pÀ - gazetteer departmentgazetteer.kar.nic.in/gazetteer/pdf/karnataka kaipidi 2012-2012...god s v r...

1

PÀ£ÁðlPÀªÀÅ ¸ÀA¥ÀzÀãjvÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, CzÀgÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ Gdé® ¨sÀ«µÀåªÀ£ÀÄß gÀÆ¦¸À®Ä £Ár£À d£ÀvÉUÉ ¸ÀÆáwðzÁAiÀÄPÀªÁVzÉ. CzÀgÀ «±ÉÃµÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¸À¤ßªÉÃ±À, £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ CAzÀgÉ, E°è£À £À¢UÀ¼ÀÄ, ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ, PÀtÂªÉUÀ¼ÀÄ, ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, CgÀtåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ ªÉÊ«zsÀåvÉ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀÄÝ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ gÁdåªÀÅ ¥ÉæÃPÀëtÂÃAiÀÄ ¸ÀÜ¼ÀUÀ½UÀÆ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÁ ¸ÀA¥À£ÀÆä®PÀÆÌ CµÉÖÃ ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁVzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ ¢ÃWÀðPÁ®zÀ LwºÁ¹PÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß¼Àî F £Ár£À°è ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ, PÉgÉUÀ¼ÀÄ, zÉÃªÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, ªÀÄ¹Ã¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ/¥ÀlÖtUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. C£ÉÃPÀ ¥ÀlÖtUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ, ªÁtÂdå ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼ÁV ¨É¼É¢ªÉ. CªÀÅUÀ½UÉ J®è «zsÀªÁzÀ DzsÀÄ¤PÀ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À£ÀÆß MzÀV¸À¯ÁVzÉ.

PÀ£ÁðlPÀªÀÅ GvÀÌøµÀÖ ºÁUÀÆ ²æÃªÀÄAvÀ zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯Á ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. F ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ºÀ¢£ÉÊzÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ ²¯Á±Á¸À£ÀzÀ°è PÀ«AiÉÆÃªÀð F PÉ¼ÀPÀAqÀ jÃw ªÀtÂð¹zÁÝ£É.

CªÀÄ¼À «£ÀAiÀÄzÁUÁgÀªÁzÀvÀÄÛ ¥ÀzÁä¸À¤¥Áàð ¸ÀzÀäªÁzÀvÀÛ

w«±ÁzÀAiÀÄ±ÉÆÃzsÁªÀÄªÁzÀvÀÄÛ «zÁåzsÀ£À d£Àä¸ÁÜ£ÀªÁzÀvÀÛ

¸ÀªÀÄvÀgÀ¼À UÀA©üÃgÀ ¸ÀzÉÎÃºÀªÁzÀvÉÛ ¤¸À°ÌAvÀÄ¼Àî £Á£Á ªÀÄ»ªÉÄ AiÉÆ¼É¸ÉUÀÄA

ZÁgÀÄ PÀ£ÁðlzÉÃ±ÀA

(J.PÀ. 8 ¸ÉÆgÀ§, 261 Qæ.±À. 1403, ¥ÀÄ 107)

PÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ d£ÀgÀÄ ªÁ¸ÀªÁVgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁVzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ-ªÀÄzsÀå ¨sÁUÀzÀ°èzÉ. EzÀgÀ°è M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ, CgÀ©âÃ ÀªÀÄÄzÀæPÀÆÌ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ½UÀÆ ªÀÄzsÉå ÀÄªÀiÁgÀÄ 320 Q.«ÄÃ. GzÀÝªÁzÀ, ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀªÁzÀ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉÃ±À, ¤vÀåºÀjzÀétðzÀ PÁqÀÄUÀ½AzÀ®Æ, JvÀÛgÀªÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ¸ÀgÀtÂUÀ½AzÀ®Æ PÀÆr gÀªÀÄtÂÃAiÀÄªÁV vÉÆÃgÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ¥ÀæzÉÃ±À, KgÀÄ vÀUÀÄÎUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ «±Á®ªÁzÀ PÉgÉUÀ¼À £ÁqÁzÀ »A¢£À ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ wgÀÄ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ zÀQëtzÀ §AiÀÄ®Ä¹ÃªÉÄ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀzÀ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ KgÀÄ vÀUÀÄÎUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑVgÀÄªÀ «gÀ¼À ªÀÈPÀëUÀ¼À, ¸ÁgÀªÀvÁÛzÀ PÀ¥ÀÄà ºÀwÛªÀÄtÚ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ ²¯ÁªÀÄAiÀÄ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä. wÃgÀ¥ÀæzÉÃ±ÀPÀÆÌ PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀÄzsÀåzÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄUÀÆ EgÀÄªÀ ©ü£ÀßvÉ UÀªÀÄ£ÁºÀðªÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀ

CzsÁåAiÀÄ

1¥Áæ¸ÁÛ«PÀ

Karnataka Kaipidi 2012 Chapter 01 Introduction

2

The responsibility for the correctness of internal details rests with the publisher.

The territorial waters of India extending into the sea to the distance of twelve nau-tical miles measured from the appropriate base line.

The state boundaries between Uttara Khand and Uttara Pradesh, Bihar and Jharkhand and Chattisgarh and Madhya Pradesh have not been verified by the Governments con-

cerned. The administrative Headquarters of Chan-digarh. Haryana and Punjab are at Chan-digarh.

The interstate Boundaries amongst Ar-unachal pradesh, Assam and Meghalaya shown on the map are as interpreted from the North Eastern areas (Reorganisation) Act, 1971, but have yet be verified.

