یملاسابهاذممهناشهوپژmazaheb.urd.ac.ir/article_111333_76a2b0e70270153edc2ad3f... ·...

Journal of Islamic Denominations نامه‌مذاهب‌اسلامی‌پژوهش

Vol. 5, No. 9, Spring and Summer 2018 724ـ799،‌ص7964ن،‌ببر‌‌تببستبى‌،‌شوبر‌پجنسبل‌

‌اگزایی‌‌وگزایی‌بثیت‌‌دیثذی‌در‌هجبحث‌اػتمبدی*ػل‌سگ‌سس

‌**داحوذ‌حبتو‌کي‌کج‌***سذجؼفز‌صبدل‌فذک

[11/01/73تبزیخ پریسش: 12/02/73]تبزیخ دزیبفت:

‌

‌چکذبثیت دیثدی اش آى جت لا س د ههدػو ػوهل ثه زش پیشهییبى ثصزگهبى

یو دز هجبحهث هب ووگسائهخدد، ثب ن شجبت دازد دز گب اثتدایو دازای هػو اد؛ اهب دز اقهغ ثهیي آى د اش گهب یو هرجوگسا افساطتحید، جبد، خلافت اسلاهو

آى د زا یکهو دا هت؛ تهاى ووهجبیو تضبدبی اسبسو جد دازد لا ث یچ ج شیسا فل ف جدی بثیت دز تضهبد ؛اد شت ب لاتبةلا دز زد ثبزبی ودیگس چبى

هکتت دیثد اش ایهي ػلهم ثب هرات فیو، لالاهو سلک ػسفبو است حبل آکزجع ث سلا، خلافت، . ت ییق پیش ز ثب دز ظس گسفتي اشتسالابتو هبدلاد وهدفبع

شفبػت، تسل، شیبزت قجهز حیهبت ثسشخهو، اش هجبحث تحید، جبد افتساقبتو چىت لیلو ث اگسایو وگسایو ایي د له فکهسی ه ایي د هکتت، ثب زیکسد تطیفو

سداخت است.پ

اگسایو، وگسایو، سلفی، بثیت، دیثدی. ب:‌کلذاص

[email protected]ددٳـجٶ: د٣تش: سؿتٸ ٯزدٹب ٣رٯه ددٳـ٨یٷ ددٿیٱ ٵ ٯزدٹب )ٳٶٿؼٴذٷ ٯؼئٶ٩( *

[email protected]ددٳـجٶ: د٣تش: سؿتٸ ٯزدٹب ٣رٯه ددٳـ٨یٷ ددٿیٱ ٵ ٯزدٹب **

[email protected] دػرٯه ٬ٶ٭ ٵ شٹٴ٦دػتیدٿیس پظٵٹـ٨یٷ ***

هذات‌اسلاه،‌سبل‌پجن،‌ضوبر‌نبه‌‌/‌پضص‌134

‌همذه ٬٫اٸ د بذ دص تإػڀغ ٯذسػٸ ددسد٬٫ٶ٭، ٧شٵٹه دص ٬ی: آٱ تلت تإثڀش د٤یس ؿیٷ ٵ٫ه

٣اٸ ٹاڀٲ دٯاش بیاث ؿاذ دتٺای٭ ٣شدٳاذ هٯتڀڀٸ سد تشٵٿج دٹ٬ٶ:، بشخه دص ٠یٿذ دبٲت ؿٶد؛ دٯی ٯرخ٬ڀ٪ دحذ ػاٺیسٳ ٶس: باٸ ٳیٿٴاذ٧ه دص ٯٶسد آٳیٱ ت٠ٶٿ : دس٧ش هٵٹیب

باذد٫ٶٹیب كشدحت در٭ ٣شد ٳٸ دص ٯلذ بٲ د: ٯٴتـش ٣شد ٵ دس آٱ بٸ دٿٶبٴذٿیٱ ضٵٷ؛ دٯای دس ٯ٠یبا٪ دٵ، (58: 1362)ػاٺیسٳ ٶس:، ٣ٴٴاذ ٣ذد٭ دص ٵٹیبڀیٱ پڀشٵ: ٳاه ٵ ٳٸ دص ٹڀچ

ذد٫ٶٹیب سد كالڀح ٵ تایب ٯازٹب با دشدد: ٯیٳٴذ ٧ٴ٨ٶٹه، د٤یس ٵ ٠یٿذ ٯلذ باٲ .(292تی ب: )٧ٴ٨ٶٹه، به: كی٫ح ٯشه ٣شدٳذ ٹی دٳؼیٱحٴب٬ه خٶدٳذٳذ ٵ پڀشٵدٱ ٵ: سد تاٶدٱ ٧ات ٵٹیبڀات ٵ دٿٶبٴذٿاٸ دس اڀٲ دؿاتشد١ دس بی تٶ ٸ بٸ دٿٲ ٯی٫اب ٯاه

ٹی: بؼڀیس: ددسٳذ؛ دٯی بی تٶ ٸ بٸ دٿٴ٤اٸ سد ا باٸ ٯبیحاث ٣شدٱ بٸ ػٴت، تیٵت ٪ٹی: ٤ش: دٿـایٱ ٳڀاض ٣تاش ٠ه آٳٺی تل٠ڀ صٿید: كٶست ٳ٨شتٸ دػت، بٸ تیٵتتبڀ

ٵ ٣ٴٴاذ هٯ ستیس ٯلتییٳٸ بؼڀیس ت٤ڀش ۀٴڀصٯ دس پشددختٸ ؿذٷ دػت؛ بشد: ٯثی٩ دٿٶبٴذٿٸ، ٣اٸ بشصخاه حڀایت ؿایت ٵ بٶس، صٿیست تٶػ٪، بلث ٹاٶٱ تش ه ضئ ٯبیحث دس سٵؿاٲ ٵ كاشٿح اٶس بٸ دػت، ٯؼ٬یٳیٱ شدٱبشؿ ٯـش١ بشد: ٵٹیبڀت تب٬ڀیته دبضدس

ٵ ت٤اشدت بڀـتش ػبب، ٹڀٲ بٸ ٵ ٣ٴٴذ هٯ بڀیٱ دٯٶس دٿٲ بٸ سد خٶٿؾ دت٠ید: پیٿبٴذ:ذٷ بٸ ض ٵ ددسد ٹیٹٴ٨ه ٵ ٹخٶدٳه شآٱ ٵ دٿ٨ش ٯؼ٬یٳیٱ تی٫ڀٮ بی دٿـیٱ بیٵسٹی: دٳاذ، ت٤ڀاش: ا شداه د ٣ٸ ٴ٨ٶٿه ٫ـ٤ش كلیبٸ، ػ یٷ ٯیٳٴذ ٯزٹب دٿٲ پڀشٵدٱ دص دٳذ٣ه .ٹؼتٴذ سٵ یٳٸڀٯ ٵ ٯتذ٩ ٯؼ٬یٳیٱ ٯزٹب، دٿٲ پڀشٵدٱ

« ٵد٧شدٿه ٵ ٹ٨شدٿه ٵٹیبڀت ٵ دٿٶبٴذٿاٸ »دس وی: ٣ٴٶٳه یٯٸ دػرٯه، بلث دص ٵٹیبڀت ٵ دٿٶبٴذٿٸ دػت، دص دٹڀت بؼاڀیس: ؿیخٸ٣ٸ بٸ ٯٴی: ٵ ٶٷ دؿتشد١ ٵ دتشد

: ؿبڀٸ ٹی ٧شٵٷٵٿظٷ ٵٹیبڀت ٵ بشخه دص ، بٸبشخٶسددس دػت؛ یشد٣ٸ ٯذڀیٱ پڀشٵدٱ ػ٬آٱ ٳڀش د٠٫یذٷ، ددؾ، ی٫بیٱ ٵ بٶ٣ٶحشد٭، دٯشٵصٷ ٳاٸ تٴٺای ٶدٯا دػارٯه سد، ب٤٬اٸ

دٳاذ ٵ ٹاش سٵص ؿایٹذ دٳتلایس، تاشٵس، تا٪ ٵ ٣ـاتیس ٺیٱ سد بٸ بلشدٱ ٵ ٳیدٯٴه ٣ـیٳذٷ٣یت ٵ دتشدیت دٿاٲ ٧ٴیٷ ٵ ٣ٶد٣یٱ ٯلٶ٭ ٹؼتڀٮ؛ بٴیبشدٿٲ ؿٴیخت ٯـتش ٹی: به دٳؼیٱ

دٵ ٳل٬ٸ ٤ش: دص ػ٬ڀٸ، بشد: ٶدٯ دػرٯه بٸ ٯٴٶس ٯ٠یب٬ٸ بی تٺذٿاذدت، خاشدت ٵ ؛ صٿاشد دكاٶلا سٵٿاٸ، ستایس، ٯاٴؾ ٵ سٵؽ ذٿا ٳی هٯلاص٭ ٵ هشٵس: ؿیٱ هٴٿآش بلشدٱ

ه ٵ ٯبیٳه ٤ش: دٵػت.ٴڀب ٺیٱ ۀذٿصدبشخٶسدٹی: شد: ٵ د تیه دٳؼیٱ

135/‌‌در‌هجبحث‌اػتمبد‌ثذ‌د‌تبث‌‌وگزا‌اگزا

ثذیپیذایص بثیت دیدٿٶبٴذٿٸ دس ٹٴذٵػتیٱ بٸ ترؽ ٯلذ یػٮ ٳیٳٶتٶ: ٵ سؿاڀذ دحاذ ٧ٴ٨اٶٹه باٸ

: ٯزٹب حٴه بٸ ٵ ٶد آٯذ ٵ دٿٲ دس حی٫ه دػت ٣ٸ ٵٹیبڀات ٹی آٯٶصٷٯٴٶس ٧ؼتشؽ تڀڀٸ تإػڀغ ٣شد. : دبٲٹی ذٷٿدبذد٫ٶٹیب دس شبؼتیٱ بٸ ٯٴٶس دحڀی: سد ٯلذ بٲ

ٿه ٵ ٯخی٫ت بی ٹاش ٳاٶ د تٺاید دس دح٤ای٭ ٧شد ٠٪ٯبیٳه ٤ش: ٵٹیبڀت، ٯبیسصٷ بی ٵ بٸ ٹڀٲ ػبب پڀاشٵ: دص ٹاش ٯازٹبه ڀاش دص (87: 1958 دبٶصٹشٷ،)س.١: دٿٲ بٶدٷ دػت

ٵ ٠ي خٶد سد پڀاشٵدٱ (87ا58 تی: بذد٫ٶٹیب، به )س.١: ٯلذ بٲخٶٿؾ سد بی٪ ذٷٿدت٤ش ٵ ؿاشٳذ. دس دٿاٲ ٯڀایٱ ش بشٯاه ددٳٴذ ٵ دٿ٨شدٱ سد خیس دص آٱ ٵ ٣ی ٵده دٿٲ دػر٭ ٯه

دس بشخه ٯٴیب، ٳ٤یت ٯـتش٣ه بڀٲ دٿٶبٴذٿٸ ٵ ٵٹیبڀت ٿیت ٣ٸ دص ٬اٸ آٳٺای تٶدٱ هٯدٯی پڀشٵدٱ ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ خاٶد سد پڀاشٵ ٯازٹب حٴاه 1ٯخی٫ت ؿذٿذ بی ؿڀٸ دػت؛

؛ ددٳٴاذ هٳا ٹی خاٶد سد ٵٹایبه دٳذ ٵ بذٿٲ ٺت دٿٶبٴذ: ددٳٴذ ٵ ػخت پیٿبٴذ بٸ آٱ ٯه٧ڀش: باشد: سػاڀذٱ باٸ دٹاذد خاٶد دص ٹی دص آیص ؿ٤٪ ٫بتٸ تشدٿذ: ٳڀؼت ٣ٸ ٵٹیبهد

ٹای آٳایٱ سد بای خاٶد دٳذ ٵ بی شح بشخه دٳذٿـاٸ ٹی: ٯخت٬ ٯؼ٬یٳیٱ بٺشٷ ؼتٸ ٧شٵٷٿه بیؿاذ ٣اٸ ٵٹیبڀات ٹی ٯجٶٸ؛ بٴیبشدٿٲ یٸ بؼی ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ ٳڀض دص دٳذ ٣شدٷٹؼٶ

ٶد دص آٳٺی بٺشٷ ؼتٸ دػت.بشد: تشٵٿج د٤یس دٳلشده خٹای بایه دػات ٣اٸ آٿای ٵدای ت٤اش ٿه، ی: دٿٲ پشػؾٹی دبٺی٭بی ٵ ٶد یٴڀٲ ؿ٢ ٵ

بڀٴاه : دص ٵٹیبڀت دػت؟ دٿٲ دٵ ٯزٹب ددسد: ٺیٱد ؿیخٸٵٹیبڀت، ۀذٿددٿٶبٴذٿٸ ٹؼیٱ بی سد باشد: دٳاذ؟ دٿاٲ ٳٶؿاتیس اض٭ آٱ دد دٳذ ٿی ددسد: ٹ٨شدٿه ٵ ٵد٧شدٿاه ٵ دٿذئٶ٫ٶط: ٿ٤ؼیٱ

ؿذٷ، دٿٲ بلاث سد ٵد٣ایٵ: ٵ بشسػاه ٣ٴاذ. ٹی: ٧تٸ سػڀذٱ بٸ پیػخه ٯٶ ٸ بشد: پشػؾ پڀؾ دص ٹش یڀض لاص٭ دػت بٸ كٶست د ی٫ه بٸ ٯشه دٿٲ دٵ ٧شٵٷ پشددختٸ ؿٶد.

‌بثیتػاٶد دس ػای٩ باذد٫ٶٹیب ٵ ٯلاذ باٲ ٵٹیبڀت دس په تیٹه ٣ٸ ٯڀیٱ ٯلذ باٲ

ٯٶ اب ؿاذ ٳیٯٸ تیٹٮ٣ٸ دٿٲ (87: 1415ٴی٭، )س.١: دبٲذ ٯٴ٠ذ ؿذ، بٸ ٵ ٶد آٯ1157: دك٬ه ح٤ٶٯت ٵٹیبه آ٩ ػٶد بٴی ؿٶد ٵ دس ٵد ٵ اٶد ٵ ب٠ای: ٹاش ٿا٢ دص ٹی ٸٿپی

؛ 158: 1993)س.١: د٫ثڀاڀٲ، ح٤ٶٯت آ٩ ػٶد ٵ آٿڀٲ ٵٹیبڀت ٵدبؼتٸ باٸ ٹاذٿ٨ش ؿاٶد : دػار٭ ٹای آٯٶصٷخی٫ت كشٿح بی . بشخه، دص دٿ٨ش آثیس دٿٲ تیٹٮ سد ٯ(41: 2009دبشدٹڀٮ،


؛ صٿشد دػر٭ دتشد بٸ ٵحذدٳڀت د٫ٺه ٵ سػی٫ت پڀیٯبش د٣ش٭ سد ٯٶ ب سػت٨یس: ددٳٴذ هٯ: بشد: ٵٹیبڀت ؿذ تی بای ٣ا٢ د بٺیٳٸٯشه ٣شدٷ ٵ حی٩ آٳ٤ٸ ت٤ڀش ٵ ٯبیسصٷ بی ؿش١

ب اشددصد ٵ آ٩ ػٶد، دٿ٨ش ٯؼ٬یٳیٱ سد ٯٴلش ٵ ٯـش١ بخٶدٳذ ٵ بٸ ت٪ ٵ ٣ـتیس آٳایٱ . آ٫ٶػاه دص (10 تای: ٯلذ، به ٬٫ٸ؛ بذد21: 1395)س.١: بذد٫ی٤٫ه، دٯٶد٩ آٳیٱ سد بٸ یست ببشد

ٯٲ دس آیص ٣یس ؿیٹذ ٠ش ٵ تٴ٨ذػاته ٯاشد٭ دسڀاٸ »بـش ٳجذ: ٳ٠٪ ٣شدٷ دػت ٣ٸ دبٲ٣شدٳاذ ٵ بٶد٭؛ دٯی بذٹی دس صٯیٱ ح٤ٶٯت آ٩ ػٶد ٯشد٭ بی صس ٵ ػڀٮ خٶد سد صٿٴت ٯه

. (112ا111تی: )آ٫ٶػه، به« ذٳذڀپٶؿ هٯؿذٳذ ٵ ٫بیع یخش دػبیٱ ٳجڀب ػٶدس ٯه بش

‌سز‌تطر‌بثتتٶدٱ شدص ٵ شٵدٹی: ٵٹیبڀت سد دس ػاٸ دٵسٷ بشسػاه ٣اشد ٣اٸ دس بٸ ٶس ٬٣ه ٯه :ؿٶد هٯدددٯٸ بٸ آٳٺی دؿیسٷ

