orakarg business center
DESCRIPTION
Create your agendaTRANSCRIPT
էջ 4 ›››
Մար դիկ սե փա կա նա տի րու թյան զգաց ման պա կաս ու նենՀարցազրույց ՄԱԿ-ի մշտա կան ներ կա յա ցու ցիչ Դա ֆի նա Գերչևա յի հետ
Մի ջազ գա յին ֆի նան սա կան կա ռույց նե րը, այդ թվում՝ Ար ժույ թի մի ջազ գա յին հիմնադ րա մը, կան խա տե սել են հա մաշ խար հա յին տնտե սու թյան ա ճի դան դա ղում, իսկ Եվ րա միու թյան հա մար չեն բա ցա ռել ան գամ ռե ցեսիա յի սցե նա րը: Չ նա յած այդ կան խա տե սում ե րին՝ Հա յաս տա նի ֆի նանս նե րի նա խա րա րու թյու նը չի պատրաստ վում փո փո խել 2012թ. պետբ յու ջեն։ Ֆի նանս նե րի նա խա րար Վա չե Գաբ րիելյա նը ե րեկ հրա վիր ված ա սուլ ի սին հայ տա րա րեց, որ բյու ջեի էա կան վե րա նայ ման անհ րա ժեշ տու թյուն չի տես նում, քա նի որ չնա յած ար տա քին մի ջա վայ րի խնդիր ների առ կա յու թյա նը՝ դրանք կա րող են և չա ռար կա յա նալ։
Վա չե Գաբ րիել ա նը լրագրող նե րի հետ հան դի պել էր՝ ներ կա յաց նե լու այս տար վա նա խա րա րու թյան
գե րա կա ուղ ղու թյուն նե րը։ Դ րանք չորսն են. 1) Պե տական ծախ սե րի կա ռա վարման արդ յու նա վե տու թյան
բարձ րաց ման նպա տակով ծրագ րա յին բյու ջետա վոր ման ներդր ման
Է լի տա նե րի շրջապ տույ տի շուրջՍու րեն Մա նուկ ան, տե սա կետ
էջ 2 ›››
Ի՞նչ է պա հանջ-վում լրագ րո ղիցՍո ղո մոն Փա փազ ան, տե սա կետ
էջ 2 ›››
Մինչճգ նա ժա-մա յին՝ ճգնա-ժա մից ա ռաջՌու սաս տա նի տնտե սու-թյու նը վե րա դար ձել է 2008թ. 2-րդ ե ռամս յակ
էջ 8 ›››
Ա մե նաար տա-սո վո րը՝ ֆի նանս նե րի աշ խար հի բո լոր ճգնա ժա մե րիցՋիմ Օ’ Նի լը հի շեց նում է՝ Եվ րո պան դեռ ամ բողջ աշ խար հը չէ
էջ 9 ›››
«Օս կար»-ից խլում են Kodak-ըԸն կե րու թյու նը թատ րո-նից հետ է պա հան ջում իր ա նու նը
էջ 9 ›››
Ճո ճե լով Կու րի սու րըԹուր քիան սպառ նում է գե տի ջրերն ուղ ղել Սև ծով
էջ 10 ›››
Կն քա հայ րեր, փլեյ բոյ ներ, հայ րե նա սեր ներԻշ խա նու թյան են ձգտում մե ծա հա րուստ նե րը
էջ 11 ›››
Գ յում րե ցի նե րը թատ րոն չեն սի րում
էջ 14 ›››
Գինը՝ 100 դրամ
տ ն տ ե ս ա կ ա ն օ ր ա թ ե ր թ
էջ 5 ››› էջ 12 ›››
Թանկ փո ղո՞վ
Բան կե րը 2011թ. էա պես մե ծաց րել են վար կա վո րու մը
Ա րոն յա նը չի գնա Բա քու
Նա հու սով է՝ ՖԻԴԵ-ն այլ վայ րում կանց կաց նի Աշ խար հի չեմ պիո նի կոչ ման մրցում ե րը
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ., www.orakarg.am
Չեն հա վա տում հող մե րին վայ րագ
Ֆի նանս նե րի նա խա րա րու թյու նը չի պատ րաստ վում փո փո խել 2012թ. բյու ջեն
Պե տե կա մուտ նե րի կո մի տեն ե րեկ հրա պա րա կել է 2011թ. 1000 խո շոր հար կա տու նե րի ցան կը (էջ 7): Հ պան ցիկ դի տար կու մից երևում է, որ թեև ան ցած տա րի խո շոր հար կա տու նե րը ո րոշ չա փով դուրս են բեր վել ստվե րից, այնու հան դերձ ստվե րը շա րու նակում է մեծ մալ: n
Տե՛ս խմբագրականը` էջ 2 ›››
Երբ ստվե րում տաք է
«Օրակարգ»-ի արխիվից
էջ 6 ›››
Տե ղե կաց ված թե րա հա վատ ներՀա յաս տա նում տե ղե կաց ված ներն ա վե լի քիչ են վստա հում կա ռա վա րու թյա նը, քան աշ խար հում
Աշ խար հում տե ղե կաց ված բնակ չու թյան 43%ն է վստա հում կա ռա վա րու թյա նը, իսկ ընդ հա նուր բնակ չու թյան՝ 38%ը: Այս պի սի եզ րա հան գում կա փիար ծա ռա յու թյուն ներ մա տու ցող ա մե րիկ ան Edelman ըն կե րու թյան հրա պա րա կած «Վս տա հու թյան բա րոմետր» հե տա զո տու թյան մեջ: Ն մա նա տիպ մի հե տա զո տու թյուն էլ՝ Սո ցիա լա կան միասնու թյան հար ցում (2011 Social Cohesion Survey), Հա յաս տա նում է ի րա կա նաց վել՝ Հե տազո տա կան ռե սուրս նե րի կով կաս յան կենտ րո նի (ՀՌԿԿ) և ՄԱԿի Զար գաց ման ծրագ րի կող մից: Ըստ այդմ՝ Հա յաս տա նում կա ռա վա րու թյանն ա վե լի քիչ վստա հում են տե ղեկաց ված նե րը՝ 32%, քան ընդ հա նուր բնակ չու թյու նը՝ 36%:
Edelmanի «Վս տա հու թյան բա րո մետր» հե տա զո տության մեջ նշվում է, որ 2012թ. աշ խար հում կա ռա վարու թյուն նե րի նկատմամբ վստա հու թյան ռե կոր դա յին՝
9% ան կում է գրանց վել: Ընկե րու թյու նը հար ցում եր է ի րա կա նաց րել աշ խարհի 25 երկր նե րում ապ րող ընդ հա նուր 25 հազ. բնակ չի և ա ռանձ նաց ված 5,6 հազ.
տե ղե կաց ված բնա կիչ նե րի շրջա նում: Ըստ հե տա զոտու թյան՝ «տե ղե կաց ված» է հա մար վում լավ կրթված,
Վարքագիծ
էջ 3 ›››
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
2 | Տեսանկյուն
Պե տա կան ե կա մուտ նե րի կո մի տեն ե րեկ հրա պարա կել է 2011թ. 1000 խո շոր հար կա տու նե րի ցան կը: Ա ռա ջի կա յում «Օ րա կարգ»ը կանդ րա դառ նա դրան, մինչ այդ բա վա րար վենք հպան ցիկ դի տար կու մով:
Ան ցած տա րի 1000 խո շոր հար կա տու նե րը 11,7%ով կամ 50,7 մլրդ ով ա վե լի շատ հարկ են վճարել (483,5 մլրդ)։ Ցան կից երևում է, որ հա վաքագր ված լրա ցու ցիչ 50,7 մլրդ ի 44%ը կամ 22,3 մլրդ ը ա պա հո վել է Զան գե զու րի պղնձա մոլիբ դե նա յին կոմ բի նա տը (ա վել է վճա րել 17 մլրդ) և «Հայ Ռուս գա զար դ»ը (ա վել է վճա րել 5,3 մլրդ)։ ԶՊՄԿի վճա րած հար կե րի ծա վա լի ա ճը պայմա նա վոր ված է հա մաշ խար հա յին շու կա յում մետաղ նե րի գնե րի ա ճով, ո րի արդ յուն քում ա վե լացել են այդ ըն կե րու թյան հան քարդ յու նա հան ման ծա վալ նե րը:
Ու շագ րավ է, որ 1000 ըն կե րու թյուն նե րի վճա րած ուղ ղա կի հար կե րի (ե կամ տա հարկ, շա հու թա հարկ) ծա վա լն ա վե լա ցել է 30,7%ով կամ 28 մլրդ ով՝ կազ մե լով 119,35 մլրդ։ Այս ա ճի արդ յուն քում ո րոշա կիո րեն բա րե լավ վել է ուղ ղա կի հար կե րի տե սակա րար կշի ռն ընդ հա նուր հար կե րում՝ կազ մե լով 24,7%. 2010թ. այդ ցու ցա նի շը կազ մել էր 21%։
Մ յուս կող մից, սա կայն, ու սում ա սի րե լով պետբյու ջեի հար կա յին մուտ քե րի կա ռուց ված քը, երևում է, որ թեև 1000 խո շոր հար կա տու նե րն ա պա հովել են հար կա յին ե կա մուտ նե րի 74%ը և ուղ ղա կի հար կե րի 66,4%ը, նրանք շա րու նա կում են թաքցնել ուղ ղա կի հար կե րը։ Նույ նիսկ ա ռա ջին հար յուրյա կի թվե րին նա յե լով՝ ա ռանց հաշ վի չի կա րե լի է տես նել, որ նրանց վճա րած ուղ ղա կի հար կե րը չեն անց նում 10%ը: Օ րի նակ՝ միև նույն գոր ծա րա րին պատ կա նող «Ա լեքս Գ րիգ», «Լուս Աստղ Շուգր» (շա քա րա վա զի շու կա յի 100տո կո սա նոց մե նա տեր) ըն կե րու թյուն նե րի վճա րած ընդ հա նուր հար կե րի ըն դա մե նը 5%ն են կազ մում ուղ ղա կի հար կե րը:
Վա ռե լիք ներկ րող «Սի թի Պետ րոլ Գ րուպ» և «Ֆլեշ» ըն կե րու թյուն նե րի վճա րած հար կե րի կա ռուցված քում ուղ ղա կի հար կե րի մաս նա բա ժի նը մոտ 4% է: «Մի կա Քոր փո րեյշն» ըն կե րու թյան մոտ այդ ցու ցա նի շը կազ մում է 2%: Այս ցան կը կա րե լի է երկար շա րու նա կել:
Բա ցա ռու թյամբ ֆի նան սա կան շու կա յի կառույց նե րի՝ ուղ ղա կի հար կե րն ընդ հա նուր հար կերում գե րակշ ռում են միայն այն ըն կե րու թյուն ներում, ո րոնք օ տա րերկր յա խո շոր ըն կե րու թյուն նե րի դուստ րեր են՝ «Ղ Տե լե կոմ», «Ար մեն Տել», «Օ րանժ Ար մե նիա» և այլն:
Ե թե հաշ վի առ նենք, որ ուղ ղա կի հար կե րի զգալի մա սը կազ մում է ե կամ տա հար կը, ստաց վում է, որ թեև ան ցած տա րի խո շոր հար կա տու նե րի շա
հույթ նե րը ո րոշ չա փով դուրս են բեր վել ստվե րից, այն ու հան դերձ ստվե րը շա րու նակում է մեծ մալ: n
Խմբագրական
Խմ բագ րա կա նը չի պայ մա նա վո րում թեր թի այլ հատ ված նե րում նո րու թյուն նե րի ընտ րու թյունն ու լու սա բա նու մը:
23րդ է ջերում հրա պա րակ վող մյուս կար ծիք նե րը կա րող են չհա մընկ նել խմբագ րու թյան դիր քո րոշ մա նը:
Լույս է տեսնում 2011թ. սեպտեմբերի 21ից:
Հիմադիր և հրատարակիչ՝«Սիվիլիթաս» հիմադրամ, վկայական` 03Ա080303, տրվ. 20.05.08թ.
Հասցե՝ ք. Երևան, Հյուսիսային պողոտայի 1
Հեռ.՝ +37410 500 119, էլ. փոստ՝ [email protected]
Գլխավոր խմբագիր՝ Կարեն Հարությունյան
Թողարկման պատասխանատու՝ Մարատ Յավրումյան
Վաճառք և բաժանորդագրություն՝ +374 10 500119, +374 55 026249
Մեջբերումեր անելիս հղումը «Օրակարգ»ին պարտադիր է:
Թերթի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական
հեռուս տա ռադիո ընթերցում առանց «Օրակարգ»ին հղման արգելվում է:
Նյութերը չեն գրախոսվում և հեղինակներին չեն վերադարձվում:
Գովազդների և R տառով հրապարակվող
նյութերի բովանդա կության համար խմբագրությունը
պատասխանատվություն չի կրում:
Տառատեսակը՝ Էդիկ Ղաբուզյանի
Հրատարակության 1ին տարի
Ստորագրված է տպագրության՝ 02.02.2012թ.
Տպաքանակը՝ 3000
Օրաթերթը տպագրվում է «Տիգրան Մեծ» հրատա րակ չու թյան
տպարանում, ք.Երևան, Արշակունյաց 2:
տ ն տ ե ս ա կ ա ն օ ր ա թ ե ր թ
Է լի տա նե րի շրջապ տույ տի շուրջ
Մենք ան խու սա փե լիո րեն մտնում ենք նա խընտ րական շրջա նի հոր ձա նուտ և
ի րա կան, կեն սա կան նշա նա կու թյան խնդիր նե րից տե ղա փոխ վում վե րացա կան և նեղ կու սակ ցա կան լու րերի դաշտ: Օ րի նակ՝ վեր ջին օ րե րին ակ տիվ են մե ծա մաս նա կանհա մամաս նա կան ընտ րա կար գի շուրջ վեճե րը կամ կու սակ ցա կան ցու ցակ ներում ընդգրկ վող ան ձանց ա նուն նե րի շուրջ վար կած նե րը: Այս ա մե նը ստիպում է մտո րել է լի տա նե րի շրջապտույ տի և քա ղա քա կան հա մա կար գի սերն դա փո խու թյան ա վե լի խոր քային հրա մա յա կան նե րի շուրջ:
Վեր նա խա վե րի շրջապ տույտ
19րդ դա րի վեր ջի ի տա լա ցի սոցիո լոգ Վիլֆ րե դո Պա րե տոն (18481923) քա ղա քա գի տու թյուն ներ մու ծեց «է լի տա» եզ րը՝ հա սա րա կու թյա նը բա ժա նե լով կա ռա վա րող նե րի (է լիտա) և կա ռա վար վող նե րի: «Է լի տանե րը ծա գում են ստո րին շեր տե րից և պայ քա րի արդ յուն քում զբա ղեց նում ա վե լի բարձր շեր տեր, ծաղ կունք ապրում, ա պա այ լա կերպ վում (բա ցա սական ի մաս տով)՝ ըստ պատ մու թյան ու նի վեր սալ կա նոն նե րի»,– գրում
է նա և ա ռա ջար կում սո ցիա լա կան զար գա ցու մը բա ցատ րող «Է լի տա ների շրջապ տույ տի» տե սու թյու նը: Ըստ Պա րե տո յի՝ կան եր կու տե սա կի է լիտա ներ: «Առ յուծ նե րին» բնո րոշ է կառա վար ման ու ժա յին մե թոդ նե րի կիրա ռու մը, պահ պա նո ղա կա նու թյու նը: «Աղ վես նե րը» նա խընտ րում են ի րենց իշ խա նու թյու նը պահ պա նել քա րոզչու թյամբ, նրանք քա ղա քա կանֆինան սա կան կոմ բի նա ցիա նե րի, խորա ման կու թյան վար պետ ներ են: Ն րանց կա ռա վա րում արդ յու նա վետ է, երբ անհ րա ժեշտ են նո րա րա րների, դի վա նա գետ նե րի հմտու թյուններ, սա կայն «աղ վես նե րն» ըն դունակ չեն բռնու թյան, նույ նիսկ երբ այն անհ րա ժեշտ է: Այդ դեպ քում «աղ վեսնե րին» փո խա րի նե լու է գա լիս «առյուծ նե րի» է լի տան, ո րը պատ րաստ է գոր ծել վճռա կան կեր պով:
Պա րե տոն պատ մու թյու նը բնութագ րում է իբրև «Է լի տա նե րի գե րեզմա նա տուն»: Փոք րա մաս նու թյան մի խումբ պայ քա րում է, գա լիս իշ խանու թյան, օգտ վում է իշ խա նու թյունից, ան կում է ապ րում և փո խա րինվում մեկ այլ խմբով: Իսկ է լի տա յի մշտա կան փո փո խու թյու նը և շր ջապտույտն անհ րա ժեշտ է զար գաց ման հա մար, քա նի որ նախ կին է լի տա ները կորց նում են այն է ներ գիան, ո րը նրանց օգ նել է հաս նել հա ջո ղու թյան:
Սերն դա փո խու թյունԲա ցի սո ցիա լա կան շա հե րի ներ
կա յա ցու մից, ծրագ րա յին դրույթ նե րի մշա կու մից, հա սա րա կա կան կար ծիքի ձևա վո րու մից, իշ խա նու թյան համար պայ քա րից՝ ցան կա ցած քա ղաքա կան կու սակ ցու թյան գոր ծա ռույթնե րից է նաև քա ղա քա կան կադ րերի պատ րաս տում ու ներգ րա վու մը քա ղա քա կա նու թյուն:
Արև մուտ քում յու րա քանչ յուր ընտրու թյուն ից հե տո տե ղի է ու նե նում
կու սակ ցա կան վեր նա խա վի «թարմա ցում»: Նույ նիսկ ա մե նաազ դե ցիկ քա ղա քա կան գոր ծիչ նե րը, ան կախ ի րենց հե ղի նա կու թյու նից, հե ռա նում են աս պա րե զից՝ ճա նա պարհ տա լով սե փա կան քա ղա քա կան թի մի նոր ան դամ ե րին: Հաղ թող կու սակ ցություն նե րում այդ գոր ծըն թա ցը, բնակա նա բար, ա վե լի մեղմ ձևով է ընթա նում, քան պարտ ված կու սակ ցության մոտ, սա կայն հա ջորդ ընտ րություն նե րին ըն դա ռաջ՝ Արև մուտ քում անհ նար է տես նել գրե թե ան փո փոխ քա ղա քա կան թիմ:
Հա յաս տա նում այդ պես չէ. նույն մար դիկ ար դեն եր րորդչոր րորդ անգամ հայտն վում են ընտ րա կան ցուցակ նե րի գլխա վոր տե ղե րում՝ հավակ նե լով նո րից մտնել Ազ գա յին ժողով: Ընդ ո րում՝ այս երևույ թը ոչ մի քա ղա քա գի տա կան տրա մա բա նության չի են թարկ վում, քա նի որ ակնհայտ է, որ այդ «քա ղա քա կան դի նոզավ րերն ի րենց աշ խա տան քի արդյու նա վե տու թյամբ աչ քի չեն ընկ նում: Ա վե լին՝ շրջա նառ վում են լու րեր, որ քա ղա քա կան դաշտ են փոր ձում վե րադարձ նել դեռ 1990ա կան նե րի սկզբի քա ղա քա կան դե րա կա տար նե րի՝ Խոսրով Հա րու թյուն յան, Պա րույր Հայ րիկյան, Վազ գեն Մա նուկ ան, ո րոնք կարող են հայտն վել ՀՀԿ ցու ցա կում:
Այս ա մե նը վկա յում է նոր գա ղափար նե րի ու մարդ կանց նկատ մամբ անվս տա հու թյան և նույ նիսկ վա խի, ինչ պես նաև հա մա կար գի քա րա ցածու թյան ու փո փո խու թյուն նե րի գնալու ցան կու թյան բա ցա կա յու թյան մա սին: Բա ցի այդ՝ քա ղա քա կան ուժե րը փաս տա ցի ըն դու նում են նոր սե րունդ քա ղա քա կան աս պա րեզ բերե լու ի րենց ա նըն դու նա կու թյու նը:
Երբ է լի տա նե րի շրջապ տույ տը դան դա ղում է, ըստ Պա րե տո յի, կարող է տե ղի ու նե նալ միայն քա ղաքա կան հե ղա փո խութ յուն: n
Ի՞նչ է պա հանջ վում լրագ րո ղից
Մեր հե ռուս տալ րագ րող նե րը լրիվ խճճվել են նա խա րար նե
րի որևէ քայ լը բաց չթող նե լու մասնա գի տա կան ա նո մա լիա յի մեջ: Ընդ ո րում՝ նրանց աշ խա տան քը որևէ կերպ չի երևում: Զուտ կադ րեր են և ա ռանց ջան քե րի գրված տեքստեր, այ սինքն՝ «մա մու լի հա ղոր դագրու թյուն ներ»: Հ1ի «Ա ռա ջին լրատվա կա ն»ը փետր վա րի 1ին ցուցադ րում էր պաշտ պա նու թյան նախա րար Սեյ րան Օ հան յա նի այ ցը Վազ գեն Սարգս յա նի ըն տա նի քին: Ա ռան ձին ու շադ րու թյան էր ար ժանա ցել նա խա րա րի գրկա խառ նությու նը նախ կին վար չա պե տի եղ բոր՝ Ար մեն Սարգս յա նի հետ: Հի շեց նենք, որ վեր ջինս մե ղադր վում էր Հան րային հե ռուս տաըն կե րու թյան նախ կին տնօ րեն, Հա յաս տա նի հե ռուս տառա դիո խորհր դի նախ կին նա խա գահ Տիգ րան Նաղ դալ ա նի սպա նու թյան հա մար: Ըստ մե ղադ րան քի՝ Տիգ րան Նաղ դալ ա նի սպա նու թյու նը պատվի րել էր հենց Ար մեն Սարգս յա նը: Դա տա րանն ա պա ցուց ված հա մա րեց նրա մե ղադ րան քը և դա տա պար տեց 15 տար վա ա զա տազրկ ման:
