ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ · web viewΚεφάλαιο 33ο: Οργάνωση...

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Μαθηματικά της Φύσης και της Ζωής

Β΄ τεύχος

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

ΑΘΗΝΑ

1

2ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣΧαράλαμπος Λεμονίδης , Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής ΜακεδονίαςΑθανάσιος Θεοδώρου, Εκπαιδευτικός Αχιλλέας Καψάλης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου ΜακεδονίαςΔημήτριος Πνευματικός, Λέκτορας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

ΔΙΑΣΚΕΥΗ – ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΚαπίδης Ελευθέριος, Συντονιστής ομάδαςΒαΐτσης Νικόλαος, ΕκπαιδευτικόςΚουλούσης Ευάγγελος, Εκπαιδευτικός Τσιάλλιου Ελένη, Εκπαιδευτικός

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ…………………………………………

2

2ΚΡΙΤΈΣ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣΘεοδόσιος Ζαχαριάδης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου ΑθηνώνΜαρία Κατσακώστα, Σχολική ΣύμβουλοςΘεόφιλος Τζώρτζης, Εκπαιδευτικός

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗΚωνσταντίνος Αρώνης, Σκιτσογράφος - Εικονογράφος

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΦρόσω Ξιζή, Φιλόλογος

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗΓεώργιος Τύπας, Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥΜαρία Χιονίδου – Μοσκοφόγλου, Επίκουρος Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου

3

2ΕΞΩΦΥΛΛΟΑνδρέας Γκολφινόπουλος, Εικαστικός καλλιτέχνης

ΠΡΟΕΚΤΥΠΩΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣACCESS Γραφικές Τέχνες Α.Ε.Γ’ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ / Ενέργεια 2.2.1. /

Κατηγορία Πράξεων 2.2.1.α« Αναμόρφωση των προγραμμάτων

σπουδών και συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων »

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΜιχάλης ΠαπαδόπουλοςΟμότιμος καθηγητής του Α.Π.Θ.Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Πράξη με τίτλο:« Συγγραφή νέων βιβλίων και παραγωγή

υποστηρικτικού υλικού με βάση το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ για το Δημοτικό και το

Νηπιαγωγείο»4

2Επιστημονικός ΥπεύθυνοςΓεώργιος ΤύπαςΜόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος ΈργουΓεώργιος ΟικονόμουΜόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Έργο συγχρηματοδοτούμενο 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 25% από

εθνικούς πόρους.

5

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Χαράλαμπος Λεμονίδης Αθανάσιος Θεοδώρου

Αχιλλέας Καψάλης Δημήτριος Πνευματικός

ΑΝΑΔΟΧΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Α.Ε.

Μαθηματικά Α’ ΔημοτικούΜαθηματικά της Φύσης και της Ζωής

ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΥΧΟΣ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

ΑΘΗΝΑ6

4ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥΚάθε κεφάλαιο, ανάλογα με τη θεματική περιοχή στην οποία αναφέρεται, έχει και ένα διαφορετικό σύμβολο.

Αριθμοί

Πράξεις

Γεωμετρία

Μετρήσεις

Προβλήματα

Επανάληψη

7

4Λέξεις (σύμβολα κλειδιά)Στην αρχή της κάθε δραστηριότητας υπάρχει μία από τις ακόλουθες λέξεις – κλειδιά:Πυθαγόρας - Σκέφτομαι: Ο Πυθαγόρας που σκέφτεται. Σύμβολο σκέψης. Εμφανίζεται σε δραστηριότητες νοερών υπολογισμών.Μέλισσα - Εργάζομαι: Σύμβολο εργατικότητας. Εμφανίζεται σε δραστηριότητες εφαρμογής και εμπέδωσης.Σκύλος - Ανακαλύπτω: Ο σκύλος ιχνηλάτης. Σύμβολο ανακάλυψης. Εμφανίζεται στις δραστηριότητες που εισάγουν τους μαθητές στην νέα γνώση.Ελέφαντας - Θυμάμαι: Σύμβολο μνήμης. Εμφανίζεται στις δραστηριότητες επανάληψης.

8

4-5Ομάδα - Συνεργάζομαι: Σύμβολο ομαδικότητας. Εμφανίζεται σε δραστηριότητες που είναι δυνατόν να γίνουν σε ομάδες.

9

Επεξηγήσεις.Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε 5 ενότητες που διαιρούνται σε κεφάλαια και τα κεφάλαια σε επιμέρους δραστηριότητες. Σε κάθε τίτλο κεφαλαίου ή δραστηριότητας υπάρχει ο αριθμός του/της. Οι αριθμοί των κεφαλαίων βρίσκονται δίπλα στα σύμβολα δείχνοντας τη θεματική περιοχή στην οποία αναφέρονται.Στην πάνω αριστερή γωνία υπάρχει ο αριθμός της σελίδας του βιβλίου των βλεπόντων. Το τέλος κάθε δραστηριότητας ορίζεται από μία γραμμή και το τέλος κάθε ενότητας από διπλή γραμμή.Οι γραπτές δραστηριότητες γίνονται σε απλά φύλλα στην τάξη.

10

9ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Β΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣΑριθμοί: Οι αριθμοί μέχρι το 50. Σύστημα αρίθμησης, μονάδες και δεκάδες.Πράξεις: Αφαιρέσεις με αριθμούς μέχρι το 10-Αθροίσματα με πολλούς όρους-Προσθέσεις με υπέρβαση της δεκάδας.Γεωμετρία: Χάραξη γραμμών-Κίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί- Γεωμετρικά σχήματα.Μετρήσεις: Μοτίβα- Ο χρόνος.

11

9Ενότητα 5η

: ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 50, ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΔΕΚΑΔΕΣ-ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΣΜΕΝΟ ΧΑΡΤΙ

Κεφάλαιο 33ο: Οργάνωση συλλογών- οι αριθμοί μέχρι το 50

20-

25

Κεφάλαιο 34ο: Μονάδες και δεκάδες (α)

26-29

Κεφάλαιο 35ο: Αθροίσματα με πολλούς όρους

30-33

Κεφάλαιο 36ο: Κίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί

34-36

Κεφάλαιο 37ο: Προβλήματα 37-39

Κεφάλαιο 38ο: Επαναληπτικό μάθημα

40-43

12

9Ενότητα 6η

: ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΔΕΚΑΔΕΣ - ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ – ΧΡΟΝΟΣ

Κεφάλαιο 39ο: Μονάδες και δεκάδες (β)

46-49

Κεφάλαιο 40ο: Γεωμετρικά σχήματα

50-53

Κεφάλαιο 41ο: Ο χρόνος 54-55

Κεφάλαιο 42ο: Προσθέσεις με υπέρβαση της δεκάδας

56-58


59-61

13

9Γ΄ περίοδοςΑριθμοί: Οι αριθμοί μέχρι το 100.Πράξεις: Προσθέσεις και αφαιρέσεις διψήφιων και μονοψήφιων αριθμών – Προσθέσεις και αφαιρέσεις με υπέρβαση της δεκάδας – Πολλαπλασιασμός.Γεωμετρία: Χαράξεις, παζλ, πλακόστρωτο και μωσαϊκά – Γεωμετρικά σχήματα – Συμμετρία.Μετρήσεις: Μέτρηση συνεχών μεγεθών – Βάρος – Νομίσματα.

14

9Ενότητα 7η

: ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΖΛ – ΠΡΟΣΘΕΣΗ – Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΔΕΚΑΔΑΣ

Κεφάλαιο 45ο: Χαράξεις, παζλ και μωσαϊκά

64-66

Κεφάλαιο 46: Προσθέσεις και αφαιρέσεις διψήφιων και μονοψήφιων αριθμών

67-71

Κεφάλαιο 47ο: Η πρόσθεση και η αφαίρεση ως αντίστροφες πράξεις – Η υπέρβαση της δεκάδας

72-74

Κεφάλαιο 48ο: Υπολογισμοί – Επιστροφή στην πεντάδα

75-79

Κεφάλαιο 49ο: Πρόσθεση και αφαίρεση – διψήφιοι και μονοψήφιοι αριθμοί

80-82

Κεφάλαιο 50ο: Προβλήματα 83-84


85-88

15

9Ενότητα 8η: ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 70 – ΠΡΑΞΕΙΣ – ΜΕΤΡΗΣΗ – ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ

Κεφάλαιο 52ο: Οι αριθμοί μέχρι το 70

91-93

Κεφάλαιο 53ο: Εισαγωγή στον πολλαπλασιασμό

94-97

Κεφάλαιο 54ο: Μέτρηση μεγεθών

98-100

Κεφάλαιο 55ο: Πρόσθεση και αφαίρεση διψήφιων αριθμών

101-103

Κεφάλαιο 56ο: Εισαγωγή στη συμμετρία

104-105


106-108

16

9Ενότητα 9η: ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 100 – ΠΡΑΞΕΙΣ – ΒΑΡΟΣ – ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ

Κεφάλαιο 58ο: Οι αριθμοί μέχρι το 100 - Χρήμα

111-114

Κεφάλαιο 59ο: Πολλαπλασιασμός και διαίρεση

115-118

Κεφάλαιο 60ο: Βάρος – Λειτουργία ζυγαριάς

119-120

Κεφάλαιο 61ο: Χαράξεις σχημάτων – παζλ και πλακόστρωτο

121-122

Κεφάλαιο 62ο: Προβλήματα

123-124


125-127

17

11Ενότητα 5η: Αριθμοί μέχρι το 50, μονάδες και δεκάδες – Τετραγωνισμένο χαρτί.

