OTO 10 SPRAW O KTÓRYCH TRZEBA

PAMIĘTAĆ PRZED KOŃCEM ROKU:

1.Podziel się i oddaj mniej fiskusowi

2.Nie śpiesz się ze sprzedażą domu lub mieszkania

3.Zostań z dzieckiem i odbierz trzynastkę

4.Odwołaj się od wysokiej opłaty za użytkowanie wieczyste

5.Wykorzystaj dwa dni na opiekę

6.Zatrzymaj do stycznia papiery ze spadku

7.Skróć wychowawczy, zyskasz wypoczynkowy

8.Sprzedaj akcje, które potaniały, i wykaż stratę

9.Odzyskaj VAT przy remoncie

10.Przenieś ulgę na Internet na innego domownika / Rzeczpospolita /

O czym musisz pamiętać na przełomie roku prowadząc własną firmę

Oto lista zadań:

1. Zebrać wszystkie dokumenty niezbędne do wykonania rocznego rozliczenia

Będąc podatnikiem podatku dochodowego pamiętaj o zrobieniu podsumowania roku zarówno

dokumentów kosztowych jak i sprzedażowych dotyczących danego roku. Jeżeli prowadzisz

Książkę Przychodów i Rozchodów, ustalając wynik, musisz postąpić zgodnie z krokami

wyznaczonymi przez Ministra Finansów. Od przychodów odejmujesz koszty, niby proste, ale… co

z tymi kosztami, jak je ustalić ?

Postępujemy według działania:

Wartość spisu z natury na początek roku

+ wydatki na zakup towarów handlowych i materiałów (kolumna 10)

+ wydatki na koszty uboczne zakupu (kolumna 11)

- wartość spisu na natury na koniec roku

+ kwota pozostałych wydatków (kolumna 14)

- wartość wynagrodzeń w naturze ujętych w innych kolumnach księgi.

No właśnie, co z tym spisem z natury? Konieczność sporządzenia spisu z natury dotyczy

większości podatników. Jeżeli w trakcie roku księgowałeś zakupy towarów handlowych i

materiałów do 10 kolumny księgi i nie sprzedałeś lub nie zużyłeś ich do dnia 31 grudnia, to należy

je ująć w remanencie. Jak więc to zrobić ? Po pierwsze należy je wycenić :

• materiały i towary handlowe – według cen zakupu lub nabycia, albo według cen rynkowych z

dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia – ceny netto dla czynnych

podatników Vat, a brutto dla pozostałych,

• półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji – według kosztów

wytworzenia,

• odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową – według

wartości, jaką oszacujesz, mając na uwadze ich przydatność do dalszego użytkowania.

Jeżeli więc rozpocząłeś jego sporządzanie, masz 14 dni na jego zakończenie, a musisz go

sporządzić przed rozpoczęciem sprzedaży w nowym roku. Remanent końcowy roku 2013 staje się

twoim remanentem początkowym i z dniem 1 stycznia 2014 r. należy wpisać go do książki jako

pierwszy wpis. Szczegółowe zestawienie z jego przeprowadzenia dołączasz do dokumentów

księgowych. Jaki realny wpływ ma na koszty? Porównujesz wartości tych dwóch remanentów: na

początek i na koniec roku. Jeżeli wartość spisu z natury na koniec roku jest wyższa od wartości

spisu z natury na początek roku, wówczas o tę różnicę koszty uzyskania przychodu zostaną

zmniejszone. W sytuacji odwrotnej, gdy wartość spisu z natury na koniec roku jest niższa od

wartości spisu z natury na początek roku, wówczas o tę różnicę koszty uzyskania przychodu

zostaną zwiększone.

Sporządziłeś już remanent i zaksięgowałeś wszystkie dokumenty, przyszedł czas na zamknięcie

KPiR. Podsumowujesz wszystkie zapisy na ostatniej stronie księgi, numerujesz każdą z nich i

wyliczasz dochód, który przeniesiesz do zeznania rocznego. W tym celu przygotuj sobie także

potwierdzenie zapłat składek ZUS za okres XII 2012–XI 2013 oraz potwierdzenia zapłat zaliczek z

tytułu podatku dochodowego.

Pamiętaj, jeżeli do 21 stycznia 2014 r. złożysz swoje zeznanie podatkowe za 2013, unikniesz

zapłaty w styczniu zaliczki za grudzień, czy też IV kwartał, będzie ona bowiem uwzględniona w

tym rozliczeniu.

A jeżeli zastanawiasz się nad zmianą metody opodatkowania, np. chcesz zrezygnować z zasad

ogólnych na rzecz podatku liniowego lub na odwrót, pomyśl o tym już teraz, ponieważ masz czas

tylko do 21 stycznia 2014r. W tym terminie będziesz musiał złożyć pisemne zawiadomienie o tym

do Naczelnika Twojego Urzędu Skarbowego. Trochę więcej czasu będziesz miał, przechodząc np. z

miesięcznego na kwartalne rozliczenie podatku, w tym wypadku zawiadamiasz urząd do końca 20

lutego.

2. Pamiętać o Vacie

Jeżeli dodatkowo jesteś czynnym płatnikiem VAT, będziesz musiał złożyć deklarację VAT-7 za

miesiąc grudzień do 25-tego stycznia, podobnie jak podatnicy składający VAT-7K za IV kwartał.

Pamiętaj, że jeżeli w zeznaniu za ten okres nie wystąpisz z wnioskiem o zwrot nadwyżki podatku

naliczonego nad należnym, należy go przenieść na następny okres rozliczeniowy, czyli już w

nowym roku w styczniu/I kwartale. Natomiast w przypadku, gdy w upływającym roku

wykonywałeś zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione z VAT, będziesz zobowiązany po

jego zakończeniu do ustalenia struktury sprzedaży – na podstawie Twoich rzeczywistych obrotów.

Te obliczenia będą podstawą do korekty wstępnie odliczonego podatku za poprzedni rok w

deklaracji za pierwszy miesiąc lub kwartał roku 2014 z tytułu nabyć środków trwałych i

pozostałych.

3. Dokonać aktualizacji wartości środków trwałych

Jeżeli prowadzisz ewidencję środków trwałych, musisz pamiętać o aktualizacji wyliczeń odpisów

amortyzacyjnych, szczególnie gdy stosujesz metodę degresywną. Rozpoczynając amortyzację w

kolejnym roku, należy więc dla środków, dla których ona nadal trwa, podać wartość faktycznie

zrealizowanego umorzenia za lata ubiegłe.

Natomiast gdy zatrudniasz pracowników pamiętaj, by…..

4. Złożyć do urzędu deklaracje roczne PIT-4R, PIT 11 oraz PIT-8AR

PIT–4R musisz złożyć do końca stycznia następującego po roku podatkowym. Nie zapomnij

zachować kopii informacji wysłanej do urzędu. Wykazujesz w nim wszystkie należne zaliczki na

podatek za swoich pracowników.

Sporządź też w 3 egzemplarzach PIT 11. Masz czas do końca lutego, by przekazać jedną kopię do

urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania pracowników, a drugą swoim pracownikom. Nie

zapomnij o ich podpisach, koniecznie z datą odbioru. Tym, którzy już nie pracują, wyślij deklarację

listem poleconym, najlepiej za potwierdzeniem odbioru. Natomiast trzecią dołącz do akta

osobowych pracownika.

Podmioty dokonujące w 2013 r. wypłaty należności z tytułu świadczenia przez pracownika umów

zlecenia, od których pobrany był podatek ryczałtowy, mają obowiązek sporządzić deklarację PIT

8AR za 2013 r. i przekazać ją urzędowi skarbowemu do końca stycznia 2014r.

