ons recht juni 2016

MAANDBLAD VAN DE LANDELIJKE BEDIENDENCENTRALE - NATIONAAL VERBOND VOOR KADERPERSONEEL 120STE JAARGANG - NUMMER 6 - JUni 2016

JOBSTUDENTEN EN SCHOOLVERLATERS

VAKBONDSWERKIN CULTUUR

WET PEETERS SLECHT VOOR WERKNEMERS!

MAANDBLAD VAN DE LANDELIJKE BEDIENDENCENTRALE - NATIONAAL VERBOND VOOR KADERPERSONEEL 120STE JAARGANG - NUMMER 6 - JUni 2016

JOBSTUDENTEN EN SCHOOLVERLATERS

VAKBONDSWERKIN CULTUUR

WET PEETERSSLECHT VOOR WERKNEMERS!

2 | JUNI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

INHOUD

© F

OTO:

???

10 cOveRWet Peeters: slecht voor werknemers!

03 standPUntHoopvol richting vakantie

04 GestOPt Met scHOOl OF biJna aFGestUdeeRd? Wat nU?Inschrijving bij VDAB, controle en registratie bij ACV

05 WeGWiJs vOOR JObstUdentenRegel van drie zet je op weg

06 vaKbOndsWeRK is OveRal nOdiG, OOK in de cUltUURsectORInge, Karel, Jan en Lien vertellen over uitdagingen

08 GeHandicaPtenzORG teRUG in de tiJd GeKataPUlteeRdHouding minister en werkgevers maakt acties onvermijdelijk

09 activiteitenKalendeR

09 800 nieUWe JObsin nOn-PROFit!

04

06

08ONS RECHTVERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Veerle VerleyenSudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen

HOOFDREDACTEUR: Denis BouwenREDACTIECOMITÉ: Veerle Verleyen, Wouter Parmentier, Sebastiaan Kok, Jan Deceunynck, Denis BouwenVORMGEVING: Peer De MaeyerDRUKKERIJ: Corelio Printing

REDACTIE EN ADMINISTRATIE: Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/[email protected]

Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

www.lbc-nvk.be

© F

OTO:

PHO

TONE

WS

Ons Recht | 120ste jaargang | JUNI 2016 | 3

STANDPUNT.

HOOPVOL RICHTING VAKANTIE

Stefaan DecockAlgemeen Secretaris

De maand juni geeft ons een ‘boost’ in vertrou-wen, en daar hebben we alle redenen toe. Samen met het hele ACV heeft de LBC-NVK afgetekend de sociale verkiezingen van mei 2016 gewonnen.

Elke vakbond zal wel de nodige statistieken bovenhalen om zijn winst te bewijzen. Cijfertjes en statistieken zal je uitvoerig op onze website www.lbc-nvk.be terugvinden maar vergeef me voor één keer enig triomfalisme. Het ACV verovert meer mandaten dan alle andere vakbonden samen en behoudt daarmee zowel in de preventiecomi-tés (CPBW’s) als in de ondernemingsraden het absolute leiderschap.De LBC-NVK ligt in heel belangrijke mate mee aan de basis van dit puike resultaat. Met onze scores bevestigen we dat onze waarden, onze aanpak, ons verantwoordelijkheids-gevoel én onze strijdbaarheid het vertrouwen genieten van vele duizenden werknemers.

Dit is vooral een hart onder de riem voor de bijna 20.000 kandidaten die bij de jongste sociale verkiezingen aantra-den namens de LBC-NVK. Het waren er 19.903, om pre-cies te zijn. Onder hen bevonden zich maar liefst 7.688 nieuwe kandidaten van wie ongeveer 1/3 jonger was dan 35 jaar. Ik wil graag alle kandidaten feliciteren met hun engagement en met de resultaten. We zijn ook oprecht dankbaar aan de kandidaten die – misschien net - niet verkozen raakten. Hen nodigen we uit om toch hun syn-dicaal engagement op te nemen. In ons syndicale huis is er plaats genoeg voor allerhande sociaal engagement. We leven in tijden waarin sociaal engagement méér dan noodzakelijk is.

Maar we zijn niet alleen blij over de uitslagen van de soci-ale verkiezingen. Het stemt ook vreugdevol dat er een kentering waar te nemen is in brede lagen van de bevol-king: steeds meer mensen zien in dat de politiek van de diverse regeringen grondig fout zit! Zo betoogden de vakbonden op 24 mei in Brussel. Ondanks een voorbe-reidingstijd van amper 3 weken namen méér dan 60.000 mensen deel! Een gigantisch succes dat ons bijzonder hoopvol stemt voor het actieprogramma van het najaar: als de regeringen niet uit een heel ander vaatje beginnen te tappen, voeren we opnieuw actie in die periode!De geslaagde manifestatie is ook een waarschuwing voor het begrotingsconclaaf van juli, waarbij de regering op zoek zal gaan naar 4 miljard euro. De werknemers betaal-den nu al 8 miljard euro! Hoog tijd dus om bij andere deuren aan te kloppen en om – eindelijk – werk te maken van een belastingsysteem dat de lasten eerlijk en recht-vaardig verdeelt.Zelfs burgemeesters hebben al door dat het anders moet. Waarop wachten de bewindslieden in dit land dan eigen-lijk nog?

10 Wet PeeteRs veRnietiGt JObs en slaat dOOR‘Hyperfl exibiliteit’ is slecht voor jouw gezondheid

12 WaaRde landGenOten“Op en top Belgen maar niet op een kritiekloze manier”

14 snaPsHOts

16 OPleidinG en vORMinG: MaG Het iets MeeR ziJn? Eén van de antwoorden in debat over ‘werkbaar werk’

18 vRaaG van de MaandIk ga trouwen! Krijg ik hiervoor vrijaf op mijn werk?

19 vaKbOnd HeeFt MeeR vROUWen en JOnGeRen nOdiGUNI-conferentie in Rome belooft beterschap

20 vRiJe tiJd

22 Wat Onze lezeRs eRvan denKen

22 UitbetalinG vaKbOndsPReMie

23 indeXaanPassinGen

24 vanMOl

19


Elke Oeyen

Als je afstudeert moet je je zo snel mogelijk (online) inschrijven als werkzoekende bij de VDAB (www.vdab.be). Als je in het Brussels hoofdstedelijk gewest woont, is dat in één van de drie werkwinkels van Actiris (www.actiris.be). Vergeet niet je inschrijving af te printen en goed te bewaren. Voor de inschrijving heb je je rijksregisternummer nodig.

Na je inschrijving als werkzoekende begint je ‘beroepsinschakelingstijd’. Die duurt 310 dagen (twaalf maanden). Tijdens deze peri-ode zal je worden uitgenodigd voor een begeleidings- en controlegesprek bij de VDAB als je nog niet aan het werk bent. Op deze uitnodigingen moet je verplicht ingaan. Wil je info en ondersteuning op maat? Registreer je dan bij het ACV in je buurt als schoolverlater. Het ACV-Enterlidmaatschap is kosteloos voor schoolverlaters.Het ACV biedt je de juiste ondersteuning bij de start van je beroepsloopbaan. Je kan bij ons terecht voor sollicitatieadvies, een analyse van je cv, nazicht van je contract en loonadvies. Neem zeker contact op met ACV-Enter! Samen gaan we de uitdaging aan.

KINDERBIJSLAG

Tijdens je beroepsinschakelingstijd kan je de kinderbijslag behouden op voorwaarde dat je het kinderbijslagfonds laat weten dat

je bent gestopt met studeren én dat je je hebt ingeschreven als werkzoekende. Als je tij-dens je beroepsinschakelingstijd geld ver-dient, behoud je de kinderbijslag als je inko-men lager is dan 520,08 euro per maand.

ZIEKENFONDS

Tijdens je beroepinschakelingstijd blijf je als werkzoekende recht hebben op genees-kundige verstrekkingen via het ziekenfonds van je ouders. Vanaf het moment dat je een inschakelingsuitkering ontvangt of begint te werken, moet je jezelf aansluiten bij een ziekenfonds of mutualiteit. Die zorgt ervoor dat je bij ziekte wordt vergoed en dat je voor medicatie en doktersbezoeken terugbetalin-gen krijgt. Meer info via www.cm.be.

NA JE STUDIES NOG AAN DE SLAG ALS JOBSTUDENT?

Kan je nadat je afgestudeerd bent in juni of tijdens het schooljaar nog werken als job-student? Je kan dan tot op het einde van de laatste zomervakantie (tot 30 september voor secundair onderwijs én hoger onder-wijs) met een verlaagde sociale zekerheids-bijdrage werken. Als je teller van 50 dagen nog niet is opgebruikt als jobstudent en je tijdens de laatste zomervakantie niet meer dan 240 uren werkt.Als je stopt met school kan je niet meer tij-dens het lopende schooljaar werken als job-student vanaf je inschrijving als werkzoe-kende. Ook niet tijdens de zomermaanden in datzelfde jaar.

EERSTE JOB EN TOCH AL VAKANTIE?

Als je pas van school komt, is het niet van-zelfsprekend om tijdens het daaropvol-gende jaar te kunnen genieten van het maximum aantal vakantiedagen en vakan-tiegeld. Informeer of je recht hebt op ‘jeugd-vakantie’.Waarop moet je letten als je werk gevonden hebt? In de Gids voor schoolverlaters vind je de antwoorden. Je kan die gids bestellen via [email protected]. |

GESTOPT MET SCHOOL of bijna afgestudeerd? Wat nu?INSCHRIJVING BIJ VDAB, CONTROLE EN REGISTRATIE BIJ ACV

ACV GO, IDEAAL VOOR STARTENDE WERKNEMERS

Net begonnen met werken? De arbeidsmarkt kan best ingewikkeld zijn. ACV GO geeft starters, zoals jij, graag een vliegende start. Vanaf nu kan je rekenen op onze steun op het gebied van loon, contract, juridische bijstand, vakantiedagen, loopbaan-advies en nog veel meer. Wij komen op voor jouw persoonlijke, maar ook voor collectieve belangen. ACV GO is er speciaal voor werknemers tot 25 jaar. In het eerste aansluitingsjaar betaal je maar 10 euro per maand of 33 cent per dag. Vraag ernaar in het ACV-dienstencentrum in je buurt!


WEGWIJS voor jobstudentenREGEL VAN DRIE ZET JE OP WEG

Tom Vrijens

Met de regel van drie van Ons Recht zet je al een stap vooruit tijdens je werk als jobstudent. Hier schet-sen we de grote lijnen en zwijgen we over de uitzonderingsgevallen.

50 DAGEN? TEL JE DAGEN

Met een studentencontract mag je het volle-dige kalenderjaar werken. Studentenarbeid is dus niet beperkt tot vakantiewerk in de zomermaanden. Elke student krijgt een individuele teller van 50 dagen. Langer wer-ken mag zeker! Deze teller kan je consulte-ren via www.studentatwork.be. Gedurende de eerste 50 dagen wordt van je loon als jobstudent 2,71 procent aan sociale zekerheidsbijdrage afgehouden. Je moet wel zijn aangeworven met een ‘over-eenkomst voor tewerkstelling van studen-ten’. Werk je meer dan 50 dagen? Dan wordt de normale sociale zekerheidsbijdrage van je loon afgehouden, 13,07 procent, met als gevolg dat je vakantierechten opbouwt. Elk kalenderjaar wordt de teller weer op nul gezet. Het is de taak van de werkgever om de juiste bijdrage af te houden. Elke gewerkte dag telt als een dag, ook als je maar een contract van enkele uurtjes hebt. Ook feestdagen tijdens de tewerkstellingsperi-ode tellen mee.Werk je in de horeca, dan krijg je er nog 50 dagen bij via een horeca@workteller. De eerste 50 dagen moet je als ‘gewone’ jobstudent werken tegen een verminderde sociale zekerheidsheidsbij-drage; daarna kan je als gele-genheidswerknemer in de horeca nog eens 50 dagen per jaar werken met normale soci-ale zekerheidsbijdragen op een lager forfaitair bedrag.Ga je soms aan de slag als speelpleinmonitor met vrijwil-ligersvergoeding? Zolang je dit maximaal 25 dagen per kalen-derjaar doet, hoef je hier geen sociale zekerheidsbijdrage voor te betalen. De combinatie van speelpleinmonitor voor 25 dagen en 50 dagen met een stu-dentenovereenkomst ergens anders is dus perfect mogelijk.

