Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 ·...

80
Ευάγγελος Βρυώνης Παθολόγος- Λοιμωξιολόγος Β’ Παθολογική Κλινική Γ.Ν. Καλαμάτας Γ.Ν. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Upload: others

Post on 27-Jun-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ευάγγελος ΒρυώνηςΠαθολόγος- Λοιμωξιολόγος

Β’ Παθολογική ΚλινικήΓ.Ν. Καλαμάτας

Γ.Ν. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 2: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-ΕπίκτητηΧυμική-Κυτταρική

ΑνοσοκαταστολήΠρωτοπαθή αίτια Δευτεροπαθή αίτια

Φάρμακα Νοσήματα

Προσέγγιση-διερεύνηση ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 3: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Η σημασία του ανοσοποιητικού συστήματος

Άμυνα κατά τωνλοιμώξεων

Ανεπάρκεια → ↑ λοιμώξεις (AIDS)Εμβολιασμός → ↑ ανοσιακή άμυνα, ↓ λοιμώξεις

Άμυνα κατά των όγκων

Ανεπάρκεια → ↑ κακοηθειών Ανοσοθεραπεία του καρκίνου

Ανώμαλες και υπερβολικέςανοσοαπαντήσεις

ΑυτοανοσίαΥπερευαισθησία

Αναγνώριση και απάντηση σεμοσχεύματα

Φραγμός στη μεταμόσχευση και στηγονιδιακή θεραπεία

Τα αντισώματα ως ειδικάαντιδραστήρια για τηνανίχνευση μορίων

Εργαστηριακές ανοσολογικές εξετάσεις → κλινική ιατρική και έρευναΓΕ

ΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 4: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσοποιητικό σύστημα Το σύνολο των φυσιολογικών μηχανισμών που δίνουν στον οργανισμό την ικανότητα να αναγνωρίζει κάθε ξένο παράγοντα-ουσία, να την εξουδετερώνει και να την αποβάλλει

Ξένος παράγοντας Εξωγενής: π.χ. μικρόβιαΕνδογενής: π.χ. καρκινικά κύτταρα

Εγγενής - φυσική - μη ειδική ανοσία(innate immunity)Σύνολο των άμεσα διαθέσιμων

μηχανισμών άμυνας

Επίκτητη - προσαρμοστική - ειδική ανοσία (adaptive immunity)Απόλυτα εξειδικευμένη,

εκπαιδευόμενη & με μνήμη καθυστερημένη απάντηση

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 5: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Εγγενής – φυσική-μη ειδική ανοσία(natural-native –innate, immunity)

Επίκτητη-προσαρμοστική-ειδική ανοσία(adaptive immunity)

•Άμεσα διαθέσιμη (<4h) •Δεν είναι άμεσα διαθέσιμη

•Μη ειδική αλλά ισχυρή •Ειδική αλλά ισχυρή

•Αναγνωρίζει μοριακά πρότυπα Ειδικότητα για δομές κοινές σε πολλούς μικροοργανισμούς

•«Οδηγείται» από αντιγόνα •Ειδικότητα για συγκεκριμένα αντιγόνα μικροβιακά και μη μικροβιακά

•Δεν αντιδρά έναντι του εαυτού •Μπορεί να στραφεί έναντι του εαυτού

•Στερείται μνήμης •Διαθέτει μνήμη

•Δεν βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό

•Βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό

•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγεί την επίκτητη ανοσία

•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγεί την εγγενή ανοσία

•Ενισχύει και ενισχύεται από την επίκτητη

•Ενισχύει και ενισχύεται από αυτή

•Πολυμορφοπύρηνα •Μονοκύτταρα/ Μακροφάγα•ΝΚ λεμφοκύτταρα

•Τ & Β λεμφοκύτταρα και αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 6: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Εγγενής–φυσική-μη ειδική, ανοσία (natural-native –innate,immunity)

Φυσικοί φραγμοί •δέρμα •Βλεννογόνοι (αναπνευστικό, γαστρεντερικό)

Κύτταρα •Πολυμορφοπύρηνα κοκκιοκύτταρα•Μονοκύτταρα/ Μακροφάγα•ΝΚ λεμφοκύτταρα

Χυμικό σκέλος •Λυσοζύμη•πρωτεΐνες οξείας φάσης κυτταροκίνες•ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ

Ανοσοποιητικό σύστημα Εγγενής ανοσίαinnate, immunity

Μηχανικοί φραγμοί Χημικοί φραγμοί

•Λιπαρά οξέα •Ένζυμα-λυσοζύμη –πεψίνη•Αντιμικροβιακά πεπτίδια-defensins

Μικροβιακοί φραγμοί –ανταγωνισμός φυσιολογικής χλωρίδας

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 7: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσοποιητικό σύστημα Εγγενής ανοσίαinnate, immunity

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 8: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 9: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Εγγενής – φυσική-μη ειδική ανοσία(natural-native –innate, immunity)

Επίκτητη-προσαρμοστική-ειδική ανοσία(adaptive immunity)

•Άμεσα διαθέσιμη (<4h) •Δεν είναι άμεσα διαθέσιμη

•Μη ειδική αλλά ισχυρή •Ειδική & ισχυρή

•Αναγνωρίζει μοριακά πρότυπα Ειδικότητα για δομές κοινές σε πολλούς μικροοργανισμούς

•«Οδηγείται» από αντιγόνα •Ειδικότητα για συγκεκριμένα αντιγόνα μικροβιακά και μη μικροβιακά

•Δεν αντιδρά έναντι του εαυτού •Μπορεί να στραφεί έναντι του εαυτού

•Στερείται μνήμης •Διαθέτει μνήμη

•Δεν βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό

•Βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό

•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγεί την επίκτητη ανοσία

•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγείται από την εγγενή ανοσία

