określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym...

Określenie możliwości Określenie możliwości aktywności zawodowej aktywności zawodowej

w warunkach w warunkach szczególnych szczególnych

ii o szczególnym o szczególnym

charakterzecharakterze

Treść prezentacji:

1. Stan warunków pracy w Polsce w okresie transformacji

2. Zmiany zdolności do pracy wraz z wiekiem

3. Praca a starzejące się społeczeństwo w świetle strategii MOP i UE

4. Kryteria kwalifikowania osób jako:a. pracujące w warunkach szkodliwych,

b. pracujące w warunkach szczególnych c. wykonujące prace o szczególnym

charakterze

1.1.

Stan warunków pracy Stan warunków pracy

w Polsce w Polsce w okresie w okresie

transformacji transformacji

Liczba osób zatrudnionych w warunkach Liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia i liczba uznanych chorób zagrożenia i liczba uznanych chorób

zawodowych w Polsce w latach 1987 – zawodowych w Polsce w latach 1987 – 20072007

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

Lic

zba

zatr

ud

nio

nyc

h w

w

aru

nka

ch z

agro

żen

ia n

a 10

00

zatr

ud

nio

nyc

h

0

20

40

60

80

100

120

140

Lic

zba

cho

rób

zaw

od

ow

ych

na

100

tys.

zat

rud

nio

nyc

h

liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia liczba chorób zawodowych

99 171 wypadków w pracy (o 3706 więcej niż w 2006 r.)

479 wypadków śmiertelnych (o 14 mniej niż w 2006 r.)

1 002 wypadków ciężkich (o 15 więcej niż w 2006 r.)

3 285 chorób zawodowych (o 156 więcej niż w 2006 r.) (nowe przypadki)

Warunki pracy w Polsce wWarunki pracy w Polsce w 2007 r2007 r.. (dane (dane wstępne)wstępne)

Zatrudnienie w warunkach zagrożenia Zatrudnienie w warunkach zagrożenia wg GUS wg GUS

w 2006 r. (ogółem - 590,5 tys. osób)w 2006 r. (ogółem - 590,5 tys. osób)

87

213

28

17

19

18

229

26

60

24

0 50 100 150 200 250

[tys]

Substancje chemiczne

Pyły zwłókniające

Inne pyły

Hałas

Wibracje

Mikroklimat gorący

Mikroklimat zimny

Niedostateczne oświetlenie

Uciążliwość pracy

Czynniki mechaniczne

Subiektywna ocena poszczególnych Subiektywna ocena poszczególnych czynników czynników

zagrozagrożżeeńń zawodowych nie pokrywa si zawodowych nie pokrywa sięę z ich obiektywnz ich obiektywną oceną i danymi GUSą oceną i danymi GUS

Odsetek pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia czynnikami środowiskowymi.Porównanie wyników badań ankietowych i badań środowiskowych (wg CIOP-PIB)

oraz danych statystycznych (Z-10).

WW 20062006 roku łączne koszty rent inwalidzkich i roku łączne koszty rent inwalidzkich i rodzinnych, jednorazowych odszkodowań, zasiłków rodzinnych, jednorazowych odszkodowań, zasiłków

chorobowych oraz świadczeń rehabilitacyjnychchorobowych oraz świadczeń rehabilitacyjnychwypłaconych z funduszu wypadkowego ZUSwypłaconych z funduszu wypadkowego ZUS

z tytułu chorób zawodowych, z tytułu chorób zawodowych, wypadków przy pracy oraz w drodze do i z pracy (renty) wypadków przy pracy oraz w drodze do i z pracy (renty)

wyniosły okołowyniosły około 4,35 mld zł4,35 mld zł, , co stanowiłoco stanowiło

3,7 %3,7 % ogólnej kwoty świadczeń wypłaconych ogólnej kwoty świadczeń wypłaconych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznychz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ZUSZUS

Koszty bezpieczeństwa i higieny Koszty bezpieczeństwa i higieny pracypracy

Jak wykazują analizy prowadzone w krajach UE,Jak wykazują analizy prowadzone w krajach UE,koszty pośrednie sąkoszty pośrednie są 3-43-4 razy wyższe razy wyższe

niż koszty rent i odszkodowań.niż koszty rent i odszkodowań.Dawało by to w ciągu roku sumę kosztów Dawało by to w ciągu roku sumę kosztów

spowodowanych niewłaściwymi warunkami pracy spowodowanych niewłaściwymi warunkami pracy wynoszącąwynoszącą 13,05 -17,4 mld zł, 13,05 -17,4 mld zł,

a łącznie z wypłacanymi świadczeniami a łącznie z wypłacanymi świadczeniami z funduszu wypadkowego ZUSz funduszu wypadkowego ZUS

17,4 - 21,75 mld zł,17,4 - 21,75 mld zł, co wco w 2006 r.2006 r. stanowiłostanowiło ok.1,7 - 2,1%ok.1,7 - 2,1% Produktu Krajowego Brutto.Produktu Krajowego Brutto.

