Жұмыс оқу бағдарламасыныңтитулды парағы

НысанПМУ ҰС 7.18.3/30

Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Әлеуметтану және саясаттану кафедрасы

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫҚазақстанның саяси тарихы пәні бойынша

050502 «Саясаттану» мамандығы студенттеріне арналған

ПавлодарБекіту парағы жұмыс оқу

бағдарламасы жәнеэлетивтік пәндердің тізімнегіздеумен әзірленген

НысанПМУ ҰС 7.18.3/31

БЕКІТЕМІНОЖ проректоры________

Н.Ф.Пфейфер«__» _________

20__ж.

Құрастырушы:аға оқытушы Г.М.Каппасова ____________

Әлеуметтану және саясаттану кафедрасы

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ«Қазақстанның саяси тарихы» пәні бойынша

050502 «Саясаттану» мамандығы студенттеріне арналғаноқу түрі жалпы орта білім негізіндегі күндізгіЖұмыс бағдарламасы 050502 «Саясаттану» мамандығыныңжұмыс оқу жоспары және элетивтік пәндердің тізімнегіздеумен әзерленгенС.Торайғыров атындағы ПМУ-ның Ғылыми кеңес отырысында бекітілді«___»_______20__ ж. №__ хаттама

Кафедраның жиналысында ұсынылған «___»_______20__ ж.№__ хаттамаКафедра меңгерушісі ______________ Ғ.Н.Иренов «___»_______20__ ж.

Тарих және құқық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесі жиналысында бекітілді «___» _________ 200__ж. хаттама № __

ОӘК төрағасы ______________ Н.И.Мошна «___» _________ 20__ж.

КЕЛІСІЛГЕН Тарих және құқық

факультетінің деканы _____________ А.А.Ақышев «___» _________20__ж.

ОӘБ БЕКІТІЛДІӘҚж/еЖБ бастығы _____________ А.А.Варакута «___» _______ 20__ж.

1 Пәннің мақсаты: - Студенттерге қазіргі Қазақстан жерінде тұратын

халықтардың саяси тарихы туралы, ежелгі дәуірінен бастапқазіргі уақытқа дейінгі мемлекет және құқық генезисі туралымәліметтер беру.

Пәннің міндеттері:- қоғамның саяси ұймдастыруының толық қарастыру,

әсіресі оның ежелгі қалпында (формалар);- студенттерді қазіргі уақыттың сонымен бірге,

тәуелсіздік Қазақстан кезеңінде саяси процестерінде жөнінтабу үйрету;

- студенттердің Қазақстандағы әр түрлі саясиөзгерістерді талдау әдістерін қолдана алуға үйрету;

- зерттеулерге қажет негізделген және сай келетінғылыми әдебиеттерді іздеу дағдыларын дамыту.

Пәнді оқыту нәтижесінде студенттер: көзқарастарын қалыптастыруы керек:- ежелгі және ортағасыр көшпенділерінің саяси

институтардың қызметінің ерекшелектері туралы;- ежелгі дәуірінен бастап қазіргі уақытқа дейін

Қазақстанның саяси және әлеуметтік-экономикалықдамуының негізгі беталыстары туралы;

- елдегі сыртқы саяси байланыстарының нәтижелерінжәне негізгі бағыттарын;

білуі керек:- Қазақстандығы мемлекеттік құқықтық саяси-

мәдениеттік, ұлттық генезистері;- Қазақстан жерінде саяси иснститутарының қалыптасуы

мәселелері жөніндегі беталыстарды;- батыс елдеріндегі саяси үрдістердің даму ерекшеліктерінің және

мемлекеттік-саяси модельдерінің дамуы туралы;жасай алуы керек:- Қазақстанның қоғам өмірінің фактілерін таңдау, тексеру, талдай алуы;

- ауызша және жазбаша тарихи мәлеметтерді логикалықмазмұндау;

- жазба жұмыстарының негізгі түрлерін, сондай-ақаңдатпа, ой-пікір, шолу, мазмұндама, ғылыми доклад жәнет.б.;

тәжірибелік дағдыларға ие болуы керек:- ғылыми жұмыс дағдыларына;- елде, әлемде болып жатқан тарихи-саяси, әлеуметтік-экономикалық

үрдістерді бағалау және талдау; - пән бойынша алынған білім және дағдырларды кәсіптік

істерде қолдана білу2 Алдыңғы пререквизиттер:Осы пәнді меңгеру үшін келесі пәндерді оқып-үйрену нәтижесінде

қалыптасқан білімдер мен дағдылар керек:- Саяси тарих;- Қазақстан тарихы;- теориялық саясаттану;3 Кейінгі постреквизиттер: Осы пәнді оқып-үйрену нәтижесінде қалыптасқан білімдер мен

дағдылар келесі пәндерді меңгеру үшін керек: - қолданбалы саясаттану; - саяси ойдың тарихы;- Қазақстан Республикасының сыртқы және ішкі саясаты.

