Özel ÖĞrenme gÜÇlÜĞÜ nedİr?

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR?

Mayıs 2012Sultanbeyli Rehberlik ve Araştırma Merkezi

Özel Öğrenme Güçlüğü nedir?

Özel Öğrenme Güçlüğü, normal ve normal üstü zekaya sahip oldukları halde bireylerin yaşıtlarına göre okuma, yazma, yordama ve aritmetik yeteneklerinde geri olma durumudur.

Özel Öğrenme Güçlüğü, 3’e ayrılır: -Disleksi: Okuma güçlüğü -Disgrafi: Yazma ve yazılı anlatım güçlüğü -Discalculi: Matematik öğrenme güçlüğü



Bunun dışında disleksinin 2 çeşidi vardır:

‘’L’’ Tipi (dilsel) Disleksi: Beynin sağ hemisfer fonksiyonlarına bağlı olarak okuma güçlükleri bu grupta değerlendirilir. Bu çocuklar hızlı okuyabilir ama harf atlama, ekleme, değiştirme gibi hatalar yaparlar.

‘’P’’ Tipi (algısal) Disleksi: Beynin sol hemisfer fonksiyonlarına bağlı olarak görsel algı kusurları olan çocuklardaki okuma güçlüklerini tarif eder. Okumaları yavaştır. Eksik bırakma, heceleme, tekrarlama hataları yaparlar.



İlkokula başlayan özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklarda eğitim alabilecek zihinsel gelişim henüz tamamlanmadığı için okuyamazlar, yazamazlar ve matematiksel işlemleri kavramada zorluk çekerler. Ancak bu onların zeka düzeylerinde bir sorun olduğunu göstermez.



Hatta zeka düzeyi çok yüksek çocuklarda da görülmektedir. Fakat bazen bozukluk fark edilmeyebilir. ÖÖG’li çocuklar, zeka düzeyleri düşük olmadığı gibi özel yeteneklere de sahip olabilirler. Buna önemli kanıt ÖÖG’li olduğu bilinen bilim adamları ve sanatçılardır: İzafiyet teorisini ortaya çıkaran büyük bilgin Albert Einstein, büyük mimar, heykeltraş ve Mona Lisa’yı resim dünyasına armağan eden ressam Leonardo da Vinci, sinema oyuncusu Tom Crouse, şarkıcı ve sinema oyuncusu Cher, ÖÖG’li ünlüler arasındadır.



ÖÖG’li çocuklarda dikkat bozukluğu da görülür. Bu nedenle bu çocuklara bir uzman tarafından sistemli bir dikkat eğitimi verilmelidir. Sözel, işitsel, görsel eğitim yöntemleri seçilmelidir. Sınav sorularını çabuk okuyamazlar ve cevapları yazamazlar. Bu nedenle bu çocuklara sözlü sınav yapılması daha etkin olur. Çoktan seçmeli sınavlarda (test) daha başarılı olurlar.



Erken tanı bu çocukların gelecekte alacakları eğitimin tespiti açısından çok önemlidir. Bu konuda çocuğa yardımcı ve destek olunmalıdır.

Bu da veli-öğretmen-psikolog işbirliği ile olmalıdır.



Okurken bazı sesleri karıştırır.(b-d-p, m-n, f-v gibi) Yazarken bazı sesleri karıştırır.(b-d-p, m-n, f-v gibi) Ters okur. Gördüğü ses sembolü, sayı ya da

sözcükleri ters okur. (15-51, 6-9, ve-ev, ne-en gibi) Ters yazar. Gördüğü ses sembolü, sayı ya da

sözcükleri ters yazar. (15-51, 6-9, ve-ev, ne-en gibi)

Gözlemlenen Özellikler


Yazarken seslerin yerlerini karıştırırlar.

Örnek


Yazarken harf atlarlar.

Örnek


Yazarken sözcüklerdeki seslerin sırasını(elma-emla gibi) karıştırır.

Dikte ile yazma çalışmasında doğru yazdığı kelimeyi okumakta zorlanır/yanlış yazar.

Kısa bir süre önce öğrendiği bir sözcüğü tanıyamaz ya da okuduğu bir sözcüğü daha sonra gördüğünde tanımakta güçlük çeker.



Harf atlamalarıgörülür.

Örnek


Yaşıtlarına oranla daha fazla okuma hatası yapar, okuma hızı düşüktür ya da yüksek sesle okumaktan kaçınır.

Bir metni okurken satır, sözcük, hece, ses atlar, okuduğunu tekrar eder ve okuduğu yeri kaybeder.

Kelime dağarcığı yaşıtlarına göre zayıftır.



Yazıları okunaksızdır.

Örnek


Bir sözcüğün seslerini ya da hecelerini (m-s-a, kel-i-me gibi) yanlış ayırır.

Sözcükleri telaffuz etmekte zorlanır.(para-pala gibi)

Bir yazılı metinde aynı sözcüğü farklı biçimlerde yazar.

Ders esnasında not tutma ve tahtada yazılanları defterine geçirmede zorlanır.

Hikaye anlatmaya veya dinlenmeye ilgi duymaz.



Kelimeler arasımesafeyi ayarlayamaz.