باذد٫ٶٹیب ٵ ٯلاذ تیٹه ٯڀایٱ ٯلاذ باٲ 1357دس ػی٩ الف(‌در‌تأسیس7ه شبؼتیٱ بٸ ٵ اٶد آٯاذ. دس ٣تاش دص دٵ ٵٹیب ا :ػٶدػٶد ؿ٤٪ ٧شت ٵ دٵ٫ت بٲ

بذد٫ٶٹیب ٣ٸ دػتٶس بٸ ٺید ٬ڀاٸ ٯ٬لاذدٱ ٵ ٯٴ٤اشدٱ ػی٩ تٶدٹی: ت٤ڀش: ٯلذ بٲ: شدٵدٳه ٯڀیٱ ٯؼ٬یٳیٱ ؿذ ٹی :ضٿخٶٳشٵ ٹی ٴ٦تٶحڀذ سد كیدس ٣شد، ٯٶ ب ؿشٵ . پاغ دص آٳ٤اٸ (48: 1402بـاش، )س.١: دباٲ یم باٶد ٣ٸ ؿشٵ آٱ بی ح٬ٸ آ٩ ػٶد باٸ سٿا

ػٶد دص دٳڀی ست شصٳذ دٵ باذد٫ضٿض دٵ٩ ای: ٵ: سد ٧شات ٵ بای دختاش ٯلاذ دبٲباذد٫ٶٹیب ٳڀض ٯلذ باٲ 1206. دس ػی٩ (16: 2009)دبشدٹڀٮ، بذد٫ٶٹیب دصدٵد ٣شد بٲ

. (431: 1402بـاش، )دباٲ ، سٹبش: ٵٹیبڀیٱ سد باش ٺاذٷ ٧شات ٬٫ٸدس٧زؿت ٵ پؼشؽ بذدباذد٫ٶٹیب دس دٵسدٱ اذست خاٶد باش ػٶد ٵ ٯلذ باٲ شصٳذدٱ ٵ ٳٶدد٧یٱ ٯلذ بٲ

ٯٴی ٯخت٬ دػرٯه دص ٬ٸ سٿیم، یئ، ٯ٤ٸ، ٯذٿٴٸ، ٣شبر ٵ ٳج ٯؼ٬ي ؿذٳذ؛ تذسٿج سٵ بٸ دٶ٩ ست ٵ دٿاٲ ح٤ٶٯات دص دٵ اذست خاٶد یكا٬ٸ دٯی ذست آٳیٱ بٸ

.(35ا28: 1395ه، )س.١: بذد٫ی٧٤٫شت ػ٬ڀیٱ تڀاه ٯبایسصٷ بای بذد٫ٶٹیب بٲ ٵٹیبڀت، ٯلذ بٲ ٧زدس ٸٿپی ة(‌در‌افل7

ؿیت، تٶػ٪، صٿیست بٶس پڀیٯبشدٱ، دٯیٯیٱ ٵ كی٫لیٱ سد ػش٫ٶحٸ ٣یس: خاٶٿؾ اشدس تذسٿج بی دضٵدٱ ٯؼیئ٪ ددد ٵ سدٷ خٶد سد دص دٿ٨ش ٯؼ٬یٳیٱ ذد ٣شد. پڀشٵدٱ دٿٲ شٸ بٸ

ٹی: ٠ڀذته، ٠ٺه، ػڀیػه ٵ د تیه دس ت٠یب٪ تای٭ ٯازدٹب دػارٯه دس حٶصٷ دٿ٨ش


باٸ ٳای٭ ؾٿٹی سػی٫ٸٿ٤ه دص دس بذد٫ٶٹیب ٯلذ بٲ .(1389)س.١: سهٶدٳه، دٳذ ٧شتٸشدس ٯشتبٸ آٳیٱ 25بیس ٯؼ٬یٳیٱ ڀشٵٹیبه سد ٯـش١، ٵ بڀؾ دص 24بڀؾ دص « ٣ـ د٫ـبٺیت»

؛ (1418)س.١: ٯلذبٲ بذ د٫ٶٹایب، ی ٵ ؿڀیٱ خٶدٳذٷ دػتپشػت، ٯشتذ، ٯٴ سد ٣یش، بتد٫خایب( سد اش باٲ )ٯث٪ بش صٿاذ باٲ ٹی یست٨یٷٿصدص دٿٲ سٵ بٴڀیٳ٨زدس ٵٹیبڀت، بشخه

صٿاید: سد باٸ ذٷ٬ڀٸ ٯؼ٬یٳیٱ درٱ ٺید ٣شد ٵ ػٶد ٵٿشدٱ ٵ بی حیٿت ٯلذ بٲ .(239: 1419ؼ٬ه دلایٳه، )د٫ت٪ سػیٳذ. دٵ ؿٺشٹی ٵ سٵػتیٹی سد خشدب ٣شد ٹیٿه دس ٯڀایٱ ٵٹیبڀات ٯٶ اب ؿاذ ٣اٸ بٸ ٵ ٶد آٯذٱ یٴڀٲ دٳلشدیت ٵ تٴذسٵ:

ٹی: ٯخت٬اه باٸ ٵ اٶد آٿاذ ٵ خاٶد دـیس ٯخت٬ه دص دٿٲ ٯزٹب ذد ؿٶٳذ ٵ ٧شدٿؾ ٵٹیبڀت سٵ بٸ دٶ٩ بشٵد.

‌دیثذیدٹ٬اٶ: ٵ دحاذ ٸ٬٫ا د دس ت٤اشدت ؿایٷ ٵ٫اه تٶدٱ هٯٹی: پڀذدٿؾ دٿٶبٴذٿٸ سد صٯڀٴٸ

یسٵه ػشٹٴذ: دص ٠ڀٺیٱ ٯیتشٿذ: ٳ٠ـبٴذ: ؼتجٶ ٣شد ٣اٸ باذٹی ٯٶ اب ؿاذ دس : باٸ د ٯذسػاٸ دس ؿٺش١ ٣ٶی٢ دٿٶبٴذ دس دػتیٱ دٵتیسپشددؽ ٹٴذٵػاتیٱ 1282ػی٩

دػت ٯلذ یػٮ ٳیٳٶتٶ: ٵ سؿڀذ دحذ ٧ٴ٨ٶٹه تإػڀغ ؿاٶد ٣اٸ دس آٱ تاذدد: دص ٵٿظٷ ٠ٸ حٴه ٯـٶ٩ تللڀ٪ ؿاٶٳذ ٣اٸ دص ٹاڀٲ ٸرب بشد: شد٧ڀش: ٬ٶ٭ دٿٴه ب

. دس (1/13: 1370؛ ػااٺیسٳ ٶس:، 21: 1419)س.١: د٫ااشحٲ: اای ٯ٤تااب دٿٶبٴااذ ؿاا٤٪ ٧شاات : حٴاه باٶد؛ ٹای آٯٶصٷدٿٲ ٯ٤تب حیٿت ٵ ٧ؼتشؽ ٴیٳ٨زدسدٱڀبح٠ڀ٠ت ٹذ دك٬ه

ه ٵ ٹای: ڀشدٿٴا ٧شیٸ بشخه ٹذ دص تإػڀغ ٴبؾ دٿٶبٴذٿٸ سد ٬ٶ٧ڀش: دص ٧شدٿؾٯلذ دٳٶسؿیٷ ٣ـڀش: دص سٹباشدٱ .(23: 1419)د٫شحٲ، دٳذ ددٳؼتٸػ٬ٸ دٳ٬٨ڀغ ٵ شب

دس حی٫ه ٣اٸ ٺایٱ دػار٭ دص ٹاش ػاٶ ٯاٶسد »دٿٲ ٧شٵٷ، دس دٺیسدت خٶد ٧تٸ دػت: .(1/5تی: )د٫ٴذٵ:، به« ٹجٶ٭ شدس ددسد، تی٭ ٹٮ ٵ ٮ ٯی دی دص دبٶحٴڀٸ دػت

تی ٣ٴٶٱ ؿیس بؼڀیس: ٯذسػاٸ ٯازٹبه دس ٣ـاٶسٹیٿه ٧ڀش: دٿٶبٴذٿٸ دص صٯیٱ ؿ٤٪)ػاایٿت بیؿاا٨یٷ دٳذٿـااٸ، یااٶٱ ٹٴذٵػااتیٱ، پی٣ؼااتیٱ ٵ دیٳؼااتیٱ، تإػااڀغ ٣ااشدٷ دػاات

ددٳٴاذ ٣اٸ دس . پڀشٵدٱ دٿٲ شٸ، خٶد سد ٯؼ٬یٳیٱ دٹ٪ ػٴت ٵ یت ٯاه (17/11/1386ه پڀاشٵ دٳاذ ٵ دص ٳاش ٠ڀاذت ٯزٹب ٵ دس ػا٬ٶ١ ٵ ٯؼایئ٪ دخراه كاٶه هحٴ٠ٸ،

.(1/9: 1419)د٫شحٲ، دبٶٯٴلٶس ٯیتشٿذ: ٹؼتٴذ


ٹای: كاٶڀٸ سد باٶ٩ ، ػ٬ؼ٬ٸدٳذ ٯخی٫ 2ؿذت بی بشٿ٬ٶٿٸ دٿٲ ٧شٵٷ، دس حی٫ه ٣ٸ بٸدٹٴذ ٵ ددسٳذ ٵ دس ٯڀیٱ آٳٺی بٸ ٳ٠ـبٴذٿٸ، یـتڀٸ، یدسٿٸ ٵ ػٺشٵسدٿٸ دٹڀت بڀـتش: ٯه

٣ٴٴذ. شذدس ٿ٤ه دص آٳٺی ؿذٱ سد تٶكڀٸ ٯهدٳذ، بیاث ؿاذٷ دػات بی پڀشٵدٱ شٸ بشٿ٬ٶٿٸ ٣ٸ بڀـتش دٹ٪ ػ٬ٶ١ كٶڀیٳٸٯخی٫ت

دٳاذ ٣ٸ دٿٶبٴذٿٸ بٸ ٵٹیبڀت ٯتٺٮ ؿٶد. دٿٶبٴذٿیٱ دص دٿٲ دتٺی٭ بؼڀیس ٳیسدحت ٵ خـ٨ڀٲ .(67ا 61 :1366)دحذ ضٿض، ٣ٴٴذ ؿذت آٱ سد سد ٯه ٵ بٸ

‌تفکزات‌دثذبٴذ: بش دػایع بیٵسٹایٿه دػات ٲ ت٠ؼڀٮؿٶٳذ. دٿ دٿٶبٴذٿیٱ بٸ یٴذ دػتٸ ت٠ؼڀٮ ٯه ؿٶد: ٹی: دٿٶبٴذٿٸ دؿیسٷ ٯه ٣ٸ ددسٳذ. دس دددٯٸ بٸ بشخه دص شٸ

بڀـتش ٬ی: دٿٶبٴذٿٸ ٯت٠ذٳذ ٳٶه حڀیت دس بش باشد: دٳبڀای ٵ .‌دیبذی‌حیبتی77پڀیٯبش د٣ش٭ ٵ ٶد ددسد؛ دٯی ت٬٤ڀ خیكه ٳذدسٳذ. دٿٶبٴذٿیٱ باشد: دثبایت دٿاٲ ددای باٸ

٧ٶٿٴذ ٳیصخٶدٳذٱ لاصٯٸ حڀایت ٣ٴٴذ ٵ ٯه صخٶدٳذٱ حوشت ٯٶػه دس بش دػتٴید ٯهٳی. دس ٹڀٲ صٯڀٴٸ داشدد: ٯیٳٴاذ سؿاڀذ دحاذ (44: 1370)س.١: ػاٺیسٳ ٶس:، ؼیٳه دػت

كشدحتی بٸ یٴڀٲ حڀایته باشد: پڀایٯبش سػی٫ټ د٫لجٵ د٫ـڀٸ ٸٿٹذد٧ٴ٨ٶٹه دس دٵ ٣تیب ؛ دص دٿٲ سٵ بٸ آٱ دػتٸ دص ٬ی: دٿٶبٴذٿاٸ ٣اٸ (45تی: به )س.١: ٯذٳه،د٣ش٭ یئ٪ ؿذٷ دػت ؿٶد. ٧تٸ ٯه« دٿٶبٴذٿٸ حڀیته»یٴڀٲ دت٠ید: ددسٳذ،

دس ٯ٠یب٪ دٿٶبٴذٿٸ حڀیته ٣ٸ بڀـاتش دٿٶبٴذٿاٸ ػاٴته سد ؿایٯ٪ .‌دیبذی‌هوبتی37آٯٶخت٨ایٱ ٯذسػاٸ ددسد٬٫اٶ٭ دٿٶبٴاذ ٵ دس دٿی٫ات ؿٶد، دس ٯڀیٱ ٳؼا٪ دٵ٭ ددٳاؾ ٯهیب پی٣ؼتیٱ، حؼڀٲ ٬ه ٯڀیٳٶد٫ه ٣ٸ دص ؿی٧شددٱ ٧ٴ٨ٶٹه بٶد، بی دت٠ید باٸ ٯاش٥ پٴج

ؿذت ٯشد٭ سد دص تٶػ٪ ٵ دػتیثٸ باٸ ڀشخاذد ٵده پڀیٯبش ٵ دستبیى دٵ بی دٳڀی، بٸٹی: . حؼڀٲ ٬ه بٸ ٯذت یٺ٪ ػی٩ دٳذٿـٸ(8/1217: 1420)س.١: حؼٴه ی٫به، ٯٴ ٣شد

ٹای: شدٵدٳه تشبڀات ٣اشد ٣اٸ باذٹی بشخاه دص ٧اٶسٷ خٶد سد تشٵٿج ددد ٵ ؿی٧شددٱٯخت٬ ٳڀض بٸ ترؽ ؿی٧شددٱ ٵ: بٸ ٵ ٶد آٯذٳاذ ٣اٸ دص ٬اٸ آٳایٱ ٯلاذ ایٹش

: بٶد ٣ٸ ٯذته سد بٸ حجیص ست ٵ پغ دص بیص٧ـت دص آٳجای دس ػای٩ شڀپ پٴجآك بٲ)س.١: دػاایڀ٪ ٿٶػاا، سد تیػااڀغ ٣ااشد « ټد٫ؼااٴټ د٫تٶحڀااذ ٵ دؿاای یااټ » 1357 .(724ا723 :1418


ٻ ٵ ذڀا ٬٠ایء دٿٶبٴاذ ٯلذ ڀب ٳڀض ٣ٸ خٶد دص سٵػی: ددسد٬٫ٶ٭ بٶد دس ٣تایب ٣ٸ دٿٶبٴذٿیٱ دٿٲ ٯذسػٸ ٯت٠ذٳذ ٣ٸ پڀیٯبش دس بشص صٳذٷ دػت؛ دٯای ٣ٴذ هٯدؿیسٷ ٯٴٺجی

.(167: 1430)ڀب: صٳذ٧ه دٵ ٯیٳٴذ صٳذ٧ه دٳڀیٿه ٳڀؼت

یی بثیت دیثذیوگزاٵ دٿٶبٴذٿٸ بٸ ٴٶدٱ دٵ ٯ٤تب ٤ش: دٹ٪ ػٴت ٣ٸ خاٶد سد پڀاشٵدٱ ػا٬ ٵٹیبڀت

ٵ ت٤اشدت ٹای ـاٸ ٿدٳذ، ددسد: بشخاه ٣ٴٴذ هٯددٳٴذ ٵ شٸ ٳی ڀٸ ٯشه كی٫ح پڀیٯبش ٯه :ؿٶد هٯدٳذ ٣ٸ دس دددٯٸ بٸ یٴذ ٯٶسد دص آٳٺی دؿیسٷ ٯـتش١

‌.‌اصل‌خلافت‌‌4ٹی: ػ٬ه ٸ، ٵٹیبڀت ٵ دٿ٨ش ٧شٵٷتشٿٲ دك٪ دس دٳذٿـٸ ػڀیػه دٿٶبٴذٿ ٯٺٮ تٶدٱ هٯ

سد بٸ دحڀی: دك٪ خرت دس ٳی٭ ػڀیػه دػر٭ ددٳؼات. آٳایٱ كالیبٸ سد باذ دص دٳبڀای، خلاٶف دس ٯڀایٱ دٿٶبٴاذٿیٱ، كالیبٸ دص ددٳٴاذ ٵ باٸ ٹی ٯاه ٳڀش دس ٯلیػٲ ٵ ٳڀ٤ه به

دٳاذ ٵ ٳڀاض یٿ٨یٷ خیف ٵ ٯؼیٵ: بشخٶسددسٳذ ٵ ٹ٨ه بذٵٱ دػاتثٴی ٯٶ اب ٹاذدٿت آٿاذ. دٿٶبٴاذٿیٱ ٲ ذ٭ ٯشت بٸ ح دص سدٷ ٯلبت ٵ دحتشد٭ بٸ آٳیٱ باٸ دػات ٯاه دٵ٫ڀ

ٯت٠ذٳذ ٣ؼه ٣ٸ بٸ د ی كلیبٸ ٣یش بیؿذ، ٯیٳٴذ ٣ؼه دػت ٣ٸ ٳبٶت پڀایٯبش د٣اش٭ سد .(170ا168)س.١: ٹیٱ،: دٳ٤یس ٣شدٷ دػت