5. Wypełnić i przesłać do ZUS informację ZUS IWA

Jeżeli byłeś zgłoszony w ZUS jako płatnik składek na ubezpieczenie wypadkowe nieprzerwanie od

1 stycznia do 31 grudnia 2013r. oraz przez co najmniej jeden dzień stycznia 2014 r. i w 2013 r.

zgłosiłeś do ubezpieczenia wypadkowego w przeliczeniu na miesiące co najmniej 10

ubezpieczonych oraz dodatkowo na dzień 31 grudnia 2013 r. będziesz wpisany do rejestru REGON,

musisz się liczyć z tym, że do dnia 1 lutego 2013 r. będziesz musiał sporządzić informacje ZUS

IWA. Wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie, jeżeli więc chociaż jeden z nich pozostaje

niespełniony, obowiązek ten Cię nie dotyczy. Natomiast jeżeli składałeś już ZUS IWA za 3 kolejne,

ostatnie lata kalendarzowe, ZUS sam wyliczy wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe na

podstawie danych tam zawartych. Tak ustalona składka będzie obowiązywać cię przez okres

składkowy tj. od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r

6. Udzielić pracownikom urlopu wypoczynkowego, by nie stał się on zaległym

Co do zasady pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w roku kalendarzowym, w

którym nabył on do niego prawo. Jeżeli nie został on wykorzystany w tym terminie urlop należy

udzielić pracownikowi najpóźniej do końca września następnego roku kalendarzowego.

Przeanalizuj więc sytuację urlopową w swojej firmie, aby móc ustalić, ile dni urlopu pozostało im

jeszcze do wykorzystania. I jeżeli sytuacja w firmie na to pozwala, wyślij pracownik na urlopu

jeszcze w tym roku lub ustal jego wykorzystanie w terminie do 30 września przyszłego roku.

Pamiętaj także o tym, iż ci którzy nie wykorzystali jeszcze limitu urlopu na żądanie, mogą

wykorzystać go do końca roku, w przeciwnym wypadku stają się one „zwykłym” urlopem zaległym

do wykorzystania jak wyżej.

Weź pod uwagę, także to, że pracownik, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do

14 lat, ma prawo do 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, bo złożył

ci z początkiem 2013r. pisemne oświadczenie o zamiarze korzystania przez z tego uprawnienia. A

jeżeli do tej pory nie wykorzystał ich, może tego dokonać do końca roku, ponieważ nie przechodzą

one na rok następny. Pamiętaj, że początek roku kolejnego to czas złożenia przez rodzica kolejnego

takiego oświadczenia, tylko jeden rodzic bowiem może z tego uprawnienia skorzystać.

Jak jesteśmy już przy kwestii urlopów…

7. Ustalić plan urlopów na rok 2014

Tworzenie planów urlopów reguluje Kodeks Pracy. Nie precyzuje on jednoznacznie terminu jego

stworzenia. Przyjmuje się jednak, że powinien on zostać opracowany pod koniec danego roku na

rok następny, gdyż co do zasady pracownik nabywa prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego w

danym roku już w dniu 1 stycznia. Nie ma również żadnego przepisu, który nakazuje opracowanie

planu już w tym momencie na cały rok kalendarzowy, możesz go więc opracować np. na pierwsze

półrocze. Mając odpowiednią wiedzę na temat planów urlopowych pracowników, będziesz mógł

efektywniej zaplanować realizację podstawowych działań firmy.

8. Pamiętać o zmianie wysokości minimalnego wynagrodzenia od 1 stycznia 2014r.

Od 1stycznia 2014 r. będzie obowiązywać nowa kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę i

będzie wynosić 1680 zł brutto. Jeżeli w umowie o pracę określiłeś kwotowo wysokość

wynagrodzenia odpowiadającego najniższemu wynagrodzeniu obowiązującemu w roku zawarcia

umowy, będziesz musiał sporządzić stosowny aneks do umowy o pracę.

Pamiętaj jednak, może wystąpić pewien wyjątek, gdy zastosujesz poprzednio obowiązujące kwoty.

Jeżeli wypłacasz wynagrodzenie w miesiącu następnym, czyli za grudzień 2013 do 10 stycznia

2014, to wypłata dla pracowników zarabiających minimalne wynagrodzenie lub pracujących w

nocy nastąpi w wysokości obowiązującej w miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie,

bowiem jest ono należne za wykonaną pracę, a więc jego wysokość jest ustalana według zasad

obowiązujących w okresie, w jakim ta praca była wykonywana. Natomiast w zakresie wyliczeń

kwoty do wypłaty, w tym do naliczania zaliczki na podatek dochodowy, czy potrącanych składek

od wypłacanego wynagrodzenia należy zastosować wszystkie stawki obowiązujące na dzień

dokonania wypłaty wynagrodzenia

9. Jeżeli pracownik zwróci się do Ciebie o rozliczenie jego przychodów – wypełnić za niego PIT

40

Jeżeli pracownik nie korzysta z przysługujących mu odliczeń, może zgłosić pracodawcy, by to on

wypełnił za niego zaznanie roczne. Zgłoszenia takiego dokonuje na druku PIT–12 do dnia 10

stycznia roku następującego po roku podatkowym. W takiej sytuacji będziesz musiał za niego

złożyć deklarację PIT–40 w terminie do końca lutego 2014r. i przekazać wypełnione zeznanie

zarówno podatnikowi jak i urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania

pracownika. Jeżeli w wyniku wyliczeń wyjdzie niedopłata, będziesz musiał zapłacić ją za

pracownika, jednocześnie pobierając ją z jego dochodu za marzec 2014r. r. lub – na wniosek

pracownika – z dochodu za kwiecień 2014 r., czy też w miesiącu, za który została pobrana ostatnia

zaliczka, w sytuacji, gdy stosunek pracy ustał wcześniej. Natomiast, gdy z obliczeń wyjdzie

nadpłata, będziesz musiał zaliczyć ją na poczet zaliczki należnej za marzec 2014 r. Jeżeli i po tym

działaniu nadpłata nadal wystąpi, wówczas zwrócisz ją pracownikowi w gotówce. Następnie kwotę

dokonanego zwrotu pomniejszysz o kwoty pobranych zaliczek przekazywanych do urzędu.

10. Sporządzić roczne RMUA

Od 2012 rok nie musisz już co miesiąc przekazywać ubezpieczonym informacji o zapłaconych

składkach na druku RMUA. Możesz przekazać pracownikowi takie informacje raz w roku w

podziale na poszczególne miesiące w terminie do 28 lutego 2014 roku za poprzedni rok

kalendarzowy. Jeżeli mimo to przekazywałeś je co miesiąc, roczną informację sporządzasz tylko na

wniosek pracownika.

11. Sprawdzić, czy będziesz musiał utworzyć w 2014r. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych,

a gdy on już funkcjonuje będziesz musiał dokonać korekty jego odpisów

Sprawdź stan zatrudnionych na dzień 1 stycznia danego roku kalendarzowego, bowiem jeżeli

zatrudnisz na umowy o pracę, powołania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę, wliczając w to

także tych przebywających na urlopach macierzyńskich, wychowawczych oraz bezpłatnych, co

najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełen etat, Twoim obowiązkiem stanie się utworzenie

zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Nie ma tu znaczenia czas, na jaki zostały one

zawarte, ani nawet, czy dotyczyły pełnych wymiarów czasu pracy czy tylko jego części. W takim

przypadku będziesz musiał przeliczyć liczbę pracowników na pełny wymiar.

A jeżeli już tworzysz takie odpisy, masz obowiązek dokonania do 31 grudnia 2013r. jego korekty.

