osobowość zawodowa wg hollana
DESCRIPTION
Prezentacja przedstawia koncepcję osobowości zawodowej J.HollandaTRANSCRIPT
OSOBOWOŚĆ ZAWODOWA
TEORIA JOHNA HOLLANDA
Anna Paszkowska-RogaczMałgorzata Tarkowska
John L. Holland, Ph. D.
Badacz, praktyk
doradca oraz
nauczyciel akademicki
Uniwersytetu
Minnesota (USA)
KONCEPCJA OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ JOHNA
HOLLANDA
Realistyczny(R)
Konwencjonalny(C)
Badawczy(I)
Artystyczny(A)
Przedsiębiorczy(E) Społeczny(S)
MODEL HEKSAGONALNY – KORELACJE
Realistyczny
Konwencjonalny
Badawczy
Artystyczny
Przedsiębiorczy Społeczny
.40
.43
.55
.65
.71
.51
.39
.22
.43.3
9
.51
.57
.34
.48
.34
ZAŁOŻENIE I
Każda osoba posiada cechy każdego
typu występujące hierarchicznie
w malejącym natężeniu
TYP OSOBOWOŚCI REALISTYCZNY
Preferowane zachowania posługiwanie się rzeczami, narzędziami, maszynami i zwierzętami
Kompetencje kompetencje manualne mechaniczne, rolnicze, elektryczne, techniczne
Słabe strony społeczne, oświatowe
Wizerunek samego siebie zdolności mechaniczne, sprawność fizyczna
Wartości pieniądze, władza, status
Cechy nietowarzyski, bezpośredni, uparty, jednostronny
Zainteresowania zawodowe rośliny i zwierzęta, mechaniczne, ochronne przemysłowe
Zawody inżynier mechanik, pilot helikoptera, projektant narzędzi, stolarz
TYP OSOBOWOŚCI BADAWCZY
Preferowane zachowania badanie zjawisk: fizycznych, biologicznych, kulturowych
Kompetencje kompetencje naukowe i matematyczne
Słabe strony przywództwo, perswazja
Wizerunek samego siebie zdolności intelektualne, szkolne, matematyczne i naukowe
Wartości nauka
Cechy analityczny, dociekliwy, niezależny, introspektywny, precyzyjny, racjonalny, chłodny
Zainteresowania zawodowe naukowe
Zawody biochemik, botanik, dentysta, chemik
TYP OSOBOWOŚCI ARTYSTYCZNY
Preferowane zachowania posługiwanie się materiałem fizycznym, słownym i ludzkim w celu wytworzenia dzieł sztuki lub produkcji artystycznej
Kompetencje kompetencje artystyczne: języki, sztuka, muzyka, teatr, pisarstwo
Słabe strony biurowe
Wizerunek samego siebie ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny, introspektywny, niekonformistyczny, niezależny, „niepoukładany”
Wartości estetyka
Cechy niezorganizowany, ekspresyjny delikatny, oryginalny, niezależny, introspektywny
Zainteresowania zawodowe artystyczne
Zawody architekt, projektant wnętrz, projektant mody, autor scenariuszy
TYP OSOBOWOŚCI SPOŁECZNY
Preferowane zachowania manipulowanie innymi w celu informowania, szkolenia, rozwoju,
Kompetencje kompetencje międzyludzkie i oświatowe
Słabe strony manualne i techniczne oraz zdolności naukowe
Wizerunek samego siebie lubiący pomagać innym, rozumiejący innych, zdolności nauczania
Wartości działalność społeczna i etyczna
Cechy chętny do współpracy, przyjacielski, pomocny, dobry, pełen taktu, ciepły
Zainteresowania zawodowe humanitarne, przywódcze - wpływanie na innych, usługi
Zawody doradca zawodowy, dietetyk, pielęgniarka szkolna, dyrektor
TYP OSOBOWOŚCI PRZEDSIĘBIORCZY
Preferowane zachowania manipulowanie innymi w celu osiągnięcia celów organizacji lub korzyści ekonomicznych
Kompetencje kompetencje przywódcze, międzyludzkie, umiejętność perswazji
Słabe strony naukowe
Wizerunek samego siebie agresywny, lubiany, pewien siebie, towarzyski, zdolności krasomówcze
Wartości osiągnięcia w dziedzinie polityki i gospodarki
Cechy pełen ambicji, dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny, optymistyczny
Zainteresowania zawodowe przewodzenie, wpływanie na innych, sprzedaż