•Ενισχύει και ενισχύεται από την επίκτητη

•Πολυμορφοπύρηνα •Μονοκύτταρα/ Μακροφάγα•ΝΚ λεμφοκύτταρα

•Τ & Β λεμφοκύτταρα και αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 10: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Επίκτητη-προσαρμοστική-ειδική ανοσία (adaptive immunity)

Κύτταρα T- λεμφοκύτταροCD4-CD8Συνεργασία με ΜΦΚαταστροφή ενδοκυτταρίωνβακτηρίων και ιών Ωρίμανση στο θύμο αδένα

Χυμικό σκέλος Β- λεμφοκύτταροΠροστασία έναντι εξωκυττάριωνβακτηρίων, τοξινών Ωρίμανση στο μυελό Παραγωγή αντισωμάτων

Ανοσοποιητικό σύστημα Επίκτητη ανοσίαadaptive immunity

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 11: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Η ενορχηστρωτική δράση των Τ κυττάρων

CD4+T-helper cellB-cell

Stem cell Macrophage

B-cell Πολλαπλασιασμός B-cell Διαφοροποίηση

Παραγωγή κυτταροκίνωνΑντιγονοπαρουσιαστικήδράση Παραγωγή αντισωμάτων

IL-3

, IL-

7, G

M-C

SF

TNF-α, IL-1, IL-6, IL-12

Πολλαπλασιασμός και διαφοροποίηση σε δραστικά κύτταρα

IFN-γ, IL-12:T-bet, Stat4

Th1 cells (IFN-γ)Host defense: many microbes. Systemic and organ-specific autoimmune diseases

Th2 cells (IL-4, IL-5)Host defense: helminthsAllergic diseases

Regulatory T cells

Ανοσοποιητικό σύστημα

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 12: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 13: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Βακτήρια Ιοί

Επίκτητη απάντηση

βλεννώδης μεμβράνες

Φυσικοί φραγμοί

ΠολυμορφοπύρηναΕγγενής απάντηση κυτταροκίνεςΑντιμικροβιακές εκκρίσεις

Μακροφάγα

Αντιγονοπαρουσιαστικάκύτταρα Κυτταρική

απάντηση

T κυτταροκίνες

Τ Κυτταροτοξικά

Χυμική απάντηση

BB κύτταρα μνήμης

πλασματοκύτταρα

Αντισώματα

Ανοσοποιητικό σύστημα

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 14: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

(π.χ.: S. aureus, h. influenza, pneumonococci)

Φαγοκυττάρωση – χυμική ανοσία

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 15: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

(μυκοβακτηριδίων, listeria, brucella,..)

Κυτταρική ανοσία : IL -12/INFγ pathway

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 16: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Αντισώματα αδρανοποιούν & καταστρέφουν Κυτταρική ανοσία ( Τ κυτταροτοξικά & ΝΚλ.κύτταρα )INF α,β,γ, TNF προστατευτική δράση

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 17: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

(Candida , cryptococcus,..)Φαγοκυττάρωση Κυτταρικό σκέλος (T κυτταροτοξικά & NK)

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 18: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Χυμική ανοσία, φαγοκυττάρωση, συμπλήρωμα: Αιματογενή παράσιτα (malaria, trypanosoma)Κυτταρικό σκέλος: Παράσιτα σε ιστούς (toxoplasma, leismania) :

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 19: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Λοιμώξεις (παθογόνα) → αναγνώριση παθήσεων

Παθήσεις – βλάβες στην ανοσιακή απάντηση → επιρρέπεια για συγκεκριμένα παθογόνα - λοιμώξεις

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 20: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 21: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών

Ανοσοανεπάρκειες

Ανοσοανεπάρκειες

(συγγενείς διαταραχές ) (από κάτι άλλο ) (αναμενόμενες)

Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες

“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 22: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Νεογνά: •Μηνιγγίτιδα •Ιογενείς λοιμώξεις

Κύηση:•HΖV, influenza•TB•Listeriosis•Ηπατίτιδες Α,Β

Μεγάλη ηλικία:•Ιογενείς λοιμώξεις•Πνευμονία•ΤΒ

Καταστολή κυτταρικής ανοσίας = όφελος για το έμβριοΠρογεστερόνη : ↓ lymphocyte Uromodulin: ↓ B κύτταρα

“Τα πάντα αντιδρούν πιο αργά”+ νοσήματα + φάρμακα

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 23: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών

Ανοσοανεπάρκειες

Ανοσοανεπάρκειες

Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες

“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 24: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ομάδα ετερογενών νοσημάτων >150 διαφορετικές παθήσεις με (>120 διαφορετικά γονίδια έχουν ενοχοποιηθεί) 1/10.000-1/20.000 γεννήσεις

¼ της κυστικής ίνωσης (1/2500)ΗΠΑ : 4 εκ νέες γεννήσεις ~ 400 μωρά

Εκλεκτική ανεπάρκεια IgA 1:700Κληρονομικό αγγειοοίδημα 1:1000Κοινή ποικίλη ανοσοανεπάρκεια 1:70.000Βαριά συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια (SCID) 1:100.000X-αγαμμασφαιριναιμία 1:200.000

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 25: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Το κλινικό ιστορικό μπορεί κατευθύνει τη διάγνωση Διαταραχή Κλινική συσχέτιση

Χυμικό σκέλος (αντισώματα)

