เส้�นทางส้� OTOP มื�ออาชี�พบรรยายโดย

อาจารย�ท�วากร เหล่าล่�อชีา BB.A. / MBA.

กล่ย�ทธ์�ทางการตล่าดส้�นค้�าชี�มืชีน กล่ย�ทธ์�ทางการตล่าดส้�นค้�าชี�มืชีน Community Product Community Product Marketing Of Strategy Marketing Of Strategy

CMS By OTOP CMS By OTOP ดร.โมืร�ฮิ�โกะ อ�รามื#ตส้$ จ#งหว#ดโออ�ตะ ประเทศ ญี่�(ป�)น ปราชีญี่�เด�นด�น กล่าววา

การพ#ฒนาส้�นค้�าชี�มืชีนค้�อ การเอาการตล่าดน+าการผล่�ตในชี�มืชีน

หร�อหล่#กการ C 2 B ตามืหล่#ก Community to Business

Demand Size การผล่�ตตามืค้วามืต�องการ ไมืใชี� Supply Size

แนวค้�ด เศรษฐก�จบนค้วามืพอเพ�ยง ซึ่$(งก3ต#4งอย�บนเง�(อนไขของการร#กษาส้�(งแวดล่�อมื ไมืท+าล่าย ค้นส้ามืารถอย�ก#บส้�(งแวดล่�อมืได� อยางมื�ค้วามืส้�ข แล่ะรายได�ก3เพ�(มืข$4น ส้วนส้�นค้�า OTOP มื�ใชีเป7นเพ�ยงแค้ส้�นค้�าเทาน#4น แตวาย#งรวมืไปถ$ง ว#ฒนธ์รรมื ประเพณี� ว�ถ�ชี�ว�ต ธ์รรมืชีาต� แล่ะก�จกรรมืท�(จ#ดข$4นในท�องถ�(น

ดร . โมืร�ฮิ�โกะ อ�รามื#ตส้$ อ�างอ�ง จ.โออ�ตะ ประเทศ ญี่�(ป�)น ปราชีญี่�เด�นด�น - mcot.net องค้�ประกอบ ท�(ท+าให�แนวค้�ด ผล่�ตภั#ณีฑ์� หน$(งหมื�บ�านหน$(งผล่�ตภั#ณีฑ์� ส้+าเร3จ1 . เราไมืท+าส้�นค้�าท�(เป7นของฝากธ์รรมืดา แตจะท+าเป7นส้�นค้�าท�(พ�เศษจร�งๆ ถ$งจะมื�ค้นต�องการ แล่ะท+าด�วยค้วามืต#4งใจ 2 . ให�ชีาวบ�านย�นด�วยต#วเอง ให�เขาด�ต#วเองวา อยากท+าอะไร แล่�วใชี�ค้วามืค้�ดส้ร�างส้รรค้�ของพวกเขา ร#ฐบาล่จะชีวยแนะน+า แล่ะหาตล่าดให� แล่ะชีวยพ#ฒนาเทค้โนโล่ย�3 . เน�นการพ#ฒนาบ�ค้ล่ากร เพ�(อให�พวกเขามื�ค้วามืค้�ดส้ร�างส้รรค้� ท�(มืากข$4น

www.auguss.com

โครงสร�างของช่�องทางการจั�ดจั�าหน่�าย

• ระด�บของช่�องทางการจั�ดจั�าหน่�าย

ชีองทาง0 ระด#บ

ชีองทาง2 ระด#บ

ผ��ค้�าส้ง

ชีองทาง1 ระด#บ

ผ��ค้�าปล่�กผ��ผล่�ต ผ��บร�โภัค้

ปร�ช่ญาของเศรฐก�จัพอเพ�ยง- ทางสายกลาง -

ความพอเพ�ยง

1. ว�ตถุ%2. ส�งคม3. ส�&งแวดล�อม4. ว�ฒน่ธรรม

พอประมืาณี

มื�เหต�ผล่ มื�ภั�มื�ค้��มืก#นในต#วท�(ด�

ส้มืด�ล่/พร�อมืร#บตอการเปล่�(ยนแปล่งน+าไปส้�

เง�(อนไขค้�ณีธ์รรมื( ซึ่�(อส้#ตย� - มื�ค้�ณีธ์รรมื)

เง�(อนไขหล่#กว�ชีา(ใชี�หล่กว�ชีาวางแผน - ปฏิ�บ#ต�)

เง�(อนไขชี�ว�ต( – – – ขย#น อดทน ส้ต� ป?ญี่ญี่า)

Knowledge – Based OTOP Model

ส้ถาบ#นการศ$กษา

ชี�มืชีน

หนวยงานแล่ะองค้�กรในจ#งหว#ด

OTOP

• หนองบ#วล่+าภั�เป7นจ#งหว#ดท�มื�พ�4นฐานการประกอบอาชี�พทางด�านการเกษตร เป7นจ#งหว#ดท�( 76

• หนองบ#วล่+าภั�ต�ดก#บ 4 จ#งหว#ด จ#งหว#ดอ�ดรธ์าน� หนองค้าย เล่ย ขอนแกน

• ด#ชีน�การพ#ฒนาค้นเป7นอ#นด#บท�( 75 ของประเทศ (GDP)• มื�ผ��ขาดโอกาส้ทางการศ$กษาเป7นจ+านวนมืากท�(ไมืส้ามืารถเร�ยนตอใน

ระด#บอ�ดมืศ$กษา• เป7นหน$(งในว�ทยาล่#ยชี�มืชีน 10 แหงแรกท�(ถ�กจ#ดต#4งข$4น เมื�(อว#นท�( 17

เมืษายน พ.ศ. 2545• เป7นส้ถาบ#นอ�ดมืศ$กษาแหงแรกของจ#งหว#ดหนองบ#วล่+าภั� (ป?จจ�บ#นมื�

2 ส้ถาบ#นค้�อ มืหาว�ทยาล่#ยรามืค้+าแหง มืหามืก�ฎราชีว�ทยาล่#ย แล่ะศ�นย�การศ$กษามืหา

ว�ทยาล่#บราชีภั#ฎเล่ย)

ค้+าขว#ญี่ ประจ+าจ#งหว#ดค้+าขว#ญี่ ประจ+าจ#งหว#ด “ “ ศาล่ส้มืเด3จพระนเรศวรมืหาราชีศาล่ส้มืเด3จพระนเรศวรมืหาราชี

