БЕКІТЕМІН - tarsu.kz · ?сеп Н ТарМУ 15/1.12-2018 1 баспа 05.05.2018 стр....

Есеп Н ТарМУ 15/1.12-2018

1 баспа 05.05.2018

стр. 1 из 9

БЕКІТЕМІН

М.Х.Дулати атындағы Тараз

мемлекеттік университетінің тәрбие

жұмыстары және әлеуметтік мәселелер

жөніндегі проректоры, э.ғ.к., доцент

________________ А.Е.Наурызбекова

«___»_________________20___ж

Музейдің

2018-2019 оқу жылы бойынша,

ІІ- ші жарты жылдық есебі

Музейдің мақсаттары мен міндеттері университет тарихын және М.Х.Дулати

бабамыздың өмірі мен шығармашылық жұмыстарын студенттерге танытуға бағытталған.

Елбасымыз Н.Назарбаевтың Рухани жаңғыру бағдарламасы аясындағы биылғы жылдың

«Жастар жылына» арнауындағы көздеген мақсаты - «Ұлы даланың жеті қыры» атты

тақырыбы ұлттық менталитетіміз бен рухымызды сақтау оны қайта жаңғырту, мына

жаһандану әлемінде алпауыт мемлекеттерге жұтылып кетпеудің жолын іздеу,

жастарымыздың ұлттық кодының сақталуын қадағалау.

17.01.2019 жыл белгілі қоғам қайраткерлерімен, мемлекеттік орган жетекшілерімен,

депутаттарымен және т.б.түрлі тақырыптық кездесулер мен экскурсиялар жүргізілді. Соның

бірі болып университетімізге Н.Назарбаев зияткерлік мектебінен К.Н. Шамшидинова келді.

2019ж. қаңтардың 31 жұлдызында музейге Нұрлан Зайроллаұлы Нығматулин—

Қазақстандық мемлекеттік және саяси қайраткер, саяси ғылымдарының докторы, Қазақстан

Республикасы Парламенті Мәжілісінің Төрағасы келді.

07.02.2019 ж. Гидро кешенінде «Жастар жылына саяхат» атты тақырыптық іс-шараға

музейден тарихи жәдігерлері көрме етіп қойылды.


1 баспа 05.05.2018

стр. 2 из 9

ҚР мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл

агенттігінің Жамбыл обл. Бойынша департаментінің басшысы, Әдеп жөніндегі кеңесінің

төрағасы - Р.Төлебаев 19.02.2019 ж келді.

Испаниядан келген Хуэльва университетінің профессорлары 19.02.2019 ж.

1. Инфанте - Моро Хуан Карлос

2. Инфанте - Моро Альфонсо келіп музейді тамашалады:


1 баспа 05.05.2018

стр. 3 из 9

2019 ж. 18 наурыз күні Технологиялық кешен жатақханасындағы студенттерге

Елбасымыз Н.Назарбаевтың «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласы аясында тарихи ұлттық

құндылықтарымызды насихаттау мақсатында «Жылжымалы көрме» ұйымдастырылып,

студенттерге насихаттау жұмыстары жүргізілді. Мұндағы көрменің ерекшелігі жатақхана

студенттері жылжымалы көрмеден қобыз, домбыра, әшекей бұйымдарын шынайы түрін

көріп тамашалады.

«09» сәуір 2019 ж. кітапханалық-ақпаратық орталық «Ұлы даланы ұлықтау –

ұрпақ парызы» атты дөңгелек үстелін музей ішінің 4-ші залында «Филология және

журналистика» кафедрасының білімгерлері аға оқытушылары Ғ.Абдыханова,

Ә.Түймебекова, музей меңгерушісі м.а. А.Қалабаева және «Дулатитану ғылыми-зерттеу

орталығының» аға оқытушысы Г.Иманбекова ұйымдастырды.

Мұндағы міндетіміз - студенттер бойына еліміздің тарихына терең тағылыммен

қарап, өз тарихына деген мақтаныш сезімін ояту, бүгінгі күнді нақты бағалап, болашаққа оң

көзқарас қалыптастырды.

Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласы – халқымыздың тарихи дамуы

жолын терең толғаған еңбек, осы арқылы «Тарихты білу- білімділіктің белгісі, әдебиетті

білу – мәдениеттіліктің белгісі » деген даналық сөзді өскелең ұрпаққа насихаттау. Осы

дөңгелек үстел арқылы еліміздің тарихына терең тағылыммен қарап, білімгерлер бойында өз

тарихына деген мақтаныш сезімін ояту, бүгінгі күнді нақты бағалап, болашаққа оң көзқарас

қалыптастыру еді.

Филология 1 курс білімгерлері: Яқыпбаева Ш.«Атқа міну мәдениеті», Шаяз Ж.«Ұлы

даладағы ежелгі металлургия», Кемалладинова А.«Аң стилі», А. Төрткүлбаева – «Алтын

адам», Ә. Назерке – «Түркі әлемінің бесігі», Садуа Т. «Ұлы Жібек жолы», Пралиева

А.«Қазақстан – алма мен қызғалдақтың отаны» тақырыптарына және Жәкенова Ж. «Тарихи

сананы жаңғырту» бөліміндегі жобалар туралы өз ойларымен бөлісіп, осы мәселердің қазіргі


1 баспа 05.05.2018

стр. 4 из 9

қазақ қоғамына тигізер пайдасын да тілге тиекетті. Қорытынды ретінде А.Қалабаева музей

меңгерушісі Елбасымыздың «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы қазақ ұлттық

мәдениетінің әлемдік өркениеттегі алатын орны» мақаласын оқып, жоғарыда көтерілген

мәселелер жан-жақты ой елегінен өткізіліп, терең зерделеуді қажет ететіндігін айтты.

«Ұлы даланы ұлықтау ұрпақ парызы» деп, білімгерлер Елбасымыздың «Ұлы даланың

жеті қыры» мақаласын негізге алып, сонау кең байтақ еліміздің жеті қырына жеке-жеке

тоқталып, нақты ғылыми деректерге сүйене отырып, жаһандық тарихтағы өз рөлімізді

байыппен дұрыс пайымдап, өз ойларын ортаға салды.

2019 ж. 1 мамыр күні сағ.09-00 де Ы.Сүлейменова пен Абай көшелеренің

қиылысындағы аркадан кейін Жамбыл облысының 8 этномәдени орталықтарының сахнасы

құрылып, олардың салт-дәстүрлері, қолөнер шеберлерінің көрмесі, ұлттық тағамдар

фестивалі ұйымдастырылды. Осыған орай «Әулие-Ата»қазақ этномәдени орталығы «Қазақ

ауылын» жоғары деңгейде таныстыру мақсатымен музей ішіндегі тарихи жәдігерлер

қойылды.


1 баспа 05.05.2018

стр. 5 из 9

Жамбыл облысы Аса ауданының 11 сынып орта мектеп оқушыларымен 10.04.2019 ж

күні «Талапкер-2019 үгіт-насихат» жұмыстары Аса ауданының № 1 орта мектебінде,

Ю.Гагарин атындағы орта мектебінде, Б.Момышұлы атындағы мектеп-гимназиясында және

Тараз қаласының №5 мектеп-гимназиясында, №10 орта мектебінде, №3 «Үш тілде оқытатын

мамандандырылған» дарынды балаларға арналған мектептерінде жүргізілді.

10.04.2019 жыл проферентатция Аса ауданының мектептері.

15.05.2019 ж. «Қолданбалы инфарматика және бағдарламалау» кафедрасының

«Информатика» мамандығынығ 2 курс студенттері Қырғыз Республикасының И.Арабаев

атындағы Мемлекеттік Университетінің Академиялық ұтқырлық бағдарламасы бойынша

университетімізге тәжірибе алмасуға келген қонақтар 2 оқытушы және 6 студент.