BELASTINGEN? TEL JE GELD

Om thuis fiscaal ten laste te kunnen zijn, geldt voor het kind een maximumbedrag aan eigen inkomsten (netto bestaansmid-delen).Voor het inkomstenjaar 2016 (aanslagjaar 2017) gaat het om deze netto bestaansmid-delen: voor een kind van een gehuwd koppel 3.120 euro en voor een kind van een alleen-staande 4.530 euro. Wanneer die maxima worden overschreden, is het kind niet lan-ger fiscaal ten laste en betalen de ouders hierdoor meer belastingen. Meer uitleg over de berekening van het netto belastbaar inkomen als je alimentatiegeld ontvangt kan je terugvinden op www.acv-enter.be.Zelf moet een jobstudent belastingen beta-len wanneer zijn netto bestaansmiddelen op jaarbasis hoger liggen dan 7.420 euro (bruto 10.122,22 euro).

KINDERBIJSLAG? TEL JE UREN

Als de jobstudent nog geen 18 jaar oud is, heeft hij een onvoorwaardelijk recht op kin-derbijslag tot 31 augustus van het kalender-jaar waarin hij 18 jaar wordt. Tussen twee studie-of academiejaren mag je als jobstudent de hele zomervakantie (juli, augustus en september) werken zonder uur- en inkomstenbeperking. Gedurende het academiejaar mag je maximaal 240 uren per kwartaal werken als je de kinderbijslag

wil behouden. Gedaan met school eind juni 2016? Je behoudt het recht op kinderbijslag tijdens de laatste zomervakantie, als je tij-dens de zomervakantie minder werkt dan 240 uren. Voor studenten uit het secundair onderwijs loopt de vakantie tot 1 septem-ber. Voor studenten uit het hoger onderwijs loopt de vakantie tot 1 oktober.Je stopt al tijdens het schooljaar met naar school gaan? Je kan niet meer tijdens je

‘beroepsinschakelingtijd’ werken tegen verlaagde sociale zekerheidsbijdragen. Ook niet tijdens de zomermaanden in datzelfde jaar. Vergeet niet het kinderbijslagfonds op de hoogte te brengen.

PROEFPERIODE VAN 3 DAGEN

Een arbeidscontract voor studenten is een contract van maximum 12 maanden en heeft een proefperiode. Tijdens de proef-periode kunnen student en werkgever een duidelijk zicht krijgen op de wederzijdse verwachtingen. De duur van de proefperi-ode bedraagt 3 werkdagen. Tijdens deze 3 werkdagen kan de jobstudent of de werkge-ver het contract direct beëindigen. |

Meer informatie vind je

op www.acv-enter.be. Aanraders zijn ook

de folders ‘Lonend studentenwerk’ en

‘Gids voor schoolverlaters’. Die vind je in

het ACV-dienstencentrum in de buurt.


Inge Bruylandt werkt bij het Kunsthuis – als vrijgestelde om de fusie van de Opera van Vlaanderen en het Koninklijk Ballet van Vlaanderen op te volgen – en is eerste cou-peuse in het kostuumatelier voor heren. Ze is al zowat een kwarteeuw syndicaal actief.

“De fusie was juridisch rond maar op het gebied van arbeidsregels en arbeidsvoor-waarden moest er nog wel heel wat worden

geharmoniseerd”, legt Inge uit.Bij de jongste sociale verkie-

zingen trok Inge de lijst voor de ondernemingsraad en stond ze

op de lijst voor het preventieco-mité (CPBW). “Een beter evenwicht

vinden tussen werk en privéleven is voor onze werknemers een belang-

rijke prioriteit. We hebben veel wisse-lende uurroosters, met nogal wat avond-

en weekendwerk. Als vakbond trachten we daar de nodige compensaties voor te

regelen. Maar een compensatie is niet altijd de oplossing. Als je jong bent, kun-

nen financiële compensaties fijn zijn. Maar we merken in onze organisatie dat mensen kiezen voor een betere balans tussen werk en privé naarmate ze ouder worden.”

MET PLEZIER VOORTWERKEN

“Cao 104, die over werkgelegenheidsplan-nen voor oudere werknemers gaat, was na de eerste onderhandelingen een lege doos omdat de toenmalige HR-manager niet geneigd was om in te gaan op de vragen van het personeel. Uiteindelijk hebben we die cao vanuit de vakbond zelf ingevuld, en

de meeste van onze voorstellen raakten ook goedgekeurd in de ondernemingsraad. Het lukt nu om voor sommigen, diegenen die er nood aan hebben, het werk anders in te vullen zodat ze toch met meer plezier aan de slag kunnen blijven.”Voor technici bij het Kunsthuis is het niet uitzonderlijk om tot 52 uur per week te pres-teren. Voor de leden van het orkest en het koor is het werkritme anders. “Een muzi-kant maakt ook minder kans om door te groeien waardoor hij riskeert vast te roes-ten. Als danser eindigt je carrière vroeger. Voor vakbond en directie zijn dit aandachts-punten; we willen de werknemers hiervan bewust maken en zoeken naar mogelijke nieuwe uitdagingen, zoals opleidingen. Streven naar een betere, gezonde en veilige werkomgeving vinden we ook erg belang-rijk.”

BRUSSELS PHILHARMONIC

Karel Steylaerts is cellist bij het Brussels Philharmonic. Hij wil zich engageren in de ondernemingsraad en het preventiecomité.

“In het orkest hebben we te vaak muzikan-ten met tijdelijke contracten”, vertelt Karel.

VAKBONDSWERK is overal nodig, ook in de cultuursectorINGE, KAREL, JAN EN LIEN VERTELLEN OVER UITDAGINGEN

Denis Bouwen

De LBC-NVK behartigt sinds kort ook de belangen van de werkne-mers in de cultuursector. Ons Recht legt zijn oor te luisteren bij militanten die vakbondswerk doen in een culturele organi-satie. Inge, Karel, Jan en Lien vertellen waar de syndicale klemtonen en prioriteiten lig-gen in hun organisatie. Wat houdt hun collega’s bezig?


“We willen daar graag verandering in brengen zodat meer muzikanten een vast contract krijgen. Aan de verloning is ook al jaren niets meer veranderd, een ander punt waarover we zeker willen discussiëren.”

DIRECTIEWISSEL BIJ KVS

Jan Beeck is decorbouwer bij het Brusselse theater KVS en is al vele jaren syndicaal actief. “Grote pro-blemen qua arbeidsorganisatie heb-ben we hier niet”, zegt Jan. “Allerlei praktische problemen worden in de praktijk redelijk vlot besproken en opgelost bij de KVS. In septem-ber van dit jaar komt er wel een directiewissel. Onze directeur, Jan Goossens, vertrekt naar Marseille en wordt opgevolgd door Michael De Cock van ’t Arsenaal. In totaal zul-len 14 personen, directieleden inbe-grepen, de KVS verlaten. Vanaf sep-tember zullen we merken in welke mate dat tot veranderingen leidt in onze organisatie.”

NIEUWE SUBSIDIERONDE

Caroline Devlamynck – veel mensen zeggen Lien – is bij NTGent verant-woordelijk voor de kaartjesverkoop.

“De ticketing, zoals wij zeggen.” Lien is verkozen als lid van het preven-tiecomité.

“Grote problemen op het vlak van welzijn zie ik niet meteen”, vertelt Lien. “De meeste werknemers bij ons hebben ook een vast contract. In heel drukke periodes schakelen we freelancers in.”De Vlaamse regering moet wel opnieuw de beschikbare subsidies verdelen. “Je kan niet zeggen dat we hier met de daver op het lijf rondlo-pen maar de nieuwe subsidieronde houdt de werknemers natuurlijk wel bezig. De essentiële vraag voor ons is: zullen we opnieuw genoeg subsidies krijgen om het theater normaal te kunnen laten draaien?” |

WERKNEMERS UIT CULTUUR ZITTEN NU BIJ LBC-NVK

Veel tijdelijke en deeltijdse contracten

Het ACV is bezig met een grote oefening om de vak-bondswerking en de dienstverlening aan de leden beter en efficiënter te organiseren. In dat kader werd de vakbondswerking voor de cultuursector per 1 februari 2016 overgeheveld van de collega’s van ACV Transcom naar onze LBC-NVK. Aangesloten werknemers uit de cultuursector zul-len voortaan dus terecht kunnen bij de vele LBC-NVK-secretariaten, naast de ACV-dienstencentra. Bij de secretariaten ben je welkom met vragen over je werksituatie. Paritair comité 304 en het sociaal fonds voor de podiumkunsten worden nu behartigd door de LBC-NVK.

“In de cultuursector werken zo’n 6.900 werknemers als we ons baseren op statistieken uit 2014”, vertelt Stef Doise, nationaal verantwoordelijke voor de socio-culturele sector bij de LBC-NVK. “Die mensen werken in meer dan 450 organisaties. Het gaat om een erg diverse sector, met weinig grote werkgevers. Denk aan de audiovisuele en beeldende kunsten, dans, kunstencentra, festivals, theaterhuizen en muziek. Grote namen zijn bijvoorbeeld Kunsthuis, NTGent, De Singel, Collegium Vocale Gent, het Kaaitheater, Muziekcentrum Dranouter en Jeugd en Muziek Vlaanderen.”Typerend voor de cultuurwereld is dat velen met tij-delijke en deeltijdse contracten (moeten) werken. Er wordt veel flexibiliteit gevraagd van het personeel.

WAT ER ALLEMAAL SPEELT

“We zijn ons stevig aan het inwerken in de sector”, zegt Stef. “Het zal ons natuurlijk niet lukken om alle werknemers aan een voltijds arbeidscontract van onbepaalde duur te helpen. In een aantal gevallen is er discussie over taaklonen, de vergoedingen die werknemers krijgen om een bepaalde job te doen of een kunstcreatie te realiseren. De loonafspra-ken uit de cao worden niet altijd correct nageleefd. Sommige organisaties lopen het risico om overheids-subsidies kwijt te spelen, wat uiteraard banen kan kosten. Er lopen ook besprekingen om twee cao’s, die voor muziek en die voor podiumkunsten, in elkaar te schuiven. Het is daarbij onze ambitie om goede afspraken te behouden en waar mogelijk verbetering af te dwingen voor de werknemers.”Het Vlaams Intersectoraal Akkoord (VIA) geldt ook voor de cultuursector. “Rekening houdend met de eigenheid van de cultuursector voeren we wel aparte onderhandelingen, los van de rest van de non-profit”, licht Stef toe. “In het vorige sectorakkoord stonden al aanzetten naar een eindejaarspremie en een groeps-verzekering (aanvullend pensioen). Op beide punten is zeker nog heel wat verbetering wenselijk en denk-baar.”Stef Doise en zijn collega-secretarissen hebben de ambitie om meer werknemers uit de cultuursector te laten aansluiten bij de LBC-NVK en het ACV. “Dankzij onze vakbondswerking en een goede individuele service willen we de mensen bewijzen dat we het ver-trouwen verdienen.”

VAKBONDSWERK is overal nodig, ook in de cultuursectorINGE, KAREL, JAN EN LIEN VERTELLEN OVER UITDAGINGEN

> Ook muzikanten uit orkesten kunnen reke-nen op de vakbond.

© F

OTO:

BAR

T DE

WAE

LE


GEHANDICAPTENZORG terug in de tijd gekatapulteerdHOUDING MINISTER EN WERKGEVERS MAAKT ACTIES ONVERMIJDELIJK

Denis Bouwen

De sector van de gehandicapten-zorg dreigt 30 jaar terug in de tijd te worden gekatapulteerd. LBC-NVK-secretaris Fatiha Dahmani windt er geen doekjes om. “De aanpak van de bevoegde Vlaamse minister, Jo Vandeurzen, leidt tot een splitsing van de sector. En de werkgevers weigeren om akkoor-den over de inzet van personeel na te komen. Punten die de werkne-mers niet kunnen aanvaarden, en daarom gaan we over tot acties.”

