για τηνίδια νομική οντότητα.

Η απόρριψη προστασίας καθιστά αβέβαιο το μέλλον της Folli FollieΗ εταιρεία πληρώνει μισθούς, υποχρεώσεις για να προλάβει κατασχέσεις

<<<<<<

Οι ομολογιούχοιδηλώνουν πιστοί στηνπροώθηση και στηνεκτέλεση του σχεδίουεξυγίανσης διά της οδούτου άρθρου 106β τουπτωχευτικού δικαίου.

Οι ελληνικές τράπεζες που έχουν ως εξασφάλιση για τα δάνειά τους τη συμμετοχή ύψους 35,7% της Folli Follie στα Αττικά Πολυκαταστήματα ετοιμάζο-νται να κοινοποιήσουν εντός των αμέσως επομένων ημερών ειδοποιήσεις εκπλειστηριασμού της.

16-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 20/11/18 18:05 Page 16

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

LIMASSOL

ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

(ΧΩΡΟΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΕΝΑΕΡΙΟΥ)

ΧΟΡΗΓΟI

30.11.2018 ώρα 20:00EΓΚΑΙΝΙΑ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣMEΓΑΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΕΑΣ

17-OIK-ADV LIMASSOL XMAS_KATHI 20/11/18 18:06 Page 11

18 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Ε Λ Λ Α Δ Α

10 κυρίες περπατούν και προσφέρουνστην Πρωτοβουλία του Λουκά Φουρλά για τους μικρούς ήρωες

στο Παιδογκολογικό Ίδρυμα Ελπίδα

GREGORY MORFI MARIA ARISTIDOU

CONSTANTINOS ΚΟΣΜΗΜΑΤΟΠΩΛΕΙΟ H ΠΟΛΙΤΕΙΑ

TOI&MOI

TETAΡΤΗ 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥΣΤΙΣ 7:30 ΣΤΟ RESIDENCE BY OCCHIO

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΩΝ 20€

ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ SPPMEDIA ΤΗΛ. 22472472

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ

5000€

Συνέντευξη στον ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ

Οι περισσότερες κυβερνήσεις υπερεκτι-μούν σημαντικά την αξία της τεχνολο-γίας ως κινητήριο μοχλό της καινοτομίας,σύμφωνα με τον Λάρι Κίλι, συνιδρυτήκαι πρόεδρο της συμβουλευτικής εται-ρείας Doblin (όμιλος Deloitte). Ο Κίλι,που διδάσκει την επιστήμη της καινο-τομίας σε μεταπτυχιακούς και διδακτο-ρικούς φοιτητές στο Kellogg School ofManagement και στο Institute of Designτου Σικάγου, θα βρεθεί στην Αθήνα γιανα μιλήσει στο Singularity SummitGreece, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.Απαντώντας στις ερωτήσεις της «Κ»,σημειώνει ότι η έμφαση σε φοροαπαλ-λαγές για startups και επενδύσεις στηνανάπτυξη θερμοκοιτίδων και VC funds«σπάνια φέρνει τα υποσχόμενα αποτε-λέσματα».

Αντ’ αυτού, συστήνει να κάνει η Ελ-λάδα «αυτό που έκανε τόσο καλά η Σι-γκαπούρη: επιλέξτε κάποιους τομείςπου είναι στρατηγικής σημασίας –του-ρισμός, ναυτιλία, ίσως αλιεία– και πε-ριορίστε τις τριβές ώστε οι συγκεκριμένοιτομείς να μπορούν να αναπτυχθούν τα-χύτερα εδώ από οπουδήποτε αλλούστον κόσμο».

ΑναβάθμισηΗ δεύτερη συμβουλή του Κίλι για να

αναβαθμιστεί η Ελλάδα στον διεθνήχάρτη καινοτομίας είναι «να κάνετε τοίδιο το κράτος καινοτόμο». Επικαλείταιτο παράδειγμα της Εσθονίας και τηςψηφιακής ταυτότητας των Εσθονών πο-λιτών. «Κάθε υπουργείο ενημερώθηκεότι ο προϋπολογισμός του θα εξαρτάταιαπό τον βαθμό στον οποίο θα παράγεινέες υπηρεσίες στις οποίες θα έχουνπρόσβαση οι πολίτες μέσω της ψηφιακήςτους κάρτας». Με αυτά τα κίνητρα,εξηγεί, η επιδίωξη της καινοτομίας γί-νεται ρουτίνα και τα αποτελέσματα τηςδιαδικασίας γίνονται πιο τολμηρά.

Τρίτον, σύμφωνα με τον Κίλι, πρέπεινα δοθεί έμφαση στην παροχή ευκαι-ριών. «Για πολλούς Ελληνες πολίτες υ-πάρχει η αίσθηση ότι έχουν κάνει αυτόπου έπρεπε, αλλά για κάποιο λόγο τοπαιχνίδι μοιάζει στημένο και δεν ευη-μερούν», σημειώνει, «μία αίσθηση που

είναι πλέον διαδεδομένη ανά τον κό-σμο». Το αντίδοτο, λέει, βρίσκεται στηνgig economy (σ.σ. με κορυφαίους εκ-φραστές εταιρείες όπως η Uber και ηAirbnb). «Εταιρείες σαν κι αυτές συχνάαναπτύσσονται 20 φορές ταχύτερα απότις οικονομίες στις οποίες δραστηριο-ποιούνται, για τον απλό λόγο ότι βοηθούντους ανθρώπους να βελτιώσουν τις ζωέςτους. Το πρόβλημα με τέτοιου είδουςδουλειές είναι ότι παράγουν άγχος: ποτέδεν ξέρεις πόσο καλά θα τα πας απότον έναν μήνα στον άλλον. Η Ελλάδαθα μπορούσε να εξανθρωπίσει αλλά καινα επιταχύνει δραματικά την καινοτομίαστον τομέα του gig economy. Αυτό θαωφελούσε τόσο τους πολίτες όσο καιτην οικονομία σας».

Ο Κίλι αρέσκεται να γκρεμίζει διάφο-ρους εδραιωμένους μύθους σχετικά μετην καινοτομία και τις πηγές της. Γιαπαράδειγμα, θεωρεί ότι όταν μία επι-χείρηση δίνει έμφαση στην «κουλτούρατης καινοτομίας», δεν κατανοεί σωστάτο πρόβλημα. «Ως διάγνωση είναι ασα-φής και μη επιδεχόμενη συγκεκριμένεςδιορθωτικές δράσεις», λέει. «Ολες οιπαρεμβάσεις που προτείνονται για τηβελτίωση της κουλτούρας είναι γενικήςφύσεως: τα στελέχη γίνονται πιο ανε-κτικά, πιο ανοιχτά στη διαφορετικότητα,μπαίνουν στη λογική του “changemanagement” ή του “design thinking”,κάνουν περισσότερο brainstorming.Οταν, έπειτα από χρόνια, οι δράσειςαυτές αποδεικνύεται ότι δεν φέρνουνκάποιο ορατό αποτέλεσμα, συμπεραί-νουν ότι “απλά δεν είμαστε καλοί στονα καινοτομούμε” και το όλο εγχείρημαστιγματίζεται».

Αντ’ αυτού, προτείνει μία σειρά απόμεθόδους που «όντως λειτουργούν»:διαδικασίες με πολύ συγκεκριμένα πρω-τόκολλα αντί για brainstorming, εστίασησε έναν μικρότερο αριθμό πιο μεγάλωνιδεών, χρήση αυστηρών μεθόδων διά-γνωσης και αξιολόγησης ώστε να εντο-

πίζονται με ακρίβεια οι επιτυχίες και οιαποτυχίες, κίνητρα και αμοιβές που θακαταστήσουν την καινοτομία κάτι «υ-ποχρεωτικό, όχι προαιρετικό». Ο πρό-εδρος της Doblin χαρακτηρίζει όλα ταπαραπάνω «τα υδραυλικά της καινοτο-μίας» και παρατηρεί: «Με το που τρειςτολμηρές καινοτομίες μετατραπούν σεμεγάλες επιτυχίες, η κουλτούρα μετα-μορφώνεται από μόνη της».

ΣκεπτικισμόςΟ Κίλι εκφράζει επίσης σκεπτικισμό

για την άποψη ότι οι καινοτόμες ιδέεςείναι το προϊόν εκκεντρικών αντικομ-φορμιστών που έχουν την ελευθερίανα πειραματιστούν – την οποία συνόψισεο Στιβ Τζομπς στη φημισμένη του ομιλίαπρος τους αποφοίτους του Στάνφορνττο 2005. «Οταν το σύστημα εντός τουοποίου εργάζεται κάποιος είναι δυσλει-τουργικό και ανόητο, τότε όντως, μόνοοι αντισυμβατικές μορφές που πάνε κό-ντρα στο σύστημα θα γίνουν ήρωες τηςκαινοτομίας. Αυτή η λογική όμως εν-θαρρύνει μία αχαλίνωτη κουλτούρα, ό-που ο καθένας αναγκάζεται να επινοήσειτη δική του προσέγγιση. Ενα τέτοιο σύ-στημα ποτέ δεν κλιμακώνεται με αξιό-πιστο τρόπο».Είναι λάθος, επιμένει, ηάποψη ότι «η καινοτομία είναι πρωταρ-χικά θέμα δημιουργικότητας. Στην πραγ-ματικότητα, είναι πολύ περισσότεροθέμα πειθαρχίας. Και οι οργανισμοί πουδιακηρύσσουν την καινοτόμο αποστολήτους, τα προβλήματα και τις προκλήσειςπου θέλουν να αντιμετωπίσουν, είναι20 φορές πιο πιθανό να πετύχουν τουςστόχους σε σχέση με τις εταιρείες εκείνεςπου απλά ελπίζουν σε καλά αποτελέ-σματα».Είναι μεγαλύτερη από ποτέ ηπίεση για καινοτομία στην εποχή της«4ης Βιομηχανικής Επανάστασης»; «Ηγνώμη μου είναι ότι έχουν υπάρξει μόνοτρεις ή τέσσερις άλλες περίοδοι της Ι-στορίας –ο Διαφωτισμός, η ΒιομηχανικήΕπανάσταση, η πρώιμη περίοδος τουεξηλεκτρισμού– που μπορούν να συ-γκριθούν με τη σημερινή σε σχέση μετην επιταγή για καινοτομία. Οι εταιρείεςπου καινοτομούν επιτυχώς σήμερα α-ποκτούν πρόσβαση σε ένα δυσανάλογομερίδιο του διαθέσιμου ταλέντου, εταί-ρων, προμηθευτών και επενδυτών».

«Κάνετε στην Ελλάδα ό,τι έκαναν η Σιγκαπούρη και η Εσθονία»Τι προτείνει για την Ελλάδα ο γκουρού της καινοτομίας και πρόεδρος της Doblin Λάρι Κίλι

<<<<<<

Η έμφαση σε φοροαπαλλα-γές για startups και επενδύ-σεις στην ανάπτυξη θερμο-κοιτίδων και VC funds«σπάνια φέρνει τα υποσχό-μενα αποτελέσματα».

Για να αναβαθμιστεί η Ελλάδα στον διεθνή χάρτη καινοτομίας χρειάζεται «να κάνετετο ίδιο το κράτος καινοτόμο», τονίζει ο Λάρι Κίλι.

Επενδύσεις 32,7 δισ. ευρώστις ΑΠΕ έως το 2030Της ΧΡΥΣΑΣ ΛΙΑΓΓΟΥ

Τον δρόμο για την ανάπτυξη ε-πενδύσεων ύψους 32,7 δισ. ευρώστον τομέα των ΑΠΕ ανοίγει τοεθνικό σχέδιο για την ενέργειακαι το κλίμα με ορίζοντα το 2030,που δόθηκε προχθές για δημόσιαδιαβούλευση και θα τεθεί σε ε-φαρμογή από το 2019. Στον νέοενεργειακό σχεδιασμό το μείγμακαυσίμου στην ηλεκτροπαραγωγήτο 2030 θα προέρχεται σε ποσο-στό 55% από ΑΠΕ, ενώ ο λιγνίτηςθα περιοριστεί στο 17% από 33%σήμερα. Το φυσικό αέριο θα α-ποτελέσει μεταβατικό καύσιμομε ποσοστό 17% το έτος 2030από το 26% σήμερα, ενώ μειω-μένη σε ποσοστό 74% θα είναιη συνεισφορά των πετρελαιοει-δών, κυρίως λόγω της απόσυρσηςπετρελαϊκών σταθμών που είναισήμερα εγκαταστημένοι στα μηδιασυνδεδεμένα νησιά, καθώςθα έχει ολοκληρωθεί η διασύν-δεσή τους με το ηπειρωτικό σύ-στημα. Η συμμετοχή των ΑΠΕστην τελική κατανάλωση ενέρ-γειας θα φτάσει το 2030 στο 32%έναντι δεσμευτικού ευρωπαϊκούστόχου για 30%, ενώ σε ποσοστό63% θα μειωθούν οι εκπομπέςρύπων του θερμοκηπίου, που ε-ντάσσονται στο σύστημα εμπο-ρίας δικαιωμάτων ΕΤS και η ε-ξοικονόμηση ενέργειας στο 32%.

Οι συνολικές νέες επενδύσειςστον τομέα της ηλεκτροπαραγω-γής από ΑΠΕ μέχρι το 2030 εκτι-μάται ότι θα επιφέρουν όφελοςσε επίπεδο εγχώριας προστιθέ-μενης αξίας πάνω από 12 δισ. ευ-ρώ κατά τη διάρκεια της λειτουρ-γίας τους. Εκτιμάται επίσης ότιθα δημιουργηθούν και θα διατη-ρηθούν για τα επόμενα 25 χρόνιαπάνω από 15 χιλιάδες νέες θέσειςεργασίας.

Ωθηση δίνει το εθνικό σχέδιογια την ενέργεια στην ηλεκτρο-κίνηση, καθώς τίθεται ως στόχοςτο 10% των επιβατικών οχημάτωντο 2030 να είναι ηλεκτροκίνητα.Αυτό προβλέπεται να γίνει με τηνανάπτυξη ενός ολοκληρωμένουπλαισίου οικονομικής υποστήρι-ξης της χρήσης ηλεκτροκίνητωνοχημάτων, όπως μέσω της θέσπι-σης αποδοτικών φοροκινήτρωνή και φοροαπαλλαγών. Εμφασηθα δοθεί σε κατηγορίες οχημάτων

με υψηλό μεταφορικό έργο (π.χ.ταξί, λεωφορεία, εταιρείες ταχυ-μεταφορών-ενοικιάσεων κλπ.).Μεγάλες παρεμβάσεις δρομολο-γούνται και στον τομέα της ενερ-γειακής απόδοσης των ιδιωτικώνκαι δημοσίων κτιρίων. Μέχρι το2030, θα πρέπει σε ετήσια βάσηνα αναβαθμίζεται ενεργειακά το3% του συνολικού εμβαδού τωνκτιρίων της κεντρικής δημόσιαςδιοίκησης. Συνολικά, η βελτίωσητης ενεργειακής απόδοσης τουκτιριακού αποθέματος αναμένεταινα οδηγήσει σε 12 δισ. ευρώ αύ-ξηση της εγχώριας προστιθέμενηςαξίας και στο να δημιουργηθούνκαι να διατηρηθούν πάνω από20.000 νέες θέσεις εργασίας πλή-ρους απασχόλησης.

