GİRİŞ :

ŞANTİYE VE YAPILAN İŞ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

İŞİN ADI : DEFNE KONUTLARI

YERİ :SELÇUKLU /KONYA

ANA YÜKLENİCİ :SEHA YAPI

KABA İNŞAAT YÜKLENİCİSİ:ÖMER DOĞANCI İNŞ. LTD ŞTİ.

HAZIR BETON : KOMYAPI HAZIR BETON A.Ş.

İnşaatı halen devam etmekte olan DEFNE KONUTLARI, Yazır mahallesi Öztekin sokakta 26740 m2 toplam arsa alanına sahip 7 blok 392 daireden oluşan bir toplu konuttur. Sitenin mimari projesi Ali Babaoğlu tarafından, statik projesi Fatih Oruç tarafından, mekanik projesi Ünal Baysal tarafından, elektrik projesi de Ahmet Buğa tarafından yapılmıştır. Tamamlandığında 418 araçlık otopark, her blokta sığınak ve yangın merdiveni, yürüyüş alanları, çocuk oyun alanları, açık spor alanları ve 24 saat güvenlik ile modern bir yaşam alanı olması düşünülmektedir. 156 m2 brüt, 125 m2 net olmak üzere her katta 4 daire ve çift asansör bulunur. Daireler oturma odası, çocuk odası, ebeveyn odası ve salon olmak üzere 3+1 olarak tasarlanmıştır. Radye temel üzerine inşa edilen her blok, bodrum+14 normal

1

kat+kapıcı dairesinden oluşmaktadır. Kaba inşaatta tünel kalıp tekniği, S420a (ST III) çelik donatı ve C25 sınıfı beton kullanılmıştır. Aplikasyon planı şekildeki gibidir :

2

ÖNSÖZ :

ŞİRKET GENEL MÜDÜRÜ : AHMET BUĞA

GENEL MÜDÜR YARDIMCISI VE PROJE MÜDÜRÜ : HÜDAVERDİ DURSUN

ŞANTİYE ŞEFİ VE İNŞAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ : MEHMET AKALIN

ŞANTİYE ŞEFİ YARDIMCISI VE İNŞAAT MÜHENDİSİ : FATİH MEHMET AKBAYRAK

MAKİNA MÜHENDİSİ : CÖMERT ARABACI

1978 yılında kurulan SEHA YAPI 1987 yılına kadar inşaat ve harita mühendislik hizmetlerinin yanında küçük ölçekli yapı taahhüt hizmetleri vermiştir. 1987-1992 yılları arasındaki orta ölçekli müteahhitlik hizmetlerinden sonra 1992 yılında İTTİFAK GRUBU’ na katılmasıyla büyük ve önemli projelerde boy göstermiştir. Konut, hastane, endüstriyel yapılar, iş ve alışveriş merkezleri, sosyal tesisler gibi projelerde gösterilen başarılar sayesinde Konya’da hatırı sayılır üne ve güvene kavuşmuştur. Henüz inşaatı dahi bitmeden stajımı yaptığım DEFNE KONUTLARI’ nın ilk etabının satılmış olması bunun göstergesidir. Şirketin ana faaliyet alanı konut sektörü olmakla birlikte şehrin en prestijli gökdeleni olan KULE PLAZA ’ yı da inşa etmiştir. Şirket genel merkezi de Kule Plaza 34. katta faaliyetlerini sürdürmektedir.

3

ANA METİN :

1. HAFTA :Stajın ilk haftası olması dolayısıyla genelde şantiye ortamını tanıyarak, yapılan işi anlayarak ve teknik personelle tanışarak geçti. Şantiye yönetimi ve organizasyonu hakkında fikir edindim. Stajyerler gruplara ayrıldı ve dönüşümlü olarak her hafta bir personel sorumlu olarak belirlendi. Sorumlu personel eşliğinde bloklara çıkılıp çeşitli konularda bilgi alındı.

1.GÜN:

İlk olarak stajyerlere iş hakkında bilgi verildi ve şantiye teknik personeliyle tanışıldı. Bunun akabinde şantiyeyi gezip sahayı tanıdık. İş güvenliği için uyulması gereken kurallar anlatıldı ve baretsiz sahaya çıkmamamız konusunda uyarıldık.

D blokta baca yapımı hakkında bilgi aldık. Kombili olarak yapılan binada her şeye karşı baca delikleri bırakılmış ve şönt baca tekniği kullanılmıştır. Burada ilk 7 kata kadar 2 baca deliği çıkar, bunlardan biri ana tahliye bacası iken diğeri o katın dumanını taşır. Alt kattan gelen baca yaklaşık 1 metreden kapatılarak ana tahliye bacasına bağlanarak şaşırtma yapılır. Böylece7. kata kadar bu işlem devam eder. Fakat 7. Kattan sonra ana bacanın kapasitesi yetmediği için ikinci ana tahliye bacası yapılarak önceki kapatılır. Böylece baca için hem malzeme hem de yer tasarrufu yapılmış olur.

