oscar wilde-lady windermere'İn yelpazesİ

8/13/2019 OSCAR WILDE-LADY WINDERMERE'İN YELPAZESİ

http://slidepdf.com/reader/full/oscar-wilde-lady-windermerein-yelpazesi 1/34

Bu kitabýn hazýrlanmasýnda, MEB Ýngiliz Klasikleri dizisinde yayýnlanan birinci baskýsýalýnmýþ ve çeviri dili günümüz Türkçesine uyarlanmýþtýr.

Yayýna hazýrlayan : Egemen BerközDizgi : Yeni Gün Haber Ajansý Basýn ve Yayýncýlýk A.Þ.Baský : Çaðdaþ Matbaacýlýk Yayýncýlýk Ltd. Þti.Kasým 2000

OSCAR WILDELADY WINDERMERE'ÝNYELPAZESÝ (Lady Windermere's Fan)Ýyi bir kadýn üzerine bir oyunÇeviren: Hadiye Sayron

LADY WINDERMERE'ÝNYELPAZESÝ

KÝÞÝLER

Lord WindermereLord DarlingtonLord Augustus Lorton

Mr. DumbyMr. Cecil GrahamMr. HopperParker, Sofracý BaþýLady WindermereBerwick DüþesiLady Agatha CarlisleLady PlymdaleLady StutfieldLady JedburghMrs. Cowper-CowperMrs. ErlynneRosalie, Hizmetçi

SAHNELER

PERDE I : Lord Windermere'in evinde oturma odasý.PERDE II : Lord Windermere'in evinde konuk

odasý.PERDE III : Lord Darlington'un dairesi.PERDE IV : Lord Windermere'in evinde oturma

odasý.

ZAMAN : 19. yüzyýlýn sonu.YER : Londra.

Oyun, bir salý günü öðleden sonra saat 5'te baþlayýp ertesi gün gene öðleden sonra saat1.30'da sona eren yirmi dört saatlik bir olayý canlandýrýr.

BÝRÝNCÝ PERDE



"Carlton House Terrace"ta, Lord Windermere'in evinin oturma odasý. Ortada ve saðda birerkapý. Sað yanda üstünde kitaplar, kðýtlar bulunan bir yazý masasý. Solda bir kanepe, öde küçük bir çay masasý. Gene solda sete açýlan bir camlý kapý. Saðda masa.Lady Windermere saðdaki masanýn baþýnda, mavi bir vazo içindeki gülleri düzeltmektedir

(Parker girer.)

PARKER. - Bugün öðleden sonra hanýmefendi evdeler mi?LADY WINDERMERE. - Evet, kim geldi?PARKER. - Lord Darlington, efendim.LADY WINDERMERE. (Bir an duraksar.) - Yukarý buyur edin. Hem kim ararsa, beni evde dersiniz.PARKER. - Baþüstüne efendim.(Ortadaki kapýdan çýkar.)LADY WINDERMERE. - Onu bu geceden önce görmem benim için çok iyi olacak. Sevindimgeldiðine.(Parker ortadaki kapýdan girer.)PARKER. - Lord Darlington.(Lord Darlington ayný kapýdan girer, Parker çýkar.)LORD DARLINGTON. - Nasýlsýnýz, Lady Windermere?LADY WINDERMERE. - Teþekkür ederim, siz nasýlsýnýz Lord Darlington? Baðýþlayýn, elinizi

sýkamayacaðým. Ellerim baþtan aþaðý su içinde kaldý bu güllerden. Ne güzel þeyler deðilSelby'den geldiler bu sabah.LORD DARLINGTON. - Çok güzel, diyecek yok doðrusu. (Masanýn üstünde duran bir yelpazeyigörür.) Aman ne eþsiz bir yelpaze bu! Böylesini hiç görmememiþtim. Ýzninizle bakabilir LADY WINDERMERE. - Hayhay. Ne kadar zarif deðil mi? Üzerinde adým saným, her þeyim var.Ben de onu daha demincek gördüm. Kocamýn bana doðum günü armaðaný. Biliyorsunuz ya,bugün benim doðum günüm.LORD DARLINGTON. - Yok caným, sahi mi?LADY WINDERMERE. - Evet, erginlik çaðýma giriyorum bugün. Yaþamýmýn çok önemli birgünü, deðil mi? Ýþte bu akþamki toplantýyý da bu günün onuruna yapýyorum. Buyurun oturu(Hl çiçekleri düzeltmeye uðraþmaktadýr.)LORD DARLINGTON. (Oturur.) - Keþki doðum gününüz olduðunu bilseydim, Lady Windermere.Üzerinde yürüyesiniz diye evinizin önündeki caddeyi baþtan baþa çiçeklerle bezerdim. Si

için yaratýlmýþtýr onlar.(Kýsa bir duraklama.)LADY WINDERMERE. - Lord Darlington, dün gece Dýþiþleri Bakanlýðý'nda canýmý sýkacakdavranýþlarda bulundunuz. Korkarým gene öyle yapacaksýnýz.LORD DARLINGTON. - Ben mi, Lady Windermere?(Parker ile uþak ortadaki kapýdan girer, çay tepsisiyle çay takýmlarýný getirirler.)LADY WINDERMERE. - Koyun oraya Parker. Yeter, baþka bir þey istemez. (Ellerini mendiliylekurular, soldaki çay masasýna gidip oturur.) Buraya buyurmaz mýsýnýz, Lord Darlington?(Parker ortaki kapýdan çýkar.)LORD DARLINGTON. (Sandalyeyi alýp orta sola geçer.) - Çok üzgünüm Lady Windermere,size ne yaptým, söyleyin bakayým. (Soldaki masaya oturur.)LADY WINDERMERE. - Daha ne yapacaktýnýz, bütün gece beni ustaca tasarlanmýþ iltifatlara

boðup durdunuz.LORD DARLINGTON. (Gülümseyerek.) - Ah, bugünlerde hepimizin eli öyle darda ki,iltifatlardan baþka sunacak güzel þey bulamýyoruz. Sunabildiðimiz biricik þey onlar.LADY WINDERMERE. (Baþýný sallayarak.) - Yoo, ben çok ciddi konuþuyorum. Hiç gülmeyin,bakýn gayet ciddiyim. Ýltifattan hoþlanmam. Hem bir erkek içinden gelmeyen bir yýðýn þesöylediði zaman, niçin bir kadýný son derece hoþnut ediyorum sanýr, bir türlü anlamam.LORD DARLINGTON. - Ah, ama ben onlarý içimden gelerek söyledim. (Lady Windermere'inverdiði çayý alýr.)LADY WINDERMERE. (Vakur bir edayla.) - Umarým öyle söylememiþsinizdir. Sizinlebozuþmak zorunda kalýrsam üzülürüm, Lord Darlington. Sizi çok severim, bilirsiniz. Ama



erkekler gibi olduðunuzu düþünsem, hiç mi hiç sevmem. Ýnanýn bana, siz onlarýn çoðundaniyisinizdir. Fakat ara sýra öyle sanýyorum ki, daha kötü görünmeye çalýþýyorsunuz.LORD DARLINGTON. - Hepimizin kendimize göre ufak tefek gösteriþlerimiz vardýr böyle, LaWindermere.LADY WINDERMERE. - Ama niçin en çok bunu benimsiyorsunuz? (Hl soldaki masadaoturmaktadýr.)LORD DARLINGTON. (Hl orta solda oturmaktadýr.) - Ha, niçin mi? Bu günlerde kendinibeðenmiþ o kadar çok insan, iyiymiþ gibi görünerek, sosyeteye girip çýkýyor ki; sanýrýmgörünmeye çalýþmak oldukça sevimli, alçakgönüllü bir yaradýlýþý gösterir de ondan. Hem da söyleyeyim ki, eðer iyilik taslamaya kalkarsanýz, dünya sizi çok ciddiye alýr; kötü çalýþýrsanýz, almaz. Böyledir iþte iyimserliðin insaný þaþkýnlýða düþüren budalalýðý!LADY WINDERMERE. - Öyleyse dünyanýn sizi ciddiye almasýný istemiyorsunuz, öyle mi LordDarlington?LORD DARLINGTON. - Hayýr, dünyanýn istemiyorum. Dünyanýn ciddiye aldýðý insanlarkimlerdir? Ta piskoposlardan tutun da en can sýkýcý adamlara kadar akla gelebilen bütünbudalalar. Sizin beni ciddiye, çok ciddiye almanýzý isterdim, Lady Windermere; dünyada aþkaherhangi bir kimseden çok sizin.LADY WINDERMERE. - Niçin - niçin benim?LORD DARLINGTON. (Kýsa bir duraksamadan sonra.) - Aramýzda büyük bir dostluk kurabiliri diye düþünüyorum da ondan. Hadi, birbirimizle candan dost olalým. Belki günün birinde bdosta gereksinmeniz olur.LADY WINDERMERE. - Bunu niçin söylüyorsunuz?

LORD DARLINGTON. - Oo, ne bileyim. Ara sýra hepimizin dosta gereksinmemiz olur da.LADY WINDERMERE. - Bana kalýrsa biz zaten çok iyi arkadaþýz Lord Darlington. Her zamanda böyle kalabiliriz, siz... ne diyeyim, siz bozmadýkça...LORD DARLINGTON. - Neyi bozmadýkça?LADY WINDERMERE. - Bana son derece uygunsuz þeyler söyleyerek onu bozmadýkça.Sanýrým, beni bir püriten sanýyorsunuz. Doðru, bende püritenlikten gelme bir þeyler varyapayým, öyle yetiþtirildim. Bundan hoþnutum da. Annem, ben daha küçücük bir çocukkenölmüþ. Biliyorsunuz, hep babamýn ablasý Lady Julia ile otururdum. Sert davranýrdý bana Ama dünyanýn unutmakta olduðu þeyi, doðruyla yanlýþ arasýndaki ayrýmý öðretti bana. Hiçuzlaþmaya yanaþmazdý o. Ben de yanaþmam.LORD DARLINGTON. - Aman neler söylüyorsunuz, sayýn Lady Windermere!LADY WINDERMERE. (Kanepeye yaslanarak.) - Bana gerikafalý bir insan gözüylebakýyorsunuz herhalde. Doðru, öyleyimdir. Böylesine bir çaðýn insanlarýyla ayný kafada

üzülürdüm zaten.LORD DARLINGTON. - Bu çaðý çok kötü buluyorsunuz anlaþýlan.LADY WINDERMERE. - Evet. Zamanýmýzda insanlar, yaþamý bir borsa oyunu gibi görüyor.Borsa oyunu deðildir o. Kutsal bir törendir. Ülküsü sevgidir onun, tertemiz olmasýný sa özveri.LORD DARLINGTON. (Gülümseyerek.) - Aman, özveri demeyin de, ne derseniz deyin;dünyada özveri konusu olmaktan daha kötü bir þey yoktur.LADY WINDERMERE. (Öne doðru eðilerek.) - A, söylemeyin böyle.LORD DARLINGTON. - Pek güzel söylerim. Çünkü duyumsuyorum, biliyorum onun neolduðunu.(Parker ortadaki kapýdan girer.)PARKER. - Uþaklar soruyorlar efendim, bu gece için sete halýlarý sersinler mi?

LADY WINDERMERE. - Yaðmur yaðmaz mý acaba, Lord Darlington, ne dersiniz?LORD DARLINGTON. - Sizin doðum gününüzde yaðmur yaðar mý hiç!LADY WINDERMERE. - Söyle Parker, hemen yaysýnlar halýlarý.(Parker ortadaki kapýdan çýkar.)LORD DARLINGTON. (Hl yerinde oturmaktadýr.) - Peki siz sanýyor musunuz ki - yalnýzcadüþsel bir örnek veriyorum elbet- sanýyor musunuz ki, yeni evlenmiþ genç bir çiftten, e aþaðý yukarý iki yýl olmuþ diyelim, koca birdenbire -þey, adý çýkmýþ bir kadýnla sýký fdurmadan onu görmeye gider, öðle yemeklerini onunla birlikte yer, belki de faturalarýnýse



sanýyor musunuz ki, karýsý da gönlünü eðlendirmeyecektir?LADY WINDERMERE. (Kaþlarýný çatarak.) - Gönlünü mü eðlendirecek?LORD DARLINGTON. - Evet, bence eðlendirmelidir. Buna hakký da vardýr sanýrým.LADY WINDERMERE. - Koca ahlaksýz diye karýsý da mý ahlaksýz olmalý?LORD DARLINGTON. - Ahlaksýz korkunç bir sözcük, Lady Windermere.LADY WINDERMERE. - Korkunç bir þeydir de, Lord Darlington.LORD DARLINGTON. - Biliyormusunuz bu dünyada, üzülerek söylüyorum, iyi insanlar epeycezarar yapýyorlar. Kuþkusuz yaptýklarý en büyük zarar da kötülüðe böyle olaðanüstü bir övermeleri. Hoþ, insanlarý iyi kötü diye ikiye ayýrmak da saçma bir þey ya. Ýnsanlar, ya

olurlar, ya can sýkýcý. Ben cana yakýnlardan yanayým, sizin de Lady Windermere, onlardaolmamak elinizde deðildir.LADY WINDERMERE. - Baþlamayýn gene, Lord Darlington. (Kalkýp doðru onun önündengeçerek.) Yo, rahatsýz olmayýn. Yalnýzca çiçeklerimi düzeltmeye gidiyorum.(Orta saðdaki masaya gider.)LORD DARLINGTON. (Kalkýp sandalyesini yerinden oynatarak.) - Þunu söyleyim ki, bence siz,çaðdaþ yaþama yönelttiðiniz eleþtirilerde çok acýmasýzsýnýz, Lady Windermere. Elbet, bukonuda söylenecek epeyce olumsuz þey de yok deðil, kabul ederim. Örneðin, zamanýmýzdakikadýnlarýn çoðu oldukça para canlýsýdýrlar.LADY WINDERMERE. - Böyle kimselerin lafýný etmeyin.LORD DARLINGTON. - Peki öyleyse, para canlýsý kimseleri bir yana býrakýrsak - kuþkusuzbunlar korkunç insanlardýr - ciddi olarak, dünyanýn suç dediði þeyi iþlemiþ olan kadýnlzaman baðýþlanmamalý diye mi düþünüyorsunuz yoksa?

LADY WINDERMERE. (Masa baþýnda ayakta durarak.) - Bana kalýrsa, hiçbir zamanbaðýþlanmamalýdýrlar.LORD DARLINGTON. - Ya erkekler? Kadýnlar için kabul edilen ilkelerin onlara da uygulanmasýgerektiðini düþünüyor musunuz?LADY WINDERMERE. - Elbette!LORD DARLINGTON. - Bence yaþam bu sýký, ayrýcasý olmayan kurallarla düzenlenemeyecekkadar karýþýk bir þeydir.LADY WINDERMERE. - "Bu sýký, ayrýcasý olmayan" kurallara uygun davransak, yaþamý çokdaha yalýn buluruz.LORD DARLINGTON. - Hiçbir ayrýcaya izniniz yok, öyle mi?LADY WINDERMERE. - Hayýr, hiçbirine yok.LORD DARLINGTON. - Ah, siz ne çekici Püritensiniz, Lady Windermere!

LADY WINDERMERE. - Bu nitelemeye gerek var mýydý, Lord Darlington?LORD DARLINGTON. - Ne yapayým, kendimi tutamadým. Her þeye dayanabilirim, ama suçiþlemeye kýþkýrtýlýnca duramam.LADY WINDERMERE. - Zamanýmýzýn yapmacýk zayýflýðý var sizde.LORD DARLINGTON. (Ona bakarak.) - Yalnýzca yapmacýðý, Lady Windermere.(Parker ortadaki kapýdan girer.)PARKER. - Berwick Düþesi ile Lady Agatha Carlisle.(Berwiek Düþesi ile Lady Agatha Carlisle ortadaki kapýdan girerler. Parker da ayný kapý çýkar.)BERWICK DÜÞESÝ. (Ortaya gelip el sýkarak.) - Margaretciðim, sizi gördüðüme bilseniz nekadar sevindim. Agatha'yý anýmsýyorsunuz, deðil mi? (Orta sola geçerek.) Nasýlsýnýz, LoDarlington? Yo, tanýþtýrmayacaðým kýzýmý sizinle, çok çapkýnsýnýz da.

LORD DARLINGTON. - Aman böyle söylemeyin, Düþes. Çapkýnlýðý hiç beceremem. Hem bütünömrüm boyunca gerçekten yanlýþ hiçbir davranýþta bulunmadýðýmý söyleyen pek çok insanvardýr. Ama doðal olarak arkamdan söylerler bunu ancak.BERWICK DÜÞESÝ. - Ne yaman adam, deðil mi? Agatha, bu bey Lord Darlington'dur. Sakýnha, söylediði bir tek söze bile inanayým deme. (Lord Darlington orta saða geçer.) Hayýristemem, teþekkür ederim caným. (Geçip kanepeye oturur.) Az önce Lady Markbylerde içtikHem de öyle kötü bir çay ki! Ýçilecek gibi deðildi. Hiç þaþmadým ama, damadý alýyormuþ.Agatha sizin bu geceki balonuzu dört gözle bekliyor, Margaretciðim.LADY WINDERMERE. (Orta solda oturmuþ olarak.) - Oo, bunun bir balo olacaðýný sanmayýn,Düþes. Yalnýzca doðum günüm onuruna bir dans. Küçük ve kýsa.



LORD DARLINGTON. (Orta solda ayakta durarak.) - Çok küçük, çok kýsa, ama çok seçkin,Düþes.BERWICK DÜÞESÝ. (Soldaki kanepenin üstünde.) - Elbet seçkin olacak. Evinizin böyleolduðunu biliriz Margaretciðim. Gerçekten Londra'da Agatha'yý götürebildiðim, Berwickcide tümüyle güvende olduðunu bildiðim birkaç evden biridir burasý. Bilmem sosyetenin durbu gidiþle neye varacak. En olur olmaz insanlar her yere giriyor þimdi. Kuþkusuz benim toplantýlarýma da geliyorlar. Erkekler, bunlar çaðrýlmazsa, küplere biniyorlar bayaðý. biri çýkýp önüne geçmeli bu durumun.LADY WINDERMERE. - Ben geçeceðim, Düþes. Dedikonu konusu olan hiç kimseyisokmayacaðým evime.LORD DARLINGTON. (Orta saðda.) - Aman söylemeyin bunu, Lady Windermere. Yoksa benhiçbir zaman kabul edilmeyeceðim demektir.(Oturur.)BERWICK DÜÞESÝ. - Erkekler için bir sakýnca yok, kadýnlar için durum baþkadýr. Hepimiz biz, hiç deðilse bir bölümümüz. Ama þurasý kesin, köþeye bucaða itilip kakýlýyoruz. Kocbizim varlýðýmýzý gerçekten unuturlar, eðer ara sýra dýr dýr edip baþlarýnýn etini yemekendilerine, böyle yapmaya tam anlamýyla yasal hakkýmýz olduðunu anýmsatmak için elbet.LORD DARLINGTON. - Evlilik oyununun garip yaný budur iþte, Düþes. - Sýrasý gelmiþkensöyleyeyim ki, artýk modasý geçmekte olan bir oyundur bu - evli bayanlar bütün sanlarasahiptirler, en yüksek kozlarý ellerinde tutarlar, ama partiyi kazandýran oyunu yitirirler hep.BERWICK DÜÞESÝ. - Patiyi kazandýran oyunu mu? Bu koca mý demek, Lord Darlington?LORD DARLINGTON. - Çaðýmýzýn kocalarý için oldukça iyi bir ad olur bu.

