8/2/2019 Osnovni Instituti Carinskog Sistema u Bosni i Hercegovini

1/2

OSNOVNI INSTITUTI CARINSKOG SISTEMA U BOSNI I HERCEGOVINI

U svakom carinskom sistemu, pa i naem, postoji itav niz osnovnih instituta koji omogudavaju efikasno

funkcionisanje carinskog sistema. Bez tih osnovnih instituta, ne bi se moglo ni zamislitipostojanje

oreenog carinskog sistema neke zemlje, a time i nae zemlje. Tu se u carinskom sistemu svake zemlje,

pa i nae, rai o nizu instituta, kao to su: carinska linija, carinsko poruje, carinsko pogranini pojas,

carinska roba, carinska obaveza, carinski obaveznik, carinjenje robe, oslobaanje o pladanja carine,

privremeni uvoz i izvoz robe, slobodne zone, carinske zone i mnogi drugi. Svi ovi instituti su regulisani u

osnovnom zakonu iz oblasti carinskog sistema- Carinskom zakonu.

Carinski sistemi, niza zemalja se stalno usavravaju i opunjuju reenjima koja su usvojena na

meunaronom planu, inkorporiranjem istih reenja u svoj carinski sistem, najede ratifikovanjem

mnogih meunaronih konvencija iz oblasti carina o strane nae rave.

1. Carinska linija i carinsko podruje.

a) Carinska linija: Carinskom linijom ( carinskom crtom, granicom, meom) smatra se granica,

emarkaciona linija ( najede, ravna) kojaa oiviava carinsko poruje oreene rave i u isto

vrijeme razvaja carinsko poruje jene rave o poruja ruge rave. Dakle u vedini sluajeva

carinska linija je istovetna sa ravnom granicom na kopnu, moru, graninim rekama i jezerima, ali ima iprimera u carinskim sistemima nekih rava, a se ista ne poklapa sa ravnom granicom.U naem

carinskom sistemu, carinska linija se poklapa sa ravnom granicom. Ko onih carinskih sistema gje se

ne poklapa carinska linija sa ravnom granicom mahom se raio institutima carinskog iskljuka i

carinskih prikljuaka. Takav je sluaj bio i u naoj bivoj SFRJ, kad je Slobodna carinska zona u Solunu na

osnou sporazuma Kraljevina Grke i Kraljevina SHS, jo iz 1925.goine, koji je sporazum bio zakljuen na

period od 50 godina, Slobodna carinska zona u Solunu bila je preddata pod carinski suverenitet

Jugoslavije. Carinska linija koja je u tom sluaju oiviavala carinsko poruje Slobone zone u Solunu,

nije se poklapala sa ravnom granicom.

Nuno je istdi a je pravo pitanje oreivanja carinske linije o velikog znaaja za carinsko pravo,

jer se faktiki carinskom linijom razvaja jeno carinsko poruije o rugog, odnosno carinska vlast,

carinski suvrenitet jene rave o suvereniteta ruge rave, tj. Carinska linija razdvaja dva carinskaporuja sa razliitim carinskim suverenitetima.

Znai carinska linija oreuje carinsko poruje jene zemlje i automacki razvaja carinsko

poruje jene zemlje o carinskog poruja ruge zemlje i na taj naim razvaja carinski suvrenitet i

carinsko pravo jene rave o carinskog suvereniteta i carinskog prava ruge rave. U nas je carinska

linija istovetna sa ravnom granicom, tj. Ona se poklapa sa ravnom granicom i oreuje carinsko

poruje. Ona u isto vrijeme razvaja carinsko poruje Bosne i Hercegovine o carinskih poruja

susjednih zemalja.

b) carinsko podruje-Carinskim porujem, carinskom terijtorijom, carinskom obladu jene

rave smatra se poruje-teritorija na kojoj se primjenjuju carinski propisi oreene zemlje, kao i

ugovorni propisi koje je rava zakljuila sa nekom rugom ravom iz oblasti carina.

