Γ.Ν.ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ... · 2011-07-11 ·...
TRANSCRIPT
Ευάγγελος ΒρυώνηςΠαθολόγος- Λοιμωξιολόγος
Β’ Παθολογική ΚλινικήΓ.Ν. Καλαμάτας
Γ.Ν. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσοποιητικό σύστημα Συγγενής-ΕπίκτητηΧυμική-Κυτταρική
ΑνοσοκαταστολήΠρωτοπαθή αίτια Δευτεροπαθή αίτια
Φάρμακα Νοσήματα
Προσέγγιση-διερεύνηση ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Η σημασία του ανοσοποιητικού συστήματος
Άμυνα κατά τωνλοιμώξεων
Ανεπάρκεια → ↑ λοιμώξεις (AIDS)Εμβολιασμός → ↑ ανοσιακή άμυνα, ↓ λοιμώξεις
Άμυνα κατά των όγκων
Ανεπάρκεια → ↑ κακοηθειών Ανοσοθεραπεία του καρκίνου
Ανώμαλες και υπερβολικέςανοσοαπαντήσεις
ΑυτοανοσίαΥπερευαισθησία
Αναγνώριση και απάντηση σεμοσχεύματα
Φραγμός στη μεταμόσχευση και στηγονιδιακή θεραπεία
Τα αντισώματα ως ειδικάαντιδραστήρια για τηνανίχνευση μορίων
Εργαστηριακές ανοσολογικές εξετάσεις → κλινική ιατρική και έρευναΓΕ
ΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσοποιητικό σύστημα Το σύνολο των φυσιολογικών μηχανισμών που δίνουν στον οργανισμό την ικανότητα να αναγνωρίζει κάθε ξένο παράγοντα-ουσία, να την εξουδετερώνει και να την αποβάλλει
Ξένος παράγοντας Εξωγενής: π.χ. μικρόβιαΕνδογενής: π.χ. καρκινικά κύτταρα
Εγγενής - φυσική - μη ειδική ανοσία(innate immunity)Σύνολο των άμεσα διαθέσιμων
μηχανισμών άμυνας
Επίκτητη - προσαρμοστική - ειδική ανοσία (adaptive immunity)Απόλυτα εξειδικευμένη,
εκπαιδευόμενη & με μνήμη καθυστερημένη απάντηση
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Εγγενής – φυσική-μη ειδική ανοσία(natural-native –innate, immunity)
Επίκτητη-προσαρμοστική-ειδική ανοσία(adaptive immunity)
•Άμεσα διαθέσιμη (<4h) •Δεν είναι άμεσα διαθέσιμη
•Μη ειδική αλλά ισχυρή •Ειδική αλλά ισχυρή
•Αναγνωρίζει μοριακά πρότυπα Ειδικότητα για δομές κοινές σε πολλούς μικροοργανισμούς
•«Οδηγείται» από αντιγόνα •Ειδικότητα για συγκεκριμένα αντιγόνα μικροβιακά και μη μικροβιακά
•Δεν αντιδρά έναντι του εαυτού •Μπορεί να στραφεί έναντι του εαυτού
•Στερείται μνήμης •Διαθέτει μνήμη
•Δεν βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό
•Βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό
•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγεί την επίκτητη ανοσία
•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγεί την εγγενή ανοσία
•Ενισχύει και ενισχύεται από την επίκτητη
•Ενισχύει και ενισχύεται από αυτή
•Πολυμορφοπύρηνα •Μονοκύτταρα/ Μακροφάγα•ΝΚ λεμφοκύτταρα
•Τ & Β λεμφοκύτταρα και αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Εγγενής–φυσική-μη ειδική, ανοσία (natural-native –innate,immunity)
Φυσικοί φραγμοί •δέρμα •Βλεννογόνοι (αναπνευστικό, γαστρεντερικό)
Κύτταρα •Πολυμορφοπύρηνα κοκκιοκύτταρα•Μονοκύτταρα/ Μακροφάγα•ΝΚ λεμφοκύτταρα
Χυμικό σκέλος •Λυσοζύμη•πρωτεΐνες οξείας φάσης κυτταροκίνες•ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ
Ανοσοποιητικό σύστημα Εγγενής ανοσίαinnate, immunity
Μηχανικοί φραγμοί Χημικοί φραγμοί
•Λιπαρά οξέα •Ένζυμα-λυσοζύμη –πεψίνη•Αντιμικροβιακά πεπτίδια-defensins
Μικροβιακοί φραγμοί –ανταγωνισμός φυσιολογικής χλωρίδας
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσοποιητικό σύστημα Εγγενής ανοσίαinnate, immunity
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Εγγενής – φυσική-μη ειδική ανοσία(natural-native –innate, immunity)
Επίκτητη-προσαρμοστική-ειδική ανοσία(adaptive immunity)
•Άμεσα διαθέσιμη (<4h) •Δεν είναι άμεσα διαθέσιμη
•Μη ειδική αλλά ισχυρή •Ειδική & ισχυρή
•Αναγνωρίζει μοριακά πρότυπα Ειδικότητα για δομές κοινές σε πολλούς μικροοργανισμούς
•«Οδηγείται» από αντιγόνα •Ειδικότητα για συγκεκριμένα αντιγόνα μικροβιακά και μη μικροβιακά
•Δεν αντιδρά έναντι του εαυτού •Μπορεί να στραφεί έναντι του εαυτού
•Στερείται μνήμης •Διαθέτει μνήμη
•Δεν βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό
•Βελτιώνεται σε επανειλημμένες επαφές με τον μικροοργανισμό
•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγεί την επίκτητη ανοσία
•Συνεργάζεται στενά και καθοδηγείται από την εγγενή ανοσία
•Ενισχύει και ενισχύεται από την επίκτητη
•Πολυμορφοπύρηνα •Μονοκύτταρα/ Μακροφάγα•ΝΚ λεμφοκύτταρα
•Τ & Β λεμφοκύτταρα και αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Επίκτητη-προσαρμοστική-ειδική ανοσία (adaptive immunity)
Κύτταρα T- λεμφοκύτταροCD4-CD8Συνεργασία με ΜΦΚαταστροφή ενδοκυτταρίωνβακτηρίων και ιών Ωρίμανση στο θύμο αδένα
Χυμικό σκέλος Β- λεμφοκύτταροΠροστασία έναντι εξωκυττάριωνβακτηρίων, τοξινών Ωρίμανση στο μυελό Παραγωγή αντισωμάτων