4 Пән туралы мәлімет 4.1 Пәннің тақырыптық жоспары

№ Тақырыптардың атауы Сабақ түрлері бойынша контактілік сағаттар саны дәр тәж лаб студ индив СӨЖ

1 Кіріспе. Пәні, әдістержәне пәнің мәні.

1 2

2 Қазақстантерриториясындамемлекеттердіңқалыптасуы. Саяси-потестарлыққатынастардыңпайда болу

1 1 2

3 Ежелгі Қазақстанныңсаяси тарихы. ЕжелгіҚазақстан жеріндегімемлекеттері

1 1 2

4 VI – XII ғғ. 1 2

Қазақстандағы саяси-құқық тарихы

5 XIII – XV ғғ.Қазақстанында саясиинститутардыңқалыптасуы

1 1 4

6 XV – XVIII ғғ. басындағыҚазақстанның саясиқалыптасуы

2 1 10

7 XV – XVIII ғғ. қазаққоғамының саяси-әлеуметтік құрылымы

2 1 6

8 XV – XVIII ғғ. қазаққоғамыныңмемлекеттік-құқықжүйесі

2 6

9 Қазақстан Ресейпротекторатқабылдауныңсебептері,қорытындылары,салдарлары

2 2 6

10 XVII – X ғғ. басындағыҚазақстан саяси тарихы

4 10

11 XIX ғ. әкімшілік-құқықтық реформаларөткізу кезеңіндеҚазақстандағы саясижүйесінің өзгеруі

4 2 5

12 XX ғ. басындағы саясижәне экономикалықөлке жағдайы

1 5

13 Қазақстан 1917 ж.төнкеріс жәнеазаматтық қарсылықкөрсету кезеңінде

2 1 10

14 Қазақстан Кеңес үкіметжылдарының саясидамуы.

4 3 10

15 Тәуелсіз Қазақстан:қалыптасуы кезеңдері,жетістектері,мәселелері

2 2 10

Барлығы 30 15 90

4.2 Пәннің тақырыптық мазмұны1 тақырып Пәні, әдістер және пәнің мәніҚазақстанның саяси тарихы – мемлекеттік және

құқықтық институтарының генезисі, даму, тегі процестері, әртүрлі тарихи кезеңдерде қоғам өмірінде мемлекеттің орынымен рөлі, мемлекеттің қалыптасуынан бастап бүгінгі уақытқадейінгі сыртқы және ішкі реттін саяси процестері.

Зерттеу әдістері – оларды біреу құбылыс немесе процессқарастыруға алдын ала қойылған мақсаттарға жету үшіннақты әрекет, әдістер, операциялар орындалуы қажет. Әдісжолы ретінде, міндеттерді шешу негізгі жолын нақталушыжәне принцип, әдістің нақты мазмұнының көрсеткіші, яғнижолдарын орындау тәсілі.

Саяси тарихында қолданылатын әдістер: жалпыфилософиялық, жалпы ғылымилық, арнайы, нақтымәселелері.

Саяси тарихының функциялары: теоретикалық,танымдық, адамгершілік, дүниетанымдық

2 тақырып Қазақстан территориясында мемлекеттердіңқалыптасуы

Саяси процесстің басталуы – қоғамның көпмындықэволюция барысында және олардың экономикалық негіздеудамуымен тығыз байланыста мемлекет қалыптасуынадайындалады. Мемлекеттік генезистің басталуы кезеңі -өндірістік шаруашылықтың пайда болуы.

Ру қауым пайда болуы және оның эволюциясы. Қауымжік-стратаға таралуы. Қауым-тайпа одақ ретіндеұйымдастыруы, бұқара биліктің қалыптасуы, потестарлықбірлістіктің сипаттамасы. Протоқалалар, протомемлекеттерпайда болу. Сақ саяси жүйесі, оның эволюциясы, әкімшілікбасқару, билік аппараты

3 тақырып Ежелгі Қазақстанның саяси тарихыЕжелгі мелекеттің құрылуының ерекшелектері. Ғұн

мемлекеті, басқару жүйесі, билік аппараты, сот жүйесі,дипломатиялық байланыстар.

Үйсін мемлекетерінің қалыпттасуы мен дамуы, басқаружүйесі, жері және халық. Үйсін мемлекетінің халықаралыққұқық субъектілігі.

Конгюй саяси тарихы. Жекеменшік құқықтыңэволюциясы, ақша жүйесінің пайда болуы. Әкімшіліктің бөлужәне басқаруы.