3

¥ÀÆªÀð ¨sÁUÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁzÀ ¦ÃoÀ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁVzÀÄÝ C£ÉÃPÀ KPÁAVAiÀiÁzÀ KgÀÄ ¢uÉÚUÀ½AzÀ®Æ, avÀæ«avÀæªÁzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á®ÄUÀ½AzÀ®Æ, gÁPÀë¸ÁPÁgÀzÀ ²¯ÁRAqÀUÀ½AzÀ®Æ PÀÆrzÀ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. C£ÉÃPÀ ¨ÉlÖUÀ¼À ¸ÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑV GvÀÛgÀ zÀQëtªÁV ºÀ©âzÀÄÝ ErÃ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß »jQj UÁvÀæzÀ C£ÉÃPÀ PÀtÂªÉUÀ¼ÁV «AUÀr¹ªÉ. D±ÀÑAiÀÄðPÀgÀªÁzÀ ªÉÊ«zsÀåUÀ¼ÀÄ¼Àî C£ÉÃPÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀ «£Áå¸ÀUÀ¼ÀÄ, C¢éwÃAiÀÄ £À¢ÃeÁ®UÀ¼ÀÄ, ªÀtðªÀÄAiÀÄ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ¼À ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ G¯ÉèÃR¤ÃAiÀÄªÁVªÉ.gÁdåzÀ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è UÀUÀ£ÀZÀÄA© Vj±ÀÈAUÀUÀ¼À£ÀÆß, ºÀÄ®Ä¸ÁVgÀÄªÀ ºÁUÀÆ zÀlÖ ºÀ¹gÀÄ ªÀ£ÀgÁ²AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖ«zÉ. CAvÉAiÉÄÃ WÀlÖUÀ¼À ¥À²ÑªÀÄ¢QÌ£À°è ¥ÀmÉÖAiÀÄAwgÀÄªÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ CzÀgÀ xÀ¼ÀxÀ½¸ÀÄªÀ wÃgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ®¨sÀjvÀªÁzÀ ºÀ¹gÀÄ ¨sÀvÀÛzÀ UÀzÉÝUÀ½UÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.

gÁdåzÀ ¥ÀÄgÁvÀ£À zÉÃªÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ¨sÀPÀÛgÀ zsÁ«ÄðPÀ ¤µÉ×AiÀÄ ¥ÀæwÃPÀªÁVªÉ. £Ár£ÁzÀåAvÀ ºÀgÀrgÀÄªÀ CUÀæºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄoÀUÀ¼ÀÄ d£ÀvÉAiÀÄ eÁÕ£ÀzÁºÀzÀ ¥ÀæwÃPÀUÀ¼ÁV ¤®ÄèvÀÛªÉ. J¯Éè®Æè ¤AwgÀÄªÀ «ÃgÀUÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ ¥ÁæaÃ£ÀgÀ ±ËAiÀÄð, ¸ÁºÀ¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. »AzÉ £ÉÃAiÉÄÎAiÀÄÄ, PÉÊUÁjPÉAiÀÄÆ G£ÀßvÀªÁV «dÈA©ü¸ÀÄwÛvÉÛAzÀÄ ¸ÁgÀ®Ä ºÀwÛ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ¢ÃWÀð¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄªÉÃ ¥ÀÄgÁªÉAiÀiÁV ¤®ÄèvÀÛzÉ. PÀqÀ® wÃgÀzÀ°ègÀÄªÀ §AzÀgÀÄUÀ¼ÀÄ »AzÉÆªÉÄä ¸ÁUÀgÉÆÃvÀÛgÀ ªÁtÂdå ©gÀÄ¸ÁV £ÀqÉAiÀÄÄwÛvÉÛA§ÄzÀ£ÀÄß £ÀªÀÄUÉ £É£À¦¸ÀÄvÀÛªÉ. JgÉªÀÄtÂÚ¤AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ PÀÈ¶UÉ CzÀÄ AiÉÆÃUÀå ¨sÀÆ«Ä JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸Áj ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ. gÁdåzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ°è d£ÁAVÃAiÀÄ ºÁUÀÆ zsÁ«ÄðPÀ ªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÆß PÁt§ºÀÄzÀÄ. F ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ ªÀÈwÛ¥ÀgÀ, GzÀåªÀÄ²Ã® ºÁUÀÆ ¥ÀæUÀw²Ã® PË±À®åªÀÅ ¨sÀ«µÀåzÀ°è gÁdåªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÃAzÀæªÁV ºÉÆgÀºÉÆªÀÄÄäªÀ ¨sÀgÀªÀ¸É ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÁæaÃ£ÀvÉ ºÀ¼ÉAiÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀµÀÄÖ »A¢£ÀzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ ¥ÁæaÃ£À ªÀÄvÀÄÛ

ªÀÄzsÀåAiÀÄÄUÀzÀ ¥Àæ§® ¸ÁªÀiÁædåUÀ½UÉ EzÉÃ vÀªÀgÀÆgÁVzÉ. F ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼ÀÄ ¥ÉÆÃ¶¹zÀ

vÀvÀÛ÷éeÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAVÃvÀ ¸ÁªÀiÁælgÀÄ ºÀÄlÄÖºÁQzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÁ«ÄðPÀ ZÀ¼ÀªÀ½UÀ¼ÀÄ

EA¢UÀÆ D ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀj¹PÉÆAqÀÄ §A¢ªÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ ²æÃªÀÄAvÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ

¥ÀgÀA¥ÀgÉUÉ ¤¸ÀìA±ÀAiÀÄªÁVAiÀÄÆ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ C¢éwÃAiÀÄ PÁtÂPÉ ¤ÃrzÉ. ¸Á»vÀå, ®°vÀPÀ¯É,

zsÀªÀÄð ºÁUÀÆ DzsÁåwäPÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ CµÉÖÃ UÀtåªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. ¨sÁgÀvÁzÀåAvÀ

ºÀgÀrgÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀAVÃvÀªÉA§ ¸ÀAVÃvÀ ¥ÀzÀÞwAiÉÆAzÀ£ÀÄß CzÀÄ ¨É¼É¹vÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ

»AzÀÆ¸ÁÜ¤, F JgÀqÀÆ ±Á¹ÛçÃAiÀÄ ¸ÀAVÃvÀ ¥ÀzÀÞwUÀ½UÉ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ UÀt¤ÃAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉ

¤ÃrzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀævÉåÃPÀ ±ÉÊ°UÀ¼ÁzÀ ZÁ¼ÀÄPÀå (ªÉÃ¸ÀgÀ), ºÉÆAiÀÄì¼À ªÀÄvÀÄÛ «dAiÀÄ£ÀUÀgÀzÀ ªÁ¸ÀÄÛ

«zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß E°è «PÀ¹¸À¯Á¬ÄvÀÄ. CvÀåAvÀ ¥ÁæaÃ£À »AzÀÆ UÀÄºÁAvÀgÀ zÉÃªÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÆ

PÀ£ÁðlPÀzÀ°èªÉ. ¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ËAzÀAiÀÄð¢AzÀ PÀÆrgÀÄªÀAvÀºÀ ¨ÉlÖzÀ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ, £À¢Ã PÀtÂªÉUÀ¼ÀÄ,

d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀUÀ¼ÉÃ C®èzÉ ZÁjwæPÀªÁV ¥ÀæSÁåvÀªÁzÀ ¥ËgÁtÂPÀ »£Éß¯ÉAiÀÄÄ¼Àî