Ο σχεδιασμός προβλέπει καιμέτρα για την ενίσχυση των ευ-άλωτων καταναλωτών, όπως ηκαθιέρωση της «ενεργειακής κάρ-τας» που θα αντικαταστήσει ταυφιστάμενα μέτρα ενίσχυσης γιακατανάλωση ενεργειακών αγαθώνκαι θα δώσει τη δυνατότητα στουςκαταναλωτές να επιλέξουν αυτοίτον τρόπο που θα καλύψουν τιςενεργειακές τους ανάγκες. Στο-χευμένα χρηματοδοτικά προ-γράμματα θα σχεδιαστούν μεσκοπό τη βελτίωση της ενεργει-ακής απόδοσης κτιρίων κατοικίαςενεργειακά ευάλωτων νοικοκυ-ριών.

Επιπροσθέτως, θα διερευνηθείη παροχή κινήτρων τόσο στουςπαρόχους ενέργειας στο πλαίσιοτου καθεστώτος επιβολής υπο-χρέωσης ενεργειακής απόδοσης,όσο και στις ενεργειακές κοινό-τητες, ώστε να συμβάλλουν ε-νεργότερα στην ενεργειακή α-ναβάθμιση των συγκεκριμένωνκτιρίων.

Σε ό,τι αφορά τις ΑΠΕ τη με-γαλύτερη αύξηση προβλέπεταινα σημειώσουν οι αιολικοί καιφωτοβολταϊκοί σταθμοί με πο-σοστά 190% και 168%, αντίστοι-χα, σε σχέση με το 2016. Οι υ-δροηλεκτρικοί σταθμοί προβλέ-πεται να αυξηθούν σε ποσοστό12% το 2030, ενώ αξιοσημείωτηπρόβλεψη υπάρχει και για τη συμ-βολή της βιοενέργειας (βιομάζας,βιοαερίου και βιορευστών) στηνηλεκτροπαραγωγή με εξαπλασια-σμό του μεριδίου τους σε σχέσημε το 2016.

Μεταξύ 11 και 13 Νοεμβρίου 2018ο CIFA διοργάνωσε το 4ον Διεθνές Συ-νέδριο με θέμα τα Διεθνή ΕπενδυτικάΤαμεία (Funds).

Κατά την διάρκεια του Συνεδρίουοι οικονομολόγοι κ. Σάββας Ρήγας,συνεταίρος και κ. Γεώργιος Νικολάουανώτερος διευθυντής στον οίκο Κ.Τρεππίδης & Σία Λτδ, υπό την ιδιότητατους ως εμπειρογνώμονες σε θέματαΔιεθνών Επενδυτικών Ταμείων συμ-μετείχαν στις διαδικασίες του Συνε-δρίου. Ο κ. Ρήγας, του οίκου Κ. Τρεπ-πίδης & Σία Λτδ ο οποίος ήταν συντο-νιστής της 4ης θεματικής ενότηταςσυζήτησε με ξένους εμπειρογνώμονεςκατά πόσο τα Διεθνές Επενδυτικά Τα-μεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ωςη βάση για την διεξαγωγή διεθνώνδραστηριοτήτων, ειδικά μετά τις αλλαγέςστην Διεθνή Οικονομική κοινότητα ηοποία καθιστά τις επιχειρηματικές δρα-στηριότητες μέσω offshore εταιρείεςως μη βιώσιμες και μη εφαρμόσιμες.

Ο κ. Νικολάου του οίκου Κ. Τρεππίδης& Σία Λτδ συμμετείχε υπό την ιδιότητατου ως ο πλέον πιο έμπειρος σε θέματαίδρυσης και κανονισμών εργασίας τωνδιεθνών επενδυτικών ταμείων στηνΚύπρο, στην 1ην θεματική ενότητα ηοποία επικεντρώθηκε σε θέματα νο-μοθεσίας και κανονισμών των Επεν-δυτικών Ταμείων και τον τρόπο με τονοποίο ένα Κυπριακό Διεθνές ΕπενδυτικόΤαμείο μπορεί να λειτουργήσει στηνΕυρωπαϊκή Ένωση.

Οι σύνεδροι, τόσο συμμετέχοντεςόσο και οι άλλοι εμπειρογνώμονες, ε-ξήραν τον υψηλό βαθμό εμπειρογνω-μοσύνης και εμπειρίας που έχει ανα-πτυχθεί σε ένα αμιγώς Κυπριακό Συμ-βουλευτικό Οίκο όπως ο Κ. Τρεππίδης& Σία Λτδ και για μία ακόμη φορά ε-ξέφρασαν την αυτοπεποίθηση ότι ησυμβουλή των Κυπριακών Συμβου-λευτικών οίκων είναι ισότιμη με διεθνήσυμβουλευτικούς οίκους με έδρα τουςσε διεθνή οικονομικά κέντρα.

4th International Fund Summit

18-OIK_ΕΛΛΑΔΑ_KATHI 20/11/18 18:04 Page 18

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 19ΤΑ Σ Ε Ι Σ

ΠΑ

ΡΑΜΥΘΟΥΠΟΛ

Η

ΕΓΚΑΙΝΙA ΜΕ ΤHNΕΓΚΑΙΝΙA ΜΕ ΤHN

23.11.201820:00

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ 16/11/2018 – 06/01/201916/11/2018 – 06/01/2019

ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΜΕΓΑΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

ΤΗN ΠΑΡΑΜΥΘΟΥΠΟΛΗ ΟΔΗΓΕΙ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΟΝΤΑ ΣΑΣ ΤΟ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣΕΠΙΣΗΜΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΕΑΣΧΟΡΗΓΟI

Ενας εμβληματικός πίνακας, πουχρονολογείται από το 1972, τουΒρετανού ζωγράφου Ντέιβιντ Χό-κνεϊ πωλήθηκε σε δημοπρασίατου οίκου Christie’s έναντι τηςτιμής ρεκόρ των 90,3 εκατ. δολ.σπάζοντας, δηλαδή, το προηγού-μενο ρεκόρ υψηλότερης τιμήςπου καταβλήθηκε ποτέ σε δημο-πρασία για έργο καλλιτέχνη πουβρίσκεται εν ζωή.

Ο πίνακας που τιτλοφορείται«Το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη»υπερέβη την τιμή που είχε υπο-λογίσει ο οίκος δημοπρασιών καιπου προσέγγιζε τα 80 εκατ. δολ.,καθώς ξέσπασε ένας πραγματικόςπόλεμος μεταξύ των επίδοξων α-γοραστών όταν ο πίνακας έφτασετην τιμή των 70 εκατ. δολ..

Το προηγούμενο ρεκόρ υψηλήςτιμής για έργο από καλλιτέχνηπου βρίσκεται εν ζωή αφορούσετο έργο «balloοn dog» του ΤζεφΚουνς, που πωλήθηκε έναντι 58,4εκατ. δολ. το 2013. Το προηγού-μενο ρεκόρ για έργο του Χόκνεϊήταν τα 28,4 εκατ. δολ.

Το έργο του 1972 από τον

81χρονο Βρετανό καλλιτέχνη είναιαπό τα γνωστότερά του και απει-κονίζει έναν άνδρα με ροζ σακάκινα κοιτάει μία άλλη φιγούρα πουκολυμπά υποβρυχίως σε μία πι-σίνα. Λέγεται ότι αποτέλεσε πα-ραγγελία του Βρετανού δισεκα-τομμυριούχου χρηματιστή ΤζοΛιούις. Ο οίκος Christie’s δενέκανε γνωστό το όνομα του πω-λητή ή του αγοραστή, ο οποίοςσυμμετείχε στη δημοπρασία μέσωτηλεφώνου.

Ο Μόργκαν Λονγκ, επικεφαλήςτου επενδυτικού οίκου Fine ArtGroup, χαιρέτισε «ένα εξαιρετικόαποτέλεσμα για τον οίκο

Christie’s», επισημαίνοντας ότικατάφερε να επιτύχει την τιμήτων 80 εκατ. δολ. «μέσα από ένασυνδυασμό έξυπνου μάρκετινγκκαι αυτού που έμοιαζε με μεγάληαποφασιστικότητα εκ μέρουςενός πελάτη που επικοινωνούσεμε το τηλέφωνο και ο οποίος ή-θελε να πάρει τον πίνακα στοσπίτι του».

Σε μία πρωτόγνωρη κίνηση γιαέναν τόσο πολύτιμο πίνακα, «Τοπορτρέτο ενός καλλιτέχνη», τοοποίο φιλοξενήθηκε στην TateBritain, στο Κέντρο Πομπιντούκαι στο Μητροπολιτικό ΜουσείοΤέχνης της Νέας Υόρκης, πωλή-

θηκε χωρίς να έχει εγκρίνει προη-γουμένως ο πωλητής την ελάχιστητιμή πώλησης. Η τιμή του πανά-κριβου πίνακα ενίσχυσε την επι-τυχία της δημοπρασίας του οίκουChristie’s για έργα μεταπολεμικήςκαι σύγχρονης τέχνης, που συ-γκέντρωσε συνολικά 357,6 εκατ.δολ. και βρέθηκε στο επίκεντρομε 41 από τα 48 δημοπρατούμεναέργα να βρίσκουν αγοραστές.

«Αυτό που μάθαμε αυτήν τηνεβδομάδα είναι ότι η ζήτηση γιατη μεγάλη τέχνη παραμένει πα-γκόσμια, με μεγάλη συμμετοχήαπό Αμερικανούς αγοραστές αλλάκαι καλή δραστηριότητα από Ευ-

ρώπη και Ασία», τόνισε ο διευθύ-νων σύμβουλος Γκουγιόμ Τσερούτιμετά τη δημοπρασία.

Αλλες σημαντικές πωλήσειςστη δημοπρασία ήταν αυτή της«Μελέτης της Ενριέτας Μοράεςνα γελά» του Φράνσις Μπέικον,έργο το οποίο πωλήθηκε έναντι21,7 εκατ. δολ., ενώ πριν από τηνπώληση η τιμή του είχε υπολογι-στεί στα 14 εκατ. δολ., όπως ε-ξάλλου και τα «21 λευκά φύλλα»του Αλεξάντερ Καλντέρ, που δι-πλασίασε τον αρχικό υπολογισμόκαι πωλήθηκε λίγο κάτω από τα18 εκατ. δολ.

REUTERS

<<<<<<

Η προηγούμενη υψη-λότερη τιμή για εν ζωήκαλλιτέχνη ανήκει στο «Βalloοn dog» του Τζεφ Κουνς, που πωλήθηκε έναντι58,4 εκατ. δολ. το 2013.

Το έργο «Το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη» του Ντέιβιντ Χόκνεϊ εκτίθεται κατά τη διάρκεια της δημοπρασίας από τονοίκο Christie’s.

Ποσό ρεκόρ για ΧόκνεϊΟ πίνακας «Το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη» πωλήθηκε 90,3 εκατομμύρια δολάρια

Ιάσιμη τελικά είναι η αλλεργία στα φιστίκιαΗ αλλεργία στα φιστίκια μπορεί να κατανικηθείμε μια πρωτοποριακή θεραπεία που σιγάσιγά «οικοδομεί» την ανεκτικότητα στο έ-δεσμα, όπως έδειξε μεγάλη μελέτη. Κανείςαπό τους 500 συμμετέχοντες στη μελέτη,ηλικίας από τεσσάρων μέχρι δεκαεπτά ετών,από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, δεν μπορούσενα αντέξει ακόμα και ένα δέκατο μιας δόσηςφιστικιών. Ωστόσο, λαμβάνοντας μικρές δό-σεις του ξηρού καρπού για έναν χρόνο απο-δείχθηκε ότι τα δύο τρίτα μπορούσαν να α-ντέξουν δύο ολόκληρα φιστίκια χωρίς να έ-χουν αλλεργική αντίδραση.

Η Εμιλι Πρατ, έξι ετών, δήλωσε στο πρό-γραμμα Today του ΒΒC ότι η θεραπεία άλλαξεσημαντικά τη ζωή της. «Δεν μπορούσα ναφάω τούρτα στα πάρτι γενεθλίων που με κα-λούσαν και τώρα μπορώ», είπε. Σήμεραμπορεί να αντέξει να φάει περίπου επτά φι-στίκια, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί ναφάει και εδέσματα που περιέχουν ίχνη τουξηρού καρπού. Η μητέρα της Εμιλι, Σόφι,από το βόρειο Λονδίνο, δήλωσε ότι βίωναντην κατάσταση υπό συνεχές στρες. «Εξε-πλάγην από το γεγονός ότι μπορεί να βρειςίχνη φιστικιού και άλλων ξηρών καρπών σεόλα τα είδη των τροφίμων και ιδιαίτερα σετρόφιμα που καταναλώνονται από παιδιά,όπως είναι τα κέικ, τα μπισκότα και τα παγωτά.Αυτό υπήρξε σημαντική αιτία άγχους». «Χρει-άστηκε να μελετάμε με μεγάλη προσοχή ταπεριεχόμενα κάθε συσκευασίας τροφίμουπου έμπαινε στο σπίτι έτσι ώστε να διασφα-λίζουμε ότι η Εμιλι δεν επρόκειτο να κατα-ναλώσει φιστίκια. Η αλλεργία της ήταν τόσομεγάλη, ώστε ακόμα και ίχνη φιστικιού μπο-

ρούσαν να πυροδοτήσουν πολύ σοβαρή α-ντίδραση. Αυτό επηρέασε σημαντικά τηνοικογενειακή μας ζωή». Ο βασικός ερευνητήςτης μελέτης Palisade, που δημοσιεύθηκεστην επιθεώρηση The New England Journalof Medicine, καθηγητής Τζορτζ ντι Τουά, οοποίος είναι σύμβουλός στο παιδιατρικό νο-σοκομείο Εβελίνα του Λονδίνου δήλωσε ότι«τα συμπεράσματα αυτής της πρωτοποριακήςέρευνας είναι πολλά υποσχόμενα και υπο-δεικνύουν ότι θα καταφέρουμε τελικά ναπροστατεύσουμε τα παιδιά που είναι αλ-λεργικά στα φιστίκια από το να έχουν σοβαρήαλλεργική αντίδραση μετά την τυχαία έκθεσήτους στον αλλεργιογόνο παράγοντα. Αυτάείναι εξαιρετικά νέα, καθώς ο αριθμός τωνπαιδιών που διαγνώστηκε με αλλεργία σταφιστίκια διπλασιάστηκε τις δύο περασμένεςδεκαετίες. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να δια-χειριστεί κανείς αυτήν την αλλεργία σταπαιδιά και στις οικογένειές τους που πρέπεινα ακολουθούν με μεγάλη αυστηρότηταδιατροφή που δεν περιλαμβάνει καθόλουφιστίκια. Οι οικογένειες αυτών των παιδιώνζουν μονίμως υπό τον φόβο της τυχαίας έκ-θεσης, καθώς η αλλεργική αντίδραση εν-δέχεται να είναι εξαιρετικά βαριά και ναπροκαλέσει ακόμα και τον θάνατο».