•Πυογόνες λοιμώξεις (staph. Aureus, hem. infl., pneumoc.), Βακτήρια με κάψα (S.pneumoniae /HIB) Παρασιτικές λοιμώξεις (giardia), GNR (pseudomonas), Άτυπα: Ureoplasma sp., Εντεροιιοί•Ανεξήγητες βρογχιεκτασίες •Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις >6 μηνών

Κυτταρικό σκέλος •Ευκαιριακές λοιμώξεις (CMV, herpes, candida,•aspergillus, pneumocystis), ενδοκυττάρια μικρόβια (mycobacteria, listeria)•Έναρξη κατά τη βρεφική ηλικία

ΣυνδυασμοίΧυμικής & Κυτταρικής

•Σοβαρές & διαρκείς λοιμώξεις •Κατά τη βρεφική ηλικία

Φαγοκυττάρωση •Πυογόνες λοιμώξεις (staph. aureus, hem. infl., grambacilli) candida, aspergillus

Συμπλήρωμα •Πυογόνες λοιμώξεις •Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις από neisseria•Ρευματολογικές παθήσεις & παθήσεις του συνδετικού ιστού

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπαρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 26: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Συχνότητα

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 27: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Αντισωματικές ανεπάρκειες50-70% των πρωτοπαθών ανσοανεπαρκειώνΥποτροπιάζουσες πυογόνες λοιμώξεις > 6-12 μηνών

Zinkernagel, 2001

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 28: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

J Allergy Clin Immunol 2009;124:1161-78.

Συνδυασμένες ανοσοανεπάρκειες Τ- και Β- κυττάρων(βαριά συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια, SCID, ADA deficiency)

Αντισωματικές ανεπάρκειες (π.χ CVID φυλοσύνδετη αγαμμασφαιριναιμία)

Σαφώς καθοριζόμενα σύνδρομα ΠΑΑ (σύνδρομο Wiskott-Aldrich, Αταξία-Τηλαγγειακτασία και σύνδρομο DiGeorge)

Νοσήματα ανοσιακής δυσλειτουργίας/δυσρύθμισης (Familial HemophagocyticLymphohistiocytosis)

Συγγενή ελλείμματα των φαγοκυττάρων (Cyclic neutropenia, Localized juvenile periodontitis)

Ελλείμματα της εγγενούς ανοσίας. Αυτοφλεγμονώδεις διαταραχές (π.χ Οικογενήςμεσογειακός πυρετός, TNF receptor-associated periodic syndrome )

Ανεπάρκειες συμπληρώματος (π.χ κληρονομικό αγγειοοίδημα)

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 29: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Υποτροπές αποστημάτων (δέρμα, πνεύμονα, ήπαρ..) λεμφαδενίτιδα οστεομυελίτιδα, πολλαπλές εστίες, κατά τα 2 πρώτα χρόνια Ασυνήθεις λοιμώξεις από καταλάση θετικούς μικροοργανισμούς: Staph, Serratia, Aspergillus, Candida, Salmonella, gram - enterics.Ανεπάρκεια του συστήματος NADPH οξειδασών του πρωτοπλάσματος αδυναμία παραγωγής H2O2 και πέψης των φαγοκυρατταροθέντων μικροβίων Mutations in all five genes (gp91phox, p47phox, p22phox, p67phox, and p40phox)Κανένα πρόβλημα με τους στρεπτόκοκκους

Ασθενής με ΧΚΝ & δερματικές λοιμώξεις από

Serratia

marcescens

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 30: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Χρόνια κνιδωτική δερματίτιδαΥποτροπιάζουσες λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο, δέρμα, αρθρώσεις, πνεύμονας, & στοματική κοιλότητα- δόντια Χαρακτηριστικό προσωπείο ↑↑ IgE & ηωσινόφιλωνSTAT3 janus activated kinase/signal transducer and activator of transcription (JAK-STAT)

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 31: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις αναπνευστικού Τελαγγειεκτασίες μεταξύ 3-6 ετών Αταξία άμεσος μετά την έναρξη βάδισης , σε καροτσάκι σε ηλικία 10-12 ετώνΣυχνά ↓IgA. Άλλοτε άλλη μείωση των υπολοίπων ανοσοσφαιρινών↑ Κίνδυνος κακοηθειών

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 32: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Υποτροπιάζουσες απειλητικές για την ζωή λοιμώξεις από 3 μηνών, χρόνια διάρροια, δερματίτιδες Candida, PCP, cryptosporidiosis, HSV, RSV, rotavirus, adeno, entero, EBV, CMV.Απουσία λεμφικού ιστού, λεμφοπενία, απουσίας θυμικής σκιάςΔιαταραχή T-κυτταρικού πολλαπλασιασμού, +/- B-κυτταρική δυσλειτουργίαΑπουσία επίκτητης ανοσίας

David Vetter, 1971-1983The “bubble” boy

ΒαρειάΣυνδυασμένη Ανοσοανεπάρκεια

(Severe Combined Immune Deficiency, SCID)

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 33: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Υποπλασία του θύμου και των παραθυρεοειδών ↓↓ ασβεστίου τετανίαΕπιρρέπεις σε μυκητιάσεις ιώσεις & PCP.κυμαινόμενος αριθμός T κυττάρων Φυσιολογικά – αυξημένα B κύτταρα, φυσιολογικά επίπεδα αντισωμάτων 22q11.2Διαταραχές καρδιάς μεγάλων αγγείων, ατρησία του οισοφάγου , χαρακτηριστικό προσωπείο

Σύνδρομο DiGeorgeCongenital thymic aplasia22q11.2 deletion syndrome

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 34: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

>8 ωτίτιδες μέσα σε 1 χρόνο

>2 σοβαρές ιγμορίτιδες μέσα σε 1 χρόνο

>2μήνες αντιβιοτική αγωγή χωρίς ικανοποιητικό αποτέλεσμα

>2 πνευμονίες μέσα σε 1 χρόνο

>2 εν τω βάθει λοιμώξεις

στοματίτιδες ή δέρματικές λοιμώξεις μετά το 1ο έτος ζωής

ανάγκη ενδοφλέβιας αγωγής για αντιμετώπιση λοιμώξεων

σοβαρή ατοπική δερματίτιδα

ανεπαρκής ανάπτυξη ή πρόσληψη βάρους

οικογενειακό ιστορικό ΠΑΑ

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 35: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 36: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΑπομόνωσηΧορήγηση ανοσοσφαιρινώνΠροφυλακτική χορήγηση αντιβιοτικών Μεταμόσχευση Ενζυμικές θεραπείες ?