1 баспа 05.05.2018

стр. 6 из 9

№ Аты- жөні Университеті 1 Кашкораева Алтын Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік

Университетінің доценті

2 Абдувасиева Марипат Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік

Университетінің оқытушысы

3 Жырғалбекова Калмира Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік

Университетінің 2 курс студенті

4 Ниязалиева Султан Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік


5 Турусбекқызы Асель Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік


6 Анарбеков Табылды Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік


7 Сагыналиева Айжан Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік


8 Шаканова Айдын Қырғыз Республикасының И.Арабаев атындағы Мемлекеттік


15.04.2019 ж. Қалалық ардагерлер кеңесінің жолдаған №36 15.04.2019 ж хатына

сәйкес музейге 18.04.2019 ж күні сағат 11-00 де ардагерлерге экскурсия ұйымдастырылып,

көрсетілді. Ардагерлер жаңартылған музей жұмыстарын көріп, өте риза болды.

15.05.2019 ж. Жастар жылына байланысты «Алтын Орда дәуірі бүгінгі жастар

бейнесі (Екі буын үндестігі)» атты «18 мамыр – Музей күніне» орай экскурция

ұйымдастыру айтыс өткізілді.

Айтысқа қатысушы қонақтар, музей қызметкері, «Дулатитану» ғылыми зерттеу

орталығының қызметкерлері және «Журналистика» мамандығының 1,2,3 курс студенттері,

топ кураторы қатысты.

Сөз алған топ кураторы Б.Баешова айтысқа қатысушыларға ақ жол тілеп, сәттілік

айтты. Б.Баешова: Биыл Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев «Жастар жылы» деп ресми жариялады.

Сол Жастар жылына орай өткізіліп отырған осы айтыстың мәні өте зор. Жастар – біздің

болашағымыз, ертеңіміз. Әлемдік аренада атымызды шығарып, көк байрағымызды

танытатын да сендерсіңдер. Баршаңа ақ жол, қадамдарын сәтті болсын.


1 баспа 05.05.2018

стр. 7 из 9

Жас ақындар айтыстың ашылуы туралы өз пікірлерін ортаға салды. Бірінші айтысқа

түскен алғашқы жұп Асқар Қожағұл мен Нұрсұлтан Тургунов «Жастар жылының» мәні

туралы тағылымды айтысты. Екінші жұп болып айтысқа түскен Әбдір Шапағат пен

Мұқағали Балтабаев жастардың өмірі, өздерінің тыныс-тыршылыгы, Елбасының саясаты

туралы тартысты айтысты.

Мұражай – бұл тарихи мәнді руханият орталығы, университеттің мақтанышы, біздің

барлығымызға ортақ бөлім. Зал экспонаттары бай материалдарға толы, ертедегі

шаруашылық астық сақтайтын құмыра VII-VIII ғ.ғ. құралдары, пышақтар, балталар,

керамикадан, қоладан, мыстан, тастан жасалған үй шаруашылық бұйымдары қойылған. Орта

ғасырлардағы белбеу мен жүген, құранды ер тоқым, ер тұрман, ескі ақшалар, XVIII ғ

күмістен жасалған тұмарша, білезіктер- деп музей қызметкері А.Қалабаева айтып түсіндіріп

кетті. Сонымен қатар студенттер музей ішін аралап экскурция жасады.

Көрермендерді «Табиғат атауы» атты бөлім өте көп қызығушылық танытады.

Аңшылық шитті мылтық Қаратау өңірінен Берікқара ауылының шебер қолды тұрғыны

жасаған (1886ж). Мұнда сонымен қатар аңшы құстар қыр бүркіті, қаршыға, талас қырғаулы,

балабан, сұңқар сияқты құстар орын алады. Мойынқұм ауданы сыйға тартқан мулляждар.


1 баспа 05.05.2018

стр. 8 из 9

Ұлы даланы мекен еткен ежелгі адамдар талай техникалық жаңалықтар ойлап тауып,

бұрын-соңды қолданылмаған жаңа құралдар жасаған. Бұларды адамзат баласы жер жүзінің

әр түкпірінде әлі күнге дейін пайдаланып келеді. Көне жылнамалар бүгінгі қазақтардың арғы

бабалары ұланғайыр Еуразия құрлығындағы саяси және экономикалық тарихтың беталысын

талай рет түбегейлі өзгерткені туралы сыр шертеді.