Koszty bezpieczeństwa i higieny Koszty bezpieczeństwa i higieny pracypracy

Wydatki na bezpieczeństwo Wydatki na bezpieczeństwo i higienę pracyi higienę pracy

Wydatki związane z bezpieczeństwem i higiena pracy

stanowią obecnie (według pracodawców)

tylko tylko 1% kosztów pracy

1,1% w dużych przedsiębiorstwach

0,6% w małych przedsiębiorstwach

Koszty pracy w gospodarce narodowej w 2004 r. - GUS Warszawa 2005 r.

2.2.

Zmiany zdolności do Zmiany zdolności do pracy wraz z pracy wraz z

wiekiem wiekiem

2.2.

Zmiany zdolności do Zmiany zdolności do pracy wraz z pracy wraz z

wiekiem wiekiem

W y d o l n o

0

1

2

3

4

5

6

7

Wi e k [ l a t a ]

2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0

W y d o l n o s c [ L /m i n ]

0

1

2

3

4

5 5

6

7

Wi e k [ l a t a

2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0

W y d o l n o s c [ L /m i n ]

0

1

2

3

4

5

6

7

Wi e k [ l a t a ]

2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0

2 0 3 0 4 0 5 0 6 0 7 0

MężczyźniRodzaj pracy: umysłowa: wydolność = 3.49 -0.014*wiek fizyczna: wydolność = 4.72 -0.033*wiek średnio ciężka: wydolność = 4.52 -0.031*wiek ciężka: wydolność = 5.21 -0.047*wiek

77

6

5

4

3

2

1

0

wiek [lata]

Wydolność [l/min]

Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u mężczyzn (N =640)

wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ 21-21 / 1

Zmiany ogólnej wydolności Zmiany ogólnej wydolności fizycznejfizycznej

wg J. Bugajska, 2003

Wydo lno s c [ L /m in ]

0

1

2

3

4

5

6

7

Wi ek [ l a t a ]

20 30 40 50 60 70


0

1

2

3

4

5

6

7

Wi ek [ l a t a ]

20 30 40 50 60 70


0

1

2

3

4

5

6

7

Wi ek [ l a t a ]

20 30 40 50 60 70

KobietyRodzaj pracy: umysłowa: wydolność = 2.98 -0.022*wiek fizyczna: wydolność = 2.83 -0.013*wiek średnio ciężka: wydolność = 2.98 -0.018*wiek ciężka: wydolność = 3.46 -0.030*wiek

Wydolność [l/min]

20 30 40 50 60 70

7

6

5

4

3

2

1

0

wiek [lata]

Maksymalne pobieranie tlenu VO2 max w l/min u kobiet (N =584)

wg J. Bugajskiej, T. Makowiec-Dąbrowskiej PCZ 21-21 / 1

Zmiany ogólnej wydolności Zmiany ogólnej wydolności fizycznejfizycznej


Różnice siły mięśni kończyny górnej (kgP – prawa, kgL – lewa) i dolnej (kdP, kdL) w różnych grupach wiekowych

kgP kgL kdP kdL

0 3 4

Grupy wiekowe0 - 20-24 lat, 3 - 45-54 lata, 4 - 55-65 lat

200

250

300

350

400

450

500

550

600

Wa

rtości m

om

en

tów

sił m

ięśn

iow

ych

[Nm

]

kgP kgL kdP kdL

0 3 4


200

250

300

350

400

450

500

550

600

Wa

rtości m

om

en

tów

sił m

ięśn

iow

ych

[Nm

]

wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ 21-21 / 2

Zmiany funkcjonalne Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowymw układzie mięśniowym


RóżniceRóżnice mocy mocy maksymalnej maksymalnej i i wysokowysokośści ci

wyskokuwyskoku w różnych w różnych grupach wiekowychgrupach wiekowych

0 3 4


1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

Moc m

asymalna [W

]

0 3 4


1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

Moc m

asymalna [W

]

0 3 4


0,20

0,25

0,30

0,35

0,40

0,45

0,50

Wysokość w

yskoku [cm]

0 3 4


0,20

0,25

0,30

0,35

0,40

0,45

0,50

Wysokość w

yskoku [cm]

wg T.Tokarskiego, J. Kamińskiej PCZ 21-21 / 2

Zmiany funkcjonalne Zmiany funkcjonalne w układzie mięśniowymw układzie mięśniowym


0

10

20

30

40

50

60

70

80

ud

ział

% b

adan

ych

osó

b

odnowa pełna brak odnowy 19 -35

36 -45

>45

Odnowa HR w grupach wiekowych badanych osób

19 - 35

36 - 45

> 45

Wiek (lata)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

ud

ział

% b

adan

ych

osó

b

odnowa pełna brak odnowy 19 -35

36 -45

>45

Odnowa HR w grupach wiekowych badanych osób

19 - 35

36 - 45

> 45

Wiek (lata)

wg A. Marszałek PCZ 21-21 / 4

Zmiany w tolerancji pracy Zmiany w tolerancji pracy w środowisku gorącymw środowisku gorącym