Podstawą naliczania odpisu jest przeciętna planowana liczba zatrudnionych osób, którą to musisz

skorygować na koniec roku do faktycznej przeciętnej liczby pracowników, mogłeś bowiem

zatrudnić w ciągu roku kolejnych pracowników.

Do końca roku kalendarzowego podejmiesz też decyzję o ewentualnej rezygnacji z niego.

12. Ustalić, czy w przyszłym roku będziesz płatnikiem zasiłków

O tym, czy w 2014 r. będzie wypłacał zasiłki i świadczenia rehabilitacyjne w razie choroby

pracownika, decyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30

listopada 2013 r. Jeżeli więc w tym dniu zgłosiłeś do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20

osób, w tym także siebie samego, będziesz w 2014 r. wypłacał zasiłki.

Wydaje się tego dużo, ale nie jest to takie straszne jak się wygląda na pierwszy rzut oka. Mając

wiedzę o tym, co trzeba zrobić, pójdzie Ci łatwiej. Jeżeli rozpoczynając rok, będziesz odhaczać

wymienione wyżej kwestie, jako spełnione, oznaczać to będzie, że wykonałeś wszystko co

potrzeba. W wypełnieniu większości z tych obowiązków pomoże ci program Super Księga

Podatkowa. Ustalisz w nim stan inwentaryzacji na koniec roku, sporządzisz spis z natury.

Wyliczysz i uwzględnisz zarówno w książce przychodów i rozchodów, jak i w ustaleniu dochodu,

różnice remanentowe. Bez większego wysiłku sporządzisz rozliczenie twojej działalności

gospodarczej, w tym wypełnisz zeznania podatkowe PIT 36, 36 L, czy też PIT 28, a dla

pracowników PIT 11 czy też roczne PIT 4R, 8AR dzięki systemowi aktualizacji. W zakresie

podatku VAT aplikacja wyliczy za Ciebie współczynnik obrotu opodatkowanego w ogóle

sprzedaży na podstawie zaksięgowanych dokumentów. Jeżeli amortyzację środków trwałych

będziesz obliczać planowo, zgodnie z wyliczeniami programu, co do wysokości i ilości odpisów,

będziesz mógł kwotę dotychczasowego umorzenia zwiększyć w programie automatycznie. Równie

automatycznie dokonasz wyliczeń ich korekt rocznych, gdy prowadzisz sprzedaż mieszaną, jak i

dokonasz aktualizacji ich historii zapisanej w programie. Dokonasz także rocznego podsumowania

zapłaconych składek zusowskich na formularzu RMUA oraz będziesz miał podgląd na stan urlopów

danego roku, dzięki prowadzonym w aplikacji Kartom Pracy. Każdy rok to osobna instalacja na

dysku, dzięki czemu zawsze płynnie przejdziesz do prac w nowym roku i w każdej chwili wrócić

do poprzednich danych. Wszystkie te działania sprawią, że w nowy rok wejdziesz spokojnie i z

pewnością co do aktualności zastosowanych parametrów obliczeń. Taki program odciąży cię od

większości żmudnych działań, jakie przyjdzie Ci wykonać na przełomie każdego roku.

W 2014 roku limity podatkowe w górę

Od nowego roku małym podatnikiem w PIT i CIT będzie przedsiębiorca, którego przychód

w 2013 r. nie przekroczy 5.068.000 zł. Z kolei w 2014 roku firmy, których przychody za obecny

rok wyniosą co najmniej 5.059.560 zł, będą miały obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Limit ten jest wyższy w porównaniu z 2013 rokiem o 123.000 zł. Limit do prowadzenia ksiąg

rachunkowych

W 2014 roku osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób

fizycznych, spółki partnerskie oraz spółdzielnie socjalne będą miały obowiązek prowadzenia ksiąg

rachunkowych, jeżeli ich przychody za 2013 rok wyniosą, co najmniej 1.200.000 euro.

Kwotę 1.200.000 euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez

Narodowy Bank Polski na 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.

Limit do prowadzenia ksiąg rachunkowych

Zgodnie z tabelą kursów średnich nr 189/A/NBP/2013, średni kurs euro 30 września 2013 r.

wyniósł 4,2163 zł.

A zatem:

1.200.000 euro x 4,2163 zł = 5.059.560 zł.

Jeżeli w 2013 r. przychody jednostki wyniosą co najmniej 5.059.560 zł, to w 2014 roku, będzie

musiała prowadzić księgi rachunkowe. W przyszłym roku limit będzie wyższy w porównaniu z

2013 rokiem

o 123.000 zł. W 2013 r. wynosi 4.936.560 zł.

Podstawa prawna: art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 3 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 330).

Mały podatnik w VAT

W 2014 r. status małego podatnika VAT będzie miał podatnik, u którego wartość sprzedaży

nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej

równowartości 1.200.000 euro.

Po przeliczeniu będzie to 5.068.000 zł.

Małym podatnikiem jest także prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający

funduszami powierniczymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o

podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci

wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku

podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro.

Po przeliczeniu będzie to kwota 190.000 zł.

Kwoty wyrażone w euro przelicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy

Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w

zaokrągleniu do 1.000 zł.

Kurs euro 1 października 2013 r. był równy 4,2230 zł (tabela kursów średnich NBP nr

190/A/NBP/2013).

1.200.000 euro x 4,2230 zł = 5.067.600 zł. Po zaokrągleniu jest to 5.068.000 zł.

45.000 eurox 4,2230 zł = 190.035 zł. Po zaokrągleniu jest to 190.000 zł.

W2013 r. kwota graniczna wynosiła 4.922.000 zł oraz 185.000 zł.

Podstawa prawna: art. 2 pkt 25 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.

Dz.U. z 2011 nr 177, poz. 1054 ze zm.).

Mały podatnik w podatku dochodowym

W 2014 r. małym podatnikiem będzie osoba, której przychód w 2013 r. nie przekroczył 1.200.000

euro.

W przeliczeniu będzie to 5.068.000 zł.

Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez

Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego,

w zaokrągleniu do 1.000 zł. 1 października 2013 r. ogłoszony kurs euro był równy 4,2230 zł (tabela

kursów średnich NBP nr 190/A/NBP/2013).

1.200.000 euro x 4,2230 zł =5.068.000 zł.

W 2013 roku kwota graniczna wynosi 4.922.000 zł.

Podstawa prawna: art. 5a pkt 20 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.),

art. 4a pkt 10 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.:

Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podatek zryczałtowany od przychodów ewidencjonowanych można stosować w przypadku

przychodów:

z działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie,

wyłącznie z tytułu udziału w spółce - od przychodów osiągniętych łącznie przez wspólników,

- jeżeli przychody tych podatników za 2013 r. nie przekroczą równowartości w złotych 150.000

euro, niezależnie od tego, w jakiej formie podatnik był wtedy opodatkowany.

Zatem kwotą graniczną w 2014 r. będzie 633.450 zł (w 2013 r. kwotą graniczną było 615.300 zł).

Kwartalnie mogą płacić podatnicy, którzy w 2013 r. osiągnęli przychody z pozarolniczej

działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie:

a) samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 25.000 euro, czyli 105.575 zł (w 2013 r. kwotą

graniczną było 102.550 zł),

b) w formie wymienionych w pkt 1 lit. b) spółek, jeżeli przychody spółki nie przekroczą 25.000

euro, czyli 105.575 zł (w 2013 r. kwotą graniczną było 102.550 zł).