Ανοσοποιητικό σύστημα Επίκτητη ανοσίαadaptive immunity
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Η ενορχηστρωτική δράση των Τ κυττάρων
CD4+T-helper cellB-cell
Stem cell Macrophage
B-cell Πολλαπλασιασμός B-cell Διαφοροποίηση
Παραγωγή κυτταροκίνωνΑντιγονοπαρουσιαστικήδράση Παραγωγή αντισωμάτων
IL-3
, IL-
7, G
M-C
SF
TNF-α, IL-1, IL-6, IL-12
Πολλαπλασιασμός και διαφοροποίηση σε δραστικά κύτταρα
IFN-γ, IL-12:T-bet, Stat4
Th1 cells (IFN-γ)Host defense: many microbes. Systemic and organ-specific autoimmune diseases
Th2 cells (IL-4, IL-5)Host defense: helminthsAllergic diseases
Regulatory T cells
Ανοσοποιητικό σύστημα
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Βακτήρια Ιοί
Επίκτητη απάντηση
βλεννώδης μεμβράνες
Φυσικοί φραγμοί
ΠολυμορφοπύρηναΕγγενής απάντηση κυτταροκίνεςΑντιμικροβιακές εκκρίσεις
Μακροφάγα
Αντιγονοπαρουσιαστικάκύτταρα Κυτταρική
απάντηση
T κυτταροκίνες
Τ Κυτταροτοξικά
Χυμική απάντηση
BB κύτταρα μνήμης
πλασματοκύτταρα
Αντισώματα
Ανοσοποιητικό σύστημα
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
(π.χ.: S. aureus, h. influenza, pneumonococci)
Φαγοκυττάρωση – χυμική ανοσία
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
(μυκοβακτηριδίων, listeria, brucella,..)
Κυτταρική ανοσία : IL -12/INFγ pathway
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Αντισώματα αδρανοποιούν & καταστρέφουν Κυτταρική ανοσία ( Τ κυτταροτοξικά & ΝΚλ.κύτταρα )INF α,β,γ, TNF προστατευτική δράση
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
(Candida , cryptococcus,..)Φαγοκυττάρωση Κυτταρικό σκέλος (T κυτταροτοξικά & NK)
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Χυμική ανοσία, φαγοκυττάρωση, συμπλήρωμα: Αιματογενή παράσιτα (malaria, trypanosoma)Κυτταρικό σκέλος: Παράσιτα σε ιστούς (toxoplasma, leismania) :
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Λοιμώξεις (παθογόνα) → αναγνώριση παθήσεων
Παθήσεις – βλάβες στην ανοσιακή απάντηση → επιρρέπεια για συγκεκριμένα παθογόνα - λοιμώξεις
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών
Ανοσοανεπάρκειες
Ανοσοανεπάρκειες
(συγγενείς διαταραχές ) (από κάτι άλλο ) (αναμενόμενες)
Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες
“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Νεογνά: •Μηνιγγίτιδα •Ιογενείς λοιμώξεις
Κύηση:•HΖV, influenza•TB•Listeriosis•Ηπατίτιδες Α,Β
Μεγάλη ηλικία:•Ιογενείς λοιμώξεις•Πνευμονία•ΤΒ
Καταστολή κυτταρικής ανοσίας = όφελος για το έμβριοΠρογεστερόνη : ↓ lymphocyte Uromodulin: ↓ B κύτταρα
“Τα πάντα αντιδρούν πιο αργά”+ νοσήματα + φάρμακα
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών
Ανοσοανεπάρκειες
Ανοσοανεπάρκειες
Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες
“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ομάδα ετερογενών νοσημάτων >150 διαφορετικές παθήσεις με (>120 διαφορετικά γονίδια έχουν ενοχοποιηθεί) 1/10.000-1/20.000 γεννήσεις
¼ της κυστικής ίνωσης (1/2500)ΗΠΑ : 4 εκ νέες γεννήσεις ~ 400 μωρά
Εκλεκτική ανεπάρκεια IgA 1:700Κληρονομικό αγγειοοίδημα 1:1000Κοινή ποικίλη ανοσοανεπάρκεια 1:70.000Βαριά συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια (SCID) 1:100.000X-αγαμμασφαιριναιμία 1:200.000
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Το κλινικό ιστορικό μπορεί κατευθύνει τη διάγνωση Διαταραχή Κλινική συσχέτιση
Χυμικό σκέλος (αντισώματα)
•Πυογόνες λοιμώξεις (staph. Aureus, hem. infl., pneumoc.), Βακτήρια με κάψα (S.pneumoniae /HIB) Παρασιτικές λοιμώξεις (giardia), GNR (pseudomonas), Άτυπα: Ureoplasma sp., Εντεροιιοί•Ανεξήγητες βρογχιεκτασίες •Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις >6 μηνών
Κυτταρικό σκέλος •Ευκαιριακές λοιμώξεις (CMV, herpes, candida,•aspergillus, pneumocystis), ενδοκυττάρια μικρόβια (mycobacteria, listeria)•Έναρξη κατά τη βρεφική ηλικία
ΣυνδυασμοίΧυμικής & Κυτταρικής
•Σοβαρές & διαρκείς λοιμώξεις •Κατά τη βρεφική ηλικία
Φαγοκυττάρωση •Πυογόνες λοιμώξεις (staph. aureus, hem. infl., grambacilli) candida, aspergillus
Συμπλήρωμα •Πυογόνες λοιμώξεις •Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις από neisseria•Ρευματολογικές παθήσεις & παθήσεις του συνδετικού ιστού
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπαρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Συχνότητα
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Αντισωματικές ανεπάρκειες50-70% των πρωτοπαθών ανσοανεπαρκειώνΥποτροπιάζουσες πυογόνες λοιμώξεις > 6-12 μηνών
Zinkernagel, 2001
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
J Allergy Clin Immunol 2009;124:1161-78.
