1เนการา บรไน ดารสซาลาม

ASEAN Do’s and Don’ts เนการา บรไน ดารสซาลาม

2 ASEAN Do’s and Don’ts

จดทำาโดย :สำ�นกง�นคณะกรรมก�รข�ร�ชก�รพลเรอน(ก.พ.) 47/111ถนนตว�นนทตำ�บลตล�ดขวญ อำ�เภอเมองนนทบร11000 โทรศพท025471000โทรส�ร025471108หวหนาโครงการและบรรณาธการ :รศ.ดร.จรประภ�อครบวรหวหนาทมวจย : น�ยวลลภใหญยงนกวจย : น�งส�วกงด�วอนกองทปรกษาโครงการ :น�ยประด�ปพบลสงคร�ม ผเชยวช�ญด�นระบบร�ชก�รในASEAN ผศ.ดร.อรนชพฤฒพบลธรรม ผเชยวช�ญด�นวฒนธรรมASEANผประสานงานและตรวจทานคำาผด : น�งส�วเย�วนชสมนเลขมาตรฐานประจำาหนงสอ :978-616-548-133-5จำานวนพมพ : 5,400เลมจำานวนหนา : 120หน�พมพท : กรกนกก�รพมพ

ASEAN Do’s and Don’ts เนการา บรไน ดารสซาลาม

3เนการา บรไน ดารสซาลาม

สำ�นกง�นก.พ. ในฐ�นะองคกรกล�งด�นก�รบรห�รทรพย�กรบคคลภ�ครฐและไดรบมอบหม�ยใหรบผดชอบต�มแผนง�นก�รจดตงประช�คมสงคมและวฒนธรรมอ�เซยนในขอA.7คอก�รพฒน�สมรรถภ�พของระบบร�ชก�รโดยก�รเพมขดคว�มส�ม�รถของทรพย�กรบคคลในระบบร�ชก�ร จ�กก�รดำ�เนนก�รทผ�นม�แมว�สำ�นกง�น ก.พ. ไดดำ�เนนก�รจดอบรมหลกสตรคว�มรเกยวกบอ�เซยนใหแกข�ร�ชก�รทงในสวนกล�ง และสวนภมภ�คหล�ยครง แตกยงไมครอบคลมและทวถงบคล�กรภ�ครฐซงมจำ�นวนม�กกว�2 ล�นคน สำ�นกง�น ก.พ. จงเหนควรพฒน�ชดก�รเรยนร“อ�เซยนกร”เพอเผยแพรคว�มรเกยวกบอ�เซยนออกไปในวงกว�งอนจะสงผลใหบคล�กรภ�ครฐของประเทศส�ม�รถเข�ถงขอมลและพฒน�ตนเองใหมคว�มรอบรเกยวกบประช�คมอ�เซยนไดอย�งสะดวกและมม�ตรฐ�นเดยวกน ทงนสำ�นกง�นก.พ.กบสถ�บนบณฑตพฒนบรห�รศ�สตร(นด�)จงจดทำ�ชดหนงสอเรอง“ASEANDo’sandDon’ts”ในประเทศอ�เซยน10ประเทศเพอเผยแพรสงทควรทำ�และไมควรทำ�เมอตองมสมพนธ ตดตอกบคนในประเทศเหล�น หวงว�ท�นผอ�นคงไดรบคว�มรและเพลดเพลนไปกบหนงสอชดน

คำานำา

สำานกงาน ก.พ.

4 ASEAN Do’s and Don’ts

เมอเรมตนจดทำ�หนงสอชดก�รเรยนร “อ�เซยน กร” เรอง “ASEAN Do’s and Don’ts” ในประเทศอ�เซยน 10 ประเทศ ไดมโอก�สพดคยกบผเชยวช�ญ ASEAN อดต ท�นทตประด�ปพบลสงคร�มเกยวกบก�รเรยนของผไปเปนทตในแตละประเทศตองเรยนรวฒนธรรมอย�งไร ทำ�ใหทร�บว�ตวท�นเองมไดเรยนรวฒนธรรมทละประเทศ แตท�นถก สอนใหเปนคนช�งสงเกตและกล�ทจะถ�มเพอเรยนรวฒนธรรมของแตละประเทศ หลงจ�กทไดอ�นง�น Do’s and Don’ts ของทก ประเทศแลวทำ�ใหส�ม�รถสรปก�รเรยนรสงทควรทำ�และ ไมควรทำ�ของประเทศเหล�นไดจ�กเรองหลกๆ ของศ�สน� ประจำ�ช�ต ซงมอทธพลอย�งม�กตอวฒนธรรมของแตละ ประเทศห�กแตในคว�มเปนจรงแลวคนในแตละประเทศกยงมคว�มแตกต�งหล�กหล�ยกนอย�งม�ก ซงเร�ไมควรเหม�รวมหรอม “ส�มญทศน” (Stereotype)อนเปนคตนยมหรอทศนคตของสงคมทวไปทมตอกลมคนอนช�ตอนหรอลกษณะของบคคลบ�งประเภทจนกล�ยเปนม�ตรฐ�นเดยวกนทงหมดห�กเร�ควร“เปดห เปดตา เปดปาก เปดใจ” เพอจะเรยนร โดยมหนงสอชดนเปนพนฐ�นของก�รเรยนรคว�มแตกต�งของคนในแตละประเทศ  หวงว�หนงสอเลมนคงเปนประโยชนแก ท�นผอ�นทกท�นและขอขอบคณเจ�ของรปภ�พและเวบไซตทเผยแพรใหเกดคว�มเข�ใจในอ�เซยนรวมกน

ขอคดจากบรรณาธการ

รศ.ดร.จรประภา อครบวรบรรณ�ธก�ร

5เนการา บรไน ดารสซาลาม

1.ขอมลสำาคญของประเทศโดยยอ 72.วฒนธรรม 9 2.1 หมวดการทกทาย 10 2.1.1 ก�รเรยกชอ 11 2.1.2 ก�รกล�วทกท�ย 19 2.1.3 ก�รกล�วขอโทษ 27 2.1.4 ก�รกล�วขอบคณ 29 2.1.5 ก�รกล�วล� 30 2.2 หมวดอาหารและมารยาทในการรบประทานอาหาร 31 2.2.1 อ�ห�รประจำ�ช�ต 32 2.2.2 วธก�รรบประท�นอ�ห�ร 38 2.2.3 ขอควรระวงในก�รรบประท�นอ�ห�ร 42 2.2.4 ม�รย�ทบนโตะอ�ห�ร 49 2.3 หมวดศาสนาและประวตศาสตร 52 2.3.1 ก�รสนทน�เรองศ�สน� 53 2.3.2 ก�รสนทน�เรองประวตศ�สตร 55 2.3.3 ม�รย�ทในก�รเยอนสถ�นท ท�งศ�สน�และประวตศ�สตร 56 2.4 หมวดมารยาทในการเขาสงคม และการเขารวมงานพธสำาคญ 58 2.4.1 ก�รตดตอร�ชก�ร 59 2.4.2 ก�รเข�รวมพธแตงง�น 63 2.4.3 ก�รเข�รวมง�นศพ 67 2.4.4 ก�รใชน�มบตร 69 2.4.5 ก�รแตงก�ย 70