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι συμμε-τέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδες πουλάμβαναν είτε κάψουλες με πρωτεΐνη φιστι-κιού ή σκόνη ψευδοφαρμάκου. Η ποσότηταπρωτεΐνης φιστικιού που τους χορηγείτο αυ-ξανόταν όσο περνούσε ο καιρός, έτσι ώστενα αποκτήσουν σιγά σιγά ανεκτικότητα στονξηρό καρπό.

Στη μελέτη των επιστημόνων συμμετείχαν αλλεργικοί από 4 μέχρι 17 ετών σε ΗΠΑ και Ευρώπη.

19-OIK_TASEIS_KATHI 20/11/18 18:27 Page 19

20 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Ξ Ε Ν Ε Σ Α Γ Ο Ρ Ε Σ

Closer to you

nexia.com.cy

Audit.Tax.Advisory

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜA

New York/Nέα Yόρκη (Σε δολάρια)

Πριν από

Eταιρείες το κλείσιμο Μετ. %

3M COMPANY 200.785 -2.3324

ALCOA CORP 32.53 -2.8665

ALLEGHANY CRP 621.62 -0.771

ALTRIA GROUP 56.17 0.88

AMAZON COM 1513.615 0.0876

AMER EXPRESS C 106.34 -1.7644

AMER INTL GROU 42.805 -1.1432

AMGEN 197.84 1.5033

APPLE INC 178.87 -3.7609

AVON PRODUCTS 1.995 -4.0865

BANK OF AMERIC 27.44 -1.1171

BAXTER INTL IN 64.355 -1.0228

BOEING CO 318.24 -0.8413

BRISTOL MYERS 53.71 0.4301

CAMPBELL SOUP 40.6 5.5917

CATERPILLAR IN 122.83 -2.5004

CIGNA CORP 209.33 -0.8807

CHEVRON 116.09 -2.7885

CISCO SYSTEMS 44.71 -2.2732

CITIGROUP 62.45 -3.3581

CERVECERIAS 25.16 0.359

COCA-COLA CO 49.61 -1.7818

COLGATE PALMOL 62.61 -0.2549

DANAOS CORP 1.08 -0.9174

DIANA SHIPPING 3.14 -0.9464

ENTERGY CP 86.63 -0.1498

EXELON CORP 45.455 -1.3991

EXXON MOBIL 77.03 -2.7645

FEDEX CORP 222.695 -1.593

FORD MOTOR CO 9.08 -1.8378

INTL BUS MACHI 118.02 -1.9034

GENERAL DYNAMI 176.4 -1.6613

GENERAL ELEC C 7.625 -2.7423

GOLDM SACHS GR 192.44 -2.916

HALLIBURTON CO 31.405 -4.8045

HARTFORD FINL 44.06 0.5248

HP INC 22.83 -3.0573

HOME DEPOT INC 169.93 -2.1084

HONEYWELL INTL 144.15 -2.2513

INTEL CORP 47.6 -0.8333

JOHNSON JOHNSO 147.5196 -0.1424

JPMORGAN CHASE 108.49 -2.1113

LAZARD 38.13 0.3949

MCDONALD'S COR 185 -0.9212

MERCK & CO 75.59 -0.9954

MICROSOFT CP 102.004 -2.5005

3M COMPANY 200.85 -2.3008

MORGAN STANLEY 43.114 -2.9183

NIKE INC CL B 71.69 -1.1445

NORFOLK SOUTHE 164.31 -3.6475

PFIZER INC 43.97 -0.4753

PROCTER & GAMB 92.305 -1.0558

RAYTHEON CO 174.08 -1.3376

ROCKWELL AUTOM 167.64 -0.238

SCHLUMBERGER L 46.5348 -3.6746

SOUTHERN 46.83 -0.4464

STEALTHGAS 3.32 -1.7751

TSAKOS ENERGY 3.3369 -2.7143

UNISYS CORP 13.56 -4.3049

UNITED TECH CP 125.9 -1.5252

UNITEDHEALTH G 263.51 -0.9547

US BANCORP 54.03 -1.7636

VERIZON COMMS 59.86 -1.2537

WALT DISNEY CO 112.9 -2.1833

WELLS FARGO & 52.555 -1.4347

WALMART INC 94.41 -2.4489

London/Λονδίνο(Σε πέννες)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ANGLO AMERICAN 1680.99 -3.376

ASSOC.BR.FOODS 2476.61 -0.726

ADMIRAL GROUP 1975.13 -0.653

ASHTEAD GRP. 1708.5 -4.978

ANTOFAGASTA 791.86 -2.286

AVIVA PLC 407.5 -2.642

ASTRAZENECA 6227 1.215

BABCOCK INTL 591.06 0.917

BAE SYSTEMS 509.54 -2.002

BARCLAYS 162.54 -2.734

BRIT AM TOBACC 2726.77 0.165

BARRATT DEVLPM 480.53 -1.484

BERKELEY GRP 3338.4 -0.593

BR LAND CO 579.12 -1.401

BHP BILLITON 1569.1467 -2.329

BUNZL 2312 0.872

BP 521.67 -0.708

BURBERRY GRP 1742.79 -2.974

BT GROUP 254.04 -0.547

COCACOLA HBC A 2259.08 -1.794

CARNIVAL 4442 -0.38

CENTRICA 144.24 2.391

COMPASS GROUP 1657.02 5.386

CAPITA PLC 104.62 2.144

CRH 2129.04 -0.468

DIXONS CARPHO 165.17 1.283

DCC 5675.23 -4.142

DIAGEO 2807.63 0.88

DIRECT LINE 316.6 -1.039

EXPERIAN 1799.3 -2.493

EASYJET 1120.09 -5.489

FRESNILLO 909.96 2.237

GLENCORE 296.3 -1.58

GLAXOSMITHKLIN 1578.1 0.867

HIKMA 1689.94 -2.014

HAMMERSON H 415.05 -2.688

HARGREAVES LS 1800.05 -1.34

HSBC HOLDINGS 642.84 -1.351

INTL CONSOL AI 622.29 -0.881

INTERCONT HOTE 4121 -0.843

3I GROUP 819.96 2.841

IMP.BRANDS 2551.21 -0.02

INTU PROPERTIE 184.45604 1.054

INMARSAT 418.97 -2.285

INTERTEK GROUP 4559.13 1.794

ITV 145.95 0.171

JOHNSON MATTHE 2788.15 -3.476

KINGFISHER 246.02 0.531

LAND SECS. 836.6603 -0.428

LEGAL & GENERA 240.5 -2.315

LLOYDS BNK GRP 55.08 -0.842

LOND STOCK EXC 3987.09 -2.712

MERLIN 332.02 -1.018

MARKS & SP. 48 1.122

MONDI 1749.7 -0.681

NATIONAL GRID 840.3 2.531

NEXT 5131 -0.31

PROVIDENT FINC 562.5119 3.119

PRUDENTIAL 1529.91 -2.745

PERSIMMON 2072.17 -1.567

PEARSON 932.01 -0.467

RECKIT BNCSR G 6587.58 1.747

ROYAL BANK SCO 211.18 -2.947

RDS 'A 2357 -1.566

ROYAL DTCH SHL 2406 -1.724

RELX 1600.43 -1.205

RIO TINTO 3832.06 -2.083

ROYAL MAIL R 302.98 1.652

ROLLS ROYCE PL 786.4 -1.481

RANDGOLD RES 6393.4 -0.312

RSA INSRANCE G 532.32 -0.968

SAINSBURY(J) 305.89 -0.033

SCHRODERS 2446.13 -1.527

SAGE GROUP 543 -2.651

SHIRE 4627.08 0.652

ST JAMESS PLAC 992.93 -1.2

SMITHS GROUP 1386.88 -2.225

SMITH&NEPHEW 1384.37 -0.431

SPORTS DI INT 280.25 -0.57

SSE PLC 1115.58 1.446

STANDRD CHART 582.41 -3.18

SEVERN TRENT 1878 1.833

TRAVIS PERKINS 1028.98 1.328

TESCO 204.0458 -0.682

TUI AG 1230.96 -3.157

TAYLOR WIMPEY 144.85 -1.654

UNILEVER 4249.8 0.211

UNITED UTIL GR 759.25 2.39

VODAFONE GROUP 153.99 -1.412

WPP PLC 847 -1.168

WHITBREAD 4544.93 -0.461

Zurich /Zυρίχη (Σε ελβ.φρ.)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ABB LTD N 19.63 -1.23

RICHEMONT N 64.9 -1.55

GEBERIT N1 376.8 -0.16

LAFARGEHOLCIM 44.66 -2.34

NOVARTIS N 88.08 0.92

ROCHE HOLDING 247.55 0.43

SGS N 2263 -0.44

SWATCH GROUP I 299.8 -1.74

ADECCO N 47.07 -0.97

JULIUS BAER N 40.4 -7.19

CS GROUP AG 11.76 -4.55

GIVAUDAN N 2410 -0.37

NESTLE SA 83.5 0.24

TRANSOCEAN N 9.03 -5.35

SWISSCOM N 457.9 -0.84

SWISS RE N 87.5 -1.15

UBS GROUP N 13.26 -2.32

ZURICH INSURAN 302 -1.05

Frankfurt/Φρανκφούρτη (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ADIDAS N 199.15 -1.65

ALLIANZ SE 184.96 -3.7

BASF SE 66.16 -2.86

BAY MOT WERKE 73.69 -0.49

BEIERSDORF 92.72 0.7

BAYER N AG 61.02 -1.28

COMMERZBANK 7.857 -0.265

CONTINENTAL AG 136.1 0.15

DAIMLER AG N 49.78 -0.67

DEUTSCHE BANK 8.153 -0.411

DEUTSCHE POST 27.93 -0.2

DT BOERSE N 111.8 0.05

DT LUFTHANSA A 19.89 -0.33

DT TELEKOM N 15.185 0.015

E.ON SE NA 9.215 0.009

FRESENIUS MEDI 66.3 -2.18

FRESENIUS SE 49.86 -1.6

HEIDELBERGCEME 58.5 -0.72

HENKEL AG&CO V 98.08 0.02

INFINEON TECH 16.905 -0.17

K+S AG NA 15.695 -0.76

LINDE 192 0.15

MERCK KGAA 96.9 -0.02

MUENCH. RUECK 189.85 -0.45

RWE AG 19.17 -0.13

THYSSENKRUPP A 15.75 -0.345

VOLKSWAGEN VZ 145.76 -0.96

VONOVIA SE 41.39 -0.74

SIEMENS N 98.92 -1.1

SAP SE 88.04 -0.91

Amsterdam/Aμστερνταμ (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

AALBERTS INDUS 30.8 -0.96

AEGON 5.036 -5.52

AKZO NOBEL 71.56 -2.43

ALTICE EUROPE 1.99 -3.82

ASML HOLDING 141.28 -1.86

BOSKALIS WESTM 24.69 -0.52

GEMALTO 50.56 -0.08

HEINEKEN 79.92 -0.57

KONINKLIJKE DS 75.96 -2.19

KPN KON 2.36 -1.99

NN GROUP 37.08 -2.52

OCI 21.69 -2.74

PHILIPS KON 32.055 -2.02

RANDSTAD 41.23 -2.16

ROYAL DUTCH SH 26.52 -1.47

UNILEVER DR 48.795 0.15

VOPAK 38.54 -1.76

WOLTERS KLUWER 51.1 -1.54

Milano/Mιλάνο (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

A2A SPA 1.52 1.51

ATLANTIA 17.76 18.01

AZIMUT HLDG 10.35 10.65

CIR-COMP 0.91 0.90

ENEL 4.60 4.62

EXOR 48.90 50.20

ENI 14.45 14.72

GENERALI ASS 14.16 14.48

GEOX 1.28 1.22

INTESA SANPAOL 1.8788 -2.46

LUXOTTICA 51.16 52.88

MEDIASET 2.46 2.49

MEDIOBANCA 7.40 7.40

PARMALAT 2.77 2.80

RCS MEDIAGROUP 0.88 0.90

PRYSMIAN 15.70 15.95

SNAM 3.86 3.89

STMICROELEC.N. 11.98 12.20

TELECOM ITALIA 0.53 0.55

TENARIS 11.77 12.11

TERNA 4.87 4.88

UNICREDIT 10.52 -2.81

Tokyo/Tόκιο (Σε γιέν)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

AJINOMOTO 1886.5 -2

ASAHI GROUP HL 4906 -1.88

ASTELLAS PHARM 1661 -2.81

BRIDGESTONE CO 4361 0.9

CANON INC 3203 -1.11

CASIO COMPUTER 1574 -0.44

CITIZEN WATCH 602 -0.33

CLARION 2471 0

CREDIT SAISON 1489 -1.65

DAIWA SEC GROU 627.3 0.58

SUBARU 2551 0.97

FUJIFILM HOLDI 4453 -1.81

FUJITSU LTD 6910 -2.47

HINO MOTORS 1067 0.19

HITACHI 3220 -2.9

HONDA MOTOR 3166 -0.41

IHI 3740 -0.93

ISUZU MOTORS 1597.5 1.36

KAWASAKI HVY I 2622 -0.15

KAJIMA CORP 1499 -0.73

KEIO 6270 1.29

KOBE STEEL 940 0.86

KONICA MINOLTA 1038 -3.53

JTEKT 1371 0.73

MITSUB UFJ FG 638.7 -0.11

MITSUBISHI COR 3057 1.49

MITSUBISHI ELE 1458.5 -1.72

MITSUBISHI MOT 680 -6.85

NEC CORPORATIO 3365 -0.15

NIKKON HLDG 2934 -0.24

NIKON CORP 1814 0.17

NIPPON SUISAN 4906 0.42

NISSAN MOTOR C 950.7 -5.45

NOMURA HOLDING 512.7 0.65

NISSAN CHEMICA 5890 -1.34

NIPPON PAPER I 2059

NTT DOCOMO 2586.5 -0.1

OBAYASHI CORP 1106 1.47

ODAKYU ELEC RA 2453 0.82

OJI HOLDINGS 666 -0.45

OSAKA GAS 2117 0.19

PIONEER 93 0

RICOH CO LTD 1110 -2.46

SECOM 8976 -0.5

SEVEN & I HLDG 4973 -0.24

SHARP CORP 1722 0.82

SHIMIZU CORP 928 1.98

SHISEIDO 7269 -1.24

SONY CORP 5709 -3.09

SMFG 4193 0.24

SUMITOMO CHEM 589 -0.51

SUZUKI 680 -2.02

TAISEI CORP 4855 0

TDK CORPORATIO 8680 -1.92

TOBU RAILWAY 3220 0.78

TOKIO MARINE H 5534 0.07

TORAY INDUSTRI 916.4 -0.48

TREND MICRO 6180 -3.13

TOPY INDS LTD 2641 -0.53

TORAY INDUSTRI 916.4 -0.48

TOSHIBA CORP 3925 0

TOYOBO 1572 0.19

TOYOTA MOTOR C 6717 1.59

YAMAHA CORP 4755 -3.35

Paris/Παρίσι (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ACCOR 38.52 38.88