Carinsko poruje je , kao to smo napreistakli, ogranieno carinskom linijom, onosno

ravnom granicom pa carinsko poruje esto prestavlja teritoriju, geografsku i ravno politiko

oreenje rave. Izuzetako su carinski iskljuci i carinski prikljuci, gdje se pod pojmom carinskog

iskljuka i carinskog prikljuka porazumjeva jedan deo teritorija-koja se teritorija u politikom i

geografskom smislu rijei, iako pripaa oreenoj ravi, u carinskom smislu rijei iskljuuje iz te rave i

za nju prestavlja inostranstvo, a prikljuuje rugoj ravi i carinskoj teritoriji ruge rave- pa u

carinskom smislu rijei ini njen sastavni io. U tom sluaju, ko carinskog prikljuka se primjenjuje

8/2/2019 Osnovni Instituti Carinskog Sistema u Bosni i Hercegovini

2/2

carinsko pravo i carinski suverenitet one rave kojoj se carinsko poruje i prikljuuje. Politika i sudska

vlast ostaje u primeni one zemlje ija je to i ravna teritorija.

Moe se zakljuiti da se pod carinskim podrujem, carinskom teritorijom, podrazumjeva

teritorija odreene drave na kojoj ona sprovodi svoj carinski suverenitet, odnosno svoje carinsko

pravo.

2. Carinski prelazi, carinski putevi

a) Carinski prelazi i carinski putevi carinski zakon je predvidjeo da se celokupni robni promet preko

carinske linije ( uvoz, izvoz i provoz) kao i prelaz lica obavlja preko graninih prelaza koji su optvoreni za

meunaroni saobradaj i oje zakonoavac naziva carinskim prelazima. Dakle, carinski prelazi su

ienteni sa graninim prelazom.

Carinski organi imaju obavezu a kontroliu, onosno sprovoe mjere carinskog nazora na

robnim prometom preko carinske linije ( carinske granice) gje se vri i prelaz lica koji se obavlja na

tano oreenoim mjestima na carinskoj liniji ( koja se najede pouara sa ravnom granicom)

nazivaju se carinski putevi. Isti mogu biti: eljezniki, rumski, morski, jezersk, reni i vazuni.

Granini prelaz obuhvata oreeno poruje na kojem su izgraeni objekti i opremom

potrebnom za rad nalenih organa koji rae na tim prelazima. Iz tih razloga projektovanje, izgranjaonosno rekonstrukcija graninog prelaza za meunaroni saobradaj, za eo koji je oreen za

sprovoenje carinskog nazorai carinskog postupka, u sklau sa orebama Carinskog zakona, vri se

na osnou saglasnosti direktora Savezna uprave carina. Pore graninih prelaza za meunaroni

saobradaj postoje i granini prelaz za pogranini saobradaj, preko kojih mogu prelaziti i prenositi carinsku

robu samo lica koja to pravo imaju na osnou zakona ili meunaronog uigovora.

Prko graninih prelaza za pogranini saobradaj, vovlasnici mogu prenositi stvari potrebne za

obrau njihovih imanja, kao i ruge stvari koje se mogu prenositi na osnou meunaronog ugovora.

Osim toga lekari, veterinari i rugo meicinsko osoblje koji imaju boravite u carinsko-pograninom

pojasu, mogu u sluaju hitne potrebe,, prko graninih prelaza za pogranini saobradaj, prenositi

instrumente i lekove potrebne za obavljanje svoje djelatnosti.

Vatrogasci i ruge ekipe koje uestvuju u spaavanju ljui i imovine u elementernim nepogomamogu, usluaju potrebe, preko ovih graninih prelaza prenositi potrebnu opremu i ostala tehnika srestva.

Ne samo u naem carinskom sistemu, nego i kod drugih savremenih carinskih sistema je

previeno a se prenos carinskih roba i prelaz prevoznih srestava preko graninih prelaza za

meunaroni saobradaj moe obavljati u svako oba ana i nodi. Za sve ruge prelaske robe i lica preko

ostalih graninih prelaza moe se vriti samo u nevno vreme ( anju). Izuzetno je, u smislu orebi

Carinskih zakona, previeno je a irektor upravi carina moe propisaqti da se prenos robe i prelaz lica

preko graninog prelaza, u unapre naveenim sluajevima moe obavljati i u rugo vreme.

3. Carinsko -pogranini pojas