ortaokul Öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalıkları ile sanal zorbalık...
TRANSCRIPT
![Page 1: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/1.jpg)
Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi
Fatma GÖLPEK SARIProf. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim FakültesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara
12. International Computer & Instructional Technologies Symposium , (ICITS-2018). 2-4 Mayıs 2018, İzmir
![Page 2: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/2.jpg)
Sunum Akışı
Giriş
Çalışmanın Amacı
Araştırma Soruları
Yöntem
Çalışma Grubu
Veri Toplama Süreci
Verilerin Analizi
Bulgular
Sonuçlar ve Öneriler
2
![Page 3: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/3.jpg)
GİRİŞ
![Page 4: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/4.jpg)
GİRİŞ
4
![Page 5: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/5.jpg)
Zorbalık
İnsan ilişkilerinde zorbalık, bir birey ya da grup tarafındankasıtlı olarak tekrarlanan ve başkalarına zarar verme amacıtaşıyan kötü niyetli davranışları (Olweus, 2003) kapsamaktadır.
Elektronik ortamlarda yapılan zorbalığa alanyazında“elektronik zorbalık”, “sanal zorbalık” veya “siber zorbalık”gibi değişik isimler verilmektedir (Kowalski & Limber, 2007).
5
![Page 6: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/6.jpg)
Zorbalık (2)
Alan yazın incelendiğinde sanal zorbalık konusunda yapılançalışmaların büyük çoğunluğun lise öğrencileri içingerçekleştirildiği görülmüştür.
Günümüzde öğrencilerin sosyal ağlarla ve internet iletanışma, kullanma yaşı düşmüş durumdadır.
6
![Page 7: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/7.jpg)
Çalışmanın Amacı
Bu araştırmanın amacı;
Ortaokul öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalıkdurumlarını, sanal zorbalık yapma ve mağduriyet durumlarını belirlemektir.
Öğrencilerin;
Sanal zorbalık farkındalık durumları,
Sanal zorbalık yapma ve mağduriyet durumları
çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir.
7
![Page 8: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/8.jpg)
Araştırma Soruları
“Sanal zorbalık farkındalık eğitimi” almış ortaokul öğrencilerinin;
1. Sanal zorbalık farkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeyleri ve sanal mağduriyet düzeyleri nasıldır?
2. Cinsiyet ile sanal zorbalık farkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeyleri vesanal mağduriyet düzeyleri arasındaki ilişki nasıldır?
3. Öğrencilerin akıllı telefona sahip olma durumları ile sanal zorbalıkfarkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeyleri ve sanal mağduriyetdüzeyleri arasındaki ilişki nasıldır?
4. Öğrencilerin cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanma durumlarıile sanal zorbalık farkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeyleri ve sanalmağduriyet düzeyleri arasındaki ilişki nasıldır?
8
![Page 9: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/9.jpg)
Araştırma Soruları
5. Öğrencilerin sanal zorbalık hakkında bilgi edinme yolları ile sanal zorbalıkfarkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeyleri ve sanal mağduriyetdüzeyleri arasındaki ilişki nasıldır?
6. Sanal zorbalık farkındalık düzeyleri ile sanal zorbalık düzeyleri arasındanasıl bir ilişki vardır?
7. Sanal zorbalık farkındalık düzeyleri ile sanal mağduriyet düzeyleriarasında nasıl bir ilişki vardır?
8. Sanal zorbalık düzeyleri ile sanal mağduriyet düzeyleri arasında nasıl birilişki vardır?
9
![Page 10: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/10.jpg)
YÖNTEM
10
![Page 11: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/11.jpg)
Yöntem
İlişkisel bir çalışma
3 haftalık (2 ders saati*3) eğitimler
İlk 2 hafta (2 ders saati*2), öğrencilerin dikkatini çekecekvideolar, konuyla ilgili görsel sunumlar.
Öğrenciler son haftada; sanal zorbalık temalı bir broşürhazırlamışlardır.
11
![Page 12: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/12.jpg)
Yöntem
Çalışma Grubu
Verilerin Toplanması
Verilerin Analizi
12
![Page 13: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/13.jpg)
Çalışma Grubu
13
Ankara’daki merkezi bir konumda, bir ortaokulda 6. Sınıftaöğrenim görmekte olan 111 öğrenci
Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi kapsamında 6. Sınıfdüzeyindeki olan bütün öğrenciler sanal zorbalık farkındalıkeğitimlerini almışlardır.
