Özgür yazılımın özgürleştirdiği kullanıcı

Özgür Yaz�l�m�n Özgürle³tirdi§i Kullan�c�

Onur Güngör

[email protected]

Bilgisayar Mühendisli§i, Bo§aziçi Üniversitesi

1 Ekim 2014

Sunum çerçevesi

1 Kendi hikayem

2 �ddia

3 Özgürle³tirirKoruyarak�mkân tan�yarak

4 Sonuç

Kendi hikayem�ddia

Özgürle³tirirSonuç

Kendi hikayem

1993 y�l�nda, babam�n o�sindeki bir makine

Anahtar kelimeler

DOSDBASETEST DRIVE?

Ne yap�yordum?

Basit komutlar: dir, copy, md vs.�Bakmak�: BASIC kodlar�Oyun oynamak

Onur Güngör ([email protected]) 1 Ekim 2014, Lüt� K�rdar, Bili³im Zirvesi '14 3 / 21



Kendi hikayem

1995

Kendi makinemAnahtar kelimeler

(Yine) DOSYEN�! Windows 95Excel

Ne yap�yordum?

Oyun oynamak (do§al olarak)Kooperati�n aidat tablosunu yönetmek (??)




Bu noktada bilgisayara genel bak�³�m

�Birileri bir ³eyler yaz�yor, biz de kullan�yoruz�

�Belki bir gün ben de büyük programlar yazabilirim, ama çokzor galiba, hem geli³tirme araçlar� bile pahal�d�r.�

��u i³i de yapan bir program olsayd� ke³ke, gerçi varm�³ amanedense Windows'un bu versiyonunda çal�³m�yor�

�Çok yararl� bir program varm�³ ama çok pahal�...�

�Tamam küçük programc�klar yazabiliyoruz, ama...�




�Ama� noktas�

�Ama� duru³lar� artmaya ba³lad�

�para verecek olsam da istedi§imi yapacak program yok��ben X'in Y özelli§inin ³öyle olmas�n� istiyorum. Mümkün de§ildiyorlar�

Derken

Internet'te Linux'u ke³fettim.Bir bilgisayar dergisinin verdi§i Slackware CDsi.




Linux ça§�

Hayat�mda yeni bir dönem!

�(Neredeyse) her ³eyi yapmak mümkünmü³�Kendi program�n� yazmak kolay

geli³tirme ortam� haz�r (gcc + IDE'ler)tüm programlar�n kaynak kodu var.zaten genelde �./con�gure && make� yolunu izlemenizgerekti§i için ister istemez al�³�yorsunuz :)

Dolay�s�yla

Kendine güvenMotivasyonBilimsel bak�³ aç�s�

�Program neden çal�³mad�?��uray� de§i³tirince çal�³�yor��Yeniden deneyeyim, oldu!��Dur bakiyim oras� ne i³e yar�yormu³? Hmm�




Anlad�m ki

Tam anlam�yla bilgisayar� anlaman�n tek yolu bu.




Bugüne dönersek

�DD�A

Özgür yaz�l�m kullanmaya ba³layan bir insan

aç�k �kirli olmak

bilimsel yönteme yatk�n olmak

do§ay�, hayat�, ülkeyi ve dünyay� daha iyi anlamak

aç�s�ndan olumlu yönde de§i³ir.




Niye?

K�sa yan�t: kapal� yaz�l�mlar�n tutsakl�§�ndan kurtulur.

Uzun yan�t: Özgür yaz�l�m iki yolla özgürle³tirir

1 Koruyarak2 �mkân tan�yarak




Koruyarak�mkân tan�yarak

Internet

Gezerken izlenipyönlendirilmek istemezse

AdBlock PlusNoScript

kullanabilece§ini bilir.





Internet

Girmesinin birisi taraf�ndan engelledi§i sitelere

Tor, veyaTails

kullanarak girebilece§ini bilir.





�leti³im

Birileri e-postalar�m�okumas�n derse,

GnuPGThunderbird (veyaMutt)

anl�k mesajla³malar�m dagüvenli olsun isterse,

OTR teknolojisini

kullanabilece§ini bilir.





Çocuklar

Ak�ll� telefonlar ve tabletler

çocuklar için biçilmi³ kaftan gibi.ama gerçekten öyle mi?

Gerçekte

kapal� yaz�l�m ortamlar� deneme yan�lmaya olanak vermiyorher ne kadar milyonlarca uygulama olsa da ço§u özelle³tirmeyeolanak tan�mayan tüketime yönelik uygulamalar





Çocuklar ve Özgür Yaz�l�m

Aksine özgür yaz�l�m felsefesinin içinden gelen

ScratchArduinoRaspberry PI

gibi yaz�l�m ve donan�m ortamlar�

e§lenceligerçekve bilimsel yönteme uygun

deneyimler sunuyor.





Mekan� tan�mlayan kapal� yaz�l�mlar

Kapal� yaz�l�m ortamlar�n�n pek fark edilmeyen ama çokderinden bir etkisi olan yan�

zaman geçirdi§imiz mekanlar� belirleyebilme yetkisine sahipolmas�d�r.

�nsan�n dikkati, bakt�§�yönün biraz üstündekii³aretlere oldukçaduyarl�d�r.

Sistemler bunu kullan�r.





Mekan�n yeniden ele geçirilmesi

Özgür yaz�l�mda ise mekan

her bireye özelveya ³irketlerden ba§�ms�z ortakla³a belirlenebilir

Özgür yaz�l�m kullanan ki³i bunun yap�labilece§inin fark�ndad�r.

Diaspora kendinize veya arkada³çevrenize özel

görünümünü tamamen sizinbelirleyebilece§inizverinizin her zaman sizdekald�§�

bir ortam sunar.





Ki³isel verilerin yeniden ele geçirilmesi

E-postalar�n�z Google taraf�ndan, verileriniz Dropbox taraf�ndan�ücretsiz� olarak tutuluyor, de§il mi? Yanl�³.

içeriklerinin i³lenip size hangi reklam� göstermeleri gerekti§inihesaplamalar�kimlerle konu³tu§unuzu veya i³ yapt�§�n�z� ö§renmelerikar³�l�§�nda.

Özgür yaz�l�m kullanan ki³i bu hizmetleri de kendi ba³�nasa§layabilece§ini bilir

Mailpile ile kendi e-posta hizmetine sahip olur, (henüz geli³mea³amas�nda)ownCloud ile de kendi dosya payla³�m sistemi olur.




Sonuçta

Özgür yaz�l�m

müdahalelerden koruyarak,imkânlar tan�yarak

özgürle³tirir.


TE�EKKÜRLER



Images

1

http://www.slate.com/articles/technology/the_browser/2007/10/googles_evil_eye.html2 http://wvde.state.wv.us/oaa/images/�lecabinet.gif