AIR LIQUIDE 102.85 104.95

ALSTOM 38.70 38.46

AXA 21.16 21.69

BNP PARIBAS 44.31 45.29

BOUYGUES 32.21 32.73

CAPGEMINI 99.92 102.15

CARREFOUR 17.22 17.36

CASINO GUICHAR 37.97 38.01

CREDIT AGRICOL 10.63 10.88

DANONE 64.98 64.71

DASSAULT SYSTE 103.20 105.35

EDF 14.68 14.96

L'OREAL 204.80 205.40

L.V.M.H. 253.85 259.25

LAGARDERE S.C. 24.73 24.99

MICHELIN 89.00 88.94

PERNOD RICARD 140.05 139.85

PEUGEOT 19.37 19.76

KERING 374.20 382.60

PUBLICIS GROUP 52.42 52.82

RENAULT 58.36 59.06

SAINT-GOBAIN 30.93 31.26

SANOFI 78.94 78.55

SCHNEIDER ELEC 62.88 63.40

SOCIETE GENERA 32.33 33.03

SODEXO 90.98 91.40

STMICROELECTRO 11.98 12.21

TF1 8.40 8.45

THALES 108.65 110.05

TOTAL 48.87 49.55

VEOLIA ENVIRON 18.55 18.47

Madrid/Mαδρίτη (Σε ευρώ)

Εταιρείες Χθεσινό Μετ. %

ACCOR 38.52 38.88

AIR LIQUIDE 102.85 104.95

ALSTOM 38.70 38.46

AXA 21.16 21.69

BNP PARIBAS 44.31 45.29

BOUYGUES 32.21 32.73

CAPGEMINI 99.92 102.15

CARREFOUR 17.22 17.36

CASINO GUICHAR 37.97 38.01

CREDIT AGRICOL 10.63 10.88

DANONE 64.98 64.71

DASSAULT SYSTE 103.20 105.35

EDF 14.68 14.96

L'OREAL 204.80 205.40

L.V.M.H. 253.85 259.25

LAGARDERE S.C. 24.73 24.99

MICHELIN 89.00 88.94

PERNOD RICARD 140.05 139.85

PEUGEOT 19.37 19.76

KERING 374.20 382.60

PUBLICIS GROUP 52.42 52.82

RENAULT 58.36 59.06

SAINT-GOBAIN 30.93 31.26

SANOFI 78.94 78.55

SCHNEIDER ELEC 62.88 63.40

SOCIETE GENERA 32.33 33.03

SODEXO 90.98 91.40

STMICROELECTRO 11.98 12.21

TF1 8.40 8.45

THALES 108.65 110.05

TOTAL 48.87 49.55

VEOLIA ENVIRON 18.55 18.47

(Πηγή: Reuters) ΞENA XPHMATIΣTHPIA

Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗ

Δραματικέςδιαστάσεις λαμβάνει πλέοντο σφυροκόπημα των τραπεζικών με-τοχών, οι οποίες έχουν βρεθεί στο μάτιτου κυκλώνα το τελευταίο διάστημα,με τον τραπεζικό δείκτη να «χτυπά»χθες νέο ιστορικό χαμηλό και τον ΓενικόΔείκτη του ελληνικού Χρηματιστηρίουνα χάνει τις 600 μονάδες, επιστρέφονταςστα επίπεδα του Νοεμβρίου 2016. Ολααυτά τη στιγμή που τα short funds προ-χωρούν σε μείωση των θέσεών τουςστις τραπεζικές μετοχές, ενώ τόσο ηΤράπεζα της Ελλάδας όσο και το ΤαμείοΧρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ε-πεξεργάζονται λύσεις για το πρόβληματων κόκκινων δανείων των ελληνικώντραπεζών. Μετά και τη χθεσινή βουτιά(6,34% στις 409,08 μονάδες), οι σωρευ-τικές απώλειες για τον τραπεζικό δείκτητην τελευταία μόνο εβδομάδα αγγίζουντο 22%. Οι μεγαλύτερες απώλειες χθεςσημειώθηκαν στην Alpha Bank και δια-μορφώθηκαν στο 7,92% –λόγω της «κα-λύτερης» απόδοσης του τίτλου το τε-λευταίο διάστημα σε σχέση με τον υ-πόλοιπο κλάδο– στην Εθνική Τράπεζαέφτασαν το 4,11%, στη Eurobank το5,97% και στην Τράπεζα Πειραιώς το3,09%. Ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε3,91% στις 593,05 μονάδες, ενώ ο δείκτηςτης υψηλής κεφαλαιοποίησης σημείωσεπτώση 4,24%.

Αιτία και αφορμή γι’ αυτό το τελευταίοκύμα ρευστοποιήσεων ήταν η απόφασητης MSCΙ για αφαίρεση των τριών εκτων 4 συστημικών τραπεζών από τονδείκτη MSCI Ελλάδας –Πειραιώς, Εθνικήκαι Eurobank– και την υποβάθμισή τουςστον δείκτη MSCI Small Call. Αυτή ηκίνηση οδήγησε πολλούς διεθνείς οίκους

να προειδοποιήσουν για κύματα εκροώναπό τους ελληνικούς τραπεζικούς τίτλουςαλλά και από τις υπόλοιπες μετοχές τουελληνικού δείκτη της MSCI, με τους εγ-χώριους αναλυτές να επισημαίνουν πωςοι... μετασεισμοί της «εξόδου» θα συ-νεχίσουν να γίνονται αισθητοί έως τις30 Νοεμβρίου, την τελευταία δηλαδήσυνεδρίαση πριν τεθούν σε εφαρμογήοι αποφάσεις της MSCI.

Το sell-off των τραπεζών έχει «γονα-τίσει» πλέον τις αποτιμήσεις τους οι ο-ποίες εμφανίζουν εικόνα διάλυσης, μετη συνολική κεφαλαιοποίηση πλέοντων τεσσάρων συστημικών τραπεζώννα διαμορφώνεται στα 3,95 δισ. ευρώ.Είναι χαρακτηριστικό πως η κεφαλαι-οποίηση της Coca Cola η οποία διαμορ-φώνεται στα 9,4 δισ. ευρώ είναι 2,5 πε-ρίπου φορές μεγαλύτερη από τη συνο-λική κεφαλαιοποίηση των τεσσάρωνσυστημικών τραπεζών, ενώ η κεφαλαι-οποίηση εταιρειών όπως τα ΕΛΠΕ, ηΜotor Oil και ο ΟΠΑΠ είναι πάνω απότο μισό της συνολικής χρηματιστηριακήςαξίας των τεσσάρων τραπεζών.

Πιο αναλυτικά, πλέον η κεφαλαιο-ποίηση της Αlpha Βank φτάνει το 1,65δισ. ευρώ, στη Eurobank και στην Εθνικήδιαμορφώνεται κάτω από 1 δισ. ευρώ,στα 977 εκατ. και στα 917 εκατ. ευρώαντιστοίχως, ενώ στην Τράπεζα Πειραιώςμόλις που ξεπερνά τα 400 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να σημειώσουμε πως από τιςαρχές του έτους, όταν η συνολική τουςκεφαλαιοποίηση διαμορφωνόταν στα8,7 δισ. ευρώ, έχουν χαθεί 4,75 δισ. ευρώ(ή το 55%) από τις ελληνικές τράπεζες,ενώ από τα υψηλά έτους του τραπεζικούδείκτη μετά το ράλι του Απριλίου, έχουνχαθεί 7 δισ. ευρώ. Οι απώλειες από τιςαρχές του έτους στην Πειραιώς αγγίζουν

το 70%, στην Εθνική το 68%, στηEurobank το 46% και στην Alpha Bankτο 40%.

Αυτό που προκαλεί έντονο προβλη-ματισμό είναι το γεγονός ότι με τόσοχαμηλό τζίρο (στα 49,95 εκατ. ευρώ δια-μορφώθηκε χθες) χάνεται χρηματιστη-ριακή αξία από ελληνικό Χρηματιστήριοπολλές φορές μεγαλύτερη αυτού τουμεγέθους (μόνο στις τράπεζες χάθηκανχθες πάνω από 200 εκατ. ευρώ), ενώτην τελευταία εβδομάδα έχουν χαθεί3,3 δισ. ευρώ από τη συνολική κεφα-λαιοποίηση του Χ.Α με ημερήσιους τζί-ρους της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, οι πιέσεις στις τράπεζεςσημειώνονται τη στιγμή που τα shortfunds μειώνουν τις θέσεις τους, γεγονόςπου υποδηλώνει ότι δεν είναι οι μόνοι«υπαίτιοι» για τα δεινά των τραπεζών.Αξίζει να σημειώσουμε πως το MarshallWace προχώρησε σε νέα μείωση της

short θέσης του στην Τράπεζα Πειραιώςστο 0,64% από 0,74% πριν, ενώ τοOceanwood μείωσε τη short θέση τουστην Εθνική στο 0,61% από 0,89%.

Και όλα αυτά λίγο πριν οι τράπεζεςανακοινώσουν τα αποτελέσματα εννε-αμήνου, με την Deutsche Bank να προ-βλέπει πτώση στα καθαρά έσοδα απότόκους (ΝΙΙ) των ελληνικών τραπεζώνκατά 3,3% σε τριμηνιαία βάση. Από τηνπλευρά της, η UBS σημειώνει πως ανα-μένει χαμηλή κερδοφορία στο μεσο-πρόθεσμο διάστημα τόσο γιατη Eurobank όσο και για την AlphaBank λόγω των φιλόδοξων στόχων μεί-ωσης των NPEs, καθώς και υψηλότερεςπροβλέψεις για το κόστος κινδύνου.Ετσι, προχώρησε στη μείωση της τι-μής-στόχου της Alpha Bank στο 1,43ευρώ από 2,00 ευρώ πριν, καθώς καιτης Eurobank στα 0,55 ευρώ από 0,97πριν.

«Μαύρη Τρίτη» για τις τραπεζικές μετοχέςΣε ιστορικό χαμηλό ο δείκτης τραπεζών, που χθες υποχώρησε 6,34% – Στο 22% οι απώλειες της τελευταίας εβδομάδας

Οι πολλαπλές προκλήσεις που αντιμε-τωπίζουν οι οικονομίες στην Ευρώπηκαι στον υπόλοιπο κόσμο έχουν καλ-λιεργήσει ένα κλίμα απαισιοδοξίαςστις αγορές. Ο πανευρωπαϊκός δείκτηςStoxx Europe 600 εμφάνισε απώλειες1,4%, σημειώνοντας συνολικά πτώση9,79% σε διάστημα 12μήνου και α-ντανακλώντας τις χαμηλότερες επι-δόσεις από τα τέλη του 2016. ΣτηWall Street, οι δείκτες Dow Jones καιS&P 500 εμφάνιζαν απώλειες 2,2%και 1,50%, αντίστοιχα, λίγο πριν απότο κλείσιμο. Μία ημέρα πριν είχαν υ-ποχωρήσει από 1,6% έως 1,7%.

Στο προσκήνιο βρέθηκε χθες η με-γάλη πτώση των μετοχών των τεχνο-λογικών κολοσσών –Amazon, Google,Apple, Facebook και Netflix– στηναπέναντι όχθη του Ατλαντικού. Οιφόβοι των επενδυτών εντείνονταιγια τις αλυσιδωτές αντιδράσεις πουμπορεί να προκληθούν στην παγκό-σμια ζήτηση από τον εμπορικό πόλεμοανάμεσα στην Ουάσιγκτον και στοΠεκίνο, ιδιαίτερα σε μια περίοδο πουεπιβραδύνεται η ανάπτυξη στην Κίνα.Με πτώση 7% κινήθηκε η τιμή τουπετρελαίου Brent στο Λονδίνο, φθά-νοντας το χαμηλό των 62,16 δολαρίων

το βαρέλι. Στη Νέα Υόρκη, η τιμή τουαργού διολίσθησε στο χαμηλό των52,77 δολαρίων το βαρέλι, με πτώση6,99%.

Η μεγάλη υποχώρηση των τιμώντου «μαύρου χρυσού» αποδίδεται, ό-πως αναφέρει το CNBC, στη δήλωσητου Αμερικανού πρόεδρου ΝτόναλντΤραμπ, πως οι ΗΠΑ παραμένουν στα-θερός συνεταίρος της Σ. Αραβίας ύ-στερα από την πολύκροτη υπόθεσητης δολοφονίας του δημοσιογράφουΤζαμάλ Κασόγκι. Οι επενδυτές φο-βούνται, επίσης, μήπως υπάρξει πλε-όνασμα στην παγκόσμια προσφορά

πετρελαίου παρά τα σχέδια του ΟΠΕΚνα μειώσουν την ημερήσια παραγωγήτους για την ενίσχυση των τιμών.

Στην Ευρώπη, ειδικότερα, οι τρα-πεζικές μετοχές κατέγραψαν τη με-γαλύτερη πτώση στη χθεσινή συνε-δρίαση, με τον σχετικό δείκτη να διο-λισθαίνει κατά 2,3%. Το κλίμα είναιαρκετά ευμετάβλητο στην Ευρώπηλόγω της συνεχιζόμενης διαμάχηςτης Ρώμης με τις Βρυξέλλες για τονπροϋπολογισμό της Ιταλίας, όταν έχειήδη υπάρξει επιβράδυνση της ανά-πτυξης στην Ευρωζώνη.