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 14: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/14.jpg)
Verilerin Toplanması
14
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
Demografik Bilgi anketi
Sanal Zorba/Mağdur
Ölçeği
Sanal Zorbalık
FarkındalıkÖlçeği
![Page 15: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/15.jpg)
Verilerin Toplanması
15
Demografik Bilgi Anketi
Araştırmacılar tarafından hazırlanmıştır.
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 16: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/16.jpg)
Verilerin Toplanması
16
Sanal Zorba/Mağdur Ölçeği
Öğrencilerin sanal zorba ve sanal mağdur olma durumlarınıbelirlemeyi amaçlıyor (Ayas & Horzum, 2010).
Sanal zorba ölçeğinin 19 maddelik toplam iç tutarlık katsayısı .81
Sanal mağdur ölçeğinin 19 maddelik toplam iç tutarlık katsayısı .81
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 17: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/17.jpg)
Verilerin Toplanması
17
Sanal Zorba/Mağdur Ölçeği
Ölçekte yer alan maddelerle ilgili katılma düzeyini ifade etmekiçin 5’li Likert tipi dereceleme kullanılmıştır.
Her zaman (5),
Sık sık (4),
Ara sıra (3),
Nadiren (2) ve
Hiçbir zaman (1)
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 18: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/18.jpg)
Verilerin Toplanması
18
Sanal Zorba/Mağdur Ölçeği
Sanal zorba ve mağdur ölçeklerinin güvenilirlik katsayıları,çalışma grubunun farklı olması sebebiyle tekrarhesaplanmıştır.
Sanal zorba ölçeğinin cronbach alpha değeri .77
Sanal mağdur ölçeğinin cronbach alpha değeri .87.
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 19: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/19.jpg)
Verilerin Toplanması
19
Sanal Zorba Farkındalık Ölçeği
Öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeylerinibelirlemeyi amaçlıyor (Ayas, Aydın & Horzum, 2015).
“Sanal Zorbalık Farkındalık Ölçeği” Aydın (2015) tarafındanortaokul öğrencilerine uyarlanmıştır.
Ölçeğin Cronbach alfa değeri .89
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 20: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/20.jpg)
Verilerin Toplanması
20
Sanal Zorbalık Farkındalık Ölçeği
Yapılan kümeleme analizi sonucunda, ölçekten alınacaktoplam puan
21 – 61
62 – 81
82 – 105
şeklinde kümelenmiştir.
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
düşükorta
yüksek sanal zorbalık farkındalığı
![Page 21: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/21.jpg)
Verilerin Toplanması
21
Sanal Zorbalık Farkındalık Ölçeği
Sanal Zorbalık Farkındalığı ölçeğinin doldurulması
Ölçekte yer alan her bir ifadeye ilişkin katılma düzeyleri;
Kesinlikle katılmıyorum (1) ile
Kesinlikle katılıyorum (5)
Sanal zorbalık farkındalık ölçeğinin güvenilirlik katsayısı tekrarhesaplanmıştır.
Cronbach alpha değeri .96
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 22: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/22.jpg)
Verilerin Analizi
22
Bilgisayar tabanlı bir istatistik programı
Öğrencilerin demografik bilgilerinin belirlenmesinde betimselanalizler.
Çalışma grubunun sanal zorbalık, mağduriyet ve farkındalıkdurumları için normal dağılım gösterip göstermediğinibelirlemek için;
Kolmogorov-Smirnov testi kullanılmıştır.
α< .05 olduğundan grubun normal dağılım göstermediğinekarar verilmiştir.
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 23: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/23.jpg)
Verilerin Analizi
23
Demografik bilgiler ile sanal zorba/mağdur olma ve sanalzorbalık farkındalık durumları arasındaki ilişkininbelirlenmesinde;
Mann Whitney-U testi.
Sanal zorbalık yapma, sanal zorbalık mağduriyet ve sanalzorbalık farkındalık durumları arasındaki ilişki; korelasyonyöntemi.
Çalışma GrubuVerilerin
ToplanmasıVerilerin Analizi
![Page 24: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/24.jpg)
Bulgular
![Page 25: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/26.jpg)
Bulgular (1)
1. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri, Sanal Zorbalık Düzeylerive Sanal Mağduriyet Düzeyleri
İlk araştırma sorusu:
Sanal zorbalık farkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeylerive sanal mağduriyet düzeyleri nasıldır?