Мемлекеттік жүйесінің ауысымы дерек ретінде саясижәне экономикалық дағдарыс

4 тақырып VI – XII ғғ. Қазақстандағы саяси-құқық тарихыТүркітілдерінің көшпелі бірлестіктердің бірігу

процесінде, түркі мемлекетінің пайда болуы. Мемлекет екіжартылай автономилық бөлікке бөлу – Шығыс және Батыс.Мемлекеттің басқару құрылымы. Биліктің ұрпақтан-ұрпаққатаралуы. Елдің Шығыс және Батыс бөліктерінің басқаружүйесінің ерекшелігі.

Батыс-Түрік қағанатының пайда болуы. Жері жәнеәкімшілік бөлінуі. Егемендік және халықаралық құқықсубъектісі. Сыртқы саяси қатынастары, халықаралықсаясатқа белсенді қатысуы.

Қимақ қағанаттың саяси тарихы, уйғыз мемлекеті,Батыс-Қангарлық бірлестігі, Қыпшық хандығы. Қыпшақмемлекеттін сыртқы саяси байланыстары.

Қарахан мемлекетінің пайда болуы. Сатук Богра-ханныңислам дінін қабылдауы және оны мемлекеттік дін ретіндежариялауы. Қарахандықтардың мемлекеттік жүйесіныңсипаттамасы. Қарахандықтардың сыртқы саясаттарыныңмаңызды приоритеттері.

Керей және найман мемлекеттерінің саяси тарихы.Мемлекеттік басқару құрылымы және халықаралық қызметі.Несториандық түрінде христиан дінің қабылдау

5 тақырып XIII – XV ғғ. Қазақстанында саясиинститутардың қалыптасуы

Монғол тайпаларының көшпелі монғол империясыныңбірлесу жүйесінің құрылуы. Шынғыс ханның әскери жәнеәкімшілік реформалары. Керей, найман ұлысимперияларының құрылымының талқан қылуы және енгізілуі.1218 – 1240 жж. Қазақстан территориясының құрамынамонғол империясының енгізілуі. Мемлекеттік басқару жүйесі,құқықтық мәдени ерекшелігі. Алтын орданың құрылуы ментаралуы. XIII – XV ғ-дағы саяси жүйелер. Әбілқайырмемлекеті: құрылу тарихы, мемлекеттік басқару жүйесі,құқық ерекшелігі.

Шагатай және Моғүлистан ұлыстары. Ортаазиаттықэмир мен Тимурдың шабуылдары. XIII – XV ғғ. пайда болуымен нақтылануы. Ұлысттық жүйенің әскери-потестарлықбірлестіктің ұйымдастырылуы

6 тақырып XV – XVIII ғғ. басындағы Қазақстанның саясиқалыптасуы

Әбілқайыр мемлекетінің саяси жүйесінің дағдарысы.Ақсүйектер арасындағы жоғары халықтар арасындағыоппозициялық жағдайлардың көтерілуі. Керей мен Жәнібексұлтандарының солтүстік – Шығыс Моғүлистан

территориясына көшуі. Қазақ хандығының құрылу себептері:саяси, экономикалық, этникалық. XV - XVI ғғ. Қазақ хандығы:басқару органдары, әкімшілік ұйымдастырылуы, салықжүйесі.

Хак-назар ханының билік басында болған кезіңдегі қазақхандығының жанғыруы. XVII ғасырдағы реформалар, би менбасқарушылардың күштерінің қатаюы. Билер кеңесі.Жүздердің құрылуы. XVI ғ. аяғы - XVIII ғ. басындағы қазақхандығының саяси жағдайы

7 тақырып XV – XVIII ғғ. қазақ қоғамының саяси-әлеуметтік құрылымы

Қазақ қауымы: минималды, кеңейтілген, ассоциация.Әлеуметтік топтар. Әлеуметтік қатынастардың сыртқыэкономикалық негіздері қалыптасуы. Ақсүйектердің екітиптік билігі. Патриархал-феодалдық қатынастар. Қоғамдыққатынастар және жеке меншік формалары. Феодалдық жекеменшік жерлерінің ерекшеліктері. Ру-тайпаларыныңұйымдастырылуы. Шараушылық түрлері. Ұлыс жүйесініңерекшелігі.