Συνδυασμένες ανοσοανεπάρκειες Τ- και Β- κυττάρων(βαριά συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια, SCID, ADA deficiency)
Αντισωματικές ανεπάρκειες (π.χ CVID φυλοσύνδετη αγαμμασφαιριναιμία)
Σαφώς καθοριζόμενα σύνδρομα ΠΑΑ (σύνδρομο Wiskott-Aldrich, Αταξία-Τηλαγγειακτασία και σύνδρομο DiGeorge)
Νοσήματα ανοσιακής δυσλειτουργίας/δυσρύθμισης (Familial HemophagocyticLymphohistiocytosis)
Συγγενή ελλείμματα των φαγοκυττάρων (Cyclic neutropenia, Localized juvenile periodontitis)
Ελλείμματα της εγγενούς ανοσίας. Αυτοφλεγμονώδεις διαταραχές (π.χ Οικογενήςμεσογειακός πυρετός, TNF receptor-associated periodic syndrome )
Ανεπάρκειες συμπληρώματος (π.χ κληρονομικό αγγειοοίδημα)
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Υποτροπές αποστημάτων (δέρμα, πνεύμονα, ήπαρ..) λεμφαδενίτιδα οστεομυελίτιδα, πολλαπλές εστίες, κατά τα 2 πρώτα χρόνια Ασυνήθεις λοιμώξεις από καταλάση θετικούς μικροοργανισμούς: Staph, Serratia, Aspergillus, Candida, Salmonella, gram - enterics.Ανεπάρκεια του συστήματος NADPH οξειδασών του πρωτοπλάσματος αδυναμία παραγωγής H2O2 και πέψης των φαγοκυρατταροθέντων μικροβίων Mutations in all five genes (gp91phox, p47phox, p22phox, p67phox, and p40phox)Κανένα πρόβλημα με τους στρεπτόκοκκους
Ασθενής με ΧΚΝ & δερματικές λοιμώξεις από
Serratia
marcescens
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Χρόνια κνιδωτική δερματίτιδαΥποτροπιάζουσες λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο, δέρμα, αρθρώσεις, πνεύμονας, & στοματική κοιλότητα- δόντια Χαρακτηριστικό προσωπείο ↑↑ IgE & ηωσινόφιλωνSTAT3 janus activated kinase/signal transducer and activator of transcription (JAK-STAT)
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις αναπνευστικού Τελαγγειεκτασίες μεταξύ 3-6 ετών Αταξία άμεσος μετά την έναρξη βάδισης , σε καροτσάκι σε ηλικία 10-12 ετώνΣυχνά ↓IgA. Άλλοτε άλλη μείωση των υπολοίπων ανοσοσφαιρινών↑ Κίνδυνος κακοηθειών
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Υποτροπιάζουσες απειλητικές για την ζωή λοιμώξεις από 3 μηνών, χρόνια διάρροια, δερματίτιδες Candida, PCP, cryptosporidiosis, HSV, RSV, rotavirus, adeno, entero, EBV, CMV.Απουσία λεμφικού ιστού, λεμφοπενία, απουσίας θυμικής σκιάςΔιαταραχή T-κυτταρικού πολλαπλασιασμού, +/- B-κυτταρική δυσλειτουργίαΑπουσία επίκτητης ανοσίας
David Vetter, 1971-1983The “bubble” boy
ΒαρειάΣυνδυασμένη Ανοσοανεπάρκεια
(Severe Combined Immune Deficiency, SCID)
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Υποπλασία του θύμου και των παραθυρεοειδών ↓↓ ασβεστίου τετανίαΕπιρρέπεις σε μυκητιάσεις ιώσεις & PCP.κυμαινόμενος αριθμός T κυττάρων Φυσιολογικά – αυξημένα B κύτταρα, φυσιολογικά επίπεδα αντισωμάτων 22q11.2Διαταραχές καρδιάς μεγάλων αγγείων, ατρησία του οισοφάγου , χαρακτηριστικό προσωπείο
Σύνδρομο DiGeorgeCongenital thymic aplasia22q11.2 deletion syndrome
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
>8 ωτίτιδες μέσα σε 1 χρόνο
>2 σοβαρές ιγμορίτιδες μέσα σε 1 χρόνο
>2μήνες αντιβιοτική αγωγή χωρίς ικανοποιητικό αποτέλεσμα
>2 πνευμονίες μέσα σε 1 χρόνο
>2 εν τω βάθει λοιμώξεις
στοματίτιδες ή δέρματικές λοιμώξεις μετά το 1ο έτος ζωής
ανάγκη ενδοφλέβιας αγωγής για αντιμετώπιση λοιμώξεων
σοβαρή ατοπική δερματίτιδα
ανεπαρκής ανάπτυξη ή πρόσληψη βάρους
οικογενειακό ιστορικό ΠΑΑ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΑπομόνωσηΧορήγηση ανοσοσφαιρινώνΠροφυλακτική χορήγηση αντιβιοτικών Μεταμόσχευση Ενζυμικές θεραπείες ?