In paritair comité 319.01, waarvan de gehan-dicaptenzorg een deel is, zijn ruim 400 organisaties actief die werk bieden aan meer dan 38.000 mensen. Alle werknemers hebben momenteel eenzelfde statuut, wat het ook makkelijker maakt om van job te veranderen.

“Alle voorzieningen voor personen met een handicap zijn erkend door de Vlaamse overheid en voldoen aan erkenningsvoor-waarden”, legt Fatiha uit. “Maar de sector gaat zware veranderingen tegemoet. Minister Vandeurzen (Volksgezondheid) wil het ook voor organisaties zonder erkenning of vergunning mogelijk maken om actief

te worden in de gehandicaptenzorg. Zo krijg je een splitsing in de sector.”

ZONDER VERGUNNING

In de visie van Vandeurzen zullen personen met een handicap een ‘persoonlijk budget’ krijgen om hun zorg te organiseren. Als het om een ‘voucher’ gaat, komen ze automa-tisch terecht bij één van de aanbieders met een vergunning. Maar dat ligt anders voor wie cash krijgt. “In dat scenario is het per-fect mogelijk dat budgetten worden gebun-deld om bijvoorbeeld gehandicaptenzorg te organiseren voor 15 personen. Op zich heeft de vakbond daar geen probleem mee, op voorwaarde dat dit ook in het kader van vergunningsregels gebeurt zodat de kwali-teit niet in het gedrang komt.”De minister zet de deur op een kier voor een verkeerde evolutie. “Wij willen dat alle werknemers in de sector van dezelfde loon- en arbeidsvoorwaarden genieten. In de niet-vergunde zorg zal er niets zijn gere-geld voor het personeel. Zij zullen niet val-len onder dezelfde loon-en arbeidsvoor-

waarden als hun collega’s uit

de vergunde zorg. Zo zetten we een enorme stap achteruit, na alles wat we hebben gere-aliseerd.”

ACTIES RENDEREN

In 2011 voerden de werknemers actie tegen het personeelstekort en tegen een aanwer-vingsstop. Met resultaat want er kwamen daarna wel 500 jobs bij in de gehandicap-tenzorg.Destijds werd een overeenkomst getekend en werd afgesproken dat er bij hervormin-gen een sectoraal akkoord moet komen ter vervanging van de bestaande personeels-normen. “Nu willen de werkgevers hoog-uit over wat principes praten zonder echte personeelskaders te voorzien. Die opstel-ling heeft de bom doen ontploff en. Als vak-bond hebben we de sector altijd opgebouwd en verbeterd, zowel voor de werknemers als voor de personen met een handicap. Dat is vandaag niet anders.”Het is de werknemers menens. Op 13 mei voerden ze een eerste actie in Antwerpen. Een tweede actie is op 10 juni gepland in Brussel. Na de zomer volgen stakingsacties zolang het nodig is! “We laten ons niet kis-

ten”, onderstreept Fatiha. |

> De werknemers uit de gehandicaptenzorg voer-den in 2011 actie tegen het personeelstekort

en tegen een aanwervingsstop. Met resultaat want er kwamen daarna wel 500 jobs bij.

“Alle voorzieningen voor personen met een handicap zijn erkend door de Vlaamse overheid en voldoen aan erkenningsvoor-waarden”, legt Fatiha uit. “Maar de sector gaat zware veranderingen tegemoet. Minister Vandeurzen (Volksgezondheid) wil het ook voor organisaties zonder erkenning of vergunning mogelijk maken om actief

len onder dezelfde loon-en arbeidsvoor-waarden als hun collega’s uit

Een tweede actie is op 10 juni gepland in Brussel. Na de zomer volgen stakingsacties zolang het nodig is! “We laten ons niet kis-

ten”, onderstreept Fatiha. |

> De werknemers uit de gehandicaptenzorg voer-den in 2011 actie tegen het personeelstekort

en tegen een aanwervingsstop. Met resultaat want er kwamen daarna wel 500 jobs bij.

© F

OTO:

DAN

IËL

RYS


ACTIVITEITENKALENDER

INTENSIEVE LOOPBAANBEGELEIDING IN GROEP (DRIEDAAGSE)

Loopbaanprogramma voor werkende en werkzoekende ACV-leden. Je wisselt uit met andere groepsleden die net zoals jij beter willen omgaan met hun werksitu-atie of die willen uitzoeken of een andere werksituatie hen beter zou liggen.

r Vrijdag 23 september 2016 Vrijdag 30 september 2016 Vrijdag 7 oktober 2016 9.30u – 16.30ue LBC-NVK, Mgr. Broekxplein 6,

3500 Hasselt

Schrijf in via www.jeloopbaan.be

Meer info via 03 / 220 89 50 of [email protected]

WORKSHOPS

Workshop cv en briefr vrijdag 17 juni 2016 13.30u – 16.30uWorkshop interviewr vrijdag 17 juni 2016 14.00 - 17.00ue LBC-NVK, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen

Schrijf in via www.jeloopbaan.beMeer info via 03 / 220 89 50 of [email protected]

Er zijn ook startbijeenkomsten van het Centrum voor Loopbaanontwikkeling (CLO) in Antwerpen (vrijdag 10 juni, woensdag 27 juli, vrijdag 2 september

en vrijdag 7 oktober), Gent (maandag 20 juni), Hasselt (woensdag 15 juni), Leuven (woensdag 21 september) en Turnhout (dinsdag 5 juli).

Meer info op www.loopbaanontwikkeling.be

www.lbc-nvk.be

800 NIEUWE JOBS in non-profi t!Mark Selleslach

“Jobs, jobs, jobs!” Zo klonk de slogan van de federale regering toen zij in de zomer van 2015 uitpakte met haar zogenaamde taxshift , miljar-den euro’s aan lastenverlagingen voor de werkgevers, die op grote schaal nieuwe jobs zouden creë-ren. Als bij wonder, want net als bij alle vorige lastenverlagingen werd aan het gulle werkgeversge-schenk geen enkele voorwaarde of garantie op bijkomende jobs gekop-peld. En even gewoontegetrouw liet de federale regering alweer het grote geld van de vermogens ontsnappen aan enige bijdrage.

Een slogan als ‘Jobs, jobs, jobs’, zonder zwart op wit engagement, dient tot niets. Het kan en moet anders! De non-profit eiste de omzetting van de lastenverlaging uit de taxshift in ‘sociale Maribel’. Dat systeem garandeert de creatie van extra jobs in zorg, welzijn en cultuur.De eerste stap in 2016 is goed voor zo’n 800 nieuwe jobs, onder meer in ziekenhuizen, ouderenzorg, thuisverpleging en andere welzijnsvoorzieningen. Extra jobs zijn goed nieuws voor wie zo aan de bak komt en ook voor deeltijdsen die een uitbreiding van hun contract willen. Tegelijk is elke extra job in zorg en welzijn absoluut nodig om

de werkdruk te verminderen en de dienst-verlening te verbeteren. Welkom aan elke nieuwe werknemer!In 2018, 2019 en 2020 zijn in de non-profi t

nieuwe stappen op het vlak van ‘sociale Maribel’ voorzien. Als de regering tenmin-ste haar afspraken respecteert. |

> Extra jobs in de non-profi t zijn goed nieuws voor wie zo aan de bak komt en ook voor deeltijdsen.

© F

OTO:

DAN

IËL

RYS


WET PEETERS vernietigt jobs en slaat door ‘HYPERFLEXIBILITEIT’ IS SLECHT VOOR JOUW GEZONDHEID

Wouter Parmentier

Werkweken van 45 uren. Het aantal mogelijke overuren optrekken. De uurroosters van deeltijdse werknemers maar één dag op voorhand bekendmaken. Allemaal ideeën uit de koker van Kris Peeters (CD&V), de federale minister van Werk. De hyperfl exibiliteit, die de minister voor ogen staat, is niet alleen slecht voor jouw gezondheid, ze vernietigt ook jobs. Ons Recht legt in drie punten uit waarom dat zo is. Teken zeker mee de petitie tegen de Wet Peeters!

> Zo’n 60.000 mensen trokken op dinsdag 24 mei naar Brussel. De betogers eisten de intrekking van de Wet Peeters en drongen aan op een veel rechtvaardiger regerings-politiek.


45 UUR WERKEN PER WEEK = MEER STRESS EN MINDER INSPRAAK

De Wet Peeters wil de arbeidstijd ‘annuali-seren’. Een moeilijk woord dat betekent dat de werktijd niet meer per week maar per jaar wordt bepaald. Volgens Peeters moet het maximaal aantal uren dat een werkne-mer per week kan presteren worden opge-trokken naar 45 uur. In een bepaalde week kan je bijvoorbeeld 45 uur werken, zolang dat maar wordt gecompenseerd door in een andere week slechts 31 uur te presteren. Op jaarbasis zou je arbeidstijd dezelfde moeten blijven.Maar dat is de theorie. Het verhaal over de overuren in punt 2 nuanceert die ‘compen-satie’ enigszins. Een ander probleem is dat dit voorstel uitgaat van een soort paradijse-lijk evenwicht tussen werkgever en werk-nemer die in overleg beslissen wanneer die laatste wat meer of minder zal werken. Een heleboel werknemers zal bevestigen dat de werkelijkheid enigszins anders is. De baas beslist en daarmee uit. De combinatie werk-privé zal hier zonder meer onder lijden.Een slecht voorbeeld van ‘annualisering van de arbeidstijd’ zien we bij de supermarkt-keten Albert Heijn. Daar stelde de directie de uurroosters op zonder inspraak van het personeel. Sommige personeelsleden wer-ken door dit systeem soms 8 of 9 dagen aan één stuk. Het mag dan ook niet verbazen dat de afwezigheid wegens ziekte de hoog-ste is in de hele sector. Het aantal langdurig zieken is hoger dan ooit, stress en burn-out tieren welig. De Wet Peeters doet net het omgekeerde van wat nodig is. Dit is geen ‘werkbaar werk’, maar een lijdensweg die resulteert in meer opgebrande werknemers.In twee derde van de bedrijven bestaan meer flexibele systemen dan de klassieke 38-urenweek. Het grote verschil met de Wet Peeters is dat die werkschema’s afge-sproken zijn in cao’s en arbeidsreglemen-ten. De werknemers hebben via de vak-bonden inspraak en kunnen compensaties in de vorm van premies of goed geregelde inhaalrust afspreken. Met de Wet Peeters kan de werkgever vrij eenzijdig en zonder compensatie de hyperflexibiliteit invoeren. In combinatie met de overurenregeling (zie punt 2) wordt het wettelijk mogelijk dat jij, de werknemer, in de toekomst 28 weken aan één stuk 45 uur per week werkt!Wij zeggen heel duidelijk: handen af van de 38-urenweek. Weg met die Wet Peeters! MEER OVERUREN = MEER STRESS EN MINDER JOBS

Tel bij die bewuste annualisering het een-zijdig verhogen van het aantal mogelijke overuren en het stresshek is helemaal van de dam. Kris Peeters legt de overurengrens vast op 143 uur op jaarbasis. Dat wil niet

zeggen dat je maximaal 143 overuren mag presteren, je kan er veel meer doen. Zodra je de grens van 143 uur hebt bereikt, is de werkgever verplicht om inhaalrust toe te kennen. Maar een jaar is lang en die grens kan dus diverse keren worden overschre-den. Vandaag ligt de wettelijke overuren-grens op 78 uur per kwartaal (of 91 uur als de grens nu al op jaarbasis wordt vastgelegd). Binnen een periode van drie maanden moet een werkgever dus waakzaam zijn en zor-gen dat de extra gepresteerde arbeid wordt ingehaald.Een ander gevaarlijk ‘nieuwigheidje’ is het voorstel om 100 overuren te laten uitbeta-len in plaats van ze te compenseren met inhaalrust. Hiervoor is een individueel akkoord tussen werknemer en werkgever nodig. Minister Peeters gaat ook hier uit van een evenwichtige relatie tussen even-waardige partners. Kris Peeters zou beter eens een aantal weken in de fabriek of in een winkel gaan werken om te ervaren wat dat ‘evenwicht’ in de praktijk voorstelt.Dit voorstel zal in veel gevallen neerkomen op een éénzijdige beslissing van de werk-gever die de reële arbeidsduur optrekt. De annualisering heeft als gevolg dat de 38-urenweek op weekbasis wordt opgehe-ven. 100 overuren uitbetalen leidt ertoe dat de 38-urenweek volledig ophoudt te bestaan. Als je die 100 uren spreidt over 50 weken, komt dit neer op 2 overuren per week waar-voor de werknemer geen inhaalrust heeft. Met andere woorden, een arbeidsduurver-meerdering tot 40 uur. In de sectoren kun-nen afspraken worden gemaakt om deze overuren op te trekken tot 360, wat neer zou komen op een wekelijkse arbeidsduur van 45,8 uur.