Zmiany z wiekiem zdolności do pracy mężczyzn, Zmiany z wiekiem zdolności do pracy mężczyzn, zatrudnionych w systemie pracy zmianowej, w ruchu ciągłymzatrudnionych w systemie pracy zmianowej, w ruchu ciągłym

Pracownicy umysłowi – mężczyźni (N=52)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Grupy wieku: A – 20-30 lat B – 31-40 lat C – pow. 40 lat

A B C A B C

Tolerancja pracy nocnej

Akceptacja pracy zmianowej w dalszej pracy

zawodowej

3,967 ns

dobra

umiarkowana

zła

wg K. Zużewicz PCZ 21-21 / 10


Wiedza UmiejętnościZdrowieZdrowie

Wydolność funkcjonalnaWydolność funkcjonalna

Zdolność do pracyZdolność do pracy

KompetencjeKompetencjeWiedzaWiedza Umiejętności Umiejętności

WartościWartości Podejście Podejście do życia/ pracydo życia/ pracy Motywacje Motywacje

PracaPraca

Relacje międzyRelacje między pracownikamipracownikamiZarządzanieZarządzanie

OrganizacjaOrganizacjaŚrodowisko Środowisko

pracypracyWymaganiaWymagania

NarażenieNarażenie

wg D. Koradecka 2007 (mod. J. Ilmarinen 2003

Wiek zakończenia Wiek zakończenia aktywności zawodowej w aktywności zawodowej w warunkach szczególnych warunkach szczególnych

Wiek Wiek emerytalnyemerytalny

Model ustalania wieku Model ustalania wieku kończenia aktywności zawodowej kończenia aktywności zawodowej

w zależności od rodzaju wykonywanej w zależności od rodzaju wykonywanej pracy pracy

3.3.

Praca a starzejące się Praca a starzejące się społeczeństwo w społeczeństwo w

świetle strategii MOP i świetle strategii MOP i UE UE

3.3.

Praca a starzejące się Praca a starzejące się społeczeństwo w społeczeństwo w

świetle strategii MOP i świetle strategii MOP i UE UE

Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wiekuPracy dotyczące pracowników w starszym wieku

4 czerwca 19804 czerwca 1980

W ramach krajowej polityki, na wszystkich etapach

życia zawodowego, powinny zostać podjęte środki powinny zostać podjęte środki umożliwiające pracownikom umożliwiające pracownikom

w starszym wieku w starszym wieku kontynuowanie kontynuowanie zatrudnienia w zatrudnienia w

zadowalających zadowalających warunkach pracy warunkach pracy

Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w Organizacji Pracy dotyczące pracowników w

starszym wiekustarszym wieku4 czerwca 19804 czerwca 1980

c.d. Dla pracowników starszych wiekiem należy zastosować środki mające na celu:

ograniczanie szczególnie obciążających warunków środowiska pracy (np. ciężka praca fizyczna, mikroklimat, praca zmianowa),

zmianę form organizacji pracy i czasu pracy, które prowadzą do stresu lub przeciążenia rytmem pracy, przez dostosowanie ich do możliwości pracowników

Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym Pracy dotyczące pracowników w starszym

wiekuwieku4 czerwca 19804 czerwca 1980

c.d. dostosowanie stanowiska pracy i

zadań do pracownika z uwzględnieniem dostępnych środków technicznych, a w szczególności zasad ergonomii, w celu ochrony zdrowia, zapobiegania wypadkom i zachowania zdolności do pracy

zapewnienie systematycznego nadzoru nad stanem zdrowia pracowników

Krajowe polityki powinny Krajowe polityki powinny wykorzystywać potencjał zatrudnienia wykorzystywać potencjał zatrudnienia osób z wszystkich kategorii wiekowychosób z wszystkich kategorii wiekowych

Unia Europejska powinna Unia Europejska powinna doprowadzić, doprowadzić, do roku 2010, do postępującego do roku 2010, do postępującego przedłużenia o około pięć lat przedłużenia o około pięć lat przeciętnego wieku zakończenia przeciętnego wieku zakończenia aktywności zawodowej.aktywności zawodowej. (wiek ten w roku 2001 był szacowany w UE (wiek ten w roku 2001 był szacowany w UE na około 59,9 lat, w Polsce wynosi 55 lat dla na około 59,9 lat, w Polsce wynosi 55 lat dla kobiet i 59 dla mężczyzn)kobiet i 59 dla mężczyzn)

DECYZJA RADY UE z dnia 22 lipca 2003 r.

w sprawie wytycznych polityk zatrudnienia Państw Członkowskich

(2003/578/WE)