Örnek


Eşleştirme(benzerlik, farklılık) ve sıralama(büyükten küçüğe sıralama vb.) güçlükleri vardır.

Nesnelerin yönünü karıştırır.(kitabı ters tutma, ayakkabıları ters giyme vb.)

Renk, sayı, geometrik şekilleri öğrenme ve ayırt etmede zorlanır.



Kinestetik algı sorunları(dans, ip atlama gibi etkinliklerde zorlanma, mekânsal algı güçlükleri, pozisyonu algılamada zorluk çekme, yön bulmakta zorlanma vb.) vardır.

Akıl yürütme ve sorun çözmede güçlük çeker, yeni becerileri yavaş öğrenir.



Basit matematiksel işlemleri yaparken kağıt ve kaleme ya da parmak hesabına gereksinim duyar.

Çarpım tablosunu öğrenmede ,matematik terimlerini ve kavramlarını anlamada zorluk çeker.

Matematik sembollerini( +,x,- gibi) karıştırır. El yazısı bozuktur. Sağını ve solunu karıştırır.



Haftanın günlerini, aylarını, mevsimlerini ve bunların sırasını karıştırır.

Okulda araç-gereçlerini sıkça kaybeder ya da okulda unutur.

Değişikliklere zor uyum sağlar. Kendine güveni azdır. Arkadaş edinmekte zorlanır.



Her zaman yaptığı işleri yerine getirmede, bir işe başlamada ve bitirmede zorlanır.

İnce motor beceriler, denge ve motor-koordinasyonla ilgili çeşitli sorunları vardır.

El tercihinde gecikir(sağ ve sol eli karışık kullanmak), yap boz, küpler, lego gibi oyuncaklarla oynamada zorlanır.

Kalemi hatalı tutar, şekillerin çizimine yanlış yönden başlar, geometrik şekillerin çiziminde güçlük yaşar.



Kaba motor beceriler ve koordinasyonda(el çırpmak, merdiven inip çıkmak, sek sek oynamak, zıplamak, top atmak yakalamak, ip atlamak vb.) sorunlar yaşar.

Şiirleri, şarkıları, çevresindeki kişilerin isimlerini, işittiklerini, gördüklerini ve bunların sırasını, sürekli tekrarlanan işleri yapmayı hatırlamada güçlük çeker.



Sözlü yönergeleri dinlemede, izlemede zorlanır. Dikkatini bir noktaya odaklamakta güçlük çeker, dikkat süresi kısadır.



Özel Öğrenme Güçlüğü tanısı dikkatli ve titiz bir araştırma gerektirir. Klinik gözlem, aileden alınan öykü, öğretmenin çocuğa ait verdiği bilgilerde ilave olarak psikometrik testlerden yararlanılmaktadır. Kullanılan psikometrik testlerin bazıları:

-WİSC-R -Bender-Gestalt görsel-motor algı testi -Frostig gelişimsel algı testi -GISD sayı dizisi testi -HEAD kendi bedeninde sağ-sol tayini testi -Harris Lateralleşme testi -Okuma-yazma değerlendirilmesi -Gessel Figürleri

Tanılama


ÖÖG, tıbbi anlamda medikal olarak tedavi edilebilen bir problem değildir. Herhangi bir ilaç tedavisi yoktur.

ÖÖG tanısı konulan çocuğun özelliklerine uygun çevresel yapılandırmalar onun zorlukları yenmesini, hafifletmesini sağlar. Ayrıca bu özellikteki bireylerin eğitim sürecinin birebir özel eğitim ile desteklenmesi büyük önem taşımaktadır. Bireye özel hazırlanan BEP’ler uygulanarak verilen eğitim ÖÖG’ye tek müdahale şeklidir. Bu eğitim, alanında özel olarak eğitim almış özel eğitim öğretmenleri ve uzmanlar tarafından verilmelidir.

ÖÖG TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?


Duygusal olarak güvenilir bir çevre oluşturun.

Dikkatini toplayın.

Hareket ihtiyacını giderin.

Planlı ve kontrollü davranmayı kazandırın.

Çalışma alışkanlıklarını geliştirin ve başarıyı arttırın vs.

Sınavlarda gerekli düzenlemeler yapın.

ÖÖG’li bir öğrenciye nasıl davranılmalıdır?


http://akademidisleksi.com www.disleksi.net Örnekler: Dr. Figen Şen Kösem’in arşivi

Kaynakça

http://akademidisleksi.com/

http://akademidisleksi.com/

http://www.disleksi.net/


Taare Zameen Par (Yerdeki Yıldızlar)

Yönetmenliğini Aamir Khan’ın yaptığı 2007 Hint yapımı filmdedisleksili bir çocuğun yaşadıkları anlatılıyor.

Tavsiyeler


Bende Disleksi VarJennifer Moore-Mallinos, Tübitak Yayınları Okuma ve yazmada güçlük çeken, bazı becerilerde ustalaşmakta zorlanan bir çocuğa disleksi tanısı konmasını, çocuğun anne ve babasıyla el ele bu güçlükle nasıl mücadele ettiğini anlatan yararlı bir kitap

Tavsiyeler

Özel ÖĞrenme gÜÇlÜĞÜ nedİr?

Documents