อ�ทธ์ยานแหงชีาต�ภั�เก�าอ�ทธ์ยานแหงชีาต�ภั�เก�า--ภั�พานค้+าภั�พานค้+า แผนด�นธ์รรมืหล่วงป�)ขาวแผนด�นธ์รรมืหล่วงป�)ขาว เดนส้กาวถ+4าเอราว#ณีเดนส้กาวถ+4าเอราว#ณี นค้รเข�(อนข#นธ์�กาบแก�วบ#วนค้รเข�(อนข#นธ์�กาบแก�วบ#วบาน”บาน”

จ�ดเดนการพ#ฒนาจ�ดเดนการพ#ฒนาจ#งหว#ดจ#งหว#ด

-ว�ส้#ยท#ศน�จ#งหว#ด ค้�อ หนองบ#วล่+าภั�เป7นเมื�องนาอย� เค้�ยงค้�ร��ค้าธ์รรมืชีาต� ประชีาชีนชีาญี่ฉล่าดท+าก�น ในด�นแดนส้#นต�ส้�ข-แหล่งทองเท�(ยวท�(ส้+าค้#ญี่ ค้�อ ศาล่ส้มืเด3จพระนเรศวรมืหาราชี แล่ะ ว#ดถ+4ากองเพล่ หล่วงป�)ขาว อนาล่โย- การประกอบอาชี�พ ค้�อ การเกษตรกรรมืตามืแนวทางเศรษฐก�จพอเพ�ยง

ท�าไม OTOP จั+งย�งไม�ประสบความส�าเร,จั ?

ส�น่ค�าไม�ม�ค%ณภาพล/กค�าไม�ร/ �จั�กส�น่ค�าส�น่ค�าราคาแพง

ต�น่ท%น่ส�น่ค�าแพงค/�แข�งต�ดราคา

ล/กค�าไม�ช่อบส�น่ค�าส�น่ค�าไม�ตรงใจัล/กค�า

Mind map ของ ฯพณีฯ ท#กษ�ณี ในการพ#ฒนาประเทศ*

Mind map ของ ฯพณีฯ ท#กษ�ณี ในการพ#ฒนาประเทศ*

*PRELIMINARY

PM’s mind PM’s mind mapping: mapping: กการพ#ฒนาารพ#ฒนา

ประเทศให�มื#(งค้#(งประเทศให�มื#(งค้#(ง อยางย#(งย�นอยางย#(งย�น

ล่ดป?ญี่หาล่ดป?ญี่หาค้วามืค้วามืยากจนยากจนแล่ะการกแล่ะการกระจายรายระจายรายได�ได�

แปล่งส้�นทร#พย�แปล่งส้�นทร#พย�เป7นท�นเป7นท�น

30 30 บาทร#กษาบาทร#กษาท�กโรค้ท�กโรค้

พ#กชี+าระหน�4พ#กชี+าระหน�4เกษตรกรเกษตรกรธ์นาค้ารธ์นาค้าร

ประชีาชีนประชีาชีนกองท�นหมื�บ�านกองท�นหมื�บ�าน

เพ�(มืรายได�เพ�(มืรายได�โดยส้งเส้ร�มืโดยส้งเส้ร�มื

ภัาค้เศรษฐก�จภัาค้เศรษฐก�จท�(ค้นจนพ$(งท�(ค้นจนพ$(ง

พ�งพ�ง

เพ�(มืข�ดค้วามืเพ�(มืข�ดค้วามืส้ามืารถในส้ามืารถในการแขงข#นการแขงข#น ส้ร�างส้ร�างตล่าดตล่าด

ส้ร�างส้ร�างพ#นธ์มื�ตรพ#นธ์มื�ตร

ส้น#บส้น�นส้น#บส้น�นอ�ตส้าหกรรมือ�ตส้าหกรรมืท�มื�ศ#กยภัาพท�มื�ศ#กยภัาพ

ส้น#บส้น�นส้น#บส้น�นการพ#ฒนาการพ#ฒนานว#ตกรรมืนว#ตกรรมื

ปร#บปร�งปร#บปร�งโค้รงส้ร�าโค้รงส้ร�างพ�4นฐานงพ�4นฐาน

ปฏิ�ร�ประบบปฏิ�ร�ประบบราชีการราชีการ FTAFTA

ASEASEANAN

Asian Asian BondBond

ทองทองเท�(ยวเท�(ยว

อาหอาหาราร

Fashion Fashion CityCity

SoftwSoftwareare

รถยนรถยนต�ต�

กองท�นกองท�นนว#ตกรรมืนว#ตกรรมื

IPRIPR

IncubIncubatorator

แปรร�ปแปรร�ปร#ฐว�ส้าหร#ฐว�ส้าห

ก�จก�จส้นามืส้นามืบบ��นน

VC VC FundFundss

ปร#บบทบาทปร#บบทบาทส้ถาบ#นเฉพาะส้ถาบ#นเฉพาะ

ทางทางVC VC FundsFunds

ปร#บปร�งปร#บปร�งโค้รงส้ร�าโค้รงส้ร�างภัาษ�งภัาษ�

ผ��วา ผ��วาCEOCEO ปร#บปร�งปร#บปร�ง

โค้รงส้ร�างโค้รงส้ร�างแล่ะบร�หารแล่ะบร�หารจ#ดการจ#ดการ

ปร#บปร�งปร#บปร�งโค้รงส้ร�างโค้รงส้ร�างกฎหมืายกฎหมืาย

พ#ฒนาพ#ฒนาค้�ณีภัาพชี�ว�ตค้�ณีภัาพชี�ว�ต

แล่ะท�นแล่ะท�นส้#งค้มืส้#งค้มื

ส้ร�างส้#งค้มืส้ร�างส้#งค้มืไทยให�เป7นไทยให�เป7นส้#งค้มืแหงส้#งค้มืแหงการเร�ยนร��การเร�ยนร��

ปร#บปร�งระบบปร#บปร�งระบบการศ$กษาการศ$กษา

The The Best Best and and The The

BrightBrightestest

Computer Computer เอ�4ออาทรเอ�4ออาทร อน�ร#กษ�แล่ะอน�ร#กษ�แล่ะ

ร#กษาส้�(งร#กษาส้�(งแวดล่�อมืแวดล่�อมื

การประหย#ดการประหย#ดพล่#งงานพล่#งงาน

การล่ดมืล่พ�ษการล่ดมืล่พ�ษ

อน�ร#กษ� อน�ร#กษ�ว#ฒนธ์รรว#ฒนธ์รร

มืไทยมืไทย

ส้งเส้ร�มืให�ส้งเส้ร�มืให�ประเทศไทยประเทศไทยเป7นประเทศเป7นประเทศท�(นาอย�แล่ะท�(นาอย�แล่ะปล่อดภั#ยปล่อดภั#ย

