شركت سهامی ذوب سیستم جامع برنامه ریزی منابع سازمانی  آهن اصفهان

(Enterprise Resource Planning )

آشنایی با شركت سهامی ذوب آهن اصفهان

ذوب آهن اصفهان یكی از عظیم ترین صنایع زیر بنایی كشور و اولین تولید كننده محصوالت فوالدی درایران

بین كشورهای ایران و شوروی سابق1344 دی ماه 23تاریخ توافق نامه :

  كیلومتری زاینده رود5 جاده اصفهان شهركرد در 45مكان : كیلومتر

 1346   سال آغاز عملیات اجرایی :

  تولید فوالد1351 تولید چدن ، 1350شروع بكار : دی ماه سال

 به ظرفیت یك میلیون نهصد هزار تن در سال1369ادامه كار : سال

واكنون : با ظرفیت دومیلیون دویست هزار تن در سال مقاطع طویل

بخش های اصلی ذوب آهن اصفهان: واحد آگلومراسیون : تولید آگلومره از سنگ آهن

 واحد كك سازی : تولید كك از ذغال سنگ  : تولید چدن مذاب2و1واحدهای كوره بلند

واحد فوالدسازی : تولید فوالد مذابواحدهای ریخته گری : تولید شمش فوالدی

واحدهای نورد : تولید مقاطع طویل شامل انواع تیر آهن / میلگرد/ناودانی/نبشی / مفتول

 مقدمه : چرخش سریع و صحیح اطالعات در سازمانهای بزرگ و سوق دادن فعالیتها و

سیستمهای مبتنی بر تصمیم گیریهای لحظه ای و بعضا" سلیقه ای به سمت ، یکی از مهمترین عوامل موفقیت استانداردهای متداول و پذیرفته شده

سازمان به حساب می آید.اصوال" دامنه اطالعات و داده هائیکه در کارخانجات و سازمانهای بزرگ بایستی مبادله شوند به حدی است که نمیتوان در غیاب

به صحت آن اطمینان داشت و غالبا" سیستم اطالعاتی یکپارچه یک گزارشات استحصالی تحت تاثیر شرایط خاص و تفسیرهای مختلف تهیه

کنندگان متفاوت و مغایر می باشدو احتماال" مدیریت را در تحلیل داده ها واتخاذ تصمیم مناسب گمراه می کند.

امروزه پیشرفت فن آوری ارتباطات و اطالعات ، اقتصاد دیجیتالی و تجارت الکترونیکی را به دنیا هدیه کرده و این پدیده جدید عرصه رقابت برای ماندن در

چرخه اقتصاد را بسیار تنگ و سخت کرده است. در چنین شرایطی تنها سازمانهایی یارای ماندن و پیروز شدن را دارند که خود را برای این چالش آماده

کرده و با سرعت و زیرکی ابزارهای الزم برای پذیرش تحول را در اختیار. بگیرند

برای مکانیزه کردن سازمان بصورت یکپارچه یعنی ایجاد سیستم های اطالعاتی جامع راههای مختلفی وجود دارد ، بعنوان مثال ، مطالعه همه جانبه گردش

اطالعات و فرآیندهای کاری در سازمان و سپس طراحی بانک های اطالعاتی و سیستم های مورد نیاز تولید می شوند. روند فوق برنامه نویسی، نهایتا" با

است. اما با انتخاب بسته های نرم زمانبر وهزینه بر بسیار می توان راه میانبر را انتخاب کرد و از مزایای آن بهره مند شد. ERP افزارهای

در این روش به جای برنامه نویسی و ایجاد سیستم های اطالعاتی مخصوص یک استاندارد از پیش آماده  ، از سیستم های اطالعاتی و برنامه های سازمان

می شود. استفاده شده

ERP یا Enterprise  Resource  Planning  به معنای برنامه ریزی منابع سازمانی )بنگاه اقتصادی ( كه مفهوم ساده این کلمات عبارت است از

واحد های مختلف »یک راه حل نرم افزاری که می کوشد کلیه فعالیت های سازمان )اعم از صف و ستاد( را بطور یکپارچه در یک سیستم نرم افزاری واحد

تعریف و ایجاد نماید، بنحویکه آن واحدها بتوانند نیازهای کاری و اطالعاتی خود مجموعه نرم افزار و سیستمی ERP را از آن دریافت نمایند « اما از نظر علمی

است که فرآیندهای کاری یک سازمان رابابکارگیری محیط کاری یکپارچه ، داده و زبان برنامه ریزی یکپارچه در زمینه های مالی / ها و بانک اطالعاتی یکپارچه

فروش / خرید / انبارها / تولید ومنابع انسانی مکانیزه می کند.

سال تجربه و سعی و خطا است40نتیجه بیش از  ERP مجموعه نرم افزارهای و بدلیل بهبود مستمر در تکنیک های موجود در مدیریت سازمان ها و رشد سریع تکنولوژی اطالعات ، این مجموعه نرم افزار نیز به همراه آن رشد کرده و روند

تکاملی خود را طی کرده است. این بسته های استاندارد به راحتی در هر سازمان در زمان نسبتاکوتاهی که فقط برای بومی سازی سیستم صرف خواهد

 . شد قابل پیاده سازی و بهره برداری می باشد

در راستای ایجاد سیستم های  شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان این ابزار را بعنوان گزینه برتر برای ERP  به دلیل ویژگیهای اطالعاتی یکپارچه

سیستم اطالعات مدیریت کارخانه برای اولین باردر كشور بعنوان یك پروزه  مستقل سازماندهی و اجراء كرده است و هم اكنون در مرحله عملیاتی كردن

این مجموعه در كلیه واحدهای تولیدی ، پشتیبانی ، و ستادی می باشد.

همكاران / دانشجویان و عالقمندان با مفاهیم بنیادی در به منظور آشنایی و توانمندیهای ERP سیستم های اطالعات مدیریت و سیر تكاملی آنها و جایگاه

تدوین شده كه در ERP آن ، مجموعه مقاالتی در طی دوره پیاده سازی سیستم سایت ذوب آهن ، همایش ها و مجالت كامپیوتری هفته نامه آتشكار ذوب آهن ،

  به منظور استفاده عالقمندان تمامی آن مقاالت در این مجموعه انتشار یافتآورده شده است.

در پایان از دوستان و همكاران عزیزم كه اینجانب را در تهیه این مجموعه یاری كردند صمیمانه تشكر می كنم و امیدوارم این تالش جمعی مورد رضای حق

 تعالی قرار گیرد.

 

   حسین نخعی   مرتضیمعاون فن آوری اطالعات وسیستم هاذوب آهن اصفهان

: اهمیت سیستم های اطالعات مدیران

امروزه اطالعات عامل اصلی كسب قدرت است و تسلط واقعی در جهان است دستیابی به ماده و انرژی و تبدیل آن به تسلط اطالعاتی کنونی ،

محصول ، پایه های قدرت در جامعه های سنتی به شمار می آید و امروزه مهمترین مشخصه جامعه قدرتمند اولویت دادن به اطالعات و استفاده بهینه از

كاربرد آن است و به جرأت می توان گفت پیشرفت و توسعه نمودی عینی ازمی باشد. اطالعات

تجلی می یابد كه ثمره اصلی  مدیریت  زیباترین و موثرترین جلوه اطالعات در آن تصمیم گیری و راهبرد سازمانهاست. اطالعات مدیران تنها ابزاری است كه

آنها را در اتخاذ تصمیم یاری می كند . مدیران با دریافت اطالعات و پردازش آن به شناختی دست می یابند كه براساس آن گزینه های ممكن در حل مسائل را تشخیص داده و مناسب ترین آنها را انتخاب می كند و در حقیقت سرعت عمل مدیر در تصمیم گیری و درستی تصمیم او بستگی كامل به كم و كیف اطالعاتی

دارد كه در دسترس او قرار میگیرد.

اطالعات در مدیریت امور فردی و خانوادگی نیز نقش اصولی یافته و پیشرفت انسان و بهره برداری مناسب در زمان و منابع در اختیار فرد ، ارتباط مستقیم با

حجم اطالعات جذب شده وی دارد. امروزه توسعه و پیچیدگی سازمانهای تخصصی ، مدیریت سنتی گذشته را غیر

، پدیده ای است كه می MIS كارآمد ساخته و سیستمهای اطالعات مدیریت

دانست . مؤثر جدید به مدیریت مدیریت سنتی توان آن را مشخصه گذر از مدیران سنتی با حضور فیزیكی در محیط سازمان به كسب مستقیم اطالعات

می پردازد و با آزمون و خطا روشهای مورد نظر را تجربه میكنند. شبكه اطالعاتی آنها به تعداد اندكی از افراد مورد اعتماد كه در نقاط حساس گمارده

می شوند محدود میگرددو گاه نفوذ در این گونه شبكه های اطالعاتی امكان خط دهی به مدیران را فراهم می سازد. این مكانیزم كسب اطالعات پاسخگوی

شرایط پیچیده حاضر نیست و نمی تواند در برخورد با مسائل بغرنج صرفا به اقوال دست اندركاران متكی شد. ذهنیات و یا گزارشات محدود

اداره امور به شیوه های موثر و كارآمد مستلزم پردازش حجم انبوهی از اطالعاتی گوناگون است كه با آهنگی سریع رشد كرده و تحلیل آنها را دشوارتر می سازد . نگرش سیستمی به جهت جامعیت بالقوه به یكپارچگی و هماهنگی

نمود نگرش سیستمی به سازمانها به اطالعات موجود در سازمان انجامیده و منجر می گردد . این سیستمها كه MIS استقرار سیستمهای اطالعات مدیریت

از جمع آوری و سازماندهی داده ها شروع و به تولید اطالعات ، سطح بندی و انتقال آن به مدیران می انجامد ، همچون ناظری مقتدر در تمامی سطوح

سازمانها حضور یافته و حیطه معرفتی مدیر را توسعه داده بینش وی را برایاتخاذ تصمیمات صحیح مهیا می سازد.

الزم به توضیح است كه سیستم های اطالعات مدیریت همپای تحول در شیوه های مدیریتی متحول و پاتر تر شده اند تا بتوانند نیازهای مدیریت موثر قرن

حاضر را تامین كنند.

پردازش :  اطالعات/ تجزیه وتحلیل کلمه های سیستم / داده/

سیستم های اطالع درمقاالت وکتاب های مختلف اسامی متفاوتی برایآورده شده است ازجمله : رسانی جامع

Management Information System - MIS سیستم های اطالعات مدیریت Decision Support System - DSS سیستم پشتیبانی تصمیم گیری

Enterprise Resource Planning - ERP برنامه ریزی منابع سازمانی Strategic Information System – SIS سیستم اطالعات استراتژیک

درنهایت همه این عناوین داللت بر سیستم های اطالع رسانی جامعی است که مدیران را در رهبری سازمان وتصمیم گیری ودستیابی به اهداف یاری می

به کاربرده شده اما هنوز درباره1960 از دهه    MIS   رساند.اگر چه اصطالح مفهوم آن یک توافق جهانی وجود ندارد برای درک بهتراین ا صطالح تعاریف زیر

رامطرح می کنیم.

سیستم   System 

به مجموعه ای از اجزاء که با یکدیگر در تعامل باشند وهدف خاصی را دنبال کنند سیستم می گویند با توجه به این تعریف یک سیستم اوال بیش از یک عضو دارد ثانیا اجزاء وقطعات یک سیستم باید باهم ارتباط منطقی داشته باشند به

زیرا عنوان مثال ساعتها ، ماشین ها ودوچرخه ها همگی سیستم می باشند

بیش از یک قطعه دارند وقطعات نیز با هم ارتباط منطقی دارند اما یک صخره نمی تواند یک سیستم باشدالزم به توضیح است یک ساعت مچی خراب که دیگرزمان صحیح را نشان نمی دهد نیز یک سیستم است ولی یک سیستم

معیوب مانند سازمانی که درست عمل نمی کند. مورد دیگری که در تعریف می قصد مشترک برای دستیابی به یک هدف سیستم قابل تامل است

باشد هر سیستم برای دستیابی به یک یا چند هدف طراحی می شود وتمام اجزاء به جای دستیابی به اهداف شخصی برای دستیابی به اهداف کل سیستم

فعالیت می کنند. سیستم هایی که شامل انسان می باشند)مانند سازمانها (برخالف سیستم های مکانیکی از پیچیده گی زیادی برخوردارند زیرا

روابط انسانی و ..... متفاوتند همه این موارد انسان ها در فرهنگ ، خلق وخو ، بر روی عملکرد سیستم های انسانی اثر میگذارند وکارمدیران در سیستم های

انسانی برای دستیابی به اهداف سازمان به مراتب مشکل تر خواهد بود.

داده  Dataاطالعات /  Information پردازش / Processing

اطالعات به داده های خامی گفته می شود که بعد از پردازش نتیجه خاصی را ارائه دهند. افراد زیادی داده واطالعات را به جای هم بکار میبرند این مسئله در

مکالمات غیر رسمی قابل قبول است ولی باید بین این دو تفاوت قائل شد .داده چیزی است که برای تصمیم گیری ، محاسبه ویا اندازه گیری مورد

استفاده قرار می گیرد . به عنوان مثال داده ممکن است تعداد ساعت کارکردهر یک از کارکنان شرکت باشد وقتی این داده ها پردازش شد می تواند

به اطالعات منجرشود برای نمونه وقتی ساعت کارکرد هر یک از کارکنان در نرخ دستمزد ساعتی وی ضرب شود حاصل آن درآمدناخالص فرد خواهد بود و

وقتی درآمد های ناخالص کلیه کارکنان با هم جمع شودحاصلجمع عبارت است از کل مبلغ قابل پرداخت شرکت به کارکنان . حال این ارقام یک اطالعات برای

اطالعات به مدیر چیزی رامی گوید مدیر شرکت به حساب می آید پس است.نکته قابل توجه در بحث داده و اطالعات این که وی قبال نمی دانسته

است که اطالعات استخراج شده از یک سیستم می تواند داده ای برای سیستم دیگر منظور شوددر مثال قبل ارقام مجزا برای هر یک ازکارکنان اطالعات به حساب می آیند زیرا هر عدد به کارمند می گوید در ماه گذشته چه مقدار پول بدست آورده است ولی برای مدیر قسمت این ارقام فقط داده است ومدیر می خواهد بداند که مبلغ حقوق پرداختی شرکت چقدر می باشد بنابراین این

ارقام فردی می بایست برای تولید این اطالعات مجددا پردازش شود.

پردازش داده ها می تواند توسط دست ویا به کمک ابزار مانند ماشین حساب Data Processing   ویاکامپیوتر انجام شود که به آن سیستم پردازش داده

System   گفته می شود. معموال بین زمانی که داده ها جمع آوری می شوند وزمانی که به اطالعات تبدیل می شوند فاصله زمانی وجود دارد. به عنوان مثال

داده های حقوق بگیران تا پایان دوره پرداخت یعنی هنگامی که لیست حقوق بگیران آماده شود نگهداری می گردد ودرپایان ماه به اطالعات تبدیل می شود

وهمچنین اطالعات تولید شده برای استفاده کاربر می باید ذخیره سازی وحفاظت شود تا در صورت نیاز به آن مراجعه کنند بنابراین نگهداری وذخیره

اطالعات در سازمان از اهمیت خاصی برخوردار است که این مهم جزء وظایف می   Database Management System - DBMS  مدیریت پایگاه داده ها

به شمار می رود.با  MIS باشد که یکی از اجزاء مهم سیستم اطالعات مدیریت بکارگیری وسیع کامپیوترها در امر پردازش وذخیره سازی داده ها وایجاد

در عصر حاضراطالعات بیشترین توجه را بهMIS سیستم های اطالعات مدیریتخود جلب کرده است.

در پایان این قسمت بایدگفت گردش اطالعات در سازمان ها از ارزش باالیی گردش خون در برخوردار شده است ودر واقع این گردش در سازمانها مشابه

است همانطور که اگر در بدن انسان به عضوی خون نرسد آن بدن انسان قسمت از کار می افتد ودرنهایت اعمال سایر اعضا نیز مختل میشود در

سازمانها نیز مختل شدن روند گردش اطالعات منجر به روند عدم اجرایوظایف کامل یک قسمت ویا تمامی قسمت های سازمان خواهد شد.