Κεφάλαιο 33ο: Οργάνωση συλλογών- οι αριθμοί μέχρι το 50

Κεφάλαιο 34ο: Μονάδες και δεκάδες (α)

Κεφάλαιο 35ο: Αθροίσματα με πολλούς όρους

Κεφάλαιο 36ο: Κίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί



18

11Στα κεφάλαια 33 και 34 θα χρησιμοποιήσουμε το αριθμητήριο, τα νομίσματα και άλλα υλικά τέτοια, που παρουσιάζουν τους αριθμούς με οργανωμένη δομή με βάση τη δεκάδα και την πεντάδα. Στο κεφάλαιο 35 θα παίξουμε αρχικά στην τάξη το παιχνίδι «Ο αριθμός – στόχος» προκειμένου να ασκηθούμε σε αθροίσματα με περισσότερους από δυο όρους.Κατόπιν στο Κεφάλαιο 36, προκειμένου να εξοικειωθούμε με την κίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί, θα παίξουμε μέσα στην τάξη το παιχνίδι με το θέατρο. Στο επόμενο Κεφάλαιο θα ασχοληθούμε με προβλήματα.

19

12

33. Οργάνωση συλλογών – Αριθμοί μέχρι το 50

Ανακαλύπτω1α. Ο ταμίαςΑνταλλάσουμε 10 κυκλικές μάρκες με μια τετράγωνη.

=

Ο Πυθαγόρας Η Υπατία

20

ΕΝΟΤΗΤΑ 5

12Πόσης αξίας μάρκες έχει ο Πυθαγόρας;Πόσης αξίας μάρκες έχει η Υπατία; Ποιος έχει περισσότερης αξίας μάρκες;-----------------------------------------------------

Μαθαίνω1β. Μετρούμε και ανταλλάσουμε τις μάρκες.Ανταλλάσσουμε δέκα κυκλικές μάρκες με μια τετράγωνη.

=

α)

21

12 Αποτέλεσμα

2 5

Πείτε πόσο αξίζουν οι παρακάτω μάρκες.

β)

Αποτέλεσμα

22

12-13γ)

Αποτέλεσμα

-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2. Μετρώ προφορικά μέχρι το 50, στην αρχή ανά 1 και μετά ανά 10. Κατόπιν γράφω με αριθμούς τις δεκάδες αρχίζοντας από το 10.-----------------------------------------------------

23

13Ανακαλύπτω3. Γράφω τους αριθμούς όπως φαίνεται στο παράδειγμα.

Α 1 5

Β

Γ

Δ

Ε

ΣΤ-----------------------------------------------------

24

13Ανακαλύπτω4. Γράφω τους αριθμούς.20 είκοσι … είκοσι τρία… τριάντα … τριάντα πέντε… σαράντα … σαράντα τέσσερα… πενήντα … πενήντα πέντε… πενήντα εννέα-----------------------------------------------------

Εργάζομαι5. Υπολογίζω τα αθροίσματα.10+3=… 10+8=…10+10+7=… 10+10+10+5=…-----------------------------------------------------

25

14 34. Μονάδες και δεκάδες (α)

Ανακαλύπτω1. Οι άβακες (αριθμητήρια)Υπάρχουν διάφορα είδη από αριθμητήρια από τα πολύ παλιά χρόνια, όπως ο κινέζικος άβακας και ο άβακας της Σαλαμίνας. Ο «άβαξ» της Σαλαμίνας χρονολογείται από τον 5ο ή τον 6ο αιώνα π.Χ. Είναι ο παλαιότερος άβακας και φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

ΜαθαίνωΣε έναν αριθμό με δυο ψηφία- για παράδειγμα το 26- το ψηφίο από τα δεξιά (το 6) δείχνει τις μονάδες και το ψηφίο από τα αριστερά (το 2) τις δεκάδες. Συμβολίζουμε με τετράγωνο τις δεκάδες και με κύκλο τις μονάδες.

Δ μ2 6

26

14Έχουμε 26 μάρκες. Ανταλλάσουμε 10με μία.

=

2 δεκάδες , 6 μονάδες .

26=

-----------------------------------------------------

27

15Εργάζομαι2. Η κυρα-Μαριώ, η πονηρή αλεπού, χρωστά 14 αβγά στην κυρα-πάπια και θέλει να τα επιστρέψει.Λέει η αλεπού: «Θα σου δώσω όσα λέει ο αριθμός 14. Θα σου δώσω δηλαδή 1 και 4 αβγά.

Η αλεπού έδωσε στην κυρα-πάπια όσα αβγά της χρωστούσε ή την ξεγέλασε;-----------------------------------------------------

28

15Εργάζομαι3. Βρίσκω τις δεκάδες και τις μονάδες. Συμπληρώνω τις ισότητες.Το 27 έχει … δεκάδες και … μονάδες.27=10+10+7

Το 14 έχει … δεκάδες και … μονάδες.14=………………………



Το 44 έχει … δεκάδες και … μονάδες.44=……………………… -----------------------------------------------------

29

10

16 35. Αθροίσματα με πολλούς όρους

Ανακαλύπτω1. O αριθμός στόχοςΓια να κερδίσει κάποιος από τους τρεις φίλους που παίζουν πρέπει να σχηματίσει τον αριθμό 10 διαλέγοντας τρεις κάρτες.

Η Έλλη διάλεξε τις κάρτες με τους αριθμούς

5+2+1=…Ο Μπάμπης διάλεξε τις κάρτες με τους αριθμούς

4+…+…=…

16-1730

1 52 3 4

5 2 1

44 2

6

Η Ίλντα διάλεξε τις κάρτες με τους αριθμούς

…+…+…=…

Κάνε τις ίδιες προσθέσεις και κάθετα: 5 4 6 2 2 2+1 +4 +1… … …

Ποιος κέρδισε; ----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2. Υπολογίζω και γράφω αθροίσματα με τρεις προσθετέους που μου λέει η δασκάλα μου, από τους οποίους ο πρώτος προσθετέος είναι μεγάλος αριθμός και οι υπόλοιποι είναι το 1 ή το 2 (π.χ. 5+1+1 κ.λπ).-----------------------------------------------------

31

6 2 1

17Εργάζομαι3. Σ` αυτό το παιχνίδι κέρδισαν και τα τρία παιδιά. Βρίσκω ποια ήταν η τρίτη κάρτα και συμπληρώνω τις ισότητες.

Η Έλλη είχε

5+2+…=10

Ο Μπάμπης είχε

3+2+…=……

Η Ίλντα είχε

…+…+…=……-----------------------------------------------------

32

5 2

3 2

51

17Εργάζομαι4. Συμπληρώνω τις τρεις κάρτες για να έχω άθροισμα ίσο με 9.

-----------------------------------------------------

33

3 2

2

5

4

ΕΙΣΙΤΗΡΙΟΆτομα: 2Σειρά: 3η

Θέσεις: 1,2

ΕΙΣΙΤΗΡΙΟΆτομα: 2Σειρά: Θέσεις: 1,2

18 36. Κίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί.

ΑνακαλύπτωΣτο θέατρο1. Συζητάμε για τον τρόπο που καθόμαστε στο θέατρο.α) Δείχνω τις θέσεις του εισιτηρίου.

ΣΚΗΝΗ

Στο σχέδιο για το θέατρο επιλέγω μια θέση και λέω τους αντίστοιχους αριθμούς του εισιτηρίου.

