26/02/2013

1

Ontwikkelings-

psychologie

Psychologie

van de

levensloop

Ontwikkelingstheorieën

ERIKSON PIAGET

26/02/2013

2

Aardbeving 1: HOOPORAAL – SENSORISCHE FASE

WANTROUWEN FUNDAMENTEEL VERTROUWEN

EGOSTERKTE

Temperament

kind

OMGEVING

MoederKoesteren,

vastnemen, geduld

tav jezelf tav buitenwereld

Erikson toegepast …

15% = prikkelbare baby meer dan drie uur per dag, meer dan drie dagen

per week, gedurende minstens drie weken huilt.

EGOSTERKTE

Kind

Temperament

OMGEVING

Moeder

Koesteren, vastnemen, geduld

Ontwikkelingstheorieën

ERIKSON PIAGET

26/02/2013

3

Cognitieve ontwikkelingstheorie

PiagetNa dit deel moet je kunnen

1. Jean Piaget situeren in de tijd en een plaats kunnen geven binnen de verschillende

psychologische stromingen.

2. de verschillende elementen van denken met name functionele elementen, inhoud en

schema benoemen en beschrijven.

3. de begrippen assimilatie, accommodatie, adaptatie en organisatie uitleggen aan de

hand van een voorbeeld

4. het equilibratiemodel van Jean Piaget kunnen beschrijven

5. de verschillende fasen met bijhorende leeftijdsperiode in de denkontwikkeling kunnen

benoemen, herkennen en toelichten

6. te begrippen conservatienotie, egocentrisme, intuïtief denken, symboolgebruik kunnen

toelichten aan de hand van een voorbeeld

7. aan de hand van concrete voorbeelden uit het denken van kinderen en jongvolwassene

kunnen bepalen in welk stadium van de cognitieve ontwikkeling ze zich bevinden

8. bij gesprekken met kinderen en jongeren spontaan zoeken naar de mogelijke redenen

waarom ze op een bepaalde manier redeneren

2.2 Cognitieve modellen

II Bouwstenen van Sociaal WerkII Bouwstenen van Sociaal Werk

2. Theoretische modellen

Forte, James, Human behavior and the social environment: models, metaphors and maps for applying theoretical perspectives to practice., 2007

1. De mentale processen

opereren zoals software

applicaties

2. Het proces van socialisatie

en toevoegen van rollen is

zoals toevoegen van

software aan een computer

Piaget in’t kort

SCHEMA’S = SOFTWARE � opbouw, logica in software

STADIAMODEL

MS windows XP kan niet zonder MS DOS

26/02/2013

4

Piaget in’t kort

MS DOS = BASISSTRUCTUUR

GISSEN & MISSEN = intuïtief denken

0-6 jaar

Piaget in’t kort

MS WINDOWS = draait op MS DOS

CONCREET & LOGISCH DENKEN = empirisch-inductief

6 – 12 JAAR

Piaget in’t kort

MS OFFICE = draait op MS windows

ABSTRACT DENKEN = hypothetisch - deductief

Vanaf 12 JAAR

26/02/2013

5

Piaget in’t kort

Piaget in’t kort

ADAPTATIE

ASSIMILATIE

ACCOMMODATIE

Biologische

maturiteit ervaringen

Oefening

ADAPTATIE

ASSIMILATIE

ACCOMMODATIE

26/02/2013

6

Piaget in’t kort

SCHEMA’S & STRUCTUREN ONTWIKKELEN ZICH

UNIVERSEEL & INVARIANT VOLGENS LEEFTIJD

Piaget in’t kort

26/02/2013

7

Video Piaget

Equilibrium 1

ASSIMILATIE ACCOMMODATIE

SENSO-MOTORISCH

Ongecoördineerde reacties op zintuiglijke waarnemen

� gecoördineerde sensomotorische vaardigheden

0-2j

Substadia

• Substadium 1:

eenvoudige reflexen (0-1m)

