over vroege signalering bij kwetsbare vogelsoorten - caps - robert kwak
TRANSCRIPT
Over vroege signalering bij kwetsbare
vogelsoorten
Robert KwakHoofd Afdeling Bescherming Vogelbescherming Nederland
-Wat bedoelen we?Wat zouden we over het wel en wee van populaties willen weten?
-Wat betekent het?Kunnen we drukfactoren en bottlenecks herkennen?
-Wat kun je er mee?Levert het handelingsperspectief of t.b.v. de bescherming?
Wat ziet VBN voor zich?
Beschermingsbenadering
- 3 hoofdelementen
- Early Warning and Alert Protocol (EWAP)
In een zo vroeg mogelijk stadium herkennen wat er met populaties aan
de hand is is een populatie gezond?
- ‘Science based’ informatie
Wat zijn de drukfactoren die er toe doen en wat is de bottleneck?
- Conservation Evidence (CE)
Zeker weten wat helpt bewezen drukfactoren en daaruit volgende
bewezen beschermingsmaatregelen
EWAP
herkennen gezondheidstoestand van de
populatiesEWAP -> drukfactorenonderzoek ->
herstelmaatregelen
Signalering- hoe doen we dat?Opstellen van een Oranje-Rode Lijstsignalen op grond van:
- Analyse en duiding langjarige populatietrends en (simpele) projectie
naar toekomst
- In kaart brengen van risico-factoren en de verwachte impact
- Demografische ontwikkelingen (sterfte-reproductiecijfers)
ALERTS Ontwikkeling
recente verleden
GEVOELIGHEID- Eigenschappen- Ontwikkeling drukfactoren
(klimaat, landgebruik)
0
0.5
1
1.5
2
2.5
1980 1990 2000 2010 2020 2030
Voorbeeld ‘oranje’ signaal: scholekster
• Sinds 1960 20% afname
• Vanaf 1990 negatieve trend
• Als je trend van laatste 10 jaar doortrekt dan wordt het 40% afname
• Risico op habitat(kwaliteits)verlies is groot
• Risico op negatieve effecten van klimaatverandering is groot
EWAP – beter voorspellen?Op basis van demografische parameters en drukfactoren: verwachte populatie
ontwikkeling op basis van populatiemodellering
Figure 15: Stochastic population dynamics of Hen Harrier using the matrix model in equation 1. Initial population size is 32juveniles, 11 sub adults and 34 adults. Quasi-extinction threshold is set to 20 individuals (grey line). Projected population sizeis after breeding.
Volgende stappen binnen EWAP
Waar zit ‘t ‘m in? Duiding verantwoordelijke demografische factoren
• Reproductie
• Sterfte
• (immigratie / emigratie)
Waar en wanneer treedt het op? Duiding naar tijd van het jaar en regio
• moment in de levenscyclus
• wintergebied – broedgebied / Sinks – Sources)
Science based aanpak: zicht krijgen op
drukfactoren
Prachtige voorbeelden vandaag de revue gepasseerd
• Pesticiden-invloed
• Kolgansbeheer, effecten jacht
• Klimaatverandering
• Schelpdiervisserij
Uitdaging: hoe krijgen we zicht op relatieve belang van iedere factor????
Conservation Evidence– wat werkt (door in
de demografie)?
• Drukfactoren h(er)kennen en relatieve impact op populaties inschatten
• Prioritaire drukfactoren beïnvloeden en voorspellen en toetsen van het effect
opbouwen CE
• Doorwerking op de gezondheid van de populatie bepalen
- Gaat het snel genoeg / kunnen we een populatie “redden”?
- Duurzaamheid van oplossing toetsen
Voorbeeld: steenuil
Overleving
eerste jaar
Overleving
volwassen Reproductie
Ela
sticity
0.0
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
Via een geïntegreerde bewerking van de gegevens (aantalsverloop+ demografische factoren) zicht krijgen de bepalende factoren
Het zit ‘m in de sterfte van de adulten
Wat veroorzaakt sterfte van de adulten?
Lijst met doodsoorzaken- Aanrijdingen verkeer- Verdrinking- Ziektes- Predatie- Strenge winters- …….
Steenuilvriendelijkedrinkbakken voorkomen sterfte
Challenges (1)
• Het gaat om álle soorten, niet alleen zeldzame
‘Keeping common birds common’
Deze week verschenen
ook in Nederland zo (huismus-spreeuw-veldleeuwerik)
Maar beschermen van ‘algemene’, wijd verbreide soort is
moeilijk (maatregelen moeten op zeer grote schaal werken)
sleutel vaak kwaliteit leefgebied, maar hoe bepaal je dat?????
Van Turnhout et al. 2007
Alleen paniek als er echt wat loos is / geen vals alarm……
Bijv. terugval populatie IJsvogels na strenge winter incalculerenHerkennen van calamiteiten
Challenges (2)
Vogels beschermen
2.0
Vroeger herkennen van problemen
Denken op populatie niveau
(internationale component)
Denken in drukfactoren
Toewerken naar “aangetoonde oplossingen”
Gegevens Vogeltrekstation/Raymond Klaassen
Op dit moment worden voor ongeveer 70 soorten de gegevens op een rij gezet en
bewerkt met populatiemodellen
EWAP: Work in progress
Vooruitzicht
Rote Liste der wandernden Vogelarten in Deutschland
Soorten/populaties gerichter gaan benaderen (beter assessment niet-broedvogelpopulaties)
Vooruitzicht