-------------------------------------------------

1 2 31 2 31 2 31 2 31 2 3

34

19Ανακαλύπτω2. Εντοπίζω και περιγράφω τις θέσεις των ζώων.

1 Πετα-λούδα

ψάρι

2 Βάτρα-χος

3 σκύλος4 λαγός κότα5 πουλί----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Εντοπίζω και καθορίζω τη θέση του κάθε φρούτου.12 φράουλα3 κεράσι σταφύλι4 πεπόνι μήλο5 αχλάδι----------------------------------------------------

35

19Ανακαλύπτω4. Περιγράφω με βήματα ξεκινώντας από την αρχή τη διαδρομή και χρησιμοποιώντας τις φράσεις προς τα επάνω, τόσα προς τα δεξιά, προς τα κάτω και προς τα αριστερά, όπως το παράδειγμα: 2 βήματα προς τα επάνω.

ΤΕΛΟΣ

ΑΡΧΗ

-------------------------------------------------36

20 37. Προβλήματα

Εργάζομαι1. Κάνω ερωτήσεις.Συνδέω τις ερωτήσεις με τις εικόνες.Ποιος έχει τις περισσότερες μπίλιες;Ποια μέρα δείχνει το ημερολόγιο;Πόσα είναι τα τετραγωνάκια;

Γιάννης Νίκος

Απαντώ στις ερωτήσεις και γράφω τις απαντήσεις.Μαζί με τους συμμαθητές μου βρίσκω και άλλες ερωτήσεις.-----------------------------------------------------

37

Τετάρτη 20

Μαρτίου

21Εργάζομαι2. Θέλουμε να βάλουμε στους μικρούς κύκλους τους αριθμούς 1, 2, 3 και 4. Σε κάθε μικρό κύκλο βάζουμε ένα διαφορετικό αριθμό.Τοποθετούμε τους αριθμούς με τέτοιο τρόπο ώστε, όταν προσθέτουμε κάθετα, οριζόντια και κυκλικά, να βρίσκουμε το άθροισμα 10.

-----------------------------------------------------

38

5

21Εργάζομαι3. Τα παιδιά έχουν λεπτά του ευρώ.

Η Έλλη έχει:

Ο Μπάμπης έχει:

Η Μαρία έχει:

Η Έλλη έχει … λεπτά.Ο Μπάμπης έχει … λεπτά.Η Μαρία έχει … λεπτά.Ένα μπαλόνι που θέλουν να αγοράσουν κοστίζει 7 λεπτά.Ποιος μπορεί να αγοράσει το μπαλόνι;Πόσα λεπτά έχουν ο Μπάμπης και η Έλλη μαζί;Πόσα λεπτά χρειάζεται ακόμη η Έλλη, για να αγοράσει το μπαλόνι;

-----------------------------------------------------39

1

1

2

2

2

2 2

2

22 38. Επαναληπτικό μάθημα

Θυμάμαι1. Κινούμαι με προσοχή για να μην με φάει ο Πάκμαν.

προς τα επάνω

προς τα δεξιά

προς τα κάτω

προς τα αριστερά

40

22

Αποφεύγω τον Πάκμαν; Περιγράφω τη διαδρομή.Δοκίμασε τις παρακάτω διαδρομές και βρες αν θα αποφύγεις τον Πάκμαν ή αν θα σε φάει.α. επάνω, δεξιά, επάνω, επάνω, δεξιά, επάνω, επάνω, δεξιά.

β. επάνω, επάνω, αριστερά, επάνω, δεξιά, δεξιά, επάνω, αριστερά, αριστερά.

41

Τέλος

Αρχή

-----------------------------------------------------22-23Θυμάμαι2. Με τι συνδυασμό κερμάτων των 1 και 2 ευρώ θα αγοράσω μια σφυρίχτρα που κοστίζει 9 ευρώ; Γράφω τους δυνατούς συνδυασμούς.-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι3. Η δασκάλα μου λέει προφορικά τις δεκάδες και τις μονάδες επτά αριθμών και αφού βρω ποιος είναι ο αριθμός τους γράφω.-----------------------------------------------------

Θυμάμαι 4. Γράφω τους αριθμούς με λέξεις και συμπληρώνω τα αθροίσματα όπως στο παράδειγμα.23 είκοσι τρία = 20+31246

42

231150-----------------------------------------------------

Θυμάμαι5. Βρίσκω και σχηματίζω στο αριθμητήριο τους παρακάτω αριθμούς.10+10+4=…. 50+3=….30+3=….. 10+10+10=….

==============================

43

25Ενότητα 6η: Μονάδες και δεκάδες- γεωμετρικά σχήματα- Χρόνος.

Κεφάλαιο 39ο: Μονάδες και δεκάδες (β)

Κεφάλαιο 40ο: Γεωμετρικά σχήματα

Κεφάλαιο 41ο: Ο χρόνος

Κεφάλαιο 42ο: Προσθέσεις με υπέρβαση της δεκάδας


44

25Μέσα από το παιχνίδι «ο ταμίας» και τις ανταλλαγές νομισμάτων στο κεφάλαιο 39 θα εξετάσουμε και πάλι τις μονάδες και τις δεκάδες.Στο κεφάλαιο 40 θα εξετάσουμε τα σχήματα και θα συνθέσουμε εικόνες προσώπων που είναι σχεδιασμένες με γεωμετρικά σχήματα.Σχετικά με την έννοια του χρόνου στο κεφάλαιο 41 θα βάλουμε σε χρονολογική σειρά γεγονότα της καθημερινής ζωής, θα διαβάσουμε ημερολόγια και θα μάθουμε να λέμε στη σειρά τις ημέρες της εβδομάδας.Τέλος, στο κεφάλαιο 42 θα ασκηθούμε σε προσθέσεις με τη μέθοδο της υπέρβασης της δεκάδας.

45

26

39. Μονάδες και δεκάδες (β)

Ανακαλύπτω1. Ο ταμίαςΑνταλλάσσω τα νομίσματα του 1 ευρώ με νομίσματα ίσης αξίας και όσο το δυνατόν μεγαλύτερης αξίας.Α. Πόσα είναι όλα τα ευρώ;

Ποια από τα παρακάτω νομίσματα θα χρησιμοποιούσες για να τα ανταλλάξεις με τα προηγούμενα ευρώ;Χαρτονόμισμα των 20 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 10 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 5 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 5 ευρώ,Κέρμα του 1 ευρώ Κέρμα των 2 ευρώ.

46

1 11111111 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 11

ΕΝΟΤΗΤΑ 6

26Β. Πόσα είναι όλα τα ευρώ;

Ποια από τα παρακάτω νομίσματα θα χρησιμοποιούσες για να τα ανταλλάξεις με τα προηγούμενα ευρώ;Χαρτονόμισμα των 20 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 20 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 10 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 5 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 5 ευρώ,Χαρτονόμισμα των 5 ευρώ, Κέρμα του 1 ευρώ,Κέρμα του 1 ευρώ, Κέρμα των 2 ευρώ Κέρμα των 2 ευρώ.

-----------------------------------------------------47

1 11111111 1

1 11111111 1

1 11111111 1

1 1

27Σκέφτομαι2. Υπολογίζω το άθροισμα των δεκάδων και των μονάδων των αριθμών που μου λέει η δασκάλα μου.Π.χ. 10+5=….-----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Λέω από πόσες δεκάδες και πόσες μονάδες αποτελούνται οι παρακάτω αριθμοί.25, 33, 42, 50.-----------------------------------------------------

Συνεργάζομαι4. Κάθε παιδί θέλει να αγοράσει το μπαλόνι. Το μπαλόνι κοστίζει 16 λεπτά. Υπολογίζω τα χρήματα που πρέπει να δώσει το κάθε παιδί για να αγοράσει το μπαλόνι.Ο Βαγγέλης έχει 19 κέρματα του 1 λεπτού.

48

27Η Έλλη έχει 4 κέρματα των 5 λεπτών και 3 κέρματα του 1 λεπτού.Ο Γιώργος έχει 2 κέρματα των 10 λεπτών, 2 κέρματα των 5 λεπτών και 2 του 1 λεπτού.-----------------------------------------------------

49

2840. Γεωμετρικά σχήματα

Ανακαλύπτω1. Αστεία πρόσωπαΠαρατηρώ τις εικόνες και τις συνδέω με τα αντίστοιχα σχήματα.