2. GÜN:

Tünel kalıpla G blok 7. katın merdiven yapımı izlendi. Çok hızlı bir şekilde yapılan (2 günde 1 kat) kaba inşaatta merdivenler daha sonra inşa edilmiştir ( fotoğraf 1.1). Kalıplar makara ile yukarı çekilip yerlerine yerleştirildi ve alttan “teleskopik direk” denilen ,kolu çevrilerek yükseklik ayarı verilebilen desteklerle sabitlendi. Terazi ile kalıpların düzgünlüğü sık sık kontrol edildi. Merdiven sahanlığında tabliyeden dışarı yaklaşık 1 metre açıkta bırakılan donatı filizlerine bağlanarak Φ12 merdiven donatısı döşendi ve böylece beton dökümüne hazır hale geldi. Pompanın kolu balkondan yaklaşık 10 metre içeri uzanarak C25 kalitesindeki betonu kalıplara döktü. Ertesi gün kalıplar söküldü. Kaba halde merdiven rıht yüksekliği 16 cm , adım genişliği 25-30 cm , genişlik 120 cm ve iki merdiven arası 30 cm olmak üzere merdiven boşluğu toplamda 270X 240 cm olarak ölçüldü.

4

Fotoğraf 1.1

3. GÜN:

Yalıtım hakkında bilgi alındı ve enerjiyi kazanmak kadar kaybetmemenin de öneminden yola çıkarak yalıtımın önemi vurgulandı. Şantiyede ısı, ses ve su yalıtımında farklı madde ve teknikler kullanılmış. Isı yalıtımı için hafiflik ve kolay işlenebilirlik özelliklerinde dolayı XPS (extrude poli styrene ) diğer adıyla strafor kullanılmıştır. Kullanılan yere göre farklı ebat ve dansitede üretilen strafor alev yürümeyen B1 sınıfı maddeden üretildiği için yangına karşı da koruma sağlar. Bu şantiyede 25 kg/m3 dansitede 3’lük, 5’lik ve 10’luk olmak üzere farklı kalınlıklarda kullanıldı. Dışarı bakan balkon ve pencere duvarlarına iç yüzeyde alçının altına 5’lik strafor, şap betonu ile döşeme arasına 3’lük strafor ( fotoğraf 1.2), bodrum tavanına ve dış cepheye ise 10’luk strafor kullanıldı. Ayrıca mutfakta ısı köprüsünün oluşmaması için XPS köşeyi dönerek 0.5 metre daha döşendi ( fotoğraf 1.3 ). Her bir parça, strafor yapıştırıcısı ile yapıştırıldı ve dübellenerek vidalandı. E blokta tüm bu işlemleri takip edip kontrollerini yaptım.

5

Fotoğraf 1.3 Fotoğraf 1.2

4.GÜN

G blokta iç duvarlara normal 13.5’lik tuğla kullanılırken dışarı bakan balkon duvarlarına ısı yalıtımı için bims kullanımında bulundum. Bina tünel kalıpla inşa edildiği için bazı iç duvarlarda taşıyıcı özelliği olmayan bims ve tuğla kullanılmıştır. Bims birbirine bağlantısız boşluklu sünger görünümlü, silikat esaslı, birim hacim ağırlığı 400-800 kg/m3 olan volkanik bir mineraldir. 20X20X40 cm ebatlarındaki bims örme işlemi normal tuğla ile aynıdır. Köşelere ip çekilerek ve şakul atarak düzgünlük sağlandı. Bims briketten farklı ve tuğlaya nazaran pahalı olduğu için sadece ısı yalıtımı istenen bölgelere uygulandı.

5.GÜN

Pencere ve balkon prekastlarının yapımı ve montajı hakkında bilgi alındı. Prekast “önceden yapılmış” anlamına gelir ve genel bir ifadedir. Tünel kalıpla perde duvar dökülürken üstten 50 cm ye karşılıklı 2 adet “zopçuk” denilen demir çıkıntı donatıya eklendi. Prekasta ise 40X60 ebatta bükme sacdan yapılmış “g kutusu” ( fotoğraf 1.4) denilen zopçuğun oturacağı genişlikte demir yuva donatıya kaynaklandı. Φ6’lık hasırın yanı sıra Φ12’lik donatıyla güçlendirilen prekastı yerine sabitlemek için “ankraj” denilen demirler eklendi ve vibratör ile beton döküldü. Beton prizini aldıktan sonra kule vinç yardımıyla kaldırılıp zopçukların g kutularına oturmaları sağlandı ( fotoğraf 1.5 ). Prekastı sabitlemek için daha önceden tabliyeye eklenen ankraj demirleriyle prekasttaki ankraj demirleri L profil demiriyle birbirine kaynaklandı. Bunu yaparken manivela yardımıyla prekast oynatılıp sık sık teraziye alındı (fotoğraf 1.6) .

