Journal of Islamic Denominations انهم‌مذاهب‌اسالمی‌ژپوهش

Vol. 3, No. 5, Spring and Summer 2016 994ـ903،‌ظ9315ببس‌‌تببستبى‌‌،پجن،‌ضوبس‌سمسبل‌

‌سعدی‌ضیساشی‌اجتواعی‌ـ‌‌تحلیل‌زیکسدای‌عسفای

*ایمان امیىی

**مىش یالرضا

***وعیم ابرایمی علیج

‌چکیذی هن تد اػت: ػؼذی ػاسع اػت یا خیهش ا هاقـػؼذی افکاسؽ اص دیشتاص هح

تی اص ػـق، ت اؽ داسد ق ػشفاى دس گا ا چ ؼثت کاسکشدی تا اختواع خاهؼگیهذ اص ػـهقی صهیهی ػهخي یهکلیذی دس آثهاسؽ، ػهخي ۀاطهثات پشکاستشدتشیي

ی تشخهی ها گاحاضش د تخؾ ػوذ داسد؛ تخهؾ خؼهت ۀهقالساذ یا آػوای یهػهتیضی دگشتهاس یػؼذکذ تا فضای هتقذاى عشفذاساى ػؼذی سا تشسػی اخوالی هی

ی ا هؤلفدم دس د صیشتخؾ، خایگا ػشفای ػؼذی ۀاسپهحتشم ؿد. ۀخاذیادآس کذ. صیشتخؾن ال هؼغع ته تشسػهی یهاختواػی ا سا تاصخای تاصوایی -ػشفایداسد. صیهشتخؾن دیگهش، تشخهی یتشههػت ک اص هقام ػشفهای ی پهشد یخی اتاساػادن گشایی سا دس آثاس ؿقا حذتی ػشفای، هاذ ػـق، آصادگی، ػواع، ػثادت ػاا هؤلف

ػاصی خغ ػشفاى فضای خهاف هؼشفتهی کاد اص آى هیا دس پی ؿفاع ػؼذی هی ا استثاط ؼثت ػشفاى ی تا اخال هاػثات اختواػی اػت.

ػتیضی. اختواػی، ػؼذی ی های ػشفا ػؼذی، تلع، ػـق، هؤلف ها:‌کلیدواژه

ؼتللفی ـللتڅ تللڃ٦ ڂ ٠ف٨للبپ اوللالټی، ؼاڀللٵبڄ اؼیللبپ ڂ ټللؿاچت )ڀڃیىللځؽڄ ټىللئڃٶ( ؼاڀللدڃی *

imanamini929@yahoo.com elahimanesh@chmail.ir اوتبؼیبـ ٴفڂڄ تڃ٦ ڂ ٠ف٨بپ اوالټی، ؼاڀٵبڄ اؼیبپ ڂ ټؿاچت **

nebrahimi83@gmail.com ټی، ؼاڀٵبڄ اؼیبپ ڂ ټؿاچت ؼتفی ـتڅ تڃ٦ ڂ ٠ف٨بپ اوالؼاڀدڃی *** >2/5/95 تبـیع پؿیفي:؛ 2/2/95 تبـیع ؼـیب٨ت:=

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌104

‌هقذهبــ٨تڅ ؼـ آثبـ ڂی، ڀیف اغلال٪، ٨٭لڅ، ٴىتفؼٴی ټ٩بچیٻ ثڅ ڂاوآـای و١ؽی ثڅ ی ټػتٹل٧ ڀ٭لؽ چلب ضڃقڄاختٽب، ا٬تبؼ، ٠ف٨بپ ڂ ... اق ټځفچبی ٴڃڀبٴڃپ ڂ ؼـ ٨ٹى٩

آلٱبـفؼپ ڂخلڃڄ ٠ف٨لبڀی ـڂ یپل ټ٭بٸل ؽڄ اوت. اق آڀدب څ تلالي ڀڃیىلځؽٴبپ ځیٻ. ـا ثفـوی اخٽبٸی ټیچبی ټؽا١٨بپ ڂ ټځت٭ؽاپ ڂی و١ؽی اوت، اثتؽا ؼیؽٴبڄ

چفزځؽ ؼـ ڂچٹڅ ڀػىت، ثفـوی ٠ف٨بپ و١ؽی اق وف ثلؽاچت آپ، ثیڇلڃؼڄ ثلڅ ڀلف ـوؽ، ڂٸی ڂا١٬یت زیك ؼیٵفی اوت. اق آڀدبیی څ و١ؽی ټلفة ٠ف٨لبڀی غبلی یټ

اڀؽیلؽ، ثىلیبـی اق ټځت٭لؽاپ ڂ ضتلی یڀٽؼاـؼ ڂ ج٫ ټفة تڃ٦ ـوٽی ٬فپ چ٩تٻ ٴڃیځلؽ: یټل ی لڅ ا ٴڃڀلڅ اڀؽ، ثڅ ثڃؼڀ تٱیٯ فؼڄ ڂ ٠بـ٦ ف٨ؽاـاپ ڂی ؼـ ٠ف٨بڀ

ت١بٸی ڂ چٽسځلیٿ ؼـ ا٨تلبؼٴی ڂ یثبـثب ٠بـ٨بپ ڂ ټتڃ٨یٿ ؼـ ٠جڃؼیت ثڅ ؾات »و١ؽی ڂ٬ت ؼـ وٹٯ تلڃ٦ ؼـ یرچاڀىبڀیت، ٬ؽـ ټتفٮ ؼاـؼ ڂٸی وځع ٨ٱف آڀڇب ـا ڀؽاـؼ ڂ

ٴلبچی اق ول١ؽی> »=ٴڃیلؽ: یټل چٽڃ ؼـ خلبیی ؼیٵلف (.385: 1364)ؼلتی، « ڀیبټؽڄ اوتقڀؽ څ اڂ ـا ثڅ یټتځٵځبی ٨ٱف ټت١جؽیٿ ڂ ټفؼټبپ ٬فی ثیفڂپ خىتڅ، ثیبڀبتی اق ڂی وف

ٴڃیؽ: ڂ اق ټځفی ؼیٵف ټی(؛ 377)چٽبپ: « ځؽ یټپڇځبڂـ ٠ف٨ب ڀكؼیٯ ٠فیىت. ؼڂـ اق خځدبٶ ویبوت ڀ ڂاـوتو١ؽی، یع اثڃو١یؽ یب ثىبټی، ڃ٨ی

ـڂضبڀی ڂ ٨بـ٢ اق ضڃاؼ تبـیػی ٬فاـ ڀٵف٨تڅ یفؼایٿ، ٬ت اٸؽ خالٶاڂ زڃپ ثڅ تٽبٺ ټ٭فـات اختٽلب٠ی اولت. قؼ پب پتاوت. و١ؽی ٤یف اق ضب٨ ـڀؽ ڂ

یٽٵلبپ ا٨لڃٶ ڀٱلفؼڄ ی٥ڃٸثو١ؽی ټبڀځؽ ڀبف غىفڂ ټفؼڂؼ اختٽب ڀؽڄ ڂ ثڅ تٽلب ٬لفاـ ؼاـؼ، ثلب ټلفؼٺ اوت تب چفزڅ ؼـ ؼٶ ؼاـؼ ثٵڃیؽ، ثٹٱلڅ ؼـ ټلتٿ اخ

(.317)چٽبپ: ځؽ یټآټیكي ڂ ثب اټفا آټؽ ڂ ؽ

ٴلڃیی یٹل ی ټ٩بـ٬ت، ثفغلی ٨٭ل ثلڅ چب ټاٸ٩څچب، اټب ثؽڂپ ؾف یىڅټ٭بڀیف چٽیٿ ی ؼالتڅ ڂ اق پفولت خٽلبٶ و١ؽی ثڇفڄ اق ـڀؽاڀؾڂ٪ ٠ب٭بڀڅ ڂ : »اڀؽ ٴ٩تڅثىځؽڄ فؼڄ ڂ

ی اق ا ج٭لڅ ی لڅ غلب پفولت خٽبٶىت ڂ ایٿ خىٽبڀیت ڂ ټیٷ ٤فیكی غبٸی ڀی بئج(. 208: 1378)٨تلی، « ضب٨ ڂ ڀف ٠ٽی٫ ټڃالڀب جبچت ڀلؽاـؼ ٠بـ٨بڀټتڃ٨څ ثڃؼڄ، ثب ڀف « اولت ثلڃؼڄ قاچؽاڀلڅ تلڃ٦ ڀلڃ٠ی ثلف ت١ٹیٻ ټځجلفی لیع » یپبؼیٵفاڀی اټب، ټ١ت٭ؽڀؽ

ثڃولتبپ ول١ؽی ضلبڂی ٴٹىتبپ ڂ : »اڀؽ ڀڃتڅڂ ؼـ وڃیی ؼیٵف (.231: 1363لڃة، یٿقـ)

105/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

(.203: 1378)٨تی، « ټبٸجی اوت څ ثبیؽ آپ ـا ضٱٽت ٠ٽٹی یب اغال٪ ثػڃاڀیٻ، ڀڅ ٠ف٨بپؼاـؼ، اي قټبڀلڅ ای څ و١ؽی ثڅ تڃ٦ ځبوبڀڅ یتآوثفغی ڀیك ثؽڂپ تڃخڅ ثڅ ڀٵبڄ

و١ؽی لڅ اغلال٪ ټځ٩بڀ٠ٽٹی ڂ یاڀؽثب ث١یؽ اوت =٠ف٨بپ>»... ٴیفڀؽ څ یټڀتیدڅ ٴڃیلب (.226: 1364)ټبولڅ، «وبقؼ، وبقٴبـی ؼالتڅ ثبلؽ یټاختٽب٠ی اڂ، آپ ـا ټػ

ټىیطی، ٬فاـؼاتٿ ؼـ وبضت ت٩ٱلفات ٠ف٨لبڀی خبټ١ټبوڅ، چٽبڀځؽ خبیٵبڄ ٠ف٨بپ ؼـ ثلفای »ٴڃیلؽ: یټل ؼاڀلؽ لڅ ؼـ اؼاټلڅ یټی اختٽب٠ی چب طځڅـا زځبپ ټ٥بیف ضڃـ ؼـ

« یك ټڃٸلڃی اق ثلفای اڂ ڀبآلځب اولت آټ خؿثڅقټیٿ ؼڃاـ اوت ڂ ویف ٴ٩تٿ و١ؽی تفٮؼاڀلؽ یټل ثڃؼپ و١ؽی، اڂ ـا ػلی ټىتف٬ی ؼیٵف په اق تإییؽ ٽځی ٠بـ٦ )چٽبپ(.

اوت ڂ ٠ف٨بپ ـا ټځطفا تبث چلؽ٦ اغال٬لی ٬لفاـ تف ټ١تؽٶؼـ ٠٭بیؽ ٠ف٨بڀی غڃؼ »څ ٬لڃت ول١ؽی ڀ٭ل یٿ ٬لیڅ ـا ی ؼیٵلف چٽل ڀلف بضتڂ (؛167: 1356)اتڅ، « ؼچؽ یټټىٹٽب ا٨ىڃپ ڂا١٬ی و١ؽی ڂ ـاق ټ٭جڃٸیت اڂ ڀڅ ؼـ ثجبت، ثٹٱلڅ ؼـ خلبټ١یت »ؼاڀؽ: یټ

« ڀڇ٩تڅ اوت. ؼـ آثبـ اڂ ټبٸجی ټبث٫ ؾڂ٪ چف ٠بٸی ڂ ؼاڀی ڂ ٠بـ٦ ڂ ٠بټی ڂخڃؼ ؼاـؼ (.1/215: 1366)ثفاڂپ، ځؽ، ثٹٱڅ ؼـثلبـڄ و١ؽی تٱیٯ ټیتځڇب ؼـ تبټالت ٠ف٨بڀی ؼـ ؼڂـڄ ټ١بف، ڀیٽب ڀڅ

اغال٬یبت اڂ ڀیك ڀفی ؼیٵف ؼاـؼ: چلبی ثلبـؼ ڂ ٠لبؼی یلڃغ ټبٸت اغال٬ی اڂ ثیبڀبت وڇفڂـؼی ڂ ٤كٸیلبت اڂ

اوت څ چٽڅ ـا ؼـ ٬بٸت تجیڅ ڂ ٨بضت ـیػتڅ. اټب ض٭ی٭تب زڅ زیك اوت ایٿ ضىلی ٴڃڀلڅ یرچل ؼچؽ ؼـ ڀلكؼ لیع، یڀٽ٨بضت څ خڃاة ثڅ ټ١ځبی ٠بٸی

چٽل تڃـ ڂ تجؽیٷ ڀیب٨تڅ ڂ ٫٠ ثفای اڂ یلٯ ٠ل٫ ٠لبؼی اولت لڅ ثلفای تلف تلبة آة ڂ =پلف> ـا آپیځٱلڅ اڂ ا. خلك ولت ا چب خڃاپچب ڂ یبي٠ڂٸٵفؼچب ڂ

وبغتڅ اوت. ثفای یع ټ١ڃ٪ ڂ ټ١ڃ٬څ لڃـت ڂ ٨ٱلف ټ١لیٿ ڂ ټتلؽاڂٸی غڃـیؽ. اڂ زیلكی ـا ؼـ یثفڀٽ١بـ اڂ ٴڃڀڅ اثڇبٺ ؼـ ا یرچؼاـؼ. ایٿ اوت څ ثڅ

تڃ٦ چٻ ثفای اڂ ضف٨لی ؼـټبڀی ڀفویؽڄ اوت =...> یثقڀؽٴی ڀجبغتڅ ڂ ثڅ ؼـؼ اوت. اٸجتڅ ایٿ ټ٭بټی اوت څ آپ ـا ثف ټ٭بٺ غڃؼ ا٨كڂؼڄ. تڃ٦ غلٯ اڂ ثلب

ایلٿ ولڅ غڃپ اڂ ڂ ثب ضه اڂ ڂ ثب آت اڂ وف ڂ بـی ڀؽاـؼ. زڃپ چف یٯ اق ثفای اڂ ا٠تجبـی ڀؽاـڀلؽ =...> ڀلبڀی ڂ خلبی ټ١لیٿ اضىبولبت اڂ ټفثلڃ ثلڅ

ی ثكـٴلبپ ڂ تفلبپ. اڂ چب ضفٺی ثی٧ ڇفچب اوت؛ ټفثڃ ثڅ ؼاغٷ چب ټطڃڅ

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌106

ثؿـ غڃؼ ـا خب چٽبپٴیفؼ ڂ ؼـ یټی تیفڄ چب ټٱبپ٨ٱف غڃؼ ـا اق چٽیٿ ٠بـڂ اـقي ټتڃول، ڀٱځیلؽ ا٨بڀؽ. اضىبوبت یع ـا زځؽاپ لب٠فاڀڅ ٨لف یټ

(.219-216: 1368)یڃیح، ثیتف ثڅ آپ ڀؽچیؽ

ڀڃیىؽ: یټڀفت ـضٽبڀی، اق ؼیٵف ڀڃپفؼاقاپ، ٴڃیځلؽ یټل اغتیلبـ یثل غڃاچځؽ اق ټ٩بغف اؼثی وفقټیځبپ یبؼ ځځؽ، یټټفؼٺ زڃپ

ؼاڀٻ ټ١ٽلبـي زلڅ ىلی یڀٽح اوت څ ضب٨ ڂ و١ؽی؛ ڂ ایٿ اڂٸیٿ غت ڀبٺ، خٽ اؽاؼڀؽ. ضب٨ دب ڂ و١ؽی دلب =...> ٠لیبپ ثڃؼڄ اوت. ایٿ ؼڂ

ی ڀبټفڂ اق ٹٽبت اوت تب ثتڃاڀلؽ قیلف ثفؼاـ ثڇفڄڀبزیك اڂ =و١ؽی> یٯ ڀڃ ڀ٭بة قچؽ ڂ ٠ٹٻ، ثف ٬ڃاڀیځی څ ټځب٨ اڂ ـا ؼـ اټبپ ڀٵبڄ ؼالتڅ اولت ثی٩كایلؽ.