Even een rekensommetje maken: als 19 werknemers elk 100 overuren presteren is dat 1 voltijdse job minder. En als 5,2 werk-nemers 360 overuren presteren is dat ook 1 voltijdse job minder.Tegenwoordig leven we – gemiddeld! – lan-ger omdat we veiliger en gezonder zijn gaan werken en omdat we niet meer van ’s och-tends vroeg tot ’s avonds laat moeten zwoe-gen om rond te komen. De gestadige verkor-ting van de arbeidstijd heeft gezorgd voor een evenwichtiger, gezonder en gelukki-ger bestaan. De klok terugdraaien zal zon-der meer een negatief effect hebben op onze gezondheid. Het voorstel is eens te meer frappant omdat net nu proefprojecten met de 30-urenweek in Zweden positief worden geëvalueerd. Werknemers zijn niet alleen

gelukkiger en productiever, ze zien ook het aantal collega’s toenemen.Overuren zijn een goed middel om een tijde-lijke vermeerdering van werk op te vangen. Als een werkgever structureel met overuren moet werken, zoals het voorstel van Peeters mogelijk maakt, wil dat eigenlijk zeggen dat er een personeelstekort is. Eén overuur gepresteerd door een werknemer is één uur werkloosheid voor een werkzoekende. De Wet Peeters staat dus compleet haaks op het ‘jobs, jobs, jobs’-verhaal van premier Charles Michel (MR). Als het echt de bedoeling is om meer jobs te creëren, dan moet deze wet in de vuilnisbak. De Wet Peeters zal jobs ver-nietigen.Wij zeggen heel duidelijk: meer jobs, min-der overuren. Weg met die Wet Peeters!

UURROOSTER 1 DAG OP VOORHAND = MEER STRESS, WEG SOCIAAL LEVEN

Kris Peeters is blijkbaar ook van mening dat deeltijdse werknemers met een varia-bel uurrooster nog niet flexibel genoeg zijn. Vandaag moeten zij volgens de wet 5 dagen op voorhand hun uurrooster krijgen. In de sectoren dwongen wij nog betere termij-nen af voor de werknemers. De Wet Peeters wil het mogelijk maken om uurroosters van deeltijdsen nog maar één dag op voor-hand mee te delen. Het variabele deeltijds contract behoort nu al tot één van de flexi-belste formules op de arbeidsmarkt. Als je uurroosters maar één dag van tevoren laat bekendmaken, is het gedaan met wat er nog resteerde aan sociaal leven. Een goede combinatie werk-gezin wordt zo compleet ondergeschikt gemaakt aan de grillen van de werkgever. Het deeltijds contract wordt een oproepcontract, waarbij de werknemer altijd paraat moet staan om op te draven.Sommige deeltijdse werknemers combine-ren twee of meer jobs om rond te komen. Het uurrooster enigszins op voorhand kennen is essentieel om dat georganiseerd te krijgen. De Wet Peeters hakt hiermee in de koop-kracht van sommige deeltijdse werknemers. Als LBC-NVK pleiten we voor zoveel moge-lijk voltijdse jobs. Deeltijds werk zou beperkt moeten zijn tot mensen die daar zelf voor kiezen. Zowel vrijwillige als onvrij-willige deeltijdse werknemers hebben recht op werkbaar werk. De Wet Peeters doet net het omgekeerde en introduceert ook hier de hyperflexibiliteit.Wij zeggen heel duidelijk: werkbaar werk voor iedereen, weg met die Wet Peeters! |

Met de Wet Peeters kan de werkgever vrij eenzijdig en zonder compensatie de hyperflexibiliteit invoeren.

Onderteken de petitie tegen de Wet

Peeters op www.loipeeterswet.be Betoog mee tegen de politiek van

sociale afbraak van de regering-

Michel! Samen met de vakbonden op

29 september in Brussel!


“Op en top Belgen maar niet op een kritiekloze manier”BERND DESPINEUX GELOOFT IN SAMENWERKINGSAKKOORDEN IN ALLE RICHTINGEN

Denis Bouwen

In het oosten van ons land, in de kantons Eupen en Sankt-Vith, wonen bijna 80.000 landgenoten die nagenoeg allemaal het Duits als moedertaal hebben. “99 pro-cent van de mensen hier is trots op zijn Belg-zijn”, vertelt vakbondsman Bernd Despineux. “Maar dat wil niet zeggen dat er niets is waaraan we ons soms mateloos ergeren.”

“De nationale trots is heel groot in Oost-België”, gaat Bernd voort. “Dat merk je bij-voorbeeld goed op 21 juli. Maar we ergeren ons wel aan het feit dat we als Duitstaligen soms nog stiefmoederlijk worden behan-deld. Websites bestaan in veel gevallen niet in het Duits, en veel oude wetten zijn nog altijd niet naar het Duits vertaald. Het kan ons ook enorm storen als er in Brussel iets wordt beslist zonder te denken aan de spe-cifi eke situatie van de Duitstalige gemeen-schap.”Bernd Despineux erkent dat het bedenkelijk

is dat milieu, mobiliteit en andere domei-nen niet langer nationaal worden aange-pakt. “Maar veel Duitstaligen zien ook kan-sen in de zesde staatshervorming. We zullen in alle richtingen samenwerkingsakkoor-den moeten afsluiten. Onze gemeenschap had al een bepaalde autonomie maar daar komen nu nog taken bij. Zo zullen we veel meer te zeggen krijgen over alles wat met werk en tewerkstellingssubsidies te maken heeft. We zullen ook zelf kunnen uitma-ken welke doelgroepen we voorrang geven in het arbeidsmarktbeleid. Aan syndicale kant heeft de CSC (ACV) alle sleutelposities in de regio in handen. Dat geeft ons natuur-lijk ook een zware verantwoordelijkheid. In ons deel van het land spreken we over zo’n 2.500 werklozen.”Despineux vindt het ‘communautaire den-ken’ in heel wat dossiers eigenlijk maar dwaas. “De stoute Vlamingen zus, de luie Walen zo, ach. Zo dood je toch iedere dis-cussie?”

ONS RECHT: Is er eigenlijk veel armoede in Oost-België?BERND: “Die is er zeker, en ze neemt ook toe. Gemiddeld hebben we 7,7 procent

werkloosheid, maar dat cijfer varieert tus-sen 4 procent in het zuiden van de regio en soms wel 10 of 12 procent in het noorden. Er is ook armoede bij gepensioneerde werkne-mers en zelfstandigen. Nogal wat van onze medeburgers werkten vroeger in Duitsland, toen daar nog geen minimumloon bestond. Ze verdienden er soms maar 5 of 6 euro per uur. Je hebt ook de mensen die in Duitsland in de geringfügige Beschäftigung (mini-jobs) zaten; zij verdienden maar 400 euro per maand en misten heel wat sociale bescher-ming. Verder heb je in Eupen en Sankt-Vith natuurlijk ook kansarmoede, generatiear-moede en personen met schuldproblemen.”

KERNCENTRALES

ONS RECHT: Het debat over de mogelijke slui-ting van de kerncentrales Tihange 2 en Doel 3 is erg belangrijk in het Duits-Belgische grensgebied. Hoe denkt de christelijke arbei-dersbeweging over die zaak?BERND: “We praten over oude kerncentrales die al lang zijn afgeschreven. Als je de vele pannes ziet, begrijp je niet waarom die nog niet dicht zijn. Als vakbond pleiten we voor investeringen in hernieuwbare energie.”

WAARDELANDGENOTEN

9 SLOT

© F

OTO:

PHO

TONE

WS


Het zuiden des lands lijkt voor sommigen heel ver weg. Maar Wallonië ligt natuurlijk niet op een andere planeet.Ons Recht brengt onze landgenoten uit het zuiden graag een stukje dichterbij.

“Persoonlijk geloof ik in een geprogram-meerde stopzetting van de kernenergie in een tijdsspanne van 5 jaar. Hier in Oost-België hebben we veel wind, ook zon en waterkrachtpotentieel. Alternatieve ener-gie ontwikkelen is hier zeker mogelijk. Een biogascentrale zou ook denkbaar zijn. Onze Duitse buren zijn erg ongerust over de Belgische kerncentrales, en ik versta dat heel goed. Met kerncentrales riskeer je catastrofale accidenten. Terroristen kun-nen aanslagen plegen of gevaarlijk materi-aal stelen. En wat doe je met het kernafval dat zo traag afb reekt?”

“Na de kernramp in Fukushima besloot de Duitse politiek om korte metten te maken met de kernenergie. Op termijn zullen ook de bruinkoolcentrales in Duitsland ver-dwijnen. Sommige Duitse Länder exporte-ren zelfs al alternatieve energie. In ons land heb je voortdurend protesten als ze ergens windturbines willen zetten. Onbegrijpelijk.”

VLUCHTELINGEN

ONS RECHT: Ook over vluchtelingen wordt in Duitsland veel gediscussieerd. Hoe zit dat in onze Duitstalige gemeenschap?BERND: “De gemoederen raakten daar-over verhit toen in september 2015 een asielcentrum met 1.000 plaatsen de deu-ren opende in Elsenborn. Een deel van de bevolking was fel tegen, maar vele ande-ren wilden giften doen en zich als vrijwilli-ger inzetten voor de asielzoekers. Nu is het weer rustiger. Natuurlijk heb je altijd wel problemen als veel jonge mannen een tijd-lang niks omhanden hebben. De Duitstalige Gemeenschap werkt nu intensief aan een integratieplan, en de vakbonden, de christe-lijke arbeidersbeweging en het middenveld werken daaraan mee.”

“Persoonlijk vind ik dat wij niet het recht hebben om al onze welvaart voor ons-zelf te houden. Vanuit moreel, christelijk en humanistisch oogpunt moeten we de nieuwkomers opnemen en hen zo gauw mogelijk integreren, zonder hen te willen assimileren. Wie bij ons wil leven, moet onze grondbeginselen onderschrijven en ze liefst mee uitdragen. Ik vind het bijvoor-beeld ook maar normaal dat vluchtelingen gaan meedraaien in onze vrijwillige brand-weerkorpsen. Wij, de Belgen, moeten het

recht op persoonlijke ontwikkeling en op religieuze vrijheid dan weer toepassen op de nieuwe medeburgers. En het schoolsys-teem moet zich ook aanpassen.”

“De regionale regering heeft nu aangekon-digd dat ze inburgeringscursussen zal orga-niseren. Een positieve maatregel, die wel verder moet gaan dan taallessen. We moe-ten ook cursussen rond burgerzin geven. De christelijke arbeidersbeweging zal ook op dit vlak haar bijdrage leveren.”

VARKENSVLEES

ONS RECHT: In de kinderopvang was er even een politieke rel?BERND: “Het kleine partijtje Vivant leverde stof voor een absurd en ongezond politiek debat door de mensen bang te maken dat onze kinderen in de buitenschoolse opvang geen varkensvlees meer zouden krijgen. Varkensvlees behoort tot onze eetcultuur maar moslimvluchtelingen eten zoiets niet. Daar heb je dus een mogelijke bron van spanningen. Maar de beroering was over-trokken. In de praktijk zal het menu in de buitenschoolse opvang enkele weken wor-den aangepast wanneer er moslimkinderen bijkomen. Nadien wordt het normale menu hersteld, met een alternatief erbij.”

