o~«nj»«Àwaºnak¼m¬b«b¢z¼qmarifat.nashriyat.ir/sites/marifat.nashriyat.ir/files/7_7.pdf ·...

110Ç89 ,1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw

o~«nj»«ÀwAºnAk¼M¬B«B¢z¼Q

/89.1.19 :xo½mQ Ç 88.6.19 :S�B½nj /cdefg ¨±¦í§Ao�BM ²B¢z¯Aj nB½jBTwA #

#»¯B]B�C ³ Ø¦§Ao~¯

²k¼ña

¬A±®Çî SdÇU ° »îBªT]A ° »wB¼w �¦Th« ºBµ³æoî nj ¨ÀwA jk\« RB¼e kµB{ oæBí« ¬An°j

ºnAk¼ÇM ·´LÇ] �¼Tvh¯ o~« ,S®w ¥µA ºB¼¯j nj /k{BM»« o¼iA ¶kw nj <»«ÀwA ºnAk¼M ¬B½o]>

²jn°C k½kÇQ �¼ª¦Çvª§A¬A±iA ° B�n k¼{n ,²kLî ,¤Bª] k¼w ¬±`ªµ »¯B«B¢z¼Q �w±U An »«ÀwA

° ²j±ÇM ²k¼®ÇU ©Çµnj Bµ»¯A±iA ° ¤Bª] k¼w ²B¢¯ nj ²s½° ³M ¬B¯C ·z½k¯A nj SwB¼w ° �½j /SwA

Jo ºjB« ¬kªU ,»«ÀwA ºnAk¼M ¬B«B¢z¼Q ·z½k¯A nj /k½Bª¯»« �ñª«B¯ o¢½kñ½ pA °j ¬Cð¼ñU

pA ,ºn°B®Ç� mÇiA q½±\ÇU �¼Çî nj ° ²k{ »MB½pnA ³ñw ð½ º°n °j ,¬C ºnBªíTwA ¶o´a nB®� nj

° ¤Bª]k¼Çw j±Çi jBTÇwA ³ÇM SLÇv¯ ²kLî ,¬B¼« �½A nj /k¯A²jAj nAkzµ ¬kªU �½A ºjB« ºBµk«B¼Q

g½nBU ªî nj �T{Aj ³z½n �¼î nj »«ÀwA ºnAk¼M ¬B½o] /kwn»« o�¯ ³M R°BT« ºnk� Bµ»¯A±iA

/k®�»« K¦� An ºnB¼{±µ ° ¨qe Rn°o� ³� SwA ²j±M ÀTL« ©µ »UB�C ³M ,S§BæA pA ºnAjn±ioM °

g¼Ç{ ,ºjBMCkÇwA �Ç½k§A¤BªÇ] k¼Çw ,JoÇ� ,jk\U ,¨ÀwA ,»«ÀwA ºnAk¼M ,o~« :Bµ²rA°k¼¦�@

/K�� k¼w ,B�n k¼{n ,²kLî kªd«

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 90

³« Øk�«

ºB¼Ç¯j nj »Ç½Ao£JoÇ� ºBµ³®¼Ç«p ° ¥Ç«A±Çî ³M »µB¢¯ BM

»Ç¯°nj j±Çn ° íÇ� ¥Ç«A±Çî ³ j±{»« �{°n ¨ÀwA

©ÇîA ,nBªíTÇwA ³L¯B]³ªÇµ ©]BÚ ²Aoªµ ³M »«ÀwA é«A±]

° ¬±¢ªµBÇ¯ ºBµ³z½kÇ¯A Sv¯A±ÇU ,»¢®µoÇ� ° »«B�Ç¯ pA

[½nkÇU ³ÇM ° jn°C k½kÇQ »«ÀÇwA éÇ«A±Ç] nj An ºA³¯B¢¼M

,»½Ao£Jo� ¥MB « nj /k¯p ©�n An ³¯B½Ao£Jo� ºBµjoñ½°n

BÇM ³Ç jnAj j±Ç]° ¬BÇ½Ao£¨ÀÇwA ²joTÇv£ ° ònqÇM ³´LÇ]

³M Sz£pBM jkænj »«ÀwA ·z½k¯A ° ¡®µo� ³M »¢TvL§j

° ¤±ÇÇæA �MB�ÇÇ« ³í«BÇÇ] ºpBwpBÇÇM ° �¼TÇÇwAn ¨ÀÇÇwA

nj An »«ÀÇwA éÇ«A±] ¬B®½A /k¯A²k«CoM »«ÀwA ºBµxpnA

¬BÇ¯AoªÇñe pBLw±Çµ ¬BTÇwj nj ³Ç k¯k½j»Ç« »�Ç½AoÇÇ{

nj An y½±Çi »£k®§BÇM ,²k¯BÇ«A° »½B½±Q ° k{n pA ,kLTv«

�½A ,²°Àî ³M /SwA ²jAj Swj pA »¦ªî ° ºoñ� S¼�Ài

¬joÇz� BÇM ³Ç k¯j±ÇM »½BÇQ°nA o¢§°BPÇa ºBµRnkÇ� ,nBM

,¬C ºBµòoµBÇ{ é�Ç� ° »«ÀÇwA éÇ«A±Ç] »UB¼e ²B£±¦£@

»h¦U S ¼ e ;k®T{Aj A°n ¬C oM »¯kªU ° »T½±µ ºo¼ dU

�¼TvhÇ¯ pA ,º°B�´Ç� ¤BXÇ«A ¬BªÇza pA ºp°n oÇ£@ A ³Ç@

²BÇ¢¯ ,j±ÇM ²k¯BÇ« »�hÇ« ,ºo~« ºAo£Jo� ¬Aoñ��{°n

° joÇ ¤BLÇ¯j An ¬C ºjBMCkÇwA �Ç½k§A¤BªÇ]k¼Çw �¼Mq¼U

�Ç½A /kÇ¯A±iAo� »«ÀwA ºnAk¼M ³M j±i ¤BL¯j ³M An ¬B¢ªµ

�¼TvhÇ¯ ºBµ³z½kÇ¯A ° �AkÇÇµA SwA jkÇÇænj �¼ dÇÇU

nj BU kµj ¬Bz¯ o~« nj An »«ÀwA ºnAk¼M ¬B½o] ¬B½jB®«

nj ¬C yhMS½±µ ° »¦æA oæB®î ,¬B½o] �½A »wB®{pBM

�¼Çî nj /jo¼Ç£ nAoÇ� ¬B d« ° ¬Ak®ªz½k¯A ³]±U çoí«

pA »ÇioÇM ºBµK¼ÇwC ° BµxqÇ�§ pA »ÇioÇÇM ³ÇÇM ,¤BÇÇe

³ÇM ° ²kÇ{ ³]±ÇU »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM ¬B½o] ºBµS¼~h{

yL®Ç] /kÇ{ kÇµA±Çi »ÇUAnBÇ{A ¬B½o] �½A º°nAo� RB�C

¥«A±î pA ©Tv¼M ° ©µjp±¯ ¶kw pA o~« nj »«ÀwA ºnAk¼M

An B´¯C ·î±ª\« ³ ³T�o£ ³ªzaow »¯±£@B¯±£ ºBµ³®¼«p °

:jo ©¼v U ¥½l ·Twj °j nj ¬A±U»«

»îBªT]A Ç »wB¼w ºBµ³®¼«p /�§A

Jo� ²joTv£ ©]BÚ /1

³ÇM ¨ÀÇwA ºB¼Ç¯j ³¼¦Çî Bµ»MoÇ� ©]BÚ ,oæBí« ¬An°j nj

uPw ° ³v¯Ao� º±w pA Svh¯ ³ k{ �°o{ o~« pA ²s½°

�±Ç�° ³ÇM n±Çz �Ç½A nj kTªÇ« »«B�Ç¯ n±�e BM u¼¦¢¯A

�Ç½A ¶k®®¥¼´vU ³ ºo«A ,»«B�¯ n±�e nB® nj /Sw±¼Q

³¼]±ÇU ºAoM ¬Ao£nBªíTwA ºr±§±Äk½A ,j±M �°oz«B¯ ¤B�{A

B´Ç¯C xo½mQ n±�®« ³M »«±ªî nBñ�A o¼¼�U ° j±i n±�e

k½k] »¢®µo� ° »ª¦î q@ Ao« nB® nj »d¼v« ¬B�Ø¦L« /j±M

ºr±§±ÄkÇ½A ¥«BÇe ,j±ÇM ²k{ u¼wFU ¬B¼Mo� º±w pA ³@

j±Çi �AkÇµA ³ÇM ºjBÇ½p kÇe BU ³¯B�wFT« ° k¯A²j±M o¼¼�U

¤±¦íÇ« °A n±�Çe nAoªTÇÇwA ° nBªíTÇÇwA j°n° /k¯k¼ÇÇwn

nj ¬B¯C Svñ{ ° í� ¥æBe ³ñ¦M ,j±L¯ ¨jo« ¤BL TwA

ºBµ³½B«oÇw ¬Ak Ç� ¥Ç¼§j ³ÇM ¬Ao¢§B�{A Rnk� BM ³´]A±«

¬B¯Bª¦Çv« ,°n�Ç½A pA /j±ÇÇM p̈¿ »ñ½r±§±®ÇÇñU ° ºoÇÇñ�

° k®TÇ{Aj R°AkÇî ° Ro�Ç¯ tBÇveA ¬B¢¯B¢¼ÇM ³M SLv¯

Ao£Jo� ºoñ��{°n ¬B½o] ³ j±M ¥¼§j �¼ªµ ³M Swnj

¥¼ªÇñU An »Ç½Ao£JoÇ� ¶r°oÇQ Sv¯A±TÇ¯ »îBªT]A o�¯ pA

/k®@

oÇM o~Ç« nj »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM ¬B½oÇ] kwn»« o�¯ ³M

pA oYFTÇ« ³Çñ¯C pA y¼ÇM ,¬ApAjoQ³½o�Ç¯ »ÇioM o�¯ �Ài

¬C pA ³Ç k{BM ºA³¯BTwoQ�´¼« ° ³¯Aoñ��{°n ºBµ³z½k¯A

,k{BÇM ³TwBÇioÇM ¥¼Ç« ° oÇT§° ,±Çw°n pA BµpoÇ« º±ÇÇw

¨joÇ« »®Ç½j ¬AkÇ]° ° n±íÇ{ pA ³Ç j±ÇM »Uo�¯ tBveA

j±Ç]° ³ÇM ònqÇM ºBµRnkÇ� ºnBªíTwA n±�e ³M SLv¯

»íª] ²jAnA ð½ o´�« ³M ¨ÀwA ,�½Ao{ �½A nj /j±M ²k«C

,°n�Ç½A pA /Sz£ ¥½kLU ¬B¢¯B¢¼M pA Ro�¯ ° �Tv½p ºAoM

¬joÇ Svw ³ÇM ,SoÇe �Ç½A BÇM ³¦MB Ç« ºAoÇM ¬B¢¯B¢¼ÇM

° »d¼v« ¬B�Ø¦L« �½o� pA ¬C o¼¼�U B½ ¨jo« »®½j ºBµn°BM

BÇM ¬B¯Bª¦v« ,¥MB « nj /k¯jn°C º°n ¬Bª¦v« ¬B½Ao£Jo�

91Ë o~« nj »«ÀwA ºnAk¼M ¬B«B¢z¼Q

pA y½±Çi »«ÀÇwA S½±Çµ ºpBwpBM ° ¨ÀwA ³M Sz£pBM

¤B�Ç{A SdÇU »«ÀÇwA ºBµ�¼«poÇw pA �BÇ�j ³M ,±wð½

¬Bª½A BU k¯j±ª¯ xÀU ,o¢½j º±w pA ° k®TwBioM K¯B]A

(1)/k®½Bª¯��e³¯B¢¼M©]B´UoMAoMnjAny½±i»«ÀwA¬B¼°

»îBªT]A �B�d¯A ° jAkLTwA /2

j±Çi ,¨ÀwA ¬B´] ³¼¦î Jo� ºnBªíTwA ° »«B�¯ ©]B´U

³M ³ j±M »«ÀwA é«A±] oM ©@Be ºjAkLTwA ºB�� ¤±¦í«

ºA³í«BÇ] /jn°C k½kQ An »£k¯B«K î ° �B�d¯A j±i ·M±¯

nAjn±ÇioÇM ºjAkLTÇwA »¢®µoÇ� ° »wB¼Çw nBTiBÇw pA ³@

³ÇM /SwA ²k®®Çñ{ ³¯B¢¼ÇM ©]B´ÇU oÇMAoÇM nj ²nA±ªµ ,k{BM

° »U°B�U»ÇM ,»¢¯B¢¼Mj±Çi pA ºnBª¼ÇM ³ÇÇM ³ÇÇ ºA³¯±ÇÇ£@

Sin ¬C nj »�oÇU ° ¬°BíÇU b°n ³TÇÇz£ ÀTLÇÇ« R±ÇÇin

j±Ç]° ³M »¯BªXî ºn±UAoP«A nj »T¼í�° �¼®a /jk®M»«oM

S{AjA° An »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM ¬B«B¢z¼Q ³ ºo«A ;j±M ²k«C

SwB¼Çw ° S«±Çñe jk\« ©¼�®U ³M An kLTv« ¬Bª@Be BU

/k®½BªÇ¯ R±Çîj S�oz¼ÇQ ° S§AkÇî ³ÇM »MBÇ½Swj ºAoÇM

/j±M jnj �½A ¬B«nj ºAoM »½°nAj »«ÀwA ºnAk¼M

»¢®µo� Ç ºoñ�ºBµ³®¼«p /J

yhM»½Bµn ¨ÀwA /1

nj An »½¿BÇM nB¼vM ³od« º°o¼¯ ³ »®½j ¬A±®î ³M ¨ÀwA

,jnAj ¬B¢¯B¢¼ÇM oÇMAoÇM nj »¦Ç« S«°B Ç« ° »zhMS½±Çµ

o~Ç« ¬B¯Bª¦Çv« ° SwA ²j±ÇM o~Ç« ¨joÇ« ¬B¼ pA »Äq]

o´«»ÇM BÇ½ R°B�U»ÇM »®Ç½j RAjB TÇîA ° ¨ÀÇwA ³M SLv¯

nj An ºA³L¯B]³ªÇµ ° ¤BíÇ� y ¯ »¢TvL§j �½A B«A ,k¯j±L¯

,²°ÀÇî ³ÇM /jo»ªÇ¯ B�½A B´¯C »îBªT]A ¬B«pBw ° nBTiBw

pA ºo¼Ç£@²o´ÇM nj »£nqÇM é¯BÇ« »¢®µoÇ� ° ºjB~TÇ�A o �

¬Bd¦~Ç« xÀÇU ³Ç »¯BÇ«p /j±ÇM ¨ÀÇwA ©¼�Çî ·½B«oÇÇw

·í«BÇ] »LÇv¯ »µBÇ£@Cj±Çi ° Svz¯ oªÇY ³ÇÇM ¬Bª¦ÇÇv«

An j±Çi yhM»½BÇµn oÇYA ¨ÀÇwA ,kÇ«C j±Ç]° ³M »«ÀwA

° ¨ÀÇwA »ÇUAl jB�U pA ¬k{ ²B£@C BM ¨jo« /SiBw nBñ{C

S½±Çµ pA ³TwBÇioÇM ³Ç JoÇÇ� ºB¼ÇÇ¯j k½kÇÇ] ©¼µB�ÇÇ«

An q¼TÇw ° S«°B Ç« ØkÇw ,j±ÇM »MoÇ� ¬kªÇU ³¯BÇ½Ao£ºjB«

k¼Çw o¼�Ç¯ nB£p°n ¬C ònqM ¬Bd¦~« y ¯ /k¯jAj ¬B«Bw

³Ç j±M »@ A°sQ ³ñ¦M ,j±L¯ »v¼wFU »z ¯ ,²kLî ° ¤Bª]

Sz£pBÇM ³ÇM An »«ÀwA ·í«B] ° j±M ³TwBioM �½j �T« pA

Sv¯A±U»ª¯ ³ Jo� ¡®µo� /jo»« R±îj �Tz½±i ³M

ºBµjBªÇ¯ ³ÇaoÇµ ,k®Çñ¯ ¬B½BªÇ¯ ¨ÀwA BM An j±i çnBíU

tBÇveA ºAoÇM ºoTz¼ÇM ·®¼«p jo»« oUnBñ{C An y½±i

yL®Ç] ,°n�Ç½A pA /jn°C»« ©µAo� ²B£@C ¬B¯Bª¦v« »¢¯B¢¼M

° BÇµxpnA ¬±½kÇ« »¦«BÇî oÇµ pA y¼M ¬B¯Bª¦v« »«ÀwA

o¼´Ç{ ¶k®v½±Ç¯ ,jB Ø�î o¼LíU ³M ° SwA »«ÀwA ºBµ²p±«C

³ÇM ©�n»¦î nBªíTwA ¬An°j nj ¬Bª¦v« ºBµS¦« ,ºo~«

Sv¯A±U ¥«Bî ð½ B´®U ,nBªíTwA �¼¢®w nBM ¬k¼z x°j

° y¯Aj pA ³ao£@ A ³ k® pAk¯A�¼®� B´¯C x±£ nj An Ak¯ �½A

²kÇ{ ¨°odÇ« »wB¼Çw S§q®Ç« ° ºjApC ° bÀw ° R°oY

q] ºq¼a ,¥«Bî �½A /Sv¼¯ ¨°od« q¼a ³ªµ pA B«A ,SwA

Sv¯A±U»Ç« ³Ç ²kÇ¯nAj³Ç¢¯ º°o¼Ç¯ �Ç½A /j±LÇ¯ »®½j n°BM

° qÇ«n ¬Bªµ ,kµj o¼¼�U ¬Bv¯A ¶jAnA ³M An j±]±« S¼í�°

oÇµ ¬Ak Ç� ¨B¢®µ ³M »«ÀwA S«A ³ j±M »¦«B ¶k¼ î pAn

(2)/S�o£»« ²B®Q ¬C ±UoQ nj o¢½j º°o¼¯

ºoñ� �B�d¯A ° j±�n /2

BÇM S�§BhÇ« ° ºo£ºoíÇ{A ·L¦Ç� �®ÇvU ¥ÇµA ºB¼ÇÇ¯j nj

�B�dÇ¯A ·®¼Ç«p ,ºjB´TÇ]A ° »�v¦Ç� ,ºoÇñ� ºBµxÀÇU

³ÇM �Ç½A ° jn°C k½kQ An S�oí« ° ©¦î j±n ° ºpn°joi

³ÇM ,kÇ{ ºo£»�±Çæ �A±Ç¯A �±¼Ç{ pBw³®¼Ç«p j±Çi ·M±ÇÇ¯

° ³�oÇe oÇµ ºAoÇM »¯BªXÇî S§°j nj :k¯A³T�£ ³ ºA³¯±£@

³ÇM ³Ç S{Aj j±Ç]° ³¼�±Çæ ³ ¦Çe k®a B½ ð½ »TîBª]

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 92

ºnB¼vM nj(3)

/k{»« »´T®« �±~U pA ºoUònqM ½A±�

° »U¿BL«»ÇÇM b°n ,y½°Anj ³ÇÇM �±MoÇÇ« ºBµ³�oÇÇÇÇ� pA

�BªTÇ]A ° S§°j nj jBÇv� [½°oÇU KLw ºq½o£S¼§±Ãv«

° ºjB~TÇ�A �B�dÇ¯A ³ÇÇM An ³í«BÇÇ] ,³\¼TÇÇ¯ nj /k{»ÇÇ«

(4)/jAj»« �±w »¢®µo�

©Çµ An ³í«B] »®½j ·z½k¯A ,»T�oí« ° ºoñ� �B�d¯A

oÇñ� ¨BÇ¯ ³ÇM ³Ç »UBÇ�Aoi nB¼vM ³a /jo �d®« ° Svw

ºBÇ] ³Ç j±ªÇ] ° »«Bi ° K~íU ° k¯k{ ³�oî »®½j

�½oU©´Ç« pA »Çñ½ ,°n�Ç½A pA /k®TÇvz¯ Ro¼~ÇM ° ¥ íÇU

Rn°kÇÇ ¬j°jp ,»«ÀÇÇwA ºnAk¼ÇÇM ¬B½oÇÇÇ] �AkÇÇÇÇµA

¨ÀwA RB¼e k½k\U ° »®½j ³z½k¯A SeBw pA Bµºoñ�[@

/SwA ²j±M »¯B«p RB¼�T « ³M »½±£gwBQ °

S½±µ ¬AodM ° »£jpJo� /3

° »«ÀwA ·í«B] nj ¥¼æA ° B½±Q »®½j ºBµ³z½k¯A ¬Ak �

° ºoñ� �B�d¯A �±¯ °j ºp±«C©¦î ° ºpn°joi ¼í�U

¥¼ªdÇU »«ÀwA é«A±] o¢½j ° o~« ³í«B] ³M An »¢®µo�

RB¼Çe ° »®Ç½j ³z½kÇ¯A nj o Ø\dU ° j±ª] ,Svh¯ :jo@

�½o� pA »T½±µ �B�d¯A ,¨°j ;k{ ²nB{A ¬AkM ³ »«ÀwA

/kÇ¯A²j°oÇw ° kÇ¯A³T�£ ¬B¼Mo� ³`¯C pA k¼¦ U ° »£jpJo�

c¼dÇæ ³z½kÇ¯A ° ¥ Çî pA ¬k½oÇM ¬Bªµ Svh¯ �B�d¯A

S½±Çµ pA ¬k½oÇM ºB®íÇ« ³ÇM ¨°j �B�d¯A »§° ,j±M »®½j

�B�d¯A °j oµ /j±M ¬B¼Mo� ºB�� nj ¬k{ �¦í« ° y½±i

o~Çî ¬Bd¦~Ç« ,¬B«nj»ÇM ºjnj ¬±`ªÇµ ¬Aq¼Ç« ð½ ³M

pA SwAoÇe ³ÇM An ³í«BÇ] BÇU S{AjA° An »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM

° ºoÇñ� ©]B´ÇU /k®®Ç R±Çîj y½±Çi »«ÀÇwA S½±Çµ

»®Ç½j S½±Çµ ° ³z½kÇ¯A ³¼¦ÇÇî JoÇÇ� ºB¼ÇÇ¯j »¢®µoÇÇ�

ºnAk¼ÇM ¬B½oÇ] ,¨ÀÇwA ³¼¦î A°nB¯ ºBµSª´U ° ¬B¯Bª¦v«

° ©¼µB�Ç« BM ³¦MB « ³´L] Sv¯A±U ° jo k½kzU An »«ÀwA

/jn°C j±]° ³M An ³¯B½Ao£Jo� ºBµjoñ½°n

¦w ³MSz£pBM /4

Sz£pBÇM> ¨BÇ¯ ³M »h½nBU »¯B½o] S®w ¥µA ¬B¼« nj ³TL§A

j±]° »«ÀwA ¬°o� �¼Tvh¯ ¬B¯Bª¦v« ° <c§Bæ ¦w ³M

Sv¯A±ÇU »h½nBÇU »¦ÇeAoÇ« pA nmÇ£ BÇM ³ÇÇ SwA ³TÇÇ{Aj

�¼ÇM nj ºk½kÇ] ¥Çñ{ ³ÇÇM An j±ÇÇi j±ÇÇ]° Rn°oÇÇ�

joÇñ½°n /k½Bª¯ ��e S®w ¥µA »®½j ·z½k¯A ¬BL¦�bÀæA

¥Ç¼§j ³ÇM ,c§BÇæ ¦w ³M Sz£pBM oM k¼@FU �ª� k½k]

pA ,jnAj ºn°C±Ç¯ ° jB´TÇ]A ,©¦Çî ,¥ Çî ³ÇM ³Ç ºnAoÇæA

B´Ç¯C pA »ÇUAo¼ÇYFU k®aoµ /k{BM»« q½BªT« S¼MBµ° joñ½°n

BÇ«A ,SwA ²kµBÇz« ¥MB� ¬B½o] �½A jAo�A pA »ioM �¼M nj

BÇM ¬BÇz½A ºBµjoÇñ½°n ° �AkÇµA nj »wBÇwA ºBµR°B�U

o¼ÇYFU SdÇU joÇñ½°n �½A /SwA nBñ{C »M±i ³M S¼MBµ°

pBÇ�C BÇ�nk¼Ç{n °A pA kíÇM ° ²kLî pA ,�½k§A¤Bª] k¼w

�¼ª¦Çvª§A¬A±ÇiA ³Tv]oM ºBµS¼~h{ �w±U ° j±{»«

³Ç«AjA j±Çi RB¼Çe ³ÇM K�Ç� k¼w ° ¾BØ®L§A �ve ¥¼L� pA

° c§BÇæ ¦Çw ³ÇM Sz£pBÇM ¶kÇ½A ,�Ç½AoMB®ÇM(5)

/kµj»«

Sv¯A±ÇÇU ,¬B¯Bª¦ÇÇv« S¼íÇÇ�° nj �½jB¼®ÇÇM ºo¢¯pBÇÇÇM

»«ÀÇwA ºnAk¼ÇM yL®Ç] nj »eÀæA joñ½°n pBw¬B½o]

/k{BM o~« S®w ¥µA

»«ÀwA ºnAk¼M ¬B«B¢z¼Q

S ¼ Çe �Ç½A ºB½±Ç£ oæBíÇ« »«ÀÇwA ºBµS�´¯ g½nBU

º±Çw pA ¬B¯Bª¦Çv« ºnAk¼ÇM ºBµ³�nBÇM �¼TvhÇ¯ ³ SwA

BÇM ° k®TwBioM »«ÀwA ·z½k¯A oTvM pA ³ k{ ²jp »¯Bv@

³ÇM »«ÀÇwA ©¼�Çî ¬kªU ° »®½j S½±µ ºBµ¬B¼®M oM ³¼ñU

/kÇ¯jn°C º°n y½±Çi ³í«BÇ] j±]±Ç« éÇ�° »wB®{pBÇM

,¬B¯Bª¦Çv« nA±Ç£@BÇ¯ S¼íÇ�° pA ºk®Ç«jnj ° »wB®{¬B«p

oÇM ° SiAkÇ¯AoÇM ¬BÇz«AkÇ¯A pA An »TÇvw ° R±in tBL§

¡®µoÇ� ° b°n ºpBwpBÇM ¬Ak¼« nj xÀU ° »íw Ko«

»«ÀÇwA ºnAk¼ÇM ¬B«B¢z¼Q /jo ¬B{nBPvµn »«ÀwA S«A


³]±ÇU BÇM ³ k¯j±M ¨ÀwA KTñ« ¬B¢T�B½xn°oQ ,o~« nj

�°o{ An »£nqM S�´¯ y½±i S¼�o� ° ¬B«p �½Ao{ ³M

»«ÀÇwA ºnAk¼ÇM ¬B½o] ³ »£nqM c¦~« �¼Tvh¯ /k¯jo@

/SwA ºjBMCkwA �½k§A¤Bª] k¼w ,Sw°A ¬±½k« o~«

(1314Ç1254)ºjBMCkwA �½k§A¤Bª] k¼w /1

¬AnAm£¬B¼®M pA »ñ½ An ºjBMCkwA �½k§A¤Bª] k¼w ¨±eo«

S�´¯ xoTv£ ³ñ®½A ³a ;k¯A³Tv¯Aj Joî ºnAk¼M yL®]

o~« ©µjq¼w ¬o� nj »Tw°j��° ue ° ºnBªíTwAk�

(6)/kÇ¯A²jn°C JBve ³M y¯Ajo£@B{ ° °A ºoLµn ¬±½k« An

,¬AoÇ½A nj j±Çi oªÇî pA »¦ÇeAoÇÇ« ¬kÇÇ¯AnmÇÇ£ pA uQ °A

BÇM »½B®Ç{C ° k®Çµ ° o~Ç« ,»¯BªXÇî ,�AoÇÇî ,¬BTv¯B�ÇÇ�A

¨°j nBM ºAoM 1871 ¤Bw nj ,Jo� k½k] ¬kªU ° ¡®µo�

³ÇM ¤BÇw Szµ ³ °A »£k¯p pA ²n°j �½A ° S�n ²oµB� ³M

S�´Ç¯ y½Ak¼ÇQ nj ºo¼¢ªÇza y Ç¯ ,k¼«B\ÇÇ¯A ¤±ÇÇ�

S{Aj »¯Ak½o« ° ¬Ajo£@B{ y½Ak¼Q ° o~« ºnBªíTwAk�

ºnAk¼ÇM ° ºnBªíTÇwAkÇ� S�´Ç¯ nAkªÇaoQ ¨Ak oµ ³@

/k¯A²j±M »«ÀwA

° ¬j±ÇM »MÀ Ç¯A ¥Ç¼§j ³ÇM �Ç½k§A¤BªÇ] k¼w k®aoµ

nj pAjoQ³½o�¯ ð½ ¥X« An xA³z½k¯A ° oñ� ¬j±M Ao£¥ªî

·½o�Ç¯ ° ³z½kÇ¯A �ªÇî B«A ,joñ¯ ©¼�®U »ª\v®« ²B¢Twj

° k®¦ÇM ,y¦ªÇî »½B¼Ç�Ao�Ç] SíÇw° k®¯BªÇµ °A »wB¼Çw

»Ç¯An±Çz¯Aj ³ ¦Çe nj °A u½nkÇU »woÇ /SwA o¼¢ªza

»ª¦Çî S¯Bñ« xAºo~« ¬Ajo£@B{ o¢½j ° ²kLî ¬±`ªµ

/kµj»Ç« ¬BÇz¯ xl±�Ç¯ oÇQ »wB¼Çw Soe nB® nj An °A

° Bµ³z½kÇ¯A ³ÇM ³ÇÇ j±ÇÇM �ÇÇ½A nj ¤BªÇÇ] k¼Ç Çw xpnA

b°n»ÇM ³í«BÇ] nj An RB¼Çe ° k¼zhÇM ¬B] y½Bµ¬B«nC

,»Mo�Ç« k®ªz½kÇ¯A ,»L¯ �Mð§B« o¼LíU ³M ° k¼«j y½±i

³ÄAnA ¬B¯Bª¦v« ³M An »MÀ ¯A ¥«B bo� ¤Bª] k¼w ³ao£@ A

·¼ÇÇe°n nj °A SoÇÇÇe »wBÇÇÇÇwA xpnA BÇÇÇÇ«A ,jAkÇÇÇÇ¯

° �o{ nj An ¬C nmM Sv¯A±U ³ j±M ³T�´¯ ºA³¯BµA±i¬B«nC

(7)/©¼Tvµ °A ¬±½k« B« ·ªµ ,°n�½A pA /k¯Bz�¼M Jo�

¤B«¿B« ¤Bª] k¼w b°n :�B�d¯A ¥«A±î ° ¤Bª] k¼w /1Ç1

¨ÀÇwA ºB¼Ç¯j �@B®�ÇwA S¼í�° pA ³ j±M »\¯n ° jnj pA

¬B¯Bª¦v« ³¯±¢a ³ joM»« [¯n �½A pA °A /jo»« ²kµBz«

³ÇM An ¬BÇz§A±Ç«A ,k®T�oÇ£ nAo� ¬B¢¯B¢¼M pBU ° SiBU jn±«

©¼v ÇU j±Çi �¼ÇM ° �o~ÇU An ¬Bz®¼«pow ,k¯joM RnB�

° ²k{ �¦v« ¬Bz½Ao«A ºBµ¤j oM tAoµ ° �±i ,k¯j±ª¯

(8)/SwA ³Tz£ »§±Tv« ¬Bze°n oM »¯Bz½oQ ° tF½

»½BµS®dÇ« ° RBÇ�C ³ÇM »«ÀÇwA éÇ«A±Ç] ,°A o�¯ pA

:k{BM»« o½p bo{ ³M B´¯C �½oU©´« ³ k¯A²k{ nBT�o£@

�Ç½A S¦Çî °A :¬B¯Bª¦Çv« �¼ÇM ³�o�ÇU ° �ÀTiA (§A

¬B{nBTÇ�n pA ¬B¯Bª¦Çv« »®Ç½j k½B Çî Svv£ nj An ³�o�U

,»«ÀÇwA éÇ«A±Ç] �¼ÇM BU ²k{ WîBM o«A �¼ªµ ° k¯Aj»«

j±]° »¢®µBªµ ° Rke° ¨ÀwA ºBª¦î »Te ° �¼�Àw

(9)/k{BM ³T{Ak¯

c¼dæ ¤±æA ° k½B î pA ¬B¯Bª¦v« �T�o£ ³¦æB� (J

¨BÇ¯ ³ÇM ³Ç »½Bµ³Ç½Ao¼ÇQ ° RBÇ�Aoi ³M ¬k{ ÀTL« ° ¨ÀwA

¾±Çw ºBª¦Çî ° n±Ç] ºB�¦Çi ³¼eBÇ¯ pA |±~hÇM ,�½j

(10)/k{»« [½°oU ºnBMnj

�B�d¯A ³M ,ºoñ� ° ºo�¯ �B�d¯A nB® nj ¤Bª] k¼w (Z

,°n�Ç½A pA /k®»Ç« ³]±ÇU ©Çµ ³í«BÇ] »�ÀÇiA ° »¦ªÇÇî

° ¬C ºj±MB¯ WîBM An ³í«B] jAo�A nj ³¦½ln �ÀiA f±wn

(11)/jnBª{»« ¬B¢¯B¢¼M �¦vU

:»«ÀwA ¬kªU ¬A°nB �±U ° »ª¦î »£k¯B«K î (j

¨ÀÇwA ¬B´Ç] »wB¼Çw �B�d¯A nj An �B�d¯A �½A S¦î °A

�B�dÇ¯A ,»wB¼w �B�d¯A �°o{ BM ¬B«qªµ »®í½ ;k®¼M»«

(12)/k½jo£ pB�C ©µ »ª¦î

»îBªT]A ° ºoñ� Soe ¤Bª] k¼w :SwB¼w° �½j /1Ç2

»«ÀÇwA ºBµ²p±«C J±anBa nj ° �½j tBwA oM An j±i

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 94

°A k®ªÇ{°n ¤±æA ³¦ª] pA ° Bµ»£s½° pA »ñ½ /jo pB�C

pA é¼Çw° ²jB�TwA ,»«ÀwA ºnAk¼M ³M ¬B¯Bª¦v« R±îj nj

° Bµ¨B¼ÇQ nj mnopq »Ç«Ao£ oL«B¼Q RB½A°n ° ©½o ¬Co� RB½C

<» ÇY±§A¸°oÇí§A> R¿B « pA ºnB¼vM /SwA y½±i R¿B «

oñ�ÇU ºB¼ÇeA ºAoÇM B´Ç¯C ³M k®Tv« ° ¬Co� RB½C ³M n Øk~«

;SwA »îBªTÇ]A ° »wB¼Çw ¦ThÇ« ºBµ²p±Çe nj »®Ç½j

y½AqÇ�A ¨°q§ ,³í«BÇ] nj »Ç´§A ºBµS®w o¢¯B¼M ³ »UB½C

³ÇM ¨B~TÇîA Rn°oÇ� ,K¯BÇ]A ¥MB « nj ¬B¯Bª¦v« Rnk�

/SwA ///° ¬B¯Bª¦v« jBdUA ° <³Ø¦§A ¥Le>

° �½j o�®« pA An SwB¼w ¤Bª] k¼w ³ SwA »´½kM

¨ÀÇîA nBÇñ{C ° c½oÇæ n±Ç� ³ÇM °A /kµA±i»« �½j ºAoM

oÇM S½¿° KeBæ ³ An »v S«±ñe ,¨ÀwA ³ jnAj»«

An ¬C ° kwB®{»ªÇ¯ S¼ªÇwn ³ÇM k{BLÇ¯ »´§A ¨BñeA m¼�®U

�Ç½j ¨ÀÇwA ³Ç ³¯±£¬BªÇµ :k½±£»Ç« °A(13)

/k®»Ç« »�¯

¶k®®©¼�®ÇU ,SwA º±®íÇ« n±«A ° R±ñ¦« ©§Bî ³M R±îj

¨ÀÇwA /k{BM»Ç« ©Çµ »¯kÇ« RÀ«BíÇU ° »îBªT]A RB¼e

¬B¼ÇM An jAoÇ�A »ÄqÇ] ° »¦Ç �± Çe ° RÀ«BíÇ« j°kÇÇe

° SwA ²j±ª¯ �¼¼íU An ¨jo« oM S«±ñe �½Ao{ ° ²j±«o�

° Sí½o{ S«±ñe ,¨ÀwA o�¯jn±« S«±ñe S ¼ e nj

k¼ÇÇw »wB¼ÇÇw ·z½kÇÇ¯A nj(14)

/SwA ¨ÀÇÇÇwA ¬±¯BÇÇÇÇ�

n±�ÇY ° j°kÇe nj »«ÀÇwA ©Ç@Be ³ »T�° ,�½k§A¤Bª]

oM RjB¼w pA ,k® Soe ¬C ¬±Ã{ ��e ºAoM ° Sí½o{

pA k®»ªÇ¯ »�oÇ� ° j±{»Ç« nAjn±ioM ¬B¯Bª¦v« ºBµ¤j

BÇ«A ,/// BÇ½ ° tnB� B½ Joî B½ �oU ²A±i ,k{BM »T¼¦« ³a

ºA»L®Ç]A oÇµ pA jjoÇ£ ZnBÇi J±anBa �½A pA ³ »¯B«p

(15)/k{BM »®�° k®aoµ ,j±M kµA±i oUé¼®{

o�Ç¯ nj ¨ÀwA |±~hM ° »´§A ¬B½jA :jk\U ° ¨ÀwA /1Ç3

° B¼¯j RjBíw �¼«FU ºAoM tBwA �½oU©ñd« ,¤Bª] k¼w

³Ç kÇ{ ¨±¦í« ¬±a °> ,°A o¼LíU ³M ° SwA ¬Bv¯A RoiC

oÇM oÇ£@ A uQ ,SwA ¬BÇv¯A ºBµ»ThMð¼¯ ·½B« H ¦�« �½j

¬C ³TÇL§A ,j±ÇM ²k{ ³T{Am£ � T« ºBµ³½BQ ° ©ñd« tBwA

kÇµA±i ³¦«B S¼µB�n ° ³«BU RjBíw KLw Ø©UA [´®« �½j

³½±®íÇ« ° ³½n±æ RB¼�oU K]±« »§°A �½o� ³M ° k½jo£@

kÇµA±Çi j±Çi ¬A°o¼ÇQ ¬B¼Ç« nj An S¼¯kÇÇ« ©¦ÇÇî ,²kÇÇ{

oÇM ¨ÀÇwA k®¯BÇ« »®Ç½j _¼Çµ ,¬B½jA ¬B¼« nj ° /Si°o�AoM

(16)</SwA ²kz¯ B®M »® T« ° ©ñd« tBwA

BÇM ,jk\ÇU BÇM ³´Ç]A±« nj ¤Bª] k¼w ,o¢½j º±w pA

S¯BÇ½j ° �ÇÇ½j BÇÇM q¼TÇÇw ³ÇÇM ³ÇÇ »LUBÇÇñ« ° Bµ³½o�ÇÇ¯

JBTÇ ,°n�½A pA /j±L¯ ³®µAk« ° xpBw ¥µA ,k®TiAjoQ»«

BÇM p̈ÀÇ« ³Ç »Ç½Ao£Sí¼LÇ� BÇM ³¦MB « �kµ ³M °A ³½o`¼¯

oM JBT �½A nj ¤Bª] k¼w /k{ ³T{±¯ ,j±M S¼µ±§A nBñ¯A

° oÇT§° o¼�Ç¯ JoÇ� k½kÇ] ¬kªU ³Tv]oM ºBµS¼~h{

¨B�î ²jo yL¯ An »L¦ n±ñ¼QA oL�> B´¯C ³ jpBU»« ±w°n

k®TÇiAkÇ¯AoM An ¼§BñU ° k¯j±ª¯ B¼eA An »ªv¼§An±UB¯ ³¼§BM

An ¨±Çwn ° JAjC ° k®T{BÇ An �@AoTÇ{A ° SeBÇMA ©hÇU °

¬BÇÇv¯A RB¼ÇÇîAoTÇÇiA An ¬BÇÇ½jA ° k®T{BÇÇ¢¯A RBÇÇ�AoÇÇÇi

é¼®ÇzU ° S¼Çµ±§A nBÇñ¯A ³ÇM Go´] ° k®T{Ak®Q ¥ í§A}�B¯

(17)</k®TiAjoQ B¼L¯A

³ÇM An ©v¼¦¼´Ç¯ ° ©v¼¯±ª ,©v¼§B¼w±w Kµm« ³w °A

¨BU ³]±U ° »ñ½q¼�BT« ºjBL« »�¯ ³w oµ �kµ ³ñ¯C S¦î

/k®»Ç« ¨±ñd« ¬Bvñ½ ³M ,SwA »½Ao£ºjB« ° Sí¼L� ³M

ºo�¯ ° ºn±æ W¼e pA B´¯C ³ jnAj ³]±U ,¤Be �¼î nj

k®Th¼Ç¢¯AoÇM Bµ³®T� ,keA° »�kµ � dU ºAoM B«A ,k®U°B�T«

(18)/k®TiBw ºnB] Bµ¬±i °

¶nBÇMnj ³½o`¼Ç¯ JBTÇ nj ¤Bª] k¼w c½oæ ¬B®hw

³ÇM An JBT �½A ,Jo� ºB¼¯j ° jk\U ºjBd§A ºBµ³z½k¯A

¤Bª] k¼w oYA �½oUq�¯ ° �½oU©´« ,S½B®î ¨±eo« o¼LíU

¬BÇnA ° RB¼æ±~i »«BªU ºke BU Ao½p ;SwA ²jAj nAo�

¥¼LÇ� pA JoÇî yL®Ç] ¬A°oz¼ÇÇQ »®ÇÇ½j »ÇÇµA±ijk\ÇÇU

éMB®Ç« ³ÇM Sz£pBÇM Rn°oÇ� ,SwB¼Çw ° �½j »¢TvLªµ


° ºpn°joÇi ° ¥ íU ³M R±îj ,»½Ajp³�Aoi ,»®½j ¥¼æA

¬C nj »MoÇ� ³¯B½Ao£ºjB« ºBµ³z½k¯A ³M »¢T�¼{ pA q¼µoQ

(19)/SwA ²k{ éª]