ی اوت لڅ چځلفي ـا ڂثی٭لڅ ا٠تجلبـ ټٽلؽڂض ؼوت زفة ځبن وػٿو١ؽی (. 134-129: 1377)اټؽاؼ، فؼڄ اوت

تبقؼ: یټبټٹڃ، ثب ؽت ثیتفی ثڅ ڂی یٿ ڀبٽی اوت څ تب ثلڅ اټلفڂق قثلبپ ٨بـولی ثلڅ تف ثكـٲټٿ یؽ٠٭و١ؽی ثڅ

غڃؼ ؼیؽڄ اوت. چٽیٿ څ تب پی اق ثڅ ٠فڅ ـویؽپ ڀىٷ ضبف، ؼـ ټدٹلبتی لڅ: ضلب٨ لؽ یټل ی ټطٱی اق ایٿ ٬جیٷ ثلڅ ثطلث ٴؿالتڅ چب پفو=...> آپ اوت څ ثیبپ ټځڃٺ و١ؽی، ٴلبڄ ؼـ ٸب٨لت ڀبڀاوت یب و١ؽی تف ثكـٲ

٩ل ڂ یىټ٭بضب٨ ڂ و١ؽی ثڅ یىټ٭بقڀؽ. اټب ثفای ټب =...> یټثب ١ف پڇٹڃ (.٪ -٦: 1350)بټٹڃ، ټبڀؽ یټثبؼټدبپ تفی

ڂ ڂخلڅ، لب٠ف یرچل ول١ؽی ثلڅ »ی لبټٹڃ ڀیلك ټ١ت٭لؽ اولت ـڂچلب ؼڀجبٸڅغڃیی اق « ی ټتڃول ڂ بولت چلب آؼٺټځلؽ یڅاڀؽی ڂاال ڀیىت، ثٹٱڅ ب٠ف ڂ چب اڀىبپټځؽ یڅاڀؽ

اوت. (109-107: 1356)غڃیی،

‌سؼذی‌ۀیبصفهؤیذات‌تبسیخی‌دس‌اثببت‌گشایص‌چبی ڀبزیكی ؼـ ؼوت اولت، ؼـ اثجلبت یآٴبچثڅ چٽبپ ڀىجت څ اق قڀؽٴی و١ؽی

107/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

چبی ثىیبـ ٽی ؼـ اغتیلبـ بـ٨بپ ڀیك ٴكاـيی ٠چب ضٹ٭څت١ٹ٫ ڂی ثڅ والوٷ ڃ٨یبڀڅ ڂ چب ایٿ ثبؽ څ ایٿ ټتڃپ ثلی ڂ پلی اق تفیٿ ڀٱتڅ ؼـ ثفـوی ٴكاـي ؼاـیٻ. بیؽ ټڇٻ

آڀٱڅ و١ؽی ـا ب٠ف یب ټ١ٹٻ اغال٪ ټ١ف٨ی ځځؽ، اق ڂی ثلڅ ٠ځلڃاپ ٨لفؼی لڃ٨ی یلبؼ ـ ٴڃیؽ ثیتف ال١بـ ول١ؽی ؼـ ٨لبی تلڃ٦ ڂ ټی ؽ االقاـ. بضت اڀؽ فؼڄ ؼـثلب

تلؿفڈ ڀیلك ټاٸل٧ (.461: 1366خځیلؽ لیفاقی، )اولت « ڂا١٬بت اٸفی٫ ڂ آ٨بت اٸىبٸٯ»اق ض٭ی٭لت ڂ » :ٴڃیلؽ څ ٠ف٨ب ؼـ ټڃاخڇڅ ثلب ؼیلٿ، ټلی ٴبڀ وڅی چب وبضت، ڀبف ثڅ اٸ١فا

(.167: 1382)وٽف٬ځؽی، « ؼچؽ فی٭ت، وػٿ اڂ ڀبپ ټییٿ ٴكاـٵف ڂ بچؽ ضیلبت تف یٽی٬ؽټ١بف ڂ څ، االٸ٭بة ټ١دٻتٹػی بضت

اولت یلبؼ لفؼڄ « و١ؽی اٸیفاقی اٸب٠ف اٸ١لبـ٦ »و١ؽی ثڃؼڄ، اق و١ؽی ؾیٷ ٠ځڃاپ )چٽبپ: « بپ ټٿ اٸڃ٨یډ اٸ١بـ٨یٿ»ؼچؽ څ اڂ یټڂ ؼـ اؼاټڅ ٴكاـي (247: 1416ی، ٨ڃ )اثٿټلٿ ؤ٨بلٷ »ٴڃیلؽ اڂ یټل خځیؽ یفاقی چٻ ؼـ تبث په اق ؾلف ڀلبٺ ول١ؽی (.248

ؼچؽ څ یټثڃؼڄ اوت؛ وپه اؼاټڅ « ٠جؽاهلل یؤثاٸڃ٨یډ اٸٽدبڂـیٿ ٨ی ث٭١ډ اٸیع اٸٱجیف یٿ اٸؽ ڇبةو١ؽی ثىیبـی اق یڃظ جبـ ڂ اڂٸیبءاهلل ـا ؼیؽڄ ڂ ثڅ طجت غف ڂ یع

اٸٽ٭ؽن ڀیك ٴكاـي ؼاؼڄ ڂ په یتث٠ٽف وڇفڂـؼی ـویؽڄ اوت. اق و٭بیی اڂ ؼـ بٺ ڂ زڃپ ثڅ یفاق ټفاخ١لت لفؼ ټ٭لبټی ـ٨یل ڂ »ٴڃیؽ: یټؼـ پبیبپ اق ؾف فاټتی اق ڂی،

څ ؼـ آڀدب ٨٭فا قیىت ڂ غبڀ٭بچی اغتیبـ فؼ یټټځكٸتی ثٹځؽ یب٨ت ڂ ثىیبـ ټ١كق ڂ ټٱفٺ ث١لؽ اق =...> فؼڀلؽ ڂ یټل ټىلٹٽبڀبپ ٬لؽ قیلبـت ڂی ی٩بڀٽڃؼ ڂ یټڂ ټىبیٿ ـا ا١بٺ

(.461: 1366)خځیؽ یفاقی، « چٽبپ غبڀ٭بڄ ؼ٨ٿ ؽ ٩ڂ٨بت ڀیك ؼـ ڀیك ثڅ و١ؽی فاټبتی زځؽ ڀىجت ؼاؼڄ ڂ ثب ټلبټیځی لجیڅ ثلڅ ولڃـ ٨لڃ٪ خبټی

لفی٧ لیع اثڃ٠جلؽاهلل ث٭١ل اق ا٨بٷ ڃ٨یڅ ثلڃؼ ڂ اق ټدلبڂـاپ »ڀڃیىؽ: و١ؽی یټ

ـا =...> ڂ اق ټلبیع جلبـ ثىلیبـی ـا ٴلتڅ ا٬لبٸیٻ ڂ اوت ثىیبـ فؼڄ ...> و٩ف=غ٩ی٧،

ؼـیلب تی و٩ف یٯ ؼـ ثب ڂی ڂ ـویؽڄ یٿ وڇفڂـؼیاٸؽ ڇبة یع ثڅ طجت ڂ تڅؼـیب٨ ڂ تڃ٦ ت١ٹیٻ»ٴڃیؽ و١ؽی یټ ١ف اٸ١دٻچٽسځیٿ، بضت (.598: 1386)خبټی، « فؼڄ

ڂ اؼاټلڅ (2/23: 1363)ڀ١ٽلبڀی، « یٿ ولڇفڂـؼی ضبلٷ لفؼ اٸلؽ لڇبة یع اق ـا وٹڃٮڂ آـاولتڅ ثلبٿ ثلڅ ل٩بی اڂ لٯ یثل آیؽ. یټـ ٽب ثڅ ڃ٨یڅ ابثف اق یع»ؼچؽ څ یټ

ؼولت آڂـؼڄ، ثڅ قیبؼ ټدبچؽت ڂ ـیبت یٹڂو ثڅ ـا ایٿ ـتجڅ اټب ثڃؼڄ اوت. ضبٶ بضتاٸلؽیٿ ی٧ول ول١ؽی، ٠لف چلٻ ٠بـ٦ (. 34)چٽبپ: « ثڃؼڄ اوت اڂ اٹی وفت ایځٱڅ ڀڅ

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌108

بتی ثلب ول١ؽی ثف٬لفاـ ـ٤ٻ ایځٱڅ ٴڃیب ؼیؽاـی ثب اڂ ڀؽاتڅ، ټٱبتج ی٠ٹټطٽؽ ٨ف٤بڀی ڀیك یلبؼ لفؼڄ « اٸیع اٸ١بـ٦ و١ؽی اٸلیفاقی »ی غڃؼ اق ڂی ثب ٠ځڃاپ چب ڀڃتڅفؼڄ ڂ ؼـ

(.111: ٨1366ف٤بڀی، )اوت لڃ٨یبڀڅ، ول١ؽی ـا اق یچلب وٹىلٹڅ اهلل ٩ب، چځٵبٺ ټ١ف٨ی یصؾثاق ټط٭٭بپ ټتإغف،

ـ اق ڂی ؼـ ڂ لٽفؼ ټلی ثف بٴفؼاپ وڇفڂـؼی ټفیلؽ ټلڇڃـ فټلبڀی، اڂضؽاٸلؽیٿ ځلب (.3/171: 1363ل٩ب، )ځلؽ یټل چځلؽ یلبؼ یولڇفڂـؼ وفوٹىلٹ ڂ یٿ وڇفڂـؼیاٸؽ ڇبة ټ١ت٭ؽ اوت ضیبت و١ؽی: تف ټت٩بڂتڃة، ثب ڀٵبچی ٽی قـیٿ

ال١بـي ؼیٵلف ٴڃڀڅ څ اق ؽ االقاـ ڂ اق ټبٸ١لڅ ٬لبیؽ ڂ ؼـ اڂاغف ٠ٽف، آپ

ٴلفای اڂ ـا ثلڅ ڀیك ڀٱتڅ ایٿ ڂ اوت اڀكڂا ټ٭فڂپ ثڃؼڄ ڂ ثب قچؽ آیؽ، بچفا یثفټ ڂ غبڀ٭لبڄ ثبلؽ، ڀلبپ وٹىلٹڅ تفتیت ټ٭ڃٸ اق ٴفای ایٿ آڀٱڅ تڃ٦، ثؽڂپ

ثلب ٠فا٪، چٽلفاڄ ڂ بٺ یڃ٨ڂ ٨٭فا ثب ڂ ټبضجت ټٱفـ یچب ټىب٨فتؼچؽ. یټ

اق اوجبثی ثلڃؼڄ اولت لڅ ڂی ـا ؼـ غل ولیف ڂ ولٹڃٮ ټتڃ٨څ تت ټبٸ١ (.239: 1363ڃة، یٿقـ) ػی اڀؽاغتڅ اوت

ؼچلؽ. یټل چلبی تلبـیػی اق اـتجلب ول١ؽی ثلب خفیلبپ ٨تلڃت ڀیلك آٴلبچی ٴكاـيی، ولل١ؽی ؼـ ځللبـ غللف ڂ اٸیللبن ڂ ؾڂاٸځللڃپ، اق للبټالپ ڂ اڂٸیللبی ا ڀبټللڅ ٨تللڃت ؼـ

آچځٵلفاپ ڀبټل ٨تڃتچٽسځیٿ، ؼـ (.7/3891: 1372ا٨لبـ، )اوت و٭بیبپ ؼاڀىتڅ ؽڄ خڇبپاڀلؽ لؽڄ ٬بولٻ اڀلڃاـ، ټڃالڀلب، لٽه، ٠لبـ ڂ ول١ؽی ټ١ف٨لی پیف ټ١ف٨ت، لبڄ پځح

(.59: 1360 ا٨بـ،)ؼچځؽ څ چفزځؽ ٤یفټىت٭یٻ، ضٱٻ ټایلؽاتی ـا یټچبیی ثڅ ؼوت یآٴبچثفغی ټتڃپ

االڀله ڀ٩طبتؼاـڀؽ. ڀٽڃڀڅ آڀٱڅ ټاٸ٧ یثفټیبثځؽ څ اق ت١ٹ٫ و١ؽی ثڅ تڃ٦ پفؼڄ یټـڂقی ثڅ غبڀ٭بڄ یع و١ؽی »ؼچؽ څ ڂی یټٴكاـي ؾیٷ فش ضبٶ یع ٠جؽاهلل ثٹیبڀی