Zaleca się, aby kraje członkowskie promowały politykę mającą na celu:

•zniesienie programów wcześniejszego przechodzenia na emeryturę,

•ustalania bardziej elastycznych godzin pracy

•zwiększenia dostępu do szkolenia ustawicznego

Raport Rady i Komisji „W kierunku zwiększenia partycypacji w rynku pracy i

promocji aktywnego starzenia się” (marzec, 2001 r)

Od 1 maja 2004 r. Polska jest członkiem

Unii Europejskiej

Oznacza to w szczególności konieczność :

• nowego podejścia do zagadnień bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (dyrektywa ramowa 89/391/EWG)

• pełnej likwidacji dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia, pracy i kształcenia zawodowego, w szczególności ze względu na religię i przekonania, wiek, niepełnosprawność i orientację seksualną (dyrektywa 2000/78/WE)

Reasumując:Utrzymywanie dotychczasowego systemu wcześniejszych emerytur jest niezgodne z:

•konwencjami MOP •dyrektywami UE, w szczególności z dyrektywą ramową 89/391/EWG

•decyzjami Rady Europy

Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w roku 2006 Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w roku 2006

0 10 20 30 40 50 60 70 80

SzwecjaDania

EstoniaWielka Brytania

FinlandiaCypr

ŁotwaIrlandia

PortugaliaLitwa

NiemcyHolandia

EU15Czechy

HiszpaniaEU25EU27

GrecjaRumuniaBułgariaFrancjaAustriaWęgry

LuksemburgSłowacjaSłowenia

WłochyBelgiaMalta

Polska

Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata Wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 – 64 lata w Polsce i w UE w latach 1997 - 2006 w Polsce i w UE w latach 1997 - 2006

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

EU15

EU27

Polska

Liniowy (Polska)

Liniowy (EU15)

4.4.Kryteria kwalifikowania osób Kryteria kwalifikowania osób

jako pracujących:jako pracujących:a) w warunkach szkodliwych, a) w warunkach szkodliwych, b) w warunkach szczególnychb) w warunkach szczególnychc) wykonujących prace c) wykonujących prace

o szczególnym charakterzeo szczególnym charakterze

PRACA W SZCZEGÓLNYCHW SZCZEGÓLNYCH

WARUNKACHWARUNKACH

PRACA O SZCZEGÓLNYM SZCZEGÓLNYM

CHARAKTERZECHARAKTERZE

SZKODLIWE WARUNKI PRACYSZKODLIWE WARUNKI PRACY::

Przekroczone obowiązujące normatywy Przekroczone obowiązujące normatywy higienicznehigieniczne

SZKODLIWE WARUNKI PRACYSZKODLIWE WARUNKI PRACY::

Przekroczone obowiązujące normatywy Przekroczone obowiązujące normatywy higienicznehigieniczne

ODPOWIEDNIE WARUNKI PRACY:

Nieprzekroczone obowiązujące normatywy higieniczne

Uwaga! Uwaga! SzkodliweSzkodliwe warunki warunki

pracy pracy to nie są to nie są

szczególneszczególne warunki warunki pracy pracy

Szkodliwe warunki Szkodliwe warunki pracypracy

Szkodliwe warunki Szkodliwe warunki pracypracy

Kryteria szkodliwości:Kryteria szkodliwości:Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN)Najwyższe dopuszczalne natężenie (NDN)

Wartość średnia ważona stężenia lub wartość średnia natężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń

Dyrektywa Rady 89/391/EWG o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa

i poprawy warunków zdrowia pracowników podczas pracy

Artykuł 51. pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom

bezpieczeństwo i ochronę ich zdrowia w każdym aspekcie związanym z pracą (...)

Artykuł 6 1. W ramach swej odpowiedzialności pracodawca

powinien podjąć niezbędne środki w celu zapewnienia

bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włączając w to zapobieganie ryzyku zawodowemu,informowanie, organizowanie szkolenia oraz zapewnienie koniecznych środków i właściwej organizacji (...)

KODEKS PRACY KODEKS PRACY Rozdział I: Podstawowe obowiązki Rozdział I: Podstawowe obowiązki

pracodawcy pracodawcy Art. 207Art. 207

§ 1. Pracodawca ponosi

odpowiedzialność za stan

bezpieczeństwa i higieny pracy w

zakładzie pracy.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany chronić

zdrowie i życie pracowników

poprzez zapewnienie bezpiecznych i

higienicznych warunków pracy przy

odpowiednim wykorzystaniu

osiągnięć nauki i techniki.

