orta anadolu kalkınma ajansı 2011 yılı mali destek programları proje hazirlama eĞİtİmİ
DESCRIPTION
Orta Anadolu Kalkınma Ajansı 2011 yılı Mali Destek Programları PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ. PROJE DÖNGÜSÜ. PROJE NEDİR?. Belirli bir süre içinde[zaman]. Belli hedeflere ulaşmak için[hedef]. Planlanmış faaliyetler topluluğu[faaliyet]. NEDEN PROJE YAPARIZ?. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Orta Anadolu Kalkınma Ajansı 2011 yılı
Mali Destek Programları
PROJE HAZIRLAMA EĞİTİMİ
PROJE DÖNGÜSÜ
PROJE NEDİR?
Belirli bir süre içinde [zaman]
Belli hedeflere ulaşmak için [hedef]
Planlanmış faaliyetler topluluğu [faaliyet]
Mevcut sistemde değişiklik yaratmak !
Sistem
Yani,
İyi bir proje planlaması,
Mevcut sistemin iyi analizini gerektirir..
NEDEN PROJE YAPARIZ?
KÖKLERİ
POLİTİKA
PROGRAM
PROJE
FAALİYET
Bir projenin fikir olarak doğuşundan hazırlanmasına, analizine, onaylanmasına, uygulanması ve değerlendirilmesine kadar geçen sürece
PROJE DÖNGÜSÜ, bu döngü çerçevesinde yapılan faaliyetlerin bütününe
ise PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ
denmektedir.
PROJE DÖNGÜSÜ
Sorun / İhtiyaç Analizi
Planlama
Uygulama
İzleme / Değerlendirme
MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ, FAALİYET PLANI VE
BÜTÇENİN HAZIRLANMASI
PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİPROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİHedeflenen sonuçların elde edilmesi
ve bu sonuçların etkilerinin değerlendirilmesi için birbirini takip eden karar verme aşamaları
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMIMANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMIProje planlama ve yönetimini desteklemek üzere kullanılan analitik bir süreç ve araç seti
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
ANALİZ PLANLAMAANALİZ PLANLAMA
ANALİZ AŞAMASI PLANLAMA AŞAMASI
Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Nedir?
ANALİZ
1. Paydaş analizi- potansiyel olarak önem taşıyan ilgili tarafların belirlenmesi ve analizi
2. Sorun analizi- anahtar sorunların, engellerin & fırsatların belirlenmesi; sebep & sonuç ilişkilerinin saptanması
3. Hedef oluşturma – belirlenen sorunlara ilişkin çözümlerin geliştirilmesi; sonuca götüren yöntemler ve bunlar arasındaki ilişkilerin belirlenmesi
4. Strateji seçimi- hedeflere ulaşmak için alternatif stratejilerin geliştirilmesi; en uygun stratejinin belirlenmesi
PAYDAŞ ANALİZİANALİZ_1
PAYDAŞ: Bir proje ya da programdan doğrudan ya da dolaylı olarak
etkilenebilecek kişi ve kurumlardır.
• Hedef grup(lar): Projeden doğrudan ve olumlu olarak etkilenecek grup
• Nihai faydalanıcılar: Projeden dolaylı olarak ve uzun vadede etkilenecekler
NEDEN YAPILIR?• Paydaşları projeyle ilgilerine göre belirlemek• Bunların proje için önemli olan beklentilerini, katkılarını,
risk unsurlarını tanımlamak
Paydaş AnaliziPaydaş Analizi
Müdahale konusu durumun ortaya konması ve buna neden olan ana sorunlar ile alt sorunlar arasında ‘sebep-sonuç’ ilişkisini kurar.Sorun analizi nasıl yapılır?Belirlenen sorunlar arasında bir neden-sonuç hiyerarşisi belirlenip bir ‘sorun ağacı’ oluşturulur.Mevcut durumdaki ana sorunlar tanımlanır.Ana sorun ve buna sebep olan alt sorunlar belirlenir.Başlangıç sorunun sonucu olan sorunlar, bunların üzerine yerleştirilir.Aralarında sebep-sonuç ilişkisi olmayan sorunları aynı seviyeye yerleştirilir.