Zawody prawnik, reprezentant handlowy, kucharz, kierownik
TYP OSOBOWOŚCI KONWENCJONALNY
Preferowane zachowania manipulowanie danymi
Kompetencje kompetencje biurowe, obliczeniowe
Słabe strony artystyczne
Wizerunek samego siebie konformistyczny, zorganizowany, zdolności urzędnicze i arytmetyczne
Wartości osiągnięcia w biznesie
Cechy zorganizowany, konformistyczny, wydajny, z kompleksami, rozważny, posłuszny
Zainteresowania zawodowe szczegółowa praca biurowa
Zawody stróż nocny, planista działalności gospodarczej, rachmistrz
NARZĘDZIA DO BADANIA TYPU OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ
• Kwestionariusz Preferencji zawodowych (KPZ) - 1953
• Skale osobowości (6)• Wymiary psychologiczne – samokontroli, męskości/kobiecości,
statusu, nietypowości, ugodowości
• Zestaw do Samobadania (ZdS) – 1971– Zeszyt oceny –
• wymarzone zawody• skale czynności (6), • skale kompetencji (6)• skale zawodowe (6)• skale samooceny (12)
– Przewodnik po zawodach
ZAŁOŻENIE II
Istnieje sześć typów środowisk pracy.
Każde środowisko przyciąga konkretne
typy osobowości
ZAŁOŻENIE III
• Ludzie poszukują takiego środowiska pracy, które umożliwia im realizacje własnych umiejętności, wyrażanie wartości, cech charakteru, preferowanych ról oraz będzie zgodne z ich postrzeganiem samego siebie
• Jeśli poszukiwanie środowiska nie kończy się powodzeniem, jednostka odczuwa konflikt i frustrację, ma niskie osiągnięcia i niską motywację do pracy
ŚRODOWISKO RELISTYCZNE
Zachowania stosowanie zasad mechaniki: maszyny i narzędzia, zorientowane na rzeczy
Promowany sposób postrzegania siebie
zdolności mechaniczne
Obraz świata prosty, namacalny, tradycyjny
Nagradzane wartości dobra materialne, pieniądze, władza, własność
Wzmacniane cechy nietowarzyski, bezpośredni, konformistyczny, uparty
Pożądane kompetencje, osiągnięcia
kompetencje realistyczne
Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem
prosty, bezpośredni, naturalny, metodyczny
Zawody inżynier mechanik, projektant, rzeźnik, stolarz
ŚRODOWISKO BADAWCZE
Zachowania odkrywanie, zbieranie oraz analizowanie danych na temat świata przyrody i stosowanie odkryć naukowych
Promowany sposób postrzegania siebie zdolności w nauce, matematyczne i naukowe
Obraz świata złożony, abstrakcyjny, niezależny, oryginalny
Nagradzane wartości wartości naukowe
Wzmacniane cechy analityczny, dociekliwy, niezależny, badawczy, racjonalny, skromny
Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje naukowe, osiągnięcia w nauce
Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem
racjonalny, analityczny
Zawody biochemik, dentysta radiolog, gleboznawca
ŚRODOWISKO ARTYSTYCZNE
Zachowania rysowanie, aktorstwo, śpiew, taniec, dekorowanie
Promowany sposób postrzegania siebie
ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny, niekonformistyczny, niezależny, posiadający uzdolnienia artystyczne
Obraz świata złożony, niezależny, niekonwencjonalne i elastyczne rozwiązania
Nagradzane wartości wartości artystyczne
Wzmacniane cechy niezorganizowany, emocjonalny, idealistyczny, pełen wyobraźni, niekonformistyczny, delikatny, introspektywny, ekspresyjny
Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje artystyczne i osiągnięcia
Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem
emocjonalny, ekspresyjny, rozwiązania niekonwencjonalne
Zawody projektant odzieży, kompozytor, architekt, projektant wnętrz, pisarz
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE
Zachowania pomaganie osobom z problemami psychicznymi, duchowymi, społecznymi, fizycznymi lub zawodowymi, usługi szpitalne
Promowany sposób postrzegania siebie
pomagający innym, rozumiejący innych, współpracujący z innymi i towarzyski
Obraz świata elastyczne rozwiązania
Nagradzane wartości wartości społeczne, etyczne
Wzmacniane cechy chętny do współpracy, współczujący, pomocny, pełen taktu, ciepły
Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje społeczne
Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem
przyjacielski, pomocny, chętny do współpracy
Zawody doradca zawodowy, terapeuta, fizykoterapeuta, pielęgniarka szkolna
ŚRODOWISKO PRZEDSIĘBIORCZE
Zachowania sprzedaż i kierowanie innymi
Promowany sposób postrzegania siebie
agresywny, lubiany, pewny siebie, towarzyski, mający zdolności krasomówcze i przywódcze
Obraz świata postrzeganie świata w kategoriach władzy, statusu, odpowiedzialności, prosty i niezawodny
Nagradzane wartości Pieniądze, władza, status
Wzmacniane cechy pełen ambicji, energiczny, towarzyski, dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny
Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje przedsiębiorcze, osiągnięcia
Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem
dominujący, perswazyjny, apelujący, słowny
Zawody reprezentant handlowy, kucharz, kierownik biura
ŚRODOWISKO KONWENCJONALNE
Zachowania rozpoznanie danych, organizowanie lub obliczanie liczb
Promowany sposób postrzegania siebie
konformistyczny, zorganizowany, nieartystyczny, posiadający uzdolnienia urzędnicze
Obraz świata konwencjonalny, konstruktywny, proste, niezawodne rozwiązania
Nagradzane wartości pieniądze, konformizm, niezawodność
Wzmacniane cechy ostrożny, konformistyczny, wydajny, zorganizowany, z kompleksami, posłuszny
Pożądane kompetencje, osiągnięcia kompetencje konwencjonalne, osiągnięcia
Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem
kontrolujący, konformistyczny, praktyczny
Zawody planujący działalność gospodarczą, rachmistrz, sekretarka, inspektor
ZAŁOŻENIE IV
Zachowanie jednostki jest determinowane
interakcją jej osobowości i środowiska,
w którym funkcjonuje – interakcja ta
określona jest przez zbieżność, spójność,
zróżnicowanie i tożsamość zawodową
ZAŁOŻENIE V
Pracownik, którego osobowość podobna jest do konkretnego typu, wymaga określonego środowiska pracy. Istnieją cztery stopnie zbieżności:
– Najwyższy np.: typ realistyczny - środowisko realistyczne– Drugi np.: typ realistyczny – środowisko badawcze i
konwencjonalne– Trzeci np.: typ realistyczny – środowisko artystyczne i
przedsiębiorcze– Czwarty np.: – typ realistyczny – środowisko społeczne
ZAŁOŻENIE VI
• Stopień związku wzajemnych elementów we wzorcu osobowości lub w modelach środowiska określa stopień spójności czyli zintegrowania zainteresowań, systemu wartości, cech charakteru, umiejętności, postrzegania świata. Może on być:– Wysoki – np.: RB– Średni – np.: RA– Niski – np.: RS
• Wysoki stopień spójności wzorca osobowości pozwala przewidywać zachowania klienta
• Środowisko spójne stawia podobne wymagania dla obu typów w profilu
ZAŁOŻENIE VII
• Jasno zarysowany – wyróżniający się profil osobowości charakteryzuje się dużą dozą podobieństwa do jednego lub dwóch typów oraz niewielkim stopniem podobieństwa do innych typów
• Jasno zarysowane środowisko charakteryzuje się jednym typem pracownika
ZAŁOŻENIE VIII
Osoba o wysokim poczuciu tożsamości
ma jasny i stabilny obraz swoich celów,
zainteresowań, osobowości i umiejętności