Ո՞րն է խնդի րը: Սեյ րան Օ հանյանն ա զատ է գնալ որ տեղ ու զում է և գր կա խառն վել ում հետ ու զում է:
Ի վեր ջո, Վազ գեն Սարգս յա նը և ն րա ըն տա նի քը հա րա զատ են նրան: Ղարա բա ղում միա սին գործ են ա րել, հող են ա զա տագ րել: Սեյ րան Օ հանյա նը կա րող էր այ ցե լել և իր հարգան քի տուր քը մա տու ցել հո ղի համար կռիվ տված մար դու ըն տա նիքին: Եվ «Ա ռա ջին լրատ վա կան»ն էլ ժա մա նակ առ ժա մա նակ կա րող է այ ցե լել Վազ գեն Սարգս յա նի մորը, հո րը և փոր ձել պար զել, թե ինչպի սի զա վակ է ե ղել նրանց նա հատակ տղան, ինչ ման կու թյուն է ունե ցել, ինչ գրքեր էր սի րում կար դալ, ինչ հա րա բե րու թյուն ներ ու ներ եղբայր նե րի հետ և այլն:
Կա րող էր այ ցե լել նաև Տիգ րան Նաղ դալ ա նի ըն տա նի քին և տես նել նրա մի նու ճար մո րը: Հայ րը՝ «սրտի կաթ ված» ախ տո րոշ մամբ, մա հացավ որ դու սպա նու թյու նից մոտ մեկ տա րի անց: Իսկ Տիգ րան Նաղ դալ անի մայրն այ սօր մի մխի թա րու թյուն ու նի: Նա ա մեն օր նա յում է Հան րային հե ռուս տաըն կե րու թյուն, որն իր որ դին է ա վե րակ նե րից հա վա քել: Այդ կի նը չի քննար կում սո վո րա բար, թե Տիգ րան Նաղ դալ ա նից հե տո ինչպի սին է Հան րա յին հե ռուս տաըն կերու թյու նը, յու րա քանչ յուրն իր տեսլա կանն է բե րում ի րեն վստահ ված մի ջա վայր: Բայց նրա մտքով էլ չէր անց նի, որ իր որ դու խել քի բե րած
հե ռուս տաըն կե րու թյան ե թե րում կտես նի, թե ինչ պես է պաշտ պա նության նա խա րա րը գրկա խառն վում նրա սպա նու թյան պատ վի րա տո ւի՝ Ար մեն Սարգս յա նի հետ:
Այդ կադ րից հե տո նա ար դեն չգիտի՝ ինչ երկ րում է ապ րում: Նա չգի տի բիս մարկ ան «հա վեր ժա կան բա րեկամ եր և հա վեր ժա կան թշնա մի ներ չեն լի նում, լի նում է հա վեր ժա կան շահ» ա սույ թը: Նա Հ1ի ե թե րից տեսավ իր որ դու պե տա կան մա կար դակով «վե րա թա ղու մը»: Այ սինքն՝ «վերա թա ղում» այն ի մաս տով, որ որ դին ո չինչ չի նշա նա կում: Որ, հնա րա վոր է, ճիշտ են ա րել, որ սպա նել են նրան:
Իսկ ի՞նչ էր պա հանջ վում լրագ րողից՝ է թի կա յի պարզ զգա ցում: Չի կա րե լի ե թեր տալ նա խա րա րի գրկախառ նումը սպա նու թյան պատ վի րատո ւի հետ, ե թե նույ նիսկ նա Ս պարա պե տի եղ բայր է: Է թի կան ա սում է՝ տղե՛րք, նկա րել եք, լավ եք ա րել, ե թե դժվար չէ, մեկ նա բա նեք, թե ինչ մաղ թանք ներ ու նեք այն մայ րե րին, ո րոնք ի րենց որ դի նե րին կորց րել են այս կամ այն հան ցան քի արդ յունքում: Է թի կան ա սում է՝ դուք խո սեցրեք, ու թող ի րենք չխո սեն: Այ լա պես ոչ ոք դեռ պաշ տո նա պես չի հայ տարա րել, որ Տիգ րան Նաղ դալ անն արժա նի էր գնդա կի, իսկ Ար մեն Սարգսյանն էլ մի սպա նութ յան հե րոս է: n
Երբ ստվե րում տաք է
Սո ղո մոն Փա փազ ան
Սու րեն մա նուկ ան
№ 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ. |
3|Օրակարգ
Ֆոտ
ոլու
ր
բարձր ե կա մուտ ու նե ցող և երկրի ի րա վի ճա կին հետևող մար դը: Ու սում ա սի րու թյու նից երևում է, որ տե ղե կաց ված բնակ չու թյան մոտ վստա հու թյունն ա վե լի մեծ է, քան ընդ հա նուր բնակ չու թյան: Օ րի նակ՝ ե թե աշ խար հում տե ղեկաց ված բնակ չու թյան 43%ն է վստա հում կա ռա վա րու թյուն ներին, ա պա ընդ հա նուր բնակ չության դեպ քում այդ ցու ցա նիշն ա վե լի ցածր է՝ 38%:
Սե փա կան կա ռա վա րու թյանն ա մե նա շա տը վստա հում են Ա րա բա կան Միաց յալ Է մի րություն նե րում, Չի նաս տա նում և Սին գա պու րում (հարց ված նե րի հա մա պա տաս խա նա բար 78%ը, 75%ը և 73%ը): Կա ռա վա րությանն ա մե նա քի չը վստա հում են Իս պա նիա յում՝ 20%: Կա ռա վարու թյան նկատ մամբ վստա հության ա մե նա մեծ՝ 53% ան կու մը գրանց վել է Բ րա զի լիա յում, որտեղ կո ռուպ ցիոն սկան դալ նե րի պատ ճա ռով այդ ցու ցա նի շն ի ջել է մինչև 32%:
Հատ կան շա կան է, որ ե թե հարց ված տե ղե կաց ված ան ձանց 46%ն է նշել, որ չի վստա հում պաշ տոն յա նե րին, ա պա գոր ծարար նե րի խոս քին չի վստա հում ըն դա մե նը 27%ը:
Աշ խար հում վստա հությունն ա ճել է լրատ վա մի ջոցնե րի նկատ մամբ: ԶԼՄնե րին
վստա հում է տե ղե կաց ված բնակ չու թյան 52%ը:
Վս տա հու թյու նը բիզ նես մի ջավայ րի հան դեպ նվա զել է 3%ով՝ մինչև 53%: Այս ցու ցա նի շը տատան վում է 78%ից (Ին դո նե զիա) մինչև 28% (Ֆ րան սիա): Բան կերի և ֆի նան սա կան հա մա կար գի հան դեպ վստա հու թյունն ար դեն եր կու տա րի է՝ ա մե նա ցածր հորի զո նա կա նում է՝ 47%:
Ինչ քա նով են վստա հում հա յաս տան ցի նե րը
ՀՌԿԿի և ՄԱԿի Զար գացման ծրագ րի հե տա զո տու թյան
հա մա ձայն՝ Հա յաս տա նում տեղե կաց ված բնակ չու թյունն ա վելի քիչ է վստա հում կա ռա վարու թյա նը՝ 32%, քան ընդ հանուր բնակ չու թյու նը՝ 36%: Որպես տե ղե կաց ված՝ ընտր ված է բարձ րա գույն կրթու թյուն ունե ցող և ամ սա կան 150 հազից ա վե լի ե կա մուտ ու նե ցող բնակ չու թյու նը:
Հա յաս տա նում լրատ վա միջոց նե րին վստա հում է տե ղեկաց ված բնակ չու թյան 63%ը, իսկ ՀԿնե րին՝ 42%ը: Բան կերին վստա հում է տե ղե կաց ված բնակ չու թյան 70%ը (աշ խար հում այս ցու ցա նի շը 47% է): n
Ժան նա Ու լի խան յան
2013թ.՝ ա ռանց թեկ նա ծո ւի«Ա զատ դե մոկ րատ ներ»-ը պայ քա րե լու է խորհր դա րա նա-
կան կա ռա վար ման հա մա կար գի հա մարՆախ կին արտ գործ նա խարար, «Ա զատ դե մոկ րատ ներ» կու սակ ցու թյան ան դամ Ա լեքսանդր Ար զու ման յա նը ե րեկ հայ տա րա րել է, թե մի քա նի շա բա թ հետո պարզ կդառ նա՝ արդ յոք կհա ջող վի «Ժա ռան գության»ն ու «Ա զատ դե մոկ րատնե ր»ին նա խընտ րա կան դաշինք կազ մել (Azatutyun.am):
«Չենք բա ցա ռել ո՛չ մենք, ո՛չ «Ժա ռան գու թյուն»ը, որ կա րող է նպա տա կա հար մար գտնենք միաս նա կան թի մով հան դես գալ: Որևէ խնդիր չենք տես նում, բայց դեռ քննար կում ե րը գնում են»,– ա սել է նա:
Ար զու ման յա նը նշել է, որ ընտրու թյուն նե րը վե րահս կե լու, հնարա վոր ընտ րա կեղ ծիք նե րի դեմ պայ քա րե լու հար ցում պատրաստ են հա մա գոր ծակ ցել ընդդի մա դիր բո լոր քա ղա քա կան ուժե րի հետ, սա կայն նա խընտ րական դա շինք կազ մե լը ընդ դի մադիր կու սակ ցու թյուն նե րից միայն «Ժա ռան գու թյան» հետ են հնարա վոր հա մա րում: ՀՅԴի հետ հա մա գոր ծակ ցու թյու նը հնա րավոր չէ գա ղա փա րա կան տար բերու թյուն նե րի պատ ճա ռով, ՀԱԿի հետ էլ հնա րա վոր չէ, քա նի որ, Ար զու ման յա նի խոս քով, «նույն գե տը եր կու ան գամ չեն մտնում»:
«Ա զատ դե մոկ րատ ներ»ի ներկա յա ցու ցի չը հա մոզ ված է, որ ինչ պի սի ընտ րու թյուն ներ էլ անցկաց վեն, հա ջորդ գու մար ման
խորհր դա րա նում նա խոր դից շատ ընդ դի մա դիր կու սակ ցություն ներ ներ կա յաց ված կլի նեն, և «Ա զատ դե մոկ րատ ներ»ը, նրա կար ծի քով, ան կաս կած նրանց շար քում է լի նե լու: «Կա ձևա վորված ընդ դի մու թյուն, կա պայ քարող ինս տի տու ցիո նալ ընդ դի մություն, դա ՀԱԿն է, կա «Ժա ռանգու թյուն»ը, մենք, կա Դաշ նակցու թյու նը, որն այ սօր պայ քա րում է ընդ դի մա դիր դաշ տում, այնպես որ այդ ա ռու մով [ընդ դի մադիր նե րի ներ կա յաց վա ծու թյունը ԱԺում] կար ծում եմ՝ ա վելի շատ կլի նի»,– ա սել է նախկին արտգործնախարարը:
Արզումանյանը կողմակից է, որ Հա յաս տանն անց նի կա ռավար ման խորհր դա րա նա կան համա կար գի: «Նա խա գա հա կան
հա մա կար գը Հա յաս տա նում չի գոր ծում: Ցան կա ցած մարդ, դառնա լով Հա յաս տա նի նման երկրի նա խա գահ՝ այ սօր վա օ րենսդրու թյամբ, այ սօր վա հա մա կարգով, ձեռք է բե րում ավ տո րի տար, տո տա լի տար նկրտում եր և սկսում է իր տակ մտցնել ամ բողջ հա մա կար գը: Դա բա ցա ռե լու լավա գույն տար բե րա կը, ըստ մեզ, խորհր դա րա նա կան հա մա կարգին անց նելն է»,– ա սել է նա:
Իբրև կա ռա վար ման խորհրդա րա նա կան հա մա կար գի կողմ ա կից՝ Ար զու ման յա նը կար ծում է, որ 2013թ. չար ժե ունե նալ նա խա գա հի թեկ նա ծու. ե թե լի նի մե կը, ով հայ տա րարի, թե գա լիս է կա ռա վար ման հա մա կար գը փո խե լու ծրագ րով, ի րենք նրան կպաշտ պա նեն: n
աշ խար հում տե ղե կաց ված բնակ չու թյան 43%-ն է վստա հում կա ռա վա րու թյա նը, ընդ-
հա նուր բնակ չու թյան՝ 38%-ը, իսկ Հա յաս տա նում կա ռա վա րու թյա նը վստա հում է տե-
ղե կաց ված նե րի 32%-ը և ընդ հա նու րի 36%-ը:
‹‹‹ էջ 1
Տե ղե կաց ված թե րա հա վատ ներ
Ըստ ար զու ման-
յա նի՝ ընտ րու-
թյուն նե րը վե-
րահս կե լու, հնա-
րա վոր ընտ րա-
կեղ ծիք նե րի դեմ
պայ քա րե լու հար-
ցում ի րենք պատ-
րաստ են հա մա-
գոր ծակ ցել ընդ-
դի մա դիր բո լոր
քա ղա քա կան ու-
ժե րի հետ:
Խզ մալ ա նը Ազ նա վու րից խնդրում է երևան յան տուն-թան գա րա նը
«Սար դա րա պատ» նա խա ձեռնու թյան ակ տի վիստ, կի նոռե ժի սոր Տիգ րան Խզ մալ ա նը նա մա կով դի մել է Շ վեյ ցա րիայում ՀՀ ար տա կարգ և լիա զոր դես պան Շառլ Ազ նա վու րին՝ նրան խնդրե լով իր ե րև անյան տունթան գա րա նը «փոխան ցել Հա յաս տա նի քա ղաքա ցիա կան հա սա րա կու թյան կա րիք նե րը հո գա լու հա մար» (Mediamax.am):
Նա մա կում նա գրել է, որ «Սար դա րա պա տ»ի ա ռա ջարկը պայ մա նա վոր ված է նրանով, որ «քա ղա քա ցիա կան հասա րա կու թյան տար բեր շեր տերի, նա խա ձեռ նու թյուն նե րի փորձե րը՝ ժո ղովր դին ի րա զե կե լու գո յու թյուն ու նե ցող վտանգ ների մա սին՝ անց կաց նե լով հանրա յին քննար կում եր, հա վաքներ, բախ վում են իշ խա նու թյուննե րի կող մից ստեղծ ված ան վերջ խո չըն դոտ նե րի»:
Մաս նա վո րա պես՝ «դահ լիճ ներ չտրա մադ րե լու մի ջո ցով, ինչ պես նաև իշ խա նու թյան հետ սեր տաճած օ լի գարխ նե րին պատ կա նող լրատ վա մի ջոց նե րի ու հե ռուստա տե սու թյուն նե րի մի ջո ցով ի րա կա նաց վում է տե ղե կատ վական շրջա փա կում»:
«Առ կա պայ ման նե րում դիմում եմ Ձեզ՝ խնդրան քով և ա ռա ջար կու թյամբ՝ իշ խա նություն նե րի կող մից հատ կաց ված Ձեր ան վան տունթան գա րա նը
փո խան ցել Հա յաս տա նի քա ղաքա ցիա կան հա սա րա կու թյան կա րիք նե րի հա մար՝ ա պա հո վելով այն տեղ խոս քի և հա վաքնե րի անց կաց ման սահ մա նադրա կան ի րա վունք նե րը ու վե րածե լով այն ի րա կան ա զատ խոսք հնչե լու տա րած քի»,– աս ված է նա մա կում: n
Վա
հրա
մ Բա
ղդա
սարյ
ան/
Ֆոտ
ոլու
ր
Խզ մալ անն ազ նա վու րին գրել է, որ քա-
ղա քա ցիա կան հա սա րա կու թյան տար-
բեր շեր տե րի, նա խա ձեռ նու թյուն նե րի
փոր ձե րը բախ վում են իշ խա նու թյուն նե-
րի կող մից ստեղծ վող ան վերջ խո չըն-
դոտ նե րի:
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
4 | Օրակարգ
մար դիկ սե փա կա նա տի րու թյան զգաց ման պա կաս ու նեն
ՄԱԿի Զար գաց ման ծրա գիրը վեր ջերս Հա յաս տա նում ի րա կա նաց րել է սո ցիա լա կան միաս նու թյան հե տա զո տություն (social cohesion survey), ո րի նպա տակն է ե ղել պար զել, թե ան հատ նե րը, ըն տա նիք ները կամ հա մայնք նե րը որ քանով են հե տաքրքր ված միասին ներ դաշ նակ ապ րե լու գաղա փա րով: Այս և այլ թե մա ների շուրջ Civilnet.tvն զ րու ցել է Հա յաս տա նում ՄԱԿի մշտական ներ կա յա ցու ցիչ Դա ֆի նա Գերչևա յի հետ: Զ րույ ցը կրճատում ե րով և խմ բագ րում երով ներ կայ աց ված է ստորև:
- Տի կին Գերչևա, վի ճա-կագ րու թյու նից մենք գի-տենք, որ Հա յաս տա նում ա ճում է հա րուստ նե րի և աղ քատ նե րի միջև ե կա-մուտ նե րի և ծախ սե րի ան-հա վա սա րու թյու նը չա-փող Ջի նի գոր ծա կի ցը: Այս ա ռու մով արդ յոք պե՞տք էր սո ցիա լա կան միաս նու թյան հե տա զո տու թյուն կա տա-րել: Որևէ նոր բան այն տվե՞լ է մեզ:
Ան շուշտ: Մենք դի տար կում ենք վեր ջին մի քա նի տա րի նե րին ա ճող ան հա վա սա րու թյուն նե րը, հատ կա պես 2008թ. տնտե սա կան ճգնա ժա մից հե տո: Իս կա պես, ա ճում է չքա վո րու թյու նը, մե ծանում է անջր պե տը հա րուստ ների և աղ քատ նե րի միջև: Ս րանք հայտ նի փաս տեր են: Սա կայն մեր նպա տակն էր ոչ այն քան պար զել սո ցիա լա կան չներգրավ վա ծու թյան կամ չքա վո րության մա կար դա կը հա սա րա կության տար բեր խմբե րի միջև, որքան տես նել, թե ան հատ նե րը, ըն տա նիք նե րը կամ հա մայնք ները որ քա նով են հե տաքրքր ված միա սին ներ դաշ նակ ապ րե լու գա ղա փա րով:
- Դա կար ծես ոչ այն քան նկա րագ րա կան է, որ քան վե րա բեր մուն քա յին:
Ի հար կե: Ն ման հե տա զո տություն ա ռա ջին ան գամ ենք ի րակա նաց րել, և ես կցան կա նայի ընդգ ծել, որ սա գոր ծըն կե րային նա խա ձեռ նու թյուն է: Մենք աշ խա տել ենք մի շարք հայտնի հիմ ադ րամ ե րի, հե տա զոտա կան կենտ րոն նե րի և կազմա կեր պու թյուն նե րի հետ, ո րոնք շատ կա ռու ցո ղա կան ներդ րում են ու նե ցել: Այդ ջան քե րը, կարծում եմ, շատ ար ժե քա վոր և օգտա կար կլի նեն ոչ միայն քա ղաքա կան գոր ծիչ նե րի և պե տա կան պաշ տոն յա նե րի, այլև հա սա րակու թյան լայն շեր տե րի հա մար:
- Վե րա բեր մուն քի և սո-ցիալ-տնտե սա կան այս անջր պե տի հետևանք նե րի ըն կալ ման ա ռու մով պա-տաս խա նը ո՞րն է: Արդ յոք որևէ քայլ ա նե լու պատ-րաս տա կա մու թյուն կա՞:
Հե տա զո տու թյունն ընդ հա նուր առ մամբ պար զել է, որ երկ րում սոցիա լա կան միաս նու թյան շատ մեծ նե րուժ կա, հատ կա պես ան հատնե րի, ըն տա նիք նե րի, հա մայնք նե րի
ա ռու մով, ին չը դրա կան է: Դժ բախտա բար, այս նե րու ժը շատ վատ է օգ տա գործ վում տնա յին տնտե սություն նե րից դուրս:
-Իսկ ոչ պաշ տո նա կան կա պե՞ րը:
Մարդ կանց մոտ սե փա կանա տի րու թյան զգաց ման պակաս կա, երբ խոս քը վե րա բերում է, օ րի նակ, ընդ հա նուր հան րա յին արդ յունք ստեղծե լու պատ րաս տա կա մու թյանը, կամ էլ երբ խոս քը վե րա բերում է տե ղա կան պլա նա վորման և ծ րագ րե րի ի րա կա նացման աշ խա տանք նե րին:
-Արդ յոք սա վե րա բե-րո՞ւմ է բո լո րին՝ ան կախ ե կա մուտ նե րից:
Ա յո՛: Հարց մա նը ամ բողջ հանրա պե տու թյու նում մաս նակ ցել է 18 տա րե կա նից բարձր 3,2 հազ. մարդ: Սա ու շադ րու թյան ար ժա նի օ րի նակ է: Արդ յունք նե րը վե րա բերում են տար բեր խմբե րի՝ նրանց սո ցիա լա կան և ե կամ տա յին կարգա վի ճա կի ա ռու մով: Այս պի սով՝ սե փա կան պա տե րից դուրս սեփա կա նա տի րու թյան զգաց ման պա կա սի և ներգ րավ վա ծու թյան պատ րաս տա կա մու թյան ա ռումով սա է քիչ թե շատ ընդ հա նուր պատ կե րը: Սա կայն մե դա լի հակա ռակ կողմ էլ այն է, որ մարդիկ գի տակ ցում են փո փո խության անհ րա ժեշ տու թյու նը, սակայն նա խա ձեռ նող չեն: Ն րանք ա սում են. «Ա յո՛, փո փո խու թյուն պետք է, ա յո՛, մենք ու զում ենք բա րե լա վել մեր կար գա վի ճակն ու ապ րե լա կեր պը, սա կայն դա մեկ ու րի շը պետք է ա նի, ոչ թե մենք»:
-Կր կին հարց նեմ՝ արդ յոք մո տե ցու մը նո՞ւյնն է հա-րուստ նե րի և աղ քատ նե-րի մոտ: Տա րի ներ ա ռաջ մի հար ցազ րույ ցի ժա մա-նակ շատ հայտ նի գոր ծա-րար նե րից մե կին, ո րը քա-ղա քա կան մեծ կա պեր ու-ներ, ես հարց րի. «Ձեր այս շքեղ մե քե նան (այն ժա-մա նակ նրա ու նե ցած յոթ մե քե նաներից մե կը) Դուք վա րում եք քա ղա քի քա-րու քանդ փո ղոց նե րով, չէ՞: Ձեր ե րե խան գնում է դպրոց, որ տեղ նրա հետ սո վո րում են ե րե խա ներ,
ո րոնց կո շիկ նե րը ծակ են, չէ՞: Ինչ պե՞ս եք հա մա կերպ-վում այս ա մե նի հետ»: Նա չկա րո ղա ցավ պա տաս խան տալ: Հա րուստ ներն արդ-յոք խո սո՞ւմ էին Ձեզ հետ:
Ա յո՛, և ն րանք քիչ թե շատ նույն ըն կա լում երն ու նեն: Դա հե տաքր քիր է, քա նի որ նրանց տնտե սա կան և սո ցիա լա կան կար գա վի ճա կը աղ քատ նե րի, կա րի քա վոր նե րի և խո ցե լի խմբերի կար գա վի ճա կից տար բեր է:
-Ն րանց մտա ծե լա կեր պը տար բեր է: Ն րանց հույ-սերն էլ են տար բեր:
Կար ծես նրանք ևս չէին ցանկա նում լի նել այս պես ա սած վա րոր դի դե րում, երբ խոսքը վե րա բե րում էր սո ցիա լական փո փո խու թյուն նե րին ու տրանս ֆոր մա ցիա նե րին:
-Ե կեք մի փոքր խո սենք շրջա կա մի ջա վայ րի մա-սին: Հա յաս տա նում ՄԱԿ-ն ա ջակ ցում է կա յուն զար-գաց ման մի քա նի ծրագ րե-րի, ո րոնք հաշ վի են առ-նում նաև բնա պահ պա նու-թյու նը: Մեզ նման երկր-նե րում ինչ պե՞ս պետք է հա մադր վեն բնա պահ պա-նա կան և տն տե սա կան խնդիր նե րը:
Կա յուն զար գաց ման փնտրտուքն ա վե լի քան քառասուն տար վա պատ մություն ու նի: ՄԱԿի ա ռա ջին բնապահ պա նա կան գա գա թա ժողո վը կազ մա կերպ վեց 1972թ. Ս տոկ հոլ մում: Այն ժա մա նակ հար ցադ րու մը հետև յալն էր՝ որքա՞ն աճն է ա ռողջ հա մար վում շրջա կա մի ջա վայ րի հա մար: Քննարկ ման կենտ րո նում էր զրոյա կան տնտե սա կան ա ճի մո դելը: Պե՞տք է ա ճել, թե՞, ընդ հանրա պես, պետք չէ: Ակն հայտ է, որ սա լու ծում չէ, քա նի որ աղ քատ և զար գա ցող երկր նե րն ա ճի կարիք ու նեին և դեռ ու նեն՝ բնակչու թյան կեն սա մա կար դա կը բարե լա վե լու հա մար: Ս տոկ հոլ մի գա գա թա ժո ղո վից քսան տա րի անց Ռիո դե Ժա նեյ րո յում ՄԱԿը ևս մեկ գլո բալ գա գա թա ժողով կազ մա կեր պեց: Ն պա տակն էր հաշ տեց նել կա յուն զար գացման ե րեք հիմ աս յու նե րը՝ սոցիա լա կան, տնտե սա կան և
բ նա պահ պա նա կան: Այս գա գաթա ժո ղո վի արդ յուն քը այս պես կոչ ված «Օ րա կարգ 21»ը կամ «21րդ դա րի զար գաց ման նախա գիծն» էր: Ն պա տակն էր հեռա նալ ա վան դա կան ա ճի մո դելից և ըն դու նել կա յուն զար գացման մո դե լը: Այ սօր՝ Ռիո յից քսան տա րի անց, մենք դեռ քննարկում ենք, թե ինչ պես կա րող ենք նա խա ձեռ նել և ի րա կա նաց նել փո փո խու թյու նը:
- Հատ կա պես հա մաշ խար-հա յին տնտե սա կան այս մի ջա վայ րում:
Մի գու ցե ճգնա ժա մի կամ առկա մար տահ րա վեր նե րի, այդ թվում՝ կլի մա յի փո փո խու թյան և մի շարք այլ հար ցե րի պատ ճառով, ո րոնք գլո բալ խնդիր նե րի շար քում են: Աշ խար հը և ՄԱԿը հաս կա նում են, որ գոր ծե լու ժամա նակն է, ժա մա նակն է մեկ այլ շար ժիչ ու ժով փո խել եր կար տա րի ներ ա ճի շար ժիչ հա մարվող ու ժե րը, ո րոնք չափ վում էին հիմ ա կա նում ըստ տնտե սա կան ցու ցիչ նե րի: Նոր շար ժիչ ու ժը պետք է ու շադ րու թյուն դարձ նի այն պի սի խնդիր նե րի, ինչ պիսիք են ար դա րու թյու նը, հա վասա րու թյունն ու կա յու նու թյու նը:
- Մեր հան րու թյան մեծ մա սը չու նի ռե սուրս ներ, գի տե լիք, կա րո ղու թյուն ու, կա րե լի է ա սել, բա ռա պա շար: Խո սում ենք զբո սաշր ջու թյան մա-սին՝ շրջա կա մի ջա վայր է: Խո սում ենք գյու ղատն տե-սու թյան զար գաց ման մա-սին՝ շրջա կա մի ջա վայր է: Այն ա մենը, ին չի մա սին խո սում ենք, առնչ վում է բնա պահ պա նու թյա նը:
Իս կա պես: Կ ցան կա նա յի ընդգ ծել, որ կա յու նու թյու նը բացա ռա պես և ա ռաջ նա հեր թո րեն բնա պահ պա նա կան խնդիր չէ: Դա այն է, թե ինչ պես ենք նախընտ րում ապ րել մեր կան քը, քա նի որ ա մեն բան, ինչ ա նում ենք այ սօր, ազ դում է մեր ե րեխա նե րի և թոռ նե րի վրա: Այսպի սով՝ ե թե ցան կա նում ենք մեր ե րե խա նե րի հա մար ա պա հո վել կան քի գո նե նույն մա կար դակը մոտ ա պա գա յում, ա պա իսկա պես պետք է լավ մտա ծենք: Ինչ պե՞ս ենք վե րա բեր վում շրջակա մի ջա վայ րին և որ քա՞ն ջանք ենք թա փում այս պես կոչ ված բնա պահ պա նա կան ար տա քին խնդիր նե րը մեր ներ քի նը դարձնե լու հա մար:
-Իսկ ի՞նչ է նշա նա կում ներ քին դարձ նել բնա-պահ պա նա կան ար տա քին խնդիր նե րը:
Վ ճա րել այն վնա սի հա մար, որ պատ ճա ռում ենք շրջա կա միջա վայ րին, երբ ար տադ րում ենք մե քե նա ներ կամ է լեկտ րաէ ներգիա կամ ցան կա ցած այլ բան: Լիո վին գի տակ ցենք, որ անվ ճար ճաշ չի լի նում, և շր ջա կա մի ջավայրն ու նի իր գի նը: n
Զ րու ցեց Սալ բի Ղա զար յա նը
Հար ցազ րույցն ամ բող ջու թյամբ դի տեք Civilnet.tv կայ քում:
«Կա յու նու թյու նը բա ցա ռա պես և ա ռաջ նա հեր թո րեն բնա պահ պա նա կան խնդիր չէ:
դա այն է, թե ինչ պես ենք նա խընտ րում ապ րել մեր կան քը, քա նի որ ա մեն բան, ինչ
ա նում ենք այ սօր, ազ դում է մեր ե րե խա նե րի և թոռ նե րի վրա»,- ա սում է Գերչ ևան:
PanA
RMEN
IAN
№ 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ. |
5|
Թանկ փո ղո՞վԲան կե րը 2011թ. էա պես մե ծաց րել են վար կա վո րու մը
Ան ցած տա րին առևտ րա յին բան կե րը վատ չեն փա կել՝ ստանա լով 33 մլրդ ի զուտ շա հույթ կամ 2010թ. հա մե մատ՝ 10%ով ա վե լի։ Վար կա վոր ման ծա վալ ներն ա ճել են 34%ով, ա վանդ ների ծա վա լը՝ 38%ով։ Այս մա սին տե ղե կա նում ենք Կենտ րո նա կան բան կի ե րեկ հրա պա րա կած առևտ րա յին բան կե րի ան ցած տարվա գոր ծու նեու թյան ֆի նան սա կան ցու ցա նիշ նե րից։
ԿԲի հրա պա րակ ման հա մաձայն՝ տա րե վեր ջի դրու թյամբ առևտ րա յին բան կե րի կա նո նադրա կան կա պի տա լը կազ մել է 226 մլրդ, հաշ վեկշ ռա յին ընդհա նուր կա պի տա լը՝ 356 մլրդ։ Առևտ րա յին բան կե րի ընդ հանուր պար տա վո րու թյուն նե րը մեկ տար վա ըն թաց քում ա վե լաց վել են 469 մլրդ ով (38%ով)՝ տարե վեր ջին կազ մե լով 1,71 տրլն։ Առևտ րա յին բան կե րի շար քում ա մե նա շա տը՝ 47% (197 մլն) ա ճել են պար տա վո րու թյուն նե րը բան կե րի (նե րառ յալ՝ ԿԲի) և այլ ֆի նան սա կան կազ մա կեր պություն նե րի նկատ մամբ։
Բան կե րի շա հույ թը մինչև հարկու մը կազ մել է 42,85 մլրդ, իսկ զուտ շա հույ թը՝ 33,183 մլրդ, ին չը նշա նա կում է, որ բանկե րը վճա րել են 9,67 մլրդ
շա հու թա հարկ։ Հա մե մա տու թյան հա մար նշենք, որ 2010թ. բանկե րի շա հույ թը մինչև հար կու մը կազ մել էր 38,9 մլրդ, իսկ շուտ շա հույ թը՝ 30,2 մլրդ, այ սինքն՝ բան կե րը վճա րել էին 8,6 մլրդ ի հարկ։ Ս տաց վում է, որ 10% շահույ թի ա ճի պայ ման նե րում բանկե րի վճա րած շա հու թա հար կը ա վե լա ցել է 11,6%ով, ին չը վկայում է գե րավ ճար նե րի մա սին։
Ան ցած տար վա վեր ջին առևտրա յին բան կե րի վար կա յին պորտ ֆե լը կազ մել է 1,3 տրլն (ա ճը՝ 34%), իսկ ա վանդ նե րի ծավա լը՝ 970 մլրդ (ա ճը՝ 38%)։
Դա սա կան տնտե սա գի տության տե սա կե տից առևտ րա յին բան կե րի վար կա յին պորտ ֆե լի նման ա ճը ան հաս կա նա լի է, քանի որ ան ցած տա րի ԿԲն ի րակա նաց րել է փո ղի թան կաց ման
քա ղա քա կա նու թյուն։ ԿԲի կոշտ դրա մա վար կա յին քա ղա քակա նու թյան ողջ տրա մա բանու թյու նն այն էր, որ վե րա ֆինան սա վոր ման տո կո սադ րույքի բարձ րաց ման մի ջո ցով թանկաց ներ փո ղը նաև առևտ րա յին բան կե րում։
Բայց առևտ րա յին բան կե րի գոր ծու նեու թյան ֆի նան սա կան ցու ցա նիշ նե րը ցույց են տա լիս, որ վե րա ֆի նան սա վոր ման տոկո սադ րույ քի և առևտ րա յին բանկե րի վար կե րի տո կո սադ րույ քի միջև կա պը բա վա կան թույլ է։ Ան ցած տա րի բան կե րի վար կային պորտ ֆե լում դրա մը զի ջել է դիր քե րը։ Թեև տար վա ըն թացքում դրա մա յին վար կե րի ծավա լն ա վե լա ցել է 23,5%ով կամ 92 մլրդ ով, տնտե սու թյու նը գնա լով դո լա րի զաց վել է։ Ան ցած տար վա ըն թաց քում առևտ րա յին բան կե րի վար կա յին պորտ ֆելում դրա մա յին վար կե րի տե սակա րար կշի ռը նվա զել է 3,5տոկո սա յին կե տով՝ կազ մե լով 39%։ Սա նշա նա կում է, որ մե ծա ցել է դո լա րա յին վար կե րի ծա վա լը։
Ըստ կա ռուց ված քի բան կերի վար կա յին պորտ ֆե լի ու սումնա սի րու թյու նից երևում է, որ առևտ րի ո լոր տի վար կե րի տեսա կա րար կշի ռը մեկ տար վա ըն թաց քում ա վե լա ցել է 2,5տոկո սա յին կե տով։ Հաշ վի առ նե լով հայ կա կան շու կա յի ա ռանձ նահատ կու թյու նը՝ ար տար ժու թային ռիս կե րը տնտե սա վա րող ները տե ղա փո խե լու են սպա ռողնե րի ու սե րին՝ նե րա ռե լով գնե րի մեջ։ Արդ յուն քում նույ նիսկ դրամի թու լաց ման պայ ման նե րում ո՛չ բան կե րը, ո՛չ տնտե սա վա րող ները մեծ ռիս կեր չեն կրում։
Մ յուս կող մից՝ վե րա ֆի նանսա վոր ման տո կո սադ րույ քի
բարձ րա ցու մը նպաս տել է դրամա յին ա վանդ նե րի տո կո սադրույք նե րի ա ճին (մեկ տար վա ընթաց քում ա վանդ նե րի մի ջին տոկո սադ րույ քն ա վե լա ցել է մոտ 1տո կո սա յին կե տով՝ կազ մե լով 11%)։ Տո կո սադ րույք նե րի բարձրա ցում առևտ րա յին բան կե րում նպաս տել է ա վանդ նե րի ա ճին. դրա մա յին ա վանդ նե րի ծա վա լը ա ճել է 40%ով կամ 90 մլրդ ով, արդ յուն քում ա վանդ նե րի դո լարի զա ցիան մի փոքր նա հան ջել է։ Ե թե 2010թ. վեր ջին ա վանդնե րի 31%ը դրա մա յին էր, 2011թ. վեր ջին այդ ցու ցա նի շը կազ մել է 31,8%։ n
Ա.Չ.
առևտ րա յին բան կե րի վար կա յին պորտ ֆե լի 34% ա ճը ան հաս կա նա լի է, քա նի որ ան-
ցած տա րի ԿԲ-ն ի րա կա նաց րել է փո ղի թան կաց ման քա ղա քա կա նու թյուն։
Ծ խա խո տի ու չծխե լու գո վազ դը՝ նույն հար թու թյու նումՀա յաս տա նում սո ցիա լա կան գո վազ դը շփո թում են PR-ի հետ
«Ա մե րիկ ան քա ղա քա ցիական հա սա րա կու թյուն» ա սոցիա ցիան 1906թ. գո վազ դային ար շավ սկսեց Նիա գա րայի ջրվե ժը վնա սող է լեկտ րակա յան նե րի դեմ: Այդ պի սով ա ռա ջա ցավ «սո ցիա լա կան գո վազդ» հաս կա ցու թյու նը: Հա յաս տա նին այս հաս կա ցությու նը խորթ չէ, սա կայն դրա բո վան դա կու թյունն այն քան էլ հստակ չէ:
Ըստ էու թյան՝ ՀՀ Կա ռա վարու թյու նը «սո ցիա լա կան գովազդ» հաս կա ցու թյան ներքո նկա տի ու նի իր գոր ծու նեության վե րա բեր յալ PR ակ ցիա ները, ին չը, սա կայն, հե ռու է նրա իս կա կան նշա նա կու թյու նից: Որ պես սո ցիա լա կան գո վազդ է դի տարկ վում, օ րի նակ, փետրվա րի 1ից սկիզբ ա ռած «Ես գիտեմ» ակ ցիան, ո րը վե րա բե րում է մի շարք կա ռա վա րա կան գերա տես չու թյուն նե րի գոր ծունեու թյա նը: Ա վե լորդ չէ նշել, որ գործ նա կա նում ո չինչ չի արվել, օ րի նակ, սո ցիա լա կան գովազ դի այն պի սի կարևոր ուղղու թյուն նե րի մա սով, ինչ պի սիք են մար դու սահ մա նադ րա կան ի րա վունք նե րի պաշտ պա նությու նը, ա ռող ջու թյան պահ պանում ու ա ռողջ ապ րե լա կերպը, բնու թյան պահ պա նու թյունը և այլն:
«Գո վազ դի մա սին» օ րենքում սո ցիա լա կան գո վազ դը գործ նա կա նում հա վա սա րեցված է առևտ րա յին գո վազ դին, քա նի որ վճա րո վի ծա ռա յություն է: Այդ պատ ճա ռով սոցիա լա կան գո վազդ նե րը հիմնա կա նում պատ րաստ վում և տա րած վում են մի ջազ գա յին
կազ մա կեր պու թյուն նե րի ա ջակցու թյամբ՝ տե ղա յին բնույ թի խնդիր ներ լու ծե լու նպա տա կով, կրում են տա րե րա յին բնույթ և մե ծ մա սամբ ստեղծ վում են մաս նա գի տա կան անհ րա ժեշտ նե րուժ չու նե ցող կազ մա կերպու թյուն նե րի կող մից: Ըստ օ րեն քի՝ գո վազ դա կիր կազ մակեր պու թյուն նե րը պետք է սոցիա լա կան գո վազ դին տրամադ րեն ե թե րի (տպագ րա կան մա կե րե սի) ոչ պա կաս, քան 5%ը, սա կայն գո վազ դա տուն պետք է հո գա բո լոր ծախ սերը: Սա կայն քա նի որ պե տա կան բյու ջեում սո ցիա լա կան գո վազդի հա մար մի ջոց ներ չեն նախա տես վում, այն գործ նա կանում չի տա րած վում:
Եվ րո պա յում և ԱՄՆում, որտեղ սո ցիա լա կան գո վազդն ունի եր կա րամ յա պատ մու թյուն և հիմ ված է հա րուստ փորձի վրա, սո ցիա լա կան գո վազդի տա րա ծում ի րա կա նացվում է պե տա կան կա ռույց նե րի և հա սա րա կա կան կազ մա կերպու թյուն նե րի կող մից, իսկ ո րոշ երկր նե րում այդ ո լորտն ընդհան րա պես չի կար գա վոր վում (Մեծ Բ րի տա նիա):
Ընդ ո րում՝ պե տու թյուն նե րը
տար բեր մո տե ցում եր են ցուցա բե րում, թե ինչ պես պետք է ֆի նան սա վո րել գո վազ դի տարա ծու մը: Կա եր կու հիմ ա կան սկզբունք: Ա ռա ջին՝ գո վազ դատուն ֆի նան սա վո րում է և՛ սոցիա լա կան գո վազ դի պատ րաստու մը, և՛ տա րա ծու մը: Այս դեպքում տա րա ծո ղի վրա դրվում է միայն տա րած ման ա ռաջ նահեր թու թյան պար տա դիր պայմա նը: Երկ րորդ՝ գո վազ դատուն ֆի նան սա վո րում է միայն գո վազ դի պատ րաս տու մը, իսկ դրա հե տա գա տա րա ծում ի րա կա նաց վում է անվ ճար:
Ա ռա ջին տար բե րա կը որ դեգրել են ԱՄՆը, Մեծ Բ րի տանիան, Գեր մա նիան, Ռու սաստա նը: Տա րե կան կտրված քով ԱՄՆում միայն CBSը ցու ցադրում է շուրջ 3000 սո ցիա լա կան սյու ժե: Դ րանց արդ յու նա վետու թյու նը գնա հատ վում է հետա զո տու թյուն նե րի ի րա կանաց ման արդ յուն քում: Օ րի նակ՝ ԱՄՆի Ազ գա յին ու ռուց քա բանու թյան ինս տի տու տի հե տազո տու թյուն նե րը ցույց են տալիս, որ սո ցիա լա կան գո վազդի մե թոդ ներն ա վե լի արդ յունա վետ են, քան խմբագ րա կան հոդ ված նե րը կամ բրոշ յուր նե րը:
Գեր մա նիա յում ար տա քին գովազ դի 70%ը կազ մում է սոցիա լա կան գո վազ դը: Ռու սաստա նում, ի տար բե րու թյուն Մեծ Բ րի տա նիա յի և ԱՄՆի, սո ցիալա կան գո վազ դի հար ցե րով զբաղ վող ո լոր տը հա մա կարգող մեկ միաս նա կան մար մին չկա: 2006թ. Ռու սաս տա նում գո վազ դա յին շու կա յի ընդ հանուր $2 մլրդ ծա վա լի մեջ սոցիա լա կան գո վազ դի նպա տակով ծախս վել է $20 մլն դո լար, ին չը կազ մում է 1%:
Երկ րորդ տար բե րա կով ա ռաջ նորդ վում են ԱՊՀ մի շարք երկր ներ՝ Բե լա ռուս, Ուկ րաի նա, Տա ջիկս տան, Մոլ դո վա:
Հա յաս տանն այս ո լոր տում իր ա ռա ջին քայ լե րը սկսել է ան կախու թյան ձեռք բե րու մից հե տո, սա կայն շատ խնդիր ներ դեռևս մում են չլուծ ված: Այդ պատճա ռով ա ռաջ նա հերթ խնդիրնե րի փո խա րեն սո ցիա լա կան գո վազ դը ծա ռա յեց վում է այլ նպա տակ նե րի: n
Ա լեք սանդր Ա րամ յան