Sorun AnaliziSorun Analizi
SORUN ANALİZİ
ANALİZ_2
ANA SORUN
ALT SORUN 1
NEDEN
SONUÇ
ALT SORUN 2
KÖK SORUNLAR
20.04.23
ANALİZ_2
SonuçlarSebepler
Gelirler düşükGelirler düşük
Ürün fiyatları düşükÜrün fiyatları düşük
İthalat arttıİthalat arttı
Verimlilik düşükVerimlilik düşük
Pazarlara erişim
sağlanamıyor
Pazarlara erişim
sağlanamıyor
Gümrük vergileri azaldı
Gümrük vergileri azaldı
Ürün maliyeti yüksek
Ürün maliyeti yüksek
Pazarlama elemanı
mevcut değil
Pazarlama elemanı
mevcut değil
Pazar araştırması yapılmıyor
Pazar araştırması yapılmıyor
Modern ekipman
yok
Modern ekipman
yok
TL değer kazandı
TL değer kazandı
Talep düşükTalep düşük
Ürün kalitesi düşük
Ürün kalitesi düşük
Nitelikli eleman
yok
Nitelikli eleman
yok
Mesleki eğitim kursları yetersiz
Mesleki eğitim kursları yetersiz
Örnek Sorun Ağacı
Trafik polisleri yeterince
eğitimli değil
Araba kullanmaya ilişkin kurallar
kamuoyunda yeterince bilinmiyor
Sürücü belgesi testlerine ilişkin yasal düzenleme
zayıf
Yollar bakımsız
Yol yapım standartları ve buna
ilişkin denetim yetersiz
Yol onarım ve bakımı
yapılmıyor
Yollarda meydana gelen yüksek sayıda ciddi trafik kazaları
Sürücüler yeteri kadar eğitimli değil ve trafik kural ve yönetmelikleri hakkında
bilgi sahibi değiller
Trafik kuralları uygulanmıyor
Yüksek sayıda ölümcül ve ağır yaralılar ve bunun sonucunda ortaya çıkan sağlık hizmetleri ve diğer ekonomik maliyetler
Trafik polislerinin kaynakları
yeterli değil
Örnek Sorun Ağacı
ANALİZ_2
Yapılacak müdahalelerle tanımlanan sorunların tamamen ortadan kalkmasıyla gelecekte olması hedeflenen durumun analizidir. Hedef analizi nasıl yapılır ?Sorun analizinde ortaya konan “olumsuz durumları”, “arzu edilen, olumlu durumlar” şeklinde ifade edilir. Bu olumlu durumların, aynı zamanda gerçekçi olmasına dikkat edilir.
Sorun ağacıyla yapılacak kıyaslamalar sonucu yapılması gerekenler yeniden tanımlanır.
Hedefler arasında bir ‘araç-amaç’ ilişkisi oluşturularak bu hiyerarşi resmedilir.
Araç ve amaçlar arasındaki bağlantıların tutarlı olmasına dikkat edilerek hedef ağacı oluşturulur.
Hedef AnaliziHedef Analizi
HEDEF ANALİZİ
19
HEDEF ANALİZİ
ANALİZ_3
ANA HEDEF
ALT HEDEF1
ARAÇ
AMAÇ
ALT HEDEF2
KÖK HEDEFLER
HEDEF ANALİZİANALİZ_3
Gelirler arttıGelirler arttı
Ürünün piyasa değeri arttı
Ürünün piyasa değeri arttı
İthalat azaldıİthalat azaldı
Verimlilik arttıVerimlilik arttı
Yeni pazarlar tanındı
Yeni pazarlar tanındı
Gümrük vergileri
arttı
Gümrük vergileri
arttı
Ürün maliyetleri
azaldı
Ürün maliyetleri
azaldı
Pazarlama elemanı
istihdam edildi
Pazarlama elemanı
istihdam edildi
Pazar araştırması
yapılıyor
Pazar araştırması
yapılıyor
Modern ekipman
alındı
Modern ekipman
alındı
TL değer kaybetti
TL değer kaybetti
Talep arttıTalep arttı
Ürün kalitesi
yükseldi
Ürün kalitesi
yükseldi
Nitelikli eleman mevcut
Nitelikli eleman mevcut
Mesleki eğitim kursları
düzenlendi
Mesleki eğitim kursları
düzenlendi
Trafik polisleri yeterince eğitimli
Araba kullanmaya ilişkin kurallar
kamuoyunda yeterince biliniyor
Sürücü belgesi testlerine ilişkin yasal düzenleme
güçlü
Yollar bakımlı
Yol yapım standartları ve buna
ilişkin denetim yeterli
Yol onarım ve bakımı yapılıyor
Ciddi trafik kazası sayısında azalma
Sürücüler yeteri kadar eğitimli ve trafik kural ve yönetmelikleri hakkında
bilgi sahibi
Trafik kuralları uygulanyor
Ölümcül ve ağır yaralı sayısında azalma ve bunun sonucunda ekonomik tasarruflar
Trafik polislerinin kaynakları
yeterli
Örnek Hedef Ağacı
ANALİZ_3
Ana Amaç
Alt Amaç
Alt AmaçAlt Amaç
Alt AmaçAlt Amaç
Genel Hedef
Proje amacı
Beklenen sonuçlar
Faaliyetler
HEDEFLER HİYERARŞİSİ
STRATEJİ SEÇİMİ
Hedef ağacındaki aynı türden hedef kümelerine strateji denir.