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 37: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών

Ανοσοανεπάρκειες

Ανοσοανεπάρκειες

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες

“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια

Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

Χρόνια νοσήματα

Αυτοάνοσανοσήματα

Κακοήθη νοσήματα ΛοιμώξειςΦάρμακα ΓΕ

ΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 38: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες

•Αυτοάνοσα νοσήματα (ρευματολογία, γαστρεντερολογία, νευρολογία…)•Μεταμόσχευση (αιμοποιητικών κυττάρων & συμπαγών οργάνων ) •Κακοήθη νοσήματα

Αυξημένη εμφάνιση λοιμώξεων & κακοηθειών –ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ

Ο βαθμός ανοσοκαταστολής που προκαλούν εξαρτάται από :Το υποκείμενο νόσημα που θεραπεύουμε Τη δόση και τη συχνότητα των δόσεων Το συνδυασμό φαρμάκων – θεραπειών (συνδυαστική δράση)

Πάρα πολλά φάρμακα έχουν ανοσοτροποποιητικές ή ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες που δύσκολα τεκμηριώνονται ή/& εκφράζονται διαφορετικά σε κάθε ασθενή

Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 39: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα & ΑντιφλεγμονώδηΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική

δράση Λοιμώξεις Κακοήθειες Χρήση

Cyclosporine(Neoral)

T lymphocytes ↑CMV, bacterial pneumonias,

and fungal sepsis, JC,BK

↑Κακοήθειες,

λεμφουπερπλαστικά

Μεταμόσχευση Ρευματολογία

Tacrolimus(Prograf)

T lymphocytes ↑viral and bacterial

pneumonias, and may pose a greater

risk for fungal sepsis, JC,BK, CMV

↑Κακοήθειες

Μεταμόσχευση Ν. Crohn's

Rapamycin(Sirolimus )

B+T lymphocytesΔεν αναστέλλει

κυταροκίνες

↑CMV, bacterial pneumonias,

and fungal sepsis, JC,BK

↓may have an anti-oncogenic effect

Μεταμόσχευση

Mycophenolate mofetil(CellCept)

B+T lymphocytesΣυχνά λευκοπενία

↑CMV and reactivation of

polyomaviruses

↑lymphoproliferative

diseases & skincancer

Μεταμόσχευση αυτοάνοση

κυτταροπενία

Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 40: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Αντιμεταβολίτες και αλκυλιούντες παράγοντεςΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική

δράση Λοιμώξεις Κακοήθειες Χρήση

Methotrexat(Antifolate)

>20 mg/m2πανκυτταροπενίαΣυγγενής-ΕπίκτητηΧυμική-Κυτταρική)

Μικρές δόσεις T lymphocytes CD4/CD8

ratio

Σήψη

Καιροσκοπικές λοιμώξεις PCP, CMV, HZV, Cryptococcus,

Nocardia

Αύξηση νεοπλασιών και EBV σχετιζόμενων

λεμφουπερπλαστικώννοσημάτων

Θεραπεία κακοηθειώνΜεταμόσχευση ? Crohn's disease ??

Ρευματολογία (RA)Συνήθως συγχορήγησημε άλλους παράγοντες

Azathioprine & 6-mercaptopurine

(Αναστολείς σύνθεσης DNA)

Καταστολή μυελού –Λευκοπενία

Οι μεταβολίτες antigen recognition, lymphocyte

adhesion, and cell-mediated cytotoxicity

Σχετιζόμενες με τις πενίες και συγχορηγούμενα φάρμακα

Κοινά παθογόνα, πνευμονίες γενικευμένο VZV

Αύξηση νεοπλασιών (μεταμοσχευμένοι)

Ρευματολογία (RA)Γαστρεντερολογία

(ΦΝΕ)Μεταμόσχευση νεφρού

Purine nucleoside analogs

fludarabine, cladribine,

pentostatin…

Κυτταροτοξικά φάρμακα Τ > Β λεμφοκύτταρα

Διαρκεί μήνες

Αύξηση λοιμώξεων (ευκαιριακές) Δεν φαίνεται να αυξάνει κακοήθειες αλλά ↑

autoimmunehemolytic anemia,

thrombocytopenia, &neutropenia

Αιματολογικές κακοήθειες

Ρευματολογία

cyclophosphamide, chlorambucil,

&Melphalan

B+T lymphocyte Αύξηση λοιμώξεωνΣχετιζόμενες με τις πενίες και συγχορηγούμενα φάρμακα

Salmonella, S. aureus, meningococcus, pneumonia, viral, upper respiratory tract infections, herpes zoster, soft tissue nfections, and gastroenteritis

Αύξηση νεοπλασιών Ρευματολογία (SEL, αγγειίτιδες)

Θεραπεία κακοηθειώνΜεταμόσχευση ?

Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 41: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Φάρμακα που προκαλούν υπογαμμασφαιριναιμίαΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική

δράση Λοιμώξεις Χρήση

D-penicillamine,sulfasalazine

gold

Μπλοκάρουν την ωρίμανση του B λεμφοκυττάρου ??

Σχετιζόμενες και από τα συγχορηγούμενα φάρμακα

Συστάσεις για παρακολούθηση ανοσοσφαιρινών

Ρευματολογία Γαστρεντερολογία

Αντιεπιληπτικά phenytoin,

carbamazepine, levetiracetam, valproic acid,

oxcarbazepine,chlorpromazine, lamotrigine, and

zonisamide

Άγνωστος μηχανισμός πτώσης των ανοσοφαιρινών υποθέσεις

πολλές

Όχι σαφή αύξηση λοιμώξεων Αλλά

Μείωση της ανταπόκρισης σε εμβολιασμούς

Νευρολογικά νοσήματα (επιληψία )

Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπαρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 42: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

βιολογικοί ανοσοτροποποιητέςΣήμερα, με τη βοήθεια της μοριακής ιατρικής και της μοριακής ανοσολογίας, κατανοούμε περισσότερο την ανοσοπαθολογική βλάβη των “αυτοάνοσων νοσημάτων”

Από το 1990 η συσσώρευση της γνώσης και της τεχνολογίας έχει εξελίξει νέες προσεγγίσεις με ουσίες που παρεμβαίνουν στοχευόμενα σε μηχανισμούς όπως:Επηρεασμό δράσης κυτταροκινώνΑναστέλλοντας σήματα που διεγείρουν το Τ κύτταρο Μειώνοντας τη δράση των Β κυττάρων

Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 43: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Συντομεύσεις ονομάτων σε συχνή χρήση SUFFIX DESCRIPTION-mab Monoclonal antibodies-umab Human mab-ximab Chimeric mab (mixture of mouse and human

structures)-zumab Humanized mab (very short murine sequences

remain, solely in the antigen-binding regions)-cept Receptor-antibody fusion protein, often Fc

component of an IgG-kinra Interleukin receptor antagonist (-kin is suffix for

interleukin; -ra for receptor antagonist)-nakinra IL1 receptor antagonist-tinib Inhibitor of a tyrosine kinase

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 44: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

βιολογικοί ανοσοτροποποιητές

Μονοκλωνικά αντισώματα έναντι Β κυττάρου Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική

δράση Λοιμώξεις Χρήση

Rituximab chimeric IgG1 Anti CD20B κύτταρο

Δράση έως και 9 μήνες

20% αύξηση λοιμώξεων Ενεργοποίηση HBV, JC, CMV TB?

Σχετιζόμενες και με τα συγχορηγούμεναφάρμακα

κακοήθειες από Β κύτταρα Αυτοάνοσα νοσήματα

Ofatumumab fully human monoclonal anti-CD20 monoclonal

B κύτταρο Δράση έως και 9 μήνες

Αύξηση λοιμώξεων (λίγα στοιχεία) neutropenia 6%

Μη ανταποκρινόμενη CLL κακοήθειες από Β κύτταρα

Αυτοάνοσα νοσήματα ?

Αντι C5 Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική

δράση Λοιμώξεις Χρήση

Eculizumab inhibits terminal complement activation

theoretically increases the risk of serious infections with neisserial organisms N.

meningitidis and N. gonorrhoeae

paroxysmal nocturnal hemoglobinuria

Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 45: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Μονοκλωνικά αντισώματα έναντι Τ κυττάρου Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική δράση Λοιμώξεις Χρήση

OKT3 murine IgG2a monoclonal antibody thatbinds to the CD3-epsilon chain of the T cell receptor (TCR)-CD3

αύξηση σχετιζόμενη με τη δόση από 20-100%

βακτηριδιακών herpes virusesΣύσταση για προφύλαξη PCP & CMV

Αύξηση EBV κακοηθειών

Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων &

συμπαγών οργάνων

Alemtuzumab(Campath)

anti-CD52Β, Τ, ΝΚ

monocytes, macrophages, & subpopulation of granulocytes

Βακτηριαιμίες CMV EBVleukopenia, lymphopenia, &

neutropenia? Κακοήθειες

Σύσταση για προφύλαξη PCP & CMV

Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων &

συμπαγών οργάνων Θεραπεία CLL

Basiliximab Chimeric monoclonal antibody which blocks the alpha-chain of the interleukin-2 (IL-2) receptor complex

?Ίσως λίγο καλύτερα αποτελέσματα

( μικρή εμπειρία )

Μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων

daclizumab T cells expressing the high affinity IL-2 receptor and interferes with IL-2 signaling

Tocilizumab humanized monoclonal antibody to the IL-6receptor

5.7 serious infections per 100 patient-years

pneumonia, herpes zoster, and bronchitiΛόγω αντιφλεγμονώδους δράσης

Αµβληχρή συμπτωματολογία

rheumatoid arthritis & juvenile idiopathic arthritis

Abatacept inhibits T-cell (T-lymphocyte) activation by binding to CD80 and CD86 on antigen presenting cells (APC)

4.3 per 100 patient-yearspneumonia, bronchitis, cellulitides,

and urinary tract infectionsΑύξηση EBV κακοηθειών

severely-active adult rheumatoid arthritis

severely-active juvenile idiopathic arthritis

βιολογικοί ανοσοτροποποιητέςΑνοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 46: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Αναστολείς προσκόλλησης ουδετερόφιλων Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική δράση Λοιμώξεις Χρήση

natalizumab Anti alpha4 integrin

PMLΑίτιο απόσυρσης του efalizumab

multiple sclerosis, Crohn'sdisease, and chronic

moderate-to-severe plaque psoriasisefalizumab anti-CD11alpha

Αντι TNFΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική δράση Λοιμώξεις Χρήση

Infliximab chimeric (mouse/human) anti-TNF-alpha monoclonal

Σαφής αύξηση λοιμώξεων από όλες τι μελέτες

(ΤΒ , bacterial, viral, fungal )Ο κίνδυνος και το όφελος

πρέπει να εκτιμώνται πριν την έναρξη της θεραπείας

ειδικές οδηγείες για αποφυγή listeriosis

hepatitis B virus reactivationΠροφύλαξη PCP

Αποφυγή εμβόλων με ζώντες εξασθενημένους μικροοργανισμούς

Ρευματολογία Γαστρεντερολογία

Δερματολογία ......