TTIP

ONS RECHT: Het mogelijke vrijhandelsak-koord tussen de EU en de VS, TTIP, krijgt ook hier veel tegenwind?BERND: “Als vakbond zijn wij tegen dat akkoord omdat het gevaarlijk is voor Europese jobs en voor onze verbruikers-rechten. We tonen dat ook door mee te manifesteren en door debatten over de mogelijke risico’s. In Europa willen we schade door producten bij voorkeur zoveel mogelijk voorkomen. In de VS ‘repareren’ ze dat liever nadien. De werkgevers in onze regio steunen TTIP, hoewel we hier vooral KMO’s hebben en die hebben veel te verlie-zen bij dat akkoord. De politieke oppositie is tegen maar de regionale regering vindt dat de Vlamingen en de Walen maar moeten uitvechten welk standpunt België inneemt in dit dossier.”

EUPEN NAAR EERSTE KLASSE

ONS RECHT: Een sportieve slotvraag. Voetbalclub KAS Eupen gaat naar eerste klasse. Gaat jouw hart daar sneller van slaan?BERND: “Ik hou helemaal niet van voetbal en ken zelfs de regels niet. Sommige mensen

denken dat de promotie van KAS Eupen meer toeristen zal aantrekken en meer leven in de brouwerij zal brengen. Maar als Eupen thuis speelt, is dat ook heel belastend voor de wijk waar het stadion ligt. Er moet veel politie worden ingezet, en dat kost de gemeenschap veel geld. Eerder werd al veel geld geïnvesteerd om het stadion te vernieu-wen. Dat steekt als je bijvoorbeeld ziet hoe sociale organisaties subsidies verliezen en elke euro moeten omdraaien. Enkele hotels en wat cafés zullen profi teren van het succes van KAS Eupen. Verder zie ik weinig meer-waarde. Bij het hele businessmodel van het voetbal, dat draait om het opkopen van clubs en het met winst verkopen van spelers, kan je ook veel vragen stellen.” |

“TE VROEG VAN SCHOOL GEGAAN”

De familienaam van Bernd Despineux verraadt dat sommige van zijn voor-ouders Franse hugenoten waren. Eén van zijn overgrootvaders was dan weer een Limburger, die liever de mijn niet in wilde.Op zijn veertiende werd Bernd hand-langer in de bouw, een keuze die hij zich al snel beklaagde. “Hard wer-ken, lange uren, boren in harde steen”, herinnert hij zich. “Ik ben te vroeg van school gegaan.”In 1972 ging Bernd in avondschool een opleiding elektromechanica (A3) vol-gen. Tijdens zijn Wanderjahre (jaren op de dool) werkte hij in de bouw, in een tegelfabriek, als vrachtwagenchauf-feur.In 1985 zag hij zijn kans op verbetering toen Alcan Aluminium 60 mensen aanwierf voor een nieuwe shift . Bij dat bedrijf, dat nadien werd overgenomen door het Noorse Hydro Aluminium, werd hij ook syndicaal actief. Bernd deed uiteenlopende vakbondstaken en schoolde zich voort bij. In 1996 behaalde hij zelfs een licentie (Master) Economische en Sociale Politiek (UCL).

“Puur voor mezelf”, zegt hij.In 2002 kon Bernd aan de slag bij CSC Métal, ondertussen CSC Metea. Vijf jaar later werd hij bij de CSC verbonds-secretaris voor het gewest Verviers-Eupen, een functie die hij nog altijd bekleedt.

SLOT

> De Duitstalige Gemeenschap werkt aan een integratie-plan om asielzoekers en andere nieuwkomers zo goed mogelijk op te nemen. “De vakbonden, de christelijke arbeidersbeweging en het middenveld werken daar-aan mee”, zegt Bernd Despineux.

© F

OTO:

PHO

TONE

WS


SNAPSHOTS

SCHONE KLEREN IN ACTIE BIJ H&M

Actievoerders van de Schone Kleren Campagne stonden op 3 mei aan de deur bij de winkel van H&M in Leuven. Bij acties in 27 landen kreeg H&M de boodschap dat het ook een verantwoordelijkheid heeft voor de mensen die bij zijn leveranciers in Bangladesh werken.Drie jaar geleden stortte in Dhaka het Rana Plaza-complex in waarbij 1.138 mensen omkwamen. Nog altijd werken Bengaalse kledingarbeid(st)ers in onveilige omstan-digheden. H&M was destijds het eerste bedrijf dat het Akkoord van Bangladesh over veilige gebouwen en brandveiligheid ondertekende. Maar bijna alle leveranciers van H&M lopen achter met het uitvoeren van vernieuwingswerken.Uit nader onderzoek blijkt dat 70 procent

van de leveranciers nog altijd niet de nodige branddeuren plaatsten. Nog altijd kan een uitslaande brand rampzalige gevolgen hebben. Zes jaar geleden stierven 21 werk-nemers bij Garib & Garib, dat voor H&M werkt, de verstikkingsdood. De inspecteurs van het Akkoord keurden een aantal gedane vernieuwingswerken af. Gelukkig is er ook wat vooruitgang. Zo blij-ken alle geblokkeerde nooduitgangen nu te zijn vrijgemaakt.H&M is natuurlijk niet de enige keten die kleren laat maken in Bangladesh. Maar het is wel de grootste aankoper daar. Het bedrijf laat geen kans onbenut om zijn merknaam als ‘duurzaam’ te promoten.Via acties wil de Schone Kleren Campagne nu meer schot in de zaak brengen.

Lees meer op www.schonekleren.be

HOGERE LONEN KUNNEN PERFECT

Het bedrijfsleven had in de afgelopen jaren perfect hogere lonen aan werkgevers kun-nen uitbetalen. Dat bleek uit nieuwe bereke-ningen van De Nederlandse Bank, de tegen-hanger van de Nationale Bank in ons land.De crisis drukte in Nederland de lonen, net als de veranderende economie en de opkomst van zelfstandigen. Toen de econo-mie zich weer herstelde, kwam dat vooral ten goede aan de bedrijfswinsten en niet zozeer aan de werknemers in de vorm van een hoger loon.Critici zijn van mening dat werkgevers de loonkosten te pas en te onpas gebruiken. In tijden van crisis wordt er vaak zwaar inge-zet op het verminderen van de loonkosten. Het heeft weliswaar gewerkt, maar volgens Rabobank-econoom Wim Boonstra is het een medicijn met bijwerkingen en werkt het eerder remmend op de economie.Bedrijven moeten lonen niet alleen als ‘kos-ten’ zien. Ze moeten ook voldoende besef-fen dat goede lonen belangrijk zijn voor de koopkracht en dus ook voor de economie.De Nederlandse vakbond FNV zegt dat de crisis ‘al lang voorbij is’. “Het is nu tijd voor koopkracht en echte banen voor de mensen die het werk doen. Te veel mensen werken keihard en krijgen daar alleen maar onze-kere contracten en te lage lonen of tarieven voor, waardoor zij nauwelijks kunnen rond-komen.” In België ondervonden we al hoe nuttig het kan zijn om de binnenlandse koopkracht te versterken. Na de financiële crisis van 2008 werden diverse steunmaatregelen, waaron-der tijdelijke werkloosheid, gebruikt om de consumptie bij ons op peil te houden. Het resultaat was dat België de crisis beter door-spartelde dan veel andere Europese landen. Dit effect werd bevestigd door diverse stu-dies, die spijtig genoeg niet de grote media haalden.

“EUFORIE OVER BEPERKING WACHTUITKERINGEN IS VERKEERD”

Het Netwerk tegen Armoede zegt dat de federale regering ten onrechte euforisch doet over de beperking van de wachtuit-keringen – tegenwoordig praten we over

‘beroepsinschakelingsuitkeringen’. In 2012 besliste de toenmalige regering-Di Rupo om de wachtuitkering voor afgestudeerden te beperken tot 3 jaar. De regering-Michel hield vast aan die maatregel.Volgens Kamerlid Valerie Van Peel (N-VA) klopt slechts 1 gedupeerde jongere op 5 aan bij het OCMW. “De rest vindt werk of is in staat om te leven van andere gezinsinkom-sten”, verklaarde ze in diverse kranten.Het Netwerk tegen Armoede zegt dat de

regeringspartijen de bal misslaan door de gewraakte maatregel te verdedigen. “Een op de vijf valt terug op een leefloon dat ver onder de Europese armoedegrens ligt”, zegt woordvoerder Peter Heirman. “Daar wor-den wij absoluut niet blij van. Het feit dat vier op de vijf jongeren geen leefloon aan-vragen, betekent niet dat ze er geen recht op hebben. Soms schamen ze zich gewoon voor hun situatie, of zijn er te veel adminis-tratieve drempels.”

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


HETE LENTE IN FRANKRIJK

In Frankrijk trekken vakbonden, studen-ten, vrouwenorganisaties en anderen sinds begin maart ten strijde tegen de nieuwe arbeidswetgeving van de regering-Valls. De regering wil maatregelen treffen die tot een verregaande flexibiliteit leiden. Premier Manuel Valls zette het parlement buitenspel om zo de wet door te drukken. Die aanpak blijft voor politieke hoogspanning zorgen, binnen én buiten het parlement. Valls zet eigenwijs door, maar de actievoer-ders net zo goed. De Franse vakbonden zeg-gen dat de wet resulteert in meer flexibili-teit, minder zekerheid en een ontmanteling van het collectief overleg.Neem het voorbeeld van de jaarlijkse vakantie. Een Franse werknemer vraagt bij zijn werkgever verlof aan. Tot twee dagen voor het verlof kan de werkgever nog vra-gen om de data te veranderen, althans vol-gens de nieuwe wet. Hoe kan je zo nog een reis plannen? Minderjarige stagiairs kun-nen meer uren per dag presteren. De maxi-male arbeidsduur wordt opgetrokken van 8 naar 10 uur per dag. Gewone werknemers kunnen makkelijker de vraag krijgen om meer uren per dag te kloppen, zonder dat de arbeidsinspectie nog haar goedkeuring moet geven.De regering overweegt zelfs om de maxi-male werkweek op te trekken tot 60 uur, gekoppeld aan een bedrijfsakkoord. Tegelijkertijd wil ze overuren goedkoper maken door bedrijfsakkoorden te laten afsluiten.Met haar plannen verzwakt de regering het sectorale en nationale overleg. Ook het hele ontslagsysteem is herbekeken. Op alle vlakken wordt het gemakkelijker gemaakt om werknemers met minder ontslagver-goeding op straat te zetten. Punten genoeg dus die verklaren waarom het verzet blijft aanhouden.

BLOEDIGE REPRESSIE TEGEN CAMBODJAANSE BUSCHAUFFEURS De internationale vakbondswereld rea-geert geschokt op het gewelddadige optre-den tegen een vakbondsactie van buschauf-feurs in Cambodja. De werknemers stonden piket bij de Capital Bus Company. Ze vroe-gen om 45 ontslagen collega’s weer in dienst te nemen. De chauffeurs werden ontslagen toen er werd geprobeerd om in het bedrijf een vakbond op te richten. Geen toeval dus.Bij het piket werden de actievoerders aan-gevallen door leden van een organisatie die niets te maken had met het sociaal conflict. De actievoerders kregen zwaar klop, tot bloedens toe. Er vielen dan ook 14 gewon-den. Nadien vertelden sommige van de aan-vallers in de pers dat hen geld was beloofd op voorwaarde dat ze de actie zouden bre-ken.

De politie greep amper in maar arresteerde wel twee vakbondsmensen. Aan de vak-bondsmensen werd verweten dat ze ‘geweld hadden gebruikt’ en ‘de openbare weg had-den geblokkeerd’. Vier andere vakbonds-lieden werden niet aangehouden maar wel aangeklaagd.De buschauffeurs gingen door met hun actie en eisten de vrijlating van de twee vakbondsmensen. Internationale vakbon-den riepen de Cambodjaanse overheid op om in te grijpen en vroegen respect voor de vrijheid van vereniging en het recht op actievoeren. De twee vakbondsmensen zou-den meteen moeten worden vrijgelaten, en alle klachten tegen actievoerders zouden moeten worden ingetrokken. Er is ook nood aan een onafhankelijk onderzoek naar het geweld tegen de actievoerders.