สารบญ

6 ASEAN Do’s and Don’ts

2.5 หมวดการซอของ 80 2.5.1 ก�รตอรองร�ค� 81 2.5.2 วธก�รชำ�ระเงน 83 2.5.3 สนค�น�ซอ/ห�มซอ 84 2.6 หมวดภาษากาย 91 2.6.1 ก�รสมผสผอน 92 2.6.2 ก�รใชนวชชคว�มตองก�ร 96 2.6.3 ก�รนง 98 2.6.4 ก�รใชมอขว�และสงของ 100 2.7 หมวดอนๆ 101 2.7.1 วฒนธรรมท�งธรกจ 102 2.7.2 ม�รย�ทก�รสญจรบนถนน/ขบรถ 105 2.7.3 ก�รถอดรองเท�กอนเข�บ�น 108 2.7.4 ขอควรระวงในก�รใชเงน 109 2.7.5 วนหยดร�ชก�ร 113 2.7.6 ก�รถ�ยรป 114 2.7.7 หม�ยเลขโทรศพทฉกเฉน 115 2.7.8 ก�รฉดย�กอนเข�ประเทศ 116 บรรณานกรม 117

สารบญ

7เนการา บรไน ดารสซาลาม

ขอมลสำาคญของประเทศโดยยอ

1

BandarSeri Begawan

KualaBelait

Tutong

MuaraSouthChinaSea

Bangar

Seria

Sukang

แผนท

ธงชาต ตราแผนดน

8 ASEAN Do’s and Don’ts

เนการา บรไน ดารสซาลาม

ชอทางการ :เนการาบรไนดารสซาลามเมองหลวง :บนดารเสรเบกาวนขนาดประเทศ :5,765ตารางกโลเมตร[1] ประชากร :401,000คน[19] อายเฉลยประชากร :ชาย74ปหญง79ปเชอชาต :มาเลยรอยละ66 จนรอยละ11 อนๆรอยละ23ศาสนา :อสลามรอยละ67 พทธรอยละ13 ครสตรอยละ10 ฮนดรอยละ10ภาษาในราชการ :ภาษามาเลยหรอ บาฮาซามาลายภาษาทใชสอสาร :มาเลยองกฤษและจนหนวยเงนตรา :ดอลลารบรไนอตราแลกเปลยน :1ดอลลารบรไน ประมาณ25บาทสนคาสงออก :นำามนดบกาซธรรมชาตรายไดรวมตอหวประชากร : 36,521ดอลลารสหรฐ/ป[19]

อางอง :BBC2013และIMD2013

9เนการา บรไน ดารสซาลาม

วฒนธรรม2

10 ASEAN Do’s and Don’ts

2.1 หมวดการทกทาย

11เนการา บรไน ดารสซาลาม

ไมควรนำ�ชอสตวม�เรยกเปนชอคนเพร�ะ ต�มหลกมสลม นำ�สตวม�เทยบกบคนไมได ดงนนห�กท�นมชอเลนเปนชอสตวไมจำ�เปนตองแปลใหช�วบรไนทร�บ

2.1.1 การเรยกชอ

Don’tWhat’syour

nickname?

12 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรเรยกช�วบรไนทเคยไปประกอบพธฮจญดวยคำ�นำ�หน�ชอว�“ฮจญ”(Haji)สำ�หรบช�ยหรอ“ฮจญะฮ”(Hajah)สำ�หรบหญงดงนนห�กไดยนก�รเรยกคำ�น ใหทร�บว�ไมใชชอ แตเปน ก�รเรยกผทเคยไปพธฮจญ

2.1.1 การเรยกชอ

Haji Hajah

Do

13เนการา บรไน ดารสซาลาม

บคคลททำ�คณง�มคว�มด สร�งประโยชน ใหแกสงคมหรอทำ�หน�ทสำ�คญๆจะมชอบรรด�-ศกดนำ�หน�ว�เปฮน(Pehin) หรอด�โตะ(Dato)สำ�หรบผช�ยและด�ตน(Datin)สำ�หรบผหญงซงไดรบก�รแตงตงโดยสลต�น

2.1.1 การเรยกชอ

Doก�รเรยกชอทขนตนดวย“เปฮน”หรอ“ดาโตะ”

สำ�หรบช�ยหรอ“ดาตน”สำ�หรบหญง”

14 ASEAN Do’s and Don’ts

ก�รเรยกชอสลต�นใหเรยกว�HisMajestySultanหรอตวนก(Tuanku)

2.1.1 การเรยกชอ

His Majesty SultanหรอTuanku

Do

15เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรทกท�ยช�ยช�วบรไนแบบสภ�พดวย คำ�ลงท�ยชอผทเร�ทกท�ยว� “ตวน” (Tuan) ซงมคว�มหม�ยว� “คณช�ย” หรอ “ท�น”เชน  เซอ-ล�-มต ป�-ก ตวน (Selamat Pagi Tuan)แปลว�สวสดตอนเช�คณช�ย/ท�น

2.1.1 การเรยกชอ

ก�รเรยกชอทลงท�ยดวย

“ตวน” (Tuan)

Do

16 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรทกท�ยหญงช�วบรไนแบบสภ�พดวย คำ�ลงท�ยชอผทเร�ทกว� “ปวน” (Puan) ซงมคว�มหม�ยว� “คณผหญง” เชน เซอ-ล�-มตเป-ตงปวน(SelamatPetangPuan)แปลว�สวสดตอนเยนคณผหญง

2.1.1 การเรยกชอ

ก�รทกท�ยทลงท�ยดวย

“ปวน” (Puan)Do

17เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรเรยกชอผทเร�ทกแบบรจกหรอทร�บ ชอโดยใชคำ�ว�“เอน-จก”(Encik)ซงเปนคำ�นำ�หน�น�มช�ยหม�ยถง“น�ย”และ“จก”(Cik)ซงเปนคำ�นำ�หน�น�มหญงหม�ยถง“น�งหรอน�งส�ว” ตวอย�งเชน ผทเร�ทกชอ ฮม-ดน(Hamdan)กตองทกว�เซอ-ล�-มตป�-กเอน- จก ฮม-ดน (Selamat Pagi Encik Hamdan)แปลว�สวสดตอนเช�คณฮมดน

2.1.1 การเรยกชอ

ก�รเรยกชอทมคำ�นำ�หน�ชอดวย

คำ�ว�“เอน-จก”(Encik)

สำ�หรบช�ย

Do

18 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรเรยกชอหญงช�วบรไนทแตงง�นแลวว�เปนบตรของใครในครอบครว(เนองจ�กประช�ชนบรไนสวนใหญไมใชน�มสกล หญงสวนใหญ เมอแตงง�นแลว มกไมคอยใชน�มสกลของส�ม) โดยใชคำ�เชอม เชน บน (Bin) สำ�หรบลกช�ยหรอ บนต (Binte) สำ�หรบลกส�วเพอแสดง คว�มสมพนธว�“เปนบตร”ภ�ยในครอบครวนนเชนควรกล�วคำ�ว�“DayangHajahSurianahBinteDatoAlwi”แปลว�“น�งส�วSurianahลกส�วของDatoAlwiซงเคยไดไปประกอบพธฮจนม�แลว”

