oświecenie – epoka rozumu
DESCRIPTION
Jessica P. klasa IIIcg. Oświecenie – epoka rozumu. Podstawowym założeniem oświecenia była wiara w ludzki rozum i przekonaniem, że to człowiek panuje nad światem. Ludzie w oświeceniu skupiali się na badaniach naukowych, życiu społecznym, wychowaniu, szkolnictwie - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
OŚWIECENIE – EPOKA ROZUMUJessica P. klasa IIIcg
CO TO OŚWIECENIE? Podstawowym założeniem oświecenia
była wiara w ludzki rozum i przekonaniem, że to człowiek panuje nad światem.
Ludzie w oświeceniu skupiali się na badaniach naukowych, życiu społecznym, wychowaniu, szkolnictwie
Bardzo ważne było także przekonanie, że człowiek jest wolną i równą jednostką, pochwalano humanitaryzm, tolerancję, walczono z zacofaniem
GENEZA NAZWY EPOKI
We Francji epokę oświecenia nazywa się wiekiem filozoficznym lub wiekiem oświecenia, w Anglii – wiekiem rozumu; nazywana również wiekiem świateł;
Oświecony oznacza wyzwolony, wolny, pełen jasności, rozumiejący, odrzucający fanatyzm i ciemnotę;
Nazwa epoki odnosi się do rozprawy filozofa Immanuela Kanta pt.: „Co to jest oświecenie”
„CO TO JEST OŚWIECENIE”
Według Kanta oświecenie to wyjście z okresu dzieciństwa. Filozof twierdził, że epoka w której żyje jest epoką oświecenie, ale jeszcze nie oświeconą, brak bowiem "jeszcze wiele do tego, by ludzie, ogólnie biorąc, byli już w stanie albo mogli co najmniej być doprowadzeni do tego, by w sprawach religii kierowali się sami w sposób pewny i słuszny swym rozsądkiem, bez obcego kierownictwa".
CZAS TRWANIA EPOKI
W większości krajów Europy oświecenie narodziło się w XVIII w. chociaż w Anglii zmiany społeczne zaczęły się już pod koniec XVII wieku. W Polsce oświecenie przypada na lata 30. XVIII wieku, a jego rozkwit nastąpił za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Schyłek epoki trwał do początku XIX w.
1822 – umowna data przełomu romantycznego
OŚWIECENIE W POLSCE W 1740 roku Stanisław Konarski założył
Collegium Nobilium na wzór szkół rycerskich. Uczono tam języków nowożytnych, polskiego, prawa, geografii, historii.
W 1747 powstała pierwsza Biblioteka Publiczna braci Załuskich.
Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego otworzono Szkołę Rycerską, Teatr Narodowy;
W 1773 roku powołano Komisję Edukacji Narodowej, która zreformowała szkolnictwo.
ZYGMUNT VOGEL (COLLEGIUM NOBILIUM)
FILOZOFIA
Najważniejszymi koncepcjami filzoficznymi w oświeceniu były racjonalizm i empiryzm
Racjonalizm zakłada, że źródłem poznania ludzkiego jest rozum. Za twórcę tego nurtu uznaje się Kartezjusza;
Empiryzm głosił, że źródłem ludzkiego poznania jest doświadczenie. Zwolennikami empiryzmu byli John Locke i David Hume.
LITERATURA
W Anglii popularna była powieść (Daniel Dafoe – „Przypadki Robinsona Cruzoe”, Jonathan Swift „Podróże Guliwera w różne kraje daliekie”);
Popularne były powiastki filozoficzne, które pisali Denis Diderot i Wolter;
Z filozofii Jana Jakuba Roussau narodził się sentymentalizm, który miał na celu wzbudzenie w odbiorcy wzruszeń, eksponowania przeżyć wewnętrznych;
LITERATURA W POLSCE
W Polsce popularny stał się klasycyzm (Ignacy Krasicki, Stanisław Trembecki, Adam Naruszewicz, Franciszek Zabłocki)
Swój rozkwit przeżywała bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny.
W sprawach politycznych wypowiadali się Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski.
Sentymentalizm był charakterystyczny dla Franciszka Karpińskiego;
ENCYKLOPEDYŚCI
„Wielka encyklopedia francuska” powstała we Francji w latach 1751-1780. Jej twórcami byli Denis Diderot, Jean Jacques Rousseau i Voltaire. W encyklopedia tej zawierano informacje dotyczące rzemiosła, sztuki i różnych dziedzin nauki.
CZASOPISMA
Na początku XVIII w. w Anglii zaczęto wydawać tygodnik „The Spectator”;
W Polsce w latach 1765-1785 wydawano „Monitor”, redagowany przez Ignacego Krasickiego i Franciszka Bohomolca. Krytykowano w nim kulturę sarmacką i propagowano zmianę obyczajów.
W latach 1770-1777 wydawano „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”, w których można było przeczytać utwory gości obiadów czwartkowych.
SZTUKA
Dominującymi stylami w oświeceniu był klasycyzm i rokoko.
W klasycyzmie nawiązywano do wzorców antycznych, uznawanych za doskonałe. Dzieła klasycystyczne oparte były na symetrii, regularności, harmonii; w malarstwie ukazywano głównie sceny historyczne i mitologiczne, malowano również portrety.
SZTUKA
W architekturze klasycyzm charakteryzował się dużymi, prostokątnymi oknami, małą ilością ozdób, jasnymi wnętrzami, białymi, ze złotymi zdobieniami.
Powstała także nowa forma domu mieszkalnego, nazywana dworkiem.
BELWEDER W WARSZAWIE
ŁUK TRIUMFALNY W PARYŻU
BRAMA BRANDENBURSKA W BERLINIE
„PRZYSIĘGA HORACJUSZY” JACQUES LOUIS DAVID
SZTUKA
Rokoko było stylem charakteryzującym wnętrza, rzemiosło artystyczne i malarstwo;
Odznaczał się dekoracyjnością, asymetrią, lekkością;
Nazwa „rokoko” wywodzi się od francuskiego słowa „rocaille”, które oznacza muszlę.
FRANCOIS BOUCHER „ŚNIADANIE”
ŹRÓDŁA
Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego „Słowa na Czasie 2”
Vademecum: Egzamin gimnazjalny 2012 Język Polski
http://germanhistorydocs.ghi-dc.org/ Wikipedia.org Deon.pl Plakaty-i-reprodukcje.pl