اق ؼیفثبق ٬ڃاٸی ا١بـ و١ؽی ڀیك ؼـ ټدبټ غبڀ٭بچی (.266: 1386)خبټی، « ؼـآټؽ اهلل ـضٽڅیٿ اڂٸیلبء اٸلؽ ڀلبٺ ـڂاج ؼات. ؼـ فش ضبٶ غڃاخڅ وبالـ اق ٠ف٨بی چځؽ ڂ اق ټ٭فثلبپ

ی ـا ثفغڃاڀؽ: ٬ڃاٶ ایٿ ثیت یع و١ؽ»آټؽڄ اوت ـڂقی ؼـ غبڀ٭بچ ؽ ثبؼ جبلثڅ وف قٸ٧ تڃ ٴف ؼوت ـو اق وف قٸ٧ ٠فڂوبپ زٽٿ ؼوت ثؽاـؼ

(.579: 1376)ٸ١ٹی، « اق ځیؽپ ایٿ ثیت ڂی ـا ی٩یتی ٠یٻ ؼوت ثؽاؼ

109/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

‌یػشفبی‌دس‌آثبس‌سؼذ‌یب‌اکبی‌هؤلفچؽ٦ ایٿ ثػ اق ټ٭بٸڅ، تجییٿ ټفة ٠ف٨بڀی و١ؽی اوت څ ڇڃـ آپ ؼـ آثلبـ اڂ ڂ غڃب ٤كٸیبت و١ؽی څ ټطٷ ایٿ ڀٱتڅ ټڇٻ اوت څ ثفغال٦ ا١بـ. تڃخڅ ثڅ اوتت١ٹلیٻ ڂ ـڂش اڂ ټػڃب، خڃچف ڀثف ؼـ ـوبالت»٠بـ٨بڀڅ یب ٠ب٭بڀڅ ثڃؼپ اوت، ټځب٬

ی ا ـوبٸڅاڂ ڀثف ثڅی چب ـوبٸڅؼـ ټیبپ (.230: 1362لڃة، یٿقـ)« ؼاـؼ اڀ١ٱبن ڃ٨یڅ، ثیتفٴلبیؽ. ڂی ؼـ ایلٿ یثفټل ثی اق ث٭یڅ اق ٠ف٨بپ و١ؽی پفؼڄ ٴبڀڅ ټدبٸه پځحټڃوڃٺ ثڅ

، ټ٩بچیٻ ثٹځؽ ٠ف٨بڀی ـا یبءاالڂٸ تؿفڈڂ اٸٽطدڃة ٧ـوبٸڅ ثڅ وجٯ ټٱتڃثبتی زڃپ ځؽ. یټثب چځف ٨بضت ڂ ثال٤ت غب غڃؼ ثڅ وبٸٱبپ ٠فڅ

‌یتصیش‌ػطق‌ػشفبی‌دس‌آثبس‌سؼذب ٠ب٭بڀڅ ثڅ ثیفاچلڅ ـ٨لتٿ اولت. ؼـ ټلفة ی ٤كٸیبت و١ؽی ثڅ ٠بـ٨بڀڅ یثځؽ ؼوتڅ

وبقؼ. ٴفزڅ یټڂ تٽبٺ ٬بټت غڃؼ ـا ؼـ ٫٠ چڃیؽا ٬بټت تٽبٺ٨ٱفی ڂی، ٴڃیی ٠ف٨بپ ؼـ ٬لبټڃن چب ڂالڄتفیٿ یؽڄؼ وتٻ٫٠ یٱی اق ڂالثؽڂپ ٴكا٨څ، »ی اٸكټبڀ بضتثڅ ٬ڃٶ

ی ټكاضٻ ڂ زڅ چب ڇڃتوڃق، زڅ ی تځؽ ڂ غبڀٽبپچب چڃنثبؽ؛ زڅ یټی خڇبپ چب قثبپ)غٹیٹیلبپ، « ٴیلفؼ یټل چب څ ثڅ ڀبٺ ٠ل٫ لڃـت تڃقی یځڅچب ڂ یجځؽٴی٨فچب ڂ یـڂ تٯ

یٿ لبچؽ اولت تف ثكـٲیی څ ؼـ آثبـي آڂـؼڄ، چب ڀبڀڅڂٸی غڃؼ و١ؽی، ڂ ( 81: 1369ٴڃیلؽ یټل څ ڀٵفي ڂی ثڅ ټ٩ڇڃٺ ٫٠ اق زڅ خځىی اوت. ٠٭ی څ اڂ لفاضتب اق آپ

« تٽبلبی ثىلتبپ »لڅ ثلڅ خلبی « زٽبپ تځٳ»اڀؽیبپ ڂ اتڇبٺ و١بیت حؼـ ثیبڀ اق ڂ، ثبی ثڅ ؼٶ ڀؽاـؼ، ټتٽٿ ټ١بڀی ٸی٧ ٠ف٨لبڀی ڂ ؼـ ٠لیٿ ضلبٶ «ڀف ثڅ ټیڃڄ ځځؽ» ٨٭چلبی یجلبیی قاختٽب٠ی اوت ڂ ٨٭ ثلڅ لبچف، خٽلبٶ ڂ -ؼالیٷ غب و١ؽی، اغال٬ی ثڅ

غلڃثی ټٹل اولت ڂ زځلیٿ ه ثلڅ لڃؼ. اڂ اق ټلبئت ڀ٩ل یڀٽل ڃـی آؼټلی ټطلؽڂؼ ځؽ: یټ ا٬فاـ

یٻا ا٨ٱځؽڄٴف ثف اڂ ٤بٸت ڃیٻ، ا٨فاویبة هلبڀی ځؽ ثب ؼیڃ ڀ٩لـوتٽی ثبیؽ څ پی (904: 1373و١ؽی، )

٠لل٫ پللبٮ ڂ ـڂضللبڀی ولل١ؽی ثللڅ ؼٸیللٷ ڀٵفللی للڅ ڂی ثللڅ ٠للبٸٻ ؼاـؼ، بـڀٵلل للڃـتللڇڃت ؼـآټیللكؼ. ؼـ ڀٵللبڄ ولل١ؽی، ثللی اق للڃـت، ثللب تڃاڀللؽ ڀٽللی

٠ب٭ی اوت: یىتب

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌110

ٻلڃ ټىتلبی تللك تٽځلل ٻلفوتلپ ڃـتلٿ ڀڅ آپ للټ ڀٵبـؼ یټڃـت څ آپچڃي ټٿ ؼاڀی څ ثفؼڄ اوت

(482چٽبپ: )

ثڅ ڀف و١ؽی: ـاغ چٽی ثیځؽ ڂ ٠بـ٦، ٬ٹٻ ځ غؽا ڃـت غڃثبپلثف ڂـ٪ ڀفاپ ڃتڅزٻ

(398چٽبپ: )

ٴڃڀځؽ. یټ٫٠ ـا اق چٻ ت٩ٱیٯ ڂ اضب ڃڀڅٴ، ؼڂ ثڃوتبپو١ؽی، ؼـ ثبة وڃٺ ڂـقؼ ڂ ڀلڃ ؼڂٺ یټل ٠ل٫ « چٽسڃپ غلڃؼی ق آة ڂ ٴلٷ »اڂٶ آپ اوت څ اڀىبڀی ثڅ

آڀسڅ ڀبؼیؽڀی اولت، آپ » اي ڂاوڅڂ ـڂڀؽٴبپ فی٫ ض٭ی٭ت ثڅ اهلل اچٷ٠٭ی اوت څ تڃاڀلؽ ؼـ یڀٽل ب٠ؽڄ اٸ٭ ی٠ٹؼاڀؽ، یټ« ثف چڃا»٫٠ اڂٶ ـا « ثځیبؼ»و١ؽی اق آڀدب څ «. ثیځځؽ

تڃی٧ آپ، ٠ٽفی ؼاؼ وػٿ ثفاڀؽ. و١ؽی ؼـ ٫٠ بضت ثیفت اوت ڂ: ڀف اوت چف ىی ـا ڀتڃاپ ٴ٩ت څ بضت

ف اوتلپفوتی ؼٴ هلف ڂ ڀ٩لبقی ؼٴلث ٫٠ (432چٽبپ: )

٠ل٫ غاللڅ لفؼڄ ڂ ٠ل٫ ـا ټجځلبی ٹٽ٠ف٨ب ـاق آ٨فیځ ڂ وف ڂخڃؼ ـا ؼـ » آڂـ ٠ل٫ یلبٺ پڂ ؼـ ایلٿ ټیلبپ، ول١ؽی ( 1112: 1382)ثفقٴف، « ڀځؽؼا یټآ٨فیځ ڂ ڂخڃؼ

ـ تڃاپ یب٨ت څ یلب یټٽتف ٤كٸی ـا ؼـ و١ؽی »اوت؛ زفاڅ ٠ل٫ ڀجبلؽ ڂ یلب ؼـثلب٠ل٫ ثلب (.37: 1392)ا٠لڃاڀی، « ضؽا٬ٷ یٯ ثیت اق آپ ثڅ ټڃڃ ٫٠ ابـڄ ڀٱفؼڄ ثبؽ

چلبی یڀفثلبق چلبی یآٸلڃؼٴ وت اق قثبپ ڂی ضی اوت ـڂضبڀی ڂ ایٿ ثڃوتبپ، ټځكڄ ا بچفی:

خٽللب٠تی للڅ ڀؽاڀځللؽ ضلل ـڂضللبڀی

ڂ اڀىلبپ اولت آة ؼڂت٩بڂتی څ ټیبپ ٴٽبپ ثفڀؽ څ ؼـ ثب٢ ٫٠، ول١ؽی ـا

ڀف ثڅ ویت قڀػؽاپ ڂ ڀبـ پىتبپ اوت

لڅ تلف یاڂٸټفا چف آیځڅ غبټڃي ثڃؼپ

اولت خڇٷ پی غفؼټځؽ ٠لؿـ ڀلبؼاپ (441: 1373و١ؽی، )

ځؽ: یټفاضت ا٠تفا٦ ؼـ ا٠ت٭بؼ ىی څ ثڅ یٻـخپی تىجیص ټالئٯ ڀفڂؼ ؼیڃ و١ؽیب ٫٠ ڀیبټیكؼ ڂ ڇڃت ثب چٻ

(617چٽبپ: )

111/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

ٴڃیؽ، ټفاؼی خك چٽیٿ یټتڃاڀؽ ثبؽ څ چف ٴبڄ اق ٫٠، ؼـ آثبـي یڀٽخك ایٿ چٻ تٽلبټی ض ـڂضبڀی ڀؽاتڅ ثبؽ. ٫٠ و١ؽی ثىیبـ خؽی اوت؛ ٫٠ پلبٮ ڂ ٠ل٫

لڃؼ ڂ ثلڅ یټل ٴؿـؼ. ٫٠ اڂ اق ټػٹڃ٪ آ٤لبق یټاوت څ ثفای ټٹڃة اق ڂخڃؼ غڃؼ )چٽلبپ: « ٫٠ ـا آ٤بق چىت، اڀدبٺ ڀیىت»٨فټبیؽ: یټـڂ اوت څ یٿاـوؽ ڂ اق یټغبٸ٫

ؼاڀؽ: یټیٿ ا٬ؽاٺ وبٸٯ تف ټڇٻو١ؽی ٴؿتٿ اق چڃاچبی ڀ٩ىبڀی ـا اڂٸیٿ ڂ (.15 ٭یلفؼ ـاڄ ٠لټو١ؽی ق غڃؼ ثفڂپ ڃ، ٴف

قؼأپ ه ـویؽ ؼـ ڂی، ك غڃؼ ٬ؽٺ ثفڂپ (491چٽبپ: )

غجف اق ٨لبی ـڂضلبڀی یثؼچؽ څ یټفاضت، پبوع آڀبڀی ـا ڂ ثب چٽیٿ ا٠ت٭بؼ ڂ ثڅ ځځؽ: یټی پفوت ڀ٩ه٤بٸت ثف خبپ ڂ ڀٵبڄ ٠ب٫ پبٮ، ڂی ـا ټتڇٻ ثڅ

بڀی للڃای ڀ٩ىللؽ چلللثځ یپب زڅ غجف ؼاـؼ اق ض٭ی٭ت ٫٠ (711)چٽبپ:

زڃپ ؼـ ڀف اڂ: ضؽیث ٫٠ ڀؽاڀؽ ىی څ ؼـ چٽڅ ٠ٽف

فایی ـاللؽ ؼـ ولبلڃ٨تڅ ثلٱلف ڀلللثڅ و (407چٽبپ: )

ثلڅ ڀجبیؽ اق ڀف ؼڂـ ؼات څ ثفغال٦ ـڂي اضٽؽ ٤كاٸی ڂ ـڂقثڇبپ، څ اق ٠ل٫ بڀی ول١ی ؼـ ٴڃیځؽ، و١ؽی تب ضلؽ ټٽٱلٿ ثلب اولت٩بؼڄ اق ڀٽبؼچلبی اڀىل یټټبچڃ ٫٠

تڃی٧ ټ١ڃ٪ غڃؼ ؼاـؼ. ڂی ثفای ـڂي غڃؼ تڃخیڅ ؼاـؼ: دؽ لٴځ یڀٽڅ ثڅ ثبقاـ ؼـ لبټلف خلڅ ٠ تڃ ـا زځبپ څ تڃیی، ټٿ ٩ت ڀؽاڀٻ فؼ

(479چٽبپ: )

ٴبیؽ لڅ: ؼٶ ٨٭ ثڅ ایٿ ؼٸیٷ ٸت ثڅ وػٿ ټی ڂ ؼـ ایٿ تځٵځبی ټ٩بچیٻ، و١ؽی ثی ثبٻ ڂٴفڀڅ: ( 79)چٽبپ: « غبټڃي ټٿ ڂ ٴڃی یصتىج ټف٢»آؼټیت ڀیىت ف

ثبقڃیؽ لڀبپ زڅ ٴ یثؼٶ اق یث ٴف ىی ڂ٧ اڂ ق ټٿ پفوؽ (28چٽبپ: )

چبی اؼـای ثف ڂ ڀیك ا٬تلبئبت قثلبپ ثڅ چف ڃـت ڂ ثب آٴبچی اق تٽبٺ ټطؽڂؼیتولپبـؼ ڂ چبی ٠ف٨بڀی، اڂ ڀیك چٽسڃپ ټڃالڀب، ڀبٴكیف تلٿ ثلڅ اٸ٩لب ټلی ؼـ ٴكاـي ٴكاـڄ