Praca o szczególnym charakterze

Praca w szczególnych

warunkach

Szkodliwe warunki pracy

Odpowiednie warunki pracy

Dotychczasowe regulacje prawne dotyczące prac w warunkach

szczególnych:

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

49 zarządzeń i uchwał resortowych ok. 300 zawodów ok. 1000 stanowisk pracy

zakwalifikowanych jako spełniające wymagania dotyczące pracy w tzw. warunkach szczególnych

PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHW WARUNKACH SZCZEGÓLNYCHw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów


Procesy składu z zastosowaniem Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych:elektronicznych monitorów ekranowych:

• Programista fotoskładu/przy bezpośredniej Programista fotoskładu/przy bezpośredniej obsłudze monitora ekranowegoobsłudze monitora ekranowego

• Operator monitora ekranowegoOperator monitora ekranowego• Fotograf reprodukcyjnyFotograf reprodukcyjny• Pomocnik ogólnowydziałowyPomocnik ogólnowydziałowy

Zarządzenie nr.64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983 r.

Procesy składu z zastosowaniem Procesy składu z zastosowaniem elektronicznych monitorów ekranowych:elektronicznych monitorów ekranowych:

• Programista fotoskładu/przy bezpośredniej Programista fotoskładu/przy bezpośredniej obsłudze monitora ekranowegoobsłudze monitora ekranowego

• Operator monitora ekranowegoOperator monitora ekranowego• Fotograf reprodukcyjnyFotograf reprodukcyjny• Pomocnik ogólnowydziałowyPomocnik ogólnowydziałowy

Zarządzenie nr.64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983 r.

Pracownicy poczt ruchomych:Pracownicy poczt ruchomych:•EkspedientEkspedient•Starszy ekspedientStarszy ekspedient•AsystentAsystent•Starszy asystentStarszy asystent•Kontroler/kierownik ambulansuKontroler/kierownik ambulansu

Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.Zarządzenie nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05 1983 r.

Pracownicy poczt ruchomych:Pracownicy poczt ruchomych:•EkspedientEkspedient•Starszy ekspedientStarszy ekspedient•AsystentAsystent•Starszy asystentStarszy asystent•Kontroler/kierownik ambulansuKontroler/kierownik ambulansu




Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu:wyrobu:

•PakowaczPakowacz•Sprzątacz produkcyjnySprzątacz produkcyjny•Robotnik transportowyRobotnik transportowy

Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła:Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła: • Malarz ozdób choinkowychMalarz ozdób choinkowych• Pakowacz szkłaPakowacz szkła• Grawer szkłaGrawer szkła• Robotnik transportowyRobotnik transportowy

Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10Dnia 10 listopada 1986 roku listopada 1986 roku

Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz półproduktów do ich ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu:wyrobu:

•PakowaczPakowacz•Sprzątacz produkcyjnySprzątacz produkcyjny•Robotnik transportowyRobotnik transportowy

Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła:Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła: • Malarz ozdób choinkowychMalarz ozdób choinkowych• Pakowacz szkłaPakowacz szkła• Grawer szkłaGrawer szkła• Robotnik transportowyRobotnik transportowy

Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10Dnia 10 listopada 1986 roku listopada 1986 roku



Sprzątacz produkcyjny:Sprzątacz produkcyjny:

• W hutnictwie, przemyW hutnictwie, przemyśśle metalowymle metalowym• Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami

technicznymitechnicznymi • Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i

surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farbfarb

• Produkcja i przetwórstwo Produkcja i przetwórstwo żżywic i tworzyw sztucznych oraz ywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, póprodukcja surowców, półłproduktów, produktów, śśrodków pomocniczych rodków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoliwosków i woskoli

• Produkcja leków, póProdukcja leków, półłproduktów, produktów, śśrodków kontrastowych, rodków kontrastowych, prefiksów, nici chirurgicznych i sprzprefiksów, nici chirurgicznych i sprzęętu medycznego tu medycznego jednorazowego użytkujednorazowego użytku

• Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz pópółłproduktów do ich wyrobuproduktów do ich wyrobu

• Obróbka surowców wObróbka surowców włłókienniczych i ich przókienniczych i ich przęędzeniedzenie• Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkPrace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkłłaa

Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30.06.1983 r. Pracy z dnia 30.06.1983 r.

Sprzątacz produkcyjny:Sprzątacz produkcyjny:

• W hutnictwie, przemyW hutnictwie, przemyśśle metalowymle metalowym• Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami Produkcja gazów technicznych i napełnianie butli gazami

technicznymitechnicznymi • Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i Produkcja pigmentów, mielenie pigmentów, półproduktów i

surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i surowców mineralnych do produkcji barwników, pigmentów i farbfarb

• Produkcja i przetwórstwo Produkcja i przetwórstwo żżywic i tworzyw sztucznych oraz ywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, póprodukcja surowców, półłproduktów, produktów, śśrodków pomocniczych rodków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja stosowanych do ich produkcji i przetwórstwa, produkcja wosków i woskoliwosków i woskoli

• Produkcja leków, póProdukcja leków, półłproduktów, produktów, śśrodków kontrastowych, rodków kontrastowych, prefiksów, nici chirurgicznych i sprzprefiksów, nici chirurgicznych i sprzęętu medycznego tu medycznego jednorazowego użytkujednorazowego użytku

• Produkcja Produkcja śśrodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz rodków higieniczno-sanitarno-ochronnych oraz pópółłproduktów do ich wyrobuproduktów do ich wyrobu

• Obróbka surowców wObróbka surowców włłókienniczych i ich przókienniczych i ich przęędzeniedzenie• Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkPrace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkłłaa

Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Uchwała nr. 80/83 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30.06.1983 r. Pracy z dnia 30.06.1983 r.