Betimsel analizler.
26
![Page 27: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/27.jpg)
Bulgular (2)
Tablo 1. Betimsel İstatistikler
27
N Min Mak Mean Std
Zorbalık 110 19,00 39,00 20,51 3,32
Mağduriyet 110 19,00 54,00 22,82 6,50
Farkındalık 110 21,00 105,00 83,03 20,78
![Page 28: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/28.jpg)
Bulgular (3)
Öğrencilerin
Sanal zorbalık puanları ortalaması: 20,51
Sanal mağduriyet puanları ortalaması: 22,82
Sanal zorba farkındalık puanları ortalaması: 83,03
Öğrencilerin sanal zorbalık yapma düzeyi: düşük
Öğrencilerin sanal mağduriyet düzeyi: düşük
Öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeyi: yüksek
28
![Page 29: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/29.jpg)
Bulgular (4)
2. Cinsiyet ile Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri, SanalZorbalık Düzeyleri ve Sanal Mağduriyet DüzeyleriArasındaki İlişki
İkinci araştırma sorusu:
Cinsiyet ile sanal zorbalık farkındalık düzeyleri, sanalzorbalık düzeyleri ve sanal mağduriyet düzeyleri arasındakiilişki nasıldır?
Mann Whitney-U testi (Bkz. Tablo 2).
29
![Page 30: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/30.jpg)
Bulgular (5)
Tablo 2. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri, Sanal Zorbalık Düzeyleri ve Sanal Mağduriyet Düzeylerinin Cinsiyete Göre U-Testi Sonuçları
30
HesaplananPuan
Cinsiyet NSıra Ortalaması
Sıra Toplamı
U P
Zorbalık Kız
Erkek
Toplam
61
49
110
53,97
57,41
3292,00
2813,00
1401,00 ,52
Mağduriyet Kız
Erkek
Toplam
61
49
110
48,20
64,59
2940,00
3165,00
1049,00 ,00
Farkındalık Kız 61 61,27 3359,00 1468,00 , 03
Erkek 49 48,32 2746,00
Toplam 110
![Page 31: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/31.jpg)
Bulgular (6)
Tablo 2’de veriler dikkate alınarak;
Sanal zorbalık düzeylerinin cinsiyete bağlı olarak anlamlı birfarklılık göstermediği (p>.05);
Sanal mağduriyet düzeyinin, cinsiyete bağlı olarak anlamlı birfarklılık gösterdiği (p<.04);
Erkek öğrencilerin sanal mağduriyet düzeylerinin (64,59), kızöğrencilere (48,20) kıyasla daha yüksek olduğu;
Sanal zorbalık farkındalık düzeyinin cinsiyete bağlı olarakanlamlı bir farklılık gösterdiği (p<.05);
Kız öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeylerinin (61,27),erkek öğrencilere (48,32) kıyasla daha yüksek olduğusöylenebilir.
31
![Page 32: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/32.jpg)
Bulgular (7)
3. Akıllı Telefona Sahip Olma Durumları ile Sanal ZorbaFarkındalık Düzeyleri, Sanal Zorbalık Düzeyleri ve SanalMağduriyet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Üçüncü araştırma sorusu:
Öğrencilerin akıllı telefona sahip olma durumları ile sanalzorbalık farkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeyleri vesanal mağduriyet düzeyleri arasındaki ilişki nasıldır?
Mann Whitney-U testi (Bkz. Tablo 3).