6

Fotoğraf 1.4 Fotoğraf 1.5

Fotoğraf 1.6

2. HAFTA :

Stajın ikinci haftası genelde ince işleri incelemek ve denetlemekle geçti. Şantiyede aynı anda ince ve kaba birçok iş yapıldığından dolayı hepsini mümkün olduğunca görmeye

7

çalıştım. İnce işlerin belli bir sıraya göre yapılması dikkat çekiciydi. Böylece hem maliyet azaltılmış hem de biten işler parke, boya vs kirlenmemiş oluyor.

6. GÜN

İş güvenliğinden dolayı asansör boşluklarının önlerine bariyer yapıldı. Kapı ve pencere genişlikler ölçüldü. Kaba inşaatta kapı yüksekliği 218 cm, genişliği ise 100 cm olarak ölçüldü. Asansör kapılarından biri 140 cm iken biri 160 cm idi. Bunun nedeni ise engelliler için tekerlekli sandalyenin girebileceği genişliğin sağlanmak istenmesidir. Burada projenin yapılırken ne kadar ince ayrıntılara inildiğini gördüm.

7. GÜN

Pencere ve kapı üstlerindeki lento uygulamalarında görev aldım. Lentolar kapı-pencere üstündeki bims veya tuğla ağırlığını karşılamak ve zemine iletme görevini yapan betonarme elemandır (fotoğraf 1.7 ). Yerinde dökülebileceği gibi hazır dökülüp yerine de taşınabilir. Eksenel yükün azlığından ve düşük maliyetten dolayı burada 200X5X20 ebatta Φ12 donatılı lento önceden dökülüp yerine monte edildi.

Fotoğraf 1.7

8

8. GÜN

E blokta kapı- pencere kör kasalarının ve PVC montajı takip edildi. Kör kasalar kapı ve pencere kasalarının montajına elverişli demir aksamdır. Aksi halde tuğla veya bims gibi boşluklu malzemeye monte edilen kapılar oynar ve istenmeyen durumlara neden olur. Şirketin daha önceki tecrübelerinden ve daha güvenli olduğundan dolayı PVC pencere ve balkon kapıları su yalıtımı için dıştan silikonlandı.

9. GÜN

D blokta tesisat hakkında bilgi alındı. Tesisatta mobil sistem adında yeni ve çok kullanışlı bir sistem kullanılıyor. Kalorifer ve şebeke suyu için iki ayrı kolektör mutfak tezgahının altındadır. Her musluğa sıcak ve soğuk olmak üzere ikişer tane boru döşenip kolektöre bağlanıyor. Her radyatör içinse bir tane boru döşenip diğer kolektöre bağlanıyor. Kolektör üzerindeki vanalar herhangi bir arıza durumunda evin tüm suyunun kesilmemesini, sadece lokal kesintilerle sorunun halledilebilmesini sağlıyor (fotoğraf 1.8 ). Radyatörler için istenilen odanın ısıtılmasını sağladığından ekonomikliği getiriyor.10 bar basınca dayanıklı borular tabliyeye değil, şap betonunun içine straforların arasına döşeniyor.

9

10. GÜN

Alüminyum asma tavan ve alçıpan kontrolü yapıldı. Taşıyıcı profillerle hazırlanan karolaja oturtulmuş gizli taşıyıcılı alüminyum plakalardan oluşan asman tavan sistemi demonte olduğundan arkasındaki tesisatın bakımı kolaydır. Montajı kolay, hafif bir dekoratif malzeme olması ve alçıpan gibi nemden dolayı çiçeklenme yapmaması tercih sebebidir. Bunun yanında 20cm‘lik döşeme tabliyesinden dolayı atık su tesisatını da gizler. Asma tavan panellerindeki işçilikten kaynaklanan ezik ve çizikleri belirleyerek yenileriyle değiştirilmesini sağladım. Alçıpan ise ortası alçı, iki yüzü karton kaplı çeşitli boyutlarda üretilen düzgün yüzeyli plakadır. Sadece WC ve lavabo tavanında kullanılan alçıpan, çabuk ve kolay montajı ile boyanmaya hazır tavan yüzeyinin oluşmasını sağlar.

3. HAFTA :

Şantiye stajımın üçüncü haftasında donatılar hakkında çok önemli bilgiler ve deneyim edindim. Teknik bilgileri şantiye şefi yardımcısı ve inşaat mühendisi sayın Fatih Akbayrak’tan aldıktan sonra işçilerle etriye ve çiroz hazırladım. Ayrıca şap betonu hazırlanmasında ve uygulanmasında bulunmak, bu sırada basit manometre kullanımını bizzat görmek okulda öğrendiklerimizin gerçek hayatta nasıl kullanıldığını anlamama sebep oldu.

