otwartość w nauce i edukacji
DESCRIPTION
"Otwartość w nauce i edukacji" - prezentacja do wystąpienia wygłoszonego podczas konferencji "Polska otwarta" (Warszawa, 1 marca 2010). "Openness in science and education" - slides for a talk given during the "Open Poland" conference (Warsaw, 1st March 2010).TRANSCRIPT
![Page 1: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/1.jpg)
Otwartość w nauce i edukacji
Dr Alek TarkowskiICM UW / Creative Commons PolskaZDS PRM
![Page 2: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/5.jpg)
Otwartość?
![Page 6: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/6.jpg)
Dostępnośćtreści
![Page 7: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/7.jpg)
Swobody użytkowników
![Page 8: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/8.jpg)
(z pomocą technologii cyfrowych)
![Page 9: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/9.jpg)
Nauka i edukacja• wielowieczna tradycja współpracy naukowej• „kaganek oświaty” - edukacja jako dzielenie się
![Page 10: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/10.jpg)
Źródło finansowania•publicznie finansowane badania i szkolnictwo
![Page 11: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/11.jpg)
Jak bardzo otwarte?
• spektrum otwartości• stopniowy proces udostępniania• różne stopnie otwartości optymalne w różnych sytuacjach, dla różnych środowisk• ...ale, otwartość mocna i słaba
![Page 12: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/12.jpg)
Stopnie otwartościMelanie Dulong de Rosnay• otwartość ekonomiczna – dostępne za darmo• otwartość techniczna – efektywne wykorzystanie przez ludzi oraz maszyny• otwartość prawna – swoboda wykorzystania, brak praw zastrzeżonych
![Page 13: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/13.jpg)
Stopnie otwartości• Brak dostępu online / wszelkie prawa zastrzeżone• Otwarty dostęp• Pewne prawa zastrzeżone• Brak praw zastrzeżonych
![Page 14: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/14.jpg)
Nauka i edukacja cyfrowa• szeroka dystrybucja – zatarcie tradycyjnych granic instytucji• aktorzy inni niż aktorzy rynkowi i instytucje publiczne• „sieci społeczne oparte na dzieleniu się” (social sharing)• cele nierynkowe – dostępność• działania z pominięciem tradycyjnych pośredników („fast track”• Wikipedia.
![Page 15: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/15.jpg)
Otwarta nauka• Open Access – otwarty dostęp do opublikowanych artykułów naukowych
• Przejrzystość procesu naukowego• Większa „widoczność”: cytowalność,
reputacja• Efektywność pracy naukowej,
prędkość wymiany informacji
![Page 16: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/16.jpg)
Otwarta edukacja• Otwarte zasoby edukacyjne• Zlikwidowanie szarej strefy, na której obecnie opiera się proces edukacyjny• Otwarte treści umożliwiają współtworzenia i zaangażowanie• Największy zasób edukacyjny w Polsce?
![Page 17: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/18.jpg)
Po co nam otwartość?Pisanie równie ważne dla kultury, co czytanie.
![Page 19: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/19.jpg)
Po co nam otwartość?Wyrównywanie szans (edukacyjnych).
![Page 20: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/20.jpg)
Po co nam otwartość?„Nie wiemy do końca, co z tym zrobić, ale mamy za to pewność, że coś jest na rzeczy, więc chcemy podzielić się z innymi i zobaczyć, co oni potrafią z tym zrobić”
![Page 21: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/21.jpg)
Rachunek zysków i stratnależy przełamać niepewność wobec otwartości (spuścizna poprzedniej epoki?)
![Page 22: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/22.jpg)
Najczęstszy zarzut?Wywłaszczenie autorów z ich praw.
![Page 23: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/23.jpg)
Podstawowa zasada otwartych modeliPoszanowanie praw twórców
![Page 24: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/24.jpg)
Jak to osiągnąć?
![Page 25: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/25.jpg)
Regulacja na rzecz otwartości•dobrowolne modele uzupełniające regulację ustawową, oparte na licencjonowaniu - np. Creative Commons
![Page 26: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/26.jpg)
Alternatywna regulacjaW pewnych sytuacjach zasada „pewne prawa zastrzeżone” (stosowana automatycznie) uniemożliwia maksymalizację zysków.
![Page 27: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/27.jpg)
“nowe modele [...] choć niepozbawiające znaczenia przepisów prawa autorskiego, wpłyną na ich modyfikację i interpretację. Chodzi tu o zmiany łagodzące rygoryzm ochrony interesów twórców i producentów”
prof. prof. Janusz Barta i Ryszard Markiewicz
![Page 28: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/28.jpg)
Polska otwarta• pierwsze kroki• raport „Polska cyfrowa”
![Page 29: Otwartość w nauce i edukacji](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061214/547dbf0fb47959bb508b4a13/html5/thumbnails/29.jpg)
Dziękuję.