2.1.1 การเรยกชอ

ก�รเรยกชอโดยไมใสน�มสกลแตมคำ�เชอมคอ

“บนต” (Binte)สำ�หรบลกส�ว

Do

19เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มสตรยนมอใหบรษจบหรอถกแตะตองโดยบรษทไมใชพอพนองส�มและบตร[18]

2.1.2 การกลาวทกทาย

Don’t

DO NOTTOUCH

20 ASEAN Do’s and Don’ts

เจ�ภ�พควรกล�ว “ตอนรบ” ผม�เยอน ดวยก�รกล�วว� “ซ�ล�มต ด�ตง” (SalamatDatang)[6]

2.1.2 การกลาวทกทาย

Do“สวสด”ภ�ษ�บรไนพดว�“ซาลามต ดาตง”SalamatDatang

21เนการา บรไน ดารสซาลาม

กล�วสวสดตอนเช� โดยใชคำ�ว�“เซอล�- มตป�ก” (Selamat Pagi) สวสดตอนบ�ยใช คำ�ว� “เซอล�มตเปอตง” (Selamat Petang)และ สวสดตอนกล�งคนใชคำ�ว� “เซอล�มต ม�รม”(SelamatMalam)[18]

2.1.2 การกลาวทกทาย

DoGood morning : Selamat PagiGood afternoon : Selamat PetangGood evening : Selamat Malam

22 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรกล�ว “ยนดทไดรจก” ดวยก�รกล�วว�“เกมบร�ด�ปดเบอเตมอนด�”(GembiraDapatBertemuAnda)[6]

“เกมบรา ดาปดเบอเตม อนดา”

2.1.2 การกลาวทกทาย

Do

23เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรกล�ว “สบ�ยดไหม” ดวยก�รกล�วว�“อ�ป�ก�บ�”(ApaKhabar)[6]

2.1.2 การกลาวทกทาย

“สบายดไหม”Apa

Khabar?

Do

24 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรกล�ว “เชญ” ดวยก�รกล�วว� “เมน เจมพด”(Menjemput)[6]

2.1.2 การกลาวทกทาย

Doก�รกล�วเชญใชคำ�ว�

“เมนเจมพด”(Menjemput)

25เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรทกท�ยช�วบรไนดวยก�รสมผสมอ ขว� สวนมอซ�ยไขวหลง โคงตวเลกนอย หลง จ�กปลอยมอแลวใหนำ�มอม�แตะบรเวณหวใจ เพอเปนก�รใหเกยรต[2]

2.1.2 การกลาวทกทาย

Do

26 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรจบมอเปนก�รแสดงก�รทกท�ย ห�ก แตควรจบมอกนเพยงเบ�ๆเท�นน[8]

2.1.2 การกลาวทกทาย

Do

27เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรกล�ว “ขอโทษ” ดวยก�รกล�วว�“ม�-อฟ-กน อ�-ก” (Maafkan Aku) หม�ย คว�มว�“ยกโทษใหผม/ดฉนดวย”หรอ“โซร”(Sori)ซงแปลว�“ขอโทษ”

2.1.3 การกลาวขอโทษ

Do

SahabatMaafkan

Aku“ฉนขอโทษเพอน”

28 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรกล�วคำ�ว� “ผม/ดฉนขออภย” ดวย ก�รกล�วว�“มนต�ม�อฟก”(MintaMaafku)และก�รกล�วขออภยอย�งเปนท�งก�รดวยก�รกล�วว� โม-ฮน (Mohon) แปลว� “ขอคว�มกรณ�”ดงนนเมอกล�วขออภยอย�งเปนท�งก�รใหกล�วว� “ก�เดยก โมฮน ม�อฟ” (KadiakuMohonMaaf)

2.1.3 การกลาวขอโทษ

Doก�รกล�วขออภย

กล�วว�“มนตา มาอฟก”

และกล�วว�“โม-ฮน” (ท�งก�ร)

29เนการา บรไน ดารสซาลาม

Thank You

ควรกล�ว “ขอบคณ” ดวยก�รกล�วว� “เตอรม�ก�ซฮ(TerimaKasih)[6]

Terima Kasih

2.1.4 การกลาวขอบคณ

Do

30 ASEAN Do’s and Don’ts

SelamatTinggal“ลากอน”

ควรกล�วคำ�ว� “ล�กอน” ดวยก�รกล�ว ว�“เซอล�มตตงกลป”(SelamatTinggal)[6]

2.1.5 การกลาวลา

Do

31เนการา บรไน ดารสซาลาม

2.2 หมวดอาหารและมารยาท

ในการรบประทานอาหาร

32 ASEAN Do’s and Don’ts

สำ�หรบท�นทตองระวงเรองของอ�ห�ร ไขมนสง ควรเลยงก�รรบประท�นอ�ห�รของ ช�วบรไนทนยมก�รรบประท�นอ�ห�รทอด และใชเครองเทศกบกะทเปนวตถดบหลก High Fat

2.2.1 อาหารประจำาชาต

High FatDon’t

33เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรลองอ�ห�รประจำ�ช�ตของช�วบรไน “น�ซ เลอมก” (Nasi Lemak) คอ ข�วหงกบ กะทและใบเตย หรอในประเทศไทยเรยกว� “ข�วมน” นนเอง รบประท�นกบไกทอด หรอ แกงกะหรไกและเครองเคยง4อย�งไดแกปล�กะตกทอดกรอบ แตงกว�หน ไขตมสก และถว อบ น�ซ เลอมก แบบดงเดมจะหอดวยใบตองและมกท�นเปนอ�ห�รเช�  แตในปจจบนกล�ยเปนอ�ห�รยอดนยมทท�นไดทกมอและแพร หล�ย

2.2.1 อาหารประจำาชาต

Do

34 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรลองรบประท�นอ�ห�รประจำ�ช�ตของ ช�วบรไน “อดง ซ�มบ�ล ซไร เบอซ�นต�น” (UdangSambalSeraiBersantan)เปนลกษณะคล�ยแกงกะหรกงร�ดข�ว ควรรบประท�นรวมกบไขตมแตงกว�และถวลสง[15]

2.2.1 อาหารประจำาชาต

Do

35เนการา บรไน ดารสซาลาม

2.2.1 อาหารประจำาชาต

ควรลองรบประท�นอ�ห�รทช�วบรไนตองรบประท�น “เรนดงเนอ” เปนแกงเนอทคล�ยพะแนงเนอของไทย เครองแกงของเรนดงมสวนผสมของพรกแหงหอมกระเทยมขงข�ตะไครลกผกชยหร�ลกจนทนปนพรกไทยมะพร�วควและแคนเดลนทเปนอ�ห�รทส�ม�รถท�นไดทกมอมกจะเสรฟพรอมกบข�วสวยและรบประท�นกบเครองเคยงต�งๆ ไดแก ใบมนสำ�ปะหลงลวกและผกบงลวกเปนตน