Meer info vind je op www.itfglobal.org

PHILIPS DOET LICHT UIT IN KONTICH

Het Nederlandse Philips-concern gaat zijn vestiging in Kontich sluiten. Een beslissing die, althans volgens het slechtst mogelijke scenario, 121 bediendejobs kan doen sneu-velen. Volgens Philips zouden 20 jobs naar de verlichtingsfabriek in Turnhout kunnen verhuizen. In het Nederlandse Eindhoven zouden 60 nieuwe banen worden gecreëerd. Maar voor de meeste gedupeerde werkne-mers uit Kontich zet zoiets uiteraard géén zoden aan de dijk.De vestiging in Kontich ontstond destijds door de overname van het verlichtingsbe-drijf Massive door Philips. De vroegere win-kels van Massive blijven open. Die hanteren tegenwoordig de naam ‘Light Gallery’.In 2012 en 2014 was er al geherstructureerd in Kontich. Echte productie was er al lang niet meer. Het bedrijf richtte zich op de ont-wikkeling van armaturen voor huishoude-lijke verlichting.

De vakbonden trachten nu een zo goed mogelijk sociaal plan te regelen voor het personeel. ”In eerste instantie willen we via de informatie- en consultatieproce-dure proberen om een zo duidelijk moge-lijk beeld te krijgen van het nieuwe Philips-plaatje”, zegt LBC-NVK-secretaris Peggy Schuermans. “Pas wanneer dat is gelukt, kunnen we alle opties bekijken en probe-ren om een zo sociaal mogelijke oplossing te vinden, zowel voor de vertrekkers als voor de blijvers. Sowieso ligt de klemtoon op het behoud van kwalitatieve tewerkstelling, bij voorkeur in België.”Over de toekomst van de verlichtingsfa-briek in Turnhout is er ook al veel specula-tie geweest. Velen vrezen dat ook die fabriek voor de bijl zal gaan vermits Philips er geen grote investeringen meer doet.

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE


OPLEIDING EN VORMING: mag het iets méér zijn?EÉN VAN DE ANTWOORDEN IN DEBAT OVER ‘WERKBAAR WERK’

Peter Bakema

Opleiding lijkt soms een wondermid-del dat aan veel maatschappelijke problemen een einde kan maken. Het verkleint de maatschappelijke onge-lijkheid en heeft voordelen voor werk-gevers en werknemers. Toch scoren we onder het Europees gemiddelde. Veel mensen zijn wel van plan om een opleiding te volgen, maar tussen droom en daad staan diverse obsta-kels. Pas als we die aanpakken, kan opleiding een succesverhaal worden. Om te beginnen verkleint opleiding de ongelijkheid tussen wie wel en niet werkt, want het is de beste garantie op een baan. Er is ook een verband met gezondheid: hoog-geschoolden zijn gezonder, lager geschool-den hebben meer ongezonde levensjaren en kosten de gezondheidszorg meer. Uit een recente studie van de UCL en de VUB blijkt dat opleiding, werk, inkomen en levensver-wachting samenhangen. Welke opleiding we kregen, welke job we hebben en hoe rijk we zijn, het bepaalt allemaal hoe oud we worden. Wie er warmpjes bijzit, zou 10 tot 14 jaar ouder kunnen worden! Ten slotte blijken hoger opgeleiden ook nog langer te

werken, waardoor de reële pensioenleeftijd omhoog gaat. Een regering die wil bespa-ren in de sociale zekerheid en op de uitga-ven voor werkloosheid, gezondheidszorg en pensioenen, maakt van opleiding een pri-oriteit. In het federale regeerakkoord staat dan ook de belofte om tot ‘een effectieve en afdwingbare verhoging van de opleidings-inspanning te komen’. Benieuwd wat daar-van terechtkomt.

GOED VOOR WERKNEMERS EN WERKGEVERS

Opleiding en vorming zijn voordelig voor werknemers én werkgevers. Werknemers

kunnen zich bijscholen en blijven bij de tijd. Zo lopen ze minder risico om te wor-den ontslagen en vergroten ze hun kans op beter (betaald) werk. Werkgevers krij-gen productievere en bekwamere werkne-mers. Opleiding zorgt voor meer motivatie, een lager personeelsverloop en een grotere betrokkenheid.Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en opleiding kan iedereen voorbereiden op de uitdagingen van de toekomst. Zo verwacht het Wereld Economisch Forum dat er vooral in Europa als gevolg van de informatisering tussen nu en 2020 miljoenen banen zullen verdwijnen, met name laaggeschoolde, administratieve

0

% 2000 2001 2002 2003 2004 2005

15%-DOELSTELLING PACT 2020

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

6,8%

5

10

15

20

Bron

: FOD

Eco

nom

ie A

DSEI

- EA

K, E

uros

tat L

FS

(Bew

erki

ng D

epar

tem

ent W

SE/S

teun

punt

WSE

)

De lerende Vlaming: deelname aan permanente vorming in het Vlaams Gewest


jobs. Er zullen vooral jobs bijkomen in hoog-geschoolde sectoren als de informatica en de professionele dienstverlening. We mogen dus een verschuiving van laag- naar hooggeschoold werk verwachten. Opleiding is één van de antwoorden in het actuele debat rond ‘werkbaar werk’. Hoe blijven werknemers langer aan het werk? Hoe houden werkgevers hen langer aan de slag? Het is onwaarschijnlijk dat je levens-lang hetzelfde werk zult blijven doen, dat zouden velen ook niet willen. Een langere loopbaan is alleen vol te houden als je je door opleiding af en toe kunt heroriënteren.

ONDER EUROPEES GEMIDDELDE

Hoe is het nu in de praktijk met oplei-ding gesteld? Voorlopig is een bijko-mende inspanning wel op haar plaats. Bij ons volgde zo’n 7 procent van de bevol-king (25-64 jaar) de afgelopen jaren een opleiding. Daarmee scoren we onder het EU-gemiddelde van 10 procent en ver onder het EU-streefdoel van 15 procent (zie grafiek hiernaast). Bovendien loopt het percentage bij ons terug: we komen van circa 10 pro-cent in 2004. Het kan natuurlijk altijd beter. In de Scandinavische landen bedraagt het opleidingspercentage zo’n 25 procent en in Zwitserland zelfs meer dan 30 procent.Verder is bij opleiding sprake van het Matteuseffect: naarmate het opleidings-niveau stijgt, kiezen meer mensen voor nascholing. Bij universitairen heeft 80 procent plannen om permanente vorming te volgen, bij de lager geschoolden daalt dit aanzienlijk. Ten slotte is er een verband met leeftijd. Van de 25-34-jarigen overweegt zo’n 75 procent een opleiding te volgen en dit

percentage daalt bij de hogere leeftijdsca-tegorieën. De paradox is dus: wie opleiding het minste nodig heeft, wil er het meeste gebruik van maken.Toch staat de Vlaming veel positiever tegen-over opleiding dan uit deze cijfers naar voren komt. Uit een studie van de Vlaamse overheid blijkt dat drie kwart van de onder-zochte werknemers denkt dat je zonder per-manente opleiding en vorming niet meer mee kan in onze snel veranderende maat-schappij. Zo’n 80 procent vindt dat iedereen de kans zou moeten krijgen om zijn loop-baan een tijdje te onderbreken met behoud van loon en rechten om opleiding en vor-ming te volgen.

GEEN TIJD

Er is dus best animo voor opleiding en vor-ming, maar hoe kunnen we de vrij lage deel-name aan permanente vorming verklaren? Vaak wordt gezegd dat werk, opleiding en privéleven moeilijk te combineren zijn. De werken prestatiedruk is hoog en wie het al moeilijk heeft om een evenwicht te vinden tussen werken en leven, zal niet meteen aan bijkomende opleiding denken. Werknemers verzuchten dat het werk gewoon blijft lig-gen als zij een opleiding volgen. Werkgevers zien kostbare werkuren aan opleiding verloren gaan en zijn niet bereid om in iedereen te investeren. Werkgevers schermen met kostenplaatjes, terwijl de constante reorganisaties enorme kosten met zich meebrengen aan opzeg- en verbrekings-vergoedingen, tijdrovende aanwervingspro-cedures en ‘crazy consultancy’. Werkgevers zouden opleiding moeten zien als een lan-getermijninvestering: zonder opleiding evo-lueren medewerkers niet en kan een bedrijf niet overleven. Al deze problemen spelen ook in de Scandinavische landen. Als het daar kan, waarom dan niet in België?

GEEN MOGELIJKHEDEN

Misschien is het eerder een kwestie van organisatie en is de vrij lage deelname te verklaren door het strikte en beperkte kader waarbinnen opleiding plaatsvindt: er zijn te weinig mogelijkheden. In België worden afspraken over opleiding en vorming geslo-ten tussen de sociale partners in paritaire comités. De afspraken worden vastgelegd in cao’s die per sector kunnen verschillen. Het grootste paritair comité is PC 200 dat de werknemers van zo’n 55.000 bedrijven uit de dienstensector (groothandel, media, transport & logistiek, uitzendkantoren enzovoort) groepeert. Werkgevers beta-len 0,23 procent van hun loonmassa aan

een sociaal fonds, dat de opleidingen van CEVORA financiert. CEVORA is de sectorale opleidingsinstelling en biedt zo’n 900 gra-tis opleidingen aan. Vorig jaar volgden ruim 100.000 werknemers een opleiding. Ze heb-ben een individueel recht op 4 dagen oplei-dingsverlof tijdens de werktijd (plus 1 dag daarbuiten), gedurende de twee jaar dat de cao loopt. In het beste geval kan iedere werknemer in de dienstensector dus maar 2 dagen per jaar vorming volgen. In andere sectoren, zoals de industrie of de distributie, is het aantal opleidingsdagen nog lager of zelfs nul, ligt de bijdrage van de werkgevers aan een sociaal fonds veel lager en is er minder geld voor opleiding beschik-baar. De sector waarin je werkt, bepaalt daardoor je opleidingskansen en leidt tot ongelijkheid tussen werknemers.Opleidingsplannen zijn cruciaal in de orga-nisatie van opleiding en vorming, ze zijn de beste garantie voor een systematische aan-pak. Werkgevers en werknemers kunnen in overleg een plan opstellen en laten registre-ren bij het sociaal fonds. In zo’n opleidings-plan leggen ze afspraken vast, zoals de sprei-ding van de opleidingsdagen in de tijd over de werknemers. Alleen in de dienstensector spelen opleidingsplannen een rol, maar niet in de andere sectoren, met alle gevolgen van dien: geen opleiding voor iedereen, opge-legde opleidingen zonder consensus, impro-visatie, gebrek aan motivatie enzovoort.De combinatie werk-opleiding-privéle-ven wordt verder gestimuleerd door het systeem van het betaald educatief verlof. Werknemers krijgen extra verlofdagen om opleiding te volgen. Ze zijn beschermd tegen ontslag en behouden – tot een bepaald pla-fond – hun inkomen. Inmiddels is dit stel-sel overgeheveld naar de Vlaamse overheid en zal het waarschijnlijk worden aangepast. Laten we hopen dat de essentie – betaalde opleidingsdagen met ontslagbescherming

– behouden blijft.

WAAR EEN WIL IS, IS EEN WEG

De overheid en de sociale partners moe-ten ervoor zorgen dat opleiding een plaats krijgt in ieders loopbaan. Maak van vor-ming een individueel recht met ten minste vijf betaalde opleidingsdagen in de diverse sectoren, mét de mogelijkheid om aanvul-lend educatief verlof te nemen. Maak de vormingsmiddelen in percentage van de loonmassa tussen de sectoren gelijk. Maak opleidingsplannen verplicht, ze zijn de beste garantie voor een georganiseerde aan-pak waarin iedereen aan bod komt. Alleen dan kan opleiding het wondermiddel zijn waarvan we zoveel voordelen voor onze samenleving mogen verwachten. |

> Uit een studie van de Vlaamse overheid blijkt dat drie kwart van de onderzochte werknemers denkt dat je zonder permanente opleiding en vorming niet meer mee kan in onze snel veranderende maatschappij.