Հա յաս տա նում սո ցիա լա կան գո վազ դը ա ռաջ նա հերթ խնդիր նե րի փո խա րեն ծա ռա-
յեց վում է այլ նպա տակ նե րի:
ador
sa.com
Փողեր
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
6 | Փողեր
ուղ ղու թյամբ բա րե փո խում ե րի ի րա կա նա ցում: 2) Հար կա յին և մաք սա յին օ րենսդ րու թյան ռազմա վա րա կան սկզբունք նե րի վերա նա յում: 3. Հան րա յին հատվա ծի պե տա կան կա ռա վար չական մար մին նե րում, տե ղա կան ինք նա կա ռա վար ման մար միննե րում, պե տա կան և հա մայնքա յին ոչ առևտ րա յին կազ մակեր պու թյուն նե րում ներ քին աուդի տի հա մա կար գի ներդ րում: 4. Պար տա դիր աու դի տի են թակա կազ մա կեր պու թյուն նե րի ֆինան սա կան հաշ վետ վու թյուն ների և աու դի տի եզ րա կա ցու թյուննե րի հրա պա րա կու մը կա նո նակար գե լու ի րա վա կան ակ տե րի նա խագ ծե րի ներ կա յա ցում:
Հուն վա րի վեր ջին ԱՄՀն վերա նա յել էր Հա յաս տա նի հիմնա կան գոր ծըն կեր երկր նե րի տնտե սա կան ա ճի ցու ցա նիշ ները, այդ թվում՝ եվ րո գո տու, որտեղ այս տա րի կան խա տես վում է 0,5% ան կում՝ նա խորդ կանխա տես ման 1,1% ա ճի փո խա րեն, իսկ Ռու սաս տա նում՝ 3,3% աճ (նախ կի նում կախ նա տես վում էր 4,1% աճ)։ Ռու սաս տա նին և Եվրա միու թյա նը բա ժին է ընկ նում
Հա յաս տա նի ար տա հան ման մոտ 65%ը, իսկ Հա յաս տան կա տարվող մաս նա վոր փո խան ցում ե րի մոտ 7080%ը բա ժին է ընկ նում Ռու սաս տա նին։
«Օ րա կարգ»ի հար ցին՝ արդյոք Ֆի նանս նե րի նա խա րարու թյու նը չի՞ պատ րաստ վում նման պայ ման նե րում վե րա նայել պետբ յու ջեն, քա նի որ այս
տար վա բյու ջեով նա խա տեսված 101 մլրդ լ րա ցու ցիչ ե կամուտ նե րի զգա լի մա սը (մոտ 70 մլրդը) պետք է ստացվի 4,2% տնտե սա կան ա ճի հաշվին, Գաբ րիել ա նը պա տաս խանեց, որ այս պա հին բյու ջեի էական վե րա նայ ման անհ րա ժեշտու թյուն չի տես նում։
«Ի հար կե, կան էա կան
մակ րոտն տե սա կան ռիս կեր, ո րոնք գա լիս են Եվ րա միու թյունից և Ռու սաս տա նից, ո րոնք կարող են ազ դել Հա յաս տա նի վրա, բայց մյուս կող մից՝ ռու սա կան պաշ տոն յա նե րից մե կը օ րերս տված հար ցազ րույ ցում ա սել է, որ Ռու սաս տա նի հա մար կանխա տե սում են 44,5% տնտե սական աճ»,– ա սաց նա։
Ն րա խոս քով՝ թեև ար տա քին մի ջա վայ րում խնդիր նե ր կան, բայց կա րող են և չա ռար կա յանալ։ «Պետբ յու ջեի հուն վար յան կա տա րո ղա կա նը շատ բա վա րար է, տնտե սա կան ա ճի ցու ցա նիշ ները՝ ևս, և այդ տե սա կե տից դեռևս մտա հո գու թյան տե ղիք չկա»,– ա սաց Վա չե Գաբ րիել ա նը։ n
Ար մե նակ Չա տին յան
Չեն հա վա տում հող մե րին վայ րագՖի նանս նե րի նա խա րա րու թյու նը չի պատ րաստ վում փո փո խել 2012թ. բյու ջեն
GLENDALE HILLS
‹‹‹ էջ 1
« Պետբ յու ջեի հուն վար յան կա տա րո ղա կա նը շատ բա վարար է, տնտե սա կան ա ճի ցուցա նիշ նե րը՝ ևս, և այդ տե սակե տից դեռևս մտա հո գու թյան տե ղիք չկա
»
PanA
RMEN
IAN
№ 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ. |
7|Փողեր
Հ/Հ Հարկ վճարողի անվանումը
2011 ֆին. տարվա սկզբից հունվարդեկտեմբեր ամիսներին հարկ վճարողի կողմից ՀՀ պետական բյուջե վճարված հարկերի ընդհանուր գումարը (հազ. դրամ)
ընդամենը
որից
հարկային մարմինների
կողմից հավաքա
գրված
մաքսային մարմինների
կողմից հավաքագրված
այդ թվում՝
ուղղակի հարկեր (այդ թվում՝
շահու թահարկ, եկամտահարկ)
անուղղակի հարկեր (այդ թվում՝ ԱԱՀ, ակցիզային հարկ)
հաստատագրված վճարներ (այդ թվում՝ մաքսային սահմանին
վճարված)
այլ հարկեր, տուրքեր և պարտադիր
վճարներ
1 ԶԱՆԳԵԶՈՒՐԻ ՊՂՆՁԱՄՈԼԻԲԴԵՆԱՅԻՆ ԿՈՄԲԻՆԱՏ 29 778 161,9 28 116 069,7 1 662 092,2 15 920 581,2 6 474 992,2 7 382 588,52 ՀԱՅՌՈՒՍԱԿԱՆ ՀԱՅՌՈՒՍԳԱԶԱՐԴ 21 799 881,6 21 365 469,1 434 412,5 1 466 095,0 20 063 081,8 2 776,1 267 928,73 ՂՏԵԼԵԿՈՄ 17 751 611,9 15 051 012,5 2 700 599,4 7 005 000,0 9 335 294,1 1 411 317,74 ԱԼԵՔՍ ԳՐԻԳ 17 715 826,2 3 280 676,7 14 435 149,5 887 316,4 14 238 274,8 1 970,0 2 588 265,15 ԱՐՄԵՆԻԱ ՏԵԼԵՖՈՆ ԿՈՄՊԱՆԻ 12 594 586,5 11 519 847,0 1 074 739,5 4 670 627,1 7 510 969,9 412 989,56 ՍԻԹԻ ՊԵՏՐՈԼ ԳՐՈՒՊ 10 507 804,5 512 293,5 9 995 511,0 369 462,5 9 717 793,2 142 831,0 277 717,87 ՖԼԵՇ 10 398 701,8 584 310,1 9 814 391,7 429 145,0 9 397 954,0 154 656,0 416 946,88 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՑԱՆՑԵՐ 9 647 704,3 9 505 583,4 142 120,9 3 866 377,2 5 600 049,5 181 277,69 ՖԻԼԻՊ ՄՈՐԻՍ ԱՐՄԵՆԻԱ 6 348 895,9 151 474,5 6 197 421,4 96 987,8 61 495,0 6 187 766,4 2 646,7
10 ԱՐՄԵՆԻԱ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՕԴԱՆԱՎԱԿԱՅԱՆՆԵՐ 5 922 509,5 1 479 469,9 4 443 039,6 1 452 380,0 3 577 018,2 7 536,0 885 575,311 ԱՐՍՕՅԼ ՀՁ 4 367 273,7 190 705,0 4 176 568,7 190 350,0 356,0 4 176 561,2 6,412 ԱՎԵՐՍ 4 257 130,3 149 975,1 4 107 155,2 149 965,1 34 591,1 4 064 702,5 7 871,613 ՀԱԷԿ 4 059 156,7 3 813 750,9 245 405,8 1 017 391,3 2 981 789,3 59 976,114 ԳՐԱՆԴՏՈԲԱԿՈ ՀԱՅԿԱՆԱԴ.Հ.Ձ 3 915 364,9 3 915 242,9 122,0 235 800,0 545 026,9 3 132 050,0 2 488,015 ԴԻՆՈ ԳՈԼԴ ՄԱՅՆԻՆԳ ՔԱՄՓՆԻ 3 814 691,5 2 641 006,4 1 173 685,1 1 004 000,0 1 081 380,1 1 729 311,316 ԻՆՏԵՐՆԵՅՇՆԼ ՄԱՍԻՍ ՏԱԲԱԿ 3 589 400,9 3 550 052,3 39 348,6 516 000,0 53 669,0 3 015 933,0 3 798,817 ՉՈՐՍ ԸՆԿԵՐ 3 572 552,1 151 184,0 3 421 368,1 148 184,0 2 641 762,2 782 605,918 ՕՐԱՆԺ ԱՐՄԵՆԻԱ 3 052 154,2 1 603 993,0 1 448 161,2 1 576 350,0 1 418 171,3 57 632,919 ԻՄԷՔՍ ԳՐՈՒՊ 3 020 930,2 308 881,3 2 712 048,9 173 503,8 2 320 218,8 5 304,0 521 903,620 ՌԵՆԿՈ ԱՐՄԷՍՏԵՅՏ 2 928 225,4 1 597 628,9 1 330 596,5 675 674,6 2 005 811,3 17 274,7 229 464,821 ԷՅՉԷՍԲԻՍԻ ԲԱՆԿ ՀԱՅԱՍՏԱՆ 2 919 058,4 2 906 109,7 12 948,7 2 547 113,3 365 945,2 5 999,922 ՍԱՐԳԻՍԿԱՐՈԼԻՆԱ 2 795 067,1 220 255,8 2 574 811,3 220 000,0 2 525 797,6 49 269,423 ԼՈՒՍ ԱՍՏՂ ՇՈՒԳՐ 2 745 423,1 150 615,8 2 594 807,3 140 875,7 2 594 103,3 10 444,124 ԲԱՐՍԻՍ 2 729 533,4 922 201,8 1 807 331,6 311 200,0 2 212 489,4 205 844,025 ՏՐԱՆՍԳԱԶ 2 664 235,0 2 663 803,2 431,8 157 220,4 2 476 347,5 30 667,126 ԿՈԿԱԿՈԼԱ ՀԵԼԼԵՆԻԿ ԲՈԹԼԻՆԳ ՔԱՄ.ԱՐՄԵՆ. 2 660 913,5 876 328,2 1 784 585,3 394 200,0 1 913 483,8 353 229,727 ՏՈՅՈՏԱ ԵՐԵՎԱՆ 2 537 980,6 157 098,3 2 380 882,3 156 300,0 1 662 000,7 780,0 718 899,828 ՄԻԿԱ ՔՈՐՓՈՐԵՅՇՆ 2 487 196,2 242 310,2 2 244 886,0 50 504,2 2 215 572,1 139 567,9 81 552,029 ՍՕՀՕ 2 465 915,9 111 397,0 2 354 518,9 100 597,0 1 820 411,3 544 907,730 ՎՏԲՀԱՅԱՍՏԱՆ ԲԱՆԿ 2 463 640,3 2 458 970,8 4 669,5 2 345 106,7 113 325,1 5 208,531 ԱԳԱՐԱԿԻ ՊՂՆՁԱՄՈԼԻԲԴԵՆԱՅԻՆ ԿՈՄԲԻՆԱՏ 2 418 076,5 1 467 564,1 950 512,4 786 200,0 921 370,0 710 506,532 ԱՌԳԵ ԲԻԶՆԵՍ 2 385 234,3 414 280,0 1 970 954,3 192 900,0 1 881 610,9 420,0 310 303,433 ԱԿԲԱԿՐԵԴԻՏ ԱԳՐԻԿՈԼ ԲԱՆԿ 2 367 037,1 2 333 822,5 33 214,6 2 216 884,3 136 959,4 13 193,434 ԵՎՐՈՊԱ 2 344 606,9 250 259,1 2 094 347,8 151 340,0 2 103 357,3 15 757,3 74 152,335 ՄԻԿՄԵՏԱԼ 2 287 711,8 399 502,7 1 888 209,1 220 940,0 2 062 521,7 310,0 3 940,136 ՄԱՆԱՆԱ ԳՐԵՅՆ 2 256 535,8 175 915,2 2 080 620,6 159 245,0 2 084 399,3 12 891,537 ԵՐԵՎԱՆԻ ԿՈՆՅԱԿԻ ԳՈՐԾԱՐԱՆ 2 059 997,0 1 022 728,1 1 037 268,9 364 142,0 1 407 535,5 5 340,0 282 979,538 ԳՐԱՆԴ ՔԵՆԴԻ ՀԱՅԿԱՆԱԴԱԿԱՆ 2 037 253,9 385 107,2 1 652 146,7 157 100,0 1 686 606,1 7 513,0 186 034,839 ԵՐԵՎԱՆ ՋՈՒՐ 1 931 453,6 1 914 886,2 16 567,4 790 833,0 1 016 025,0 124 595,640 ԱՄԵՐԻԱԲԱՆԿ 1 892 125,3 1 887 614,0 4 511,3 1 707 286,0 181 301,6 3 537,841 ԱԿՆԱՁՈՐ 1 882 301,0 54 390,0 1 827 911,0 49 390,0 1 257 171,5 575 739,542 ԳԵՈ ՊՐՈ ՄԱՅՆԻՆԳ ԳՈԼԴ 1 839 046,0 1 375 482,1 463 563,9 721 539,4 429 616,6 687 890,043 ԴԻՍԹՐԻՄԷՔՍ 1 807 029,5 82 032,8 1 724 996,7 82 032,8 1 724 996,744 ՆԱՏԱԼԻ ՖԱՐՄ 1 731 231,6 320 599,7 1 410 631,9 175 661,4 1 471 181,1 84 389,145 ՄԱՔՍՀՈՒՐ 1 711 074,8 92 086,7 1 618 988,1 63 620,9 1 563 087,2 24 522,3 59 844,546 ԱՐԴՇԻՆԻՆՎԵՍՏԲԱՆԿ 1 662 412,5 1 655 602,7 6 809,8 1 550 728,1 107 322,3 4 362,147 ՍՈՎՌԱՆՈ 1 624 355,7 201 373,5 1 422 982,2 102 265,0 1 396 594,2 125 496,548 ՀԱՐԱՎԿՈՎԿԱՍՅԱՆ ԵՐԿԱԹՈՒՂԻ 1 614 010,9 1 067 779,7 546 231,2 1 042 360,9 561 827,3 9 822,849 ԶԻԳԶԱԳ 1 577 711,5 89 191,1 1 488 520,4 76 640,0 1 103 299,4 397 772,150 ՄԱՍԻՍ ՏՈԲԱԿՈ 1 574 253,9 243 989,5 1 330 264,4 78 200,0 1 449 433,1 4 036,0 42 584,851 ԱԼՖԱՖԱՐՄ 1 532 274,1 504 848,1 1 027 426,0 213 509,8 1 307 023,4 660,0 11 080,952 ԿԱՖԵ ԴՅՈՒ ԲՐԱԶԻԼ 1 502 611,6 147 148,7 1 355 462,9 136 924,8 945 984,3 419 702,553 ՅՈՒՆԻԲԱՆԿ 1 496 674,1 1 487 778,9 8 895,2 1 427 775,3 65 578,5 3 320,454 ՎԻԴԻՍ ԴԻՍԹՐԻԲՅՈՒՇՆ 1 455 842,4 173 575,9 1 282 266,5 168 662,5 4 916,6 1 282 089,5 173,955 ՕՐԻՖԼԵՅՄ ՔՈՍՄԵԹԻՔՍ 1 447 286,9 498 275,8 949 011,1 264 252,6 1 108 962,3 74 072,056 ՌՈՒՍԱԼ ԱՐՄԵՆԱԼ 1 431 424,1 711 534,5 719 889,6 708 327,1 629 582,9 93 514,157 ԱՐՄԵՆԻԱՆ ՔԱՓԸՐ ՓՐՈԳՐԱՄ 1 389 634,9 1 351 792,8 37 842,1 849 500,0 37 842,1 502 292,858 ՔԵԹՐԻՆ ԳՐՈՒՊ 1 388 261,7 63 845,1 1 324 416,6 63 536,2 948 547,8 180,0 375 997,759 ԴԵՐԺԱՎԱՍ 1 374 363,4 89 440,3 1 284 923,1 86 827,3 1 214 962,5 2 610,0 69 963,660 ՍԵՄՈՒՐ ԸՆԴ ԿՈ 1 355 991,6 74 204,1 1 281 787,5 73 112,2 1 279 363,9 882,1 2 633,561 ԲԱՐՁՐԱՎՈԼՏ ԷԼԵԿՏՐԱՑԱՆՑԵՐ 1 330 020,3 1 308 324,5 21 695,8 186 928,5 1 117 285,2 25 806,662 ՖՈՒՐՆԻՎՈՒԴ 1 328 352,9 102 607,2 1 225 745,7 85 500,0 1 118 268,0 124 584,963 ԱՐՍՈՒԳՐԻԳ 1 297 839,4 32 511,8 1 265 327,6 32 511,8 869 945,5 395 382,164 ԱՐՄԵՆ ՀԱՄԻԿ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ Հ/Ձ 1 254 655,3 76 417,4 1 178 237,9 55 426,1 874 175,8 325 053,365 ՀԱՐԴ ԼԱՅԹՍ 1 235 018,1 79 978,0 1 155 040,1 55 978,0 30 425,7 1 145 835,0 2 779,466 ԻՆՆ ԸՆԿԵՐ 1 222 757,7 74 792,0 1 147 965,7 72 292,0 869 377,8 281 088,067 ԼԵՌՆԱՄԵՏԱԼՈՒՐԳԻԱՅԻ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ 1 215 911,9 534 962,8 680 949,1 121 413,7 1 012 163,4 82 334,968 ԱՐԱՔՍ ԹՌՉՆԱՖԱԲՐԻԿԱ 1 208 953,8 57 672,6 1 151 281,2 21 000,0 1 149 570,2 38 383,669 ՀԱՅԲԻԶՆԵՍԲԱՆԿ 1 203 883,8 1 179 808,9 24 074,9 1 109 851,1 84 105,8 9 926,970 ՓՐԻԹԻ ՈՒԵՅ 1 170 603,0 34 609,6 1 135 993,4 32 944,1 789 609,3 1 587,5 346 462,171 ԵՐԵՎԱՆԻ ԳԱՐԵՋՈՒՐ 1 134 633,4 944 810,8 189 822,6 109 968,8 1 004 748,1 2 463,2 17 453,272 ԻՆԵԿՈԲԱՆԿ 1 114 139,9 1 109 493,4 4 646,5 1 098 461,1 11 221,3 4 457,573 ԱԷՐՈՖԼՈՏՌՈՒՍԱՍ.ԱՎԻԱՈՒՂ.ԲԲԸ ՆԵՐԿ.ԵՐԵՎ 1 101 265,2 1 101 218,9 46,3 103 688,9 31,6 997 544,674 ԱԶԻԱ ՍՆԱԲ 1 073 561,3 40 566,6 1 032 994,7 38 366,5 719 363,2 315 831,675 ԱՐԱՐԱՏՑԵՄԵՆՏ 1 054 068,6 915 244,8 138 823,8 564 409,7 429 113,4 60 545,576 ԱՐՄԵՆԻԱ ՎԱՅՆ ԳՈՐԾԱՐԱՆ 1 050 420,1 330 829,0 719 591,1 119 848,2 883 151,8 47 420,277 ԿԼԵՈՊԱՏՐԱ 1 050 258,5 1 030 266,0 19 992,5 16 370,0 14 040,0 988 896,0 30 952,478 ԱԴԱՄԻՈՒՄ 1 045 051,1 98 902,7 946 148,4 19 300,0 1 006 354,5 19 396,679 ՍԻ ԸՆԴ ԷՖ ՔՈ 1 026 308,1 154 454,7 871 853,4 72 803,8 887 601,0 65 903,380 ՊՌՈՇՅԱՆԻ ԿՈՆՅԱԿԻ ԳՈՐԾԱՐԱՆ 1 023 254,5 515 103,6 508 150,9 84 964,1 800 589,7 1 324,0 136 376,781 ԱՐԱՅ 990 218,6 119 586,0 870 632,6 41 858,0 694 136,3 352,4 253 871,982 ԼԻԱԿ ԳՐՈՒՊ 970 750,1 54 155,5 916 594,6 49 680,3 833 093,8 87 976,083 ՈՐՈՏԱՆԻ ՀԻԴՐՈԷԼԵԿՏՐԱԿԱՅԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ 958 165,0 955 836,8 2 328,2 89 156,0 851 715,2 17 293,884 ՍԼԱՎ ԳՐՈՒՊ 940 416,8 54 118,3 886 298,5 53 118,3 646 569,2 240 729,385 ՄԻՆԱ ՈՒՈՐԼԴ 903 770,4 77 000,0 826 770,4 61 000,0 623 264,7 219 505,786 ԱՐՏԺԱՄ 903 191,1 39 051,5 864 139,6 39 051,5 848 534,9 15 604,787 ԲՋՆԻ ՀԱՆՔԱՅԻՆ ՋՐԵՐԻ ԳՈՐԾԱՐԱՆ 899 065,7 899 065,7 14 180,7 569 950,1 314 934,988 ՊԵՌՆՈ ՌԻԿԱՐ ԱՐՄԵՆԻԱ 887 948,5 646 400,0 241 548,5 322 800,0 540 471,7 24 676,989 ՎԻԷԼՎԻ ՍԵՆԹՐ 884 607,3 77 893,2 806 714,1 40 889,6 591 509,9 252 207,890 ԲԻ ԵՎ ՋԻ ՖՈՒԴ 884 133,7 23 234,9 860 898,8 20 632,1 593 630,1 269 871,691 ԱՎՇԱՐԻ ԳԻՆՈՒ ԳՈՐԾԱՐԱՆ 883 636,7 779 654,8 103 981,9 71 656,9 767 245,3 44 734,592 ԵՐԵՎԱՆԻ ՋԵՐՄԱԷԼԵԿՏՐԱԿԵՆՏՐՈՆ 870 760,4 825 342,1 45 418,3 175 400,0 620 956,7 74 403,893 ԱՐՄ ԸՆԴ ՄԱՆ 868 705,2 49 348,0 819 357,2 49 348,0 621 455,1 197 902,194 ԱՐՄԵՆԻԱ ՀՅՈՒՐԱՆՈՑԱՅԻՆ ՀԱՄԱԼԻՐ 866 661,8 839 948,8 26 713,0 475 488,1 309 718,7 62 918,1 18 536,995 ՆԱՆԻՍ 864 336,1 55 404,5 808 931,6 53 050,0 611 378,8 199 907,396 ՀՐԱԶԴԱՆՒ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆ 859 632,0 857 673,4 1 958,6 329 582,5 495 927,4 720,0 33 402,297 ՄԵԾ ԱՆԻՎ 819 445,3 307 616,4 511 828,9 69 279,5 678 858,6 299,1 71 008,298 ԷԿԹՐԱՔ ՍԵՐՎԻՍ 815 738,4 788 834,3 26 904,1 498 240,4 313 552,7 3 945,399 ԱՍԷԴԼ 813 471,2 168 022,3 645 448,9 55 750,0 692 074,2 65 646,9
100 ԱՆԵԼԻՔ ԲԱՆԿ 813 346,6 786 603,8 26 742,8 762 460,5 40 964,6 9 921,6
2011թ. 100 խոշոր հարկատուները
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
8 | մեծ փողեր
Ցան ցա հե նու թյու նը՝ բիզ նե սի զար գաց ման գոր ծոնAngry Birds-ը վե րա նա յել է բիզ նես ա ռաջնու թյուն նե րը
Rovio-ումՆա խօ րեին Angry Birds խա ղի ար տադ րող ֆին նա կան Rovio Entertainment ըն կե րու թյան ղե կա վար Մի քա յել Հե դը հայ տա րարել է, թե ցան ցա հե նու թյա նը միշտ չէ, որ պետք է բա ցա սա կան վե րա բեր վել։ Հե դի կար ծի քով՝ ցան ցա հեն նե րի հե տապն դում ի մաստ չու նի՝ բա ցա ռու թյամբ այն դեպ քե րի, երբ չա րա շահ վում է բրեն դը, կամ ար տո նագր վա ծի ան վան տակ վա ճառ վում է այնպի սի ար տադ րանք, ո րը կա րող է վնա սել օգ տա տե րե րին։
«Ցան ցա հե նու թյու նը միշտ չէ, որ կա րող է բա ցա սա կան գործոն լի նել։ Ա վե լին՝ եր բեմ այն կա րող է խթա նել բիզ նե սի զարգա ցու մը»,– ա սել է Հե դը։ Կաննում ե րաժշ տա կան ին դուստրիա յի ներ կա յա ցու ցիչ նե րի հետ ցան ցա հե նու թյան խնդիր ների քննարկ ման ըն թաց քում Հե դը