κύκλος, ορθογώνιο, τρίγωνο, τετράγωνο-----------------------------------------------------

50

28Δες το ανθρωπάκι και πες με τι σχήματα σχεδιάστηκε.

Το σχήμα του κεφαλιού είναι ………..Το σχήμα των ματιών είναι …………..Το σχήμα του στόματος είναι ………..Το σχήμα της μύτης και των αυτιών είναι …………..-------------------------------------------------

51

29Ανακαλύπτω2.Αντιστοιχίζω τα παρακάτω αντικείμενα με τα στερεά γεωμετρικά σχήματα.Μπάλα ΚύβοςΚουτί παπουτσιών ΚύλινδροςΚουτί αναψυκτικού ΣφαίραΖάρι Στερεό ορθογώνιο-----------------------------------------------------Εργάζομαι3. Πες ποια σχήματα χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστούν τα παρακάτω δέντρα.

-----------------------------------------------------52

29Συνεργάζομαι4. Σχεδίασε με τη βοήθεια της δασκάλας σου τετράγωνα, τρίγωνα και ορθογώνια πάνω στην ειδική διαφάνεια που θα σου δώσει.-----------------------------------------------------

53

30 41. Ο χρόνος

Ανακαλύπτω1. Το ημερολόγιοα. Παρατήρησε το παράδειγμα και συμπλήρωσε τις ελλιπείς καρτέλες του ημερολογίου.Χθες ήταν: Σήμερα είναι: Αύριο θα

είναι:

β. Συζητάμε για τις ακόλουθες χρονικές φάσεις στη ζωή ενός ανθρώπου.(μωρό, παιδί, ενήλικας, γέρος)

γ. Περιγράφω με δικά μου λόγια την διαδικασία του πρωινού μου ξυπνήματος.-----------------------------------------------------

54

Δευτέρα 2

Μαρτίου

31Εργάζομαι2. Οι εποχέςΆνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας.Ποια εποχή είναι τα γενέθλιά σου;Ποια εποχή είναι τα Χριστούγεννα;Ποια εποχή είναι η γιορτή της Πρωτομαγιάς;Ποια εποχή κλείνουν τα σχολεία;-----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Οι ημέρες της εβδομάδας.Δευ Τρ Τετ Πεμ Παρ Σαβ Κυρ

5 6 7 8 9 10 11Στις 6 του μήνα είναι ημέρα ……………Στις 7 του μήνα είναι ημέρα ……………Στις 10 του μήνα είναι ημέρα …………..Στις 11 του μήνα είναι ημέρα …………..Στις 8 του μήνα είναι ημέρα ……………Στις 9 του μήνα είναι ημέρα ……………-----------------------------------------------------

55

3242. Προσθέσεις με υπέρβαση της δεκάδας

Ανακαλύπτω1. Μέσα σε ένα κουτί υπάρχουν 9 καραμέλες και έξω από το κουτί άλλες 4. Πόσες είναι όλες οι καραμέλες;

Πρώτος τρόποςΟ Πυθαγόρας μετρά για να βρει το άθροισμα 9+4. «Από το 9 ανεβαίνω 4 αριθμούς (10, 11, 12, 13) και βρίσκω το 13. 9+4=……

Δεύτερος τρόποςΗ Υπατία υπολογίζει το άθροισμα 9+4.«Αν προσθέσω στο 9 το 1, θα έχω 10. 10+3=……. Πρόσθεσε το 4 χωρίζοντάς

56

32-33το σε 1 και 3. Πρώτα για να βρει το 10 και μετά σ` αυτό το 3, όσο έμεινε δηλαδή από το 4.Και 9+4= 9+1+3=10+3=……Υπολογίζω στο αριθμητήριό μου το άθροισμα 9+4 όπως το έκανε η Υπατία.-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2. Υπολογίζω και γράφω το συμπλήρωμα πέντε αριθμών μεγαλύτερων του 5 ώστε να έχω άθροισμα 10, όπως στο παράδειγμα: 7+…=10 -----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Λύνουμε τα προβλήματα και συζητάμε.α. Η Σοφία έχει μέσα στο κουτί 7 κούκλες. Θέλει να βάλει άλλες 4. Πόσες θα είναι οι κούκλες μέσα στο κουτί;

57

33

7+…=10 10+…=…… 7+4=……

β. Μέσα στο κουτί υπάρχουν 8 μπάλες. Αν βάλουμε μέσα στο κουτί άλλες 6 μπάλες, πόσες θα γίνουν όλες μαζί;

8+…=10 6=…+… 8+6=……-----------------------------------------------------

Εργάζομαι4. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν.6+…=10 8+…=10 9+…=107+3+4=…… 9+1+6=…… 7=3+…6+4+2=…… 8+2+5=…… 9=4+…----------------------------------------------------

58

7 κούκλες

8 μπάλες

3443. Επαναληπτικό μάθημα

Θυμάμαι1. Αναγνωρίζω τα παρακάτω σχήματα

Γράφω πόσα μέρη του σώματος του ανθρώπου είναι τετράγωνα, τρίγωνα, κύκλοι ή ορθογώνια.-----------------------------------------------------

59

34-35Θυμάμαι2. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν.7+…=10 4+…=10 2+…=10

6+4+3=…… 9+1+4=…… 8=2+…

5+5+7=…… 7+3+6=…… 6=4+…---------------------------------------------------

Θυμάμαι3. Αντιστοιχίζω προφορικά τις εποχές με τις φράσεις.

Χειμώνας Μπάνια στη θάλασσα

Άνοιξη Φτιάχνουμε χιονάνθρωπο

Φθινόπωρο

Βάφουμε κόκκινα αβγά

Καλοκαίρι Ανοίγουν τα σχολεία

-----------------------------------------------------

60

35Θυμάμαι4. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν και με τους δύο τρόπους.9+4=…… 8+6=……9+1+3=… 8+…+…=…

9+7=…… 7+4=……9+…+…=… 7+…+…=…

==============================

61

37Ενότητα 7η: Χαράξεις, παζλ- Πρόσθεση και αφαίρεση-Η υπέρβαση της δεκάδας

Κεφάλαιο 45ο:Χαράξεις, παζλ και μωσαϊκά Κεφάλαιο 46ο: Προσθέσεις και αφαιρέσεις διψήφιων και μονοψήφιων αριθμών Κεφάλαιο 47ο: Η πρόσθεση και η αφαίρεση ως αντίστροφες πράξεις

Κεφάλαιο 48ο: Υπολογισμοί- Επιστροφή στην πεντάδαΚεφάλαιο 49ο: Πρόσθεση και αφαίρεση-Διψήφιοι και μονοψήφιοι αριθμοί


62


37Αρχικά στη γεωμετρία θα ασχοληθούμε με τη σύνθεση παζλ βασιζόμενων στο παιχνίδι τάγκραμ, προκειμένου να ασκηθούμε στην ανάλυση και σύνθεση των σχημάτων.Στο κεφάλαιο 46 στην τάξη θα παίξουμε το παιχνίδι «Φιδάκι», για να ασκηθούμε στην πρόσθεση διψήφιου με μονοψήφιο αριθμό και στην αφαίρεση μονοψήφιου από διψήφιο αριθμό. Στα επόμενα κεφάλαια τόσο με τη βοήθεια εποπτικού υλικού (αριθμητήριο) όσο και χωρίς αυτό θα εκτελέσουμε πολλές προσθέσεις και αφαιρέσεις εφαρμόζοντας τη μέθοδο υπέρβασης της δεκάδας, τη μέθοδο της επιστροφής στην πεντάδα καθώς και άλλες μεθόδους.

63

38

45. Χαράξεις, παζλ και μωσαϊκά Ανακαλύπτω1. Το κινέζικο τάγκραμ.

Είναι ένα παιχνίδι όπου πρέπει με τη χρήση ορισμένων σχημάτων καθορισμένων από πριν να κατασκευαστούν πολλά και διαφορετικά

64

ΕΝΟΤΗΤΑ 7

38σχέδια. Όλα τα κομμάτια αυτά είναιτμήματα ενός μεγαλύτερου τετραγώνου.Με τα κομμάτια του τάγκραμ συνθέτω τα παρακάτω σχήματα.

-----------------------------------------------------

65

39Εργάζομαι2. Παρατηρώ τα σχήματα που εμφανίζονται στο πλακόστρωτο. Συνεχίζω το μοτίβο με τον ίδιο τρόπο.

-----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Χαράσσω με τη βοήθεια της δασκάλας μου διάφορες γραμμές και γεωμετρικά σχήματα.