BERWICK DÜÞESÝ. - Sayýn Lord Darlington, nasýl da büsbütün baþtan çýkmýþsýnýz siz!LADY WINDERMERE. - Lord Darlington saçmanýn biridir zaten.LORD DARLINGTON. - Aa, iþte bunu söylemeyin, Lady Windermere.LADY WINDERMERE. - Niçin yaþam üzerine böyle saçmasapan þeyler söylüyorsunuzöyleyse?LORD DARLINGTON. Bence yaþam, üzerinde hiçbir zaman ciddi olarak konuþulamayacakkadar önemli bir þeydir de ondan.(Ortaya doðru yürür.)BERWICK DÜÞESÝ. - Ne demek istiyor? Kuzum Lord Darlington, þu zavallý akýlcýðýma bir iyyaparak, gerçekten ne demek istediðinizi açýklayýverin bana.LORD DARLINGTON. (Masanýn arkasýna gelerek.) - Sanýrým açýklamasam daha iyi olur,Düþes. Zamanýmýzda anlaþýlýr olmak, keþfedilmek demektir. Hadi hoþça kalýn. (Düþesin elsýkar.) E, þimdi - (Sahne gerisine gider.) Lady Windermere, size de hoþça kalýn. Bu gec

gelebilirim deðil mi? Ne olur, izin verin de geleyim.LADY WINDERMERE. (Sahne gerisinde Lord Darligton ile birlikte ayakta durarak.) - Hayhay,buyrun tabii. Ama önünüze gelene öyle saçmasapan, içten gelmeyen þeylersöylemeyeceksiniz.LORD DARLINGTON. (Gülümseyerek.) - Ya, demek beni yola getirmeye baþlýyorsunuz siz.Herhangi bir kimseyi yola getirmek tehlikeli bir þeydir, Lady Windermere.(Baþýyla selam verip ortadaki kapýdan çýkar.)BERWICK DÜÞESÝ. (Ayaða kalkmýþtýr. Ortaya doðru gider.) - Ne kadar cana yakýn, ne kadarda kötü bir insan! Çok hoþlanýrým ondan. Gittiðine de pek sevindim ama. Aman ne sevimliolmuþsunuz! Nerede yaptýrýyorsunuz giysilerinizi? Þimdi de Margaretciðim, sizin için nerüzüldüðümü söylemeliyim. (Kanepeye geçer, Lady Windermere'in yanýna oturur.) Agatha,

yavrum!LADY AGATHA. - Efendim, anneciðim. (Yerinden kalkar.)BERWICK DÜÞESÝ. - Þurada bir albüm görüyorum, gidip bakar mýsýn ona?LADY AGATHA. - Peki anneciðim. (Soldaki masaya gider.)BERWICK DÜÞESÝ. - Sevgili kýzým benim! Ýsviçre'nin resimlerine pek düþkündür. Bence öylince bir zevk ki bu! Ama sizin için gerçekten çok üzgünüm, Margaret.LADY WINDERMERE. (Gülümseyerek.) - Niçin Düþes?BERWICK DÜÞESÝ. - Niçin olacak, þu korkunç kadýn yüzünden. Hem ne kadar da zarifgiyiniyor. Bu hali, çok daha kötüleþtiriyor durumu. Öylesine kötü bir örnek oluyor ki. u,



- þu benim aþaðýlýk kardeþimi bilirsiniz - hani baþýmýzýn belasýdýr hepimizin, iþte Augdelicesine tutkun. Rezaletin son çarþambasý bu. Çünkü kesin olarak sosyeteye girebilece kadýn deðil. Birçok kadýnýn birer geçmiþi vardýr. Ama bana söylendiðine göre, onun en abir düzine varmýþ, hem hiçbiri de asýlsýz deðilmiþ.LADY WINDERMERE. - Kimden söz ediyorsunuz, Düþes?BERWICK DÜÞESÝ. - Kimden olacak, Mrs. Erlynne'den.LADY WINDERMERE. - Mrs. Erlynne'den mi? Hiç iþitmedim böyle bir kimseyi. Hem onunbenimle ne alýþveriþi var?BERWICK DÜÞESÝ. - Zavallý çocuðum! Agatha, yavrum!LADY AGATHA. - Efendim, anneciðim.BERWICK DÜÞESÝ. - Sete çýkýp güneþin batýþýný seyreder misin?LADY AGATHA. - Peki anneciðim. (Soldaki camlý kapýdan çýkar.)BERWICK DÜÞESÝ. - Þeker kýz! Günbatýmlarýna öylesine bayýlýr ki! Duygu inceliðini göstedeðil mi? Sözün kýsasý, doða gibi hiçbir þey yoktur, olur mu hiç?LADY WINDERMERE. - Fakat söylemek istediðiniz nedir, Düþes? Niçin bana bu kiþiden sözediyorsunuz?BERWICK DÜÞESÝ. - Gerçekten bilmiyor musunuz? Ýnanýn, hepimiz çok üzüldük bu iþe. Dahadün gece sayýn Lady Jansen'ýn evinde, herkes: "Olur þey deðil", diyordu. "Londra'daki berkekler içinde Windermere böyle bir yola dökülsün, olur þey deðil."LADY WINDERMERE. - Kocam mý? Onun bu tür bir kadýnla ne alýþveriþi olabilir?BERWICK DÜÞESÝ. - Ah, gerçekten ne alýþveriþi olabilir, yavrum? Ýþte asýl sorun burada.sýk sýk görmeye gidiyormuþ, her defasýnda saatlerce kalýyor, o oradayken de, kim gelse,kendini yok dedirtiyormuþ. Zaten hoþ, onu görmeye pek hanýmefendiler gitmez ya, yavrum.

Ama bir sürü aþaðýlýk erkek arkadaþý var, en baþta da, size söylediðim gibi, benim kendkardeþim. Ýþte Windermere için iþi bu kadar korkunç yapan da bu. Biz ona örnek bir kocagözüyle bakardýk hep. Fakat korkarým, kuþku götürür yaný yok artýk bu iþin. Þu benim seyeðenlerimi, Savillelerin kýzlarýný tanýrsýnýz, deðil mi? Hani ev iþlerinde öylesine tibecerikli yaratýklardýr - çirkin mi çirkin, çok iyidirler ama -, ha ne diyecektim? Bunlheppencerede oturup el iþi iþler, yoksullar için kaba saba þeyler yapar dururlar. Sosyalisliðin alýpyürüdüðü bu korkunç günlerde bence çok yararlý oluyorlar bu davranýþlarýyla. Ýþte o korkadýn, Curzon Sokaðý'nda tam onlara karþý bir ev almýþ. Öyle kibar bir mahallede hem deBilmiyorum bu gidiþle sonumuz neye varacak! Onlarýn anlattýðýna göre, Windermere haftaddört beþ kez oraya gidiyormuþ. Kýzlar gözleriyle görüyorlarmýþ onu. Görmemek ellerinde Dedikodudan hiç hoþlanmazlar ama, -e elbet ne de olsa- gördüklerini her önlerine gelene

anlatýyorlar. Ýþin en kötüsü, bana dediklerine göre, birinden epeyce para sýzdýrmýþ bu Çünkü altý ay önce Londra'ya geldiði zaman, sözü edilmeye deðer hiç, hiçbir þeyi yokmuþanlaþýlan. Þimdiyse, Mayfair'de o güzelim evin sahibi. Her gün öðleden sonra parktamidillileriyle gezinti yapýyor. Hem bütün bunlar, evet bütün bunlar, zavallý Windermeretanýdýðýndan beri.LADY WINDERMERE. - Oo, inanamam buna.BERWICK DÜÞESÝ. - Ama söylediklerim baþtan sona doðru, yavrum. Bütün Londra biliyorzaten. Ýþte bunun içindir ki size gelip anlatmayý, Windermere'i hemen Hamburg'a veya Ai'egötürmenizi öðütlemeyi uygun gördüm. Orada herhalde kendini eðlendirecek bir þeyler bulsiz de onu sabahtan akþama kadar göz önünde bulundurabilirsiniz. Ýnanýn bana yavrum,evlendikten sonra kendimi çok kez yalancýktan adamakýllý hasta yaptým, ve o berbat madesularýný içmek zorunda kaldým, salt Berwick'i kentten uzaklaþtýrayým diye. Önüne gelene

oluverirdi. Ama neme gerek, þurasýný da söyleyeyim ki, hiçbir zaman kimseye öyle dünyanparasýný vermeye kalkmadý. Bunu yapamayacak kadar yüksek ilkeleri vardýr onun.LADY WINDERMERE. (Sözünü keserek.) - Düþes, Düþes, olanaksýz bu! (Yerinden kalkýpsahne ortasýna geçerek.) Biz evleneli daha iki yýl oldu. Çocuðumuz da henüz altý aylýk(Soldaki masanýn saðýndaki sandalyeye oturur.)BERWICK DÜÞESÝ. - Ah o güzel bebecik! Nasýldýr o küçük yavru! Erkek miydi, kýz mý? Kýzdumarým. Ah hayýr, þimdi anýmsadým, erkekti. Ne yazýk! Oðlanlar pek hayýrsýz oluyorlar. oðlum son derece çapkýn. Saat kaçlarda eve geldiðini bir söylesem, inanmazsýnýz. Oxfordçýkalý da daha birkaç ay oldu. Onlara neler öðretiyorlar orada, bilmiyorum doðrusu.LADY WINDERMERE. - Erkeklerin hepsi kötü müdür?



BERWICK DÜÞESÝ. - Oo, hepsi yavrum, hepsi, ayrýcasýz. Hem hiçbir zaman þu kadarcýk olsuiyileþmezler. Erkekler yaþlý olur, ama asla iyi olmazlar.LADY WINDERMERE. - Windermere ile ben seviþerek evlendik.BERWICK DÜÞESÝ. - Evet, öyle baþlarýz hep. Bana da, Berwick'e peki dedirten þey ne oldubilir misiniz? Yalnýzca onun "kendimi öldürürüm" diye boyuna gözdaðlarý vermesi acýmasýAma daha bir yýl geçti geçmedi, her renkte, her biçimde, þiþman zayýf demedi, türlü türarkasýndan koþmaya baþladý. Doðrusunu isterseniz, balayýmýz sona ermeden onu hizmetçimegöz kýrparken yakaladým. Çok güzel, namuslu bir kýzcaðýzdý da. Hemencecik, eline bir tekðýdý bile vermeden, kapý dýþarý ettim. Yoo, yoo, þimdi aklýma geldi, kýz kardeþimegöndermiþtim. Zavallý Sir George'un gözleri bozuktur, uzaðý pek göremez de, zarar etmezdüþünmüþtüm. Ama üzülerek söyleyim ki etti. (Yerinden kalkar.) E artýk yavrucuðum, gitmben. Akþam yemeðini dýþarda yiyeceðiz de. Hem sakýn Windermere'in bu küçücük yolsuzdavranýþýný öyle pek fazla içinize atayým demeyin. Yalnýzca onu ülke dýþýna götürün. Bikalmadan size dönecektir.LADY WINDERMERE. - Bana dönecek, öyle mi? (Ortada.)BERWICK DÜÞESÝ. (Orta solda.) - Evet, yavrum. Bu kötü kadýnlar kocalarýmýzý bizdenuzaklaþtýrýrlar, ama onlar geri dönerler hep, hafifçe yýpranmýþ olarak elbet. Hem sakýnçýkarayým demeyin, erkekler nefret eder bundan.LADY WINDERMERE. - Gelip bütün bunlarý bana söylemekle büyük bir iyilikte bulundunuz,Düþes. Ama kocamýn beni aldattýðýna inanamýyorum bir türlü.BERWICK DÜÞESÝ. - Güzel kýzým, ben de öyleydim vaktiyle. Fakat þimdi biliyorum ki, bütüerkekler birer canavardan baþka bir þey deðildir. (Lady Windermere zili çalar.) Yapýlactekiþ, o alçaklarýn karýnlarýný týkabasa doyurmaktýr. Ýyi bir aþçý harikalar yaratýr. Bili

böyle bir aþçýnýz var. Margaretciðim, aðlamayacaksýnýz deðil mi?LADY WINDERMERE. - Meraklanmanýza gerek yok, Düþes, aðlamak huyum yoktur.BERWICK DÜÞESÝ. - Çok doðru yavrum. Gözyaþlarý çirkin kadýnlarýn sýðýnacaðý bir þeydir,güzelleri yýpratýr. - Agatha, yavrum!LADY AGATHA. (Soldan girerek.) - Efendim, anneciðim.(Orta soldaki masanýn arkasýnda ayakta durur.)BERWICK DÜÞESÝ. - Gel de Lady Windermere'e hoþça kalýn de, hem bu güzel ziyaretten ötürkendilerine teþekkür et. (Yeniden sahne önüne gelerek.) Sýrasý gelmiþken size ben de teetmeliyim, Mr. Hopper'e bir çaðrýlýk gönderdiðiniz için, -hani bu günlerde halkýn çok dçeken þu zengin, genç Avustralyalý var ya, ona iþte. Babasý yuvarlak teneke kutular içi türyiyecek satarak büyük bir servet yapmýþ. Pek lezzetli anlaþýlan. Sanýrým, hizmetçilerinzaman yemek istemeyecekleri bir þey. Fakat asýl oðul herkesi çok ilgilendiriyor. Sanýrs

o daAgathacýðýmýn öyle zeki zeki konuþmasýnýn çekimine kapýlmýþ. Elbet Agatha'yý yuvadanuçurmak bizi çok üzecek. Ama bana öyle geliyor ki, her mevsim kýzýndan ayrýlmayan bir agerçek anne sevgisinden yoksundur. Her neyse, geliyoruz bu gece yavrum. (Parker ortadakikapýyý açar.) Öðüdümü unutmayýn, zavallý adamcaðýzý hemen kentten uzaklaþtýrýn, yapacakþey budur. Bir kez daha hoþça kalýn. Hadi gel Agatha.(Düþes ile Lady Agatha ortadaki kapýdan çýkarlar.)LADY WINDERMERE. - Aman ne korkunç! Þimdi anlýyorum, evleneli henüz iki yýl olmamýþdüþsel bir çift örneðini vermekle Lord Darlington ne demek istemiþ. Ah, doðru olamaz buDüþes bu kadýna verilmiþ dünyanýn parasýndan söz etti. Arthur'un banka defterini neredesakladýðýný biliyorum - þu yazý masasýnýn çekmecelerinden birinde. Ona bakýp belkianlayabilirim iþi. Anlayacaðým da. (Çekmeceyi açar.) Hayýr, iðrenç bir yanlýþlýk bu. (Y

kalkar, sahne ortasýna gider.) Ahmakça ortaya atýlmýþ bir dedikodu! O sever beni! Severni!Ama niçin bakmayacaðým? Karýsýyým ben, bakmaya hakkým var. (Yazý masasýna döner, defterçýkarýr, sayfa sayfa inceler, gülümser, rahat bir soluk alýr.) Biliyordum zaten! Bu aptuydurulmuþ öyküde doðru bir tek sözcük bile yok. (Defteri yine çekmeceye koyar, bunuyaparken irkilir, baþka bir defter çýkarýr.) Ýkinci bir defter -özel - kilitli! (Açmaya açamaz. Gözüne yazý masasýnýn üstündeki kðýt býçaðý iliþir, defterin kapaðýný onunla kayýrýr, ilk sayfadan baþlayarak inceler.) "Mrs. Erlynne 600 Ýngiliz Lirasý, Mrs. Erlynn00 Ýngiliz



Lirasý. Mrs. Erlynne 400 Ýngiliz Lirasý. Ah doðruymuþ! Doðru! Ne korkunç! (Defteri fýrlWindermere ortadaki kapýdan girer.)LORD WINDERMERE. - Olur þey deðil sevgilim, yelpazeyi daha eve göndermediler mi? (Orta saða geçerken yerde defteri görür.) Margaret, benim banka defterimi kesip açtýn ha! Böyþeyi yapmaya hakkýn yok.LADY WINDERMERE. - Foyanýn ortaya çýkmasýný doðru bulmuyorsun, deðil mi?LORD WINDERMERE. - Bir kadýnýn kocasýný gizliden gizliye gözetlemesini doðru bulmuyorumLADY WINDERMERE. - Ben seni gözetlemiþ falan deðilim. Yarým saat öncesine kadar bukadýnýn varlýðýndan bile haberim yoktu. Bana acýyan biri lütfetti de, Londra'da zaten h bildiði þeyleri birer birer anlattý: Curzon Sokaðý'na her gün yaptýðýn ziyaretleri, çýltutkunluðunu, bu aþaðýlýk kadýn uðruna su gibi harcadýðýn o bir yýðýn parayý. (Sola geçLORD WINDERMERE. - Margaret, Mrs. Erlynne hakkýnda böyle konuþma. Bunun ne kadarhaksýz olduðunu biliyorsun.LADY WINDERMERE. (Ona dönerek.) - Mrs. Erlynne'in onuru için çok titiz davranýyorsun.Keþke benim onurum için de böylesine titiz olsaydýn.LORD WINDERMERE. - Senin onuruna kimse dokunmamýþtýr Margaret. Bir an içindüþünemezsin ki - (Defteri yazý masasýnýn çekmecesine geri koyar.)LADY WINDERMERE. - Paraný garip bir biçimde harcadýðýný düþünüyorum. Hepsi bu kadar.Ah sanma ki, paraya deðer verdiðim var. Bana kalýrsa, varýmýzý yoðumuzu har vurup harmasavurabilirsin. Fakat asýl üzüldüðüm þey, beni sevmiþ olan senin, kendini bana sevmesinöðreten senin, isteye isteye sunulan aþktan satýn alýnan aþka geçiþindir. Ah ne korkunç(Kanepeye oturur.) Onurunun kýrýldýðýný duyumsayan benim. Sen bir þey duymuyorsun. Bens

onurumun lekelendiðini, büsbütün lekelendiðini duyumsuyorum. Þu son altý ayýn þimdi bankadar iðrenç geldiðini anlayamazsýn. Beni her öptüðünü anýmsadýkça tiksiniyorum.LORD WINDERMERE. (Onun bulunduðu yana geçerek.) - Böyle söyleme Margaret. Dünyadasenden baþka kimseyi asla sevmedim.LADY WINDERMERE. (Ayaða kalkar.) - Kimdir bu kadýn öyleyse? Neden ona ev tutuyorsun?LORD WINDERMERE. - Ona ev falan tutmadým.LADY WINDERMERE. - Ama tutmasý için para verdin, hepsi bir.LORD WINDERMERE. - Margaret, Mrs. Erlynne'i tanýdýðýmdan beri -LADY WINDERMERE. - Mr. Erlynne diye biri var mý - yoksa o bir söylence mi?LORD WINDERMERE. - Kocasý öleli yýllar olmuþ. Þimdi yapayalnýz dünyada.LADY WINDERMERE. - Akrabasý falan da yok mu? (Bir duraklama.)LORD WINDERMERE. - Hiç kimsesi yok.LADY WINDERMERE. - Oldukça garip deðil mi?

LORD WINDERMERE. (Orta solda.) - Margaret, sana diyordum ki - rica ederim dinlebeni -diyordum ki, Mrs. Erlynne'i tanýdýðýmdan beri hiçbir kötü davranýþýný görmedim. Eðer yýLADY WINDERMERE. - Of aman! (Orta saða geçerek.) - Yaþamý hakkýnda uzun uzadýya bilgiistemiyorum onun.LORD WINDERMERE. (Ortada.) - Yaþamý üzerine uzun uzadýya bilgi verecek deðilim sana.Yalnýzca þunu söyleyeceðim: Mrs. Erlynne de vaktiyle saygýn bir kadýnmýþ, seviliyor,sayýlýyormuþ, iyi bir ailedenmiþ, iyi bir konumu varmýþ. Bunlarýn hepsini yitirmiþ, fýrdiyelim istersen. Durumu çok daha acýlaþtýrýr bu. Ýnsan yýkýmlara katlanabilir, dýþtan gelip geçici þeylerdir. Ama bir kimsenin kendi yanlýþlarý yüzünden acý çekmesi -Ah!- yazehirli oku budur iþte. Bundan yirmi yýl önceymiþ hem de. Bir genç kýzdan az kabacaymýþzaman. Evleneli senin kadar olmamýþ bile.LADY WINDERMERE. - Beni ilgilendirmez. Hem bu kadýn'a beni ayný zamanda aðzýna alma.

Zevksizliktir bu. (Saðdaki yazýhaneye oturarak.)LORD WINDERMERE. - Margaret, bu kadýný kurtarmak senin elinde. Yeniden sosyeteyegirmek istiyor, hem de senin kendisine yardým etmeni. (Onun bulunduðu yana geçer.)LADY WINDERMERE. - Benim ha!LORD WINDERMERE. - Evet senin.LADY WINDERMERE. - Karýnýn küstahlýðýna bakýn hele! (Bir duraklama.)LORD WINDERMERE. - Margaret, senden büyük bir iyilik dilemeye gelmiþtim. Gerçi hiçbirzaman bilmemeni istediðim þeyi, Mrs. Erlynne'e epeyce bir para verdiðimi öðrendin ama, ede senden bu iyiliði diliyorum. Ona bu geceki toplantýmýz için bir çaðrýlýk göndermeni



(Onun solunda ayakta durarak.)LADY WINDERMERE. - Çýldýrmýþsýn sen! (Ayaða kalkar.)LORD WINDERMERE. - Yalvarýrým sana. Halk onun hakkýnda dedikodu yapabilir. Gerçektenyapýyorlar da. Ama ona karþý kesin olarak bir þey bildikleri yok. Pek çok evlere girip açýkça söyleyeyim, senin gideceðin evlere deðil, ama bu günün sosyetesindeki kadýnlarýngittikleri yerlere. Bu yetmiyor ona. Bir kez de kendisini senin kabul etmeni istiyor.LADY WINDERMERE. - Anlaþýlan kendisi için bir zafer olsun diye.LORD WINDERMERE. - Hayýr. Senin iyi bir haným olduðunu, bir kez buraya gelirseþimdikinden daha mutlu, daha güvenilir bir yaþam olanaðýný bulacaðýný biliyor da ondan.tanýþmak için daha ileri gitmeyecek. Onurunu yeniden kazanmaya çabalayan bir kadýna yaretmez misin?LADY WINDERMERE. - Hayýr! Eðer bir kadýn gerçekten tövbe ederse, yýkýmýný hazýrlayan vegören sosyeteye asla dönmek istemez.LORD WINDERMERE. - Rica ediyorum senden.LADY WINDERMERE. (Saðdaki kapýya doðru geçerek.) - Ben akþam yemeði için giyinmeyegidiyorum. Bu gece bu konuyu yine açma, Arthur. (Ona doðru giderek.) Anlaþýlan sanýyorskiannem babam yok diye ben dünyada kimsesizim, sen de bana istediðin gibi davranabilirsin.Yanýlýyorsun. Benim arkadaþlarým var, birçok arkadaþým.LORD WINDERMERE. (Orta solda.) - Margaret, bir çýlgýn gibi, uluorta konuþuyorsun. Seninetartýþacak deðilim, fakat bu gece Mrs. Erlynne'i çaðýracaksýn, bunda üsteliyorum.