¥À«vÀæªÁzÀ ºÁUÀÆ gÀªÀÄtÂÃAiÀÄªÁzÀ C£ÉÃPÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ E°èªÉ. PÀ£ÁðlPÀªÀÅ C¸ÁzsÁgÀt

gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀjªÀvÀð£ÉUÀ¼À gÀAUÀªÁVvÀÄÛ. ¸ÀägÀtÂÃAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ©lÄÖ ºÉÆÃVgÀÄªÀ

WÀ£ÀªÀAwPÉAiÀÄ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼À K¼ÀÄ©Ã¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀªÀÅ PÀArzÉ. ¸Á»vÀå PÉëÃvÀæzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è

Cw ºÉaÑ£À eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼À£ÀÄß gÁdåzÀªÀgÀÄ ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ. PÀ£ÁðlPÀªÀÅ C£ÉÃPÀ zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀÄzsÁgÀPÀgÀ ¨sÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¹zÀ PÀªÀÄälªÁVvÀÄÛ. zÉéöÊvÀ, CzÉéöÊvÀ, «²µÁÖzÉéöÊvÀ ªÀÄvÀÄÛ «ÃgÀ±ÉÊªÀ (±ÀQÛ «²µÁÖzÉéöÊvÀ) vÀvÀéUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀÄtÂÚ£À°è GzÀ¬Ä¹ ¨É¼ÀVzÀÄªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ

4

!

!

! P

!

!

P

!

!!

!

!

!

!

P

!

!

P!

!!

!

!

!!

!

!

P!

!P

!

!

!

!!

!

P!

!!

!!

!! !

!P

!

P

P!

!

!

P

!

!

!

!

!

! !

!

!!

!

P

!

!

P !!

! ! !

!

!

!

!

!!! P

!

!

P

!!

!

!

!

!

!

!

P!

!

!

!

!

!

!!! ! !

!

!

!!!

P

!

!

!

!P

PP

!

!

!

!

! !

!

!

P!

!

!

!

P!

P !

!

!! !

!

!

!

!!

!!

P!

!!

!!

!

P!

!!

P

!

!

!

P

!

!

! !

!!

P

!

!

!

^

GO

A

L A K

S H

A D

W E

E P S

E A

ARABIAN SEA

KILOMETRES1008060402020 0

KODAGU

BANGALORE RURAL

T - TUMKUR

BangaloreEast

(Gadag-Betigeri)

(Saundatti-Yellama)

BANGALORE

T

DAKSHINA KANNADA

Yelbarga

Yelandur

UDUPI

Tirumakudal-Narsipur

Somvar-pet

Sirugu-ppa

Shriranga-pattana

Raybag

Ramdurg

NavalgundNargund

Nanjangud

MYSORE

Mudhol Muddebihal

Malavalli(Madikeri)

Krishnara-janagara

Kollegal

Khanapur

Jamkhandi

HungundHukeri

HoleNarsipur

Gokak

Chikodi

CHIKKABALLAPURA

CHAMARAJANAGAR

Bilgi

BIJAPUR

BasavanaBagevadi

BAGALKOT

BangaloreNorth

Badami

Sindgi

Indi

Athni

Afzalpur

Hagari-bomma-nahalli

Narasim-harajapura

Chiknaya-kanhalli

Heggada-devankote

Channa-rayapatna Bangalore

South

Harapanahalli

Krishna-rajpet

Basava-kalyan

Gauri-bidanur

Dod-Ballapur

Molakalmuru

CHITRADURGA

Tirthahalli

Sidla-ghatta

SrinivaspurCHIKMAGALUR

DevanahalliNela-mangala

Naga-mangala RAMA-

NAGARA

Channa-patnaPandava-

puraPiriyapatna

Ranibennur

ChallakereDAVANAGERE

Channa-giri

BhadravatiHosanagara

ChintamaniKorata-gere

TuruvekereBeltangadi Bangarapet

Sak-leshpur

Kanakapura

Chincholi

Devadurga

Lingsugur

Gangawati

Kalghatgi Shirhatti

Hadagalli

ShikarpurHolalkere

Kundapura BagepalliMadhugiri Gudibanda

(Mangalore)

Gundlupet

Homnabad

GULBARGA

Chitapur

Shorapur

ParasgadKushtagi

Sampgaon Sindhnur

Mundargi

Shi-ggaonYellapur

Siddapur

Pavagada

HosdurgaTarikere

ArsikereSringeriMulbagal

MudigereHosa-kote

Arkalgud

Virajpet

Jevargi

Shahpur

RAICHURBELGAUM

(BailHongal)

DHARWAD

BELLARY

Haliyal

Kundgol

Mund-god

Savanur

Kudligi

Jagalur

Hari-har

HonavarHonnali

HiriyurBhatkal SHIMOGA

Kunigal

Bantval

Bhalki

YADGIR

KOPPAL

Hospet

Sandur

(Karwar)HAVERI

HangalAnkola Byadgi

TUMKUR

Karkal Tiptur

HASSANMagadi

AnekalPuttur MaddurMANDYA

Hunsur

Aurad

BIDAR

Aland

Sedam

Manvi

GADAGHubli

UTTARA KANNADA

Sirsi

SorabKumta

Sagar

KadurKoppaGubbi

KOLARBelurMalur

Sulya

Supa

Sira

Alur

Ron

Bijapur

Gulbarga

Bidar

RaichurBagalkot

Belgaum

Dharwad

Koppal Bellary

Haveri

DavanagereChitradurga

Shimoga

Udupi Chikmagalur

Madikeri

Mangalore

Mysore

Karwar

Chamrajanagar

Tumkur

Kolar

Chikkaballapura

Ramanagara

Mandya

Hassan

YadgirM

AH

AR

AS

HT

RA

KE

R

AL

A

T A MI

L

NA

DU

AN

DH

RA

P

RA

DE

SH

Hirekerur

Gadag

STATE............................

DISTRICT.......................

TALUK............................

BOUNDARIES:

STATE............................

DISTRICT.......................

TALUK............................

HEADQUARTERS:

ADMINISTRATIVE DIVISIONS 2011KARNATAKA

State/District headquarters are also taluk headquarters.

Bangalore is the headquarters for Bangalore North,BangaloreSouth & Bangalore East taluks and also for Bangalore andBangalore Rural districts.