چرخه فرآیند مدیریت : از سه كلمه سیستم،اطالعات و مدیریت MIS  توضیح داده شد همانگونه که

تشكیل شده است . در باال در مورد دو كلمه سیستم و اطالعات توضیح داده فن و شد و اكنون به تجزیه و تحلیل كلمه مدیریت می پردازیم . مدیریت یعنی

، این تعریف توسط پایه گذاران علم دانش انجام كار توسط دیگران مدیریت عنوان شده است . اما در علم مدیریت روز ، مدیریت بصورت

تعریف می گردد. چرخه فرآیند یكاین چرخه از

، برنامه ریزی ، سازماندهی ، نظارت ، كنترل ، رهبری . و نوآوری تشكیل شده است

اهداف، استراتژی و ماموریت سازمان مشخص می برنامه ریزی در مبحث  شود و براساس آن سازماندهی مناسبی جهت نیل به اهداف تعریف میگردد. در

مباحث انواع ساختار سازمانی مورد بررسی قرار میگیرد سازماندهی مبحث كه شامل ساختارهای سلسله مراتبی ، افقی، كارگروهی و غیره است كه

براساس نوع فعالیت و محیط، مورد استفاده شرکتها و موسسات مختلف قرار میگیرند. بعد از مشخص كردن ساختار سازمانی مباحث مربوط به نظارت و

كنترل مطرح می گردد. اطمینان مدیر یا مدیران از چگونگی انجام كار در حین انجام نظارتمنظور از

آن است و به منظور اطمینان خاطر از اینكه خروجی های ایجاد شده با تعاریف مطرح كنترل اولیه انجام شده دربرنامه ریزی مطابقت داشته باشد، مبحث

می شود . در بخش كنترل یك بازخورد )فیدبك( به بخش برنامه ریزی وجود داردتا در صورتیكه مشكلی بوجود آمده باشد آنرا حل كنند.

می رسیم. پس از تصمیم گیری در سازمان رهبری در ادامه چرخه فرآیند به توسط مدیران عالی معموال بعضی یا تمامی تصمیم ها عملی نمی شوند و این

بدین خاطر است كه از طرف بدنه سازمان در مقابل این دستورات و تصمیمات مقاومت وجود دارد. برای برطرف نمودن این مشكالت مدیران نقش رهبری را پیدا می كنند و برای ایجاد رهبری باید نظریات سازمان بصورت جمع بندی شده

ای در اختیار مدیران قرار گیرد و مدیر آنها را درتصمیمات خود لحاظ چون سازمان نقش خود را در اجرای تصمیمات حس می كند دیگر كند.بعبارتی

با تصمیمات گرفته مقابله نمی كند. مهمترین مرحله چرخه است كه بدون وجود آن چرخه مدیریت پویا نخواهد بود. در نوآوری فرآیند

صورتیكه نوآوری وارد این چرخه فرآیند شود این حلقه از حالت سكون خارج وبصورت حلقه ای درمی آید كه مرتبا در حال رشد و ارتقاء خواهد بود.

از عواملی که در موفقیت رهبری سازمان موثر می باشد عوامل فشار بر مدیریت است. دیده شده مدیری در یك سازمان موفق بوده اما عملكرد همان

مدیر در سازمان دیگر ناموفق بوده است . این موضوع به عوامل فشار بر مدیر یك سازمان بر میگردد .

این عوامل عبارتند از:

، دولت ، سهامداران ، )بازار )مشتری ، رقبا ، كاركنان ، اعتبار دهندگان ، استاندارد گذاران ،تامین كنندگان .و مقامات محلی

به عملكرد فشار مثبت و یا منفی هركدام از این موارد می توانند عامل مدیران باشد . دولت با وضع قوانین ، سهامداران با طرح خواسته های خود ،

مشتریان با توجه به اینكه انتظار محصوالت و خدمات بهتر و ارزانتری را دارند ، رقبا با ارائه محصوالت و خدمات جدید، كاركنان بعنوان عامل فشار داخلی )اگر

كاركنان یك سازمان پویا باشند حركت مدیر به سوی اهداف سازمان سریعتر خواهد بود و اگر این روند بر عكس باشد كاركنان حركت مدیر را كند می كنند(،

استاندارد گذاران اعتبار دهندگان بعنوان تامین كننده منابع مالی مانند بانك ها، با مباحثی مانند ایزو و غیره ، تامین كنندگان به عنوان فراهم كننده مواد اولیه و

قطعات و در آخر مقامات محلی با طرح مسائل خاص خود، می توانند عوامل با توجه به نكات فوق باید فشار مثبت و منفی بر مدیریت یك سازمان باشند.

است و بدون داشتن اطالعات کامل و دقیق از مدیریت كار مشكلی گفت سازمان، بدون سیستم های جامع و یكپارچه اطالعات مبتنی بر كامپیوترهای

پیشرفته و سریع با بستر مناسب انتقال اطالعات در یك سازمان ، نمی توان توقع داشت مدیران آن سازمان موفق عمل كنند. زیرا یكی از عوامل

موفقیت ،تصمیم به موقع و بجاست و آن حاصل نمی شود مگرآنکه اطالعات

قابل اطمینان ، بموقع ، دقیق و مرتبط با موضوع به مدیر داده شود و ایندر سازمان را توجیه می كند . MISضرورت پیاده سازی

: MIS تعریف کلی از

یعنی مدیریت ، سیستمها و اطالعات MIS در قسمت های قبل با سه جزء اصلی ارائه MIS بصورت مجزا آشنا شدیم و اكنون در این بخش یك تعریف جامع از

میدهیم. بكار برده شده اما هنوز در1960از دهه  MIS همانطور كه اشاره شد اصطالح

شامل    MISباره مفهوم آن یك توافق جهانی وجود ندارد امامی توان گفت میباشد . این تعریف كلی به این تمام پردازشهای داده در یك سازمان

چیزی بیش از تولید اطالعات برای مدیران است. MIS معنی است كهتعریف جامع زیر آورده شده است : MIS در بعضی از منابع برای

سیستمهای رسمی و غیر رسمی كه اطالعات گذشته و حال و اطالعات مربوط به برنامه های آینده را بصورت كتبی و شفاهی ، مرتبط با عملیات داخلی

سازمان و محیط آن فراهم می سازد و سپس به وسیله اطالعات فراهم شده در چهار چوب زمانی مقتضی بمنظور بكار بردن در تصمیم گیری ، از مدیران ،

پرسنل و اجزاء كلیدی محیط پشتیبانی می كند. و چگونگی كاربرد آنرا  MIS در تعریف فوق ، اصل و ماهیت كلمه كلیدی چند

نشان میدهد كه در زیر به آنها می پردازیم .

: یك سیستم رسمی ، سیستمی است كه  سیستمهای رسمی و غیر رسمی به وسیله رویه ها تعریف شده است مانند جدول زمان بندی جلسات ، و سیستم غیر رسمی بصورت پیش بینی نشده اجراء می گردد مانند جلسات برنامه ریزی

شامل تمام سیستمهای اطالعاتی رسمی و MIS نشده و تلفنهای غیر منتظره .غیر رسمی می باشد.

: اطالعات بدین منظور فراهم میشود كه  اطالعات گذشته - حال و آینده مدیر بداند سازمانش در چه وضعی بوده ، االن كجاست و به چه سمتی در

گزارشات قدیمی را برای حركت است . در سالهای قبل سیستمهای اطالعاتی مدیران فراهم می كردند و مدیر آن گزارشات را بعنوان مبنایی برای تصمیم

اینكه در آینده چه كاری باید انجام دهد استفاده می نمود و این گیری در مورد به قدری كند بودند كه مدیر بندرت دید مناسبی از مسائل در حال سیستم ها

مدرن قابلیت گزارش اطالعات MIS وقوع داشت . در صورتیكه در سیستم های به حال ( و طراحی برای آینده مد نظر است و این موضوع قبل از ) نزدیك

عصر كامپیوتر غیر ممكن بود.

: كتبی و شفاهی اكثر اطالعاتی كه مدیران از كامپیوترها دریافت می كنند بصورت كتبی MIS در 

همراه با گراف ها و نمودار ها است و تقریبا تمام اطالعات شفاهی دریافت شده از منابع غیر كامپیوتری ناشی می شود . در اینجا مدیر می تواند اهمیت

اطالعات كامپیوتری و غیر كامپیوتری را تشخیص دهد.اطالعات داخلی و محیطی :در سیستم های اطالعاتی قدیمی عمدتا اطالعات

عالوه بر اطالعات داخلیMIS  از داخل سازمان فراهم میشد. در صورتیكه سازمان، اطالعات محیطی زیادی را نیز در خود نگهداری می کند. این اطالعات

محیطی مخصوصا برای مدیران سطح باال دارای اهمیت است. بعنوان مثال برای مدیر عامل یك شركت تولید فوالد اطالعات مربوط به بازار جهانی فوالد و

تعرفه های واردات فوالد در كشور از اهمیت خاصی بر خوردار می باشد.: چهار چوب زمانی مقتضی باید در موقع نیاز در دسترس مدیران قرار گیرد. اینMISاطالعات حاصله از  

الزام مخصوصا برای اطالعاتی كه عملیات رایج را شرح می دهد از حساسیت خاصی برخوردار میشود. بعنوان مثال مدیر می خواهد مطلع شود به ازای هر

همچنین نفر … تن تولید محصول میزان مصرف برق ، آب ، گاز ، روغن ، ساعت كار چگونه می باشد و با تغییر در سیستم تولید و سازماندهی، این موارد

 چگونه تغییر می كند. در صورتیكه سیستم نتواند این اطالعات را در زمان مقتضی در اختیار مدیر قرار دهد اطالعات از درجه اهمیت خارج میشود.

بنابراین با رشد كمی و كیفی سازمان و محیط، نیاز به كامپیوترهای بزرگتر و پاسخگویی سریع مطرح گران تر و بستر مناسب جهت انتقال اطالعات بمنظور

می گردد.: بكار بردن در تصمیم گیری MIS برای كمك به مدیران در تصمیم گیری

برای مدیر نیست بلكه فراهم كردن طراحی میشود . منظور تصمیم گیری عالوه بر MIS  پشتیبانی ازتصمیم گیری وی مد نظر است. اطالعات برای

توجهی تصمیم مدیران به تصمیم های پرسنل و اجزاء محیطی نیز كمك قابل می كند. بعنوان مثال شركت تصمیم دارد تولید خود را افزایش دهد، سهامداران

می خواهند بدانند وضعیت سهام آنها بعد از افزایش تولید چگونه خواهد شد و می MIS مشتریان میخواهند وضعیت قیمت محصول را در بازار مطلع شوند،

از MISتواند تمام موارد فوق را پوشش دهد. با توجه به مطالب فوق باید گفت است،متولد میشود ، رشد می ارگانیزم زنده بعضی جهات شبیه به یك

سیكل حیات MIS كند ، عمل می كند و دیر یا زود می میرد. به همین دلیل برای (. لذا جهت بقای یک سیستم اطالعاتی بایدMIS Life Cycleتعریف می كنند)

مراقبتهای الزم از سیستم یا بعبارتی نگهداری و پشتیبانی سیستم در چهار چوب برنامه ای منسجم اجرا گردد تا با گذشت زمان و بوجود آمدن نیازهای جدید

کاربران، تغییر تکنولوژی، تغییر فرآیندهای کاری ، سیستم اطالعاتی بتواندپاسخگوی این تغییرات و نیازها باشد.

: مراحل تکامل سیستم های اطالعاتی

هزار سال قبل از میالد مسیح تا بحال چنین پیشرفتی3از بدو اختراع كتابت در در زمینه تهیه و پردازش اطالعات ، آنچنانكه امروزه به كمك ابراز محاسبه

الكترونیك فراهم شده وجود نداشته است . در تكنولوژی كامپیوترجهش های بسیار سریعی اتفاق افتاده و خواهد افتاد بطوریكه یك كامپیوتر می تواند بیش از میلیاردها كاراكتر را در حافظه خود نگه دارد و از طریق پردازش موازی در هر ثانیه بیش از هزار میلیارد عملیات قابل اجرا می باشد . توسعه تكنولوژی

كامپیوتر و سیستمهای انتقال اطالعات با سرعت زیادی ادامه دارد. كامپیوتر كه در ابتدا در دید مدیریت بصورت ابزاری برای پردازش اطالعات بود حال به

عنوان دستیاری قوی در تصمیم سازی ، برنامه ریزی و كنترل مطرح است . در یك كامپیوتر برای یك شركت به ایده یك این دنیای متحول اندیشه

تبدیل شده است. كامپیوتر برای هر نفر مدیون رشد روز افزون تكنولوژی MIS رشد سیستم های اطالعات مدیریت

می  تكامل و رشد سیستمهای اطالعاتی كامپیوتر است كه مراحل ذیل را برایتوان بیان نمود:

سیستم های دستی :كه شامل فرم ، گزارش و دفاتر است كه بطور معمول در سازمانها مشاهده می شود.

سیستم عملیاتی رایانه ای :در این روش هر كامپیوتر بطور معمول كار خود را انجام میدهد و با سیستم نزدیك خود هیچ ارتباطی ندارد و به همین علت

را به آنها نسبت داده اند . مانند سیستم حسابداری ، جزایر اطالعاتی نام… سیستم انبارداری ، سیستم حقوق و

سیستم های عملیاتی رایانه ای مرتبط به هم :در این روش بر خالف حالت قبل سیستم ها به هم مرتبط می شوند بعنوان مثال در صورتیكه سیستم حسابداری مالی و سیستم حسابداری فروش در یك سازمان وجود داشته

سیستم حسابداری مالی تعاریف حساب ها را در اختیار سیستم باشد، حسابداری فروش قرارداده و این برنامه برای سیستم حسابداری مالی سند

 حسابها را صادر میكند. در هر سه نوع از سیستم های مذكور یك نقص بزرگ وجود دارد كه عبارتست از

تكرار اطالعات، كه این امر عالوه بر صرف هزینه زیاد سبب ایجاد مشكل درارائه اطالعات مناسب به مدیریت سازمانها می شود.

: در این روش مشكل تكرار اطالعات  سیستم های عملیاتی یك پارچه برطرف می شود.یعنی تكرار اطالعات در این سیستم ها وجود ندارد و این

بخاطر وجود یك مبداء اطالعاتی مشترك می باشد كه هر سیستم بنا به تقاضای می  Data Base   پایگاه داده یا خود از این مبداء استفاده می كند كه به آن

گویند.: در صورتیكه تمامی سیستم های یك سازمان  سیستم های جامع و یكپارچه

بصورت كامپیوتری انجام گیرد و همچنین كلیه این سیستم ها یك پارچه باشند به سیستم  اطالعاتی مشترك )پایگاه داده( استفاده كنند، عبارتی از یك مبداء

خواهیم داشت . این سیستم ها برای استقرار سیستم های جامع و یكپارچهدر یك سازمان ضروری می باشند. MIS های اطالعات مدیریت

:این نوع سیستم بر مبنای جامعیت و  سیستم های اطالعات مدیریت یكپارچگی سیستم ها استقرار پیدا می كند و این بدان معناست كه اطالعات

بطور اتوماتیك بین سیستم ها رد و بدل می شود و پس از پردازش های مورد نیاز در نهایت اطالعاتی كه به مدیران ارائه می شود قابل اطمینان خواهد بود و

اشتباهات انسانی در آن وجود نخواهد داشت .

مراحل پیکربندی MISدر سازمان : در قسمت های قبل در مورد مفهوم سیستم ، داده ، اطالعات و مدیریت 

ارائه گردید و مراحل تكامل آن MIS توضیح داده شد همچنین تعریف كلی ازمی پردازیم . MIS مورد بحث قرار گرفت. در این قسمت به مراحل پیكر بندی

در سازمان به یك پیكر بندی نیاز MIS برای استقرار و یا پیاده سازی در سازمان است بستر ارتباطی مناسب اولین بخش این پیكر بندی داریم .

گویند. این بستر مسیر عبور داده ها و اطالعات می باشد Backbone كه به آن كه بصورت یك پارچه كلیه سیستم های سازمان را به یكدیگر متصل می

نماید.مشابه رگ های بدن كه مسیر عبور خون برای كلیه اعضا و سلولهاست. هر چه این مسیر ها مطمئن تر و سریعتر طراحی شود قابلیت و

در آن سازمان بیشتر خواهد بود. MIS ظرفیت

پیشنهاد می Backbone گزینه بسیار مناسبی جهت ایجاد فیبر نوری امروزه گردد كه دارای مزایایی از جمله پهنای باند زیاد ، سرعت باالی انتقال اطالعات و عدم نویز پذیری میباشد . الزم به توضیح است كه اگر سازمانی از نظر فیزیكی

است اما LAN در یك محل مستقر باشد، بستر ارتباطی، همان شبكه محلی و یا اگر سازمان در دو محل یا بیشتر مستقرر باشد در آن صورت به وسایل

Lease  ارتباطی دیگری همچون خطوط ماهواره ای ، خطوطLine    خطوط اختصاصی ( یا ارتباطات رادیوی از نوع ( FM نیاز داریم تا

بتوانیم اطالعات سازمان را در اختیار بقیه سیستم های سازمان قرار دهیم .