Adalimumab human monoclonal anti-TNF-alpha Ab

Etanercept soluble TNF-alpha receptor fusion protein

Certolizumab pegol egylated Fab fragment of a humanized monoclonal Ab

Golimumab human monoclonal anti-TNF-alphaAb

βιολογικοί ανοσοτροποποιητέςΑνοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 47: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 48: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Στεροειδή: χημικές ουσίες με κοινή δομή από πολλαπλούς δακτυλίους

Πχ χοληστερόλη, βιταμίνη DΚορτικοστεροειδή – κορτικοειδή: στεροειδή που παράγονται από τον φλοιό των επινεφριδίων

Γλυκοκορτικοειδή, αλατοκορτικοειδή, ανδρογόνα Γλυκοκορτικοειδή - γλυκοκορτικοστεροειδή

Επιστημονικά ορθοί όροι για την περιγραφή της τάξης των φαρμάκων

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 49: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Τα κορτικοειδή είναι ανάμεσα στα φάρμακα με το μεγαλύτερο αριθμό ασθενών, τις περισσότερες θεραπευτικές εφαρμογές και τη μεγαλύτερη φαρμακολογική εμπειρία.10 εκατομμύρια νέες συνταγές για γλυκοκορτικοειδή από του στόματος ετησίως στις ΗΠΑ.Χρησιμοποιούνται από το 0,5% του γενικού πληθυσμού και από το 1,75% των γυναικών >55 ετών.Περίπου τα 2/3 των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα λαμβάνουν κορτικοειδή.Το μέγεθος της αγοράς των γλυκοκορτικοειδών είναι περίπου 10 εκατομμύρια US $ ανά ετος.Αποτελούν τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα αντιφλεγμονώδη και ανοσοτροποποιητικά φάρμακα.

Pharmacol Ther 2002;96:23, Br Med J 1996;313:344, Arthritis Rheum 2002;46:3115

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 50: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Πως δρουν τα γλυκοκορτικοειδή;

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 51: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Γονιδιακοί μηχανισμοίΦυσιολογικά σημαντικοί και θεραπευτικά δραστικοί σε όλο το δοσολογικόφάσμα των γλυκοκορτικοειδών.Αργής έναρξης (>30 min).Μπορούν να διακοπούν από αναστολείς της μεταγραφής (ακτινομυκίνη D) ή της μετάφρασης (cycloheximide).10-100 γονίδια ρυθμίζονται άμεσα από τον υποδοχέα των κορτικοειδών (cGCR)και πολύ περισσότερα ρυθμίζονται έμμεσα (μέσω μεταγραφικών παραγόντων και συνενεργοποιητών).

Τα γλυκοκορτικοειδή επηρεάζουν τη μεταγραφή ~1% του γονιδιώματος.Μη γονιδιακοί μηχανισμοί

Ταχείας έναρξης (sec min)Μη γονιδιακές δράσεις μέσω cGCR.Μη ειδικές μη γονιδιακές δράσεις.Ειδικές μη γονιδιακές δράσεις (μέσω mGCR ?)

Arthritis Rheum 2004:50:3417, Clinical Immunology Principles & Practice 2008;1293

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 52: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Arthritis Rheum 2004:50:3417

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 53: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Πως επιδρούν τα γλυκοκορτικοειδή στο ανοσοποιητικό σύστημα;

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 54: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Μείωση της έκφρασης των μορίων προσκόλλησης στα λευκοκύτταρα και στα ενδοθηλιακά κύτταρα

Διαταραχή της ανακυκλοφορίας των ανοσοκυττάρων και της συγκέντρωσης των φαγοκυττάρων στις εστίες της φλεγμονής

Δεν επηρεάζεται η φαγοκυτταρική και βακτηριοκτόνος δράση των ουδετεροφίλων

Εξαιρείται η χορήγηση υψηλών δόσεωνΜείωση αριθμού κυκλοφορούντων ηωσινοφίλων

Απομόνωση σε εξωαγγειακές θέσειςΑυξημένη απόπτωσηΜειωμένη σύνθεση Interleukin-5

Ann Intern Med 1993;119:1198

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 55: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Αναστολή της συσσώρευσης μακροφάγων στους ιστούς

Μείωση μορίων προσκόλλησηςΜείωση παραγωγής macrophage Migration Inhibition Factor (MIF)

Αναστολή της φαγοκυτταρικής και μικροβιοκτόνου δράσης των μακροφάγωνΚαταστολή της έκφρασης των μορίων HLAτάξεως ΙΙ και της παρουσίασης αντιγόνου από τα μακροφάγα.