دباٶد٤٫ر٭ » یسٷ، ٧تٴه دػت تئٶس: دٯیست دػرٯه سد دٵ٫ڀٲ بیس دس تیسٿا ٯیكش ؿبٸ٧اشد: پڀاشٵ دٿٶبٴاذ آٱ سد دس ٹی: ٵٹایبه پڀـٴٺید ٵ ٧شٵٷ« ڀت د٬٫یء ٹٴذ»ٵ « آصدد

دٳذ، ٯشد٭ دیٳؼتیٱ د شد ٣شدٳذ. دس دٿٲ تئٶس:، آٱ ٧ٶٳٸ ٣ٸ بشخه ػ٬ڀیٱ ٵ ٵٹیبڀیٱ یئ٪ٵ دحضدب یٿ٨یٹه ٳذدسٳذ، ب٤٬ٸ تذدد: دص ػشدٱ بیٿ٪ ٵ ٳخب٨ایٱ دٿٴاه تلات ٴاٶدٱ

٧ایٷ تای٭ ٣ٴٴاذ ٵ آٱ آٿٴذ ٵ شد: سد بشد: دٯڀش: ٳیٯضد ٯه ٧شد ٹٮ ٯه« ٵ ٠ذ دٹ٪ ح٪»دختڀیسدت ٣ـٶس بٸ ؿخق خ٬ڀٸ ٿی دٯڀشد٫اٯٴڀٲ ٯٴت٠٪ خٶدٹذ ؿذ. ٳٶٳاٸ آٱ سد ی٫بایٱ دس دیٳؼتیٱ د شد ٣شدٳذ ٵ ٧تٴذ دٳتخیبیت بش٧ضدس ٳخٶدٹذ ؿذ؛ یٶٱ ت٬٠ڀذ: ڀشدػرٯه

.(36: 1391)یسه، دػت دٹ٬ٶ: ٳڀض ٣ٸ ٯ٤تاب دٿٶبٴذٿاٸ ٯتاإثش دص د٤ایس دٵػات، ٬٫ٸد ػٶ: دٿ٨ش، ؿیٷ ٵ٫هدص

ؿاذٱ یٯاٸ ددٳؼاتٸ ٵ ٯیٳٴاذ بڀـاتش دحڀی: خرت دػرٯه سد س٣ٲ دػیػه دس دػرٯه


ددٳـٴذدٱ دٹ٪ ػٴت دٿجید خرت دػرٯه سد دس یٺیس ٯٶسد خركٸ ٣شدٷ دػت: بڀات .(138ا137 /2 :1310)دٹ٬ٶ:، ی ٶٯه دٹ٪ ح٪ ٵ ٠ذ، ؿٶسدء، ٳلب، ٬بٸ ٵ دؿتڀ

تٶدٱ یٴڀٲ بشددؿت ٣شد ٣ٸ ٹٮ ٵٹیبڀت ٵ ٹٮ دٿٶبٴذٿٸ باٸ دٳبای٩ دص آٳاٸ ٧زؿت ٯهٹؼاتٴذ ٬٫اٸ د دحڀی: خرت دػرٯه بی ٯڀیس بشدبش: ح٤ٶٯت كلیبٸ بی ح٤ٶٯات سػاٶ٩

ٹااش ٧ٶٳااٸ ٯخی٫اات باای كاالیبٸ سد ٯخی٫اات باای پڀاایٯبش د٣ااش٭ ٵ ٯٶ ااب خااشٵ دص ٵ ددٳٴذ. ٯه ٯؼ٬یٳه

‌.‌توبیل‌ث‌ال‌حذیث5ؿٶد ٣ٸ تبڀش دٹ٪ حذٿث ٵ ػ٬ڀت بٸ ٿا٢ ٯٴای باٸ ٣ایس دس ٯٶدسد شدٵدٳه دٿذٷ ٯه

ٹی: دٿٴه ٠ي باٸ ػاٴت دٳذ ٣ٸ بشد: ٺٮ ٵ تؼڀش آٯٶصٷ سٵٳذ ٵ ٯشدد دص آٱ دٵ ٣ؼیٳه ٯه پڀیٯبش د٣ش٭، كلیبٸ، تیبیٱ ٵ تیبیٱ تیبیٱ، ا٪ ٯاه یٿا٪ ؿایٷ ٣ٴٴاذ. دس دٿاٲ ٯڀایٱ، ت

یسٷ ٹٴذ دص ػ٬ڀت دص ٿ٢ ػٶ، ٵ تإثڀش د٤یس دٵ بش ؿبٸ ٧شدٿه ٵ دٹ٬ٶ: بٸ حذٿث ٬٫ٸد ٵ٫هػٶ: دٿ٨ش، ٯٶ ب ؿذ ٣ٸ ٳٸ تٴٺی دٹ٪ حذٿث، ب٤٬اٸ دٿٶبٴاذٿیٱ ٵ حتاه بشٿ٬ٶٿایٱ ٳڀاض خٶد سد ٯٴتؼب بٸ دٵ بذدٳٴذ ٵ دشدد: ٯیٳٴذ دبٶد٫لؼٲ ٳذٵ:، بٸ دٿٲ دٳتؼیب دتخیس ٣ٴٴاذ

)ٳاذٵ:: ٹی: خیف د٫ٺاه بذدٳٴاذ ٨شؽ بٸ حذٿث بٸ ترؽ ٵ: سد دص ٴیٿتٵ ٧ؼتشؽ ٳ٤ٶٱ ٬یء دٿٶبٴذ ٯلذثڀٲ لا ٿٴاه »ٳٶٿؼذ: . دس ٹڀٲ صٯڀٴٸ ٯلذ ڀب ٯه(96: 1423

؛ بٸ دٿٲ ٯٴی ٣ٸ تٶ ٸ ٬ی: دٿٶبٴاذ باٸ حاذٿث باٸ ٯٴای: «دبذد دٳٺٮ لا ٿ٬ٶٱ بی٠٫ٸ...؛ بٴیبشدٿٲ ٵٹیبڀت ٵ دٿٶبٴذٿٸ ٣ٸ خٶد سد پیٿبٴاذ (159: 1430)ڀب: دٵس: دص ت٠ٸ ٳڀؼت...

دٳذ. ، دس دٿٲ صٯڀٴٸ بی ٹٮ ٯـتش١ددٳٴذ هٯبٸ ٪ بٸ ػٴت

‌.‌اصل‌جبد6٧اش: آٳایٱ ددسد، دص ٬ٸ دكٶ٩ ٯـتش١ دٿٶبٴذٿٸ ٵ ٵٹیبڀت ٣ٸ سٿـٸ دس ت٤ش ػ٬ه

ڀاض : دػارٯه ٳ ٣ـٶسٹیؿٶد ٵ دس دٿ٨ش دك٪ ٺید دػت ٣ٸ بٸ دٳڀی: شب ٯلذٵد ٳهپی٣ؼاتیٱ ٣اٸ دس ؿا٤٪ « یات دػارٯه »تٶدٱ ٯـیٹذٷ ٣شد؛ باشد: ٯثای٩ دثش آٱ سد ٯه

یسٷ ٹٴذ بیث تلشٿ٢ ٯؼ٬یٳیٱ ؿذ، تای دس ؿبٸ« دبٶدلا٬ه ٯٶدٵد:»دؽ بٸ ترؽ دٵ٫ڀٸشدس ددؿت ٵ ٯ٤تب دٿٶبٴذ: دس ؿاشدٿي صٯایٳه ٲڀد٫ؼ٬ دخٶدٱحذ صٿید: تلت تإثڀش

ه بٸ ٵ ٶد آٯذ. دس ٵد دٿٲ دٵ ٳل٬ٸ ٤ش: دس ی٫ٮ ٯـیبٺه تلت ـیس دػتیس خیس


تؼٴٲ دس پیػا بٸ ؿ٤ؼت ٯؼ٬یٳیٱ دص ذست ٳیٯه بشتش شب ؿا٤٪ ٧شتٴاذ ٵ ٳ٨ایٷ :1310 ،٬٫اٸ د ؿایٷ ٵ٫اه دٹ٬ٶ:، ؛363 تی: به ،ڀشد٫لؼٲ)ؿدٵ بٸ بیصػیص: ذست ٯؼ٬یٳیٱ بٶد ٹش .(138ا137 /2

ٹی: دػرٯه، دٯاش: ٯـاتش١ ٯڀایٱ ص دسصؽ٧شیٸ دك٪ دت٠ید بٸ ٺید ٵ ٫ضٵ٭ دی دتی٭ ٯؼ٬یٳیٱ دػت، ػشدٿت آٱ بٸ ٺید دس ٯ٠یب٪ ٯؼ٬یٳیٱ سد ٣ٸ بٸ ٶس د ی٫ه سٿـٸ

دص ٳ٠ایى ٯـاتش١ دٿاٲ دٵ ٯ٤تاب تاٶدٱ هٯا دس ت٤ش ت٤ڀش: دٿٶبٴذٿٸ ٵ ٵٹیبڀت ددسد، ددٳؼت؛ ٧شیٸ ٯڀیٱ آٳیٱ دس ٳٶ دی٩ ٺاید ٯ٤اٲ دػات تایٵت ٹایٿه ٹاٮ ٵ اٶد

بیؿذ. ددؿتٸ

‌.‌تطىیل‌حىهت‌اسلاهی7ٹای: ٳجیت ٯؼ٬یٳیٱ ٵ دحڀای: آٯاٶصٷ »ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ ٵ ٵٹیبڀت، ٹش دٵ بی دٳذٿـٸ

ٵ دس ٣تشٿٲ یك٬ٸ صٯیٳه دص ٹذٿ٨ش بٸ ٵ ٶد آٯذٳذ؛ صٿشد ٬ی: دٹا٪ ػاٴت « دػرٯهدختٴاذ ٵ یسٷ ٹٴذ بی دحڀی: ٯجذد دتذدس دػرٯه، بٸ ٯبیسصدت شٹٴ٨ه ٵ ػڀیػاه پشد ؿبٸ

ددسد٬٫ٶ٭ دٿٶبٴذ سد تـ٤ڀ٪ دددٳذ ٣ٸ دص دسٵٱ آٱ ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ خایس ؿاذ. دص اش باذد٫ٶٹیب ٯٶ اب تـا٤ڀ٪ ٹای: ٯلاذ باٲ ضٿشٷ شبؼتیٱ، ی٫ڀت دٿ٨ش ٳڀض دس ؿبٸ٧ت دس دٿٲ سدٷ، دٿٶبٴذٿیٱ بٸ ٳتڀجٸ د٫خٶدٷ خاٶد تٶدٱ هٯػٶد: ؿذ. ا ح٤ٶٯت ٵٹیبه

ٶدٳؼتٴذ ٯؼ٬یٳیٱ سد دص ٧شتیسؿذٱ دس دد٭ شٹٴا٦ اشب ٣اٸ سػڀذٳذ؛ صٿشد تی حذٵد: ت .(384: 1381)س.١: یس: ددد، ٬ٶ٧ڀش: ٣ٴٴذ ح٤ٶٯت دٳ٬٨ڀغ دس ٹٴذ تشٵٿج ٯه

ٹای: ٯخت٬ا دٯی دس ٶ٩ تیسٿا ٵ ػڀش تلٶلات ٯخت٬ دس ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ، ٧شدٿؾٿٶبٴذٿاٸ ڀشػا٬ه آٳٺی دٿٶبٴذٿٸ ػ٬ه ٵ د ٲٿتش ٯٺٮدص دسٵٱ آٱ بٸ ٵ ٶد آٯذٷ دػت ٣ٸ

تاٶدٱ بڀـاتشٿٲ ٹ٨شدٿاه سد دس دٿٶبٴذٿاٸ ٵ ٵٹیبڀات، دس ٹاڀٲ بخاؾ ٹؼتٴذ ٣ٸ ٯاه ؿذٱ بلث، ٯبیٳه ٤ش: ٵٹیبڀات ٵ دٿٶبٴذٿاٸ دٿٶبٴذٿٸ ػ٬ه ؼتجٶ ٣شد. بشد: سٵؿٲ

تٶدٱ دس یٴذ ٯلٶس دسصٿیبه ٣شد. ػ٬ه سد ٯه

اگزایی دیثذی بثیتدٿٶبٴذٿٸ ٵ ٵٹیبڀت ٣اٸ باٸ آٳٺای دؿایسٷ ؿاذ، دس ٹی: دس ٣ٴیس ٯـتش٣یت ٵ ٹ٨شدٿه

ٹیٿه ٵ ٶد ددسد ٣ٸ دس دددٯٸ باٸ بشخه ٯٶدسد ٳڀض ٯڀیٱ دٿٲ دٵ ٯ٤تب دتشدیت ٵ ٵد٧شدٿه


ؿٶد؛ دٯی با٪ دص دٿٴ٤اٸ باٸ ٯلایدٿ٠ه دص ٵد٧شدٿاه دٿٶبٴذٿاٸ ٵ ٵٹیبڀات آٳٺی پشددختٸ ٯه. دس ؿاٶد هٯا ش: دؿایسٷ پشددختٸ ؿٶد، بٸ بشخه دص دٺیسدت بضس٧یٱ شڀٲ دسبایسٷ دٿ٨ا

ٵد٧شدٿه دٿٲ دٵ، ٹڀٲ بغ ٣ٸ ٬ی ٵ بش ؼت٨یٱ ٵٹیبڀت ٵ دٿٶبٴذٿٸ حرت تٴذ: باٸ . دس دددٯٸ بٸ دٺیسدت دٿٲ دٵ شٸ دسبیسٷ ٿ٤ذٿ٨ش خٶدٹڀٮ پشددخت.دٳذ ٿ٤ذٿ٨ش ٣شدٷ

‌ی‌بثیت‌ثز‌دیثذیب‌جوٯڀیٱ ٠یٿاذ دٿٶبٴذٿاٸ دس : »ذٿ٧ٶ هٯػ٬ه دس ٳ٠ذ ٠یٿذ ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ ٲٿد٫ذ ؿغ

: ٯذٿٴٸ خشٯیٹیؿشٿ ٵ ر ٵ ۀتبش٣یت بؼڀیس: ٵ ٶد ددسد، ٹاٶٱ تبش١ بٸ حجشٹای: آٱ، حتاه ٯٴٶسٷ ٵ ٫بیع ۀٹی: آٱ ٵ خی١ حجشٷ، ب٤٬ٸ تبش١ بٸ یؽ ٯذٿٴ ٵ ٹؼتٸ

تبش١ بٸ سٵٲ ػٶختٸ ٵ خٶسدٱ آٱ بشد: تباش١، ٵ تباش١ باٸ باش پڀایٯبش ٵ ٳـؼاتٴ٨یٷ ٧زؿاتٸ دػات ٵ دػت حوشت آٱ سد ٯغ ٣شدٷ ٵ ٿی ذ٭ دٵ دص آٳجیحوشت ٵ ٳڀض آٳاٸ

. دٵ ٹاٴڀٲ (333/ 1: 1419)د٫ؼ٬ه دلایٳه، « ذٿآ هٯٳڀض ٯٴبش حوشت، ٣ٸ بذت بٸ حؼیب دٳاذ...ٵ ٹیٳای دٿٲ خشدٸ ػیختٸ ٵ بیتٸ ۀٹی: جڀبه دسبیس ٬ی: دٿٶبٴذ لٸ: »ذٿ٧ٶ هٯ

/ 1)ٹایٱ: « ٵ كٶه آٳٺی، دص ؿیس بڀشٵٱ دػتٹی: ٬ی: دٿٶبٴذ ٵ د٤یس بٶس: بذت .(336ٵ 335

٬ای: دٿٶبٴاذ : »...ذٿ٧ٶ هٯ٣ٴذ ٵ ٵ: ٬ی: دٿٶبٴذ سد ٯتٺٮ بٸ تلشٿ ٵ ت٬٠ڀذ ٯه٧ٶٳٸ ٣ٸ دس صٹذ ٵ خذدؿٴیػاه صبیٳضدٳاذ. دس ٬ٶ٭ ٳ٬٠ه ٵ ٬٠ه پڀـٶد ٵ پڀـتیصٳذ، ٹیٱ

سد ب ٯزٹب حٴه ٵ ٣رٯاه ٹیٿـیٱ ٯـخق دػت، دحیدٿث ٣ٸ دس ٣تیب ... ٵ٫ه یٴیٱدٳذ... د٤یس آٳیٱ دس ٳٺیٿت تلب بٸ ٯزٹب حٴه ٵ ت٬٠ڀذ: ٯیتشٿذ: خٶد تلشٿ ٣شدٷ

٣ٶس٣ٶسدٳٸ دػت؛ بٸ حذ: ٣ٸ بؼڀیس: دص دحیدٿث سد بی تاإٵٿرت بیا٪، ٯایب ٯازٹب ٧ٶٳٸ ٣ٸ آٳیٱ بی دٹ٪ ػٴت ا ٣ٸ ٯشهیٱ، آٳایٱ سد ٵٹایبه دٳذ؛ ٹیٱ حٴه خٶد ٯٴی ٣شدٷ