LADY WINDERMERE. (Orta saðda.) - Çaðýrmayacaðým iþte. (Orta sola geçerek.)LORD WINDERMERE. - Ýsteðimi geri mi çeviriyorsun? (Ortada.)LADY WINDERMERE. - Kesin olarak.LORD WINDERMERE. - Ne olur Margaret, bunu benim hatýrým için yap. Son fýrsattýr bu onuniçin.LADY WINDERMERE. - Bana ne?LORD WINDERMERE. - Ýyi kadýnlar ne kadar kötü yürekli oluyorlar!LADY WINDERMERE. - Kötü erkekler de ne kadar yufka yürekli!LORD WINDERMERE. - Margaret, biz erkekler hiçbirimiz, evlendiðimiz kadýnlar için gerekt kadar iyi olamayýz. Tümüyle doðrudur bu. Fakat herhalde sanmazsýn ki ben hiçbir zaman -sözünü etmek bile korkunç!LADY WINDERMERE. - Niçin sen öteki erkeklerden baþka olacaksýn? Ýþittiðime göre,

Londra'da yüz kýzartan bir aþk uðruna ömrünü boþu boþuna harcamayan koca pek yokmuþ.LORD WINDERMERE. - Ben onlardan deðilim.LADY WINDERMERE. - Ben de bundan emin deðilim.LORD WINDERMERE. - Ýçinden eminsindir. Fakat aramýzda uçurum üstüne uçurum açmaartýk. Tanrý biliyor ki þu son birkaç dakika, bizi birbirimizden ayýracaðý kadar ayýrdý daþu kartý yaz.LADY WINDERMERE. - Dünyada hiçbir güç bunu yaptýramaz bana.LORD WINDERMERE. (Yazý masasýna geçerek.) - Öyleyse ben yazacaðým.(Elektrik ziline basar, oturup kartý yazar.)LADY WINDERMERE. - Bu kadýný çaðýrýyorsun, öyle mi?(Onun bulunduðu yana geçer.)LORD WINDERMERE. - Evet.

(Bir duraklama. Parker girer.)Parker!PARKER - Buyrun efendim. (Orta sola gelir.)LORD WINDERMERE. - Bu tezkereyi, Curzon Sokaðýnda No. 84 A'da oturan Mrs. Erlynne'egönder. (Orta sola geçip tezkereyi Parker'a vererek.) Yanýt istemez.(Parker ortadaki kapýdan çýkar.)LADY WINDERMERE. - Arthur, eðer o kadýn buraya gelirse, aþaðýlayacaðým kendisini.LORD WINDERMERE. - Margaret, bu lafý söyleme.LADY WINDERMERE. - Aklýma koydum.LORD WINDERMERE. - Yavrucuðum, böyle bir þey yaparsan, Londra'da sana acýmayacak tek



kadýn kalmaz.LADY WINDERMERE. - Londra'da beni alkýþlamayacak iyi bir kadýn kalmaz. Biz iþi pekgevþettik. Kendimizi göstermeliyiz artýk. Ben bu geceden baþlamak niyetindeyim. (Elineyelpazeyi alarak.) Evet, bu yelpazeyi bana bugün verdin, doðum günü armaðanýn. Eðer o kkapýmýn eþiðinden ayaðýný atarsa, suratýna çarpacaðým bunu.LORD WINDERMERE. - Margaret, böyle bir þey yapamazsýn sen.LADY WINDERMERE. - Beni tanýmýyorsun. (Saða doðru yürür, Parker girer.) Parker!PARKER. - Buyrun hanýmefendi.LADY WINDERMERE. - Yemeði kendi odamda yiyeceðim. Doðrusu, caným yemek falan daistemiyor ya. Bak her þey on buçuða kadar hazýr olsun. Hem Parker, bu gece konuklarýn arýnýçok açýk söylemeye dikkat et. Kimi zaman o kadar hýzlý söylüyorsun ki, kaçýrýyorum. Hiçyanlýþlýða olanak vermemek için adlarý çok kolay iþitmeyi özellikle istiyorum. Anladýn,Parker?PARKER. - Evet, hanýmefendi.LADY WINDERMERE. - Söyleyeceðim bu kadar. (Parker ortadaki kapýdan çýkar. LordWindermere'e seslenerek.) Arthur, eðer o kadýn buraya gelirse - sana önceden haber vereyimki -LORD WINDERMERE. - Margaret, mahvedeceksin bizi!LADY WINDERMERE. - Bizi mi? Bundan böyle yaþamlarýmýz birbirinden ayrýlýyor. Fakat elegüne karþý utanacak duruma düþmekten çekiniyorsan, hemen bu kadýna yaz, þöyle burayagelmesin, istemiyorum.LORD WINDERMERE. - Yazmayacaðým- yazamam- gelmesi gerek.

LADY WINDERMERE. - Öyleyse ben de tam dediðim gibi davranacaðým. (Saða doðru gider.)Baþka çare yok. (Saðdaki kapýdan çýkar.)LORD WINDERMERE. (Arkasýndan seslenerek.) - Margaret! (Bir duraklama.) Aman Tanrým!Ne yapayým? Ona bu kadýnýn gerçekte kim olduðunu söylemeye cesaret edemiyorum. Bilse,utancýndan ölür.(Bir sandalyeye yýðýlýr, yüzünü elleriyle kapar.)

ÝKÝNCÝ PERDE

Lord Windermere'in evinde konuk odasý. Sahne gerisinin saðýndaki kapý, orkestranýn çalmolduðu dans salonuna açýlýr. Konuklar soldaki kapýdan girmektedirler. Sahne gerisininsolundaki kapý, ýþýklarla donatýlmýþ sete açýlmaktadýr. Palmiyeler, çiçekler, parlak ýþkonuklarla dolu, Lady Windermere onlarý karþýlamaktadýr.

BERWICK DÜÞESÝ. (Orta geride.) - Ne tuhaf! Lord Windermere hl ortalarda yok. Mr.Hopper da çok geç kaldý. O beþ dansý onun için sakladýn, deðil mi Agatha?(Öne doðru gelir.)

LADY AGATHA. - Evet, anneciðim.BERWICK DÜÞESÝ. ( Kanepeye oturarak.) - Kartýný göreyim hele. Lady Windermere'in kartlayeniden canlandýrdýðýna pek sevindim doðrusu. Bunlar, bir annenin tek koruma aracýdýr. saf bebecik seni! (Karttan iki kiþinin adýný siler.) Uslu akýllý bir kýz böyle toy delia valsyapmaya kalkar mý hiç? Pek hoppaca bir davranýþ olur bu. Son iki dansý, set üstünde Mr.Hopper ile birlikte geçirebilirsin.(Mr. Dumby ile Lady Plymdale dans salonundan içeri girerler.)LADY AGATHA. - Peki, anneciðim.



LORD WINDERMERE. ( Soðuk bir tavýrla.) Evet, o zamandan beri onu epeyce gördüm.Yalnýzca gördüm.LORD AUGUSTUS. - Vallahi, kadýnlar hiç çekemiyorlar onu. Bu akþam, yemeði Arabella ilebirlikte yedim. Aman Tanrým! Mrs. Erlynne hakkýnda söylediklerini bir iþitmeliydin. Kadbütünkirli çamaþýrlarýný ortaya döküp çýrýl çýplak býraktý... (Yana doðru eðilerek.) Berwickona: "Bunun bizce pek sakýncasý yok," dedik. "Çünkü söz konusu olan bayanýn herhalde soderece güzel bir endamý olsa gerek." Arebella'nýn yüzündeki anlatýmý görmeliydin!... Heburaya bak, sevgili oðlum. Mrs. Erlynne hakkýnda nasýl davranacaðýmý bir türlü kestiremVallahi, belki de evlenirdim onunla, ama bana karþý kahrolsun öyle bir kayýtsýzlýðý varngibi zeki de ha! Her þeyin açýklamasýný buluveriyor. Vallahi! Seni bile açýklýyor. Bir açýklama yolu bulmuþ senin için, hepsi de bambaþka, hiçbiri ötekine uymuyor.LORD WINDERMERE. - Benim Mrs. Erlynne ile olan dostluðum hakkýnda hiçbir açýklamayagerek yoktur.LORD AUGUSTUS. - Hým!! Eh peki, öyle olsun. Þimdi buraya bak sevgili dostum, ne dersin,sosyete denen bu ilenç olasý yere girebilecek mi acaba? Onu karýnla tanýþtýracak mýsýn?dereden su getirmenin hiçbir yararý yok. Uzun lafýn kýsasý bunu yapacak mýsýn?LORD WINDERMERE. - Mrs. Erlynne bu gece buraya geliyor.LORD AUGUSTUS. - Karýn ona çaðrýlýk gönderdi, öyle mi?LORD WINDERMERE. - Mrs. Erlynne'e bir çaðrýlýk gitti.LORD AUGUSTUS. - Öyleyse kimsenin bir diyeceði yok ona, çocuðum. Ama niçin bunu banaönceden söylemedin? Beni bir yýðýn üzüntüden, ilenç olasý anlaþmazlýktan kurtarmýþ olur

(Lady Agatha ile Mr. Hopper geçip sahne gerisinin solunda bulunan sete çýkarlar.)PARKER. - Mr. Cecil Graham!(Mr. Cecil Graham girer.)CECÝL GRAHAM. (Lady Windermere'i eðilerek selamlar, öte yana geçip Lord Windermere'inelini sýkar.) Ýyi akþamlar, Arthur. Niye halimi hatýrýmý sormuyorsun? Herkesin bana "nademesi hoþuma gider. Saðlýðýma karþý derin bir ilgi duyduklarýný gösterir bu. Ama þimdigece hiç mi hiç iyi deðilim. Yemeði bizimkilerle birlikte yedim. Acaba neden insanýn aii bukadar sýkýcý olur hep? Babam yemekten sonra ille ahlaktan söz açmak istedi. Ben de ona:ukonuda anlayýþ gösterecek çaða girdiniz," dedim. Fakat hep gördüðüm o ki, insanlar anlagösterecek çaða girer girmez, büsbütün anlayýþsýz oluyorlar. Merhaba, Tuppy! Duyduðumagöre, yeniden evleniyormuþsunuz. Bu oyundan býktýðýnýzý sanýrdým.

LORD AUGUSTUS. - Sen iyiden iyiye saçmalýyorsun artýk delikanlý, iyiden iyiye saçmalýyoCECIL GRAHAM. - Ha, sýrasý gelmiþken sorayým Tuppy, hangisi doðruydu? Ýki kez evlenmiþ,bir kez mi ayrýlmýþtýnýz, yoksa iki kez ayrýlmýþ, bir kez mi evlenmiþtiniz. Ben diyorumzayrýlmýþ, bir kez evlenmiþtiniz. Bu, çok daha olasý görünüyor.LORD AUGUSTUS. - Pek kötü bir belleðim vardýr. Hangisinin doðru olduðunu gerçektenanýmsamýyorum. (Saða doðru uzaklaþýr.)LADY PLYMDALE. - Lord Windermere, size bir þey sormak istiyorum, çok özel bir þey.LORD WINDERMERE. - Ay, baðýþlayýn, hoþ görün beni, karýmýn yanýna bir uðramam gerekiyorda.LADY PLYMDALE. - Ama böyle bir þeyi aklýnýzdan bile geçirmemelisiniz. Zamanýmýzda birkocanýn, herkesin önünde karýsýyla, azýcýk da olsa, ilgilenir görünmesi çok tehlikelidikaldýklarý zaman, ona hep dayak atýyor sanýlmasýna neden olur. Dünya, mutlu bir evlilik

andýran þeyden öyle kuþku duyuyor ki artýk. Her neyse, ne olduðunu sofrada söylerim siz(Dans salonunun kapýsýna doðru yürür.)LORD WINDERMERE. (Ortada.) - Margaret, seninle biraz konuþmak istiyorum.LADY WINDERMERE. - Lütfen yelpazemi tutar mýsýnýz, Lord Darlington? Teþekkür ederim.(Onun yanýna gelir.)LORD WINDERMERE. - (Karýsýnýn yanýna geçerek.) - Margaret, yemekten önce söylediðin þeyolanaksýz elbet, deðil mi?LADY WINDERMERE. - O kadýn bu gece buraya gelmeyecek.LORD WINDERMERE. (Orta saðda.) - Mrs. Erlynne buraya gelecek. Onu her ne biçimdeolursa olsun üzer veya incitirsen, ikimizi de küçük düþürecek, acý çekmemize neden olac



Bunu iyice bil. Ah Margaret, ne olur inan bana. Bir kadýn, kocasýna inanmalýdýr.LADY WINDERMERE. (Ortada.) - Londra, kocalarýna inanan kadýnlarla dolu. Ýnsan onlarý he zaman tanýyabilir. Öylesine mutsuz görünürler ki... Ama ben, onlardan biri olmak niyeti deðilim. (Ýleriye doðru yürür.) Lord Darlington, yelpazemi bana verir misiniz lütfen? Tederim... Yararlý bir þey yelpaze, deðil mi?... Bu gece bir arkadaþa gereksinmem var, LrdDarlington. Ona bu kadar çabuk gereksinmem olacaðýný bilmiyordum.LORD DARLINGTON. - Lady Windermere! Bu zamanýn bir gün geleceðini biliyordum. Amaniçin bu gece?LORD WINDERMERE. - Ne olursa olsun söyleyeceðim ona. Söylemeliyim. Bir olay çýkarsa neyaparýz? Korkunç bir þey olur. Margaret...PARKER. - Mrs. Erlynne!(Lord Windermere irkilir. Mrs. Erlynne girer. Çok zarif giyinmiþtir ve gayet aðýrbaþlý dasývardýr. Lady Windermere yelpazesini yakalar, sonra yere düþürür. Mrs. Erlynne'e soðuk bselam verir. O da nazik bir selamla karþýlýk verip salýna salýna yürüyerek odaya geçerLORD DARLINGTON. - Yelpazenizi düþürdünüz, Lady Windermere.(Yerden alýp ona verir.)Mrs. ERLYNNE. (Ortada.) - E, daha nasýlsýnýz bakalým, Lord Windermere? Karýnýz ne kadarsevimli, ne kadar güzelmiþ! Týpký bir resim gibi.LORD WINDERMERE. (Yavaþ bir sesle.) - Ne korkunç bir düþüncesizlik ettiniz de geldiniz!Mrs. ERLYNNE. (Gülümseyerek.) - Ömrümde yaptýðým en akýllýca iþ bu. Ha, sýrasý gelmiþke

söyleyeyim, bu akþam benimle fazlaca ilgilenmelisiniz. Kadýnlardan ürküyorum. Onlarýnbazýlarýyla beni tanýþtýrmalýsýnýz. Erkekleri her zaman idare edebilirim. Nasýlsýnýz, LAugustus? Son zamanlarda beni adamakýllý unuttunuz. Dünden beri görmedim sizi. Korkarýmvefasýz çýktýnýz. Herkes bana öyle söylemiþti zaten.LORD AUGUSTUS. (Saðda.) - Þimdi, gerçekten Mrs. Erlynne, izin buyurun da açýklayayým.Mrs. ERLYNNE. (Orta saðda.) - Hayýr sayýn Lord Augustus. Siz hiçbir þeyi açýklayamazsýnçekici yanýnýz da budur bence.LORD AUGUSTUS. - Ah, eðer bende çekicilik adýna bir þeyler buluyorsanýz Mrs. Erlynne -(Birlikte konuþurlar. Lord Windermere, Mrs. Erlynne'in davranýþlarýný gözetleyerek ne ybilmez bir durumda odada dolaþýr.)LORD DARLINGTON. (Lady Windermere'e.) - Yüzünüz ne kadar sararmýþ!LADY WINDERMERE. - Korkaklarýn yüzü sarý olur hep.LORD DARLINGTON. - Baygýnlýðýnýz var gibi. Gelin sete çýkalým.

LADY VINDERMERE. - Peki. (Parker'a.) Parker, pelerinimi dýþarý gönder.Mrs. ERLYNNE. (Onun yanýna geçerek.) - Lady Windermere, terasýnýzý ýþýklarla ne güzeldonatmýþsýnýz. Roma'daki Prens Doria'nýnkini anýmsatýyor bana. (Lady Windermere, soðuk edayla eðilir, Lord Darlington ile birlikte sahneden çýkar.) Oo! Nasýlsýnýz, Mr. Grahambayan, halanýz Lady Jedburgh deðil mi? Kendisiyle tanýþmayý çok isterdim.CECIL GRAHAM. (Kýsaca bir duraksama ve þaþkýnlýk geçirdikten sonra.) - A elbet, hay hayeðer isterseniz. Caroline hala, izin buyrun da, sizi Mrs. Erlynne ile tanýþtýrayým.Mrs. ERLYNNE. - Tanýþtýðýmýza çok sevindim, Lady Jedburgh. (Kanepeye, onun yanýna oturuYeðeninizle ben pek seviþiriz. Onun siyasi uðraþýna karþý derin bir ilgi duyuyorum. Emiyaþamda çok baþarý gösterecek. Bir Tory (*) gibi düþünüp bir Radikal (**) gibi konuþuyoBunun da zamanýmýzda büyük bir önemi var. Hem de öylesine parlak bir konuþmacý ki... Ambu yeteneðin ona kimden geçtiðini hepimiz biliyoruz. Daha dün Lord Allandale Park'ta baa,

Mr. Graham hemen hemen halasý kadar iyi konuþur diyordu.LADY JEDBURGH. (Saðda.) - Hakkýmda bu güzel sözleri söylemekle büyük bir incelikgösteriyorsunuz.(Mrs. Erlynne gülümser ve konuþmasýný sürdürür.)DUMBY. (Cecil Graham'a.) - Mrs. Erlynne'i Lady Jedburgh ile tanýþtýrdýn mý?CECIL GRAHAM. - Ne yapayým, zorunlu kaldým, dostum. Bir þey diyemedim. Bu kadýn, insanane isterse yaptýrabiliyor. Ama nasýl, bilmiyorum.DUMBY. - Umarým benimle konuþmaya kalkmaz!(Lady Plymdale'e doðru aðýr aðýr yürür.)Mrs. ERLYNNE. (Ortada, Lady Jedburgh'e.) - Perþembe mi? Büyük bir sevinçle. (Ayaða



kalkar, Lord Windermere ile güle güle konuþur.) Ne sýkýcý þeydir bu yaþlý dullara karþýdavranmak zorunluluðu! Ama böyle davranmanýzý isterler hep.LADY PLYMDALE. (Mr. Dumby'ye.) - Kimdir Windermere ile konuþan þu kadýn? Ne kadar dazarif giyinmiþ!.DUMBY. - Bilemem, hiç tanýmýyorum. Kötü bir Fransýz romanýnýn özel olarak Ýngiliz pazarhazýrlanmýþ lüks bir baskýsýna benziyor.Mrs. ERLYNNE. - Ya, demek zavallý Dumby Lady Plymdale ile ha? Ýþittiðime göre, kadýncaðonu korkunç kýskanýyormuþ. Bu gece benimle konuþmaya pek hevesli görünmüyor. Anlaþýlançekiniyor ondan. Þu sarýþýn kadýnlarýn huyu korkunçtur. Biliyor musunuz, ilkin sizinle yidüþünüyorum Windermere. (Lord Windermere dudaðýný ýsýrýr ve kaþlarýný çatar.) LordAugustus'u bu öyle kýskandýracak ki... Lord Augustus, (Lord Augustus sahne önüne gelir.ordWindermere ille kendisiyle dans etmemi istiyor ilkin. Ev sahibi olduðu için pek hayýrdiyemiyeceðim. Ama biliyorsunuz ki sizinle dans etmek çok daha hoþuma gider.LORD AUGUSTUS. (Yerlere kadar eðilerek.) - Keþke öyle olduðuna inanabilsem, Mrs.Erlynne.Mrs. ERLYNNE. - Bunu pekl bilirsiniz. Ben, insanýn ömrü boyunca sizinle dans edip de çekici bulacaðýný göz önüne getirebiliyorum.LORD AUGUSTUS. (Elini beyaz yeleðinin üstüne koyarak.) - Oo, teþekkür ederim, teþekkürederim. Bütün bayanlar içinde sizin kadar tapýlmaya deðer kimse yoktur.Mrs. ERLYNNE. - Ne güzel sözler bunlar! Öylesine yalýn, öylesine içten! Tam hoþuma gidebiçimde bir konuþma. Peki, buketimi tutacaksýnýz öyleyse. (Lord Windermere'in kolunda d

salonuna doðru gider.) Oo, Mr. Dumby, nasýlsýnýz bakalým? Son üç geliþinizde de evdebulunamadýðýma üzüldüm doðrusu. Cumaya buyurun da öðle yemeðini birlikte yiyelim.DUMBY. (Tam bir kayýtsýzlýkla.) - Sevinerek, efendim.(Lady Plymdale, Mr. Dumby'ye ateþ püsküren gözlerle bakar. Lord Augustus, elinde buket,Mrs.Erlynne ile Lord Windermere'in arkasýndan dans salonuna gider.)LADY PLYMDALE. (Mr. Dumby'ye.) - Ah ne su katýlmamýþ bir canavarsýn sen! Söylediðin birsözcüðe bile inanamam artýk. Niçin bana "Onu tanýmýyorum," dedin? Arka arkaya üç kezgörmeye gitmekteki amacýn ne? Öðle yemeðine kesinlikle gitmeyeceksin oraya. Anlýyorsun demek istediðimi, deðil mi?DUMBY. - Sevgili Lauracýðým, gider miyim hiç? Aklýmdan bile geçirmem.LADY PLYMDALE. - Adýný söylemedin bana henüz. Kimdir bu kadýn?