Jeżeli podatnik nie przekroczył tej kwoty, w roku 2014 nadal może płacić ryczałt od przychodów

ewidencjonowanych. Natomiast podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą w 2014 r. ma

zawsze prawo do wyboru zryczałtowanej formy opodatkowania.

Podstawa prawna:

art. 6 ust. 4-6, art. 7, art. 21 ust. 1b ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku

dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930

ze zm.).

Jednorazowy odpis amortyzacyjny

W2014 r. kwota jednorazowego odpisu amortyzacyjnego wynosi w przeliczeniu 211.000 zł (w 2013

r. było to 205.000 zł).

Jednorazowo odpisów amortyzacyjnych mogą dokonywać podatnicy, którzy w roku podatkowym

rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, oraz mali podatnicy.

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w tym wypadku jednorazowo od wartości początkowej

środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku

podatkowym,

w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości

niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości

50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Przeliczenia na złote kwoty limitu dokonujemy według średniego kursu euro ogłaszanego przez

Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok

podatkowy,

w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Podstawa prawna: art. 22k ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

(tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.),

art. 16k ust. 7 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.:

Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).

Podsumowanie

Limity Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

W 2013 r. 615.300 zł

W 2014 r. 633.450 zł

Jednorazowy odpis amortyzacyjny

205.000 zł

211.000 zł

Mały podatnik w VAT

4.922.000 zł

185.000 zł

5.068.000 zł

190.000 zł

Mały podatnik w podatku dochodowym

4.922.000 zł

5.068.000 zł

Limit do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 r.

4.936.560 zł

5.059.560 zł

Koniec każdego roku kalendarzowego to u większości przedsiębiorców okres wytężonej pracy

związany z rocznym podsumowaniem rezultatów działalności gospodarczej. Aby prawidłowo

podsumować kończący się rok, każde zdarzenie gospodarcze musi być zaewidencjonowane we

właściwym momencie i w prawidłowej wysokości. Dlatego zdarzenia gospodarcze występujące na

przełomie roku wymagają szczególnej uwagi, jeśli chodzi o sposób ujęcia ich w księgach

rachunkowych oraz rozliczenie podatkowe.

O ile przepisy podatkowe dość precyzyjnie wskazują na moment ujęcia transakcji w rachunku

podatkowym, o czym informują przepisy wyznaczające:

● moment powstania przychodu lub datę poniesienia kosztu – w podatkach dochodowych,

● datę powstania obowiązku podatkowego lub prawa do odliczenia podatku naliczonego – w

podatku od towarów i usług,

o tyle przepisy o rachunkowości nie zawierają tak szczegółowych regulacji. Zawierają one

natomiast zbiór zasad, które wskazują na sposób ujmowania zdarzeń w księgach rachunkowych.

Zasady te tworzą podstawę do sporządzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy,

stanowiącego roczny raport jednostki, z którego powinna wynikać rzetelna informacja o jej

kondycji finansowo-ekonomicznej za ten okres.

Spośród dość licznych zasad wynikających z ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t.

Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm., do kluczowych zasad mających szczególne zastosowanie na

przełomie roku należy:

● zasada wiarygodności (art. 4 ust. 1 uor), która zobowiązuje jednostkę do rzetelnego i jasnego

przedstawienia jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego,

● zasada memoriału (art. 6 ust. 1 uor), która wyraża się tym, że w księgach rachunkowych jednostki

należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty

związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich

zapłaty,

● zasada współmierności (art. 6 ust. 2 uor), która stanowi, że dla zapewnienia współmierności

przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu

sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz

przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione,

● zasada istotności (art. 8 ust. 1 uor), która polega na tym, że jednostka, określając zasady

(politykę) rachunkowości, powinna zapewnić wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń

istotnych dla oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, przy

zachowaniu zasady ostrożności (zasada ta umożliwia jednostce stosowanie uproszczeń, o ile nie

wpłynie to negatywnie na realizację podstawowego obowiązku przedstawienia jej rzetelnego obrazu

sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego).

I. Przychody na przełomie roku

1. Sprzedaż towarów dokonana w grudniu potwierdzona fakturą wystawioną w styczniu

Obecnie obowiązuje zasada fakturowania sprzedaży w ciągu 7 dni od jej dokonania. Określa ją

przepis § 9 rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, zgodnie z którym fakturę wystawia się

nie później niż 7. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Regulacja ta powoduje, że

grudniową sprzedaż można udokumentować po 31 grudnia.

Od przyszłego roku termin fakturowania sprzedaży będzie jeszcze dłuższy. Zgodnie z art. 106i ust.

1 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., fakturę będzie można

wystawić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano

dostawy towaru lub wykonano usługę.

Data powstania obowiązku podatkowego w VAT

Do końca 2013 r. ogólne zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT wyznaczają

przepisy art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT. Stanowią one, że obowiązek podatkowy powstaje z

chwilą wydania towarów lub wykonania usługi. Jeżeli jednak sprzedaż ta powinna być

potwierdzona fakturą, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej wystawienia, jednak nie

później niż 7. dnia, licząc od dnia wydania towarów lub wykonania usługi. W praktyce oznacza to,

że do końca 2013 r. obowiązek podatkowy w transakcjach pomiędzy podmiotami gospodarczymi,

co do zasady, jest związany z datą wystawienia faktury.

Od 1 stycznia 2014 r. data powstania obowiązku podatkowego będzie związana z datą sprzedaży, a

nie – jak dotychczas – z datą jej zafakturowania. Podstawowy termin powstania obowiązku

podatkowego będzie wyznaczał art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że obowiązek

podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi.

VAT 2014

Podstawowy termin powstania obowiązku podatkowego będzie wyznaczał art. 19a ust. 1 ustawy o

VAT. Przepis ten stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów lub

wykonania usługi. Zatem w przypadku gdy wydanie towaru nastąpi np. 25 stycznia 2014 r., a

faktura zostanie wystawiona np. 1 lutego, to obowiązek podatkowy powstanie w styczniu 2014 r.

Moment powstania przychodu podatkowego

Moment powstania przychodu podatkowego uzyskanego w ramach pozarolniczej działalności

gospodarczej określają przepisy art. 12 ust. 3 i ust. 3a updop oraz art. 14 ust. 1 i ust. 1c updof.

Wynika z nich, że za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku

podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane,

po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Za datę powstania

tego przychodu, co do zasady, uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub

wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Jeżeli sprzedawca wydał towary w grudniu, a fakturę potwierdzającą tę sprzedaż wystawił w ciągu

7. kolejnych dni, co spowodowało, że dostawa została zafakturowana już w styczniu następnego

roku, to dla celów podatku dochodowego datę powstania przychodu wyznacza u niego dzień

wydania towarów. W rezultacie przychód podatkowy z tytułu grudniowej dostawy towarów

zafakturowanej w styczniu należy rozpoznać w grudniu 2013 r.

Urzędy skarbowe przedłużają termin zwrotu VAT

Eksperci Pracodawców RP podkreślają, że konieczne jest określenie maksymalnego okresu

przedłużenia weryfikacji rozliczenia podatnika. – Taka regulacja byłaby gwarancją bezpieczeństwa

pieniędzy przedsiębiorców i pewności, że zostaną one im zwrócone bez zbędnej zwłoki – twierdzą

eksperci Organizacji.

Zgodnie z przepisami dotyczącymi podatku od towarów i usług urzędy skarbowe mogą przedłużać

termin zwrotu podatku VAT do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika. Jednak – jak

podkreślają eksperci Pracodawców RP – w ustawie o podatku od towarów i usług nie tylko nie

uregulowano maksymalnego czasu, na jaki organ podatkowy może przedłużyć termin tego zwrotu,

lecz także brakuje w przepisach określonego katalogu przesłanek do zastosowania tej instytucji.