J Clin Invest 1976;54:1337

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 56: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Μείωση αριθμού των κυκλοφορούντων και των περιοχικών δενδριτικών κυττάρωνΜείωση των κυκλοφορούντων Τ κυττάρων

Αναστολή παραγωγής και μεταγωγής σήματος IL-2Διαταραχή της απελευθέρωσης των Τ κυττάρων από τους λεμφικούς ιστούςΕπαγωγή απόπτωσης ανάλογα με τον τύπο (CD4/CD8), το βαθμό ωριμότητας(περισσότερο στα CD4+/CD8+) και την κατάσταση ενεργοποίησης (περισσότερο στα CD4+/Th1).

Ann Rev Immunol 2000;18:309

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 57: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Επίδραση στην διαμόρφωση του ρεπερτορίου των Τ κυττάρων (?)Τα Β κύτταρα και η παραγωγή αντισωμάτων επηρεάζονται βραχυπρόθεσμα σε μικρό βαθμόΜακροχρόνια χορήγηση κορτικοειδών οδηγεί σε μείωση τίτλου αντισωμάτων, πιθανώς διαμέσου της αναστολής της βοήθειας από τα Τ κύτταρα

J Lab Clin Med 1983;101:479

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 58: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Monocytes/macrophages↓ number of circulating cells (↓ myelopoiesis, ↓ release)↓ expression of MHC class II molecules and Fc receptors↓ synthesis of proinflammatory cytokines (e.g., IL-2, IL-6, TNF-α) and prostaglandins

T cells↓ number of circulating cells (redistribution effects)↓ production and action of IL-2 (most important)

Granulocytes↓ number of eosinophil and basophil granulocytes↑ number of circulating neutrophils

Endothelial cells↓ vessel permeability↓ expression of adhesion molecules↓ production of IL-1 and prostaglandins

Fibroblasts↓ proliferation↓ production of fibronectin and prostaglandins

Scand J Rheumatol 2005;4:14

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 59: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ο κίνδυνος λοίμωξης κατά τη διάρκεια συστηματικής χορήγησης γλυκοκορτικοειδών αυξάνεται με ημερήσιες δόσεις >10 mg πρεδνιζόνης.Χορήγηση για <21 ημέρες πιθανώς μειώνει τον κίνδυνο λοιμώξεων.Τα σκευάσματα βραχείας δράσεως έχουν πιθανώς μικρότερο κίνδυνο λοιμώξεων.Η παρ’ημέρα χορήγηση πιθανώς μειώνει τον κίνδυνο λοιμώξεων. Σε ασθενείς που λαμβάνουν GC ο γιατρός πρέπει να αναμένει λοιμώξεις από συνήθη αλλά και ασυνήθη παθογόνα, πιθανώς με άτυπη κλινική εικόνα.

Infect Dis Clin NA 2001:15:423

Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 60: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Abnormality Bacterial Fungal Protozoal ViralQualitative defect of phagocyticfunction

Staph aureusStrep sppNocardia sppE coliK. PneumoniaePs. AeruginosaEnterobacteriaceae

Candidia sppAspergillus spp

Defective cell-mediatedimmunity

Mycobacterium sppL. monocytogenesSalmonella sppNocardia spp

P. jiroveciiH. capsulatumC. immitisC. neoformans

T. gondiiS. stercoralis

CMV, EBV, VZV

Defectivehumoralimmunity

S. pneumoniaeH. influenzae

Rheum Dis Clin NA 1997;23:219

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 61: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

496 ασθενείς με ΤΒ + 1966 controlsUK General Practice Research Database

Σχετικός κίνδυνος TB (95% CI)Τρέχουσα χρήση 4.9 (2.9–8.3)Πρόσφατη χρήση * 4.3 (1.6–11.1)Παρελθούσα χρήση** 1.4 (0.9–2.1)<15 mg/d 2.8 (1.0–7.9) >15 mg/d 7.7 (2.8–21.4),

Arthritis Rheum 2006;55:219* Διακοπή 120-180 ημέρες πριν** Διακοπή >180 ημέρες πριν

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 62: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών

Ανοσοανεπάρκειες

Ανοσοανεπάρκειες

Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες

“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια

Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

Χρόνια νοσήματα

Αυτοάνοσανοσήματα

Κακοήθη νοσήματα ΛοιμώξειςΦάρμακα ΓΕ

ΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 63: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Διαταραχές βιοχημικής ομοιόστασης

Χρόνια νοσήματα

Νόσημα Ανοσολογική διαταραχή Λοιμώξεις

Σακχαρώδης διαβήτης Διαταραχές στα ουδετερόφιλα + διαταραχές αιμάτωσης, αγγειοπάθεια,

νευροπάθειες …

candidiasis, rhinopulmonaryzygomycosis (mucormycosis),

malignant otitis due to P. aeruginosa.

Άμεση συσχέτιση με τον βαθμό γλυκαιμίας

Νεφρική ανεπάρκεια Ουραιμία –

αυτοδιάλυση

? Άγνωστος μηχανισμός↓Λειτουργικότητα Τ κύτταρων

↓ διαταραχές ουδετερόφιλων από την αλληλεπίδραση τους με τις μεμβράνες

αιμοκάθαρσης

Νεφρωσικόσύνδρομο

↓ ανοσοσφαιρινώνΧορήγηση ανοσοκατασταλτικών

Αύξηση λοιμώξεων

Ηπατική κίρρωση ↑ Ενδογενών γλυκοκορτικοειδώνΗπατικό shunt ( Kupffer cell…)

Σήψη , βακτηριακήπεριτονίτιδα

Υποσιτισμός (πρωτεϊνικός)

↓ Λειτουργικότητα Τ κυττάρων Συνολική αυξηση λοιμώξεων κατά 20 - 30 %

Ακόμα και η ξαφνική αδυναμία σίτισης

Αυτοάνοσα νοσήματα Νόσημα Ανοσολογική διαταραχή Λοιμώξεις

ΣΕΛ Όχι μόνο από την θεραπεία Τ & Β κύτταρα, & ουδετερόφυλα

(ειδικά CD4 λεμφοπενία )

Ρευματοειδής αρθρίτιδα

↓ Τ κυτταροτοξικά έναντι του EBV

Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 64: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Άλλες παθήσεις-καταστάσεις Νόσημα Ανοσολογική διαταραχή Λοιμώξεις

Τραύμα ( μηχανικό)

Εκτός των διαταραχών των φυσικών φραγμών….