Hedef ağacından arzu edilmeyen hedefleri ele
Bir proje oluşturacakalternatif stratejiler belirle
En uygun stratejiyi tespit et
Maliyetler / KaynaklarPaydaşların Bakış AçılarıZaman planıYapılabilirlik (Fizibilite)Verimlilik ve EtkinlikTamamlayıcılıkAciliyet
ANALİZ_4
Hedef ağacından arzu edilmeyen hedefleri ele
Bir proje oluşturacakalternatif stratejiler belirle
En uygun stratejiyi tespit et
Hedef ağacından arzu edilmeyen hedefleri ele
Bir proje oluşturacakalternatif stratejiler belirle
STRATEJİ SEÇİMİ
ANA AMAÇ
ALT AMAÇ 1
ARAÇ
AMAÇ
ALT AMAÇ 2
Seçilen Strateji
ANALİZ_4
Strateji Analizi
Gelirler arttıGelirler arttı
Ürünün piyasa değeri arttı
Ürünün piyasa değeri arttı
İthalat azaldıİthalat azaldı
Verimlilik arttıVerimlilik arttı
Yeni pazarlar tanındı
Yeni pazarlar tanındı
Gümrük vergileri
arttı
Gümrük vergileri
arttı
Ürün maliyetleri
azaldı
Ürün maliyetleri
azaldı
Pazarlama elemanı
istihdam edildi
Pazarlama elemanı
istihdam edildi
Pazar araştırması
yapılıyor
Pazar araştırması
yapılıyor
Modern ekipman
alındı
Modern ekipman
alındı
TL değer kaybetti
TL değer kaybetti
Talep arttıTalep arttı
Ürün kalitesi
yükseldi
Ürün kalitesi
yükseldi
Nitelikli eleman mevcut
Nitelikli eleman mevcut
Mesleki eğitim kursları
düzenlendi
Mesleki eğitim kursları
düzenlendi
SeçilenSeçilen Strateji Strateji
Hedeflerin nasıl yazılacağına karar verilir. Uygun strateji seçilir. Seçilen stratejilerden strateji ağacı oluşturulur. Hedeflerin nasıl ifade edileceğinin kararı verilir. Belirlenen hedeflerin mantıksal çerçeveye genel
hedef,proje amacı,sonuçlar ve faaliyetler şeklinde aktarımı yapılır.
Strateji Analizinden Mantıksal Çerçeveye
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
ANALİZ PLANLAMA
1. Mantıksal çerçeve matrisinin hazırlanması
2. Faaliyet planlaması: Faaliyetlerin sırasının ve birbirlerine bağlarının tespit edilmesi, sürelerinin belirlenmesi, kilometre taşlarının tespit edilmesi ve sorumlulukların dağıtılması
3. Bütçeleme: Faaliyet planından hareketle girdilerin belirlenmesi ve bütçenin hazırlanması
PLANLAMA
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMIPaydaş ve sorun analizi, hedef belirleme
ve strateji seçimi aşamalarını içerenanalitik süreç
MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİHedeflerin, bunlara nasıl ulaşılacağının
ve potansiyel risklerin analizi ve analitik sürecin (MÇY) “Çıktısı”
MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ
MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ
• Proje veya programın hedeflerinin sistematikolarak ve mantıksal tutarlılık içinde verilmesi
• Değişik düzeyler arasında nedensellik bağınınkurulması
• Hedeflerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin kontrolü
• Proje dışında hangi faktörlerin projenin başarısını etkileyebileceğinin görülmesi
Faaliyetler
Sonuçlar
Proje Amaç(lar)ı
Sonuçlar için
göstergeler
Sonuç göstergelerinin
doğrulama kaynakları
Özel amaç(lar) için
gösterge(ler)
Özel amaç göstergesinin
doğrulama kaynağı
Genel amaç için gösterge
Genel amaç göstergesinin
doğrulama kaynağı
Ön koşullar
Sonuçlar için
varsayımlar
Proje amaçları için
varsayımlar
Genel amaç içinvarsayım
Başarı göstergeleri
Doğrulama kaynakları Varsayımlar
Genel Amaç
Araç ve Yöntemler
Maliyetler (Bütçe)
Proje Tanımı
MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ
GENEL AMAÇ
Projenin doğrudan hedefini aşan, daha geniş kapsamlı üst amaç !