ไทยไทยส้ากล่ส้ากล่

30 30 บาทร#กษาบาทร#กษาท�กโรค้ท�กโรค้

ปราบปรามืยาปราบปรามืยาเส้พต�ดเส้พต�ดปราบปรามืผ��มื�ปราบปรามืผ��มื�อ�ทธ์�พล่อ�ทธ์�พล่

จ#ดระเบ�ยบแรงงานจ#ดระเบ�ยบแรงงานตางด�าวตางด�าวจ#ดระเบ�ยบจ#ดระเบ�ยบส้#งค้มืส้#งค้มืบ�านเอ�4อบ�านเอ�4อ

อาทรอาทร

ส้ร�างโอกาส้ส้ร�างโอกาส้โดยการส้ร�างโดยการส้ร�างท�นให�ค้นจนท�นให�ค้นจน

ล่ดรายล่ดรายจายจายของของ

ค้นจนค้นจนส้�นค้�าเอ�4อส้�นค้�าเอ�4อ

อาทรอาทรOTOOTO

PP

ห�องห�องส้มื�ดส้มื�ด

Source: NESDB’s analysis

พ�ฒน่าช่%มช่น่ใหม�พ�ฒน่าช่%มช่น่ป1จัจั%บ�น่

ปร�บท�ศน่คต�ให�เป2น่ TalentThe Superman

เสร�มท�กษะและองค4ความร/ �

OTOP CHAMPIONOTOP

ROAD MAP ส้� OTOP CHAMPION

การพ�ฒน่าส�น่ค�า OTOP

ป1จัจั�ยส�าค�ญท�&ควรน่�ามาใช่�ใน่การพ�ฒน่ากลย%ทธ4* ล/กค�าใน่ป1จัจั%บ�น่ของเราต�องการอะไร ? (Want and Need)* ล/กค�าใน่อน่าคต ของเราเป2น่ใคร เขาค�ดอย�างไร ?* ม�โอกาสอะไรบ�างส�าหร�บผล�ตภ�ณฑ์4ใหม�และบร�การใหม�ๆ ?* สภาพการแข�งข�น่เป2น่อย�างไรบ�าง - ? ค/�แข�ง,ราคา,การเต�บโต ฯ* ผลงาน่ใน่อด�ตของเราด�เพ�ยงไร - ? ค%ณภาพ,ราคา,การบร�การ ฯ* ม�ความเส�&ยงอะไรบ�าง - ? เทคโน่โลย� , ส�งคม , กฎหมาย ฯลฯ* ม�ทร�พยากรอะไรบ�าง ? ป1จัจั%บ�น่-อน่าคต* จัร�งๆ แล�วเราเก�งเร;&องอะไร ?

การจั�ดท�ากลย%ทธ4 (StrategicDevelopment)

๏ กลย%ทธ4 ค;อ ว�ธ�การท�&จัะท�าให�ส�าเร,จั (How To Achieve)

๏ ว�ตถุ%ประสงค4เช่�งกลย%ทธ4 ค;อ เป=าหมายท�&ช่�ดเจัน่ เพ;&อก�าหน่ดท�ศทางระยะยาว

กระบวน่การจั�ดท�ากลย%ทธ4 ม�ว�ธ�ท�าได� หลายระด�บ และหลายว�ธ� เช่�น่* SWOT (Strength ,Weakness, Opportuni

ty, Threat)* BSC (Balance Score Card)* The Core Competence Analysis* Benchmarking* Product Life-Cycle* Market Share Positioning (Leaders,Challengers,Followers,Nichers )

ว�ส้#ยท#ศน� : เป7นแหล่งผล่�ตอาหารปล่อดภั#ยจากส้ารพ�ษ ศ�นย�การศ$กษา แหล่งทองเท�(ยวเชี�งน�เวศ เมื�องแหงค้�ณีภัาพชี�ว�ตท�(ด�แล่ะย#(งย�น

ประเด3นย�ทธ์ศาส้ตร� : การเพ�(มืข�ดค้วามืส้ามืารถในการแขงข#นด�านเศรษฐก�จ

เปCาประส้งค้� : เพ�(อให�ผ��ผล่�ตภัาค้เกษตรอ�ตส้าหกรรมืแล่ะบร�การมื�ค้วามืส้ามืารถในการแขงข#นในตล่าดได�

มื�ต� BSC ท#4ง 4 ด�าน

ภัาพรวมืว#ตถ�ประส้งค้�แล่ะเปCาหมืาย

ภัาพรวมืเปCาหมืายการว#ด

Fin

an

cia

lC

usto

mer

Learn

in

g

&G

row

th

Inte

rnal

Work

Pro

cess

7.ว�จ#ยแล่ะพ#ฒนา5.การพ#ฒนา

โค้รงส้ร�างพ�4นฐาน

6.พ#ฒนาบ�ค้ล่ากร

ธ์�รก�จเข�มืแข3งส้�นค้�าได�มืาตรฐาน

1.การพ#ฒนาแล่ะส้งเส้ร�มืส้�นค้�า OTOP

Capacity Building

ManagementResources

Serve TheCustomer

Run theBusiness

เพ�(มืรายได�

เปCาหมืายการว#ดStrategies Map งบประมืาณีแผนงาน/โค้รงการ

กล่ย�ทธ์� : เพ�(มืข�ดค้วามืส้ามืารถการผล่�ต

2.การเส้ร�มืส้ร�างเชี�(อมืโยงเค้ร�อขาย

4.การพ#ฒนาแล่ะส้งเส้ร�มือ�ตส้าหกรรมื

3.การพ#ฒนาแล่ะส้งเส้ร�มืว�ส้าหก�จชี�มืชีน

ผ��บร�โภัค้มื�ค้วามืพ$งพอใจ

X + 2 GPP เพ�&มข+>น่

แผนการปฏิ�บ#ต�การ (49 – 51)

ร�อยล่ะ 14

50

2. ร�อยล่ะท�(เพ�(มืข$4นของรายได�จากการจ+าหนายผล่�ตภั#ณีฑ์� OTOP

43 ผล�ตภ�ณฑ์41.จ+านวน OTOP ได�ร#บการพ#ฒนา 4 – 5 ดาว

2,800 ล่�านบาท

14 ว�ส้าหก�จ3. จั�าน่วน่ว�สาหก�จัท�&ได�ร �บการพ�ฒน่าและพร�อมเป2น่ SMEs

4. ม/ลค�าท�&เพ�&มข+>น่ของการลงท%น่ท�&เก�&ยวข�องก�บอ%ตสาหกรรม

5.ร�อยละโครงสร�างพ;>น่ฐาน่ได�ร�บการพ�ฒน่าของแผน่

3 ล�าน่บาท โครงการการจั�ดท�าข�อม/ล GPP

3 ล�าน่

150 ล�าน่

โค้รงการพ#ฒนาเค้ร�อขาย OTOP

20 ล�าน่โค้รงการพ#ฒนา OTOP ส้�มืาตรฐาน

20 ล�าน่

6 ล่�านโครงการพ�ฒน่าว�สาหก�จัช่%มช่น่ส/� SMEs

โครงการส�งเสร�มการลงท%น่ภาคอ%ตสาหกรรม

โครงการพ�ฒน่าแหล�งน่�>าและถุน่น่

การตลาด (Marketing) ค;ออะไร?