DUMBY. (Hafifce öksürür ve saçýný düzeltir.) - Mrs. Erlynne adýnda biri.LADY PLYMDALE. - Þu kadýn ha!DUMBY. - Evet, herkes onu bu adla çaðýrýyor.LADY PLYMDALE. - Aman ne ilginç, ne olaðanüstü ilginç bir yaratýk bu! Gerçekten ona alýgözüyle bakmalýyým. (Dans salonunun kapýsýna gider ve içeri bakar.) Onunla ilgili çok kþeyler iþittim. Zavallý Windermere'i yýkýma sürüklüyor diyorlar. Üstelik de, bu kadar ybirbayan diye geçinen Lady Windermere, onu evine çaðýrýyor! Aman ne tuhaf! Ne tuhaf! Tamanlamýyla budalaca bir iþ yapmak için son derece iyi bir kadýn olmak gerekiyor demek. Cmagünü öðle yemeðine gideceksin oraya.DUMBY. - Niçin?LADY PLYMDALE. - Niçin olacak, kocamý da birlikte götürmeni istiyorum da ondan. Son

zamanlarda iltifatý o kadar artýrdý ki, sunturlu bir baþ belasý kesildi. Ýþte þimdi bu içintam biçilmiþ kaftan. Ýzin verdiði sürece, kocam çevresinde pervane gibi dönecek, beni drahatsýz etmeyecektir. Ýnan bana, bu tür kadýnlar çok yararlýdýrlar. Baþkalarýnýn evliltemelini oluþtururlar.DUMBY. - Ne anlaþýlmaz bir insansýn sen!LADY PLYMDALE. (Ona bakarak.) - Keþke sen de öyle olsan!DUMBY. - Öyleyimdir -, ama kendim için yalnýzca. Dünyada iyice tanýmak istediðim biri v o da kendimim. Fakat þimdilik bunun için hiçbir olanak göremiyorum.



(Dans salonuna geçerler. Lady Windermere ile Lord Darlington setten içeri girerler.)LADY WINDERMERE. - Evet. Onun buraya geliþi çok kötü, katlanýlýr þey deðil. Bugün çaydademek istediðinizi ancak þimdi anlýyorum. Niçin bana doðrudan doðruya söylemediniz?Söylemeliydiniz.LORD DARLINGTON. - Dilim varmadý. Bir erkek, baþka bir erkek hakkýnda, bu gibi þeylerisöyleyemez. Ama bu gece size onu buraya çaðýrtacaðýný bilseydim, herhalde söylerdim. Buaþaðýlamaya uðramazdýnýz bari.LADY WINDERMERE. - Onu ben çaðýrmadým. Yalvarmalarýma karþýn, buyruklarýma karþýn,gelmesi için üsteledi. Ah, bu ev benim için haramdýr artýk. O, kocamla dans ederken, buakiher kadýnýn benimle alay ettiðini duyumsuyorum. Bunu hak etmiþ olmak için ben ne yaptýmBütün yaþamýmý baðýþladým ona. O da aldý, yýprattý, periþan etti. Kendi gözümden düþtümyüreksizim - bir korkaðým ben!(Kanepeye oturur.)LORD DARLINGTON. - Eðer sizi biraz olsun tanýyorsam, biliyorum ki size böyle davrananbiradamla yaþayamazsýnýz artýk. Onunla ne biçim bir yaþam geçireceksiniz? Günün her anýndasize yalan söylediðini duyumsayacaksýnýz. Gözlerindeki bakýþýn yapmacýk, sesinin yapmacokþayýþýnýn yapmacýk, aþkýnýn yapmacýk olduðunu sezeceksiniz. Baþkalarýndan býktýðý zamsize dönecek, onu avutmak zorunda kalacaksýnýz. Baþkalarýna düþkün olduðu zaman sizegelecek, onu kendinize baðlamaya uðraþacaksýnýz. Onun gerçek yaþamýnýn maskesi, sýrrýnýgizleyecek örtüsü olacaksýnýz.LADY WINDERMERE. - Haklýsýnýz, yerden göðe kadar haklýsýnýz. Fakat ne yana döneyim,bilmiyorum. Arkadaþým olacaðýnýzý söylemiþtiniz, Lord Darlington. Söyleyin, ne yapayým?

þimdi arkadaþlýk edin bana.LORD DARLINGTON. - Erkekle kadýn arasýnda arkadaþlýk olamaz. Nefret, düþmanlýk,taparcasýna bir saygý ve sevgi olur ama, arkadaþlýk olmaz. Seviyorum sizi.LADY WINDERMERE. - Hayýr, hayýr! (Ayaða kalkar.)LORD DARLINGTON. - Evet, seviyorum! Siz benim için dünyada her þeyden üstünsünüz.Kocanýz ne veriyor size? Hiçbir þey. Nesi varsa, herkesin önünde sizi küçük düþürmek içarkadaþlýk çevrenize, yuvanýza, zorla soktuðu bu aþaðýlýk kadýna veriyor. Bense size yasunuyorum.LADY WINDERMERE. Lord Darlington!LORD DARLINGTON. - Yaþamýmý, bütün yaþamýmý. Alýn onu, ne isterseniz yapýn... Seviyorumsizi. Þimdiye kadar hiçbir canlý varlýðý sevmediðim bir aþkla seviyorum. Sizi ilk gördüandan beri sevdim, körler gibi, taparcasýna, çýlgýncasýna sevdim. Bunu bilmiyordunuz o ,

þimdi biliyorsunuz. Býrakýn bu evi, gidin bu gece. Baþkalarýnýn lafýndan, sosyetenindedikodusundan ne çýkar demeyeceðim. Bunlardan çok þey çýkar, hem de pek çok. Fakatyaþamda öyle anlar olur ki, insan þu iki yoldan birini seçmek zorunda kalýr: Ya kendi ö

tamam, eksiksiz, bütün olarak sürmeyi; yahut da ikiyüzlü insanlarýn istediði yapmacýk, onursuz bir varlýðý sürüklemeyi. Ýþte þimdi siz tam o andasýnýz. Bu iki yoldan birini ssevgilim, seçin!LADY WINDERMERE. (Lord Darlington'dan yavaþ yavaþ uzaklaþýp ürkek gözlerle onabakarak.) - Yok bende o yürek.LORD DARLINGTON. (Arkasýndan giderek.) - Hayýr, var sizde o yürek. Belki altý aylýk bira,hatta yüzkarasýna mal olacak bu sizin için. Ama artýk onun adýný deðil de, benimkini tazaman, her þey düzelecek. Margaret, sevgilim, bir gün gelecek karým olacak sevgilim, ev

tkarým! Biliyorsunuz bunu artýk. Nesiniz þimdi? Yasanýn size verdiði yeri bu kadýn aldý.gidin, çýkýn bu evden artýk, baþýnýz dimdik olarak, dudaklarýnýzda gülümsemeyle, gözlercesaretle çýkýn. Bütün Londra bunu niçin yaptýðýnýzý bilecek, bilecek ama, sizi kim kýnHiç kimse. Hem kýnasalar da ne çýkar? Yanlýþ mý? Yanlýþ olan nedir? Bir erkek için,utansýkýlma nedir bilmeyen bir kadýn uðruna karýsýný býrakýp gitmek yanlýþtýr; bir kadýn içbu biçimde lekeleyen bir erkekle ömür sürmek. Bir kez bana "hiçbir iþte uzlaþmayayanaþmam" demiþtiniz. Þimdi de sakýn yanaþmayýn. Yürekli olun! Kendinizi gösterin.LADY WINDERMERE. - Korkuyorum bunu yapmaktan. Býrakýn düþüneyim, bekleyeyim. Kocambelki döner bana.



(Kanepeye oturur.)LORD DARLINGTON. - Siz de onu gene kabul edersiniz, öyle mi? Ne yazýk, düþündüðüm gibiçýkmadýnýz. Siz de týpký öteki kadýnlar gibisiniz. Övgüsünü aþaðý gördüðünüz bir dünyaneleþtirisiyle karþýlaþmaktansa her þeye göðüs germeye razýsýnýz. Bir haftaya varmaz bu parkta araba gezintilerine çýkacaksýnýz. O sizin gedikli konuðunuz, en yakýn arkadaþýnýBu korkunç baðý bir atýlýþta koparmaktansa her þeye katlanacaksýnýz. Hakkýnýz var. Hiç deðilmiþsiniz, hiç.LADY WINDERMERE. - Ne olur, düþünecek vakit býrakýn bana. Þimdi size yanýt veremem.(Elini sinirli sinirli alnýnýn üstünde dolaþtýrýr.)LORD DARLINGTON. - Ya þimdi verirsiniz, ya vermezsiniz.LADY WINDERMERE. - Öyleyse hiç vermem.(Bir duraklama.)LORD DARLINGTON. - Yüreðimi parçalýyorsunuz benim!LADY WINDERMERE. - Benimki zaten paramparça.(Bir duraklama.)LORD DARLINGTON. - Yarýn Ýngiltere'den ayrýlýyorum. Bu sizi son görüþümdür. Beni bir dahiç görmeyeceksiniz. Bir an için yaþamlarýmýz kavuþtu, ruhlarýmýz birbirine dokundu. Buböyle asla kavuþmamalarý, birbirlerine asla dokunmamalarý gerek. Hoþça kalýn Margaret.(Çýkar.)LADY WINDERMERE. - Ne kadar yalnýzým yaþamda! Ah, ne kadar yalnýz!(Müzik durur. Berwick Düþesi ile Lord Paisley güle söyleye girerler. Öteki konuklar da salonundan içeri gelirler.)BERWICK DÜÞESÝ. - Margaretciðim, biraz önce Mrs. Erlynne ile öyle tatlý tatlý lafladýk Doðrusu, bugün öðleden sonra onun hakkýnda size söylediklerime çok üzüldüm. Kuþkusuz,

madem ki siz çaðýrdýnýz, kendisine kimsenin bir diyeceði olmasa gerek. Son derece alýmlkadýn, hem yaþam üzerine çok akýlcý görüþler var. "Bir defadan çok evlenen kimseleri hibeðenmiyorum." dedi bana. Bu yüzden zavallý Augustus için korkum kalmadý artýk. Nedeninsanlar ona karþý, aklým ermiyor bir türlü. Þu benim korkunç yeðenlerim - Savillelerinmu? Onlarýn baþýnýn altýndan çýkýyor bu. Ýþleri güçleri hep dedikodudur zaten. Ama siziyerinizde olsam, gene de Hamburg'a giderim, yavrum, gerçekten giderim. Çünkü o biraz falaalýmlý. Hani Agatha nerede? Ha, iþte oradaymýþ. (Lady Agatha ile Mr. Hopper setten içergirerler.) Mr. Hopper, bakýn çok, çok kýzdým size. Agatha'yý dýþarý, sete çýkarmýþsýnýzBilmezsiniz ne kadar narindir o.HOPPER. (Orta solda.) - Çok özür dilerim Düþes. Bir dakika için çýkmýþtýk, sonra konuþmdalmýþýz.BERWICIK DÜÞESÝ. (Ortada.) - Ah, o güzelim Avustralya üzerine herhalde, öyle mi?

HOPPER. - Evet.BERWICK DÜÞESÝ. - Agatha, yavrum!(El iþaretiyle onu çaðýrýr.)LADY AGATHA. - Efendim, anneciðim.BERWICK DÜÞESÝ. - E, sen ne yanýt verdin sevgili çocuðum?LADY AGATHA. - Peki, dedim anneciðim.BERWICK DÜÞESÝ. (Sevgiyle.) - Biricik yavrum benim! Hep de en uygunu neyse, onusöylersin. Mr. Hopper! James! Agatha bana her þeyi anlattý. Ýkiniz de gizinizi ne kadarkurnazcasaklamýþsýnýz!HOPPER. - Öyleyse Agatha'yý alýp Avustralya'ya götürmeme bir þey demiyorsunuz, öyle miDüþes?BERWICK DÜÞESÝ. (Öfkeli öfkeli.) - Avustralya'ya mý? Aman, o korkunç, bayaðý yerin adýn

anmayýn bana.HOPPER. - Ama o gelmek isterim dedi.BERWICK DÜÞESÝ. (Sert bir edayla.) - Öyle mi dedin, Agatha?LADY AGATHA. - Evet, anneciðim.BERWICK DÜÞESÝ. - Agatha, dünyada en saçma ne varsa, onu söylersin. Bana sorarsanýz,genel olarak Grosvenor Alaný, oturmak için saðlýða daha uygun bir yerdir. Orada da bir kaba saba insan vardýr ama, hiç deðilse sürüne sürüne öteye beriye gezinen o çirkinkangurular yoktur. Neyse bu konuyu yarýn görüþürüz. James, Agatha'yý indirebilirsin. Öðyemeðine geleceksin elbet. Ýkide deðil de bir buçukta gel, Düka'nýn sana söyleyeceklerieminim.



HOPPER. - Ben de Düka ile biraz laflamak isterdim, Düþes. Benimle henüz tek sözcük bilekonuþmuþ deðil.BERWICK DÜÞESÝ. - Sanýrým göreceksiniz, yarýn size epeyce söyleyeceði olacak. (LadyAgatha, Mr. Hopper ile birlikte çýkar.) Hadi artýk iyi geceler, Margaret. Korkarým bunlrýnki de oeski öykü yavrum. Aþk - eh, ilk bakýþta aþk deðil ama, mevsimin sonunda aþk. Çok dahadoyurucudur bu.LADY WINDERMERE. - Ýyi geceler, Düþes.(Berwick Düþesi Lord Paisley'in kolunda çýkar.)LADY PLYMDALE. - Margaretciðim, ne güzel bir kadýnla dans ediyordu kocan! Senin yerindeolsam çok kýskanýrdým doðrusu. Yakýn bir arkadaþýn mý bari?LADY WINDERMERE. - Hayýr.LADY PLYMDALE. - Ya, sahi mi? Ýyi geceler, caným.(Mr. Dumby'ye bakýp çýkar.)DUMBY. - Þu Hopper'in ne hoyrat davranýþlarý var böyle!CECIL GRAHAM. - Oo! Görgüsüz kibarýn biridir Hopper. Bildiðim kibar tiplerinin en kötüsDUMBY. - Anlayýþlý kadýndýr þu Lady Windermere. Evli bayanlarýn çoðu Mrs. Erlynne'ingelmesine razý olmazlardý. Fakat Lady Windermere'de saðduyu dedikleri o herkestebulunmayan þey var.CECIL GRAHAM. - Windermere de düþüncesiz bir davranýþ kadar hiçbir þeyin insaný suçsuzgöstermeyeceðini öyle bir biliyor ki.DUMBY. - Evet, Windermereciðim çaðdaþlaþýyor nerdeyse. Böyle olacaðý hiç aklýmdangeçmezdi.

(Lady Windermere'i baþýyla selamlayýp çýkar.)LADY JEDBURGH. - Ýyi geceler, Lady Windermere. Mrs. Erlynne ne alýmlý bir kadýn! Perþemgünü bize öðle yemeðine gelecek. Siz de buyurmaz mýsýnýz? Piskopos ile sayýn Lady Mertoda bekleyeceðim, söz verdiler.LADY WINDERMERE. - Ne yazýk ki doluyum, Lady Jedburgh.LADY JEDBURGH. - Buna çok üzüldüm. Hadi gel yavrum.(Lady Jedburgh ile Miss Graham çýkarlar. Mrs. Erlynne ile Lord Windermere girerler.)Mrs. ERLYNNE. - Güzel bir balo oldu doðrusu. Bana hep eski günleri anýmsattý. (Kanepeyeoturur.) Görüyorum ki sosyetede vaktiyle ne kadar kaçýk vardýysa gene o kadar var. Hiçb deðiþmemiþ bulmak pek hoþuma gitti. Yalnýzca Margaret dýþýnda. O, adamakýllý güzelleþmiKendisini son gördüðüm zaman - yirmi yýl önce - kundakta çirkin bir þeydi. Ýnan olsun,gerçekten çirkin. Ya sayýn Düþes! Ya o tatlý Lady Agatha! Tam hoþuma giden kýz tipi. Ha

diyecektim? Gerçekten Windermere, eðer ben Düþes'in gelini olursam -LORD WINDERMERE. (Onun soluna oturarak.) - Fakat siz -(Mr. Graham geri kalan konuklarla birlikte çýkar. Lady Windermere, kocasý ile Mrs. Erlynne'eaþaðýlama ve acý dolu bir bakýþla bakar. Onlarsa varlýðýndan haberli deðildir onun.)Mrs. ERLYNNE. - Oo, evet, yarýn on ikide gelecek. Bu gece önermek istedi. Ona bakarsanýzönerdi de. Boyuna önerdi durdu. Zavallý Augustus, bilirsiniz bir þeyi nasýl tutturur. Nbirhuy! "Ama yarýna kadar size bir yanýt vermeyeceðim." dedim. Elbette evleneceðim onunla.Hem diyebilirim ki, bugünün þöyle böyle ev kadýnlarýyla kýyaslanýnca, pek beðenilecek bolacaðým ona. Lord Augustus'un da epeyce iyi yaný var. Bereket versin bunlarýn hepsi dýTam iyi niteliklerin bulunmasý gereken yerde. Kuþkusuz bu iþte siz de benden yardýmýnýz

esirgemeyeceksiniz.LORD WINDERMERE. - Lord Augustus'u kýþkýrtayým diye bana baþvurulmuyor sanýrým.Mrs. ERLYNNE. - Yoo, hayýr. Bu iþi ben yapýyorum. Ama siz de bana dolgunca bir gelirsaðlayacaksýnýz Windermere, deðil mi?LORD WINDERMERE. (Kaþlarýný çatarak.) - Bu gece benimle görüþmek istediðiniz þey bumu?Mrs. ERLYNNE. - Evet.LORD WINDERMERE. (Sabýrsýzlandýðýný gösteren bir davranýþla.) - Onu burada konuþacakdeðilim.Mrs. ERLYNNE. (Gülerek.) - Öyleyse terasta konuþuruz. Ýþ yaþamýnýn bile güzel bir dekor



olmalýdýr, deðil mi Windermere? Uygun bir dekor içinde kadýnlarýn baþaramayacaðý þey yoLORD WINDERMERE. - Yarýn olsa, olmaz mý?Mrs. ERLYNNE. - Hayýr. Biliyorsunuz ki yarýn ona olumlu yanýt vereceðim. Eðer üç kuþakuzaklýkta bir amca çocuðundan, - veya ikinci bir kocadan -, yahut da bu tür uzak bir akabadankalma yýlda - ha ne deyim? - 2000 Ýngiliz Liralýk bir gelirim olduðunu da söyleyebilsemenceiyi bir þey olur. Çekiciliðimi artýrýr bu, deðil mi? Þimdi bana bir iltifatta bulunmak izdegüzel bir fýrsat var, Windermere. Ama siz iltifat etmekte pek becerikli deðilsiniz. KorkarýmMargaret o güzel alýþkanlýðý edinmeniz için özendirmiyor sizi. Onun hesabýna büyük bir bu. Erkekler güzel þeyleri söylemeyi býrakýnca, onlarý artýk düþünmez de olurlar. Fakatolarak, 2000 Ýngiliz Lirasýna ne dersiniz? Bana kalýrsa 2500 olsun. Çaðdaþ yaþamda yedeakçe her þey demektir. Windermere, þu dünyanýn son derece eðlenceli bir yer olduðunudüþünmüyor musunuz? Bence öyle.(Lord Windermere ile birlikte sete çýkarlar. Dans salonunda müzik baþlar.)LADY WINDERMERE. - Artýk bu evde daha fazla durmak olanaksýz. Beni seven bir erkek bugece bütün yaþamýný önüme serdi de geri çevirdim. Ne budalaymýþým! Þimdi ben, benimkiniona sunacaðým, benimkini ona vereceðim, ona gideceðim. (Mantosunu giyer, kapýya gider,sonra geri döner. Masaya oturup bir mektup yazar, zarfa koyar ve masanýn üstüne býrakýrZaten Arthur beni hiçbir zaman anlamadý. Bunu okuyunca anlayacak. Yaþamýný dilediði gibsürsün artýk. Ben benimkine en iyi bulduðum, en doðru bulduðum yönü verdim. Evlilik bað

koparan odur, ben deðilim. Ben yalnýzca onun tutsaklýk zincirini kýrýyorum. (Çýkar.)(Parker soldan girer ve saðdaki dans salonuna geçer. Mrs. Erlynne girer.)Mrs. ERLYNNE. - Lady Windermere dans salonunda mý?PARKER. - Hanýmefendi þimdi dýþarý çýktýlar.Mrs. ERLYNNE. - Dýþarý mý? Terasta deðil ama.PARKER. - Hayýr efendim, evden dýþarý çýktýlar.Mrs. ERLYNNE. (Ýrkilir, yüzünde þaþkýn bir anlatýmla uþaða bakar.) - Evden dýþarý mý?PARKER. - Evet efendim. Saygýdeðer Lord için masanýn üstüne bir de mektup býraktýklarýnsöylediler.Mrs. ERLYNNE. - Lord Windermere için bir mektup öyle mi?PARKER. Evet, efendim.Mrs. ERLYNNE. - Peki, teþekkür ederim. (Parker çýkar. Dans salonundaki müzik durur.)Evinden gitti ha! Kocasýna yazýlmýþ bir de mektup! (Yazý masasýna gider, mektuba bakar.

alýr, korkudan ürpere ürpere gene yerine koyar.) Hayýr, hayýr! Olamaz bu! Yaþam facialayinelemez böyle! Ah, niçin bu korkunç kuruntu sarýyor beni? Niçin þimdi ömrümün unutmasçok istediðim bir anýný anýmsýyorum? Facialarýný yineliyor mu yaþam? (Mektubu açar ve osonra üzgün bir durumda bir sandalyeye çöker.) Ah, ne korkunç! Yirmi yýl önce babasýnayazdýðým ayný sözcükler! Bunun cezasýný nasýl da acý acý çektim! Hayýr, benim cezam, begerçek cezam bu gece, þimdi!(Hl saðda oturmaktadýr. Lord Windermere soldan girer.)LORD WINDERMERE. - Karýma hoþça kal dediniz mi?(Ortaya gelir.)Mrs. ERLYNNE. (Mektubu elinde buruþturarak.) - Evet.LORD WINDERMERE. - Nerede kendisi?Mrs. ERLYNNE. - Çok yorgunmuþ. Yatmaya gitti. "Baþým aðrýyor." dedi.LORD WINDERMERE. - Bir gidip bakayým öyleyse. Baðýþlarsýnýz beni, deðil mi?