دٹٴاذ ٵ باذتشٿٲ تشٿٲ تبڀشٹی آٳایٱ سد دؿاٴی٭ ٯاه ٣ٴٴذ ٵ بی صؿت دٳذ ا دؿٴه ٯه ٳیٯڀذٷدٳذ. ٣تیب ؿاڀا ٹی: بٶس: یؼبیٳٴذ، ٵ بؼڀیس: دص آٳیٱ ددسد: بذت ٹی سد بٸ آٳیٱ ٯه ٠٫ب

ٹای: دٿٶبٴذٿاٸ باٸ تاشٿٲ ٣تایب خ٬ڀ٪ دحذ، ؿیٹذ دٿٲ ٯی٫ب دػت؛ ٣تیبه ٣اٸ دص ٯٺاٮ .(287ٵ 286/ 1)ٹیٱ: « ت٬ڀ٠یته دص بضس٧یٱ ٬ی: دٿٶبٴذ دػتٵ ددسد: ذٿآ هٯحؼیب

ٯلذ دٳٶسؿیٷ ٣ٸ دس ٯذسػٸ دٿٶبٴذ بٸ دٯی٭ لاش ٯ٠٬اب بیسٷؿغ ٵٹیبه ػ٬ه دسدٵ بای ر٫ات اذس ٵ : »...ذٿا ٧ٶ هٯا دػت ٵ ٳضد بضس٧یٱ آٱ ٯ٤تب دحتشد٭ صٿاید: ددسد،


اه دػات. دص ٬اٸ باذد٫ٶٹیب تڀ دؽ دس ٬ٶ٭، دؿٲ ػشػخت ٯلاذ باٲ سٹبش: رٹٲٯی٫به ٣ٸ دس دٿٲ بیسٷ، دص سٵ: دؿٴه ٧تٸ دٿٲ دػت ٣ٸ ٯلذ ٳجذ: ٯشد: ٣ٴاذ

. دٵ دس دددٯاٸ (339/ 1)ٹیٱ: « دددٷ دػت دسٳ٦ ح٤ٮ بٸ ٣ش دشدد ٯه بٶد ٣ٸ به ددٳؾ ٵ ٣ٮبؼڀیس: دص بضس٧یٱ دٿٶبٴذٿٸ سد ٯـیٹذٷ ٣شد٭ ٣ٸ دؿٴه ؿذٿذ: بای ٯلاذ »... ٧ٶٿذ: ٯهػ٬ڀٸ ٣اٸ دٿاٲ ٯشهایٱ، آٳایٱ سد ٵٹایبه ذٷڀ٠بذد٫ٶٹیب بٸ ٶس خیف ٵ پڀشٵدٱ بٲدٳذ ٣اٸ دٵ سئاڀغ بذد٫ٶٹیب ٳؼبت دددٷ ددٳٴذ، بٸ ٶس ی٭ ددسٳذ؛ بٴیبشدٿٲ بٸ ٯلذ بٲ ٯه

ٯـبٺٸ ٵ دص خٶدس ، ٵ ٣ٴذرٹٲ، ددسد: ٬ٮ دٳذ١، كیحب خڀیلات بی٪ ٵ ٠یٿاذ یػاذ ٵ ػت٨ش، ی٫ٮ، یػ ٵ خٶٳشٿض باٶدٷ دػات، ٵ اٶ٭ ددب بٸ ػ٬ ۀبٶدٷ ٵ دٹ٪ دػیئ

دٳاذ ٵ خاٶٱ ٵ آباشٵ ٵ دٯاٶد٩ دددٷباٶدٱ ٳؼابت ٯتؼ٤یٱ بٸ ٠ڀذٷ ػ٬ڀٸ سد بٸ خایس ه .(369/ 3)ٹیٱ: « دٳذ... دٳذ ٵ ٹیٱ دشدد خبڀث ٵ بذردت ٯؼ٬یٳیٱ سد ٯبیح ٣شدٷ

‌ظز‌ػلوبی‌دیثذ‌درثبر‌بثیت٬ڀٸ دٿٶبٴذٿٸ دص خٶد ٳـیٱ دددٳذ، بشخه دص ٬ای: ٹیٿه ٣ٸ ٵٹیبڀت دس ٯ٠یب٪ ٹجٸ

دٿٶبٴذ: ٳڀض بٸ دٺیس ٳش پشددختٴذ ٵ ٵٹیبڀت سد ٳ٠ذ ٣شدٳذ ٣ٸ دس دددٯٸ باٸ بشخاه دٿاٲ ٳشٹی دؿیسٷ خٶدٹذ ؿذ.

ٯلاذ »٧ٶٿاذ: ٯاه د٫ـٺیب د٫ثیبحؼڀٲ دحذ ٯذٳه، دص ٬ی: دٿٶبٴذ، دس ٣تیب ٺٶس ٣شد. دٵ ددسد: ٠یٿذ بی٪ ٵ یػذ باٶد ٵ دص ٳجذ 13بذد٫ٶٹیب ٳجذ: دس شٱ بٲ

٣ـت ٵ دٯٶد٩ آٳیٱ سد حر٩ ٵ بؼڀیس: دص دٹ٪ ػٴت ٵ یت ٯخی٫ ٠یٿذ خٶد سد ٯهٵٿاظٷ ٯاشد٭ حاشٯڀٲ سد ؿشد. ٯشد٭ حجیص، بٸ ٣شد ٵ ٣ـتٲ ٯشد٭ سد ثٶدب ٯه ٯلیدسٷ ٯه

تاذدد صٿاید: دص ٣شد. ٣شد ٵ آٳیٱ سد بی ٬٣یت صؿت خیب ٵ تیب ٯه آصدس ٵ درٿت ٯهٯشد٭، دص دٿٲ ٯٴ٠ٸ ٧شٿختٴذ ٵ حذٵد كذ ٳش دص ٯؼ٬یٳیٱ باٸ دػات دٵ ٵ شاذدسدٳؾ

؛ 42: تای هب)ٯذٳه، « ٣ـتٸ ؿذٳذ. حیك٪ دٿٴ٤ٸ دٵ ٯشد: ی٫ٮ، ٧ٴیٹ٤یس ٵ یػ ٵ ػی١ بٶدباذد٫ٶٹیب ٠ڀاذٷ ددؿات ٣اٸ ٯلاذ باٲ »٧ٶٿذ: . ٵ: دس دددٯٸ ٯه(253: 1419د٫اشحٲ،

دٳاذ ٵ ٣ـاتٲ آٳایٱ ٵ ی٫ٮ ٵ ڀ ٯؼ٬یٳیٱ بارد اشب، ٣ایش ٵ ٯـاش١ د٣ثشٿت دٹ٪ .(43: تی هب)ٯذٳه، « ٯلیدسٷ دٯٶد٫ـیٱ یٿض دػت

آٿی ؿی ٹٴٶص ٹٮ دٿذ٧یٷ ب٬ه خٶد سد دسبیسٷ ٵٹیبڀات »بذٹی ٵته دص ٯذٳه پشػڀذٳذ ػا ددد: ، دٵ پی«ددٳڀذ ٿی دص ٬ی: دٹ٪ ػٴت؟ سد خیس ه ٯه بذد٫ٶٹیب بٲ ٯلذددسٿذ ٵ


بڀایٱ ؿاذٷ ٵ دٿاٲ ٯٶهاٶ، د٫ـٺیب د٫ثیبدلاٱ ٹٮ ٹیٱ دٿذ٧یٷ سد ددس٭ ٣ٸ دس ٣تیب »د٭، ب٤٬اٸ رٯاٸ ػخٲ بضس٧یٱ ب٬ه دػت؛ ٯٲ دٵ٫ڀٲ ٳش ٳڀؼتٮ ٣ٸ دٿٲ ٯی٫اب سد ٳٶؿاتٸ

، دس حیؿاڀٸ، دٿاٲ ٯ٬اب سد بڀایٱ ٣اشدٷ سد د٫ختایس دص ٬ذ ػٶ٭ 339ؿیٯه دس كلٸ .(255: 1419)د٫شحٲ، « دػت

باذ دٯای ٯلاذ باٲ »٧ٶٿاذ: باذد٫ٶٹیب ٯاه ػڀذ دٳٶسؿیٷ دٿٶبٴذ: دسبیسٷ ٯلذ بٲد٫ٶٹیب ٳجذ:، دٵ ٯاشد: دب٬اٸ ٵ ددسد: ٬اٮ دٳاذ١ باٶدٷ دػات. دٵ ٣ؼاه باٶد ٣اٸ دس

ددد ٵ ػضدٵدس ٳڀؼت ٣ٸ ٣ؼاه دس دٿاٲ ٵدد: ٣اش دددٱ بٸ ٣ش، ػشت بٸ خش ٯه ح٤ٮ« بااٸ ٵ ااٶٷ ٣ااش ٵ دػاابیب آٱ بیؿااذ ٵدسد ؿااٶد، ٯ٨ااش آٳ٤ااٸ بڀااذدس، ٯاات٠ٲ ٵ اایس

.(106: 1414 )تٶٿجش:،٣ٸ دس صٯیٱ ٯی، دص پڀاشٵدٱ ٯلاذ یٴیٱ: »ذٿ٧ٶ هٯ سد د٫ختیسیبذٿٲ ؿیٯه ؿیسح دبٲ

بذد٫ٶٹیب یٴڀٲ ٬ه ػش صدٷ ٣ٸ آٳیٱ دص ٳجذ بڀاشٵٱ آٯاذٷ ٵ باش حاشٯڀٲ ؿاشٿڀٲ بٲٶد سد ٯؼا٬یٱ ٯت٬ب ؿذٳذ، خاٶد سد ددسد: ٯازٹب حٴبا٪ ٬اذدد ٳاٶدٷ ٵ ٠اي خا

پٴذدؿتٴذ ٵ بی ٹڀٲ تلاٶس، ٣ـاتٲ دٹا٪ ددٳؼتٴذ ٵ ٯخی٫یٱ ٠یٿذ خٶد سد ٯـش١ ٯه ٯهػٴت ٵ ت٪ ٬یٿـیٱ سد ٯبیح ددٳؼتٴذ تی دٿٴ٤ٸ خذد ؿٶ٣ت آٳٺی سد دس ٹٮ ؿ٤ؼت ٵ بای

باذد٫ٶٹیب ٵ پڀاشٵدٱ ٵ ٹاٶدددسدٳؾ، دس ٧ٶٿٮ ٣ٸ ٯلذ بٲ كشدحت ٯه دٿٲ ٹٸ، ٯٲ بٸٹی: ٬ه ٿی ٠ٺه ٵ حاذٿث ٵ تؼاڀش ٵ تلاٶ، اضٵ ٯـایٿا ٯای ٿ٢ دص ػ٬ؼ٬ٸ ٹڀچ

.(247: 1419)س.١: د٫شحٲ، « ٳڀؼتٴذؿڀا ٯلذ د٫تیٳٶ:، دص ٬ی: دٿٶبٴذٿٸ، دس سد ٵٹیبڀت، بٸ حذٿثه دص سػٶ٩ خذد ٣اٸ

دص ٶ٩ دبٶػڀذ خذس: ٳ٠٪ ؿذٷ، دػتٴید ٣شدٷ ٵ ٵٹیبڀیٱ سد باٸ خاٶدس ػٴٲ د٫ٴؼیٿهدس بذد٫ٶٹیب دس دكٶ٩ ٵ شٵ ٹؼتٴذ ٣اٸ دس ٣ؼیٳه ٣ٸ پڀشٵ ٯلذ بٲ: »تـبڀٸ ٣شدٷ دػت

بشٳاذ ٣اٸ ت٬٠ڀاذ دص ٿ٤اه دص دٯیٯایٱ ؿٶٳذ، ٧یٱ ٯاه ٯٴی ٯی بٸ ٳی٭ ٵٹیبڀت ؿٴیختٸ ٯهبیؿذ ٵ ٹاش ٣اغ سد ٣اٸ بای آٳایٱ ٯخی٫ات ٣ٴاذ، ٯـاش١ یٺیس٧یٳٸ دٹ٪ ػٴت ؿش١ ٯه

ؿشدٳذ ٵ ٠یٿذ ٳیٱ آٳیٱ سد ٯبیح ٯهددٳٴذ ٵ ٳڀض ص ددٳٴذ ٵ ٣ـتٲ دٹ٪ ػٴت سد یٿض ٯه ٯه .)ٹیٱ(« صؿت دٿ٨ش: ٹٮ ددسٳذ

ٳ٠٪ ٣شدٷ دػت ٣اٸ دس د٫ختیسدص ٶ٩ كیحب ٣تیب سد د٫ختیسیبذٿٲ دس ٣تیب دبٲ٧ٶٳٸ ٣ٸ خٶدس دس صٯیٱ حوشت ٬اه دس ٯ٠یبا٪ دٵ دٿؼاتیدٳذ، شاذدسدٱ ٯلاذ ٹیٱ

ٯڀٲ )ٯ٤اٸ ٵ ٯذٿٴاٸ( ی٫اب ؿاذٳذ. بذد٫ٶٹیب دس صٯیٱ ٯی دص ٳجذ خیس ؿذٳذ ٵ بش حش


دٳذ. ٹش ٣غ بی آٳایٱ دٳذ ٵ دٿ٨شدٱ ٯـش١ آٳیٱ بش دٿٲ بیٵس بٶدٳذ ٣ٸ تٴٺی خٶدؿیٱ ٯؼ٬یٱخٶدٳذٳذ؛ بٸ ٹڀٲ ػبب، خٶٱ ؿیس بؼاڀیس: دص دٹا٪ ٣شد، دٵ سد ٯـش١ ٯه ٯخی٫ت ٯه

د ددٳؼتٴذ ٵ تاذدد: دص ٬ای: آٳایٱ سد ٣ـاتٴذ؛ حتاه ؿاٶ٣ت آٳایٱ س ػٴت سد ٯبیح ٯه .(262/ 4تی: به ؿیٯه، )رٯٸؿ٤ؼتٴذ ٵ ؿٺشٹی: آٳیٱ سد ٵٿشدٱ ٣شدٳذ

ٵ ٳ٠ذ شڀٲ بش ٿ٤ذٿ٨ش، بشخه دص ٯلایدٿ ٵد٧شدٿاه ٹی ٹجٸدس دٿٴجی، بذ دص ر٣ش ؿٶد. دٿٲ دٵ ٳل٬ٸ ٤ش: بشسػه ٯه

‌اگزایی‌در‌پیزی‌اس‌ثشرگبىدس ٠ڀذٷ ٵ ٯبیحاث : ٣رٯه دٿٲ دٵ ٳل٬ٸ ػ٬ه دٿٲ دػت ٣ٸ دٿٶبٴذٿیٱٹی تیٵتدص

دٳاذ؛ ٯ٬باه ٣اٸ بضس٧ایٱ ٬ای: ٣رٯه، پڀشٵ دبٶٯٴلٶس ٯیتشٿذ: ٵ دبٶد٫لؼاٲ دؿاش: ؿاذت . دٿٲ دس حی٫ه دػت ٣ٸ ٵٹیبڀیٱ بٸ(1430)س.١: ڀب: دٳذ دٿٶبٴذٿٸ بٸ آٱ دؿیسٷ ٣شدٷ

ٹایٿه ٳڀاض دس سد دٳاذ ٵ ٣تایب بی ٠یٿذ دبٶٯٴلٶس ٯیتشٿذ: ٵ دبٶد٫لؼٲ دؿاش: ٯخای٫ دٳذ. ٲ دٵ ٳٶؿتٸ٠یٿذ دٿ

ؿغ ػ٬ه دص شذدسدٱ ػشػخت ٵٹیبه، بٸ دٿٶبٴذٿاٸ ٳؼابت بارٱ ٵ خشداٸ ٵ ٠ڀاذٷ دؿایشٷ ٵ : »ذٿا ٧ٶ هٯا ٵ دٹاذ هٯپڀیٯبش كلیبٸ ذٷڀ٠ٯخی٫ت كشٿح بی شآٱ ٵ

دٿٴ٤ٸ سػٶ٩ خذد دس باشؽ صٳاذٷ دػات ٵ حڀایت ۀدٿٶبٴذٿٸ ٵ ٣ٶثشٿٸ دص ٯیتشٿذٿٸ دسبیسسػاٶ٩ كالیبٸ ذٷڀا ٠بی٪، خشده، ٯخی٫ بای كاشٿح اشآٱ ٵ د: دٳڀٶ: ددسد، ٠ڀذٷ

؛ ٧شیٸ دس دٿٴجی ػخٲ ٵ:، خاٶد ٯخای٫ ٳاق (1/433: 1419)د٫ؼ٬ه دلایٳه، « خذدػت ٴاذ ؤحڀایء با٪ ؤٯٶدتای د٬٫ٸ ػبڀ٪ ه ت٬ٶد د٫زٿٲ تلؼبٲ لا ٵ»شٯیٿذ: شآٱ دػت ٣ٸ ٯه

؛ صٿشد ٵته ؿٺڀذ صٳذٷ بیؿذ، پڀیٯبش)ف( ٣ٸ ٯ٠یٯؾ بایلاتش (169آ٩ شدٱ، ) «ٿشصٶٱ سبٺٮ دص دٵ دػت، بٸ شٿ دٵ٫ه صٳذٷ خٶدٹذ بٶد.