8 тақырып XV – XVIII ғғ. қазақ қоғамының мемлекеттік-құқық жүйесі

Қазақтардың күнделікті құқықтарының негіздері.Құқықтық дәстүр. Соттық прецедент. Билердің съезджағдайы. Әкімшілік-құқықтық ережелер мен қылмыстыққұқық. Отбасы-некелік құқық. Жекеменшік құқығы.Келесімдер мен міндеттер. Хандар, сүлтандар, билердіңфункциялары

9 тақырып Қазақстан Ресей протекторат қабылдауныңсебептері, қорытындылары, салдарлары

XVII – XVIII ғғ. аралығындағы Ресей мемлекетінің Шығыссаясаты. XVIII ғ. басындағы саяси дағдарыс. Қазақ-жонғарсоғыстары. Ақтабан шұбырынды жылдары. Орыс-қазақбайланыстарының белсенділіктері. Кіші жүзбен Ресейпротекторатының қабылдануы. Біржолдық бекіну құрылымы.Жер сұрақтары асқынуы мен қарамақайшылық топтарыныңқатаюы. Құқықтық шарттар мен Ресей протекторатаныңқабылдауы салдары

10 тақырып XVII – X ғғ. басындағы Қазақстан саяситарихы

XVIII ғ. екінші жартысындағы қазақ хандығының саясижағдайы. Е. Пугачев (1773 – 1775 жж.) басқаруыменшаруалар соғысына қазақтардың қатысуы.Кіші жүздегі халықазат қозғалысы (1783 – 1797 жж.). Сол-Батыс Қазақстандағыхан билік шектелу саясатты. Игельстром реформасы. Бөкей

ханның құрылуы. Исатай Тайманов басқаруымен өткен шаруакөтерілісі

11 тақырып XIX ғ. әкімшілік-құқықтық реформалар өткізукезеңінде Қазақстандағы саяси жүйесінің өзгеруі

1822 ж. «Сібір қырғыздарының жарғылары» жәнехандық биліктің жойылуы. Орта жүздегі жаңа әкімшелікқұрылым мен сайлау жүйесі. 1824 ж. «Орынборқырғыздарының жарғылары». Жаңа әкімшілік бөлінуі,басқару жүйесі, салық құқығы. Оңтүстік Қазақстан Хивинжәне Қоқан хандығының құрылымы. К. Қасымұлы кезіндегіқазақ хандығының мемлекеті мен құқығы.

1867 – 1868 жж. әкімшілік реформалар. 1867 – 1868 жж.реформалар бойынша басқару органдары мен құқықтықжүйелері. XIX ғ. аяғының Қазақстандағы әкімшелік құқықтықжүйенің өзгерістері. Орал, Торғай облыстарындағыхалықтардың көтерілісі. 60 ж. аяғында – 70 ж. басындаМангышлак толғаныстары. Аграрлық саясат. Шаруашылықотарлаушылық өлке. Көшу қозғалысы және оның әлеуметтіксаяси салдары

12 тақырып XX ғ. басындағы саяси және экономикалықөлке жағдайы

1905 – 1907 жж. Қазақстан реформа жылдары.Империяның жалпыұлттық дағдарыстың өсуі саяси жүйеніңреформалары. Көшу саясаттың заңдылық негіздері.Мемлекеттік Думасындағы көшу мәселелері. Өлкедегіреформа қозғалысы. Бірінші империалдық дүниежүзіліксоғыс және оның Қазақстанға әсері. 1916 ж. көтерілістіңсипаты мен қозғалу күші. Сырдария, Ақмола, Семей, Оралоблысындағы Бөкей ордасында халықтық қозғалыс. 1916 ж.көтерілістің тарихи маңызы.

13 тақырып Қазақстан 1917 ж. төнкеріс және азаматтыққарсылық көрсету кезеңінде

1917 ж. ақпан төнкерілісінің кезеңіндегі Қазақстан,Қазақстандағы патша билігінің жойылуы. Уақытша үкіметоргандарының ұйымдастырылуы. Тыл адамдарының қайтаоралуы және төнкеріс барысқа әсері. 1917 ж. ақпан – қазанаралығындағы саяси. Партиялар және бағыттар. 1917 ж.қазан төңкерілісі. Совет үкіметіне қазақ елінің қатынасы.«Алаш Орданың» құрылуы және саяси бағдарлама жәнеәрекеті. 1918 -1920 жж. аралығында азаматтыққа қарсышығу. Әскери әрекеттің тобы «әскери коммунизм» саясаты,Қазақ КАСР құрылымы

14 тақырып Қазақстан Кеңес үкімет жылдарының саясидамуы

Жаңа экономикалық саясатқа көшу. Орта Азияныңұлттық территориялық бөліктестері және қазақ жерініңбіріктірілуі. Қазақстанда өнеркәсіп өндірісі және оныңерекшеліктері. Қазақстандағы ауыл шаруашылық ұжымы:шаруалардың қасіреттері. Сталин үлгісінің ауылшаруашылықұжымының салдары. Қазақстан КАСР-ң одақтас республикағаауысуы. Ұлы Отан соғыс кезеңіндегі Қазақстан. Соғыстанкейінгі кезеңдегі Қазақстан Одақтас Республикасы.Қазақстан әлеуметтік-экономикалық дамуқарамақайшылықтары. Дағдарыс құбылыстарының өсуі.Қайта құрылу жолдары. Қазақстандағы 1986 ж. желтоқсаноқиғалары, және оның маңызы