مناسب سخت افزاری و نرم افزاری دومین بخش این پیكر بندی تجهیزات گویند. الزم به توضیح است که تجهیزات سخت   Platform میباشد كه به آن

و غیر Active افزاری شبکه و ارتباطات به دو گروه تجهیزات فعالتقسیم بندی می شوند . Inactive فعال

ها ) سرویس دهنده مركزی ( Server منظور از تجهیزات سخت افزاری ها ) ایستگاههای كاری ( وتجهیزات شبکه مانند کابل ها وسوئیچ ها  Client و

سازمان انتخاب و خریداری میشود و  MIS هستند كه تجهیزات مناسب با طرح منظور از نرم افزار برنامه هایی است كه بر روی سرویس دهنده مركزی و

ایستگاههای كاری نصب می گردد. بعنوان مثال می توان نرم افزار ویندوز را XP  و ویندوز98ها و نرم افزار ویندوز  Server را برای NT  و ویندوز2000

ها در نظر گرفت . Client برای می مدیریت پایگاه داده ها نصب سیستم MIS سومین مرحله در پیكر بندی

باشد كه بر مبنای بستر سخت افزاری و نرم افزاری طراحی و ایجاد می گردد گویند. این سیستم   Database Management System   یا DBMS كه به آن

وظیفه ذخیره ، كنترل، امنیت و ارتباط بین داده های مختلف را به عهده خواهد گرفت و برای ایجاد آن از نرم افزارهای مختلفی می توان استفاده نمود. الزم

نیست DBMS نیازمند داشتن MIS به توضیح است كه هر سازمان برای ایجاد اما وقتی سازمان بزرگ باشد وداده ها و اطالعات انبوهی مورد پردازش قرار

از ضروریات یك سیستم اطالعات مدیریت خواهد شد. در DBMS گیرد، داشتنایجاد سیستم مدیریت پایگاه داده در ذوب آهن اصفهان از نرم افزار اوراكل )

ORACLE استفاده خواهد شد كه در آینده در مورد آن توضیح بیشتری خواهیم ) داد.

سیستم های پردازش به ایجاد MIS در مرحله چهارم پیكر بندی كه به     Transaction Processing System یا عملیاتی

 گویند ، خواهیم رسید. TPS اختصار

TPS ها به طور مستمر مورد استفاده كارشناسان و یا كاربران قرار می گیرد

شامل سیستم های حسابداری ، انبارداری ، حقوق و دستمزد ، فروش ، كه سفارشات وبه عبارتی شامل کلیه سیستم هایی میشود كه اطالعات روز مره را

در سازمان فراهم می كنند. الزم به توضیح است كه محل ورود داده و همان اصل یكپارچگی خواهد بود و این DBMS ها همان TPS  كلیه اطالعات

سیستم اطالعات مدیریت میباشد. و جامعیت

ها استوار خواهد بود كه شامل موارد TPS بر پایه MIS مراحل بعدی پیكر بندی  ذیل می باشد و با ایجاد آنها سیستمهای اطالعات مدیریت که همان استفاده

بهینه از اطالعات است محقق خواهد شد.

سیستم گزارشات مدیریت یاManagement Report Systemكه به گویند . MRS  اختصار

سیستم پشتیبان تصمیم گیری یاDecision Support Systemكه به گفته میشود. DSS اختصار

سیستم اطالعات مدیریت ارشد یاExecutive Information System گفته میشود. EIS كه به آن

سیستم گزارشات مدیریت MRS  :

همانطور كه گفته شد پس از ایجاد بستر ارتباطی مناسب جهت انتقال داده ها در سازمان و نصب تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز و ایجاد

(ها( ، می توان سیستمTPS مدیریت پایگاه و سیستم های پردازش عملیاتیرا در سازمان مستقر كرد و از سه بخش اصلی آن یعنی MIS اطالعات مدیریت

سیستم گزارشات مدیریتMRS   ، سیستم پشتیبانی تصمیم گیریDSS ، و سیستم اطالعات مدیران عالیEIS .بهره مند شد

Managementیا سیستم گزارشات مدیریت در این قسمت به توضیحReport System : می پردازیم MRS رایج ترین نوع سیستم های پشتیبانی

در سازمان است. این سیستم بیشتر نیازهای MIS مدیریتی بعد از استقرار اطالعات روزانه مدیران را برای تصمیم گیری تأمین می كند. این سیستم گزارشات متنوعی تهیه كرده و در اختیار مدیران قرار میدهد. محتوی این

گزارشات پیشاپیش توسط مدیران مشخص میشود و بنابر این كامال با نیازهایآنها تطابق دارد.

نحوه عملكرد این سیستم ها بدین صورت است كه اطالعات واقعی كه توسط (ها( ایجاد شده است با اهدافی كه توسطTPS سیستم های پردازش عملیاتی یا

می گردد. در مدیران به عنوان استراتژی سازمان مشخص شده مقایسه Critical Success  حقیقت اطالعات واقعی با شاخص های كلیدی موفقیت

Factor  یا CSF ها كه اهداف عملیاتی واحدها هستند مقایسه میشوند و مسائل و مشكالتی كه در رسیدن به این اهداف وجود دارد به مدیران سازمان گزارش

داده میشود كه بر مبنای آن بتوانند تصمیمات مقتضی را در رابطه با مشكلبوجود آمده اخذ نمایند.

این گزارشات می تواند مبنایی برای پرداخت پاداش در سازمانها قرار گیرد به این ترتیب كه اگر واحدی در سازمان كارش را به موقع انجام دهد و از اهداف

خود جلوتر حركت كند الیق و مستحق پاداش بیشتری خواهد بود. باید به این فقط یك سیستم گزارش MRS نكته توجه داشت كه سیستم گزارشات مدیریت

ساز نیست كه از اطالعات سیستم های موجود گزارش هایی را تهیه كند و در كنار هم قرار دهد بلكه كاری بس فراتر از تهیه گزارش است. چون در این

در سازمان چه قسمت مدیر باید خیلی سریع و بدون معطلی متوجه شود كه اتفاقی در حال وقوع است و عملکرد واحدهای سازمان چگونه است. بعنوان

حوزه وظیفه ای شامل :5 میتوان سازمانی را در نظر گرفت كه دارای  مثال

،مدیریت تكنولوژی،مدیریت منابع مالی،مدیریت بازاریابی،مدیریت منابع انسانی.و مدیریت اطالعات باشد

طراحی شده برای این سازمان كلیه حوزه ها در مونیتور كامپیوتر MRS در  قابل مشاهده میباشد )مانند صفحات اینترنت(. در صورتیكه حوزه ای به اهداف تعیین شده دست پیدا كرده باشد با رنگ آبی و در صورتیكه حوزه ای به اهداف

نرسیده باشد و یا تأخیری در عملكرد داشته باشد با رنگ قرمز و نارنجی به نمایش درمی آید. در اینجا مدیریت عالی سازمان متوجه میشود وضعیت حوزه

های وظیفه ای سازمان چگونه می باشد. كه از باید توجه داشت به علت یكپارچگی و مرتبط بودن سیستم ها

در صورت وجود خصوصیات سیستم های جامع یكپارچه می باشد اشكال یا تأخیر در یكی از حوزه ها، در حوزه دیگر هم این اشكال مشاهده

میشود. در آخر مدیریت سازمان با آگاه شدن از وجود اشكال در حوزه ای از سازمان می تواند با انتخاب آن حوزه روی مونیتور وارد آن شده و متوجه شود

كدام قسمت از وظایفی كه قرار بوده انجام شود تحقق نیافته است و بهاهداف خود نرسیده است.

بعنوان مثال اگردر حوزه منابع انسانی در قسمت جذب نیروی انسانی مشكلی وجود داشته است، حوزه منابع انسانی با رنگ قرمز در مونیتور مشخص می

آن مشاهده می گردد که یكی از  كلیه زیر سیستمهای گردد و با وارد شدن به قسمت های آن یعنی نیروی انسانی قرمز است. با انتخاب آن مورد براحتی

میتوان دلیل بروز این مشكل را ردیابی نمود بعنوان مثال نبودن مجوز الزم جهت استخدام و یا نبودن تخصص الزم در بین متقاضیان استخدام می توانند یکی از

مشکالت مربوطه باشد.

سیستم پشتیبان تصمیم گیریDSS :

در سازمان می توان از MIS در قسمت های قبل گفته شد كه بعد از استقرار ، سیستم های پشتیبان تصمیم MRS سیستم های گزارشات مدیریت

بهره مند شد در این EIS و سیستم های اطالعات مدیریت ارشدDSS گیریتوضیح مختصری ارائه می گردد. DSS بخش در مورد

ابتدا یادآوری این نكته ضرورت دارد كه سیستم های پشتیبان تصمیم گیری با كه به مدیران با ارائه گزارشات از پیش MRS سیستم های گزارشات مدیریت

تعریف شده كمك می كنند تفاوت اساسی دارد.

یك نقطه خوب برای شروع بحث در مورد سیستم های پشتیبان تصمیم گیریDSSآشنایی با مفهوم فرآیند تصمیم گیری است. تصمیمات به دو

شده تعریف می شوند.غیر برنامه ریزی و برنامه ریزی شده صورت

تصمیمات برنامه ریزی شده، تكراری و روتین بوده و در جایی كه مراحل كار تعریف شده در حال اجراء می باشد، بكار می روند. بهمین خاطرالزم

هر زمان كه اجراء می شود مورد مسئله جدید نیست به عنوان یكبررسی قرار گیرد .

تصمیمات غیر برنامه ریزی شده نوظهور می باشند و هیچ روش شناخته شده ای برای تعیین نوع مسئله وجود ندارد زیرا تا به حال مشاهده نشده

و یا طبیعت و ساختار آن پیچیده می باشد و یا بقدری مهم استرا دارد. استحقاق سنت شكنی كه

اختالف بین تصمیمات برنامه ریزی شده و غیربرنامه ریزی شده مهم می باشد زیرا هر یك نیاز به تكنیك های متفاوتی جهت حل دارند.

الزم به توضیح است كه به جای استفاده از عنوان تصمیمات برنامه ریزی شده و غیر برنامه ریزی شده از اصطالح

كه مطابق با  Structured Decisions   تصمیمات ساخت یافته Unstructured   غیر ساخت یافته مراحل خاص و روتین می باشدو

Decisions كه در غیاب چنین مراحلی اتخاد می شوند و منطقه مبهم گویند. تصمیمات نیمه ساخت یافته  میانی را

اگر مسئله ای كامال ساخت یافته باشد كامپیوتر می تواند آنرا بجای مدیر حل كند و تصمیم مناسب را اتخاذ كند. اما اگر مسئله ای غیر ساخت

یافته باشد مدیر بایستی آنرا بدون كمك كامپیوتر حل نماید و مسائل نیمه ساخت یافته به وسیله مدیر و كمك كامپیوتر قابل حل می باشند و در

وارد عمل DSS اینجا كامپیوتر به عنوان یك سیستم پشتیبان تصمیم گیریشده است.

در یك DSS پس می توان گفت ایجاد سیستم ها پشتیبان تصمیم گیری سازمان به مدیران در فرآیند تصمیم گیری مسائل نیمه ساخت یافته كمك

شایان توجه می كند. را به عنوان یك سیستم پشتیبان مدیر جهت DSS با این مقدمه می توانیم

اطالعات و حل مسائل نیمه ساخت یافته به وسیله فراهم كردن تعریف نمائیم این پیشنهادات می توانند بشكل تصمیمات   پیشنهادات

توصیه شده و همچنین فرآیندهای توصیه ای برای به جریان انداختن امورجاری باشند.

هوش مفهوم خاص تری را دنبال می كند با بكارگیری DSS امروزه توانمندی سیستم های پشتیبان مصنوعی و سیستم های خبره

تصمیم گیری در یك سازمان رو به افزایش است. هوش مصنوعی به استفاده از كامپیوتر در ارائه دلیل، جهت حل مسئله بدون كمك انسان توجه دارد. سیستم های خبره یك زیر مجموعه ای از هوش مصنوعی است كه در آن هدف ، فراهم كردن كامپیوتری با قابلیهای مشابه به

عنوان یك متخصص و یك مشاور می باشد با تركیب سیستمهای خبره ، كامپیوتر می تواند توسط مدیر در زمینه فرآیند های تصمیم DSS در

گیری بنحو )مؤثرتری( مورد مشاوره قرار گیرد..در اینجا با ارائه مثالی موضوع را به پایان می رسانیم

به مواد اولیه ای كه در سازمان مدیریت یك سازمان تصمیم دارد با توجه است حد مطلوبی از تولید را ایجاد كند سیستم پشتیبانی تصمیم

مدل برنامه ریزیبا ارائه مدل های مختلف تصمیم گیری مانند DSS گیری مدل های و یا  NLP       مدل برنامه ریزی غیر خطی -  LP   خطی

مدیر را در انتخاب مسیر راهنمائی می كند.  Hurestic   سرانگشتی و یا اگر قرار است مدیری براساس نظریات مشتریان و موقعیت سازمان

در بازار نسبت به تغییر موقعیت سازمان در بازار اقدام نماید و یا موقعیت شركت خود را در بازار تثبیت كند و یا سهم بیشتری از بازار را

جهت تصمیم گیری بهره مند شود.  QFD   مدل در اختیار بگیرد می تواند از و یا اگر مدیریت یك سازمان می خواهد افراد مختلف سازمان و یا

قسمتهای مختلف سازمان را با یكدیگر مقایسه كند و راندمان كار آنها را با توجه به همگن كردن ورودیها و خروجیهایی كه ایجاد كرده اند مشخص نموده و در جهت راهنمائی افراد و قسمت ها به منظور افزایش راندمان

پیش بینی اقدام كند می تواند از مدلهائی كه برای این منظور در سیستم  شده است بهره مند شوند.

سیستم اطالعات اجرایی EIS   :بعد از استقرار MIS در سازمان از سه سرویس EIS , DSS ,

MRS میتوان بهره مند شد در قسمت های قبل در مورد توضیح داده شد و در این قسمت به MRS و DSS سرویس Executive Information   سیستم های اطالعات اجرائی بررسی

Systemنیز گفته سیستم های اطالعات مدیران ارشد كه به آن می شود می پردازیم .

EIS سیستم های اطالعات مدیریتی هستند كه برای اطالعات استراتژیك مدیران سطح باالی سازمان طراحی می شود . مجریان سطح باال

اطالعات مورد نیازشان را از منابع مختلفی از قبیل نامه ها ، یادداشتها ، نشریات و گزارشاتی كه دستی یا به كمك كامپیوتریند، مكالمات تلفنی و

فعالیتهای گروهی تهیه می كنند . بنابراین بیشتر اطالعات این سیستم ها از منابع غیر كامپیوتری تامین می شود و كامپیوتر در تهیه بسیاری از این

اطالعات نقش اول را بازی نمی كند. ، EIS هدف از سرویس سیستم های اطالعات اجرائی كامپیوتری یا

پشتیبانی مدیران با دسترسی آسان و فوری به اطالعات كلیدی مورد نظرشان برای رسیدن به اهداف شركت می باشد در این سیستم ها

و دسترسی به بانكهای بیشتر از نمودارهای گرافیكی استفاده می شوداطالعاتی الزم از داخل و خارج سازمان امكان پذیر است .

سرویسEIS آنچنان در سالهای اخیر مشهور شده است كه تاسطح مدیران میانی نیز گسترده شده است . این سرویس پس از پایه ریزی

MIS ایجاد می شود و مورد استفاده قرار می گیرد. , در سازمانیكی از وظائف اصلی سیستم های اطالعات مدیران ارشد EIS مشخص

كردن اثرات تاثیرات تصمیم های مدیران سازمان بر روند كار شركت است به این منظور باید قبل از اینكه یك تصمیم به اجرا درآید. اطالعات مربوط به حوزه تصمیم گیری را بصورت نمودار رسم كرده و سپس بعد از اجرای تصمیم، مجددا آن نمودار رسم شود. مدیران از مقایسه این دو

نمودار متوجه خواهند شد كه این تصمیم چه تاثیری را بر روند اجرایشركت گذاشته است .

در اینجا برای درك بهتر مسئله مثالی مطرح می كنیم . تصور كنید مدیران یك سازمان تصمیم به افزایش قیمت كاال و یا خدماتشان گرفته اند

بنابراین می بایست قبل از اجرای تصمیم ، روند فروش و ارائه خدمات در شركت مورد بررسی قرار گیرد و به صورت نمودار رسم شود و بعد

از اجرای تصمیم افزایش قیمت ها ، نیز نمودار مورد نظر مدیران مجددا ترسیم گردد و با مقایسه این دونمودار متوجه اثرات این تصمیم در روند

اجرائی شركت می شوند. امكان تهیه EIS پس میتوان گفت سیستم اطالعات مدیران ارشد

گزارشات نموداری از روندهای مختلف جهت بررسی تاثیرات تصمیم گیری از قبیل روندهای سودآوری ، فروش ، هزینه ها ، ضایعات ، رضایت

مشتری و كاركنان و غیره را ایجاد می كند.