Do

36 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรลองรบประท�นของหว�นทช�วบรไนนยมรบประท�น คอ “อมบยต” (Ambuyat) ตวแปงจะเหนยวขนคล�ยข�วตมหรอโจก โดย มแปงส�คเปนสวนผสมหลกและตวแปงอมบยตไมมรสช�ต ควรรบประท�นขณะรอนๆ โดยใช แทงไมไผ2ข�(Chandas)มวนแปงรอบๆแลวจมในซอสผลไมเปรยว (Cacah) หรอซอสททำ� จ�กกะป(Cencalu)รบประท�นคกบเครองเคยงอก 2-3 ชนด เชน เนอหอใบตองย�ง หรอเนอทอดเปนตน[15]

2.2.1 อาหารประจำาชาต

Do

37เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรรบประท�นข�วตมมด “เกอตปต”(Ketupat) ซงจะเปนข�วเจ�หอดวยใบมะพร�วส�นเปนรปตะกรอทรงสเหลยมหรอข�วเหนยวหอดวยใบกะพอส�นเปนรปส�มเหลยมแลวนำ� ไปตมโดยช�วบรไนจะรบประท�นอ�ห�รชนดนกบสะเตะหรออ�ห�รจำ�พวกแกงกะหร[15]

2.2.1 อาหารประจำาชาต

Do

38 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรฝกก�รรบประท�นอ�ห�รดวยมอเมอ ตองรบประท�นอ�ห�รรวมกบครอบครวช�ว บรไน

2.2.2 วธการรบประทานอาหาร

Do

39เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรเรยนรก�รรบประท�นอ�ห�รค�วรวมกบช�วบรไนทมกมข�วเปนอ�ห�รหลกและมนำ�จมปล�เคมและผกเปนเครองเคยง[15]

2.2.2 วธการรบประทานอาหาร

Do

40 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรเลอกซออ�ห�รทมก�รปรงต�มว ธ ฮ�ล�ล เมอเชญช�วบรไนรวมรบประท�น อ�ห�รดวย เนองจ�กก�รบรโภคอ�ห�รของช�วบรไนนยมอ�ห�รฮ�ล�ลทผลตต�มหลกก�รของศ�สน�อสล�ม[13]

2.2.2 วธการรบประทานอาหาร

Do

41เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรเรยนรก�รปรงอ�ห�รของช�วบรไน ทใช “สมจด” เพอเพมคว�มเปรยวในอ�ห�ร ช�วบรไนไมนยมใชมะน�วในก�รปรงอ�ห�ร[2]

2.2.2 วธการรบประทานอาหาร

Do

42 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรระวงก�รรบประท�นอ�ห�รรวมกบช�วบรไน เนองจ�กอ�ห�รสวนใหญคอนข�งรสจด ซงมกประกอบดวยเครองเทศเปนหลกในก�รปรง ดงนนท�นควรลองชมอ�ห�รกอนเมอตองรบประท�นอ�ห�รรวมกบช�วบรไน

2.2.3 ขอควรระวงในการรบประทาน อาหาร

Do

Taste

43เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มโฆษณ�อ�ห�รจำ�พวกจ�นดวน (FastFoodorJunkFood)กอนเวล�22.00น.เพอปองกนไมใหเดกๆ ตดอ�ห�รเหล�นนและเพอ สงเสรมก�รรบประท�นอ�ห�รเชงสขภ�พ[8]

ห�มโฆษณ�อ�ห�รจ�นดวน

กอนเวล�22.00น.

2.2.3 ขอควรระวงในการรบประทาน อาหาร

Don’t

44 ASEAN Do’s and Don’ts

ไมควรเดนรบประท�นอ�ห�รในทส�ธ�รณะช�วบรไนถอว�เปนเรองไรอ�รยธรรมรนแรง(ยกเวนก�รปกนกและก�รเดนรบประท�นอ�ห�รในง�นเทศก�ลต�งๆ)[8]

2.2.3 ขอควรระวงในการรบประทาน อาหาร

Don’t

45เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มสงอ�ห�รทปรงดวยหม เมอรวมรบประท�นอ�ห�รกบช�วบรไนเนองจ�กช�วบรไนเปนมสลมดงนนจงไมรบประท�นเนอหมเหมอนช�วมสลมทวโลก[3]

2.2.3 ขอควรระวงในการรบประทาน อาหาร

Don’t

46 ASEAN Do’s and Don’ts

ช�วต�งช�ตไมควรดมนำ�หรอรบประท�นอ�ห�รตอหน�ช�วบรไนในชวงถอศลอดหรอ เดอนรอมฎอน และห�มทกคนในประเทศนง กนในร�นอ�ห�รในชวงกล�งวน แตซอกลบบ�นไดในเดอนรอมฎอน

2.2.3 ขอควรระวงในการรบประทาน อาหาร

Don’t

ก�รห�มดมนำ�หรอรบประท�นอ�ห�ร

ตอหน�ช�วบรไนในชวงถอศลอด

47เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มร�นอ�ห�ร รวมทงสถ�นททำ�ง�น ทงหมดเปดใหบรก�รในชวงวนศกรเวล�12.00-14.00น.เพร�ะเปนวนสวดมนตใหญช�วมสลม ตองเข�มสยด[16]

2.2.3 ขอควรระวงในการรบประทาน อาหาร

Don’t

ปด

Fridayเวล�12

.00-14.00น.

48 ASEAN Do’s and Don’ts

ห�มดมแอลกอฮอลในทส�ธ�รณะห�กดมตองนำ�ม�ดมในทพกสวนตวเท�นน

2.2.3 ขอควรระวงในการรบประทาน อาหาร

Don’t

49เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มสงอ�ห�รตองห�มตอไปน คอ 1.สตว ทต�ยเอง 2.เลอดสตว 3.สนข 4.สตวทถกฆ� จ�กจดประสงคเพอบช�รปเค�รพ5.สตวทเชอดโดยไมระบน�มของพระเจ� (อลลอฮ) 6.สตว ดร�ยทใชเขยวจบเหยอเปนอ�ห�ร เชน เสอ สงโตหมเปนตน7.สตวปกทใชกรงเลบจบเหยอเชนแรงเหยยว[13]

2.2.4 มารยาทบนโตะอาหาร

ห�มสงอ�ห�รตองห�มทปรงดวยเนอสตว

ทง7ชนดDon’t

50 ASEAN Do’s and Don’ts

ไมควรปฏเสธเมอมผยนอ�ห�รให เพร�ะถอเปนก�รเสยม�รย�ทม�กห�กตองก�รปฏเสธอ�ห�รจ�นนนจรงๆ ตองใชมอขว�แตะทจ�น เบ�ๆอย�งสภ�พ[8]

2.2.4 มารยาทบนโตะอาหาร

Don’t

51เนการา บรไน ดารสซาลาม

เมอท�นตองก�รเชญช�วบรไนรบประท�นอ�ห�ร ควรขอใหผรบเชญช�วบรไนเปนผเลอก ร�นอ�ห�รเพอเปนก�รเลยงปญห�อ�ห�รทเปนขอห�มของช�วมสลม[11]

ก�รเลอกร�นอ�ห�รโดยผถกรบเชญเปนผเลอกร�น

2.2.4 มารยาทบนโตะอาหาร

Do

52 ASEAN Do’s and Don’ts

2.3 หมวดศาสนาและประวตศาสตร

53เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรหลกเลยงก�รสนทน�เรองศ�สน�หรอพดจ�ลอเลยนลบหลศ�สน�[2]

