OSOBINE KREATIVNIH LJUDIKreativnost (stvaralatvo) je pojam koji se u nauno- tehnikoj literaturi koristi na slian nain kao i u svakodnevnom jeziku za oznaavanje misaonih procesa kojima se dolazi do rjeenja, ideja, umjetnikih oblika, teorija ili proizvoda koji su jedinstveni i novi. Kreativnost je aktivnostje aktivnost koja daje nove, originalne proizvode, bilo u materijalnoj ili duhovnoj sferi, pri emu se ti proizvodi ne mogu pripisati imitaciji ve ranije postojeih proizvoda jer su od njih bitno drugaiji.Ti novi proizvodi, nastali kreativnim procesom, trebali bi bolje, uspjenije i racijonalnije udovoljavati individualnim i drutvenim potrebama od ranije postojeih proizvoda. inioci koji utiu na kreativnost Pojavljivanje kreativnosti odreuje 4 osnovna inioca: 1. kreativni pojedinac, njegove intelektualne osobine i osobine linosti; 2. kreativni misaono proces; 3. kreativna situacija ili drutveno okruenje 4. kreativni proizvod; Kreativan pojedinac - osobine linosti Kreativni pojedinci, koje posebno odlikuje stvaralaka produktivnost, imaju posebno izraene neke specifine osobine linosti, kao to su sledee: * fleksibilnost miljenja i ponaanja * vrst osjeaj nezavisnosti linog miljenja * sposobnost podnoenja neodreenih ili nejasnih situacija * spremnost da se prihvataju izazovi i svjesno preuzima rizik * nekonvencionalnost stavova, naina miljenja ili linog stila * visok stepen samodiscipline i predanosti poslu ili preokupaciji * unutranji osjeaj posebne vanosti onoga to je predmet preokupacije * potreba da se sebe lino vidi/procjenjuje kao imaginativnu (matovitu) i originalnu osobu Veina spomenutih osobina pridonosi realizaciji kreativnih potencijala koji postoje u pojedincu. Kreativni pojedinac - intelektualne osobine Kreativnost je povezana sa intelektualnim osobinama pojedinca, njegovim znanjima i vjetinama, te s nainom na koji je njegovo znanjestruktuirano i kako se ono koristi.Istraivanja pokazuju da se ljudi mogu nauiti kreativnom miljenju, to moe biti povezano s uklanjanjem prepreka kreativnom miljenju, kao to su npr. razliiti oblici misaonih stereotipa, kao i s usvajanjem kreativnih heuristikih tehnika, kao to su npr. analiza sluaja i istraivanje analogija kad se odnose na izuzetke iz uobiajenih pravila, zatim strukturiranjem poznatih ideja i znanja tako da izgledaju strane ili neobine itd.O odnosu izmeu kreativnosti i intelektualnih osobina u literaturi se mogu nai ovi podaci: - Visoka inteligencija nije nuna osobina kreativnih ljudi. - Zadovoljavajui stepen inteligencije je potreban, ali ne i dovoljan uslov za kreativnost. - Povezanost izmeu razliitih komponenata znanja koje je osoba usvojila (tj. naina na koji su znanja nauena) vana je za kreativnost. - Mogunost asociranja izmeu to veeg broja komponenata znanja bitan je preduslov kreativnosti. - Korisna kreativnost (koja daje vrijedne produkte) trai vrlo dobro znanje na podruju