آشناشدیم EIS , DSS, MRS یعنی MIS اكنون كه با سه سرویس اصلی شكل زیر به منظور مشخص كردن وضعیت حوزه های سازمان با این

مخصوص مدیران EISسرویس ها ترسیم شده است . در دیدگاه قدیمی توسط مدیران میانی مورد استفاده قرار MRS, DSS ارشد است و

ها )سیستم های پردازش عملیاتی ( به منظور ورود TPS میگیرد و اطالعات واقعی سازمان مورد استفاده كاركنان و كارشناسان قرار

, EIS , DSS میگیرد ، دردیدگاه جدید تر اینگونه مطرح می شود كهMRS میتواند توسط تمام الیه های سازمان به منظور آگاهی از پیشرفت

ها به منظور ورود اطالعات TPS عملیات مورد استفاده قرار گیرد اماواقعی سازمان همچنان مخصوص كاركنان و كارشناسان خواهد بود .

چگونگی ایجاد سیستم اطالعات مدیریت در سازمان : در قسمت های قبل ضمن تعریف و معرفی سیستم های اطالعات مدیریت و زیر ساخت های الزم جهت ایجاد آن به سرویس های سیستم های گزارشات مدیریت، سیستم های تصمیم گیری مدیریت و سیستم های اطالعات مدیران

ارشد نیز اشاره شد. در این قسمت به این سوال پاسخ می دهیم كه چگونه یك سیستم اطالعات

مدیریت را در سازمان ایجاد كنیم.برای ایجاد سیستم اطالعاتی در یك سازمان دو راه حل وجود دارد.

سیستم اطالعات مدیریت مخصوص یک سازمان در روش اول میشود . برای این كار الزم است گروهی از کارشناسان سیستم، تولید

نرم افزار، سخت افزارو تکنولوگهای سازمان با تجزیه و تحلیل كامل و دقیق سازمان بصورت قدم به قدم و بررسی كلیه زیر سیستم ها توسط

متخصصین امركلیه مراحل تولید یک سیستم اطالعتی شامل مطالعه مقدماتی جهت شناخت وضعیت موجود، طراحی وضعیت موجود، طراحی

گردش اطالعات منطقی سیستمها، طراحی بانکهای اطالعاتی و ارتباط فروش، خرید، مالی، زیر سیستمها با یکدیگر ) ارتباط سیستمهای تولید،

نیروی انسانی و...با یکدیگر( و در نهایت برنامه نویسی آنها انجام می گردد. همانگونه که مشهود است این روش بسیار زمانبر و پرهزینه خواهد

بود اما در نهایت نتیجه کارمطلوب و كامال مطابق با نیازهای سازمانخواهد بود.

آماده و سفارشی خرید یك بسته سیستم اطالعاتی در روش دوم كردن آن است بدین معنی كه از نرم افزارها و سیستم هائی كه در

و توسط شركتهای معتبر سازمانهای مشابه مورد استفاده قرار گرفته شود. الزم به توضیح است که این نرم ارائه و پشتیبانی میگردند استفاده

افزارها توسط كارشناسان داخل و خارج سازمان همخوان با نیازهای بهره برداری قرار می گیرند. در این روش سازمان شده و سپس مورد

عالوه بر كاهش چشمگیر زمان ، هزینه های كمتری نیز به سازمان تحمیل می شود. در این روش احتمال می رود كه در پایان، قسمت های از

سیستم اطالعات مدیریت کامال مطلوب نباشد كه آنرا نیز می توان بابازنگری های بعدی به حد مطلوب رساند.

یك مثال ساده در زندگی روزمره به تفهیم موضوع فوق كمك می كند . برای تهیه یك منزل مسكونی به دو روش میتوان عمل كرد . در روش اول با تحقیقات

الزم و صرف وقت زمین مناسب خریداری شود و سپس طی مراحل قانونی نقشه ساختمان با جزئیات كامل توسط گروهی طراح و معمار ترسیم می شود

)كه مطمئنا نیازها و سالیق سفارش دهنده در آن منظور شده است( . در مرحله بعد پیمانكاری معتبر و توانا جهت ساختن بنا انتخاب میگردد و عملیات

ساخت آغاز می شود و كلیه جزئیات از جمله جنس و نوع لوازم مورد مصرف حتی جزئیاتی مانند رنگ كاشی ها با در نظر گرفتن نظریات سفارش دهنده

انتخاب خواهد شد . در پایان این مراحل یك منزل مسكونی كه نیازها و سلیقه های سفارش دهنده در آن دیده شده است تحویل خواهد شد. اما باید دقت شود عواملی چون زمان بیشتر ، هزینه زیاد ، پیگیری های مكرر و از جمله

شرایط این روش خواهد بود .

در روش دوم خرید یك منزل مسكونی آماده از شركتهای ساختمانی انبوه است كه بعد از پیگیریها و كارشناسی های الزم در مدت زمان كمتر معتبر ساز

و هزینه پائین تر این كار امكان پذیر است و در نهایت با تغییرات جزئی نه كلی در ساختمان )سفارشی كردن آن( میتوان حد نسبتا مطلوبی را با توجه به

خواسته های مصرف كننده در آن ایجاد كرد. روش اول یعنی تهیه سیستم های اطالعات مدیریتی از صفر واستفاده

ازنیروهای متخصص جهت آن کاری بس وقت گیر وپرهزینه است . به گفته یکی " تصور اینکه تعدادی متخصص کامپیوتر یک سیستم از صاحب نظران

مدیریتی مجتمع وکامل را برای یک شرکت بزرگ تهیه کنند ونام بگذارند نامعقول ومسخره است" .   MIS آنرا

به این روش انجام نمی گیرد    MIS    سال قبل عمال ایجاد20از حدود وشرکت های تولیدی وتجاری به روش دوم روی آورده اند یعنی استفاده از بسته

بهم مرتبط که تمام سطوح عملیاتی سازمان های Package  های نرم افزاری ،برنامه ریزی تولید و ....... را  ، پرسنلی از قبیل مالی ،خرید ،حسابداری

پوشش دهد وعالوه برآن فعالیت های یک سازمان که در بخش های متفاوت بسته های نرم  به اینگونه انجام می شود را با یکدیگر مرتبط سازد

گویند      ERP     افزاری( Enterprise Resource Planning  ) که توسط برنامه ریزی منابع سازمانی

فروشندگان مختلفی در دنیا عرضه می شود.

و پیاده  ERP آنچه که در خرید یک سیستمسازی آن در یک سازمان باید مورد

نظر قرار گیرد رساندن سازمان از نظر ارتباط بین سیستمها، گردش اطالعات

و فرآیند کارها به سطح قابل قبول جهانی است که الزمه چنین کاری

با   تغییر و اصالح گردش اطالعاتاستانداردهای معرفی شده از طرف

می باشد. ERP فروشندگان  در اینجا توضیح این نكته نیز ضروری است

 در صورتیكه سازمانی تشخیص دهد موجود ERP بهترین راه حل، خرید یك بسته  و سفارشی نمودن آن است باید

فروشنده ای را انتخاب كند كه دارایشرایط زیر باشد .

- دارای سوابق و تجربیات مناسب در این1زمینه باشد.

- در سازمانها و صنایع مشابهی این پیاده2سازی را انجام داده باشد.

- بتواند هزینه كلی پروژه را تخمین بزند.3 - بتواند زمان مورد نیاز برای پیاده سازی4

و سفارشی نمودن سیستم را مشخص کند. - بتواند فاصله زمانی بین نصب سیستم تا5

پایداری و استقرار كامل آنرا مشخص نماید. - نحوه ارتقاء و بهنگام سازی سیستم را6

در آینده مشخص نماید در بازار ERP   تولیدکننده گان وتهیه کنندگان متعددی:فعالیت می کنند که بعضی از آنها عبارتند از

SAP / J.D.Edward / Ramco / Baan / Oracle / Peoplesoft / IBM             

ERP  و روند تكامل آن :

در قسمت های قبل توضیح دادیم كه یكی از راههای مطلوب برای ایجاد سیستم اطالعات مدیریت خرید بسته های نرم افزاری مربوطه و سفارشی كردن آن

گفته می ERP جهت سازمان مورد نظر است كه به این بسته های نرم افزاریو روند تكامل آن بحث خواهیم كرد. ERP شود . در این قسمت در مورد

ERP  سال تجربه ، سعی و خطا است و بدلیل بهبود مستمر در تكنیك40نتیجه نیز ERPهای موجود در مدیریت سازمانها و رشد سریع تكنولوژی اطالعات ،

همراه آن رشد كرده و روند تكامل خود را طی كرده است . Material Resource می باشد كه از عبارت MRP بنام ERP نسل اول

Planning  گرفته شده است و یك روش عملیاتی برای مدیریت انبارها بوده است كه شامل مجموعه ای از سیستمهای كامپیوتری است كه كنترل انبار و

قطعات و مواد اولیه را تا مرحله برنامه ریزی خط تولید تحت كنترل و پوشش قرار می دهد . هدف كلی در این سیستم ها كنترل خرید سفارش و نگهداری قطعات و مواد اولیه مورد نیاز خط تولید است و نیز برنامه ریزی برای تولید

محصول مطابق با موجودی قطعات و كاالهای انبار است در این سیستم ( بخشهای مالی ، فروش و پرسنلی سازمان پوشش داده نمی MRP )یعنیشود.

 Manufacturing Resource است كه ازعبارت MRPII بنام ERP نسل بعدPlanning آمده است . این سیستم ها توسعه یافته سیستم های MRP هستند

پیشرفته تری امكانات MRP یعنی عالوه بر دارا بودن خصوصیات و توانمندیهای از جمله كنترل و تجزیه و تحلیل اطالعات مالی و برنامه ریزی بازار یابی را نیز

داده ها و پردازش آنها با هم یكپارچه نیستند. شامل می شود اما می رسیم كه میتوان از آن به  ERPII امروزه به ERP سرانجام در ادامه تكامل

عنوان یك سیستم جامع یكپارچه نام برد و تمام سطوح عملیاتی سازمان از را پوشش می دهد و … قبیل مالی ، خرید ، حسابداری ، برنامه ریزی تولید و

های عملیاتی را فراهم می سازد. امكان همكاری داخلی و خارجی بین فرآیند

پس از استقرار آن در سازمان می توان چند مورد زیر ERP از ویژگیهای اصلیرا بر شمرد .

ایجاد سیستمهای اطالعاتی مجتمع در مقیاس سازمانی را تسهیل می كند و این سیستم كلیه حوزه های كاركردی از جمله تولید ، فروش ، توزیع ،

پرداختها ، دریافت ها ، انبار، حسابها ، منابع انسانی و غیره را پوشش میدهد.

كلیه فعالیتهای سرویس دهی به مشتری را بهبود داده و بدینوسیله باعث تقویت شركت از دید مشتری می شود.

.شكاف اطالعاتی بین اجزاء مختلف سازمان را از بین خواهد برد

كاربران این سیستمها با صفحات كامال گرافیكی )سیستمهای تحتWeb Basedمواجه خواهند بود. در نتیجه كار با آنها راحت و آموزش سیستم )

بهره مند می شوند. وب ها سریع خواهد بود وکاربران از کلیه مزایایبا وجود این سیستم ها (ERP) مدیریت پروژه در سازمان بصورت بهتر ،

و كاراتر صورت می پذیرد.، اغلب مشكالت و مسائل سازمان از قبیل كمبود مواد ، بهبود تولیدات

سرویس به مشتری ، مدیریت نقدینگی ، مسائل انبار ، مشكالت كیفیقابل بررسی و تجزیه و تحلیل و حل خواهد شد. … و

 این سیستم ها نه تنها نیازهای فعلی سازمان رابرطرف خواهد کرد بلكه فرصتی برای بهبود مستمر و اصالح درفرآیندهای سازمانی نیز می باشد.

 در ERP یكپارچگی كامل سیستم های موجود در سازمان و حتی یكپارچگی سیستم های سازمانهای تحت یك مدیریت نیز امکان پذیر می

شود.با استقرار ERP در سازمان از سرویس های ارزشمند DSS یاسیستم

یاسیستم اطالعات مدیران ارشد EIS های پشتیبان تصمیم گیری ،یاسیستم گزارشات مدیریت می توان بهره جست . MRS و

بر ERP در ادامه بحث به نكته مهمی اشاره می كنیم بسته های نرم افزاری و    Business Functionعمل می كند نه بر مبنای  Business Processمبنای

با سایر سیستم های اطالعاتی می باشد. ERPاین مورد مهمترین تفاوت شیوه گردش و انجام فرآیند پردازش اطالعات در Business Function در

سازمان( در درون یك سازمان توضیح داده می شود )یعنی وضعیت فعلی روند اصولی و منطقی حاكم بر Business Process صورتیكه در روش

مد نظر خواهد بود یعنی وظائف سیستم را به هر صورتی كه یك پردازش هست در قالب استانداردهای مربوط به همان صنعت تبدیل می كنند . بعنوان

Business مثال سیستم های حسابداری در كلیه سازمانها دارایFunction خاص خودشان می باشد اما در Business Process فرآیند

پردازش و انجام كار بطور اصولی و علمی كه در یك سیستم حسابداری وجود دارد و منحصر به سازمان خاصی نمی شود تعریف میگردد كه البته بسته به نوع

پیش بینیERP سازمانها تفاوتهایی وجود دارد كه این امكان در نرم افزارهای گویند.   Customization   بومی سازی یا شده است كه اصطالحا به آن

و شیوه انجام كار افراد را تغییر خواهد داد ERP به دلیل فوق وقتی مشخص میگرددكه این تغییرات در یك سازمان بوقوع به ERP كارایی

نصب شود و تغییرات الزم در شیوه كار افراد ERP پیوندد اگر صرفا نرم افزار سیستم های فعلی در سازمان به مراتب بهتر داده نشود باید گفت

.آینده خواهد بود ERP از از فروشنده واستقرارآن ،سازمان مربوطهERPبه همین منظور بعد از خرید

می ERP وارد یك سیكل همكاری طوالنی مدت با فروشنده سیستم نرم افزار تحت نظارت فروشنده (Processشود و كنترل سازمان و شیوه انجام فرآیند)

درخواهد آمد.

 روش های بكارگیری ERP در سازمان:

و ERP با بسته های نرم افزاری MISدر قسمت های قبل در ادامه مبحث  در سازمان ERP ویژگیهای آن آشنا شدیم در این قسمت روش های بكارگیری

 را مورد بحث قرار می دهیم.در یك سازمان وجود دارد. ERPسه روش كلی برای استقرار

- تغییر روشها و فرآیندهای موجود در سازمان مطابق1خریداری شده، ERP استانداردهای

در این روش سازمان باید با بكارگیری تكنیك مهندسی ، فرآیندها و روشهای سازمانی موجود را بررسی Reengineering  مجدد

)مورد نظر( استخراج نموده ERP كرده و عدم مطابقت آنها را با استانداردهای و سپس با ساختار دهی و سازماندهی مجدد فرآیند های سازمان، آنها را با

استانداردهای مذكور تطبیق دهند. بعبارت دیگر در این روش پروسه های شركت از نو مطالعه ، طراحی و ایجاد میشوند و تغییرا ت عمده ای در سازمان بوجود

می آید.

و مطابقت آن با سازمان، ERP- تغییر 2

در این روش عكس مورد باال عمل میشود یعنی سعی می گردد خریداری شده مطابق با روال و استانداردهای سازمان مورد نظر تغییر ERP تا

داده شود. هر چند كه این روش دارای مزایایی مانند عدم تغییر در كاركردهای سازمانی، پذیرش بیشتر توسط كاربر، انجام كار در مدت زمان كوتاه تر و هزینه

می باشد اما دارای معایبی است از جمله:  كمتر

،نادیده گرفتن تجربیات موفق سازمانها،عدم یكپارچگی بین سیستمها در این روش عدم ارتقاء و استفاده از نسخه های بعدیERP ،

بطور همزمان، ERP- تغییر روشها و فرآیند ها در سازمان و تغییر 3

این روش تركیبی از دو حالت قبل است یعنی در بعضی موارد عمل اصالح روش های سازمانی صورت می گیرد و درموارد  سازی فرآیندها و

مطابق استانداردهای سازمان تغییر داده می شود که در این مورد از ERP دیگراستفاده می شود. ERP بومی سازی اصطالح

در هر صورت هر یك از روشهای فوق دارای مزایا و معایبی هستند كه الزم است بسته به نوع فعالیت سازمان ، ابعاد آن و ریسك پذیری مدیریت عالی

روش مناسب انتخاب گردد. پس از انتخاب یكی از روشهای فوق برای انجام كار می توان از استراتژی

انفجاری یا استراتژی انتخابی بهره برد.