Bewareofthetopics

2.3.1 การสนทนาเรองศาสนา

Don’t

54 ASEAN Do’s and Don’ts

ห�มพดโกหกในเทศก�ลถอศลอดของ ช�วมสลม ดงนนท�นไมควรพดจ�ลอเลนใน ชวงเวล�น

KEEPCALM

AND

DON’TLIE

2.3.1 การสนทนาเรองศาสนา

Don’t

55เนการา บรไน ดารสซาลาม

ไมควรพดจ�ลอเลยนหรอลบหลสลต�น ของบรไน เพร�ะช�วบรไนใหคว�มเค�รพเปนอย�งม�ก[3]

ห�มพดจ�ลอเลยนสลต�น

ของบรไน

2.3.2 การสนทนาเรองประวตศาสตร

Don’t

56 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรถอดรองเท�กอนเข�ไปในศ�สนสถ�น(มสยด) และห�กไมใชช�วมสลมควรเดน ใน บรเวณทจดใหเท�นน[8]

2.3.3 มารยาทในการเยอนสถานททาง ศาสนาและประวตศาสตร

Do

57เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรทร�บวฒนธรรมก�รละหม�ดของช�วมสลมในบรไน โดยจะสวดมนตเพอสรรเสรญ พระอลลอฮ วนละ 5 ครง ไดแก เวล�เช�มด เทยงวนบ�ยส�มโมงตอนเยนและคำ�หลงจ�กทำ�คว�มสะอ�ดร�งก�ยเสรจเรยบรอยแลวโดยจะหนหน�ไปท�งทศตะวนตก(ทตงของนครเมกกะ)[3]

2.3.3 มารยาทในการเยอนสถานททาง ศาสนาและประวตศาสตร

Do

58 ASEAN Do’s and Don’ts

2.4 หมวดมารยาทในการเขาสงคม

และการเขารวมงานพธสำาคญ

59เนการา บรไน ดารสซาลาม

ไม ตดสนบนแกเจ�หน�ทของท�งก�รบรไน เนองจ�กจะมคว�มผดต�มกฎหม�ย ก�ร ปร�บปร�มก�รทจรต และประพฤตมชอบเพมขนเชนก�รใหหรอก�รรบเงนหรอสงของเพอใหท�งก�รละเวนก�รปรบ ก�รลงโทษหรอเปดชองใหส�ม�รถกระทำ�ก�รฝ�ฝนกฎหม�ย โดยไดกำ�หนดบทลงโทษตวผกระทำ�คว�มผดและ เจ�หน�ทใหตองไดรบโทษสงกว�คว�มผดทวๆ ไปต�มปกต โดยมโทษจำ�คก และถกเฆยนหรอ ถกเนรเทศออกนอกประเทศหลงจ�กรบโทษแลว

2.4.1 การตดตอราชการ

Don’t

60 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรตดตอหนวยง�นร�ชก�รในบรไน เวล�เปดทำ�ก�ร คอ วนจนทร-วนพฤหสบด และวนเส�ร เวล�07.45-16.30น. (ปดทำ�ก�รวนศกรและวนอ�ทตย)[2]

2.4.1 การตดตอราชการ

Do

61เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรตดตอหนวยง�นไปรษณยในบรไนเวล�เปดทำ�ก�รคอวนจนทร-พฤหสบดเวล�07.45-16.30น.

2.4.1 การตดตอราชการ

Do

POST

62 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรตดตอหนวยง�นพพธภณฑในบรไนเวล�เปดทำ�ก�รคอวนพฤหสบด-อ�ทตยเวล�09.30-17.00น.และวนศกรเวล�09.00-16.30น.

2.4.1 การตดตอราชการ

Do

63เนการา บรไน ดารสซาลาม

ก�รแตงก�ยในก�รเข�รวมพธแตงง�นควรแตงก�ยแบบช�วมสลมทเครงครดทงช�ยและ หญง เสอผ�ของทงหญงและช�ยมสลมตอง ปกปดสงพงละอ�ยของร�งก�ยสะอ�ดประณตเรยบรอยดสวยง�มและเหม�ะสมกบบคลกภ�พเปนตน[13]

2.4.2 การเขารวมพธแตงงาน

Do

64 ASEAN Do’s and Don’ts

แขกผมเกยรตท เข�รวมพธแตงง�นตอง ชวยกนท�แปงแกคบ�ว-ส�ว โดยท�ทฝ�มอของคบ�ว-ส�ว[13]

แขกทม�รวมง�นแตงชวยก�รท�แปงอวยพร

ใหคบ�วส�ว

2.4.2 การเขารวมพธแตงงาน

Do

65เนการา บรไน ดารสซาลาม

ก�รเฉลมฉลองง�นแตง

มก�รละเลนมหรสพ

ง�นเฉลมฉลองก�รแตงง�น ตองมก�ร ละเลนและมหรสพจดเพอเปนเกยรต และเปน ก�รอวยพรแกคบ�วส�ว โดยมก�รจดขนกอนวนแตงง�นจะเรมขน และส�ม�รถเข�ชมง�น ไดทกวย[13]

2.4.2 การเขารวมพธแตงงาน

Do

66 ASEAN Do’s and Don’ts

ง�นพธก�รต�งๆ จะแยกทนงของฝ�ยช�ยและหญงออกจ�กกน

ก�รนงของแขกทม�รวมง�นแตงโดยแยกทนงกนระหว�งหญง-ช�ย

2.4.2 การเขารวมพธแตงงาน

Do

67เนการา บรไน ดารสซาลาม

แขกทม�รวมง�นศพชวยกนปฏบตต�มประเพณศ�สน�

ม�รย�ทในก�รเข�รวมง�นศพ ควรปฏบต ดงน 1.ชวยปดเปลอกต�ผต�ยใหหลบต�ลงเนองจ�ก “แทจรงวญญ�ณนน เมอถกถอดออกจ�กร�งแลว สงทมองต�มหลงไปกคอส�ยต�”2.ชวยยดเสนส�ยและขอตอต�งๆ บนร�งก�ย ผต�ยใหเข�ท เพอมใหแขงงอ 3.ชวยเอ�ผ�ม� คลมปกปดร�งก�ยของผต�ยทวทงร�ง4.รบดำ�เนนก�รและจดก�รกบศพตลอดจนก�รละหม�ดและฝงศพของผต�ยภ�ยใน 24 ชวโมง 5.ควรฝงศพ ในเมองทผต�ยเสยชวต[13]

2.4.3 การเขารวมงานศพ

Do

68 ASEAN Do’s and Don’ts

ก�รต�ยของช�วบรไนใชวธฝงศพ โดย ผเข�รวมง�นศพ ตองมก�รทำ�คว�มเค�รพศพ โดยเมอศพผ�นม�ใหยนตรงและศพแตละศพ จะไวไดไมเกน 24  ชวโมง ตองทำ�พธฝงให เรยบรอย[13]

2.4.3 การเขารวมงานศพ

Do

ก�รฝงศพโดยแขกทรวมง�น

ตองทำ�คว�มเค�รพศพ

69เนการา บรไน ดารสซาลาม

เวล�รบหรอมอบน�มบตรควรใชทงสองมอในก�รรบหรอมอบให[3]