15 тақырып Тәуелсіз Қазақстан: қалыптасуы кезеңдері,жетістектері, мәселелері

КСРО–ның таралуы, ТМД-нің құрылуы. Қазақстандыәлемдік қоғамдастықта мойындау. Қазақстан егемендігініңқалыптасу кезеңдері. «Қазақ КСР мемлекеттік егемендігітуралы жарылы» және «ҚР мемлекеттік тәуелсіздік туралы»заңын қабылдауы. Біртұтас Қазақстан азаматтығыныңорнатылуы, дара экономикалық жүйенің енгізілуі,мемлекеттік рәміздер мен ҚР атрибуттарының бекітілуі.Егемен Казақстанның Конституциясының қабылдануы.Мемлекеттің халықаралық беделінің өсуі. ҚР-ң көпуақытқысозылған мақсаттары

4.3 Тәжірибелік сабақтардың мазмұны және тізбесі1) Тәжірибе сабақ 11. Сақ-скиф бірлістігі: жету тарихы, қоғамдық

қалыптасуы2. Салық сақ қоғамы2) Тәжірибе сабақ 2 1. Үйсіндер – Қазақстан территорисындағы бірінші

сыртқы классты бірлістіктер2. Қанғарлардың әлеуметтік-саяси тарихы3. III – V ғғ. Қазақстан территориясындағы мемлекет3) Тәжірибе сабақ 3

1. Монғол империясының саяси және мемлекеттік тізімі2. Монғол шапқыншылығының саяси салдары4) Тәжірибе сабақ 41. Саяси сап, XV – XVIII ғғ. басындағы қазақ хандығының

қоғамдық қалыптасуы: эволюция, ерекшелігі2. XVI ғ. екінші жартысындағы қазақ хандығының саяси

тарихы3. XVII ғ. қазақ хандығының саяси жағдайы5) Тәжірибе сабақ 51. XVI –XVII ғғ. қазақ хандығының қоғамдық қатынасы

және жекеменшіктілік формалары2. Әкімшілік – құқықтық ережелері және қылмыстық

құқық6) Тәжірибе сабақ 61. XVII – XVIII ғғ. басындағы қазақ хандығының ішкі саясижағдайы2. Жонғар – қазақ шабуылдары3. Ресей протекторатының белгіленуі4. Құқықтық шарттар және Ресей протекторатының

қабылдануының салдары7) Тәжірибе сабақ 71. Қазақстан патшалығының көшпелі саясатты. Өлке

шаруа отарлауы2 XIX ғ. әкімшілік-құқықтық реформаның саяси салдары8) Тәжірибе сабақ 81. 1917 ж. ақпаннан қазанға дейінгі кезеңдегі ағым

және саяси партиялар2. 1917 ж. қазан төңкерілісі және өлкедегі саясиөзгерістер3. Қазақ КАСР-нің құрылуы9) Тәжірибе сабақ 91. 1921 – 1922 жж. жер-су реформалары және оныңсаяси мәні2. Кеңес үкіметі жылдарындағы Қазақстан

Республикасының саяси бірлестік жүйесін орнатылуы3. Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуының

қарама-қайшылықтары4. Республиканың саяси өмірінің жалпы мемлекеттік

дағдарыс шартындағы демократизациялау

10) Тәжірибе сабақ 101. Тәуелсіз Қазақстанның саяси-құқықтық жалпылануы

2. Жаңа мемлекеттің құрылуы және Қазақстандағы саяси жүйе

3. ҚР-ның ішкі саясатының негізгі бағыттары мен приориттері

4. Мемлекеттің сыртқы саясатының негізгі мақсаттарымен приоритеті

4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны4.4.1 Студенттің өздік жұмысының тізімі

№ СӨЖ түрі Есепберутүрі

Бақылау түрі

Сағатсаны

1 Дәріс сабақтарынадайындық

Жұмысдәптері

Сабаққақатысуы

15

2 Тәжірибеліксабақтарғадайындық және үйжұмысыныңорындалуы

Жұмысдәптері

Сабаққақатысуы

30

3 Аудиториялықсабақтарғаенбейтінматериялдардыоқыту

Конспект

Ауызшажауапберу

40

4 Бақылау жұмысымерекелерінедайындау

МБ 1, МБ 2

5

Барлығы 90

4.4.2 Студенттердің өз бетінше оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

1) Пәні, әдістер және пәнің мәніСаяси тарихтың материалдық және жазбаша негіздері.