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών
Ανοσοανεπάρκειες
Ανοσοανεπάρκειες
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες
“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια
Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
Χρόνια νοσήματα
Αυτοάνοσανοσήματα
Κακοήθη νοσήματα ΛοιμώξειςΦάρμακα ΓΕ
ΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες
•Αυτοάνοσα νοσήματα (ρευματολογία, γαστρεντερολογία, νευρολογία…)•Μεταμόσχευση (αιμοποιητικών κυττάρων & συμπαγών οργάνων ) •Κακοήθη νοσήματα
Αυξημένη εμφάνιση λοιμώξεων & κακοηθειών –ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ
Ο βαθμός ανοσοκαταστολής που προκαλούν εξαρτάται από :Το υποκείμενο νόσημα που θεραπεύουμε Τη δόση και τη συχνότητα των δόσεων Το συνδυασμό φαρμάκων – θεραπειών (συνδυαστική δράση)
Πάρα πολλά φάρμακα έχουν ανοσοτροποποιητικές ή ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες που δύσκολα τεκμηριώνονται ή/& εκφράζονται διαφορετικά σε κάθε ασθενή
Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα & ΑντιφλεγμονώδηΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική
δράση Λοιμώξεις Κακοήθειες Χρήση
Cyclosporine(Neoral)
T lymphocytes ↑CMV, bacterial pneumonias,
and fungal sepsis, JC,BK
↑Κακοήθειες,
λεμφουπερπλαστικά
Μεταμόσχευση Ρευματολογία
Tacrolimus(Prograf)
T lymphocytes ↑viral and bacterial
pneumonias, and may pose a greater
risk for fungal sepsis, JC,BK, CMV
↑Κακοήθειες
Μεταμόσχευση Ν. Crohn's
Rapamycin(Sirolimus )
B+T lymphocytesΔεν αναστέλλει
κυταροκίνες
↑CMV, bacterial pneumonias,
and fungal sepsis, JC,BK
↓may have an anti-oncogenic effect
Μεταμόσχευση
Mycophenolate mofetil(CellCept)
B+T lymphocytesΣυχνά λευκοπενία
↑CMV and reactivation of
polyomaviruses
↑lymphoproliferative
diseases & skincancer
Μεταμόσχευση αυτοάνοση
κυτταροπενία
Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Αντιμεταβολίτες και αλκυλιούντες παράγοντεςΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική
δράση Λοιμώξεις Κακοήθειες Χρήση
Methotrexat(Antifolate)
>20 mg/m2πανκυτταροπενίαΣυγγενής-ΕπίκτητηΧυμική-Κυτταρική)
Μικρές δόσεις T lymphocytes CD4/CD8
ratio
Σήψη
Καιροσκοπικές λοιμώξεις PCP, CMV, HZV, Cryptococcus,
Nocardia
Αύξηση νεοπλασιών και EBV σχετιζόμενων
λεμφουπερπλαστικώννοσημάτων
Θεραπεία κακοηθειώνΜεταμόσχευση ? Crohn's disease ??
Ρευματολογία (RA)Συνήθως συγχορήγησημε άλλους παράγοντες
Azathioprine & 6-mercaptopurine
(Αναστολείς σύνθεσης DNA)
Καταστολή μυελού –Λευκοπενία
Οι μεταβολίτες antigen recognition, lymphocyte
adhesion, and cell-mediated cytotoxicity
Σχετιζόμενες με τις πενίες και συγχορηγούμενα φάρμακα
Κοινά παθογόνα, πνευμονίες γενικευμένο VZV
Αύξηση νεοπλασιών (μεταμοσχευμένοι)
Ρευματολογία (RA)Γαστρεντερολογία
(ΦΝΕ)Μεταμόσχευση νεφρού
Purine nucleoside analogs
fludarabine, cladribine,
pentostatin…
Κυτταροτοξικά φάρμακα Τ > Β λεμφοκύτταρα
Διαρκεί μήνες
Αύξηση λοιμώξεων (ευκαιριακές) Δεν φαίνεται να αυξάνει κακοήθειες αλλά ↑
autoimmunehemolytic anemia,
thrombocytopenia, &neutropenia
Αιματολογικές κακοήθειες
Ρευματολογία
cyclophosphamide, chlorambucil,
&Melphalan
B+T lymphocyte Αύξηση λοιμώξεωνΣχετιζόμενες με τις πενίες και συγχορηγούμενα φάρμακα
Salmonella, S. aureus, meningococcus, pneumonia, viral, upper respiratory tract infections, herpes zoster, soft tissue nfections, and gastroenteritis
Αύξηση νεοπλασιών Ρευματολογία (SEL, αγγειίτιδες)
Θεραπεία κακοηθειώνΜεταμόσχευση ?
Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Φάρμακα που προκαλούν υπογαμμασφαιριναιμίαΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική
δράση Λοιμώξεις Χρήση
D-penicillamine,sulfasalazine
gold
Μπλοκάρουν την ωρίμανση του B λεμφοκυττάρου ??
Σχετιζόμενες και από τα συγχορηγούμενα φάρμακα
Συστάσεις για παρακολούθηση ανοσοσφαιρινών
Ρευματολογία Γαστρεντερολογία
Αντιεπιληπτικά phenytoin,
carbamazepine, levetiracetam, valproic acid,
oxcarbazepine,chlorpromazine, lamotrigine, and
zonisamide
Άγνωστος μηχανισμός πτώσης των ανοσοφαιρινών υποθέσεις
πολλές
Όχι σαφή αύξηση λοιμώξεων Αλλά
Μείωση της ανταπόκρισης σε εμβολιασμούς
Νευρολογικά νοσήματα (επιληψία )
Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπαρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
βιολογικοί ανοσοτροποποιητέςΣήμερα, με τη βοήθεια της μοριακής ιατρικής και της μοριακής ανοσολογίας, κατανοούμε περισσότερο την ανοσοπαθολογική βλάβη των “αυτοάνοσων νοσημάτων”
Από το 1990 η συσσώρευση της γνώσης και της τεχνολογίας έχει εξελίξει νέες προσεγγίσεις με ουσίες που παρεμβαίνουν στοχευόμενα σε μηχανισμούς όπως:Επηρεασμό δράσης κυτταροκινώνΑναστέλλοντας σήματα που διεγείρουν το Τ κύτταρο Μειώνοντας τη δράση των Β κυττάρων
Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Συντομεύσεις ονομάτων σε συχνή χρήση SUFFIX DESCRIPTION-mab Monoclonal antibodies-umab Human mab-ximab Chimeric mab (mixture of mouse and human
structures)-zumab Humanized mab (very short murine sequences
remain, solely in the antigen-binding regions)-cept Receptor-antibody fusion protein, often Fc
component of an IgG-kinra Interleukin receptor antagonist (-kin is suffix for
interleukin; -ra for receptor antagonist)-nakinra IL1 receptor antagonist-tinib Inhibitor of a tyrosine kinase
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
βιολογικοί ανοσοτροποποιητές
Μονοκλωνικά αντισώματα έναντι Β κυττάρου Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική
δράση Λοιμώξεις Χρήση
Rituximab chimeric IgG1 Anti CD20B κύτταρο
Δράση έως και 9 μήνες
20% αύξηση λοιμώξεων Ενεργοποίηση HBV, JC, CMV TB?
Σχετιζόμενες και με τα συγχορηγούμεναφάρμακα
κακοήθειες από Β κύτταρα Αυτοάνοσα νοσήματα
Ofatumumab fully human monoclonal anti-CD20 monoclonal
B κύτταρο Δράση έως και 9 μήνες
Αύξηση λοιμώξεων (λίγα στοιχεία) neutropenia 6%
Μη ανταποκρινόμενη CLL κακοήθειες από Β κύτταρα
Αυτοάνοσα νοσήματα ?
Αντι C5 Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική
δράση Λοιμώξεις Χρήση
Eculizumab inhibits terminal complement activation
theoretically increases the risk of serious infections with neisserial organisms N.
meningitidis and N. gonorrhoeae
paroxysmal nocturnal hemoglobinuria
Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Μονοκλωνικά αντισώματα έναντι Τ κυττάρου Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική δράση Λοιμώξεις Χρήση
OKT3 murine IgG2a monoclonal antibody thatbinds to the CD3-epsilon chain of the T cell receptor (TCR)-CD3
αύξηση σχετιζόμενη με τη δόση από 20-100%
βακτηριδιακών herpes virusesΣύσταση για προφύλαξη PCP & CMV
Αύξηση EBV κακοηθειών
Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων &
συμπαγών οργάνων
Alemtuzumab(Campath)
anti-CD52Β, Τ, ΝΚ
monocytes, macrophages, & subpopulation of granulocytes
Βακτηριαιμίες CMV EBVleukopenia, lymphopenia, &
neutropenia? Κακοήθειες
Σύσταση για προφύλαξη PCP & CMV
Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων &
συμπαγών οργάνων Θεραπεία CLL
Basiliximab Chimeric monoclonal antibody which blocks the alpha-chain of the interleukin-2 (IL-2) receptor complex
?Ίσως λίγο καλύτερα αποτελέσματα
( μικρή εμπειρία )
Μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων
daclizumab T cells expressing the high affinity IL-2 receptor and interferes with IL-2 signaling
Tocilizumab humanized monoclonal antibody to the IL-6receptor
5.7 serious infections per 100 patient-years
pneumonia, herpes zoster, and bronchitiΛόγω αντιφλεγμονώδους δράσης
Αµβληχρή συμπτωματολογία
rheumatoid arthritis & juvenile idiopathic arthritis
Abatacept inhibits T-cell (T-lymphocyte) activation by binding to CD80 and CD86 on antigen presenting cells (APC)
4.3 per 100 patient-yearspneumonia, bronchitis, cellulitides,
and urinary tract infectionsΑύξηση EBV κακοηθειών
severely-active adult rheumatoid arthritis
severely-active juvenile idiopathic arthritis
βιολογικοί ανοσοτροποποιητέςΑνοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Αναστολείς προσκόλλησης ουδετερόφιλων Φάρμακο Ανοσοκατασταλτική δράση Λοιμώξεις Χρήση
natalizumab Anti alpha4 integrin
PMLΑίτιο απόσυρσης του efalizumab
multiple sclerosis, Crohn'sdisease, and chronic
moderate-to-severe plaque psoriasisefalizumab anti-CD11alpha
Αντι TNFΦάρμακο Ανοσοκατασταλτική δράση Λοιμώξεις Χρήση
Infliximab chimeric (mouse/human) anti-TNF-alpha monoclonal
Σαφής αύξηση λοιμώξεων από όλες τι μελέτες
(ΤΒ , bacterial, viral, fungal )Ο κίνδυνος και το όφελος
πρέπει να εκτιμώνται πριν την έναρξη της θεραπείας
ειδικές οδηγείες για αποφυγή listeriosis
hepatitis B virus reactivationΠροφύλαξη PCP
Αποφυγή εμβόλων με ζώντες εξασθενημένους μικροοργανισμούς
Ρευματολογία Γαστρεντερολογία
Δερματολογία ......