2.4.4 การใชนามบตร

Do

70 ASEAN Do’s and Don’ts

ก�รแตงก�ยในทส�ธ�รณะ สภ�พสตรไม ควรใสชดทพอดตวจนเกนไปไมควรนงกระโปรงสนและใสเสอไมมแขน[3]

2.4.5 การแตงกาย

Don’t

71เนการา บรไน ดารสซาลาม

ไมควรสวมใสเสอผ�สเหลองเมอไปรวม ง�นพธก�รของร�ชวงศ เพร�ะถอเปนสของ พระมห�กษตรย[8]

2.4.5 การแตงกาย

Don’t

72 ASEAN Do’s and Don’ts

ขอห�มทควรระวงคอก�รใสเสอผ�สทห�รหรอเลยนแบบทห�ร

2.4.5 การแตงกาย

Don’t

73เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มช�ยบรไนสวมใสทองคำ�และผ�ไหม

ประดบร�งก�ย

ต�มหลกศ�สน�อสล�ม ก�รแตงก�ยของ ช�ยช�วบรไน ไมควรนำ�ทองคำ� และผ�ไหมม�ประดบร�งก�ย[8]

2.4.5 การแตงกาย

Don’t

74 ASEAN Do’s and Don’ts

ก�รแตงก�ยในชดประจำ�ช�ตของช�ย บรไน เรยกว�บ�จมล�ย (BajuMelayu)คอ แตงก�ยดวยเสอแขนย�วสวมก�งเกงข�ย�วและค�ดดวยผ�ซนจง

2.4.5 การแตงกาย

Do

75เนการา บรไน ดารสซาลาม

ก�รแตงก�ยในชดประจำ�ช�ตของหญง บรไน เรยกว� บ�จกรง (Baju Kurung) คอ แตงก�ยดวยเสอผ�ทมสสนสดใสโดยม�กมกจะ เปนเสอผ�ทคลมร�งก�ยตงแตศรษะจรดเท�

2.4.5 การแตงกาย

Do

76 ASEAN Do’s and Don’ts

หญงบรไนตองแตงก�ยดวยเสอผ�ทมดชดหลวมสบ�ย ไมรดรป มสสนสดใส มลวดล�ยดอกไมสวยง�มและเสอผ�จะคลมร�งก�ยตงแตศรษะจรดเท�มผ�คลมศรษะ(ฮญ�บ)

2.4.5 การแตงกาย

Do

77เนการา บรไน ดารสซาลาม

ช�ยบรไนตองแตงก�ยดวยเสอแขนย�ว สวมก�งเกงข�ย�ว และค�ดดวยผ�ซนจง สวมหมวกซงกก

2.4.5 การแตงกาย

Do

78 ASEAN Do’s and Don’ts

สภ�พสตรบรไนทไมใชมสลมควรคลมผ�ย�วสดำ�ทบกอนเข�ไปในศ�สนสถ�น[11]

2.4.5 การแตงกาย

Do

79เนการา บรไน ดารสซาลาม

ก�รเข�รวมพธสำ�คญทเปนท�งก�รช�วบรไนตองสวมชดสดำ�หรอสข�วทมดชด โดยเฉพ�ะ ในง�นร�ชพธจะใสสดำ�ตอนกล�งวนและสข�วตอนกล�งคน

2.4.5 การแตงกาย

Do

80 ASEAN Do’s and Don’ts

2.5 หมวดการซอของ

81เนการา บรไน ดารสซาลาม

“เบอร�ป�ฮ�ก�”(BerapaHarga)

ก�รสอบถ�มร�ค�สนค�และสงของทบรไนคำ�ว� ร�ค�เท�ไร ควรพดคำ�ว� “เบอร�ป� ฮ�ก�”(BerapaHarga)

2.5.1 การตอรองราคา

Do

82 ASEAN Do’s and Don’ts

ก�รตอรองร�ค�สนค�และสงของทบรไน คำ�ว� ลดร�ค�ไดไหม ควรพด คำ�ว� “โบเลห กลงซกต”(Bolehkurangsikit)

2.5.1 การตอรองราคา

“โบเลหกลงซกต”(Bolehkurangsikit)

ลดร�ค�ไดไหม

Do

83เนการา บรไน ดารสซาลาม

ก�รชำ�ระเงนเพอใชจ�ยควรชำ�ระดวยเงนสกลดอลล�รบรไนและดอลล�รสงคโปร[10]

2.5.2 วธการชำาระเงน

Do

84 ASEAN Do’s and Don’ts

ห�มซอสนค�ทขดกบขอกำ�หนดฮ�ล�ล ไดแก เนอไกสดแชแขงทไมไดเชอดโดยช�ว มสลม

2.5.3 สนคานาซอ/หามซอ

Don’t

85เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มซอสนค�ทขดกบขนบธรรมเนยม ประเพณอนดง�ม ไดแก ภ�พและสงพมพล�มกอน�จ�ร

2.5.3 สนคานาซอ/หามซอ

Don’t

XXX

86 ASEAN Do’s and Don’ts

ห�มซอสนค�ทขดกบหลกขอปฏบตของศ�สน�อสล�มเชนเครองดมผสมแอลกอฮอล

2.5.3 สนคานาซอ/หามซอ

Don’t

87เนการา บรไน ดารสซาลาม

ห�มซอสนค�ทขดกบกฎหม�ยระหว�งประเทศต�งๆ เชน กฎหม�ยทใหคว�มคมครองทรพยสนท�งปญญ� เชน สนค�ปลอม รวมทงสนค�ทไมเปนไปต�มม�ตรฐ�นด�นสขอน�มย

2.5.3 สนคานาซอ/หามซอ

ห�มซอสนค�ปลอมรวมทงสนค�

ทไมเปนไปต�มม�ตรฐ�นด�นสขอน�มย

Don’t

88 ASEAN Do’s and Don’ts

แหลงค�ข�ยปจจบนทมผนยมไปซอของ คอ ย�นก�ดง (Gadong) เพร�ะเปนแหลง ซอสนค�และทองเทยว

2.5.3 สนคานาซอ/หามซอ

Do

89เนการา บรไน ดารสซาลาม

ก�รซอสนค�ช�วบรไนนยมซอสนค�มชอ หรอแบรนดเนมสนค�มลค�สง

2.5.3 สนคานาซอ/หามซอ

ก�รซอสนค�ของช�วบรไน

โดยมรสนยมในสนค�แบรนดเนม

Do

90 ASEAN Do’s and Don’ts

ก�รเดนท�งในบรไน ควรเช�รถขบ เพร�ะถนนดทำ�ใหขบรถง�ยและนำ�มนทบรไนมร�ค�ถก

2.5.3 สนคานาซอ/หามซอ

สภ�พถนนหนท�งในบรไนซงไมคอยมโอก�สไดเหนสภ�พก�รจร�จรตดขด

Do

91เนการา บรไน ดารสซาลาม

2.6 หมวดภาษากาย

92 ASEAN Do’s and Don’ts

ต�มธรรมเนยมบรไนไมควรสมผสตวเพศตรงข�มควรรอใหช�วบรไนยนมอใหจบกอนเพอเปนก�รใหเกยรต[8]