Prace stroicieli instrumentów Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemymuzycznych zatrudnionych w przemyśśle le muzycznym:muzycznym:

• Stroiciel harmonijek ustnychStroiciel harmonijek ustnych• Stroiciel-intonator fortepianów i pianinStroiciel-intonator fortepianów i pianin• Intonator języczków głosowychIntonator języczków głosowych

Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10 listopada 1986 roku

Prace stroicieli instrumentów Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemymuzycznych zatrudnionych w przemyśśle le muzycznym:muzycznym:

• Stroiciel harmonijek ustnychStroiciel harmonijek ustnych• Stroiciel-intonator fortepianów i pianinStroiciel-intonator fortepianów i pianin• Intonator języczków głosowychIntonator języczków głosowych

Zarządzenie nr. 19 Ministra Handlu Wewnętrznego i Usług z Dnia 10 listopada 1986 roku

Praca telefonistek central miPraca telefonistek central mięędzymiastowych i miejscowych w dzymiastowych i miejscowych w urzurzęędach pocztowodach pocztowo telekomunikacyjnych i telekomunik.telekomunikacyjnych i telekomunik.

• TelefonistkaTelefonistka• Starsza telefonistkaStarsza telefonistka• KontrolerKontroler• Kontroler-kierownik zmianyKontroler-kierownik zmiany• Starszy kontroler-kierownik zmianyStarszy kontroler-kierownik zmiany


Praca telefonistek central miPraca telefonistek central mięędzymiastowych i miejscowych w dzymiastowych i miejscowych w urzurzęędach pocztowodach pocztowo telekomunikacyjnych i telekomunik.telekomunikacyjnych i telekomunik.

• TelefonistkaTelefonistka• Starsza telefonistkaStarsza telefonistka• KontrolerKontroler• Kontroler-kierownik zmianyKontroler-kierownik zmiany• Starszy kontroler-kierownik zmianyStarszy kontroler-kierownik zmiany




W przemyW przemyśśle lekkim:le lekkim:• SSortowacz wortowacz włłókien, szmat i odpadówókien, szmat i odpadów

Prace przy produkcji i wykaPrace przy produkcji i wykańńczaniu wyrobów czaniu wyrobów wwłłókienniczych:ókienniczych:

• PPracz racz • SSprzprząątacz hal produkcyjnychtacz hal produkcyjnych

Uchwała nr 106 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów z dnia 20.07.83 roku.

W przemyW przemyśśle lekkim:le lekkim:• SSortowacz wortowacz włłókien, szmat i odpadówókien, szmat i odpadów

Prace przy produkcji i wykaPrace przy produkcji i wykańńczaniu wyrobów czaniu wyrobów wwłłókienniczych:ókienniczych:

• PPracz racz • SSprzprząątacz hal produkcyjnychtacz hal produkcyjnych

Uchwała nr 106 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Inwalidów z dnia 20.07.83 roku.

SSłłuużżba zdrowia, opieka spoba zdrowia, opieka społłeczna:eczna:• LLekarz, ekarz, • PPsycholog, sycholog, • TTechnik/laborant/fizjoterapii, iechnik/laborant/fizjoterapii, i• InInstruktor gimnastyki leczniczej,struktor gimnastyki leczniczej,• IInstruktor terapii zajnstruktor terapii zajęęciowej, ciowej, • MMasaasażżysta, ysta, • SSalowa-sprzalowa-sprząątaczkataczka

ZarzZarząądzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzdzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzęędu ds. Wyznadu ds. Wyznańń z z 6.01.89 r.6.01.89 r.

SSłłuużżba zdrowia, opieka spoba zdrowia, opieka społłeczna:eczna:• LLekarz, ekarz, • PPsycholog, sycholog, • TTechnik/laborant/fizjoterapii, iechnik/laborant/fizjoterapii, i• InInstruktor gimnastyki leczniczej,struktor gimnastyki leczniczej,• IInstruktor terapii zajnstruktor terapii zajęęciowej, ciowej, • MMasaasażżysta, ysta, • SSalowa-sprzalowa-sprząątaczkataczka

ZarzZarząądzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzdzenie nr 1/89 Ministra kierownika urzęędu ds. Wyznadu ds. Wyznańń z z 6.01.89 r.6.01.89 r.