BLOOMBERG, REUTERS

Κλίμα απαισιοδοξίας στις διεθνείς αγορές

20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 20/11/18 23:27 Page 20

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 21Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α Γ Ο Ρ Α

ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΕΛΗΤ HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD (AN) 0,6900 0,7300

ΤΡΚΗ Bank of Cyprus Holdings Plc 1,6900 1,7560 1,7120 -0,0270 12.502 1,6880 1,7000 1,6980 -0,82

ΔΗΕΠ ΔΗΜΗΤΡΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM) 0,4780 0,4780 0,4780 0,2900 2.662 0,4780 0,4880 0,4780 0,84

ΛΕΠΕ LCP HOLDINGS AND INVESTMENTS PUBLIC LTD (Σ) 0,0055 0,0100

Υπηρεσίες καταναλωτών

ΛΟΥΗ LOUIS PLC 0,0235 0,0290 0,0239 -0,0650 5.220 0,0250 0,0290 0,0290 18,37

ΤΣΟΚ A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD (Σ) 0,1390 0,1430

Τεχνολογία

ΛΟΤΖ LOGICOM PUBLIC LTD 1,3500 1,3500 1,3500 0,0000 5.750 1,3400 1,3500 1,3500 0,00

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά

ΓΟΥΛ WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC (Σ) 0,1020 0,1020 0,1020 0,0000 2.000 0,1020 0,1060 0,1020 0,00

ΚΚΟΜ K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,2120 0,2240

ΠΑΝΔ ΠΑΝΔΩΡΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0500 0,0540

ΦΙΛΟ ΦΙΛΟΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,1560 0,1700

ΑΤΑΣ ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD 1,3600 1,4200

ΚΟΣΑ ΚΟΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0000

ΛΙΠΕ LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 1,2200

ΜΙΝΕ ΜΙΝΕΡΒΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,0320 0,0345

ΑΙΕΠ ΑΙΑΝΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,0020 0,0030

ΑΚΕΠ ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0300

ΓΙΕΠ UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM) 0,0420 0,0000

ΔΩΕΠ ΔΩΔΩΝΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,0015 0,0015 0,0015 -0,0500 2.100 0,0015 0,0030 0,0015 -25,00

ΕΛΕΠ ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000

ΕΛΛΗ ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD 0,3000 0,3500

ΕΞΕΠ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0900

ΕΣΕΦ SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD 0,0280 0,0330

ΙΝΕΠ INTERFUND INVESTMENTS PLC 0,1480 0,1480 0,1480 0,0000 1.334 0,1480 0,1530 0,1480 0,00

ΙΣΕΠ ΙΣΧΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,0000 0,0000

ΚΕΑΕ CPI HOLDINGS PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,1880

ΠΡΟΠ A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD (Σ) 0,0015 0,0035

ΤΔΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ (Σ) 0,0000 0,5500

ΤΕΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 0,8800

ΤΖΕΠ JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0150

ΤΚΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΕΣ (Σ) 0,0000 0,0000

ΤΟΕΠ ΤΟΞΟΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,0000 0,0315

ΦΑΣΤ UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000

ΧΑΕΠ HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,0000 0,0265

Υπηρεσίες καταναλωτών

ΕΡΜΕ ERMES DEPARTMENT STORES PLC 0,0550 0,0570 0,0560 -0,2160 80.000 0,0530 0,0605 0,0550 -5,17

ΙΟΑΝ CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,0165

ΛΙΝΑ PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD 1,0900 1,1200

ΜΑΠΑ MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD 0,2280 0,2280 0,2280 0,0000 154 0,2280 0,0000 0,2280 0,00

ΣΤΣΔ CYPRUS TRADING CORPORATION PLC (Σ) 0,2220 0,2640

ΑΓΡΟ “ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΑΓΡΟΥ “”Η ΠΡΟΟΔΟΣ”“ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ)” 1,0000 1,1000

ΑΜΑΘ AMATHUS PUBLIC LTD 0,0000 0,1300

ΚΛΑΡ CLARIDGE PUBLIC LTD 0,0000 0,0180

ΚΩΝΣ CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,1160 0,1240

ΛΕΠΤ LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD 0,0460 0,0000

ΛΟΞΕ LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,5400 0,0000

ΝΤΟΔ DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0000

ΣΑΛΑ SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,6000 0,6500

ΣΙΤΟ C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 0,0255 0,0000

ΣΤΑΔ STADEMOS HOTELS PLC 0,0000 1,3000

ΤΟΚΙ TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD (Σ) 0,0600 0,0000

Βιομηχανίες

ΒΑΣΙ G.A.P. VASSILOPOULOS PUBLIC LTD 0,0000 0,1200

ΝΤΙΑ DISPLAY ART PLC (Σ) 0,0000 0,0525

ΔΒΚΔ ΔΑΣΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,2960 0,0000

ΚΕΤΣ THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD 0,4640 0,4800

ΚΥΘΡ K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD 0,0900 0,0000

ΤΣΙΒ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 2,5600 2,5800 2,5623 -3,7700 1.000 2,5600 2,5800 2,5600 -1,54

Καταναλωτικά αγαθά

ΡΟΛΑ ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD (Σ) 0,0000 0,0360

ΣΤΟ C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0130

ΚΕΟ KEO PLC 1,1700 1,3000

ΜΙΤΣ ΜΙΤΣΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,0000 0,3080

ΜΠΛΕ BLUE ISLAND PLC 0,0000 0,6600

ΦΡΟΥ ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD 0,2200 0,2480

Βασικά υλικά

ΛΟΡΔ LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD 0,0780 0,0890

ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ

Χρηματοοικονομικά

ΚΑΕΠ ΚΑΡΥΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,0000 0,0000

ΡΕΕΠ REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,0010 0,0000

ΣΛΕΠ CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD 0,0015 0,0030

Υπηρεσίες καταναλωτών

ΡΟΧΑ ROYAL HIGHGATE PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,0000 0,0390

ΧΑΣΕ Ch. Charilaou Group Plc (Σ) 0,0000 0,0000

ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ

ΕΤΜΑ1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ –

ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 (AN) 0,0000 54,6000

ΕΤΜΑ2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ –

ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2 (AN) 0,0000 55,9000

ΙΝΓΚΑΡΤ Ingard Property Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000

ΤΡΙΣΤΟΝΕ Tristone Healthcare Bond Designated Activity Company (Ομόλογα) 0,0000 0,0000

* Η διαφορά αυτή αντιπροσωπεύει την αυξομείωση της μέσης σταθμικής τιμής σε σεντ από την προηγούμενη χρηματιστηριακή συνάντηση.** Στον υπολογισμό της μέσης σταθμικής τιμής συμπεριλαμβάνονται και η αξία και τα τεμάχια συναλλαγών που εκτελέστηκαν με τη μέθοδο ‘Απλή Προσυμφωνημένη Συναλλαγή’.Ειδική κατηγορία διαπραγμάτευσης: Στην Κατηγορία αυτή θα ταξινομούνται εταιρείες όταν ενδεχομένως θα συντρέχουν σοβαροί λόγοι μη πλήρους συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία και μη παροχής επαρκών στοιχείων /εχεγγύων προς τους επενδυτές.Αγορά ειδικών χαρακτηριστικών: ταξινομούνται εταιρείες οι οποίες έχουν: (α) δεν τηρούν τις υποχρεώσεις της διασποράς ή της εμπορευσιμότητας ή της χρηματιστηριακής αξίας της αγοράς στην οποία είναι εισηγμένες ή (β) παραλείπουν να εισαγάγουν στοΧρηματιστήριο μετοχές τους όπως προβλέπεται από το Άρθρο 129 των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμων ή (γ) i. για τις οποίες επίκειται ουσιαστική διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους ή ii. για τις οποίες επίκειται αντίστροφη εξαγορά ήiii. οι οποίες είναι επενδυτικοί οργανισμοί και επιζητούν την απαλλαγή τους από περιορισμό αναφορικά προς τις υποχρεώσεις τους.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΚΩΔ. ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΩΤΑΤΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΜΕΣΗ ΔΙΑΦ.* ΤΙΤΛΟΙ ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ ΤΙΜΗ % ΣΤΑΘΜ.** ΚΛΕΙΣ. ΜΕΤΑΒ.

Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2018ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

21-OIK_XA-XAK_KATHI 20/11/18 23:02 Page 21

22 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

ΓΗΠΕΔΟΣΑΒΒΑΤΟ�ΚΥΡΙΑΚΗ 15:00 � 22:00

ΛΕΠΤΟ ΠΡΟΣ ΛΕΠΤΟ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

ΠΑΜΕ

ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΟΙ

ΜΑΡΙΟΣΑΒΡΑΑΜΙΔΗΣ

ΧΡΙΣΤΟΣΖΑΒΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ΚΟΣΙΑΡΗΣ

Της ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑΣ ΣΠΑΝΕΑ

Σε ένα αδιάκοπο... κυνήγι διαδικτυακούκοινού βρίσκονται τα τελευταία χρόνιαοι αθλητές και οι αθλήτριές μας. Στιςδημοφιλέστερες σελίδες κοινωνικής δι-κτύωσης βλέπουμε, πολλές φορές, τουςπρωταθλητές μας να κάνουν χορηγού-μενες διαφημίσεις μιας επιτυχίας τουςή κάποιας προσωπικής στιγμής. Τι α-νάγκη έχει ένας ολυμπιονίκης ή μια πα-γκόσμια πρωταθλήτρια να καταφεύγουνσε πληρωμένη διαφήμιση για να προ-βάλουν μία επιτυχία τους; Η απάντησηείναι απλή: Να προσελκύσουν followers.Οσο περισσότερους «ακολούθους» έχουντόσο περισσότερες ελπίδες συγκεντρώ-νουν για να βρουν μικρές ή μεγάλες χο-ρηγίες.

«Εχει αλλάξει η αγορά. Πολλές εται-ρείες προτιμούν να δώσουν χρήματασε έναν αθλητή για να διαφημίσει τοπροϊόν τους παρά να πληρώσουν δια-φήμιση σε κάποιο μέσο μαζικής ενημέ-ρωσης. Οι διαφημιστές έχουν δει ότι α-ποδίδει καρπούς. Δυστυχώς αυτό είναικακό για αθλητές που δεν έχουν πολλούς“ακολούθους”», δήλωσε στην «Κ» η τρι-ταθλήτρια κόσμου του επί κοντώ, Νικόλ

Κυριακοπούλου, η οποία μετά το αση-μένιο μετάλλιο στο ευρωπαϊκό είδε τους«ακολούθους» της στο Ιnstagram απότους 4.000 να εκτοξεύονται στους 10.000.

Τα πιο δυνατά προφίλ στον αθλητισμότα έχουν οι «χρυσοί» oλυμπιονίκες ΑνναΚορακάκη και Λευτέρης Πετρούνιας.Τον «βασιλιά των κρίκων» τον ακολου-θούν περισσότεροι από 183.000 στοInstagram και 79.000 στη σελίδα τουFacebook. Η κορυφαία αθλήτρια τηςσκοποβολής χειρίζεται μόνη της τα προ-φίλ της και δεν περιορίζεται σε «ξύλινες»αναρτήσεις. Καταθέτει και προσωπικέςστιγμές που μπορεί να έκαναν έναν ε-παγγελματία των social media να δια-φωνούσε, στο κοινό της όμως αρέσουνκαι την επιβραβεύει. Στο Instagram τηνακολουθούν πάνω από 107.000 και στοFacebook περισσότεροι από 94.000.

Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, η

Κατερίνα Στεφανίδη δεν φαίνεται ναδίνει τόσο μεγάλη σημασία. Το «χρυσό»κορίτσι του επί κοντώ, παρόλο που δεν«ανεβάζει» συνεχώς «ποστ», έχει 71.000στο Instagram και 35.000 στο Facebook.

«Εχει τύχει κάποιες εταιρείες να μαςπουν ότι επειδή δεν έχουμε τις κατάλ-ληλες αλληλεπιδράσεις, παρά τις δια-κρίσεις μας, δεν ενδιαφέρονται», απο-κάλυψε στην «Κ» η Μαρία Μπόζη, η ο-ποία μαζί με τη Ραφαηλίνα Κλωναρίδουθεωρούνται οι κορυφαίες νέες ιστιοπλόοιτης χώρας μας στα 470.

Ενα μεγάλο ποσοστό από τους χρή-στες των social media δεν ενδιαφέρεταιτόσο για τις αθλητικές επιτυχίες, όσογια το ωραίο σώμα μια αθλήτριας ή γιαπροσωπικές στιγμές της. Ετσι, αθλήτριεςχωρίς επιτυχίες διαθέτουν περισσότερουςfollowers από καταξιωμένες συναδέλ-φους τους με διεθνείς διακρίσεις. «Δυ-

στυχώς δεν έχω τόσο ωραίο σώμα, όπωςκορίτσια από άλλα σπορ και, παρά τιςδιακρίσεις μου, δεν διαθέτω κοινό», μαςεξομολογήθηκε κορυφαία αθλήτρια απόάθλημα το οποίο δεν... φημίζεται για ταγεμάτα θηλυκότητα σώματά του.

Πολλοί αθλητές καταφεύγουν σε ε-παγγελματίες με αποτέλεσμα τα «προφίλ»τους να μην ανταποκρίνονται στηνπραγματικότητα και στην προσωπικό-τητά τους. «Δεν έχω πολύ χρόνο να α-σχοληθώ, αλλά δεν θα το έδινα σε επαγ-γελματία γιατί οι αναρτήσεις που θα α-νέβαζε δεν θα εξέφραζαν εμένα», τόνισεη Νικόλ Κυριακοπούλου.

Μια άλλη διάσταση δίνει ο ΘανάσηςΒασιλειάδης, πρόεδρος της ΕλληνικήςΟμοσπονδίας Γυμναστικής: «Ενας α-θλητής πρέπει να διαθέτει ανάλογη παι-δεία για να αντέξει στην καταιγίδα τηςαυτοπροβολής. Ανησυχώ γιατί η καθη-

μερινή προβολή εγκυμονεί κινδύνουςγια τους ίδιους και, μην ξεχνάμε, ότι οιπερισσότεροι αθλητές μας είναι νέοι.Μέσα από τα social media γίνονται πε-ρισσότερο εγωκεντρικοί. Οταν πρόκειταιγια ατομικό άθλημα ενδέχεται να μηνυπάρχουν επιπτώσεις, στα ομαδικά όμωςείναι επικίνδυνο». Τι μπορεί όμως νακερδίσει ένας αθλητής ή μια αθλήτριαμέσα από τις έμμεσες διαφημίσεις; Απόένα ρολόι, αθλητικά παπούτσια και ρού-χα, μέχρι σεβαστά χρηματικά ποσά ήκαι αυτοκίνητα. Θετικά ή αρνητικά ταsocial media αποτελούν... λαμπρό πεδίογια εξεύρεση χορηγών στην Ελλάδα καιόχι μόνο. Και δεν είναι τυχαίο ότι ο κο-ρυφαίος ιστιοπλόος του κόσμου για το2018, ο Παύλος Κοντίδης, ολοκλήρωσεομιλία του σε νεαρούς ιστιοπλόους στηνΠάρο, αναφέροντας τις διευθύνσεις τωνσελίδων του.

Tα... μετάλλια των social mediaΠώς οι followers «εγκλωβίζουν» ολυμπιονίκες, πρωταθλητές και καθορίζουν την εικόνα τους

<<<<<<

Ενας αθλητής πρέπει ναδιαθέτει ανάλογη παιδείαγια να αντέξει στην καται- γίδα της αυτοπροβολής.