Prowadzi to do sytuacji, w której zdarza się, że urzędy skarbowe nadużywają w tej kwestii swoich

uprawnień. Wskazują na to zarówno sami przedsiębiorcy oraz ostatnie orzeczenia sądów

administracyjnych, także jak i przekazane przez ówczesnego Podsekretarza Stanu w Ministerstwie

Finansów Macieja Grabowskiego dane. Wynika z nich bowiem, że od stycznia do września 2013 r.

urzędy skarbowe wypłaciły 180,6 mln zł odsetek z tytułu nieterminowych zwrotów w podatku od

towarów i usług.

– To jednoznacznie wskazuje na występowanie problemów związanych z bezterminowym

przedłużaniem czasu na dokonanie zwrotu podatku VAT. Dlatego należy doprecyzować przepisy

ustawy o podatku od towarów i usług – mówią eksperci Pracodawców RP.

3. Wynagrodzenie należne za grudzień, a wypłacone w styczniu

Wynagrodzenie ze stosunku pracy powinno zostać wypłacone najpóźniej do 10. dnia miesiąca za

miesiąc poprzedni. Tym samym wynagrodzenie należne za grudzień 2013 r. może zostać

wypłacone w terminie do 10 stycznia 2014 r.

Sporządzenie listy płac dotyczącej wynagrodzeń wypłacanych na przełomie roku wywołuje sporo

wątpliwości. Należy pamiętać, że wynagrodzenia te stanowią u pracowników przychód ze stosunku

pracy za 2014 r., co powoduje, że obciążenia podatkowo-składkowe powinny być dokonywane w

wysokości obowiązującej w 2014 r. Dotyczy to np. kosztów uzyskania przychodów, kwoty wolnej

od podatku czy wysokości poszczególnych składek ZUS.

Moment uznania wydatku za koszt podatkowy

Należności ze stosunku pracy wypłacone przez zakład pracy stanowią koszty uzyskania

przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione

do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku

prawnego łączącego strony. W przypadku uchybienia temu terminowi należności ze stosunku pracy

będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z chwilą ich faktycznej wypłaty

lub postawienia do dyspozycji. Tak wynika z art. 15 ust. 4g i art. 16 ust. 1 pkt 57 updop oraz art. 22

ust. 6ba i art. 23 ust. 1 pkt 55 updof.

Tym samym wynagrodzenie ze stosunku pracy należne za grudzień 2013 r., a wypłacone w styczniu

2014 r., stanowi koszt uzyskania przychodów:

● w grudniu 2013 r. – jeżeli pracodawca wypłacił wynagrodzenie z zachowaniem terminu jego

wypłaty określonego na podstawie przepisów prawa pracy, umowy o pracę lub innego stosunku

prawnego łączącego strony (np. w regulaminie wynagradzania),

● w styczniu 2014 r., tj. w momencie faktycznej wypłaty wynagrodzenia – jeśli pracodawca

wypłacił je z opóźnieniem (od 11 stycznia 2014 r. do 31 stycznia 2014 r.).

Kosztem podatkowym jest wynagrodzenie w kwocie brutto (a nie tylko sama kwota wypłaconego

wynagrodzenia po potrąceniu obciążeń podatkowo-składkowych).

Natomiast z art. 15 ust. 4h updop oraz art. 22 ust. 6bb updof wynika, że składki na ubezpieczenia

społeczne należne od wynagrodzenia ze stosunku pracy, w części finansowanej przez pracodawcę

(płatnika), składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności ze stosunku pracy są

należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:

1) z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są

należne – w terminie wynikającym z odrębnych przepisów,

2) z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w

terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego

strony – nie później niż do 15. dnia tego miesiąca.

W przypadku uchybienia tym terminom wymienione składki będą stanowiły koszt uzyskania

przychodów z chwilą faktycznej ich zapłaty.

Termin faktycznej wypłaty wynagrodzenia należnego za grudzień 2013 r.

Termin opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej przez pracodawcę

(płatnika), oraz FP i FGŚP

Moment zaliczenia składek ZUS finansowanych przez płatnika do kosztów uzyskania przychodów

do 31 grudnia 2013 r. do 15 stycznia 2014 r. grudzień 2013 r.

do 10 stycznia 2014 r. do 15 stycznia 2014 r. grudzień 2013 r.

do 10 stycznia 2014 r. 16 stycznia 2014 r. – 31 stycznia 2014 r. styczeń 2014 r.

do 10 stycznia 2014 r. 1 lutego 2014 r. – 28 lutego 2014 r. luty 2014 r.

Obowiązki podatkowe

Z różnych przyczyn podatnicy decydują się na zmianę miejsca prowadzenia działalności

gospodarczej. Zmiana ta zwykle wiąże się z koniecznością dopełnienia wielu formalności. Poniżej

przedstawiamy zestawienie obowiązków przedsiębiorców z tym związanych, a wynikających z

przepisów podatkowych.

Zmiana właściwości organów podatkowych

Dla podatników prowadzących działalność gospodarczą najważniejszymi organami podatkowymi

są organy podatkowe właściwe dla celów podatku dochodowego oraz dla celów podatku od

towarów i usług (VAT). Pojawia się w związku z tym pytanie, czy zmiana miejsca prowadzenia

działalności oznacza zmianę właściwości tych organów podatkowych.

Jeżeli chodzi o podatek dochodowy, zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie

powoduje zmiany właściwości organów podatkowych, jeżeli nie jest związana ze zmianą:

● miejsca zamieszkania lub

● siedziby.

Spowodowane jest to tym, że w przypadku takich podatników o właściwości organów podatkowych

nie decyduje miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, lecz miejsce zamieszkania lub adres

siedziby (na podstawie art. 17 § 1 Ordynacji podatkowej).

Nieco inaczej jest w przypadku VAT. Dla celów tego podatku właściwym organem jest, co do

zasady, naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności

podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (art. 3 ust. 1 ustawy o VAT). Jeżeli

zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jest tożsama ze zmianą „miejsca

wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT”, podatnikowi zmieni się naczelnik

urzędu skarbowego właściwy w sprawach VAT.

Aktualizacja zgłoszenia identyfikacyjnego

Zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wymaga aktualizacji zgłoszenia

identyfikacyjnego. Sposób aktualizacji zależy od tego, czy podatnik zmienia tylko miejsce

prowadzenia działalności gospodarczej (bez zmiany miejsca zamieszkania lub siedziby), czy też

zmiana miejsca działalności gospodarczej towarzyszy zmianie miejsca zamieszkania lub siedziby

podatnika. W obu przypadkach aktualizacja powinna zostać dokonana nie później niż w terminie 7

dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana (art. 9 ust. 1 ustawy o NIP).

Zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (bez zmiany miejsca zamieszkania lub

siedziby)

Aktualizacja polega na:

1) w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej –

wskazaniu nowego miejsca prowadzenia działalności w części B.11 zgłoszenia NIP-2 (oraz

formularzu NIP-C stanowiącym załącznik do zgłoszenia NIP-2). Wypełniając w tym celu

zgłoszenie NIP-2, należy zaznaczyć kwadrat 2 w poz. 4 oraz kwadrat 1 w poz. 6;

2) w przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami – wskazaniu nowego głównego

miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w części 10.1 (względnie nowego dodatkowego

miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w części 11.3) wniosku CEIDG-1. Wypełniając w

tym celu wniosek CEIDG-1, w części 01 wniosku należy zaznaczyć kwadrat w poz. 2 i wskazać

datę zmiany miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jako datę powstania zmiany;

3) w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, którzy nie są

przedsiębiorcami (nie są wpisani do CEIDG), lecz prowadzą działalność gospodarczą lub podlegają

zarejestrowaniu jako podatnicy VAT (dotyczy to, przykładowo, rolników czy wynajmujących

nieruchomości użytkowe „prywatnie” zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni) – wskazaniu

nowego głównego miejsca prowadzenia działalności w części C.5.1 (albo nowego dodatkowego

miejsca prowadzenia działalności w części C.5.2) zgłoszenia NIP-7.