ի րա վա պաշ տա պան նե րի ագ րեսիվ դիր քո րոշ մա նը հա կադ րել է բիզ նե սի վար ման սե փա կան մոդե լը։ «Մենք կա րող ենք օ րի նակ վերց նել ե րաժշ տա կան ին դուստրիա յից, ո րի ներ կա յա ցու ցիչ ները փոր ձում էին տար բեր «սարսա փե լի» մի ջոց նե րով պայ քարել ցան ցա հեն նե րի դեմ։ Սա կայն
մենք ճիշտ ժա մա նա կին հաս կացանք, որ հա ճա խորդ նե րին պի տի վե րա բեր վել ոչ թե որ պես օգ տատե րե րի, այլ որ պես երկր պա գունե րի։ Հի մա մենք այդ պես ենք աշխա տում՝ ա նընդ հատ կրկնե լով՝ որ քան շատ երկր պա գու ներ ունենք»,– ա սել է Հե դը։ Ն րա կար ծիքով՝ «երկր պա գու նե րի բա զա յի» կո րուս տը կհան գեց նի բիզ նե սի տա պալ մա նը, մինչ դեռ դրա ընդլայ նու մը կա րող է նպաս տել Angry Birds հա վել վա ծի զար գաց մա նը։
Հե դը, որ պես օ րի նակ, նշել է Ա սիա յում Angry Birdsի մանրմունր մի քա նի կրկնօ րի նա կումնե րը՝ ա նի մաստ հա մա րե լով դատա կան պայ քա րը նրանց դեմ։ Ըստ Հե դի՝ կրկնօ րի նա կում երը խթա նում են ար տադ րան քի բնօ րի նա կի տա րա ծու մը՝ նպաստե լով բրեն դի ա ռա վել լայն ճանաչ մանն ու ֆրան չայզ նե րի ստեղծ մա նը։
Rovio Entertainmentը ղե կա վարը նշել է, որ մտա դիր է զար գացնել ոչ միայն Angry Birds խա ղա յին սե րիա լը՝ նա խա տես ված բջջա յին սար քա վո րում ե րի հա մար, այլև ստեղ ծել խա ղի ամ բող ջա կան է կո հա մա կարգ՝ սկսած խա ղալիք նե րից մինչև թե մա տիկ զբոսայ գի նե ր ե րե խա նե րի հա մար։
Ն շենք, որ Angry Birdsն ա ռաջին ան գամ թո ղարկ վել է 2009թ. դեկ տեմ բե րին, այն մշակ վել է
որ պես հա վել ված Apple ըն կե րության iOS գոր ծա ռնա կան հա մակար գե րի հա մար։ Appleի է լեկտրո նա յին AppStore խա նու թից խաղի ա վե լի քան 12 մլն օ րի նակ ներբեռ նու մից հե տո ըն կե րու թյու նում ո րո շել են այն տե ղա փո խել նաև Android, Symbian, Windows Phone 7, Blackberry Tablet OS 7 և այլ գործառ նա կան հա մա կար գե րի վրա։ n
մինչճգ նա ժա մա յին՝ ճգնա ժա մից ա ռաջՌու սաս տա նի տնտե սու թյու նը վե րա դար ձել է 2008թ. 2-րդ ե ռամս յակ
2011թ. վեր ջին ռու սա կան տնտե սու թյու նը հա սել է մինչճգ նաժա մա յին մա կար դա կին, հաշ վել են ռու սա կան «Ռե նե սանս կապի տալ» ներդ րու մա յին բան կի փոր ձա գետ նե րը՝ հիմք ըն դու նելով ՌԴ պե տա կան վի ճա կագ րու թյան դաշ նա յին ծա ռա յու թյան՝ «Ռոսս տատ»ի օ րերս հրա պա րա կած տվյալ նե րը։ Դ րանց հա մաձայն՝ 2011թ. Ռու սաս տա նում ՀՆԱի ա ճը, 2010թ. հա մե մատ, կազմել է 4,3%։ Ն շենք, որ 2011թ. հա մար ՀՆԱի ա ճի պաշ տո նա կան կան խա տե սու մը 4,2% էր։
«2011թ. Ռու սաս տա նի ՀՆԱի ծավա լը, նախ նա կան տվյալ ների հա մա ձայն, ըն թա ցիկ գնե րով կազ մել է 54 տրլն 369,1 մլրդ ռուբլի։ ՀՆԱի ֆի զի կա կան ծա վա լի ին դեք սը 2010թ. հա մե մատ կազմել է 104,3%»,– աս ված է «Ռոսստատ»ի հա ղոր դագ րու թյու նում։ Գոր ծա կա լու թյու նը ճշգրտել է նաև ՀՆԱի 2010թ. դի նա մի կա յի գնա հա տա կա նը՝ 4,3% աճ՝ ա վելի վաղ հրա պա րակ ված 4%ի հա մե մատ։
ՀՆԱի ա ճի մինչճգ նա ժա մային պի կը բա ժին է ըն կել 2008թ. 2րդ ե ռամս յա կին, ո րից մեկ տարի անց երկ րի տնտե սու թյունը կրկին սկսել է ա ճել, նշում են «Ռե նե սանս»ի փոր ձա գետ նե րը։
Այս պի սով՝ ճգնա ժա մա յին տա րինե րին կորս վա ծը վե րա կանգ նե լու հա մար ռու սա կան ՀՆԱից պահանջ վել է ե րեք ու կես տա րի կամ 14 ե ռամս յակ։
Հա մե մա տու թյան հա մար նշենք, որ 1998թ. ճգնա ժա մից հետո Ռու սաս տա նի տնտե սու թյունը եր կու ան գամ ա վե լի ա րագ էր վե րա կանգն վել՝ ըն դա մե նը 7 ե ռամս յա կում։ Այս ան գամ հիասթա փեց րել է ար տա հա նու մը։ Համաշ խար հա յին տնտե սու թյան ծանր դրու թյան պատ ճա ռով արտա հա նու մը Ռու սաս տա նում մինչճգ նա ժա մա յին մա կար դա կին է հա սել միայն եր կու տա րի անց։ Հա մե մա տա բար բա րեն պաստ վի ճա կում է գտնվել սպա ռու մը,
ո րը տնա յին տնտե սու թյուն ներում զգա լիո րեն քիչ է կրճատ վել և ա վե լի ա րագ հա սել մինչճգնա ժա մա յին մա կար դա կին, քան
1998թ. դեպ քում էր։ Ս րան նպաստել են տնա յին տնտե սու թյուննե րի խնա յո ղու թյուն ներն ու Ռուսաս տա նի մակ րոտն տե սա կան
արդ յու նա վետ քա ղա քա կա նությու նը, նշել են «Ռե նե սանս»ում։
Ճգ նա ժա մի նա խա շե մին՝ դեֆոլ տից տասը տա րի հե տո, ՌԴ տնտե սու թյան վի ճակն ար մատա պես տար բեր էր, վստահ են Ռու սաս տա նում բրի տա նա կան HSBC բան կի փոր ձա գետ նե րը։ Երկու այս ճգնա ժա մե րի հիմ ա կան տար բե րու թյունն այն է, որ 1998թ. ճգնա ժա մը ցնցեց միայն զար գացող աշ խար հը, այն չէր սպառ նում զար գա ցած երկր նե րին։ 2008թ.տու ժե ցին բո լո րը և հատ կա պես զար գա ցած տնտե սու թյուն նե րը։ «2008թ. ճգնա ժա մը ցույց տվեց, որ Ռու սաս տանն ա վե լի խո ցե լի է գլո բալ խնդիր նե րի ա ռե րես վելիս։ Ուս տի՝ անհ րա ժեշտ է նվազեց նել տնտե սու թյան և պե տական ֆի նանս նե րի կախ վա ծությու նը նավ թից»,– վստա հեց նում են HSBCի փոր ձա գետ նե րը։
Հա վե լենք, որ ըն թա ցիկ տարվա հա մար «Ռոսս տատ»ը Ռուսաս տա նում կան խա տե սում է տնտե սու թյան ա ճի դան դա ղում մինչև 3,7%։ n
Ռու սաս տա նը
վե րա դար ձել է
մինչճգ նա ժա մա-
յին տա րի ներ։blog
s.ft.com
Էջը պատրաստեց Լիլիթ Միքայելանը
Angry Birds խա ղի ար տադ րող ֆին նա կան Rovio Entertainment ըն կե րու թյան ղե կա վար
մի քա յել Հե դը՝ իր կա տա ղի թռչնակ նե րի հետ։
rovi
o.co
m
№ 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ. |
9|
Բաժ նե տոմ սե րի բումԼա վա գույն տա րես կիզ բը՝ վեր ջին 18 տա րում
Այս տար վա հուն վա րը բաժնե տոմ սե րի շու կա նե րի հա մար վեր ջին 18 տա րի նե րի լա վագույն տա րես կիզբն էր, գրում է Bloomberg գոր ծա կա լու թյունը։ Հուն վա րին 5,8%ով ա ճել է ա մե րիկ ան Morgan Stanley Capital Internationalի կող մից հաշ վարկ վող բաժ նե տոմ սերի գլո բալ MSCI AllCountry ինդեք սը։ Սա կայն ա ճի ա մե նատպա վո րիչ ցու ցա նիշ ներն արձա նագ րել են բան կա յին ու հան քարդ յու նա հան ման ո լորտնե րը, որ տեղ ըն կե րու թյուն ների բաժ նե տոմ սե րը թան կա ցել են 9,3%ով։
Եվ րո պա կան բոր սա նե րում ցուցակ վող ըն կե րու թյու ննե րի շուկա յա կան ար ժե քը հուն վա րին ա ճել է ընդ հա նուր առ մամբ $3 տրլն ով։ Լայն շու կա յի ա մե րիկյան S&P 500 ին դեքսն ա ճել է 4,4%ով, ին չը լա վա գույն ցու ցանիշն է 1997ից ի վեր։ 4%ի աճ է ար ձա նագ րել եվ րո պա կան Stoxx Europe 600 ին դեք սը։
Ըն կե րու թյուն նե րի շրջա նում ա ճի ա ռա վել բարձր ցու ցա նիշներն ար ձա նագ րել են ա մե րիկյան Bank of Americaն՝ 28%, ալ ումի նա գոր ծա կան Alcoa և ծ րագրա յին ա պա հով ման Microsoft կոր պո րա ցիա նե րը՝ 13%ա կան յու րա քանչ յու րը։
Հատ կան շա կան է, որ ա մե րիկյան ըն կե րու թյուն նե րի ե րեք չորրոր դի դեպ քում ան ցած տար վա չոր րորդ ե ռամս յա կի շա հույ թի տվյալ նե րը, ո րոնք հրա պա րակվել են այս հուն վա րին, գե րազան ցել են շու կա յի սպա սում երը։ Փոր ձա գետ նե րի կան խա տեսում ե րը գե րա զան ցել են նաև ամ բողջ աշ խար հում ըն կե րություն նե րի 59%ի տա րե կան հաշվետ վու թյուն նե րի տվյալ նե րը։
Մ յուս կող մից՝ ապ րան քա յին
հար թակ նե րի աճն այդ քան էլ տպա վո րիչ չի ե ղել։ Այս պես՝ հում քա տե սակ նե րը թան կա ցել են մի ջի նը 2,2%ով՝ վե րա կանգնե լով նա խորդ տար վա կորց րած դիր քե րը։ Ա մե նից շատ թան կացել է նարն ջի հյու թի խտան յութը՝ պայ մա նա վոր ված ԱՄՆի ներկր ման սահ մա նա փակ մամբ։ Կա յուն աճ են ար ձա նագ րել նաև ար ծա թի գնան շում ե րը, այս մետա ղի տրո յա կան ուն ցիան թանկա ցել է 19%ով։ n
մեծ փողեր
«Օս կար»-ից խլում են Kodak-ը
Ըն կե րու թյու նը թատ րո նից հետ է պա հան ջում իր ա նու նը
Լու սան կար չա կան ա պա րատ ների, ֆո տո և կի նո ժա պա վեն նե րի ար տադ րու թյամբ զբաղ վող ա մերիկ ան Kodak ըն կե րու թյու նը դատա կան հայ ցի օգ նու թյամբ փորձում է վե րան վա նել հո լի վուդյան հա մա նուն թատ րո նը, որ տեղ անց կաց վում է կի նոաշ խար հի ա մե նա հե ղի նա կա վոր «Օս կար» մրցա նա կա բաշ խու թյու նը, հաղոր դում է Reutersը։
Թատ րո նը ֆո տո տեխ նի կայի ար տադ րո ղի ա նու նը ստացել է 2000թ.՝ շի նու թյան սե փակա նա տեր CIM Groupի և Kodakի միջև կնքված պայ մա նագ րի հիման վրա։ $75 մլն ա նոց այս գործար քի ժամ ե տը քսան տա րի էր։ Հաշ վի առ նե լով Kodakի ներ կայիս ֆի նան սա կան խնդիր նե րը՝ ընկե րու թյունն այլևս չի կա րող տարե կան մոտ $4 մլն վ ճա րել թատրո նին՝ այն իր ա նու նով կո չե լու հա մար։ Դա տա կան հայ ցի բա վարար ման դեպ քում CIM Groupը կարող է կոր պո րա տիվ այլ ե րաշ խավոր փնտրել։
Ա վե լի վաղ տե ղա կան մա մուլը գրել էր, թե 2013թ. Ա մե րիկյան կի նոա կա դե միան մտա դիր է փո խել «Օս կար»ի անց կաց ման վայ րը՝ օգտ վե լով թատ րո նի հետ կնքված պայ մա նա գի րը տասը
տա րի հե տո խզե լու իր ի րա վունքից։ Այ դու հան դերձ, այս ան գամ ևս՝ փետր վա րի 26ին, օս կար ները Kodakում են բաշխ վե լու։
Հի շեց նենք, որ Kodakը ֆի նանսա կան լուրջ խնդիր ներ ու նի. ընկե րու թյու նը հուն վա րի վեր ջին հայտա րա րեց ժա մա նա կա վոր սնանկաց ման մա սին։ 2011թ. Kodakը կորց րել է շու կա յա կան ար ժե քի 88%ը, ըն կե րու թյունն այժմ գնահատ վում է $162 մլն, պարտ քե րը կազ մում են $6,8 մլրդ՝ ակ տիվն ե րի $5,1 մլրդ ընդ հա նուր ծա վա լի պայման նե րում։ Ն շենք նաև, որ ըն կերու թյան շուրջ 1100 ար տո նագ րե րը, ո րոնք հան վել են վա ճառ քի, կարող են Kodakին $2 մլրդ բե րել։ n
ա մե նաար տա սո վո րը՝ ֆի նանս նե րի աշ խար հի բո լոր ճգնա ժա մե րից
Ջիմ Օ’ Նի լը հի շեց նում է՝ Եվ րո պան դեռ ամ բողջ աշ խար հը չէԵվ րո գո տու ճգնա ժա մի ազ դե ցու թյու նը հա մաշ խար հա յին տնտեսու թյան վրա գե րագ նա հատ ված է, և մ տա վա խու թյու նը, թե Եվրո պան ամ բողջ աշ խարհն իր հետևից ան դունդ է տա նե լու, անհիմ է։ Գեր մա նա կան Handelsblattին տված հար ցազ րույ ցում մեկ նա բա նում է ա մե րիկ ան Goldman Sachs Asset Managementի նա խա գահ և BRIC (Բ րա զի լիա, Ռու սաս տան, Հնդ կաս տան, Չինաս տան) տեր մի նի հե ղի նակ Ջիմ Օ’ Նի լը:
-Պրն Օ’ Նիլ, կկա րո ղա նա՞ արդ յոք Եվ րո պան գտնել պարտ քա յին ճգնա ժա մի լուծ ման ե ղա նա կը։
Ներ կա յիս ճգնա ժա մը ա մենաար տա սո վորն է ֆի նանս նե րի աշ խար հում ինձ հան դի պած բոլոր ճգնա ժա մե րից։ Թե որ ուղղու թյամբ կզար գա նան դեպքե րը, բարդ է ա սել։ Սա կայն ըստ իս՝ մենք զգու շո րեն ընթա նում ենք սպաս վա ծից շատ ա վե լի լավ արդ յունք ստա նա լու ուղ ղու թյամբ։
-Փոր ձա գետ նե րի մեծ մա սի կար ծի քով՝ Եվ րո պան ներ-կա յում տնտե սա կան ռե ցե-սիա յի շե մին է։
Մի գու ցե մենք այս ա մենին չա փա զանց հո ռե տե սո րեն ենք նա յում։ Մ տա վա խու թյունը, որ Եվ րո պան ամ բողջ աշխարհն իր հետևից ան դունդ է տա նե լու, իմ կար ծի քով՝ ան հիմ է։ Ինչոր տեղ այս ի րա վի ճակն ինձ հի շեց նում է 1997թ. ա սիական ճգնա ժա մը։ Չի նաս տանն
այդ ժա մա նակ հա ջո ղու թյամբ հաղ թա հա րեց ճգնա ժա մը, ին չը կա յու նաց րեց հա մաշ խար հա յին տնտե սու թյու նը։ Հ նա րա վոր է՝ նման կա յու նաց նող գոր ծոն այս ան գամ դառ նա Գեր մա նիան։
Ինչ պե՞ս եք գնա հա տում Գեր մա նիա յի դե րը եվ րո գոտու ճգնա ժա մի հար ցում։
Կանց լեր Ան գե լա Մեր կելը մշտա պես մեծ զգու շու թյուն է հան դես բե րել։ Այժմ վստահ կարող եմ ա սել, որ դա ճիշտ էր։ Մի գու ցե Գեր մա նիան ի վեր ջո ստա նա այն, ինչ միշտ ցան կացել է՝ հար կա յին և քա ղա քա կան միու թյուն։
Մի՞ թե վեր ջի նիս այ լընտրանք կա։
Կար ծում եմ՝ ոչ։ Միակ այլընտ րան քը կա րող է Եվ րո պական կենտ րո նա կան բան կը լինել, ո րը պետք է շա րու նա կի «ա ռա տա ձեռն» մալ։ Դա զգալիո րեն կթեթևաց նի շու կա նե րի լար վա ծու թյու նը։
-Որ քա նո՞վ է կարևոր Հու-նաս տա նը եվ րո գո տու հա մար։
Կար ծում եմ՝ Հու նաս տա նի նշա նա կու թյու նը գլո բալ տնտեսա կան կոն յունկ տու րա յի համար գե րագ նա հատ ված է։ Ար դեն մի քա նի ա միս է, ինչ շու կա ները դի տար կում են Հու նաս տա նի դե ֆոլ տի հա վա նա կա նու թյու նը։ Տ պա վո րու թյունն այն պի սին է, որ շու կա նե րին Հու նաս տա նի անվճա րու նա կու թյան հստակ ժամկետն է հու զում միայն։
-Ն շա նա կու թյուն ու-նի՞ արդ յոք դե ֆոլ տի կա ռա վա րե լիու թյու նը։
Ա յո՛։ Ան կա ռա վա րե լի դե ֆոլ տի դեպ քում եվ րո պա կան բան կե րը
բարդ ի րա վի ճա կում կհայտնվեն։ Կար ծում եմ՝ մա յի սի 20ին Հու նաս տա նը վերջ նա կա նապես կլու ծի իր պարտ քե րի վերա կա ռուց ման հետ կապ ված բոլոր խնդիր նե րը։ Պետք է հի շել, որ Եվ րո պան դեռ ամ բողջ աշխար հը չէ։ Եվ րո գո տու ճգնա ժամի նշա նա կու թյու նը հա մաշ խարհա յին տնտե սու թյան հա մար գերագ նա հատ ված է։
-Ինչ պի սի՞ն կլի նի աշ խար-հը 2020թ.։
Մինչև 2020թ. BRIC պե տություն ներն ա ռաջ կանց նեն ԱՄՆից։ Հ նա րա վոր է՝ դա տե ղի ունե նա ա ռա ջի կա ե րեք տա րում։ Ես ան գամ պատ րաստ եմ խաղադ րույք կա տա րել, որ 2020թ.
Ար ժույ թի մի ջազ գա յին հիմ ադրա մի (ԱՄՀ) ղե կա վա րը ազ գությամբ ոչ եվ րո պա ցի կլի նի, իսկ SDRով (Special Drawing Rights փո խա ռու թյան հա տուկ ի րավունք ներ, ԱՄՀն այն հաշ վարկում է ԱՄՆի դո լա րից, եվ րոյից, յե նից և ֆունտ ստեռ լինգից կազմ ված զամբ յու ղի դո լարա յին ար ժե քի հիմ քի վրա–խմբ.) կա տար վող հաշ վարկ նե րի ժամա նակ կօգ տա գործ վի յո ւանը, հնա րա վոր է նաև ռու սա կան ռուբ լին։
-Իսկ որ տե՞ղ կլի նի Եվ-րո պան։ Հետ կմնա՞ այն տնտե սա կան մյուս խո շոր խմբա վո րումն ե րից։
Դ րա վտան գը կա։ Սա կայն երեսուն տար վա ըն թաց քում ես հաս կա ցել եմ, որ ցան կացած ճգնա ժամ նոր հնա րա վորու թյուն ներ է ստեղ ծում, ո րոնցից պետք է օգտ վել։ Եվ րո պան պետք է փոխ վի, դառ նա ա վե լի դի նա միկ և ի րա կան ա ռաջ նոր դի հատ կա նիշ ներ դրսևո րի։ Եվ րոպա ցի քա ղա քա կան գոր ծիչ ները պետք է ի վեր ջո հաս կա նան, որ ի րենք ապ րում են ոչ թե կայուն, այլ փո փո խա կան աշ խարհում։ Ե թե նրանք սա հաս կա նան, ա պա կա րե լի կլի նի պնդել, որ այս ճգնա ժա մը ևս դ րա կան կողմեր ու ներ։ n
Ջիմ Օ’ Նիլ. «Եվ րո պան պետք է փոխ վի և ա վե լի դի նա միկ դառ նա»։
cbi.o
rg.u
k
Էջը պատրաստեց Տաթև Հովհաննիսյանը
Եվ րո պա կան բոր սա նե րում ցու ցակ ված ըն կե րու թյու ննե րի շու կա յա կան ար ժեքն այս
հուն վա րին ա ճել է $3 տրլն -ով։
articl
es.b
osto
n.co
m altfg.