Mrs. ERLYNNE. (Yerinden fýrlayarak.) - Oo, hayýr. Ciddi bir þey yok. Yalnýzca çok yorguokadar. Hem daha yemek salonunda konuklar var hl. Onlara özrünü bildirmenizi istiyor."Beni kimse rahatsýz etmesin," dedi. (Mektubu düþürür.) Size söyleyeyim diye de rica etna.LORD WINDERMERE. (Yerden mektubu alýr.) - Bir þey düþürdünüz.Mrs. ERLYNNE. - Ha, evet, teþekkür ederim, benim þeyim.(Almak için elini uzatýr.)LORD WINDERMERE. (Hl mektuba bakarak.) - Fakat karýmýn el yazýsý bu, deðil mi?Mrs. ERLYNNE. (Çabucak mektubu alýr.) - Evet, öyle - bir adres. Arabamý çaðýrsýnlar, sö



misiniz lütfen?LORD WINDERMERE. - Baþüstüne.(Sola doðru yürür ve çýkar.)Mrs. ERLYNNE. - Teþekkür ederim. Ne yapabilirim acaba? Ne yapabilirim? Önceden hiçduyumsamadýðým güçlü bir sevginin uyandýðýný duyuyorum içimde. Ne olabilir bunun anlamýAnnenin baþýna gelenler kýzýnkine gelmemelidir. Korkunç bir þey olur bu. Onu nasýlkurtarabilirim? Çocuðumu nasýl kurtarabilirim? Bir an bir yaþamý yýkabilir. Bunu benden iyikim bilir ki? Windermere evden uzaklaþtýrýlmalýdýr. Bu kesinlikle gerekli. (Sola doðru .)Ama nasýl yapacaðým bu iþi? Bir yolunu bulup yapmalý. Oo!(Lord Augustus, elinde çiçek demetiyle, saðdan girer.)LORD AUGUSTUS. - Sayýn hanýmefendi, öyle bir merak içindeyim ki! Dileðime bir yanýtvermek iyiliðini yapmaz mýsýnýz?Mrs. ERLYNNE. - Lord Augustus, dinleyin beni. Lord Windermere'i hemen þimdi sizinkulübegötüreceksiniz, orada olabildiði kadar da uzunca bir zaman alýkoyacaksýnýz. Anlýyorsunumi?LORD AUGUSTUS. - Ama siz bana erken yatýp erken kalkmanýzý istiyorum, demiþtiniz.Mrs. ERLYNNE. (Sinirli sinirli.) - Size ne söylüyorsam onu yapýn. Size ne söylüyorsam oyapýn.LORD AUGUSTUS. - Ya bunda benim kazancým?Mrs. ERLYNNE. - Kazancýnýz mý? Kazancýnýz mý? Oo! Onu yarýn isteyin benden. Fakat bu geWindermere'i gözünüzün önünden ayýrmayýn. Eðer ayýracak olursanýz, sizi hiçbir zaman

baðýþlamayacaðým. Yüzünüze bir daha hiç bakmayacaðým. Sizinle artýk hiçbir ilgimkalmayacak. Unutmayýn, Windermere'i kulüpte alýkoyacaksýnýz, bu gece eve býrakmayacaksý(Soldan çýkar.)LORD AUGUSTUS. - Olur þey deðil, daha þimdiden kocasý sayýlabilirim. Gerçektensayýlabilirim. (Arkasýndan þaþkýn bir durumda gider.)

ÜÇÜNCÜ PERDE

Lord Darlington'ýn dairesi. Saðda ocaðýn önünde geniþ bir kanepe. Sahnenin arkasýndakipencereye boydan boya bir perde çekilmiþtir. Saðda ve solda kapýlar. Saðda bir masa,üzerinde yazý takýmlarý. Ortada bir masa, üzerinde sifonlar, bardaklar ve tantal çerçevldabir masa, üzerinde puro ve sigara kutularý. Iþýklar yanmaktadýr.

LADY WINDERMERE. (Ocaðýn baþýnda ayakta durarak.) - Niçin gelmiyor acaba? Bu bekleyiþkorkunç bir þey. Burada olmalýydý. Niçin deðil? Olsaydý, tutku dolu sözlerle içimde biruyandýrýrdý. Üþüyorum - sevgiden yoksun bir zavallý gibi üþüyorum. Þimdiye kadar Arthur

mektubumu okumuþtur herhalde. Beni sevse, arkamdan gelir, zorla geri götürürdü. Fakatsevmiyor. Bu kadýn engel oluyor ona, bu onu büyülemiþ, buyruðu altýna almýþ. Eðer bir kerkeði ele geçirmek isterse, yalnýzca onun içindeki en kötü yönsemeye seslenmelidir. Bierkekleri tanrýlaþtýrýyoruz, onlar bizden uzaklaþýyorlar. Baþkalarý onlarý köpek yerineyaltaklanýp baðlanýyorlar. Yaþam ne iðrenç! Ah! Ne çýlgýnlýk ettim de geldim buraya! Nebir çýlgýnlýk! Ama gene de bilmiyorum, hangisi daha kötü acaba? Seven bir erkeðin insafbýrakýlmak, yoksa insanýn kendi evinde onurunu kýran bir erkeðin karýsý mý olmak? Hangibilir bunu? Tüm yeryüzünde hangi kadýn? Ama yaþamýmý vereceðim bu adam, beni hepsevecek mi bakalým? Ona ne getiriyorum? Gülmesini unutmuþ dudaklar, aðlaya aðlaya körolmuþ gözler, sýcaklýðýný yitirmiþ eller, bir de buz gibi soðuk bir yürek. Ona hiçbir þ



getirmiyorum. Geri dönmeliyim. Hayýr, dönemem. Mektubum beni onlarýn pençesine düþürdüKabul etmez beni Arthur artýk. Ah o uðursuz mektup! Hayýr, Lord Darlington yarýn Ýngilt'denayrýlýyor. Onunla gideceðim. Baþka çare yok. (Birkaç saniye oturur, sonra birdenbire yenfýrlar, mantosunu giyer.) Hayýr, hayýr! Geri döneceðim. Arthur ne isterse yapsýn bana.Bekleyemem burada. Çýlgýnlýk ettim de geldim zaten. Hemen gitmeliyim. Lord Darlington'agelince - Ah, iþte geldi! Ne yapacaðým þimdi? Ne diyebilirim ona? Býrakacak mý gideyim?erkeklerin hoyrat, korkunç olduklarýný iþitmiþtim. Ay! (Yüzünü elleriyle kapar.)(Mrs. Erlynne soldan girer.)Mrs. ERLYNNE. - Lady Windermere! (Lady Windermere irkilir ve ona bakar. Sonra nefretlegeri çekilir.) Tanrýya çok þükür vaktinde geldim. Hemen kocanýzýn evine dönmelisiniz.LADY WINDERMERE. - Dönmeliyim, öyle mi?Mrs. ERLYNNE. (Buyurur gibi.) - Evet dönmelisiniz. Yitirecek bir saniye bile yok.Her an LordDarlington eve gelebilir.LADY WINDERMERE. - Yaklaþmayýn bana.Mrs. ERLYNNE. - Ah, siz yýkýmýn eþiðinde, korkunç bir uçurumun kýyýsýndasýnýz. Derhal bçýkmalýsýnýz. Arabam köþe baþýnda bekliyor. Hadi benimle birlikte gelin, binip doðru evgidelim. (Lady Windermere mantosunu çýkarýp kanepenin üstüne fýrlatýr.) Ne yapýyorsunuzLADY WINDERMERE. - Mrs. Erlynne, eðer buraya gelmeseydiniz, geri dönecektim. Fakat sizikarþýmda gördüðüm için, içimden öyle geliyor ki, dünyada hiçbir güç beni Lord Windermer

ayný çatý altýnda yaþamaya zorlayamaz artýk. Sizi görünce tepeden týrnaða nefret kesiliSizde bir þey var ki, en azgýn öfkeyi kýmýldatýyor içimde. Hem buraya niçin geldiðinizibilmiyorum. Beni kandýrýp götürmeniz için kocam gönderdi sizi. Kendisiyle aranýzda ne g iliþki varsa, ona örtü görevi yapayým diye.Mrs. ERLYNNE. - Aman! Böyle bir þey düþünmüyorsunuz herhalde, düþünemezsiniz.LADY WINDERMERE. - Kocama dönün, Mrs. Erlynne. O sizindir artýk, benim deðil. Bir rezaltçýkacak diye korkuyor anlaþýlan. Böyle korkaktýr erkekler iþte. Hem toplumun yasalarýnadavranýrlar, hem de insanlarýn dilinden ödleri patlar. Ama kendini hazýrlarsa iyi eder.Baþýna birrezalet gelecek. Bundan hiç kuþkusu olmasýn. Hem Londra'da yýllardan beri kimsenin baþýgelmiyen en çirkin rezalet. Her bayaðý gazetede kendi adýný görecek, her iðrenç yaftada

benimkini.Mrs. ERLYNNE. - Hayýr, hayýr.LADY WINDERMERE. - Evet, görecek. Kendi gelseydi eðer, açýkça söyleyeyim ki, benim içinbirlikte hazýrlamýþ olduðunuz o onur kýrýcý yaþama dönecektim. Dönüyordum zaten. Fakat evde otursun, tarafýndan haberci diye de sizi göndersin - oo! Kepazeliktir bu yaptýðý, azelik.Mrs. ERLYNNE. (Ortada.) - Lady Windermere, hem bana son derece haksýzlýk ediyorsunuz,hem de kocanýza. O sizin burada olduðunuzu bilmiyor bile. Sizi kendi evinizde her türlütehlikeden uzak sanýyor. Kendi odanýzda uyuyorsunuz sanýyor. Ona yazdýðýnýz o çýlgýncamektubu okumadý.LADY WINDERMERE. (Saðda.) - Hiç okumadý mý?Mrs. ERLYNNE. - Hayýr. Bu konuda hiçbir þey bilmiyor.

LADY WINDERMERE. - Beni ne kadar bön bir insan sanýyorsunuz. (Ona doðru giderek.) Yalansöylüyorsunuz bana siz.Mrs. ERLYNNE. (Kendini tutarak.) - Yalan söylemiyorum. Doðruyu söylüyorum size.LADY WINDERMERE. - Eðer kocam benim mektubumu okumadýysa, nasýl oluyor da sizburada bulunuyorsunuz? Hiç utanmadan girdiðiniz o evi býrakýp çýktýðýmý size kim söyledNereye gittiðimi size kim söyledi? Kocam elbet. Hem sizi de beni tuzaða düþürüp gerigötüresiniz diye yolladý. (Sola geçer.)Mrs. ERLYNNE. (Orta saðda.) - Kocanýz mektubu kesinlikle görmedi. Onu ben gördüm, benaçtým, ben okudum.



LADY WINDERMERE. (Ona dönerek.) - Benim kocama yazdýðým mektubu açtýnýz ha? Bunanasýl cesaret ettiniz? Edemezsiniz!Mrs. ERLYNNE. - Edemez miyim? Oo! Yuvarlanmakta olduðunuz uçurumdan sizi kurtarmakiçin, dünyada cesaret edemeyeceðim hiçbir þey yoktur, þu koca dünyada hiçbir þey. Ýþtemektup. Onu kocanýz okumadý. Hiçbir zaman da okumayacak. (Ocaða giderek.) Aslayazýlmamalýydý bu. (Yýrtýp ateþe atar.)LADY WINDERMERE. (Sesinde ve bakýþýnda sonsuz bir nefretle.) - Bütün bunlarýsöylüyorsunuz ama, yine de o mektubun benim olduðunu nerden bileyim? Böyle sudan,basbayaðý bir düzenle beni aldatabileceðinizi sanýyorsunuz anlaþýlan!Mrs. ERLYNNE. - Ah, niçin sözlerimin hiçbirine inanmýyorsunuz? Buraya gelmekteki amacýmnedir sanýyorsunuz? Büsbütün yýkýma sürüklenmenizi önlemekten baþka, sizi korkunç biryanlýþlýða düþmekten kurtarmaktan baþka nedir? Þimdi yakýlan mektup sizin mektubunuzduiçerim.LADY WINDERMERE. (Yavaþ yavaþ.) - Ben bakmadan önce onu yakmak için epey uðraþtýnýzama. Ýnanamam size. Yaþamý baþtan baþa bir yalan olan siz, nasýl olur da herhangi bir þhakkýnda doðru söylersiniz? (Oturur.)Mrs. ERLYNNE. (Çabuk çabuk.) - Benim hakkýmda ne isterseniz onu düþünün. Beni yermekiçin ne isterseniz onu söyleyin. Ama evinize dönün, kocanýza dönün. Seviyorsunuz onu.LADY WINDERMERE. (Asýk bir suratla.) - Sevmiyorum onu ben.Mrs. ERLYNNE. - Seviyorsunuz. Hem biliyorsunuz ki, o da sizi seviyor.LADY WINDERMERE. - Sevgiden mevgiden anlamaz o. Anlasa da ancak sizin kadar anlar.Ama biliyorum ben ne istediðinizi. Beni eve döndürmekte büyük bir çýkarýnýz olacak siziTanrým! Kim bilir nasýl bir yaþam süreceðim o zaman! Ýnsaf, acýma nedir bilmeyen bir ka

elinde oyuncak olacaðým. Öyle bir kadýn ki, onu tanýmak insaný alçaltýr, onu bilmek insküçültür. Kötü bir kadýn, karý koca arasýna giren bir kadýn.Mrs. ERLYNNE. (Umutsuzluk içinde olduðunu belirten bir davranýþla.) - Lady Windermere, eolur söylemeyin bu korkunç þeyleri. Onlarýn ne kadar korkunç olduðunu bilmiyorsunuz; nerkorkunç, ne kadar haksýz. Dinleyin, dinlemelisiniz. Tek siz kocanýza dönün, söz veriyoronunla bir daha hiçbir bahaneyle haberleþmeyeceðim. Onu hiçbir zaman görmeyeceðim.Bundan böyle ne onun yaþamýyla bir ilgim kalacak, ne de sizinkiyle. Bana verdiði parayýaþkýndan deðil, benden nefret ettiði için verdi; beni taparcasýna sevdiði için deðil, agördüðü için verdi. Ona sözüm geçiyorsa, bu -LADY WINDERMERE. (Ayaða kalkarak.) - Ya! Sözünüzü geçirdiðinizi açýkça söylüyorsunuzdemek!

Mrs. ERLYNNE. - Evet, nedenini de söyleyeceðim. Size olan sevgisidir bu kocanýzýn, LadyWindermere.LADY WINDERMERE. - Ben buna inanýr mýyým sanýyorsunuz?Mrs. ERLYNNE. - Ýnanmanýz gerekir. Doðrudur çünkü. Size karþý sevgisidir ki, ona boyuneðdirdi - ah! buna ne ad verirseniz verin, baský deyin, gözdaðý deyin, ne isterseniz onleyin.Fakat bu, onun size olan sevgisidir. Sizi - utançtan korumak isteðidir. Evet utançtan, rezaletten.LADY WINDERMERE. - Ne demek istiyorsunuz? Amma da küstahmýþsýnýz! Sizinle nealýþveriþim var benim?Mrs. ERLYNNE. (Alçakgönüllü bir edayla.) - Hiç. Bunu bilmiyorum. Yalnýzca size söyleyeykocanýz sizi seviyor. Ömrünüz boyunca böyle bir sevgiyle bir daha hiç karþýlaþmayabilirBöyle bir sevgiyle bir daha hiç karþýlaþmayacaksýnýz. Eðer onu elden kaçýrýrsanýz, öyle

gelebilir ki, aþk için kývranýrsýnýz da vermezler; aþk için yalvarýrsýnýz da sizden onu!Arthur seviyor sizi.LADY WINDERMERE. - Arthur ha? Bir de bana aranýzda hiçbir þey yok diyorsunuz, deðil mi?Mrs. ERLYNNE. - Lady Windermere. Tanrý biliyor ki, kocanýz suçsuzdur; size karþý hiçbiriþlememiþtir. Bense - açýkça söyleyeyim ki, içinize böyle korkunç bir kuþkunun gireceðidüþünmedim. Þu kadarcýk aklýmdan geçirseydim, sizin veya onun yaþamýna karýþmaktansaölmeyi yeðlerdim, ah ölmeyi, seve seve ölmeyi.(Saðdaki kanepeye doðru yürür.)LADY WINDERMERE. Sanki acýma duygusuyla dolu bir yüreðiniz varmýþ gibi konuþuyorsunuz.