Στην εποχή που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν σημαντικό μέρος της καθημερινότητας, ο επαγγελματικός αθλητισμόςσυμμετέχει ενεργά σε μια διαδρομή που θυμίζει πολλές φορές μάχη επιβίωσης.

Ηταν μία χρονιά-όνειρο για τονΣτέφανο Τσιτσιπά και την ολο-κλήρωσε με τον καλύτερο δυ-νατό τρόπο. Ο 20χρονος Ελληναςπρωταθλητής πέτυχε πέντε νίκεςκαι κατέκτησε αήττητος το NextGen ΑΤΡ Finals στο Μιλάνο,όπου αγωνίστηκαν οι οκτώ κα-λύτεροι τενίστες στον κόσμοκάτω των 21 ετών. Ηταν ο δεύ-τερος τίτλος του στη χρονιά, κα-θώς είχε κυριαρχήσει και στηΣτοκχόλμη.

Τους προηγούμενους μήνεςέφθασε στους τελικούς της Βαρ-κελώνης και του Μάστερς τουΚαναδά χάνοντας από τον ΡάφαΝαδάλ. Επιτυχίες οι οποίες τονεκτόξευσαν στο Νο 15 της πα-γκόσμιας κατάταξης. Μάλιστα,οι επαγγελματίες τενίστες τονανέδειξαν ως τον πιο βελτιωμένοπαίκτη του 2018. Βραβείο το ο-ποίο παρέλαβε στο Μιλάνο.

Κατά τη διάρκεια χθεσινήςσυνέντευξης Τύπου στις εγκα-ταστάσεις του Ομίλου Αντισφαί-ρισης Αθηνών, ανακοινώθηκεπως ο Τσιτσιπάς θα αγωνιστείστο ΑΤΡ 250 της Σόφιας που θα

διεξαχθεί από τις 3 έως τις 10Φεβρουαρίου στα κλειστά κορτμε σκληρή επιφάνεια της ΑρέναΑρμεέτς. O κορυφαίος Ελληναςτενίστας έστειλε βιντεοσκοπη-μένο μήνυμα, όπου τόνισε: «Είναιπολύ ωραίο τουρνουά, όπου είχαπαίξει και πριν από δύο χρόνια.Θα ήθελα να έχω την υποστήριξήσας εκείνη την εβδομάδα, ανμπορείτε να έρθετε και να με υ-ποστηρίξετε. Θα ήταν μεγάλητιμή και χαρά για μένα να σαςέχω στις κερκίδες».

Ο πρόεδρος της ΕΦΟΑ, ΣπύροςΖαννιάς, αναφέρθηκε στην προ-οπτική δημιουργίας ενός ανά-λογου τουρνουά και στην Ελλά-δα, τόσο για τους άνδρες όσοκαι τις γυναίκες, εκφράζονταςτην πεποίθησή του πως ο Τσι-τσιπάς θα αγωνιστεί στο ΝτέιβιςΚαπ με την εθνική ομάδα, όπωςέκανε η Μαρία Σάκκαρη στο FedCup, ώστε να συμμετάσχουν καιοι δύο στους Ολυμπιακούς Αγώ-νες του Τόκιο. Εκεί, όπου ενδε-χομένως η Ελλάδα να διεκδική-σει μετάλλιο.

ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΑΛΑΣ

Η μαγική χρονιάτου Στέφ. Τσιτσιπά

Ενα τεράστιο άλμα στην καριέρα του πραγματοποίησε ο σπουδαιό-τερος Ελληνας τενίστας και μάλιστα στην ηλικία των 20 ετών.

22-OIK_ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ_KATHI 20/11/18 18:06 Page 22

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 23g e e k . c o m . c y

YOU TUBE

Διαφημίσεις σε ταινίεςΜέχρι πρότινος, το YouTube προσέφερε στουςχρήστες τη δυνατότητα να αγοράσουν ταινίες ό-πως συμβαίνει και με άλλες υπηρεσίες όπως τοiTunes και το Amazon Video στις οποίες υπάρχεικαι η δυνατότητα ενοικίασης. Κατά την αναπαρα-γωγή των συγκεκριμένων ταινιών, προβάλλονταικαι διαφημίσεις αν και υπάρχει η πληροφορία ότιη Google συζητά και άλλους εναλλακτικούς τρό-πους εσόδων όπως χορηγούμενες προβολές κ.α.Τα κύρια πλεονεκτήματα που έχει το YouTubeστο χώρο αυτό σε σχέση με άλλες υπηρεσίες εί-ναι το 1,9 δισ. ενεργοί χρήστες που επισκέπτο-νται την υπηρεσία του κάθε μήνα καθώς και η δυ-νατότητα στοχευμένων διαφημίσεων μέσω τωνυπηρεσιών της Google. H κίνηση απευθύνεταιαρχικά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

APPLE

Χαμηλότερες πωλήσεις iPhoneΣε προσαρμογή των παραγγελιών παραγωγής,βρίσκεται αυτή την περίοδο η Apple, μειώνονταςτις παραγγελίες παραγωγής λόγω των χαμηλότε-ρων του αναμενόμενου πωλήσεων και των τριώνμοντέλων iPhone που παρουσίασε φέτος. Στηνπερίπτωση του iPhone XR, αναμένεται ότι θα πα-ραμείνουν στις 45 γραμμές παραγωγής. Οι απο-φάσεις για αναπροσαρμογή στην παραγωγή έγι-ναν γνωστές πριν από μερικές εβδομάδες από τοδιοικητικό συμβούλιο της Apple. Αναλυτές της α-γοράς υποστηρίζουν ότι το λανσάρισμα τωντριών νέων συσκευών iPhone φέτος αποδείχτη-κε δίκοπο μαχαίρι για την εταιρεία και έφερε α-ναστάτωση στην εφοδιαστική της αλυσίδα, αφούδεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί η ζήτηση για ό-λες τις συσκευές. Φυσικά τα δεδομένα των πω-λήσεων μπορούν να ανακάμψουν εν όψει καιτης χριστουγεννιάτικης περιόδου.

Instagram

Προβλήματα με το Download your Data Λίγους μόνο μήνες μετά το λανσάρισμα του ερ-γαλείου του Download Your Data στο Instagram,ήδη έχει παρουσιαστεί ένα πρόβλημα το οποίοάφησε εκτεθειμένους αρκετούς χρήστες.Χρήστες ανέφεραν ότι στην προσπάθειά τους νακατεβάσουν το αρχείο με τις φωτογραφίες και ταvideos τους, παρατήρησαν πως στο URL link συ-μπεριλαμβανόταν γραμμένο και το password τους,με αποτέλεσμα να μπορούσε με ευκολία να τοβρει οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση στον ίδιο υπο-λογιστή από το ιστορικό πλοήγησης του webbrowser. Η ομάδα ανάπτυξης έχει ανακοινώσει ότικατάφερε να διορθώσει το πρόβλημα και αναφέ-ρει πως έχουν ενημερωθεί με email όσοι ήρθαν α-ντιμέτωποι με αυτήν την κατάσταση. Τονίζεται ότιτα εν λόγω passwords δεν έχουν διαρρεύσει ούτεεμφανίζονται κάπου αλλού εκτός από το URL linkγια το download των δεδομένων του χρήστη.

VIDEO GAME

Σε αναπαράσταση οαρχαιοελληνικός κόσμος Οι δημιουργοί του βιντεοπαιχνιδιού επέλεξαν νααναπαραγάγουν τμήματα του Παρθενώνα σε ά-σχετα κτίρια, προφανώς για λόγους ευκολίας, ή νααντικαταστήσουν τις μετόπες του θησαυρού τωνΣικυωνίων στους Δελφούς με παραστάσεις απότον Ναό του Δία στην Αρχ. Ολυμπία. Ωστόσο, ηπροσπάθειά τους να δημιουργήσουν μία κατά τοδυνατόν πιστή εικόνα του αρχαιοελληνικού κό-σμου λίγο πριν από το ξέσπασμα του Πελοποννη-σιακού Πολέμου έχει αναγνωριστεί ακόμα και απόιστορικούς και καθηγητές κλασικών σπουδών. Αλ-λωστε, η ομάδα της Ubisoft επιστράτευσε τη βοή-θεια ενός ιστορικού συμβούλου, ο οποίος βοήθη-σε τους σχεδιαστές να αναπαραστήσουν τα εμ-βληματικά κτίρια της αρχαιότητας και τον γλυπτότους διάκοσμο, αντικαθιστώντας το λευκό τωνσυμβατικών απεικονίσεων με έντονα χρώματα. Α-μέσως μετά την κυκλοφορία του παιχνιδιού πουφέρει τον τίτλο «Odyssey», δεκάδες μελετητές έ-σπευσαν να εκφράσουν την άποψή τους στοTwitter χρησιμοποιώντας το hashtag #ACademicOdyssey, ενώ οι περισσότεροι εξ αυτών σχολίασανθετικά την προσπάθεια των δημιουργών.

MARKET PLACE

Πλήθος δρομέων, στον 2οRadisson Blu ΔιεθνήΜαραθώνιο ΛάρνακαςΧιλιάδες δρομείς έτρεξαν το πρωί της Κυριακήςστη Λάρνακα, με σημείο εκκίνησης τις Φοινι-κούδες, με συμμετοχές από περισσότερες από40 χώρες. Από Αργεντινή και Ουκρανία ήρθανοι νικητές του Μαραθωνίου. Την πρώτη εκκίνησητης ημέρας έδωσε ο Δήμαρχος Λάρνακας, ΑνδρέαςΒύρας, με τον Μάριο Πολυβίου, εκπρόσωπο τουRadisson Blu, ονομαστικού χορηγού της διορ-γάνωσης. Δυναμική αγωνιστική παρουσία είχεη Stoiximan Running Τeam, με τον ΧρήστοΚαλλία να τερματίζει πρώτος στα 5 χλμ. Ανδρών(00:14:44) και τις Αθηνά Κοϊνη (00:16:38)και Α-ναστασία Μαρινάκου (00:16:54) να καταλαμβά-νουν τις δύο πρώτες θέσεις στα 5 χλμ. των Γυ-ναικών. Την εκκίνηση των 5 χλμ έδωσε ο υπουργόςΠαιδείας, Κώστας Χαμπιαούρης, με τον ΔήμαρχοΛάρνακας, Ανδρέα Βύρα και τον Σάββα Κάκκο,εκπρόσωπο του Radisson Blu.

Βραβεύσεις της LouisHotels στην World TravelMarket στο ΛονδίνοΗ Louis Hotels είχε και φέτος μια ιδιαίτερα επιτυ-χημένη παρουσία στη διεθνή έκθεση τουρισμούWorld Travel Market στο Λονδίνο, που πραγμα-τοποιήθηκε στις 5-8 Νοεμβρίου. Eκπρόσωποι τηςLouis Hotels είχαν επαφές με τουριστικούς οργα-νισμούς και πράκτορες από όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερηέμφαση σε αυτές τις επαφές δόθηκε στην προώθησητων υφιστάμενων αλλά και νέων ξενοδοχείων τηςόπως το LouisIviMare, του πολυτελούς ξενοδοχείουπου βρίσκεται στην Πάφο και πρόκειται να ξεκινήσειτην λειτουργία του τον Μάιο του 2019. Επιπρόσθετα,δύο ξενοδοχεία της LouisHotels, το TheKingJasonκαι το Nausicaa Beach, έλαβαν χρυσά βραβείακαθώς ψηφίστηκαν από τους πελάτες της TUI α-νάμεσα στα 4 καλυτέρα ξενοδοχεία στην κατηγορίατους. Συγκεκριμένα, το KingJasonέλαβε το «GoldAwardOverallWinner» στην κατηγορία FirstChoicePremier ενώ το Louis Nausicaa το «Gold AwardOverall Winner» στην κατηγορία TUI Family Life.

«Stick & Win»:Συνεργασία ΑΛΦΑΜΕΓΑ-ΕΚΟ για Mobile AppΤην συνεργασία τους για τη διεξαγωγή κοινού προ-γράμματος ανταμοιβής πελατών με δωρεάν προϊόντα,μέσω μιας πρωτοποριακής εφαρμογής για κινητάτηλέφωνα ανακοίνωσαν οι ΑΛΦΑΜΕΓΑ και η ΕΚΟ.Το νέο πρόγραμμα ανταμοιβής πελατών με δωρεάνπροϊόντα, που ξεκίνησαν οι Υπεραγορές ΑΛΦΑΜΕΓΑκαι η ΕΚΟ, δίνει τη δυνατότητα στο καταναλωτικόκοινό να αποκτήσει τα προϊόντα αυτά μέσα απότην ολοκληρωμένη εφαρμογή «Stick & Win». Οιχρήστες του νέου έξυπνου mobile app «Stick &Win» μπορούν, με ένα απλό κλικ, να αποκτήσουντα πορσελάνινα πιάτα του διεθνώς αναγνωρισμένουγερμανικού οίκου KAHLAεντελώς δωρεάν. Τα ψη-φιακά κουπόνια θα είναι διαθέσιμα από 19/11/2018έως 07/04/2019, ενώ οι εξαργύρωση των κουπονιώνθα γίνεται μέχρι τις 14/04/2019 ή μέχρι εξαντλήσεωςτων αποθεμάτων.

Ετήσιο ΧριστουγεννιάτικοΠαζαράκι στο LeptosKamares VillageΜεγάληεπιτυχία σημείωσε το ΧριστουγεννιάτικοΠαζαράκι που διοργανώθηκε στο LeptosKamaresVillage στην Τάλα με τις καθαρές εισπράξεις ναπηγαίνουν για την ενίσχυση του ΠαγκύπριουΣυνδέσμου Καρκινοπαθών και φίλων. Στο πα-ζαράκι, που διοργάνωσαν από κοινού το “InAnyEvent” και το LeptosKamaresClub,συμμετείχανιδιοκτήτες κατοικιών της περιοχής, διάφοροισύνδεσμοι καθώς επίσης ντόπιοι και άλλοι ξένοιοι οποίοι παρουσίασαν τις δημιουργίες τους μενόστιμα Χριστουγεννιάτικα εδέσματα, χειροποίητακοσμήματα, κεραμικά, στολίδια, βιβλία, παιγνίδιακαι άλλα είδη. Οι διοργανωτές προσέφεραν έναδιασκεδαστικό πρόγραμμα με μουσική χορό,τραγούδι και κληρώσεις δώρων και κατάφεραννα μαζέψουν ένα σημαντικό ποσό ως μια μικρήάλλα σημαντική βοήθεια για τον ΠΑΣΥΚΑΦ ευ-χαριστώντας όλους τους παρευρισκόμενους γιατη συμμετοχή και τη βοήθειά τους.