com
Kodak-ը հրա ժար վում է Kodak-ի հա մար
$4 մլն վ ճա րել։
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
10 | աշխարհ
Պա տե րազ մա կան նա խա պատ րաս տու թյունԻ րա նը կրկնա պատ կում է ռազ մա կան ծախ սե րը
Նա խօ րեին Ի րա նի նա խագահ Մահ մուդ Ահ մա դի նե ժա դը խորհր դա րա նի քննարկ մանն է ներ կա յաց րել իս լա մա կան օ րա ցույ ցով 1391թ. (սկսվում է 2012թ. մար տին) բյու ջեի նախա գի ծը, ո րում նա խա տես վում է ռազ մա կան ծախ սերն ա վելաց նել ա վե լի քան եր կու անգամ՝ 127%ով։
Նա խորդ տար վա բյու ջեի համե մատ՝ այս տա րի կա վե լա նան գի տա կան հե տա զո տու թյուն ներին, ա ռող ջա պա հա կան հա մակար գին, մշա կույ թի և կր թու թյան ո լորտ նե րին հատ կաց վող ֆինան սա կան մի ջոց նե րը։ Ի րա նի այս տար վա բյու ջեի ծախ սե րը, ընդ հա նուր առ մամբ, կկազ մեն
$416 մլրդ, ին չը զի ջում է նախորդ տար վա բյու ջեի ծախ սա յին մա սին։ Ըստ ի րա նա կան Tehran Times պար բե րա կա նի՝ հստակ չէ՝ ծախ սա յին որ հոդ ված ներն են կրճատ վել։ Բա ցի այդ՝ Թեհրա նը մտա դիր է հա ջորդ տարի ա վե լաց նել նաև մի ջու կա յին ծրագ րի ֆի նան սա վո րու մը։
Ի րա նի բյու ջեն կազմ վել է՝ հիմք ըն դու նե լով նավ թի՝ $85 մեկ բա րե լի դի մաց գի նը (ներկա յում նավ թի մեկ բա րե լը արժե շուրջ $100)։ Բ յու ջեի հիմքում դրված է մեկ դո լա րի դիմաց 11500 ի րա նա կան ռիալ փո խար ժե քը։ Ի րա նի խորհրդա րա նը բյու ջեի նա խա գիծը պետք է քննար կի և անհ րաժեշ տու թյան դեպ քում նրա նում
փո փո խու թյուն ներ կա տա րի քառասուն օր վա ըն թաց քում։
Հատ կան շա կան է, որ պաշ տոնա կան Թեհ րա նը ռազ մա կան ծախ սերն ա վե լաց նում է Ի րանԱրև մուտք հա րա բե րու թյուն ների հեր թա կան սրման պայ մաննե րում՝ պայ մա նա վոր ված Բր յուսե լի կող մից ի րա նա կան նավ թի ներկր ման նկատ մամբ էմ բար գոյի սահ ման մամբ։ Ս րան նա խորդել էր ՄԱԳԱՏԷի զե կույ ցի հրապա րա կու մը, ո րով հաս տատ վում էր Ի րա նի մի ջու կա յին ծրագ րի առ կա յու թյու նը։ Այս պայ ման ներում պաշ տո նա կան Թեհ րա նը, իր հեր թին, սպառ նում է փա կել Հոր մու զի նե ղու ցը։
Ի դեպ՝ ե րեկ իս րա յե լական զանգ վա ծա յին մի շարք
լրատ վա մի ջոց ներ, վկա յա կո չելով ի րենց ա նա նուն աղբ յուր ները, հա ղոր դել են, թե հնա րա վոր է՝ այս տար վա հու նի սին Ի րանում ռազ մա կան գոր ծո ղու թյուններ սկսվեն։ Ըստ այդ աղբ յուրնե րի՝ ներ կա յում ըն թա նում են ռազ մա կան գոր ծո ղու թյուն նե րի նա խա պատ րաս տա կան աշ խատանք նե րը, իսկ գար նա նը Պարսից ծո ցում կտե ղա կայ վի ԱՄՆի և Ֆ րան սիա յի ռազ մա ծո վա յին ու ժե րի առն վազն չորս ա վիակիր հար վա ծա յին խումբ։ Հու նիսին տա րա ծաշր ջան կուղևոր վի ա մե րիկ ան ռազ մա ծո վա յին հատուկ ծա ռա յու թյուն նե րի SEAL լողա ցող բա զան։ n
Ճո ճե լով Կու րի սու րըԹուր քիան սպառ նում է գե տի ջրերն ուղ ղել Սև ծով
Թուր քա կան ակ տիվ ու նա խա ձեռ նո ղա կան ար տա քին քա ղա քա կան ու ղե գի ծը շա րու նակ վեց նաև 2012թ. սկզ բին։ Բա ցա ռու թյուն չկազմեց նաև թուրքվրա ցա կան ուղ ղու թյու նը։ Թե պետ ա րագ տեմ պերով զար գա ցող երկ կողմ հա րա բե րու թյուն նե րին՝ մեր հարևան երկու երկր ներն ու նեն մի շարք չլուծ ված խնդիր ներ, ինչ պի սիք են թուրք մես խեթ ցի նե րի, Թուր քիա յում գտնվող քաղ կե դո նա կան ե կեղե ցի նե րի հար ցերը։ Վեր ջին տա րի նե րին ա վե լա ցել է Կու րի խնդիրը, Թուր քիան ցան կա նում է փո խել գե տի հու նը։
Հենց տա րեսկզ բից Թուր քիան կրկին սկսեց խո սել Կուր գե տի վրա հիդ րոէ լեկտ րա կա յան կա ռուցե լու մտադ րու թյան մա սին, ո րի հետևան քով կփոխ վի գե տի հունը, և Կու րը կթափ վի ոչ թե Կաս պից, այլ Սև ծով։ Սա ոչ միայն բնապահ պա նա կան ա ղե տի կհանգեց նի, այլև կաթ վա ծա հար կա նի Վ րաս տա նի տնտե սու թյունը։
Կու րի հու նի փո փո խու թյա նը հան գիստ է նա յում պաշ տո նական Բա քուն, թեև գե տը հո սում է նաև Ադր բե ջա նի տա րած քով։ Ընդ ո րում՝ պաշ տո նա կան Ան կա րա յի պնդում ե րը, թե հիդ րոէ լեկտ րակա յա նի կա ռու ցու մը կեն սա կան նշա նա կու թյուն ու նի Թուր քիա յի հա մար, գի տակ ցում է նաև վրացա կան կող մը։ Թ բի լի սին փոր ձում է Թուր քիա յին ինչոր այ լընտ րանք ա ռա ջար կել։
Վ րա ցա կան կող մը հաս տա տում է, որ եր կու երկր նե րը քննար կել են խնդի րը, և Թ բի լի սին ա ռա ջար կել է հէկը կա ռու ցել Կու րի վրա ցա կան հատ վա ծում, ո րը չի հան գեց նի գետի հու նի փո փո խու թյան։ Հուն վարի վեր ջին Վ րաս տա նի մայ րա քաղաք Թ բի լի սիում տե ղի ու նե ցավ «Թուր քիաՎ րաս տան. է ներ գե տիկ և կա պի տալ ներդ րում ե րի հարթակ» խո րագ րով ֆո րու մը՝ նվիրված եր կու երկր նե րի է ներ գե տիկ անվ տան գու թյան խնդիր նե րին։
Թ բի լի սիում Թուր քիա յի է ներգե տի կա յի և բ նա կան պա շար նե րի նա խա րար Թա ներ Յըլ դը զը, պատաս խա նե լով հէկի կա ռուց ման և Կու րի հու նի փո փո խու թյան մա սին հար ցին, հայ տա րա րեց. «Եր կու ան գամ ես Կու րը տե սել եմ Թ բիլի սիից, և Թուր քիան գի տակ ցում է, թե այն ինչ կարևո րու թյուն ու նի
Վ րաս տա նի հա մար»։ Այ դու հանդերձ, Յըլ դը զը հար ցը փակ ված չի հա մա րում, բա նակ ցու թյուն նե րը դեռ շա րու նակ վե լու են։
Փաս տո րեն, Կու րի հու նի փոփո խու թյան հար ցը նոր լծակ է Թուր քիա յի ձեռ քին՝ Վ րաս տա նի վրա ճնշում գոր ծադ րե լու հա մար։ Վեր ջին շրջա նում, չնա յած թուրքվրա ցա կան տնտե սա կան և ռազմա կան հա րա բե րու թյուն նե րի ամրապնդ մա նը, վրա ցա կան իշ խանու թյուն նե րը զգու շա նում են երկրում Թուր քիա յի քա ղա քա կան ազ դե ցու թյան ա ճից։
Վ րա ցա կան կող մը, իր հեր թին, սկսել է բարձ րաց նել Թուր քիա յում
բնակ վող լա զե րի և մահ մե դա կան վրա ցի նե րի խնդի րը։ Այ նու հանդերձ, վեր ջինս չի վե րած վում այնպի սի գոր ծո նի, ինչ պի սին Ա ջա րիայի կամ Կու րի խնդիրն է Թուր քիա յի ձեռ քում։ Թուր քիան դեռևս կշա րունա կի օգ տա գոր ծել Կու րի գոր ծո նը, թեև գե տի հու նի փո փո խու թյու նը գրե թե ա նի րա կա նա նա լի է։
Թուր քա կան BILGESAM ռազ մավա րա կան հե տա զո տու թյուն ների կենտ րո նը, անդ րա դառ նա լով թուրքվրա ցա կան հա րա բե րություն նե րին, նշում է, որ Թուր քիայի հա մար Վ րաս տա նը հեր թական հարևան եր կի րը չէ։ Թուր քական ռազ մա վա րա կան կենտ րո նի
գնա հատ մամբ, տնտե սա կա նից զատ (Բա քուԹ բի լի սի Ջեյ հան նավ թա մուղ, Բա քուԹ բի լիսԷրզրում գա զա մուղ, Բա քուԹ բի լիսի Կարս եր կաթ գիծ և այլն–Գ.Ե.), Վ րաս տա նը Թուր քիա յի հա մար ունի կարևո րա գույն ստրա տե գիական նշա նա կու թյուն։ Վ րաս տա նի տա րած քով է Թուր քիան կապ հաստա տում Ադր բե ջա նի, ինչ պես նաև Մի ջին Ա սիա յի թյուր քա կան պետու թյուն նե րի հետ։ Փակ սահ մաննե րի պայ ման նե րում, ըստ թուր քական ռազ մա վա րա կան կենտ րո նի, Վ րաս տա նը կա մուրջ է նաև Հայաս տա նի և Թուր քիա յի միջև։ n
Գոռ Ե րան յան
Ե թե չու նեք վա լեն կաՕ նիշ չեն կոն կոչ է ա նում ցույ ցի չգնալ
Ռու սաս տա նի գլխա վոր սանի տա րա կան բժիշ կը «չափա զանց ան հանգս տա ցած» է հայ րե նա կից նե րի ա ռող ջությամբ։ Ռոս պոտ րեբ նադ զորի (ՌԴ սպա ռող նե րի շա հե րի պաշտ պա նու թյան դաշ նա յին ծա ռա յու թյուն) ղե կա վար Գենա դի Օ նիշ չեն կոն մոսկ վա ցինե րին խոր հուրդ է տվել չմասնակ ցել փետր վա րի 4ի փո ղոցա յին ակ ցիա նե րին և ա ռա վել եր ջա նիկ պե տու թյան կա ռուցմա նը մաս նակ ցե լու այլ ձև գտնել, տե ղե կաց նում է BBCն։
«Հա մա պա տաս խան ծա ռա յություն նե րի տվյալ նե րով՝ շա բաթ օ րը 18 աս տի ճան սառ նա մա նիք
է սպաս վում։ Մոսկ վա յի հա մար սա շատ ցածր ջեր մաս տի ճան է, ե թե հաշ վի առ նենք ա վան դական խո նա վու թյու նը։ Այդ իսկ պատ ճա ռով, ե թե կան խա տե սումը հա մա պա տաս խա նում է ի րակա նու թյա նը, ես կտրա կա նապես խոր հուրդ չէի տա մաս նակցել այդ ակ ցիա նե րին»,– ա սել է նա՝ հա վե լե լով, որ թեյն ու տաք ըմ պե լիք նե րը ոչ միայն չեն փրկի դրու թյու նը, այլև հնա րա վոր է՝ բա ցա սա կան ազ դե ցու թյուն ու նե նան։
Այ դու հան դերձ, նրանց, ով քեր պատ րաստ վում են մաս նակ ցել ակ ցիա նե րին, Օ նիշ չեն կոն խորհուրդ է տվել տաք հագն վել։ «Ե թե գնա լու եք ցույ ցի, գտեք
տա տի կի վա լեն կա նե րը, ո րոնք ցե ցը դեռ չի կե րել, ո րոնք նորաձև չեն ու ո րոնք 80ա կան ներին ապ շե ցու ցիչ հարս տու թյան նշան էին, և ցույց ա րեք, որ կողմում ու զում եք»,– ա սել է նա։
Օնիշչենկոն 2011թ. դեկ տեմբե րին էլ էր ռու սաս տան ցի ներին խոր հուրդ տվել չմաս նակցել փո ղո ցա յին ակ ցիա նե րին՝ հար բու խից խու սա փե լու համար, բայց ա պարդ յուն. այդ ժամա նակ Մոսկ վա յի «Բո լոտ նայա» հրա պա րա կի և Սա խա րո վի պո ղո տա յի ցույ ցե րին մաս նակցե ցին տասն յակ հա զա րա վոր ռու սաս տան ցի ներ։
Փետր վա րի 4ին Մոսկվայում տե ղի է ու նե նա լու մի քա նի
մի ջո ցա ռում։ Ա մե նա զանգ վածա յի նը, ա մե նայն հա վա նա կանու թյամբ, կլի նի ընդ դի մու թյան «Հա նուն ար դար ընտ րու թյուննե րի» ակ ցիան, ո րը են թադ րում է երթ Բոլ շա յա Յա կի ման կա փո ղո ցով և ցույց «Բո լոտ նայա» հրա պա րա կում։ Բա ցի այդ՝ Մոսկ վա յի «Պոկ լոնա յա գո րա»
հատ վա ծում տե ղի է ու նե նա լու զանգ վա ծա յին ցույց՝ ի պաշտպա նու թյուն Ռուսաստանի վար չա պետ և նա խա գա հի թեկնա ծու Վ լա դի միր Պու տի նի՝ «Մենք կորց նե լու բան ու նենք» կար գա խո սով, ո րը պա տասխան է ընդ դի մու թյան բո ղո քի ցույ ցին։ n
Էջը պատրաստեց Լիլիթ Միքայելանը
Ռու սաս տա նի
գլխա վոր սա նի-
տա րա կան բժիշկ
Գե նա դի Օ նիշ չեն-
կոն մոսկ վա ցի նե-
րին խոր հուրդ է
տվել եր ջա նիկ
պե տու թյուն կա-
ռու ցե լու ա վե լի
անվ տանգ տար-
բե րակ գտնել։trib
una.
ge
Ի րա նի խորհր դա րա նը բյու ջեի նա խա գի-
ծը պետք է քննար կի 40 օր վա ըն թաց քում։
blnz
.com
rom
gyum
ri.li
vejo
urna
l.com
Կու րը՝ Թ բի լի-
սիում։
№ 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ. |
11|աշխարհ
Կն քա հայ րեր, փլեյ բոյ ներ, հայ րե նա սեր ներԻշ խա նու թյան են ձգտում մե ծա հա րուստ նե րը
Կա պի տա լը կու տակ ված է, մում է նա խա գահ դառ նալ։ Ռու սաս տա նում ու ԱՄՆում պե տու թյան ղե կա վա րի պաշտո նի հա մար պայ քա րում են եր կու մե ծա հա րուստ՝ Մի խայիլ Պ րո խո րո վը և Միթ Ռոմնին։ Քա ղա քա կան իշ խա նությու նը դա րեր շա րու նակ գե րել է հա ջո ղակ գոր ծա րար նե րին, սա կայն շատ քչե րին է հա ջողվել չսայ թա քել և տ պա վո րիչ կա րիե րա ա նել, գրում է գերմա նա կան Der Spiegelը՝ ներկա յաց նե լով կա յա ցած բիզ նեսմեն նե րի քա ղա քա կան կա րիերան՝ ո ման ցը՝ հա ջող, ո ման ցը՝ ոչ այն քան։
Անց յալ շա բաթ Մի խա յիլ Պ րոխո րո վը պաշ տո նա պես գրանցվեց որ պես այս տար վա մար տին Ռու սաս տա նում կա յա նա լիք նախա գա հա կան ընտ րու թյուն ների թեկ նա ծու։ Պ րո խո րո վի կարո ղու թյու նը €13 մլրդ է։ Էքստրի մի ու քիգբոք սին գի սի րա հար մի լիար դա տերն այժմ քա ղա քական կա րիե րա է ծրագ րում. ռուս մե ծա հա րուստ նե րի հա մար սա նվազ ռիս կա յին չէ, քան թռիչ քը ուղ ղա թի ռից, և ոչ պա կաս դաժան, քան բռնցքա մար տը:
Կա պի տալ կու տա կած մե ծահա րուստ ներն իշ խա նու թյան են ձգտում։ Սա կայն փոր ձը ցույց է տա լիս, որ նրանց հա կա ռա կորդներն ա ռի թը բաց չեն թող նում ֆի նան սա կան, քա ղա քա կան կամ էլ անձ նա կան սկան դալ ները ջրի ե րես հա նե լու հա մար։
65ամ յա Բո րիս Բե րե զովսկին Ռու սաս տա նում «Կ րեմ լի կնքա հոր» հա մա րում ու ներ, նա 1990ա կան նե րին ռու սա կան քաղա քա կա նու թյան «գորշ կար դինալն» էր։ Բե րե զովս կին, ինչ պես
ու րիշ և ոչ մե կը, գի տեր փողն ինչ պես վե րա ծել քա ղա քա կան ազ դե ցու թյան, իշ խա նու թյունն էլ՝ ա ռաս պե լա կան հարս տության։ 1996թ. նա Բո րիս Ել ցի նին օգ նեց վե րընտր վել նա խա գահ, դար ձավ Ազ գա յին անվ տան գության խորհր դի քար տուղար և Կ րեմ լի անդրկու լիս յան դեմ քերից։ 1999թ. հենց Բ ե ր ե զո վս կ ի ն նպաս տեց Վ լադի միր Պու տինի իշ խա նու թյան գա լուն, սա կայն շու տով հայտնվեց ոչ միայն կրեմլյան «սև ցու ցա կում»,
այլև Լոն դո նում, որ տեղ մինչ օրս վրեժ է ծրագ րում, իսկ հարս տությու նը քիչքիչ սպառ վում է։
Թե ինչ պես կա րող է ֆի նանսա կան կա րո ղու թյու նը նպաստել քա ղա քա կան հա ջող կարիե րա յին, վկա յում է նաև Յուլ ա
Տի մո շեն կո յի օ րի նա կը։ Ուկրաի նա յի նախ կին վար
չա պե տը ժա մա նակին մի լիո նա վոր դոլար ներ էր վաստա կել գա զա յին գոր ծարք նե րի միջո ցով։ 2004թ. ուկրաի նա կան ա վան
դա կան սանր վածքով խա րիզ մա տիկ
քա ղա քա կան գոր ծիչն
ար դեն Նարն ջա գույն հե ղա փոխու թյան ա ռաջ նորդ նե րից էր, հե տո՝ վար չա պետ։ 2010թ. նա պարտ վեց նախ կին նա խա գահ Լեո նիդ Կուչ մա յի դրա ծո Վիկտոր Յա նու կո վի չին, ո րը հետա գա յում նրա դեմ դա տա կան գոր ծըն թաց նա խա ձեռ նեց: Տիմո շեն կոն մե ղադր վեց Ռու սաստա նի հետ Ուկ րաի նա յի համար իբրև ոչ շա հա վետ գա զային պայ մա նա վոր վա ծու թյուն ների ձեռք բեր ման մեջ։
Ի տար բե րու թյուն Տի մոշեն կո յի՝ Թաի լան դի նախկին վար չա պետ Տակ սին Չինա վա տին պաշ տո նան կությու նից հե տո հա ջող վեց խուսա փել բան տար կու թյու նից։ 62ամ յա հե ռա հա ղոր դակ ցա յին մագ նա տին, ո րին նախ կի նում պատ կա նում էր բրի տա նա կան «Մանչեսթեր սիթի» ֆուտ բո լային ա կում բը, շատ թաի լանդ ցիներ մինչ օրս ոչ միայն պաշ տում են, այլև ազ գա յին հե րոս հա մարում։ Անց յալ տա րի նրա քույրը հաղ թեց խորհր դա րա նա կան ընտ րու թյուն նե րում և իր խորհրդա կան նշա նա կեց Դու բա յում ա պաս տա նած եղ բո րը։
Իշ խա նու թյուն տեն չող և կասկա ծե լի հե ղի նա կու թյամբ գործա րա րի ի րա կան մարմ ա վորում է Ի տա լիա յի նախ կին վարչա պետ Սիլ վիո Բեռ լուս կո նին, որն իր ցոփ ու շվայտ կեն սակեր պից չհրա ժար վեց նաև վարչա պե տի պաշ տո նում։ Ու չնայած կո ռուպ ցիա յի, մա ֆիա յի հետ են թադր յալ կա պե րի մեջ բո լոր մե ղադ րանք նե րին, երկրի տնտե սա կան ա ղե տա լի վիճա կին՝ նրան եր կար ժա մա նակ հա ջող վեց իշ խա նու թյան մալ։
Ն յու Յոր քի քա ղա քա պետ Մայքլ Բ լում բեր գին հա ջողվել է խու սա փել սկան դալ ներից։ Bloomberg տե ղե կատ վական գոր ծա կա լու թյան հիմ նադի րի կա պի տա լը $18 մլրդ է։ Նա կա րո ղա ցավ կա յու նացնել պարտ քե րի մեջ թաղ ված քա ղա քի բյու ջեն, բա րե լա վել հան րակր թու թյան մա կար դակը, պայ քա րել հան ցա վո րության դեմ։
Գեր մա նիա յի դաշ նա յին կանց լեր Ան գե լա Մեր կե լի հավա նա կան ի րա վա հա ջորդ էին հա մա րում ազն վա կան տոհ մի ներ կա յա ցու ցիչ Կառլ Թեո դոր ֆոն Գու տեն բեր գին, ո րը կայծակ նա յին ա րա գու թյամբ նվաճեց գեր մա նա կան քա ղա քակա նու թյու նը՝ դառ նա լով նախ է կո նո մի կա յի նա խա րար, ա պա պաշտ պա նու թյան։ Սա կայն նրա քա ղա քա կան կա րիե րա յի վրա քար գցեց դոկ տո րա կան դի սեր տա ցիան, ո րը, պարզվեց, գրա գո ղու թյուն էր:
Ա մե րիկ յան նա խընտ րա կան մրցար շա վը բա ռա ցիո րեն միլիոն ներ է կլա նում։ Սա կայն ան գամ ա մե նա ծանր քսա կը մուտք չի ե րաշ խա վո րում Ս պիտակ տուն։ Դա է վկա յում տեխաս ցի մի լիար դա տեր Ռոս Պե րո յի օ րի նա կը, ո րը 1992թ. անս պա սե լիո րեն դուրս ե կավ նա խա գա հա կան մրցար շա վից։