ºk¼¦ U ºjoñ½°n ,Jo� ¬kªU ³M ¤Bª] k¼w joñ½°n

An JoÇ� ¬kªÇU °A ,BÇµnAk®ÇQ »ÇioÇM �ÀÇi oÇM ° Sv¼¯

pA ºA²nBÇa _¼Çµ BÇU k¯Aj»ª¯ o½mQB¯q½o£ ° »¯B´] »¯kªU

° JoÇ� ºAoÇM »¯kªÇU An ¬C ³ñ¦ÇM ,k®¼LÇ¯ ³T¼¯nk« ³M j°n°

k½kÇQ ¬C nj ³ k®»« »MB½pnA »½Bµn±z ¬Bªµ ³M �±Mo«

Õ¬kªÇU ¹ ¼ Çd§A »Ç� ±Çµ ° H¯ ØkªÇU ³¯± ØªÇv½ BÇ« Û¥ ///> k«C

�BªTÇ] á¿A o¼Çw ° ¹í¼LÇ�§A ¨B�Ç®§A »¦î B´¼� Fz¯ »TØ§A jÀL¦§

° k®®»« jB½ ¬kªU ¨B¯ BM ³ An ³`¯C oµ ///(20)

;<»¯Bv¯ á¿A

¨B�Ç¯ �MB�Ç« ³ SwA »½Bµ�¼«pow ¬Bªµ ¬kªU ,é�A° nj

/k¯A²k«C j±]° ³M ¬C nj »¯Bv¯A ³í«B] Soe ° Sí¼L�

K¼ÇwC ³]±TÇ« ºEn SMBæA ° o�¯S�j BM ¤Bª] k¼w

³M An ¬C »«ÀwA é«A±] ²jqMo� ¬Aoñ��{°n ³ k{ »£nqM

pA »�B�§A ,¤Bª] k¼w o¼LíU ³M ¬B£jpJo� �½A /k¯jn°C nBM

�kÇ½ An »Ç½Ao£S¼«±Ç� ° »TwoQ��° ,»µA±iºjApC ¥¼L�

° k¯nBª{»Ç« S½oÇe ºBªÇîp An ¬B{j±ÇÇi ° k®z»ÇÇ«

° �@An±Çi ° �Çñv« ° tBL§ �±¯ nj � � ¬Bz½A pA »ioM

¬BÇz¯ »h½nBÇU ·Mo\ÇU ° ,k¯j±ªÇ¯ k¼¦ U Jo� pA ¬C ¤BX«A

¬B¢¯B¢¼ÇM l±�Ç¯ ¥ÇÇ«A±ÇÇî pA j±ÇÇi ¬B®ÇÇ½A ³ÇÇ SwA ²jAj

³TwBÇioÇM jk\ÇU pA ³ ºnBYC ° ¨±¦î ,�½AoMB®M(21)

/k¯j±M

k¼Çw ¤±L� jn±« ²ovñ½ ,B´¯C pA ºo¼£@²o´M x°n ° SwA

° ¨±¦Çî �Ç½A ºo¼£@²o´M ¾±w pA °A ³ñ¦M ,j±L¯ �½k§A¤Bª]

B´§BªíTÇwA ¾±Çv§ ¸k½kÇ\§A ¨±¦í§A°> :k§B¯»« ¬C ºBµk«B¼Q

joMnB ¥¼§j ³M k½k] ¨±¦î °(22)

;<BµnBYC �« B®½En B« B®½En

nBÇM ³ÇM An »½Bµk«B¼ÇQ ³Ça ³Ç ©½kÇ½j ,kÇ¯A³T{Aj ³ »Ä±w

/k¯jn°C

³Ç S�BÇ½nj S¯B�Ç� ³ÇM ¤BªÇ] k¼Çw ,o¢½j º±w pA

»v®Ç] ° »«±Ç� RBL~íÇU ° nBÇñ�A ³îBÇ{A »¦ÇæA ço�

¬B¼MoÇ� ³Ç SwA ¬C »«ÀÇwA ºBµn±Çz nj ³¯BÇ½Ao£Jo�

SwA »®Ç½j k¯±¼Q ,¬B¯Bª¦v« �¼M k¯±¼Q �½oUº±� k¯k¼ª´�

ºjB TÇîA ºnAjK¯B] ° K~íU nj ¬B¯Bª¦v« Rnk� B´®U °

ºBµn±Çz ³ÇM ³Ç »í«B�Ç« o�Bi ³M B´¯C ,°n�½A pA /SwA

[½°oU ¬Bz½A �¼M nj An xpnA»M nBñ�A �½A k®T{Aj »«ÀwA

³ÇM j±Çi ³Ç ¬B¼Mo� /k¯±{ ²°o£ ²°o£ ¬B¯Bª¦v« BU k¯jo@

An ¬B¯Bª¦Çv« »®Ç½j K~íÇU ,k¯nBT�oÇ£ K~íU �½oUk½k{

(23)/k¯j±ª¯ »�oí« S¯±zi

( 1323Ç1266) ²kLî kªd« g¼{ /2

° �½k§A¤Bª] k¼w ³Tv]oM ¬Ajo£@B{ pA ²kLî kªd« g¼{

° »®½j ·z½k¯A ºB¼eA nj ºo~« ¬Ak®ªz½k¯A �½oUoYÆ« pA

³M °A K § /SwA oæBí« ¬An°j nj »«ÀwA ºnAk¼M S�´¯

�ªÇî ¶k®µj¬BÇz¯ ¬B½o~Ç« �¼M nj <¨B« Ñ¿A lBTw¿A> ¬A±®î

¶p±Çe nj xn±�Çe ° ²kLî yzinj /k{BM»« o¼YFU �½A

k¼Çw ºBµj±ª®Çµn ¬±½kÇ« »îBªTÇ]A ° »wB¼Çw ¥ÄBÇÇv«

° k½kÇÇ] ¨±¦ÇÇî BÇÇM »½B®ÇÇ{C :³¦ªÇÇ] pA ;SwA ¤BªÇÇ]

nj SoÇ{ q¼Ç¯ ° ºnB¢¯³«B¯p°n ° »UBî±L�« ºBµS¼§Bí�

/k{ o~« pA °A k¼íLU ³M o\®« ¨B\¯Aow ³ B{BQ »MAoî ¨B¼�

S�n ³v¯Ao� ³M �½k§A¤Bª] k¼w xjBTwA R±îj ³M ²kLî

/jn°C ¥ªÇî ³M ºk] SnBz« <» Y±§A¸°oí§A> nBzT¯A nj °

S�BÇw° BÇM BÇU kÇ«CoM jkænj ,³½oz¯ �½A »¦¼�íU pA kíM

Sz£pBM ºAoM An »v¼¦¢¯A RB«B « o�¯ y¯BTw°j pA »ioM

o�¯nB´Ç�A �MB�Ç« ,°n�Ç½A pA /k®Ç K¦Ç] o~« ³M y½±i

j±M ²jAj �¼ª�U Bµ»v¼¦¢¯A ³M °A ,²nBM�½A nj ¬Bv½±¯²omU

³ÇM ° joÇ kÇµA±Çi JB®TÇ]A »wB¼Çw ºBµS¼§BíÇ� pA ³ÇÇ@

/SiAjoÇQ kÇµA±i »eÀæA ° »T¼MoU ,»ª¦î ºBµS¼§Bí�

° ºoñ� bÀæA �oæ An j±i xÀU ,oªî ¬B½BQ BU ²kLî

S§°j BÇM »wB¼Çw �@Bñ�ÇæA pA ° joÇ o~Ç« nj »T¼MoÇÇU

° °A �¼ÇM o�Ç¯ �ÀTiA Fz®« �¼ªµ ° j±ª¯ q¼µoQ u¼¦¢¯A

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 96

¬±`ªÇµ ºBµS¼~hÇ{ ºBÇµjAoÇ½A pA ° kÇ{ ¤Bª] k¼w

(24)/k¯Bª¯ ¬B«A nj °A JBdæA ° ¥«B »�~«

³M °j oµ ° j±M ¤Bª] k¼w KTñ« jo£@B{ ³ñ®½A BM ²kLî

pA »½Ajp³�Aoi ,Sí½o{ ©´� ºpBwpBM ,�½j nAkT�A ° R±�

oÇñ� ¬B¯Bª¦Çv« ²±Çñ{ ° RqÇî Sz£pBÇM ³ÇÇM ° S¯BÇÇ½j

R°B�TÇÇ« BµjoÇÇñ½°n ° Bµ²±¼ÇÇÇ{ nj BÇÇÇÇ«A ,k¯jo»ÇÇÇÇ«

(25)/k¯A²j±M

An j±Çi �AkÇµA pA »Çñ½ ²kLÇî :»®½j ³z½k¯A ° ²kLî /2Ç1

²joÇ »�oíÇ« k¼¦ ÇU k¼Ç� pA oÇñ� ºjApC ° »®Ç½j bÀÇÇæA

·z½kÇ¯A ¶p±Çe nj °A ³Ç SwA �Ç½A ¤AÆw ¤Be(26)

/SwA

bÀÇæA ºAoÇM ²kLî ?j±M nAjn±ioM ºjoñ½°n ³a pA »®½j

° »z½kÇ¯AjApC :jnAj»Ç« ¬B¼ÇM An »½Bµ»£s½° »®½j ³z½k¯A

° ¦Çw ³Ç ³¯±Ç£¬C) »wB®{�Ç½j ,k¼¦ ÇU pA oÇñ� »½Bµn

An �Ç½j ,�ÀTÇiA y½Ak¼ÇQ pA y¼Q »«ÀwA S«A ¬B¼®¼z¼Q

S�oíÇ« �¼Tvh¯ ºBµ³ªzaow ³M Sz£pBM ,(k¯k¼ª´�»«

/ºozM ¥ î �½pA±« KveoM ¬C »wB®{pBM ° ©´� ° »®½j

:k®»Ç« ©¼v ÇU ³TÇwj °j nj An j±Çi joñ½°n ¬B�§Bh« °A

° ,B´Ç¯C ¬BMoz«©Çµ ° o~Ç« nj »®Ç½j ¨±¦Çî JÀ� ,»ñ½

(27)/B´¯C ¬B¢TvMA° ° k½k] o~î ¬±®� ¬B£k®½±] ,¨°j

Ç k½C»«oÇM �¼®Ça q¼Ç¯ �ÇÄAoÇ� pA ³ Ç S½B®î jB TîA ³M

»®Ç½j ·z½kÇ¯A ¶p±Çe nj j±Çi »eÀæA joñ½°n nj ²kLî

¬±`ªÇµ »«ÀÇwA ºBªÇñe ¾AnC pA ¬j±ÇM oYFTÇ« oÇM ²°Àî

o¼ÇYFU ©Çµ »MoÇ� ¬Aoñ�TÇ« pA ,k{n �MA ° B®¼w�MA ,»MAnB�

º±Tv§±Ç U º±ÇÃ§ ° ov®PÇwA RoMoµ ³M °A /SwA ³T�o½mQ

³ªÇ]oÇU »Moî ³M An ov®PwA S¼MoU JBT ° S{Aj RjAnA

²o´ÇM »{p±Ç«C ¨B�Ç¯ ºpBw±Ç¯ nj ¬C ºBµ²p±«C pA ° jo@

¨k U ° º±Tv§±U »®½j bÀæA joñ½°n pA �¼®`ªµ /Sv]

° S¯±zi pA q¼µoQ ° »îBªT]A bÀæA nj »�ÀiA S¼MoU

�¼®a º±Tv§±U ³M j±i ·«B¯ nj ³ñ®½A ³a ;S�o£ ¨B´§A n°p

° ºj±Çz£ BÇ« �Çµl oMAoM nj ºA²pBU ��A ±U :S{Aj nB´�A

(28)/ºj°jp An k¼¦ U JB\e

nj |±~hÇM ,S®w ¥µA »®½j ºBµ³z½k¯A ºB�� nj

j±ªÇ] ¥�í« ° ³¦Ãv« BM ²kLî ,o¼v�U ° ¨À ,³ � ³æoî

/j±ÇM ³Ç]A±Ç« ¬B¼®¼z¼Q ¾AnC pA k¼¦ U ³M y½Ao£ ° »®½j oñ�

nBÇñ�A boÇ� ·®¼«p ,ºo�¯ RÀØ«FU ¬Ak � ° jB´T]A jAkv¯A

°A ·�kÇ�j �½oU©´Ç« ,°n�Ç½A pA /jo ©µAo� An ²kLî k½k]

/SwA »®Ç½j S�oí« nj ¬C »§À TwA nBLTîA ° ¥ î ºB¼eA

¨BÇ£ �¼TvhÇ¯ ° �½oU©´Ç« ¬A±®Çî ³ÇM »®½j ·z½k¯A bÀæA

pB�C ¥ î ²B¢½B] S½n±d« BM ²kLî o�¯ pA »«ÀwA ºnAk¼M

³Çw ,ºo~Ç« oæBíÇ« k®ªz½kÇ¯A ,¸nBªÇî kªd« /j±{»«

²kLÇî ²B£kÇ½j pA ¥ Çî y Ç¯ ° S¼ªÇµA nj An ºk¼¦ ·Tñ¯

:jnAj»« ¬B¼M �¼®`®½A

�½oU»wBÇwA ° �¼TvhÇ¯ ³Ç ¬CoÇ� o¼v�U ¶p±e nj /1

nB® An ³T{m£ ¬Ao Øv�« ¦Th« ¤A±�A k½BM ,SwA �½j JBT@

¬F{ ,¥ î ¬F{ /Sv¼¯ o¼v�U ¤A±�A �½A ¬B¼M Ao½p ;S{Am£@

»æBÇi �Ç½AoÇ{ ��e BM k½BM ³ SwA ¬Co� o¼v�U ° ©´�

BÇM »½B®Ç{C ,¬CoÇ� J±¦ÇwA BÇM »½B®Ç{C ,S�§ ³ÇM ©¦î ¥X«

k~Ç� ³ÇM ° ,///° oL«B¼ÇQ ¶o¼w ³M ©¦î ,ozM nA±�A ° ¤A±eA

nj ,S{Bª£ Sªµ ¬C o¼v�U ³M ,»´§A JBT �½A pA S½Akµ

° �½oªU ° JAoîA ° �B�§A ³M An ¬B{j±i ¬Ao Øv�« ³ »§Be

(29)/k¯A³T{Aj ¤±�z« ¬Co� »®� n±«A

JBTÇ ° SwA »¯BÇv¯A ºA±Ç� pA ² Ø±� �½oU©´« ¥ î /2

,¬C pA ºA³d�Çæ _¼Çµ ° SwA ¥ Çî ³í§B�Ç« ºAoM �½±ñU

/Sv¼Ç¯ n±�dÇ« ° �±®ªÇ« ºo�¯ ¥ î ¥Ø«FU ° j°n° ºAoM

³¯ SwA Ro�� k®»« �¼¼íU An ¥ î °oª¦� ³ ºq¼a B´®U

(30)/²n±YF« |±~¯

²n±ÇYF« |±~Ç¯ o½BÇw ° ¬CoÇ� |±~Ç¯ �¼M ²kLî /3

¨kÇî ¥Ç¼§j ³ÇM RBÇ½A°n nj :j±{»Ç« ¥½BÇ� q½BªU ³¯±£�½A

ºBµ³T�Ç£ pA k¼¦ U Øke nj o¢«) º°An S¼í�° pA B« �À�A

oÇ£@ A ;©¼®Ç ³�oÇî ¬CoÇ� oÇM An RB½A°n �½A k½BM ,(¬Ao¢½j


»ÇµAn j±ÇM ¬C §BhÇ« o£@ A ° ©¼½Bª¯ miA j±M JBT ��A±«

SwA ¬Co� ��A±« ³¯ ³ »UB½A°n B«A /©½nAk¯ y ½k~U ºAoM

�Ç½A nj ³Ç ©¼½BªÇ¯ ³�oÇî ¥ Çî oM k½BM ,¬C §Bh« ³¯ °

|±~Ç¯ ³ÇM SLÇv¯ /jnAj »e±T�Ç« ¬Ak¼Ç« ¥ Çî ,²p±ÇÇe

¤Ak] ° ²BLT{A ºB] B\®½A nj ³ SwA k Tí« ²kLî ,»¯Co�

¬B´] �¼¯A±� ° kîA±� »ª¦î ¬B¼M jkænj ¬Co� Ao½p ;Sv¼¯

³Ça ;k{BÇM ³TÇ{Aj y§BÇa »ª¦Çî ºBµ³½o�Ç¯ BÇM BU Sv¼¯

»TÇvµ nj »´§A Rnk� nBYC »§Bª]A ¬B¼M ¬Co� �kµ ³ñ®½A

,�Ç½AoMB®ÇM ,k¯o¼Ç¢M An p̈¿ S½AkÇµ ° RoLî ¨jo« BU SwA

�½A nj ° S�o£ ¨B´§A ¬Co� RB½C pA J±anBa �½A nj k½BM

ºoÇzM y¯Aj ° »Ç¯CoÇ� |±~Ç¯ �¼ÇM »T�§BhÇ« ,Rn±æ

(31)/k{ kµA±h¯ jB\½A

¥ Çî y Ç¯ ° S§q®Ç« pA ²kLÇî ³ »¦¼¦\U ³M ³]±U BM

k«B¯»« <»¯À î S¼�¦w> An °A joñ½°n ¸nBªî kªd« ,jnAj

S¼�¦ÇÇw nj /SwA <»æ±~ÇÇ¯ S¼�¦ÇÇw> pA q½BªTÇÇ« ³ÇÇ@

nj SwA ¥ Çî pA oUoÇM ²n±ÇYF« RBÇ½A°n ²B¢½B] ,»æ±~¯

S¯BÇñ« ¥ î ºAoM ° jnAk¯ ¤±L� An o�¯ �½A ²kLî ³ »§Be

(32)/j±{»« ¥½B� ºoUoM

¥Ç«A±Çî ¬B¯Bª¦Çv« »®Ç½j ·z½kÇ¯A j±ªÇ] ºAoÇM ²kLÇî

»wB¼Çw ¥Ç«A±Çî B´Ç¯C �½oU©´Ç« ³Ç joª{»«oM An ºjB½p

nAoÇ� °A jB TÇ¯A jn±Ç« RkÇ{ ³ÇÇM »wBLÇÇî ºB�¦ÇÇi /SwA

/kÇ¯A²joÇ ²BLU An »«ÀwA S«A ° ¨ÀwA ³¯±¢a ³ k¯o¼£»«

:jnAj»« ¨ÀîA SwB¼w pA An j±i Ro�¯ °A ³ SwB\®½A nj

�oe ¥ �« ° ¹wB¼v§A ��§ �« ° ¹wB¼v§A �« ³Ø¦§BM l±îA>

�Ç« »§BLÇM o�hÇ½ à¤B¼Çi ¥ �« ° ¹wB¼v§A ¹ª¦ �« ��¦½

¥Ç �Ç« ° ¹wB¼Çv§A B´¼Ç� omÇU àçnA ¥Ç �Ç« ° ¹wB¼v§A

�« ° ¹wB¼v§A »� ¥ í½ °A �\½ °A ©¦íT½ °A ©¦ñT½ }h{

�Ç½A pA °A j±~ Ç« </t±Çv« ° uÄBw ° t±v½ ° tBw

³ÇaoÇµ B´Ç¯C(33)