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌112

تڃللی٧ ضلل٫ )یللب ټ١للڃ٪ ؼـ ثیللبپ ولل١ؽی(، ؼوللت ثللڅ ٴللكیځ ڀٽبؼچللبی ثللفای یلب٨تځی ڂ ټٹٽلڃن اولت؛ چځلف ؼچلؽ لڅ ؼولت قڀؽ ڂ ټ١ڃ٬ی ثڅ ؼوت ټلی ټی اڀىبڀی

ـاڀلؽ لڅ ٴفی زځبپ ټىلتبڀڅ ولػٿ ټلی ځؽ څ ؼـ ایٿ تڃی٧ آڀٵبڄ غڃؼڀٽبیی ټی ڂی. اٴفزلڅ ؼـ ـڂ اولت یلب آولٽبڀی ټػبت چٽڃاـڄ ؼـ تفؼیؽ اوت ثب ٠٭ی قټیځی ـڂثلڅ

ٸىبپ ٠بـ٨بپ: اوتف لف ـچجلؽاپ ولب ـا ثللب٬جت ټل٠ ٠ب٭ی ٴف قیٿ وف ڂ ٴف قاپ وف اوت

(.111 یتثاڂٶ، ؼ٨تف: 1382ټڃٸڃی، )

ـڂؼ لڅ ټیبپ ض٫ ڂ غٹ٫، تب آڀدلب پلی ټلی و١ؽی ؼـ ثیبپ اڂب٦ ٫٠، یب ـاث ؼاڀؽ: ٫٠ ـا ڀبپ تٽبیك ثیٿ اڀىبپ ڂ ٤یفاڀىبپ ټی

ټلفا آپ ثٹجلٷ ولطفی ؼاڀی زلڅ ٴ٩لت

غجلفی یثل ای ك ٫٠ تڃ غڃؼ زڅ آؼٺ اتف ثڅ ١ف ٠فة ؼـ ضبٸت اوت ڂ فة

ـ ٴف ؾڂ٪ ڀیىت تڃ ـا، م جل یخلبڀڃ

(79: 1373و١ؽی، )

پځؽاـؼ: یب ټفؼڄ یب ٠ب٫: یټاڂ اڀىبپ ـا ثف ؼڂ ٬ىٻ ڂ ؼـؼ ؼـؼ وت ا ڀػڃـؼڄچف بڂ فاة ٫٠

یىتڀبڀ ڀیت لڇبت خلك ضیلت لآپ او (457چٽبپ: )

ی ٠ب٭بپ ت٩بڂتی ثځیبؼیٿ ثب ٠بٸٻ غبی ٤یف٠بل٭بپ ؼاـؼ ٠ٹڃثب چٽیٿ بغ، ٠بٸٻ ؼچؽ: یټڂ ٠ب٭بڀڅ ڂ ؼـؼټځؽاڀڅ چؽاـ

اڀللؽ ټ١للڃ٪٠بلل٭بپ للتٵبپ

ؼـ غلف ثبلؽ ولت ا قڀؽڄچف څ چٽڅ ٠بٸٻ خٽلبٶ ٹ١لت اڂ اولت

تللب للڅ ـا زللٻ ایللٿ ڀللف ثبللؽ

لله ڀللؽاڀٻ للڅ ؼٶ ثللؽڂ ڀؽچللؽ

ثبللؽثللف یثللللڅ لله آپټٵللف (494چٽبپ: )

‌یػقل‌‌ػطق‌دس‌گب‌سؼذ‌ۀسابطلڃؼ، یټـثبڀی ت١جیف ی٩ٸیف، ٠٭ٷ ـا، څ اق آپ ثڅ ٽ ـڂٿو١ؽی ثڅ ټثبثڅ ٠بـ٨ی

٠٭ٷ چٽبپآپ ٠٭ٹی څ ټڃـؼ ١ٿ ٠بـ٨بپ ڂا٬ ؽڄ اوت، »ځؽ. اق ڀٵبڄ اڂ یڀٽڀٱڃچ )ټطٽلؽی، «اوت څ ڀتیدڅ اڀتكا٠بت ؾچځی یٯ ٨فؼ اق خڇبپ ؼـڂپ ڂ ثیفڂپ اولت ٨ٹى٩ی

113/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

ی تطلت ا ـولبٸڅ ٠٭ٷ ڂ ٠ل٫، یځقټو١ؽی ؼـ پبوع ثڅ پفو ػی ؼـ (.23: 1381٠٭ٷ ثب زځؽیٿ ف٦ څ ؼاـؼ ڀلڅ »ٴڃیؽ: یټچٽیٿ ٠ځڃاپ ڀٵبتڅ اوت. ؼـ ٬ىٽتی اق آپ

ی٭ت؛ ڂ غبیت زفا٢ آپ اوت څ زبڄ اق ـاڄ اوت ثٷ زفا٢ اوت ؼـ اڂٶ ـاڄ اؼة ڂ ف اڀلؽاق . اق ڀٵبڄ اڂ، ثفای ٠٭لٷ لڃـ ڂ (21: 1335)و١ؽی، «ـاڄ ؼاڀځؽ ڂ ڀیٯ اق ثؽ ځبوځؽ ـوؽ: یټ٫٠، ؼڂـ آپ ثڅ وف ټفضٹغبی اوت څ ثب ـویؽپ ثڅ

ا٨تبؼثیسبـڄ ٨فڂټبڀؽ زڃ ٠٭ ثڅ وف ؽلڅ بـی ثڅ ؼـآیلٴ٩تیٻ څ ٠٭ٷ اق چٽ (477: 1373و١ؽی، )

زفا څ: ثالڀثڅ ځؽڃی ل٫٠ ؼ٠ ٠٭ٷ ـا ٴف چكاـ ضدت اوت

(565چٽبپ: ) ، اڀؽ ا٨تبؼڄاڂ ضتی ؼـ ٽٿ اثیبتی، ثڅ آپ ؼوتڅ اق ا٨فاؼی څ ثڅ ڂاؼی ٠ف٨بپ ٨ٹى٩ی ؼـ

قڀؽ: یټٴڃڀڅ ١ځڅ ایٿ یبـا ٬لؽضی پلف لٿ اق آپ ؼاـڂی ټىلتی

تللب اق وللف للڃ٨ی ثللفڂؼ ٠ٹللت چىللتی

یاڀللؽ ټللٹطتف ثللڃؼ ڂ ٠ب٬للٷ ټت٩ٱلل

یثفوتؼـ ټؿچت ٫٠ آی ڂ اق ایٿ خٽٹڅ (664چٽبپ: )

ٴڃیؽ: یټپفڂا یثڂ څ ٠٭ٻ ؼوت ؼاؼ آڀٵڅپبیٽفؼٺ ٠٭ٷ ثڃؼ،

قؼٺ ڃؼایی لٷ ولبپ ٠٭لف ؼچلپت ؼوتی ث (901چٽبپ: )

ځؽ: ٴفایبڀڅ تٱٹی٧ وبٸٱبپ ـا ثب ٠٭ٷ یٱىفڄ ټی ڂڃش ڂضؽت وپه ثب ڀٵبچی ثڅ خك پلیر ثلف پلیر ڀیىلت ـڄ ٠٭ٷ

ثف ٠بـ٨بپ خك غلؽا چلیر ڀیىلت

لځبن تڃاپ ٴ٩تٿ ایٿ ثلب ض٭لبی٫

یللبن٬ڂٸللی غللفؼڄ ٴیفڀللؽ اچللٷ (275چٽبپ: )

‌یدست‌اسبىدس‌تصی‌ب‌‌یتجلی‌گب‌ػشفبی‌سؼذثب ویف ؼـ اڀ٩ه، اچٷ و٩ف ؼـ آ٨ب٪ خڇبپ اوت. اڂ قټبپ چٻو١ؽی ثڅ ـوٻ ڃ٨یبپ، ځلؽ ڂ لبچؽ یټل ی ٹیجی ؼـ ټفك ڀجفؼ، ی١ځی آویبی ٥یف، ولیف چب خځٳ ثطجڃضؼـ

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌114

ثیؽاؼچبیی اوت څ وبضت ڀڃـاڀی ثف ـا ٹٽبڀی فؼڄ اوت. ڂی ثب ڀٵبچی اڀىلبڀی لڅ ڂـای چف ؼیٿ ڂ ٬ڃټیتی اوت، ا١بـی وفڂؼڄ څ ١بـ ثف ؽڄ اوت:

ٴڃچفڀؽڅ ؼـ آ٨فیځ ق یٯ فڀؽلبی یٱؽیٵلآؼٺ ا٠ ثځی (46چٽبپ: )

ؼاڀؽ: یټچب ـا خڇٷ یځڅڂ ؼـ ٠یٿ ضبٶ څ اق ایٽبڀی اوتڃاـ ثفغڃـؼاـ اوت، ٠ٹت ا فؼڀلؽ یټل یٱی یڇڃؼ ڂ ټىٹٽبپ ڀلكا

زځبپ څ غځؽڄ ٴف٨ت اق ضؽیث ایبڀٻ

ټٿ ٬جبٸ ثڅ یفڄ ٴ٩ت ټىٹٽبپ: ٴف ایٿ

ؼـوللت ڀیىللت غللؽایب، یڇللڃؼ ټیللفاڀٻ غڃـٺ وڃٴځؽ یټیڇڃؼ ٴ٩ت: ثڅ تڃـات

٦ ځٻ چٽسلڃ تلڃ ټىلٹٽبڀٻ ڂ ٴف غال

ٴف اق ثىی قټیٿ، ٠٭لٷ ټځ١لؽٺ ٴلفؼؼ

ڀلبؼاڀٻ ه لڅ یرچثڅ غڃؼ ٴٽبپ ڀجفؼ (164چٽبپ: )

فؼپ اڀؽـقچبی غڃؼ ؼـ ؾچٿ ټفؼٺ اق ڃ٨یبپ ثكـٲ وػٿ چځٵبټی څ ثفای ټځ٭ڃي ټڇف ڂ ټؽاـا ثب ؼٽځبپ اوت: ٴف ټڃ٠څٴڃیؽ، اق قثبپ ـ٨تبـ آڀبپ یټ

تللی وللطفٴبڄ ٠یللؽ للځیؽٺ للڅ ڂ٬

ق ٴفټلللبڂڄ آټلللؽ ثلللفڂپ ثبیكیلللؽ غجللف یثللیٱللی للت غبىللتفي

٨للفڂ ـیػتځللؽ اق وللفایی ثللڅ وللف

چٽی ٴ٩لت، لڂٸیلؽڄ ؼولتبـ ڂ ټلڃی

٧ ؼوت، لٱفاڀڅ ټلبالپ ثلڅ ـڂی ی ڀ٩لله ټللٿ ؼـ غللڃـ آتللٻ ا للڅ

ق غبىللتفی ـڂی ؼـ چللٻ للٻ

(283)چٽبپ:

بټال اق ٠ف٨بپ ڂی ڀئت ٴف٨تڅ: اغال٬ی و١ؽی، څ ټځڃټزڃپ ؼـ چځڃق٠بـ٦ څ ثفڀدؽ تځٳ آة اوت ٳلفڄ ثڅ وځلڃؼ تیلفاڂاپ ڀلبی ٨لؼـی

(87چٽبپ: )

‌بب‌اضاطلبی‌هفی‌هببسصیی لڅ تطلت ٠ځلڃاپ چلب چدٽلڅ ٴلڃیی ثلڅ ثبـقی اولت ثلفای پبولع ڀٽڃڀو١ؽی

یبپ، لڅ ثلب ؼالیلٷ ڃؼ. ڂی ثفغال٦ ثفغی ڃ٨ یټاڀكڂاٹجی ڃ٨یبپ، ثڅ تڃ٦ ڂاـؼ ٠بـ٨ی االچی څ ثڅ ث٭لبی ث١لؽ اق ٨ځلب ټثبثاڀؽ، ثڅ یؽڄثفٴك٠كٸت ـا ٴڃټڃخڅ غڃی

ٸؿا اق ای ؼاـؼ. یمڄڂټبڀؽٴبپ تڃخڅ ـاڄ ؼوت یب٨تڅ ثڅ وبضبت اختٽب٠ی ٠ف٨بپ، ڂ اـبؼ ؼـ

بٿ ڂ ثل یت٩ڀ٩ه، یتكڅ ؼـ ـڂؼ یټیی چب ټاٸ٩څټیبپ ٠ځبف ٠ف٨بڀی، ثیتف ثڅ وفا٢

115/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

ثلڅ ثیلتف »اڀىبپ ؼـ ٠یٿ ضڃـي ؼـ خبټ١څ، بـثفؼ ؼاـؼ. ثڅ ثیبڀی ؼیٵف تڇؿیت ـڂش

ڂ ایثلبـ ڀ٩له، ڀلف ؼالتڅ ڂ غڃاولتڅ اولت ثؿٶ ٠ب٩څ ڂ خٽ١یت غبف ڂ ثبٿ ٩بی« ڂویٹڅ اق ټیبپ ثفڂؼ یٿثؽث٥ ڂ ضىؽ ڂ یځڅ ڂ ضف ڂ غڃؼپفوتی، ؼـ ڀڇبؼ ثفی،

بی ٠ٽی٫ و١ؽی ثڅ ٠ٹڃٺ قټبپ غڃؼ، ثڅ چ یآٴبچ (.160: 1375)ـوتٵبـ، ضلڃـي ڂاولاق ج٭بت ټػتٹ٧ اختٽب٠ی ڂ پیفڂاپ ټٹلٷ ڂ ڀطلٷ اق اي ٴىتفؼڄؼـ ڀبټیڅ، ڂ اال٠بت

ـ ـچٵؿـ و٩فچبی ثىیبـ، اق ڂی ػیتی وبغتڅ څ ؼـ ځبـ اي ثلف ا٠ت٭لبؼات یپب٨لبای ؼـ ی٭لڅ فی چلب ١تت، ثڅ ؼڂـ اق ڀٵف اڀىبپڂ ٴفا اختٽب، ٴفا ا٠تؽاٶاوالټی، ټفثی