Immune defects associated with trauma Lymphopenia

Cutaneous anergyDecreased CD4+ T cell count

Inverted CD4/CD8 ratio Decreased mitogen-induced proliferation

Decreased cytokine production Decreased natural killer cell activity

Monocytes/macrophages Decreased expression of MHC class II and

complement receptors Increased production of prostaglandin E2 ……………

Αύξηση λοιμώξεων

Έγκαυμα Χειρότερα από το μηχανικό τραύμα Αύξηση λοιμώξεων

ιονίζουσαακτινοβολία

(X-rays, gamma rays)

Μέσα σε ώρες μείωση των Τ & Β κυττάρων

Υπεριώδης ακτινοβολία (UBV)

Τοξικά χημικά

Στρες ΨυχονευροανοσολογίαΑσπληνία

Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 65: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣHIV. H ανοσοκαταστολή είναι μακροχρόνιαΙός της ιλαράς. H ανοσοκαταστολή διαρκεί αρκετούς μήνεςΙός της γρίπηςΕρπητοϊοί (Herpes virus 6/ Cytomegalovirus/ Epstein-Barr virus)

ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣΒακτήρια που παράγουν υπεραντιγόνα (;)Βακτηριακή σήψηΒρουκελλωση, φυματίωση

ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣΕλονοσίαΤρυπανοσωμίαση

Λοιμώξεις που προκαλούν ανοσοκαταστολήΔευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 66: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Νεοπλασματικά νοσήματα

Χρόνια νοσήματα Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες

Hodgkin lymphoma

Chronic lymphocytic leukemia

Multiple myeloma

Solid tumors

Μαθήματα ανοσολογίας

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 67: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Προσέγγιση - Διερεύνηση

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 68: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσολογική Διαταραχή Παθογόνο

Καταστροφή Φυσικών φραγμών

Τραύμα Εγκαύματα

P. Aeruginosa, S. Aureus, S. pyogenes, S. epidermidis

Διαταραχή φαγοκυττάρωσης

Απόλυτη μείωση εντεροβακτηριακά gram(-), P. aeruginosa, Aspergillus spp., Candida

XημειοτακτισμόςΜικροβιακή θανάτωση

S. aureus, Burkholderia cepacia, Gram (-), Aspergillus spp.

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 69: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ανοσολογική Διαταραχή Παθογόνο

Χυμική ανοσία

ΥπογαμμασφαιριναιμίαIgA ΑνεπάρκειαΑσπληνίαΔιαταραχές του συμπληρώματος

Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzaePyogenic bacteria, Giardia lambliaStreptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzaePyogenic bacteria, Neisseria spp.

Κυτταρική ανοσία Ενδοκυττάρια βακτήρια (mycobacteria, listeria), ιοί (CMV, herpes), μύκητες (candida spp., cryptococcusspp.), παράσιτα ( Toxoplasma gondii)ΓΕ

ΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 70: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Ποιο είναι το υποκείμενο νόσημα Φάρμακα θεραπείες (τύπος, δόση, διάρκεια)Χρονική συσχέτιση λοίμωξης Χρήση προφυλακτικής αγωγής Είναι λοίμωξη Με τι συμπτώματα παρουσιάστηκε ( απόστημα ή πνευμονικό διήθημα)

Προηγούμενο ιστορικό λοιμώξεων πρόσφατο & παλαιό ορολογικοί δείκτες-επανενεργοποίηση λοίμωξης (HSV, VZV,HCV, BK, TB…)Ταξίδια (.. histoplasmosis, coccidioidomycosis, blastomycosis, Leishmania spp, or Trypanosoma cruzi.)

Ενδημική έκθεση Νοσοκομειακή έκθεση – προβλήματα-ξένα σώματα ΓΕ

ΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 71: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 72: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 73: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 74: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 75: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 76: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 77: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Σακχαρώδης διαβήτης candidiasis, rhinopulmonary zygomycosis

(mucormycosis), malignant otitis due to P. aeruginosa

Ηπατική κίρρωσηΣήψη, βακτηριακή περιτονίτιδα

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 78: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Συχνά αμβληχρά συμπτώματαΕξέταση κατά συστήματα, ζωτικά σημεία

Δέρμα, εξάνθημα ενάνθημα..Ούλα, δόντια, κόλποι κρανίου Λεμφαδένες Αρθρίτιδα, νευρολογικά ελλείμματα

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 79: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

Αιτιολογία: Μπορεί να είναι οτιδήποτε Όλα τα συνήθη + αυτά για τα οποία έχει προδιάθεση λόγω ανοσοκαταστολήςΣυχνά περισσότερα του ενός παθογόνου

Επιθετική προσέγγιση διάγνωσηΚαλλιέργειες CTΒρογχοσκόπηση , BAL Βιοψίες PCR

Επιθετική εμπειρική Θεραπεία ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ

Page 80: Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 · Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-Επίκτητη Χυμική-Κυτταρική

ΓΕΝΙΚΟ

ΝΟΣΟΚΟ

ΜΕΙΟ

ΚΑΛΑΜΑ

ΤΑΣ