P

!

^

Where the district/taluk name differs from its headquarters name,the latter is given within brackets.

5

F zsÀªÀÄð¥Àæw¥ÁzÀPÀgÀ ¨sÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ C£ÉÃPÀ «zÁéA¸ÀgÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÁÝgÉ. F ¨sÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀåQÛAiÀÄ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ zsÀªÀÄðªÀ£ÀÆß «ÄÃj J®è d£ÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃjªÉ. PÀ£ÁðlPÀªÀÅ J¯Áè zsÀªÀÄðUÀ¼À JAzÀgÉ ªÉÊ¢PÀ, ¹SïÍ, ¨ËzÀÞ, eÉÊ£À, °AUÁAiÀÄvÀ, ªÀÄÄ À Áä£À ªÀÄvÀÄÛ PÉæöÊ¸ÀÛgÀ zsÁ«ÄðPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. C£ÉÃPÀ gÁdQÃAiÀÄ K¼ÀÄ©Ã¼ÀÄUÀ¼À £ÀAvÀgÀªÀÇ, PÀ£ÁðlPÀªÀÅ EAvÀºÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ¤gÀAvÀgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß G½¹PÉÆAqÀÄ §A¢zÉ. ¥Àæ¹zÀÞ ¸ÀªÀiÁd ¸ÀÄzsÁgÀPÀgÁzÀ §¸ÀªÉÃ±ÀégÀgÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ UÀtå PÉÆqÀÄUÉ. eÁvÁåzsÁjvÀ ªÉÄÃ®ÄQÃ¼ÀÄ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÀÄ vÀÄA©gÀÄªÀ F ¸ÀªÀiÁdzÀ°è J®ègÀÆ ¸ÀªÀiÁ£ÀgÉAzÀÄ MwÛ ºÉÃ½zÀªÀgÀÄ CªÀgÀÄ. eÉÆvÉUÉ “PÁAiÀÄPÀªÉÃ PÉÊ¯Á¸À” JA§ vÀvÀézÉÆqÀ£É PÁAiÀÄPÀvÀézÀ zÀÄrªÉÄAiÀÄ WÀ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀgÀÄ JwÛ »rzÀgÀÄ. ªÀÄzsÁéZÁAiÀÄðgÀÄ UÀÄdgÁw£À ¨sÀQÛ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ®®èzÉ §AUÁ¼ÀzÀ ZÉÊvÀ£ÀågÀ ¨sÀQÛ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄzÀ ªÉÄÃ®Æ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃjzÀgÀÄ. UÀÄgÀÄ UÉÆÃ«AzÀgÀ ¦æÃwAiÀÄ LzÀÄ d£À ²µÀå (¥ÀAZÀ ¦AiÀiÁgÉ) gÀ°è ¸Á»¨ïZÀAzï JA§ÄªÀªÀ£ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ©zÀgÉAiÀÄªÀ£ÀÄ. §AUÁ¼ÀªÀ£ÀÄß ©lÄÖ ErÃ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæZÀ°vÀªÁVgÀÄªÀ »AzÀÆUÀ¼À £ÁåAiÀÄUÀæAxÀªÁzÀ ‘«ÄvÁPÀëgÀ’ªÉA§ AiÀiÁdÕªÀ®Ìöå ¸ÀäøwAiÀÄ §UÉV£À nÃPÉAiÀÄ£ÀÄß ZÁ¼ÀÄPÀågÀ gÁdzsÁ¤AiÀiÁzÀ PÀ¯ÁåtzÀ°èzÀÝ «eÁÕ£ÉÃ±ÀégÀ£ÀÄ §gÉzÀ£ÀÄ. ¥ÀÆdå¥ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ±ÁPÀmÁAiÀÄ£ÀgÉA§ E§âgÀÄ ¥Àæ¹zÀÞgÁzÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÉÊAiÀiÁPÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀÄnÖzÀªÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaÃ£À ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀQÃAiÀÄgÀ zÁ½UÀ½AzÀ gÀQë¹ ¥ÉÆÃ¶¸À®Ä «dAiÀÄ£ÀUÀgÀzÀ gÁdgÀÄ ¸ÀvÀvÀªÁzÀ AiÀÄ±À¹éÃ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀÄzÀÄ EzÉÃ £Ár¤AzÀ. ªÉÃzÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É gÀavÀªÁzÀ nÃPÉAiÀiÁzÀ ‘ªÉÃzÁxÀð ¥ÀæPÁ±À’ ªÀÄvÀÄÛ ‘DAiÀÄÄªÉðÃzÀ ¸ÀÄzsÁ¤¢ü’, ‘AiÀÄdÕvÀAvÀæ ¸ÀÄzsÁ¤¢ü’, ‘¥ÁæAiÀÄ²ÑvÀÛ ¸ÀÄzsÁ¤¢ü’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¸ÀÄ¨sÁ¶vÀ ¸ÀÄzsÁ¤¢ü’ ªÀÄÄAvÁzÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀA»vÉUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ªÀÄºÁPÁAiÀÄðUÀ½UÉ «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ ZÀPÁæ¢ü¥ÀvÀåªÀÅ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃrvÀÄ. eÉÊ£ÀgÀ zsÁ«ÄðPÀ UÀæAxÀªÁzÀ ‘ªÀÄºÁ¥ÀÄgÁtªÀÅ’ gÁµÀÖçPÀÆlgÀ D¸ÁÜ£ÀzÀ°è f£À¸ÉÃ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt¨sÀzÀæjAzÀ gÀavÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¥ÀæSÁåvÀ UÀtÂvÀ±Á¸ÀÛçdÕgÁzÀ ªÀÄºÁ«ÃgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁ¸ÀÌgÀ EªÀgÀÄ PÀÆqÀ PÀ£ÁðlPÀzÀªÀgÉÃ DVzÁÝgÉ