-----------------------------------------------------

66

4046. Προσθέσεις και αφαιρέσεις

διψήφιων και μονοψήφιων αριθμών

Ανακαλύπτω1. Το «Φιδάκι»Κανόνες του παιχνιδιού.Χρειάζεται ένα ζάρι στο οποίο οι πλευρές με τους αριθμούς 4, 5 και 6 θα έχουν διαφορετική υφή από τις πλευρές με τους αριθμούς 1, 2 και 3. Ο αριθμός από τον οποίο ξεκινάμε είναι ο 12. Κάθε παίκτης με τη σειρά ρίχνει το ζάρι. Όταν το ζάρι δείχνει την πλευρά με τους μεγάλους αριθμούς, προχωρούμε μπροστά τόσες θέσεις, όσες δείχνει το ζάρι. Όταν το ζάρι δείχνει την πλευρά με τους μικρούς αριθμούς, πηγαίνουμε πίσω τόσες θέσεις, όσες δείχνει το ζάρι.Νικητής είναι αυτός που θα φτάσει πρώτος στο 30.

67

40

68

40-41Συμπληρώνω τα στοιχεία που λείπουν από τους παρακάτω πίνακες.Παίζουν Αριθμός

από τον οποίο

ξεκινούν

Ρίχνουν το ζάρι

και φέρνουν

Αριθμός στον οποίο

φτάνουνΜαρία 12 4Νίκος 12 3Χάρης 12 6ΠαίζουνΜαρία 22 5Νίκος 18 3Χάρης 14 6

-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2.Υπολογίζω και γράφω τα αθροίσματα και τις διαφορές μονοψήφιων αριθμών που μου λέει η δασκάλα μου, το αποτέλεσμα των οποίων δεν ξεπερνά

69

41το 10 (π.χ. 4+3, 7-2, κ.λπ).-----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Λύνουμε τα προβλήματα και συζητάμε.α. Μέσα στο καλάθι υπάρχουν 14 μπάλες. Αν βάλω ακόμη 3 μπάλες πόσες θα είναι οι μπάλες μέσα στο καλάθι;

14 μπάλες

Γράφω την πράξη και το αποτέλεσμα.……………………………………………..β. Ο Γιώργος είχε 17 αυτοκινητάκια. Χάρισε 3 αυτοκινητάκια στους φίλους του. Πόσα αυτοκινητάκια έχει τώρα;Γράφω την πράξη και το αποτέλεσμα.……………………………………………..-----------------------------------------------------

70

41

Εργάζομαι4. Υπολογίζω και συμπληρώνω το αποτέλεσμα.

5+2= 2+2= 6+3=15+2= 12+2= 16+3= 4-2= 8-4= 9-5= 14-2= 18-4= 19-5= 2+6= 4+5= 2+7=12+6= 14+5= 12+7=

-----------------------------------------------------

71

42 47. Η πρόσθεση και η αφαίρεση ως

αντίστροφες πράξεις- Η υπέρβαση της δεκάδας

Ανακαλύπτω1. Τα μυρμήγκιαΜέσα στη φωλιά υπάρχουν 9 μυρμήγκια. Αν μπουν ακόμη 6, πόσα θα είναι όλα; 9+…=1010+…=… 9+6=…Αν τα μυρμήγκια που μπήκαν στη φωλιά βγουν ξανά έξω, πόσα θα μείνουν μέσα στη φωλιά;«Από τα 15, αν βγάλω τα 5, θα μου μείνουν 10. 15-5=10Έβγαλα τα 5. Για να βγάλω 6 βγάζω άλλο 1».10-1=… Άρα 15-6=…-----------------------------------------------------

72

43Σκέφτομαι2. Υπολογίζω και γράφω πέντε πράξεις, προσθέσεις και αφαιρέσεις που μου λέει η δασκάλα μου (π.χ. 10+3, 10+7, 14-4, 16-6, κ.λπ.).-----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Ο Ανέστης είχε μέσα στο κουτί 14 μπισκότα. Έφαγε τα 5. Πόσα μπισκότα του έμειναν;Βγάζω πρώτα … για να βρω 10.

14-…=10

Από το 10 βγάζω τα υπόλοιπα από το 5 και βρίσκω …

10-…=…Άρα14-5=…

-----------------------------------------------------

73

43

Εργάζομαι4.Βρίσκω πόσο κάνουν και με τους δυο τρόπους και τους γράφω.7+4=…. 9+3=….. 11-4=…..

12-3=…. 15-6= 8+4=…..--------------------------------------------------

74

4448. Υπολογισμοί- Επιστροφή στην

πεντάδα

Ανακαλύπτω1. Σχηματίζω αριθμούς με τα δάχτυλα.Πόσα είναι τα δάχτυλα κάθε φορά;

και

5+…=…

και…+…=…

75

44

και

…+…=…-----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω2. Σχηματίζω αριθμούς με ξυλάκια και κυβάκια.

6=5+…

…+5=…

…=5+…

76

44-45

6=5+17=5+26+7=…

8=5+…6=…+…8+6=…

7=…+…9=…+…7+9=…

-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι3. Υπολογίζω και γράφω πέντε αθροίσματα που μου λέει η δασκάλα μου και δέκα αθροίσματα που να κάνουν 10 ή λιγότερο (π.χ. 5+3, 3+5, 6+4 κ.λπ).

77

-----------------------------------------------------45

Εργάζομαι3. Η Μαρία έχει 6 καραμέλες. Η μητέρα της της δίνει ακόμα 5. Πόσες είναι όλες μαζί οι καραμέλες της Μαρίας;

Πρώτος τρόποςΟ Πυθαγόρας μετρά για να βρει το άθροισμα 6+5. «Από το 6 ανεβαίνω 5 αριθμούς (7,8,9,10,11) και βρίσκω το 11.Συνεπώς 6+5 =….

Δεύτερος τρόποςΗ Υπατία τοποθετεί τις καραμέλες με τη διάταξη που έχουν οι κουκκίδες στο ζάρι και υπολογίζει.

78

45Το 6=5+1 Το 5+1 θα μπει στη θέση του 6.Άρα 6+5=5+1+5 5 και 5 κάνει 10 και 1 κάνει 11. Επομένως 6+5=…Υπολογίζω όπως η Υπατία τα παρακάτω αθροίσματα.α) 7+5 Ξέρω ότι το 7=5+… Βάζω τότε στη θέση του 7 το άθροισμα 5+… και έτσι έχω 7+5=5+…+5=……β) 7+8

Ξέρω ότι 7=5+…Αντικαθιστώ το 7 με το άθροισμα 5+

… κι έτσι έχω 7+8=…

-----------------------------------------------------79

4649. Πρόσθεση και αφαίρεση-

Διψήφιοι και μονοψήφιοι αριθμοί

Ανακαλύπτω1. Μαντεύω τον αριθμό.Σκέφτομαι έναν διψήφιο αριθμό.Οι μονάδες του αριθμού είναι 4. Αν αφαιρέσω τις μονάδες από τον αριθμό, βρίσκω το 10.Ποιος είναι ο αριθμός που σκέφτηκα;Γράφω τον αριθμό και την πράξη.…-…=…----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω2. Βρίσκω πάντα τον αριθμό 8.Σκέφτομαι έναν διψήφιο αριθμό. Ο αριθμός αυτός είναι μικρότερος από το 20.Από τον αριθμό που σκέφτηκα αφαιρώ τις μονάδες. Από αυτό που βρίσκω αφαιρώ το 2 και βρίσκω το 8.