Adalimumab human monoclonal anti-TNF-alpha Ab
Etanercept soluble TNF-alpha receptor fusion protein
Certolizumab pegol egylated Fab fragment of a humanized monoclonal Ab
Golimumab human monoclonal anti-TNF-alphaAb
βιολογικοί ανοσοτροποποιητέςΑνοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Στεροειδή: χημικές ουσίες με κοινή δομή από πολλαπλούς δακτυλίους
Πχ χοληστερόλη, βιταμίνη DΚορτικοστεροειδή – κορτικοειδή: στεροειδή που παράγονται από τον φλοιό των επινεφριδίων
Γλυκοκορτικοειδή, αλατοκορτικοειδή, ανδρογόνα Γλυκοκορτικοειδή - γλυκοκορτικοστεροειδή
Επιστημονικά ορθοί όροι για την περιγραφή της τάξης των φαρμάκων
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Τα κορτικοειδή είναι ανάμεσα στα φάρμακα με το μεγαλύτερο αριθμό ασθενών, τις περισσότερες θεραπευτικές εφαρμογές και τη μεγαλύτερη φαρμακολογική εμπειρία.10 εκατομμύρια νέες συνταγές για γλυκοκορτικοειδή από του στόματος ετησίως στις ΗΠΑ.Χρησιμοποιούνται από το 0,5% του γενικού πληθυσμού και από το 1,75% των γυναικών >55 ετών.Περίπου τα 2/3 των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα λαμβάνουν κορτικοειδή.Το μέγεθος της αγοράς των γλυκοκορτικοειδών είναι περίπου 10 εκατομμύρια US $ ανά ετος.Αποτελούν τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα αντιφλεγμονώδη και ανοσοτροποποιητικά φάρμακα.
Pharmacol Ther 2002;96:23, Br Med J 1996;313:344, Arthritis Rheum 2002;46:3115
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Πως δρουν τα γλυκοκορτικοειδή;
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Γονιδιακοί μηχανισμοίΦυσιολογικά σημαντικοί και θεραπευτικά δραστικοί σε όλο το δοσολογικόφάσμα των γλυκοκορτικοειδών.Αργής έναρξης (>30 min).Μπορούν να διακοπούν από αναστολείς της μεταγραφής (ακτινομυκίνη D) ή της μετάφρασης (cycloheximide).10-100 γονίδια ρυθμίζονται άμεσα από τον υποδοχέα των κορτικοειδών (cGCR)και πολύ περισσότερα ρυθμίζονται έμμεσα (μέσω μεταγραφικών παραγόντων και συνενεργοποιητών).
Τα γλυκοκορτικοειδή επηρεάζουν τη μεταγραφή ~1% του γονιδιώματος.Μη γονιδιακοί μηχανισμοί
Ταχείας έναρξης (sec min)Μη γονιδιακές δράσεις μέσω cGCR.Μη ειδικές μη γονιδιακές δράσεις.Ειδικές μη γονιδιακές δράσεις (μέσω mGCR ?)
Arthritis Rheum 2004:50:3417, Clinical Immunology Principles & Practice 2008;1293
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Arthritis Rheum 2004:50:3417
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Πως επιδρούν τα γλυκοκορτικοειδή στο ανοσοποιητικό σύστημα;
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Μείωση της έκφρασης των μορίων προσκόλλησης στα λευκοκύτταρα και στα ενδοθηλιακά κύτταρα
Διαταραχή της ανακυκλοφορίας των ανοσοκυττάρων και της συγκέντρωσης των φαγοκυττάρων στις εστίες της φλεγμονής
Δεν επηρεάζεται η φαγοκυτταρική και βακτηριοκτόνος δράση των ουδετεροφίλων
Εξαιρείται η χορήγηση υψηλών δόσεωνΜείωση αριθμού κυκλοφορούντων ηωσινοφίλων
Απομόνωση σε εξωαγγειακές θέσειςΑυξημένη απόπτωσηΜειωμένη σύνθεση Interleukin-5
Ann Intern Med 1993;119:1198
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Αναστολή της συσσώρευσης μακροφάγων στους ιστούς
Μείωση μορίων προσκόλλησηςΜείωση παραγωγής macrophage Migration Inhibition Factor (MIF)
Αναστολή της φαγοκυτταρικής και μικροβιοκτόνου δράσης των μακροφάγωνΚαταστολή της έκφρασης των μορίων HLAτάξεως ΙΙ και της παρουσίασης αντιγόνου από τα μακροφάγα.