Sizin gibi kadýnlar kalpsiz olur. Kalp denen þey bulunmaz sizde. Siz alýnýr ve satýlýrstasolda oturur.)Mrs. ERLYNNE. (Acýsýný belirten bir davranýþla irkilir. Sonra kendini tutar, Lady Windere'inoturduðu yere gelir. Konuþurken ellerini ona doðru uzatýr, fakat dokunmaya cesaret edemz.) -Hakkýmda ne isterseniz onu düþünün. Bir anlýk üzüntüye bile deðmem ben. Ama benimyüzümden gençliðinize, güzelliðinize kýymayýn. Hemen þimdi bu evden çýkýp gitmezseniz, bilir ilerde baþýnýza neler gelebilir. Ýnsan tuzaða düþer; horlanýr; aldatýlýr; yüzüstüalýnýr, aþaðýlanýr; toplum dýþýna atýlýr; kapýlarý suratýna kapanmýþ bulur; her an yüzüsýyrýlmasýn diye tir tir titreyerek, içeriye çirkin, dolambaçlý yollardan sokulmak zoru;boyuna da kulaklarýnda dünyanýn attýðý kahkahanýn çýnladýðý, bugüne kadar dökülengözyaþlarýndan daha acýklý olan o korkunç kahkahanýn çýnladýðýný duyar durur. Siz bunlaolduðunu bilmezsiniz. Ýnsan günahýný öder, sonra yine öder, ömrü boyunca öder. Bunu hiçzaman bilmemelisiniz siz. Bana gelince, eðer acý çekmek bir ödeme sayýlýrsa, bu anda bebütün günahlarýmýn, her ne olursa olsunlar, karþýlýðýný ödemiþ bulunuyorum. Çünkü bu gekalpsiz bir insanda bir kalp yarattýnýz. Yarattýnýz ve kýrdýnýz. Neyse geçelim bunu. Beyaþamýmý yýkmýþ olabilirim. Ama sizin yaþamýnýzý yýkmanýza izin vermeyeceðim. Siz - çündaha ancak bir genç kýzsýnýz. Yok olursunuz. Bir kadýnýn onurunu yeniden kazanabilmesinsaðlayacak türden bir zeka da yok sizde. Ne kurnazsýnýz, ne atýlgan. Onursuzluðakatlanamazsýnýz siz. Hayýr! Hadi dönün Lady Windermere, kocanýza dönün. Ýkiniz de birbiseviyorsunuz. Bir çocuðunuz var Lady Windermere. O yavruya dönün, o yavru ki, belki þim

bile, acý veya sevinç içinde sizi aramaktadýr. (Lady Windermere ayaða kalkar.) Tanrý siçocuðu verdi. Sizden onun yaþamýna güzel bir yön vermenizi, üzerine kol kanat germeniziisteyecektir. Sizin yüzünüzden yaþamý yýkýlýrsa, Tanrý'ya ne yanýt vereceksiniz? EvinizLady Windermere. Kocanýz seviyor sizi. Size karþý duyduðu sevgiden bir an bileuzaklaþmamýþtýr. Fakat bin tane sevgilisi de olsa, siz çocuðunuzla kalmalýsýnýz. Size kde davransa, çocuðunuzdan ayrýlmamalýsýnýz. Size kötülük de yapsa, çocuðunuzla birlikteoturmalýsýnýz.Sizi býrakýp gitse de, yeriniz yine yavrunuzun yanýbaþýnda olmalý.(Lady Windermere birdenbire hýçkýra hýçkýra aðlamaya baþlar ve yüzünü elleriyle kapatýrErlynne ona doðru koþarak.)Lady Windermere!LADY WINDERMERE. (Çaresiz kalmýþ bir çocuk gibi, ellerini ona doðru uzatarak.) - Beni egötürün. Beni eve götürün.Mrs. ERLYNNE. (Onu kucaklamak üzeredir. Sonra kendini tutar. Yüzünde hiç görülmedik bir

sevinç anlatýmý vardýr.) - Gelin! Hani nerede mantonuz? (Onu kanepeden alarak.) Ýþte. G Hemen gelin. (Kapýya doðru giderler.)LADY WINDERMERE. - Durun! Dýþarda sesler var, iþitmiyor musunuz?Mrs. ERLYNNE. - Hayýr, hayýr! Hiç kimse yok.LADY WINDERMERE. - Evet, var! Dinleyin! Eyvah, kocamýn sesi! Ýçeri geliyor! Ne olur kurtarýnbeni! Ah, bu bir dolap! Onu siz çaðýrttýnýz. (Dýþardan sesler duyulur.)Mrs. ERLYNNE. - Susun! Sizi kurtarmak için buradayým iþte, kurtarabilirsem eðer. Amakorkarým ki pek geç! Þuraya! (Pencereye boydan boya gerilmiþ olan perdeyi iþaret eder.)fýrsatta sývýþýn dýþarý, eðer bir fýrsat geçerse elinize!LADY WINDERMERE. - Ya siz?Mrs. ERLYNNE. - Oo, hiç düþünmeyin beni. Ben onlarý çekinmeden karþýlayacaðým. (Lady

Windermere perdenin arkasýna saklanýr.)LORD AUGUSTUS. (Dýþardan.) - Boþ laf bunlar Windermereciðim, sakýn beni býrakýp gideyimdeme.Mrs. ERLYNNE. - Eyvah, Lord Augustus! Öyleyse asýl ben mahvoldum.(Bir an duraksar, sonra çevresine bakýnýr. Saðdaki kapý gözüne iliþir, oradan çýkar. LoDarlington, Mr. Dumby, Lord Windermere, Lord Augustus Lorton, Mr. Cecil Graham girerler.)DUMBY. - Öf, ne can sýkýcý bir þey, bu saatte kulüpten kapý dýþarý edilmek! Daha saat ikoltuða çöker.) Gecenin canlý zamaný henüz baþlýyor. (Esner ve gözlerini kapar.)LORD WINDERMERE. - Lord Darlington, Augustus'un bizi zorla size getirmesine izin



vermeklebüyük bir iyilikte bulundunuz. Ama korkarým, ben çok kalamayacaðým.LORD DARLINGTON. - Sahi mi? Pek üzüldüm doðrusu. Bir puro içersiniz, deðil mi?LORD WINDERMERE. - Teþekkür ederim. (Oturur.)LORD AUGUSTUS. (Lord Windermere'e.) - Caným oðlum, þu gitmeyi aklýndan çýkar. Seninlekonuþulacak epeyce iþim var, hem de kahrolasý önemli iþler.(Onunla birlikte soldaki masaya oturur.)CECIL GRAHAM. - Oo, biz hepimiz biliyoruz bunlarýn ne olduðunu. Tuppy, Mrs. Erlynne'denbaþka bir konu üzerinde konuþamaz.LORD WINDERMERE. - Peki ama, bu sizin iþiniz deðil Cecil, öyle deðil mi?CECIL GRAHAM. - Hayýr deðil. Ýþte asýl bunun için beni ilgilendiriyor. Kendi iþlerimle sýkýntýdan patlarým hep. Baþkalarýnýn iþleriyle uðraþmak daha hoþuma gider.LORD DARLINGTON. - Bir þeyler içsenize arkadaþlar. Cecil, siz bir viskiyle soda buyurmazmýsýnýz?CECIL GRAHAM. - Teþekkür ederim, alýrým. (Lord Darlington ile birlikte masaya gider.) Ms.Erlynne'in bu gece güzelliði üstündeydi, deðil mi?LORD DARLINGTON. - Ben onun hayranlarýndan deðilim.CECIL GRAHAM. - Önceden ben de deðildim ama, þimdi oldum. Niçin mi diyeceksiniz? Neyaptý yaptý, bana kendini zavallý Caroline halacýða sundurdu da ondan. Sanýrým, yemeðegidecek oraya.LORD DARLINGTON. (Þaþkýnlýkla.) - Yok caným?.

CECIL GAHAM. - Sahi, gidecek.LORD DARLINGTON. - Ne olur beni baðýþlayýn arkadaþlar. Yarýn buradan gidiyorum. Birkaçmektup yazmam gerekiyor da.(Yazý masasýna gidip oturur.)DUMBY. - Zeki kadýn þu Mrs. Erlynne doðrusu.CECIL GRAHAM. - Merhaba Dumby. Ben sizi uyuyor sanýyordum.DUMBY. - Uyuyorum ya! Ben hep uyurum zaten.LORD AUGUSTUS. - Çok zeki bir kadýn. Benim ne Tanrý'nýn belasý bir deli olduðumu adamakbiliyor. Kendi bildiðim kadar biliyor. (Cecil Graham gülerek ona doðru gelir.) Ah, güleilirsinizoðlum. Ama insanýn yaþamda kendini tümüyle anlayan bir kadýna raslamasý ne büyük bir þebilir misiniz ne büyük!DUMBY. - Çok tehlikeli bir þeydir bu. Evlenmekle sona erer hep.

CECIL GRAHAM. - Ama Tuppy, onu bir daha hiç görmeyeceðinizi sanýyordum ben. Evet, dünakþam kulüpte bana öyle söylemiþtiniz. Hani bir þeyler iþittiðinizi - (Kulaðýna fýsýldaLORD AUGUSTUS. - Ha, açýkladý o konuyu.CECIL GRAHAM. - Ya Wiesbaden iþini?LORD AUGUSTUS. - Onu da.CECIL GRAHAM. - Peki, ya gelirini Tuppy? Onu da açýkladý mý?LORD AUGUSTUS. (Çok ciddi bir sesle.) - Onu da yarýn açýklayacak.(Cecil Graham yine ortadaki masaya gider.)DUMBY. - Þimdiki kadýnlar korkunç biliyorlar iþlerini. Büyükannelerimizin de gözleri gö kuþkusuz, fakat kýz torunlarýnýn gözleri, - aman Tanrým! - ancak karý, yaðmuru kendi tayaðdýran göklerde.LORD AUGUSTUS. - Siz ona kötü bir kadýn damgasý vurmak istiyorsunuz ama, o hiç de

sandýðýnýz gibi deðil.CECIL GRAHAM. - Oo, kötü kadýnlar bunaltýr insaný, iyi kadýnlar da sýkar. Aralarýndaki budur iþte.LORD AUGUSTUS. (Purosunu tüttürerek.) - Mrs. Erlynne'in önünde bir gelecek var.DUMBY. - Ardýnda da bir geçmiþ.LORD AUGUSTUS. - Geçmiþi olan kadýnlar bence daha iyi. Onlarla konuþmak, Tanrý belasýnýversin, her zaman için pek eðlencelidir, pek.CECIL GRAHAM. - Ýyi öyleyse, onunla konuþacak bir sürü konu bulacaksýnýz, Tuppy. (Yerinkalkýp ona doðru gider.)LORD AUGUSTUS. - Ee, tadýný kaçýrdýnýz artýk delikanlý, yavaþ yavaþ can sýkmaya



baþlýyorsunuz.CECIL GRAHAM. (Ellerini onun omuzlarýna koyar.) - Aman Tuppy, biçiminiz görünüþünüzbozuldu, huyunuz suyunuz deðiþti, kala kala bir soðukkanlýlýðýnýz kaldý, bari onu yitirLORD AUGUSTUS. - Ey oðul, eðer Londra'da en iyi huylu adam ben olmasam -CECIL GRAHAM. - Size daha çok saygý gösterirdik, deðil mi Tuppy? (Aðýr aðýr uzaklaþýr.)DUMBY. - Bugünün gençleri pek hoyrat. Boyalý saçlara hiç mi hiç saygýlarý yok. (Lord Auöfkeli öfkeli çevresine bakýnýr.)CECIL GRAHAM. - Ama Mrs. Erlynne'in sayýn Tuppy'ye karþý çok büyük bir saygýsý var.DUMBY. - Öyleyse Mrs. Erlynne, öteki bayanlara pek beðenilecek bir örnek oluyor.Zamanýmýzda birçok kadýnýn, kocalarý olmayan erkeklere karþý davranýþlarý son derece kaLORD WINDERMERE. - Dumby, gülünç oluyorsunuz artýk. Cecil, siz de epeyce boþboðazlýkettiniz. Býrakýn bakayým Mrs. Erlynne'in kuyruðunu. Gerçekten hiçbir þey bilmiyorsunuz hakkýnda, boyuna da dedikodusunu yapýyorsunuz.CECIL GRAHAM. (Ona doðru orta sola gelerek.) - Yoo, Arthurcuðum, hiçbir zaman dedikodu yapmam ben. Yalnýzca gevezelik ederim.LORD WINDERMERE. - Dedikoduyla gevezelik arasýnda ne ayrým var?CECIL GRAHAM. - Oo, gevezelik hoþ bir þeydir. Tarih, örneðin, baþtan baþa gevezeliktenibarettir. Ama dedikodu, ahlak dersleriyle þiþirilmiþ gevezeliktir. Oysaki ben, hiçbir amanahlak hocalýðý etmeye kalkmam. Ahlak dersi veren erkek, çok kez iki yüzlüdür; ahlak derveren kadýnsa, her zaman için çirkin. Dünyada bir kadýna, zamanýn düþünce ve inançlarýnuymaz bir vicdan kadar yaraþmayan þey yoktur. Ama þurasýný da hoþnutlukla söyleyeyim kikadýnlarýn çoðu bilir bunu.

LORD AUGUSTUS. - Ben de týpký böyle düþünüyorum çocuðum, týpký böyle.CECIL GRAHAM. - Bunu iþittiðime üzüldüm, Tuppy. Ne zaman baþkalarý düþüncemi uygunbulsa, herhalde yanýlmýþýmdýr derim.LORD AUGUSTUS. - Çocuðum, ben sizin yaþýnýzdayken -CECIL GRAHAM. - Fakat siz hiçbir zaman benim yaþýmda olmadýnýz Tuppy, bu gidiþle de hiçolmayacaksýnýz (Sahnenin orta gerisine gider.) Baksanýza, Darlington, hadi iskambilleri verinde oynayalým. Siz de oynarsýnýz Arthur, deðil mi?LORD WINDERMERE. - Hayýr, teþekkür ederim Cecil.DUMBY. (Ýçini çekerek.) - Aman Tanrým! Þu evlilik bir erkeði ne duruma sokuyor bakýn! Sgibi baþtan çýkartýyor insaný, üstelik çok daha da pahalý.CECIL GRAHAM. - Siz oyuna oturacaksýnýz herhalde, Tuppy?LORD AUGUSTUS. (Masada kendine bir kadeh konyakla soda doldurarak.) - Oturamam

yavrum. Bir daha oyun moyun oynamayacaðým, içki içmeyeceðim diye söz verdim Mrs.Erlynne'e.CECIL GRAHAM. - Aman Tuppyciðim, sakýn sizi ayartýp erdem yoluna saptýrmasýnlar.Düzeltilirseniz, büsbütün çekilmez bir adam olursunuz. Kadýnlarýn en kötü yaný budur iþÝnsandan iyi olmasýný isterler hep. Ama bizimle tanýþtýklarý zaman iyiysek eðer, bizi þolsun sevmezler.Onlar bizi elle tutulamayacak kadar kötü bulsunlar isterler, çekicilik adýna hiçbirþeyimiz kalmayacak kadar iyi olunca da býrakýp gitsinler.LORD DARLINGTON. (Sað yanda mektup yazmakta olduðu masadan kalkarak.) - Þurasý birgerçek ki, bizi hep kötü bulurlar.DUMBY. - Kötü olduðumuzu sanmýyorum. Bence Tuppy'den baþka hepimiz iyiyiz.LORD DARLINGTON. - Hayýr. Hepimiz yerlerde sürünüyoruz, ama bazýlarýmýzýn gözleriyýldýzlarda. (Ortadaki masaya oturur.)

DUMBY. - "Hepimiz yerlerde sürünüyoruz, ama bazýlarýmýzýn gözleri yýldýzlarda", öyle miVallahi, bu gece pek romantiksiniz Darlington.CECIL GRAHAM. - Romantik de söz mü! Siz aþýk olsanýz gerek. Hangi kýza bakalým?LORD DARLINGTON. - Sevdiðim kadýnýn baþý baðlý, yahut da kendi öyle sanýyor. (Konuþurkeelinde olmayarak Lord Windermere'e bir göz atar.)CECIL GRAHAM. - Evli bir kadýn öyleyse! Güzel, dünyada evli bir kadýnýn baðlýlýðý gibi yoktur. Hiçbir evli erkeðin bilmediði þeydir bu.LORD DARLINGTON. - Ah, o beni sevmiyor ama. Ýyi bir kadýn o, ömrümde rasladýðým tek iyikadýn.CECIL GRAHAM. - Ömrünüzde rasladýðýnýz tek iyi kadýn mý?



LORD DARLINGTON. - Evet.CECIL GRAHAM. (Bir sigara yakarak.) - Olur þey deðil! Talihli bir adamsýnýz öyleyse. Niidiyeceksiniz? Ben yüzlerce iyi kadýna rasladým da ondan. Ýyi kadýnlardan baþkasýna hiçraslamamýþ gibiyim. Dünya baþtan baþa iyi kadýnlarla dolu. Onlarý tanýmak için bilgin oistemez.LORD DARLINGTON. - Temiz, suçsuz bir kadýn bu. Biz erkeklerin yitirdiðimiz her þey ondavar.CECIL GRAHAM. - Sayýn dostum, biz erkekler temiz, suçsuz kalsaydýk, ne olacaktý sanki?Özene bezene bulup yakamýza taktýðýmýz bir çiçek, çok daha güzel bir etki yaratýr çevreDUMBY. - Sizi gerçekten sevmiyor demek.LORD DARLINGTON. - Hayýr, sevmiyor.DUMBY. - Kutlarým, sayýn dostum. Bu dünyada yalnýzca iki facia vardýr. Biri, insanýn isielde edememesi, öteki de etmesidir. Bu sonuncusu en kötüsüdür; gerçek bir faciadýr. Faksizi sevmediðini duyunca, içimde bir merak uyandý. Sizi sevmeyen bir kadýný ne zamana krsevebilirsiniz, Cecil?CECIL GRAHAM. - Beni sevmeyen bir kadýný mý? Oo, ömrüm boyunca.DUMBY. - Ben de. Ama böylesine raslamak o kadar zor ki.LORD DARLINGTON. - Nasýl oluyor da kendinizi böyle dev aynasýnda görüyorsunuz, Dumby?DUMBY. - Kendimi dev aynasýnda gördüðüm için söylemedim. Üzülünecek bir þey diyesöyledim bunu. Beni çýlgýn gibi, delicesine, taparcasýna sevenler oldu da. Ama bu durumüzülmüyor da deðilim. Kafam þiþti artýk. Ara sýra bana biraz dinlenecek zaman býraksýnl

istiyorum.LORD AUGUSTUS. (Çevresine bakýnarak.) - Kendinizi eðitecek zaman, sanýrým.DUMBY. - Hayýr, bütün öðrendiklerimi unutacak zaman. Bu çok daha önemlidir, Tuppyciðim.(Lord Augustus sandalyesinde bir türlü rahat edemiyormuþ gibi kýmýldanýr.)LORD DARLINGTON. - Siz ne alaycý, ne "cynic" adamlarsýnýz böyle!CECIL GRAHAM. - "Cynic" de ne demek? (Kanepenin arkasýna oturarak.)LORD DARLINGTON. - Her þeyin fiyatýný bilip de, hiçbir þeyin deðerini bilmeyen adam.CECIL GRAHAM. - Duygularýna fazla kapýlan bir insan da, Darlingtoncuðum, her þeyeolduðundan çok deðer verip, bir tek þeyin bile çarþýdaki fiyatýný bilmeyen adamdýr.LORD DARLINGTON. - Siz hep benim tuhafýma gidersiniz, Cecil. Deneyimli bir adam gibikonuþursunuz da.CECIL GRAHAM. - Deneyimliyimdir ya. (Ocaðýn önüne doðru yürür.)

LORD DARLINGTON. - Ama çok, çok gençsiniz daha.CECIL GRAHAM. - Böyle düþünmek büyük bir yanlýþtýr iþte. Deneyim, yaþamla ilgili bir içkonusudur. Bu bende var, ama Tuppy'de yok. Deneyim, Tuppy'nin yanlýþlarýna verdiði addýBukadar.(Lord Augustus öfkeli öfkeli çevresine bakýnýr.)DUMBY. - Deneyim, herkesin yanlýþlarýna verdiði addýr.CECIL GRAHAM. (Arkasý ocaða dönük olarak ayakta durur.) - Ýnsan hiçbir yanlýþ yapmamalý(Kanepe üzerinde Lady Windermere'in yelpazesini görür.)DUMBY. - Onlar olmasa, yaþam çok sönük olurdu.CECIL GRAHAM. - Elbet, sevdiðiniz bu kadýna, bu iyi kadýna tümüyle baðlýsýnýz Darlingtodeðil mi?LORD DARLINGTON. - Cecil, insan bir kadýný gerçekten severse, onun gözünde dünyadaki

bütün öteki kadýnlar kesin olarak anlamýný yitirir. Aþk insaný deðiþtirir. Ben de deðiþCECIL GRAHAM. - Sahi mi! Aman ne ilgiçekici þey! Tuppy, sizinle azýcýk konuþmak istiyor(Lord Augustus hiç aldýrýþ etmez.)DUMBY. - Tuppy ile konuþmaktan bir þey çýkmaz. Ha onunla konuþmuþsunuz, ha duvarla. Ýkide bir.CECIL GRAHAM. - Ama ben duvarla konuþmaya bayýlýrým. Dünyada bana eyvallah diyen birodur. Tuppy!LORD AUGUSTUS. - E, ne var gene, ne? (Yerinden kalkýp Cecil Graham'a doðru gider.)CECIL GRAHAM. - Buraya gelin. En baþta sizi, sizi istiyorum. (Onu bir yana çekip yavaþça.)