Άλλη μία αποκαθήλωση πέρασεστην ιστορία: Το «αληθινό» κιλό,ένας κύλινδρος από κράμα πλα-τίνας και ιριδίου, που εδώ και130 χρόνια ήταν το παγκόσμιοπρότυπο για τη μέτρηση τηςμάζας, έπαψε πια να αποτελείτο σημείο αναφοράς για τον ο-ρισμό του κιλού.

Οι αντιπρόσωποι από τα 60κράτη-μέλη του Διεθνούς Γρα-φείου Μέτρων και Σταθμών(ΒΙΡΜ), που συνήλθαν αυτήντην εβδομάδα στις Βερσαλίεςτης Γαλλίας, αναθεώρησαν ξανάτο Διεθνές Σύστημα Μονάδων(SI) και ενέκριναν σήμερα διαψηφοφορίας αναθεώρηση τουορισμού του κιλού, σύμφωναμε το BBC και τους «New YorkTimes». H αναθεώρηση θα τεθείεπίσημα σε ισχύ στις 20 Μαΐουτου 2019 και είχε ως αντικείμενοτέσσερις από τις βασικές μονά-δες του συστήματος: Το χιλιό-γραμμο ή κιλό (μονάδα μέτρη-σης της μάζας), το αμπέρ (μο-νάδα μέτρησης της έντασης τουηλεκτρικού ρεύματος), το κέλβιν(μονάδα μέτρησης της θερμο-κρασίας) και το γραμμομόριο(μονάδα μέτρησης για την πο-

σότητα ύλης ενός σώματος).Οι μονάδες θα ορίζονται πλέ-

ον έμμεσα, με όρους κάποιαςφυσικής σταθεράς. Συγκεκρι-μένα, το κιλό θα ορίζεται με βά-ση την κβαντική ΣταθεράΠλανκ, τη μικρότερη δυνατήμονάδα ενέργειας που δεν αλ-λάζει ποτέ και από την οποίαμπορεί να προκύψει η μάζα σύμ-φωνα με τη θεωρία του Αϊνστάινγια τη σχέση μάζας - ενέργειας.

Το αμπέρ θα ορίζεται με βάσητο φορτίο τού ηλεκτρονίου, τοκέλβιν με βάση τη ΣταθεράΜπόλτζμαν και το γραμμομόριομε βάση τη Σταθερά Αβογκά-ντρο.

Μέχρι σήμερα το πρότυποτου κιλού, το λεγόμενο και μόνο«αληθινό» κιλό ή «Το ΜεγάλοΚ» (Le Grand K), που χρησιμο-ποιείται από το 1889, φυλάσσε-ται σε ένα εργαστήριο στο κτίριο

του Διεθνούς Γραφείου Μέτρωνκαι Σταθμών (το οποίο είχε ι-δρυθεί το 1875), στις Σέβρες τηςΓαλλίας.

Ο εν λόγω εμβληματικός λα-μπερός κύλινδρος, που διεκδι-κούσε το δικαίωμα να αποκα-λείται το μοναδικό αληθινό κιλόστον κόσμο, αποτελεί το τελευ-ταίο υλικό κατασκεύασμα πουακόμη χρησιμοποιείτο για τονορισμό μίας μονάδας του συ-στήματος SI.

Η αναθεώρηση έχει ως στόχονα κάνει τις μονάδες μέτρησηςπιο σταθερές και αξιόπιστες σεβάθος χρόνου, συνδέοντας τιςμετρήσεις στο μικροσκοπικό ε-πίπεδο (ατομικό και κβαντικό)με τις μετρήσεις στο μακροσκο-πικό επίπεδο.

Είναι δίλημμα ηθικής φύσεως κατά πόσον πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα προγεννητικό τεστ, που μπορεί να προβλέψει το επίπεδο νοημοσύνης ενός εμβρύου.

Aλλαξε το παγκόσμιο πρότυπο του κιλού<<<<<<<

Το νέο μοντέλο το ο-ποίο εγκρίθηκε απότους αντιπροσώπουςτων 60 κρατών- μελών,θα τεθεί σε ισχύ στις20 Μαΐου του 2019.

Ένα νέο προγεννητικό τεστ είναιτο πρώτο στον κόσμο που, σύμ-φωνα με τους δημιουργούς του,επιτρέπει στους ανθρώπους, οιοποίοι χρησιμοποιούν την εξω-σωματική γονιμοποίηση, να ε-λέγχουν γενετικά εκ των προ-τέρων πόσο πιθανό είναι το παιδίπου θα γεννηθεί, να έχει χαμηλόδείκτη νοημοσύνης. Από εκείκαι πέρα, ανοίγει ο –μάλλον α-νηφορικός– δρόμος της επιλογήςτων γονέων αν θα κρατήσουναυτό το έμβρυο και άρα να επι-λέξουν πόσο έξυπνο παιδί θέ-λουν. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχειη δυνατότητα δημιουργίας έξυ-

πνων μωρών μέσω γενετικής ε-πιλογής, αλλά αυτό ίσως αλλάξειστο μέλλον, κάτι που αποτελεί«βόμβα» στο πεδίο της βιοηθικής.Η γενετική της νοημοσύνης είναιήδη ένα από τα πιο επίμαχα ε-πιστημονικά ζητήματα και θαγίνει ακόμη πιο επίμαχο με τιςνέες εξελίξεις. Το τεστ ακόμηδεν έχει χρησιμοποιηθεί εμπο-ρικά, αλλά, σύμφωνα με το NewScientist, η εταιρεία άρχισε συ-ζητήσεις με αρκετές κλινικές ε-ξωσωματικής γονιμοποίησηςστις ΗΠΑ ώστε να το προσφέ-ρουν στους πελάτες τους.

Εδώ και αρκετά χρόνια είναι

δυνατό να γίνουν απλούστεραπρογεννητικά τεστ σε έμβρυαστο πλαίσιο της εξωσωματικήςγονιμοποίησης. Για παράδειγμα,γονείς με υψηλό κίνδυνο να α-ποκτήσουν παιδί με κυστική ί-νωση, μπορούν να κάνουν έναγενετικό τεστ και να επιλέξουνένα έμβρυο που δεν θα έχει στοDNA του το σχετικό γονίδιο κιν-δύνου. Κάτι ανάλογο μπορεί ναγίνει με άλλες παθήσεις που ο-φείλονται μόνο σε ένα ελαττω-ματικό γονίδιο ή όσες προκα-λούνται από χρωμοσωμικές α-νωμαλίες όπως το σύνδρομοΝτάουν.

<<<<<<<

Σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα δημι-ουργίας έξυπνων μωρών μέσω γενετι-κής επιλογής, αλλάαυτό ίσως αλλάξει στομέλλον, κάτι που απο-τελεί «βόμβα» στο πεδίο της βιοηθικής.

Τεστ προβλέπει τηνεξυπνάδα του εμβρύουΔεν έχει χρησιμοποιηθεί εμπορικά, αλλά η εταιρεία συζητά με κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης στις ΗΠΑ

Μια κουρτίνα κάλυψε προσφάτωςτην πρόσοψη του εργοστασίουεμπριμέ στο Κάστρο του Δου-βλίνου. Είναι μια εγκατάστασητου αρχιτεκτονικού και σχεδια-στικού γραφείου ecoLogicalStudio, που δημιουργήθηκε σεσυνεργασία με το climate-KIC,την πιο γνωστή ευρωπαϊκή πρω-τοβουλία κλιματικών καινοτο-μιών. Στοχεύει στο να επιταχύνειλύσεις στο πρόβλημα της αλλα-γής του κλίματος, δεσμεύονταςδιοξείδιο του άνθρακα από τηνατμόσφαιρα και αποθηκεύοντάςτο, σε πραγματικό χρόνο: περί-που ένα κιλό διοξείδιο του άν-θρακα κάθε μέρα, ποσότηταπου ισοδυναμεί με αυτήν πουδεσμεύουν 20 μεγάλα δέντρα.

Η κουρτίνα για αστικό περι-βάλλον φέρει το όνομα Photo.

synth.etica και αποτελείται απότμήματα διαστάσεων 16,2 Χ 7μέτρων το καθένα. Κάθε τμήμαλειτουργεί ως φωτοβιοαντιδρα-στήρας, δηλαδή ως ένας ψηφια-κά σχεδιασμένος και κατά πα-ραγγελία κατασκευασμένος απόβιοπλαστικό αποθηκευτικός χώ-ρος ο οποίος, τη μέρα, χρησι-μοποιεί το φως του ήλιου γιανα τραφούν καλλιέργειες μικρο-σκοπικών φυκιών, και το βράδυ

φωσφορίζει. Ο αέρας του άστεωςεισέρχεται από τη βάση τηςκουρτίνας, ταξιδεύει ως φου-σκάλες μέσα στο βιοπλαστικό,έρχεται σε επαφή με τα αδηφάγαμικρόβια τα οποία δεσμεύουνκαι αποθηκεύουν τα μόρια τουδιοξειδίου του άνθρακα μέσαστα φύκια, που μετατρέπονταισε βιομάζα. Η βιομάζα μπορείνα χρησιμοποιηθεί στην παρα-γωγή βιοπλαστικής πρώτης ύληςκαι η διαδικασία ολοκληρώνεταιμε την έκλυση, από το άνω μέροςτης κουρτίνας στην ατμόσφαιρατου άστεως, οξυγόνου που έχειπροέλθει από τη φωτοσύνθεση.Η Photo.synth.etica παρουσιά-στηκε στη φετινή Σύνοδο γιαΚλιματικές Καινοτομίες που έ-γινε στην πρωτεύουσα της Ιρ-λανδίας.

Βιο-ψηφιακή κουρτίνα για την κλιματική αλλαγή<<<<<<<

Πρόκειται για τηνPhoto.synth.etica,που δεσμεύει και αποθηκεύει το διοξεί-διο του άνθρακα.

Δημιουργήθηκε σε συνεργασίαμε το climate-KIC, την πιο γνωστήευρωπαϊκή πρωτοβουλία κλιματι-κών καινοτομιών.

Μαζί με το κιλό αναθεωρήθηκαν το αμπέρ, το κέλβιν και το γραμμομόριο.

23-OIK_TECH_KATHI 20/11/18 20:52 Page 23

AΓOPEΣ & EΠENΔYΣEIΣΤΕΤAΡΤΗ 21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018

ΑΝΑΛΥΣΗ

Στις ζημιές επέστρεψε σήμερα το Χρηματιστήριο,έπειτα από τα μικρά κέρδη της Δευτέρας. Σεμια συνεδρία που χαρακτηρίστηκε από πενιχρόεπενδυτικό ενδιαφέρον, ο Γενικός Δείκτης υ-ποχώρησε στις 66,54 μονάδες, παρουσιάζονταςπτώση σε ποσοστό 0,11%. Παραπλήσιες απώλειες,σε ποσοστό 0,10%, παρουσίασε και ο ΔείκτηςFTSE/CySE 20, κλείνοντας στις 39,80 μονάδες.Ο ημερήσιος τζίρος περιορίστηκε μόλις στις€38.045. Κέρδη παρουσίασαν οι επιμέρους χρη-ματιστηριακοί Δείκτες, με εξαίρεση την Εναλ-λακτική Αγορά, που κατέγραψε απώλειες 0,37%.Ανοδικά κινήθηκαν οι Επενδυτικές με 0,71%, ηΚύρια Αγορά με 0,30%, ενώ ο τομέας των Ξενο-δοχείων δεν κατέγραψε μεταβολή. Το μεγαλύτεροεπενδυτικό ενδιαφέρον προσέλκυσαν οι τίτλοιτης Τράπεζας Κύπρου με €21.403 (πτώση 0,82%- τιμή κλεισίματος €1.69). Ακολούθησαν οι μετοχέςτης Logicom με €7.762 (χωρίς μεταβολή – τιμήκλεισίματος €1,35), της ErmesDepartmentStoresμε €4.480 (πτώση 5,17% - τιμή κλεισίματος €0,05),της Τσιμεντοποιΐας Βασιλικού με €4.480 (πτώση1,54% - τιμή κλεισίματος €2,56) και της ΔήμητραΕπενδυτική με €1.272 (άνοδος 0,84% - τιμή κλει-σίματος €0,47). Από τις μετοχές που έτυχαν δια-πραγμάτευσης, δύο κινήθηκαν ανοδικά, τέσσεριςπτωτικά και τέσσερις παρέμειναν αμετάβλητες.Ο αριθμός των συναλλαγών περιορίστηκε σεμόλις 34. Εξάλλου, το Χρηματιστήριο ανακοίνωσετην υποδιαίρεση της ονομαστικής αξίας των Ο-μολόγων της εταιρείας TristoneHealthcareBondDesignatedActivityCompanyμε αναλογία 100:1,σύμφωνα και με τη σχετική ανακοίνωση της ε-ταιρείας με ημερομηνία 12 Ιουνίου 2018. Ως εκτούτου, από την Παρασκευή, 23 Νοεμβρίου 2018,τα Ομόλογα της εταιρείας θα τυγχάνουν δια-πραγμάτευσης στην Αγορά Εταιρικών Χρεο-γράφων της Ρυθμιζόμενης Αγοράς του ΧΑΚ μετα πιο κάτω χαρακτηριστικά: TristoneHealthcareBond Designated Activity Company 900 £1.000GB00BZ3TBX81 TRISTONE/ ΤΡΙΣΤΟΝΕ. Η πιοπάνω τροποποίηση έγινε σύμφωνα με τουςόρους έκδοσης των Ομολόγων και εκτός απότην αλλαγή στην εισηγμένη ποσότητα και ο-νομαστική αξία, τα Ομόλογα θα φέρουν τους ί-διους όρους που ίσχυαν κατά την αρχική εισα-γωγή τους.

ΧΑΚ: Επιστροφή στις ζημιές

Μετά την κατ’ αρχήν συμφωνία της κυ-βέρνησης της Τερέζα Μέι και των 27 χω-ρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης γιατους όρους αποχώρησης του ΗνωμένουΒασιλείου, το ενδιαφέρον των επενδυτώνεπικεντρώθηκε στις ενδοκυβερνητικέςεξελίξεις. Λίγες ώρες μετά την έγκρισητης εν λόγω συμφωνίας από το υπουργικόσυμβούλιο, τέσσερις υπουργοί παραιτή-θηκαν, μεταξύ των οποίων και ο αρμόδιοςυπουργός για το Brexit Ντόμινικ Ράαμπ.Επιπροσθέτως, σύμφωνα με δημοσιεύματατης Παρασκευής, το Δημοκρατικό ΕνωτικόΚόμμα (DUP) της Βορείου Ιρλανδίας προ-τίθεται να αποσύρει τη στήριξή του στηνκυβέρνηση αν δεν παραιτηθεί η ΤερέζαΜέι από τη θέση της πρωθυπουργού τηςχώρας, ενώ φαίνεται πως έχουν συγκε-ντρωθεί οι απαιτούμενες 48 επιστολέςβουλευτών των Τόρις στη λεγόμενη κομ-ματική επιτροπή 1922 του ΣυντηρητικούΚόμματος για να ξεκινήσει η σχετική δια-δικασία πρότασης μομφής κατά της πρω-θυπουργού. Εντούτοις, σε συνέντευξηΤύπου που παραχώρησε η Τερέζα Μέιμετά την παραίτηση των υπουργών ξε-καθάρισε πως δεν πρόκειται να παραιτηθείκαι διαβεβαίωσε ότι θα φέρει εις πέραςτη διαδικασία του Brexit.