Zadaniem państwa jest określenie - z wykorzystaniem wiedzy

ekspertów z dziedziny medycyny i ochrony pracy –

wykazów nie stanowisk, lecz prac spełniających kryteria pracy

w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

GRUPY EKSPERTÓW POWOŁANE DO USTALENIA DEFINICJI GRUPY EKSPERTÓW POWOŁANE DO USTALENIA DEFINICJI I WYKAZU PRAC W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH LUB I WYKAZU PRAC W SZCZEGÓLNYCH WARUNKACH LUB

O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEO SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE

1.1. 1998 – 2000 1998 – 2000 Komisja ds. Uprawnień do Obniżonego Wieku Komisja ds. Uprawnień do Obniżonego Wieku Emerytalnego Osób Zatrudnionych w Szczególnych Emerytalnego Osób Zatrudnionych w Szczególnych Warunkach lub Szczególnym Charakterze Warunkach lub Szczególnym Charakterze

2.2. 2005 – 2006 2005 – 2006 Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zespół Ekspertów Medycyny Pracy do Spraw Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac Zweryfikowania Wykazu Rodzajów Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac w Szczególnych Warunkach i Wykazu Prac o Szczególnym Charakterzeo Szczególnym Charakterze

DEFINICJADEFINICJA pracy w szczególnych pracy w szczególnych warunkachwarunkach

DEFINICJADEFINICJA pracy w szczególnych pracy w szczególnych warunkachwarunkach

Praca wykonywana:• stale i w pełnym wymiarze czasu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracy, • w ekstremalnych warunkach w ekstremalnych warunkach środowiskaśrodowiska determinowanych, negatywnymi siłami natury lubprocesami technologicznymi,

które mogą powodować trwałe skutki trwałe skutki zdrowotne i którym nie można zdrowotne i którym nie można

zapobieczapobiec stosując odpowiednie środki profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej

EkstremalneEkstremalne warunki warunki środowiskaśrodowiska

EkstremalneEkstremalne warunki warunki środowiskaśrodowiska

Nagromadzenie takich czynników ryzyka, które

z dużym z dużym prawdopodobieństwemprawdopodobieństwem

mogą spowodować trwałe uszkodzeniatrwałe uszkodzenia zdrowia zdrowia pracowników zatrudnionych

w takich warunkach

Kryteria pracy Kryteria pracy w szczególnych warunkachw szczególnych warunkach

Kryteria pracy Kryteria pracy w szczególnych warunkachw szczególnych warunkach

Praca w środowisku zagrożonym działaniem Praca w środowisku zagrożonym działaniem sił natury (pod ziemią, pod wodą, na wodzie, sił natury (pod ziemią, pod wodą, na wodzie, w powietrzu)w powietrzu)

Długotrwałe i jednoczesne narażenie na kilka Długotrwałe i jednoczesne narażenie na kilka czynników niebezpiecznych i szkodliwych czynników niebezpiecznych i szkodliwych środowiska pracy, stwarzających wysokie środowiska pracy, stwarzających wysokie ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych, ryzyko negatywnych skutków zdrowotnych, którym nie można zapobiec przez którym nie można zapobiec przez zastosowanie odpowiednich środków zastosowanie odpowiednich środków prewencji technicznej, organizacyjnej prewencji technicznej, organizacyjnej i medycznej i medycznej

Praca w warunkach Praca w warunkach szczególnych szczególnych

Stanowisko 1 Stanowisko 1



Stanowisko Stanowisko N N

UWAGA:UWAGA:

Prace w warunkach szczególnychPrace w warunkach szczególnych mogą być wykonywane na różnych mogą być wykonywane na różnych stanowiskach pracy wymienionych stanowiskach pracy wymienionych

w dotychczasowych przepisachw dotychczasowych przepisach

Malowanie, nitowanie i Malowanie, nitowanie i montowanie elementów montowanie elementów

wyposażenia wyposażenia w pomieszczeniach o bardzo w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze z utrudnioną małej kubaturze z utrudnioną

wentylacją (podwójne dna wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.).statków, zbiorniki, rury itp.).

Monter Monter kadłubów kadłubów

okrętowych okrętowych

NitowaczNitowacz

Malarz Malarz okrętowyokrętowy

Monter Monter rurociągów rurociągów okrętowychokrętowych

PrzykładPrzykład

Transformacja wykazu stanowisk pracy Transformacja wykazu stanowisk pracy wymienionych w dotychczasowych wymienionych w dotychczasowych

przepisach na wykaz prac w przepisach na wykaz prac w warunkach szczególnychwarunkach szczególnych

Zasadniczo, zmianą Zasadniczo, zmianą jest więc jest więc

wprowadzenie wprowadzenie rodzajów prac rodzajów prac

w miejsce w miejsce stanowisk stanowisk pracypracy

Definicja Definicja prac o szczególnym prac o szczególnym charakterzecharakterze

Definicja Definicja prac o szczególnym prac o szczególnym charakterzecharakterze

Prace o szczególnym charakterze są to prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej, której

obniżenie spowodowane naturalnym procesem starzenia się uniemożliwia, po

osiągnięciu określonego wieku, wykonywanie tych prac w sposób

zapewniający bezpieczeństwo publiczne.