80

46-47Γράφω τον αριθμό και τις πράξεις.…-…=… …-2=8----------------------------------------------------

Σκέφτομαι3. Βρίσκω και γράφω τους διψήφιους αριθμούς που μου λέει η δασκάλα μου, αναφέροντας τον αριθμό των μονάδων και των δεκάδων του (π.χ. ποιος είναι ο αριθμός που έχει 6 μονάδες και 2 δεκάδες;)----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω4. Αφαίρεση με πρόσθεση προς τα επάνω.Μέσα σε μια κασετίνα έχω 13 κηρομπογιές. Αν βγάλω τις 9, πόσες κηρομπογιές θα μείνουν μέσα στην κασετίνα;

81

47Υπολογίζω την αφαίρεση 13-9.9 και 1 μας κάνουν 10. 9+1=1010 και 3 μας κάνουν 13. 10+3=13Ανέβηκα 4. Άρα 13-9=…-----------------------------------------------------

Εργάζομαι5. Υπολογίζω τις προσθέσεις και τις αφαιρέσεις με τα διπλά.6+6=… 7+7=… 8+8=… 9+9=…12-6=… 14-7=… 16-8=… 18-9=…-----------------------------------------------------

82


Εργάζομαι1. Το μαγικό τετράγωνο.Στο τετράγωνο αυτό υπάρχει κάτι το μαγικό. Προσθέτω τους τρεις αριθμούς οριζοντίως, καθέτως και διαγωνίως. Τι παρατηρώ;

----------------------------------------------------Εργάζομαι2. Ο χώρος στάθμευσηςΣτο χώρο στάθμευσης μιας πολυκατοικίας υπήρχαν 5 αυτοκίνητα. Το μεσημέρι ήρθαν και στάθμευσαν άλλα 6. Το βράδυ έφυγαν τα 3. Πόσα αυτοκίνητα έμειναν στο χώρο στάθμευσης;-----------------------------------------------------

4 9 2 …3 5 7 …8 1 6 …

… … … … …

83

49Εργάζομαι3. Έχω στην τσέπη μου 15 λεπτά. Αν το ένα νόμισμα είναι των 10 λεπτών, τα υπόλοιπα νομίσματα τι μπορεί να είναι; Βρίσκω διάφορους συνδυασμούς με τα νομίσματα και τους γράφω.-----------------------------------------------------

Εργάζομαι4. Διατυπώνω δικά μου προβλήματα χρησιμοποιώντας τα παρακάτω δεδομένα.Θαλής 6 χρόνωνΝεφέλη 10 χρόνωνΜπόνα 13 χρόνων-----------------------------------------------------

84


Θυμάμαι1α. Κάποια τρίγωνα είναι μέσα και κάποια έξω από το κουτί.

Πόσα είναι όλα τα τρίγωνα μέσα κι έξω από το κουτί;…+…=…

Εάν βγάλω 5 τρίγωνα από αυτά που βρήκα πριν, πόσα τρίγωνα θα μείνουν;…-…=…

β. Κάποια τετράγωνα είναι μέσα και κάποια έξω από το κουτί.

85

8 τρίγωνα

7 τετράγωνα

50Πόσα είναι όλα τα τετράγωνα;…+…=…

Εάν βγάλω 5 τετράγωνα από αυτά που βρήκα πριν, πόσα τετράγωνα θα μείνουν;…-…=…

Πόσα είναι όλα τα παραπάνω σχήματα (τρίγωνα και τετράγωνα) που βρίσκονται μέσα στα κουτιά;…+…=…

γ. Σε ένα κουτί είναι 10 βόλοι.

Πόσοι είναι όλοι μαζί οι βόλοι;…+…=…Εάν βγάλω 6 βόλους από αυτούς που βρήκα πριν, πόσοι βόλοι θα μείνουν;…-…=…----------------------------------------------------

86

10 βόλοι

51Σκέφτομαι2. Υπολογίζω και γράφω το αποτέλεσμα έξι προσθέσεων που μου λέει η δασκάλα μου (π.χ. 6+6, 7+7 ή 7+5, 6+5, κ.λπ).----------------------------------------------------Θυμάμαι3. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν.Όλα μαζί είναι 20.

Όλα μαζί είναι 30.



-----------------------------------------------------

10 42

10 106

5 54

5 55

87

51Θυμάμαι4. Μαντεύω την συνέχεια.

==============================

88

53ΕΝΟΤΗΤΑ 8η: Αριθμοί μέχρι το 70-Πράξεις- Μέτρηση- Συμμετρία

Κεφάλαιο52ο: Οι αριθμοί μέχρι το 70Κεφάλαιο 53ο: Εισαγωγή στον πολλαπλασιασμό

Κεφάλαιο 54ο: Μέτρηση μεγεθών

Κεφάλαιο 55ο: Πρόσθεση και αφαίρεση διψήφιων αριθμών

Κεφάλαιο 56ο: Εισαγωγή στη συμμετρία


89

53Στο κεφάλαιο 52, προκειμένου να εξοικειωθούμε με τους αριθμούς μέχρι το 70, θα παίξουμε ένα παιχνίδι που λέγεται «μετρητής χιλιομέτρων». Στο επόμενο κεφάλαιο θα δούμε προβλήματα από την καθημερινή ζωή, στα οποία παρουσιάζονται οργανωμένες ομάδες όπως είναι τα μέλη του σώματος, και θα παρουσιάσουμε μια νέα πράξη που λέγεται «πολλαπλασιασμός».Στο κεφάλαιο 54 θα ασκηθούμε στις μετρήσεις. Στη συνέχεια στο κεφάλαιο 55 θα ασχοληθούμε με προβλήματα πρόσθεσης και αφαίρεσης με δεκάδες χρησιμοποιώντας τα νομίσματα και τα χαρτονομίσματα του ευρώ. Κατόπιν στο κεφάλαιο 56 θα εισάγουμε μια νέα έννοια: τη συμμετρία.

90

54

52. Οι αριθμοί μέχρι το 70

Ανακαλύπτω1. Ο μετρητής των χιλιομέτρωνΣτα αυτοκίνητα υπάρχει μετρητής που μετράει τα χιλιόμετρα που διανύει το αυτοκίνητο. Γυρίζει ανά ένα χιλιόμετρο. Μπορείς και εσύ να βρεις τον προηγούμενο και τον επόμενο αριθμό;

-----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω2. Παίρνουμε ένα χαρτονόμισμα των 50 ευρώ και κέρματα των 20 και 50 λεπτών και λέω ποιος αριθμός σχηματίζεται.

91

84

04

ΕΝΟΤΗΤΑ 8

54-5550€ και 50 λεπτά και 50 λεπτά ……

Παίρνουμε ένα χαρτονόμισμα των 20 ευρώ και κέρματα των 20 και 20 λεπτών και λέω ποιος αριθμός σχηματίζεται.20€ και 20 λεπτά και 20 λεπτά …… .----------------------------------------------------

Σκέφτομαι3. Η δασκάλα μού λέει αριθμούς από το 50 μέχρι το 70, κι εγώ βρίσκω τον προηγούμενο και τον επόμενο αριθμό (π.χ. 65 66 67)----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω4. Γράφω τους αριθμούς με λέξεις.56,55, 66, 60, 61, 70.-----------------------------------------------------

92

55Ανακαλύπτω5. Συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν.50, 51, 52, …, 54, 55, …, …, 58.57, 58, 59, …, …, 62, …, …, ….…, 63, …, 65, 66, 67, …, …, 70.

--------------------------------------------------

93

5653. Εισαγωγή στον πολλαπλασιασμό.

Ανακαλύπτω1. Μετράμε μάτια, αυτιά και δάχτυλα.Μετράμε τα δάχτυλα.

94

56-57Υπολογίζω με πεντάδες και συμπληρώνω τους αριθμούς.1 χέρι … 1 φορά το 5=…

2 χέρια …+…=… 2 φορές το 5=…

3 χέρια …+…+…=… 3 φορές το 5=…

4 χέρια …+…+…+…=…4 φορές το 5=…

Υπολογίζω με δεκάδες.3 φορές το 10: 10+10+10=302 φορές το 10: 10+…………….4 φορές το 10: …………………5 φορές το 10: …………………-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2. Μετρώ ανά 10 μέχρι το 100 και ανά 5 μέχρι το 50.-----------------------------------------------------

95

57Εργάζομαι3. Μετρώ τα φύλλα.

Όλα τα φύλλα είναι……

-----------------------------------------------------

96

57Ανακαλύπτω4. Μετρώ ανά 2 με τη βοήθεια του χάρακα.2 φορές το 2: 2+2=4

3 φορές το 2: 2+2+2=…

4 φορές το 2: ………………………

5 φορές το 2: ………………………

6 φορές το 2: ………………………

-----------------------------------------------------

97

58 54. Μέτρηση μεγεθών

Ανακαλύπτω1. Μετρώ με την πιθαμή μου.Μετρώ με την πιθαμή μου το μήκος του θρανίου μου, του βιβλίου μου, της σάκας μου.

Μετρώ τα ίδια πράγματα με ένα άλλο αντικείμενο που θα μου δώσει η δασκάλα μου.