Bron

: FOD

Eco

nom

ie A

DSEI

- EA

K, E

uros

tat L

FS

(Bew

erki

ng D

epar

tem

ent W

SE/S

teun

punt

WSE

)

© F

OTO:

DAN

IËL

RYS


VRAAG VAN DE MAAND

June Geuens

Je gaat in het huwelijksbootje stap-pen. Profi ciat! Hiervoor krijg je inderdaad twee dagen vrijaf in de week waarin je huwelijk plaats-vindt of in de week daarna.

Het recht om twee dagen van je werk afwe-zig te zijn in de week van je huwelijk of in de week erna, wordt ‘klein verlet’ of ‘kort ver-zuim’ genoemd. Je kiest zelf waarvoor je dit recht gebruikt: voor het burgerlijk huwelijk of voor het religieus huwelijk. Vallen beide plechtigheden niet op dezelfde dag, dan moeten beide dagen worden opgenomen in de week voor of de week na één van de huwelijken. Even praktisch: je kan dus niet 1 dag klein verlet nemen voor je burgerlijk huwelijk en drie weken later de andere dag voor je reli-gieus huwelijk.

Voor de dagen dat je van het werk afwezig mag zijn blijft je loon in principe behou-den. Op voorwaarde dat je jouw werkgever op voorhand verwittigt. Verder moet je het verlof natuurlijk wel gebruiken voor het doel waarvoor het is toegekend. De dag waarop je klein verlet aanvraagt moet een dag zijn waarop je normaal zou werken.

FAMILIELEDEN

Niet alleen het gelukkige bruidspaar krijgt verlof voor het huwelijk. Ook de ouders en stiefouders, de broers en zussen, de schoon-broers en schoonzussen, de schoonouders, de kinderen, de schoon- en stiefk inderen en de grootouders hebben recht om van het werk afwezig te zijn met behoud van loon. Zij mogen maar één dag afwezig zijn en mogen die ook niet kiezen: ze hebben het recht om op de dag van de plechtigheid niet te werken.

Ook deeltijdse werknemers hebben het recht om, met behoud van hun normaal loon, van het werk afwezig te zijn wanneer ze trouwen of wanneer één van de hierboven vermelde familieleden trouwt. Tenminste, als de dag van het huwelijk samenvalt met een dag waarop de deeltijdse werknemer normaal zou hebben gewerkt. Vermits het bruidspaar de twee dagen vrij mag kiezen, hebben deeltijdsen evenveel recht als vol-tijdse werknemers. Let wel op. Misschien is er in jouw sector of onderneming een cao afgesloten met een betere regeling. Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat je op basis van zo’n cao recht hebt op drie dagen klein verlet of dat je als getuige bij een huwelijk ook recht hebt op een dag klein verlet, op de dag van de plech-tigheid. Zo’n gunstigere regeling kan ook in je individueel arbeidscontract zijn opgeno-men. |

Ik ga trouwen! Krijg ik hiervoor vrijaf op mijn werk?


Vakbond heeft meer VROUWEN EN JONGEREN nodigUNI-CONFERENTIE IN ROME BELOOFT BETERSCHAP

Nouchka Roelants en Diane Pardon

Vakbonden hebben, ook in de eigen structuren, nood aan meer en sterke(re) vrouwen en jonge-ren, om in te spelen op de belang-rijke veranderingen in Europa. Als meer vrouwen en jongeren hun plek vinden in het vakbondswerk, leidt dat tot meer gelijkheid en tot een sterker en socialer Europa.

Dat was en is de overtuiging van de syn-dicalisten die van 14 tot 16 maart in Rome de vierde conferentie van de vakbond UNI meemaakten onder het motto ‘Changing Europe together’. Op 12 maart kwamen de vrouwen van UNI Europa daar al bijeen voor een eigen conferentie. En ook jonge syndi-calisten drukten hun stempel in Rome.UNI Vrouwen Europa wil knokken tegen de ondervertegenwoordiging van vrouwen in vakbondsstructuren. Vakbondsleiders moe-ten beloven om in de eigen vakbond min-stens 40 procent van de mandaten in de beleidsstructuren te reserveren voor vrou-wen. Voor de vakbondskoepel UNI wordt eenzelfde ambitie nagestreefd.

PETERS EN METERS

Jonge vrouwen moeten peters of meters krijgen zodat ze kunnen doorgroeien naar leidinggevende functies in vakbonden. Op dit vlak waren er al geslaagde projecten in Europa. Dat wordt nu uitgebreid naar Afrika.Een andere kwestie is hoe het ‘gender’-thema op de agenda kan worden gezet. De vrouwen bij UNI Europa ijveren voor een betere bescherming van vrouwen op het werk en van zwangere werkneemsters en voor het recht op ouderschapsverlof. Geweld tegen vrouwen op de werkvloer moet meer bespreekbaar worden.Verder zijn structurele maatregelen nodig om de rechten van vrouwen te versterken en beschermen. De loonkloof tussen man en vrouw blijft een heet hangijzer. Vrouwen krijgen vaak slechtere pensioenen, zitten opgescheept met snertjobs en flutstatuten en moeten meer de kans krijgen om werk en privéleven beter in evenwicht te brengen.

MEER JONG BLOED

UNI Youth wil de vakbond aantrekke-lijker maken voor jongeren. De jeugd

is de toekomst, ook voor vakbonden. Vakbondswerk moet meer aansluiten bij de noden en verzuchtingen van jongeren. Op de wereldwijde UNI-conferentie in 2014 (Kaapstad) leverden syndicalisten onder de 35 jaar slechts 5 procent van de deelne-mers. In Rome waren er al wat meer jonge-ren maar ook daar bleef hun aanwezigheid te gering.De jongeren in Rome hadden een helder pleidooi: Europese vakbonden die minstens 4 personen afvaardigen naar een conferen-tie, moeten minstens 1 jongere onder de 35 jaar meepakken. Het idee resulteerde niet in een verplichting, maar wel in een sterke

aanbeveling. Vakbonden die te weinig jon-geren blijven sturen, zullen voortaan met naam en toenaam worden genoemd.Jonge syndicalisten toonden zich ook erg actief in Rome. Ze deden hun zegje tijdens de debatten en deelden postkaartjes uit met hun jongereneis. Op 20 procent van de stoe-len in de zaal plaatsten ze jongeren uit bord-karton om te illustreren hoe de zaal er vol-gens hen had moeten uitzien. |

Meer informatie over de conferentie lees

je op www.uniglobal.org. De LBC-NVK-

delegatie nam Nouchka Roelants mee als

jongerenafgevaardigde.


6 7

5 6 7 4

3 7 4 2 9 1 8 5 6

5 8 7 9 1 3

9 6

6 3 4 5 2 8

4 3 1 5 7 2 9 6 8

7 1 3 5

2 3

VRIJE TIJD1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1

5

2

7

3

3

4

9

5

1 2 4

6

16 8 13

7

10

8

14 15

9

6

10

18 11

11

12 17

PRIJSVRAAG

De oplossing van de vorige prijsvraag was ‘STEM ACV/LBC-NVK’. C.D.V. uit Wiekevorst werd door loting uit de juiste antwoorden getrokken en wint een boekenbon van 20 euro. Proficiat!

Stuur je antwoord naar [email protected], ten laatste op 15 juni 2016. Of stuur een briefje met de oplossing, naam, adres en lidnummer naar Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen.De winnaar ontvangt een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro.

Door deel te nemen aan de wedstrijd verklaar je je akkoord met het wedstrijdreglement. Dit reglement vind je hier online: bit.ly/wed-strijd-OR

Met de letters van de genummerde vakjes kan je een woord vormen:

916854723

825637491

374291856

258769134

149328675

763415289

431572968

697183542

582946317

OPLOSSINGEN SUDOKU

OPLOSSING REKENCIRKEL

HORizOntaal1. Belgische schilder (en metrostation);

regering Michel zet gewone mensen op ...

2. universitair ziekenhuis (afk.); boos; muzieknoot

3. muzieknoot; loofboom4. bloedbuis; nevel5. Katholieke Universiteit (afk.);

Organisation of American States (afk.); topic starter (afk.)

6. bediende of arbeider7. voorzetsel; biologisch keurmerk;

klaar8. niet klaar; op www.lbc-nvk.be vind je

heel wat ...9. muzieknoot; bijwoord10. muzieknoot; strijdkrachten;

voorzetsel11. opgewektheid; oorlogsvluchtelingen

zoeken hier ...

veRticaal1. achtergrondmuziek; het

neoliberalisme is een ...2. algemeen ziekenhuis (afk.);

omgekeerde van trekken; voorzetsel3. muzieknoot; verbrandingsrest4. aardekleur; beeldopname5. van u; in orde; evangelische omroep

(afk.)6. ontslag7. deca / tien (afk.); search engine

optimization (afk.); en andere(n)8. zelfde als vorige; uit Ierland9. muzieknoot; nummer (afk.)10. en dergelijke (afk.); waarmee Maggie

De Block langdurig zieken wil ‘genezen’; voorzetsel

11. Zal het beleid de ... van de jobcreatie doorstaan?; vis

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

17, het zijn opeenvolgende priemgetallen

REKENCIRKELWelk getal ontbreekt?

SUDOKU (ZEER GEMAKKELIJK)

Vul de cijfers van 1 tot en met 9 in, zodanig dat:• in elke rij elke cijfer maar één keer voorkomt• in elke kolom elk cijfer maar één keer voorkomt• elk cijfer ook maar één keer voorkomt in elk wit vierkant en in elk

grijs vierkant van 9 vakjes

29

19 ?

23 13

11


Krigen(A WAR)

Karin Seberechts

Goede mensen doen soms hele foute dingen. Dat is kort door de bocht het dramatische gegeven van

‘Krigen’, een gespannen oorlogs- en rechtbank-drama van de Deen Tobias Lindholm. In de zenuw-slopende openingsscène dropt Lindholm ons mid-denin een Deense militaire eenheid in de Afghaanse woestijn. Wanneer één van hen tijdens de mis-sie omkomt, moet com-mandant Claus Pedersen zijn aangedane troepen opnieuw op één lijn krijgen.

Pedersen is een bekommerd lei-der, die correct met de lokale bewoners wil omgaan; de Denen zijn hier tenslotte offi cieel om hén te ‘beschermen’. Bij een vol-gende patrouille trekt hij soli-dair mee op pad maar valt zijn eenheid in een hinderlaag. Om één van zijn levensgevaarlijk gewonde soldaten uit het sper-vuur te halen, treft Pedersen een beslissing die enorme gevolgen heeft.Net zoals in zijn vorige ‘thriller’ ‘Kapringen’ (A Hijacking) scha-kelt Lindholm in ‘Krigen’ bezield heen en weer tussen biotopen die zo ver uit elkaar liggen dat ze nauwelijks te overbruggen zijn. En al zeker niet door de twee-delijnscommunicatie tussen

mensen die elkaar niet zien of die elkaar alleen maar via tolk of advocaat en met veel gebaar

– enigszins – kunnen begrijpen.Het échte front in Afghanistan, het warme Deense familiethuis-front en de rechtbank waarin Pedersen ter verantwoording wordt geroepen: het zijn werel-den op zich, waarin dezelfde man zichzelf en ‘de zijnen’ telkens op een andere manier moet staande houden. In hoeverre je daarin goed kan doen aan iemand zon-der een ander of elders geldende spelregels te miskennen, is nog maar de vraag.Als moed en schuld in elkaar vloeien, ligt emotionele maar vooral morele versplintering gevaarlijk op de loer. Lindholm zit zijn personages menselijk nauw op de huid, maar blijft moreel sluw aan de zijlijn. Uit de Dogme-traditie brengt hij een rusteloze camera en een hoge mate aan authenticiteit mee: hij werkte met een aantal echte militairen en Pedersens kroost is ontwapenend naturel. De spaar-zame muziek en veelzeggende stiltes zetten mee de toon.Met vast acteur Pilou Asbaek innemend op kop als stilletjes verkruimelend modelsoldaat,

-man en -vader, trekken we met ‘Krigen’ een hartelijk maar ner-veus drama in, dat veel vragen doet rijzen en de antwoorden aan de kijker overlaat. Daarmee zijn we alvast een intense fi lmer-varing rijker. |

‘Krigen’ is sinds 1 juni in de Belgische cinema’s te zien.