11. GÜN:

Yakın zamanda inşasına başlanacak B bloğa kolon - kiriş donatıları, etriye ve çirozların yapımı takip edildi. Etriyeler kolonun eksenel basınç yükü altında açılıp dağılmaması (şekil 1A ), şişerek patlamaması için kullanılır. Kolonun boyutuna göre dikdörtgensel olarak yapılır ve bir ucu 135 ˚ içe doğru kıvrılır. Böylece donatının betonla daha iyi kenetlenmesi sağlanıyor ve deprem anında oluşacak kesme gerilmelerine karşı önlem alınmış oluyor. 17 Ağustos depreminden sonra etriyeler daha önem kazandı. Bunun için Türkiye deprem yönetmeliğinde kolon kiriş birleşim yerinde “sıklaştırma bölgesi” yapılması zorunlu kılındı. Böylece her iki uçtan daha sık etriye koyuldu. Temelde etriyeler arası 10 cm iken katlar yükseldikçe eksenel yükün azalmasından dolayı bu mesafe 20-25 cm ye kadar çıkar. Düşey donatı olarak Φ20 seçilmiş ve temelde araları 10 cm iken aynı sebepten dolayı çatıda 50 cm ye kadar çıkıyor.

10

Şekil 1.A

12. GÜN :

Statik projede belirlenen boyutlarda kolon etriye ve çiroz yapımına devam edildi. Çiroz, kolon veya perdenin ortasına konulan Z veya S şeklinde ve etriye gibi kolonun açılmasını önleyen demir parçalarıdır ( fotoğraf 1.9 ). Çirozlar statik hesapta yoktur, etriyelere nazaran kullanımı basittir. Kolonda 8 adet, perdede 12 adet Φ20 düşey donatı, buna karşılık 10 adet çiroz olmak üzere 6 adet/m2 kullanıldı. Donatı çelikleri çapları milimetre cinsinden olmak üzere adlandırılıyor. Örneğin tabliyeye hasır demiri 6’lık (Φ6), çiroz ve etriye 10’luk(Φ10)kullanılmıştır. Kullanılan donatı çeliğinin TS 708’de belirtildiği gibi elastisite modülü 2X105 MPa ve karbon eşdeğeri 0.50’yi geçmemelidir. Aksi halde şekil verme işlemlerinde çelik zarar görür, istenilen performans elde edilemez.

11

Fotoğraf 1.9

13.GÜN

Kaba inşaatta tünel kalıp kullanıldığı için kara sıva oldukça kısıtlı alanda kullanılmıştır. Tünel kalıpla çok düzgün pürüzsüz yüzeyler elde edildiğinden direkt olarak saten alçı uygulaması yapıldı. Bu durum ekonomikliğin yanında hızı da beraberinde getirir. Saten alçı sıva yapıldıktan sonra zımparalanıp yüzeyi düzeltildikten sonra astar ve boyaya hazır hale geldi. Alçı boyayı emdiği için sıva üstü boyaya nazaran daha fazla boya harcandığını öğrendim. Ancak alçı çok daha sağlıklı ve dekoratiftir. Boyanın sağlıklı ve uzun ömürlü olması için astar önemlidir. Ayrıca astardan sonra son boya sürülmeyip kapılar, süpürgelikler, elektrik prizleri vs takılması bekleniyor. Böylece inşaat sırasında ezik çizik gibi istenmeyen durumların önüne geçilmiş oluyor.

14. GÜN

Su tesisatı ve yalıtım işleri biten E blokta şap betonu dökülmesini gözlemledim ve uygulamada görev aldım. Şap betonu kum, çimento ve su ile hazırlanan akıcı kıvamlı genellikle düz bir zemin elde etmek için dökülen tesviye betonudur. Putzmeister marka

12

şap makinesinin kazanı 30 kürek kum, 1 torba çimento (50 kg) ve 16 kg su karabilir ve 11. kata kadar pompalayabilir. Her kat için mühendis tarafından merdiven sahanlığına bir kot verildi ve bu kot, içinde su olan bir boru ile basit manometre mantığıyla diğer daire ve odalara taşındı. Benim kontrol ettiğim 8. katta 91 cm işaretlendi. Bu işaret, şap betonu döküldükten sonra döşemeye kadar olan mesafenin 91 cm olması gerektiği anlamına geliyordu.

15. GÜN :

Gerekli ön hazırlıklardan sonra akıcı kıvamda şap betonu pompalanmaya başlandı. İşçiler tarafından mastarlanıp düzeltildikten sonra üzerinde dönen çelik malalar oluşan perdah (helikopter) makinesiyle ( fotoğraf 2.1 ) sıklaştırılıp düzlendi. Yüzeyin pürüzsüz ve düzgün olmasına çok dikkat edildi ve sık sık teraziye alındı. Aksi halde ahşap parke veya seramik döşenirken istenmeyen durumlar meydana gelir. Altında tümsek veya eğrilik olan ahşap parke tam oturmaz. Şapın görevini yerine getirebilmesi için 10-15 cm kalınlığında olması gerekir. Son olarak dökülen şapın çatlamaması için günde 2 kez sulandı.