/SwA ©§BÇ� ¬BªÇ@Be SwB¼w ,SwB¼w

° »£jBw ° k¯jo [½°oU ³í«B] nj ¨ÀwA ¨B¯ ³M k®TwA±i

WîBÇM ¬B{»ª¦Çî R±´Ç{ ° ¨joÇ« »®Ç½j Ro¼~M í�

/k{ »®½j S�oí« ° RB¼e �B�d¯A

xA»®Ç½j ·z½kÇ¯A nj ²kLÇî ³Ç ºoÇ¢½j ©´« �±�±«

³M pAo§AkLî »¦î ¬±`ªµ ºjAo�A BµkíM ° SiBw bo�«

SwB¼Çw ° �Ç½j ·¦ÃÇv« ,k®TÇiAjoÇQ ¬C ³M c½oæ Rn±æ

/SwA

¨ÀwA nj SwA k Tí« ²kLî :²kLîo�¯ pA SwB¼w° �½j /2Ç2

,nBÇñ�A oÇM �¦v« Bv¼¦ ³ B�w° ¬°o� S¼d¼v« �ÀioM

j±Ç]° »®Ç½j ·�¦Çw j±ÇM ³í«B] oM ©@Be �MA°n ° k½B î

·�¦Çw Svµ ¨ÀÇwA nj ³Ç ºq¼Ça B´®ÇU ,°A o�¯ pA /jnAk¯

ØoÇ{ pA �TÇ{Aj nmÇeoÇM ° o¼Çi ³M R±îj ° ³®ve ³�î±«

³ÇM »æBÇi jAoÇ�A |±~h« ³ Sv¼¯ ºq¼a �½A ° SwA

ºAoÇM kÇ¯°AkÇÇi ³ñ¦ÇÇM ,k{BÇÇM »®ÇÇ½j �¼�ÀÇÇw ¬A±®ÇÇî

An ³�¦Çw �Ç½A ©Çµ ³í«BÇ] jAo�A �½oU�¼½BQ ° �½oU¼í�

³Ç ³¯±£¬BªÇµ ,SwA ¥½BÇ� ³í«BÇ] jo� �½oU¿BM ³M SLv¯

° »®Ç½j ·�¦Çw �¼M ²kLî /k¯nAjn±ioM » e �¼®a pA B½±�A

,°A o�Ç¯ pA »®Ç½j ·�¦Çw /SwA ¥½BÇ� ð¼ñ�U »¯k« ·�¦w

©Ç@BÇe pA ³ SwA ºnBT�n ° nBT�£ oµ S¼îo{ ° S¼ Ø\e

é�A° ° �½j no « ,¬B�¦w ³ ºA³¯±£ ³M ,k¯p ow »«ÀwA

BÇU Sw°A Swj nj ºnAqÇMA ¬BªÇ½A é�A° nj ° k{BM ¨BñeA

�Ç½A ³TÇL§A /jnAjA° ¤±LÇ� ³M An Bµ¥ î ° �±�i ³M An Bµ¤j

¨ÀÇwA nj k®»Ç« jBÇ½ <»®½j ³�¦w> ³M °A ³ ³�¦w pA �±¯

³®Çve ³�î±Ç« An ¬B¢ªÇµ ¨ÀÇÇwA ³ñ¦ÇÇM ,jnAkÇÇ¯ j±ÇÇ]°

j±i S½Akµ , Øo{ pA nB]q¯A ° o¼i ³M R±îj BM ° k½Bª¯»«

SwA »T«±Çñe ° Rnk� ,»¯k« ·�¦w B«A /kµj»« �vM An

k{BM k´T\« k½BM k®aoµ ©@Be ° kµj»« ©@Be ³M S«A ³@

S®Çw ° JBTÇ pA An S«±Çñe pB¼¯jn±Ç« ¨BÇñeA kÇ¯A±TM BU

¥XÇ« S®Çw ° JBTÇ ©´Ç� �BÇd§ pA °A BÇ«A ,k½Bª¯ �BL®TwA

(34)/jnAk¯ »T½q« ° SwA ¬Ak´T\« ° JÀ� o½Bw

An ¨ÀwA ,S®w ¥µA pA »«ÀwA ¬Bª§Bî o½Bw ¥X« ²kLî

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 98

° SwA »�± Çe ° »îoÇ{ j°kÇe ºAnAj ³ k¯Aj»« »®½j

³Ç kwn»Ç« j±Çi ¤BªÇ ³ÇM »T�° ¨BñeA é½ozU Sªñe

��Çe ° »�B� ©ñe m¼�®U ,»´§A j°ke ·«B�A ºAoM »Unk�

¬A±U»ªÇ¯ An Rnk� �½A /k{BM ³T{Aj j±]° »îBªT]A ¨B�¯

³ñ¦ÇM ,joPÇw ºjBÇ½p éªÇ] Swj ³ÇM �oTÇz« Rn±æ ³M

oÇµ nj BÇ«A ,Sv¼Ç¯ kÇeA° ³�¼¦Çi BÇ½ ¬B�¦Çw q] ºA²nBa

nj ²B£oÇµ ° SwA ²o�¼Çw �Çe KeBÇÇæ S«A ,Rn±ÇÇæ

pA ©@Be uQ /k®»« é¦i An °A k®¼L¯ An p̈¿ �½Ao{ ¬B�¦w

³¯±Ç£¬C ,»´§A ¬B�¦w ³¯ ,SwA »¯k« ©@Be RB´] é¼ª]

S«±Çñe B½ »wAo±ÃU ¨B¯ ³M B�w° ¬°o� S¼d¼v« nj ³@

Rn°oÇ� oM ²kLî ,�½AoMB®M(35)

/SwA ²j±M bo�« »Lµm«

,jpn°»Ç« nAoÇæA k½Bª¯ Ao]A An Sí½o{ ³ »«ÀwA ©@Be

pA kíÇM An ©Ç@BÇe JBhTÇ¯A ,S®w ¥µA Kµm« �MB�« »§°

p̈¿ B´¯C JBhT¯A ³M ° ¬B�¦ñ« ¥í� ¶p±e nj ,¨ÀwA oL«B¼Q

BÇ½C ³Ç j±{»« bo�« ¤AÆw �½A B\®½A nj ³TL§A /jnBª{»«

jnAj B®í« ð½ »®½j ·�¦w ,²kLî o¼LíU ³M B½ »®½j S«±ñe

nj ³ S{Aj j±]° S¼d¼v« nj ³ SwA »½B®í« ©µ ¬C °

�e ¨jo« oM ° ²j±M �¼¯A±� ·ªµ Fz®« j±i »®½j ¬B�¦w ¬C

ºAoÇM ©Çµ ºoÇ¢½j ºB®íÇ« ³ñ®Ç½A B½ ,S{Aj �¦�« SîB�A

¨ÀÇwA nj ,k½joÇU ¬°kÇM ?SwA n±~TÇ« »®Ç½j S«±Çñe

oÇñ� ° b°n ° ©Çv] oÇM oµBÇ� ³Ç »½Bv¼¦Ç »®Ç½j ³�¦w

,k{BLÇ¯ ¥½BÇ� ³z½kÇ¯A ° ©¦î ºAoM »{pnA ° k{BM Bµ¬Bv¯A

° RnkÇ� ° SwA Sªñe ° ©¦î �½j ¨ÀwA /jnAk¯ j±]°

,W¼Çe �½A pA /SwA ¬±¯B� ° ©¦î S®�¦w ,¨ÀwA S®�¦w

»«ÀwA ¬Bª@Be ºAoM ³ »�½Ao{ ·ªµ �Tv¯Aj ç°o�« BM

ºB®íÇ« ³ÇM »®Ç½j S«±Çñe ,jnAj j±]° S®w ° JBT nj

pA o¼Ç� �Ç½A ° jnAj j±Ç]° (�Ç½j S«±Çñe) ³ª¦ » ¼ e

²kLÇî ²BÇ¢¯ pA B®íÇ« �½A /SwBv¼¦ ° S¼d¼v« »wAo±ÃU

°A é¯B« S�Ài ³M S®w ¥µA joñ½°n k½B{ ° k¯B« ¤±��«

/k{BM ²j±M ²B¢¯ �½A pA

»®Ç½j ·�¦w ð¼ñ�U ,j±i »®µl ºB�� pA oYFT« ²kLî

RBe±T� °A ,tBwA �½A oM ,joª{ p̈¿ An »wB¼w ·�¦w pA

³ÇM ³Ç kÇ¯Aj»Ç« »wB¼w »¦ªî An ¨ÀwA g½nBU nj »«ÀwA

¡®] ³¯ SwA ³T�o£ Rn±æ SwB¼w ° S«±ñe ºB�T�A

ºAoÇM ¡®Ç] An ¬B¼ª{BÇµ ° ¬B½±Ç«A �¼M ¡®] »Te /»®½j

³ÇM ³Ç k®»Ç« »MBÇ½pnA S«±Çñe ¥Çñ{ o¼¼�ÇU ° S�Ài

° S�j pA o�¯nB´�A �½A(36)

/�½j ³¯ SwA �±Mo« SwB¼w

©{Bµ»®ÇM ³ÇM SLÇv¯ |±~hM /Sv¼¯ nAjn±ioM S ¼ e

nBTÇ�n �±Ç¯ °j ³ÇM An B´Ç¯C nBTÇ�n ¬A±U»ª¯ ,(rstuv S¼M¥µA)

¬B®hÇw �¼®Ça /joÇÇ ð¼ñ�ÇÇU »®ÇÇ½j nBTÇÇ�n ° »wB¼ÇÇw

³ÇM SLÇv¯ S®Çw ¥ÇµA ³z½k¯A pA ¬Bª£»M ³ ºq¼«C³�§B�«

,jo¼£»« RFz¯ rstuv S¼M¥µA ° mnopq ¤±wn pA kíM S�Ài

»¦Çî ³½o�ÇÇ¯ y½Ak¼ÇÇQ ºAoÇÇM kíTÇÇv« nB¼ÇÇvM ºA³®¼ÇÇ«p

k½kÇQ ¨ÀÇwA pA SwB¼Çw ° S«±Çñe »�Ç¯ nj pAo§AkLÇî

oÇM ³�¦Çw) ¨ÀÇwA pA »®½j ·�¦w pA �±¯ ð½ »�¯ BM /jn°C

�¦�Ç« »�Ç¯ ¬A±U»ªÇ¯ (JBhTÇ¯A ºjApC ° ³z½kÇ¯A ° ¥ ÇÇî

/SwA ³�§B�« pA »î±¯ ,�½A ° S�o£ ³\¼T¯ An »®½j ³�¦w

¶jB« nj ³ SwA ²kLî ³z½k¯A �½A o¼YFU SdU ¨B\¯Aow

Jqe> :SwA ²k{ c½o~U o~« »®�° Jqe ³«B¯oM ©\®Q

BÇM »§BÇ]n pA Am§ ;»®Ç½j ³Ç¯ ° SwA »wB¼w »Mqe ,»®�°

u oµ ° j±´½ ° AnB~¯ pA ° »Lµm« ° »®½j ¦Th« k½B î

�hÇw ºo~Ç« ³ÇM ° ,k®»« SîAnp o~« �¼«pow nj ³@

é�±Ç« ³Ç SwB\®½A pA ° </SwA ²k«C j±]° ³M ,k½±£»«

³ÇM »¯kÇ« ° »«±Ç� »¦Çñ{ Rnk� ° S«±ñe ³M SLv¯ °A

(37)/jo¼£»« j±i

³M ²kLî »eÀæA ºBµ³z½k¯A :»îBªT]A bÀæA ° ²kLî /2Ç3

° pAoÇ� ,o~ÇÇ« »îBªTÇÇ]A Ç »wB¼ÇÇw R¿±dÇÇU KwB®ÇÇU

BM ºnBñªµ ° »½B®{C BM ¬B«qªµ °A /SwA ³T{Aj »½Bµj°o�

,B{BQ »MAoî S�´¯ BM ºnBñªµ uPw ° �½k§A¤Bª] k¼w

° »îBªTÇ]A ,»wB¼w ¦Th« ºBµ³æoî nj An j±i Âªî


° K§BÇ� »¦ªÇî »Çz« ,¤BÇe oµ nj B«A ,jAj nAo� »¢®µo�

�¼Ç«p �oÇz« ºnAk¼ÇM ºAoÇM ³Ç SwA ²j±M �½A oM °A n°BM

ºjoÇñ½°n k½BÇM ³ñ¦ÇM ,Sv¼Ç¯ ±¢hwBÇQ »MÀ Ç¯A joñ½°n

(38)/S�o£ y¼Q nj »eÀæA

pA j±Çi »eÀÇæA joÇñ½°n ³ÇM k®L½BÇQ Rk{ ³M ²kLî

o¼v�ÇU nj »TÇe °A /j±ÇM S¼MoÇU ° ©¼¦íU ° xp±«C �½o�

³ÇM ° jo»Ç« ¤BLÇ¯j An ³¯BÇ½Ao£¥ªÇî joÇñ½°n �Ç½A ,¬CoÇÇ�

oM B´¯C k ¯ ° ¬B¯Bª¦v« �B�°A bo{ ³M ºjAo�TwA Rn±æ

k TíÇ« °A �¼®`ªµ(39)

/SiAjoQ»« »¯Co� RB«B´§A tBwA

,ºjApC ,S½n±´ªÇ] ,An±{ u¦\« BM ¨jo« ³ »«AjB« :j±M

�Ç½A ³ÇM B´¯C ¬jo nAjA° ,k¯±z¯ B®{C ¬C ¤BX«A ° RBMBhT¯A

ºB®M¡®Çw �½oU©´Ç« ,�Ç½AoMB®M ;SwA ²kv�« K]±« n±«A

(40)/SwA »¯B¢ªµ ©¼¦íU ° S¼MoU ,S�oz¼Q ° »�oU

³ÇM ³]±ÇU ,²kLÇ Çî »eÀÇÇæA ºBµ³z½kÇÇ¯A ³¦ªÇÇ] pA

¶nBÇMnj BµxoÇ¢¯ ºpBwpBM ° o~« ¬Bª¦v« ¬B¯p S¼í�°

¥~Ç� j±Çi »eÀÇæA joÇñ½°n nj °A /j±ÇM ¬BÇ¯p �± Çe

ºBµSnBÇz« ° ¬BÇ¯p S¼MoÇU ° ©¼¦íU ¨°q§ nj An ºk½k]

° �ÀÇ� ¶p±Çe nj q¼Ç¯ ° ,¬AjoÇ« ¬±`ªÇµ ¬B¯C »îBªT]A

nj ²kLî nBñ�A ,²nBªî kªd« o�¯ ³M /j±z£ RB]°p jkíU

�¼« A ©wB�) jo Ak¼Q n±´� �¼« A ©wB� ¸ Eoª§A o½odU JBT@

° ¬p �± Çe º°BÇvU ° »MB\e»M ºjApC oM JBT �½A nj

¼§FU ²kLî SnBz«³M JBT �½A ³ñ¦M ,(k®»« k¼@FU jo«

ºAoÇM BÇ«A ,SwA ²kLÇî j±i ·T{±¯ ¬C pA »½Bµ¥~� ° k{

(41)/jAj ¨B\¯A �¼« A ©wB� An ¬C o½odU ,keA° J±¦wA ��e

pA ²kLÇî ,S{mÇ£ oUy¼Q ³ ³¯±£¬Bªµ :Jo� ° ²kLî /2Ç4

º±ÇÃ§ ° ov®PÇwA RoMoÇµ ¥XÇ« »½BÇQ°nA ¬Aoñ�TÇ« »ioM

An ov®PÇwAS¼MoÇU JBTÇ °A /S�o½mÇQ o¼ÇYFU º±Tv§±ÇÇ U

o~Ç« »{p±«C ¨B�¯ ºpBw±¯ nj °A nBñ�A pA ° jo ³ª]oU

ºBµ³z½kÇ¯A ²kLÇî ° ¤BªÇ] k¼Çw �¼®`ªÇµ /Sv] ²o´M

ºAoM BQ°nA ¬kªU g½nBU JBT nj An °q¼£ ¨±¼£o¼Q A±v¯Ao�

¬B¯Bª¦Çv« »£k¯B«K Çî ° ¬B¼½BÇQ°nA S�oz¼Q ¥«A±î ©´�

³ÇM An ²kLÇî n°BÇM ¬Aoñ�TÇ« �½A ºBµxp±«C /k®Tv¯Aj k¼�«

° »wB¼Çw ¨B�Ç¯ bÀÇæA ° »®Ç½j oÇñ� bÀæA �¼M �BLUnA

»®½j oñ� bÀæA ²kLî ³ ºA³¯±£ ³M ,jo oTz¼M »îBªT]A

»îBªTÇ]A bÀÇæA �±Ç¯ oÇµ oÇM ¨k Ç« ° »wBÇwA ¥«BÇî An

³Ç j±ÇM Bµxp±«C �½A o¼YFU SdU �¼®`ªµ /j±ª¯ »MB½pnA

»¯BL« BM ±¯ ºBµ³z½k¯A �Th¼«C ° ¬jAj »T{C jkænj ²kLî

(42)/k«CoM »«ÀwA oñ�U

³Ça ;S{Aj ³]±U Â«B Jo� ºnBªíTwA kíM ³M ²kLî

° B{BÇ Q »Ç MAoî S�´¯ nj °A ºnBªíTwAk� S¼§Bí� ³ñ®½A

° R¿B « ° u¼¦¢¯A nBªíTwA ³¼¦î ¤Bª] k¼w BM ºnBñªµ

° nBñ�A ¶kªî(43)

/SwA S ¼ e �½A ºB½±£ °A ºBµ³T{±¯

�oÇæ o~Ç« ³ÇM Sz£pBM ·¦eo« pA kíM ²kLî ºBµ³z½k¯A

¬kªÇU ¶nBÇMnj ° SwA ²kÇ{ o~Ç« ³í«BÇ] S¼MoU ° ©¼¦íU

¬C ¦ThÇ« ºBµ²p±e nj »¯ Ø°k« ° �±vL« ¬B®hw »Mo�

·æoÇî °j nj ,ºnBªíTwA Jo� oMAoM nj k®aoµ °A /jnAk¯

¬B®hÇw ° jBTÇv½A»Ç« ºkÇ] n±Ç� ³M ºA³z½k¯A ° »wB¼w

° k ¯ nj B«A ,S{Am£ ºB] oM j±i pA »d½oæ ° �±vL«

/SwA ³TÇ{AkÇ¯ ºA³Tv½BM ° p̈¿ j°n° »Mo� ¬kªU »MB½pnA

k¼Çw »Ø ¦ÇU ³MBÇz« »Mo� ¬kªU pA °A » Ø ¦U kwn»« o�¯ ³M

;k{BÇM »«ÀwA ºnAk¼M S�´¯ ¬B½Ao£¨ÀwA o½Bw ° ¤Bª]

BÇM S½kÇ� �mÇe ° ,¬C ºnBªíTÇwA ·L®] �me BM »®í½

° ³T�oz¼ÇQ »¯kªÇU ,¬kªÇU �½A ,»®½j ºBµxpnA ° ¨ÀwA

H«k ÇU ° HeÀÇæA B¯jÀÇL§ B¯jnA °> :SwA ºnAjoM±¢§A ¥MB�

nBTÇwA±Çi BÇ« °(44)

;<¹½od§A �½o� »� �¼¼M°n°¿A ¨k T@

nj JoÇ� ³Ç ©¼Tvµ j±i é«A±] ºAoM »T�oz¼Q ° bÀæA

k½BM ¬B¯Bª¦v« ,°A o�¯ pA ,�½AoMB®M /jn°C Swj ³M ºjApC ²An

ºBµn°BM nj o�¯k½k\U BM ° S�oz¼Q ° k{n é¯A±« é�j ³M

nj BÇU kÇ¯pAjoPM »®½j ºBµ³z½k¯A ºB¼eA ° bÀæA ³M j±i

/k¯o¼£ nAo� ,k¯A²jo »� ¬B¼Mo� ³ ºA³íw±U ° »�oU o¼v«

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 100

° ²kLî o�¯ nj Jo� ³ kµj»« ¬Bz¯ Bµo�¯nB´�A �½A

c¼dÇæ ¶±¼Ç{ ³ÇM k½BÇM ³Ç SwA »�oTÇ« »¯kªÇU °A ¤BX«A

/jo S½Akµ Sªw ¬C ³M S¯B½j ° ¨ÀwA ��e BM An ³í«B]

»îBªTÇ]A ° ºoÇñ� ºBµK¼ÇwC »ÇioÇM pA ,joÇñ½°n �Ç½A

/jo WdM j±i ºB] nj k½BM ³ Sv¼¯ ¬±~«

(1354Ç1282) B�nk¼{n kªd« /3

¨BÇ¯ KeBæ ¬Ajo£@B{ ° ¬Ak½o« pA B�nk¼{n kªd« k¼w

�½k§A¤Bª] k¼w ° °A ºBµ³z½k¯A ° nBñ�A pA ³ SwA ²kLî

nj <¬±ª¦Ç�> ¨BÇ¯ ³ÇM »¦dÇ« nj °A /joÇM ¬A°AoÇ� ºBµ²o´ÇÇM

An »¦¼~dÇU ¦Th« ¥eAo« ° k{ k§±T« u¦MAo� »ñ½jq¯

³¼®Ç�° ³wnkÇ« ° ³½kÇÇ{n ³wnkÇÇ« uPÇÇw ° ¬±ª¦ÇÇ� nj

<» Y±§A¸°oí§A> ·¦\« �½o� pA B�n k¼{n /k¯Anm£ u¦MAo�

ºAoÇM ,°n�Ç½A pA ;j±M ²k{ B®{C ¤Bª] k¼w ºBµ³z½k¯A BM

joÇ Ro]B´Ç« o~ÇÇ« ³ÇÇM ²kLÇ ÇîxjBTÇÇwA nBÇÇñ�A �nj

¨B¯ ³M ºA³¦\« nBzT¯A ºAoM An ²kLî S �A±« °A /(�1315)