ٯیتشٿذٿٸ ٵ دؿیشٷ سد سٵػڀیٷ ٣اشدٷ دػات. ٵ: ٸڀڀت دبٲؿٶد ؿغ ػ٬ه ٯذه ٯهٳجی ٣ٸ ددی سٵ: ٯیتشٿذٿٸ ٵ دؿیشٷ سد ػڀیٷ ٣شدٷ دػت، آ ٸڀڀت دبٲ: »ذٿ٧ٶ هٯدس دٿٲ بیسٷ

دٳذ ٣ٸ دثبیت ٬ٶ ٵ دػتٶد ٵ ٳاضٵ٩ ٵ دٿ٨اش كایت باشد: خذدٵٳاذ ٯؼات٬ض٭ تـابڀٸ ٣شدٷتاإٵٿرت ٯیتشٿذٿاٸ ٵ دؿایشٷ، دص ٣ٴذ هٯ. دٵ ددی (534/ 1: 1419)د٫ؼ٬ه دلایٳه، « دػت...

ٹایٿه دػات ٣اٸ ٵٹیبڀات باٸ ٿٺٶد ٧شتٸ ؿذٷ دػت ٣ٸ د٫بتٸ دٿٲ حش بٸ تب آٱ دؿ٤ی٩٣ٴڀاذ بشٿاذ ٵ باٸ اٶدٹش، ا٪ ٳاه ٣ٴٴذ ٣ٸ یشد آٿیت سد تإٵٿ٪ ٯه یٳیٱ ٯهبشخه ٯؼ٬


. دٿٲ دس حی٫ه دػت ٣ٸ دٿٲ دؿ٤ی٩ بش ٯؼا٬یٳیٱ ٵ ٯیتشٿذٿاٸ ٵدسد ٳڀؼات؛ (535/ 1)ٹیٱ: یشد ٣ٸ ٪ بٸ یٹش شآٱ، دتیدٱ دس دد٭ تـبڀٸ ٵ تجؼڀٮ دػت ٣ٸ خٶد ؿغ آٱ سد دس

شت.ؿذٷ بش ٯیتشٿذٿٸ خشدٷ ٧ بیست ٧تٸ

‌اگزایی‌در‌اهر‌اػتمبدیٵٹیبڀت بی هذٿت بی بشخه آٯٶصٹی: دػرٯه سدٷ خٶد سد دص ٯؼا٬یٳیٱ اذد ٣اشدٷ ٵ

تذسٿج بی دضٵدٱ ٯؼیئ٪ دٿ٨ش، دس كذد ٯخی٫ت بی ٯؼ٬یٳیٱ بشآٯاذٷ ٵ دس بشدباش ٹاٸ بٸدس ٯزدٹب دػرٯه ٵ ٯؼ٬یٳیٱ، دص ٬ٸ بی ٠یٿذ دٿٶبٴذٿٸ بٸ ٯخی٫ت پشددختٸ دػت ٣اٸ

دٿٴجی بٸ بشخه دص آٱ ٯٶهٶیت ٯیٳٴذ تٶػ٪، صٿیست بٶس، ٯؼایشت باٸ لاذ صٿایست، .ؿٶد هٯ: آٳیٱ دس بشدبش ؿڀٸ دؿیسٷ شڀ٧ ٯٶهؿیت، حڀیت بشصخه ٵ

‌.‌تسل1تٶػا٪ باٸ دٳبڀای، كا٬لی ٵ ٬ٸئٯؼا ٿ٤ه دص تویدٹی ٯڀیٱ ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ ٵ ٵٹیبڀات،

ذ دٿٶبٴذٿٸ دس آٱ بٸ كٶست ػااد٩ ٵ اٶدب ٣ٸ ٠یٿ د٫ٺٴذدٵ٫ڀی: خذد دػت. دس ٣تیب . ٳٶٿؼٴذٷ دس پیػاا باٸ دٿاٲ ؿٶد هٯخٶبه دٿذٷ بڀیٱ ؿذٷ دػت، دٿٲ توید ٿی ٵد٧شدٿه بٸ

)ف( باٸ آٱ ٹی ٣ٸ آٿی یٿض دػات دس ٹٴ٨ای٭ دای، باذ دص سح٬ات سػاٶ٩ خاذد پشػؾحوشت ٿی بٸ ػ٬ كی٫ح، دٮ دص دٳبڀای ٵ كاذٿ٠ڀٲ ٵ ؿاٺذد ٵ دٵ٫ڀای: خذدٵٳاذ تٶػا٪

دس ٳ٨یٷ ٯی ٵ ٯـیٿا ٯی، تٶػ٪ باٸ : »ذٿ٧ٶ هٯجٶٿڀٮ ٿی خڀش. دٿٲ ی٫ٮ دٿٶبٴذ: دس پیػا بدٳبڀی، ك٬لی، دٵ٫ڀی، ؿٺذد ٵ كذٿ٠ڀٲ دس دیٹی، یٸ دس صٯیٱ حڀیت آٳیٱ، یٸ بذ دص ٵایت

٧ٶٳٸ یٿض دػت ٣ٸ ٯثر ب٨ٶٿٴذ: پشٵسد٧یسد ٯٲ بٸ ػٶ: تٶ، بٸ رٱ بضس٧ٶدس آٳیٱ، بٸ دٿٲ٣اٸ ٣ٸ دی: ٯشد ٯؼاتجیب ٵ حای تٮ سد باش آس: ٿای ٯـایبٸ دٿٴٺای؛ یٴایٱ ٣ٴٮ تٶػ٪ ٯه

ػڀذٯلذدػلی دٹ٬ٶ: بذدٱ تلشٿح شٯٶدٷ ٵ ػ غ سؿڀذ دحاذ ٧ٴ٨اٶٹه، آٱ سد دس ؛ دٹ٬اٶ:، 86: 1362؛ ٹٶ، 87ٵ 1/86: 1370)ػٺیسٳ ٶس:، « ٯجٶٸ تٶدٹیٿؾ بڀیٱ ٣شدٷ دػت

1310 :112).

‌.‌سبرت‌لجر2ٯٺٮ ٯڀیٱ ٵٹیبڀت ٵ دٿٶبٴذٿٸ، ٯؼئ٬ٸ صٿیست بٶس دػات. ٵٹیبڀایٱ دص دٿ٨ش دختریت


٣ٴٴذ. آٳیٱ دس آٯڀض، حشد٭ ٵ بذت ٿید ٯه دس ٯٴیب خٶد، دص دٿٲ ٪ بٸ ٴٶدٱ ٪ ؿش١ٯت٠اذ دػات: د٫اشد ٬اه دلاخٴایئه ٣اٸ دس ٣تایب ٣ٴٴذ هٯتڀڀٸ تبڀت دٿٲ ٯؼئ٬ٸ دص دبٲ

ی٫لیٱ سد صٿیست ٣ٴذ، بٸ ڀش خذد سٵ آٵسدٷ ٵ باٸ دٵ٫ڀی ٵ ك ٹش٣غ بش پڀیٯبش ٵ ڀش دٵ دص»تڀڀاٸ، )دباٲ « خذدٵٳذ ؿش١ ٵسصٿذٷ دػت. پغ دٿٲ ٪، حشد٭ ٵ ؿش١ بٸ خذدٵٳذ دػات

صٿیست بٶس دٳبڀی ٵ دٵ٫ڀای »٧ٶٿذ: ٯه د٫جٶدب د٫بیٹش ه صٵدس د٠٫یبشٿی دس ٣تیب (52: 1433 .(14: 1433تڀڀٸ، )دبٲ« ٵ كی٫لڀٲ، بذت ٵ ٳیٯـشٵ دػت

٣ٸ آٿیت شآٱ ٣شٿٮ ٵ دحیدٿث ٯتٶدتش ٳبٶ:، بش صٿایست باٶس دٿٲ تٶد دس حی٫ه دػتٹای ٵ دٳاذ ٵ باشد: آٱ، واڀ٬ت ٵٿاظٷ باٶس پڀایٯبشدٱ ٵ دٵ٫ڀای ٵ كای٫لیٱ تإ٣ڀاذ ٣اشدٷ بٸ

ٵ بٸ ػبب ٹاڀٲ آٿایت ٵ سٵدٿایت دػات ٣اٸ (48تی: )٬ڀضددٷ، بهدٳذ ٹیٿه بشؿشدٷ پیددؽسٵٳاذ: ٵ بٸ صٿیست بٶس دٳبڀی ٵ دٵ٫ڀی ٯاه شٳذٿپز هٳیبڀت سد ٬ی: دٿٶبٴذ دٿٲ ٳ٨شؽ ٵٹ

)ف( ذٷ ػییت خار٩ دیٯتاٸ ٵ٣یٱ د٫ـڀا ٯلذ ٿٶػ ٿج٬غ ٯشدبی ٴذ بش د٫ٴبه»ه د٫ذٿٴٸ: ؿڀا ٯلذ ٿٶػ دس ٯذت حوٶسؽ دس ٯذٿٴٸ، دس ٣ٴیس باش سػاٶ٩ خاذد

ٵذ دخبشٳه د٫ث٠یٻ »ذٷ دػت: . ٹاٴڀٲ ٳ٠٪ ؿ: بخؾ صٿیست بٶس(1419)د٫شحٲ: « ٳـؼت ٯه)ف( ٯؼت٠بر د٫لجشٻ د٫ـشٿٸ اه دٱ ٬ڀی دبید٫لؼٲ د٫ٴذٵ: ٣یٱ ٿج٬غ ه ٯؼجذ د٫ٴبه

ۀدبی٫لؼاٲ ٳاذٵ: دس ٯؼاجذد٫ٴبه ٯ٠یبا٪ حجاش :یٿټ د٫خـٶ لاٿت٬٤ٮ ػایتڀٲ ٵ د٣ثاش « ٣اشد ٳـؼت ٵ بڀـتش دٵیت تی یٴذ ػیت كالبت ٳاه ؿشٿ، دس ٳٺیٿت خـٶ ٯه

.(129)ٹیٱ: سٵص: بی دؿش ٬اه تایٳٶ: ٵ »دص ؿڀا یؿ د٫ٺه ٯڀشته دٿٶبٴذ: ٳ٠٪ ؿذٷ دػت:

كٶڀٸ خٶد ٸ د ڀش: حیهش ؿذٿٮ. ۀؿڀا خ٬ڀ٪ دحذ ػٺیٳ ٶس: بش ػش بش ؿڀا یٿ٣شدٳذ. ؿڀا ػٺیسٳ ٶس: ٣ٴیس بش سػاڀذ ٣شدٳذ ٵ حته ػجذٷ ٯه د: بش بش ٶد ٯه ذٷ

.(131)ٹیٱ: « ٣ٴٴذ ٸ ٳـذ دشدڀیٱ یٸ ٯهٵ حی٫ت خیكه بٸ دٵ دػت ددد ٣ٸ ٯتٶ بذدٱ ٣ٸ بوه دص ٯـیٿا ٯی، ٯیٳٴاذ دبٶ٫ڀاث ٵ پڀاشٵدٳؾ »آٯذٷ دػت: د٫ٺٴذدس ٣تیب

صٿاید( دٿاٲ دٳذ ٣ٸ بیٿذ صدئش سٵ بٸ ب٬ٸ بیٿؼتذ ٵ حؼٲ )باٲ دٯثی٩ ٣شٯیٳه ٵ ػشٵ ه ٧تٸبش سػٶ٩ خذد)ف( ٶ٩ سد دص دبٶحٴڀٸ سٵدٿت ٳٶدٷ دػت ٣ٸ دص ػٴت دػت ٣ٸ دس ٣ٴیس

حیهش ؿٶ:، پغ بٸ بش ؿشٿ سٵ: آٵس:؛ ػ غ ب٨ٶ د: پڀیٯبش! ػر٭ ٵ سحت خاذد : ذٿا ٧ٶ هٯا ٵ: دس پیٿایٱ . : بخاؾ صٿایست ٵ تٶػا٪( 1362)ػٺیسٳ ٶس:، « ٵ بش٣یتؾ بش تٶ بید

ٯختیس ٵ پؼٴذٿذٷ آٱ دػت ٣ٸ صدئش، بٸ ٹٴ٨ی٭ صٿیست سٵ بٸ یٺشٷ دٳٶس سػٶ٩ خاذد)ف( »


ؽ ٳضد ٯی ٯتبش دػت. ٪ ٯی ٵ ا٪ ٯـایٿا ٯای باش ٹاڀٲ شٿا بیٿؼتذ ٵ ٹڀٲ سٵ٣ٸ ٯٶلاٳی ٧ٴ٨ٶٹه ٳڀاض دس ٣تایبؾ بیؿذ ٵ دسبیسٷ دی ٳڀض دػتٶس بش ٹڀٲ دػت؛ یٴیٱ ٯه

.(90 :1370)ٹٶ، « بٸ آٱ تلشٿح شٯٶدٷ دػت صبذٻ د٫ٴیػ٢

‌.‌هسبفزت‌ث‌لصذ‌سبرت3ٱ، بلث ٯؼایشت باٸ لاذ صٿایست دص دٿ٨ش ٯٶدسد ٵد٧شدٿه ٯڀیٱ ٵٹیبڀیٱ ٵ دٿٶبٴذٿی

٣ٴٴذ تی یاٸ دػت. ٵٹیبڀیٱ دص ٯؼیشت بٸ ٳڀت صٿیست بش ٯٺش پڀبش د٣ش٭)ف( ٯٴ ٯهبا٪ دص باذد٫ٶٹیب، دص دٵ٫اڀٲ ٹای اشٱ تڀڀٸ سػذ بٸ صٿیست دٿ٨ش بٶس. ٧تٴه دػت دبٲ

٣ؼایٳه دػات ٣اٸ بلاث حشٯات ػاش باشد: صٿایست باش پڀایٯبش)ف( ٵ دای٣شدٱ ٵ ٹاش : »ؼاذ ٿٳٶ هٯا ت دس ٣ٴیس بش آٱ حوشت سد ٯشح ٣شدٷ دػات. ٵ: دسخٶدػت حی

٣غ ػشؽ سد بٸ لذ صٿیست بش سػٶ٩ د٣ش٭)ف( دٳجی٭ دٹذ، ٯث٪ ٣ؼیٳه ٣ٸ بٸ لاذ ٣ٴٴاذ، صٿیست بٶس پڀـٶدٿیٳـیٱ دس ٯذٿٴاٸ ٵ ٯؼای ذ: ٣اٸ داشد آٱ دػات ػاش ٯاه

« ؿااذٷ دػااتد اای ٯؼاا٬یٳیٱ ٯخی٫اات ٣ااشدٷ ٵ دص ؿااشٿت پڀاایٯبش)ف( خاایس باای .(56: 1408 )ػیٳه،. دس دٿٲ حاذٿث آٯاذٷ دٳذ ٣شدٷدػتٴید « ؿذ د٫شحی٩»ٱ بشد: ٶ٩ خٶد بٸ حذٿث یڀٵٹیب٣اشدٱ پڀایٯبش دص دٯی ػش بٸ ٯذٿٴٸ بشد: صٿیست بش پڀیٯبش یٿض ٳڀؼت، بٸ د٫ڀ٪ ٳٺه»دػت:

آٱ ٣اٸ شٯااٶد: ااض بااٸ لاذ ػااٸ ٯؼااجذ صدد ٵ تٶؿااٸ بشٳذدسٿاذ: دٿااٲ ٯؼااجذ ٯااٲ ٵ .(86: 1415 ،ؼی٣ش دبٲ)« ذد٫لشد٭ ٵ ٯؼجذدلالهٯؼج

دٯای ٯاشددٱ، باشد: آٳایٱ صٿایست باٶس ٵ صٿایست باش »٧ٶٿاذ: بایص ٯاه بذد٫ضٿض بٲپڀیٯبش)ف( ٵ دٵ كیحبؾ ٯؼتلب دػت، د٫بتٸ بذٵٱ ؿذ سحی٩ )بیس ػش صٿیست بؼاتٲ(

ٺات ٵ لذ حش٣ت بشد: صٿیست؛ صٿشد پڀیٯبش)ف( شٯٶد: باٶس سد صٿایست ٣ٴڀاذ باٸ « دٳذدصد؛ ٵ٫ه ؿذ سحی٩ باشد: صٿایست باٶس ایٿض ٳڀؼات ؿی سد بٸ ٿید آخشت ٯه آٳ٤ٸ .(755ٵ 754/ 2: تی هببیص، )بٲ