J Clin Invest 1976;54:1337
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Μείωση αριθμού των κυκλοφορούντων και των περιοχικών δενδριτικών κυττάρωνΜείωση των κυκλοφορούντων Τ κυττάρων
Αναστολή παραγωγής και μεταγωγής σήματος IL-2Διαταραχή της απελευθέρωσης των Τ κυττάρων από τους λεμφικούς ιστούςΕπαγωγή απόπτωσης ανάλογα με τον τύπο (CD4/CD8), το βαθμό ωριμότητας(περισσότερο στα CD4+/CD8+) και την κατάσταση ενεργοποίησης (περισσότερο στα CD4+/Th1).
Ann Rev Immunol 2000;18:309
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Επίδραση στην διαμόρφωση του ρεπερτορίου των Τ κυττάρων (?)Τα Β κύτταρα και η παραγωγή αντισωμάτων επηρεάζονται βραχυπρόθεσμα σε μικρό βαθμόΜακροχρόνια χορήγηση κορτικοειδών οδηγεί σε μείωση τίτλου αντισωμάτων, πιθανώς διαμέσου της αναστολής της βοήθειας από τα Τ κύτταρα
J Lab Clin Med 1983;101:479
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Monocytes/macrophages↓ number of circulating cells (↓ myelopoiesis, ↓ release)↓ expression of MHC class II molecules and Fc receptors↓ synthesis of proinflammatory cytokines (e.g., IL-2, IL-6, TNF-α) and prostaglandins
T cells↓ number of circulating cells (redistribution effects)↓ production and action of IL-2 (most important)
Granulocytes↓ number of eosinophil and basophil granulocytes↑ number of circulating neutrophils
Endothelial cells↓ vessel permeability↓ expression of adhesion molecules↓ production of IL-1 and prostaglandins
Fibroblasts↓ proliferation↓ production of fibronectin and prostaglandins
Scand J Rheumatol 2005;4:14
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ο κίνδυνος λοίμωξης κατά τη διάρκεια συστηματικής χορήγησης γλυκοκορτικοειδών αυξάνεται με ημερήσιες δόσεις >10 mg πρεδνιζόνης.Χορήγηση για <21 ημέρες πιθανώς μειώνει τον κίνδυνο λοιμώξεων.Τα σκευάσματα βραχείας δράσεως έχουν πιθανώς μικρότερο κίνδυνο λοιμώξεων.Η παρ’ημέρα χορήγηση πιθανώς μειώνει τον κίνδυνο λοιμώξεων. Σε ασθενείς που λαμβάνουν GC ο γιατρός πρέπει να αναμένει λοιμώξεις από συνήθη αλλά και ασυνήθη παθογόνα, πιθανώς με άτυπη κλινική εικόνα.
Infect Dis Clin NA 2001:15:423
Ανοσοκατασταλτικέςθεραπείες Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Abnormality Bacterial Fungal Protozoal ViralQualitative defect of phagocyticfunction
Staph aureusStrep sppNocardia sppE coliK. PneumoniaePs. AeruginosaEnterobacteriaceae
Candidia sppAspergillus spp
Defective cell-mediatedimmunity
Mycobacterium sppL. monocytogenesSalmonella sppNocardia spp
P. jiroveciiH. capsulatumC. immitisC. neoformans
T. gondiiS. stercoralis
CMV, EBV, VZV
Defectivehumoralimmunity
S. pneumoniaeH. influenzae
Rheum Dis Clin NA 1997;23:219
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
496 ασθενείς με ΤΒ + 1966 controlsUK General Practice Research Database
Σχετικός κίνδυνος TB (95% CI)Τρέχουσα χρήση 4.9 (2.9–8.3)Πρόσφατη χρήση * 4.3 (1.6–11.1)Παρελθούσα χρήση** 1.4 (0.9–2.1)<15 mg/d 2.8 (1.0–7.9) >15 mg/d 7.7 (2.8–21.4),
Arthritis Rheum 2006;55:219* Διακοπή 120-180 ημέρες πριν** Διακοπή >180 ημέρες πριν
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ταξινόμηση των ανοσοανεπαρκειών
Ανοσοανεπάρκειες
Ανοσοανεπάρκειες
Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες
“φυσιολογική”ανοσοανεπάρκεια
Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
Χρόνια νοσήματα
Αυτοάνοσανοσήματα
Κακοήθη νοσήματα ΛοιμώξειςΦάρμακα ΓΕ
ΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Διαταραχές βιοχημικής ομοιόστασης
Χρόνια νοσήματα
Νόσημα Ανοσολογική διαταραχή Λοιμώξεις
Σακχαρώδης διαβήτης Διαταραχές στα ουδετερόφιλα + διαταραχές αιμάτωσης, αγγειοπάθεια,
νευροπάθειες …
candidiasis, rhinopulmonaryzygomycosis (mucormycosis),
malignant otitis due to P. aeruginosa.
Άμεση συσχέτιση με τον βαθμό γλυκαιμίας
Νεφρική ανεπάρκεια Ουραιμία –
αυτοδιάλυση
? Άγνωστος μηχανισμός↓Λειτουργικότητα Τ κύτταρων
↓ διαταραχές ουδετερόφιλων από την αλληλεπίδραση τους με τις μεμβράνες
αιμοκάθαρσης
Νεφρωσικόσύνδρομο
↓ ανοσοσφαιρινώνΧορήγηση ανοσοκατασταλτικών
Αύξηση λοιμώξεων
Ηπατική κίρρωση ↑ Ενδογενών γλυκοκορτικοειδώνΗπατικό shunt ( Kupffer cell…)
Σήψη , βακτηριακήπεριτονίτιδα
Υποσιτισμός (πρωτεϊνικός)
↓ Λειτουργικότητα Τ κυττάρων Συνολική αυξηση λοιμώξεων κατά 20 - 30 %
Ακόμα και η ξαφνική αδυναμία σίτισης
Αυτοάνοσα νοσήματα Νόσημα Ανοσολογική διαταραχή Λοιμώξεις
ΣΕΛ Όχι μόνο από την θεραπεία Τ & Β κύτταρα, & ουδετερόφυλα
(ειδικά CD4 λεμφοπενία )
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
↓ Τ κυτταροτοξικά έναντι του EBV
Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Άλλες παθήσεις-καταστάσεις Νόσημα Ανοσολογική διαταραχή Λοιμώξεις
Τραύμα ( μηχανικό)
Εκτός των διαταραχών των φυσικών φραγμών….