32
![Page 33: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/33.jpg)
Bulgular (8)
Tablo 3. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri, Sanal Zorbalık Düzeyleri ve Sanal Mağduriyet Düzeylerinin Akıllı Telefona Sahip Olma Durumlarına Göre U-Testi Sonuçları
33
HesaplananPuan
Akıllı Telefona Sahip Olma Durumları
NSıra Ortalaması
Sıra Toplamı
U P
Zorbalık Hayır
Evet
Toplam
35
75
110
48,39
58,82
1693,50
4411,50
1063,50 ,06
Mağduriyet Hayır
Evet
Toplam
35
75
110
37,81
63,75
1323,50
4781,50
693,50 ,00
Farkındalık Hayır 35 71,56 2006,00 750,50 ,00
Evet 75 48,01 4099,00
Toplam 110
![Page 34: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/34.jpg)
Bulgular (9)
Tablo 3’teki verilere göre;
Öğrencilerin akıllı telefona sahip olma durumlarının, sanalzorbalık düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı(p>.05);
Kendine ait bir akıllı telefonu olan öğrencinin (63,75), kendineait bir akıllı telefonu olmayan öğrenciye (37,81) kıyasla sanalmağduriyet düzeyinin daha yüksek olduğu (p<.05);
Kendine ait bir akıllı telefonu olan öğrencinin (71,56), kendineait bir akıllı telefonu olmayan öğrenciye (48,01) kıyasla sanalzorba farkındalık düzeyinin ise daha düşük olduğu (p<.05)
34
![Page 35: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/35.jpg)
Bulgular (10)
4. Öğrencilerin Cep Telefonunu İnternete Girmek AmaçlıKullanma Durumu ile Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri,Sanal Zorbalık Düzeyleri ve Sanal Mağduriyet Arasındakiİlişkinin İncelenmesi
Dördüncü araştırma sorusu:
Öğrencilerin cep telefonunu internete girmek amaçlıkullanma durumları ile sanal zorbalık farkındalık düzeyleri,sanal zorbalık düzeyleri ve sanal mağduriyet düzeyleriarasındaki ilişki nasıldır?
Mann Whitney-U testi (Bkz. Tablo 4)
35
![Page 36: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/36.jpg)
Bulgular (11)
Tablo 4. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri, Sanal Zorbalık Düzeyleri ve Sanal Mağduriyet Düzeylerinin Cep Telefonunu İnternete Girmek Amaçlı Kullanma Durumlarına Göre U-Testi Sonuçları
36
HesaplananPuan
Cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanma
nSıra Ortalaması
Sıra Toplamı
U P
Zorbalık Hayır
Evet
Toplam
38
72
110
50,78
57,99
1929,50
4175,50
1188,50 , 19
Mağduriyet Hayır
Evet
Toplam
38
72
110
37,57
64,97
1427,50
4677,50
686,50 , 00
Farkındalık Hayır 38 59,39 2257,00 1220,00 ,35
Evet 72 53,44 3848,00
Toplam 110
![Page 37: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/37.jpg)
Bulgular (12)
Tablo 4’teki verilere göre;
Cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanan öğrenci ilekullanmayan öğrencinin sanal zorbalık düzeyleri arasındaanlamlı bir fark bulunmadığı (p>.05);
Cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanan öğrencinindaha fazla sanal mağduriyet yaşadığı (p<.05);
Cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanan öğrenci ilekullanmayan öğrencinin sanal zorbalık farkındalık düzeyleriarasında anlamlı bir fark bulunmadığı (p>.05) söylenebilir.
37
![Page 38: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/38.jpg)
Bulgular (13)
5. Öğrencilerin Sanal Zorbalık Hakkında Bilgi Edinme Yolları ileSanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri, Sanal ZorbalıkDüzeyleri ve Sanal Mağduriyet Düzeyleri Arasındaki İlişki
Beşinci araştırma sorusu:
Öğrencilerin sanal zorbalık hakkında bilgi edinme yolları ilesanal zorbalık farkındalık düzeyleri, sanal zorbalık düzeylerive sanal mağduriyet düzeyleri arasındaki ilişki nasıldır?
Mann Whitney-U testi (Bkz. Tablo 5).
38
![Page 39: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/39.jpg)
Bulgular (14)
Tablo 5. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri, Sanal Zorbalık Düzeyleri ve Sanal Mağduriyet Bilgi Edinme Yollarına Göre U-Testi Sonuçları
39
HesaplananPuan
Bilgi Edinme Yolları nSıra Ortalaması
Sıra Toplamı
U P
Zorbalık Kendi Kendime
Okul
Toplam
19
89
110
55,76
54,23
1059,50
4826,50
821,500 ,82
Mağduriyet Kendi Kendime
Okul
Toplam
19
89
110
66,68
51,90
1267,00
4619,00
614,000 ,05
Farkındalık Kendi Kendime 19 40,84 776,00 586,000 ,03
Okul 89 57,42 5110,00
Toplam 110
![Page 40: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/40.jpg)
Bulgular (15)
Tablo 5’teki veriler incelendiğinde, sanal zorbalık hakkında;
Okulda bilgi edinen öğrenci ile kendi kendine bilgi edinenöğrencinin sanal zorbalık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkibulunmadığı (p>.05);
Okulda bilgi edinen öğrenci ile kendi kendine bilgi edinenöğrencinin sanal mağduriyet düzeyleri arasında anlamlı birilişki bulunmadığı (p>.05);
Okulda bilgi edinen öğrencinin sanal zorbalık farkındalıkdüzeyinin (57,42), kendi kendine bilgi edinen öğrenciye(40,84) kıyasla daha yüksek olduğu (p<.05) söylenebilir.