Prace o szczególnym charakterze są to prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej, której

obniżenie spowodowane naturalnym procesem starzenia się uniemożliwia, po

osiągnięciu określonego wieku, wykonywanie tych prac w sposób

zapewniający bezpieczeństwo publiczne.

PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEO SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów

PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEO SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZEw POLSCE w POLSCE wg starych przepisówwg starych przepisów

Pracownicy wykonujący działalność twórczą lub

artystyczną:Komik cyrkowy,

Aktor teatru lalek, Operator obrazu filmowego.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników

zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

Pracownicy wykonujący działalność twórczą lub

artystyczną:Komik cyrkowy,

Aktor teatru lalek, Operator obrazu filmowego.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników

zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

Piloci statków powietrznych Nawigatorzy na statkach morskich lub promach pasażersko-

towarowych oraz piloci morscy Kontrolerzy ruchu lotniczego Maszyniści pojazdów trakcyjnych w transporcie

publicznym Prace zatrudnieni bezpośrednio przy ustawianiu

drogi przebiegu pociągu Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych oraz

kierowcy przewożący ładunki niebezpieczne. Kierowcy autobusów, trolejbusów oraz

motorniczowie tramwajów w transporcie publicznym

PRZYKŁADY PRAC PRZYKŁADY PRAC O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE O SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE


Operatorzy żurawi wieżowych, do obsługi których wymagane są uprawnienia kategorii IŻ lub równorzędne, oraz dźwignic porowych lub stoczniowych

Operatorzy reaktorów jądrowych Operatorzy przy obsłudze i nadzorze bloków

energetycznych wytwarzających energię elektryczną i cieplną Dyspozytorzy bezpośrednio sterujący procesami

technologicznymi mogącymi stwarzać zagrożenie wystąpienia poważnej awarii ze skutkami dla środowiska lub bezpieczeństwa publicznego

Pracownicy bezpośrednio zatrudnieni przy produkcji materiałów wybuchowych, środków strzałowych, wyrobów pirotechnicznych oraz ich konfekcjonowaniu

Członkowie zespołów ratownictwa medycznego Członkowie zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego,

górskiego, morskiego, górnictwa otworowego) Pracownicy zakładowych straży pożarnych biorący udział

w akcjach ratowniczych Monterzy napowietrznych linii elektroenergetycznych

zatrudnieni bezpośrednio przy usuwaniu awarii



Maszynista pojazdMaszynista pojazdóów w trakcyjnych w transporcie trakcyjnych w transporcie

publicznympublicznym

Maszynista pojazdów trakcyjnych

Maszynista wieloczynnościowych i ciężkich

maszyn do kolejowych robót budowlanych i kolejowej sieci

trakcyjnej

Pomocnik maszynisty pojazdów trakcyjnych

Rodzaje prac

Maszynista instruktor

Rodzaje stanowisk pracy

PrzykładPrzykładTransformacja wykazu stanowisk pracy Transformacja wykazu stanowisk pracy

wymienionych w dotychczasowych wymienionych w dotychczasowych przepisach na wykaz prac w warunkach przepisach na wykaz prac w warunkach

szczególnychszczególnych

UPRAWNIENIA NIE ZOSTAŁY WIĘC OGRANICZONE

W STOSUNKU DO OSÓB RZECZYWIŚCIE PRACUJĄCYCH

W WARUNKACH SZCZEGÓLNYCH LUB O

SZCZEGÓLNYM CHARAKTERZE

Wydłużenie czasu życia jest oznaką długofalowego zjawiska poprawy warunków życia (w tym pracy) społeczeństwa, którego naturalną konsekwencją jest wzrost aktywności osób starszych we wszystkich dziedzinach życia, w tym także życia zawodowego.

Podsumowanie:Podsumowanie:

Osiągnięcie założeń strategii lizbońskiej do roku 2010 powinno zapewnić, aby wskaźnik zatrudnienia osób starszych w wieku od 55 do 64 lat w krajach UE wzrósł do 50%.

Wymaga to realizacji krajowych programów przedłużania aktywności zawodowej osób starszych. Powinny one uwzględniać między innymi:ograniczanie wpływu czynników środowiska

pracy i cech pracy, które mogą przedwcześnie obniżać zdolność do pracy,

zasady kształtowania takich warunków środowiska i organizacji pracy, które będą sprzyjały pozostawianiu w zatrudnieniu również po przekroczeniu ustawowego wieku.

DZIĘKUJĘ DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!ZA UWAGĘ!

określenie możliwości aktywności zawodowej w warunkach szczególnych i o szczególnym...

Documents