° jo K¦] »eÀæA ºBµ³z½k¯A [½°oU �kµ ³M <nB®ª§A>

·« Øk Ç« nj /k{ ozT®« � 1315 ¤A±{ nj ¬C ¶nBª{ �¼§°A

° SoÇe ³Ç«AjA An j±Çi �kµ B�n k¼{n ,<nB®ª§A> ·¦\«

RB�Aoi BM ²pnBL« ° »«±ªî ©¼¦íU nj <» Y±§A¸°oî> x°n

(45)/jo ¨ÀîAj±M²k{�½jjnA°SîkM¬A±®î³M³ ºnBñ�A °

¤BªÇ] k¼Çw q¼Ç¯ ° ²kLÇî xjBTwA ° B�n k¼{n �¼M

k¼w BM °A ºBµR°B�U |±~hM ,jnAj j±]° »½BµR°B�U

BÇ�nk¼{n S½ Øk� ° »½Ao£»�¦w K~íU W¼e pA ¤Bª]

pA °A ,S½B®î o¼LíU ³M ,°n�½A pA /SwA jB½p nB¼vM ³í¼{ BM

³¦æBÇ� ¤BªÇ] k¼Ç Çw ° ²kLÇ ÇîºBµxp±ÇÇ«C »¦ÇÇ b°n

° ³Ø®Çv§A> ¨B®ÇM j±Çi ·§BÇwn nj BÇ�n k¼Ç{n(46)

/S�oÇ£@

BM ° j±{»« ZnBi �B~¯A ° �¼ dU ¶±¼{ pA ¬B®a <³í¼z§A

¨±ÇeoÇ« o¼�Ç¯ ³í¼{ ºBª¦î pA »ioM ³M �¼µ±U ° »{Bd�

³ÇM An »L½lBÇ@ A ° jpBU»Ç« »¦«BÇî �¼« A�vd« k¼w ³«BØ¦î

»®¼Ç« A ³«BØ¦Çî ¨±ÇeoÇ« o¼LíÇU ³M ³ ,kµj»« SLv¯ ³í¼{

�Ç½A BÇM »§° ;kµj»Ç« Swj pA An gwBÇQ ° k Ç¯ »¢Tv½B{

�Ç½A ³ÇM o½kÇ�§A ¡®w¬Ao£ JBT nj »®¼« A ³«BØ¦î ,æ°

(47)/SwA ²jAj gwBQ RBªØµ±U ° RBµBLT{A

<nB®Çª§A> R¿B « :»«ÀwA ºnAk¼MyL®] ° B�n k¼{n /3Ç1

° nBñ�A nj »ª¼�î o¼YFU j±i S¼§Bí� pA ³µj ³w pA y¼M nj

nj BÇ�nk¼Ç{n /S{Aj y½±Çi ¬B£k®Ç¯A±Çi ºBµ³z½kÇ¯A

° <»«ÀÇwA S«A ºnAk¼M S�´¯> �kµ R¿B « �½A ¤Ài

nAk�o� °A(48)

/jo»« ¤BL¯j An ³T{m£ RjB¼w ³M Sz£pBM

S�ÀÇi SdÇU ¬B¯Bª¦v« »«ÀwA Rke° ° ©v¼«ÀwA¬BQ

BÇ�nk¼Ç{n /jo»Ç« ¨±ñdÇ« An ©v¼§B¯±¼wB¯ ° j±M keA°

»«ÀÇwA RkÇe° pAoÇeA ºAoÇM ³¦¼Çw° �½oT´ÇM An S�Ài

,JoÇî ºBµSv¼§B¯±¼wBÇ¯ �ÀÇioÇM ,°n�½A pA /joª{»«

³ÇM JAoîA ³ j±M k Tí« ° jo»« k¼½FU An »¯BªXî S�Ài

²k¯p An ¨ÀwA b°n ,¬C ©¼§BíU ° ¨ÀwA ¬BMp BM »½B®{C ¥¼§j

ºoLÇµn S¼eÀæ ° »wB¼w Rnk� ©µ Bµ�oU ° k¯A²jo@

JÀ Ç¯A pA y¼Q) �½Ao{ �½A nj(49)

/k¯nAj An ¨ÀwA ¬B´]

S§°j pA JoÇî ¬B´Ç] ¤À TwA ¤BL¯j ³M °A ,(¬A±] ¬BoU

³ÇM An »¯BªXÇî S§°j ,¤BÇe �¼Çî nj BÇ«A ,j±LÇÇ¯ »¯BªXÇÇî

° Sª�Çî ��Çe nj ¬C S¼ªÇµA ° »MoÇî o~®Çî ³�eÀ«

(50)/k{»« omT« S§°j Rqî

:SwA nAj±ioM S¼ªµA pA K¦�« °j ³M ³]±U B\®½A nj

S§°j pA BÇ�n k¼Ç{n S½BªÇe ³Ç SwA ¬C ¤°A K¦�ÇÇ«

³]±T« °A ,¬A±] ¬BoU JÀ ¯A BM Ao½p ;S�B¼¯ ¨A°j »¯BªXî

° JÀ Ç¯A »¯BÇM ³Ç <»�oÇU ° jBdÇUA S¼íªÇ]> ³ÇÇ kÇÇ{

¥«B ¬j±ª¯ »oU jkænj ,k¯j±M »¯BªXî k½k] S«±ñe

S«±Çñe pA »MoÇî oæB®Çî joÇÇ� ° »¯BªXÇÇî S«±ÇÇñe

³ÇM S¼íªÇ] �Ç½A JBvTÇ¯A BÇM ,oÇ¢½j º±Çw pA /k®{BM»Ç«

S«±ñe ¤B]n ³ SwA �½A oM ¬Bz{ÀU ,³¼¯±wB« Soe

ºAoM ºA³«k « j±i �½A ° k®µj nAo� »¯±wB« ºB�îA pA An

101 Ë o~« nj »«ÀwA ºnAk¼M ¬B«B¢z¼Q

kÇµA±i »«ÀwA S�Ài �me ° SwB¼w pA �½j »½Ak]

k½kÇ] S§°j nj j±´Ç½ l±�Ç¯ oM B�n k¼{n �¼®`ªµ /j±M

S«±Çñe ³ÇM »MBÇ½Swj ¤BLÇ¯j ³ÇM ³Ç jnAj ²nB{A »¯BªXî

»ÇioÇM ,°n�Ç½A pA /SwA �¼�v¦Ç� �¼«poÇw nj ¥¼ÇÄAoÇwA

° j±´½ ·z ¯ ³M ³ SwA ºjo� �¼Tvh¯ B�n k¼{n :k¯A³T�£@

S�ÀÇi �½oÇ� pA �¼�v¦� ³M »MB½Swj ºAoM ©v¼¯±´¼æ

pA BÇ�n k¼{n ²B£k½j ³M ¨°j K¦�«(51)

/joM »Q ,»¯BªXî

Ç1922 ¤BÇw nj °A /j±{»Ç« �±MoÇ« »«ÀÇÇwA S�ÀÇÇi

ºA³§BÇwn ,»¯BªXî nj S�Ài ºB�§A pA y¼Q »k¯A 1923

³§Bwn �½A /jo ozT®« <»ª�í§A ¹«B« Ñ¿A ° ¹�Àh§A> ¨B¯ ³M An

S«±Çñe »Ç¯A±UBÇ¯ ° jBÇv� ³Ç kÇ{ ³T{±Ç¯ »�Ç½AoÇ{ nj

S®Çw ¥µA pA ºnB¼vM ,¬B¯Bª¦v« ·�¼¦i ¬A±®î ³M ,»¯BªXî

Z±« ,o¢½j »½±w pA /j±M ²jo ¬Ao¢¯ S�Ài ¨B]o� oM An

An »¯BªXÇî ºn±ÇUAoPÇ«A owAow »µA±i��° ° »TwoQ�´¼«

ºB¼eA oM »®L« B�n k¼{n ·z½k¯A ,°n�½A pA /j±M ³T�o£@ Ao�

(52)/k¼wn»« o�¯ ³M Shw keA° »«ÀwA S�Ài

�½j An ¨ÀwA B�n k¼{n :»«ÀwA SÀi ° B�n k¼{n /3Ç2

/kÇ¯Aj»Ç« »¯kÇ« ° »îBªTÇ]A SwB¼Çw ° º±®íÇ« S½AkÇµ

° »¯B¼Çe° |±~¯ tBwA oM ¬C »e°n ° º±®í« S½Akµ

SwB¼Çw BÇ«A ,SwA ³T�oÇ£ ¨B\Ç¯A º±LÇ¯ ¶o¼Çw ° RBÇ½A°n

»æBÇi kÇîA±Ç� ° ¤±ÇæA tBwA oM ¬C »¯k« ° »îBªT]A

RBÄB�T�A Kve oM k½BM »«ÀwA S«A ° SwA ²k{ ©¼�®U

kîA±� pA »ñ½ °A /k¯pAjoPM B´¯C nj jB´T]A ³M ¬Bñ« ° ¬B«p

j±Çi oÇM S«A S¼ªÇ@BÇe �e An ¨ÀwA »îBªT]A SwB¼w

�¼®Ça ° j±{»Ç« ¨B\Ç¯A <An±Ç{> ¥ÇæA �LÇ� ³Ç kÇ¯Aj»«

·�¼¦Çi ¬C nj ³Ç k{BM»Ç« S½n±´ª] pA »î±¯ ,»T«±ñe

³ñ¦ÇM ,jnAkÇ¯ S¼Çîn jAoÇ�A �½oU¼íÇ� oM ºpB¼T«A oL«B¼Q

¶rA°(53)

/k®»Ç« m¼�®ÇU An S«A o�Ç¯ ° �oÇ{ ©ñe H�oæ

S«BÇ«A BÇ½ S�ÀÇi ¬Bªµ B�n k¼{n An »«ÀwA S«±ñe

c§B~Ç« ¶kÇ¯nAjoMnj ³ k¯Aj»« ¬B®«Æ« SwB½n B½ ° Bª�î

(54)/SwA ¬B¯Bª¦v« ºB¼¯j ° �½j

° »«ÀÇwA S«±Çñe ¶nBÇMnj An j±i nBñ�A B�n k¼{n

·§BÇwn nj »�±vLÇ« ¥Çñ{ ³ÇM »«ÀÇwA S�ÀÇi k½k\ÇU

³Çw nj ©Swj ³ j±ª¯ ¬B¼M <»ª�í§A ¹«B« Ñ¿A Ö° ÒA ¹�Àh§A>

:SwA ð¼ñ�U ¥MB� ²p±e

»¯BL« ° »«ÀwA S�Ài S¼µB« ³M �±Mo« ³ ³`¯C /1

;j±{»« ¬C

pA kíÇM g½nBÇU ¤±Ç� nj ¬B¯Bª¦Çv« �T�oÇ£ ³¦æBÇÇ� /2

pA) »«ÀÇwA S�ÀÇi J±¦�Ç« º±Ç¢§A pA ,�½k{An ºB�¦i

;¬C ºBµK¼wC ° (B�n k¼{n o�®«

(55)/oæBí« ¬An°j nj »«ÀwA S�Ài /3

¥ÇµA ºBª¦Çî pA »ÇioÇM ·½o�Ç¯ ³M »wFU BM B�n k¼{n

pA o¼Ç� ,k®»« o¼LíU <Bª¦î pA ¬B d«> ³M B´¯C pA ³ S®w

° kÇ¯nAj An ³�¼¦Çi �½Ao{ ·ªµ ³ »¯Bv »¯B«nC S«±ñe

pA ,k¯±{»Ç« Sí¼ÇM ° JBhTÇ¯A k î ° Ø¥e ºAn±{ �w±U

° <¸n°oÇ�§A ¹«BÇ«A> :k®»Ç« jBÇ½ oÇ¢½j S«±Çñe �±¯ °j

/<¸± §BM KØ¦�T§A ¹«B«A>

é«BÇ] ºjoÇ� ³ jnAj ºjnA±« ³M ²nB{A Svh¯ ço�

,Rn±Çæ �½A nj /k{BM ³T{Ak¯ j±]° S�Ài �½Ao{ ³ªµ

JBhT¯A SwA �½Ao{ oX@ A é«B] ³ »v ,Rn°o� JBM pA

,S¼L~î Rnk� ° n°p ³M »v ,¨°j ço� nj B«A /j±{»«

k®ÇaoÇµ ,Rn±Çæ �Ç½A nj /jo¼£»« Swj nj An S«±ñe

»§° ,k{BM q½B] ©µ S«±ñe �½A ³ jnAj B�T�A Rn°o�

³ÇM k½BM nAo��A ³M ³ SwA ³T¼ª§A¥@ A JBM pA ¬C Rn°o�

k î ° Ø¥e ¥µA nB¼TiA ³M ³ ¤°A ço� �ÀioM ,jAj �U ¬C

° KØ¦�ÇU S«±Çñe nj /k½C»Ç« j±Ç]° ³ÇM joÇ� S«±Çñe

,joÇ ©ÇµAoÇ� An ¬C ¤A°p ·®¼Ç«p ¬Bñ«A Øke nj k½BM jAkLTwA

BÇM ³¦MB Ç« ·�¼Ç�° B�n k¼{n(56)

/Svh¯ ço� �ÀioM

»§° ,kÇ¯Aj»Ç« k î ° Ø¥e ¥µA ¶k´î oM An »T«±ñe �¼®a

³¼¦Çî ¨B¼Ç� Sd¦~Ç« ³ñ®ÇÇ½A ³ÇÇM k®»ÇÇ« �°oÇÇz« An ¬C

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 102

(57)/k{BM ³T{Aj ¬Bd]n ¬C ²kv�« oM ºjAkLTwA S«±ñe

nj KØ¦�ÇU S«±Çñe ³ÃØ¼Çw S®Çw nAm¢¯B¼®ÇM An ³½°BíÇ« °A

° n°p BÇM ,k½qÇ ½ j±Çi �wB� k¯po� ºAoM ³ k¯Aj»« ¨ÀwA

·ªÇµ ³Ç ³¯±£¬BªÇµ(58)

,S�oÇ£ Sí¼ÇM ¨joÇÇ« pA ²±ÇÇ{n

·ªÇµ q¼¯ ° q½qí§AkLî �Moªî pA o¼� ³¼«A»®M ºBµS«±ñe

KØ¦�ÇU �±Ç¯ pA ° ºjAkLTÇwA S«±Çñe An tBLí§A»®M ¨Bñe

(59)/k½Bª¯»« »�oí«

»¦ÇæA ¶kîBÇ� pA »«ÀÇwA S�ÀÇi Z°oi B�n k¼{n

k î ° Ø¥e ¥µA JBhT¯A ° An±{ ¬Bªµ °A o�¯ ³M ³@) j±i

An KØ¦�ÇU ° jAkLTÇwA S«±Çñe ³M ¬C ¬k{ ¥½kLU ° (SwA

»«ÀÇwA é«A±] g½nBU nj ³ k¯Aj»« ºkwB�« ·ªµ tBwA

ºBµn±z nj ¬B¯Bª¦v« »£k®@ AoQ An ¬C S¦î ° ,jBT�A �B�UA

ºnB¼ÇvM °A o�¯ pA ,¤Be �¼î nj ° k®»« »�oí« »«ÀwA

·®¼Ç«p kLTÇv« ¬BªÇ@BÇe oÇMAoÇM nj �±�Çi BÇM ©µ Bª¦î pA

(60)/k¯jn°C ©µAo� An ¬Bz½A ©¦� ° jAkLTwA

°j k®«pB¼ÇÇ¯ °A o�ÇÇ¯ pA »«ÀÇÇwA S«±ÇÇñe ¥¼ÇÇñzU

° Ø¥Çe ¥µA ºBª¦î y½Ak¼Q ,¤°A :SwA »wBwA �o{y¼Q

³ÇM BÇU kÇ¯n°C Swj ³M An j±i ³Tv½B{ ºBµ»£s½° ³ k î

RkÇÇe° ,¨°j ;k®®ÇÇ �¼¼íÇÇU An ³�¼¦ÇÇi ,S«A pA SMB¼ÇÇ¯

BµS¼¦« B½ KµAm« oM �T{Ak¯ K Ø~íU ° »«ÀwA ºBµn±z@

»®íÇÇ½ ,²°oÇÇ£ ³ÇÇw ¬B¼ÇÇ« pA °A /¦ThÇÇ« ºBµ¬BÇÇÇÇMp °

° S«±Çñe »Ç½AkÇ] ¬BÇµA±Çi ³Ç ²jqMoÇ� ¬Aoñ��Ç{°n

¥ÇµA pA o Ø\dTÇ« ºB´ Ç� ²°oÇ£ ° ,k®TÇvµ �½j pA SwB¼w

»wB¼Çw ° ºjB~TÇ�A ,»«B�Ç¯ �¼Ç¯A±Ç� pA q]BÇî ³Ç S®w

KwB®Ç« An »«±Çw ²°oÇ£ � Ç� ,k®TÇvµ p°n BÇM KwB®TÇÇ«

nj ¤À TÇwA �¼M é«B] ³ k¯Aj»« k î ° Ø¥e ¥µA ²B¢½B]

¬kªÇU S ¼ Çe SiB®Ç{ ° (�¦�Ç« jB´TÇ]A) �½j ³ � ©´�

JqÇe BÇ½ <¤kTí« »«ÀwA bÀæA Jqe> °A /k®{BM Jo�

S¼§±ÃÇv« �Ç½A ·Tv½BÇ{ An (²kLÇî kªdÇ«) ¨BÇ« Ñ¿A lBTw Ñ¿A

(61)/k½Bª¯»« »�oí«

oÇ¢½j nBÇM BÇ�n k¼Ç{n »T«±Çñe ºBµ²kÇ½A ° nBÇÇñ�A

»§BÇe nj ,joÇ ²k¯p An »«ÀwA S«±ñe ºB¼eA Rn°o�

¬BoÇU JÀ Ç¯A pA kíÇM »¯BªXÇî S§°j k½kÇ] �Ç½Ao{ ³@

nj °A R¿B Ç« /j±ÇM »«ÀÇwA S�ÀÇÇi �B ÇÇwA »�T ÇÇ«

·z½kÇ¯A n°CjBÇ½ ³Ç °A »«ÀÇwA S«±ñe ·½o�¯ ° <nB®ª§A>

BÇM °A »LµmÇ« �ÀTÇiA ·ªµ BM) j±M ¤Bª] k¼w »T«±ñe

,(S¼MBÇµ° u®Ç] pA »UBL~íÇU |±~hÇM ° ¤BªÇ] k¼w

u¼ÇwFU oÇM k¼Ç@FU BÇM »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM joÇñ½°n Sv¯A±U

S�´Ç¯ BÇM ³Ç ºkíÇÇM ¥ÇÇv¯ ³ÇÇM An »«ÀÇÇwA S«±ÇÇñe

/kµj ¤B T¯A ,k{ �°o{ �¼ª¦vª§A¬A±iA

j±Çi �ÀÇwA k®¯Bªµ B�n k¼{n :Jo� ° B�n k¼{n /3Ç3

»M±i ³M An ºnBªíTwA Jo� ,¤Bª] k¼w ° ²kLî ¬±`ªµ

nj JoÇ� »L¦�SæoÇ� pA An j±Çi »Ç¯AoÇ¢¯ ° SiB®{»«

·«BÇ¯ nj °A /j±ÇM ²joÇ ¨ÀÇîA BµnBM ¨ÀwA ºB¼¯j ³M ©]B´U

³¯ ©Tvµ JAoîA ¬Ao¢¯> :kv½±¯»« ¬ÀwnA K¼ñ{ ³M j±i

/B¼¯BT½oÇM pA ³ñ¦ÇM ,Bµ�oÇU pA ³ÇÇ¯ ,Bµð½±z¦ÇÇM K¯BÇÇ] pA

éÇ�n SæoÇ� BµJoÇî ³Çñ¯C pA y¼ÇQ B¼¯BT½oM ³ ©woU»«

»{n±Ç½ BÇM An ¬BÇ¯C ,k®{BÇM ³TÇ{Aj An ¬Bz�o�ÇÇ« íÇÇ�

(62)</k{BPM ©µ pA ²k®®joi

tBLTÇ�A ¥MBÇ� ° °A �¼vdÇU jn±« Jo� ·T�oz¼Q ¨±¦î

oÇµp¿A ºBª¦î �Ài oM °A /j±{»« »�oí« »«ÀwA S«A

H�oæ ° k®T�o£ ³¯Bª~i »í�±« »Mo� ¨±¦î ¥MB « nj ³@

²BÇ£ ° »MB\Ç½A »í�±Ç« ,k¯j±ªÇ¯ B�TÇ@ A »îoÇ{ ¨±¦Çî ³M

» Ø ¦ÇU ³T�oz¼Q ¬kªU tBwA An ¨±¦î �½A °A /S{Aj »�Ao�A

»«BÇ£ nj ³ñ¦ÇM ,Sv¼Ç¯ ¬C tBLTÇ�A pA ºA²nBÇa ³ k®»«

jB\½A �¼�±U ¨ÀwA ° k½k] ¨±¦î �¼M k®»« xÀU ,oUAo�

An »í¼LÇ� ¥«BÇñU �±�±Ç« nj �Ç½°nAj ¾AnC ,ÂXÇ« /k½BªÇÇ¯

jBªTÇîA �Ç½A(63)