Συμπληρώνω τα παρακάτω:Το θρανίο μου είναι …. πιθαμές.Το βιβλίο μου είναι …. πιθαμές.Η σάκα μου είναι … πιθαμές.Το θρανίο μου είναι …. ………………. .Το βιβλίο μου είναι …. ………………… .Η σάκα μου είναι … …………………… .Γιατί βρήκαμε διαφορετικά αποτελέσματα για τα ίδια πράγματα; Βρείτε μια δικαιολογία γι’ αυτό.

98

58-59Μετρώ με το μέτρο.Η τάξη μου έχει μήκος σχεδόν … μέτρα.Η τάξη μου έχει πλάτος σχεδόν …μέτρα.----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω2. Μετρώ τη χωρητικότητα.Ένα λίτρο νερού γεμίζει σχεδόν 4 ποτήρια.

Πόσα ποτήρια θα γεμίσει το μισό λίτρο νερού;Πόσα ποτήρια νερού θα γεμίσουν τα δύο λίτρα νερού;----------------------------------------------------

99

59Εργάζομαι3. Ποιο βαγόνι κουβαλά τα περισσότερα κιβώτια; Α

Β Γ

Γράφω τον αριθμό των κιβωτίων που μεταφέρουν τα βαγόνια.

100

-----------------------------------------------------

101

60 55. Πρόσθεση και αφαίρεση διψήφιων αριθμών

Ανακαλύπτω1. Ένα ποδήλατο κοστίζει 65 ευρώ.Ο Θαλής έχει:

Συνολικά έχει … ευρώ.Η Ίλντα έχει:

Συνολικά έχει … ευρώ.Ο Μπάμπης έχει:

Συνολικά έχει … ευρώ.Ποιο παιδί από τα παραπάνω μπορεί να αγοράσει το ποδήλατο;Πόσα χρήματα χρειάζεται ακόμη ο Θαλής για να αγοράσει το ποδήλατο;

102

20 ευρώ 5 ευρώ10 ευρώ

50 ευρώ

20 ευρώ

20 ευρώ

10 ευρώ 10 ευρώ

10 ευρώ10 ευρώ

60-61Πόσα χρήματα χρειάζεται ακόμη ο Μπάμπης για να αγοράσει το ποδήλατο;-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2. Υπολογίζω και γράφω τα αποτελέσματα έξι προσθέσεων που μου λέει η δασκάλα μου με αριθμούς που περιέχουν μόνο δεκάδες (π.χ. 20+30, κ.λπ).---------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Λέω πόσα νομίσματα θα χρειαστώ για να αγοράσω τα παρακάτω αντικείμενα. Προσπαθώ τα νομίσματα να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερης αξίας για να είναι και λιγότερα. Αυτοκινητάκι 62 λεπτάΣελοτέιπ 73 λεπτάΞύστρα 45 λεπτά

103

61Μολύβι 24 λεπτά-----------------------------------------------------

Εργάζομαι4. Υπολογίζω και συμπληρώνω τον αριθμό που λείπει.

60+10=…… 43+20=…… 67-20=……40+20=…… 52-30=…… 40+…=7060-30=…… 35+40=…… 30+…=6070-40=…… 58-30=…… 20+…=70

-----------------------------------------------------

104

62 56. Εισαγωγή στην συμμετρία

Ανακαλύπτω1. Προσέχω τις εικόνες. Τι παρατηρώ;

105

63Σκέφτομαι2.Υπολογίζω και γράφω τα αποτελέσματα των αφαιρέσεων που μου λέει η δασκάλα μου λύνοντάς τες με πρόσθεση από τον αφαιρετέο προς τα επάνω μέχρι το μειωτέο (π.χ. 15-9, 13-8, κ.λπ.)-----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Ποιες από τις παρακάτω εικόνες είναι συμμετρικές;

-----------------------------------------------------106


Θυμάμαι1. Ποιες από τις παρακάτω εικόνες είναι συμμετρικές;

-----------------------------------------------------

107

64-65Θυμάμαι2. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν.15+4=…… 12+5=……6+…=26 17-2=……16-2=…… 21+…=29

12 19+6 -5..... ......----------------------------------------------------

Σκέφτομαι3. Βρίσκω και γράφω το διψήφιο αριθμό που μου λέει η δασκάλα μου από το 50 μέχρι το 70, αναφέροντας τον αριθμό των μονάδων και των δεκάδων του (π.χ. «ποιος είναι ο αριθμός που έχει 4 μονάδες και 6 δεκάδες;»).----------------------------------------------------

108

65Θυμάμαι4. Παρατηρώ τα παράθυρα και την πόρτα. Ποιο είναι το πιο μεγάλο;

-----------------------------------------------------

Θυμάμαι4. Ένα κουτί έχει μέσα 5 κηρομπογιές. Πόσες κηρομπογιές θα υπάρχουν μέσα σε 4 κουτιά;==============================

109

67ΕΝΟΤΗΤΑ 9η: Αριθμοί μέχρι το 100- Πράξεις- Γεωμετρικά σχήματα

Κεφάλαιο 58ο: Οι αριθμοί μέχρι το 100 – Χρήμα

Κεφάλαιο 59ο: Εμπειρικός πολλαπλασιασμός και διαίρεση

Κεφάλαιο 60ο: Βάρος – Λειτουργία ζυγαριάς

Κεφάλαιο 61ο: Χαράξεις σχημάτων – Παζλ και πλακόστρωτο



Κεφάλαιο 64ο: 3ο κριτήριο αξιολόγησης

110

67Στο κεφάλαιο 58 παίζοντας το παιχνίδι «Φιδάκι» θα μάθουμε τους αριθμούς μέχρι το 100. Στο επόμενο κεφάλαιο θα ακούσουμε ένα παραμύθι με τα τρία γουρουνάκια και μέσα από την επίλυση σχετικών προβλημάτων θα ασκηθούμε στον πολλαπλασιασμό και τις μοιρασιές.Στο κεφάλαιο 60 θα πειραματιστούμε με τη μέτρηση του βάρους και θα μάθουμε για τα διάφορα είδη ζυγαριών. Κατόπιν στο κεφάλαιο 61 θα ασχοληθούμε και πάλι με χαράξεις, παζλ και πλακόστρωτα, ενώ στο επόμενο κεφάλαιο θα λύσουμε προβλήματα.

111

68

58. Οι αριθμοί μέχρι το 100 – Χρήμα

Ανακαλύπτω1. Το «Φιδάκι»

112

ΕΝΟΤΗΤΑ 9

68Κανόνες του παιχνιδιού.Χρειάζεται ένα ζάρι που οι μεγάλοι αριθμοί του 4, 5 και 6 θα έχουν διαφορετική υφή από τους αριθμούς 1, 2 και 3. Ξεκινάμε από το 0. Κάθε παίκτης με τη σειρά ρίχνει το ζάρι. Όταν το ζάρι δείχνει την πλευρά με τους μεγάλους αριθμούς, προχωρούμε μπροστά τόσες θέσεις, όσες δείχνει το ζάρι. Όταν το ζάρι δείχνει την πλευρά με τους μικρούς αριθμούς, πηγαίνουμε πίσω τόσες θέσεις, όσες δείχνει το ζάρι.Νικητής είναι αυτός που θα φτάσει πρώτος στο 100.

113

68-69Συμπληρώνω τα στοιχεία που λείπουν από τον παρακάτω πίνακα.

Αριθμός από τον οποίο ξεκίνησαν

Ζάρι Αριθμός στον οποίο

έφτασανΜαρία 30 4Νίκος 80 3Χάρης 40 6 ΜαθαίνωΤα 100 ευρώ είναι 10 χαρτονομίσματα των 10 ευρώ.10 φορές το 10 = ………

Τα 100 λεπτά αξίζουν όσο 1 ευρώ.100 λεπτά = 1 ευρώ

-----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2. Μετρώ ανά 10 μέχρι το 100 και αντίστροφα. Επίσης ξεκινώ από μια

114

69οποιαδήποτε δεκάδα και φτάνω στο 100.-----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω3. Γράφω τους αριθμούς με λέξεις, όπως στο παράδειγμα:80 ογδόντα 90 ενενήντα 100 εκατό89 ογδόντα εννέα97 ………………………………………..72 ………………………………………..68 …....................................................86 ………………………………………..99 ………………………………………..-----------------------------------------------------

115

69Ανακαλύπτω4. Διαβάζω τους αριθμούς όπως στο παράδειγμα:

Με λέξεις Δ Μ Άθροισμα68 Εξήντα οκτώ 6 8 60+876889099

-----------------------------------------------------

116

70 59. Πολλαπλασιασμός και

διαίρεση

Ανακαλύπτω1. Τα τρία γουρουνάκιαΤα τρία γουρουνάκια βγήκαν στο δάσος για να φάνε. Κάθε γουρουνάκι έφαγε 2 μανιτάρια και 4 βελανίδια.

