Παραδόσεις του...

Βιολογία γενικής παιδείας τάξη Γ΄

Παραδόσεις του μαθήματος

Επιμέλεια: Γιάννης Αργύρης

Βιολόγος ‐M.Sc.

Καθηγητής 3ου Γεν. Λυκ. Ηλιούπολης

Κεφάλαιο 1ο

Άνθρωπος και υγεία

Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου

3ο ε. λ. Ηλιούπολης 3Επιμέλεια: Αργύρης Γιάννης

Ομοιόσταση: είναι η διατήρηση με διάφορους μηχανισμούς τηςδυναμικής ισορροπίας στο εσωτερικό του οργανισμού,αντιδρώντας σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ομοιόσταση μπορεί να είναιβιολογικοί (παθογόνοι μικροοργανισμοί), χημικοί (αέρια, τοξικέςουσίες) ή φυσικοί (ακτινοβολίες).

Η γνώση των μηχανισμών με τους οποίους οι διάφοροιπαράγοντες επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου, αποτελεί«όπλο» στην «μάχη» της επιβίωσης.

Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου.


Σμηγματογόνος αδένας

Ιδρωτοποιός αδένας

επιδερμίδα

δερμίδα

Νευρικά σωμάτια

ΔΕΡΜΑ


1. Ανίχνευση της μεταβολής της θερμοκρασίας από τους θερμοϋποδοχείς τουδέρματος.

2. «Ενημέρωση» του κέντρου γενικών αισθήσεων του εγκεφάλου.

3. Επεξεργασία του μηνύματος από το ειδικό κέντρο ρύθμισης τηςθερμοκρασίας και αποστολή μηνυμάτων στα αιμοφόρα αγγεία καθώς καιστους ιδρωτοποιούς αδένες του δέρματος.

4. Διαστολή των αγγείων και έκκριση ιδρώτα από τους αδένες.

5. Λόγω εξάτμισης του ιδρώτα, ψύχεται η επιφάνεια του δέρματος άρα και τοαίμα που διέρχεται από τα αγγεία του.

6. Επιστρέφοντας στο εσωτερικό του οργανισμού το αίμα αναμιγνύεται με τουπόλοιπο και η θερμοκρασία του διατηρείται σταθερή.

Μηχανισμός ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος σε 36,6°C


1. Παθογόνοι μικροοργανισμοί

Οι μικροοργανισμοί ανάλογα με το αν δημιουργούνπροβλήματα στον οργανισμό μας ή όχι, διακρίνονται σε :παθογόνους (διάφοροι μικροοργανισμοί που προκαλούνασθένειες στον οργανισμό του ανθρώπου),

μη παθογόνους (όσοι δεν προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο)

και δυνητικά παθογόνους (μικροοργανισμοί που συνήθωςσυμβιώνουν με τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά αν βρεθούν σεάλλο ιστό ή αυξηθεί υπέρμετρα ο αριθμός τους καθίστανταιπαθογόνοι. Τέτοιοι είναι το κολοβακτηρίδιο E.coli,στρεπτόκοκκοι και σταφυλόκοκκοι του στόματος, ολακτοβάκιλλος του κόλπου κ.λ.π.


α). Πρωτόζωακίνηση: με ψευδοπόδια (αμοιβάδα), με μαστίγια ή μεβλεφαρίδες που έχουν.

Αναπαράγονται μονογονικά (με απλή διχοτόμηση)

• Ιστολυτική αμοιβάδα: προκαλεί αμοιβαδοειδήδυσεντερία.

• πλασμώδιο: προκαλεί ελονοσία.

• τρυπανόσωμα: προκαλεί την ασθένεια του ύπνου.

• τοξόπλασμα: προκαλεί αποβολές στις εγκύουςπροσβάλλοντας το ήπαρ, πνεύμονες και σπλήνα.

Είδη παθογόνων μικροοργανισμών

Επιμέλεια: Αργύρης Γιάννης 83ο ε. λ. Ηλιούπολης

Επιμέλεια: Αργύρης Γιάννης 93ο ε. λ. Ηλιούπολης


β). Μύκητες

Χαρακτηριστικά

• Ευκαρυωτικοί, μονοκύτταροιή πολυκύτταροι οργανισμοί.

•Αναπαράγονται μονογονικάάλλοι με απλή διχοτόμηση καιάλλοι με εκβλάστηση.


Προκαλούν μυκητιάσεις. Π.χ. η candida

albicans προκαλεί καντιτίαση πνευμονική, κολπίτιδα,

ή στοματίτιδα, ανάλογα με το όργανο που

προσβάλλει.

• Τα δερματόφυτα προσβάλλουν δέρμα,

τριχωτό κεφαλής και μεσοδακτύλιες περιοχές των

ποδιών. Προκαλούν ερυθρότητα και έντονο κνησμό.


Υφές

Ζύμες

Εκβλάστηση


Τρυβλίο καλλιέργειας μυκήτων.

Μύκητες (υφές)

Σημαντικός παθογόνος μικροοργανισμός του ουρογεννητικούσυστήματος του ανθρώπου. Η νηματοειδής μορφή έχει παθογόναδιεισδυτική ικανότητα για την εξάπλωσή της στους ανθρώπινουςιστούς.

Saccharomycescerevisiae

Candida albicans

Aspergillus nidulans



γ). Παθογόνα βακτήρια

Χαρακτηριστικά:

1. σχήμα: ραβδοειδές (βάκιλλοι), σφαιρικό (κόκκοι), ελικοειδές(σπειρίλλια).

2. Το DNA τους βρίσκεται στο πυρηνοειδές, έχουν κυτταρικότοίχωμα, κάψα, ριβοσώματα, ενώ δεν έχουν μεμβρανώδειςσχηματισμούς (κυτταρικά οργανίδια).