/kµj»Ç« ¬BÇz¯ ¨ÀwA ³½o�¯ BM ¡®µBªµ

nj »®Ç½j |±~Ç¯ BÇM ¬C �¼L�ÇU ° »Mo� y¯Aj ³M »�Ao�A

¬kªÇU ,¤BÇe �¼î nj B«A /S{Aj j±]° ©µ ²kLî joñ½°n


¬B¼½BQ°nA pA »ñ½ Sd¼~¯ ° k¯Aj»« ºjB« »¯kªU An Jo�

BÇQ°nA ºjBÇ« S¼¯kÇ« pA ³Ç jpBw»« ¬Bz¯o�Bi j±i ³M An

S��Bd« j±i »®½j ¥½B�� ° JAjC oM ³ñ¦M ,k¼®ñ¯ º°o¼Q

(64)/k¼½Bª¯

¬kªÇU ° »Mo� ©¦î �¼M B�n k¼{n ³ kwn»« o�¯ ³M

ð¼ñ�ÇU »h½nBÇU ° ¥«BÇ ·î±ª\Ç« ð½ ¬A±®Çî ³M Jo�

©ÇµAoÇ� An S�oz¼ÇQ ·®¼«p ³ »Mo� ¨±¦î pA °A /SwA ¥½B�

JoÇ� ¡®µo� S½jB« ° ¬kªU pA B«A ,k®»« ¤BL TwA jn°C

RB¼Çe WîBÇM An ¨ÀÇwA B´®ÇU ,¥MB Ç« nj ° jnAj»« nmeoM

°A /kÇ¯Aj»Ç« �¼Ç«p Jo�Ç« RB\Ç¯ ·½BÇ« ° �¼Ç«p �oÇÇz«

S¦¼�Ç� ° k¯B«»Ç« »�BÇM S¦¼�� BM � � S¼¯k« :k½±£»«

B´®ÇU ,¬BÇ½jA �¼ÇM nj ° j±{»Ç« � dÇ« �½j ·¦¼w° ³M B´®U

(65)/SwA ¡®µBªµ S¼¯k« ° ©¦î BM ³ SwA ¨ÀwA

�¼ª¦vª§A¬A±iA /4

nj ¤BªÇ] k¼Çw ³Ç ºAºoñ� S�´¯ :y½Ak¼Q ·®¼«p /4Ç1

�w±ÇU ¬C ³íw±ÇU ° nAoªTÇÇwA ,j±ÇÇM ²joÇÇ pBÇÇ�C o~ÇÇ«

³z½k¯A ¶p±e nj An �odU ° »½B½±Q pA »]A±«A y¯Ajo£@B{

¬C �½oU©´Ç« pA »Çñ½ ³Ç jn°C ©ÇµAoÇ� »îBªTÇ]A ¥ªî °

ºjÀ¼Ç« 1928 ¤BÇw nj �¼ª¦vª§A¬A±iA S�´¯ y½Ak¼Q

/j±M o~« nj

nAm¢¯B¼®ÇÇÇÇM (¨ 1949Ç1906) ¾BØ®Ç Ç Ç Ç L§A�ÇÇ Ç Ç Ç Ç Ç Çve

° ³T{mÇ£ ¡®Ç] »Q nj> :kv½±¯»« o~« �¼ª¦vª§A¬A±iA

ºjApC ¨BÇ¯ ³M ºo¢¼§BMA¿ Z±« ¨j±M ²oµB� nj ³ »¯An°j nj

° S�BÇ½ RkÇ{ ¨joÇ« pA »ÇioM nBñ�A ° RB½o�¯ nj ¥ î

»~hÇ{ ºjApC ¬A±®Çî ³ÇM B´Ç¯C �ÀÇiA ° nBT�n nj uPw

ºnBÇM ° k®M»ÇM ° ºjBÇd§A Z±Ç« ð½ �Ç½A /k½joÇ£ »Ø¦\T«

° S{Ak¯ S«°B « ¬C oMAoM nj q¼a _¼µ ³ j±M º±� nB¼vM

¬C S½± ÇU WîBÇM nBÇ£p°n VjA±Çe ° ¤A±ÇÇeA ° �BÇÇ�°A

ºAoÇM »½BÇ] An o~Ç« ²BÇ¢z¯Aj �¼®`ªÇµ °A(66)

</k{»Ç«

·z½kÇ¯A [½°oÇU ° »îBªTÇ]A ºBµS®Çw ° �Ç½j BÇM ²pnBL«

(67)/k®»« »�oí« »�ÀiA j±¼� pA »½Bµn ° »Mo� ºjB«

° jBÇd§A Z±Ç« BÇM ³¦MB Ç« ·z½kÇ¯A ,»�Ç½AoÇ{ �¼®a nj

¨±¦í§AnAj nj »½±\z¯Aj ³ ¾BØ®L§A �ve �µl nj ºq¼Tw�½j

B�n k¼{n ³¦ª] pA ° j±i ¬AjBTwA BM ° jo¼£»« ¥ñ{ ,j±M

B´Ç¯C pA o�Bi »Ø¦vU Øke nj ,°A o¼LíU ³M ° k½Bª¯»« bo�«

·¦\Ç« nBzTÇ¯A ³®¼Ç«p �½A nj ¨B£ �¼Tvh¯ /j±{»« k®«²o´M

¬An±Çz¯Aj pA »íªÇ] SªÇµ ³ÇM ³Ç j±ÇM <cTÇ�§A> »«ÀÇwA

k¯j±ÇM ³TvM k´î ©µ BM ³ »¯B¯A±] ;k{»« ²nAjA ¨±¦í§AnAj

ºBµ²p±Ç«C [½°oÇU ° »®½jkÇ� ºBµ³z½kÇ¯A BÇM ²pnBLÇ« nj

o´Ç{ nj u¼¦¢¯A ¬B¼«B�¯ ¬B£jBQ j±]° /k®½B¼¯ ²BU± ¨ÀwA

nj nBªíTÇwA S¼ªÇ@BÇe ° ºo£@³�¦w pA ºjBª¯ ³¼¦¼îBªwA

So{ nj ¥¼§l ºBµS¼în ¶kµBz« /j±M ¾BØ®L§A �ve �µl

· ¦e �¼§°A ,°n�½A pA /jo»« ²jnpC An °A b°n ,qÄ±w ¤B¯B@

¬BTÇw°j pA »íª] �w±U 1928 ¤Bw nj �¼ª¦vª§A¬A±iA

(68)/k«C j±]° ³M ³¼¦¼îBªwA o´{ nj ¾BØ®M

:¾BØ®ÇL§A �Çve o�¯ pA �¼ª¦vª§A¬A±iA »eÀæA joñ½°n /4/2

º±Çw pA ³æÀi Rn±æ ³M ¬A±iA ¬B«pBw »wBwA ¤±æA

SwA ºA²±¼{ ,»�¦w SwA »zL®]> :k{ ¨ÀîA �¼®a ¾BØ®M

,»wB¼Çw SwA ºjB´Ç¯ ,³¯B¼�±Çæ SwA »T ¼ Çe ,Ao£jB¼®ÇM

,»ª¦Çî ° »¢®µoÇ� SwA »®ª\Ç¯A ,»¯A±¦´Q SwA »µ°o£@

(69)</»îBªTÇ]A SwA ºA³z½k¯A ° ºjB~T�A SwA »To{

ºBTwAn nj S�´¯ �½A ¶joTv£ jBíMA ³M ²nB{A RÀª] �½A

RÀ\Ç« pA »Çñ½ nj /jnAj ¨ÀÇwA KTñ« Síw° ° ¤±ª{

³¦¼Çw° �½kÇM B«> :SwA ²k«C �¼®a <o½m®§A> ¨B¯ ³M ,¬A±iA

° ¬B«ºkªdÇ« ·z Ç¯ ° ¬B«»«ÀÇwA ²An nj ºoÇ¢½j ¨BÇÇ£@

»TªÇv� SwB¼w ³ ©¼Tv¼¯ o~ « B« ° ©½nAj»«oM ¬Bª¯Co�

nj ° j±{»« ¨±ñd« ° ©@Be ¥«B{ ¨ÀwA ° SwA �½j pA

o~¼Ç� ³M SwA o~¼� ¤B« ³`¯C ³ Sv¼¯ �½A ¨ÀwA ©¼§BíU

©¼§BíÇU nj ³ñ¦ÇM ,kÇ½nAmÇ£@ A° AkÇi ³M An Aki ¤B« ° k¼µkM

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 104

(70)</SwA nB´�k¯°Aki¬C pA°joµo~¼�¤B«° o~¼� ,¨ÀwA

j±]° »¦ ºo¼£S´] °j ¬A±iA »eÀæA joñ½°n nj

¤À TwA ¬jn°C Swj ³M ° nBªíTwA pA ºjApC ,Svh¯ :jnAj

°j ³¦eo« �½A nj ³ S«A »wBwA ºpBwpBM ,¨°j ° »wB¼w

S¼¯kÇ« ° ¨ÀÇwA ,»Çñ½ :SwA ²j±Çz£ BÇ« º°n y¼ÇQ ²An

An ¨ÀÇwA ²An k½BÇM ³Ç JoÇ� ²An ,ºoÇ¢½j ° SwA »«ÀwA

(71)/k½q£oM

¨ÀÇwA k®¯BªÇµ ,¨ÀÇwA ³ÇM �¼ª¦Çvª§A¬A±ÇiA R±ÇÇîj

¨ÀÇwA ³Ç k¯j±ÇM k Tí« Bµ»¯A±iA /SwA ²joTv£ ° o¼£@ Ao�

º°oÇiA ° º±¼Ç¯j RB¼Çe RB¯±ÃÇ{ ·ªÇÇµ ©¼�®ÇÇU ºAoÇÇM

° cÇ�A° nB¼ÇvM BîkÇ« �Ç½A oÇM ¬A±ÇiA ¥¼§j /SwBµ¬Bv¯A

¤±wn S®w ° ¬Co� ºBµ²p±«C ³M ³í]Ao« B´¯C :SwA ²jBw

° S¼í«B] oM ¥¼§j �½oT´M An c§Bæ ¦w ¶o¼w q¼¯ ° Aki

° ºjoÇ� »£kÇ¯p jBíÇMA ·ªÇµ ³ÇM SLÇv¯ ¨ÀÇwA S¼§±ªÇ{

(72)/k®¯Aj»« ¬Bv¯A »îBªT]A

° �±� k~ « ³M ¬k¼wn ºAoM ¬A±iA »eÀæA joñ½°n

²kÇ{ u¼ÇwFU ºjB¼®ÇM »½Bµ¨BÇ£ oM ,»«ÀwA ·í«B] � dU

»«ÀÇwA S¼~h{ ºpBwpBM oM ,³¦eo« �¼Tvh¯ nj /SwA

k¯±{ S¼MoU ºA³¯±£ ³M k½BM jAo�A /k¯k½pn°»« nAoæA jAo�A

©ñdTÇv« ° ³Tv½B{ ºA²jAnA ,jBí« ° EkL« ³M S�oí« BM ³@

¨BÇ£ ¨ÀwA � dU ²An nj ºA³îki ° oñ« �±¯ _¼µ ¬°kM °

pA(73)

/k®{BÇM ²An �½A nj ºnB@ Ak� �±¯ oµ ¶jB«C ° k¯nAjoM

²j±ÇM ¨joÇ« S¼MoÇU ° �¼¦LÇU ¬A±iA ¨Ak�A �½oU©´« ,°n�½A

ºjoñ½°n ¬A±iA ,n±Mq« ³¯B½Ao£jo� joñ½°n nB® nj /SwA

o¢¯B¼ÇM ³Ç ³í«BÇ] �¼Ç¯A±Ç� /jo¼£»« j±i ³M ©µ »îBªT]A

¬Co� ° Sí½o{ pA ³TwBioMk½BM,SwA»îBªT]A ºBµnB\®µ

·¦¼Çw° ³ÇM ³Ç »îBªTÇ]A ºBµnBT�n ° Bµ²k½kQ /k{BM ©½o@

JAjC BM ¡®µBªµ k½BM ,k½C»«nj ©�¯ ³M ¬±¯B� ° S«±ñe

�Ç½A nj ¨jo« jBeC ° S«±ñe ° k{BM »«ÀwA Sí½o{ °

(74)/k¯nAj ºo¼�iS¼§±Ãv«ºo£@³eBMABM²pnBL« nj ° ³®¼«p

³Ç ³¯±£¬C ,�¼ª¦vª§A¬A±iA joñ½°n nj »½Ao£¼¦ñU

S¼ªÇµA q½BÇe ,SwA ³T�oÇ£ nAoÇ� ¾BØ®L§A �ve ³]±U jn±«

° tF½ j±M ²k½q£oM °A ³ ºnA±{j ²An ° ònqM �kµ /SwA

� dU ¥MB� »¯B«nC �¼®a ³ jo jB\½A »ioM ºAoM ºk¼«AB¯

BµS�´¯ ³@) »h½nBU kµA±{ pA ºo¼£@²o´M �ª� °A /Sv¼¯

Z°A ³ÇM ° k¯joÇ �°oÇ{ ¼íÇ� ° j°kdÇÇ« ºA³� ÇÇ¯ pA

»îBªTÇ]A ¬Ak®ªz½kÇ¯A »ioM o�¯ ³M jB´zTwA ° (k¯k¼wn

p°o«A ºBµB½Ån ° SwA p°o½j ºBµB½Ån p°o«A �½B e ³@)

°j nj k½BÇM joÇ� oµ ³ jnAj»« k¼@FU �¼®a ,(Ajo� �½B e

JA±ÇY ³M ²B£¬C ,k® ¥ªî j±i ¼¦ñU ³M Svh¯ ,³¦eo«

An ¬C [½BTÇ¯ ° kÇ½A±Ç� ¨±Çw ³¦Çeo« nj ° kz½k®¼M º°oiA

(75)/kµj nAo� o�¯ Øk«

k Tí« ° S{Ak¯ ºjB TîA »½Ao£Jqe ³M ,¾BØ®L§A �ve

Çæ nj S«A ·ªÇµ ° k¯±Ç{ ¥d®« k½BM JAqeA ¨BªU j±M

³ÇM º° o�Ç¯ »wBÇwA S¦Çî k½B{(76)

/k¯o¼£ nAo� ºkeA°

JAqeA /jjo£oM ¬B«p ¬C nj B´¯C S¼µB« ° JAqeA joñ¦ªî

JAqÇeA ° k®TÇ{Aj S¼§Bí� ¨ÀwA BM S½ Øk� nj »Tv¼¯±ª@

° k¯jAj»ª¯ ¬Bz¯ ¨ÀwA ³M SLv¯ »¯Ak®a ·�k�j ©µ »Ø¦«

pA BÇ«A /j±M ¨ÀwA pA oU©´« B´¯C jq¯ S¼«±� ° S¼¦« Á±æA

/k½pn°»« k¼@FU »«ÀwA »½Ao¢ªµ S½± U oM ,o¢½j º±w

»¦ªÇî ºAoÇM ºA³« Øk « An »«ÀwA ° »Moî ,»¦« Rke° °A

(77)/k½j»« »«ÀwA S�Ài ¬k{

©¼�®ÇU ³¦Çeo« ³w nj An j±i R±îj ,¬A±iA �¼®`ªµ

³ SwA ¬Bª¦v« jAo�A B½ jo� S¼MoU ,Svh¯ ·¦eo« :j±ª¯

/k®Ç »£kÇ¯p ¬Bª¦Çv« ¬B{nBTÇ�n ° ³��BÇî ° ³z½kÇÇ¯A nj

¨BÇ£ nj ° k{BM»Ç« ¬Bª¦Çv« ²jA±¯Bi y½Ak¼Q ,¨°j ³¦eo«

ºAoÇM ° k½C»Ç« k½kÇQ »«ÀÇwA S«A B½ S¦« ³ SwA ¨±w

RBîBªTÇ]A ° Bµo´{ ·ªµ ³M An ¨ÀwA ¨B¼Q k½BM ¬C y½Ak¼Q

¾BØ®Ç M ³ SwA ºk~ « �¼«nB´a »«ÀwA S«±ñe /k¯Bwn

k®»Ç« c½o~ÇU ,°n�Ç½A pA /joÇ ©¼woÇU j±Çi ·z½k¯A nj


k®{BÇM ²kÇz¯ ¬B¼®ÇM ¨ÀÇwA ºBµ³½BÇQ oÇM ³ »½BµS«±ñe

° »wB¼Çw �Ç½Ao{ ³M ³]±U BM ¾BØ®M(78)