دراستراتژی انفجاری تمام بخشهای سازمان به یكباره ودفعتا با بسته های مكانیزه می شوند و تمام بخشهای سازمان تحت تاثیر ERPنرم افزاری

تغییرات ناشی ازاستقرار سیستم اطالعات مدیریت خواهد شد.

اما در استراتژی انتخابی بعضی از بخشها كه برای سازمان دارای اهمیت بیشتری هستند و دارای داده های مشترك هستند مانند )سیستم های

بطور انتخابی با بسته های نرم مالی ، فروش و خرید( مكانیزه میشوند و به مرور زمان سایر سیستم های مورد ERP افزاری

نیاز اضافه می گردند.

در حالت كلی به قرار زیر است : ERP فازهای عملیاتی استقرار سیستم

فاز اول : شامل تصمیم گیری و تضمین اعتبار و انتخاب ERP ،

مناسب با سازمان ، مدیر پروژه ، ERP در این مرحله بسته های نرم افزاری  بودجه و زمان بعدی اجرای پروژه مشخص می شوند افراد فعال در این فاز

. IT عبارتند از : فروشندگان ، مشاوران، مدیران ارشد سازمان و متخصصین

فاز دوم : اجرای پروژه ،

با نیازهای  ERP   آماده سازی و تطبیق بسته های نرم افزاری شامل  سازمان به عبارت دیگر انجام تنظیمات مربوط به نرم افزار ، یكپارچه سازی

سیستم ها ، تبدیل داده ها و آموزش می باشد افراد فعال در این دوره عبارتند درون سازمان ، IT از : مدیر پروژه اعضاء تیم پروژه، متخصصین

و مشاوران. ERP فروشنده

، فاز سوم : مرحله فرو ریختگی

در كارها می ركود و ایستایی ،سازمان وارد یك مرحله ERP پس از استقرار  شود و تا زمانیكه عملیات نرمال نشود در این مرحله باقی خواهد ماند. در این فاز خطاها شناسایی شده و برطرف میشد، كارایی سیستم ها تنظیم شده و

آموزش های الزم تكرار می شود و در صورت لزوم از پرسنل كارآمدتر استفاده اعضاء تیم پروژه ، مدیران  می گردد. افراد فعال در این فاز عبارتند از : اجرایی ، نمایندگان مدیریتهاو كاربران نهایی .

،فاز چهارم : حركت بسوی جلو

ادامه عملیات فوق بطوری كه سیستم قدیمی با سیستم جدید بطور كامل  جایگزین شده و بتوان ادعا كرد كه سرمایه گذاری انجام شده توسط سازمان

قابل برگشت خواهد بود و نیز در این مرحله توسعه و افزایش مهارت ها و پیاده سازی تكمیلی انجام میشود. افراد فعال در این فاز عبارتند از : مدیران اجرایی،

. IT كاربران نهایی، پرسنل پشتیبانباید به نكات زیر نیز اشاره كرد: ERP در پایان مبحث

ERP نیز مانند هر بسته نرم افزاری دیگر دارای معایبی است كه با توجه به جنبه های فرهنگی، تكنولوژی و سازمانی و اهداف هر شركت باید در انتخاب و بكار

گیری آن مطالعات جامع صورت گیرد. ممكن است قابل انعطاف ترین كه بنظر می رسد با مدل و سبك سازمان مربوطه هم خوانی دارد ، ERP بسته

در زمان پیاده سازی با بحرانهایی همراه شود كه قبال پیش بینی نشده است. به

مناسب كار ساده ای نیست و یك ERP بیان دیگر انتخاب بسته نرم افزاری تفکر بر  در گرو  ERP تصمیم استراتژیك برای هر سازمانی است. موفقیت

است وبه همکاری تمام پرسنل در سطوح مختلفجسته ترین افراد سازمانسازمان نیازمند است .

آمارهای زیر كه توسط مؤسسات تحقیقاتی معتبر ارائه شده است قابل بررسیو تجزیه و تحلیل است:

35از پروژه های %  ERP .در هنگام اجرا متوقف می شوند55.بیشتر از بودجه پیش بینی شده هزینه می شود % طبق زمان بندی قبلی و بودجه مصوب اجراء می شوند.10كمتر از % بیشتر از بودجه مصوب است.178هزینه های پروژه % طوالنی تر از برنامه زمان بندی بطول می انجامد.23حدود % موفق بوده اند. %40از لحاظ كارایی حدود

مطالعات ERP  اجرای پروژه موارد فوق گویای این مطلب است كه باید در همه جانبه و دقیقی صورت گیرد وبهترین گزینه انتخاب گرددو همه مدیران،  کارشناسان ، تکنسینها و .... آماده استفاده از سیستمی جدید با فرآیندهائی

استاندارد باشند و بهبود واصالح گردش اطالعات را از اهم فعالیتهای خود قرار بدرستی انجام شود توسعه ERP دهند و این مهم اگر در مراحل پیاده سازی

آینده وگسترش آن حتمی است در این صورت است که سازمان می تواند در نه چندان دور از مزایای سیستم های اطالعاتی مناسب بهره مند شود.

: مفهوم مهندسی دوباره

به عنوان مهندسی دو باره فرآیندهای ERP در قسمت های گذشته در بحث اشاره ای شد در این قسمت به دلیل اهمیت این Reengineering سازمانی

 موضوع به بررسی آن می پردازیم .

 

روش كار در اكثر سازمانها و ادارات ایران به كالف سردگمی می ماند كه شروع از یك سرنخ لزوما به انجام كار نمی انجامد و تاكید بر سرعت عمل و

كیفیت باال جز اتالف انرژی و هزینه اضافی نمی گردد. زمانی كه صحبت از ورود به بازار جهانی و جلب سرمایه های خارجی است دیگر روشهای كهنه جوابگوی

نیازهای مدرن جامعه نبوده و ساختارهای قدیمی شایسته این عزم ملی نمی و روش كار   باز اندیشی اساسی در سازمان باشد بلكه الزم است

با تكنولوژی و محیط رقابتی روز انجام شود تا سازمانی نو و فرآیند منطبقمحور ، جایگزین ادارات موروثی گردد.

زمانی كه در ترافیك هم سواره و هم پیاده شاكی اند و در مقابل هم به اعتراض ایستاده انده، زمانی كه در ادارات دولتی هم ارباب رجوع و هم كارمند گله

زمانی كه در صنایع و كارخانجات مصرف كننده وتولید كننده هر دو تحت مندند، فشارند و از حاصل كار خود ناراضی اند ،گناه افراد نیست و حتی تقصیر

مدیریت و برنامه ریزی هم نبوده و گره ها با سرمایه گذاری باز نمی شود  حاکم بر فرآیندهای موجود   سیستم مقصر اصلی است. در كشور ما اكثرا

به فكر بهبود مسكن و به روز ساختن شرایط زندگی هستند . به ندرت كسی را تالش كند .  كار و فرآیندها   تجدید نظر در روشهای می بینم كه در جهت

ایرانیان چه از نظر خالفیت و توانایی فكری و چه از نظر عالقه ووابستگی به كار از مردم ملل دیگر كم ندارند و حتی در پشتكار و نوآوری سر آمدند ولی سد معضالت ساختار متاسفانه منجر به دلسردی و اتالف انرژی آنها شده و فرصتی

برای شكوفایی آنها نمی ماند.

آغازی دو باره ، فرصتی دیگر برای بازسازی مهندسی مجدد یعنی . مهندسی دوباره به معنای كنار فرآیندها و دو باره سازی روشهای كار

گذاشتن بخش بزرگی از دانش و یافته های صد سال اخیر مدیریت صنعتی و شكستن فرضیات وقواعد قبول شده در داخل سازمان است در این رویكرد

روش انجام كار و عنوانهای كهن و ترتیبات سازمانی گذشته همچون نحوه تقسیم بندی اداره ، شرح و ظایف و استاندارد سازی از اهمیت می افتند . آنها

ساخته دوره ای هستند كه دیگر سپری شده اند.

دو باره بایستی بگوئیم باوجود نقش ارزشمند تكنولوژی اطالعات در مهندسی كه این مفهوم با مكانیزه كردن سیستم ها كامال متفاوت است مكانیزه كردن

آسان فرآیندهای موجود شاید آسفالتكاری جاده خاكی كنونی است و یا بعبارتی است به بیان دیگر اگر سیستم اطالعات سازی انجام كارهای نادرست

بر پایه فرآیندهای کهنه طراحی شود كاربزرگی انجام نگرفته است MIS مدیریت هم نیست . مهندسی دوباره سازماندهی مجدد و یا كوچكتر كردن سازمان

همچنین مهندسی دوباره همان كاستن از الیه های سازمانی و افقی نمودن سازمان و یا بازسازی سازمانی نمی باشد ، هر چند در نتیجه مهندسی دو باره ممكن است سازمانی افقی تر و كوچكتر گردد ولی مشكالت اساسی شركتها

ساختار فرآیندهایناشی از ساختار سازمانی آنها نبوده بلكه نتیجه اشکال در در آنها می باشد . پیاده كردن سازمانی نو برفرآیند كهنه و غیر كار انجام كار

آمده مانند رنگ آمیزی دیواری فرسوده است .

اساس مهندسی دو باره بر بررسیهای مرحله ای و حذف مقررات كهنه و  تصورات بنیادینی استوار است كه زمینه ساز عملكرد كسب و كاركنونی اند اكثر

شركتهای انباشته از مقررات نانوشته ای هستند كه از دهه های پیشین بجا مانده اندتا هنگامیكه این شركت ها اینگونه مقررات را از سرخود باز نكنند هر

گونه بازسازی و نوسازی بی تاثیر بوده و همانند گردگیری میزوصندلیها در

ساختمانیهای ویرانه است .در مهندسی دو باره تجهیز موقت سیستم های وصله كردن موجود برای بهتر كردن كارها مد نظر نخواهد بود زیر همانند

پارگیها است .

شركت های كه با كوشش های فراوان در پی از بین بردن دیوانسالری اداری هستند راه را به اشتباه رفته اند زیرا مشكل از دیوانساالری نیست در واقع

تكه تكه كردن  معلول علت دیگری است كه همان دیوانساالری است . راه راهایی از آنها ، مهندسی دو باره فرآیند كار می باشد كه فرآیندها

نجات خواهد داد. تكه تكه بودن آنرا از

در مهندسی دوباره باید به این سوال پاسخ داده شود كه چگونه امروز با توجه به خواسته مشتری و تكنولوژی و دانش كنونی می توان فرآیندهای كار را از نو

ساخت. مهندسی دو باره بطور دقیقتری عبارت است از:

بازاندیشی بنیادین و ریشه ای فرآیندها برای دستیابی به شگفت انگیز در معیارهای حساس چون كیفیت و سرعت پیشرفتی

. خدمات

به این معنا نیست كه آنچه را كه    از ابتدا شروع كردن    در مهندسی دوباره فرآیندهای  بكله بدین معناست كه از پیش وجود دارد را ویران كنیم

كنیم . سازمانی را از نو طراحی و بنا

دگرگونی در فرآیند كار تقریبا همواره با دگرگونی ژرف در شكل و محتوای سازمان انجام دهنده آن همراه است . مهمترین عوامل آگاهی و بینش كافی از

ضرورت تفكر فرآیند محوری ،

، استفاده از فنون بهبود و طرح ریزی دو باره،توانمند سازی گروهها و افراد در فرآیندو ارتباط نزدیك با مشتری است .

حذف فعالیتهای غیر تجدید حیات و عقالنی كردن فرآیندها ، مارا به ، محور فرآیندهای مولد و مهم راهنمایی می كند حفظ و توسعه مولد

اصلی مدیریت فرآیندها است فرآیندهایی كه در سازمان باقی مانند باید مسیر بهبود مستمری را به وجود بیاورند . مراحل بهبود از اصالحات جزئی تا روشهای

بهبود مستمر و تا طرح ریزی دو باره فرآیند را شامل میشود مستند سازی فرآیندها ، توانمند سازی گروهها و افراد و تعامالت بین فرآیندها در سازمان

عناصر اصلی سازمان فرآیند محور می باشد.

  : اجرای مهندسی دوباره وفرهنگ سازی

امروزه رویكرد نوینی كه از دریچه كامال جدیدی به سازمانها می نگرد مهندسی سازمانهای مختلفی در كشورهای90مجدد فرآیند است . از اواخر دهه

دگرگونی در پیشرفته صنعتی با یاری جستن از رویكرد مزبور، موفق به خود شده اند و هم اكنون نیزبرای دستیابی به دگرگونی مداوم تالش سازمان

می كنند. براساس این رویكرد در حال حاضر دردوره ای به سر می بریم كه تغییرات آن به مراتب بنیادی تر از تغییر و تحوالت انقالب صنعتی است و از

همین رو سازمانها برای حفظ بقا و حضور خود در صحنه رقابت ناگزیربه دگرگونی و استفاده از تازه ترین دستاورهای تكنولوژی برای دستیابی به باالترین سطح بهبود توانایی های خود و كاركنان هستند. سازمانهایی كه برنامه مهندسی

مجدد را باموفقیت به انجام رسانند، ضمن دستیابی به نتایج بنیادی در كوتاه نیز دگرگونی مداوم مدت ، از چنان انعطافی برخوردار می شوند كه قادر به

خواهند شد. از جمله دستاوردهای این رویكرد، ارائه خدمات با كیفیت به مشتری ، كاهش هزینه ، سرعت بخشیدن به امور و درنهایت ، بهبود عملكرد

 سازمان است .

شدنی نیست. تنها اقدامات  ،گامهای كوتاه و بااحتیاط  مهندسی دوباره با به وجود بیاورد. بیشتر همه جانبه و اساسی است كه می تواند نتایج چشمگیری

شركتها در زمان طراحی مجدد در وضعیتی هستند كه تنها امیدآنها، رهایی از روشهای كهنه و غیركارساز است كه در صورت ادامه به نابودی آنها خواهد

در زمان با رفاه  انجامید. ولی شركتهای موفق در مهندسی مجدد اكثرا به بهبود اساسی و تضمین رفاه آینده خود می پردازند كه در فراقت

. خود را افزایش بدهند انعطاف و نوآوری  پرتالطم كسب وكار، قابلیت  دنیای شركت چگونه فرآیندهای كسب وكارش را دوباره طرح ریزی كند، از كجا  یك

كند ، چه كسی مشغول این كار شود ، اندیشه های الزم برای تغییر شروع از كجا می آید، در گذشته شركتها در انجام تغییرات اساسی از اساسی

اینگونه  استفاده می كردند که متاسفانه در كشور ما آزمون و خطا شیوه عمل شده است .ولی براساس تجارب دهساله شركتهای غربی

به وجود آمده كه سازمانها می توانند به طور تكنیك های موثری  مجموعه .  از آنها استفاده كنند ابداع دوباره شیوه انجام كار هوشمندانه برای

مراحل اجرایی مهندسی مجدد را می توان بصورت زیر برشمرد :

مهمترین و اساسی ترین مرحله مهندسی  : - درک فرآیند کار موجود1 مجدد فرآیند، درك و تشخیص فرآیندهای سازمان موجود ، جمع آوری اطالعات راجع به آنها و سپس ترسیم نمودار آنها است . به كمك این روش می توان به

آسانی مشخص ساخت كه در كجا و چگونه فرآیندها را بهبود بخشید. درك فرآیند به حذف فعالیتهای فاقد ارزش افزوده ، تاخیرهادرواقع ،

كمك می كند. و دوباره كاری ها و نیزساده سازی فرآیند در این مرحله پس از تعیین نقاط قوت و ضعف - طراحی مجدد فرآیند :2

فرآیندهای موجود، بایستی باتوجه به منابع فنی و اجتماعی فرآیندها بهبود یابند یا كارآیی ، اثربخشی و دوباره طراحی شوند. به كمك این روش می توان

را بهبودبخشید. انعطاف پذیری فرآیندها یا دوباره طراحی   بهبود یافته : در این مرحله فرآیند - اجرای فرآیند3

باید ازطریق اعمال تغییرات ضروری در ساختار سازمانی و سیستم شدهاطالعاتی موجود و حتی درفرهنگ سازمانی به اجرا درآید.

در این مرحله فرآیندهای به اجرا - ارزیابی و بهبود مستمر فرآیند :4 شوند تا مستمر ارزیابی و كنترل درآمده ، باید از نظركیفی به گونه ای

بدین طریق ، هرگونه اشكال و یا عدم كارآیی احتمالی آنها از میان برداشتهشود و به صورت مستمر بهبود یابند.