Der Spiegelի օ րի նակ նե րի շար քում են նաև «չի լիա ցի Բեռլուս կո նի» Սե բաս տիան Պի ներան ու «եր կա թյա կանց լեր» Բիս մար կի թոռ Կառլ Է դո ւարդը, ո րի քա ղա քա կան կա րիերան կոր ծա նեց իր իսկ ծու լությու նը։ n
Ճգ նա ժա մը սեղ մում է գո տի նե րը
Եվ րո պան կորց նում է իր գլո բալ կշի ռըԵվ րո գո տու պարտ քա յին ճգնա ժամը է՛լ ա վե լի խո ցե լի է դարձնում Եվ րո պա յի ա ռանց այդ էլ թույլ ար տա քին քա ղա քա կա նությու նը։ 2011ը Հին աշ խար հի հա մար նշա նա վոր վեց «ա րա բա կան գար նան» նկատ մամբ ու շա ցած ար ձա գան քով, Չի նաս տա նի հետ դի վա նա գի տա կան հա րա բե րու թյուն նե րում չհա մա կարգ ված գործո ղու թյուն նե րով, մի ջազ գա յին կարևոր խնդիր նե րում ԱՄՆին են թարկ վա ծու թյամբ։ Ար տա քին հա րա բե րու թյուն նե րի եվ րո պական խորհր դի (The European Council on Foreign Relations, ECFR) զե կույ ցի եզ րա կա ցու թյուն նե րը հրա պա րա կել, նաև մեկ նա բա նել է իս պա նա կան El Pais պար բե րա կա նը։
Ակն հայտ է ար տա քին քա ղաքա կան հար ցե րում Գեր մա նիայի ազ դե ցու թյան մե ծա ցու մը. Բեռ լի նը մի ջազ գա յին տար բեր ֆո րում ե րում ա վե լի ու ա վելի ծան րակ շիռ դե րա կա տարում է ստանձ նում՝ ի հա մե մատ Լոն դո նի ու Փա րի զի։ Գեր մանիան, ա մեն դեպ քում, գոր ծում է ա վե լի շուտ ազ գա յին, քան եվ րո պա կան շա հե րի շրջա նակում, ար ձա նագ րում են համաեվ րո պա կան հե տա զո տական այս կենտ րո նի զե կույ ցի հե ղի նակ նե րը։
Եվ րո պա կան ար տա քին քաղա քա կան ու ղեգ ծում առ կա տարա ձայ նու թյուն ներն ա ռա վել վառ կեր պով ար տա հայտ վում են Չի նաս տա նի հետ հա րա բե րություն նե րում։ ԵՄ ան դամ 27 պետու թյուն նե րը չի նա կան շու կայում ներդ րում եր կա տա րե լու և այն գրա վե լու հա մար լուրջ պայքար են մղում միմ յանց դեմ։ «Սա կո պիտ սխալ է, Չի նաս տա նի դեպ քում շատ ա վե լի արդ յու նավետ կլի նեին միաս նա կան գործո ղու թյուն նե րը։ Եվ րո պա կան երկր նե րը տե ղի են տվել ի րենց
է գոիս տա կան մղում ե րին՝ Պեկի նի հետ ամ րապն դե լով երկկողմ հա րա բե րու թյուն նե րը»,– աս վում է ECFR զե կույ ցում։
Ինչ վե րա բե րում է Հ յու սիսա յին Աֆ րի կա յի և Մեր ձա վոր Արևել քի ի րա դար ձու թյուն նե րին եվ րո պա կան ու շա ցած ար ձագան քին, ա պա «հյու սի սաֆ րիկյան նո րաս տեղծ ժո ղովր դա վարու թյուն նե րի, ինչ պես նաև սիրիա կան ճգնա ժա մի վե րա բերյալ ԵՄն չու նի ո՛չ միջ նա ժամ ետ և ո՛չ էլ եր կա րա ժամ ետ հստակ ռազ մա վա րու թյուն»։
Եվ րո պա կան ար տա քին քաղա քա կա նու թյան եր րորդ մեծ բաց թո ղում այն է, որ ԱՄՆում ա վե լի հա ճախ են սկսել Եվ րոպան որ պես «գլխա ցա վանք» դի տար կել։ «Վա շինգ տո նի համար գե րա կա են ար դեն ռազմա վա րա կան հե տաքրք րու թյուններն Ա սիա յում՝ ի հա շիվ Եվ րոպա յի»,– ար ձա նագ րում է ECFR-ի զե կույ ցը։
ԵՄ ար տա քին քա ղա քա կա նության դրա կան կող մե րից է Ռուսաս տա նի և Արևել ան Եվ րոպա յի հետ հա րա բե րու թյուն նե րի բա րե լա վու մը։ Չ նա յած ԵՄ Ռուսաս տան հա րա բե րու թյուն ներում լար վա ծու թյան հաղ թահար մա նը՝ կապ ված է ներ գա կիրնե րի մա տա կա րա րում ե րի հետ՝ դրանց ա պա գան դեռևս ա նորոշ է, հատ կա պես երբ առ կա է Վ լա դի միր Պու տի նի իշ խա նության պահ պան ման հե ռան կարը։ Հատ կան շա կան է, որ մայրցա մա քի արևել քում ու ժե ղա ցել է
Շ վե դիա յի և Լե հաս տա նի ազ դեցու թյու նը, ի րենց եր բեմ ի դե րակա տա րու մը կորց րել են Ի տալիան և Իս պա նիան, գրում է պար բե րա կա նը։ECFR-ի փոր ձա գետ նե րը հա
մոզ ված են, որ եվ րո յի ճգնաժամ ու դրա հետ կապ ված տնտե սա կան խնդիր նե րը թուլաց նում են Ե վրո պա յի գլո բալ կշի ռը։ Այլ կերպ ա սած՝ կա՛մ Եվրո պան կհաղ թա հա րի ճգնա ժամը, կա՛մ էլ կշա րու նա կի կորց նել իր ազ դե ցու թյու նը, ամ փո փում է իս պա նա կան El Paisը։ n
Պ րո խո րո վի կա րո ղու թյու նը
€13 մլրդ է
Էջը պատրաստեց Սյուզաննա Հովհաննիսյանը
Եվ րո պան կա՛մ կհաղ թա հա րի ճգնա ժա մը, կա՛մ էլ կկորց նի գլո բալ քա ղա քա կան ազ-
դե ցու թյու նը։
patr
iots
tate
sman
.com
ա մե նա հա ջո ղակ
բիզ նես մե նը քա-
ղա քա կան դաշ-
տում ա ռայժմ Ն յու
Յոր քի քա ղա քա-
պետ մայքլ Բ լում-
բերգն է։answ
ers.co
m
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
12 |
Հայերը ձայներ են «լցոնում» նաև ֆուտբոլումՍկ սած այն պա հից, ինչ հայ ֆուտ բո լիստ նե րից շա տե րը տե ղա փոխ վե ցին ար տա սահման յան ա կումբ ներ, վեր ջիննե րիս կայ քերն ու ֆո րում երը պար զա պես հե ղեղ վե ցին աշ խար հի տար բեր ծայ րե րում ապ րող հա յե րի գրա ռում երով, ո րոնք կար դա լիս ա ռա ջանում է հետևյալ հարցը՝ որ տեղի՞ց այս քան ան գործ և անգրա գետ մարդ։
Բա վա կան է «Շախտ յո ր»ի պաշ տո նա կան կայ քում հրա պարակ վի որևէ փոք րիկ լուր Մ խիթար յա նի կամ, առ հա սա րակ, ա կում բի ցան կա ցած խա ղա ցո ղի մա սին, տար բեր անկ ուն նե րից միան գա մից հայտն վում են հարյու րա վոր հա յեր և սկ սում են բոլո րին հա մո զել, որ Հե նոն լա վագույնն է:
Բայց հա մո զե լուն էլ ձևեր կան: Heno luchi, Nikto tak ne igraet v futbol kak nash Heno կամ Heno siljnee braziljskix obezyan
լա տի նա տառ ռու սե րե նով արտա հայ տու թյուն նե րը, հա վա տացեք, ոչ մի բա նով չեն ստի պելու ուկ րաի նա ցի նե րին մտա ծելու, որ Մ խի թար յանը, ի րոք, լավա գույնն է:
Այդ պի սի գրա ռում եր կատա րող ներն այն քան ճղճիմ են, որ բո լոր հնա րա վոր մի ջոց ներով պար զա պես ոչն չաց նում են ցան կա ցած այ լընտ րան քա յին տար բե րակ: Ե թե որևէ հարց ման մաս նա կից նե րի մեջ ներ կա է Մ խի թար յա նի ա նու նը, ա պա հավա տա ցած ե ղեք, որ հենց նա էլ կհաղ թի այդ մրցույ թում, ան կախ նրա նից՝ նա խա ղա ցել է 5 րո պե, թե 90, խփել է 10 գոլ, թե ընդհան րա պես գոլ չի խփել:
Բայց Մ խի թար յա նը գո նե ա կում բի ա ռա ջա տար և կարևոր խա ղա ցող նե րից է, և շատ հաճախ նրա խա ղը կամ խփած գո լը ի րոք լա վա գույնն է այս կամ այն ժա մա նա կա հատ վա ծում։ Իսկ ինչպե՞ս կվերաբերվեք նրան, որ մի քա նի տա րի ա ռաջ Դո նեց կի
«Մե տա լուր գ»ի կազ մում 34 րոպե անց կաց նող և ոչն չով աչ քի չընկ նող Ա րա րատ Ա ռա քել ա նը կամ Սամ վել Մել քոն յա նը պարբե րա բար ճա նաչ վում էին հանդիպ ման լա վա գույն խա ղա ցող: Ինչինչ, բայց ձայ ներ «լցո նե լու» հար ցում մեզ հա վա սա րը դժվար թե գտնվի աշ խար հում:
Մ խի թար յանն այն ֆուտ բոլիստն է, որն իր վստահ խա ղով և հա մեստ կեց ված քով վա ղուց է դար ձել նաև ուկ րաի նա ցի երկրպա գու նե րի սի րե լին։ Սա կայն մեր «երկր պա գու նե րի» այս պիսի պահ ված քի հետևան քով այդ սե րը շատ շու տով կա րող է վերած վել հա կակ րան քի: Բա նը հա սավ նրան, որ «Շախտ յո ր»ի պաշ տո նա կան կայ քը հեր թական հարց ման ժա մա նակ այսպես ձևա կեր պեց հար ցը. «Ո՞վ, բա ցի Մ խի թար յա նից, կդառնա այս մրցաշր ջա նում «Շախտյոր»ի ա ռա ջին գո լի հե ղի նակը»: Իսկ հարց ման մա սին մեկնա բա նու թյունբա ցատ րու թյան մեջ նշվում էր, որ սա ար վում է այն պատ ճա ռով, որ հայ երկրպա գու նե րը պար զա պես հնարա վո րու թյուն չեն տա լիս մյուս մաս նա կից նե րին ար ժա նա նա լու որևէ մրցա նա կի։
Կա րե լի է միայն հիա նալ ուկ րաի նա կան ա կում բի կայքի ղե կա վա րու թյան համ բերու թյամբ և հու մո րի զգա ցումով։ Բայց ա մե նա զա վեշ տա լին այն է, որ վե րոնշ յալ երկր պագու նե րը գտան նաև այս ի րավի ճա կից դուրս գա լու ճա նապար հը: Նե ղա նա լով կայ քի ղեկա վա րու թյան «ա նար դա րա ցի»
ո րո շու մից՝ կայ քի հայ այ ցե լունե րը ո րո շե ցին վրեժխն դիր լինել և տա պա լել քվեար կու թյունը: Այդ նպա տա կով նրանք սկսե ցին միաս նա բար քվեար կել թի մի պա հես տա յին խա ղա ցողնե րից Չի ժո վի օգ տին, ո րը թիմի հիմ ա կան կազ մում հայտնվում է նույն քան հա ճախ, որքան, օ րի նակ, ուկ րաի նա ցին սեղան է նստում ա ռանց իր սի րե լի
«սա լի»: Արդ յուն քում Չի ժովն իր «մո լի» երկր պա գու նե րի շնորհիվ կարճ ժա մա նա կում բարձրա ցավ ա ռա ջին հո րի զո նա կան:
Գ յուղ կանգ նի, գե րան կկո՞տրի: Ո՛չ: Կար ծում եմ՝ ա վե լի տեղին կլի նի հի շել «Մի մի նո»ի հերոս նե րից պրո ֆե սոր Խա չիկ անին՝ Ձեզ նման նե րը խայ տա ռակում են ռես պուբ լի կան: n
Հայկ Կա րա պետ յան
Սպորտ
Մեկ նար կի են դուրս գա լիս հայ ատ լետ նե րը
Փետր վա րի 5ին Մոսկ վա յում մեկ նար կող ատ լե տի կա յի մի ջազգա յին մրցա շա րում խա ղարկ վելու են նաև օ լիմ պիա կան ու ղեգրեր: Մր ցա շա րին Հա յաս տա նը կներ կա յաց նեն հե ռա ցատ կորդներ Վար դան Փահլևան յա նը և Ար սեն Սարգս յա նը: Հե ռա ցատ կի
մրցում ե րում վար կա նիշ շնորհվե լու է 810 սմ սահ մա նա գի ծը հա տած մար զիկ նե րին: Ս պա սելիք նե րը հատ կա պես մեծ են Արսեն Սարգս յա նից:
Ա վե լաց նենք, որ փետր վա րի 4ին Ի րա նի Մա շադ քա ղա քում մեկ նար կող «Արևա ծա գի տասը
օր» ա նու նը կրող մար զա կան միջո ցառ ման շրջա նակ նե րում անցկաց վե լիք ատ լե տի կա յի մրցումնե րին ևս ներ կա յաց ված կլի նի Հա յաս տա նը: Մեր եր կի րը կներկա յաց նեն միան գա մից 19 ատլետ ներ: n
Անդ րա նիկ Գ րի գոր յան
Ա րոն յա նը չի գնա Բա քուՆա հու սով է՝ ՖԻԴԵ-ն այլ վայ րում կանց կաց նի
Աշ խար հի չեմ պիո նի կոչ ման մրցում ե րըՄի ջազ գա յին գրոս մայս տեր
Լևոն Ա րոն յա նը բա ցա ռել է իր մաս նակ ցու թյու նը Աշ խար հի չեմպիո նի կոչ ման հա վակ նորդ նե րի մրցում ե րին, ե թե դրանք անցկաց վեն Ադր բե ջա նում: Այս մասին նա հայտ նել է ՖԻԴԵի նախա գահ Կիր սան Իլ ում ժի նո վին և ՖԻԴԵի նա խա գա հող խորհրդի ան դամ ե րին ուղ ղած նա մակում: Նա մա կը հե տաքրք րա կան է, ուս տի այն ամ բող ջու թյամբ ներ կա յաց նում ենք ստորև:
«Հար գե լի նա խա գահ և նախա գա հող խորհր դի ան դամ եր:
Ինչ պես տե ղե կա ցա ԶԼՄներից, Ադր բե ջա նի և Բուլ ղա րիայի շախ մա տի ֆե դե րա ցիա նե րը
հայտ են ներ կա յաց րել Աշ խար հի չեմ պիո նի կոչ ման հա վակ նորդնե րի մրցում երն այդ երկր ներում անց կաց նե լու հա մար: Ցանկա նում եմ տե ղե կաց նել ձեզ, որ Ադր բե ջա նում տի րող ընդ հանուր մթնո լոր տը և տևա կան լարվա ծու թյու նը մեր երկր նե րի միջև անհ նար է դարձ նում իմ մաս նակցու թյու նը նման հե ղի նա կա վոր մրցում ե րին, ե թե դրանք անցկաց վեն Ադր բե ջա նում: Այն պիսի պա տաս խա նա տու և կարևոր մի ջո ցա ռում, ինչ պի սին Աշ խարհի չեմ պիո նի կոչ ման հա վակնորդ նե րի մրցում է, պա հանջում է մտա վոր հանգս տու թյուն և հա տուկ կենտ րո նա ցում: Ոչ մի
հան գա մանք, ե թե այն կապ ված չէ շախ մա տի հետ, չպետք է հետ պա հի գրոս մայս տե րին իր բո լոր հմտու թյուն նե րը ցու ցադ րե լուց: Դժ բախ տա բար, այս պա հին ոչ մի հայ չի կա րող գտնել նպաստա վոր և ա դեկ վատ հո գե բա նական մի ջա վայր Ադր բե ջա նում:
Իմ կար ծի քով՝ բո լոր մասնա կից նե րի հա մար պետք է ստեղծ վեն հա վա սար պայ մաններ, ին չը անհ նա րին կլի նի, ե թե մրցում երն անց կաց վեն Ադր բեջա նում: Անվ տան գու թյան ե րաշխիք նե րը և այլ կար գի ա ջակցու թյու նը չի կա րող ի րա վունքնե րի պաշտ պա նու թյան մի ջոց հա մար վել:
Ն կա տի առ նե լով վե րոնշ յալ հան գա մանք նե րը՝ տե ղե կացնում եմ ձեզ, որ ես հա ճույ քով կմաս նակ ցեմ Աշ խար հի չեմ պիոնի կոչ ման հա վակ նոր դի մրցումնե րին ցան կա ցած այլ երկ րում,
բայց իմ մաս նակ ցու թյու նը Ադրբե ջա նում բա ցառ վում է»:
Ա րոն յա նը հույս է հայտ նել, որ ՖԻԴԵն հաշ վի կառ նի իր կարծի քը մրցում ե րի անց կաց ման վայ րը քննար կե լու ժա մա նակ: n
Հեն րիխ մ խի թար յա նը տո նում է հեր թա կան գո լը։
PanA
RMEN
IAN
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
14 | մշակույթ
Գ յում րե ցի նե րը թատ րոն չեն սի րումԼևոն մու թաֆ յան
Ար դեն եր կար ժա մա նակ այս քա ղա քում թատ րո նը դուրս է մա ցել հան րա յին հե տաքրքրու թյու նից և որ դեգ րել գրե թե ինք նա բավ գո յու թյան ձևը։
Տաս նամ յակ ներ շա րու նակ, գրեթե մի ֆի նման, շրջա նառ վել է այն միտ քը, թե գյում րե ցի ները մո լի թա տե րա պաշտ են, թե թատ րոն հա ճա խե լը գյում րեցի նե րի կեն ցա ղի բաղ կա ցուցիչ մասն է դար ձել։ Սա կարող էր ճշմար տու թյուն հա մարվել ան ցած դա րի 5060ա կաննե րին, գու ցեև այն տա րի նե րին, երբ թատ րո նում ծնունդ էին առ նում բա ցա ռիկ գե ղար վեստա կան ար ժեք ներ՝ Խո րեն
Աբ րա համ յա նի, Գ րի գոր Մկրտչյա նի, Եր վանդ Ղա զանչ յա նի բե մադ րու թյուն նե րով:
Սա կայն վեր ջին քսան տարում՝ հե տա ղետ յան տա րի նե րին, դե պի թատ րոն տա նող ճա նապար հը շատ ու շատ գյում րե ցիներ հի շում են միայն այն ժա մանակ, երբ այս շեն քում տե ղի են ու նե նում տար բեր աստ ղե րի համերգ ներ, ռա բիս եր գի փա ռա տոներ ու է լի նման բա ներ։ Մ նա ցած ողջ ժա մա նա կաշր ջա նում թատրո նը գրե թե մո ռաց ված՝ կանգնած է իր նկուն մե նու թյան մեջ…
«Այ սօր Գ յում րու թատ րո նում շատ լավ դե րա սա նա խումբ կա, տա ղան դա վոր ե րի տա սար դություն, սե փա կան նկա րա գիրն ունե ցող մի ջին սե րունդ: Ցա վոք, ա վագ սերն դի շար քերն են նոսրա ցել: Մեր թատ րոնն ու նի այն
ա մե նը, ինչն անհ րա ժեշտ է ցանկա ցած թատ րո նի՝ իր գոր ծունեու թյու նը կազ մա կեր պե լու և թատ րոնհան դի սա տես կապն ամ րապն դե լու հա մար: Սա կայն զար մա նա լի է, որ մենք ցան կացած բե մադ րու թյուն կա րո ղանում ենք ներ կա յաց նել ըն դամե նը եր կուե րեք ան գամ… Մարդիկ այլ հե տաքրք րու թյուն ու նեն, այլ ձգտում եր…»,– ի րա վի ճա կը մեկ նա բա նում է թատ րո նի գեղար վես տա կան ղե կա վար ՀՀ ժողովր դա կան ար տիստ Նի կո լայ Ծա տուր յա նը։ Թատ րո նի տնօրեն Գևորգ Խա չատր յա նի համար ի րա կա նու թյու նը մի փոքր այլ է. «Էն պի սի թատ րոն չկա, որ հան դի սա տե սի պա կաս չու նե նա: Դա խնդիր է, ո րը տա րի ներ շարու նակ ե ղել է, բայց, հա մե նայնդեպս, չի կա րե լի բո ղո քել, թե հան դի սա տե սի պա կաս կա: Էնպես որ՝ գոհ ու շնոր հա կալ ենք մեր գյում րե ցի հան դի սա տե սից»:
Թատ րո նի տնօ րե նի այս բացատ րու թյու նը և հու շու մը, թե 648 հան դի սա տե սի հա մար նախա տես ված դահ լի ճում միշտ 200400 հան դի սա տես է լինում՝ ո գեշն չող չէ, ո րով հետև
ե րե կո յան ներ կա յա ցում եր այստեղ լի նում են ամ սա կան 45 ան գամ, թատ րոնն ա ռա վե լապես կենտ րո նա ցած է դպրո ցական նե րի հա մար ներ կա յա ցումնե րի վրա, ո րոնք էլ ա պա հո վում են հան դի սա տե սա յին ո րո շակի քա նակ: Այս աշ խա տաձևն այսօր հիմ ո րոշ է դար ձել ոչ միայն Գ յում րու Վար դան Ա ճեմ յա նի անվան, այլև մայ րա քա ղա քից դուրս գոր ծող բո լոր թատ րոն նե րի համար։ Ն րանք ստիպ ված են վերա փոխ վե լու պա տա նի հան դիսա տե սի թատ րոն նե րի…
Գ յում րիում, ի հար կե, ո րո շա կի քայ լեր ա նում են հան դի սա տես բե րե լու հա մար։ Նի կո լայ Ծա տուրյա նը վստա հա բար ա սում է, որ խնդի րը բնավ էլ մարդ կանց սոցիա լա կան վի ճա կը չէ, քան զի համերգ նե րի ժա մա նակ, ո րոնց տոմսե րի գի նը մի քա նի ան գամ գերա զան ցում է թատ րո նի տոմ սե րինը, ան գամ հա վել ալ ա թոռ ներ են տե ղադ րում, մի կերպ վե րահս կում մարդ կա յին հոս քը: Ի րենք փոր ձել են խա ղա ցան կա յին հե տաքրք րություն ներն ընդ լայ նել, դի մել կատա կեր գու թյուն նե րի, ազ գա յին դա սա կան եր կե րի։
