Überblicksvorlesung römische literatur ii 3. catull ws 2015/16 · „lesbia“ vivamus, mea...
TRANSCRIPT
![Page 1: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/1.jpg)
Überblicksvorlesung
Römische Literatur II
3. Catull WS 2015/16
![Page 2: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/2.jpg)
2
1. Pun. Krieg
erstes Drama in Rom aufgeführt
2. Pun. Krieg
Plautus, Komödien
Terenz, Komödien
Cato, Zeitgenosse Ennius
3. Pun. Krieg
![Page 3: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Punische Kriege
1. Pun. Krieg 264-241
240 erstes Drama in Rom aufgeführt
2. Pun. Krieg 218-202/1
um 200: Plautus
um 160: Terenz
3. Pun. Krieg 149-146
Cato: 234-149
![Page 4: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Cicero 106-43
Caesar 100-44
Pompeius 106-48
Zeitgenossen: Lukrez
Catull
? Was wissen Sie bereits über Catull ?
![Page 5: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Catull. 48
Mellitos oculos tuos,
si quis me sinat usque basiare,
usque ad milia basiem trecenta
nec numquam videar satur futurus,
non si densior aridis aristis
sit nostrae seges osculationis.
![Page 6: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Catull. 48
Mellitos oculos tuos, Iuventi, !
si quis me sinat usque basiare,
usque ad milia basiem trecenta
nec numquam videar satur futurus,
non si densior aridis aristis
sit nostrae seges osculationis.
![Page 7: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Catull
Vielfalt:
• Thema
• Tonfall (nett - spöttisch - böse - obszön ...)
• Metrum
![Page 8: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Catull. 50
Hesterno, Lucini, die otiosi
multum lusimus in tuis tabellis,
ut convenerat delicatos:
scribens versiculos uterque nostrum
ludebat numero modo hoc modo illo,
reddens mutua per iocum atque vinum.
[...]
![Page 9: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Catull (ca. 84-54) Überlieferung
carmina minora
carmina maiora
c. 1-60 Polymetra (Hendekasyllaben, Hinkiamben,
sapphische Strophe u.a.)
c. 61-68 carm. maiora
(versch. Versmaße; ab 65 eleg. Distichen)
c. 69-116 Epigramme, eleg. Distichen
![Page 10: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/10.jpg)
10
carm. 1
Cui dono lepidum novum libellum
arido modo pumice expolitum?
Corneli, tibi: ...
Cornelius Nepos
• lepidus, a, um
• lepos, leporis, m.
• nugae (nugarum)
• ludere
![Page 11: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/11.jpg)
11
„Lesbia“
Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ...
5 – 7 – 43 – 51 – u.a.
58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa.
illa Lesbia, quam Catullus unam
plus quam se atque suos amavit omnes,
nunc in quadriviis et angiportis
glubit magnanimi Remi nepotes.
![Page 12: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Catull. 43 Hendekasyllabus
Salve, nec minimo puella naso
nec bello pede nec nigris ocellis
nec longis digitis nec ore sicco
nec sane nimis elegante lingua,
decoctoris amica Formiani.
ten provincia narrat esse bellam?
tecum Lesbia nostra comparatur?
o saeclum insapiens et infacetum!
![Page 13: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Catull. 9
Verani, omnibus e meis amicis
antistans mihi milibus trecentis,
venistine domum ad tuos penates
fratresque unanimos anumque matrem?
venisti, o mihi nuntii beati!
visam te incolumem audiamque Hiberum
narrantem loca, facta, nationes,
ut mos est tuus, applicansque collum
iocundum os oculosque saviabor.
o quantumst hominum beatiorum,
quid me laetius beatiusve?
![Page 14: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/14.jpg)
Iambos v —
Metrum
verschiedene iambische Versmaße
Inhalt
- Sprechverse im Drama
- „Angriff“
- „lyrisch“
![Page 15: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/15.jpg)
Catull 29
Quis hoc potest videre, quis potest pati,
nisi impudicus et vorax et aleo,
Mamurram habere quod comata Gallia
habebat ante et ultima Britannia?
![Page 16: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/16.jpg)
Catull 29
iambischer Trimeter
Quis hoc pótest vidére, quis pótest páti,
v — v — |v — v — | v — v —
![Page 17: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/17.jpg)
29,21 ff.
quid hunc, malum, fovetis? aut quid hic potest
nisi uncta devorare patrimonia?
eone nomine, urbis o piissimi,
socer generque, perdidistis omnia?