การตลาดค;อการโฆษณา

(Advertising)?

การตลาดค;อการขาย

(Selling)?

?

การตลาด (Marketing) ค;ออะไร?

การตลาดค;อการโฆษณา

(Advertising)?

การตลาดค;อการขาย

(Selling)?

การตลาดค;อการตอบสน่อง

ความต�องการของล/กค�า(Satisfying Customer Needs)

ผ��ผล่�ต

ผ��บร�โภัค้

ร#ฐบาล่ ประเทศตาง ๆ

น#กการเมื�อง

หนวยงานท�(ไมืมื�งหว#งก+าไร

ใครน่�าการตลาดไปใช่�บ�าง?

แนวค้วามืค้�ดหล่#กทางการตล่าด

(Core MarketingConcepts)

แนวค้วามืค้�ดหล่#กทางการตล่าด

(Core MarketingConcepts)

ค้วามืจ+าเป7น (Needs)ค้วามืต�องการ (Wants)

ค้วามืต�องการซึ่�4อ (Demands) ผล่�ตภั#ณีฑ์� (Products)

ค้�ณีค้า (Value)ค้วามืพ$งพอใจ (Satisfaction)ค้�ณีภัาพ (Quality)

การแล่กเปล่�(ยน (Exchange)การต�ดตอธ์�รก�จ (Transactions)ค้วามืส้#มืพ#นธ์� (Relationships)

ตล่าด (Markets)

ปร�ช่ญาการจั�ดการทางการตลาด

แนวค้วามืค้�ดมื�งการผล่�ตProduction concept

แนวค้วามืค้�ดมื�งผล่�ตภั#ณีฑ์�Product concept

แนวค้วามืค้�ดมื�งการขายSelling concept

แนวค้วามืค้�ดมื�งการตล่าดเพ�(อส้#งค้มืSocietal marketing concept

แนวค้วามืค้�ดมื�งการตล่าดMarketing concept

กระบวน่การจั�ดการทางการตลาด(Marketing Management Process)

1. การว�เค้ราะห� โอกาส้ทางการตล่าด

2. การพ#ฒนา กล่ย�ทธ์�ทางการตล่าด

3. การวางแผน โปรแกรมืทางการตล่าด

4. การจ#ดการค้วามื พยายามืทางการตล่าด

1. การว�เคราะห4โอกาสทางการตลาด

• เคร;&องม;อท�&ใช่�ค;อ SWOT Analysis

ป?จจ#ยภัายใน

ป?จจ#ยภัายนอก

ข�อด� => จ�ดแข3ง (Strengths)ข�อเส้�ย => จ�ดออน (Weaknesses)

ข�อได�เปร�ยบ => โอกาส้ (Opportunities)ข�อเส้�ยเปร�ยบ => อ�ปส้รรค้ (Threats)

ว�ธ์�วางแผนการตล่าดแบบงายๆ• ขายอะไร? ให�ใค้ร?

– นาซึ่�4อตรงไหน?– ตางจากค้�แขงตรงไหน? ด�กวาตรงไหน?– อะไรเป7นรอยประท#บใจของผ��ซึ่�4อ? ล่�กค้�าจ+าเรา

ได�ท�(ส้�ดตรงไหน?

• ราค้าเทาไหรท�(ผ��ซึ่�4อพอใจจะจาย?

• เราจะเข�าถ$งล่�กค้�าอยางไร? ด�วยว�ธ์�ไหน?

ค้�แขงทางการแขงข#น1. ผ��น+า (Leader) ซึ่+&งหมายถุ+ง บร�ษ�ทม�ส�วน่ครอง

ตลาดส/งส%ด เช่�น่ ประมาณ 30-40 %2. ผ��ท�าชี�ง (Challenger) บร�ษ�ทท�&จัะแย�งช่�งส�วน่

ครองตลาดอ�น่ด�บ 1 อาจัจัะม�ส�วน่ครอบตลาดอย/� 30 % รวมถุ+งบร�ษ�ทท�&ม�พฤต�กรรมท�าทายผ/�น่�า

3. ผ��ตามื (Follower) ซึ่+&งไม�ม�การแข�งข�น่ก�บใคร แต� ถุ�าใครม�แน่วโน่�มท�&ด�ก,จัะปฏิ�บ�ต�ตาม เช่�น่ อาจัม�ส�วน่แบ�ง

การตลาดประมาณ 20 %4. ตล่าดเล่3ก (Nicher) ม%�งเฉพาะตลาดเล,ก ๆ ไม�

แข�งข�น่ก�บค/�แข�งข�น่รายใหญ� เช่�น่ ม�ส�วน่ครองตลาดอย/� ส�ก 5-10 %

ส�วน่ประสมการตลาด ส�วน่ประสมการตลาด ((Marketing Mix)Marketing Mix)

ผล่�ตภั#ณีฑ์�(Produc

t)

ราค้า(Price)

การจ#ดจ+าหนาย (Place)

การส้งเส้ร�มืการตล่าด

(Promotion)

ตล่าดเปCาตล่าดเปCาหมืายหมืาย

((Target Target MarketMarket))

•ส้�นค้�าให�เล่�อก (Product variety)•ค้�ณีภัาพ (Quality)•ล่#กษณีะ (Features)•ร�ปแบบ (Style)•การออกแบบ (Design)•ตราส้�นค้�า (Brand)•การบรรจ�ห�บหอ (Packaging)•ขนาด (Size)•บร�การ (Service)•การร#บประก#น (Warranties)•การร#บค้�น (Returns)•การต�ดต#4ง(Installation)•ฯล่ฯ