دٿؼتٴذ ٵ بشددؿت ٵٹیبڀت دص ٯؼیشت باشد: : دٿٶبٴذٿٸ دس بشدبش دٿٲ ٳ٨شؽ ٯه٬یٯٺاش بٸ ٠ڀذٷ ٯی ٵ ٯـیٿا ٯای، صٿایست ٯشاذ »٧ٶٿٴذ: ٵ ٯه شٳذٿپز هٳصٿیست بٶس سد

تاشٿٲ ٹای ٵ باضس٥ تاشٿٲ ثاٶدب ٹی: شبت ٵ دص ٯٺٮ تشٿٲ سدٷ ػڀذد٫شػ٬ڀٲ)ف( دص ڀٮٵػڀ٬ٸ بشد: دػتڀیبه بٸ دس یت ب٬ٴذ دػت؛ حته دٯش: دػت ٳضدٿ٢ بٸ دس اٸ ٵد بایت؛


ٹی: ػش( ٵ بز٩ یٱ ٵ ٯی٩ ٯ٤ٲ د٧شیٸ سػڀذٱ بٸ آٱ ض بی ؿذد٫شحی٩ )تل٪ ٯـ٠تصٿیست آٱ حواشت سد ٳڀات ٣ٴاذ ٵ دس هاٲ آٱ، ٳڀات ٳبیؿذ. بیٿذ دس ٯٶ ٯؼیشت،

صٿیست ٯؼجذ آٱ حوشت ٵ ٹاٴڀٲ صٿیست ػیٿش دٯی٣ٲ ٯتبش١ ٵ ٯـیٹذ ؿشٿ سد ٳڀاض ٧ٶٿذ: صدئاش د٫ٺی٭ )ؿیسح ٹذدٿٸ( دػت. ٵ: ٯه ٳڀت ٣ٴذ، ب٤٬ٸ دٵ٫ٶٿت دس ٳش رٯٸ دبٲ

خی٫ق ٣ٴاذ ٵ بیٿذ دس ٯٶ ٯؼیشت، ٳڀت سد ٠ي بشد: صٿیست ٯشذ ٯٺش آٱ حوشت ٿیبذ، بٸ خٶد: خٶد صٿیست ٯؼجذ ٳباٶ: دس آٳجی حیهش ؿٶد. یٶٱ دس آٳجی حوٶس ٯه

دس دٿٲ كاٶست، ٯضٿاذ تاڀٮ ٵ د ار٩ آٱ حواشت شدٿص٧شدد؛ ؿشٿ ٳڀض حیك٪ ٯه٣ٸ ض ٵ ٶد ددسد ٵ بی دٿٲ شٯیٿؾ حوشت ٣ٸ ٹش ٣غ ٣ٸ بٸ صٿیست ٯٲ بڀیٿذ دس حی٫ه

٧اشدد ٣اٸ دس ذٿٲ دٯش ٵد ٳذدؿتٸ بیؿذ، بش ٯٲ ثیبت ٯهصٿیست ٯٲ ٹڀچ ٣یس دٿ٨ش: دٵ سد ب ٹی٭، به تی، بخؾ صٿیست(. )دبٲ« سٵص ڀیٯت بشد: دٵ ؿیت ٣ٴٮ، ٯیب٠ت ددسد

ػاد٩ دسبایسٷ ٯؼایئ٪ ٯاشح باڀٲ ٵٹیبڀات، ،26 ٶدب د٫ٺٴذ ٬ه د٫ٴذ٣تیب دس سػڀذٷ ٵ دص دتبیس دٿٶبٴذٿٸ ٵ بشٿ٬ٶٿٸ دػت ٣ٸ بٸ تإٿڀذ حذٵد پٴجیٷ ٳش دص ٬ی: دٿٶبٴذ

دػت ٣ٸ آٿی ػش بشد: صٿیست پڀیٯبش یٿض دػت ٲٿخیكه بشخٶسددس دػت. دٵ٫ڀٲ ػاد٩ ددس ٿی ٳٸ ٵ آٿی ٳڀت آٱ بیٿذ ػش بشد: صٿیست پڀیٯبش بیؿذ ٿی بشد: ستٲ باٸ ٯؼاجذ د٫ٴباه.

بٴیبش ٳش ٬ی: حٴاه ٵ »٧ٶٿذ: ، ٯٶلاٳی خ٬ڀ٪ دحذ ػٺیسٳ ٶس: ٯهپشػؾپیػا بٸ دٿٲ تشٿٲ دی٫ه دػات ؼ٢٬ دؿش: ٵ ٯیتشٿذ: ٵ ش كٶڀٸ، صٿیست بش پڀیٯبش دص بضس٥ٯ

ٹی٭ ٳڀض ٧تٸ دػت ٣ٸ ٳڀت صٿایست باش پڀایٯبش دبٲ ٵ ٣ٴذ ٣ٸ دٳؼیٱ سد بٸ خذد ٳضدٿ٢ ٯه .(55ا49: 1419)د٫شحٲ، « یٿض دػت

سد « ٩ؿاذ د٫شحای »ٵٹیبڀت بٸ حاذٿث دػتذلا٩ٳ٤تٸ یب٪ تٶ ٸ دٿٴ٤ٸ ٬ی: دٿٶبٴذٿٸ ٧ٶٿٴذ ٯؼیش ٯذٿٴٸ ٯٴٶسٷ ٳبیٿذ اض ٯؼاجذ ددٳٴذ. ٵٹیبڀیٱ بٴی بش دٿٲ حذٿث ٯه بی٪ ٯه

ؿشٿ ٳبٶ:، صٿیست دٿ٨ش: سد ٳڀت ٣ٴذ. د٫ڀ٪ دٿٶبٴذٿٸ بشد: سد دٿٲ دػتذلا٩ دٿٲ دػات ٣ٸ دس دٿٲ حذٿث، ٳٸ تٴٺی بٸ ٹڀچ سٵ:، دلا٫ت بش ٯٴ ٵ ٶد ٳذدسد، ب٤٬اٸ باش٤غ د٧اش

دسػته دسخٶدٹذ ٿیت ٣اٸ دٿاٲ حاذٿث د٫ڀا٪ باش ذٿث دت ٣ٴذ، بٸدس ٯٴی: ح دٳؼیٱ ٶدص آٱ دػت؛ یشد٣ٸ ٬ته ٣ٸ دٿٲ ػٸ ٯؼجذ سد دص دٿ٨ش ٯؼی ذ ٵ دٯی٣ٲ ٯؼتثٴی ٣اشدٷ، ٹیٱ وڀ٬ت ٵ بشتش: ٯخلٶف خٶد آٳٺی دػت. بٴی بٸ ٧تاٸ دٿٶبٴذٿاٸ دٿاٲ بشتاش: ٵ

ٶ:( ٵ اٶد ددسد؛ صٿاشد ب٠اٸ تش: دس ب٠ٸ ؿشٿٸ )ٯشذ ٯٺش ٳب وڀ٬ت، بی ٯضٿت دضٵٱؿشٿٸ ٵ ػشصٯڀٲ ٯ٠ذػه ٣ٸ بی دوای: ٯبایس١ ؼاٮ پای١ سػاٶ٩ خاذد)ف( تایع


حیك٪ ٣شدٷ، بٸ ٶس ٣٪ دص ٹش یڀض دٿ٨ش: دو٪ دػت، حتاه باش ٣باٸ ٯـاشٸ ٵ باش ٣اٸ ٠ٺای ٵ ٬ای: ٯازٹب دٿٶبٴذٿاٸ باٸ آٱ تلاشٿح شؽ ٵ ٣شػه بشتش: ددسد؛ یٴیٱ

یٳٸ بٸ ػبب وڀ٬ت خیكه ٣ٸ بش دٿ٨ش ٯؼای ذ ددسٳاذ، دص ٧ دٳذ ٵ ٹش٧یٷ ٯؼی ذ ػٸ ٣شدٷشتٴذ، پغ بٸ شٿ دٵ٫ه ب٠اٸ ٯبیس٣اٸ )ٿٴاه ٯشاذ ٯٺاش آٱ ٶ٭ ٳٺه ٯؼتثٴی شدس ٧

)س.١: ٧ٴ٨اٶٹه، ؿاٶد هٯا د: ٣ٸ ددسد دص ٳٺاه ٯؼاتثٴی حوشت( بٸ ػبب آٱ وڀ٬ت یٯٸ .(85ا82: 1370دٵ٭؛ ٹٶ؛ : ػٶد٩ دٵ٩ ٵ 1362: ل٪ صٿیست ٯذٿٴٸ ٯٴٶسٷ؛ ػٺیسٳ ٶس:، 1381

‌.‌ضفبػت4دص ٬ٸ ٯٶدسد ٵد٧شدٿه بڀٲ ٵٹیبڀایٱ ٵ دٿٶبٴاذٿیٱ، بلاث ؿایت دػات. ٵٹیبڀایٱ ٯت٠ذٳذ دسخٶدػت ؿیت دص پڀیٯبش د٣ش٭ دس دٳڀی ؿاش١ ٵ ٣اش دػات. باٸ اٶس ٬٣اه

آٿذ: ٿ٤اه دٿٴ٤اٸ ٹی: دٿٲ شٸ دسبیسٷ ؿیت دٵ ٯ٬ب بشٯه تٶدٱ ٧ت دص ٹٸ ٧تٸ ٯهخٶدٹه دص پڀبش د٣ش٭)ف(، دس ح٤ٮ بایدت ٵ پشػاتؾ آٱ حواشت دػات ٵ تؿی

باذ )ٯلذ باٲ دٿ٨ش دٿٴ٤ٸ ٹش بیدت ٵ پشػتـه ٣ٸ بشد: ڀش خذدٵٳذ بیؿذ، ؿش١ دػت .(52: 1404د٫ٶٹیب،

ٹای: خاٶد اا بٴایبش آٳااٸ دس ٣تایب دٿٲ دس حی٫ه دػت ٣ٸ ٿ٤ه دص ٠یٿذ دٿٶبٴذٿاٸ تٶدٱ دص پڀیٯبش خاذد ؿایت خٶدػات؛ باشد: ت٠ذٳذ ٯها ؿیت دػت. آٳیٱ ٯ دٳذ آٵسدٷ

٣ٴایس باش ٯٺاش سػاٶ٩ د٣اش٭)ف( حیهشؿاذٱ ٵ »: آٳیٱ آٯذٷ دػات: ٹی ٣تیبٯثی٩ دس خٶدػتٲ ٵ دٿٲ ٶس ٧تٴه ٳڀض یٿض دػت: د: سػاٶ٩ خاذد، باشد: ٯاشت ٯاٲ ؿیت

. (207: 1370:: ؛ ػااٺیسٳ ٶس338/ 1: 1424د٫ٺاای٭، ؛ دبااٲ112تاای: )د٫ااذٹڀیٳٶ:: بااه« ؿاایت شٯاایػ غ بٸ تٶػ٪ حواشت)ف( دای ٣ٴاذ ٵ ؿایت بخٶدٹاذ ٵ »... ٳٶٿؼذ: ٧ٴ٨ٶٹه ٯه

.(207: 1381)٧ٴ٨ٶٹه، « ٵ... ٬٫ٸ، دػئ٢٬ د٫ـیٸ ٵ دتٶػ٪ ب٢ د٫ه د٬٫ٸب٨ٶٿذ: ٿی سػٶ٩ د

‌ثزسخ‌بتح.‌5بشصخاه دػات. ڀایت ح ڀایٱ، ٵ ٵٹیبٯٶدسد تویدٹی: دت٠ید: بڀٲ دٿٶبٴذٿیٱ ٿ٨شدص دٯڀایٱ دس ای٫ه ،د٫ٺه ڀی:دٵ٫ٵٿظٷ ٶدت، بٸشصخه ٵ صٳذ٧ه دٯب ڀیتبٸ حٯؼ٬یٳیٱ ٶ٭

ٵٹیبڀیٱ دٿٲ صٳذ٧ه سد بٸ اٶس ٯ٬ا حتاه دت٠ید ددسٳذ؛ ٵ٫ه ٵ آخشت بٸ ٳی٭ بشص ڀیدٳٿض دػتیثٸ ٵ تٶػ٪ باٸ آٳایٱ سد ای ، دػتیٳت سٵ ٲڀدص ٹ ٣ٴٴذ؛ ٳه ٯه د٫ٺه ڀی:بشد: دٵ٫

151/‌‌مبددر‌هجبحث‌اػت‌ثذ‌د‌تبث‌‌وگزا‌اگزا

٫اٸ ٵ دد ٿاٲ بٸ هشٵست د: »ٿذ٧ٶ بیص ٯه بٲ ددٳٴذ. ؿش١ ٯهؿ٤یس آدص ٯیٹش ؿیسٳذ ٵ ٳهٵ ٠ي ؼاٮ ڀؼتدس ٹش ٯ٤یٳه ٯٶ ٶد ٳ)ف( ٣ٸ سػٶ٩ خذد، سٵؿٲ ؿذٷ دػت ؿشه

«د٬اه دس بٺـات دػات... ٿ٨ایٷ ٵ٫ه سٵحؾ دس ی ؛ٯٴٶسٷ دػت ٿٴٸدٵ دس بشؽ دس ٯذ .(408/ 1: تی هببیص، )بٲ

دٳاذ؛ دٯٶدت یئ٪بشصخه دس بش بشد: ڀیتح بٸ ،دص دٹ٪ ػٴتبؼڀیس: : »دٵ ٯت٠ذ دػتدار ڀای دص دٯاٶس دٹا٪ دٳ ٿای ددٳٴاذ ٯه ڀب٬ٮ ]اهات[ک ڀؼت بذدٱ ٯٴی ٳ ٿٲٵ٫ه د

ٵبٴذٿٸ دٿٲ ٳ٨اشؽ .(417/ 1)ٹیٱ: «دػت ؿذٷٯٴ٠ ٱدٯٶس بی ٯش٥ دص آٳی ٿٲددسٳذ، ب٤٬ٸ د ٵ دٿذ٧یٷ آٳیٱ دس ٯٶهٶ حڀیت شٳذٿپز هٳٵٹیبڀت سد ٯت٠ذٳاذ دٿاٲ دس حای٫ه دػات ٣اٸ دٿٶبٴاذٿیٱ یٳٴذ دٿ٨ش ٯؼ٬یٳیٱ ٯثبات دع سصخه ٯ

ٹاش دس ی٫ٮ ٯایدٷ ٵ ٯ٤٬اٶت تٶدٳذ ٯهٵ ددسد بشصخه حڀیت ،پڀیٯبش)ف( پغ دص سح٬تپڀایٯبشدٱ ٵ دٿ٨اش دص ٳش آٳیٱ حته صٳاذ٧ه . (51: 1420 ٵٿ٬تٶس:،)دٳجی٭ دٹذ ه٧ٶٳٸ تلش

صٳذ٧ه دٳڀٶ: آٳیٱ ٳذدسد، ب٤٬اٸ آٳایٱ پاغ دص تیٵته بی ،دٵ٫ڀی: د٫ٺه ٳڀض پغ دص ٯش٧ـیٱدٳڀٶ: بشخٶسددسٳاذ ٵ بای ؼاٮ ٯاید: دس باڀٲ ٯاشد٭ ایٹش صٳذ٧هسح٬ت ٹاٴیٱ دص

ٵ ٯشدٱ آٳایٱ دٳجی٭ دٹٴذبی آٳیٱ ٧ت٨ٶ: حوٶس: تٶدٳٴذ هٯٵ دشدد خیكه ٳڀض ؿٶٳذ هٯیٺا٪ ٯاذت باٸ ٹیٳٴذ ٯت٤ه ٣ٸ ؛٧شتٲ دص دٿ٨شدٱ دػت ٳٶه یك٬ٸ ٠يدسح٠ڀ٠ت

.(204ا202: 1419)د٫شحٲ: ؿٶد سٵص، ٿی بڀـتش ٵ ٣تش، دص ٯشد٭ دٵس ٯهآٿی دت٠ید ؿی بٸ حڀیت پغ دص ٯاش٥ ٯٴللاش »ػٺیسٳ ٶس: دس پیػا دٿٲ پشػؾ ٣ٸ

دص ٳاش ٯای ٵ » ، ٧تٸ دػات: «ٱ ٳڀض یٴڀٲ ٠ڀذٷ ددسٿذیٯاٯٴ دٿ٨شبٸ پڀیٯبش دػت ٿی دسبیسٷ ٯه پڀیٯبشدٱ ٵ ؿٺذد، دس بش خاٶد دص حڀایت ٯـیٿا دٿٶبٴذٿٸ، حوشت سػٶ٩)ف( ٵ تی

دٳڀٶ: بذٵٱ ت٬٤ڀ بشخٶسددسٳذ، ٳٸ دٿٴ٤ٸ ٹیٳٴاذ ػایٿش ٯااٯٴڀٲ ٵ ٯاشد٭ تٴٺای حڀایت ؿیٹذ سٵؿٲ آٱ ٳیصخٶدٳذٱ حوشت ٯٶػه)( دس باشؽ دػات …بشصخه ددؿتٸ بیؿٴذ