ی اڀىلبڀی اولت لڅ ؼـ ڀٵلبچی ثلڅ ؼڂـ اق چلب ؼ٤ؽ٤لڅ ٠ف٨بڀ ثڅ ؼوت ؼچلؽ. چٽلیٿ ځؽ: یټاڀكڂاٹجی ضتی ضبٽبپ ـا ڀیك ثڅ ؼـڂیی ؼ٠ڃت

فی٭ت ثڅ خلك غلؽټت غٹل٫ ڀیىلت

ثللڅ تىللجیص ڂ وللدبؼڄ ڂ ؼٸلل٫ ڀیىللت تڃ ثلف تػلت ولٹبڀی غلڃی ثلبي

ثللبيثللڅ اغللال٪ پللبیكڄ ؼـڂیلل

(213: 1373و١ؽی، )

ڀٽبیلبپ یلڃ٨ ؽڄ ثلف ڂ ثب ایٿ ثیبپ، ثڅ چٽبپ اڀؽاقڄ څ ټػبت ـا اق اڀكڂای ٠بـ ځؽ. یټؼـڂیبپ، ی١ځی غؽټت ثڅ غٹ٫، تف٤یت یؽپىځؽؼاـؼ، ثڅ اغال٪ یټثفضؿـ

و١ؽی ثی اق آڀٱڅ ؼـ آثبـ غڃؼ اق ٨٭ڇلب، ټتٱٹٽلبپ ڂ ٨الول٩څ ڀلبٺ ثجلفؼ اق ټلبیع چلب ثلڅ ټیبپ آڂـؼڄ ڂ ټڇٻ اوت ؼ٬ت ځیٻ څ ڂی ؼـ غالٶ ایلٿ یلبؼآڂـی ڃ٨یڅ ؾف ثڅ

ضبلٷ چبی ڀفی ڂ ٴلبڄ ثلی وبقی تڃ٦ ثی اق خځجڅ اڀىبپ ی٩ڂبـفؼی ڂ خځجتلڃ٦ ثلب یبڀل ٴفا٠بٸٽبڀڅ ڂ ٨ٹى٩ی ٠ف٨بپ ڀف ؼاـؼ. و١ؽی زځبپ اق ایٿ ڂخڃڄ بـفؼ

لڃ٨ی ڀیلك ٴلڃیی ؼـ ـاولتبی ٴیفؼ څ ضتلی ټلبیع ټڇبـت ڂ ٨بضت غڃؼ ثڇفڄ ټی ڃڀؽ. چبیی اغال٬ی ټی اچؽا٦ ت١ٹیٽی ڂ تفثیتی ڂی تجؽیٷ ثڅ اوڃـڄ

ؼچؽ: و١ؽی ؼـ ڂ٧ ؼاڂڂؼ بیی ثڅ ټػبت چؽاـ ض٩ آثفڂی ټاټځبپ ـا ټی یآثفڂڅ ؼچفت ڀفیكؼ ثڅ ڇف ڃیللفاؼـ ثڅ لفڂی ثلفیك آثلټ

(331چٽبپ: )

ؼاـؼ ؼـ اثتؽا ٬ڃا٠لؽ خبا٨تلبؼڄ ؼـ ٻ ـڂاپ ټیڂ آڀٵبڄ څ ٬ٹٻ ـا ثڅ وڃی ؾف ضبتٻ ا ٴیفؼ: اؾچبپ ـا ڀبڀڅ ټی

ټٱٿڅ ضبتٻ اٻ ثڃؼ، ثبڂـ ٿلٴفڂچی ثفآڀځؽ اق اچٷ وػ (298چٽبپ: )

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌116

وپه ج٫ ڃاث ٠بٸیڅ غلڃؼ ضلبتٻ ـا ڀبلځڃا اق ولػٿ ثبلٷ ڂ ٤یفضل٫ ټ١ف٨لی (.299چٽبپ: )« یڃيڀاٻ ثڅ څ ٴ٩تبـ ثبٷ »ځؽ: ټی

پفؼاقؼ ثڅ خبی ؼٺ څ ثڅ ؾڂاٸځڃپ ڂ ؼاوتبپ ٬طی ڀیٷ ڂ ؼ٠بی ثبـاپ ټی و١ؽی ؼـ آپ تٽبٺ ٽبالت ڂ ټ٭بټبت ـڂضبڀی ڂ ٠ف٨بڀی ٠بـ٦ ټفی ثڅ تڃا ڂ غلڃؼڇتفثیځی ڂی

وفایؽ: ځؽ ڂ اق قثبپ اڂ ټی ابـڄ ټی یىلڃؼ ڀؽیؽٺ لتف اق غ پفیبپ ؼـ ایٿ ڃـ اڀؽیڅ فؼٺ ثىی

(305چٽبپ: )

اٸبئ٩لڅ خځیلؽ ای ثف تبـٮ ٨بیٷ یع ٨یٹت اغال٬ی ـا ثڅ ٠ځڃاپ ڀٽبیڅ ڂ ټبثڅ ایٿ ڀٽبیبڀؽ: ث٥ؽاؼی ثڅ ټب ټی

ـڄ ایٿ اوت ول١ؽی لڅ ټلفؼاپ ـاڄ

ثللڅ ٠للكت ڀٱفؼڀللؽ ؼـ غللڃؼ ڀٵللبڄ اق آپ ثللف ټالئللٯ للف٦ ؼاللتځؽ

ڀپځؽاللتځؽللڅ غللڃؼ ـا ثللڅ اق وللٳ

(302چٽبپ: )

ٴڃیلؽ ؼـثبپ ٠لبـ٦ اټلبٺ ـئلڃ٦ )( ټلی ثف چٽیٿ ـڂي ڂ ٬ب٠ؽڄ اوت څ ڂ٬تی اق ڃؼ: ؼڂثبـڄ ٨یٹتی اغال٬ی ـا اق ٠بـ٨ی وتفٲ یبؼآڂـ ټی

ڀػىتف لڅ ثځڇبؼ ټ١فڂ٨ی اق و ىی ـاڄ ټ١فڂ٦ فغی ثدىت (293چٽبپ: )

‌یی‌اص‌ػشفبى‌حقیقی‌دس‌هظش‌سؼذا‌جلآصادگی‌ـؼ ڂ ولفایؽ ثلڅ ټځ١٩لت ؼڀیلبیی ٽل ڀلؽا یټل و١ؽی آڀٵبڄ لڅ ٬لیؽڄ ڂ ټؽیطلڅ

للڃؼ. ٴللڃیی ؼـ ٬للبیؽي آـټللبڀی خللك اـللبؼ یټللاڀللؽـقٴڃی غیفغللڃاڄ ټػللبج ٴبڄ ثڅ پٹلتی ټلؽایص ټفولڃٺ ټتٽٹ٭لبپ پلی اق غلڃؼ یرچټٽؽڂضبڀ ثڅ غیف ڀؽاـؼ ڂ

ڃؼ: یڀٽ آٸڃؼڄ چكاـ وبٶ ڀٵلڃیٻ ث٭لبی ٠ٽلف تلڃ ثلبؼ

څ ایٿ ټجبٸ٥لڅ ؼاڀلٻ ق ٠٭لٷ ڀلٽبـی

بؼچٽیٿ و١بؼت ڂ تڃ٨ی٫ ثف ټكیؽت ثل

یبقاـیڀض٫، ىی یثڅ ض٫ ٴكاـی ڂ (845چٽبپ: )

ڂلڃش ؼـ ټڃاخڇلڅ ثلب ټٽلؽڂضبپ ڀیلك و١ؽی زځبپ ؼـ ثځؽ ټ١ڃ٪ اولت لڅ ثلڅ تڃاڀؽ فی٭ی خك ایٿ اغتیبـ ځؽ: یڀٽ

117/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

پفؼاقؼ یڀٽڅ ق ټ١ڃ٪ ثڅ ټٽؽڂش ٴ٩تٿ اڂ ضجؿا چٽت و١ؽی ڂ وػٿ (836چٽبپ: )

ولفای، ثلب یؽڄ٬ل ت. په جی١ی اوت څ ؼـ ټ٭بٺ او« ڇفثځؽ چڃای خبڀبپ»و١ؽی ولفایبپ ثلڃؼڄ اولت، ثلڅ خلبی تٽٹل٫، ثلڅ خىبـت ڂ ڇبټتی څ غلال٦ ٠لبؼت ټؽیطلڅ

غڃاڀلؽ. اڂ ټ١ت٭لؽ اولت: پلفؼاقؼ ڂ آڀلبپ ـا ثلڅ ڀیٱلی ٨لفا ټلی یټل ټځلجبپ لبضت اڀتجبڄـ آپبـولبیی ـا ٴ٩لت: چیسلت اق ټلب یلبؼ پبؼبچی،» ا یلؽ ٴ٩لت: ثٹلی؛ ڂ٬تلی لڅ غلؽا

ټبڀلؽ ڂ لفا٨ت غلڃؼ ـا یټل ثځؽ یپبپه وػت ثڅ ایٿ ا٠ت٭بؼ (.73)چٽبپ: « ځٻ ټی ٨فاټڃيای ثلڅ ضلبٻ لیفاق، ټدؽاٸلؽیٿ یؽڄ٬ل ځؽ. ول١ؽی ؼـ یڀٽضفاج ثبقاـ بضجبپ ٬ؽـت

ٴڃیؽ: یټـڂټی، آقاؼفڂ ثبي لڂـت ق ؼوت ڀیبیؽ، زڃ و ٴفت ق ؼوت ثفآیؽ، زڃ ڀػٷ ثبي فیٻ

(795چٽبپ: )

ای ثفای اتبثلٯ اثلڃثٱف ول١ؽ ثلٿ قڀٵلی پلفؼڄ یؽڄ٬یځی غڃؼ ؼـ ث خڇبپاق و١ؽی چبیی ٴكیؽڄ اق ایٿ ٬یؽڄ ثؽیٿ ٬فاـ اوت: یتثٴبیؽ؛ یثفټ ټٹلڃٮ اڀلؽـیٿ ولپځح ولفای اڀؽ ڀڃثتثڅ

څ ڀڃثت تڃ اوت، ای ټٹٯ ثڅ ٠ؽٶ ٴفای ځڃپ اڀؽ ڀٵڇجبپ ټٹلٯ ڂ یلبڂـ ؼیلٿ ؼڂ غٹت

ځؽاـٺ ایٿ ؼڂ ٴ٩ت غؽایثڅ ٴڃي خبپ تڃ پ یٱللی للڅ ٴللفؼپ قڂـآڂـاپ ثللڅ ٬ڇللف ثللكپ

ؼڂٺ للڅ اق ؼـ ثیسبـٴللبپ ثللڅ ٸلل٧ ؼـآی

چللف آپ ىللت للڅ ثللڅ آقاـ غٹلل٫ ٨فټبیللؽ

٠ؽڂی ټٽٹٱت اوت اڂ، ثڅ تځ ٨فټبی یآوللب ـڀللٳ آڂـاپ قثللبپڀٵڃیٽللت زللڃ

ی ڂ ثطللف ٴللڃچفقای٨للبڀ ټللٯللڅ اثللف

٠ٽلف ڂ ڀ٩كایلؽ ڀجلتڅ اولت آڀسلڅ ڀٱبچؽ

په ایٿ زڅ ٨بیؽڄ ٴ٩تٿ څ تب ثڅ ضف ثپبی ٹجلللی ټكیلللؽ ـ١٨لللت ؼڀیلللب ڂ آغلللفت

یا٨كاثڅ ٠ؽٶ ڂ ٩٠ڃ ڂ فٺ ڃي ڂ ؼـ الش

(837چٽبپ: )

یبؼټبپ ثبؽ څ ـڂقٴبـی ٠ځفی، آ٨تبة ڂ آوٽبپ ڂ ٨ٹٯ ـا ټىػف اټیف ؼاڀىت یلب اڀٵبلت. ول١ؽی اټلب، آڀٵلبڄ لڅ ٠بٸٻ ـا ٩یٷ وٹبپ ټطٽلڃؼ ٤كڀلڃی چٽ٤بیفی،

ځڃؼ ٨بـیبثی ؼـ ڀڇبیت غ٩ت وفڂؼڄ: یټ څ ثف ـبة ٬كٶ اـوالپ قڀؽلتب ثڃو ڀڅ فوی ٨ٹٯ ڀڇؽ اڀؽیڅ قیف پبی

ؼچؽ: یټپبوع زڅ ضبخت څ ڀلڅ فولی آولٽبپ

ڀڇللی قیللف پللبی ٬للكٶ اـوللالپ

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌118

ټٵللڃ پللبی ٠للكت ثللف ا٨للالٮ ڀللڅ

ثٵللڃ ـڂی اغللال ثللف غللبٮ ڀللڅ ب٠للت ثځللڅ زڇللفڄ ثللف آوللتبپ ثللڅ

ـاولتبپ خلبؼ څ ایلٿ اولت ولف

(197چٽبپ: )

‌وبیبى‌یصفتقببل‌بب‌ڂی اق یلك اڀٵی ڀلؽاـؼ ا وٹىلٹڅ ڂڃش ت١ٹ٭ی ثڅ و١ؽی زٵڃڀڅ ٠بـ٨ی اوت څ ثڅ

چب ٠ٹیڅ تڃ٦ زیىت تطٹیلٷ اڂلب اختٽلب٠ی ا٨لفاؼی لڅ ؼـ یىیڀڃ ؼـتثفغی تڃاڀؽ ضٹلبٶ اثڇبټلبتی اق ایلٿ ؼولت ثبلؽ. یټ، اڀؽ ؼڄثڃو١ؽی، ټت٧ ثڅ تڃ٦ قټبڀ

یٱی ـا اق ټلبیع لبٺ پفولیؽڀؽ اق ض٭ی٭لت »ـوبڀؽ: یټثڅ ټب یبـی ٴٹىتبپضٱبیتی اق ای ؼـ خڇبپ ثڃؼڀلؽ، ثلڅ لڃـت پفیلبپ ڂ ثلڅ ټ١ځلی ی٩څبتڃ٦. ٴ٩ت: پی اق ایٿ

ایلٿ (.78: )چٽلبپ « خٽ؛ اځڃپ خٽب٠تی چىتځؽ ثڅ لڃـت خٽل ڂ ثلڅ ټ١ځلی پفیلبپ ضٱبیت ؼڂ ټڃڃ ټڇلٻ ـا ؼـ غلڃؼ ٴځدبڀلؽڄ اولت. ڀػىلت ٴلكاـي تجلؽیٷ ولځت