 در ادمه بحث به موضوع فرهنگ سازی در اجرای مهندسی مجدد در سازمان می پردازیم موثرترین عامل موفقیت مهندسی مجدد توجه

سازمان است. فرهنگ سازمان باید فرهنگی و منابع انسانی  مسائل  به سازمانی نوین ساخته و پایه گذاری شود . منطبق با رسالت و ساختار

آنهاست.در ژرفی ساختار دوباره شركتها به   دگرگونیهای فرهنگی مهندسی این فرهنگ جدید كاركنان یاد می گیرند که برای مشتری کار کنند نه مسئولین

مشتری وابسته است و ارزشها و اعتقادات  شان و پاداش آنان به رضایت داشته باشند. در مهندسی  همخوانی  سازمان مشتری گرا می بایست با

روابط انسانی به ترویج فرهنگ  فرآیندها، مدیران بایستی بااستفاده از مهارتهای خطرپذیری و گرایش به  مساعد از جمله توجه به فرد و اعتماد به نفس،

بپردازند. دگرگونی، احساس تعلق و مالكیت فردی در سازمان

به دور افتاده اند. عمده توجه آنها  در سازمانهای سنتی، مدیران از حوزه عملیات   به حد نصابهای تعیین شده است. با افقی شدن  به امور مالی شركت و رسیدن

مربی به مشتریان و سازمان پس از مهندسی مجدد مدیران ارشد به عنوان طراحی و آماده كردن  نزدیكتر می شوندو وظیفه اصلی آنها كاركنان مولد

فرآیندی است. مانند یك  و برقراری سیستم مدیریت  زمینه درست انجام كار بازی و توجه به  مربی فوتبال که در بازی شركت نمی كند ولی در طرح نقشه

 .  عملكرد بازیكنان صمیمانه و مسئوالنه مشاركت دارد داشتن اختیار، الزمه كار در سازمان نوین است. در فرهنگ جدید

نه تنها اختیار دارند، بلكه باید اندیشه، قضاوت، تیمهای فرآیندی  كاركنان جایگزین  تیمها دخالت خود را به كار برند. در ساختار تازه، تصمیم گیری و

فراسوی روش ساختگی سازمانبندی گذشته گرد ادارات تخصصی سنتی شده و. مرتبط در جریان بیندازند هم می آیند تا نیازهای مشتری را به طور فرهنگ داخل سازمان متاثر از در مباحث فرهنگی باید دقت داشت که

جامعه است و به كندی قابل تغییر است. كارگر محافظه كاری كه عادت   فرهنگ تیمی و انضباط شخصی ندارد و به دالیل تاریخی و اجتماعی اعتمادش را به كار

تیم  سیستم و مدیریت از دست داده است، به سختی می تواند عضو موثر به . رفتارهای  شود و یا در آموزش و تجربه های جدید داوطلب گردد خودگردان

كارمند را به سوی رفع  ناشی از حجم كار و روش غلط فرآیندها در کشور ما تعدیل این  است. مسئولیت، كار انفرادی، و مقاومت در برابر تحول كشانده

و آگاهی  فشارها و تصحیح فرآیندها همراه با آموزش فرهنگ پذیری سازمانها را افزایش دهد، ارزشها و اعتقادات نوین را می تواند

محیط را برای رسیدن به كالس جهانی هموار سازد.در صورتیکه در بپروراند و دگرگونیها ی ایجاد  درست عمل شود مورد مسائل فرهنگی و نیروی انسانی

انرژی دهنده قدرتمند و نیروی مخالف باشد كه به تحولهای  شده می تواند یك محصولی ورقابتی بینجامد.

 : موفقیت در مهندسی دوباره و موانع موجود

باید شرایطERP   وپیاده سازی موفق برای موفقیت در برنامه مهندسی مجدد وجود داشته باشد. زیر در سازمان

وضعیت موجود باید به معنای واقعی  - احساس درد از وضعیت موجود:1باشد تا سبب تشویق كاركنان به حركت شود.دردآور كلمه

منافع پیش بینی شده حاصل از مهندسی  - منافع حاصل از دگرگونی :2 باشد تا به سازمان كمك كند که اراده و عزم روشن و باوركردنی مجدد باید

الزم برای حركت به جلو را فراهم سازد . اگر مدیریت سازمان در مورد  - حمایت و درك ضرورت دگرگونی :3

ضرورت و نیاز به دگرگونی قانع نشده باشد، قادر به حمایت جدی از طرح دگرگونی نخواهد بود و اگرپشتیبانی موردنیاز برای دگرگونی در سطوح فوقانی

و در سطحی كه مهندسی مجدد به آن نیاز دارد، ظاهر ریشه ای به صورت نشود، هرنوع برنامه ای كه برای مرحله استقرار تهیه شده باشد، با شكست

مواجه خواهد شد.

مشتری گرایی و فرآیند محوری  .  نیستآسان  است ولی ساده  مهندسی مجدد شگفت انگیز خواست همه  طبیعی است ولی بدیهی نیست. تغییرات بنیادین و

تعجب برانگیز باشد كه  شركتها است ولی بندرت تحقق می یابد. دلیل آن شاید جانب مدیران  بیشترین مقاومت نه از طرف كارگران و كارمندان بلكه از

ارشدی  است كه در حفظ مرزهای موجود خود تالش دارند. مدیران  شركتها كه باید با آگاهی و تعهد ، رهبری طراحی مجدد را به عهده گیرند

در از تغییرات اساسی می پرهیزند. ریسك و زمان طوالنی  بهانه  به حاكم است. در این  ما در برابر آنها مدیریت سنتی ، اندیشه قبیله ای

كهن، كسب وكار میدان جنگ هركس در برابر دیگران تلقی می شد. دیوار دیدگاه بلند، استوار، و سخت نگهبانی شده و بدبینی متقابل، مدیران را وادار سازمانها

می سازد تا استحكامات دژ شركت را هرچه بیشتر كنند. فرآیند محوری به مفهوم دیوارهاست. مهندسی مجدد چیزی بیش از مرزهای درون سازمان را برداشتن

می ریزند. توجه عمده  همه موانع و مرزها در كسب وكار فرو نابود می كند. شركتها از تمركزبرروی فعالیتهای خرد كه در درون مرز شركت انجام می شود به كل فرآیند تغییرمی یابد كه با گذر از دیوارهای میان شركتها تكمیل می گردد.

در فرآیندهای شركت نقش خواهند داشت . مشتریان وتامین كنندگان عمال

دیگر مباحث مدیریت نوین   در چند سال گذشته، مبانی مهندسی مجدد بهمراه سازمانهای پیشگام ایرانی، جای خود را در كتابفروشیها و سمینارها بازكرده و

پروژه های سطحی و در تالش به دسترسی به نتایج شگفت انگیز، آموزش كافی و یا عدم  را انجام دادند. ولی به دلیل عدم آگاهی و كوتاه مدت

در ایران وجود طراحی مجدد موفق تكمیل شده  تعهد مدیریت تابه حال مورد هنوز در ندارد. اكثر منابع كلیدی كشور و حتی سازمانهای پیشرو و یا نوپا

. ساختار سنتی درجا می زنند

كه با اجرای پروژه های عجوالنه وخرید  از سازمانهای متعددی می توان نام برد ، در جستجوی مطالعاتی وکارشناسی كالن سیستم ها از خارج بدون کار

توجهی دست  میان بر هستند وتوانسته اند به تغییرات موقت و یا غیرقابل  راه كیفیت و یابند ونیز تعدادی از سازمانهای تولیدی بااستفاده از ابزار تضمین

دوباره  اتوماسیون در بهبود مستمر عملیات تالش دارند و آن را طرح ریزی او را تبدیل به اسب  می نامند. اما باید گفت كه آویختن عالمتی بر یك گاو

 . نمی كند

  مشكالت و محدودیتهای اجرای مهندسی مجدد در  فرهنگ  ایران اكثرا سنتی   نه توانائیهای تكنیكی و كاری. سازمانهای  است   سازمانی و مدیریتی

وظیفه گرا و عمودی هستند و مدیریت ارشد بندرت در مسائل بنیادی و عموما مالكیت به شركت ندارند و از تحول درگیر می شود. كارمندان احساس تعلق و

نتیجه توجه به برنامه ریزی تجربه های تازه و ریسك دوری می كنند. و در درك  است.  درازمدت و نیازهای مشتری و قابلیت انعطاف به حداقل رسیده

ابعاد تحولی كه در كسب و كار جهانی امروز جریان دارد برای مدیران و كاركنان دشوار می نماید.

اما باید باور داشت که امروزه سازمانهای موفق به منظور فراهم آوردن  در محیط رقابتی پیچیده امروز، به كمك مهندسی مجدد ادامه حیات شرایط

دست به دگرگونی و نوآوریهای بسیاری زده اند ازجمله پیامدهای این اقدام ،ارائه خدمات و محصوالت با كیفیت به مشتری ، كاهش هزینه ،سرعت بخشیدن به امور و در نهایت بهبود عملكرد سازمان است . باوجود این مزایا ،

در در سازمانERPباید اذعان داشت كه مهندسی مجدد و پیاده سازی در سازمان آغازین استقرار موجب دلواپسی و بروز مشكالتی مراحل

می شود. اما اگر این مهم با دقت وپیش بیینی های الزم انجام گیرد می توان کنند کار مفید امیدوار بود که سازمان ومجموعه کارکنان وقت بیشتری صرف

و کارهای قدیمی ویکنواخت حذف شده وفعالیتها ارضاء کننده تر شود که در اهداف سازمانی و حفظ کرامت نتیجه باعث دسترسی آسان به

کارکنان خواهد شد. انسانی

مشخصات پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی در ذوب آهن اصفهانEnterprise  Resource  Planning 

امارات GTS پیمانکار : شرکت باسا با همکاریماه 13 مدت اجرای پروژه :

3/6/82   تاریخ شروع :3/7/83     تاریخ اتمام :

تحت لیسانس شرکت Oracle  E . Business suite نام بسته نرم افزاری :اوراکل

برنامه های کاربردی که در این پروژه نصب و بومی سازی شده اند عبارتند از :( Financial Modulesالف ( سیستم های مالی )

( دفتر داری کل و بودجه بندی Oracle General ledger and Budgeting) ،

( اموال و دارائیهای ثابت  Oracle Fixed Assets) ،( حسابهای پرداختنی Oracle Accounts Payable) ،( حسابهای دریافتنی Oracle Accounts Receivable) ،( مدیریت نقدینگی  Oracle Cash Management) ،

(Supply chain Managementب ( زنجیره تامین ،تداركات وفروش )

( خرید Oracle Purchasing) ،فروش ( )  سفارشات( مشتری  Oracle Order Management) ،( ) محصول و مواد ( انبارها Oracle Inventory) ،

(Oracle Human Resource) ج ( سیستم های نیروی انسانی

( پرسنلی Oracle Human Resource) ،( حقوق ودستمزد Oracle Payroll) ،حضور وغیاب    ( Oracle Time and Labor) ،

( Manufacturingتولید )  د ( فرآیند

/ برنامه ریزی مواد  برنامه ریزی تولید  (Material Requirements Planning / Master Production Scheduling)

(اجرای برنامه های تولید Work In Process) ،به ازای یک تن محصول مورد نیاز  لیست مواد ، انرژی ،ماشین و نیروی کار (Bill Of Material) ،( کیفیت محصول Quality Management) ،( قیمت تمام شده( مدیریت هزینه Cost Management) ،

( Enterprise Asset Managementه ( در حوزه نگهداری وتعمیرات )

( نگهداری وتعمیرات Maintenance Management) ،

در ذوب آهن اصفهان  ERP گروه های فعال در پروژه

نفر15        پیمانکار خارجی   نفر    17   پیمانکار داخلینفر   11      مدیریت پروژهنفر  110   حدود  ذوب آهن  کارشناساننفر35       اپراتور جهت ورود اطالعات به سیستم ها ساعت2000 حدود   جلسات کارشناسی و تخصصی

ERP فعالیت های انجام شده در پروژه اهم

پیاده سازی پروژه  تجهیز و پشتیبانی سایت نصب سرورهای اصلی ERP   شامل پنج سرور

Development server          Training server                 

Test server                      DB server                        

Application server             Backup  نصب سیستم       

طراحی و اجرای شبكه جامع دیتای ذوب آهن کامپیوتر1000 آماده سازی کامپیوترهای کاربران حدود کاربر1500 تعریف کابران وسطوح دسترسی حدود مورد100حدود   سمینارها و نشست های متعدد جهت مدیران وکارشناسان آموزش اولیه آشنایی با کلیات سیستم ها در سطوح مدیران و كارشناسان

نفر200  حدود(آموزش تخصصی کاربران اصلی Power User  حدود ) نفر150 نفر800 آموزش کاربران نهایی حدود گزارش200 تولید گزارشات جدید تاکنون نزدیک به ایجاد و ویرایش دستورالعمل های كاری بر اساس فرآیندهای  ERP بیش از

مورد100 چگونه پیاده سازی برنامه های اراوكل در ذوب آهن

اصفهان  AIM - Applicationدر ذوب آهن اصفهان متدولوژی )

Implementation  Method مجموعه بسته ( ، به منظور پیاده سازی انتخاب گردید در این روش برای پیاده سازی برنامه    ERP های نرم افزاری

فاز  6 های کاربردی اوراکل چهارچوب خاصی دنبال می شود . این روش ازمستقل به شرح زیر تشکیل شده است:

 )Definition (:در این فاز تیم پیمانکار و کارفرما برای  شناخت برنامه ریزی مراحل کار ، بررسی منابع و محدودیت ها، تعیین اهداف پروژه و

سازماندهی تیم های عملیاتی در کنار هم کار می کنند. Operations Analysis) : در این فاز تیم پروژه ( تحلیل عملیات

می نماید که نسبت به جمع آوری اطالعات فرآیندهای کاری در ذوب آهن اقدام به موجب آن بتواند تفاوت سطح مراحل کاری جاری با برنامه های کاربردی

را استخراج نمایدو نیزتصمیم گیری در مورد فرآیند های کاری  ERPاستانداردآینده در ذوب آهن در این فاز انجام می شود.

Solution Design) :در این مرحله با توجه به ( طراحی راه حل تصمیم گیری های مرحله قبل راه حلهای مناسب جهت انطباق فرآیندهای کاری

ارائه می شود.  ERPجاری با فرآیندهای استاندارد ) Build(: در این فاز راه حلهای انتخاب شده با بومی سازی نرم ساخت برنامه های واسط بصورت عملی ساخته می شود.   افزار و ایجاد

)Transition(: )در این مرحله برنامه های ساخته مرحله گذار)انتقال شده در قسمت قبل بصورت عملی در ذوب آهن به اجرا در می آید وداده ها از سیستم های قبل به سیستم های جدید منتقل می شود و نقاط ضعف آن اصالح

می گردد. در این فاز فرآیند های کاری جاری و برنامه های ایجاد شده بصورت موازی کار می کنند. بعبارتی برنامه های کاربردی در  ERP توسط

محیط واقعی آزمایش می شوند.

)Production(: آخرین فاز پیاده بهره برداری از سیستم استفاده از برنامه های کاربردی است که بصورت مستقل در  ERP سازی

وارد عمل می شود . در این مرحله فرآیندهای کاری استاندارد محیط واقعی جای فرآیندهای کاری جاری ذوب آهن را می گیرد و کلیه سیستم های قدیمی از

مجموعه حذف می گردد.

