ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΔΟΜΗΣ

Δρ. Γεώργιος ΜαντάνηςΕργαστήριο Τεχνολογίας Ξύλου

Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου

«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ»

4. Ακανονιστίες αυξητικών δακτυλίων5. Ραγάδες6. Ρητινοθήλακες7. Τραυματικά σφάλματα8. Μεταχρωματισμοί9. Ρόζοι και εντεριώνη

ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΔΟΜΗΣ

Ψευδείς δακτύλιοι

• Εμφανίζονται εντός τουαυξητικού δακτυλίου, όπου υπάρχουν δύο ή καιπερισσότεροι δακτύλιοι(α)

• Οφείλεται στην εναλλαγήτων περιόδων ανομβρίαςκαι βροχοπτώσεων.

• Οφείλεται και στηνκαταστροφή τουφυλλώματος απόπαγετούς και έντομα.

ΑΚΑΝΟΝΙΣΤΙΕΣ ΑΥΞΗΤΙΚΩΝ ΔΑΚΤΥΛΙΩΝ

Ασυνεχείς δακτύλιοι

• Είναι οι δακτύλιοι που δενσυνεχίζονται πλήρωςγύρω από την εντεριώνη(β)

• Προκαλούνται απόκάποιο τοπικότραυματισμό του κορμού.

• Προκαλούνται και απόαναστολή της λειτουργίαςτου καμβίου.

ΑΚΑΝΟΝΙΣΤΙΕΣ ΑΥΞΗΤΙΚΩΝ ΔΑΚΤΥΛΙΩΝ

Οδοντωτοί δακτύλιοι

• Εμφανίζονται κυρίωςστην ερυθρελάτη.

• Η αιτία δημιουργία τουςείναι άγνωστη.

• Ξύλο με οδοντωτούςδακτυλίους έχει καλέςακουστικές ιδιότητες(βιολί, μπουζούκι, κιθάρα).

ΑΚΑΝΟΝΙΣΤΙΕΣ ΑΥΞΗΤΙΚΩΝ ΔΑΚΤΥΛΙΩΝ

Ρ Α Γ Α Δ Ε Σ

• Δημιουργούνται από ισχυρούςκραδασμούς των κορμών κατά τη ρίψητων δένδρων.

• Υπάρχουν περιφερειακές ραγάδες.

• Θλιψιγενείς ραγάδες και εμφανίζονται σεπριστή ξυλεία κάθετα προς τηνκατεύθυνση των ινών.

• Αποτελούν σημαντικό σφάλμα του ξύλου, αφού ελαττώνουν πολύ τη μηχανικήαντοχή του.

Ραγάδες: Διακοπή της συνέχειας των ιστών του ξύλου

Ρητινοθήλακες

• Επιμήκη ανοίγματα πουμοιάζουν με φακούς στα όριατων αυξητικών δακτυλίων.

• Γεμάτοι με ρετσίνι.

• Σχηματίζονται συνήθως απόκραδασμούς ή κάμψεις τουδένδρου εξαιτίας του ανέμου ήτου χιονιού.

• Το σφάλμα αυτό παρατηρείταισε κωνοφόρα που έχουνρητινοφόρους αγωγούς (κυρίωςπεύκα).

Ρ Η Τ Ι Ν Ο Θ H Λ Α Κ Ε Σ

Τραυματικά σφάλματα

• Σφάλματα που προέρχονται από τραυματισμούςτου δένδρου λέγονται τραυματικά σφάλματα.

• Αιτίες: Τραυματισμοί του ζωντανού δένδρουείναι δυνατό να προέλθει από πολλούςεξωτερικούς παράγοντες (π.χ. άνθρωπος, κεραυνός, παγετός, φωτιά).

• Τα δένδρα επουλώσουν την πληγή, αντιδρούνκαι παράγουν ξύλο με ακανόνιστη δομή πουονομάζεται τραυματικό ή επουλωτικό ξύλο.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ

Σφάλματα εξαιτίας των ανθρώπινων παρεμβάσεων

ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ

Προκαλούνται κατά τη διάρκεια υλοτομικώνεργασιών από τη ρίψη και μετατόπιση κορμών.

Κατά τη βλαστητική περίοδο, οι τραυματισμοίειδικά των νεαρών δενδρυλίων είναι συχνοί καισοβαροί.

Σοβαροί τραυματισμοί κατά τη διάνοιξη καισυντήρηση των δασικών δρόμων από τη ρίψηχωμάτων και βράχων.