/k¯nAk¯ S¼î°oz«

S¦�� ° S«±ñe k½k{ çnBíU ° j±i ·í«B] »îBªT]A

BU SwA ²jAj nAo� Bµ²°o£ ° jAo�A ºnAk¼M An pB�C ·� ¯ ,SØ¦«

/k½C ©µAo� ¬À ° ºnBTiBw bÀæA ·®¼«p

RkÇÇe° ° »«ÀÇÇwA �ÇÇ�° ºB¼ÇÇeA ºAoÇÇM xÀÇÇÇU

Swj »§° ,²j±ÇM ¬B¯Bª¦v« »£k¯p ¥d« ³ »½Bµ�¼«pow

³Ç SwA »«BÇ£ �¼ª\®Q ,SiAk¯A »½Ak] ¬Bz®¼M nBªíTwA

pA kíÇM ,°A o�Ç¯ pA /joÇ K¼ íÇU An ¬C k½BÇM ¾BØ®Ç M o�ÇÇ¯ pA

»TÇe ° »«ÀÇwA ºBµ�¼«poÇw nj ¨ÀÇwA ©aoQ �T{Ao�AoM

»«ÀÇwA �¼«poÇw ¶oªíTÇv« ³Ç »½Bµ�¼«poÇw Sz£pBÇÇM

(79)/jo �°o{ An ¨ÀwA »¯B´] R±îj k½BM k¯j±M

�¼ª¦Çvª§A¬A±iA »½±]²q¼Tw :Jo� ° �¼ª¦vª§A¬A±iA /4Ç3

° ºjB~T�A ,»wB¼w ¶o�¼w pA »½Bµn k~� ³M B´®U Jo� BM

�¼®`ªÇµ ¬BÇ½Ao£»Ø¦Ç« ³Ç Ç j±M ³T�o¢¯ ¨B\¯A Jo� »«B�¯

²B£kÇ½j pA JoÇ� o�i �½oU©´« ³ñ¦M Ç k®T{Aj ºjoñ½°n

/j±ÇM »«ÀÇwA ¬kªÇU ° ¡®µoÇ� oÇM nBªíTwA ºÀ¼TwA B´¯C

° S¼¯BÇv¯A �B�dÇ¯A »¦ÇæA Fz®Ç« JoÇ� ºAo¢½jB« ¬kªU

�Ç½A j±Ç{ jnA° ¬kªÇU �Ç½A ³Ç B\Ç oÇµ ° SwA S½±®í«

nj ¬C pA ©µ »Mo� ¬Bv¯A »Te ° jnAj ²Aoªµ ³M An �B�d¯A

(80)/SwA ²j±L¯ ¬B«A

,ºn°B®� ° ©¦î nj ³T�oz¼Q Jo� ,¾BØ®L§A �ve o�¯ pA

y½AqÇ�A ° ¨joÇ« »�oÇU ° R°oÇY JBLÇwA ·¼´ÇU ©�n»¦ÇÇî

y«AnC ° S¼®ÇÇ«A SwA ³TÇÇv¯A±TÇÇ¯ ,BÇÇÇµS§°j RnkÇÇÇÇ�

An JoÇ� ¬kªU ,»½Ao£ºjB« /k® ©µAo� An j±i ¬Ak¯°o´{

BÇM JoÇ� ,oæBíÇ« ¬An°j nj ° SwA ²joM °o� �B�d¯A ³M

pA »Çñ½ ¾BØ®Ç M /SwA ²kÇ«C BÇ« º±Çw ³ÇM ºjoÇñ½°n �¼®a

©v½n¿±Çñw An ¨ÀÇwA ¬B´Ç] ºAoÇM ¬kªÇU �Ç½A RAo�Çi

�Ç½A pA An »«ÀwA ³í«B] |A±i k®»« xÀU °A /k¯Aj»«

»½Ak] ³ jnAkM nmeoM ,k¯A²jo Swnj Bµ»Mo� ³ K½o�

²j±M Jo� S�oz¼Q »¦æA ¥«Bî ³í«B] ° SwB¼w pA �½j

kÇ¯A²k{ Ak] ¬C pA Bµ»Mo� ³ »½Bv¼¦ ° �½j Ao½p ;SwA

(81)/SwA �½j ¤B]n ° ¨ÀwA pA o¼�

¤BÇe nj ,xA»ª¦î S�oz¼Q ·ªµ BM ¾BØ®M o�¯ pA Jo�

° ºjB~TÇ�A ,»wB¼Çw ¤±ÇæA pA ð½_¼Çµ /SwA »{BQ°o�

³ñ¦ÇM ,SwA ²joÇñ¯ S½oÇzM pA ºjnj ¬B«nj xA»îBªT]A

° RAkµBíÇ« ·ªÇµ /SwA ²j±ÇM BÇµjnj �ÇÇ½A Fz®ÇÇ« j±ÇÇi

ºBµ¬B«pBÇw /SwA »®Th½n°o� ° ¤q§qT« ¬Bz½A ºBµ�BX¼«

o£@ A /k¯nAk¯ »e°n _¼µ ³ k®{BM»« »dL{ B´¯C »¦¦ª§A�¼M

,k®Ç pAnj ¬AoÇ¢½j º±w ³M »Twj y«AnC ° S¼®«A k¼«A ³M

�¼®Ça BÇM An B¼Ç¯j ° kM±»Ç« ¬B{oÇw oÇM oÇ¢½j Swj BÇÇM

Jo� JAjo£ nj �¼®`®½A S¼¯Bv¯A /joM»« y¼Q ³M »TwB¼w

(82)/SwA ²k{ Jmí« ° nBT�o£@

pA kíM ¬A±iA ¬B½o] oYÆ« nB¼vM ¬AoLµn pA ,K�� k¼w

jBíÇMA ,Bñ½oÇ«C ¬kªÇU ° ¡®µoÇ� »MB½pnA nj ,¾BØ®L§A �ve

»�oíÇ« BwC²q\íÇ« ° ³T�oz¼ÇQ nB¼ÇvM An ¬kªÇU �½A ºjB«

° nAqÇMA nj B´®ÇU »¯BÇv¯A ¬kªÇU ºB´M :k½±£»« B«A ,k®»«

nj oTz¼ÇM ¬kªÇU xpnA ,°A o�Ç¯ pA /Sv¼¯ ºjB« RAk¼§±U

¬±ª®Çµn »TÇvµ �½B e �nj nj An ¬Bv¯A ³ SwA ºn±«A

,kzhÇM �ªÇî RB¼e ºBµxpnA ³M An »«jC n±~U ° k{BM

»§Be nj ,jo¼£ ³¦æB� S¼¯A±¼e ° B¼{A ©§Bî pA ³ ºn±� ³M

° ²k{ ³æÀi k¼§±U ° nB nj Bñ½o«C ºBµxpnA ¨BªU ³@

³ ºA³¯±£ ³M ,SwA ³T�n �¼M pA BµnAqMA oMAoM nj ¬Bv¯A ¬pA±U

�¼®`®Ç½A /kÇ½Cnj BÇµnAqÇMA ³£o] nj q¼¯ j±i SwA ð½jq¯

(83)/SwA ²jo ³Th¼v£nBv�A »¯A±¼e³M¥½kLU An °A »T§Be

¬B¼½Bñ½oÇ«C ¡®µoÇ� ° �ÀÇiA SØ«mÇ« nj K�� k¼w

¬A±U»« B½C ³ ¤AÆw �½A ³M gwBQ nj B«A /S�£ �hw nB¼vM

²p±Çe �¼M °A ,³¯ B½ S�o£ ²o´M Bñ½o«C ¬kªU ° ¡®µo� pA

¥½BÇ� ð¼ñ�ÇU Rn±Çæ �Ç½A ³ÇM BµxpnA ° �ÀiA ° ©¦î

�½A nj ³ ºA²joTv£ »ª¦î RB ¼ dU ° ¨±¦î pA ³ j±{»«

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 106

¶p±e nj B«A ,jo ²jB�TwA ¬A±U»« SwA ²k{ ¨B\¯A n±z@

±Ç¢§A B´Ç¯C pA ¬A±U»ªÇÇ¯ ºnBTÇÇ�n ° »¯BÇÇv¯A ºBÇÇµxpnA

u®] ð½ pA An ¬B¼Mo� ·ªµ ,o¢½j ºpAo� nj °A(84)

/S�o£@

ºjB« ¬kªU ¬Bªµ ³ k¯Aj»« ³ªzaow ð½ pA ³TwBioM °

An ºjB½oÇ� _¼Çµ ,BÇµnAqÇMA ºAkÇæ qÇ] ³Ç »¯kªÇU ;SwA

,JoÇ� ¬kªU /k®»ª¯ oñ� »½±]j±w ³M q] ° j±®{»ª¯

(85)/k¯A³T{Am£ »wAo±«j An y«B¯ ³ SwA K½o� ¬kªU

³¯ An ¬B¯Bª¦v« oM Jo� nBªíTwA ·L¦� S¦î K�� k¼w

u½k U An Jo� ³ k¯Aj»« »¯B£jpJo� ³ñ¦M ,yUC ° �µC

»¢®µo� ° »ª¦î ºnB\« nj ºA³¯B½n±« ¬±`ªµ ° k®®»«

ºBµ©¦Ç� ·¦¼Çw° ³ÇM nBªíTwA /k¯A²jo l±�¯ »«ÀwA é«A±]

° u¼¦Ç¢¯A ° ³Çv¯AoÇ� Sª�î ° k\« pA ²nA±ªµ ³ ¬Bz½A

(86)/k¯A³T�B½ �±�U B« oM k¯A³T�£ �hw ///° Bñ½o«C

¨B¯ ³M ºk½k] bÀ�æA pA j±i m�B¯ ²B¢¯ nj K�� k¼w

n°CjBÇ½ ³Ç »î±�±Ç« ,k®»Ç« jBÇ½ <»½Bñ½oÇÇ«C ¨ÀÇÇwA>

pA »½Bñ½oÇ«C ¨ÀÇwA /k{BM»Ç« EFGHI »®¼ªi ¨B«A m�B¯ ·z½k¯A

BM ³¦MB « ºAoM ºnAqMA B´®U ³ SwA »«ÀwA ,K�� k¼w o�¯

,RBÇp ³ÇM B´®ÇU ³ »«ÀwA ,°n�½A pA /SwA BµSv¼¯±ª@

»T¼MlBÇ] ³ jpAjoPM ºo¢½j RBî±�±« ° »îBªT]A �¼«FU

�¼®`ªÇµ /SwB´Ç¯C S½BªÇe jn±Ç« jnAj ©v¼¯±ª pA y¼M

ºo�®Ç« pA »MoÇ� ©¼µB�Ç« o½BÇw ° »ÇwAo±Ç«j ³Ç »TÇ�°

An j±Çi ºk®«S½BÇ�n ,k¯o¼£»Ç« nAo� k¼½FU jn±« »«ÀwA

jn±Ç« RkÇ{ ³ÇM »T«±Çñe ¨ÀÇwA BÇ«A ;k®µj»ÇÇ« ¬BÇÇz¯

BM An j±i »½°nB½°n k¯A±TM ³ »«ÀwA /SwA B´¯C S�§Bh«

° ¥¼Ç« �MB�Ç« ,k½Bª¯ ¨ÀîA ©v¼¯±ª ° nBªíTwA ·´L] °j

(87)/k®®»« ¨±ñd« An ¬C Rk{ ³M ³ñ¦M ,Sv¼¯ B´¯C o�¯

ºo¼£@³\¼T¯

�B�dÇ¯A ° jAkLTÇwA ºBµ³ÇMAoÇi º°n oÇM »«ÀÇwA ºnAk¼M

° kÇ«C k½kÇQ ¨ÀÇwA ºB¼Ç¯j BM jk\U y@Bz nj ° »¦iAj

¬Bª¦Çv« ¬Bd¦~Ç« ° ¬B¢LhÇ¯ An ¬C ºBµ³�oÇ] �½oU©´Ç«

An yL®Ç] �Ç½A »½BÇ¯A±ÇU j±Çi RAl nj ¨ÀwA /k®Ti°o�AoM

¶oñ¼Q ¬°nj nj Soe ºAoM p̈¿ S¼�o� ,°n�½A pA /S{Aj

ºBµ¬B½oÇ] ° ¬Ak®ªz½kÇ¯A ° j±ÇM ©ÇµAoÇ� »«ÀwA é«A±]

·í«BÇ] ºpBwpBÇM ° ºnAk¼ÇM nj ¬C pA »M±Çi ³ÇM »«ÀÇwA

° S¼µBÇ« ºAnAj ¨ÀÇwA ºnAk¼ÇM /k¯joÇ ²jB�TÇwA »«ÀÇwA

BÇ½ »ÇµA±i¨ÀÇwA joÇñ½°n oÇµ oÇM ³Ç SwA »½Bµ»£s½°

�½oU©´« /Sv¼¯ �BL�¯A ¥MB� °j ¬C éª] B½ ° »½Ao£jk\U

ºB¼Ç¯j o¼¢¯BL½oÇ£ ³Ç SwA ºA³¦ÃÇv« °j Ø¥Çe ¬C �AkÇµA

° �B�dÇ¯A ·¦ÃÇv« ,»ñ½ :j±M ²k{ o~« ³¦ª] pA ° ¨ÀwA

/Jo� nBªíTwA ·¦Ãv« ,ºo¢½j ° ;¬B¯Bª¦v« »£k¯B«K î

³Ç SwA �Ç½A »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM ºBµ»£sÇ½° pA »ÇÇñ½

S½±Çµ ° RAl pA ³Ç¯ An j±Çi �«qÇ« ° »h½nBÇU ºBÇµjnj

,¬Bª@Be jAkLTwA ¥æBe ° »�nBî ³ñ¦M ,»«ÀwA ·z½k¯A

©]B´ÇU ° »«ÀÇwA ¥¼ÇæA ºBµ²p±ÇÇ«C pA �T�oÇÇ£ ³¦æBÇÇ�

An ¬C ZÀÇî ²An ,°n�Ç½A pA /kÇ¯Aj»Ç« ¬B¢¯B¢¼ÇM ºnBªíTwA

° p°oÇ«A nj ¬C S¼íÇ]oÇ« ° »«ÀÇwA VAo¼Ç« ³M Sz£pBM

¬B«B¢z¼ÇQ RB¼ÇMjA /k®»Ç« »�oíÇ« »«ÀwA ³í«B] ºAjo�

° ³T{mÇ£ nj ¤BªÇ] k¼Çw ²sÇÇ½° ³ÇÇM »«ÀÇÇwA ºnAk¼ÇÇM

KLÇw ³Ç kµj»« ¬Bz¯ o¼iA ºBµ³µj nj �¼ª¦vª§A¬A±iA

,»«ÀwA ·Tv]oM ¤±æA ° BµxpnA ºnAm£@ A° nj An �B�d¯A

nj An ÀTÇîA ²An ° ,o\dÇU ° j±ª] ,RB�Aoi ³M �TvM¤j °

³Ç¯ kÇ¯A³Tv¯Aj»« »®½j ¶k{ Bµn n±«A ° ¤±æA ³M Sz£pBM

/»Mo� ©¼µB�« ° Bµx°n tBwA oM B´¯C jk\« o¼v�U

ºBµ»£s½° pA o¢½j »ñ½ »Mo� ¬kªU ° ¡®µo� ºjB ¯

¶k®½BªÇ¯ K�Ç� k¼Çw ³ SwA »«ÀwA ºnAk¼M ¬B½o] pnBM

,n±Mq« ©´« »£s½° °j nB® nj /k{BM»« o~« nj ¬C ºÀîA

¬B´Ç] ònqÇM ºB¼Ç�Ao�Ç] nj »«ÀwA »½Ao¢ªµ ° Rke°

° »½B¼Ç�Ao�Ç] ºBµpoÇ« ³Ç SwA ºoÇ¢½j »£sÇ½° ,¨ÀwA

/SwA ²jo ¡¯n»M B´¯C jq¯ An »Tv¼§B¯±¼wB¯


nj ¬C o£pB�C ¤Bª] k¼w ³ »«ÀwA ºnAk¼M S�´¯ nj

/j±{»« ¤BL¯j �½j ºAoM ° �½j o�®« pA SwB¼w ,j±M o~«

nj ³ SwA ºoX@ Ake »µB¢¯ �½j ³M ²B¢¯ ,joñ½°n �½A nj

° ©¼�®U jn±« Ç °j oµ Ç »îBªT]A RB¼e ° º±®í« n±«A ¬C

²B¢¯ �¼ªµ ©µ ²kLî joñ½°n nj /jo¼£»« nAo� �½j S½Akµ

� � An »®½j ·�¦w ° S«±ñe ¨B¯ °A ³ñ®½A ±£ ,jnAj j±]°

pA ° jo¼£»Ç« S¼d¼Çv« »½B�Çw° ¬°oÇ� ·�¦Çw ºB®í« ³M

joÇñ½°n ·« Øk Ç« ,S´Ç] �Ç½A pA ° ,k®»Ç« »�ÇÇ¯ ¨ÀÇÇwA

BM p̈À« »�¯ �½A B«A ,k®»« ©µAo� An Apo§AkLî ºn¿±ñw

©Çµ B�n k¼{n /Sv¼¯ °A o�¯ nj ¨ÀwA ¬j±M »wB¼w »�¯

�hÇw »îoÇ{ S�ÀÇi ° S«±Çñe pA c½oæ »Un±æ ³M

³M B´¯C ,k¼wn �¼ª¦vª§A¬A±iA ³M SM±¯ ³ »T�° B«A ,S�£@

¨ÀÇwA ¤BLÇ¯j ³ÇM ³L¯B]³ªÇµ ° ²kÇ{ »µj¬B«pBÇw Rn±æ

pA ©îA ,xjBíMA ³ªµ nj An ¨ÀwA ³M Sz£pBM ¬A±iA /k®T�n

¬BÇ«nj »¦ÇæA ·hÇv¯ ,jB~TÇ�A ° S¼MoÇU ,SwB¼w ,¬±¯B�

joÇñ½°n �¼ªÇµ BÇM ° joÇ ¬B¼ÇM »«ÀÇwA éÇ«A±] ºBµjnj

/j±ª¯»« ¤BL¯j An �¼�v¦� ·¦Ãv«

,jk\U joñ½°n BM ³ »¯Aoñ��{°n pA ºnB¼vM �ÀioM

¨ÀÇwA �½±Ç¯ ºBÇµSÄAoÇ� �kÇµ ³ÇM An ¨ÀÇwA ³M Sz£pBM

,k®®»Ç« bo�« Jo� pA ³T�o£oM ©¼µB�« ° Bµx°n �MB�«

³Ç ³¯±Ç£¬C An ¨ÀÇwA ©¼§BíÇU ³ÇM Sz£pBM �¼ª¦vª§A¬A±iA

/j±ª¯»Ç« ¤BL¯j ,SwA ²jo ¬B¼M oL«B¼Q S®w ° Aki JBT@

joñ½°n pA »zhM ¨ÀwA Sí½o{ ° j°ke ºAo]A oM k¼@FU

ºA³TvMow o¼LíU <»«ÀwA ¨B�¯> ° SwA B´¯C »µA±i¨ÀwA

¬A±ÇiA uwÆ« ¬BMp oM ¬B½o] �½A �kµ ¬A±®î ³M ³ j±M

/k{ ºnB] ¾BØ®L§A�ve »®í½

° �AkµA BM ,¨ÀwA ºB¼¯j nj ° o~« nj »«ÀwA ºnAk¼M

»¦ÄBÇv« B«A »«ÀwA Â«B »T½±µ ,k{ ¬B¼M ³ »½Bµ»£s½°

¬A°nBÇ pA »£k¯B«K Çî ¥ñz« é�n /jnAj oæBí« ° �½±¯

° »wB®{nBªíTÇwA ,»«ÀÇwA ¨B�¯ »½BQoM ,S�oz¼Q ° ©¦î

nBÇYC pA q¼µoQ ° Jo� ºjB« ¬kªU »wB®{pBM ,¬C BM ²pnBL«

»UBÇ�C BÇ«A /j±{»Ç« J±vd« ¬C »¦æA ¥ÄBv« pA ¬C ¾±w

nj ²sÇ½° ³M ° ¬C RB¼e ¦Th« ¥eAo« nj y¼M ° © ©µ

ºB¼Ç¯j ° k®»Ç« k½k´ÇU An ¬C ° ³T{Aj j±]° »¯±® ¬B«p

:k½Bª¯ q¼µoQ ¬C pA Rk{ ³M k½BM ¨ÀwA

¬B®Ça k½BÇM c§BÇæ ¦Çw ³ÇM Sz£pBÇM ·z½kÇ¯A /§A

©¼§BíÇU J±ÇanBÇa nj ³Ç kMBÇ½ »½B®LÇ« ° »½B®íÇ« b±�°

mnopq »«Ao£ ¤±wn ¶o¼w ° S®w ° Aki JBT »®í½ ,¨ÀwA

�MB�« oL«B¼Q ònqM JBdæA ³TL§A ° jo¼£ nAo� °A S¼M¥µA °

JBT �½pA±« �L� An j±i ²B¢½B] »®w ° ³í¼{ KTñ« °j

Swj ³ÇM ºA³¯B´ÇÇM k½BLÇÇ¯ ° S{Aj k®ÇÇµA±ÇÇi ,S®ÇÇw °

³ÇM An �±Ç� ¶kÇ½A ¬A±U»« /jAj ¬B½±]³�o�U ° ¬BL¦�Sæo�

nj ³Ç k¯Ajo£pBM JB¯ ¨ÀwA ³M Sz£pBM »®í½ ,¬C S ¼ e

/kÇ{ kµA±i »ñ½ »«ÀwA KµAm« ·ªµ ¬BMp ,Rn±æ �½A

³ÇM ³]±U ³æoî nj JB¯ ¨ÀwA ³M Sz£pBM p̈A±§ »½Bª¯pBM

j±ªÇ] ºAoM »§B\« ,oæBí« ºBµpB¼¯ ° jB´T]A ,©¦î ,¥ î

/S{Am£ kµA±h¯ »�BM »£k¯B«K î ³M Sz£pBM ° o\dU °

° j±ªÇ] ,»«ÀÇwA ·z½kÇ¯A »h½nBU RB�C pA »ñ½ /J

»«ÀÇwA KµAmÇ« ° �oÇ� oÇ¢½j o¼�ñU ¬C pA uQ ° o\dU

ºnAqMA ,j±i »´ � ° »«À ²B¢½B] nj o¼�ñU ¥æA /SwA

³Ç »TÇ�° BÇ«A ,SwA »®½j ºBµpo« pA SwAoe nj »«ÀwA

ºAoM ºnAqMA ³M An j±i ,jo¼£ nAo� ¬C ºB®L« o\dU ° j±ª]

° »«ÀÇwA S«A RkÇe° »Ç¯AoÇ½° ,»®Ç½j ·z½kÇ¯A K½ohU

¥½kLÇU »®Ç½j �½±Ç¯ ºBµ³z½kÇ¯A n±´Ç� ¤B\Ç« ¬jo ¡®U

S�C �Ç½A pA »«ÀÇwA KµAm« g½nBU ³¯B�wFT« /jo kµA±i

° �Ç{°n �½jB~Ç« pA »Çñ½ ²p°oÇ«A /SwA ²j±LÇÇ¯ »§BÇÇi

nAj±ªÇ¯ S¼MBÇµ° ¬B½oÇ] nj ,o\dÇU ° j±ªÇ] �@B¯o�Çi

³M An S®w ¥µA pA »Te KµAm« o½Bw »Thw ³M ³ j±{»«

�AkÇµA ¬BªÇµ �MB�« »«ÀwA ºnAk¼M /kwB®{»« S¼ªwn

pA An �@B¯o�Çi ¨Aj �Ç½A k½BÇM j±Çi »h½nBU ºBµ»£s½° °

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 108

j±i S¼µB« nj ºjB¼®M »�½odU ³M BU jnAjoM j±i ºBQ y¼Q

,k¼e±ÇU pA �BÇ�j ³¯B´ÇM ³ÇM S¼MBÇµ° ¬B½oÇ] /jjoÇ¢¯ ÀTL«

�½oÇ� pA k¼e±ÇU ¬B½jB®Ç« ° k¼e±ÇU BÇM An q¼TÇw �½oUkÇÇM

�¼ÇM »®Ç«ABÇ¯ ° ³®TÇ� ° J±Ç{C jB\Ç½A ° ¬B¯Bª¦v« ¨Bî¥T�

³Ç SwA »§BÇe nj �Ç½A ° ,SwA ³T{Am£ y½Bª¯ ³M ¬Bz½A

nBLñTÇwA ¬AoÇw ° ¥¼ÇÄAowA BM ²pnBL« ²An nj »¦ªî ¨k� ð½

/SwA ³T{Ak¯oM »¯B´]