Zmiana miejsca działalności gospodarczej połączona ze zmianą miejsca zamieszkania lub siedziby

podatnika

Aktualizacja polega na:

1) w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej:

– wskazaniu nowego naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów podatku dochodowego

w poz. 5 oraz

– wskazaniu nowego miejsca prowadzenia działalności w części B.11 zgłoszenia NIP-2 (względnie

w załączanym do niego formularzu NIP-C). W zgłoszeniu NIP-2 należy zaznaczyć kwadrat 2 w

poz. 4, kwadrat 2 w poz. 6 oraz wskazać właściwego przed zmianą naczelnika urzędu skarbowego

w poz. 7);

2) w przypadku osób fizycznych będących przedsiębiorcami:

– wskazaniu nowego naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów podatku dochodowego

jako aktualnego w poz. 17.1 wniosku CEIDG-1 (jeżeli podatnik nie korzysta ze zwolnienia od

podatku VAT i ten sam naczelnik po zmianie jest właściwy dla celów podatku dochodowego od

osób fizycznych oraz VAT) albo w poz. 17.2 (w przeciwnym razie)1 oraz

– wskazaniu nowego głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w części 10.1

wniosku CEIDG-1 (względnie nowego dodatkowego miejsca prowadzenia działalności

gospodarczej w części 11.3). Wypełniając w tym celu wniosek CEIDG-1, w części 01 wniosku

należy zaznaczyć kwadrat w poz. 2 i wskazać datę zmiany miejsca prowadzenia działalności

gospodarczej jako datę powstania zmiany;

3) w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, którzy nie są

przedsiębiorcami (nie są wpisani do CEIDG), lecz prowadzą działalność gospodarczą lub podlegają

zarejestrowaniu jako podatnicy VAT:

– wskazaniu nowego naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów podatku dochodowego

w poz. 6 zgłoszenia NIP-7 oraz wskazaniu nowego głównego miejsca prowadzenia działalności w

części C.5.1 (albo nowego dodatkowego miejsca prowadzenia działalności w części C.5.2).

Zmiana miejsca prowadzenia działalności a VAT

Zgłoszenie aktualizacyjne. Jeżeli zmiana miejsca prowadzenia działalności (sama w sobie albo

towarzysząca zmianie miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika) powoduje zmianę właściwości

naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla celów VAT, podatnik zarejestrowany jako podatnik

VAT czynny lub podatnik VAT zwolniony powinien dokonać aktualizacji zgłoszenia VAT-R.

Aktualizacja nie jest konieczna w przypadku tych podatników, którzy nie są zarejestrowani.

Aktualizacji należy dokonać na formularzu VAT-R. Należy go złożyć do naczelnika urzędu

skarbowego właściwego po zmianie w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana

(zob. art. 96 ust. 12 ustawy o VAT), z:

1) zaznaczonym kwadratem nr 2 (aktualizacja danych) w poz. 4 formularza,

2) wskazanym w poz. 5 naczelnikiem urzędu skarbowego właściwym po zmianie miejsca

prowadzenia działalności,

3) zaznaczonym kwadratem nr 2 (zmiana spowodowała zmianę właściwości organu podatkowego)

w poz. 8 formularza,

4) wskazanym w poz. 9 formularza poprzednim urzędem skarbowym (urzędem skarbowym, którym

kierował naczelnik właściwy przed zmianą miejsca prowadzenia działalności).

Kasy rejestrujące. Zmiana miejsca prowadzenia działalności może też być związana ze zmianą

miejsca używania kas rejestrujących. Zmiana taka jest oczywiście możliwa, lecz w związku z jej

dokonywaniem na podatnikach ciążą pewne obowiązki. Określają je od 1 kwietnia 2013 r. przepisy

§ 14 ust. 5–7 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących (wcześniej przepisów określających

wprost takie obowiązki nie było; nie oznaczało to jednak, że nie była możliwa zmiana miejsca

używania kas rejestrujących – zob. przykładowo pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w

Suwałkach z 31 maja 2004 r., sygn. US.IV-443/25/04, czy pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego

w Zgierzu z 30 grudnia 2005 r., sygn. III/443-112/05).

Z przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2013 r. wynika, że:

1) zmiana miejsca używania kasy nie wymaga odczytania zawartości pamięci fiskalnej kasy (§ 14

ust. 7 rozporządzenia),

2) w przypadku zmiany miejsca używania kasy podatnik zapewnia dokonanie zmiany w książce

kasy w zakresie określenia miejsca używania kasy oraz zapewnia dokonanie zmiany danych

zapisanych w pamięci kasy dotyczących adresu punktu sprzedaży, w którym po dokonanej zmianie

kasa będzie używana (§ 14 ust. 6 rozporządzenia),

3) podatnik w terminie 7 dni od dnia zmiany miejsca używania kasy informuje o tym właściwego

naczelnika urzędu skarbowego2, składając zgłoszenie aktualizacyjne danych dotyczących kasy,

którego wzór stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących (§ 14 ust. 5

rozporządzenia).

Przemieszczenie towarów. Zmianie miejsca prowadzenia działalności często towarzyszy również

przemieszczenie towarów do nowego miejsca prowadzenia działalności. Przepisy VAT nie

wymagają szczególnego sposobu dokumentowania faktu przemieszczenia towarów w związku ze

zmianą miejsca prowadzenia działalności. W konsekwencji nie musi być wystawiany żaden

dokument potwierdzający takie przeniesienie. Nie ma jednak przeszkód, aby sporządzić dowód

wewnętrzny (dowód przesunięcia) podobny do sporządzanego w przypadku przesunięć

(przerzutów) towarów między zakładami podatnika (§ 9 ust. 4 rozporządzenia w sprawie

prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów), jeżeli podatnik uzna, że taki dowód jest

mu potrzebny.

Faktury. Zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie wpływa, co do zasady, na treść

wystawianych przez podatników oraz wystawianych podatnikom faktur (oczywiście pod

warunkiem, że nie wiąże się ze zmianą miejsca zamieszkania lub siedziby). Spowodowane jest to

tym, że obowiązkowym elementem faktur są adresy podatnika i nabywcy towarów lub usług (§ 5

ust. 1 pkt 3 rozporządzenia o fakturach), za które uznaje się, co do zasady:

1) adres miejsca zamieszkania – w przypadku osób fizycznych,

2) adres siedziby – w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających

osobowości prawnej.

Kwestią sporną jest, czy zamiast adresu miejsca zamieszkania lub adresu siedziby może być na

fakturach wskazywane miejsce prowadzenia działalności gospodarczej podatnika lub nabywcy. Z

pisma Ministra Finansów z 9 stycznia 2013 r. (stanowi ono odpowiedź na interpelację poselską nr

12721) wynika, że tak, jeśli jest to zgłoszone za pośrednictwem wniosku CEIDG-1 (względnie

zgłoszenia NIP-7) główne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W piśmie tym czytamy,

że:

(...) podatnik będący osobą fizyczną, który w zgłoszeniu identyfikacyjnym oprócz swojego miejsca

zamieszkania zamieścił również adres głównego miejsca prowadzonej przez siebie działalności

gospodarczej, może w miejsce adresu zamieszkania w wystawianych fakturach zamieszczać adres

głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (w przypadku gdy podatnik nie wskaże w

zgłoszeniu identyfikacji podatkowej adresu głównego miejsca prowadzenia działalności, powinien

podawać w fakturze adres zamieszkania).