40
![Page 41: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/41.jpg)
Bulgular (16)
6. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri ile Sanal ZorbalıkDüzeyleri Arasındaki İlişki
Altıncı araştırma sorusu:
“Ortaokul öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalık düzeyleriile sanal zorbalık düzeyleri arasındaki ilişki nasıldır?
Spearman Korelasyon yöntemi (Bkz. Tablo 6).
41
![Page 42: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/42.jpg)
Bulgular (17)
Tablo 6. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri ile Sanal Zorbalık Düzeyleri Arasındaki Korelasyon
Sanal zorbalık farkındalık ve sanal zorbalık düzeyleri arasında negatif birkorelasyon (p<.05, r=-.196).
42
Zorbalık Mağduriyet
Spearman's rho Farkındalık Correlation
Coefficient
Sig. (2-Tailed)
N
-.196*
.040
110
1,000
.
110
Spearman's rho Zorbalık Correlation
Coefficient
Sig. (2-Tailed)
N
1,000
.
110
-.196*
.040
110
![Page 43: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/43.jpg)
Bulgular (18)
7. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri ile Sanal Mağduriyet Düzeyleri Arasındaki İlişki
Yedinci araştırma sorusu:
Ortaokul öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalık düzeyleriile sanal mağduriyet düzeyleri arasında nasıl bir ilişkivardır?
Spearman Korelasyon yöntemi (Bkz. Tablo 7).
43
![Page 44: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/44.jpg)
Bulgular (19)
Tablo 7. Sanal Zorbalık Farkındalık Düzeyleri ile Sanal Mağduriyet Düzeyleri Arasındaki Korelasyon
Sanal zorbalık farkındalık ve sanal mağduriyet düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkigörülmemiştir (p>.05).
44
Mağduriyet Farkındalık
Spearman's rho Farkındalık Correlation
Coefficient
Sig. (2-Tailed)
N
-,149
,121
110
1
110
Spearman's rho Mağduriyet Correlation
Coefficient
Sig. (2-Tailed)
N
1
110
-,149
,121
110
![Page 45: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/45.jpg)
Bulgular (20)
8. Sanal Zorbalık Düzeyleri ile Sanal Mağduriyet Düzeyleri Arasındaki İlişki
Sekizinci araştırma sorusu:
Ortaokul öğrencilerinin sanal zorbalık düzeyleri ile sanalmağduriyet düzeyleri arasında nasıl bir ilişki vardır?
Verilerin analizi için, Spearman Korelasyon yönteminebaşvurulmuştur (Bkz. Tablo 8).
45
![Page 46: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/46.jpg)
Bulgular
Tablo 8. Sanal Zorbalık Düzeyleri ile Sanal Mağduriyet Düzeyleri Arasındaki Korelasyon
Sanal zorbalık ve sanal mağduriyet düzeyleri arasında pozitif bir korelasyon (p<.05,r=.278).
46
Zorbalık Mağduriyet
Spearman's rho Mağduriyet Correlation
Coefficient
Sig. (2-Tailed)
N
,278**
,003
110
1,000
.
110
Spearman's rho Zorbalık Correlation
Coefficient
Sig. (2-Tailed)
N
1,000
.
110
,278**
,003
110
![Page 47: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/47.jpg)
Sonuçlarve
Öneriler
![Page 48: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/48.jpg)
Sonuçlar
48
![Page 49: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/49.jpg)
Sonuçlar (2)
Sanal zorbalık farkındalık eğitimi alan öğrencilerin;
Sanal zorbalık yapma düzeyi: düşük
Öğrencilerin sanal mağduriyet düzeyi: düşük
Öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeyi: yüksek
Sanal zorbalık düzeyi cinsiyete bağlı olarak anlamlı birfarklılık göstermemektedir.