kreativnog rada. - Kod rjeavanja jednostavnijih problema vana je niska motorno - perceptivna rigidnost (karakterna crta koja se manifestuje odsustvom prilagodljivosti intelektualnih procesa i nemogunou prilagoavanja na nove situacije), te visoka intelektualna fluentnost. - Kod rjeavanja sloenijih problema vane su korisne intelektualne metakomponente (tj. pravila i strategije) koje upravljaju miljenjem i ponaanjem tokom kreativnog rjeavanja problema. Shvatanje kreativnosti 1. TRADICIONALNO 2. SAVREMENO - Kreativni su samo nadareni i posebni - Kreativna je veina ljudi, ali nekima je to samo pojedinci potencijal - Kreativnost je prisutna prema statistikoj - Kreativnosti ima ili nema kod pojedinaca raspodjeli - Kreativna su u pravilu sva nova i korisna - Kreativna su samo vrhunska dostignua dostignua - Kreativna su samo neka ekskluzivna - Kreativna su sva podruja ljudskog djelovanja podruja - Kreativnost je mistina osobina ili - Kreativnost je normalna psiholoka funkcija ljudi svojstvo - Kreativnost je namijenjena i samoostvarenju - Svrha kreativnosti je vrlo pragmatina pojedinca - Kreativnost je dio savremene demokratske - Kreativci su "ariszokrati duha" i dio elite kulture Kreativna situacija ili drutveno okruenje Stvaralako miljenje javlja se u drutvima u kojima postoji potreba za otkriima, izumima, inovacijama, te umjetnikim i drugim kreativnim tvorevinama.Neka su istorijska razdoblja obilovala otkriima i umjetnikim ostvarenjima: grka civilizacija, renesansa, nauno - tehnika revolucija koja je poela krajem 19. vijeka i sve se vie ubrzava.U drugim su istorijskim razdobljima otkria potiskivana, tj. propisivani su dozvoljeni oblici stvaralakog rada u mnogim podrujima (npr. srednji vijek, radikalni komunizam). Kreativni proizvod Kreativnost nekog misaonog produkta vrednuje se na osnovu dva kriterija: 1. SUBJEKTIVNI KRITERIJ- rezultat kreativnog miljenja je tvorevina koja je za subjekta miljenja potpuno nova kreacija. 2. NORMATIVNI KRITERIJ - rezultat kreativnog moljenja je tvorevina koja je potpuno nova kreacija u drutvu (nauci, umjetnosti ili industriji), te drutveno vrijedna i korisna. Prepreke kreativnom miljenju Veina prepreka kreativnom miljenju proizilazi iz tri podruja: 1. Intelektualne osobine pojedinca vezane uz rigidnost miljenja. 2. Osobine linosti pojedinca vezane uz rigidnost ponaanja. 3. Uslovi u okolini koji koe kreativnost, a postiu rigidno ponaanje.

RIGIDNOST oznaava potekoe u promjeni usmjerenosti miljenja, kao i u rjeavanju problema na nove - razliite naine.Rigidna osoba je nesposobna mijenjati strategiju rjeavanja problema, kao i sagledavati probleme s razliitih gledita.Ponaanje takve osobe tokom rjeavanja problema je nepromjenljivo i kruto. Osobine osobe koje su povezane s rigidnou: anksioznost i neurotizam, konvencionalnost i konformizam, stereotipnost i odsutnost spontanosti, regresija ili vraanje na ranije oblike ponaanja, niska razina aspiracije ili motiva postignua. Uslovi u okolini koji koe kreativnost, a postiu rigidno ponaanje: - zadaci koji usmjeravaju pojedinca da se fiksira na odreenu metodu rjeavanja - postojanje izvora frustracije i stresora za vrijeme rjeavanja problema - inioci koji smanjuju intrinzinu (unutranju) motivaciju za rjeavanje problema. - potenciranje negativnih posljedica mogueg neuspjeha u rjeavanju problema - siromano individualno iskustvo pojedinca na podruju rjeavanja problema - uvoenje nepotrebnih ogranienja, prepreka i distraktora u problemsku situaciju Kreativni misaoni proces Osobine kreativnog misaonog procesa posebno se istiu u nauci i umjetnosti, tj. u detaljima iz ivota naunika i umjetnika, u opisima njihovog naina rada, te u osobinama njihovih misaonih kreacija.Neke od tih osobina navedene su u nastavku: - Bogatstvo novih, inovativnih misaonih sadraja i proizvoda (npr. ivotna djela izumitelja poput Edisona ili Tesle; naunika poput Aristotela ili Ajntajna; umjetnika poput Mocarta, Rodina ili Van Goga). - Igra ili neozbiljnost u shvatanju vaeih normi, standarda, stereotipova, kultova i kulture (npr. Semjuel Beket i teatar apsurda, Franc Kafka i njegova djela, Klod Mone i impresionizam, Endi Vorhol i pop-art) - Autonomnost kreativnih linosti (Tesla, Verdi, Vels, Galilej) - Veliki stvaralaki potencijal i energija (Aristotel, Mikelanelo, Gete, Bah, Hegel) - Intelektualne sposobnosti i znanja (inteligencija, imaginacija, istraivaka sposobnost, inovatorstvo, sposobnost organizacije i upravljanja, struno znanje).

http://www.znanje.org/psihologija/01iv0617/03/kreativnost.htm