ـڂیللبپ ڀبىللتڅ»ی ؼاـ ؼللبپ قټبڀللللڃ٨یبڀڅ اق ضللبٶ ثللڅ ٬للبٶ؛ ؼیٵللف ایځٱللڅ ؼـ چٽللیٿ ، قڀڇلبـ چلب ٴلكا٦ ڂ چلب ال٦ٴڃڀلڅ اق ثیلفڂپ ٴلڃؼ ، یػی چىت څ ایٿ«٨فڂي فی٭ت

« ض٭ی٭لت تلڃ٦ »ضبٶ تڃ٦ ٠ف ثب ؼـؼ اق ـ٤ٻ ایٿ چٽڅ آ٩تٵی ؼـ ؼچؽ ڂ ٠ٹی یټ ٴڃیؽ. و١ؽی ؼـ ثٿ ایٿ ضٱبیت، چٽځڃا ثب یع ټبخفا اوت. یټ

ؼچلؽ: یټل قیىتڅ، زځیٿ ٴكاـي یټڅ ت٭فیجب ؼـ ٠ف و١ؽی ،یډاٸڇؽا ټجبشټاٸ٧ ـڂؼ، ثځبی آپ ثف ؼڂا٠ی ڀ٩ىبڀی ڂ ضلڃ چب څ ؼـ ایٿ ڂ٬ت ټبچؽڄ ټی یتخٽ١ثیتف »

ؽ٪ ڂ اغال ڂ ٹت ټكیؽ ضبٶ لڅ ڂل ایلٿ فیل٫ ؼـ ٬ب٠ؽت ڀڅ ثف جی١ی اوجی١ی اوت څ و١ؽی چٽسڃپ ؼیٵف (. 187: 1376)ببڀی، « اٷ ثف آپ اوبن ثڃؼڄ اوت

ځؽ: یټؼچؽ ڂ ڀڅ وٱڃت یټچب ټبیع ڂاـوتڅ ڀڅ تٿ ثڅ ایٿ خفیبپولجت ڀٽبیلبپ یڃ٨ڂخڃؼ تڃ٦ ـاوتیٿ اق وڃیی ڂ اق ؼیٵف وڃی ـ٨تبـچبی

یلفی اق ٴ ثڇلفڄ ؽڄ اوت څ اڂ ڀىجت ثڅ ایٿ اټف ـ٨تبـی ؼڂٴبڀڅ پی ٴیفؼ ڂ ثب ٴڃیؽ ټىلت٭یٻ ڂ لفیص یټٵفؼچبی اؼثی، آڀٵبڄ څ اق ڃ٨یبپ ـاوتیٿ وػٿ

ځلؽ، تځلؽتفیٿ یټل ڀٽبیلبپ ـا ټلبچؽڄ یڃ٨آڀبپ ـا ثىتبیؽ ڂ قټبڀی څ ټ٩بوؽ ىت٭یٻ ڂ اق قثبپ ؼیٵفاپ ثیبپ ی ٤یفټا ٴڃڀڅڀ٭ؽچبی غڃؼ ـا اق اڀطفا٦ تڃ٦ ثڅ

(.19: 1388)٠٭ؽایی، ځؽ

119/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

»، «لڃ٨ی »ڀیلف چٽیٿ ټڃڃ بـثفؼ ڂالٴلبپ پفثىلبټؽی ، «قاچلؽ »، «ؼـڂیل٬ؽـ څ ټطتب ڂ ټځت٭ؽ ځؽ. ڂی چٽبپ یټـا ؼـ آثبـ و١ؽی ت١فی٧ « ٠بـ٦»ڂ « ٠بثؽ»

چلؽ. ټلثال ؼـ ؼ یټثڇبی ؼڂزځؽاپ « ؼـڂی» ڂالځؽ، ثڅ یټاوت٩بؼڄ « ڃ٨ی»اق ٸ٩ ، ڂاـوتٵی ؼـڂیل ـا ثلڅ ایدلبق ا٠دلبقآټیكی ثلڅ تلڃیف ٴٹىتبپ« ؼـڂیبپ»ثبة

ؼـڂیبپ ڀف فؼ. یٱی قاپ ټیلبپ ثلڅ ی٩باوتط٭بـ ؼـ یؽؼپبؼبچی ثڅ »ؽ: یټ٨فاوت ثڅ خبی آڂـؼ ڂ ٴ٩ت: ای ټٹٯ ټب ؼـ ایٿ ؼڀیب ثڅ خی اق تڃ ٽتلفیٻ ڂ ثلڅ

ولپه ٴلڃیی (.89: 1373)ول١ؽی، « ڂ ثڅ ٬یبټت ثڇتلف ڂ ثڅ ټفٲ ثفاثف تف غڃي٠ی لڀلؽڄ اولت ڂ ټلڃی ولتفؼڄ ڂ خبټل لبچف ؼـڂیل »ٽبـؼ: یثفټیٿ اٸ١بـ٨ ټ٭بټبت

ض٭ی٭ت آپ ؼٶ قڀؽڄ ڂ ڀ٩ه ټفؼڄ. فی٫ ؼـڂیبپ ؾلف اولت ڂ لٱف ڂ غلؽټت ڂ چلب ل٩ت ب٠ت ڂ ایثبـ ڂ ٬ځب٠ت ڂ تڃضیؽ ڂ تڃٷ ڂ تىٹیٻ ڂ تطٽٷ، چف څ ثؽیٿ

(.90)چٽلبپ: « ٴ٩تٻ ټڃڃ٦ اوت ثڅ ض٭ی٭ت ؼـڂی اولت ڂ ٴلف ؼـ ٬جلب اولت څ «ؼـ ڃـت ؼـڂیبپ ڀڅ ثف ٩ت ایبپ»ټؽ٠ی ڀبپبٮ ایٿ فی٭ت پبٮ ـا څ وپه ڀٽلبق چڃاپفولت یثل ی ٴلفؼ چلفقڄ اټلب »ؼچلؽ: یټاوت آټبج ضٽٹڅ ٬فاـ (152)چٽبپ: ـڂق ځؽ ؼـ غڃاة ٩٤ٹت ڂ چب تثبق څ ـڂقچب ثڅ ت آـؼ ؼـ ثځؽ ڇڃت ڂ چڃن

« ثػڃـؼ چفزڅ ؼـ ټیبپ آیؽ ڂ ثٵڃیؽ چفزڅ ثف قثبپ آیؽ، ـڀؽ اوت ڂٴف ؼـ ٠جب اولت (.90)چٽبپ:

اڀؽ ڂ تىٹیٻ تیف ٬ب، ڀڅ ایځلبپ ټفؼ ټیؽاپ ـبی»څ اڀؽ چٽبپؼـ ڀف و١ؽی، ٠بـ٨بپ ٭ی٭لت فاټلت اڂ، ض یاڀؽؼـ (.153)چٽبپ: « اؼـاـ ٨فڂځؽ ٸ٭ٽاثفاـ پڃځؽ ڂ غف٬څ

غڃثی ټ١ف٨ی ؽڄ اوت: ڀیك ثڅ اوتی لٷ تڇلڃؼڄ، جلبالت ثیڇلټ٭ ی اوتؼچ ڀبپټفؼی ڂ فاټت خڃاپ

(253چٽبپ: )

لبچف ټلفؼ ـاڄ ـا اق ؼـآڂیػلتٿ ثلڅ ؼاټلبپ ځبولبڀڅ ڀبټفؼټلبپ ثلڅ ڂ ثب ڀٵبچی آولیت ـ اولت ڂ پبؼڅ ثڅ اـاؼت ؼـڂیبپ ثڅ ثڇلت اڀلؽ »ؼچؽ: قـوبالـاپ ؼڀیبپفوت قڀڇبـ ټی (.74چٽبپ: ) «ؼڂقظپبـوب ثڅ ت٭فة پبؼبچبپ ؼـ

‌جاص‌سوبع‌دس‌پشت‌ػطق‌االیخؽاوبقی وفڄ اق ڀبوفڄ، ـوڃٺ لڃ٨یبڀڅ ڀیلك ؼـ ټځلف ول١ؽی، ؼڂ ؼولتڅ یوبؼـ

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌120

ثلفؼ ڂ یټل ڃڀؽ. ټثال وٽب ؼـ ڀف ڂی، یٱی ـا اق غبٮ خؽا ڂ ثف آوٽبپ ټ١ځلب ثلبال یټوبقؼ. اڂ ؼوت اق ؼڀیلب لیؽپ ڂ ثلڅ آغلفت یټڀی ٤ف٬څ چبی ضیڃا یكڄ٤فؼیٵفی ـا ؼـ

ؼاڀؽ: یټا٨بڀؽپ ـا تځڇب خڃاق ضٹیت وٽب ٨بپؼڀیب قیف پبی ڀڅ، ؼوت ثڅ آغفت ـ٬ ضالٶ ثبیؽت، وځت اچٷ ټ١ف٨ت

(630چٽبپ: )

ٴ٩تڅ: یپثب ف یا٨بڀأوتیٿ ثف ؼڂ ٠بٸٻ ـ٬ ڂ٬تی ټىٹٽت ثبؽ

(711چٽبپ: )

آیؽ، ٸؿا اٸكاټب: یثفټا٨بڀؽپ ثف ؼڂ ؼڀیب ٨٭ اق اچٷ ټ١ف٨ت ایٿ آوتیٿ پڃوتاڂٸت ټ٥كی ثجبیؽ تب ثفڂپ آیی ق بلؽ وٽلب ـا ڀ٥ٹبڀلؽاڂڀؽاپ ټ١ځلخك غ

(446چٽبپ: )

ؼاڀلؽ یټل « غؽاڂڀلؽاپ ټ١ځلب »ـڂؼ ڂ وڃق ٫٠ ـا آتل خلبپ یټ« ٫٠»ڂ ؼٴفثبـڄ وفا٢ ثفای ؼیٵف ٠بـ٨بپ ـا ؼاـؼ، پله ٨٭ل « ف٨تټ١»ثفای و١ؽی چٽبپ ضٱٻ « ٫٠»زفاڅ

٠ب٫ اوت څ ټدبق اوت وٽب ؼـٴیفؼ: ا٨ىڃن ثف آپ ؼٶ لڅ ولٽب٠ ڀفثلڃؼ

وځٳ اوت ڂ ضؽیث ٫٠، ثب وځٳ زڅ وڃؼ

ثیٵبڀللڅ ق ٠لل٫ ـا ضللفاٺ اوللت وللٽب

ؼڂؼقیفا لڅ ڀیبیلؽ ثلڅ خلك اق ولڃغتڅ (959چٽبپ: )

اڀؽ: یؽڄځوت څ پی٥بٺ ټ١ڃ٪ ـا ا یبڀیآځبؼـ ڀٵبڄ ڂی، وٽب ٨٭ اق آپ اق چللكاـاپ، ؼـ یٱللی ٴیللفؼ وللٽب

قآڀٱڅ چف له ټطلفٺ پی٥لبٺ ڀیىلت

آلللځبیبپ، ـڄ ثلللؽیٿ ټ١ځلللب ثفڀلللؽ

یىللتڀؼـ وللفای غللب، ثللبـ ٠للبٺ (889چٽبپ: )

اڂ وٽب ـا ڀڅ اټفی اغتیبـی، څ ضٱٽی االچی ثڅ ـ ضلڃـ ڂاول ٠ل٫ اڂ چٽلب ؼاڀؽ: یټ

ثبؽ یڀٽټفة ټب یٯ ؼٺ، غبټڃي بئٿ ؽ ؽلف ټب ثیفڂپ، اټفڂق ڀػڃاچـ٬ اق و (502چٽبپ: )

ثػلی ولٽب ـڂضلبڀی اولت. پله یټىلت و١ؽی، آٴلبڄ ثلڅ ـټیلؽٴی ؼٶ غلڃؼ ڂ ؼچؽ: یټ چؽاـ

121/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

ؼڂٻڅ ٴف ثڅ پبی ؼـآیٻ ثڅ ؼـ ثفڀؽ ثڅ ٻلب ڀیبیلؼٶ آپ ثڅ څ ؼـ وٽ ؽڄلٿ ـټیلټ (602چٽبپ: )

٠ل٫ االچلی ڀ٥ٽل ڀلبٴكیف اق ولٽب « وب٬ی ق خبٺ ب٨ی ڂٷ ـؼغڃ فاة»ڂٸی څ غف٬څ ثف تٿ ثؽـاڀؽ ڂ اق ٸجلبن ت١ٹل٫ ثلڅ « فڂـت اوت»اوت ڂ ؼـ ایٿ ڃـیؽٴی

ثؽپ ڂاـچؽ: ؽلب آیللڃ ؼـ وٽل١ځب زلټ ڃـؼلغ فاةلل

پڃوتزڅ خبی خبټڅ، څ ثف غڃیتٿ ثؽـؼ (445چٽبپ: )

ٹیت وٽب ؼـ ټځف و١ؽی اق آڀدب اوت لڅ ـچلبیی ثڅ چٽیٿ ؼٸیٷ اوت څ خڃاق ضتڃاڀلؽ ټ١ف٨تلی اق ضلفت آڂـؼ ڂ ؼ٬ی٭ب چٽبپ خب اوت لڅ ټلی اق ڀ٩ه ـا ثڅ اـټ٥بپ ټی

ثبـی ثڅ ؼوت ؼچؽ: ؼچؽڅ اق ؼوت غڃیت ـچبیی ؽلبیی ؼچل٫ آپ آځللڃ ـا ثب ضلت

(278چٽبپ: )

ټت١للبٸی ت١للبـی٧ ڂ ڂ ثللب ایللٿ ت١فیلل٧ ثىللی، ٴفیكڀبپللؿیف اوللت للڅ ؼـ ڀٵللبچی چبی وٽب ڀیك ڀكؼ و١ؽی ٬ڃا٠ؽی ؼیٵف ثڅ غڃؼ پلؿیفؼ. ٴلڃیی ؼـ ایلٿ ټځلف زبـزڃثڅ

ڀٽبیبڀؽ ڂ ا٬تبئبت ڂ تج١لبت آپ وٽب ڀڅ ټڃڃ٠یت څ ثب تٽبٺ ٬ڃا فی٭یت غڃؼ ـا ټی یبثؽ: ڂ ؽ اٸجتڅ ټىتٽ وٽب ثی اق غڃؼ وٽب اچٽیت ټی

ڀلللڅ ټلللفة لللڅ آڂاق پلللبی ولللتڃـ

ـ وٽب ا ولت اٴلف ٠ل٫ ؼاـی ڂ لڃ ڀللڅ ثللٻ ؼاڀللؽ آلل٩تڅ وللبټبپ ڀللڅ قیللف

ثللللڅ آڂاق ټف٤للللی ثځبٸللللؽ ٨٭یللللف ...