«Саяси тарих» пәнінің қоғамдық ғылыми жүйесіндегі орнымен рөлі. Саяси процестердің ғылыми әдістері. ҚР-ң саяситарихының мәліметері. Саяси тарихының негізгіфункциялары: теориялық аксиологиялық, адамгершілік,дүниежізілік, ақпараттық

Ұсынылған әдебиет: [5] 5-7 б.

2) Қазақстан территориясында мемлекеттердіңқалыптасуы

Жаңа қоғамдық қатынастардың туу себептерінен,өндірістік шаруашылықтың пайда болуы, сонымен қатармемлекет. Ру қауымының қалыптасуы және оныңэволюциясы. Стратификацияланған қоғамның пайда болуы,потестарлық қатынастардың құрылуы және оныңсипаттамасы. Скиф-сарматтардың саяси бірлестіктері

Ұсынылған әдебиет: [5] 13-20 б., [4] 8-15 б.3) Ежелгі Қазақстанның саяси тарихыБ.з.д. III ғ. мемлекеттік-құқықтық жүйенің құрылымының

пайда болуы. Ақсүйек және халық, қауым және көшпелімемлекет арасындағы жаңа деңгейлік саяси қатынастардыңреттік қалыптасуы. Ежелгі мемлекеттердің құрылуыныңнегізгі ерекшеліктері. Ежелгі мемлекеттің басқару жүйесі,егемендік ерекшелігі және халықаралық құқықсубъектісі. II –III ғғ. Қазақстан мемлекетінің құрылымының әлсереусебептері

Ұсынылған әдебиет: [2] 17-20 б., [3] 16-25 б.4) VI – XII ғғ. Қазақстандағы саяси-құқық тарихыТүріктілдес көшпелі бірлестіктердің бірігу процесі, түрік

сонымен бірге Батыс түрік қағанатының құрылымы. Оғызмемлекетінің, Қимақ қағанатының, Қыпшақ хандығыныңсаяси жүйесі мен қоғамдық мемлекеттік қатары. Егемендіжәне халықаралық құқық субъетісінің территориялық жәнеәкімшілік бөліністері. Мемлекеттердің сыртқы саясибайланыстары.

Қарахандардың мемлекеттік басқару құрылысы.Бюрократиялық аппарат, әкімшіліктің децентрализациялаужәне автономизациялау. Жетісудағы Қара-қытайгурхандардың басқару кезеңіндегі әкімшілік жүйелік өзгеруі.Ислам дінінің қабылдануы, жаңа құқықтық жүйенің бекітілуі.Керей, наймандардың саяси тарихы

Ұсынылған әдебиет: [8] 30-45 б., [4] 25-40 б.5) XIII – XV ғғ. Қазақстанында саяси институтардың

қалыптасуыМонғол империясының құрылуы. Темужин мемлекеттік

басшылыққа жариялануы. Шынғысханның Қытай, Жетісу,Орта Азия елдеріне шабуылдары. 1218 – 1240 ж.ж. Қазақстантерриториясының Монғол империясының құрамына енуі.Отар қасіреті, Бұқар, Самарқанд, Хорезм, Ургенч басып алу.Шынғысхан ұрпақтарының Қазақстан жерлерін бөліп алуы,ұлыс құрылымы. Өзбек ханның басқаруы, ислам дінініңмемлекеттік дінде жариялануы. Ақ-Орда, Шағатай

мемлекеттерінің және Моғүлистанның саяси тарихы. НоғайОрдасының шығуы

Ұсынылған әдебиет: [6] 30-58 б.6) XV – XVIII ғғ. басындағы Қазақстанның саяси

қалыптасуыКөшпелі өзбектер мемлекеті және оның саяси жүйесінің

дағдырысы. Керей мен Жәнібек сұлтандырының көтерілісі,солтүстік – Шығыс Могүлистан территориясының Шу жәнеҚозыбас аймағына көшуі.

Қазақ хандығының саяси құрылу себептері. Қазақстантерриториясындағы этносаяси процестер, қазақ халқыныңқұрылуы. Хакназар ханының басқару кезеңіндегі хандықбасқару орны. Қазақ хандығының құрылуының тарихибелгілері

Ұсынылған әдебиет: [3] 50-67 б.7) XV – XVIII ғғ. қазақ қоғамының саяси-әлеуметтік

құрылымыСаяси-потестарлық жүйе. Әлеуметтік иерархиядағы

қауымның жағдайы. Хан, сұлтан, билердің саясифункциялары. Жүздер қазақ қоғамының саяси жүйесініңнегізгі сипаты болып саналады. Жүздер үш шекаралыаймағына бөлінеді: Жетісу, Батыс Қазақстан, Аралжағасында, Солтүстік – Шығыс, Орталық Қазақстан,Сырдарияның орта бойы. XVIII ғ. бірінші жартысындағы Қазақхандығының сыртқы саяси жағдайының күрделенуі