![Page 18: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Hellenistisches Kleinepos, Epyllion
poeta doctus
lector doctus
![Page 19: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Carmen 64 (408 Hexameter)
- Argonautenfahrt (Jason, goldenes Vlies, Medea)
- Peleus und Thetis
- Achill
- Theseus + Ariadne, + Bacchus
- Weltzeitalter
- Parzen
- etc. ...
![Page 20: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/20.jpg)
20
1. Inhalt
2. Aufbau, Formulierungen
3. Interpretation, d.h.: Welche Fragen stellen
sich?
![Page 21: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Peliaco quondam prognatae vertice pinus / dicuntur
liquidas Neptuni nasse per undas / Phasidos ad fluctus et
fines Aeetaeos,
Einst soll das auf dem Gipfel des Pelion entstandene
Holz durch die flüssigen Wellen Neptuns bis zum
Wasser des Phasis und zum Gebiet des Aeetes
geschwommen sein...
-> Fahrt der Argonauten
![Page 22: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Nereiden wundern sich
Menschen sehen erstmals Nymphen
Peleus sieht Thetis
Ausruf des Sprechers: 22 o nimis optato
saeclorum tempore nati / heroes, salvete
Hochzeit
![Page 23: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/23.jpg)
23
die Hochzeitsgäste kommen
der Palast
die Gäste bewundern den Palast,
v.a. die Decke auf dem Hochzeitsbett
Beschreibung der Decke
![Page 24: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/24.jpg)
24
auf der Decke ist eine Geschichte dargestellt
50 haec vestis priscis hominum variata figuris /
heroum mira virtutes indicat arte.
bis v.265f.
cf. z.B. folgenden bekannten Teppich:
![Page 25: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/25.jpg)
25
![Page 26: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Theseus und Ariadne
keine Beschreibung,
sondern eigene Geschichte
mit viel wörtl. Rede der Ariadne
![Page 27: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Gäste verlassen den Palast, bevor die Götter zum
Fest kommen
epischer Vergleich
Götter bringen Geschenke
![Page 28: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/28.jpg)
28
die Parzen singen ein Lied:
Achill, Sohn von Peleus und Thetis
![Page 29: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/29.jpg)
29
384 ff. Epilog
Erzähler vergleicht die Zeit der Heroen mit seiner
eigenen Zeit
![Page 30: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/30.jpg)
30
1. Inhalt
2. Aufbau, Formulierungen
z.B. „vestis“
![Page 31: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/31.jpg)
31
z.B. „vestis“:
50 haec vestis priscis hominum variata figuris /
heroum mira virtutes indicat arte. bis
v.265f.
Ariadne, verlassen am Strand
Beschreibung der Ariadne
Rückblick: Theseus nach Kreta
![Page 32: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/32.jpg)
32
Ariadne, verlassen am Strand von Dia
Beschreibung der Ariadne
Rückblick: Theseus nach Kreta
Ariadne sieht Theseus
Minotaurus, Faden
Theseus nimmt sie mit
Ariadne auf Dia
![Page 33: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Ariadne auf Dia
ihre Klage und ihr Fluch (132-201)
Blick auf Theseus
Rückblick: Mahnung des Vaters bei Theseus‘
Abreise
Theseus‘ Rückkehr: Tod des Vaters
Ariadne auf Dia Bacchus kommt
![Page 34: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/34.jpg)
34
2. Aufbau, Formulierungen
z.B.: die Götter, die kommen:
ausführlich werden beschrieben:
Chiron
Peneus
Prometheus:
gerens veteris vestigia poenae
dann knapp: Jupiter etc.
![Page 35: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/35.jpg)
35
2. Aufbau, Formulierungen
-> Welche Geschichte wird eigentlich erzählt??
-> Mit welchen Mitteln??
3. Interpretation
![Page 36: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/36.jpg)
36
3. Interpretation, d.h.:
Was will der Autor damit sagen?
![Page 37: Überblicksvorlesung Römische Literatur II 3. Catull WS 2015/16 · „Lesbia“ Vivamus, mea Lesbia, atque amemus ... 5 –7 –43 –51 –u.a. 58 Caeli, Lesbia nostra, Lesbia illa](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040802/5e3babf97b0624556706c618/html5/thumbnails/37.jpg)
37
3. Interpretation, d.h.:
Welche Fragen stellen sich?
Welche Fragen stellt der Text?
Medea – Thetis - Ariadne
Hochzeit – Untreue
diese Hochzeit -> Apfel-> Troj. Krieg
Heroen/Helden, z.B. Achill –
„früher war alles besser“?