Fotoğraf 2.1

13

4. HAFTA :

Stajımın dördüncü haftasında hesaplamalar, bilgi, tecrübe vs işin asıl mühendislik kısmıyla tanıştım. Metraj çıkarmak, statik proje detaylarını incelemek ve nivoyu ayarlayıp ölçümler yapmak bana neyin neden yapıldığı hususunda ışık oldu yol gösterdi.

16. GÜN

Ekskavatör ile planda belirlenen yerde B bloğun temel kazım işleri başladı. Radyejeneral temel olarak planlanan temel derinliği 2.75 metre olarak belirlendi. Temelde iş makineleriyle kaba düzeltme işlemlerinden sonra nivo yardımıyla yaklaşık en düz haline getirilmeye çalışıldı. Bunun için nivoyu temelde herhangi bir yere yerleştirip su kabarcığını ortaladık. Farklı noktalara nivo tutup görülen kotları not ettim. 640 m2 inşa alanında bulunan 18 değerin ortalamasını aldık. Bunun sebebi, temele donatıların toprakla yani nemle ilişkisinin kesilmesi (oksitlenmeden dolayı) için atılacak grobetonun ne çok ince ne çok kalın olmasının istenmesidir. Yapılacak binanın tüm köşelerine demir çubuklar saplanarak ortalama bulunan kot nivo yardımıyla çubuklara işaretlendi ve ip çekilerek binanın oturacağı alan belirlendi. Böylece temele dökülecek grobetonun kalınlığının 3 ila 10 cm arasında olduğunu gördüm. Grobeton donatısız beton anlamına gelir ve dayanım beklenmez sadece temel donatısının toprak ile temasından oluşacak oksitlenmeyi önlemek için uygulanır.

17. GÜN

Hakediş ve metraj çıkarımı hakkında bilgi aldıktan sonra metre ile C blok bodrum katın tavanındaki 10’luk straforun ve dış cephe boyasının metrajını çıkardık. Aynı işlemleri mimari proje üzerinde de hesaplayıp sonuçları karşılaştırdık. Malzeme ve işçilik maliyeti çıkarmada çok önemli olduğu için metraj çıkarmanın önemini kavradım. m2 işçilik maliyetinden yola çıkarak hakedişlere ulaştım. Örneğin 48.44 m2 alçı alanına sahip salon için ortalama 10 kg/m2 alçı kullanıldığından dolayı toplamda 484.4 kg alçı harcanmıştır.

14

18. GÜN

2 gün önce grobetonu dökülen B bloğun temeli 1 metre derinlikli kalıplarla kapatıldı (fotoğraf 2.2 ). Grobetonun üzerine ise 2m X 2m kare olacak şekilde Φ16 nervürlü donatı döşenip kesişim yerleri çelik telle (sargı donatısı) bağlandı ve buraların altına plastik kıvamdaki betonun yerleşmesini sağlayan paspayı görevini yapması amacıyla 2 cm kalınlıklı mermer parçası koyuldu. Bunların üstüne ise 20cm X 20cm ‘lik kareler oluşturacak şekilde yeniden Φ16 donatı döşendi. Kalıp ucunda demirin ucu 90˚ bükülerek yukarı doğru 70 cm uzun bırakıldı. Tüm sargı donatılarının beton dökümü sırasında yer değiştirmeyecek şekilde sıkı bağlandıklarını kontrol ettim.

Fotoğraf 2.2

19. GÜN

Statik projeyi inceledim, teknik detayları mühendisten öğrendikten sonra işin başında bulundum. Perde yatay kuvvetlere karşı en büyük direnci gösteren, bir boyutu diğerinin ortalama 7 katı olan ( b/h≥ 7 ) bir yapı elemanıdır. Kolona nazaran çok büyük rijitliği nedeniyle deprem etkilerinin büyük kısmını taşır, burulmaları engeller. Projede perde

15

ayrıntısında gördüğüm 8Φ16 16’lık demirden 8 tane döşeneceği, 8Φ16 / 10 ise 16’lık demirden 10 cm arayla 8 tane döşeneceği anlamına geliyor. Hasır çelik ise soğukta haddelenmiş 6’lık ST I çelik çubukların ağ şeklinde birbirine kaynaklanmasıyla üretilen geniş yüzeyli yatay ve dikey betonarme eleman malzemesidir. Kare (150mm X 150mm ) veya dikdörtgen (150mm X 250mm) gözenekli olarak üretilen hasır çelik akma sınırı olan (420 N/mm2 ) S420 ile ifade edilir. Kare gözenekli olanlar Q , dikdörtgen gözenekli olanlar ise R ile gösterilir. Perdenin boyutuna göre dikdörtgen veya kare gözenekli hasır çelik kullanılır. Projede döşemede görülen 2XQ158/158 ifadesi ise Q tipi hasır çeliğin 2 kat uygulanacağı anlamına gelir.