Deminden beri Darlington bir yandan ahlak dersi veriyor, aþkýn temizliðinden, falandan filandandem vuruyor, öte yandan da dairesinde bir kadýn kapatýyor.LORD AUGUSTUS. - Yok caným, sahi mi diyorsunuz, sahi mi?CECIL GRAHAM. (Yavaþ bir sesle.) - Evet. Ýþte yelpazesi. (Yelpazeyi gösterir.)LORD AUGUSTUS. (Kýkýr kýkýr gülerek.) - Allah Allah! Þaþýlacak þey!LORD WINDERMERE. (Kapýnýn yanýnda.) - Gerçekten gidiyorum artýk, Lord Darlington. Böyleapansýz Ýngiltere'den ayrýlýþýnýza üzüldüm doðrusu. Kuzum dönünce uðrayýn bize. Karým dde, pek seviniriz gelirseniz.LORD DARLINGTON. (Lord Windermere ile birlikte sahnenin gerisinde.) - Korkarým birçok yýlülke dýþýnda kalacaðým. Güle güle, iyi geceler!CECIL GRAHAM. - Arthur!LORD WINDERMERE. - Ne var?CECIL GRAHAM. - Bir dakika sizinle konuþmak istiyorum. Yoo, gelin ne olur.LORD WINDERMERE. (Paltosunu giyerek.) - Gelemem. Gidiyorum.CECIL GRAHAM. - Bu bambaþka bir þey ama, sizi son derece ilgilendirecek.LORD WINDERMERE. (Gülümseyerek.) - Gene saçmalarýnýzdan biridir, Cecil.CECIL GRAHAM. - Deðil, gerçekten deðil.LORD AUGUSTUS. (Ona doðru giderek.) - Sayýn dostum, daha gitmeye kalkmayýn. Sizinlekonuþulacak bir yýðýn iþim var. Hem Cecil bir þey gösterecek size.LORD WINDERMERE. (Yanlarýna doðru yürüyerek.) - Pekl, nedir bakalým?CECIL GRAHAM. - Darlington bir kadýn kapatmýþ buraya dairesine. Ýþte yelpazesi! Ne tuhadeðil mi? (Bir duraklama.)

LORD WINDERMERE. - Aman Tanrým! (Yelpazeyi yakalar. Dumby yerinden fýrlar.)CECIL GRAHAM. - Ne var, ne oluyor?LORD WINDERMERE. - Lord Darlington!LORD DARLINGTON. (Dönerek.) - Efendim!LORD WINDERMERE. - Karýmýn yelpazesi sizin evinizde ne arýyor? Çek elini Cecil, dokunmabana.LORD DARLINGTON. - Karýnýzýn yelpazesi mi?LORD WINDERMERE. - Evet, iþte!LORD DARLINGTON. (Ona doðru yürüyerek.) - Bilmem!LORD WINDERMERE. - Bilmeniz gerek. Açýklama istiyorum. (Cecil Graham'a.) Tutma benibe, aptal!LORD DARLINGTON. (Kendi kendine) - Eninde sonunda geldi demek!LORD WINDERMERE. - Hadi söyleyin efendim! Karýmýn yelpazesi niçin burada? Yanýt verin

bana! Tanrý hakký için evinizi arayacaðým. Eðer karým buradaysa, ne yapacaðýmý ben - (ALORD DARLINGTON. - Evimi aramayacaksýnýz. Bunu yapmaya hakkýnýz yok. Býrakmam.LORD WINDERMERE. - Seni alçak seni! Köþeyi bucaðý aramadan çýkmam evinden, bilmiþ ol!Þu perdenin arkasýnda kýmýldayan da nedir öyle?(Sahne gerisindeki perdeye doðru saldýrýr.)Mrs. ERLYNNE. (Saðdan girer.) - Lord Windermere!LORD WINDERMERE. - Mrs. Erlynne ha!(Herkes irkilir ve Mrs. Erlynne'e döner. Tam bu sýrada Lady Windermere perdenin arkasýndankayar, sessizce soldaki odadan dýþarý çýkar.)Mrs. ERLYNNE. - Korkarým bu gece sizin evden çýkarken, kendi yelpazem yerine yanlýþlýklkarýnýzýnkini almýþým. Çok özür dilerim.(Yelpazeyi Lord Windermere'den alýr. Windermere ona tiksine tiksine bakar, Lord Da

rlingtonda þaþkýnlýk ve öfkeyle karýþýk bir bakýþla. Lord Augustus arkasýný döner. Ötekiler de bakýþarak gülümserler.)



DÖRDÜNCÜ PERDE

Birinci perdenin ayný: Lord Windermere'in evinin oturma odasý.

LADY WINDERMERE. (Kanepede uzanmýþ.) - Nasýl söyleyebilirim ona? Söyleyemem.Ölümdür bu benim için. Kim bilir neler oldu ben o korkunç odadan yakamý kurtardýktan soneler? Belki de oraya gidiþinin gerçek nedenini söylemiþtir onlara, hem de benim - o uðuzyelpazemin asýl anlamýný. Ah, eðer kocam biliyorsa, yüzüne bir daha nasýl bakacaðým? Hizaman baðýþlamayacaktýr beni. (Zili çalar.) Ýnsanoðlu kendini - ayartýlmaktan, günah iþçýlgýnlýk etmekten uzak - ne büyük bir güven içinde yaþýyor sanýyor! Sonra da beklenmedanda - of! Yaþam korkunç bir þey. Biz onun buyruðu altýndayýz, o bizim deðil.(Rosalie saðdan girer.)ROSALIE. - Hanýmefendi zili benim için mi çaldýnýz?LADY WINDERMERE. - Evet. Lord Windermere dün gece eve kaçta gelmiþ, biliyor musunuz?ROSALIE. - Saat beþe kadar gelmemiþlerdi, efendim.LADY WINDERMERE. - Beþe kadar mý? Bu sabah odamýn kapýsýna vuran oydu, deðil mi?ROSALIE. - Evet efendim, dokuz buçukta. Kendilerine hanýmefendimizin henüz uyanmadýklarsöyledim.LADY WINDERMERE. - Bir þey dedi mi?ROSALIE. - Yelpazeniz hakkýnda bir þeyler söylediler. Ama saygýdeðer Lord'un ne dedikle

itümüyle anlayamadým. Yelpaze kayýp mý oldu efendim? Ben bulamýyorum. Odalarýn hiçbirindde yokmuþ, Parker öyle söylüyor. Hepsini aramýþ, seti filan da.LADY WINDERMERE. - Zararý yok. Söyle Parker'a, yorulmasýn artýk. Bu kadar.(Rosalie çýkar.)LADY WINDERMERE. (Yerinden kalkarak.) - Herhalde söylemiþtir ona. Niçin, böyle bir insa düþünülemez mi? Görülmedik bir özveride bulunsun; bunu içinden gelerek, sonunu hiçdüþünmeden, soylu bir duyguyla yapsýn; sonra da yaptýðý bu iþin kendine çok pahalýya maolduðunu anlasýn. Hem ne diye duraksayacak? Ben mahvolmuþum ona ne! Benim için kendinimi mahvedecek?... Þaþýlacak þey doðrusu! Ben onu kendi evimde herkese karþý çok utanacagüç bir duruma sokacaktým. Oysaki o, beni kurtarmak için, baþkasýnýn evinde ele güne kautanacak bir duruma girmeyi kabul ediyor... Ýnsanoðlunun yaþamýnda acý bir cilvesi vard

talihin, kadýnlardan iyi kötü diye söz açmamýzda da acý bir cilvesi... Ah, ne ders bu, !Ama ne yazýk ki yaþamda biz, derslerimizi ancak iþ iþten geçtikten sonra alýrýz! Fakat söylemese bile, ben söylemeliyim. Ah, bunun utancý, bunun utancý! Söylemek, onu baþtan bir kez daha yaþamak demektir. Davranýþlar, ilk faciadýr yaþamda, sözler de ikinci. Beleren kötüsüdür, insafsýzdýr onlar... Ah! (Lord Windermere'in girdiðini görünce irkilir.)LORD WINDERMERE. (Onu öper.) - Margaret, yüzün ne kadar solgun görünüyor!LADY WINDERMERE. - Hiç iyi uyuyamadým da.LORD WINDERMERE. (Onunla birlikte kanepeye oturur.) - Vah vah, çok üzüldüm. Ben de eveçok geç geldim, bunun için seni uyandýrmak istemedim. Fakat sen aðlýyorsun sevgilim!LADY WINDERMERE. - Evet, aðlýyorum. Size bir þey söyleyeceðim de ondan, Arthur.LORD WINDERMERE. - Yavrucuðum benim, hastasýn anlaþýlan. Son günlerde çok yordun

kendini. Hadi, yazlýða çýkalým artýk. Selby'de hiçbir þeyin kalmaz. Mevsim de neredeyseerdi zaten. Oturmakta yarar yok. Zavallý sevgilim! Bugün gideriz istersen. (Ayaða kalkar.) 3.40trenine kolayca yetiþebiliriz. Þimdi Fannen'e bir telgraf çekelim.(Telgrafý yazmak için öte yana geçip masaya oturur.)LADY WINDERMERE. - Evet, bugün gidelim. Hayýr, gidemem bugün Arthur. Kenttenayrýlmadan önce birini görmem gerek, bana iyilik eden birini.LORD WINDERMERE. (Yerinden kalkýp kanepeye dayanarak.) - Sana iyilik eden mi?LADY WINDERMERE. - Ýyilik de söz mü! (Kalkýp ona doðru gider.) Olup biteni anlatacaðýmsize Arthur, ama yalnýzca beni sevin, beni eskisi gibi sevin.



LORD WINDERMERE. - Eskisi gibi mi? Dün gece buraya gelen o aþaðýlýk kadýnýdüþünmüyorsun ya? (Gelip onun saðýna oturarak.) Hl sanmýyorsun ya... Hayýr, sanamazsýzaten.LADY WINDERMERE. - Böyle bir þey düþünmüyorum artýk. Þimdi biliyorum ki, yanýlmýþým,çýlgýnlýk etmiþim.LORD WINDERMERE. - Dün gece onu kabul etmekle büyük bir özveride bulundun. Ama birdaha onunla hiç görüþmeyeceksin.LADY WINDERMERE. - Niçin böyle söylüyorsunuz? (Bir duraklama.)LORD WINDERMERE. (Karýsýnýn elini tutarak.) - Margaret, hani bir söz vardýr: "Suç yalnýonda deðil" diye. Ýþte ben de sandým ki, suç yalnýzca Mrs. Erlynne'de deðil, asýl suçunbaþkalarýnda. Sandým ki, o yeniden iyi bir insan olmak, bir anýn çýlgýnlýðý yüzünden yiolduðu yere dönmek istiyor, yeniden temiz bir yaþama baþlamak istiyor. Ne dediyse inand Yanýlmýþým. Kötü bir kadýnmýþ. Bir kadýn ancak bu kadar kötü olabilir.LADY WINDERMERE. - Arthur, Arthur, hiçbir kadýn için böyle sözler söylemeyin. Þimdi artinsanlarýn, birbirinden ayrý ýrklar veya yaratýklar gibi, iyi ve kötü diye ikiye ayrýlaisanmýyorum. Ýyi dediðimiz kadýnlarýn içlerinde korkunç fýrtýnalar, düþüncesizliðin, inakýskançlýðýn, günahýn yarattýðý çýlgýn ruh durumlarý olabilir. Kötü denen kadýnlarýn içüzüntü, piþmanlýk, acýma, özveri duygularý. Mrs. Erlynne'in kötü bir kadýn olduðunu sanben. Biliyorum zaten, deðil.LORD WINDERMERE. - Yavrucuðum, çekilmez, çok kötübir kadýndýr o. Ama bize ne kötülüketmeye kalkarsa kalksýn zararý yok, kendisiyle bir daha asla görüþmeyeceksin. Hiçbir yekabul edilemez o artýk.

LADY WINDERMERE. - Ama ben görmek istiyorum onu, buraya gelsin istiyorum.LORD WINDERMERE. - Asla!LADY WINDERMERE. - Bir kez sizin konuðunuz diye geldi. Þimdi de benim konuðum olarakgelmeli. Hak budur.LORD WINDERMERE. - Buraya hiç gelmemeliydi.LADY WINDERMERE. (Yerinden kalkarak.) - Bunu söylemekte çok geç kaldýnýz Arthur, çokgeç. (Uzaklaþýr.)LORD WINDERMERE. (Kalkarak.) - Margaret, dün gece bu evden çýktýktan sonra, Mrs.Erlynne'in nereye gittiðini bir bilsen, onunla ayný odada bile oturmazsýn. Baþtan baþakepazelikti o yaptýðý, kepazelik.LADY WINDERMERE. - Arthur, duramayacaðým artýk. Söylemeliyim size. Dün gece - (Parkerelinde bir tepsiyle girer. Tepsinin içinde Lady Windermere'in yelpazesiyle bir kart vardýr.)

PARKER. - Mrs. Erlynne, hanýmefendimizin yelpazesini getirmek için geldiler, dün geceyanlýþlýkla alýp götürmüþler. Size verilmesini istedikleri bir haberi de karta yazdýlarLADY WINDERMERE. - Ya, rica et de lütfen yukarý buyursunlar. (Kartý okur.) Kendilerini görmekle çok sevineceðim, öyle söyle. (Parker çýkar.) Beni görmek istiyor, Arthur.LORD WINDERMERE. (Kartý alýp bakar.) - Margaret, yalvarýrým sana, kabul etme onu.Herhalde ilkin ben göreyim. Çok tehlikeli bir kadýndýr o. Tanýdýðým kadýnlarýn en tehliyaptýðýnýn farkýnda deðilsin.LADY WINDERMERE. - Onu görmemem doðru olmaz ama.LORD WINDERMERE. - Yavrum, belki de büyük bir üzüntünün eþiðindesin. Gitme, karþýlaþmaonunla. Senden önce Mrs. Erlynne'i, ne olursa olsun, benim görmem gerek.LADY WINDERMERE. - Niçinmiþ o?(Parker girer.)

PARKER. - Mrs. Erlynne.(Mrs. Erlynne girer. Parker çýkar.)Mrs. ERLYNNE. - Nasýlsýnýz, Lady Windermere? (Lord Windermere'e.) Siz de nasýlsýnýzefendim? Biliyor musunuz, Lady Windermere, yelpazeniz için ne kadar üzüldüm! Böyle apta bir yanlýþlýðý nasýl yaptým, bir türlü anlayamýyorum. Çok budalalýk etmiþim, deðil mi? arabayla bu yöne gelirken, fýrsattan yararlanayým diye düþündüm; hem dikkatsizliðim içidiler, yelpazenizi kendi elimle veririm dedim, hem de size hoþça kalýn derim.LADY WINDERMERE. - Hoþça kalýn mý? (Mrs. Erlynne ile birlikte kanepeye doðru yürür veyanýna oturur.) Buradan gidiyor musunuz yoksa, Mrs. Erlynne?



Mrs. ERLYNNE. - Evet, gene yabancý ülkelerde yaþamaya gidiyorum. Ýngiltere'nin havasýyaramýyor bana. Kalbime dokunuyor burasý. Bu durumdan da hoþlanmýyorum elbet. Güneydeyaþamayý yeðliyorum. Londra çok sisli - hem de aðýrbaþlý insanlarla dolu, Lord WindermeSisler mi insanlarý aðýrbaþlý yapýyor, yoksa aðýrbaþlý insanlar mý sisleri oluþturuyor,Ama baþtan aþaðý her þey sinirlerimi bozuyor. Bunun için bugün öðleden sonra Kulüp Trenburadan ayrýlýyorum.LADY WINDERMERE. - Öðleden sonra mý? Ama sizi gelip görmeyi öyle çok istiyordum ki.Mrs. ERLYNNE. - Ne kadar naziksiniz! Fakat ne yazýk ki, gitmek zorundayým.LADY WINDERMERE. - Sizi bir daha hiç görmeyecek miyim, Mrs. Erlynne?Mrs. ERLYNNE. - Korkarým hayýr. Birbirimizden çok uzaklarda olacaðýz: Siz burada, ben oa.Ama benim için yapmanýzý dilediðim küçük bir þey var. Bir resminizi istiyorum LadyWindermere - verir misiniz bir tane bana? Ne kadar sevineceðim, bilemezsiniz.LADY WINDERMERE. - Hayhay, sevinerek. Þu masanýn üstünde bir tane var. Durun,göstereyim size.(Karþýya geçip masaya gider.)LORD WINDERMERE. (Mrs. Erlynne'e yaklaþarak alçak bir sesle.) - Dün gecekidavranýþýnýzdan sonra buraya böyle damlamanýz çok çirkin doðrusu.Mrs. ERLYNNE. (Alaylý bir gülümsemeyle.) - Sayýn Wildermere, görgü kurallarý ahlaktan ögelir!LADY WINDERMERE. (Geri gelir.) - Korkarým olduðumdan iyi çýkmýþ. Bu kadar güzel deðilimben.(Resmi gösterir.)Mrs. ERLYNNE. - A, siz çok daha güzelsiniz. Ama oðlunuzla birlikte çekilmiþ bir resmini

okmu?LADY WINDERMERE. - Var. Öylesini mi isterdiniz?Mrs. ERLYNNE. - Evet.LADY WINDERMERE. - Bir dakika bana izin verirseniz, gidip getireyim. Yukarda bir taneolacak.Mrs. ERLYNNE. - Baðýþlayýn, Lady Windermere, sizi çok yoruyorum.LADY WINDERMERE. (Saðdaki kapýya doðru yürür.) - Hiç de yorulmuyorum, Mrs. Erlynne.Mrs. ERLYNNE. - Çok teþekkür ederim. (Lady Windermere saðdan çýkar.) Yüzünüzden düþenbin parça oluyor bu sabah, Lord Windermere. Niçin öyle? Margaret'le ben çok güzelanlaþýyoruz.LORD WINDERMERE. - Onu sizinle bir arada görmeye dayanamýyorum da ondan. Hem sonra,

siz bana doðruyu söylemediniz, Mrs. Erlynne.Mrs. ERLYNNE. - Doðruyu ona söylemedim demek istiyorsunuz herhalde.LORD WINDERMERE. (Ortada durarak.) - Hani ara sýra keþke söyleseydiniz diyedüþünüyorum. O zaman bu son altý ay içinde çektiðim üzüntüyü, kaygýyý, sýkýntýyý çekmemolurdum. Ama karým annesini ölmüþ biliyordu, kendisine öyle söylemiþlerdi. Annesinin öldiye yasýný tutuyordu. Onun kocasýndan boþanmýþ bir kadýn olarak takma bir adla dolaþtýbenim þimdi sizi tanýdýðým gibi - herkesi kafese koyan kötü bir kadýn olarak yaþadýðýnýbilmiyordu. Karýmýn gerçeði öðrenmesindense, evet öðrenmesindense, size para vermeye,birbiri arkasýna faturalarýnýzý ödemeye, hiç durmadan yaptýðýnýz harcamalarý karþýlamayoldum. Bu da yetmiyormuþ gibi, dün baþýna geleni, þimdiye kadar karýmla aramda olan ilkkavgayý göze aldým. Bunun benim için ne demek olduðunu anlayamazsýnýz siz. Nasýlanlayabilirsiniz? Ama size söylüyorum, onun o tatlý dilinden duyulan tek sert söz sizinyüzünüzdendi. Sizi onun yanýnda görmekten tiksiniyorum. Ondaki temizliði lekeliyorsunuz

(Orta sola doðru yürür.) Hem sonra, yanlýþlarýnýz vardý ama, yine de açýk sözlü, dürüstolduðunuzu sanýyordum. Deðilmiþsiniz.Mrs. ERLYNNE. - Bunu niçin söylüyorsunuz?LORD WINDERMERE. - Kendinizi bana karýmýn balosuna çaðýrttýrdýnýz.Mrs. ERLYNNE. - Kýzýmýn balosuna - evet.LORD WINDERMERE. - Geldiniz, buradan çýktýktan bir saat sonra da bir erkeðin dairesindeyakalandýnýz. Herkese rezil oldunuz.(Sahne ortasýnýn gerisine gider.)Mrs. ERLYNNE. - Evet.