•ราค้าส้�นค้�าในรายการ (Price List)•ส้วนล่ด (Discounts)•ส้วนยอมืให� (Allowances)•ระยะเวล่าในการชี+าระเง�น

(Payment Period)•ระยะเวล่าการให�ส้�นเชี�(อ (Cr

edit Terms)•ฯล่ฯ

ProductProduct

PricePrice

•ชีองทาง (Channels)•ค้วามืค้รอบค้ล่�มื(Coverage)•การเล่�อกค้นกล่าง (Assortment)•ท+าเล่ท�(ต#4ง (Location)•การขนส้ง (Transportation)•การค้ล่#งส้�นค้�า (Warehousing)•ส้�นค้�าค้งเหล่�อ (Inventory)•ฯล่ฯ

•การโฆษณีา (Advertising)•การขายโดยใชี�พน#กงานขาย (Personal Selling)•การส้งเส้ร�มืการขาย (Sales Promotion)•การให�ขาวแล่ะการประชีาส้#มืพ#นธ์� (Publicity and Public Relations)

Place Promotion

PRODUCT (ส้�นค้�า)– ส้�ตร (ชีนะ-ชีนะ)– ห�บหอ (Packaging)

– ช่;&อ ตราส�น่ค�า ย�&ห�อ– เค้ร�(องหมืายการค้�า– รถขายส้�นค้�า– ร�านขายส้�นค้�า– เจ�าของร�านค้�า

พ#ฒนาส้�นค้�าอยางไรจ$งจะย#(งย�น

4Ps

• ขายปล่�ก• ขายส้ง• ราค้าล่ด - จายส้ด

ซึ่�4อเยอะ

พ#ฒนาส้�นค้�าอยางไรจ$งจะย#(งย�น (ตอ)

4Ps Price (ราค้า)

– ตล่าดส้ด ตล่าดเทศบาล่ ตล่าดน#ด– ไฮิเปอร�มืาเก3ต ได�แกร�าน เทส้โก�โล่ต#ส้ บ�Eกซึ่� 95

ร�าน– ร�านซึ่�ปเปอร�มืาเก3ต TOPS Foodland 505 ร�าน– ร�าน่สะดวกซึ่;>อ 7-Eleven ป1D มน่�>าม�น่ 3,800 ร�าน– ร�านแค้ชีแอนด�แค้ร�( แมื3ค้โค้ร 21 ร�าน– ร�านขายปล่�กแบบด#4งเด�มื 280,000 ร�าน– ร�าน OTOP city Thailand Plaza

– Internet

Place (ตล่าด)

OTOP CITY คร�>งท�& 3 ระหว�างว�น่ท�& 17-25 ธ�น่วาคม 2548

ศ�นย�แส้ดงส้�นค้�าอ�มืแพ3ค้

เมื�องทองธ์าน�

PROMOTION (การส้งเส้ร�มืการขาย)

- การส้งเส้ร�มืการขายส้�นค้�าส้+าหร#บผ��บร�โภัค้ ล่ด แล่ก แจก แถมื- การส้งเส้ร�มืการขายส้�นค้�าส้+าหร#บร�านค้�า การต#4งรางว#ล่กรณี�ท�(ส้ามืารถเพ�(มืยอดขายได�

ตามืเปCา การต�>งโช่ว4ส�น่ค�าใน่ม%มพ�เศษใน่ร�าน่ การส้งพน#กงานเชี�ยร�ส้�นค้�าในร�านค้�า (Push

girl)- การเปFดต#วส้�นค้�า การแจกต#วอยางตามืร�านแล่ะตามืบ�านในชีวง

เปFดต#ว- การเข�ารวมืแส้ดงส้�นค้�า การส้งส้�นค้�าเข�าประกวด

พ�ฒน่าส�น่ค�าอย�างไรจั+งจัะย�&งย;น่ (ต�อ)

4Ps

ส�วน่ประสมการส�งเสร�มการตลาด (Promotion Mix)

• เคร;&องม;อท�&ใช่�ใน่การส�งเสร�มการตลาด– การโฆษณา (Advertising)– การประช่าส�มพ�น่ธ4 (Public Relations)– การขายโดยใช่�พน่�กงาน่ขาย (Personal Selling)– การส�งเสร�มการขาย (Sales Promotion)– การตลาดทางตรง (Direct Marketing)

Promotion Mix = Communication Mix

4 Ps 4 Cs

- ผล่�ตภั#ณีฑ์� - ค้�ณีค้าผ��บร�โภัค้(PRODUCT) (CUSTOMER VALUE)

- ราค้า - ต�นท�นตอผ��บร�โภัค้ (PRICE) (COST TO

CUSTOMER)

- การจ#ดจ+าหนาย - ค้วามืส้ะดวกส้บาย

(PLACE) (CONVENIENCE)

- การส้งเส้ร�มืการตล่าด - การส้�(อส้าร (PROMOTION) (COMMUNICATION)

กรอบความค�ดเก�&ยวก�บหล�ก 4 Ps

ส�วน่ประสมการตลาดบร�การ

Product Price Place Promotion

PhysicalEvidence

People Process

บ#นได 7 ข#4นส้�แผนการตล่าดท�(จะท+าให�ค้�ณีขายส้�นค้�าหร�อบร�การได�

1. ผล่ประโยชีน�ของล่�กค้�าค้�ออะไร?

2. จ�ดย�นหร�อต+าแหนงค้รองใจส้�นค้�า/บร�การของค้�ณีในตล่าด

3. ส้�นค้�า/ บร�การน�4 เพ�(อใค้ร?

4. กล่ย�ทธ์�การโฆษณีา5. การค้+านวณีงบประมืาณี6. การเล่�อกใชี�อาว�ธ์หร�อว�ธ์�การท�(จะเข�าถ$งกล่�มืล่�กค้�าเปCา

หมืาย7. จ#ดท+าตารางเวล่าปฏิ�บ#ต�การเป7นรายเด�อน

• การวางต+าแหนงค้รองใจหร�อจ�ดย�นให�ก#บ ส้�นค้�าของเรา ค้�อเราจะให�ส้�นค้�าของเรา

เป7นอะไรในค้วามืร��ส้$กน$กค้�ดของค้น ท�(จะ ท+าให�เราโดดเดนออกมืาจากค้�แขงข#น

เพ�(อให�ตล่าดเปCาหมืายร��ส้$กชี�(นชีอบแล่ะ ยอดจาย (ในราค้าพ�เศษ)

PRODUCT POSITIONING - การวางต+าแหนงค้รองใจ/จ�ดย�น

DIFFERENTIATION - การส้ร�างค้วามืแตกตาง/จ�ดย�น

• ไมืใชีเร�(องของการส้ร�างส้รรค้�หร�อค้วามืหล่#กแหล่มื หร�อแนวค้�ดแปล่กใหมื หากแตหมืายถ$งหล่#กของเหต�แล่ะผล่

• เป7นกล่ย�ทธ์ท�(มื�ค้วามืส้+าค้#ญี่อยางย�(ง ต�องย$ดถ�ออยางตอเน�(องโดยไมืล่#งเล่

• เข�าใจในบร�บท• ค้�าหาไอเด�ยส้ร�างค้วามืแตกตาง• มื�หล่#กฐานอ�างอ�ง• ส้�(อส้ารค้วามืแตกตางของค้�ณี(จาก Differentiate or Die by Jack Trout and Steve Rivkin)

Then, what’s next? หล่#งจากน�4แล่�วท+าอะไรตอ?