Πόσα μανιτάρια έφαγαν και τα τρία γουρουνάκια μαζί;Όλα μαζί έφαγαν … μανιτάρια.

Πόσα βελανίδια έφαγαν και τα τρία γουρουνάκια μαζί;Όλα μαζί έφαγαν … βελανίδια.

117

70-71Τα τρία γουρουνάκια βρήκαν στο δάσος 9 καρύδια και αποφάσισαν να τα μοιραστούν εξίσου μεταξύ τους. Πόσα καρύδια θα πάρει κάθε γουρουνάκι;

Κάθε γουρουνάκι θα πάρει … καρύδια.----------------------------------------------------

Σκέφτομαι2. Μετρώ ανά 10 μέχρι το 100 και ανά 5 μέχρι το 50.----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω3. Υπολογίζω τα πέταλα.

1 λουλούδι … πέταλα1 φορά το 3=3

118

712 λουλούδια…+…=… πέταλα2 φορές το 3=…

3 λουλούδια…+…+…=… πέταλα3 φορές το 3=…

4 λουλούδια…+…+…+…=… πέταλα4 φορές το 3=…-----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω4. Υπολογίζω τις ρόδες των αυτοκινήτων.1 αυτοκίνητο … ρόδες 1 φορά το 4=4

2 αυτοκίνητα…+…=… ρόδες 2 φορές το 4=…

119

713 αυτοκίνητα…+…+…=… ρόδες 3 φορές το 4=…

4 αυτοκίνητα…+…+…+…=… ρόδες4 φορές το 4=…

5 αυτοκίνητα…+…+…+…+…=… ρόδες5 φορές το 4=…

-----------------------------------------------------

120

72 60. Βάρος – Λειτουργία ζυγαριάς

Ανακαλύπτω1. Υπάρχουν διάφορες ζυγαριές που χρησιμοποιούμε για τη μέτρηση του βάρους. Ίσως να έχεις χρησιμοποιήσει κάποιες από αυτές όπως τη ζυγαριά του μπάνιου που έχουμε στο σπίτι για να ζυγίζουμε το βάρος μας, ή τη ζυγαριά του μανάβη στο σούπερ-μάρκετ της γειτονιάς σου.

Ζύγισε διάφορα αντικείμενα και βρες ποιο από αυτά είναι το βαρύτερο και ποιο το ελαφρύτερο.

Τρία ίδια κουτιά είναι γεμάτα με άμμο, καφέ και βαμβάκι. Λέω ποιο από αυτά είναι το βαρύτερο και ποιο το ελαφρύτερο.-----------------------------------------------------

121

73Εργάζομαι2. Σκέψου και απάντησε:Είσαι βαρύτερος από ένα μήλο;Ένα καρπούζι είναι ελαφρύτερο από ένα αχλάδι;Ένα μωρό ζυγίζει όσο και ο μπαμπάς του;Μια γατούλα ζυγίζει όσο και ένας μεγάλος σκύλος;Γνωρίζεις ζώα με μεγάλο βάρος;-----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Λέω ποια από τα παρακάτω αντικείμενα είναι ελαφρύτερα από ένα βιβλίο: κουτάλι, κουνέλι, μπαλόνι, σκύλος, λουλούδι.

-----------------------------------------------------

122

74 61. Χαράξεις σχημάτων – Παζλ – Πλακόστρωτο

Ανακαλύπτω1. Η διαδρομή του κουνελιού.α)Ένα κουνελάκι ξεκίνησε από τη φωλιά του και έφτασε μέχρι το καρότο. Μετά πήγε ως το λουλούδι και τέλος επέστρεψε στη φωλιά του.καρότο

λουλούδι

ΚουνέλιΤι σχήμα έχει η διαδρομή του;

β) Το ίδιο κουνελάκι ξεκίνησε από το πράσινο λάχανο και πήγε ως το κόκκινο λουλούδι. Από το κόκκινο λουλούδι

123

πήγε στο κίτρινο λάχανο και από κει στο μοβ λουλούδι. Από το μοβ 74-75λουλούδι επέστρεψε στο πράσινο λάχανο.Τι σχήμα έχει η διαδρομή του;

Πράσινολάχανο

Κόκκινο λουλούδι

Μοβλουλούδι

Κίτρινο λάχανο

-----------------------------------------------------

Εργάζομαι2. Βλέπω το παρακάτω σχέδιο και παρατηρώ το μοτίβο. Τι προσέχω;

124

----------------------------------------------------

125


Εργάζομαι1. Η Ναταλία αγόρασε κάρτες από το μουσείο. Χάρισε στο φίλο της τον Χρίστο 8 κάρτες και της έμειναν άλλες 7. Πόσες αγόρασε συνολικά;

Απάντηση: Η Ναταλία αγόρασε από το μουσείο …… κάρτες.-----------------------------------------------------

Εργάζομαι2. Η τάξη της Χριστίνας έχει 18 παιδιά. Επτά από αυτά φορούν γυαλιά. Πόσα παιδιά δεν φορούν γυαλιά;

Απάντηση: …… παιδιά δεν φορούν γυαλιά.

Φτιάχνουμε ένα παρόμοιο πρόβλημα για τη δική μας τάξη και το λύνουμε.

126

77Η τάξη μας έχει … παιδιά.…… από αυτά …………………….……..…………………………………………….Πόσα παιδιά ……………………………...…………………………………………….

Απάντηση: ……………………………….----------------------------------------------------

Εργάζομαι3. Σ` ένα δέντρο υπάρχουν 4 φωλιές πουλιών. Σε κάθε φωλιά υπάρχουν 3 αβγουλάκια. Πόσα είναι όλα τα αβγουλάκια στις φωλιές;

---------------------------------------------------

127


Θυμάμαι1. Αναγνωρίζω τα παρακάτω σχήματα.

---------------------------------------------------

Θυμάμαι2. Ένα κουνελάκι λέει: «Μου αρέσει πολύ να τρώω καρότα. Αν κάθε μέρα

128

78-79τρώω 3 καρότα, πόσα καρότα θα φάω σε μια βδομάδα;---------------------------------------------------

Σκέφτομαι3. Βρίσκω και γράφω 6 διψήφιους αριθμούς που μου λέει η δασκάλα μου από το 70 μέχρι το 100, αναφέροντας τον αριθμό των μονάδων και των δεκάδων του (π.χ. «Ποιος είναι ο αριθμός που έχει 3 μονάδες και 9 δεκάδες;» «Είναι ο 93.»).--------------------------------------------------

Θυμάμαι4. Λέω ποιο από τα παρακάτω ζευγάρια είναι ελαφρύτερο.Πορτοκάλι – μανταρίνιΜπανάνα – φράουλαΜήλο – βερίκοκοΚαρπούζι – αχλάδι-----------------------------------------------------

129

79Εργάζομαι5. Ζύγισε με τη βοήθεια της δασκάλας σου στη ζυγαριά με τα σταθμά διάφορα φρούτα.-----------------------------------------------------

Ανακαλύπτω6. Γνώρισε και μάθε τα κέρματα του ευρώ.

==============================

130

80Με απόφαση της Ελληνικής

Κυβέρνησης τα διδακτικά βιβλία του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου τυπώνονται από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και διανέμονται δωρεάν στα Δημόσια Σχολεία. Τα βιβλία μπορεί να διατίθενται προς πώληση, όταν φέρουν βιβλιόσημο προς απόδειξη της γνησιότητας τους. Κάθε αντίτυπο που διατίθεται προς πώληση και δεν φέρει βιβλιόσημο, θεωρείται κλεψίτυπο και ο παραβάτης διώκεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7, του νόμου 1129 της 15/21 Μαρτίου 1946 (ΦΕΚ 1946, 108, Α΄).

Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος αυτού του βιβλίου, που καλύπτεται από δικαιώματα (copyright), ή η χρήση του σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς γραπτή άδεια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

131

80Έκδοση Α΄2006- Αντίτυπα 170.000 Αρ. Σύμβασης: 020/28.4.06Εκτύπωση: Αρβανιτίδης Ε.Π.Ε. Βιβλιοδεσία: Ευαγγ. Πίπος

132

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ · web viewΚεφάλαιο 33ο: Οργάνωση...

Documents