Örnek:
“............. bölgesinde sosyo-ekonomik kalkınmanın sağlanması.
PROJE AMACI / AMAÇLARI
Projenin gerçekleştirilmesiyle erişilecek olan ve hedef kitle
üzerindeki faydalı etkilerin proje bittikten sonra da sürmesi
beklenen durumu !
Örnek:
“............ ilinde organize sanayi sitesinin kapasitesinin artırılması.”
SONUÇLAR
Bir araya geldiklerinde proje amacının gerçekleştirilmesini
sağlayan faaliyetlerin
“sonuçları / çıktılarıdır”.
Alt projecikler ya da alt hedefler !Örnek:
• S-1: Genişleme planlarının çıkarılması
• S-2: Mevcut altyapının iyileştirilmesi
• S-3: İnsan kaynaklarının geliştirilmesi
FAALİYETLER
Sonuçları / çıktıları elde etmek çin yapılması gereken işler.
Örnek:
S-1 için faaliyetler: “Genişleme planlarının çıkarılması”
• Mevcut kapasitenin değerlendirilmesi
• Potansiyel genişleme alanlarının tespiti
• Potansiyel genişleme alanlarına ait planların hazırlanması
• ........
BAŞARI GÖSTERGELERİ
Proje sona erdiğinde erişilecek durumu yansıtan sayısal ve ölçülebilir açıklamalardır.
Örnek:
Proje hedefi için başarı göstergesi:
Proje başlangıç yılından itibaren 3. yıl sonunda sanayi sitesinde yer alan işletmelerin sayısında % 40 lık artış.
PROGRAM PERFORMANS GÖSTERGELERİ
DOĞRULAMA KAYNAKLARI (KANITLAMA ARAÇLARI)
Sayısal ve ölçülebilir göstergelerin kontrol edilme ve doğrulama
kaynaklarını belirtilir.
Örnek:
Proje izleme raporları, belediye istatistikleri ve ölçümleri, bağımsız raportörlere hazırlatılacak ara raporlar.
VARSAYIMLAR
Projenin doğrudan kontrolü dışında bulunan ancak projenin başarısını
önemli ölçüde etkileyecek
“dışsal faktörlerdir”.Örnek:
Bölgenin ve ülkenin ekonomik koşullarında olağanüstü olumsuz koşulların gerçekleşmemesi.
DİCLE KALKINMA AJANSI
VarsayımlarVarsayımlar
VARSAYIMLAR – AMAÇLAR İLİŞKİSİ
Genel amaç
Proje Amacı
Sonuçlar
Faaliyetler
Varsayımlar
Varsayımlar
Varsayımlar
Ön koşullar
+
+
+
GÖSTERGE – KAYNAK İLİŞKİSİ
• Belirli
• Ölçülebilir
• Uygun
• İlgili
• Zamanlı
GÖSTERGELER
ve bu göstergeleri takip edebileceğimiz / doğrulayabileceğimiz
KAYNAKLAR
MÇY / MÇM ÖZET
Projenin neye katkı sağlayacağı Ana Hedef
Projenin neyi başarmasının beklendiği Özel Hedef(ler)
Projenin bunu nasıl başaracağı Faaliyet ve araçlar
Projenin başarısının nasıl değerlendirileceği Başarı göstergeleri
Projenin başarısının hangi kaynaklardan değerlendirileceği Doğrulama Kaynakları
Projenin başarısına hangi dışsal faktörlerin etkisi olduğu Varsayımlar
Projenin maliyetinin ne olacağı Bütçe
Projenin başlayabilmesinin hangi şartlara bağlı olduğu Ön koşullar
MANTIKSAL ÇERÇEVE MATRİSİ
Beklenen sonuçların elde edilebilmesi için
uygulanacak ana faaliyetler nelerdir?
Projenin beklenen sonuçları nelerdir?
Projenin genel hedefe katkı sağlamak için
ulaşmak istediği özel amacı nedir?