Erkek öğrencilerin sanal mağduriyet düzeyleri, kızöğrencilere kıyasla daha yüksektir.
Kız öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeyleri, erkeköğrencilere kıyasla daha yüksektir.
49
![Page 50: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/50.jpg)
Sonuçlar (3)
Öğrencilerin akıllı telefona sahip olma durumlarının, sanalzorbalık düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisibulunmamaktadır.
Kendine ait bir akıllı telefonu olan öğrencinin sanalmağduriyet düzeyi, kendine ait bir akıllı telefonu olmayanöğrenciye kıyasla daha yüksektir.
Kendine ait bir akıllı telefonu olan öğrencinin sanalzorbalık farkındalık düzeyi, kendine ait bir akıllı telefonuolmayan öğrenciye kıyasla daha düşüktür.
50
![Page 51: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/51.jpg)
Sonuçlar (4)
Cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanan öğrenciile kullanmayan öğrencinin sanal zorbalık düzeyleriarasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır.
Cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanan öğrencidaha fazla sanal mağduriyet yaşamaktadır.
Cep telefonunu internete girmek amaçlı kullanan öğrenciile kullanmayan öğrencinin sanal zorbalık farkındalıkdüzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır.
51
![Page 52: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/52.jpg)
Sonuçlar (5)
Okulda bilgi edinen öğrenci ile kendi kendine bilgi edinenöğrencinin sanal zorbalık düzeyleri arasında anlamlı birilişki bulunmamaktadır.
Okulda bilgi edinen öğrenci ile kendi kendine bilgi edinenöğrencinin sanal mağduriyet düzeyleri arasında anlamlı birilişki bulunmamaktadır.
Okulda bilgi edinen öğrencinin sanal zorbalık farkındalıkdüzeyi, kendi kendine bilgi edinen öğrenciye kıyasla dahayüksektir.
52
![Page 53: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/53.jpg)
Sonuçlar (6)
Sanal zorbalık farkındalık ve sanal zorbalık düzeyleriarasında negatif bir korelasyon bulunmaktadır.
Sanal zorbalık farkındalık ve sanal mağduriyet düzeyleriarasında anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır.
Sanal zorbalık ve sanal mağduriyet düzeyleri arasındapozitif bir korelasyon bulunmaktadır.
53
![Page 54: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/54.jpg)
Öneriler
Öğrencilerin sanal zorbalık farkındalık düzeylerinin artmasıdurumunda, sanal zorbalık düzeylerinin azalacağı; dolayısıyla damağduriyetlerinin de azalacağı söylenebilir.
Öğrencilerde sanal zorbalık farkındalığının yükseltilebilmesi içinokullarda bilişim teknolojileri ve yazılım derslerinin içeriğinin veönemi gündeme gelmektedir.
Farklı yaş grupları öğrencileri için desenlenmiş farklı eğitim planlarınınöğrencilerin sanal zorbalık, sanal zorba mağduriyet ve sanal zorbalıkfarkındalık düzeylerine etkisini incelemenin faydalı olacağısöylenebilir.
Öğrencilerin sanal zorbalıkla başa çıkma stratejilerine yönelikçalışmaların yapılması önerilebilir.
54
![Page 55: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/55.jpg)
Konuyla İlgili Başvuru Kaynakları
Aydın, F. (2016). Sanal zorbalık eğitiminin 6. sınıf öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalığına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adapazarı.
Horzum, M. B., & Ayas, T. (2010). Sanal zorba/kurban ölçek geliştirme çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 19, 1-17.
Kowalski, R. M., & Limber, S. P. (2007). Electronic bullying among middle school students. Journal of Adolescent Health, 41, 22-30.
Olweus, D. (2003). A profile of bullying at school. Educational Leadership, 60(6), 12-17.
55
![Page 56: Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık …yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/ICITS2018_SARI... · 2018-06-28 · Zorbalık İnsanilişkilerindezorbalık,bir](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042308/5ed4b14e2c63160141554692/html5/thumbnails/56.jpg)
Teşekkür Ederim!
Fatma GÖLPEK SARIBilişim Teknolojileri ÖğretmeniHacettepe Üniversitesi, Eğitim FakültesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi BölümüDoktora Öğrencisi
e-Posta: [email protected]