• ร#กษาค้วามืแตกตางของค้�ณีไว�1. จ+าค้วามืแตกตางของค้�ณีเอาไว�ให�

แมืน2. ท+าอยางค้งเส้�นค้งวา3. ต#ดส้�นใจท+าส้�(งท�(ยาก4. ว�ว#ฒน�ค้วามืแตกตางท�(ค้�ณีมื�

ระว#ง: ว�ว#ฒนาการก#บการแก�ไข

ยอดขายและก�าไร(Sales and profits)

วงจรชี�ว�ตผล่�ตภั#ณีฑ์�วงจรชี�ว�ตผล่�ตภั#ณีฑ์� (Product Life (Product Life Cycle : PLC)Cycle : PLC)

ข�>น่แน่ะน่�า(Indroduction)

ข�>น่เจัร�ญเต�บโต(Growth)

ข�>น่เจัร�ญเต�บโตเต,มท�&(Maturity)

ข�>น่ตกต�&า(Decline)

2.1 การว�เคราะห4แผน่งาน่รวมของธ%รก�จัใน่ป1จัจั%บ�น่

• เคร;&องม;อท�&น่�ยมใช่�ค;อ BCG Growth-Share Matrix

• ว�เคราะห4โดยการเปร�ยบเท�ยบความส�มพ�น่ธ4ระหว�าง– อ�ตราการเจัร�ญเต�บโตของตลาด

(Market growth rate)และ

– ส�วน่แบ�งตลาดเช่�งเปร�ยบเท�ยบ (Relative market share)

20%-20%-18%-18%-16%-16%-14%-14%-12%-12%-10%-10%- 8%-8%- 6%-6%- 4%-4%- 2%-2%- 00

Mar

ket G

row

th R

ate

3 ?Question mark

? ??

2

1

Cash cow

6 SME

Dog

87

Enterprise

10x 4x 2x 1.5x 1x10x 4x 2x 1.5x 1x

Relative Market Share.5x .4x .3x .2x .1x.5x .4x .3x .2x .1x

Star

5

4OTOP

The BCG Growth-Share Matrix

การเจาะตล่าด(Market Penetration)

การพ#ฒนาตล่าด(Market Development)

การพ#ฒนาผล่�ตภั#ณีฑ์�(Product Development)

การขยายต#วด�านอ�(น(Diversification)

ตล่าดในป?จจ�บ#น

ตล่าดใหมื

ผล่�ตภั#ณีฑ์�ในป?จจ�บ#นผล่�ตภั#ณีฑ์�ใหมื

2.2 การวางแผน่การเต�บโตของธ%รก�จัใน่อน่าคต

• เคร;&องม;อท�&ใช่�ค;อ Product/Market Expansion Grid

ป1จัจั�ยท�&ม�อ�ทธ�พลต�อกระบวน่การต�ดส�น่ใจัซึ่;>อของผ/�บร�โภค

1.การตระหน#ก

ถ$งป?ญี่หา

2.การแส้วงหา

ข�อมื�ล่

3.การประเมื�นทางเล่�อก

4.การซึ่�4อ

5.การประเมื�นหล่#งการซึ่�4อ

ป?จจ#ยส้วนบ�ค้ค้ล่- ล่#กษณีะทางประชีากรศาส้ตร�- ร�ปแบบการด+ารงชี�ว�ต- ป?จจ#ยส้ถานการณี�

ป?จจ#ยด�านส้#งค้มื- บทบาทแล่ะค้รอบค้ร#ว- กล่�มือ�างอ�งแล่ะผ��น+าค้วามืค้�ด- ชี#4นทางส้#งค้มื- ว#ฒนธ์รรมืแล่ะว#ฒนธ์รรมืยอย

ป?จจ#ยด�านจ�ตว�ทยา- การร#บร��- แรงจ�งใจ- การเร�ยนร��- ท#ศนค้ต�- บ�ค้ล่�กภัาพแล่ะแนวค้�ด เก�(ยวก#บตนเอง

การแบ�งส�วน่ตลาด การเล;อกตลาดเป=าหมายและการก�าหน่ดต�าแหน่�งใน่ตลาด

Segmentation Targeting Positioning

Product, Price, Place, Promotion

STP Marketing

ล�าด�บส�าค�ญใน่กระบวน่การจั�ดการการตลาด

R ----> STP ----> MM ----> I ----> C

– R = RESEARCH (การว�จ#ยตล่าด)– STP = SEGMENT, TARGET, POSITIONING (การแบง

ส้วนตล่าด, การก+าหนดเปCาหมืาย, การวางต+าแหนง/จ�ดค้รองใจ)

– MM = MARKETING MIX (ส้วนประส้มืการตล่าด 4Ps)– I = IMPLEMENTATION (การด+าเน�นการ)– C = CONTROL (การค้วบค้�มืประเมื�นผล่ แล่ะเปล่�(ยนแปล่ง

หร�อ ปร#บปร�งกล่ย�ทธ์� STP แล่ะกล่ย�ทธ์� MM)

เกณฑ์4ท�&ใช่�ใน่การแบ�งส�วน่ตลาด

เกณีฑ์�ภั�มื�ศาส้ตร�เกณีฑ์�ประชีากรศาส้ตร�

เกณีฑ์�พฤต�กรรมืศาส้ตร�เกณีฑ์�จ�ตว�ทยา ในทางปฏิ�บ#ต� น#กการตล่าดจะเล่�อกใชี�เกณีฑ์�ใดก3ได� ใชี�ก�(เกณีฑ์�ก3ได�

แตต�องส้ามืารถแบงค้วามืต�องการของผ��บร�โภัค้ท�(แตกตางก#นได�อยางชี#ดเจน

ก. เกณฑ์4ภ/ม�ศาสตร4 (Geographic Segmentation)

• แบ�งส�วน่ตลาดตามสถุาน่ท�&ต�>งทางภ/ม�ศาสตร4ท�&แตกต�างก�น่– ท�&ต�>ง : ทว�ป ประเทศ ภ/ม�ภาค จั�งหว�ด– ขน่าดของพ;>น่ท�& : เม;องใหญ� เม;องเล,ก– ล�กษณะการอย/�อาศ�ย : ใน่เม;อง ช่าน่เม;อง ช่น่บท– สภาพภ/ม�อากาศ : เขตหน่าว เขตร�อน่

• เหมาะส�าหร�บธ%รก�จัท�&ม%�งเน่�น่ท�าการตลาดใน่ระด�บท�องถุ�&น่ หร;อกรณ�ท�&ความต�องการของผ/�บร�โภคแตกต�างก�น่ตามล�กษณะทางภ/ม�ศาสตร4

ข. เกณฑ์4ประช่ากรศาสตร4 (Demographic Segmentation)

• อาจัใช่�เพ�ยง 1 ต�วแปร หร;อมากกว�า 1 ต�วแปรก,ได�– ช่�วงอาย% : เด,ก ว�ยร% �น่ ว�ยกลางคน่ ผ/�ส/งอาย%– ว�ฏิจั�กรครอบคร�ว : โสด เพ�&งแต�ง ครอบคร�วม�เด,กเล,ก– อาช่�พ : ข�าราช่การ พน่�กงาน่บร�ษ�ท เจั�าของก�จัการ– รายได� การศ+กษา ศาสน่า ขน่าดครอบคร�ว ฯลฯ– หลายต�วแปร : สาวโสด สาวไฮโซึ่ น่�กธ%รก�จัพ�น่ล�าน่

• น่�ยมใช่�เกณฑ์4ประช่ากรศาสตร4เพราะแบ�งได�ง�าย แต�ใน่บางกรณ�คน่ท�&อย/�ใน่กล%�มเด�ยวก�น่ อาจัม�ความต�องการท�&แตกต�างก�น่

การเปล่�(ยนแปล่งร�ปแบบค้รอบค้ร#ว(Household patterns)

แนวโน�มืในป?จจ�บ#นมื�การเปล่�(ยนแปล่งในล่#กษณีะ1. แตงงานชี�า2. มื�บ�ตรน�อยล่ง3. อ#ตราการหยาเพ�(มืข$4น4. ผ��หญี่�งท+างานนอกบ�านเพ�(มืข$4น5. ส้ามื�, ภัรรยา ท+างานท#4งค้�

ค. เกณฑ์4จั�ตว�ทยา (Psychographic Segmentation)

• แบ�งส�วน่ตลาดโดยพ�จัารณาจัากเหต%ผลทางจั�ตว�ทยา– ช่�>น่ทางส�งคม : ช่น่ช่�>น่ล�าง ช่น่ช่�>น่กลาง ช่น่ช่�>น่ส/ง– ร/ปแบบการด�ารงช่�ว�ตและบ%คล�กล�กษณะ :

สาวม�&น่ปF 2000 พ�อบ�าน่เม�ยเผลอ แม�บ�าน่ท�น่สม�ย แม�ศร�เร;อน่ หน่%�มไฟแรง ค%ณป=าสายเด�&ยว ผ�เส;>อราตร�

• สามารถุแสดงความแตกต�างของกล%�มผ/�บร�โภคได�มากกว�าการใช่�เกณฑ์4ประช่ากรศาสตร4 แต�ต�องอาศ�ยข�อม/ลจัากการว�จั�ย

ง. เกณฑ์4พฤต�กรรมศาสตร4 (Behavioral Segmentation)

• แบ�งส�วน่ตลาดตามพฤต�กรรมท�&เก�ดข+>น่จัร�ง– โอกาสใน่ การซึ่;>อ (Purchase Occasion)

: โอกาสปกต� โอกาสพ�เศษ– ผลประโยช่น่4ท�&ต�องการ (Benefit Sought)

: ประหย�ด เน่�น่ค%ณภาพ ความภ/ม�ใจั– สถุาน่ะของผ/�ใช่� (User Status)

: ไม�เคยใช่� ใช่�คร�>งแรก ใช่�ประจั�า ใช่�บางคราว เล�กใช่�แล�ว

ง. เกณฑ์4พฤต�กรรมศาสตร4 (Behavioral Segmentation)

• แบ�งส�วน่ตลาดตามพฤต�กรรมท�&เก�ดข+>น่จัร�ง (ต�อ)– อ�ตราการใช่� (Usage Rate)

: ใช่�มาก ใช่�ปาน่กลาง ใช่�น่�อย– สถุาน่ภาพความซึ่;&อส�ตย4 (Loyalty Status)

: ซึ่;&อส�ตย4อย�างแท�จัร�ง (Completely Loyal) ซึ่;&อส�ตย4ระด�บหน่+&ง (Somewhat Loyal)

ไม�ซึ่;&อส�ตย4 (Non-loyal)

2. การเล;อกตลาดเป=าหมาย (Market Targeting)

• เป2น่การเล;อกกล%�มล/กค�าเป=าหมายท�&ธ%รก�จัต�องการตอบสน่อง โดยพ�จัารณาจัากกล%�มล/กค�าได�ได�แบ�งส�วน่ตลาดไว�แล�ว

• พ�จัารณาจัาก– ขน่าดของตลาด (Market Size)– อ�ตราการเจัร�ญเต�บโตของตลาด (Market Growth

Rate)– ทร�พยากรของธ%รก�จั– สภาพการแข�งข�น่และความน่�าสน่ใจัของตลาด

โครงสร�างของช่�องทางการจั�ดจั�าหน่�าย

• ระด�บของช่�องทางการจั�ดจั�าหน่�าย

ชีองทาง0 ระด#บ

ชีองทาง2 ระด#บ

ผ��ค้�าส้ง

ชีองทาง1 ระด#บ

ผ��ค้�าปล่�กผ��ผล่�ต ผ��บร�โภัค้

1. การศ+กษาสภาพแวดล�อมใน่ตลาดระหว�างประเทศ

• ระบบการค�า (Trading System)– ก�าแพงภาษ� (Tariff)– โควต�า (Quota) การน่�าเข�า-ส�งออก– การควบค%มการแลกเปล�&ยน่เง�น่ตรา (Exchange