.(148: 1362، ػٺیسٳ ٶس:)« =٣ٸ دس ػش ٯشد ٯـیٹذٷ ؿذ>ڀ٠ه ٵ ٶد دختریت ت دٿٴ٤ٸ ٯڀیٱ ٵٹیبڀیٱ ٵ دٿٶبٴذٿیٱ بٸ ٹش حی٩ آٳاٸ ٯؼ٬ٮ دػ

دٳااذ ٵ دس سد دٿٶبٴااذٿیٱ ٳٶؿااتٸ : بؼااڀیس:ٹاای ٣تاایب ڀاایٱدص ٵٹیب: ٣ااٸ د ٧ٶٳااٸددسد، بااٸ د٫ؼشد د٫ٴڀش اه تٴبڀاٸ یاټ ؿٶد: دس دددٯٸ بٸ بشخه دص دٿٲ آثیس دؿیسٷ ٯه. ٳٶٿؼٴذ ٯه

٣ٸ بٸ ٳ٠ذ دای٩ ٵ در٣ایس یات ٫هٹر ٲٿد٫ذ هد٣تش ٯلذ ت٠ دص د٫تب٬ڀ ٬ه ؤخیئٺٮد٠٫اٶ٩ د٫ب٬ڀا اه د٫تلازٿش ٯاٲ یاټ تب٬ڀ دص ٯذدسع ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ پشددختٸ دػت؛


تٶٿجش: ٣ٸ ؿذٿذد دس ٣تیب خٶد ٬٫ٸبذد دص ٳٶٿؼٴذٷ پش٣یس ٵٹیبه، ؿڀا حٶد بٲ د٫تب٬ڀ٤اه دتاشدم ٯ ٬٫ٸؿڀا دٯذدد د ٵ بٸ بضس٧یٱ دٿٶبٴذٿٸ ٹاٶٱ ؿڀا سؿڀذ دحذ ٧ٴ٨ٶٹه

. ٣تیب دٿ٨ش: ٣ٸ دس دٿٲ ٯٶهٶ ٳٶؿتٸ ؿذٷ ٵ دص ٳش دریت ٣تیب خٶبه ٣شدٷ دػتٳٶؿاتٸ بذد٫ٶٹیب ه د٠٫یسٻ د٫ٺٴذٿټ بڀٲ ٯاٿذٿٺی ٵ ٯیٳاذٿٺی دٶٻ دلاٯی٭ ٯلذ بٲدػت،

ؿیٷ ٣ـاڀش: ٵ ؿاڀا بذد٫ج٬ڀ٪ ػ٬ه دػت ٣ٸ دس آٱ دص ؿڀا ٯلذ دٳٶس دبٶد٤٫ش٭ بٲبٸ ٴٶدٱ دٵ ٯذسع باضس٥ دٿٶبٴذٿاٸ ٵ ٯخای٫ ػشػاخت ٯلاذ حؼڀٲ دحذ ٯذٳه

.٣ٴذ بذد٫ٶٹیب ٿید ٯه بٲ

‌اگزایی‌در‌اهر‌اجتوبػی: آٳیٱ دسبایسٷ ٯخی٫ایٱ خاٶد شڀ٧ ٯٶهٿ٤ه دص ٯٶدسد ٵد٧شدٿه دٿٲ دٵ ٳل٬ٸ ٤ش:،

خلٶف ؿڀڀیٱ دػت. ٯٶه ٵٹیبڀت دسبیسٷ ٯخی٫یٱ ٣یٯر سٵؿٲ دػات ٵ ٯٶهاه بٸٯـایٹذٷ ٹای :تٴاذسٵ ش: دػات. دس ٯٴایب دٿٶبٴذٿاٸ ٳڀاض د٧شیاٸ بشخاه دشده ٵ ت٤ڀ

تٶدٱ آٳیٱ سد دس ستیس بی ٯخی٫یٱ، ؿبڀٸ ٵٹیبڀایٱ ددٳؼات، ب٤٬اٸ ای ٳاش ٳه 3،ؿٶد هٯسدحتاه د٣ثشٿت دٿٶبٴذٿٸ، ت٤ڀش ٵ هذٿت بی ٯخی٫یٱ ٳڀؼت؛ صٿشد بشخر ٵٹیبڀیٱ ٣ٸ بٸ

یس: دص بضس٧یٱ دٿٶبٴذ: دس ٯؼئ٬ٸ ت٤ڀش بؼڀیس صٳٴذ، بؼڀ دػت بٸ ت٤ڀش ٯخی٫یٱ خٶد ٯه‌: ؿٶد هٯدٳذ ٣ٸ بشد: ٳٶٳٸ بٸ یٴذ ٯٶسد رٿ٪ دؿیسٷ ٯلتیى

سد دك٪ دس ٯؼئ٬ٸ اذ٭ ت٤ڀاش «٬٫ٸلاد٫ٸ دلا د»ر٣ش : ٵ:ٯلذ دٳٶسؿیٷ ٣ـڀش:د٫( باشد: ()ٹٴ٨ایٯه ٣اٸ ٬اه دٿٴ٤اٸ ص ٬ٸ د ؛٣ٴذ ددٳذ ٵ سٵدٿیته دس دٿٲ بیب ر٣ش ٯه ٯه

ٹی: خڀبش ستٴذ دص پڀیٯبش پشػڀذٳذ تای ٣جای بیٿاذ ٯاٲ بای دٿاٲ اٶ٭ ٵ ٧ـٶدٱ ٬ٸ ٺیدد٭ بی آٳایٱ بجاٴ٨ٮ تای بٸ ٵ: شٯٶدٳذ: ٯٲ ٯإٯٶس ؿذٷ (ف)پڀیٯبش ،)ٯـش٣یٱ( دس٧ڀش ؿٶ٭

؛ ٵ ٹش٧ایٷ باٸ دٿاٲ دٵ «خذدٿه ض خذد: ٿ٤تی ٳڀؼت ٵ ٯلذ پڀیٯبش خذدػات »ب٨ٶٿٴذ خٶٱ ٵ دٯٶد٩ آٳیٱ بشد: ٯای ٯلتاش٭ دػات ،٣شدٳذ دك٪ دشدس ٣شدٳذ ٵ بٸ ػٶ: ب٬ٸ سٵ:

.(3/399، 1424 )٣ـڀش::

داشدس باٸ » ٳٶٿؼاذ: ٯه حڀیٷ د٫للیبٸ: دٵ دس ٣تیب ؿڀا ٯلذ ٿٶػ ٣یٳذٹ٬ٶ:ب( دشدد ٣یه دػت ٵ دس دٿاٲ صٯڀٴاٸ دد٫اٸ ٵ دحیدٿاث بؼاڀیس: بٶدٱ ؿٺیدتڀٲ بشد: ٯؼ٬یٱ

٣ٴذ ٣اٸ سد تٶبڀا ٯه …ٯ٠ذدد ٵ خی٫ذ ٵبشخه دص دكلیبؾ ٯث٪ )ف(٣ٸ پڀیٯبش ٵ ٶد ددسدد٭ سد ٣ـتٴذ ٵ شٯٶدٳذ: بیس خذدٿی، ٯاٲ بڀاضدس: ٱآٳی ،یشد بی دٿٴ٤ٸ ٯـش٣یٱ ؿٺیدتڀٲ ٧تٴذ


« ددس٭. حوشت دٵ بیس دٿاٲ ٬اٸ سد ت٤اشدس شٯٶدٳاذ سد بٸ تٶ دص ٤٬شد خی٫ذ دبشدص ٯه .(107ا93/ 4: تی هب ٣یٳذٹ٬ٶ:،)

دحتڀیى لاص٭ ٵ هاشٵس: دػات ٣اٸ » :ٯت٠ذ دػت: ٵ: ٯته ٯلذ ؿڀ ثیٳه ( د٧ش دص ؿخله ٣ر٭ ٯبٺه خیس ؿٶد ٣ٸ دحتی٩ ٵ ٶٷ ٯخت٬ٸ ددسد ٣ٸ دص ٹٸ ٵ اٶٷ

ٵ٫ه ٠ي ٿ٢ ٵ ٸ یٴاڀٲ بیؿاذ ٣اٸ دص آٱ ٯٴای: ،یٹش بیؿذ ،یئ٪ ٠ڀذٷ بٸ ٣یشبٶدٱ دكرحه، ٯ٬ب كلڀح بتٶدٱ دخز ٣شد، د٧شیٸ آٱ ٵ اٸ هاڀ بیؿاذ، باش ٯتاه ٵ

ٯجٶاٸ ٯ٠ایلات ٣ڀؼاڀٶٱ « )یهه شم دػت ٣ٸ ٹڀٲ ٵ ٸ هڀ سد دختڀیس ٣ٴاذ ٯته ،٣رٯه )دػر٭ ٵ ٣ش( ٯ٠ی٫ٸ ٯٶ٫ٶ: دٵػات ٯلاذ ٳایٳه ٳ٠ا٪ دص اٶدٹش د٠٫اٸ

(ٯلذ ؿڀ ثیٳه.تٶحڀاذ دػایع ٵ ٫اب » :ٳٶٿؼاذ ٯه تح د٬٫ٺٮ: ٵ: دس ٣تیب ؿبڀش دحذ ثیٳهد(

ٵ خای٫ق ٣اٸ ٹایٱ تٶحڀاذ سبٶبڀات ٵ د٫ٶٹڀات ٵ دت٠یددت دػت ٵ تٶحڀاذ كالڀح « ؿاٶد ػت ٵ دس ٯزدٹب ڀشدػرٯه ٿیات ٳاه د٠ي دس ٯزدٹب دػرٯه ،دػت كیت

.(179 /1تی: بهؿبڀش، )

یزیگ جیتٯڀایٱ دٵ ٯ٤تاب ٵٹیبڀات ٵ ٴیٳاٸ ڀب ٵدتٶدٱ بی دٿذ بی تٶ ٸ بٸ ٯی٫به ٣ٸ ٧زؿت ٯه دٿٶبٴذٿٸ بٸ كٶست رٿ٪ ددٵس: ٣شد:

ػت بشخه، ٵٹیبڀت ٵ ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ سد دٵ سٵ: ٿا٢ ػا٤ٸ بذدٳٴاذ ٵ دٿاٲ دٵ ٯ٤ٲ د٧شٵٷ سد دس ٠یٿذ ٵ بیٵسٹی ٹؼٶ ٵ دس سدػتی: ٿ٢ ٹذ دسصٿایبه ٣ٴٴاذ؛ دٯای ٵدڀات دٿاٲ دػت ٣ٸ دٿٲ دٵ ٯ٤تب دس بؼڀیس: دص بیٵسٹی: دت٠ید: ٵ ستیس: دس ت٠یبا٪ بای ٹذٿ٨شٳاذ ٵ

تٶدٱ بٸ دٿاٲ ٳتڀجاٸ دٳذ ٣ٸ دص ٯی٫ٸ آٳٺی ٯه ذٿ٨ش ٳٶؿتٸ: بؼڀیس: دس ٳ٠ذ بیٵسٹی: ٹٹی ٣تیبتاٶدٱ ٯاه ٿه ددسٳاذ ٵ دس ٯ٠یبا٪، ٧شد تڀٶٯسػڀذ ٣ٸ بیٵسٹی: ٵٹیبڀت، بڀـتش ٴبٸ ػڀیػه ٵ

ٹی: دٿٶبٴذٿٸ سد دس سٵدٿیت ٵ ػٴت كلیبٸ ؼتجٶ ٣شد. سٿـٸ بؼڀیس: دص دٳذٿـٸٶس ٣ٸ دؿیسٷ ؿذ ٯار١ ٹیٱ ؿٶد؛ صٿشد دس ٯ٤تب دٿٶبٴذٿٸ ٣تش دثش ت٤ڀش دٿذٷ ٯه

بٶدٱ دس بڀایٱ بضس٧ایٱ دٿٶبٴذٿاٸ داشدس صبایٳه باٸ ٵحاذدٳڀت خذدٵٳاذ دػات ٵ ٯؼ٬یٱدٿٶبٴذٿیٱ بؼڀیس: دص دی٩ بید: ٯیٳٴذ ؿیت، تٶػ٪ ٵ صٿیست بٶس سد بٶ٩ ددسٳاذ ٵ

ددٳٴذ؛ حی٩ آٳ٤ٸ دس ٶ٩ تیسٿا ٵٹیبڀت دٿذٷ ؿذٷ ٣ٸ ٹش٧یٷ ٣ؼه ٯخی٫ ٵحذدٳڀت ٳه


ؿاٶد ٵ دٹا٪ باذت ٠یٿذ آٳیٱ ٯخی٫ت ٣ٴذ، بی ٯٺش ت٤ڀش دص ػٶ: آٳایٱ ٯٶد اٸ ٯاه بی ؿٶد. ؿشدٷ ٯه

ٹشیٴذ ٯ٤ٲ دػات دس بشخاه ٯاٶدسد ٯیٳٴاذ بلاث ٺاید ٵ خرات دػارٯه ٿای : دٿذٷ ؿٶد ٣اٸ ٳیؿاه دص دػاتیدٷ ٹی دٿهٹ٨ش٧شدٿه ٯزٹبه، بڀٲ دٵ دٿٲ دٵ شٸ، دشدى

ایسٷ : ٯ٤تب دٿٶبٴذ دس ؿبٺٸٹی ٿهتٶدٳیصٯیٱ دص دٯ٤یٳیت ٵ : دص د بشٹٸدبضدس: ٵٹیبڀت دس ٹای: دٿاٲ دٵ ٳڀؼات ٵ ٠اي بٶدٷ دػت، دٯی دٿٲ بٸ ٯٴی: ٹؼٶٿه دس بیٵسٹی ٵ ٳ٨شؽ

ت٤ڀش: ددسٳذ ٵ ا دٿٶبٴذٿٸ ٯیٳٴذ ػ یٷ كلیبٸ، ٫ـ٤ش ٴ٨ٶٿه ت٤ش دشده شٸد٬ڀته دص : دػار٭ حش٣ات ٹای آٯاٶصٷ ی٫ڀٮ ٵ دٳذ ٵ دس ییسیٶب ت دٿ٨ش پڀشٵدٱ دٿٲ ٯزٹب، ٯتذ٩

٣رٯه دٿٶبٴذٿاٸ دسبایسٷ تٶػا٪، صٿایست ا ٵ بٸ ٹڀٲ ػبب دػت ٣ٸ بڀٴؾ ٠ٺه ٣ٴٴذ هٯبٶس دٵ٫ڀی ٵ دٳبڀی: د٫ٺه، ؿیت، ستٲ بٸ ػاش باٸ لاذ صٿایست بضس٧ایٱ دٿاٲ، ٯیٳٴاذ

ٳ٨شؽ دٿ٨ش ٯزدٹب ٵ ٯیب بی سٵح دػر٭ ٵ شآٱ دػت. یٱڀا ب ٣اش ٵ دػار٭ بایسٷ دس ٿاٸ ٶبٴذٿد بضس٧یٱ ٣ٸ هدبهٶ ٵ دكٶ٩ ٲڀڀتب بٸ تٶ ٸ بی ٮٿشڀا ٧ هٯا جاٸ ڀٳت دٳاذ، ٣اشدٷ ب٬ٸ دٹ٪ شڀت٤ دس دٿٲ شٸ :٬ی ٣ٸ هیڀدحت ٵدٳذ ٣شدٷ ٵ دػات :٧اش هدشدا دص دٵس بٸ ٵ هدتذد٫ هیٳٿ ش (دص آٳیٱ هدٳذ٣ذٷ ض بٸ) ٸٿٶبٴذٿد ددٳؼت. :شڀت٤ سد ٯ٤تب ٲٿد تٶدٱ هٳ

‌ب‌ضت‌پ دص ٵلاٿت د٫ت٬بڀغ ٣ـ دلله دٹ٬ٶ:، دص ؿیٷ ٵ٫ه تلٸ دثٴه ـشٿٸ. بشد: ٯی٫ٸ بڀـتش س ٶ ٣ٴڀذ بٸ: 1

دص دستاذدد ؿاڀٸ دص ػاششدصخیٱ كاذس، بسؿاید د٫ـاڀٸ حؼڀٲ ؿای٧شد خ٬ڀا٪ دحاذ ػاٺیسٳ ٶس:، بارٱ دلله بجٴاٶس:، دص ؿاڀا سحاڀٮ ببی٩ ؤكٶ٩ د٫ـڀټ بی٫ذلائ٪ د٬٠٫ڀټ ٵد٫ٴ٬٠ڀټبذد٫ـ٤ٶس ٤٫ٴٶ:،

ٵ... . ؼٲ ٳذٵ:دص دبٶد٫ل كٶستیٱ ٯتویدتیٱ ٫ٴتیئج ٺٶد د٫شػٶ٩ دلأٮٵ ٠یئذ د٫ـڀټ

یسٷ، شد٧ڀشتشٿٲ شٸ دػت. د: دص ػ٬ؼ٬ٸ یدسٿٸ ٵ دس ؿبٸ . بشب٬ٶٿٸ شٸ2

٣ٸ ؿیٷ بذد٫ضٿض دٹ٬اٶ: تلٸ دثٴه ـشٿٸدلله دٹ٬ٶ: دسبیسٷ ؿڀٸ ٿی ٣تیب . س.١: رت ؿیٷ ٵ٫ه 3ددسد. ؿیٷ باذد٫ضٿض ػتڀض: دٵ ٵ خیٳذدٱ دٵ دلله دس سد ؿڀٸ ٳٶؿتٸ دػت، ٳـیٱ دص ؿڀٸ شصٳذ ؿیٷ ٵ٫ه ػبی ٿٺٶد: دس ؿڀٸ بٸ ٵػڀ٬ٸ بذدلله بٲ» :ذٿ٧ٶ هٯٲ سد بٸ پڀذدٿؾ ٯزٹب ؿڀٸ یٴڀ ،دس دٿٲ ٣تیب

« یٺایس شاٸ ؿاذ ،دٵسدٱ خ٬ڀٸ ػٶ٭ ٵ یٺیس٭ بٸ ٵ ٶد آٯذ ٵ ؿڀٸ بش دثش ٵػٶػٸ دٿٲ ؿڀیٱ ٫ڀٲٵ دص رسٿات »: ٣ٴاذ هٯا ٳاش دٺایس ٿی دس ی: دٿ٨اش: یٴاڀٲ (4 :1415 ،تلٸ دثٴیـشٿٸ ،دٹ٬ٶ:)

د٧اش ،ٹاٮ صدٱ دٿاٲ ٯلاذ: حوشت ٯشتوه ػٸ شٸ هی٫ٸ بشآٯذٳذ ٣ٸ ٹڀچ ت٠لڀش ٳ٤شدٳذ دس بشح دٵ تی٫ه ؿیٯ٪ حی٩ دٿٲ ٯ٬ت ٳبٶد:. دص آٱ ٬ٸ ؿڀٸ دٯیٯڀٸ ٣ٸ ٳضد دٿـیٱ شآٱ بٸ ٳ٠ا٪ ث٠ایت

(.169 :1310 دٹ٬ٶ:،) «ثیبت ٳڀؼت...