Projenin katkıda bulunacağı genel kapsamlı hedefler
nelerdir?
Araçlar: Bu faaliyetleri
uygulamak için gerekli araçlar nelerdir?
Bu sonuçları sağlamak açısından
başarılı olup olmadığı hangi göstergelerle
ölçülecektir?
Bu göstergeler için gerekli
bilgi kaynakları nelerdir?
Proje amacının başarıldığı hangi göstergelerden
açıkça anlaşılacaktır?
Mevcut veya derlenebilir bilgi
kaynakları nelerdir?
Genel hedeflerle ilgili esas
göstergeler nelerdir?
Bu göstergeler için gerekli
bilgi kaynakları nelerdir?
Projenin başlamasından önce hangi
ön-koşulların sağlanması gerekmektedir?
Beklenen sonuçların zamanında elde
edilmesi için,hangi harici koşullar sağlanmalıdır?
Bu amacın başarılması için hangi dış
faktör ve koşulların sağlanması gereklidir?
Proje Mantığı
Başarı göstergeleri
Doğrulama kaynakları Varsayımlar
Genel hedefler
Proje Amacı
Sonuçlar
Faaliyetler
Maliyetler:Proje maliyetleri nelerdir? Nasıl
sınıflandırılmıştır?
550017504250 750 40011003100
Bütçe
550017504250 750 40011003100
Bütçe
MaaşlarYolluklarAraç Gid.OficeTel/FaxTohumGübre
5000 55001250 17503750 4250
750 750400 400850 1100
2300 3100
Bütçe
Faaliyet Planı
Faaliyet Planı ve Bütçe
Mantıksal Çerçeve
FAALİYET PLANI & BÜTÇE
FAALİYET PLANI
1. Mantıksal çerçevede yer alan faaliyetler, “ana faaliyetler” olarak listelenir.
2. Ana faaliyetler kapsamında yer alan alt faaliyetler (hazırlık aşaması da dahil) tanımlanır.
3. Tüm faaliyetler özet olarak faaliyet zaman planına yerleştirilir.
4. Her bir faaliyete ilişkin sorumlular belirlenir
Not: Bu faaliyetler yine başvuru formu kapsamında detaylı olarak anlatılır (ne, ne amaçla, ne zaman, kim tarafından)
FAALİYET ZAMAN PLANLAMASI
AYLAR
Faaliyet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Uygulama birimi
Hazirlik faaliyeti 1 (baslik)
Yerel ortak 1
Uygulama faaliyeti 1 (baslik)
Basvuru sahibi
Hazirlik Faaliyeti 2 (baslik)
Yerel ortak 2
vs.
BÜTÇELEME
• Faaliyetlerden yola çıkılarak hazırlanmalıdır.
• Bütçe formatına kesinlikle sadık kalınmalıdır.
• Mantıksal Çerçeve Matrisinde yer alan ana faaliyet gruplarının detaylandırıldığı Faaliyet Planı hazırlanmadan yapılacak bütçenin doğru olması olasılığı neredeyse yoktur.
BÜTÇE SAYFALARI
A. BÜTÇE
B. MALİYETLERİN GEREKÇELENDİRİLMESİ
C. BEKLENEN FİNANSMAN KAYNAKLARI
Her 3 bölümün de doldurulması gerekmektedir.
MALİYETLERİN UYGUNLUĞU
• Projenin uygulama süresi içinde gerçekleşmesi (nihai denetim maliyetleri hariç),
• Projenin yürütülmesi için gerekli ve gerçekçi mali yönetim prensipleriyle uyumlu olması; maliyet etkinliği sağlaması,
• Yararlanıcı veya ortağı tarafından gerçekleştirilmesi,
• Yararlanıcının ya da ortağının hesaplarında ya da muhasebe belgelerinde kayıtlı, tanımlanabilir ve doğrulanabilir olması; orijinal destekleyici belgelerle desteklenmesi gerekir.
Hatırlayalım!
BÜTÇELEMEDE BAZI KURALLAR
• Her üç mali destek programı kapsamında sunulacak projelerde, bütçenin insan kaynakları ve seyahat başlıklarının toplamı için tahsil edilebilecek tutar projenin toplam uygun maliyetlerinin %10’unu aşamaz.
• İdari Maliyetler: – Bütün programlar için proje toplam doğrudan
maliyetlerinin %3 ünü geçemez!!
TEŞEKKÜRLER….TEŞEKKÜRLER….