20. GÜN

B bloğun temeline sehpa demirleri yapımına başlandı. 300 cm boyunda Φ20 demir eğilerek her iki sehpa arası 80 cm olacak şekilde yerleştirildi. Sehpa demirlerinin uçları eğilme momentini karşılamak için zıt yönde eğildi ( şekil 2.A ). Sehpa demirinin üzerine 2’şer adet Φ20 döşenip sabitlendi.

Şekil 2.A

Kaba inşaatı yakında başlayacak olan B bloğun yakınına kule vinci yürütmek için 50cm X 50 cm boyutlarında beton dökülüp ray döşenmesi işlemine başlandı. 48 metre yüksekliğinde çelik konstrüksiyonu taşıyacağından dolayı düzgün olmasına çok dikkat edildi.

16

5. HAFTA :

Şantiyede büyük bir iş bölümü vardı. Her şey şantiye hiyerarşisi içerisinde belli bir düzen ve plan içerisinde yapılıyordu. Örneğin yakın zamanda yapılacak herhangi bir iş için bir ekip ön hazırlık yapıyordu. İşçiler ustabaşlarına, ustabaşları taşeron firmaya, taşeron firma ise SEHA YAPI’ ya karşı sorumlu olduğundan işler muntazam bir şekilde hiyerarşik düzende akıp gidiyordu. Ancak işin maddi yönü devamlı hesaptaydı. Ahşap parkeciler ortalığı toplamadığı, artık malzemeleri kendileri atmadığı için şantiye şefi sayın Mehmet Akalın tarafından 1000 TL ceza yazıldı.

21. GÜN

B blok temeline donatılar döşendikten sonra elektrik topraklamasına geçildi. Donatı üzerine temeli 4 eşit parçaya bölecek şekilde 2 cm genişlikte bakır şerit çekilerek kalıbın dışında toprağa gömülü 60 cm uzunluğunda bakır çubuğa bağlandı.

Temelin ortasında tahta kalıptan 60cmX60cm ebadında 1 metre derinliğinde boşluk oluşturuldu. 2 adet Φ30 tahliye borusu bir ucu tahliye boşluğunda diğer ucu binanın dışına olacak şekilde döşenip ankre edildi. Böylece bodrumu su basması durumunda burada toplanan su borular vasıtasıyla atılabilir.

Statik projede belirlenen yerlere filizler bağlandı. Kolonlara Φ16, perdelere Φ10 donatı “L” şeklinde eğilerek 1 metresi yukarda kalacak şekilde temel donatısına sabitlendi. Böylece kolon ve perdelerin yeri kabaca belirlenmiş oldu.

22. GÜN

Temele beton dökümüne başlandı. Kombassan’ dan temin edilen C30 dayanımında S4 kıvamındaki betondan 15X15X15 boyutundaki küplere numune alınarak şantiye şefi tarafından tutanak tutuldu ( fotoğraf 2.3). Tutanaktan maksimun agrega çapının 22 milimetre, çimento CEM 42,5 (PÇ42,5) ve agrega tipinin kalker olduğunu öğrendim. Ayrıca tünel kalıpta betonun yerleşmesini kolaylaştırmak için süper akışkanlaştırıcı katkı maddesi eklenmiş. Mikserle gelen taze betonun işlenebilirliğinde agrega biçiminin ve maksimum tane boyutunun önemli işlevi vardır. Betonun kalıpta homojen dağılması ve beton-demir aderansının sağlanması için agregalar TS706’da belirlenen özelliklere uygun olmalıdır. Şantiyede hazır beton kullanıldığı için gerekli tüm kontrol ve deneyler yapılmış olarak geldi. Tutanak tutulmasıyla sorumluluk hazır beton üreticisine geçmiş oldu.

17

Beton dökülürken birden tepeleme dökülüp etrafa yayılmadı. Önce kalıbın kenarlarından başlanıp kalıbın 1/3’ü kadar dolduruldu, daha sonra ortaya geçildi. En son işçiler betonun üst yüzeyini mastarla düzeltti( fotoğraf 2.4 ).

Fotoğraf 2.4

18

Fotoğraf 2.3

23. GÜN

C blokta yangın merdivenine yapılan basınçlandırma boruları hakkında bilgi aldık. Yangın merdiveninin köşesine 40 cm çaplı krom-nikel borular ilk 5 ve son 5 kata olmak üzere döşendi. 300mm/ss elektrik motor kuvveti ile saniyede 12000 m3 hava üfleyebilen motorlar biri çatı kata, diğeri ise bodrum katına yerleştirildi. Acil durumda devreye giren fanlar vasıtasıyla yangın merdivenine yüksek basınçlı temiz hava üflenir ve böylece yangın merdivenine sıçramasına engel olunur.