Control)– การก�ดก�น่ทางการค�าท�&ไม�อย/�ใน่ร/ปภาษ� (Non-Tariff

Barriers)– มาตรการป=องก�น่การท%�มตลาด (Anti-Dumping

Policy)

1. การศ+กษาสภาพแวดล�อมใน่ตลาดระหว�างประเทศ

• ด�าน่เศรษฐก�จั (Economic Environment)– โครงสร�างทางเศรษฐก�จัของแต�ละประเทศ

• Subsistence Economies• Raw Material Exporting Economies• Industrializing Economies• Industrial Economies

– การกระจัายรายได�ของคร�วเร;อน่

1. การศ+กษาสภาพแวดล�อมใน่ตลาดระหว�างประเทศ

• ด�าน่การเม;องและกฎหมาย (Political/Legal Environment)– ท�ศน่คต�ของผ/�น่�าและประช่ากรท�&ม�ต�อการซึ่;>อส�น่ค�าต�าง

ประเทศ (Attitudes Toward International Buying)– ความม�&น่คงทางการเม;อง (Political Stability)– กฎหมายและน่โยบายทางการเง�น่ (Monetary

Regulations)– ร/ปแบบการปกครองของร�ฐบาล (Government

Bureaucracy) ท�&จัะม�ผลต�อการสน่�บสน่%น่ธ%รก�จัระหว�างประเทศ

1. การศ+กษาสภาพแวดล�อมใน่ตลาดระหว�างประเทศ

• ด�าน่ว�ฒน่ธรรม (Cultural Environment)– ว�ถุ�ช่าวบ�าน่ (Folkways) บรรท�ดฐาน่ (Norms) และ

ข�อห�าม (Taboos)– ประเพณ� (Traditions) ความช่อบ (Preferences)

และพฤต�กรรม (Behaviors)ของประช่ากรใน่แต�ละประเทศ

– พฤต�กรรมการด�าเน่�น่ธ%รก�จั(Business Behavior)

พาณ�ช่ย4อ�เล,กทรอน่�กส4 (Electronic Commerce)

• กระบวน่การซึ่;>อ- ขาย แลกเปล�&ยน่ผล�ตภ�ณฑ์4และ ข�อม/ลข�าวสาร โดยอาศ�ยคอมพ�วเตอร4และระบบ

เคร;อข�าย• หมายความรวมถุ+ง

– การต�ดต�อส;&อสารระหว�างธ%รก�จัก�บธ%รก�จั ธ%รก�จัก�บผ/�บร�โภค

– การท�ารายการธ%รก�จั การช่�าระเง�น่ การจั�ดส�งส�น่ค�า– การให�บร�การล/กค�า และการสร�างความส�มพ�น่ธ4ก�บ

ล/กค�า

1. Business-to-Consumer E-Commerce (B2C)

• รายการค�าส�วน่ใหญ�เป2น่การค�าปล�ก รายการค�าม�จั�าน่วน่มาก

• ปร�มาณและม/ลค�าการซึ่;>อขายต�อรายการค�าต�&า• ส�วน่มากใช่� World Wide Web และ E-Mail

• เน่�น่การออกแบบ Web Site ให�น่�าสน่ใจั• ต�องท�าให�ผ/�บร�โภคร/ �จั�ก Web Site

และเข�ามาเย�&ยมช่มอย�างสม�&าเสมอ

ประเภัทของ E-Commerce

2. Business-to-Business E-Commerce (B2B)

• เป2น่รายการค�าระหว�างธ%รก�จั ม�จั�าน่วน่รายการค�าไม�มากน่�ก

• ปร�มาณและม/ลค�าการซึ่;>อขายต�อรายการค�าส/ง• ส�วน่มากใช่�ระบบ EDI (Electronic Data

Interchange) และ Extranet

• เน่�น่การแลกเปล�&ยน่ข�อม/ลระหว�างค/�ค�าก�อให�เก�ดระบบ Just-in-time

www.auguss.com

จัร�ยธรรมทางการตลาด• หล�กการ (Principles) ค�าน่�ยม (Values) และ

มาตรฐาน่ (Standards) ใน่การประกอบอาช่�พของน่�กการตลาด

• การต�ดส�น่ว�าการกระท�าต�าง ๆ ถุ/กต�องตามหล�กจัร�ยธรรมหร;อไม� เป2น่เร;&องท�&ตอบได�ยาก– มาตรฐาน่ทางจัร�ยธรรมของแต�ละบ%คคลแตกต�างก�น่

น่อกจัากน่�> ย�งข+>น่อย/�ก�บแต�ละส�งคม– การปฏิ�บ�ต�ท�&ถุ/กต�องตามกฎหมาย

อาจัไม�ถุ/กต�องตามหล�กจัร�ยธรรม

ระด�บข�>น่ของความร�บผ�ดช่อบต�อส�งคมของธ%รก�จั

ค้วามืร#บผ�ดชีอบทางเศรษฐก�จ

ค้วามืร#บผ�ดชีอบตามืกฎหมืาย

ค้วามืร#บผ�ดชีอบตอว�ชีาชี�พ

ค้วามืร#บผ�ดชีอบตอส้#งค้มื

ธ์�รก�จจะต�องมื�ก+าไร

ธ์�รก�จจะต�องปฏิ�บ#ต�ตามืกฎหมืาย

ธ์�รก�จจะต�องมื�จรรยาบรรณี/จร�ยธ์รรมื

ธ์�รก�จจะต�องอ�ท�ศทร#พยากรตอส้#งค้มืแล่ะส้ร�างค้�ณีภัาพชี�ว�ตท�(ด�แกประชีาชีน

ส้อบถามืข�อมื�ล่ได�ท�(ส้อบถามืข�อมื�ล่ได�ท�(::อ.ท�วากร เหล่าล่�อชีา/081-7394727

หร�อท�( หร�อท�( website website ของ วชีชีของ วชีชี..นภันภั..E-Mail Kornmaha.yahoo.coE-Mail Kornmaha.yahoo.co

http://tiwakorn.blogspot.com/http://tiwakorn.blogspot.com/

ส้อบถามืข�อมื�ล่ได�ท�(ส้อบถามืข�อมื�ล่ได�ท�(::อ.ท�วากร เหล่าล่�อชีา/081-7394727

หร�อท�( หร�อท�( website website ของ วชีชีของ วชีชี..นภันภั..E-Mail Kornmaha.yahoo.coE-Mail Kornmaha.yahoo.co

http://tiwakorn.blogspot.com/http://tiwakorn.blogspot.com/