3. Αναπαράγονται μονογονικά (πολύ γρήγορα με απλήδιχοτόμηση), σχηματίζοντας αθροίσματα όμοιων μεταξύ τουςκυττάρων, τις αποικίες

4. Σχηματίζουν ενδοσπόρια (ανθεκτικές μορφές) σε αντίξοεςσυνθήκες (ακραίες θερμοκρασίες, ακτινοβολίες)


σπειροχαίτη

σταφυλόκοκκος


Σχηματισμός ενδοσπορίων

δ). Ιοί.


α. Ακυτταρικές μορφές ζωής που αναπαράγονται μόνο μέσα

σε κύτταρα‐ξενιστές.

β. Μέγεθος ποικίλο: από 20 έως 250 nm

γ. Προκαλούν ασθένειες γνωστές σαν ιογενείς λοιμώξεις.

Χαρακτηριστικά: Αποτελούνται από πρωτεϊνική κάψα που περιέχει το γενετικό

τους υλικό (DNA ή RNA)

Διακρίνονται σε: DNA‐ιούς (έρπητοιοί, αδενοϊοί), RNA‐ιούς (πικορνοϊοί, αρενοϊοί,

ρετροϊοί).

Ευθύνονται για σειρές ασθενειών όπως το κοινό κρυολόγημα, γρίπη, ευλογιά,

ηπατίτιδα, AIDS, έρπης.

Πολλαπλασιασμός των ιών

1. Προσέγγιση‐αναγνώριση‐προσκόλληση



Λοίμωξη

Είναι η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός ενός παθογόνουμικροβίου στον οργανισμό.

Διακρίνεται σε: οξεία (συμπτώματα βαριά που μπορεί ναοδηγήσουν άμεσα σε θάνατο) και χρονία.

Οι ασθένειες που προκαλούνται από τα μικρόβια ονομάζονταιλοιμώδη νοσήματα.

Αυτά μπορεί να είναι:

• μεταδοτικά, (μεταδίδονται από άτομο σε άτομο)

• επιδημικά, (προσβάλλουν ταυτόχρονα πολλά άτομα)

• σποραδικά (νοσήματα που δεν μεταδίδονται).


Κριτήρια του Koch

Μια ασθένεια προκαλείται από μικρόβια όταν:

1. Ο μικροοργανισμός βρίσκεται σε ιστούς ή υγρά ή και σεπτώματα ατόμων που απεβίωσαν λόγω της ασθένειας αυτής.

2. Απομονώνεται από τον ξενιστή και μπορεί να καλλιεργηθείστο εργαστήριο.

3. Καθαρή καλλιέργεια μπορεί να προκαλέσει την ασθένεια σευγιή πειραματόζωα, και είναι δυνατή η απομόνωσημικροβίων από τους ιστούς του μολυσμένου πειραματόζωου.


Αίτια παθογόνου δράσης των βακτηρίων

Οφείλονται στην παραγωγή τοξινών όπως είναι:

• οι εξωτοξίνες (συνήθως πρωτεΐνες), οι οποίεςπροσβάλλουν διαφορετικά όργανα και προκαλούνδιαφορετικά συμπτώματα.

• οι ενδοτοξίνες (ουσία του κυτταρικού τοιχώματοςορισμένων βακτηρίων), που προκαλούν πυρετό, πτώση τηςπίεσης του αίματος, λευκοπενία κ.λ.π.


Τρόποι μετάδοσης των μικροβίων στον άνθρωπο.

1. Άμεση επαφή (μολυσμένα χέρια), φίλημα, συνουσία (αφροδίσιανοσήματα) , επαφή δέρματος με μολυσμένα αντικείμενα (μετάαπό τραύμα).

2. Έμμεση επαφή (με αντικείμενο ατομικής χρήσης (μαντήλιαπετσέτες, …)

3. Αντικείμενα κοινής χρήσης (τηλέφωνο, σκεύη φαγητού,κινηματογράφος, …)

Τα μικρόβια εισχωρούν στον οργανισμό κυρίως από τοδέρμα και τους βλεννογόνους (επιπεφυκότας, ρινικός, φάρυγγα,στόματος, εντέρου, ουρήθρας, γεννητικών οργάνων,…


Η πρόληψη των μολύνσεων απόπαθογόνους μικροοργανισμούς και ηαντιμετώπιση των λοιμώξεων προϋποθέτουν τηγνώση των μηχανισμών ανάπτυξης καιπολλαπλασιασμού αυτών των μικροβίων.


Αντιβιοτικά

Ευαισθησία σε αντιβιοτικά

Αποικίες σταφυλόκοκου

Αποικίες βακτηρίου E.coli


Μηχανισμοί δράσης των αντιβιοτικών.

1. Παρεμποδίζουν τη σύνθεση κυτταρικού τοιχώματοςτων μικροοργανισμών.

2. Αναστέλλουν κάποια μεταβολική βιοχημική διαδικασίατου μικροοργανισμού.

3. Παρεμβαίνουν στις λειτουργίες αντιγραφής,μεταγραφής και μετάφρασης του γενετικού υλικού τωνμικροοργανισμών.

4. Προκαλούν διαταραχές στη λειτουργία τηςπλασματικής μεμβράνης.


Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

1. Από βακτήρια: σύφιλη, γονόρροια, λοίμωξη απόχλαμύδια.

2. Από ιούς: έρπης, ηπατίτιδα Β, ανθρώπιναθηλώματα (HPV), ΑIDS(HIV), ηπατίτιδα C.

3. Από πρωτόζωα: τριχομονάδες.

4. Από μύκητες: καντιτίαση.

Παραδόσεις του...

Documents