Ան տա րա կույս, թատ րոնը պետք է լրջո րեն մտա հոգ վի հան դի սա տե սին դե պի ի րեն բերե լու խնդրով, ո րով հետև ողջ Գ յում րիում, բա ցի թատ րո նամերձ տա րած քից, մեկ այլ տեղ ազ դա գիր չես տես նի, վա ղուց շրջա նա ռու թյու նից հան վել են տպագր ված ազ դագ րե րը, ո րոնք ա ռան ձին մշա կույթ են ձևա վորում։ Ժա մա նակն է, որ հսկայա կան դահ լի ճից զատ՝ թատրո նը դի մի կա մե րա յին ձևե րին, «բեմ բե մի վրա», «թատ րոնճեմաս րահ» սկզբունք նե րին, ո րոնք շատ թատ րոն նե րում փոր ձարկվել և հա ջո ղու թյուն են բե րել:
Ան տա րա կույս, տար վա մեջ 45 նոր բե մադ րու թյու նը մեր ժա մա նակ նե րում քիչ է, մա նավանդ որ թատ րոնն ու նի բավա կան մեծ դե րա սա նա խումբ… Ի հար կե, այս տեղ կա րող են խոսել ֆի նան սա կան մի ջոց նե րի սղու թյան մա սին, քան զի ցանկա ցած բե մադ րու թյուն լուրջ ծախ սեր է պա հան ջում: Սա կայն այս հար ցը կա րե լի է լու ծել բեմադ րա կան սուղ մի ջոց նե րի կիրառ մամբ, ո րոնք այլ թատ րոն ներում ևս առ կա են: n
Փի րուզ և կավ, պող պատ և ոս կիԻ րա նա կան հոգևո րի և ն յու թա կա նի ֆան տաս տիկ աշ խար հը
Այս օ րե րին Ազ գա յին պատկե րաս րա հում կա րե լի է տես նել ի րա նա կան ժա մանա կա կից կի րա ռա կան արվես տի նմուշ ներ, ծա նո թանալ ա վան գար դիստ Ա լի Մոհամ ադ Շեյ խիի գոր ծե րին։ «Հա նուն Աստ ծո» խո րա գի րը կրող այս ցու ցադ րու թյու նը նվիր ված է Ի րա նի իս լա մական հե ղա փո խու թյան հաղթա նա կի 33րդ ամ յա կին։
Ի րա նա կան ար վես տը դա րեր շա րու նակ գրե թե հեր մե տի կորեն փակ է ե ղել, ին չը, սա կայն, չի խան գա րել, որ ի րան ցի արվես տա գետ նե րը սե փա կան ճանա պար հը գտնեն մո դեռ նում: Երևան յան ցու ցադ րու թյան զգալի մա սը նվիր ված է հենց այդպի սի մի ար վես տա գե տի: Գեղան կա րիչ Ա լի Մո համադ Շեյխիի ստեղ ծա գոր ծու թյուն ներում արևել ան միս տի ցիզմ է ու հոգևոր թե մա նե րը: Շեյ խին չի ձգտում կոնկ րե տու թյան և ս տեղծում է իր ֆան տաս տիկ աշ խարհը, որ տեղ նյու թա կան ա ռար կանե րը ստա նում են հա վեր ժա կան և տիե զե րա կան ի մաստ:
Կա պույտ, փի րու զա գույն, ոսկե գույն և ար ծա թա գույն՝ իսլա մա նա կան ար վես տին հատուկ ցայ տուն ճո խու թյու նը Շեյխիի կտավն ե րում հա մադր վում է բնա կան գույ նե րի ու նյու թերի հետ՝ հող, կավ, ա վազ: Նոր մե թոդ ներն ու նյու թե րն օգնում են նրան նոր շունչ հա ղորդել ա վան դա կան ի րա նա կան գե ղան կար չու թյա նը: «Իմ կարծի քով՝ ցան կա ցած գե ղան կար, պատ կեր պի տի հանգս տու թյան, խա ղա ղու թյան զգա ցո ղու թյուն պարգևի: Բո լոր նկար նե րում հենց այդ խա ղա ղու թյունն եմ
փոր ձել ար տա հայ տել»,– ա սում է Շեյ խին։
Ցու ցադ րու թյու նում ներ կայաց ված կի րա ռա կան ար վեստի նմուշ նե րը ոչ թե քա նա կով, այլ գե ղեց կու թյամբ են շա հում: Դ րանք ա մե նա քիչն են կրում ժա մա նակ նե րի փո փո խու թյան դրոշ մը։ Մինչ օրս ի րան ցի վարպետ նե րը նույն տեխ նո լո գիա յին են դի մում, ո րով նա խորդ ներն աշ խա տել են հար յու րամ յակ ներ ա ռաջ։ Մե տաղ ա ծաղ կա ման ները, սկու տեղ նե րը, փայ տե ժա մացույց նե րը, ջնա րա կա պատ ափսե ներն ու ա վան դա կան ի րա նական ման րան կար չու թյան մյուս նմուշ նե րը հիաց նում են նրբագույն զար դա նախ շե րով և կատար ման բարձր մա կար դա կով:
Ն կար չու հի Հ ռիփ սի մե Գ րիգոր յա նը հա մա րում է, որ կի րառա կան ար վես տում քչե րը կա րող են հա մե մատ վել պար սիկ վարպետ նե րի հետ: «Ս րանք մա յուն ար ժեք ներ են: Ի րան ցի մշակներն ի րենց ար վես տով ազ գի
պատ կերն են կեր տել պատ մության մեջ՝ աշ խա տա սեր, բարձրա ճա շակ և շատ հմուտ»,– մեկնա բա նում է նկար չու հին:
«Հա մա րում եմ, որ պե տու թյուննե րի բա րե կա մու թյունն ամ րապնդե լու լա վա գույն ճա նա պարհը մշա կու թա յին հա մա գոր ծակցու թյունն է, այն մտեր մաց նում է մարդ կանց»,– ցու ցադ րու թյան մասին ա սում է Ի րա նի Ի ս լա մա կան Հան րա պե տու թյան դես պա նա տան նո րան շա նակ մշա կույ թի խորհրդա կան Մեհ րան Շի րա վան դը։
Ցու ցադ րու թյա նն ընդ հա նուր առ մամբ 86 նմուշ է ներ կա յաց ված, ո րոնց թվում, ցա վոք, չկա ի րա նական կի րա ռա կան ար վես տի թերևս բարձ րա գույն նվա ճում ե րից մե կը՝ գոր գը:
Ն շենք, որ ցու ցա հան դե սը բաց կլի նի մինչև փետր վա րի 7ը, Ի րա նի հե ղա փո խու թյան տա րեդար ձին նվիր ված մի ջո ցա ռում երը կշա րու նակ վեն մինչև փետրվա րի 13ը: n
Մա րիա Հով սեփ յան
« Դեպի թատրոն տանող ճանապարհը շատ ու շատ գյումրեցիներ հիշում են միայն այն ժամանակ, երբ այս շենքում տեղի են ունենում տարբեր աստղերի համերգներ, ռաբիս երգի փառատոներ »
Գե ղան կա րիչ ա լի մո համ ադ Շեյ խի:
Ն մուշ ներ «Հա-
նուն աստ ծո» խո-
րա գի րը կրող
ցու ցադ րութ յու-
նից։
№ 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ. |
15|
1946թ. ա մե րիկ ան Life ամ սագ րի ա ռա ջին կին լու սան կա րիչ
մարգ րեթ Բորկ-Ո ւայ թը ո րո շեց լու սան կա րել մա հաթ մա Գան-
դիին՝ Հնդ կաս տա նի ան կա խու թյան պայ քա րը խորհր դան շող
իր ճա խա րա կի հետ։ մարգ րե թը, ո րը նախ պի տի սո վո րեր օգտ-
վել ճա խա րա կից ու ֆո տո սե սիա յի ժա մա նակ չպի տի խո սեր
Գան դիի հետ, քա նի որ դա Գան դիի «լռու թյան օ րե րից» էր, ըն-
դա մե նը ե րեք կադ րի թույլտ վու թյուն ստա ցավ՝ Գան դին չէր
սի րում վառ լույս: Վեր ջին այս պայ մա նը քիչ էր մնում տա պա լեր
մարգ րե թի ա ռա քե լու թյու նը։ Հնդ կաս տա նի խո նավ կլի ման և
լու սան կար չի հուզ մուն քը տա պա լե ցին ա ռա ջին եր կու փոր ձե րը,
հա ջող վեց միայն եր րոր դը, որն էլ դար ձավ Գան դիի վեր ջին
լու սան կա րը՝ ար ված իր կեն դա նու թյան օ րոք։
Ար վես տը փո ղեր չի ճա նա չումԵվ րո գո տու պարտ քա յին ճգնաժա մը, պարզ վում է, ոչ մի կերպ չի անդ րա դար ձել Christie’s ա ճուր դի տան վրա, այս տեղ 2011թ. ան գամ վա ճառք նե րի աճ են ար ձա նագ րել: Ան ցած տա րի ա ճուր դի այս տունը վա ճա ռել է ընդ հա նուր առ մամբ €4,3 մլրդ ի ար վես տի գոր ծեր, ինչը 9%ով գե րա զան ցում է 2010թ. ցու ցա նի շը:
Լոն դոն յան ա ճուր դի մաս նավոր վա ճառք ները 2011թ. ա վե լացել են 44%ով և կազ մել շուրջ €600 մլն: Ա մե նան շա նա կալի ա ճը՝ 22%, գրանց վել է, սակայն, հետ պա տե րազմ յան շրջանի և ժա մա նա կա կից ար վեստի վա ճառք նե րում։ Այս պես՝ անցած տա րի վա ճառ վել են ա վե լի քան €879 մլն ի հետ պա տերազմ յան շրջա նի ար վես տի գործեր։ €660 մլն (+13%) է կազ մել
ա սիա կան ար վես տի նմուշ նե րի վա ճառ քը:
Տար վա ա մե նա թանկ վա ճառ քը Ռոյ Լիխ տենշ տեյ նի «Ես կա րող եմ տես նել ամ բողջ սեն յա կը…, և այնտեղ ոչ ոք չկա» կտավն է (1961թ.) ե ղել: 2011թ. նո յեմ բե րի 8ին Ն յու Յոր քում կա յա ցած ա ճուր դի ժա մանակ այն վա ճառ վել է €32 մլն ով:
Ն շենք, որ 2007թ. Christie’s ա ճուր դի տու նը վա ճա ռել էր €3,7 մլրդ ի ար վես տի գոր ծեր։ 2009թ., սա կայն, վա ճառ քի ծա վալնե րը նվա զել էին մինչև €2,5 մլրդ: Չ նա յած հո ռե տե սա կան կան խատե սում ե րին՝ ի րա վի ճակն ա վե լի ա րագ շտկվեց, քան ակն կալ վում էր։ 2010թ. Christie’sի վա ճառք ներն ա վե լա ցան 50%ով և կազ մե ցին €3,9 մլրդ՝ պայ մա նա վոր ված հիմնա կա նում չի նա ցի գնորդ նե րի հետաքրք րու թյան ա ճով։ n
Life
Ար տաս վիր ըստ ցու ցա կիՄեծ Բ րի տա նիան հայտ նի է իր անձրևոտ, մռայլ ու տաղտ կալի ե ղա նա կա յին պայ ման ներով։ Մի գու ցե սա է պատ ճառը, որ հենց այս տեղ է կազմվել բո լոր ժա մա նակ նե րի ա մենատ խուր եր գե րի ցան կը:
Ցան կի ա ռա ջին հո րի զո նակա նում, ըստ բրի տա նա ցի նե րի, R.E.M. ռոք խմբի Everybody Hurts երգն է, ո րը լսե լիս եր բեմ նույնիսկ տղա մար դիկ են տե ղի տալիս զգաց մունք նե րին: Երկ րորդ հո րի զո նա կա նում սըր Էլ թոն Ջոնի Candle In The Wind սինգլն է (1997թ.)՝ նվիր ված Լե դի Դիին։
Ա ռա ջա տար եռ յա կը եզ րա փա կում է Mike and the Mechanics խում բը՝ The Living Years եր գով:
Բ րի տա նա ցի նե րը խոս տո վանել են, որ ար տաս վում են նաև Լեո նարդ Կոե նի Hallelujahն և դրա զա նա զան քա վըր նե րը,
«Տի տա նիկ» ֆիլ մի սաունդթրեք ընտր ված Սե լին Դիո նի My Heart Will Go Onը, Փ րին սի և Շինեյդ Օ’Քո նո րի՝ Nothing Compares To Youն և Ո ւիթ նի Հ յուս թո նի I Will Always Love Youն լ սե լուն պես:
«Ար ցուն քա շատ» շար քը փակում են Coldplay խմբի Fix Youն, դա սա կան դար ձած Yesterdayը՝ լի վեր պուլ ան լե գեն դար քառ յակի կա տար մամբ, Հա րի Նիլ սոնի Without Youն, Է րիկ Քար մե նի All By Myselfը, Ֆ րենկ Սի նատ րայի My Wayը, Simon and Garfunkel դուե տի Sound Of Silence և Բիլ Ո ւի զեր սի Aint No Sunshi ne կատա րում ե րը։ n
Էջը պատրաստեց Մա րիա Հով սեփ յա նը
Ռոյ Լիխ տենշ տեյն, «Ես կա րող եմ տես նել ամ բողջ սեն յա կը…, և այն տեղ ոչ ոք չկա», 1961թ.:
wor
ld-m
ost-
expe
nsiv
e.co
m
գան դին՝ վեր ջին ան գամ
1946թ., հե ղի նակ՝ Մարգ րեթ Բորկ-Ո ւայթ
| № 16 (85), շաբաթավերջ, փետրվարի 3-5, 2012թ.
16 | ազդագիր 03.02-10.02ԴԻՏԱՐԺԱՆ
\ Ձմ ռան ա նուրջ ներ ֆիլ հարմո նի կի հետ, սիմ ֆո նիկ հա
մերգ, Ա րամ Խա չատր յան հա
մեր գաս րահ, 03.02 / ժ. 19:00
\ Mimomania, Mim Studio թա
տե րա խումբ, Հ.Թու ման յա նի ան
վան Պե տա կան տիկ նի կա յին
թատ րոն, 09.02 / ժ. 19:00
\ «Ե թե բո լո րը…», ՀՀ, ՌԴ,
2012, տրա գի կոմ., ռեժ.՝ Ն. Բել
յաուս կե նե, դեր.՝ Մ. Պո ղոս
յան, Ե. Շի տո վա, «Մոսկ վա» կ/թ,
Կար միր դ., 03 05.02 / ժ. 20:00,
«Նաի րի» կ/թ, 0305.02 / ժ.
17:00, 21:00
\ Բ րա զի լիա կան կի նո՝ The
Club ա կում բում, Noel – poeta da
vila, (Noel: The Samba Poet), Բ րա
զի լիա, 2006, դրա մա, ռեժ.՝ Ռ.
վան Ս թեեն, 07.02 / ժ. 19:30
ԹԱՏՐՈՆ n Հ.Թու ման յա նի ան վ.
Պե տա կան տիկ նի կա յին թատ րոն
\ «Կար միր գլխար կը», տիկ. ներկ., 05.02 / ժ. 12:00, 14:00
\ «Մո րա քույ րը Փա րի զից», ե րաժշտ. կա տակ., 04.02 / ժ. 19:00
\ «Սե լա վի», կա տակ., 05.02 / ժ. 19:00
n Ե րաժշ տա կան կա մերա յին թատ րոն
\ «Սեք սո ւալ խառ նաշ փոթ հյու րա նո ցում», (18+), 0809.02, / ժ. 14:00
n Հ.Պա րոն յա նի ան վ. ե րաժշ տա կան կո մեդիա յի պե տա կան թատ րոն
\ «Տեր, մի թող մեզ ան տեր», կա տակ., 03.02 / ժ. 19:00
n Պե տա կան Կա մե րային Թատ րոն \ «Նա զա՛ր, Նա զա՛ր մինչև
վերջ», ող բերգ., 03.02 / ժ. 19:00 \ «Ինչ տար բե րու թյուն, թե ում
հետ», կա տակ. 0405. 02 / ժ. 19:00
n Կ.Ս տա նիս լավս կու ան վ. ռու սա կան դրամա տի կա կան թատ րոն
\ «Հա մա դա սա րան ցի նե րը», ժամ. մե լոդ րա մա, 03.02 / ժ. 19:00
\ «Ման յակ», տրա գի կոմ., 04.02 / ժ. 19:00
\ «Լուս նա յին հրեշ», մանկ. ներկ., 05.02 / ժ.19:00
\ «Շա հա նե, իմ Շա հա նե», 09.02 / ժ. 19:00
n Խա մա ճիկ նե րի թատ րոն
\ «Կար միր գլխար կը», մանկ. ներկ., 04.02 / ժ. 12:30, 14:00
\ «Ան խելք մար դը», մանկ. ներկ., 05.02 / ժ. 12:30, 14:00
n Հեն րիկ Մալ ա նի անվ. թատ րոնստու դիա
\ «Ցե ղի ֆի զիո լո գիան», տրագիկոմ., 06.02/ ժ. 19:00
\ «Սաս տիկ կո մու նիստ ներ», երգիծ. կատակ., 04.02 /ժ. 19:00
\ «Ա մուս նու թյուն», կատակ., 09.02 / ժ. 19:00
n Հա մազ գա յին թատ րոն \ «Մի գա վաթ բա րու թյուն», լի
րիկ. կա տակ., 0305.02 / ժ. 19:00
ԱԿՈՒՄԲ n MEZZO Classic House
Club \ Upstairs, փոփ և ջազ, 04.02
/ ժ. 21:30 \ Impression և Ար փի, հա
մաշխ. հի թեր, 05.02 / ժ. 21:30 \ Nuance, էթ նո ջազ, 06.02 /
ժ. 21:30 \ Imagine, հա մաշխ. հի թեր,
03,07.02 / ժ. 21:30 \ Art Voices, էթ նո ջազ, 08.02
/ ժ. 21:30
n Malkhas Jazz Club \ Fiesta, լա տի նո ջազ, 04.02 /
ժ. 21:00
\ Վա հագն Հայ րա պետ յանի ջա զա յին եռ յակ, 05.02 / ժ. 21:00 \ Remino և Forsh, 06.02 / ժ. 21:00 \ Ջա զա յին քառ յակ, 07.02 /
ժ. 21:00 \ Crossroads Blues Band, 08.02
/ ժ. 21:00 \ Jazz Trio, / 09.02 ժ. 21:00 \ Ա մեն օր կես գի շե րից հե տո՝
Malkhas Jazz Trio (Լ.Մալ խասյան, Ա րա մո)
ՕՊԵՐԱ, ԲԱԼԵՏ, ՄՅՈՒԶԻՔԼ
n Ա. Ս պեն դիար յա նի ան վ. օ պե րա յի և բա լետի ազ գա յին ա կա դեմիա կան թատ րոն
\ «Սա յաթ Նո վա», Ա. Հա րու
թյուն յան, օ պե րա 3 գործ., 07.02
/ ժ. 19:00
n Հ.Պա րոն յա նի ան վ. ե րաժշ տա կան կո մեդիա յի պե տա կան թատ րոն
\ «Ա տամ ա բույժն Արևել ան», օ պե րետ, 05.02 / ժ. 19:00
ՑՈՒՑԱՀԱՆԴԵՍ n Հա յաս տա նի ազ գա
յին պատ կե րաս րահ \ «Հա նուն աստ ծո» ի րա նա
կան կի րա ռա կան ար վես տի ցու ցա հան դես, մինչև 07.02
n Բ յու րոկ րատ գրա խա նութ
\ «Կեն դա նի շունչ», Սի րա նուշ Հա կոբ յա նի գե ղան կար չա կան աշ խա տանք նե րի ան հա տա կան ցու ցա հան դես, 318.02
n Հա յաս տա նի նկարիչ նե րի միու թյուն
\ «Սուրբ Սարգ սի» տո նին նվիր ված խմբա յին ցու ցա հանդես, գե ղան կար, 0412.02
ՖԻԼՄԵՐ n «Նաի րի» կ/թ \ «Միս տեր Փո ֆե րի պինգ վին
նե րը», ԱՄՆ, կա տակ., ռեժ.՝ Մ. Ս. Ո ւո թերս, դեր.՝ Ջ. Քե րի, Կ. Գու ջի նո, Ա. Լենս բե րի, Օ. Լովի բոնդ, Մ. Քե րոլ, 0305.02 / ժ. 11:00
\ «Ես չգիտեմ, ինչպես է նրա մոտ ստացվում», կատակ., ռեժ.՝ Դ. Մաքգրատ, դեր.՝ Ս.Ջ. Պարկքեր, Փ. Բրոսնան, 0305.02 / ժ. 13:00
\ «Պրոֆեսիոնալը», մարտ., ռեժ.՝ Գ. Մաքքենդրի, դեր.՝ Ջ. Սթեթհեմ, Ռ. Դե Նիրո, 0305.02 / ժ. 15:00
\ «Որքա՞ն փեսացու ունես», ԱՄՆ, կատակ., ռեժ.՝ Մ. Մայլոդ, դեր.՝ Ա. Ֆարիս, Ք. Էվանս, Զ. Կուինտո, Է. Սեմբերգ, 0305.02 / ժ. 19:00
n «Մոսկ վա» կ/թ \ «Էլ վի նը և սկ ու ռիկ նե
րը 3», ԱՄՆ, ա նիմ. ըն տա նեկան կա տակ., ռեժ.՝ Մ. Միտչել, դեր.՝ Ջ. Լի, Դ. Ք րոս, Ջ. Լոնգ, Կար միր դ., 03,06.02 / ժ. 11:00, 15:00; 04,05.02 / ժ. 11:00, 13:00
\ «Ա լա Բա լա Նի ցա», ՀՀ, կատակ., Կար միր դ., 03,06.02 / ժ. 19:00; 04,05.02 / ժ. 15:00, 19:00
\ «Շեր լոք Հոլմս. ստվեր նե րի խա ղը», ԱՄՆ, ար կած., մարտա ֆիլմ, ռեժ.՝ Գ. Րի չի, դեր.՝ Ռ. Դաու նի, Ջ. Լոու, կար միր
դ., 03, 06.02 / ժ. 12:45, 16:45, 21:00; 04,05.02 / ժ. 16:45, 21:00
\ «Ա մա նո րի նա խօ րեին», ԱՄՆ, կա տակ., ռեժ.՝ Գ. Մարշալ, դեր.՝ Հ.Բե րի, Ջ. Հիլ, Ջ. Բոն Ջո վի, Կա պույտ դ., 0306.02 / ժ. 14:00, 18:00
\ «Սա տա նան ներ սում» ԱՄՆ, ֆանտ., սար սափ, ռեժ.՝ Ու. Բ. Բել, դեր.՝ Ֆ. Անդ րա դե, Ս. Քուոր թեր ման, Կա պույտ դ., 04.02 / ժ. 18:00, 22:00; 0506.02 / ժ. 22:00
\ «Ա ռա ջադ րանքն ա նի րա գործե լի 4», ԱՄՆ, մար տա ֆիլմ, թրի լեր, ռեժ.՝ Բ.Բըրդ, դեր.՝ Թ. Ք րուզ, Ջ. Րեն ներ, Կա պույտ դ., 0306.02 / ժ. 11:45
\ «Նո կաուտ», ԱՄՆ, մար տաֆիլմ, ռեժ.՝ Է, Ո ւի լեր, դեր.՝ Ս. Օս թին, Դ. Մա ջեր, կա պույտ դահ լիճ, 0305.02 / ժ.16:00; 06.02 / ժ. 20:00
Հարկավոր է 1ից 9ը թվերն այն պես դա սավորել դաշտում,
որ յուրաքանչյուր տո ղում, սյունա կում և
իրար հա րա կից 9 վանդակնե րում
միև նույն թիվը չկրկն վի: Որոշ
վանդակ ներ արդեն լրացված են,
դրանց հիման վրա հարկա
վոր է լրաց նել մյուսները:
A
1 8 2 3 5
4 7 8 3
5 3 1 6
1 6 5 4 8
9 4 3 5
3 7 9 2 1
4 8 9 2
8 1 9 6
9 3 7 5 8
B
8 5 9 2
9 7 8 3
1 7 9
2 6 8
8 1 7 2
7 5 9
7 3 8
8 9 3 4
2 6 5 7
C
6 1
9 3 2 5
8 5 4 9
2 7 8
9 5 1 7
6 2 3
1 2 5 9
7 5 1 4
2 7
Սիվիլիթասը
շնորհակալություն է հայտնում
«Էրնսթ ընդ Յանգ» կազմակերպությանը
ամեն տարի մարզային գրադարաններին
գրքեր նվիրելու
ամանորյա նախաձեռնությանը
մասնակցելու համար
«Ս պի տակ դի մակ» թա տե րա կան
մի ջազ գա յին փա ռա տո նի հաղ
թող՝ Mim Studio
Դի վա հար կնոջ մա սին ֆիլ մը
վար ձույ թի ա ռա ջին իսկ օ րե րին
$33,7 մլն է վաս տա կել
Ներ կա յա ցու մը խրա տա կան
պատ մու թյուն է ե րի տա սարդ
սի րա հար նե րի, ինչ պես նաև
նրանց ծնող նե րի հա մար