26/02/2013

8

Substadia

• Substadium 2:

primaire circulaire reacties (1-4m)

HERHALEN = PLEZIER

Substadia

• Substadium 3:

secundaire circulaire reacties (4-8m)

HERHALEN = PLEZIER

Substadia

• Substadium 4: intentioneel gedrag

coördinatie secundaire circulaire reacties

(8-12m)

26/02/2013

9

Substadia

• Substadium 5:

tertiaire circulaire reacties (12-18m)

HERHALEN = EXPERIMENTEREN

Substadia

• Substadium 6 = Desequilibrum

begin van denken (18-24m)

Desequilibrium 1Sensomotorische

ASSIMILATIE

Sensomotorische

ACCOMMODATIE

SYMBOLISCHE REPRESENTATIE

ONVOLDOENDE ONVOLDOENDE

Vanaf

2 jaarVIRTUELE

WERELD

26/02/2013

10

Equilibrium 2

ASSIMILATIE ACCOMMODATIE

PRE-OPERATIONEEL DENKEN

Kind leert omgaan met virtuele denkwereld, leert denkbeelden te ordenen

Maar maakt veel denkfouten – kan nog niet logisch nadenken

2-6j

Taal = symbool

• Denken bepalend voor taal? Piaget

• Taal bepalend voor denken? Vygotsky

AUTO = =

TYPISCHE

DENKFOUTEN

KLEUTERS

EGOCENTRISMEFenomenistische

causaliteit

Magisch denken

ANIMISME

ARTIFICIALISME

GEEN CONSERVATIECentratie

Geen transformatie

1 – DIMENSIONEEL

DENKEN

26/02/2013

11

Oefening

Kleuter geeft mama zijn

knuffel en vraagt of ze

pijn heeft.

Desequilibrium 2Pre-operationele

ASSIMILATIE

Pre-operationele

ACCOMMODATIE

logica

ONVOLDOENDE ONVOLDOENDE

Vanaf

6 jaarCONCRETE

WERELD

Equilibrium 3

ASSIMILATIE ACCOMMODATIE

CONCREET-OPERATIONEEL DENKEN

Kind leert denkbeelden te ordenen

En leert logische oplossingen bedenken voor concrete problemen

6- 12j

26/02/2013

12

Schijn kan bedriegen

• Decentreren: rekening houden met

verschillende aspecten van een situatie

• Transformatie: in staat zijn om tussenstadia te

zien (begin � eindtoestand)

• Reversibiliteit: vermogen om uitgevoerde

handeling in gedachten weer terug te voeren

• Seriatie, conservatie en classificatie op basis

van argumentatie = gefundeerd oordeel

Desequilibrium 3concreet-

operationele

ASSIMILATIE

concreet-

operationele

ACCOMMODATIE

Abstracte -hypothetische

begrippen

ONVOLDOENDE ONVOLDOENDE

Vanaf

12

jaar

ABSTRACTE

WERELD

Equilibrium 4

ASSIMILATIE ACCOMMODATIE

FORMEEL-OPERATIONEEL DENKEN

Jongere leert abstract en hypothetisch denken

En leert dus problemen op hoger denkniveau oplossen

12- 16j

26/02/2013

13

Typisch?

• Hypothetisch-deductief denken

• Propositioneel denken

Alle A’s zijn B [vooronderstelling]

C is een A [vooronderstelling]

Dus is C en B [conclusie]

Piaget samengevat

Systemisch ontwikkelingsmodel

Ecologisch model

BRONFENBRENNER

5 omgevingsniveaus die

individuen gelijktijdig

beïnvloeden

• MICRO

• MESO

• EXO

• MACRO

• CHRONO

26/02/2013

14

Systemisch ontwikkelingsmodel

Socio-culturele

theorie

VYGOTSKY

Ontwikkeling ~

wederzijdse transactie

tussen omgeving en

kind

Zone van naaste

ontwikkeling

Vygotsky samengevat