Ұсынылған әдебиет: [8] 60-99 б.8) XV – XVIII ғғ. қазақ қоғамының мемлекеттік-құқық

жүйесі«Жеті Жарғы» - құқық кодексі, Тауке хан басқару

кезеңіндегі. Қазақ қоғамының саяси – құқықтық жүйесініңтарихи құрылуы. Көшпелі мәдениет дәстүрлерінің заңдыерекшелектері мен XVIII ғ. аяғындағы құқық эволюциясы.Көшпелі қоғамының саяси өмірінің мемлекеттік құқықтықжүйенің құрылуы мен дамуына әсері. Заңберушілердіңсебепсіз әсері

Ұсынылған әдебиет: [5] 63-69 б.9) Қазақстан Ресей протекторат қабылдауның себептері,

қорытындылары, салдарларыXVII аяғы - XVIII ғғ. басындағы Ресей мемлекетінің

жаңарту – патшалығының соғыстық саясатын белсенділуіфакторы. Жонғар мемлекетінің басқыншылары мен қазақ-жонғар қатынасының күшеюі. Қазақ жүздері күшінікқосылуы. Қазақ халқының жонғарларға қарсы соғыс.Батырлар мен жонғарлардың саяси салдары. Ресейлік

протекторатын Кіші жүзге, содан кейін Орта жүзгеқабылдауы. А. Тевклев міндеттері. Жер сұрақтарыныңкүшелуі мен топтық қарамақайшылық тар

Ұсынылған әдебиет: [6] 48-52 б.10) XVII – X ғғ. басындағы Қазақстан саяси тарихы1773 – 1775 жж. шаруалар соғысының объективті

себептері және 1773 ж. оның Кіші жүздегі дамуы. Аграрлықсұрақ – Е. Пугачев басқаруымен өткен қазақтардың шаруаларқозғалысына қатысуының негізгі себептері. 1774 ж. қазақжүздерінің қозғалысының дамуы 1775 ж. қазақ жүздерініңістерінің жаңа кезеңі. Шаруалар көтерілісінің салдары. 1783 –1797 ж.ж. Кіші жүздегі халық босату істерінің қорытындысыжәне себептері, мазмұны, алға жылжуы. Игельстромреформасының негізгі мазмұны.

Бөкей хандығының құрылу себептері. Саяси жәнеәлеуметтік-экономикалық дамудағы өзгерістер. Ішкі орган.Исатай Тайманов басқаруымен өткен халық-босатылукөтерілісі. Көтерілістің жеңілу мен салдар себептері

Ұсынылған әдебиет: [7] 50-65 б.11) XIX ғ. әкімшілік-құқықтық реформалар өткізу

кезеңінде Қазақстандағы саяси жүйесінің өзгеруіXIX ғ. басындағы хандық биліктің құлдырауы. Әкімшілік -

құқықтық реформаның өтуі. «Сібір қырғыздарының жарғысы»және«Орынбор қырғыздарының жарғысы». Жүздердің саяси-әкімшілік құрылуының реформалануының құқықтық негізі.Орал, Торғай облыстарындағы халықтардың көтерілісі жәнеXIX ғ. 60 ж. аяғы – 70 ж. басындағы Мангышлактолғаныстары. Аграрлық саясат. Шаруашылардың отарлауөлкесі. Көшпелердің қатаю қозғалысы және оның әлеуметтіксаяси салдары

Ұсынылған әдебиет: [2] 74 – 86 б.12) XX ғ. басындағы саяси және экономикалық өлке

жағдайыXX ғ. басындағы Ресей империясының саяси дағдарысы.

Орыс-Жапон соғысындағы жеңіліс, 1905 ж. 9 қантарыныңҚазақстандағы төнкеріліс қозғалыстың көтерілуі. Ереуіл,демонстрация, соғыстырулар – саяси дағдарыстың көрінісі.Аграрлық қозғалыс. Бірінші Империалдық Дүниежүзілік соғысжәне оның Қазақстанға әсері. 1916 ж. көтерілістің сипатымен қозғалу күші. Торғай облысындағы көтеріліс. 1916 ж.көтерілістің тарихи маңызы

Ұсынылған әдебиет: [1] 78-100 б.13) Қазақстан 1917 ж. төнкеріс және азаматтық

қарсылық көрсету кезеңінде

Ақпан буржуазия-демократиялық төнкерілісінің жеңісі.Қазақстандағы патша билігінің жойылуы. Кеңестердіңқұрылуы және Қазақстандағы Уақытша үкімет органдары.Саяси партиялардың пайда болуы. Орынбортағы алғашқықазақтар съезді. Ұлттық «Алаш» партиясының құрылуыныңшешімі және оның бағдарламалық талабы. Партияныңбаспалы партиясы.