ڀٵللڃیٻ وللٽب ای ثللفاؼـ للڅ زیىللت

ټٵللف ټىللتٽ ـا ثللؽاڀٻ للڅ یىللت ... ـ خڇبپ پف وٽب اوت ڂ ټىلتی ڂ لڃ

ڂٸللیٱٿ زللڅ ثیځللؽ ؼـ آییځللڅ للڃـ

(278)چٽبپ:

‌تأکیذ‌بش‌ػببدت‌ػبضقبغلللڃؼ ټلللفؼٺ ـا اق ـیلللبی یٽبڀلللضٱٴڃلللڅ ڂ ځلللبـ ټٱتڃثلللبت وللل١ؽی ؼـ ؼاـؼ ڂ ثللی اق ٠دللت ؼـ ٠جللبؼت ثللڅ ٠للؿـ ثځللؽڄ ت١للبٸی ثفضللؿـ ټللی ضلل٫ پفوللت ؼـ

ؼچؽ: ټی تڃخڅ

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌122

یبلڀٽثڅ اق پبـوبی ٠جبؼت ٴځڇٱبـ اڀؽیځبٮ اق غؽای (286چٽبپ: )

ول١ؽی ؼـ ا٠ت٭لبؼ بـاڀلڅ بوتؼاـؼ څ پفوت وپه ټب ـا ثڅ ایٿ ڀٱتڅ ټ١ڃ٦ ټی٠بثؽاپ خكای ب٠ت غڃاچځؽ ڂ ثبقـٴبڀبپ ثڇبی ثب٠ت. ټٿ ثځؽڄ، »خبیٵبچی ڀؽاـؼ؛ قیفا

ؼـ ڀٵلبڄ ڂی، ڀلڅ (.67)چٽلبپ: «تدلبـت ثلڅ ، ڀڅاٺ آټؽڄؼـیڃقڄ ثڅ ب٠ت ڂ ڀڅ اٺ آڂـؼڄ اټیؽڃ٪ ثڇت ڂ ڀڅ غڃ٦ خڇځٻ، څ تځڇب ڂٷ یبـ، ٤بیت آټبٶ ٠بـ٨بپ ڂ ٠ب٭بپ اوت. اڂ

ټ١ت٭ؽ اوت: یل٠ؿاثثب یبؼ تڃ ؼـؼي ڀٱځؽ چیر ټ٥ڃٶ تڃ ـا ٴف ثٵؽاقڀؽ ثڅ ؼڂقظ

(661چٽبپ: )

ٸؿا: بپلللبی ٠ب٭للللبپ ڂ تٽځلللبی ٠بـ٨للڃ٤لل٤

ضف ثڇت ڀیىت څ ڃ٪ ٸ٭بی تڃ اوت ... ؽللپكڀ ی للچٽب للت ؼڀیللڃای ڀ١ٽلللڃټی چل٬

وت ا تڃڃای لب ـا چلڃای ٠٭جی ڂ ټلی چلڃټل٬ (885چٽبپ: )

ڂ ثف چٽیٿ اوبن: ڃاچیلف ټػیف ثٱځځؽٺ ثڅ ٬یبټت څ زڅ غلٴ

ـاؼڂوت ټب ـا ڂ چٽڅ ڀ١ٽت ٨فؼڂن ٽب (398چٽبپ: )

اڀؽ څ ضتی ٴلفؼی ڂ ـڀٵلی ثڅ ایٿ ؼٸیٷ اوت څ ٠بـ٨بپ زځبپ ؼـ ٫٠ غؽای ٤ف٬څ تبثځؽ: اق ٠جبؼت ض٫ ـا ڀیك ثف ؼاټبپ غڃؼ ثفڀٽی اوت٩٥بـجبؼت ٠بـ٨بپ اق ٠ ٠بیبپ اق ٴځبڄ تڃثڅ ځځؽ

(67چٽبپ: )

‌یسؼذ‌ۀیبگشا‌حذتگب‌و١ؽی، ڀلڅ اق اثڇبټلبت ڂ ٤لڃاټ ٠ف٨لبی ؼیٵلف غجلفی یبڀٴفا ڂضؽتؼـ ڀٵفي چلبی پیلفڂاپ ٠ف٨لبپ ٨ٹىل٩ی. اڂ ټجبضلث یثلب٨ ٨ٹىل٩څ چلب ڂ ٴڃیی یسیؽڄپچىت ڂ ڀڅ اق

123/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

یٿ څ ضتی ثفای ڃؼٮ ؼثىتبپ چٻ ٬بثٷ ٨ڇٻ اولت ڂ ؼـ ٠ل »ڀٵبـؼ تڃضیؽی ـا زځبپ ټی (.2/216: 1364)قڀدبڀی، « ثفتف اق آپ ڀفوؽ یاڀؽضبٶ چیر ٠بـ٦ ڂ ضٱیٽی ـا چٻ ؼ٠ڃی

ڂی ٠دلیٿ یل اڀؽ٬ؽـ ټفڃق ؾچٿ ڂ ٽیف و١ؽی ثلڃؼڄ ڂ ثلب االضبت ٠ف٨بڀی آپ٠ف٨لبڀی ـا لڅ ؼڂـ اق ؼولتفن ڂ ؼـ »ٴڃیلؽ. اڂ یټـاضتی ثب آڀڇب وػٿ ؽڄ اوت څ ثڅ

قټلیٿ آڂـؼ. ڂی ڃلیؽ تلب ایلٿ ٠ف٨لبپ ـا ؼـ ؼولتفن آوٽبپ خب ٴف٨تڅ ثڃؼ، ثف ـڂی ځځؽ، ڀبئٷ آیځلؽ، یټغڃاچځؽ ثڅ تٱبټٹی څ ؼـ ؼٶ ضه یټاػب ٠بؼی څ ؼـ چف ضبٶ

ؽپ چىتی ڂ بتڅ و١ؽی ثب چٽیٿ ـڂي اق ض٭ی٭ت یٵبڀ (.225: 1364)ټبوڅ، «٬فاـ ؼچؽای اوت څ ټتلٷ یقٸاٴڃیؽ، څ ټڃخؽ ٫٠ یټثؿـ ټطجت االچی ؼـ ڀڇبؼ اڀىبپ وػٿ

ڃؼ: یټثڅ اثؽ ٿ غٽبـ ټىتیلؽاـٺ وف اق ایلچٽڅ ٠ٽف ثف ڀ

ٻ ڀىتیللڃؼٺ څ تڃ ؼـ ؼٸلٿ ڀجلڅ چځڃق ټ ؽللڃـ ڂ ٤یجت ا٨تلتڃ ڀڅ ټثٷ آ٨تبثی څ ض

یچىتؼٴفاپ ـڂڀؽ ڂ آیځؽ ڂ، تڃ چٽسځبپ څ (664: 1373و١ؽی، )

ٴڃیؽ: یټثڅ ثیبڀی ؼیٵف ـ ؼٶ ټٿ ټڇف تڃ ثڃؼپی اق آة ڂ ٴٷ ټٿ ؼ

فثىتٻ للثڃؼ لڃؼ آڂـؼٺ اق آڀدب ڀڅ ثڅ غلب غلث (585چٽبپ: )

اڀٵیلكؼ ڂ تٽلبٺ ؾـات ټڇف اقٸی قټكټڅ ؼـ خبپ ټڃخڃؼات ثڅ ضٽؽ ڂ ثځبی االچی ثفټیغجفاپ ٤ب٨لٷ، ؼاـؼ ڂ ایٿ ټ١ځب اق زٻ ڂ ٴڃي ثی ٠بٸٻ ـا ثڅ ؾف ڂ ٨ٱف غڃؼ ټ٥ڃٶ ټی

پځڇبپ اوت: اوتڃي لؽ ؼـیٿ ټ١ځب څ ٴلی ؼاڀللؼٸ ؼـ غفڂي اوت ثڅ ؾفي چفزڅ ثیځی

(79چٽبپ: )

ایٿ ٠ب٭ی ثب چف وفی وڃؼایی ڀڃ ؼاـؼ: چىتټڃییت ٴف٨تبـی ضٹ٭څ ثڅ چف ثڅ ٽځؽ وف قٸ٩ت، ڀڅ ټٿ ا٨تبؼٺ ڂ ثه

(455چٽبپ: )

زڃپ ثڅ ٴٽبپ و١ؽی:

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌124

تىت ی ټڇف ڂ چڃا ثىت اوت یؼٸچف خب ٽیف ٫٠ تڃ غىتوت ی اوفچف خب (985چٽبپ: )

ټ١ڃ٪ ؼـ ؼیؽ و١ؽی، اق ؼیؽڄ ڀڇبپ اوت: یا ځؽڄلا٨ٱبپ للآوتیٿ ثف ـڂی ڂ ڀ٭ی ؼـ ټی

یا ا٨ٱځؽڄغڃیتٿ پځڇبپ ڂ ڃـی ؼـ خڇبپ (910چٽبپ: )

وفایؽ: یټ (16)٪: « ڀطٿ ا٬فة اٸیڅ ټٿ ضجٷ اٸڃـیؽ»ڂٸی ٴڃیی ؼـ تڃی٧ آیڅ ټلٿ اولت تف اق ټٿ ثڅ یٯڀكؼؼڂوت

ڂیځللت ټللٱٷ للڅ ټللٿ اق ڂی ؼڂـٺ

زلڅ لځٻ ثلب للڅ تلڃاپ ٴ٩لت للڅ اڂ

ټڇدلللڃـٺؼـ ځلللبـ ټلللٿ ڂ ټلللٿ (72چٽبپ: )

ڃؼ: یټثڃؼپ ؼڂوت ڂ ٬فاثت اڂ ـا، ثڅ ٸب٨ت ټتؿف ڀبیب٨تځی ڂ خٽ ثیٿ ؼوت فؼیؽیٻلڃؼ ثڅ خبپ ٴل٠ٽفچب ؼـ پی ټ٭

یؽیٻٴفؼؼڂوت ؼـ غبڀڅ ڂ ټب ٴفؼ خڇبپ (620چٽبپ: )

ځؽ: یټیٿ قثبپ ڀ٩ی تف وبؼڄو١ؽی ثځڃیت ؼـ ٠بٸٻ ـا ثڅ اوتڃٶ ا٨تبؼڄ لؼڂثیځی اق ٬جٷ زٻ اض ڂـی، ڀیٯ ڂ ثؽ ق ض٫ ثیځی یؽڄؼاٴف تڃ

(791چٽبپ: )

یبثللؽ ڂ ٨للبي اق ڂضللؽت یټللتللفیٿ ټ٩للبچیٻ ٠ف٨للبڀی تىللفی ی٠للبٸایللٿ ا٠ت٭للبؼ ثللڅ وفایؽ: یټ

بٮ ؽللز« ؼڂتبیی»ڃاټ ـا ل بپلپڃ غف٬څ قؼٺ زڃپ ټٿ اڀؽـ ڃی ڂضؽت، ٴڃی تځڇبیی

(901چٽبپ: )

تځلؽ لڅ یټٴڃیؽ ڂ بچف ڂ ثبٿ ټ٩بچیٻ ٠ف٨بڀی ـا ؼـ چٻ یټو١ؽی زځبپ اق تڃضیؽ « اٸتڃضیؽ لبچفڄ ٨لی ثبځلڅ ڂ ثبځلڅ ٨لی لبچفڄ »ڃؼ: یټضؽیث پیبټجف )( ٴف خٹڃڄ

(.10تب: یث)ؽڂ٪،

ڀفٺڀٵفٺ بچؽ اوت ؼـ یټڅ چفزڅ الٶ ثڃؼلف ضلڀبچؽ لڃـت لټفا ثڅ (740: 1373و١ؽی، )

125/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

‌تیج‌ؼاڀؽ، ڀلڅ ٠ٹلٻ ڂ تلڃـ. ثلڅ یټؾڂ٪ ڂ ضبٶ یدڀتټ١ف٨ت ـا یډاٸڇؽا ټجبشبضت ڂ زڃپ ( 93: 1376ببڀی، ) ثفچبپاڂ، ٠ف٨بپ ټىت٩بؼ اق ٧ ڂ ٠یبپ اوت ڀڅ غجف ڂ ٴ٩ت

ځبولځؽ، ٠ٹلٻ یټل آڀسڅ ـا چٽٵبپ ثڅ ٠ځلڃاپ ټ١ف٨لت ؼاڀؽ، یټټ١ف٨ت ـا اټفی ڂخؽاڀی ټ١ف٨ت پی اق آڀٱڅ ؼـ خڇبپ ثیفڂڀی ٠لبـ٦ (.82چٽبپ: )ټ١ف٨ت ؼاڀؽ ڀڅ غڃؼ یټټ١ف٨ت

لڃؼ. یټل ٴؿاـؼ ڂ ولجت تطلڃالتی لـ٦ ؼـ اڂ یټڃؼ ؼـ ؼـڂپ ڂخڃؼ اڂ اثف ٴف خٹڃڄ٠لبـ٦، ی ولبضت ڂخلڃؼی چلب ت٩لبڂت لؽڄ ڂ ثىتڅ ثڅ ڀڃ ڂ ولص ټ١ف٨لت ضبلٷ

یب٨تٿ ثڅ ځڅ ټ١لبـ٦ ، ـاڄٴڃپ ٴڃڀڅآپ ټت٩بڂت اوت. ؼـ ټڃاخڇڅ ثب ایٿ ڇڃـات ثفڂقاتپمڂچلی ولځٵیٿ ڂ ی٩ل ڂاي یؼـڂڀل ٠بـ٦ ڂ ځبوبیی ټٱتت اڂ، ؼـ ثیلبپ تطلڃالت

اوت. ثبـ ٴفاپٴلبیؽ، اق ؼڀیلبی ټځطلف ثلڅ ٨لفؼ ؼـڂپ غلڃؼ یټچف ٠بـ٨ی، آڀٵبڄ څ ٸت ثڅ ثیبپ

ځؽ. ثف ایٿ اوبن، و١ؽی، و١ؽی اوت ڂ ڀڅ ٠لبـ٨ی ؼیٵلف ڂ ثلڅ چٽلیٿ یټـټكٴبیی اڂ ثب ؼیٵف ٠بـ٨بپ اتجبڄ اوت. و١ؽی ٠ف٨بپ ـا ثلڅ یىټ٭بؼٸیٷ، اوبوب ڂ اق ټځف ـڂي،

بـفؼی خځج٨ڇٽؽ. ؼـ ڀٵبڄ ڂی، اٴف ٠ف٨بپ ڂ ت١بٸیٻ ڃ٨یبڀڅ ٠یځٯ غڃؼ ځبغتڅ ڂ ټیؽ، اوبوب ڀبڃاة ڂ ثیڇڃؼڄ اوت. ثڅ چٽلیٿ ؼٸیلٷ ڂ تفثیتی ثفای آضبؼ خبټ١څ ڀؽاتڅ ثب

٨بیلؽڄ ثلڅ ضلبٶ ټلفؼٺ چبی غٯ ڂ ثلی اوت څ ؼـ ټځف ڂی، ٠ف٨بپ ڀڅ اق خځه ٴكاـڄڃزڅ ڂ ثبقاـ څ غڃؼ ـا ؼـ ٬بٸت ت١بٸیٻ اغال٬ی ڂ ټ٩یؽ ثڅ ضبٶ قڀؽٴی ایځدبیی غالیل٫

ـ آغفتی ا ټكـ٠ـاوتی ؼڀیب وبقؼ، څ ثڅ چڃیؽا ټی پلی ولبغتٿ آپ ثلڅ وت لڅ ٠لبـ٦ ؼ ثڇتفیٿ ڂخڃڄ ڂ ف٪ االچی اوت.