Έγκλεισμα φλοιού

• Κατά τη διεργασία αυτή είναι δυνατό να κλεισθεί μέσα στονκορμό ένα τμήμα του φλοιού και να δημιουργηθεί έναέγκλεισμα φλοιού.

ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ

• Κάθε αλλαγή του φυσιολογικού χρώματος του ξύλουθεωρείται σαν μεταχρωματισμός (χρωματικήανωμαλία).

• Ορισμένοι μπορεί να οφείλονται σε προσβολήβακτηρίων ή μυκήτων.

• Οφείλονται και στη δημιουργία επουλωτικού ιστού.

• Σημαντικότεροι μεταχρωματισμοί ξύλου στην Ελλάδαείναι:

ερυθρό εγκάρδιο της οξιάς υγρό εγκάρδιο της λεύκης και της ελάτης κυάνωση (κυρίως της μαύρης πεύκης)

Μ Ε Τ Α Χ Ρ Ω Μ Α Τ Ι Σ Μ Ο Ι

ΥΓΡΟ (ΜΑΥΡΟ) ΕΓΚΑΡΔΙΟ

• Μπορεί να προκληθεί από προσβολή βακτηρίων, που έχεισαν συνέπεια τη δημιουργία του υγρού εγκάρδιου.

• Το υγρό εγκάρδιο έχει χρώμα σκούρο μετά την υλοτομία, που διατηρείται σε μικρότερη ένταση μετά την ξήρανσή του.

• Κυρίως σε λεύκη και ελάτη.

Κ Υ Α Ν Ω Σ Η

• Η πιο συνηθισμένη περίπτωσημεταχρωματισμού στην Ελλάδα.

• Προκαλείται από χρωστικούςμύκητες που προσβάλλουν τοσομφό ξύλο των πεύκων(βλ. μαύρη πεύκη).

• Τα δένδρα προσβάλλονταιαμέσως μετά την υλοτομία ήκατά την πρίση, προτού να γίνειη ξήρανση.

• Το προσβλημένο ξύλο γίνεταιαπό σκούρο μπλε ως βαθύμαύρο.

• Χρησιμοποιείται σε κατασκευέςγια φθηνή και χαμηλήςποιότητας ξυλεία.

Ρ Ο Ζ Ο Ι & Ε Ν Τ Ε Ρ Ι Ω Ν Η

Τι είναι ? Οι ρόζοι και η εντεριώνη αποτελούν φυσιολογικάχαρακτηριστικά που υπάρχουν ή δημιουργούνταικατά την ομαλή ανάπτυξη του δένδρου.

Σφάλματα ? Επηρεάζουν αρνητικά την κατεργασία του ξύλου.______________________________________________________

Ρόζοι

Δημιουργούνται κατά την κατά πάχος αύξηση του δένδρου, όταν τα κατώτερα τμήματα των κλαδιών κλείνονται μέσαστον κορμό.

Εντεριώνη

Έχει διαφορετική δομή. Η παρουσία της σε ξυλείακατασκευών συνοδεύεται πάντοτε από την παρουσίαρόζων και ραγάδων.

Ρ Ο Ζ Ο Ι

διακρίνονται σε χλωρούς ρόζους, πουαυξάνονται μαζί και συσσωματώνονταιμε τον κορμό.

και ξερούς ρόζους που περιέχονται μέσαστον κορμό σαν ξένα σώματα.

σοβαρά σφάλματα που προκαλούνσημαντική μείωση των μηχανικώναντοχών του ξύλου.

δημιουργούν αποκλίσεις από τηνευθυΐνια και ραγάδες.

προκαλούν προβλήματα κατά τηνξήρανση, την κατεργασία και τησυγκόλληση του ξύλου.

αποτελούν το κυριότερο κριτήριο κατάτην ποιοτική ταξινόμηση του ξύλου(βλ. μέγεθος, ποσοστό επιφάνειας).

Χλωρός ρόζος

Ξερός ρόζος

Ρ Ο Ζ Ο Ι

Δημιουργία ραγάδων εξαιτίας της παρουσίας ρόζου

Ε Ν Τ Ε Ρ Ι Ω Ν Η

Κατά μήκος τομή εντεριώνης σε πριστό

Διπυρήνωση ή Πολυπυρήνωση

• Σφάλμα που παρατηρείται, όταν οκορμός έχει δύο ή περισσότερεςεντεριώνες.

• Το σφάλμα αυτό προκαλείται απότη φύτευση δύο φυτών μέσα στονίδιο λάκκο, οπότε τα φυτά σιγά-σιγά ενσωματώνονται.