PÀ£ÁðlPÀzÀ°ègÀÄªÀ LºÉÆ¼ÉAiÀÄÄ zÉÃªÁ®AiÀÄzÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®àzÀ vÉÆnÖ®ÄUÀ¼À°è MAzÁVvÀÄÛ. UÀÄdgÁvï ªÀÄvÀÄÛ Mj¸Áì ¸À»vÀªÁV ErÃ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®àzÀ ªÉÄÃ¯É F PÉÃAzÀæªÀÅ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃjvÀÄ. 57 Cr JvÀÛgÀ«gÀÄªÀ, ¨sÁgÀvÀzÀ¯ÉèÃ CvÀåAvÀ G£ÀßvÀªÁzÀ KPÀ ²¯Á«UÀæºÀªÁzÀ UÉÆªÀÄämÉÃ±ÀégÀ (±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉÆ¼À) ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ¯ÉèÃ zÉÆqÀØzÁzÀ (vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è 120 CrUÀÆ ºÉaÑ£À ªÁå¸ÀªÀÅ¼Àî) UÀÄªÀÄälªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ «eÁ¥ÀÄgÀzÀ UÉÆÃ¼ÀUÀÄªÀÄäl PÀ£ÁðlPÀzÀ°èªÉ. »ÃUÉ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÈzÀÞUÉÆ½¸ÀÄªÀ°è UÀt¤ÃAiÀÄªÁzÀ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÉ. ¨sÀÆ«Ä, CgÀtå, R¤d, d®ªÀÄÆ®, ªÀiÁ£ÀªÀ±ÀQÛ ªÀÄÄAvÁzÀ UÀt¤ÃAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ JAzÀÆ §jzÁUÀzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀªÀÅ ¥ÀqÉ¢zÉ. EwºÁ¸À PÁ®¢AzÀ®Æ «±ÀéSÁåwAiÀÄ UÀAzsÀzÀ ªÀÄgÀ, UÀAzsÀzÀ JuÉÚ, vÉÃUÀzÀ ªÀÄgÀ, ªÀÄ¸Á¯É ¥ÀzÁxÀðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ a£ÀßPÉÌ EzÀÄ vÀªÀj£ÀAwvÀÄÛ. F GvÀà£ÀßUÀ½UÉ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯ÉèÃ wÃªÀæ ¨ÉÃrPÉAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À«vÀÄÛ. a£Àß, ¸ÀÄtÚPÀ®Äè, ¨ÉtZÀÄPÀ®Äè, PÀ¯ÁßgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÉ£ÀrAiÀÄAUÀ¼À£ÀÄß GvÁà¢¸ÀÄªÀ gÁdåUÀ¼À°è PÀ£ÁðlPÀªÀÅ zÉÃ±ÀzÀ°è ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ. ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ R¤dUÀ¼ÁzÀ PÉÆæÃªÉÄÊmï, lAUï¸ÀÖ£ï ªÀÄvÀÄÛ PÉÊ£ÉÊmïUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è EzÀPÉÌ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ ¸ÁÜ£À. PÀ£ÁðlPÀªÀÅ PÀ©âtzÀ CzÀÄgÀÄ, vÁªÀÄæzÀ CzÀÄgÀÄ, qÉÆÃ¯ÉÆÃªÉÄÊmï ªÀÄvÀÄÛ «zÀÄåZÀáQÛUÀ¼À «¥ÀÄ® GvÁàzÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀðåPÉÌ SÁåvÀªÁVzÉ. PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄRzÀ°è PÀ©âtzÀ CzÀÄj£À CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ UÀtÂUÁjPÉ EzÉ. gÁdåzÀ J¯Áè ¥ÀlÖtUÀ¼ÀÆ «zÀÄåZÀáQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢ªÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀªÀÅ ErÃ zÉÃ±ÀzÀ°èAiÉÄÃ «zÀÄåZÀáQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ

6

ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ £ÀUÀgÀªÁVzÉ(1905). gÉÃµÉä ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀ£ÁðlPÀªÀÅ CUÀæ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ. ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÉÃµÉä ªÀÄvÀÄÛ gÉÃµÉäAiÀÄ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ zÉÃ±ÀzÀ J¯Áè ªÁå¥ÁjUÀ¼À£ÀÄß DPÀ¶ð¹ªÉ. C®èzÉ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ®Æè M¼ÉîAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢ªÉ. gÁdåUÀ¼À°èAiÉÄÃ CvÀåAvÀ «¸ÀÛøvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è PÁ¦ü ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄt¸À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛzÉ. PÁ¦ü ªÀÄvÀÄÛ CrPÉ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è gÁdåªÀÅ CUÀæ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ; K®QÌ, ªÉÄt¸ÀÄ ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉAiÀÄÆ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ gÁdåzÀ gÁdzsÁ¤. sÁgÀvÀzÀ ÀzÀåzÀ DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ C¯ÉUÀ¼À°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°èzÉ.

ºÉ¸Àj£À ªÀÄÆ®PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ d£ÀgÉÃ ºÉZÁÑVgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ `PÀ£ÁðlPÀ’ JA§ ºÉ¸Àj£À

ªÀÄÆ®zÀ §UÉÎ C£ÉÃPÀ ªÁzÀ«ªÁzÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. `PÀ£ÁðlPÀ’ `PÀuÁðlPÀ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘PÀ£ÀßqÀ’ JA§ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁµÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæzÉÃ±À JA§ JgÀqÀÆ CxÀðzÀ°è §¼ÀPÉAiÀiÁVgÀÄªÀAvÉ PÁtÄvÀÛzÉ. CªÉÆÃWÀªÀµÀð £ÀÈ¥ÀvÀÄAUÀ£ÀzÉ£Àß¯ÁzÀ `PÀ«gÁdªÀiÁUÀð’ ªÀÄvÀÄÛ DAqÀAiÀÄå£À `PÀ©âUÀgÀPÁªÀ’UÀ¼À°è ‘PÀ£ÀßqÀ’JA§ ±À§Ý ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁaAiÀiÁV §¼ÀPÉAiÀiÁVzÉ. ZÀ£Àß§¸ÀªÉÃ±ÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤dUÀÄt ²ªÀAiÉÆÃVUÀ¼À PÀÈwUÀ¼À°è EzÀÄ eÁwªÁZÀPÀªÁVzÉ. ºÉÃVzÀÝgÀÆ F ¥ÀzÀªÀÅ ªÀÄÆ®vÀ: MAzÀÄ ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ±À§ÝªÁVzÉ. EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ«UÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ‘PÀÄAvÀ¼À’, ‘§£ÀªÁ¹zÉÃ±À’ ªÀÄvÀÄÛ ‘ªÀÄ»µÀPÀ’ JAzÀÆPÀgÉ¢gÀÄvÁÛgÉ. ‘PÀ£ÁðlPÀ’ JA§ ±À§ÝzÀ ªÀÅåvÀàwÛAiÀÄ §UÉÎ §AzÀ C£ÉÃPÀ ªÁzÀUÀ¼À°è UÀªÀÄ¤¸À®Ä CºÀðªÁzÀ PÉ®ªÀ£ÀÄß E°è ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ.