Pismo MF dotyczy co prawda podatników będących osobami fizycznymi, lecz należy uznać, że ma

odpowiednie zastosowanie do podatników będących osobami prawnymi oraz jednostkami

organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej (tj. podatnicy mogą wskazywać na fakturach

adresy głównych miejsc prowadzenia działalności inne niż adres siedziby, jeżeli zostały one

wskazane w zgłoszeniu NIP-2).

Należy zatem przyjąć, że formalnie zgłoszona zmiana głównego miejsca prowadzenia działalności

gospodarczej pozwala podatnikom na wystawianie i otrzymywanie faktur na nowy adres głównego

miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Oczywiście po zmianie miejsca prowadzenia działalności połączonej ze zmianą siedziby (w

przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej) lub

zmianą miejsca zamieszkania podatnik powinien wystawiać faktury z nowym adresem siedziby

(miejsca zamieszkania).

Przepisy nie wskazują, od kiedy należy na fakturach stosować nowe adresy. Skoro prawodawca nie

zdecydował się na uregulowanie tej kwestii, to trzeba przyjąć, że na fakturach należy wykazywać

nowy adres, poczynając od momentu faktycznej zmiany adresu, a nie jej formalnego ujawnienia.

Kwestia ta nie jest jednak oczywista. W konsekwencji należy zalecić, aby zmiany wymienionych

adresów podatnicy zgłaszali jak najszybciej, by jak najkrótszy był okres rozbieżności między

stanem faktycznym a formalnym zgłoszeniem adresu (miejsca zamieszkania, siedziby lub głównego

miejsca prowadzenia działalności gospodarczej).

Szczególna sytuacja ma miejsce, gdy ujawnienie adresu siedziby we właściwym rejestrze ma

charakter konstytutywny, tj. wpis jest wymagany dla skuteczności takiej zmiany. Jest tak zwłaszcza

w przypadkach, gdy zmianie adresu siedziby spółki kapitałowej (spółki z o.o. lub spółki akcyjnej)

towarzyszy zmiana umowy lub statutu spółki (zgodnie bowiem z art. 255 § 1 Kodeksu spółek

handlowych zmiana umowy spółki z o.o. wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru;

analogicznie art. 430 § 1 k.s.h. stanowi, że zmiana statutu spółki akcyjnej wymaga uchwały

walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru). W takich przypadkach nowy adres spółki może być

stosowany od dnia jego ujawnienia w rejestrze przedsiębiorców.

Problem ustalenia momentu, od którego należy stosować nowe adresy na fakturach, nie jest tak

istotny, jak mogłoby się wydawać, gdyż błędy w tym zakresie stanowią tzw. błędy mniejszej wagi.

Nie wywołują one negatywnych skutków dla podatników, w szczególności ich popełnieniu nie

towarzyszy wyłączenie możliwości odliczania podatku naliczonego z faktur. Jak czytamy w

interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 24 listopada 2009 r. (sygn.

IBPP2/443-763/09/WN):

(...) z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dacie 6 lipca 2009 r. Sąd

dokonujący wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym wydał postanowienie o wpisaniu do KRS

nowego adresu Wnioskodawcy. Niezwłocznie po uzyskaniu informacji o wpisie adresu w KRS

Wnioskodawca rozpoczął powiadamianie kontrahentów o zmianie adresu. Jednakże w okresie

pomiędzy 6 lipca a pierwszymi dniami września 2009 r., kiedy to do większości kontrahentów

dotarła informacja o zmianie adresu Wnioskodawcy, wystawiono i przekazano Wnioskodawcy ok.

150 dokumentów – głównie faktur VAT ze „starym adresem”, mających znaczenie rachunkowo-

podatkowe. Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego stanu faktycznego,

należy stwierdzić, iż fakt otrzymania od kontrahentów faktur z niewłaściwym adresem nabywcy nie

pozbawia Wnioskodawcy prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarty w

ww. fakturach, o ile z innych, wskazanych na fakturze, danych dotyczących nabywcy

jednoznacznie wynika, że nabywcą jest Wnioskodawca, a jednocześnie będzie spełniony

podstawowy warunek określony w art. 86 ust. 1 i nie zaistnieją negatywne przesłanki z art. 88 cyt.

ustawy o VAT.

Koszty zmiany miejsca prowadzenia działalności

Koszty ponoszone przez podatników w związku ze zmianą miejsca prowadzenia działalności

gospodarczej (niezależnie od tego, czy zmienia się tylko samo miejsce prowadzenia działalności

gospodarczej, czy też zmienia się również adres siedziby lub miejsca zamieszkania) stanowią

podatkowe koszty uzyskania przychodów. Jeżeli bowiem zmiana ta podyktowana jest bardziej

efektywnym sposobem prowadzenia działalności, koszty te są ponoszone w celu osiągnięcia

przychodów. Z kolei, jeżeli zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jest konieczna z

punktu widzenia dalszego prowadzenia tej działalności (gdyż w obecnym miejscu jej prowadzenie

jest niemożliwe lub utrudnione), koszty tej zmiany stanowią nie tylko koszty ponoszone w celu

osiągnięcia przychodów, ale również koszty ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia

źródła przychodów. W konsekwencji – skoro przepisy art. 23 ust. 1 updof oraz art. 15 ust. 1 updop

nie wyłączają możliwości ich zaliczania do kosztów uzyskania przychodów – stanowią one

podatkowe koszty uzyskania przychodów (art. 22 ust. 1 updof oraz art. 16 ust. 1 updop).

Zakupy towarów i usług związane ze zmianą miejsca prowadzenia działalności gospodarczej

opodatkowanej VAT uprawniają również do odliczania VAT naliczonego. Do odliczania podatku

naliczonego uprawniają bowiem podatników zakupy towarów i usług wykorzystywanych przez

podatników do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), przy czym

dla istnienia tego uprawnienia związek między zakupami dokonywanymi przez podatników a

czynnościami opodatkowanymi nie musi być bezpośredni. Może to być również związek pośredni

(zob. przykładowo wyrok NSA z 29 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 571/10). Taki właśnie charakter

mają zakupy związane ze zmianą miejsca prowadzenia działalności gospodarczej opodatkowanej

VAT.

Być albo nie być?

Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku zarzucił naczelnikom podległych mu urzędów

skarbowych niezadowalające efekty prowadzonych przez nich kontroli. W piśmie, które dostali jakiś

czas temu, określił cele, jakie powinni zrealizować do końca tego roku i w pierwszym kwartale 2014

r. W drugiej połowie 2013 r. powinny, według niego, wzrosnąć – o minimum 20 proc. w stosunku

do pierwszego półrocza – wyniki finansowe kontroli, w I kwartale 2014 r. – aż o 30 proc.

Dyrektor IS oczekiwał również, że aż o jedną czwartą w 2013 r. w porównaniu z 2012 r. zmniejszy

się liczba kontroli kończących się bez ustaleń. O tyle samo miało być zaś więcej tych, w których

ustalenia wynoszą powyżej 1000 zł.

Z nieoficjalnych informacji wynika, że wytyczne co do rezultatów działań dały podległym sobie

urzędom także inne izby skarbowe.

Zdaniem ekspertów to tłumaczy, dlaczego końcówka 2013 r. obfitowała we wzmożone kontrole u

przedsiębiorców. I jednocześnie stanowi zapowiedź, że rychło sytuacja się nie zmieni.