‌بثغه

، تل٠ڀ ٯلذ بٺجت دثش:، یٹشٷ، ٯ٤تبٸ ٯذبٶػه.تیسٿا ٳجذتی(، آ٫ٶػه، ٯلٶد ؿ٤ش: )به ، بڀشٵت: ددسد٫ؼیه، ییپ دٵ٩.د٫ؼ٬ڀٸ د٫جٺیدٿٸ ه د٫ؼٶدٿٸ٭(، 2009دبشدٹڀٮ، ٶدد )

، بڀشٵت: بٸ دلاٵ٫ه.تح د٠٫ذٿشؿشح د٫ٺذدٿٸ(، 1424د٫ٺی٭ د٫لٴه ) دبٲ، سٿیم: ددسد٢٬٫ بذد٫ضٿض، یایپ ٴٶدٱ د٫جذ ه تیسٿا د٫ٴجذ(، 1402) ٬٫ٸدبذ بـش، ثیٱ بٲ دبٲ

یٺیس٭.، دٯـ: ددسد٫ٴٺی ، ییپ د٫جٶدب د٫بیٹش ه صٵدس د٠٫یبش(، 1433بذد٫ل٬ڀٮ ) تڀڀٸ حشدٳه، دحذ بٲ دبٲ

دٵ٩.یسٷ خڀشد٫بشٿٸ، ٯلش، ٯ٤تبٸ تی(، د٫شد ٬ه دلاخٴیئه ٵ دػتلبیب صٿ بذد٫ل٬ڀٮ )به تڀڀٸ حشدٳه، دحذ بٲ دبٲ

د٫لشٿٸ.، د٫ذٿٴاٸ د٫ٴبٶٿاٸ: ٯجا د٬٫ا٢ ٺاذ ٯجٶٸ تیٵ:(، 1416بذد٫ل٬ڀٮ ) تڀڀٸ حشدٳه، دحذ بٲ دبٲ

٫بیٸ د٫لل د٫ـشٿ، ییپ دٵ٩. ، بڀشٵت: ددسد٤٫ش.تیسٿا ٯذٿٴٸ د٫ذٯـ(، 1415دبٲ ؼی٣ش، ٬ه بٲ د٫لؼڀٲ )

، بڀشٵت: ددسد٫ـش، ییپ یٺیس٭.ٳجذ تیسٿا(، 1415ٴی٭، حؼڀٲ ) دبٲ .ټ، بڀشٵت: ددسد٤٫تب د٬٫ڀټ٬ه د٤٫یٿ ټؿشح د٫ٺذدٿتی(، دبٲ ٹی٭، ٯلذ بٲ بذد٫ٶدحذ )به

ٳی>. ، ٯلش: =بهتڀڀٸ حڀیتٸ ٵ لشٷ دبٲ٭(، 1958دبٶصٹشٷ، ٯلذ ) ٩.، تٺشدٱ: دٳتـیسدت ٣ڀٺیٱ، ییپ دٵتیسٿا ت٤ش دػرٯه دس ٹٴذؽ(، 1366دحذ ضٿض )

، بڀاشٵت: ددس ت٬٤اٸ ٯجاٮ د٫اا٫ڀٲ (، 1418ػا٬ڀیٱ ) سٯوایٱ باٲ دػیڀ٪ ٿٶػ، ٯلذخڀش بٲ حض٭، ییپ دٵ٩. دبٲ

باذ )تش ٸ ٣ـا دلاستایب اه دتبای ٯلاذ باٲ تیسٿا ٵ ٳ٠ذ ٵٹیبڀت(، 1411دٯڀٲ، ػڀذٯلؼٲ ) پٶس، ٮ: ٯبٶیت دٿٴه. د٣بش یئض: د٫ٶٹیب(، تش ٸ ٬ه

ػذ د٫ـٶٿش، ٯٶا د٫شئیػاټ د٫یٯاټ ، تل٠ڀ ٵ ییپ: ٯلذ بٲٯجٶ تیٵ:تی(، )بهبیص، بذد٫ضٿض بٲ ٬٫بلٶ د٬٫ڀټ ٵدلإتیء.

بذد٫ٶٹیب ه یسٷ د٫ٺٴذٿٸ بڀٲ ٯاٿذٿٺی ٵ (، دٶٷ دلاٯی٭ ٯلذ بٲ1423بذد٫ج٬ڀ٪ ػ٬ه، دبٶٯ٤ش٭ ) بٲ ٯیٳذٿٺی، سٿیم: ددسد٫لڀه، ییپ دٵ٩.

(، 1414حٶد ) بٲ ٸ٬٫بذد تٶٿجش:، حٶد بٲ ، سٿایم: د٠٫ٶ٩ د٫ب٬ڀ اه د٫تلازٿش ٯاٲ یاٸ د٫تب٬ڀا ددسد٫لڀه ٬٫ٴـش ٵ د٫تٶصٿ، ییپ دٵ٩.

ٳی>. ی>: =به ، =بهٯ٠ذٯٸ ٠یٿذ دٹ٪ ػٴت ٵ یٸ دس سد ٵٹیبڀت ٵ بذتتی(، ییبٺیس:، بذد٫شحٲ )به، بڀاشٵت: ددس ٯاٲ ددلاار٭ د٫ؼاه دلار٭ بٲ ه تایسٿا د٫ٺٴاذ (، 1420حؼٴه ی٫به، بذد٫له )

حض٭، ییپ دٵ٩. دبٲ ، لابٶس: ٯ٤تبٸ د٫ؼ٬ڀٸ.شٷ د٫ڀٲ ه توڀ٪ د٫ـڀخڀٲتی(، )به ٬٫ٸد دٹ٬ٶ:، ؿیٷ ٵ٫ه ، پڀـیٵس پی٣ؼتیٱ،.شٷ د٫ڀٴڀٲ ه توڀ٪ د٫ـڀخڀٲ(، 1310) ٬٫ٸد دٹ٬ٶ:، ؿیٷ ٵ٫ه


ٯ٤تبٸ د٫ل٠ڀ٠ٸ، )ٳؼخٸ دؼت(، ییپ دٵ٩. ، دػتیٳبٶ٩:تلٸ دثٴیـشٿٸ(، 1415دٹ٬ٶ:، بذد٫ضٿض )، سٿیم: ددسد٫لڀه ٬٫ٴـش ٵ د٫تٶصٿ، ییپ د٫ذٿٶبٴذٿٸ تشٿٺی ٵ ٠یئذٹی(، 1419د٫شحٲ، ػڀذی٫ب )

دٵ٩. ، ٮ: د٫ڀ٪ ٯی، ییپ دٵ٭.ٵٹیبڀیٱ سد بٺتش بـٴیػڀٮؽ(، 1389دكش ) سهٶدٳه، ٬ه

، ایئ: ٯ٤تباٸ ٺٮ ٯٲ تٶحڀذ دلاػیء ٵ د٫لایت د٫یتشٿذٿٸ ٵ ٯٶ(، ؿغ، 1419د٫ؼ٬ه دلایٳه ) د٫لذٿ.

شد٫بایسٵد:، بڀاشٵت، ددسد٫جٴایٱ ٬٫اٸ ، ت٠اذٿٮ ٵ ت٬ڀا: بذد دلاٳؼیب(، 1408ػیٳه، بذد٤٫شٿٮ ) ٬٫بیټ ٵ د٫ٴـش.

، لاٹٶس: دددسٷ دػرٯڀیت، ییپ دٵ٩.د٫ٺٴذ ٬ه د٫ٴذ٭(، 1983ؽ/1362ػٺیسٳ ٶس:، خ٬ڀ٪ دحذ )، تش اٸ ٠یئاذ دٹا٪ ػاٴت ٵ د٫جیات دس سد ٵٹیبڀات ٵ باذت (، ٬1370ڀ٪ دحذ )ػٺیسٳ ٶس:، خ

.1بذد٫شحٲ ػشبیص:، ییبٺیس: ٯذسػٸ شبڀٸ، ، ٣ٶٿت: ددسد٫وڀیء.تح د٬٫ٺٮتی(، ؿبڀش، دحذ د٫ثیٳه )به

، تش اٸ حؼاٲ لاٹاٶته، ٯـاٺذ: ٳـاش ٹی: ٶٯه دس ٹٴذ ٴبؾ دػرٯه ٵ ٧شدٿؾتی(، ؿڀشد٫لؼٲ )به تیٱ ذع سهٶ:.آػ

ی>: ددٳـ٨یٷ دػرٯه ددسد٬٫ٶ٭، ییپ دٵ٭. ، =به٬یء د٫ذٿٶبٴذ ٠ڀذٷ ٵ ٯٴٺی ی(، 1430ڀب، ٯلذ ) ، تش ٸ خذٿجٸ ٯلٶ:، ٯـٺذ: ددٳـ٨یٷ شدٵػه ٯـٺذ.ػڀی: ٵٹیبڀتتی(، ٯلذ )به ٬٫ٸبذد

٫ذسػٸ دٹا٪ د٫بڀات)(، یایپ ، ٮ: ددسدلار٭ ٵٹیبڀت تیسٿا ٵ د٤یسؽ(، 1395بذد٫ی٤٫ه، ٯلؼٲ ) دٵ٩.

، سٿیم: ٯبټ ٯلیهشدت ٵ ت٬ڀ٠یت ه تیسٿا د٤٬٫ټ د٫شبڀټ د٫ؼٶدٿټ٭(، 1993د٫ثڀڀٲ، بذد٫لی٫ح ) د٫ؼڀش، ییپ دٵ٭.

.4ٵ 3، ؽ1، ٯیٹٴیٯٸ كشدى، ع«ٯبیٳه ٯزٹبه ٵ ٶٯه ی٫بیٱ»ؽ(، 1391یسه، د٣ش٭ ) ، تٺشدٱ: دٳتـیسدت دٯٶس خیس ٸ، ییپ دٵ٩.د ٹٴذدٿٲ ٵ ػڀیػت ا ٯٶسؽ(، 1381یس، ٬ڀشهی ) ، سٿیم: ددسی٫ٮ د٤٫تب ٬٫بیټ ٵ د٫ٴـش.سدد٫ختیس ٬ه د٫ذس د٫ختیستی(، یبذٿٲ )به رٯٸ ؿیٯه، دبٲ

ٹی: دػرٯه كذد ی>: ٯش٣ض پظٵٹؾ ، =بهٹی: ٤ش: ٵ ػڀیػه ٵٹیبڀت یی٫ؾتی(، ٬ڀضددٷ، د٣بش دػذ )به ٵ ػڀی.

ی>: د٫ذٿٲ ؿٺٴٶدص:، =به ، تش ٸ ٳلڀشدحذصددٷ ٵ كرححڀیٻ د٫للیبٸتی(، ٶػ )به٣یٳذٹ٬ٶ:، ٯلذٿ ٳی>. =به

، تٺشدٱ: ٣یٳٶٱ دٳذٿـاٸ خیػت٨یٷ، ٯبیٳه ٳش: ٵ ٤ش: ی٫بیٱؽ(، ٣1392شٿه حی ه خیدٯه، ٯیصٿیس ) ٶدٱ.

ه، ییپ دٵ٩.، ٣شدیه: ٯج٬غ د٬٫د٣یس د٬٫لذٿٲ ه هشٵسٿیت د٫ذٿٲ(، ٣1424ـڀش:، دٳٶسؿیٷ ) ، ٣شدیه: ددسد٬٫ٶ٭.د٫ذٿٶبٴذٿٸ تشٿٺی ٵ ٠یئذٹیتی(، ٧ٴ٨ٶٹه، سؿڀذ دحذ )به

، ٣شدیه: ددسدلاؿیت.تیٵ: سؿڀذٿٸ ٯبٶب بشص ذٿذتی د٫(، )به ٧ٴ٨ٶٹه، سؿڀذ دحذ


، ٣شدیه: ددسد٬٫ٶ٭.تیٵ: سؿڀذٿٸ، تی ب( )به٧ٴ٨ٶٹه، سؿڀذ دحذ ٳی>. ، تش ٸ بذد٫شحٲ ػشبیص:، تشبت ی٭: =بهذٷ د٫ٴیػ٢صبؽ(، ٧1381ٴ٨ٶٹه، سؿڀذ دحذ )

، ٣شدیه: د٫ج٬غ د٬٫ه.ب٣یس د٬٫لذٿٲ ه هشٵسٿیت د٫ذٿٲ(، 1424ٯلذ دٳٶسؿیٷ ٣ـڀش: ) ، بڀشٵت: ددس دحڀیء د٫تشد د٫شبه.3، د٫ش د٫ـز:٭(، 2004ٯلذ دٳٶسؿیٷ ٣ـڀش: )

ٴټ ٯٴٶسٷ: یٯٸ دلاػرٯڀٸ.، ٯذٿد٫تٶحڀذ(، 1404بذد٫ٶٹیب ) ٯلذ بٲ، د٤٬٫اټ د٫شبڀاټ د٫ؼاٶدٿټ ٵصدسٻ د٫ـااٵٱ دلإػارٯڀټ ٣ـا د٫ـابٺیت (، 1418بذد٫ٶٹیب ) ٯلذ بٲ

ٵدلأٵی ٵد٫ذٶٻ ٵدلإسؿید. ، دٿٶبٴذ: ٣تیبخیٳٸ دٯذددٿٸ.د٫ـٺیب د٫ثیب ٬ه د٫ؼتـش د٤٫یربتی د٫(، ٯذٳه، حؼڀٲ دحذ )به

، دٿٶبٴذ: بشٳتٴ٢ بشٿغ.ؿٺیب د٫ثیب ٬ه د٫ؼتش د٤٫یرب، تی ب( )به ٯذٳه، حؼڀٲ دحذ٣ثڀاش، یایپ ، دٯـ: ددس دباٲ ٯٲ در٭ د٫ؼ٬ڀٲ ٵ د٫ـیٹڀش(، 1423د٫لؼٲ ٬ه دػلٴه ) ٳذٵ:، دبٲ دٵ٩.

، ٹٴذ: یٯٸ ػ٬ڀٸ.د٬٫لیتتی(، د٫ٴذٵ:، ٯلذسئڀغ )به .1391، تیبؼتیٱ 5ٳـشٿٸ ػشد ٯٴڀش، ؽ، دػتیٳبٶ٩: ٯ٤تبټ د٫ل٠ڀ٠اټ، بذح د٫شػٶ٩ ٬٫ٸدبتیء د٫ٶكٶ٩ ٫لب د(، 1420ٶٯلذ )ٵٿ٬تٶس: ٯ٬ڀبیس:، دب

دٵ٩. ییپ

یملاسابهاذممهناشهوپژmazaheb.urd.ac.ir/article_111333_76a2b0e70270153edc2ad3f... ·...

Documents