AIM  منطبق بر متدولوژی برخی از مستندات پروژه

CR010                                 سند راهبردی پروژه ، اهداف WM020                              برنامه زمان بندی پروژه

 Definitionفاز RD020                                شناخت فرآیندهای موجودCV010                                 استراتژی تبدیل اطالعات

 Analysisفاز BP080                                 فرآیندهای آینده سازمان BR010                                 فاصله فرآیندهای موجود نامنطبق با

 استانداردBR100                                  تنظیمات سیستم 

 Designفاز BR110                                  سطوح دسترسی به سیستم هاTA040                                   معماری برنامه هاPM010                                استراتژی انتقال از وضعیت قدیم به جدید CV060                                  برنامه های تبدیل اطالعات 

 Buildفاز TE020                                  مراحل تست سیستم TE050                                  تست یكپارچگی

ERP نقش آموزش و فرهنگ سازی در پیاده سازی

ERPبرای كه برگرفته از استانداردها و تجربیات موفق سیستمی است  مجموعه فرآیندهای سازمان شامل :فعالیتهای مالی، تولیدی، کمک به بهبود انجام

فرآیندهای  ERPبازرگانی و پشتیبانی بکار گرفته میشود. به عبارت دیگر می كند . مهمترین اصلی که درتغییرفرآیند مدیریتی تغییر سازمان را دچار

سازمان دخالت دارد بحث آموزش و تعلیم است. این موضوع در پیاده سازیERP  از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با پیاده سازیERP قرار نیست

فرآیندهای موجود سازمان مکانیزه شود بلکه باید روش های کاردر سازمان به و در شرایط ایده آل منطبق گردد.  نزدیک  ERPاستاندارد های

در روش کارهای تغییر و تحول برای این منظور باید کلیه پرسنل آمادگی جاری را در خود ایجاد کنند و قبول کنند که وضعیت موجود در سازمان مطلوب

نیست و باید کارها به روش مناسبتری انجام شود. در صورتیکه فرهنگ تغییر وتحول در سازمان همه گیر شود آنوقت است که می توان گفت بسته های نرم

می تواند راه حلی برای حل مشکالت امروزه باشد . برای ERP افزاری

دستیابی به این مهم نقش آموزش در تغییر فرهنگ فعلی سازمان و كاهش  مقاومت سازمان در مقابله با تغییرات و نیز آموزش های پایه كامپیوتر و

. سیستم های مکانیزه از اهمیت خاصی برخوردارخواهد بود

چگونگی معماری برنامه های کاربردی اوراکل

معماری خاصی را پیش بینی ERP اوراکل جهت انجام عملیات خود در سیستم کرده است. در این نوع معماری مجموعه فرآیندهایی که توسط اوراکل ارائه

توزیع می شود. ( Tierسه سطح ) می شوددر نامیده می شود در اختیار ( Desktop Tierنمایش ) سطح اول که الیه

می گیرد . بعبارتی کامپیوتر کاربران توسط یک مرورگر   قرار ERP کاربران می تواند به برنامه های مورد نیاز خود (   Internet Explorer اینترنتی مانند)

دسترسی پیدا کند و نتایج حاصل از عملیات خود را به الیه های دیگر ERPدربرنامه های کاربردی ) انتقال دهد. سطح دوم)میانی( بنام الیه

Application Tier )نامیده می شود که در واقع رابط الیه اول و سوم است و در برگیرنده کلیه سرویس های مورد نیاز فرآیند های موجود در سازمان می

باشد.این الیه شامل شش سرویس دهنده است:Web server , Forms server , Concurrent server , Reports

server , Discover server , Admin server  الزم به توضیح است مجموعه سرویس دهنده های فوق می توانند بر روی یک یا

پایگاه داده ) چند سرور پیاده سازی شوندو نهایتا" سطح سوم است که الیهDatabase Tier ) نامیده می شود که در برگیرنده کلیه داده های

است. ERP مجموعه با توجه به این نوع معماری کاربربه هیچگونه نرم افزار خاصی جزء یک سیستم

عامل مانند ویندوز و یک مرورگر وب نیاز ندارد وکاربر با استفاده ازمرورگر برنامه هایی که مجاز به دسترسی آنهاست را فرا می خواند همانند دسترسی به

به نوع عملیات مورد نیازکاربر، داده ها از سایت های اینترنتی و سپس با توجه با    کامپیوتر کاربر به الیه پایگاه داده انتقال یا از آن فرا خوانده می شود و

از یک پایگاه داده بهره مند می ERP توجه به اینکه همه برنامه های کاربردی شوند کلیه سیستم های موجود بصورت یکپارچه عمل خواهند کرد و در صورتیکه

تغییر داده شودیا به آن اضافه گردد، فقط کافیERP قرار باشد برنامه ای در است آنرا در الیه برنامه های کاربردی اضافه یا اصالح کرد و بدین ترتیب کلیه

کاربران می توانند از آن بهره مند شوند.

معرفی اجمالی تعدادی از سیستم های اوراکل كه در ذوب آهناصفهان به كار گرفته شده است

( سیستم دفترداری عمومی General Ledger : )

این ماجول قلب سیستم مالی و در بر گیرنده کلیه اطالعات و ساختار اصلی نظام مالی و سر مقصد تمامی ماجول های دیگر این سیستم است.

عمده فعالیت هایی که در دفتر داری عمومی انجام می شود عبارتند از:

- مدیریت وکنترل مالی سازمان .- ایجاد و ویرایش اسناد به صورت دستی و اتوماتیک.

- تائید ، ثبت و ارجاع اسناد به صورت تکی و دسته ای.- تعریف بودجه سازمان و کنترل حسابها بر اساس بودجه تعریف شده.

سطح (.30- تعریف ساختار کدینگ حسابها در سطوح مختلف ) حداکثر - تعریف واحد های مختلف ارزی و نرخ های تبدیل ارز.

- تعریف و استفاده از تقویم ها و دوره های مالی مختلف.- تعریف حسابهای مستقل و حسابهای مشترک جهت سازمان های وابسته .

- تعریف و تدوین تجمیع حسابهای سازمانهای مادر و وابسته که دارای حسابهایمشترک با سازمان اصلی می باشند، در پایان دوره مالی .

- تائید، بررسی و ثبت اسناد تولید شده در سایر بخش ها و ارسال اطالعات بهبخش های دیگر سازمان.

توسط فایل های واسط.ERP- دریافت اطالعات واسناد از سیستم های غیر ها یا ابزارهای گردش کار جهت تعریف و کنترلWork Flow- استفاده از

روالهای مربوط به چرخه ایجاد ، تایید و ثبت اسناد ، عملیات بودجه و سایرعملیات ها .

- ارائه گزارشهای کامل از فعالیت های مالی سازمان در سطوح مختلف تحلیلی، کاربردی و مدیریتی به مدیران ، بازرسان و سایر اشخاص و بخش های

سازمان . (Set of Books- دفاتر مالی )

دفاتر مالی یک سازمان نگهدارنده ترازها ، ثبت ها و سایر اطالعات مالی و حسابداری آن سازمان می باشند. تنظیم و نگهداری این دفاتردر دفتر داری

عمومی انجام می شود .

برای تنظیم دفاتر مالی سازمان سه مشخصه و پارامتر اساسی بایستی ایجادوتنظیم شوند که عبارتند از:

(واحدهای ارزیCurrency)   ساختار کدینگ حسابها  (Chart of Accounts)) تقویم های مالی( Calendars

سیستم مدیریت نقدینگی   ( Cash Management :)

این ماجول مدیریت اطالعات نقدینگی و کنترل گردش وجه نقد در سازمان وعملیات مغایرت گیری و پیش بینی نقدینگی را بر عهده دارد.

اهم فعالیت هایی که در این ماجول انجام می شود عبارتند از:- دریافت اطالعات بانکی مثل اسناد مربوط به چک ها از بانک.

- مغایرت گیری اطالعات و اقالم بانکی با پرداخت ها و در یافت ها.- بررسی گردش وجه نقد در سازمان .

- ارائه گزارش های مربوط به اطالعات بانکی.- ارائه گزارش های وضعیت گردش نقدینگی .

( : cash for a casting - پیش بینی نقدینگی ) در پیش بینی نقدینگی سازمان عوامل در آمد زا و هزینه ای دخیل می باشند، به همین جهت هنگام پیش بینی وجه نقد تمامی بخش هایی که به نحوی با منابع در

آمدزا یا منابع هزینه زا در ارتباطند با مدیریت نقدینگی مرتبط خواهند بود.

( سیستم دارایی ها Assets  : )

این ماجول نگهداری اطالعات دارایی ها و اموال و محاسبه استهالک به روش های مختلف را بر عهده دارد .

 اهم وظایف این ماجول و فعالیت های آن عبارتند از:- ایجاد وویرایش اطالعات دارایی ها و ورود آنها به سیستم های دارایی.

- ثبت اطالعات در مورد موقعیت فیزیکی دارایی ها. ثبت اطالعات مربوط به وضعیت استفاده از دارایی ها، مستهلک کردن و -

بکارگیری مجدد دارایی ها. محاسبه استهالک با روشهای مختلف. -(.Inventory استخراج و نگهداری موجودی دارایی ها ) -

مغایرت گیری دارایی های موجود در سیستم توسط ارتباط با سایر ماجول ها -مثل دفتر داری عمومی ،حسابهای پرداختنی و پروژه ها .

ارائه گزارش های مختلف در مورد وضعیت دارایی ها و اموال. - دسته بندی مجدد دارایی ها، انتقال دارایی ها بین افراد یا بخش های مختلف -

و ورود دارایی ها از ماجول های دیگر مثل حسابهای پرداختنی .

( سیستم حسابهای پرداختنی Accounts Payable  : )

این ماجول بخش فعالیت ها و عملیات مالی زنجیره خرید و فروشندگان و فاکتورهای هزینه و پرداخت ها را عهده دار است.

اهم فعالیت هایی که در حسابهای پرداختنی اوراکل انجام می شودعبارتند از: تعریف و تنظیم اطالعات فروشندگان . - ورود اطالعات فاکتورهای خریدبه صورت دستی و اتوماتیک. - استفاده از اطالعات مربوط به بانک ها. - دریافت ، ورود ، تاثیر و ثبت اطالعات فاکتورهای هزینه و صورت حسابهای -

خرید. تعریف متدهای مختلف پرداخت به صورت زمانبندی شده ، با روش های -

مختلف مثل : چک ، نقد ، الکترونیکی و....

ها جهت اعمال تخفیف های مختلف بر حسب  Payment  term  - تعریفزمان سررسید و نوع پرداخت ها.

ایجاد اسناد مربوط به حسابداری پرداخت هاو توزیع حسابها به مراکز هزینه -مختلف .

انتقال اسناد پرداختنی جهت ثبت در دفتر داری عمومی . - کنترل و تطبیق اطالعات سفارش خرید ، اقالم صورت حساب، اجناس -

دریافت شده و کیفیت کاالهای دریافتنی . توسط فایل های واسط .  ERP  دریافت اطالعات از سیستم های غیر - بستن دوره ای حسابها و اخذ گزارش های مربوط به مغایرت ها و حسابداری -

پرداخت ها . ارائه گزارش های متنوع کاربردی ، مدیریتی ، تحلیلی . - ها یا ابزارهای گردش کار جهت تعریف و کنترل Work flow استفاده از  -

روالهای مربوطه .

( سیستم حسابهای دریافتنی Accounts Receivable  : )

این ماجول عهده دار فعالیت های مالی سیستم فروش می باشد.اهم فعالیت های این ماجول عبارتند از:

تعریف و ویرایش و ثبت اطالعات مشتریان. - ثبت اطالعات مربوط به حسابهای فروش. - ورود اطالعات صورت حسابها به صورت دستی و اتوماتیک. - تعریف متد های مختلف دریافت به صورت زمانبندی شده از قبیل : دریافت -

الکترونیک و ... . نقدی ، چک ، تغییر و اصالح صورت حسابها بر اساس اعطای اعتبار به مشتریان و تخفیف -

های اعطایی. مشاهده تمام رویدادهای مشتریان و ارائه گزارش های الزم به مشتریان. - انتقال اسناد دریافتی به دفتر داری عمومی جهت ثبت در دفاتر حسابداری . - کنترل و تطبیق در خواست فروش ، اجناس تحویل شده ، اقالم آمده در -

صورت حسابها و مبالغ دریافت شده . توسط فایل های واسط .  ERP  دریافت اطالعات از سیستم های غیر - ارائه گزارش های متنوع کاربردی ، مدیریتی و تحلیلی . - ها جهت تعریف و کنترل Work flow  استفاده از ابزارهای گردش کار یا -

روالهای مربوطه .

( سیستم خرید     Oracle   Purchasing  )

برای خریداری و دریافت کاال، خدمات مورد نیاز سازمان برنامه کاربردی خرید و سازماندهی فروشندگان مورد استفاده قرار می گیرد.این عملیات شامل

مدیریت وبررسی در خواست ها و سفارشات خرید ، امور مربوط به استعالم گیری و جواب استعالم و نیزمدیریت و بررسی تامین کنندگان و دریافت کاال می

برنامه ریزی باشد این برنامه کاربردی در ارتباط با برنامه های کاربردی نظیر ( می تواند طوری تنظیم شود که برای اقالم مورد نیاز ، در خواست  (MRPمواد

 های خرید اتوماتیک صادر کند .: اهم خصوصیات برنامه كاربردی خرید عبارتند از

 Requisition - قابلیت ایجاد و نگهداری درخواست خریدPurchase  Order - قابلیت ایجاد و نگهداری و تعیین منبع سفارش خرید

Quotation و جواب استعالم RFQ - قابلیت ایجاد و نگهداری استعالم - مستند سازی و ثبت تائیدها و کنترل ها

Inspection و بازرسی Receiving - دریافتReturns - برگشتی به فروشنده ها و ورود تغییرات قیمت Accrual  Receipt - عملیات رسیدهای آینده

 ) دفتر داری مومی ( GL به نگهداری لیست تامین کنندگان و تامین کنندگان تائید شده برای هر کاال -

( سیستم انبارداری Oracle Inventory  )

این برنامه کاربردی یکی از مهمترین برنامه های کاربردی اوراکل است و به عنوان مرجعی در تولید و توزیع کاال مطرح می باشد.برنامه انبار شامل

دارد از اطالعات Item ( اقالم است و هر برنامه ای که ارتباط با (Item  تمامانبار استفاده می کند.

شامل تمام کاالها و خدماتی است که سازمان آن را  item در هر سازمانخریداری ، تولید و یا به فروش می رساند.

: اهم خصوصیات سیستم انبارداری عبارتند از Receiving - رسید کاال از فروشنده به انبارها

 Sub inventory  Transfer - انتقال بین انبارها Inter organization transfer - انتقال بین سازمان

 Move Order - درخواست انتقال بین انبارها - عملیات متفرقه جهت باالبردن موجودی وكم كردن موجودی انبارها

Miscellaneous transaction    RMA )Return material - اجازه برگشت جنس به مشتری

authorization(     Return to) - برگشت کاالهای غیر قابل قبول و اضافه به فروشنده

vendor) RTV     Inventory Planning - برنامه ریزی انبار

 Min – Max Planning  - برنامه ریزی حداقل حداکثر    Reorder Point Plan - نقطه مجدد سفارش

 Inventory  accuracy  - کنترل موجودی ABC analyze كاالها  ABC - دسته بندی

   Cycle  Counting - شمارش دوره ایPhysical  Inventory - انبار گردانی

سیستم فروش   (   Oracle order Management  )

سیستم فروش قادر است سازماندهی سفارشات مشتریان و انجام عملیاتنمایید . را مدیریت  حمل

: اهم خصوصیات سیستم فروش عبارتند از - ایجاد انواع سفارشات فروش

- ثبت سفارش فروش  های دستی و خودكار برای سفارشاتHold- ایجاد

 - برنامه ریزی تحویل - سازماندهی عملیات حمل

- ایجاد لیست قیمت ها - ثبت كلیه مراحل تغییرات در سفارش های فروش

سیستم برنامه ریزی مواد وتولید   MRP/MPS

سیستم برنامه ریزی شامل برنامه ریزی تولید و برنامه ریزی مواد اولیه مورد نیاز تولید براساس سفارش مشتری / بیش بینی بازار / ظرفیت تولید / موجودی

انبارها و كاالی در جریان ساخت می باشد .قابلیت های این سیستم عبارت است از :

ایجاد سفارش خرید مواد اولیه بصورت خودكار -  های تولیدی بصورت خودكار Job ایجاد - Work bench قرار دادن محیط مناسب جهت برنامه ریزان -  برنامه ریزی و كنترل براساس محدودیت زمانی - ارتباط با برنامه نگهداری و تعمیرات و اعمال اثرات آن برروی برنامه ریزی -

مواد و تولیدRCCP ایجاد محیط برنامه ریزی براساس ظرفیت تولید -

سیستم موجودی در جریان ساخت   Work In Process

از فعالیتهای تولیدی كارگاهها پشتیبانی می کند و نیز از ترکیبی از WIP برنامه متدهای تولیدی

Assemble to تکراری ،   Repetitive گسسته ، Discrete شامل :Order ساخت بر اساس سفارش و Work Order سفارش کار ، پشتیبانی می

کند .

بیان شده است : WIP در زیر ویژگیهای اصلی - کنترل و مدیریت مواد،

 - کنترل کارگاه و تراکنشهای آن ، - مدیریت منابع،

 - کنترل وضعیت کار، - قیمت تمام شده ، ارزیابی قیمت و اختالف با استاندارد،

 ، Out Side Processing كار خارج از سازمان  - ( ، Job- ایجاد سفارش كارهای دستی )

Material - اجرا كردن سفارش كارها / شارژ مواد /منابع و نیروی كار واقعی

And Resource transaction ،  های غیر استاندارد ،  Job - ایجاد

 - پیگیری آخرین وضعیت تولید ، - تنظیم اولیه و تنظیم مجدد برنامه تولید براساس برنامه های توصیه شده،

 - تنظیم برنامه زمانی جهت شروع و توقف سفارش كار، به انبار،Job  بصورت اتوماتیك در خاتمه - ارسال محصوالت

سیستم لیست مواد مورد نیاز Bill of material مشخصات ساختار محصول و فرآیند اطالعات برای تولید را BOM برنامه

نگهداری و کنترل می کند . ) لیست دستگاهها ،  Routing )لیست مواد مورد نیاز ( و Bill در این سیستم

نیروی انسانی و منابع مورد نیاز و مسیر تولید یک آیتم تولیدی ( و این سیستمقلب برنامه ریزی ، زمانبندی و فرآیند محاسبه بهای تمام شده می باشند.