LORD WINDERMERE. (Ona dönerek.) - Bunun için sizi olduðunuz gibi görmekte - deðersiz,kötü bir kadýn olarak görmekte - haklýyým. Bu eve bir daha hiç girmeyin, karýmýn yanýnasakýn kalkýþmayýn demekte haklýyým.Mrs. ERLYNNE. (Soðuk bir edayla.) - Kýzýmýn yanýna demek istiyorsunuz, deðil mi?LORD WINDERMERE. - Onu "kýzým" diye benimsemeye hakkýnýz yok. Siz onu býraktýnýz, dahabeþikte bir çocukken býraktýnýz, aþýðýnýz uðruna býraktýnýz. O aþýk da sýrasý gelince sgitti.Mrs. ERLYNNE. (Yerinden kalkarak.) - Sizce bu, onun için mi bir onur sayýlýr, Lord Windermere,yoksa benim için mi?LORD WINDERMERE. - Onun için. Çünkü artýk sizi tanýyorum.Mrs. ERLYNNE. - Kendinizi kollayýn. Kesin konuþmazsanýz daha iyi edersiniz.LORD WINDERMERE. - Hatýrýnýz için sözümü esirgeyecek deðilim. Sizin ne mal olduðunuzubiliyorum artýk, iyice biliyorum.Mrs. ERLYNNE. (Ona dik dik bakarak.) - Bundan kuþkuluyum.LORD WINDERMERE. - Gerçekten biliyorum. Ömrünüzün yirmi yýlýný çocuðunuzdan ayrýyaþadýnýz. Çocuðunuz bir kez olsun aklýnýza gelmedi bile. Bir gün gazetelerde onun zengadamla evlendiðini okudunuz. Bunu kendinize bulunmaz bir fýrsat bildiniz. Sizin gibi bir kadýnýnannesi olduðunu öðrenmenin vereceði aþaðýlýk duygusundan onu korumak için, her þeyekatlanacaðýmý anladýnýz. Gözümü yýldýrýp para koparmaya baþladýnýz.Mrs. ERLYNNE. (Omuzlarýný silkerek.) - Çirkin sözler kullanmayýn, Windermere. Pek bayaðsözler bunlar. Durumu fýrsat bildim, bu doðru, ondan yararlandým da.LORD WINDERMERE. - Evet, yararlandýnýz. Dün gece içyüzünüzü açýða vurmakla da her þeyi

bozdunuz.Mrs. ERLYNNE. (Garip bir gülümsemeyle.) - Yerden göðe kadar haklýsýnýz, dün gece her þebozdum.LORD WINDERMERE. - Ya yaptýðýnýz o yanlýþlýk! Karýmýn yelpazesini buradan alýp daDarlington'un dairesinde býrakmanýz, baðýþlanýr þey deðil. Onu gözümle görmek istemiyorartýk. Karýma bir daha dünyada kullandýrmam. Bu yelpaze benim için lekelenmiþtir. Onualýkoyacaktýnýz, geri getirmeyecektiniz.Mrs. ERLYNNE. - Sanýrým alýkoyacaðým. (Geriye gider.) Son derece güzel bir yelpaze.(Yelpazeyi alýr.) Ýsteyeceðim Margeret'ten, onu bana versin.LORD WINDERMERE. - Umarým, verir.Mrs. ERLYNNE. - Oo eminim, buna hiçbir diyeceði olmayacak.LORD WINDERMERE. - Her gece dua etmeden önce öptüðü küçük bir resim var. Keþke onuda size verse. Güzel, kara saçlarý olan, temiz yüzlü esmer bir kýzýn resmi.

Mrs. ERLYNNE. - Ah, evet, anýmsýyorum. O zamandan beri yýllar geçti sanki, yýllar! (Gidkanepeye oturur.) Ben daha evlenmeden önce yapýlmýþtý. Kara saçla yüzde temiz bir anlatvakit modaydý, Windermere.(Bir duraklama.)LORD WINDERMERE. - Bu sabah buraya gelmekle ne yapmak istiyorsunuz? Amacýnýz nedir?(Orta sola geçip oturur.)Mrs. ERLYNNE. (Alaylý bir sesle.) - Ne olacak? Sevgili kýzýma hoþça kal demek elbet. (L Windermere öfkesinden alt dudaðýný ýsýrýr. Mrs. Erlynne ona bakar, sesi ve tavrý ciddilKonuþurken, sesinin uyumunda derin bir facianýn belirtileri vardýr. Bir an için duygulaaçýðavurur.) O, sanmayýn ki, acýklý bir sahne yaratýrým, onun boynuna atýlýp aðlar, kim oldusöylerim veya buna benzer þeyler yaparým. Bir anne rolünü oynamaya hiç hevesim yok.

Ömrümde yalnýzca bir kez annelik duygularýný tattým. O da dün gece. Korkunç þeylerdi onbana acý çektirdiler, pek çok acý. Söylediðiniz gibi, yirmi yýl çocuðumdan ayrý yaþadýmöyle yaþamak istiyorum. (Duygularýný zoraki bir kahkahayla gizleyerek.) Hem sayýnWindermere, nasýl olur da ben, yetiþmiþ bir kýzýn annesi rolünü takýnabilirim? Margaretryaþýnda, bense hiçbir zaman yirmi dokuzdan, haydi haydi otuzdan yukarý çýkmadým. Pembegölgeler olunca yirmi dokuz, olmayýnca otuz. Görüyorsunuz ya, ne güçlükler doðuracak buHayýr, bana kalýrsa, karýnýz o ölmüþ, lekesiz annenin anýsýný gönlünde yaþatsýn. Ne diykarýþacaðým onun yanýlsamalarýna? Ben kendiminkileri korumakta zorluk çekiyorum, epeycezorluk. Daha dün gece birini yitirdim. Kendimi kalpsizin biri sanýyordum, meðer deðilmi



.Duygulu olmak bana yaraþmýyor, Windermere. Her nedense bu çaðýn giyimine de uygundüþmüyor. Ýnsaný yaþlý gösteriyor. (Masadan el aynasýný alýr, yüzüne bakar.) Hem en nazanlarda insanýn iþini alt üst ediyor.LORD WINDERMERE. - Siz beni dehþete düþürüyorsunuz, adamakýllý dehþete.Mrs. ERLYNNE. (Yerinden kalkarak.) - Anlaþýlan Windermere, bugünün saçma romanlarýndakikahramanlarýn yaptýklarý gibi, istiyorsunuz ki, ben de bir manastýra çekileyim, veya biastabakýcý olayým, yahut da bu türden bir þey yapayým. Þaþayým aklýnýza Arthur. Gerçek yaþaböyle þeyler yapmayýz biz -herhalde güzelliðimiz biraz olsun kaldýðý sürece yapmayýz. Hþimdiki zamanda insaný avutan piþmanlýk deðil, zevk ve eðlencedir. Piþmanlýðýn modasý çgeçti. Hem bir kadýn gerçekten tövbe ederse, kötü bir terziden giyinmesi gerekir. Yoksaeinanmaz ona. Dünyada da hiçbir güç bunu bana yaptýramaz. Hayýr, ikinizin de yaþamýnýzdabüsbütün çekilip gideceðim. Aranýza girmem bir yanlýþ olmuþ - bunu dün gece anladým.LORD WINDERMERE. - Bize uðursuzluk getiren bir yanlýþ.Mrs. ERLYNNE. (Gülümseyerek.) - Az kalsýn getirecekti.LORD WINDERMERE. - Karýma her þeyi hemen söylemediðime þimdi piþmaným.Mrs. ERLYNNE. - Ben kötü davranýþlarýmdan ötürü üzüntü duyuyorum, sizse iyidavranýþlarýnýzdan. Aramýzdaki fark bu.LORD WINDERMERE. - Size güvenim kalmadý artýk. Ne olursa olsun, karýma söyleyeceðim.Öðrenmesi daha iyi, hem de benden öðrenmesi. Bu ona sonsuz bir acý verecek, onu sonderece küçük düþürecek. Ama ne de olsa öðrenmesi doðrudur.Mrs. ERLYNNE. - Ona söylensin istiyorsunuz, öyle mi?

LORD WINDERMERE. - Ben söyleyeceðim.Mrs. ERLYNNE. (Ona doðru giderek.) - Eðer söylerseniz, adýmý öyle lekeleyeceðim ki, bu yaþamýnýn her anýný zehirleyecek. Onu yýkacak, periþan edecek. Eðer ona söylemeyekalkýþýrsanýz yapmayacaðým kepazelik, çýkarmayacaðým rezalet kalmayacak.Söylemeyeceksiniz. Size yasaklýyorum.LORD WINDERMERE. - Niçin?Mrs. ERLYNNE. (Biraz durakladýktan sonra.) - Onu düþündüðümü, belki de hatta sevdiðimisöylesem - benimle alay edersiniz, deðil mi?LORD WINDERMERE. - Doðru olduðuna inanmam. Anne sevgisinin anlamý, baðlýlýk, bencilolmamak, özverili olmak demektir. Böyle þeylerden ne anlarsýnýz siz?Mrs. ERLYNNE. - Hakkýnýz var. Böyle þeylerden ne anlarým ben? Neyse, kapayalým bu konuyartýk. Kim olduðumu kýzýma söyleme konusuna gelince, siz karýþmayýn buna. O, benim gizisizin deðil. Söylemeye karar verirsem, hani bunu düþünüyor da deðilim, evinizden gitmed

önce söyleyeceðim; vermezsem, hiçbir zaman söylemeyeceðim.LORD WINDERMERE. (Öfkeli öfkeli.) - Öyleyse, izin verin de, evimizden hemen gitmeniziricaedeyim sizden. Özrünüzü Margaret'e söylerim ben.(Lady Windermere saðdan girer. Elinde resim, Mrs. Erlynne'in yanýna gider. Lord Windermerekanepenin arkasýna çekilir, sahne sürerken endiþeli gözlerle Mrs. Erlynne'e bakar.)LADY WINDERMERE. - Özür dilerim, beklettim sizi Mrs. Erlynne. Resmi hiçbir yerdebulamadým. En sonunda kocamýn giysi odasýnda gözüme iliþti. Aþýrmýþ anlaþýlan.Mrs. ERLYNNE. (Resmi alýp bakar.) - Hiç þaþmadým bu iþe, çok güzel bir resimmiþ. (LadyWindermere ile birlikte kanepeye gider ve yanýna oturur. Resme bir daha bakar.) Ya, demek buküçük de oðlunuz! Adý nedir?

LADY WINDERMERE. - Gerard, sevgili babacýðýmýn adý.Mrs. ERLYNNE. (Resmi elinden býrakarak.) - Sahi mi?LADY WINDERMERE. - Evet. Kýz olsaydý, annemin adýný koyacaktým. Annemin adý dabenimkinin aynýymýþ: Margaret.Mrs. ERLYNNE. - Benim adým da Margaret.LADY WINDERMERE. - Sahi mi?Mrs. ERLYNNE. - Evet. (Bir duraklama.) Annenizin anýsýna çok baðlýymýþsýnýz, LadyWindermere. Eþiniz öyle söylüyor.LADY WINDERMERE. - Yaþamda hepimizin ülküleri vardýr. Hiç deðilse hepimizin olmalý.Benimki de annemdir.



Mrs. ERLYNNE. - Ülküler tehlikeli þeylerdir. Gerçekler daha iyi. Ýnsaný yaralarlar ama, iyidirler.LADY WINDERMERE. (Baþýný sallayarak.) - Ülkülerimi yitirirsem, her þeyi yitiririm.Mrs. ERLYNNE. - Her þeyi, öyle mi?LADY WINDERMERE. - Evet.(Bir duraklama.)Mrs. ERLYNNE. - Babanýz size sýk sýk annenizden söz açar mýydý?LADY WINDERMERE. - Hayýr, bu onu çok üzerdi. Bana bir kez annemin, ben doðduktan birkaçay sonra, nasýl öldüðünü anlattý. Konuþurken gözleri doldu hep. Sonra onun adýný bir daanma diye yalvardý. Annemin adýný iþitmek bile acý veriyordu ona. Babam - babam gerçektüzüntüsünden öldü. Onunki kadar yýkýlmýþ bir yaþam daha bilmiyorum.Mrs. ERLYNNE. (Kalkarak.) - Korkarým, bana yol göründü artýk, Lady Windermere.LADY WINDERMERE (Kalkarak.) - A, hayýr, gitmeyin daha.Mrs. ERLYNNE. - Gitsem iyi olur sanýrým. Arabam þimdiye kadar dönmüþ olmalý. LadyJedburghlara bir pusula göndermiþtim.LADY WINDERMERE. - Arthur, bakar mýsýnýz, Mrs. Erlynne'in arabasý gelmiþ mi acaba?Mrs. ERLYNNE. - Rica ederim yorulmayýn, Lord Windermere.LADY WINDERMERE. - Evet Arthur, gidip bakýverin lütfen. (Lord Windermere bir anduraksayýp Mrs. Erlynne'e bakar. O, hiç aldýrmaz. Windermere odadan çýkar. Mrs. Erlynne)Size ne söyleyeyim bilmiyorum. Beni kurtardýnýz dün gece. (Ona doðru gider.)Mrs. ERLYNNE. - Susun! O konunun lafýný etmeyin artýk.LADY WINDERMERE. - Olmaz ama. Böyle bir özveriyi kabul edeceðimi sanmayýn, buna içim

razý deðil. Yo, etmeyeceðim. Pek büyük bir þey bu. Bütün olup biteni anlatacaðým kocamaBana bu düþer.Mrs. ERLYNNE. - Hayýr, size bu düþmez. En azýndan, kocanýzla birlikte baþkalarýna karþýödevleriniz var. Bana da bir þey borçlu olduðunuzu söylüyorsunuz, deðil mi?LADY WINDERMERE. - Size her þeyi borçluyum.Mrs. ERLYNNE. - Borcunuzu susmakla ödeyin öyleyse. Onu ödemenin tek yolu budur. Baþkabirine söylemekle, ömrümde yaptýðým biricik iyiliðin tadýný bozmayýn. Dün gece geçenleraramýzda bir giz olarak kalacaðýna söz verin. Kocanýzý mutsuz etmeyin sakýn. Niçininciteceksiniz onun sevgisini? Ýncitmemeniz gerek. Sevgi çok çabuk kýrýlýr. Ah, bilmezs sevgi ne kadar çabuk kýrýlýr! Söz verin bana, Lady Windermere, ona hiçbir zamansöylemeyeceðinize söz verin. Bunda diretiyorum.LADY WINDERMERE. (Baþýný öne eðmiþ olarak.) - Bu sizin isteðiniz, benim deðil.

Mrs. ERLYNNE. - Evet, benim isteðim. Hem çocuðunuzu da hiçbir zaman gönülden çýkarmayýnSizi bir anne olarak düþünmek hoþuma gidiyor. Sizin de kendinizi öyle düþünmenizi isterLADY WINDERMERE. (Gözlerini kaldýrarak.) - Hep öyle düþüneceðim artýk. Ömrümde yalnýzcabir kez kendi annemi unuttum. - O da dün gece. Ah, onu anýmsasaydým, öyle çýlgýnca, öylbir davranýþta bulunur muydum hiç!Mrs. ERLYNNE. (Hafif bir ürpertiyle.) - Susun, dün gece geldi geçti artýk.(Lord Windermere girer.)LORD WINDERMERE. - Arabanýz henüz dönmemiþ, Mrs. Erlynne.Mrs. ERLYNNE. - Zararý yok. O çift tekerlekli arabalardan birini tutarým. Dünyada iyi brShrewsbury ile Talbot kadar kibar bir araç yoktur. Eh, þimdi Lady Windermereciðim, korkarýmbu sahiden hoþça kal oluyor. (Ortaya doðru ilerler.) Ha, aklýma bir þey geldi. Beni gül

bulacaksýnýz ama, biliyor musunuz, dün gece sizin balodan budalalýk edip de alýp kaçtýðyelpaze var ya, onu pek beðendim. Acaba bana verir misiniz? Lord Windermere "isterseversin," diyor. Biliyorum, onun armaðaný.LADY WINDERMERE. - A, baþüstüne, eðer hoþunuza gidiyorsa. Ama üzerinde adým var.Margaret yazýlý.Mrs. ERLYNNE. - Fakat adlarýmýz ayný.LADY WINDERMERE. - A, unuttum. Elbette, buyrun alýn. Adlarýmýzýn ayný oluþu ne güzel biraslantý!Mrs. ERLYNNE. - Gerçekten çok güzel. Teþekkür ederim. Bunu görünce hep sizi



anýmsayacaðým. (Lady Windermere'in elini sýkar.)(Parker girer.)PARKER. - Lord Augustus Lorton. Mrs. Erlynne'in arabasý geldi efendim.(Lord Augustus girer.)LORD AUGUSTUS. - Günaydýn, çocuðum. Günaydýn, Lady Windermere. (Mrs. Erlynne'i görür.)Mrs. Erlynne!Mrs. ERLYNNE. - Nasýlsýnýz, Lord Augustus? Keyfiniz yerinde mi bu sabah?LORD AUGUSTUS. (Soðuk bir edayla.) - Keyfime diyecek yok. Teþekkür ederim, Mrs.Erlynne.Mrs. ERLYNNE. - Hiç de öyle görünmüyorsunuz ama, Lord Augustus. Çok geç vakitlere kadaruykusuz kalýyorsunuz. Bu sizin için pek kötü. Gerçekten kendinize daha iyi bakmalýsýnýzkalýn, Lord Windermere. (Lord Augustus'u baþýyla selamlayýp kapýya doðru gider. Sonrabirdenbire gülümseyerek döner ve ona bakar.) Lord Augustus, beni arabama kadar geçirmezmisiniz? Yelpazeyi taþýyabilirsiniz, isterseniz.LORD WINDERMERE. - Ýzin verin, ben götüreyim.Mrs. ERLYNNE. - Hayýr, Lord Augustus'u istiyorum. Sayýn Düþes'e gönderilecek özel birhaberim var. Yelpazeyi taþýmaz mýsýnýz, Lord Augustus?LORD AUGUSTUS. - Eðer bunu gerçekten istiyorsanýz, Mrs. Erlynne.Mrs. ERLYNNE. (Gülerek.) - Elbette istiyorum. Onu o kadar incelikle taþýyacaksýnýz ki. inyaptýðýnýz her iþte bir incelik vardýr zaten, sayýn Lord Augustus.(Kapýya varýnca, baþýný çevirip bir an için Lady Windermere'e bakar. Göz göze gelirler.döner ve ortadan çýkar. Lord Augustus da arkasýndan gider.)LADY WINDERMERE. - Mrs. Erlynne'i bir daha hiç yermeyeceksiniz Arthur, deðil mi?

LORD WINDERMERE. (Ciddi bir edayla.) - Sanýldýðýndan daha iyi bir kadýnmýþ.LADY WINDERMERE. - Benden de daha iyi.LORD WINDERMERE. (Gülümseyerek karýsýnýn saçlarýný okþar.) - Çocuk, siz ikiniz baþkabaþka dünyalardansýnýz. Senin dünyana kötülük girmemiþtir hiç.LADY WINDERMERE. -Böyle söylemeyin, Arthur. Hepimiz için bir dünya var. Ýyilikle kötülügünahla suçsuzluk bu dünyanýn içinde el ele yürürler. Ýnsanýn, tehlikeden uzak yaþayayýyaþamýn yarýsýna gözlerini yummasý; çukurlar ve uçurumlarla dolu bir yerde daha korkusuyürümek için kendi kendini kör etmesi gibi bir þeydir.LORD WINDERMERE. (Onunla birlikte sahne önüne yürür.) - Sevgilim, bunu niçin söylüyorsuLADY WINDERMERE (Kanepeye oturur.) - Çünkü ben, yaþamýn yarýsýna gözlerimi kapamýþtým.Bu yüzden de öyle bir uçurumun ta kýyýsýna geldim. Oysa ki, bizi ayýrmýþ olan kimse -LORD WINDERMERE. - Biz hiçbir zaman ayrýlmadýk birbirimizden.LADY WINDERMERE. -Bundan böyle de hiç ayrýlmamalýyýz. Ah Arthur, ne olur, beni eskisi

kadar sevin. Size daha çok güveneceðim. Size körü körüne inanacaðým. Hadi, Selby'yegidelim. Oradaki Gül Bahçesi kýrmýzý beyaz güller içindedir þimdi.(Lord Augustus ortadan girer.)LORD AUGUSTUS. - Arthur, o her þeyi açýkladý.(Bu sözün üzerine Lady Windermere korkudan ne yapacaðýný bilmez bir duruma düþer. LordWindermere irkilir. Lord Augustus, Windermere'i kolundan tutup sahnenin önüne getirir. Çabukçabuk, fakat alçak bir sesle konuþur. Lady Windermere büyük bir korku içinde ayakta duronlara bakar.)Dostum, her þeyi anlattý. Biz hepimiz çok yanýlmýþýz onun hakkýnda. Darlington'un dairegidiþi, tümüyle benim hatýrým içinmiþ. Ýlkin kulübe uðramýþ - doðrusunu ararsanýz, benikurtarmak istiyormuþ. Oraya gittiðimi haber alýnca, arkamdan gelmiþ. Hep birden içerigirdiðimizi duyunca da, korkmuþ doðal olarak. Baþka bir odaya çekilmiþ. Ýnanýn bana, bü

bunlarý öðrenince, dünyalar benim oldu. Biz hepimiz çok kabalýk ettik ona. Tam aradýðýmo. Benim için biçilmiþ kaftan, tepeden týrnaða kadar bana uygun. Tek koþulu da ne, bilimusunuz? Büsbütün Ýngiltere dýþýnda yaþamak. Bu da benim arayýp da bulamadýðým bir þey.Lanet olsun kulüplere de, iklime de, aþçýlara da, her þeye de. Býktým usandým hepsindenLADY WINDERMERE. (Ürkek ürkek.) - Mrs. Erlynne - ?LORD AUGUSTUS. (Yerlere kadar eðilip selamladýktan sonra ona doðru ilerleyerek.) - Evet,Lady Windermere, Mrs. Erlynne evlenme önerimi kabul etme onurunu baðýþladý bana.LORD WINDERMERE. - Ya, öyle mi! Hiç kuþku yok, çok zeki, cin gibi bir kadýnlaevleniyorsunuz.



LADY WINDERMERE. (Kocasýnýn elini tutarak). - Oh, ne mutlu size! Melek gibi bir kadýnlaevleniyorsunuz.

oscar wilde-lady windermere'İn yelpazesİ

Documents