ºnAk¼ÇM ¬B½oÇ] oÇMAoÇM nj ºjB¼®ÇM RBÇ�C pA »ÇÇñ½ /Z

,K�� k¼w ¥¼L� pA ©µ ¬C ¬B«B¢z¼Q ·z½k¯A nj ³ »«ÀwA

/SwA »½Bñ½oÇ«C ¨ÀwA ,SwA ²k{ ¬C ³M ºA³Tv½B{ ³]±U

EFGHI »®¼ªÇi ¨B«A Ro�e ¬Ao½A »«ÀwA ºn±´ª] nAm¢¯B¼®M

¨ÀÇwA /j±ÇM ²jo jq{±£ ¨ÀwA ºB¼¯j ³M An ¬C o�i BµnBM

éMB®« BM ³ ³¯±£¬C B«A ,k½±£»« �hw ¨ÀwA pA ,»½Bñ½o«C

»woÇ j±Çi B´Ç¯C /k{BLÇ¯ q¼TÇw nj Jo� ¬B´®Q ° nBñ{C

,k®½Bª¯»« BQoM j±i ð¼«jB@C é«B\« nj An ¨ÀwA u½nkU

ºnAk¼ÇM ° ¨ÀÇwA BM ²pnBL« ²joTv£ ·´L] ,¤Be �¼î nj B«A

ºBµ}iBÇ{ »wB®{pBÇM /k®®»Ç« »¯BL¼TÇÇzQ An »«ÀÇÇwA

yL®] ºAoM »«ÀwA°»MÀ ¯A ·�½o� ð½ »½Bñ½o«C ¨ÀwA

° ©@Be ¬B¢Lh¯ ,»wB¼w ºBµ²°o£ /SwA »«ÀwA ºnAk¼M

/k®Tvµ S�C �½A �kµ oTz¼M »«ÀwA é«A±] nj ©@Be o¼�

·¯B´ÇM ³ÇM <»«ÀÇwA ¨B�Ç¯> »½BQoÇM ·z½k¯A pA S¦�� /j

»«ÀÇwA éÇ«A±] nj j±]±« ºBµ¨B�¯ BM ð¼UAo±«j ¥«BíU

S¼µB« pA »«ÀwA ºnAk¼M �Aod¯A KLw ,¥¦ª§A�¼M ¨B�¯ B½

° JAqÇeA ,BµS¼~hÇ{ pA ºnB¼ÇvM /j±{»Ç« ¬C » ¼ Çe

�kÇ¯A BÇM SwA �ñªÇ« ¨ÀÇwA ºB¼Ç¯j l±�Ç¯ºl ºBµ²°oÇ£@

BÇ½ ° »îBªT]A ° »wB¼w ·æoî nj ²k«C Swj ³M ºp°o¼Q

pA S¦�Ç� /k®®Ç x±«Ao� An j±i »¦æA S§Bwn ,»T«±ñe

¬C tBÇwA ° ¨ÀÇwA b°n »{±Ç«AoÇ� K]±« »«ÀwA ¨B�¯

K î ³M »«B£ ° ±¦] ³M ¨B£ ð½ q] ºA³\¼T¯ ° j±M kµA±i

/S{Aj kµA±h¯

³ÇM ¬C ºÀTMA ,»«ÀwA ºnAk¼M ¬B½o] ©´« RB�C pA //µ

»¢TÇvñ{n° /SwA »«ÀÇwA VAo¼ÇÇ« nj jk\ÇÇU ¬B½oÇÇ]

pA S�n¬°oÇM ºAoM ³ SwA ²k{ KLw »½Ao£Jo� ¬B½o]

»T¼µBÇ« BÇM BÇ«A ,»Ç½Ao£¨ÀÇwA JB Ç¯ BÇM ,j±Çi ºBµy§Ba

VAo¼Ç« ,¬BÇ¯C ²BÇ¢¯ nj /k½C ¬Ak¼« ³M ³T{m£ pA oU�@B¯o�i

° ³T{mÇ£ ³ÇM �±�íÇ« ,»¯À Çî o¼� ,³®´ ovñ½ »«ÀwA

³M ¨ÀwA pA ºo~î SÄAo� ºAoM ,°n�½A pA /SwA ºA²n±�wA

»Ç¯A±UBÇ¯ ³Ç kÇ¯A³T�n »Mo� KUBñ« ° Bµx°n ¬Bªµ ¤BL¯j

»«ÀwA ºnAk¼M /SwA ²jAj ¬Bz¯ ³T¼¯nk« o~î nj An j±i

/jpBw Ak] �od®« ¬B½o] �½A pA An j±i o¼v« AnBñ{C k½BM

oUkÇM ¬C pA ° »MoÇ� ¨±¦Çî ³ÇM �o�Ç« »®¼Mx±i ³¯B�wFT«

ºBµ³ªÇzaoÇw éÇ�A° nj ³ ¬Co� ºBµ²p±«C oM B´¯C �¼L�U

¬BªÇµ pA ºke BU ,kµj»« ¬Bz¯ An »®½j ³z½k¯A nj jk\U

¥¼LÇ� pA »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM ¬B«B¢z¼ÇQ pA »ioM �¼M nj pB�C

<JoÇ� ° ²kLÇî> WdÇM nj ³Ç SwA ³TÇ{Aj j±Ç]° ²kLÇî

¬A±®Çî ³ÇM ¬AoÇ½A »«ÀwA JÀ ¯A ,Rn±æ oµ nj /S{m£@

nj ¬C yhM¨BÇ´§A ° »«ÀÇwA ºnAk¼ÇM yL®ÇÇ] �½oU©´ÇÇ«

oL«B¼ÇQ S®w ,¬Co� ºBµ²p±«C ³M ðvªU BM ,oæBí« ¬An°j

RB�C �½A pA ,¬C ºoLµn ºBµºo¢®{°n q¼¯ ° °A S¼M ¥µA °

¥MB Ç« An BµRoLî pA ºA³®¼½C j±i g½nBU nj ° ²j±M nmeoM

y½BªÇ¯ ³M ¨ÀwA ºB¼¯j nj »«ÀwA ºnAk¼M ¬B½o] ¬B£k½j

/SwA ³T{Am£@


BµS{±¯»Q / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /| ,oæBíÇ« »wB¼w »®½j ºBµS�´¯ g½nBU ,»L¦e o�æA»¦î Ç1

/31

/89Ç88| ,©Tv¼M ¬o� nj ¨ÀwA ,jB�î j±ªd« tBLî Ç2

o~Çî »Ç� JoÇí§Ak®Çî ¹½oÇñ�§A R BµB\ÇU¿A ,¹��BdÇª§A »¦î Ç3

/17 | ,¹�´®§A

/20 | ,¬Bªµ Ç4

/44Ç42| ,³¼�¦v§A ,ºo¼Xñ§A k Øªd«k¼w Ç5

/79 | ,Joî »wB¼w ·z½k¯A nj ºo¼w ,S½B®î k¼ªe Ç6

,Bµ²p±Çe ¤Bª] ,¤Bª]k¼w ,²p±e ³¦\« ¬B£k®v½±¯ pA »íª] Ç7

/36Ç35|

ºjBµk¼Çw ©½k�ÇU ,»ÇY±§A ¸°oÇí§A ,ºjBMCkwA ½k§A¤Bª] k¼w Ç8

/130Ç129| ,»µB{°ovi

/131 ° 33Ç31| ,¬Bªµ Ç9

,¼ª¦Çv« �B�d¯A ° í� ¥«A±î ° ¥¦î ,»�Y±« kªeAk¼w Ç10

/50Ç47|

/54 | ,¬Bªµ Ç11

/65 | ,¬Bªµ Ç12

/26 | ,»Y±§A ¸°oí§A ,ºjBMCkwA ½k§A¤Bª] k¼w Ç13

/12Ç10| ,¬Bªµ Ç14

/11 | ,¬Bªµ Ç15

/74 | ,ºo¢½jB« B½ ³½o`¼¯ ,ºjBMCkwA ½k§A¤Bª] k¼w Ç16

/57 | ,¬Bªµ Ç17

/60 | ,¬Bªµ Ç18


/18 | ,»Y±§A ¸°oí§A ,ºjBMCkwA ½k§A¤Bª] k¼w Ç20

/19Ç18| ,¬Bªµ Ç21

/¬Bªµ Ç22

/46 | ,¬Bªµ Ç23

,Bµ²p±e ¤Bª] ,¤Bª]k¼w ,²p±e ³¦\« ¬B£k®v½±¯ pA »íª] Ç24

/39Ç38|

/40 | ,¬Bªµ Ç25

©½k�ÇU ° ¼�dÇU ,²kLÇî k ØªdÇ« g¼Ç{ ¨B«À§ ¹¦«Bñ§A ¤Bªî¿A Ç26

/183 | ,¸nBªî kØªd«

/310 | ,»¯BX§A ¾q] ,¬Bªµ Ç27


| ,¤°¿A ¾qÇ\§A ,²kLÇî k Øªd« g¼z§A ¨B«À§ ¹¦«Bñ§A ¤Bªî¿A Ç29

/14Ç7 | ,éMAo§A ¾q\§A ,q¼¯ ° 185Ç184

/¬Bªµ Ç30

/297 | ,W§BX§A ¾q\§A ,q¼¯ ° 186 | ,¬Bªµ Ç31

/187 | ,¬Bªµ Ç32

/337Ç333| ,W§BX§A ¾q\§A ,¬Bªµ Ç33

/309Ç304| ,W§BX§A ¾q\§A ,¬Bªµ Ç34

/¬Bªµ Ç35

/109Ç108| ,¤°¿A ¾q\§A ,¬Bªµ Ç36

/110Ç109| ,¬Bªµ Ç37

/48Ç47| ,¬Bªµ Ç38

/308 | ,W½kd§A o~í§A »� bÀæ¿A ¾Bªîp ,¼«A kªeA Ç39

/49Ç48 | ,¤°¿A ¾q\§A ,²kLî g¼z§A ¨B«À§ ¹¦«Bñ§A ¤Bªî¿A Ç40

/262Ç261| ,¬Bªµ Ç41

/130Ç129| ,Joî »wB¼w ·z½k¯A nj ºo¼w ,S½B®î k¼ªe Ç42

/715 | ° 548Ç539 | ,¤°¿A ¾q\§A ,¹¦«Bñ§A ¤Bªî¿A :�@/n Ç43

/88 | ,¬Bªµ Ç44

/31Ç30 ,20 | ,(²o¼w ° g½nBU) B�n k¼{n ,è¼M¿A u¼¯A Ç45


/397Ç370| ,W§BX§A ¾q\§A ,o½k�§A ,»®¼«¿A ¼vd§AkLî Ç47

/44 | ,B�n k¼{n ,è¼M¿A u¼¯A Ç48

¬B´Ç] nj ©v¼§B¯±¼wBÇ¯ ¶k½kQ »wnoM ,n±Qy½°nj ³Ø¦§AS\e Ç49

/79 | ,Joî

/47 | ,B�n k¼{n ,è¼M¿A u¼¯A Ç50

/49Ç48| ,¬Bªµ Ç51

/159Ç158| ,Joî »wB¼w ·z½k¯A nj ºo¼w ,S½B®î k¼ªe Ç52

° ¹§°k§A :nj ,»ª�Çí§A ¹«BÇ«¿A °A ¹�ÀÇh§A ,B�nk¼Ç{n kªd« Ç53

| ,»Ç¯AoY±Ç ³¼]° ©½k�U ° ¹wAnj ,»ª§oí§A J B�h§A »� ¹�Àh§A

/50

/53 | ,¬Bªµ Ç54

/57Ç54| ,¬Bªµ Ç55

/74Ç72| ,¬Bªµ Ç56

/77 | ,¬Bªµ Ç57

/78 | ,¬Bªµ Ç58

/80 | ,¬Bªµ Ç59

/81Ç80| ,¬Bªµ Ç60

/95Ç91| ,¬Bªµ Ç61

/114 | ,Jo� ° Joî ¬Aoñ�{°n ,»MAo{ ©{Bµ Ç62

o~Çî »Ç� JoÇí§Ak®Çî ¹½oÇñ�§A R BµB\U¿A ,¹��BdÇª§A »¦î Ç63

/242 ° 236 | ,¹�´®§A

/22 | ,éwBT§A ¾q\§A ,nB®ª§A o¼v�U ,B�nk¼{n kªd« Ç64

/23Ç22| ,¬Bªµ Ç65

ZoÇ½A ·ªÇ]oÇU ,¾BØ®ÇL§A Çve »£kÇ¯p R Ao�BÇi ,¾BØ®L§A ve Ç66

/65 | ,»¯B«o @

/¬Bªµ Ç67

/98 | ,¬Bªµ Ç68

yL®Ç] ½oUònqM ¼ª¦vª§A¬A±iA ,»®¼Çvd§A »w±« �BdwA Ç69

/37 | ,»µB{°ovi ºjBµk¼w ·ª]oU ,oæBí« »«ÀwA

/215 | ,¾BØ®L§A ve »£k¯p R Ao�Bi ,¾BØ®L§A ve Ç70

/70 | ,¾BØ®L§A ve k¼´z§A ¨B«¿A ¥ÄBwn ³î±ª\« Ç71

1389o¼U Ç 151 ²nBª{ Ç ©µjp±¯ ¤Bw Ë 110

/23 | ,¬Bªµ Ç72

/54 | ,¬Bªµ Ç73

/58 | ,¬Bªµ Ç74

/64Ç63| ,¬Bªµ Ç75

/88 | ,¬Bªµ Ç76

/¬Bªµ Ç77

/101 | ,¬Bªµ Ç78

/102 | ,¬Bªµ Ç79

| ,ºnB�Çd§A ºkdÇT§A ° ³¼«Àw¿A ¸±d~§A ,¸nBªî kªd« Ç80

/50Ç49

/53Ç52| ,¬Bªµ Ç81

/72 | ,¾BØ®L§A ve k¼´z§A ¨B«¿A ¥ÄBwn ¹î±ª\« Ç82

| ,K�Ç� k¼Çw ²B£kÇ½j pA Bñ½oÇ«C ,ºk§Bi bBT�§AkLî c§Bæ Ç83

/122Ç120

/153 | ,¬Bªµ Ç84

/156 | ,¬Bªµ Ç85

/51Ç50| ,¬Bªµ Ç86

/165Ç163| ,¬Bªµ Ç87

éMB®« / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

ºjBµk¼Çw ©½k�ÇU ,»ÇY±§A ¸°oÇí§A ,Ç½k§A¤Bª] k¼w ,ºjBMCkwA Ç

/BU»M ,B«°n ,B¼§BT½A ,»µB{°ovi

/BU»M ,»«ÀwA RAnBzT¯A ,©� ,ºo¢½jB« B½ ³½o`¼¯ , ÇÇÇÇÇ Ç

t°oÇ] ,u¦ÇMAoÇ� ,(²o¼Çw ° g½nBU) B�n k¼{n ,u¼¯A ,è¼M¿A Ç

/�1414 ,toM

k Øªd« ©½k�U ° ¼�dU ,²kLî kªd« g¼{ ¨B«À§ ¹¦«Bñ§A ¤Bªî¿A Ç

/�1414 ,�°oz§AnAj ,R°o¼M ,¸nBªî

³�Ç�§A �nBíÇª§A ¸oÇÄAj ¹vwÆÇ« ,©� ,o½k�§A ,¼vd§AkLî ,»®¼«¿A Ç

/�1427 ,¹íMAo§A /� ,»«Àw¿A

,¾BØ®ÇL§A Çve k¼´Çz§A ¨BÇ«¿A ¥ÄBÇwn ¹î±ª\Ç« ,Çve ,¾BØ®ÇÇL§A Ç

/�1411 ,¸±îk§AnAj ,³½nk®ñwA

/� 1418 ,o½k�§A ,R°o¼M ,³¼�¦v§A ,k Øªd«k¼w ,ºo¼Xñ§A Ç

,¹�´®§A o~î »� Joí§Ak®î ¹½oñ�§A R BµB\U¿A ,»¦î ,¹��Bdª§A Ç

/¨1987 ,é½p±T§A° oz®¦§ ¹¼¦µ¿A ,R°o¼M

,R°o¼ÇM ,W½kÇd§A o~Çí§A »Ç� bÀÇæ¿A ¾BªÇîp ,kªÇeA ,¼Ç«A Ç

/BU»M ,»Moí§A JBTñ§AnAj

,©� ,Bµ²p±e ¤Bª] ,¤Bª] k¼w ,²p±e ³¦\« ¬B£k®v½±¯ pA »íª] Ç

/1375 ,»«ÀwA RB�¼¦LU oT�j

,¬AoÚ ,oæBí« »wB¼w »®½j ºBµS�´¯ g½nBU ,o�æA»¦î ,»L¦e Ç

/1382 ,nA°p

oTÇ�j ,¬Ao´ÇU ,»¯B«o Zo½A ·ª]oU ,¾BØ®L§A ve »£k¯p R Ao�Bi Ç

/1366 ,»«ÀwA ¡®µo� oz¯

¬B´Ç] nj ©v¼§B¯±¼wBÇ¯ ¶k½kÇQ »wnoÇM ,³Ø¦§AS\e ,n±Qy½°nj Ç

/1374 ,»«ÀwA RB�¼¦LU ¬B«pBw ,©� ,Joî

»¦îkªdÇ« ¹íL�Ç« ,o~Ç« ,nB®Çª§A o¼v�ÇU ,k Øªd«k¼w ,B�nk¼{n Ç

/�1347 ,¹íMAo§A /� ,oµp Ñ¿BM ²j¿°A ° c¼Læ

»�¹�Àh§A ° ¹§°k§A ³î±ª\« :nj ,»ª�í§A ¹«B« Ñ¿A Ö°ÒA ¹�Àh§A , ÇÇÇÇÇ Ç

¹í¼¦�§AnAj ,R°o¼M ,»¯AoY± ³¼]° ©½k�U ° ¹wAnj ,»Moí§A J B�h§A

/BU»M ,oz®§A ° ¹îBL�¦§

ªÇeo§AkLÇî ·ªÇ]oU ,Jo� ° Joî ¬Aoñ�{°n ,¨Bzµ ,»MAo{ Ç

/1369 ,¨°j ^ ,»¦ª§A¼M ° »wB¼w RBí§B�« oT�j ,¬AoÚ ,©§Bî

·ªÇ]oÇU ,K�Ç� k¼w ²B£k½j pA Bñ½o«C ,bÀæ ,ºk§Bi bBT�§AkLî Ç

/1370 ,¬BveA ,¬AoÚ ,»MBMnA »��~«

,¸oµBÇ� ,ºnB�Çd§A ºkdT§A ° ¹¼«Àw¿A ¸±d~§A ,k Øªd« ,¸nBªî Ç

/�1418 ,³¼¯BX§A /� ,�°oz§AnAj

·¯BhQBÇa ,¬AoÚ ,Joî »wB¼w ·z½k¯A nj ºo¼w ,k¼ªe ,S½B®î Ç

/1363 ,¨±w ^ ,o´Pw

,o½rC B�nk¼ªe ·ª]oU ,©Tv¼M ¬o� nj ¨ÀwA ,tBLî ,jB�î j±ªd« Ç

/1369 ,º±�n tk� ¬BTwC ,k´z«

nj) ¼ª¦v« �B�d¯A ° í� ¥«A±î ° ¥¦î ,kªeAk¼w ,»�Y±« Ç

oTÇ�j ,¬Ao´ÇU ,(Ç½k§A¤Bª] k¼w »eÀæA ºAnC ° »wB¼w ·z½k¯A

/1378 ,¨°j ^ ,»«ÀwA ¡®µo� oz¯

yL®Ç] ½oUònqÇM ¼ª¦Çvª§A¬A±ÇiA ,�BdwA ,»®¼vd§A »w±« Ç

,RBîÀÇ�A ,¬AoÚ ,»µB{°ovi ºjBµk¼w ·ª]oU ,oæBí« »«ÀwA

/1375

o~«nj»«Àwaºnak¼m¬b«b¢z¼qmarifat.nashriyat.ir/sites/marifat.nashriyat.ir/files/7_7.pdf ·...

Documents