E blok merdivenlerine ve sahanlığa paçal mermer döşenmesini izleyerek işlerin kontrolünü yaptım. Burada en alta kota uygun olarak kara kum atılıp üzerine çimento-su karışımı döküldü. Bunun üzerine kuru çimento serpiştirilip mermer yerleştirildi. Tokmak ile vurulup yerleşmesi sağlandı, sık sık teraziye alınarak düzgünlüğü kontrol edildi. En son derz dolgu yapılarak süngerle birleşim yerleri kapatıldı.

24. GÜN

Kalıp işçileri tarafından filizler kontrol edildi ve bu sırada yapılan bir yanlış fark edildi. 14 adet düşey Φ16 döşenmesi gereken filiz, olması gereken yerden yaklaşık 5 cm ileriye döşenmiş. Tünel kalıp sisteminde kalıplar çok kesin ve düzgün ölçülerde olduğundan

19

hata kaldırmaz. Demirler fleks ile kesildikten sonra doğru yerlere matkapla delikler açıldıktan sonra epoksi ile yeni demirler ankre edildi. İşçilerin kendi kontrolünden sonra belediyeden görevli kontrolör geldi ve yapılanların projeye uygun olup olmadığını kontrol etti ve tutanak tuttu.

25. GÜN

B blok temel filizlerinin bağlanmasından sonra aks betonu dökülmesine geçildi. Aks demiri farklı uzunluklarda 12 cm genişliğinde “L” şeklinde köşebent demire denir ve perdenin sabit kalınlıkta olmasını sağlar. Aks betonunun önemini kavrayarak aks demirlerinin düzgün döşenip döşenmediğini kontrol ettim ( fotoğraf 2.6 ). Aks demirleri filizin her iki yanına döşendi ve aralarının perde kalınlığı olan 15 cm olması için “kanca” demiriyle sabitlendi. Mikser ve pompa yardımıyla yaklaşık 8-10 cm yüksekliğinde aks betonu döküldü. Perdenin sabit kalınlıkta olması için aks betonu önemlidir ( fotoğraf 2.5) . Bu, kalıp ortalarında “konik” ve “saplama” demirleriyle sağlanırken zeminde ise aks betonu ile sağlanır. Aksi halde onlarca kilo ağırlığındaki tünel kalıp ya az yanaşır kalın perde olur ya da çok yanaşır ince perde olur.

Kule vinci kaba inşaatı yakında başlayacak olan B bloğa yürütmek için ray döşenmesine başlandı. Bunun için 50X50 beton dökülüp üzerine ray demiri ankre edildi. Kule vinç formen yönetiminde dikkatli ve dengeli bir şekilde B bloğa yürütüldü.

Fotoğraf 2.6

20

Fotoğraf 2.5

6. HAFTA :

Şantiye stajımın son haftası tünel kalıp ağırlıklı geçti. Tünel kalıbı tanımak ve uygulanışını bizzat yerinde görmek bu sistemin ne kadar kullanışlı ve hızlı olduğunu anlamamı sağladı. Tünel kalıp sistemi yeni yaygınlaşan bir sistem olduğu ve stajımı böyle bir şantiyede yaptığım için uzun vadede mesleki kariyerime çok faydası olacağını düşünüyorum. Bunun yanında ısı, su ve ses yalıtımları hakkında uygulama, kalite ve maliyet eksenli ilişkiyi kavradım.

26. GÜN:

Önceden hazırlanmış perde ve kolon donatısı kule vinç yardımıyla filizlere giydirildi. Giydirilen donatının statik projede belirlenen şekilde ve yerlerde olduğunu kontrol

21

ettim. Bu sırada perdenin çapraz çizgilerle gösterildiğini öğrendim. Daha sonra elektrik tesisatı döşenmesine geçildi. Tünel kalıp sisteminde klasikten farklı olarak perde dökülmeden donatıların arasından elektrik tesisatı döşenerek (fotoğraf 2.7) yapıya zarar verilmez ve maliyet yükseltilmez. Bu yüzden priz ve buatların olduğu yerlere köpük koyularak betonla dolması engellendi (fotoğraf 2.8) . Yapılacak hatanın geri dönüşü zor ve masraflı olduğundan çok dikkat edilip kontrolü iyi yapıldı.

Fotoğraf 2.8

22

Fotoğraf 2.7

27. GÜN:

Bütün donatılar bir ağ gibi döşendikten sonra tünel kalıplar herhangi bir yanlışı önlemek için numaralarına göre yerleştirildi. Yaklaşık 3 mm çelik sacdan imal edilen kalıpların ağırlığı 60-70 kg/m2 dir. Sacın rijitliğinin sağlanması ve beton dökümü sırasında basınçtan dolayı eğilme olmaması için iç yüzeyinde çelik profillerden oluşan bir karkas bulunur. Prizini alan betonun kalıptan kolayca ayrılması için kalıplar yağlandı ve vinç ile yerine yerleştirildi ( fotoğraf 3.1 ). Kalıp yerleştikten sonra şakül atarak dikliği kontrol ettim ve saplama demirinin içinden geçeceği “konik” demirlerini kalıp yüzeyindeki deliklere yerleştirdim ( fotoğraf 2.9 ). Daha sonra yarım tüneller karşılıklı olarak birleştirildi ve tabliye betonu atıldığında eğilmemesi, düzgünlüğünü kaybetmemesi için alttan ayarlı çapraz ve ayarlı dikmelerle yatay düzgünlüğü sağlandı.