UITGAANSTIP FILM

Met de letters van de genummerde vakjes kan je een woord vormen:

OPLOSSINGEN SUDOKU

OPLOSSING REKENCIRKEL

In de zomermaanden hoef je zeker niet naar het buitenland om je te amuseren. Ook in eigen landje is er veel te beleven!

HOOGSTRATEN

Op vrijdag 12 en zaterdag 13 augustus moet je in Hoogstraten zijn voor de 34ste editie van de Antilliaanse Feesten. Een heel weekend vol opzwe-pende muziek in Caraïbische sferen. Zwoele nachten, lekkere cocktails en dansen tot in de vroege uurtjes…Meer info:http://antilliaansefeesten.be [email protected] & 03 / 314 37 32

DAMME

In het centrum van Damme loopt van 11 juli tot 14 september een kunstenfestival, op de unieke erfgoed-site van het Sint-Janshospitaal. Een gezinsfestival dat ook rekening houdt met de beleving van kinderen.Meer info:http://kunstenfestivaldamme.be [email protected] & 050/28 84 55

ESPACE GALLO-ROMAIN (ATH)

De Espace gallo-romain in Ath (Henegouwen) heeft nog tot 25 november een tentoonstelling over het leven van kinderen sinds de Romeinse periode in onze contreien. Op de expo ‘Né quelque part hier et aujourd’hui’ (of: ‘Er was eens een kindertijd, toen en nu’) is er aandacht voor de positie van het kind in het gezin, voedingsgewoonten, de bescherming van kin-deren, onderwijs en vrijetijdsbesteding.Waar ? Espace gallo-romain, rue de Nazareth 2, 7800 AthMeer info:www.ath.be/loisirs/culture/musees/espace-gallo-romain068 / 26 92 33

Heen en weer schakelen tussen werelden van verschil: Pilou Asbaek en Tuva Novotny (met innemende kroost).


ZIEKENHUIZEN, OUDERENZORG,

WIJKGEZONDHEIDSCENTRA (PC 330)

De vakbondspremie voor werknemers uit de privé-ziekenhuizen, psychiatrie, ouderenzorg en revalidatie-centra is sinds een tijdje flink verhoogd. Naar 90 euro voor leden die een volledige vak-bondsbijdrage betalen en naar 45 euro voor wie de ver-minderde bijdrage betaalt. De premie wordt overgeschre-ven tussen 1 augustus en 31 oktober 2016. Om er recht op te hebben, moet je lid zijn van een

erkende vakbond sinds 1 oktober 2015 en in orde zijn met de betaling van de leden-bijdrage. Je moet in 2015 minstens één dag effectief gewerkt hebben in de sec-tor; dit geldt ook voor zieken, mensen met loopbaanonder-breking, werkloosheid, brug-pensioen enz. Het tewerkstellingsattest moet ondertekend worden teruggestuurd naar het plaat-selijke LBC-NVK-secretariaat.

BESCHUTTE WERKPLAATSEN

Tussen 18 mei en 31 augustus 2016 wordt in de sector van de beschutte werkplaatsen (paritair comité 327) de vak-bondspremie uitbetaald. Om recht te hebben op de pre-mie moet je ten laatste op 15 december 2015 aangesloten zijn bij het ACV. Ook moet je vorig jaar minstens één dag gewerkt hebben in een onder-neming die valt onder de sec-tor van de beschutte werk-plaatsen. De premie geldt niet voor uitzendkrachten

en jobstudenten. De premie bedraagt 86,76 euro of 7,23 euro per gepresteerde maand voor wie de volle bijdrage betaalt.De rechthebbenden kre-gen van hun werkgever een tewerkstellingsattest dat recht geeft op de premie. Dat attest moest worden terugbezorgd aan de Dienst Vakbondspremies van de LBC-NVK, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen of aan het plaat-selijke LBC-NVK-secretariaat.

DIENSTEN EN ORGANISMEN VOOR

TECHNISCHE CONTROLE (PC 219)

Tussen 15 april en 31 juli 2016 wordt aan de gesyndiceerde bedienden uit de diensten en organismen voor technische controle (paritair comité 219) de vakbondspremie uitbe-taald. Die bedraagt 130 euro. Om recht te hebben op de

premie moet je minstens één maand in dienst zijn geweest in 2015. Om de premie te krij-gen moet je het ingevulde en ondertekende attest bezor-gen aan je vakbondsafge-vaardigde of aan je LBC-NVK-secretariaat.

METAALSECTOR

In de metaalsector (paritair comité 209) wordt dit jaar een vakbondspremie van 105 euro uitbetaald. De uitbe-talingsperiode loopt van 15 april tot 31 juli.De premie wordt betaald aan de gesyndiceerde bedienden en kaderleden die in 2015 werkten in de metaalsector.

Onder PC 209 vallen alle metaalbedrijven met een pro-ductieactiviteit in België en de studiebureaus die voor die ondernemingen werken. Het gaat niet om garages, carros-seriebedrijven, de metaalhan-del of de controleorganismen. Om recht te hebben op de pre-mie moet de bediende of het

WAT ONZE LEZERS ERVAN DENKEN UITBETALING VAKBONDSPREMIE

PARLEMENTAIRE PENSIOENENP.D. - EEKLO

De Kamer stemde het amen-dement weg waarmee de sp.a de voorwaarden voor de pen-sioenleeftijd van parlemen-tairen wou gelijktrekken met de pensioenvoorwaarden voor alle werknemers. Zo werd nog maar eens bewezen dat de wol-ven elkaar niet opeten.Terwijl wij gewone mensen almaar langer moeten ploete-ren voor almaar minder pen-sioen, mogen parlementairen die voor 2014 zetelden op hun 55ste met pensioen en ontvan-gen ze samen met een riante ontslagpremie nog eens meer dan 5.000 euro per maand bij een volledige loopbaan. Een parlementair die vier jaar in het pluche zit, incasseert al 1.300 euro maandelijks pensi-oen. Voor zo’n bedrag moet een doorsnee bediende een heel leven lang werken!Het stuit enorm tegen de borst dat dit profitariaat de ene na de andere maatregel neemt die Jan met de Pet miljarden kost. Denk maar aan de loonstop, de indexsprong, de verdubbeling

van de premie voor de zorgver-zekering, het hogere inschrij-vingsgeld voor hogescholen, de Turteltaks en tientallen andere vondsten.We hebben een zelfbedienings-regering waarbij de graaicul-tuur hoogtij viert. Alle fatsoens- normen worden vrolijk aan de laars gelapt door dit wereld-vreemde volkje. Er is één con-stante in het regeringsbeleid: alle maatregelen komen ten goede aan de 1 procent rijksten waartoe ook de politici beho-ren, en ze worden betaald door de andere 99 procent. Onze regering blijft de criminele Belgische fraudeurs pamperen, hoewel het ene frauduleuze geldcircuit na het andere wordt blootgelegd.Ik heb één boodschap voor alle parlementen die dit land ‘arm’ is: stop eens met jullie zelf en de 1 procent rijksten te pamperen en regeer dit land voor de ver-andering eens in het algemeen belang. De bevolking zal jullie dankbaar zijn en jullie zullen opnieuw in de spiegel kunnen kijken zonder misselijk te wor-den.

Wil jij graag je mening kwijt over één van de artikelen of berichten in jouw ledenblad? Of zijn er andere gebeurtenissen in de actualiteit die je sterk bezig houden? Alle interessante lezersreacties zijn erg welkom. We kunnen alleen brieven publiceren als we de naam en het adres van de schrijver (m/v) kennen. In principe vermelden we de initialen van de schrijver en zijn of haar woonplaats. Op uitdruk-kelijk verzoek kunnen we die informatie weglaten. Soms moeten we een brief inkorten zonder aan de essentie ervan te raken. En als we een brief afdrukken wil dat niet automatisch zeggen dat de redactie het eens is met alles wat erin staat.Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen: Redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. E-mailen kan uiteraard ook: [email protected].

© F

OTO:

BEL

GAIM

AGE

Missie van de lbc-nvKDe Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werkne-mers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democra-tische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en inter-nationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmid-del. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

kaderlid in 2015 ten minste één maand in dienst geweest zijn van een metaalbedrijf en ten laatste op 1 oktober 2015 aangeslo-ten zijn bij het ACV. Ook moet de bediende in orde zijn met de bijdrage op het moment van de betaling. Werkloze bedienden, gepensioneerden en bruggepensioneerden hebben nog recht op deze vakbondspremie wanneer zij in 2015 nog minstens één maand in dienst geweest zijn van een metaalbedrijf (en aan

de voorwaarden qua lidmaatschap voldoen). Bedienden en kaderleden in de metaalsec-tor, aangesloten bij de LBC-NVK, krijgen een formulier. Dat formulier moeten ze inge-vuld terugbezorgen aan hun vakbondsaf-gevaardigde of aan het gewestelijke LBC-NVK-secretariaat van hun woonplaats. Wie geen formulier kreeg, kan contact opnemen met zijn LBC-NVK-secretariaat. Het premie-bedrag wordt overgeschreven naar de indi-viduele bankrekening.

INTERNATIONALE HANDEL, VERVOER EN LOGISTIEK

Ben je tussen 1 januari 2016 en 30 juni 2016 aangesloten bij de LBC-NVK en ben je tijdens deze periode ook minstens 1 dag tewerkge-steld in een onderneming die valt onder paritair comité 226 (internationale handel, vervoer en logistiek)? Dan heb je recht op een vakbondspremie van 135 euro.De premie aanvragen is heel eenvoudig. Het vereiste attest wordt naar je thuisadres opgestuurd. Kijk even na of je gegevens op het attest, zoals adres en naam van de werkgever, nog kloppen. Pas de gegevens

aan als er iets is veranderd. Controleer ook of je rekeningnummer juist wordt vermeld.Teken dan het attest en bezorg het aan een vakbondsmilitant(e) in jouw onderneming. Is er geen militant beschikbaar? Stuur het attest dan op naar het LBC-NVK-secretariaat in je streek.Had je eind februari nog geen attest voor de vakbondspremie ontvangen? Laat dit dan even weten aan jouw vakbond LBC-NVK. De betaalperiode loopt van 1 maart tot 31 oktober 2016.

PETROLEUM (PC 211)

In de sector van de petroleum (paritair comité 211) is er een vakbondspremie van 135 euro.Om de vakbondspremie in de petroleumsec-tor te krijgen moet je minstens één maand tewerkgesteld (in dienst) zijn in het pc 211 tussen 1 januari 2015 en 31 december 2015. Zieken en leden in loopbaanonderbreking

behouden het recht op de premie. De betaalperiode loopt van 1 mei tot 30 sep-tember 2016.Rechthebbenden moeten lid (geworden) zijn tijdens de uitbetalingsperiode en lid zijn op het ogenblik van de uitbetaling. Zij moeten ook in orde zijn met de bijdrage.

INDEXAANPASSINGEN

210.00 ijzernijverheid vorige lonen x 1,02 (niet voor lonen buiten categorie)216.00 notarisbedienden vorige lonen x 1,0007224.00 non-ferro vorige lonen x 1,0027308.00 maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie vorige lonen x 1,0027309.00 beursvennootschappen vorige lonen x 1,002682310.00 banken vorige lonen x 1,0027311.00 grote kleinhandelszaken vorige lonen x 1,02

MEI 2016

LBC-NVK-SECRETARIATENEN -STEUNPUNTEN

• LBC-NVK AALST-OUDENAARDE Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 [email protected] Steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 [email protected]• LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 [email protected]• LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 [email protected]• LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 [email protected]• LBC-NVK GENT Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 [email protected]• LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 [email protected]• LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 [email protected]• LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 [email protected]• LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 [email protected]• LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 [email protected]• LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 [email protected]• LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 [email protected]• LBC-NVK WAAS & DENDER H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 [email protected] Steunpunt: Oude Vest 144/2 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 [email protected]

ALGEMEEN SECRETARIAAT

Sudermanstraat 5 - 2000 AntwerpenTel. 03/220.87.11, Fax 03/[email protected] | www.lbc-nvk.be

ons recht juni 2016

Documents