ی ٠ف٨لبپ ول١ؽی ڂ چلب ټاٸ٩لڅ ی څ اق ڀف ٴؿت ثب چٽیٿ ٨فیڅ ثڅ ثفـولی ا ټ٭بٸڅی آڂـؼچلب ؼولت پفؼاغت ڂ جل٫ اغال٪ ڂ اختٽب اڂ ٨ٹى٩ثفـوی ـث ڂ ڀىجت آپ ثب

٠بـآپ، فٴلبڄ، غب ٴ٩تٽبپ ٠ف٨بڀی و١ؽی، ی١ځی ٫٠، ثبقڀٽلبیی لؽ. ثلب ایلٿ ڀ٫٠ ڀیك ؼـ ټځف و١ؽی ثی اق آڀٱڅ ج٫ ٬ڃا٠ؽ ٠ف٨بپ ٨ٹى٩ی ثڅ ٫٠ االچی یب ٫٠ ټڃخڃؼات ثڅ ڂخڃؼ اٽٷ ڂ اتٻ ټ١ڃ٦ ڃؼ، ثڅ ٠٭ی ټٹٽڃن ڂ ټطىڃن ابـڄ ؼاـؼ

بڀٽلب »څ ټ٭تبی ڀڃ ثف اوت ڂ اق ایٿ ـچٵؿـ اڀىبپ وبؼڄ ڂ ٬بثٷ ثبڂـ ـا ثڅ ټلؽا٪ ٴبٺ ثڅ ٴبٺ ثڅ وفټځكٶ ٠ل٭ی آولٽبڀی، ټت١لبٸی ڂ ڂاـولتڅ اق (110ڇ٧: )« ؤڀب ثف ټثٹٱٻ

ڃؼ. ثب ایٿ تڃی٩بت، و١ؽی ٠بـ٨ی اوت څ ثلی اق چٽلڅ ت١ٹ٭بت ؼڀیبیی ـچځٽڃپ ټی

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌126

ـا ؼاـؼ ڂ ؼـ ایٿ ـاڄ تلڃ٦ ڀبثىبټبپ غڃؼ خبټ١االش اغال٬ی اختٽب ڂ ؼ٤ؽ٤زیك ٴیفؼ. ټی آپ ـا ثڅ بـ ځؽ ڂ غڃؼ ـا ڀیك ثب ایٿ ؼ٤ؽ٤څ تځیٻ ټی

ځؽ، آڀسځبپ ټڇٻ اولت یټی ٴكاـٵفؼـٮ طیص ټځف و١ؽی، آڀٵبڄ څ اق ٫٠ ؼچلؽ لڅ ټیلفقا آ٬بغلبپ فټلبڀی، یټڅ اٴف ثڅ آپ ڀبئٷ ڀڃیٻ، چٽبپ ڀتیدڅ ـا ثڅ ؼوت

ڀڃتڅ ثلڃؼ، ٴٹىتبپڂ ثڅ ت٭ٹیؽ اق ـڃاپـ٤ٻ ایځٱڅ غڃؼ ؼـ خڃاڀی تبثی تطت ڀبٺ ٠ٹیو١ؽی ڂ چٽلبٺ ڂ ٠ب٭بڀاثیبت »ڀڃیىؽ: یټث١ؽ ؼـ ت٥ییف ټڃ١ی ؼـ غڃـ تإټٷ وبٸیبڀی

(.128: 1380ڀلماؼ، یپبـول ) «ٹی اغال٪ خڃاڀبپ ایفاپ ـا ٨بوؽ وبغت اټثبٶ ایبپ ثڃؼ څ ثڅ ٬بڂت ثب بضجبپ ٠ٹٻ اوت.

127/‌‌یساشیض‌یسعد‌یـ‌اجتواع‌‌یعسفا‌یکسدایز‌لیتحل

‌هببغ ٬فآپ فیٻ.

، تطیص: ټطٽؽ اٸٱلبٻ، ٬لٻ: االٸ٭بة ټ١دٻ ٨ی اآلؼاة ټدٽ(. 1416) ٿیاٸؽ ٽبٶی یجبڀی، ٨ڃ اثٿ ټاوىډ اٸجب٠ډ ڂاٸځف ڂقاـڈ اٸث٭ب٨ډ ڂاالـبؼ االوالټی.

تبة. ڀف ڂ تفخٽڅ ٫٩، تڇفاپ: ثځٵبڄ ـبقاؼ ، تفخٽڅ:تبـیع اؼثیبت ٨بـوی (.1356اتڅ، چفټبپ )

، 16، يیځبول ول١ؽی ، ؼـ: «ټلؿچت ٠ل٫ االچلی ؼـ ٤كٸیلبت ول١ؽی (. »1392ـلب ) ا٠ڃاڀی، ٤الٺ .51 ل 33

، ټڇؽ: ؼاڀٵبڄ ٨فؼڂوی.٨فغځؽڄ پیبٺ، ؼـ: آچځٵفاپ ڀبټڅ ٨تڃت (.1360ا٨بـ، ایفج ) تڇفاپ: ټڃ٬ڃ٨بت ټطٽڃؼ ا٨بـ. ڀبټڃاـڄ ټطٽڃؼ ا٨بـ،، ؼـ: و٭بیبپ ڀبټڅ ٨تڃت (.1372ا٨بـ، ایفج ) ، یفاق: ڀف ڀڃیؽ.خؽاٶ ټؽ٠یبپ ثب و١ؽی (.1377اټؽاؼ، ضىٿ )

ؼ )ثفاڂپ، اؼڂ ـیع اؼثیبت ایفاپ اق ٨فؼڂوی تلب ول١ؽی (.1366ـا لف ، تفخٽلڅ: ٤لالٺ تب ضىلیٿ لؽـی، تڇلفاپ: ڀـیؽ. ټفڂا

، تڇفاپ: ڀف قڂاـ.بظ ڀجبت ضب٨ (.1382ثفقٴف، ټطٽؽـب )

، تڇفاپ: ڀف وػٿ.ـڂځٵفاپ ایفاڀی ڂ ڀ٭ؽ اؼثی (.1380، ایفج )ڀماؼ یپبـو

، تطیص: ټطٽڃؼ ٠بثؽی، تڇلفاپ: ڀلف اٸ٭ؽن ضفاتټٿ االڀه ڀ٩طبت (.1386خبټی، ٠جؽاٸفضٽٿ ) وػٿ.

، تطیص: ټطٽؽ ٬كڂیځی ڂ ؽ االقاـ ٨ی ض االڂقاـ ٠ٿ قڂاـ اٸٽكاـ (.1366) ٿیاٸؽ ٿیټ١خځیؽ یفاقی، ٠جبن ا٬جبٶ، تڇفاپ: ڀف اال٠بت.

خب: ټفك زبح ڂ تجٹی٥بت اوالټی. ، ثیفش ٫٠ (.1369غٹیٹیبپ، ټڇؽی ) فاثی، تڇفاپ: ڀف خبڂیؽاپ. ا٥ف ی٠ٹاق: ڂٴڃ ٴ٩ت، خؽاٶ ثب ټؽ٠ی (.٠1356یٷ )غڃیی، اوٽب

، تڇفاپ: ڀف اوبیف.٬ٹٽفڂ و١ؽی (.1364ؼتی، ٠ٹی )

اټیفجیف. ، تڇفاپ: اڀتبـاتټ٭بالتی ؼـثبـڄ قڀؽٴی ڂ ١ف و١ؽی (.1375ـوتٵبـ، ټځڃـ ) خبڂیؽاپ. اڀتبـات، تڇفاپ: ثب بـڂاپ ضٹڅ (.1362، ٠جؽاٸطىیٿ )ڃة ٿیقـ

اټیفجیف. ، تڇفاپ: اڀتبـاتڂخڃ ؼـ تڃ٦ ایفاپ خىت (.1363، ٠جؽاٸطىیٿ )ڃة ٿیقـ

ؾلف خٽیلٷ ، ؼـ: «ڂیمڄ ٬لفآپ ؼـ آثلبـ ول١ؽی تإثیف ټتڃپ ڂ ٨فچځٳ اوالټی ثڅ» (.1364قڀدبڀی، ٠ٽیؽ ) ، تڇفاپ: ڂقاـت ٨فچځٳ ڂ اـبؼ اوالټی.و١ؽی

.ج وپڇفټ :یبت و١ؽی، ثٽجئیٹ، ؼـج ؼـ ـوبٸڅ ٠٭ٷ ڂ ٫٠ (.1335) ٠جؽاهلل ثٿ ټٹصو١ؽی،

، تطیص: ټطٽؽ٠ٹی ٨فڂ٤ی، تڇفاپ: اڀتبـات ڀٵبڄ.ٹیبت (.٠1373جؽاهلل ) ثٿ ټٹصو١ؽی،

، ثڅ اچتٽبٺ: اؼڂاـؼ ثفاڂپ، تڇفاپ: ڀف اوبیف.اٸ١فا تؿفڈ (.1382بڄ ) وٽف٬ځؽی، ؼڂٸت .2ج ،ثبټؽاؼ :، تڇفاپچبثفٴكیؽڄ ١ف(. 1350بټٹڃ، اضٽؽ )

، ٬ٻ: ټٱتجډ اٸٽ٩یؽ.االغجبـ ی ټ١بڀ(. تب یثؽڂ٪، ټطٽؽ ثٿ ٠ٹی اثٿ ثبثڃیڅ )

، تڇفاپ: اڀتبـات ٨فؼڂوی.تبـیع اؼثیبت ؼـ ایفاپ (.1363) اهلل صیؾث٩ب،

‌هراة‌اسالهی،‌سال‌سم،‌ضواز‌پجناه‌‌ژص/‌پ‌128

ڃ٦ ؼـ ثڃوتبپ و١ؽیځبو تیآوڀ٭ؽ اختٽب٠ی ڂ (. »٠1388٭ؽایی، تڃـج ) ـ: «ی ت ، ف٨بپڀبټڅ تػی ٠ ٨ٷ، ؼ .74-51، 19ي

. 210 ل 196، 2، يځبوی و١ؽی، ؼـ: «ڇبة ل ټفؽو١ؽی ڂ یع ؼاڀبی (. »٨1378تی، چڃځٳ )

٩ب، تڇفاپ: اڀتبـات ٨فؼڂوی. اهلل صیؾث، ثڅ ڃ: ؼیڃاپ ا١بـ (.1366) ٿیاٸؽ ٧یو٨ف٤بڀی، چٽبیی، ٬ٻ: ڀف چٽب. ٿیاٸؽ خالٶطیص: ، تیډاٸٱ٩ب ټ٩تبشیډ ڂ اٸڇؽا ټجبش (.1376ټطٽڃؼ ) ببڀی، ٠كاٸؽیٿ

، تلطیص: ولیؽ ٽلبٶ االڀله لدفات ټلٿ اٸ٭لؽن ثٽلفات (.1376) ٳیل ث ٸ١ٷٸ١ٹی ثؽغی، ټیفقا ویؽخڃاؼی، تڇفاپ: پمڂچٵبڄ ٠ٹڃٺ اڀىبڀی ڂ ټبٸ١بت ٨فچځٵی. ضبج

ـثبـڄ و١ؽی (.1364ټبوڅ، چبڀفی ) ـات ضىیٿ یڃو٩ ، تفخٽڅ: ټطٽؽضىٿ ټڇؽڂی ڂ ٤الٺتط٭ی٫ ؼ ی، تڇفاپ: اڀتلب تڃن.

، تڇفاپ: ڀف چڃي ڂ اثتٱبـ.خؽاٶ تبـیػی ٠٭ٷ ڂ ٫٠ (.1381ټطٽؽی، بٻ )

، تطیص: تڃ٨ی٫ ڄ. وجطبڀی، تڇفاپ: ڀف ـڂقڀڅ.ټثځڃی ټ١ځڃی (.1382اٸؽیٿ ټطٽؽ ) ټڃٸڃی، خالٶ

تبة. ؼڀیبی ، تڇفاپ: اڀتبـات١ف اٸ١دٻ(. 1363ڀ١ٽبڀی، جٹی ) ، ثڅ ڃ: ویفڂن بچجبق، تڇفاپ: ڀف ؼ٨تفچبی قټبڀڅ.ؼـثبـڄ ١ف ڂ ب٠فی (.1368یڃیح، ڀیٽب )