23

Fotoğraf 2.9

24

Fotoğraf 3.1

28. GÜN:

Saplama demirlerinin sıkılması ve gerekli tüm kontrollerin yapılmasından sonra döşeme donatısının hazırlanmasına geçildi. Statik projedeki 2XQ158/158 ifadesinden dolayı 15 cm kare gözenekli hasır çelik 2 kat olarak döşendi. Aks köşebent demirleri de yerleştirildikten sonra mikser ve pompa yardımıyla beton dökümüne başlandı.

25

Şantiye alanında site içi taban kotunu belirlemek için nivo ile ölçümler yaptık. Farklı aralıklarla elde edilen mira okumaları not edilip ortalama bir değer bulunmaya çalışıldı. Çünkü, ne kotu yükseltip bodrum pencerelerinin kapatılması ne de kazı yapıp maliyeti yükseltmek istenen bir durumdur. Bunu sağlamak için birkaç defa nivo taşıma işlemi yaparak ileri-geri okumalar kaydedilip mümkün olduğunca fazla bölge esas alındı. En son tüm bloklar için ortak bir tretuvar kotu belirlenecek ve taban tesviye edilip karo,parke vs kaplaması yapılacak.

29. GÜN:

Stajın bu bölümünde stajyerler 3’erli gruplara ayrıldı ve blok kontrolü yapıldı. Bu kontrolün amacı bloklardaki tüm eksik ve hataları saptayarak teknik personele bildirmek ve bunları gidermektir. Bu kontrolde dairelerdeki çelik ve ahşap kapılar, parke, kaba sıva, PVC pencere, radyatör, alüminyum asma tavan, alçı sıva ve boya hataları belirlenip düzenli bir şekilde rapor hazırlandı ve saha mühendisine verildi. Özelde her daire, genelde ise tüm şantiye için eksik ve hatalar belirlenmeye çalışıldı.

30. GÜN:

Su yalıtımında kullanılan membranlar hakkında bilgi alındı ve D blok çatısında uygulaması incelendi. Parapetlerin arkasında çatıyı gizlemek ve toplanan suyu atmak için yaklaşık 0.5-1 metre boşluk bırakılan bölge temizlendikten sonra membran pürmüz denilen ısıtıcıyla ısıtılıp yapıştırıldı. Sızmalar genellikle birleşim yerlerinden gerçekleştiği için buralar tekrar ısıtılıp mala ile düzeltildi. Üzerine ise çok sıcak havalarda birleşim yerlerinden açılmaması için arduvazlı (kumlu) membran benzer şekilde ısıtılarak yapıştırıldı. Bohçalamadan dolayı membran sadece yerlere değil 0.5 metre daha duvara (parapete) döşendi ve membranın kenarları özenle ısıtılıp mala ile düzlendi.

26

SONUÇ :

Şantiye stajım boyunca bir inşaatın işleyişi, nelerin hangi sıraya göre neden ve nasıl yapıldığı hususunda fikir sahibi oldum. İşin teknik kısmını sorumlu mühendislerden aldıktan sonra pratiğini bizzat görmek, yapmak akılda kalıcılığı açısından mükemmeldi. Okulda gördüğümüz birçok şeyin uygulanışını görmek yapılara bakışımda büyük farklılıklara yol açtı. Özellikle bileşik mukavemet hallerine karşı alınan tedbirler, nivo kullanımı ve mira okumaları, donatı uygulamaları, proje okuma ve özellikle yapı malzemelerini tanımak eminim mesleki kariyerime büyük katkı sağlayacaktır. Şantiyede aynı anda birçok iş yapıldığından dolayı pek çok işi birden gördüm. Ayrıca tünel kalıbın hızlı uygulanabilme özelliğinden dolayı sistemin tüm aşamalarını müşahede etme imkanına sahip oldum. Şantiye stajıyla birlikte sadece kaba işlerle ilgilenmem gerektiği önyargısından kurtuldum. Anladım ki bir inşaat mühendisi yapıyı temelden müşteriye teslime kadar her şeyinden sorumludur ve bunun için mesleki donanımının yanında insani vasıflarının da gelişmiş olması gerekmektedir. Sorumlu mühendislerin ustabaşlarıyla münasebetlerine, hitap şekillerine dikkat ettim ve ciddiyet-samimiyet-iş ahlakı arasındaki dengeyi gördüm. 30 iş günü sonunda şantiyecilik ve mühendislik anlamında yeterli olmasa da genel bir öngörüm oluştu ancak bu süreyi maksimun verimle geçirdiğime inanıyorum.

27

28

29

30