Immune defects associated with trauma Lymphopenia
Cutaneous anergyDecreased CD4+ T cell count
Inverted CD4/CD8 ratio Decreased mitogen-induced proliferation
Decreased cytokine production Decreased natural killer cell activity
Monocytes/macrophages Decreased expression of MHC class II and
complement receptors Increased production of prostaglandin E2 ……………
Αύξηση λοιμώξεων
Έγκαυμα Χειρότερα από το μηχανικό τραύμα Αύξηση λοιμώξεων
ιονίζουσαακτινοβολία
(X-rays, gamma rays)
Μέσα σε ώρες μείωση των Τ & Β κυττάρων
Υπεριώδης ακτινοβολία (UBV)
Τοξικά χημικά
Στρες ΨυχονευροανοσολογίαΑσπληνία
Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣHIV. H ανοσοκαταστολή είναι μακροχρόνιαΙός της ιλαράς. H ανοσοκαταστολή διαρκεί αρκετούς μήνεςΙός της γρίπηςΕρπητοϊοί (Herpes virus 6/ Cytomegalovirus/ Epstein-Barr virus)
ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣΒακτήρια που παράγουν υπεραντιγόνα (;)Βακτηριακή σήψηΒρουκελλωση, φυματίωση
ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣΕλονοσίαΤρυπανοσωμίαση
Λοιμώξεις που προκαλούν ανοσοκαταστολήΔευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Νεοπλασματικά νοσήματα
Χρόνια νοσήματα Δευτεροπαθείς ανοσοανεπάρκειες
Hodgkin lymphoma
Chronic lymphocytic leukemia
Multiple myeloma
Solid tumors
Μαθήματα ανοσολογίας
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Προσέγγιση - Διερεύνηση
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσολογική Διαταραχή Παθογόνο
Καταστροφή Φυσικών φραγμών
Τραύμα Εγκαύματα
P. Aeruginosa, S. Aureus, S. pyogenes, S. epidermidis
Διαταραχή φαγοκυττάρωσης
Απόλυτη μείωση εντεροβακτηριακά gram(-), P. aeruginosa, Aspergillus spp., Candida
XημειοτακτισμόςΜικροβιακή θανάτωση
S. aureus, Burkholderia cepacia, Gram (-), Aspergillus spp.
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ανοσολογική Διαταραχή Παθογόνο
Χυμική ανοσία
ΥπογαμμασφαιριναιμίαIgA ΑνεπάρκειαΑσπληνίαΔιαταραχές του συμπληρώματος
Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzaePyogenic bacteria, Giardia lambliaStreptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzaePyogenic bacteria, Neisseria spp.
Κυτταρική ανοσία Ενδοκυττάρια βακτήρια (mycobacteria, listeria), ιοί (CMV, herpes), μύκητες (candida spp., cryptococcusspp.), παράσιτα ( Toxoplasma gondii)ΓΕ
ΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Ποιο είναι το υποκείμενο νόσημα Φάρμακα θεραπείες (τύπος, δόση, διάρκεια)Χρονική συσχέτιση λοίμωξης Χρήση προφυλακτικής αγωγής Είναι λοίμωξη Με τι συμπτώματα παρουσιάστηκε ( απόστημα ή πνευμονικό διήθημα)
Προηγούμενο ιστορικό λοιμώξεων πρόσφατο & παλαιό ορολογικοί δείκτες-επανενεργοποίηση λοίμωξης (HSV, VZV,HCV, BK, TB…)Ταξίδια (.. histoplasmosis, coccidioidomycosis, blastomycosis, Leishmania spp, or Trypanosoma cruzi.)
Ενδημική έκθεση Νοσοκομειακή έκθεση – προβλήματα-ξένα σώματα ΓΕ
ΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Σακχαρώδης διαβήτης candidiasis, rhinopulmonary zygomycosis
(mucormycosis), malignant otitis due to P. aeruginosa
Ηπατική κίρρωσηΣήψη, βακτηριακή περιτονίτιδα
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Συχνά αμβληχρά συμπτώματαΕξέταση κατά συστήματα, ζωτικά σημεία
Δέρμα, εξάνθημα ενάνθημα..Ούλα, δόντια, κόλποι κρανίου Λεμφαδένες Αρθρίτιδα, νευρολογικά ελλείμματα
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
Αιτιολογία: Μπορεί να είναι οτιδήποτε Όλα τα συνήθη + αυτά για τα οποία έχει προδιάθεση λόγω ανοσοκαταστολήςΣυχνά περισσότερα του ενός παθογόνου
Επιθετική προσέγγιση διάγνωσηΚαλλιέργειες CTΒρογχοσκόπηση , BAL Βιοψίες PCR
Επιθετική εμπειρική Θεραπεία ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ
ΓΕΝΙΚΟ
ΝΟΣΟΚΟ
ΜΕΙΟ
ΚΑΛΑΜΑ
ΤΑΣ