Ilość czy jakość

– Koniec roku kojarzył się zazwyczaj z działaniami administracji podatkowej mającymi nie

dopuścić do przedawnienia zobowiązań. W tym roku widoczne jest zaś spore ożywienie w

kontrolach podatkowych. Inspektorzy prezentują ostatnio bardzo agresywną

interpretację przepisów, skrupulatnie sprawdzając każdy szczegół – mówi Tomasz

Rolewicz, doradca podatkowy, menedżer EY.

Jak twierdzi, dotąd nie pojawiały się ze strony administracji podatkowej wytyczne, które by

tak jednoznacznie nakazywały zwiększyć efektywność kontroli.

– Zasada prowadzenia postępowań i kontroli w sposób budzący zaufanie do organów

podatkowych wymaga, aby ich celem była obiektywna i rzetelna weryfikacja rozliczeń, a nie –

z uwagi na wewnętrzne statystyki – krótkoterminowy wynik, tj. przypis podatkowy, który może

się nie utrzymać w dalszym toku instancji. Długofalowo właśnie takie wynikowe podejście

fiskusa może prowadzić do obniżenia dochodów podatkowych w danym województwie z

uwagi na przeprowadzkę podatników do innych regionów (a może i państw), gdzie będą

traktowani bardziej po partnersku – zauważa Tomasz Rolewicz.

– Dyrektorom izb powinno zależeć na kreowaniu jak najlepszych jakościowo decyzji, które

utrzymają się przed sądami administracyjnymi. Nastawienie wyłącznie na wynik, co nie jest

trudne z uwagi na jakość przepisów i ich interpretację, jest działaniem na krótką metę, bo za

jakieś półtora roku sądy i tak uchylą takie decyzje – twierdzi również Ireneusz Krawczyk,

warmińsko-mazurskim organy podatkowe działają tak, jakby były skoncentrowane na

wynikach. Według niego powoli normą staje się nadawanie rygoru natychmiastowej

wykonalności decyzjom nieostatecznym i to gdy nie ma ryzyka przedawnienia. Podobnie jest z

przystępowaniem do natychmiastowego wykonywania decyzji ostatecznych mimo uprzedniego

zabezpieczenia zobowiązania hipoteką i przed upływem 30 dni na ich zaskarżenie do sądu

administracyjnego.

– Planowanie i narzucanie liczby i wymiaru finansowego decyzji podatkowych jest jawną

demoralizacją administracji skarbowej. To jest wręcz korumpowanie aparatu fiskalnego,

zważywszy że osiągane przez kontrolerów wyniki mają wpływ na ich wynagrodzenie – mówi

Sadocha.

Podkreśla, że tak jak w państwie prawa nie wolno planować liczby i kwot mandatów oraz

grzywien, jakie mają zostać nałożone na kierowców, tak też nie wolno z góry zakładać liczby

osób, które nieprawidłowo rozliczyły podatki, i skali, na jaką to zrobiły.

– Dyrektor izby skarbowej nie może tego wiedzieć. Co innego, gdyby np. z wywiadu

skarbowego dostał listę podatników podejrzanych o przestępstwa i odkrył, że urzędy wzięły

pod uwagę tylko połowę z nich. Wtedy mógłby motywować podwładnych do większej

skuteczności. Tu jednak nie o taką sytuację chodzi – zaznacza Sławomir Sadocha.

Trzeba czekać

Przedsiębiorcy i eksperci zwracają też uwagę na znaczne wydłużenie czasu trwania kontroli

skarbowych.

– Nie jest już zaskoczeniem, gdy taka kontrola przedłuża się do ponad roku (w skrajnych

przypadkach nawet kilku lat), co wcześniej było raczej wyjątkiem niż zwyczajem – mówi

Michał Roszkowski, radca prawny, doradca podatkowy i partner w Accreo.

Artur Nowak, radca prawny w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, wskazuje, że czas

trwania kontroli skarbowych u klientów tej kancelarii wynosi co najmniej 6 miesięcy. Dzieje

się tak nie tylko w Warszawie, ale w całym kraju.

– Od kilku lat postępowania kontrolne prowadzone przez Urząd Kontroli Skarbowej w

Katowicach u moich klientów nigdy nie zakończyły się przed upływem roku. W skrajnych

przypadkach trwają trzy lata i więcej, przy czym liczę czas postępowania w obu instancjach –

mówi Zbigniew Błaszczyk, doradca podatkowy w Tax-US Podatki Doradztwo. Dodaje, że

instancja odwoławcza potrzebuje przeciętnie pół roku, by podtrzymać decyzję organu

pierwszej instancji lub ją uchylić, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Michał Roszkowski zwraca uwagę, że UKS od pewnego czasu stosują niekorzystną dla

podatników interpretację przepisów procesowych: odróżniają postępowanie kontrolne i

kontrolę. W toku pierwszego starają się zebrać materiał dowodowy. I stoją na stanowisku, że

nie ma żadnych ograniczeń dotyczących czasu jego trwania.

– W ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) są jedynie terminy

instrukcyjne dotyczące trwania postępowań kontrolnych (zgodnie z art. 139 miesiąc lub dwa),

ale art. 140 daje nieograniczone możliwości ich przedłużania – bez jakichkolwiek

konsekwencji – wyjaśnia Zbigniew Błaszczyk. Z kolei kontrola mogłaby trwać nie dłużej, niż

wynika to z art. 83 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (np. 18 dni roboczych dla

małych i średnich przedsiębiorstw).

– Jest to sytuacja niedopuszczalna, ale niestety coraz częstsza. Brak skutecznych środków

dyscyplinujących organy kontroli skarbowej utrudnia jednak przeciwdziałanie tym praktykom

– stwierdza Michał Roszkowski.

Zdaniem Artura Nowaka postępowania trwają długo, ponieważ rzadko kiedy są wycinkowe –

obejmujące krótki okres czy wybrane zagadnienia. Z reguły mają charakter kompleksowy:

obejmują kilka lat czy wiele miesięcy rozliczeń.

– Drugą przyczyną jest stosunkowo duży odsetek spraw z wątkiem kryminalnym w tle, takich

jak karuzele i wyłudzenia VAT czy sprawy paliwowe – stwierdza Artur Nowak. Takie kontrole

trwają długo ze względu na znaczny stopień ich skomplikowania i trudności w gromadzeniu

dowodów.

Zdaniem Zbigniewa Błaszczyka długi czas trwania postępowań kontrolnych wynika też z

opieszałości urzędniczej, lekceważenia podatników i braku umiejętności typowania

podmiotów do kontroli.

Wykonać plan

Nasi rozmówcy potwierdzają, że podobnie jak w urzędach i izbach skarbowych, tak i w UKS

widać nacisk na kończenie postępowań ustaleniem należności od podatników.

Resort finansów w planach kontroli na 2013 r. zakładał, że ich skuteczność wyniesie 71 proc.

(udział postępowań kończących się pozytywnie dla fiskusa w ogólnej liczbie

przeprowadzonych kontroli dotyczących podatków).

W ocenie Artura Nowaka błędem było ustawienie powyższego wskaźnika w odniesieniu do

liczby postępowań wszczętych w ogóle. Jeżeli koszt danej kontroli wynosi 50 tys. zł, a uzysk z

wymiaru – 48 tys. zł w firmie, która ma 50 mln zł przychodów, to – zdaniem eksperta – trudno

to uznać za sukces fiskusa.

– Taka kontrola jest raczej jego porażką i to taką, za którą płacą wszyscy podatnicy – uważa

Artur Nowak.