qÁ|| ±ÀA. sÁ. eÉÆÃ¶AiÀÄªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ PÀuï CxÀªÁ PÀ¼ï JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ EzÀÄ ¤µÀàwÛAiÀiÁVzÉ. FV£À ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ SÁ£ïzÉÃ±ÀªÉA§°è §ºÀ¼À »A¢¤AzÀ®Æ D ºÉ¸Àj£À UÉÆ®è d£ÁAUÀzÀªÀgÀÄ ªÁ¸ÀªÁVzÀÝgÀÄ; EzÀjAzÀ CzÀ£ÀÄß PÀ£ÀßzÉÃ±À JA§ÄzÁV PÀgÉzÀgÀÄ, JAzÀÄ CªÀgÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. SÁ£ïzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß »AzÉ PÀ£ÀßzÉÃ±ÀªÉAzÀÄ PÀgÉ¢gÀÄªÀ §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ PÀtÚ CxÀªÁ PÀ¼Àî JA§ ºÉ¸Àj£À d£ÀjAzÀ CzÀÄ ºÁUÉ PÀgÉAiÀÄ®ànÖvÉA§ÄzÀgÀ §UÉÎ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¥ÀæªÀiÁt§zÀÞ DzsÁgÀUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃ¶AiÀÄªÀgÀÄ ¤Ãr®è. PÀ£ÁðlPÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è zÀ£ÀUÁ» d£ÀjzÀÝgÀÆ PÁªÉÃj¬ÄAzÀ UÉÆÃzÁªÀjAiÀÄªÀgÉUÉ CµÉÖÃ C®è, £ÀªÀÄðzÁ £À¢AiÀiÁZÉAiÀÄªÀgÉUÀÆ ªÁå¦¹zÀÝ F £ÁrUÉ CªÀjAzÀ¯ÉÃ F ºÉ¸ÀgÀÄ §gÀÄªÀµÀÄÖ CªÀgÀÄ ¥Àæ§®gÁVzÀÝgÉAzÀÄ vÉÆÃj¸À®Ä ¸ÀjAiÀiÁzÀ DzsÁgÀUÀ½®è (PÀ£ÀßqÀzÀ d£ÀgÀÄ »AzÉ «AzsÀåzÀ DZÉUÀÆ ªÁå¦¹zÀÝgÉAzÀÆ `¸ÁÌAzÀ¥ÀÄgÁt’zÀ°è ºÉÃ½gÀÄªÀAvÉ `PÀuÁðl gÁPÀë¸À’£À£ÀÄß «AzsÀåzÀ zÀQëtPÉÌ ClÖ¯Á¬ÄvÉAzÀÆ qÁ|| ±ÀA.¨sÁ.

eÉÆÃ¶AiÀÄªÀgÉÃ vÉÆÃj¹PÉÆnÖzÁÝgÉ). ‘PÀgï+£ÁqÀÄ’ (PÀ¥ÀÄà£É® CxÀªÁ PÀ¥ÀÄàªÀÄtÂÚ¤AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ

¥ÀæzÉÃ±À) JA§ÄzÀjAzÀ F ºÉ¸ÀgÀÄ ¤µÀÖwÛAiÀiÁVzÉ, JA§ÄzÀÄ JgÀqÀ£ÉAiÀÄªÁzÀ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV

«zÁéA¸ÀgÀÄ M¦àgÀÄªÀ CA±ÀªÉAzÀgÉ EzÀÄ PÀgÀÄ (PÀ¥ÀÄà) ªÀÄvÀÄÛ £ÁqÀÄ (¥ÀæzÉÃ±À) JA§ÄzÀjAzÀ

¤µÀàwÛAiÀiÁVzÉ JA§ÄzÀÄ. EzÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁV PÀ£ÁðlPÀzÀ §AiÀÄ®Ä¹ÃªÉÄ ¥ÁæAvÀåzÀ°è PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ

JgÉªÀÄtÚ£ÉßÃ ¤zÀ±Àð£ÀªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ.

DzÀgÉ ‘PÀgÀÄ£ÁqÀÄ’ JA§ ¥ÀzÀzÀ ªÀÄÆ®PÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ªÁzÀªÀ£ÀÄß ¨ÉA§°¸À®Ä

¥Àæ§®ªÁzÀ DzsÁgÀ«zÉ. ¥ÁæaÃ£À vÀ«Ä¼ÀÄ PÀÈwUÀ¼ÁzÀ ‘vÉÆÃ¯ÁÌ¦àAiÀÄA’ ªÀÄvÀÄÛ ‘²®¥Àà¢UÁgÀA’UÀ¼À°è

F ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß §¼À¹zÉ. ‘PÀgÀÄ£Ámï’ JAzÀÄ F £ÁqÀ£ÀÄß C°è PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. F OavÀå¥ÀÆtðªÁzÀ

7

ºÉ ÀgÀ£ÀÄß vÀ«Ä¼ÀgÀÄ ¤ÃrgÀÄvÁÛgÉ. CªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ ¥ÀÆªÀðWÀlÖUÀ¼À ªÉÄÃ®QÌgÀÄªÀ zÉÆqÀØzÁzÀ

CxÀªÁ JvÀÛgÀªÁzÀ (¦ÃoÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ) ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁVzÉ. ‘PÀgÀÄ£Ámï’ CxÀªÁ JvÀÛgÀªÁzÀ ¥ÀæzÉÃ±À JA§

±À§ÝªÀÅ ¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ°èAiÀÄÆ zsÀé¤vÀªÁVzÉ. ªÀÄºÁ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀÄuÉ DªÀÈwÛAiÀÄ°è ‘PÀuÁðlPÀ’ JA§ ¥ÀzÀPÉÌ

¸ÀAªÁ¢AiÀiÁV ‘G£ÀßvÀåPÀ’ JA§ÄzÀ£ÀÄß §¼À¹zÉ. (PÀÄA§PÉÆÃtA ¥ÀæwAiÀÄ°è ‘PÀuÁðlPÀ’ JA§

±À§ÝªÀÅ G¯ÉèÃRªÁVgÀÄªÀ JqÉAiÀÄ¯Éè®è ¥ÀÄuÉAiÀÄ ¥ÀæwAiÀÄ°è ‘G£ÀßvÀåPÀ’ JAzÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃV¸À¯ÁVzÉ).