Σε αυτό το περιβάλλον, οι βρετανικοίκυβερνητικοί τίτλοι ενισχύθηκαν, με τηναπόδοση του 10ετούς ομολόγου να κυ-μαίνεται στο 1,41% στις αγορές της Ευ-ρώπης την Παρασκευή, κοντά στο χαμηλό3 μηνών 1,35%, στο οποίο βρέθηκε μίαημέρα νωρίτερα. Ανάλογη πορεία είχεκαι η απόδοση του 10ετούς γερμανικούομολόγου, η οποία την Παρασκευή τε-λούσε υπό διαπραγμάτευση κοντά στοχαμηλό τριών εβδομάδων 0,35%, στο ο-ποίο βρέθηκε την Πέμπτη. Στις αγορέςσυναλλάγματος, η λίρα Αγγλίας δέχθηκεπιέσεις, με την ισοτιμία λίρας - δολαρίουνα κινείται στην περιοχή του 1,2800 τηνΠαρασκευή, κοντά στο χαμηλό δύο ε-βδομάδων 1,2722, που είδαμε την προη-γούμενη ημέρα, ενώ η ισοτιμία ευρώ -λίρας ανήλθε σε υψηλό δύο εβδομάδωνκοντά στο 0,8900. Τα κέρδη έναντι τηςστερλίνας ευνόησαν το ευρώ και έναντιτου δολαρίου, καταγράφοντας υψηλόμιας εβδομάδας 1,1368, νωρίς στις αγορέςτης Ευρώπης την Παρασκευή, παρά τααπογοητευτικά στοιχεία που δημοσιεύ-θηκαν στα μέσα της εβδομάδας για τοΑΕΠ γ΄ τριμήνου της Γερμανίας, τα οποίαέδειξαν συρρίκνωση του ρυθμού ανά-πτυξης για πρώτη φορά από το α΄ τρίμηνοτου 2015 (-0,2% σε τριμηνιαία βάση από+0,5% το β΄ τρίμηνο). Τα στοιχεία Οκτω-βρίου για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, ταοποία έδειξαν πτώση του δομικού στο2,1% ετησίως από 2,2% τον προηγούμενομήνα, συντέλεσαν επίσης στη μερική α-ποδυνάμωση του δολαρίου. Ως αποτέλε-σμα, ο δολαριακός δείκτης DXY κυμαι-νόταν την Παρασκευή κοντά στο χαμηλό5 ημερών 96,747, στο οποίο είχε βρεθείτην Τετάρτη.

* Τομέας Οικονομικής Ανάλυσης και Ερευνας Διε-θνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank.

Πιέσεις σεστερλίνα και

βρετανικά ομόλογα λόγω Brexit

Προτάσεις ΣΕΒ, Χ.Α., τραπεζών για αποφυγή νέων FFΤην κοινή πρωτοβουλία του ΣΕΒ, τουΧρηματιστηρίου και της Ενωσης Ελ-ληνικών Τραπεζών για την ανασύστασηκαι ενίσχυση του Εθνικού ΣυμβουλίουΕταιρικής Διακυβέρνησης παρουσίασανχθες ο πρόεδρος του ΣΕΒ ΘεόδωροςΦέσσας, ο πρόεδρος της ΕΕΤ Νίκος Κα-ραμούζης και ο πρόεδρος του Χρημα-τιστηρίου Σωκράτης Λαζαρίδης, στησκιά της υπόθεσης της Folli Follie αλλάκαι άλλων αντίστοιχων που πλήττουντην εικόνα των ελληνικών επιχειρήσεων.Οπως σημείωσε ο κ. Φέσσας, «τους τε-λευταίους μήνες παρακολουθούμε με-μονωμένες αλλά σημαντικές υποθέσειςκακής εταιρικής διακυβέρνησης. Οι υ-ποθέσεις αυτές έχουν δημιουργήσειμια εντεινόμενη αμφισβήτηση, μια σκιάπάνω από την εταιρική αξία και αξιο-πιστία των ελληνικών επιχειρήσεων.Οι υποθέσεις αυτές δεν αποτελούν τονκανόνα. Είναι καθήκον μας να κάνουμεό,τι χρειάζεται ώστε να βελτιώσουμετην ποιότητα και την αξιοπιστία τωνοικονομικών στοιχείων και της εταιρικήςδιακυβέρνησης ειδικά των μεγαλύτερων

επιχειρήσεων, είτε αυτές είναι εισηγ-μένες στο Χρηματιστήριο είτε όχι». Ενααποτελεσματικό πλαίσιο εταιρικής δια-κυβέρνησης εισηγμένων και μη επι-χειρήσεων έχει οικονομική και κοινω-νική αξία, σημείωσε από την πλευράτου ο κ. Ν. Καραμούζης. «Η διαφάνεια,η λογοδοσία, η αξιοπιστία, ο αποτελε-

σματικός εξωτερικός και εσωτερικόςέλεγχος, η αποφυγή σύγκρουσης συμ-φερόντων στην εταιρική διακυβέρνηση,βελτιώνουν τις συνθήκες βιωσιμότηταςκαι ανταγωνιστικότητας μιας επιχεί-ρησης, επαυξάνουν τις πιθανότητεςκαι διευρύνουν τα μέσα πρόσβασηςστις αγορές και τους καλύτερους όρους

δανεισμού, διασφαλίζουν τα συμφέρο-ντα, άρα και την εύρυθμη λειτουργίαόλων των εμπλεκομένων σε μια επιχει-ρηματική οντότητα μετόχων, διοίκησης,προμηθευτών,πιστωτών και τραπεζών,δημόσιας διοίκησης». Οπως τόνισε οπρόεδρος της ΕΕΤ, «μετά τα πρόσφαταατυχή γεγονότα, είναι αναγκαίο να ε-πανεξετάσουμε σε πνεύμα συνεννόη-σης και χωρίς υπερβολές και ακρότητεςτο πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησηςεισηγμένων και μη εταιρειών, αλλάκυρίως τους μηχανισμούς παρακολού-θησης και εφαρμογής των αποφάσεων».Από την πλευρά του ο κ. Λαζαρίδηςεπισήμανε πως η αύξηση της αξιο-πιστίας της ελληνικής αγοράς προςτους διεθνείς και εγχώριους επενδυτέςκαι η βελτίωση της ανταγωνιστικό-τητας των ελληνικών επιχειρήσεωνείναι άμεσα συνυφασμένη με τη σω-στή εφαρμογή των αρχών της εται-ρικής διακυβέρνησης. Είναι σημαντικόγια τις εισηγμένες επιχειρήσεις να έ-χουν εταιρική διακυβέρνηση πουτους επιτρέπει πρόσβαση στη διεθνή

επενδυτική κοινότητα με αποδεκτέςαξίες, ανέφερε τονίζοντας ότι τα τε-λευταία χρόνια ολοένα και περισσό-τεροι επενδυτές θέτουν ως προϋπό-θεση για την επένδυση σε μια εταιρείατην ύπαρξη και εφαρμογή κανόνωνεταιρικής διακυβέρνησης. Στην ίδιακατεύθυνση κινούνται και ελληνικέςτράπεζες, όπως τόνισε ο κ. Καραμού-ζης, οι οποίες έχουν εντάξει τη μορφήκαι τον τρόπο εταιρικής διακυβέρ-νησης, ιδιαίτερα για τις μεγάλες επι-χειρήσεις στο πλαίσιο της πιστολη-πτικής αξιολόγησης. Οι τρεις φορείςανακοίνωσαν 14 προτάσεις προς τιςεπιχειρήσεις, τις ελεγκτικές αρχέςκαι το κράτος, ανάμεσα στις οποίεςη επικαιροποίηση του ελληνικού κώ-δικα εταιρικής διακυβέρνησης, η α-νάπτυξη προτύπων λειτουργίας τωνσυμβουλίων και των επιτροπών ελέγ-χου των επιχειρήσεων, ο διορισμόςανεξάρτητων μελών Δ.Σ. και η ανά-πτυξη εργαλείων συγκριτικής αξιο-λόγησης πρακτικών εταιρικής δια-κυβέρνησης.

Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ

Οι αυξημένες φορολογικές υ-ποχρεώσεις, που κορυφώνο-νται το τρίτο τρίμηνο του έ-τους, «ροκανίζουν» τις λιγο-στές καταθέσεις που έχουντα ελληνικά νοικοκυριά στιςτράπεζες, το επίπεδο των ο-ποίων μειώθηκε τον προηγού-μενο μήνα, αντιστρέφονταςτην ανοδική πορεία που είχανέως και τον Αύγουστο.

Αυτό προκύπτει από ταστοιχεία που δημοσιεύει η«Κ», με βάση τα οποία στιςαρχές Νοεμβρίου οι τραπεζικέςκαταθέσεις υποχώρησαν κατά600 εκατ. ευρώ σε σχέση μετα τέλη Σεπτεμβρίου.

Συγκεκριμένα, από 142 δισ.ευρώ που ήταν οι καταθέσειςτων νοικοκυριών και επιχει-ρήσεων στα τέλη Σεπτεμβρίουμειώθηκαν στα 141,6 δισ. ευρώστα τέλη Οκτωβρίου, ενώ μέσαστην πρώτη εβδομάδα τουΝοεμβρίου άλλα 200 εκατ. ευ-ρώ αποσύρθηκαν από τις τρά-πεζες, περιορίζοντας το ύψοςτων καταθέσεων στα 141,4δισ. ευρώ στα τέλη της προη-γούμενης εβδομάδας.

Να σημειωθεί ότι στα τέληΑυγούστου το ύψος των κα-ταθέσεων ήταν στα 141,9 δισ.ευρώ, ακολουθώντας ανοδικήπορεία από τις αρχές του χρό-νου.

Οι εκροές που παρατηρού-νται δεν δημιουργούν κλίμαανησυχίας στις τράπεζες, κα-θώς δεν συνδέονται με κάποι-ον ουσιαστικό λόγο αποστα-θεροποίησης της οικονομίας.

Αντίθετα, αποδίδονται στιςφορολογικές υποχρεώσεις πουυποχρεούνται να καταβάλλουνεπιχειρήσεις και νοικοκυριάτους τελευταίους μήνες τουέτους, αλλά και ένα γενικότεροφόβο που έχει να κάνει με τιςκατασχέσεις λογαριασμών γιαόσους χρωστούν κυρίως στοΔημόσιο και την άρση του

τραπεζικού απορρήτου. Νασημειωθεί ότι από τον Σεπτέμ-βριο έως και τον Δεκέμβριο,«τρέχουν» οι δόσεις για τονφόρο εισοδήματος τόσο απότα φυσικά όσο και από τα νο-μικά πρόσωπα, σε συνδυασμόμε την αποπληρωμή του ΕΝ-ΦΙΑ.

Σε κάθε περίπτωση, οι ε-κροές που παρατηρούνται εί-ναι αρκετές για να ανακόψουνμια πιο αποφασιστική μείωσητου ELA, που, σύμφωνα με ταστοιχεία της Τράπεζας της Ελ-λάδος, αποκλιμακώθηκε ορια-κά.

Οπως ανακοίνωσε η ΤτΕ,το ανώτατο όριο παροχής έ-κτακτης ενίσχυσης σε ρευ-στότητα (ELA) προς τις ελλη-νικές τράπεζες καθορίστηκεέως και την Πέμπτη 13 Δεκεμ-βρίου 2018 στο ποσό των 4,9δισ. ευρώ και είναι μειωμένομόλις κατά 100 εκατ. ευρώ.Αν και όπως σημειώνει στηνανακοίνωσή της η ΤτΕ, «η μεί-ωση του ανώτατου ορίου κατά100 εκατ. ευρώ αντανακλά τηβελτίωση της ρευστότηταςτων ελληνικών τραπεζών, λαμ-βανομένων υπόψη των ροών

που προέρχονται από κατα-θέσεις του ιδιωτικού τομέακαι από την πρόσβαση τωντραπεζών στις χρηματοπιστω-τικές αγορές», είναι σαφές ότιη μείωση που καταγράφηκεδεν συνιστά ουσιαστική απο-κλιμάκωση της εξάρτησης απότο ευρωσύστημα.

Να σημειωθεί ότι μέχρι σή-μερα δύο ελληνικές τράπεζες,η Εθνική και η Πειραιώς, έ-χουν μηδενίσει τον ELA, ενώη Alpha Bank και η Eurobankπρογραμματίζουν την απε-ξάρτησή τους έως τα τέλη τουχρόνου.

Η ανακοπή της ανοδικήςπορείας των καταθέσεων πουκαταγράφεται δεν ανατρέπειτα σχέδια των τραπεζών, οιοποίες αντλούν την αναγκαίαρευστότητα από τη διατρα-πεζική.

Είναι όμως σαφές ότι δοκι-μάζει τις αντοχές των νοικο-κυριών που βλέπουν το δια-θέσιμο εισόδημά τους να μει-ώνεται, αλλά και τη ρευστό-τητα των επιχειρήσεων πουσυρρικνώνεται παρά το γεγο-νός ότι η οικονομία έχει μπεισε ρυθμό ανάπτυξης.

Φόροι και φόβοι κατάσχεσης«ροκανίζουν» τις καταθέσειςΚατά 600 εκατ. μειώθηκαν στις αρχές Νοεμβρίου σε σχέση με τον Σεπτέμβριο

Από 142 δισ. ευρώ που ήταν οι καταθέσεις των νοικοκυριών και επιχειρήσεων στα τέλη Σεπτεμβρίου μειώθη-καν στα 141,6 δισ. ευρώ στα τέλη Οκτωβρίου, ενώ μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου άλλα 200 εκατ.ευρώ αποσύρθηκαν από τις τράπεζες, περιορίζοντας το ύψος των καταθέσεων στα 141,4 δισ. ευρώ στα τέλη τηςπροηγούμενης εβδομάδας..

<<<<<<

Οι εκροές που παρατηρούνται είναι αρκετές για να ανακόψουν μια πιο αποφασιστική μείωση του ELA.

Την κοινή πρωτοβουλία του ΣΕΒ, του Χ.Α. και της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζώνγια την ανασύσταση και την ενίσχυση του Εθνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυ-βέρνησης παρουσίασαν χθες (από αριστερά) ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Σω-κράτης Λαζαρίδης, ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θεόδωρος Φέσσας και ο πρόεδρος της Ε-ΕΤ Νίκος Καραμούζης.

24-OIK_AGORES_KATHI 20/11/18 22:57 Page 24