1. Атқа міну мәдениеті

2. Ұлы даладағы ежелгі металлургия Металл өндірудің амал-тәсілдерін табу тарихтың

жаңа кезеңіне жол ашып, адамзат дамуының барысын түбегейлі өзгертті. Сан алуан металл

кендеріне бай қазақ жері – металлургия пайда болған алғашқы орталықтардың бірі.

3. Аң стилі.

4. Алтын адам Біздің түп-тамырымызға жаңаша көзқараспен қарауға жол ашып,

әлемдік ғылым үшін сенсация саналған жаңалық – 1969 жылы Қазақстанның Есік

қорғанынан табылған, өнертанушы ғалымдар арасында «қазақстандық Тутанхамон» деген

атқа ие болған «Алтын адам».

5. Түркі әлемінің бесігі Қазақтардың және Еуразияның басқа да халықтарының

тарихында Алтайдың алар орны ерекше. Бұл мемлекеттер ұзақ уақыт бойы бірін-бірі

алмастырып, орта ғасырдағы Қазақстанның экономикалық, саяси және мәдени өмірінде

өзінің өшпес ізін қалдырды.

6. Ұлы Жібек жолы Еліміздің географиялық тұрғыдан ұтымды, яғни Еуразия

құрлығының кіндігінде орналасуы ежелден әртүрлі мемлекеттер мен өркениеттер арасында

транзиттік «дәліздердің» пайда болуына септігін тигізді.

7. Қазақстан – алма мен қызғалдақтың отаны Асқақ Алатаудың баурайы алма мен

қызғалдақтың «тарихи отаны» екені ғылыми тұрғыдан дәлелденген. Қарапайым, бірақ бүкіл

әлем үшін өзіндік мән-маңызы зор бұл өсімдіктер осы жерде бүр жарып, жер жүзіне

таралған. Қазақстан қазір де әлемдегі алма атаулының арғы атасы – Сиверс алмасының

отаны саналады деп студенттер мен оқытушылар өзара пікір алмасты.


1 баспа 05.05.2018

стр. 9 из 9

ТарМУ мұражай дөңгелек үстелінде білімгерлермен, қаланың лицей, колледж

оқушыларымен дәрістер және қызықты кездесулер болып тұрады. Бізге облысқа келген шет

ел қонақтары, мәдени және қоғам қайраткерлері жиі келіп тұрады.

17-18.05.2019 ж. университетіміздің М.Ф.Үркімбаев атындағы Жастар сарайының

көк залында «Студенттік көктем-2019» аймақтық студенттік шығармашылық байқау-

фестивалі ұйымдастырылып, оның фойесіне қолөнер көрмесі және музейден тарихи

жәдігерлер де қойылды.

Биылғы 2018-2019 оқу жылының жарты жылдық қорытындысы бойынша мұражай

бөлімінің бекітілген жоспарына сай өткізілген іс-шаралар толығымен орындалды.

Музейдің қорын молайту үшін тарихи және этнографиялық құндылығы бар

жәдігерлермен және құндылығы бар құжаттармен толықтыру мақсатында факультеттермен,

кафедраларымен, бөлім басшыларымен және студенттерімен байланыс жалғасуда. Алдағы

уақытта музей ішіндегі 5-ші этнографиялық залындағы қыш ыдыстардың сынығын орнына

келтіру(рестовратция) жұмыстарын жасату және киіз үй ішіндегі үй жасауларын бір мезгіл

күнге жаю, оларды дәрілеу, өз уақытында тазалық жұмыстарын жүргізе музей ішіндегі

заттарды күтіп ұстау.

Музей меңгеруші м.а.: ______________ А.Т.Қалабаева

БЕКІТЕМІН - tarsu.kz · ?сеп Н ТарМУ 15/1.12-2018 1 баспа 05.05.2018 стр....

Documents