»ÃUÉ PÀuÁðlPÀ JA§ ±À§ÝªÀÅ ‘PÀgÀÄ£Ámï’ JA§ ±À§Ý¢AzÀ ¤µÀà£ÀßªÁVzÉ. EzÀgÀ CxÀð

G£ÀßvÀåPÀ CxÀªÁ JvÀÛgÀªÁzÀ ¨sÀÆ«Ä JAzÀÄ. PÀuÁðlPÀzÀ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀªÀÅ ‘ªÀÄºÁ¨sÁgÀvÀ’zÀ°èAiÀÄÆ,

±ÀÆzÀæPÀ£À ‘ªÀÄÈZÀáPÀnPÀ’zÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ ªÀgÁ «Ä»gÀ£À ‘§ÈºÀvï¸ÀA»vÉ’AiÀÄ°èAiÀÄÆ §A¢zÉ. »ÃUÉ

¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 2000 ªÀµÀðUÀ¼À »A¢¤AzÀ®Æ ±À§Þ ¥ÀæZÀÄgÀzÀ°ègÀÄªÀÅzÀÄ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ. ¨ÁzÁ«ÄAiÀÄ

ZÁ¼ÀÄPÀågÀ ¸ÉÊ£ÀåPÉÌ »AzÉAiÉÄÃ ºÉÃ½gÀÄªÀAvÉ ‘PÀuÁðl §®’ JAzÀÄ ºÉ¸ÀjvÀÄÛ; eÁªÁzÀ°è£À 12£ÉAiÀÄ

±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ MAzÀÄ ±Á¸À£ÀzÀ°è PÀuÁðlPÀªÀ£ÀÄß G¯ÉèÃT¸À¯ÁVzÉ.

¸ÀÜ¼À ¤zÉðÃ±À£À ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃgÉUÀ¼ÀÄPÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀÅ ¸Àj¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 110 35’¤AzÀ 18030’ GvÀÛgÀ CPÁëA±ÀªÀÄvÀÄÛ 74005’

¤AzÀ 78040’ ¥ÀÆªÀð gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ £É¯ÉUÉÆArgÀÄªÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÉ. E°è

¥À²ÑªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆªÀð WÀlÖ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ ¤Ã®Vj ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÉÆqÀ£É PÀÆrPÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ. gÁdåªÀÅ

zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ qÉPÀÌ£ï(zÀQët) ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀzÀ°èzÉ. 1956gÀ £ÀªÉA§gï

MAzÀgÀAzÀÄ gÁdåUÀ¼À ¥ÀÄ£À¸ÀìAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄ C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ£ÀéAiÀÄ F gÁdåªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

ªÉÆzÀ°UÉ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdåªÉAzÀÄ EzÀ£ÀÄß PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. D£ÀAvÀgÀ 1973gÀ°è PÀ£ÁðlPÀªÉAzÀÄ

ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. gÁdåzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæ«zÉ. ªÁAiÀÄªÀåzÀ°è ªÀÄºÁgÁµÀÖç

ªÀÄvÀÄÛ UÉÆÃªÀ gÁdåUÀ½ªÉ. GvÀÛgÀzÀ°è ªÀÄºÁgÁµÀÖç, ¥ÀÆªÀðzÀ°è DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À, £ÉÊIÄvÀåzÀ°è PÉÃgÀ¼À,

zÀQëtzÀ°è PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdåUÀ½ªÉ. GvÀÛgÀ zÀQëtªÁV gÁdåªÀÅ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 750

Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆªÀð ¥À²ÑªÀÄªÁV ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 400 Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgï «¸ÀÛj¹zÀÄÝ MlÄÖ

¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 1,91,791 ZÀzÀÄgÀ Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgï ¨sËUÉÆÃ½PÀ «¹ÛÃtðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

PÀ£ÁðlPÀ ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀªÀÅ 1996 gÀ°è 0.598 EzÀÝzÀÄÝ, 2006 gÀ°è

0.658PÉÌ KjPÉAiÀiÁV CT® ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÁåAPÀ 0.648QÌAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.

2006£ÉÃ ¸Á°£À°è PÀ£ÁðlPÀ °AUÀ ¸ÀA§A¢ü C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀªÀÅ 0.647 DVzÀÄÝ, CT®

¨sÁgÀvÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀÆZÀåAPÀ 0.633QÌAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ. EAlgï £ÁåµÀ£À¯ï ¥sÀÄqï ¥Á°¹

jÃ¸ÀZïð E£ï¹ÖlÆåmï (L J¥sï ¦ Dgï L) £ÀªÀzÉºÀ° CªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ gÁdåzÀ ºÀ¹«£À

¸ÀÆZÀåAPÀªÀÅ 23.7 DVzÀÄÝ, ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀ¹«£À ¸ÀÆZÀåAPÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÀÄÝ, G½zÀ gÁdåUÀ½UÉ

ºÉÆÃ°¹zÁUÀ 11£ÉÃ ¸ÁÜ£ÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ.

«¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ d£À¸ÀASÉågÁdåzÀ «¹ÛÃtðªÀÅ 1,91,791 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgÀÄUÀ¼ÀÄ (74,122 ZÀzÀgÀ ªÉÄÊ°UÀ¼ÀÄ)

DVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ ¨sËUÉÆÃ½PÀ «¹ÛÃtðzÀ ±ÉÃ. 5.83 ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ «¹ÛÃtðzÀ°è EzÀÄ JAl£ÉAiÀÄ zÉÆqÀØ gÁdåªÁVzÉ. zÉÃ±ÀzÀ°è£À gÁdåªÁgÀÄ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è MA§vÀÛ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À