1917 ж. 24 қазандағы Петрограттағы қаруланғанкөтеріліс және өлкедегі кеңес билігінің құрылуы. 1917 – 1918жж. наурыздағы Қазақстандағы саяси процестің ерекшелігі.1917 ж. желтоқсандағы екінші бүкілқазақ съезді. «АлашОрданың» құрылуы.

1918 -1920 жж. азаматтық соғыстың себептері.Қазақстандағы саяси «әскери коммунизмдік» ерекшеліктері.Қазақстан территориясындағы соғыс жүріс әрекеті. «ҚазақКеңес Автономдық Социалдық Республиканың құрылуытуралы» декрет

Ұсынылған әдебиет: [8] 121-178 б.14) Қазақстан Кеңес үкімет жылдарының саяси дамуыХалық шаруашылығының қайта құрылуы. НЭП-тің

маңыздылығы. Қазақ жерлерінің қосылуының мәселесі. Аыулшаруашалығының өнер кәсіптілігі мен ұжымдастығы. Өлкеэкономикасының қатаң жаңартуының теріс салдары.Ұжымдастық процесіндегі қауым көтерілістері.Сауатсыздықты жою, кадрларды даярлау, өлкедегі мамандармен басшылар.

Ұлы Отан Соғысының жеңісінің ісінеҚазақстандықтардың аманаты. Экономиканың бейбітшіліктатулыққа қайта құрылуы. Дағдарыс көрінісінің өсуі «Қайта-құру» жылдарындағы Қазақстан

Ұсынылған әдебиет: [9] 55-84 б.15) Тәуелсіз Қазақстан: қалыптасуы кезеңдері,

жетістектері, мәселелеріЖаңа кеңес шарттарының және оның құқығының

дайындағы. КПСС және Қазақстан компартиясыныңтарқатылуы. Семей полигонының жабылуы. ҚазақстанПрезидентінің сайлауы. ҚКСР ҚР ауыстырылуы. ТМД-ніңқұрылуы. Қазақстан БҰҰ тең құқылы өкілі болуы. Қазақстанегемендігінің құрылу кезеңдері. ҚР Конституциясы. ҚРпрезидентінің Қазақстан еліне жылдық жолдауы. XX ғ.басындағы Қазақстандағы саяси-әкімшілік реформа

Ұсынылған әдебиет: [10] 69-118 б.

5 Әдебитеттер тізімі:Негізгі:1. Бекмаханов Е. Казахстан в 20 – 40 года XIX века. Алма-

Ата, 19922. История Казахстана с древнейших времен до наших

дней. Т. 1-3. Алматы, 19963.Козыбаев М.К. Очерки по истории Казахстана. Алматы,

19964. А. Кузембайулы. История Республики Казахстан.

Алматы, 19965. Еркен Абиль. История государства и права Республики

Казахстан с древнейших времен до начала XX века. Астана,2000

қосымша:6. Алаш-Орда. Сборник документов. Сост. Н.

Мартыненко. Алма-Ата, 19927. Асфендияров С. История Казахстана (с древнейших

времен). Алматы, 19938. История Казахской ССР. В 5-ти томах. Алма-Ата, 1977 –

1980 гг.9. Козыбаев М.К. История и современность. Алма-Ата,

199110. Кунаев Д.А. От Сталина до Горбачева. Алматы, 199411. Назарбаев Н. Казахстан – 2030. Послание Президента

страны народу Казахстана. Алматы, 199712. Қазақстан Республикасының Ата заңы. Астана, 2005

Мамандықтың жұмыс оқу бағдарламасынан көшірме

НысанПМУ ҰС 7.18.3/32

Оқу жоспарының жұмыс көшірмесі050502 «Саясаттану» мамандық бойынша

«Қазақстанның саяси тарихы» пәні

Оқытуформа

сы

Пәннің көлеміСеместрбойыншабақылауформасы

Семестр

Семестр бойынша студенттердіңжұмыс көлемі

кредитте

р

академиялықсағат

кредитте

р

Аудиториялықсабақтар(ак.сағат)

СӨЖ(ак. сағат)

барлығы

аудСӨЖ

емтихан.

сынақ

КПКЖ

барлығы

дәрістер

тәж. лаббарлығы

СӨЖМ

күндізгі ЖОБ 3 135 45 90 1

1 3 45 30 15 90 45

Кафедра меңгеруші _____________ Г.Н.Иренов «___»__________2010 ж.