عبارتند از : BOM ویژگیهای اصلی - تعریف دپارتمانهای تولیدی و تخصیص منابع تولید و نیروی انسانی به آنها

- درخت محصول ) ردیابی محصول تا مواد اولیه ( - مسیر تولید ) لسیت دپارتمانها و منابع جهت تولید یك محصول همراه با

 Routingزمانبندی تولید (. - ارتباط با سیستم نگهداری و تعمیرات

سیستم مدیریت قیمت تمام شده   Cost Management

این سیستم قیمت تمام شده محصوالت را براساس روش استاندارد یا روش میانگین محاسبه می كند و همچنین مقادیر و اختالفات هر تراکنش را نگهداری كرده و مقادیر فعلی و دائمی را برای هر آیتم جهت باالنس انبار نگهداری می

کند .در زیر ویژگیهای اصلی سیستم قیمت تمام شده بیان شده است : - روش های محاسبه قیمت براساس استاندارد / میانگین و برپایه

 . Standard/Average/ABC فعالیت و نگهداری قیمت آیتم ها توسط عامل قیمت و مجموعه - توانایی تعریف

 عوامل آن . ) درخت محصول ( توسط انواع قیمت . BOM - محاسبه مجموع قیمت

 - محاسبه قیمت نقل و انتقاالت انبار. ) کار درجریان ساخت (. WIP - محاسبه قیمت

 - بها گذاری مجدد برای تغییرات قیمت. ) کار در جریان ساخت (  WIP تراکنش های بین  - قیمت گذاری بر روی

کل . ) انبار مواد و محصوالت ( و ارسال اختالف به دفاتر INV با

سیستم مدیریت كیفیت   Quality Management

این سیستم یک برنامه مدیریت کیفیت جامع برای پشتیبانی از تولید کنندگان ( ، Zero defects ( ، عیوب صفر ) TQM جهت پیگیری مدیریت جامع کیفیت )

می باشد.  ISO 9000 ( و گواهینامه CPI بهبود مداوم عملیات ) این سیستم برای پشتیبانی از مجموعه های مختلف داده ها که مورد نیاز

سیستم های تولید می باشند طراحی شده. و نیز اطالعات بحرانی کیفی را در سرتاسر سازمان مدیریت می کند .

قابلیت های این سیستم به شرح زیر است :- ایجاد استانداردهای کیفی برای تولیدات و تعمیرات در سرتاسر کارخانه . - تشخیص و پیگیری کردن فاکتورهای عملیاتی که در کیفیت تولید اثر بخش

هستند.- گردآوری اطالعات راجع به عیوب تولید ، علل آنها و حاالت مرتبط به آنها .

- ایجاد اطمینان برای در دسترس بودن دستورالعمل های بازرسی و تست جهتاختصاص دادن مراحل در سرتاسر چرخه تامین مواد برای یک محصول معین . - ایجاد اطمینان برای انجام شدن تست های مناسب در زمان صحیح و مستند

سازی همه نتایج تست.- اعالم اخطار به اپراتور مورد نظر وقتی تولیدات مطابق با استاندارد نباشند.

- ایجاد گزارشات انعطاف پذیر بر روی تمامی حاالت مدیریت کیفیت .

پرسنلی   سیستم     Human Recourse

ورود تا قطع كامل ارتباط این سیستم مدیریت پرسنل سازمان را از ابتدای با سازمان عهده دار می شود. فرد

از جمله امكانات این سیستم می توان موارد زیر را برشمرد :

                   - مدیریت تمام سیکل های استخدام - ساختن مدلهای سازمانی که با اهداف و استراتژی های حال وآینده تجارت

هماهنگ باشد. - مدیریت پست های سازمانی بر اساس قابلیت ها /مهارت ها/شایستگی ها و

 تجارب شغلی و سازمانی مدیریت كارراهه های شغلی بر اساس تعریف شایستگی ها /ارزیابی ها / -

 برازندگی ها / رتبه بندیهای گرافیگی و برنامه ریزی های جابجای مشاغل - مدیریت مزایا و فوق العاده های جنبی سازمان

 امكان پیگیری اطالعات و احكام پرسنل متناسب با تاریخ - - استفاده از صفحات گسترده برای انتقال جزئیات پرداخت ها و كسورات برای

استفاده های الزم .الزم در سطح گسترده - امكان ایجاد گزارشات و مدیریت هرگونه اطالعات

حقوق و دستمزد   سیستم     Payroll

 این سیستم قادر است حقوق و مزایای كلیه پرسنل سازمان را مدیریت نمایداز جمله امكانات این سیستم می توان موارد زیر را برشمرد :

- مدیریت یك یا چندین حقوق تعریف شده بصورت پریودهای تعریف شده - امكان اجرا و كنترل حقوق بصورت فردی / گروههای خاص و كلی

 - امكان اجرای حقوق براساس آیتم های حقوقی خاص و یا كلی - اجرای معوقه های حقوقی پرسنل

 - امكان تعریف نامحدود ایتم های حقوقی شامل پرداختی / كسوری و اطالعاتی - امكان تصحیح و بار گذاری اطالعات حقوقی بصورت جمعی

- امكان ایجاد گزارشات الزم در سطح گسترده - مدیریت هزینه ها در تمام سطوح سازمان

تعمیر و نگهداری   سیستم enterprise Asset   Management

Enterprise ( EAM این ماژول به نام مدیریت منابع)تجهیزات( سازمان یا )Asset  Management می باشد که قادر است با مدیریت سفارش کارهای

از تجهیزات و نیروی کار با تعمیراتی / هزینه های مربوطه / استفاده بهینه تخصصهای متفاوت / مواد و مصالح مورد نیاز تعمیر و نگهداری و با برنامه ریزی

و زمانبندی مناسب کارائی و در دسترس بودن موارد فوق را حداکثر کرده و بیان EAM راندمان سازمان را افزایش دهد. در زیر ویژگیهای اصلی سیستم

شده است : - تعریف تجهیزات و مشخصات مربوطه شامل گروه بندی / محل استقرار فیزیكی / دسته بندی /مالكیت /مركزهزینه و ایجاد ارتباط پدر فرزندی بین

 تجهیزات Department and- تعریف دپارتمانهای تعمیراتی و تحصص های مربوطه

Resource - تعریف فعالیت های تعمیراتی و جزئیات آن شامل مراحل كاری / تخصص ها

/Asset activity / Maintenance BOMمواد و ماشین آالت مورد نیاز Maintenance Routing 

Preventive- تعریف پریودهای تعمیراتی و انتساب آن به تجهیزات Maintenance

Work Request- صدور درخواست كار تعمیراتی بصورت دستی یا خودكار Work order- ایجاد سفارش كارهای دستی /اتوماتیك

- اجرایی كردن سفارش كارها و شارژ مواد و قطعات و نیروی كار واقعیWork order transaction

Work order cost- مشاهد هزینه های تخمینی و واقعی تعمیرات انجام شده - مشاهده ساختار درختی تجهیزات و هزینه های مربوطه در دوره های دلخواه و

 تغییر ساختار درختی - مشاهده درخواست یا سفارش كارهای تعمیراتی مربوط به تجهیزات خاص

ERP استانداردها و تجربیات مجموعه سیستمی است برگرفته از ) Best Practice( موفق

كه برای کمک به بهبود انجام فرآیندهای سازمان شامل :فعالیتهای مالی،تولیدی، بازرگانی و پشتیبانی بکار گرفته میشود.

آورده شده است . ERP استاندارهای فرآیندی در ادامه چند نمونه از

پیاده سازی سیستم تولید : قسمتی از نیازهای اطالعاتی جهت

انتخاب روش تولید ، مانند شركت    /Discrete Manufacturing  روش تولید با فرآیند گسسته

 های مونتاژخودرو ، مانند شركت های Process Manufacturing  / روش تولید با فرآیند پیوسته

داروسازی

( Department مشخص كردن بخش های تولیدی )( Sub Inventory مشخص كردن انبارهای بخشی و بین بخشی )

مواد  / Row material  شامل : مواد خام  و دسته بندی مواد مشخص كردن / محصوالت  By Product / محصوالت جانبی Intermediate میانیFinish Product  نهایی

 ( Bill Of Material  ) مشخص كردن مواد ورودی به ازای واحد تولید مشخص( Resource ) مشخص كردن ماشین آالت در گیر با تولید

( Personمشخص كردن نیروی انسانی مربوط به ماشین آالت) ( هزینه مدیریتی / Over headمشخص كردن هزینه های باالسری هر ماشین )

انرژی / استهالك / تعمیرات( Usageمشخص كردن زمان كار ماشین به ازای واحد مشخص تولید )

وخروجی هر بخش ) , مشخص كردن طرح كنترل كیفی برای اقالم ورودیQuality Plan )

 ( Routing مشخص كردن مسیر تولید )( Jobدستور كار )  مشخص كردن كارهای در جریان بصورت

پیاده سازی سیستم خرید و قسمتی از نیازهای اطالعاتی جهت: انبار

ها  Item  شناسایی اقالم Category / Subcategory تعریف طبقه بندی اقالم

میانی /  شامل قطعات / مواد اولیه / محصوالت كد گذاری كلیه اقالممحصوالت نهایی

  صفت160 حدود   قلم كاال  مربوط به هر ( attribute صفات ) تعریف انبار ها و موقعیت های انباری شامل انبار واردات / انبارهای اصلی /

انبارهای فرعی و انبارك هاانتساب كدهای مالی بودجه و هزینه به اقالم و انبارها

 تعریف سلسله مراتب تاییدات Approval Group  تعریف سطوح تایید قیمت ها

ها Supplier تعریف فروشندگان و اطالعات مربوطه ها  Buyer تعریف كارپردازان

پیاده سازی سیستم نگهداری قسمتی از نیازهای اطالعاتی جهتوتعمیرات :

Asset شناسایی تجهیزات ( Asset numberکد تجهیزات)

( Asset hierarchyسلسله مراتب تجهیزات) ( Asset groupگروه تجهیزات)

  مربوط به هر گروه ( attribute صفات ) ( Areaناحیه )موقعیت های فیزیکی ( )

 ( Owningمالک تجهیزات ) ( Categoryدسته بندی تجهیزات )

( Asset Activityتعریف فعالیت تعمیراتی روی تجهیز )( operation  ) عملیات اصلی فعالیت

( departmentمجری کار )( BOM لیست مواد مصرفی و قطعات جهت انجام کار )

( Resourceلیست ماشین آالت و نیروی انسانی الزم جهت انجام کار )ها  Asset ها با Activity ارتباط

 ( Preventive Maintenanceتعریف تعمیرات پیش گیری كننده )( Rebuildableشناخت تجهیزات قابل بازسازی)

ERP نكات كلیدی ،چالش ها و موانع دسترسی به اهداف

  راهبری پروژه در سازمان ) ایجاد كمیته ERP مدیریت یكپارچه به منظور راهبری پروژه

راهبری ( از جمله نكات كلیدی در رسیدن به اهداف پروژه می باشد ، تغییر ساختار سازمانی و انطباق سازمان با فرآیندهای جدید كه با ادغام سازمان یا

از اهم گسترش سازمان، تغییر شرح شغل ها و تغییر دستورالعمل های كاری وظایف كمیته راهبری خواهد بود در صورتیكه كمیته راهبری نتواند در زمان

را اخذ كند ریسك های پروژه ERP مورد نظر تصمیمات كلیدی در جهت اهدافراافزایش خواهد داد .

  پیمانكار و مشاورانتخاب پیمانكار و مشاورمجرب و توانمند كه دارای سه ویژگی زیر باشد

- داشتن شناخت كامل از فعالیت سازمان مورد نظر،، ERP - آگاهی كامل ازقابلیت ها ی سیستم

توانمندی تطبیق فرآیندهای جاری سازمان با فرآیندهای استاندارد - ، ERP سیستم

 افراط و تفریط می تواند از سقوط درERP نگاه واقع بینانه به توانمندی هاو اهداف برپایی 

 . وادی افراط و یا تفریط جلوگیری كندبصورت انفجاری / مرحله ای و یا تركیبی ، ERP برپایی 

بصورت هم زمان ، ERP انتخاب تعداد ماژول های حذف همه سیستم های جزیره ای مكانیزه یا غیر مكانیزه و انتقال تمامی آنها

،  ERP به. خواهد بود ERPاز نكات قابل تأمل در پیاده سازی

Power Userها   هادرسازمان در مراحل مختلف پیاده سازیPower User انتخاب افراد كلیدی 

ها میتواند از نقاط قوت و یا ضعف در اجرایو عملیاتی نمودن سیستم باشد. این افراد باید خود را مالك و صاحب سیستم ها دانسته و  ERP پروژه

قرار دهند و تا ERP معتقد و ملزم باشند خود و سازمان را در جهت استقرار پایان عملیاتی شدن سیستم ها این افراد تغییر نكنند . این افراد عالوه بر

شناخت و تجربه كافی در مورد وضعیت موجود سازمان در حوزه فعالیت خود، نیز پیدا نمایند و ERP باید با كسب آموزش های الزم شناخت كافی از سیستم تالش خستگی ERP در جهت تطبق سازمان و دستورالعمل ها به فرآیندهای

ناپذیری را برنامه ریزی نمایند .

 تجربیات دیگران استفاده از تجربیات مفید و پویا دیگران می تواندریسک انتخاب ، پیاده سازی و 

استقرار پروژه را به حداقل رسانیده و هزینه و زمان آن را کاهش دهد در این ها از واحدهای Power User راستا بازدید و تجزیه و تحلیل كارشناسان منتخب

مورد نظر می باشد می تواند در جهت ERP  مشابه كه سیستم اطالعاتی آن هادستیابی به اهداف پروژه بسیار مفید باشد .

 اطالعات پایه به منظور Data( Master  ) جمع آوری و پاك سازی اطالعات پایه و كلیدی

برپایی سیستم ها باید بصورت یكپارچه و تحت نظر یك مدیریت واحد صورت خواهد بود هر گونه ERP های كاربردیگیرد ،این اطالعات اساس بر پایی برنامه

اشتباه یا سهل انگاری در اطالعات پایه و عدم ارتباط صحیح بین اطالعات خواهد داشت و همچنین ERP خسارات جبران ناپذیری در مسیر عملیاتی شدن

از اهمیت خاصی ERP بارگذاری صحیح اطالعات جمع آوری شده به سیستم برخوردار می باشد .

 آموزش آموزش صحیح و مداوم كابران اصلی و كاربران نهایی از نكات قابل تامل پیاده

ای تكرار وها باید بصورت دورهباشد .این آموزشمی ERP سازی سیستم های گویی سریع به نیازها و مشكالت حین انجامزمانبندی شود و نیز به منظور پاسخ

پاسخگوی نیازهای كاربران ERP كار كاربران باید گروههای پشتیبانی سیستمباشند.

 

 هاورود داده باید مكانیزه گردد و در صورتیكه داده ها به ERP ورود داده ها در سیستم

این اطالعات بایدبه موقع و صحیح صورت دستی وارد سیستم ها می شود ، وارد گردد و همچنین كنترل مداوم ورودی ها و خروجی های سیستم و تحلیل

منشا ء خطا ها و پیگیری مداوم در جهت اصالح روندهای كاری و اطالعاتورودی از فعالیت های مداومی است كه باید برنامه ریزی گردد.

 ERP های سیستمهزینههای مستقیم،هزینه

-لیسانس نرم افزارها ، خریدسرورها ، هزینه پشتیبانی سالیانه از برنامه، هزینه پیاده سازی و مشاور ERP به شركت تولید كننده ERP های

های غیر مستقیم ،هزینه   ERP ایجاد شبكه ارتباطی در كل سازمان ، هزینه های نیروی انسانی درگیر با

End  ها Power Userها )سازی و عملیاتی كردن سیستمدر زمان پیادهUserهای آموزش و فرهنگ سازی و هزینه بر هم ریختگی سازمانی، هزینه ) /ها

ها به عبارتی افت راندمانو فعالیت ها در مدت زمان عملیاتی كردن سیستمكار.

 هابرگشت هزینهباشد :بصورت های زیر می ERP ها بعد از عملیاتی شدن سیستمبرگشت هزینه

كاهش زمان فعالیت ها در سازمان ، ها،كنترل سیستمی عملیات بجای كنترل دستی آن

 شفافیت اطالعات بدلیل دستیابی اطالعات از یك مرجع ،ارائه اطالعات به موقع و صحیح به مدیران جهت اخذ تصمیمات بهنگام ،

و  در نتیجه خرید به موقع شفافیت در موجودی انبارها مواد اولیه و قطعاتهای انبارداری و ....جلوگیری از اتالف هزینه

 ، كاهش چشمگیر نیروی انسانی ستادی،و نیز كاهش استرس و فشاركاری افراد تصمیم گیر در سازمان .

http://www.esfahansteel.com