2.6.1 การสมผสผอน

Don’t

93เนการา บรไน ดารสซาลาม

ช�วบรไนถอว�ศรษะเปนของสง ควรหลก-เลยงก�รจบศรษะผอนเลนในทกกรณ[8]

2.6.1 การสมผสผอน

Don’t

94 ASEAN Do’s and Don’ts

ก�รสมผสมอของช�วบรไน หลงจ�กปลอยมอแลว ควรนำ�มอนนม�แตะบรเวณหวใจเพอเปนก�รใหเกยรต และควรนำ�มอม�สมผสทหน�ตนเอง เพอแสดงคว�มยนดทไดพบอย�งจรงใจ(เปนก�รแสดงคว�มรสกต�งๆ เชน ดใจ เสยใจและเหนอกเหนใจ)

2.6.1 การสมผสผอน

Doก�รแสดง

คว�มรสกต�งๆเชนดใจเสยใจและเหนอกเหนใจ

โดยก�รสมผสมอหลงจ�กปลอยมอแลว

ควรนำ�มอนนม�แตะบรเวณหวใจ

95เนการา บรไน ดารสซาลาม

ก�รสมผสมอกบช�ยมสลม ควรรอใหฝ�ยช�ยยนมอม�กอน เนองจ�กช�ยมสลมบ�งคน จะไมสมผสมอกบเพศตรงข�ม

2.6.1 การสมผสผอน

Do

96 ASEAN Do’s and Don’ts

ห�มใชนวช ชคนหรอสงของใดๆ เนองจ�กจะถอเปนก�รไมสภ�พอย�งม�ก[8]

2.6.2 การใชนวชชความตองการ

Don’t

97เนการา บรไน ดารสซาลาม

ตองใชนวหวแมมอข�งขว�แทนนวชในทกกรณไมว�จะชบคคลหรอสงของ[8]

2.6.2 การใชนวชชความตองการ

Do

98 ASEAN Do’s and Don’ts

ห�มนำ�เท�ขนม�ว�งบนโตะหรอเก�อเพร�ะถอเปนพฤตกรรมทแสดงคว�มยโสและไมสภ�พอย�งม�ก[8]

2.6.3 การนง

Don’t

99เนการา บรไน ดารสซาลาม

สตรเวล�นง ไมควรนงไขวห�ง ห�มนงใหเท�ชไปท�งผช�ย หรอนงยกปล�ยเท�ไปท�งคสนทน�ควรนงว�งเท�ร�บกบพนและไมสงเสยงหรอหวเร�ะเสยงดง[8]

2.6.3 การนง

Don’t

100 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรใชมอขว�ทกครงในก�รมอบหรอรบของแตส�ม�รถใชมอซ�ยชวยประคองได[2]

2.6.4 การใชมอขวาและสงของ

ก�รใชมอขว�มอบหรอรบของและส�ม�รถใชมอซ�ย

ชวยประคองได

Do

101เนการา บรไน ดารสซาลาม

2.7 หมวดอนๆ

102 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรเรยนรม�รย�ทในก�รตดตอธรกจกบช�วบรไนก�รเจรจ�ธรกจกบช�วบรไนตองมก�รพบปะกนม�กกว� 1 ครง เนองจ�กวฒนธรรม ของช�วบรไนเนนก�รพบปะเพอใหเกดมตรภ�พและคว�มสมพนธ[11]

2.7.1 วฒนธรรมทางธรกจ

Do

103เนการา บรไน ดารสซาลาม

ควรจบมอแสดงก�รทกท�ยถอเปนหลก ทควรปฏบตโดยทวไปในก�รตดตอธรกจกบ ช�วบรไน[11]

2.7.1 วฒนธรรมทางธรกจ

Do

104 ASEAN Do’s and Don’ts

ควรทำ�คว�มเข�ใจประเพณและหลกปฏบตต�มหลกศ�สน�อสล�ม เพร�ะมคว�มสำ�คญอย�งยงสำ�หรบก�รเจรจ�ธรกจกบช�วบรไนใหประสบผลสำ�เรจ[11]

2.7.1 วฒนธรรมทางธรกจ

ก�รศกษ�ประเพณปฏบตต�มศ�สน�อสล�ม

ของช�วบรไน

Do

105เนการา บรไน ดารสซาลาม

ไมควรบบแตรห�กไมจำ�เปน ถอว�เปนก�รไมสภ�พ[3]

2.7.2 มารยาทการสญจร บนถนน/ขบรถ

Don’t

106 ASEAN Do’s and Don’ts

2.7.2 มารยาทการสญจร บนถนน/ขบรถ

ห�กมขบวนเสดจขบสวนท�งและมมอเตอร-ไซคตำ�รวจนำ� และโบกใหจอดรถ/หยดรถ ตอง จอดรถชดข�งท�งด�นซ�ยรอใหขบวนผ�นไปแลวจงออกรถ[3]

Do

107เนการา บรไน ดารสซาลาม

ในก�รสญจรบนทองถนน ควรกระพรบไฟหน�รถเพอแสดงถงก�รใหท�ง[3]

2.7.2 มารยาทการสญจร บนถนน/ขบรถ

Do

108 ASEAN Do’s and Don’ts

เมอไปบ�นของช�วบรไนหรอพบปะคเจรจ�ช�วบรไนทบ�นควรถอดรองเท�ว�งไวนอกบ�น กอนเข�ไปในบ�น[8]

2.7.3 การถอดรองเทากอนเขาบาน

Do

109เนการา บรไน ดารสซาลาม

Do

ควรทร�บว�สกลเงนประเทศบรไนด�รสซ�ล�มหรอเนก�ร�บรไนด�รสซ�ล�มใชสกลเงน  “ดอลล�รบรไน”  (Brunei Dollar : BND)อตร�แลกเปลยนปจจบน1ดอลล�รบรไนเท�กบประม�ณ 25 บ�ท (ขนอยกบอตร�แลกเปลยนในขณะนน) ธนบตรทพมพออกใชในปจจบนนมฉบบละ1ดอลล�ร5ดอลล�ร10ดอลล�ร20ดอลล�ร50ดอลล�ร100ดอลล�ร500ดอลล�ร1,000ดอลล�รและ10,000ดอลล�ร[10]

2.7.4 ขอควรระวงในการใชเงน

110 ASEAN Do’s and Don’ts

1 ดอลลาร

5 ดอลลาร

10 ดอลลาร

111เนการา บรไน ดารสซาลาม

50 ดอลลาร

100 ดอลลาร

20 ดอลลาร

112 ASEAN Do’s and Don’ts

500 ดอลลาร

1,000 ดอลลาร

10,000 ดอลลาร

ตวอยางธนบตร “หนา-หลง”

113เนการา บรไน ดารสซาลาม

วนหยดราชการของบรไนมดงน วนท 1 มกราคม วนปใหมวนท 14 มกราคม วนMaulidurRasulวนท 31 มกราคม วนตรษจนวนท 23 กมภาพนธ วนช�ตวนท 27 พฤษภาคม วนIsrakMikrajวนท 31 พฤษภาคม วนRoyalBrunei ArmedForcesDayวนท 15 กรกฎาคม วนพระร�ชสมภพ สลต�นแหงบรไนวนท 28-29 กรกฎาคม วนHariRayaPuasa (มก�รเปลยนแปลงในแตละป) วนท 5-6 ตลาคม วนHariRayaAidilAdha (มก�รเปลยนแปลงในแตละป)วนท 25 ตลาคม วนปใหมอสล�มวนท 25 ธนวาคม วนครสตม�ส

2.7.5 วนหยดราชการ

Do

114 ASEAN Do’s and Don’ts

ไมควรถ�ยรปเมอเข�ไปภ�ยในศ�สนสถ�นเชนมสยดแตส�ม�รถถ�ยภ�พด�นนอกได

2.7.6 การถายรป

Don’t

115เนการา บรไน ดารสซาลาม

2.7.7 หมายเลขโทรศพทฉกเฉน

หมายเลขโทรศพท หนวยงาน

สถานเอกอครราชทตประเทศเนการาบรไนดารสซาลามประจำาประเทศไทย

0-2714-7395-9,02-204-1476-9

+6732653108-9 สถานเอกอครราชทตไทยประจำาประเทศเนการาบรไนดารสซาลาม

191 สายดวนประเทศเนการาบรไนดารสซาลาม

+673334715,331-932

สำานกงานพาณชย OfficeofCommercialAffairs

+673265-3517 สำานกงานแรงงานOfficeofLabourAffairs

+673224-2991-3 บรษท การบนไทย จำากดThaiAirwaysInternationalCo.Ltd.

116 ASEAN Do’s and Don’ts

2.7.8 การฉดยากอนเขาประเทศ

ผทเดนท�งเข�บรไนตองกรอกแบบฟอรม ด�นสขภ�พ ซงพนกง�นตอนรบจะแจกใหบนเครองบนและมอบใหแกเจ�หน�ทสน�มบนกอนเข�รบก�รตรวจคนเข�เมองสำ�หรบผทเดนท�ง ม�จ�กประเทศทอ�จมก�รระบ�ดของโรคไขเหลอง อ�ท ประเทศในแถบแอฟรก� จะตองไดรบก�รฉดวคซนปองกนม�ลวงหน� และตอง แสดงแบบฟอรมก�รเข�รบก�รฉดวคซนดงกล�วตอเจ�หน�ทสำ�หรบโรคไขม�ล�เรยอหว�ตกโรคฝด�ษนน ไมมก�รระบ�ดในบรไน และผทเดนท�งเข�ประเทศไมจำ�เปนตองไดรบก�รฉดวคซนดงกล�ว

Do

117เนการา บรไน ดารสซาลาม

บรรณานกรม

[1] กรมอ�เซยนกระทรวงก�รต�งประเทศ2556. ASEANMiniBook.พมพครงท3. กรงเทพฯ:PageMakerCo.,Ltd.[2] กฤชกรเพชรนอก.2556.วฒนธรรมบรไนด�รสซ�ล�ม BruneiDarussalam,Oh!ม�รย�ทในอ�เซยน DO&DON’TinASEAN. พมพครงท1.ปทมธ�น:สก�ยบกส.[3] คมอทองเทยวบรไน.2556.ขอควรกระทำ�และไมควรกระทำ� (Do’sandDon’t’s)ในประเทศบรไนด�รสซ�ล�ม. คนเมอ2กมภ�พนธ2557 จ�กhttp://brunei.moohin.in.th/?p=91[4] ทสมลชน�ดศยและพรเทพโตชย�งกร.2556.บรไน, อ�เซยนควรไมควร.พมพครงท2. กรงเทพฯ:อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.[5] วทยบณฑตกล.2555.เนก�ร�บรไนด�รสซ�ล�ม. สำ�นกพมพSATAPORNBOOKSCO.,LTD. กรงเทพมห�นคร.[6] ศนยขอมลข�วส�รอ�เซยน.สำ�นกประช�สมพนธเขต6. เรยนรภ�ษ�ประเทศบรไน.คนเมอ28กมภ�พนธ2557 จ�กhttp://region6.prd.go.th/main.php? filename=brunei_language

118 ASEAN Do’s and Don’ts

[7] สถ�นเอกอครร�ชทตณบนด�รเสรเบก�วน.2551. ขอควรรแลควรกระทำ�ในบรไน.กฎระเบยบทควรทร�บ ในก�รเดนท�งเข�ประเทศบรไนด�รสซ�ล�ม. คนเมอ2กมภ�พนธ2557 จ�กhttp://www.thaiembassybrunei.org/index. php?lay=show&ac=article&Id=539122658[8] อ�ภ�พรรณสหรญวงศ.2556.100เรองน�รในบรไน. พมพครงท2.กรงเทพมห�นคร:อมรนทรพรนตง แอนดพบลชชง.[9] องคคว�มรประช�คมเศรษฐกจอ�เซยน.2557. ประเทศอ�เซยน10ประเทศ:บรไนด�รสซ�ล�ม (BruneiDarussalam).คนเมอ27พฤษภ�คม2557 จ�กhttp://www.thai-aec.com[10]AseanEconomicsCommunity.2554. สกลเงนของประเทศสม�ชกอ�เซยน. คนเมอ27พฤษภ�คม2557 จ�กhttp://aec.rmutr.ac.th/?page_id=795[11] EXIMBANK.2553.หมวด4ธรรมเนยมตดตอธรกจ. คนเมอ2กมภ�พนธ2557 จ�กhttp://www.exim.go.th/news/ ExportDirection/Tidtang_

119เนการา บรไน ดารสซาลาม

[12] InternationalCooperationStudyCenter(ICSC). ประเทศบรไนด�รสซ�ล�ม.คนเมอ3มน�คม2557 จ�กhttp://www.apecthai.org/apec/th[13] KB.บทท7ลกษณะท�งสงคม.คนเมอ27พฤษภ�คม2557 จ�กhttp://kb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2553/ 5400/11/ch7.pdf[14] LVCASEANCENTER.2554. เกรดคว�มรและวฒนธรรมของประเทศบรไน เอกลกษณท�งวฒนธรรมของประเทศบรไน. คนเมอ3มน�คม2557. จ�กhttp://guru.google.co.th/guru/ thread?tid=2e4817025f7d0151[15] MODERNPublishing.2557. กบข�วกบปล�ของช�วบรไน. คนเมอ2กมภ�พนธ2557 จ�กhttp://www.modernpublishing.co.th[16] MThai.2557.ขอห�มของ10ประเทศอ�เซยนทควรร. คนเมอ2กมภ�พนธ2557 จ�กhttp://teen.mthai.com/variety/74797.html[17] THAHOLIDAY.BruneiPublicHolidays2014. RetrievedMay27,2014from http://thaholiday.com/brunei-public- holiday-schedule-2014/

120 ASEAN Do’s and Don’ts

[18] ThaiBiz.net.2557.เกรดน�รในก�รตดตอธรกจ กบช�วบรไน.คนเมอ4มน�คม2557 จ�กhttp://www.thaibiz.net/th/knowledge/ 15188/[19] UnitedNations2013.WorldPopulation Prospects:The2012Revision, VolumeII:DemographicProfiles. RetrievedJan21,2014from http://www.un.org/en/developmentdesa/ population/publicationdf/trends/ WPP2012_Wallchart.pdf