8

UÀ½¹zÉ. gÁdåzÀ°è (2010gÀ°è)MlÄÖ 30 f¯ÉèUÀ½ªÉ. ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ¨É¼ÀUÁ«, §¼Áîj, ©ÃzÀgï(©zÀgÉ), «eÁ¥ÀÄgÀ, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ, aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, avÀæzÀÄUÀð, zÀQët PÀ£ÀßqÀ, zÁªÀtUÉgÉ, zsÁgÀªÁqÀ, UÀzÀUÀ, UÀÄ®§UÁð, AiÀiÁzÀVj, ºÁ¸À£À, ºÁªÉÃj, PÉÆqÀUÀÄ, PÉÆÃ¯ÁgÀ, PÉÆ¥Àà¼À, ªÀÄAqÀå, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, ²ªÀªÉÆUÀÎ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, GqÀÄ¦ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ. gÁdåzÀ Cw ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀ ¨sÁµÉ PÀ£ÀßqÀªÁVzÉ. ¥Àæw f¯ÉèAiÀÄ DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß DAiÀiÁ f¯ÉèAiÀÄ f¯Áè¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ f¯Áè zÀAqÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¸ÀÄvÁÛgÉ. f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß G¥À«¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV ªÀÄvÉÛ «¨sÀf¸À¯ÁVzÉ. G¥À«¨sÁUÀzÀ G¥À«¨sÁUÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G¥À«¨sÁUÀzÀ zÀAqÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ G¥À«¨sÁUÀzÀ DqÀ½vÀ £ÀqÉ¸ÀÄvÁÛgÉ. f¯Áè ¥ÀAZÁAiÀÄwAiÀÄÄ vÁ®ÆPÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw ºÁUÀÆ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄw(UÁæ«ÄÃt DqÀ½vÀ)ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÁqÀ½vÀ E¯ÁSÉAiÀÄÄ £ÀUÀgÀ/¥ÀÄgÀ¸À¨sÉ DqÀ½vÀzÀ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ºÉÆA¢gÀÄvÀÛªÉ.

Qæ.±À. 2001gÀ ¨sÁgÀvÀzÀ d£ÀUÀtw¬ÄAvÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 5,28,50,562.

F ¥ÉÊQ ¥ÀÄgÀÄµÀgÀ ¸ÀASÉå 2,68,98,918 (±ÉÃ.50.89) ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀASÉå,.

2,59,51,644 (±ÉÃ. 49.11). ¥Àæw 964 ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ 1,000 ¥ÀÄgÀÄµÀjzÁÝgÉ. 1991gÀ

d£À¸ÀASÉåUÉ ºÉÆÃ°¹zÀgÉ EzÀÄ ±ÉÃ.17.25 ¥ÀæªÀiÁt d£À¸ÀASÁå ºÉZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw

ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃljUÉ 275.6 d£À¸ÀASÁå ¸ÁAzÀævÉ EzÉ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃ.33.98 ªÀÄA¢ £ÀUÀgÀzÀ°è

ªÁ¹¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. E£ÀÄß CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ ¥ÀæªÀiÁt ±ÉÃ. 66.6, F ¥ÉÊQ ±ÉÃ.76.1 ¥ÀÄgÀÄµÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

±ÉÃ. 56.9 ªÀÄA¢ ªÀÄ»¼Á CPÀëgÀ¸ÀÜjzÁÝgÉ. d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ±ÉÃ. 83 ªÀÄA¢ »AzÀÄUÀ¼ÀÄ, ±ÉÃ.

11 ªÀÄA¢ ªÀÄÄ¹èªÀÄgÀÄ, ±ÉÃ. 4 ªÀÄA¢ PÉæöÊ¸ÀÛgÀÄ, ±ÉÃ. 0.78 ªÀÄA¢ eÉÊ£ÀgÀÄ, ±ÉÃ. 0.73

ªÀÄA¢ ¨ËzÀÞgÀÄ ºÁUÀÆ G½zÀªÀgÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ zsÀªÀÄðUÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ. 2011gÀ ¨sÁgÀvÀzÀ

d£ÀUÀtw (vÁvÁÌ°PÀ CAQCA±ÀUÀ¼À£ÀéAiÀÄ) ¬ÄAvÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉå 6,11,30,704.

F ¥ÉÊQ ¥ÀÄgÀÄµÀgÀ ¸ÀASÉå 3,10,57,742 ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀASÉå, 3,72,00,962.

¥Àæw 968 ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ 1,000 ¥ÀÄgÀÄµÀjzÁÝgÉ. 2001gÀ d£À¸ÀASÉåUÉ ºÉÆÃ°¹zÀgÉ EzÀÄ

±ÉÃ.15.67 ¥ÀæªÀiÁt d£À¸ÀASÁå ºÉZÀÑ¼ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃljUÉ 319

d£À¸ÀASÁå ¸ÁAzÀævÉ EzÉ. MAzÀjAzÀ DgÀÄ ªÀµÀðzÉÆ¼ÀV£À ªÀÄPÀÌ¼À ¸ÀASÉå 68,55,801.

MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¸ÁPÀëgÀgÀ ±ÉÃ.75.6 DVzÉ. CzÀgÀ°è ¥ÀÄgÀÄµÀgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉ ±ÉÃ.82.85 ªÀÄvÀÄÛ

ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ ±ÉÃ. 68.13 DVzÉ.

¥ÁæzÉÃ²PÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄQæ.±À. 1799gÀ £Á®Ì£ÉÃ DAUÉÆèÃ-ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ AiÀÄÄzÁÞ£ÀAvÀgÀ »A¢£À gÁeÁqÀ½vÀ gÁdåªÁVzÀÝ

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdå C¹ÛvÀéPÉÌ §AvÀÄ. 1956gÀ°è gÁdåzÀ ¥ÀÄ£À¸ÀìAAiÉÆÃd£É C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ CrAiÀÄ°è

EzÀ£ÉßÃ PÉÃAzÀæªÁVj¹PÉÆAqÀÄ ºÉÆ¸À ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdåªÀÅ GzÀ¬Ä¹vÀÄ. DUÀ F gÁdåzÀ «¹ÛÃtð

75,412 ZÀ.Q.«ÄÃ. 1881gÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, PÉÆÃ¯ÁgÀ,

PÀqÀÆgÀÄ, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ, avÀæzÀÄUÀð ªÀÄvÀÄÛ ²ªÀªÉÆUÀÎ »ÃUÉ MlÄÖ K¼ÀÄ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVvÀÄÛ.

1886gÀ°è JAl£ÉAiÀÄ f¯ÉèAiÀiÁV ºÁ¸À£À f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1939gÀ°è MA§vÀÛ£ÉÃ

f¯ÉèAiÀiÁV ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. 1953gÀ°è DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåªÀ£ÀÄß gÀa¹zÁUÀ

DV£À ªÀÄzÁæ¸ï gÁdåPÉÌ ¸ÉÃjzÀÝ §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß (DzÉÆÃ¤, D®ÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁAiÀÄzÀÄUÀð

vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) CA¢£À ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdåPÉÌ ªÀUÁð¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÁV

9

ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ gÁdåPÉÌ «¹ÛÃtðªÀÅ 9,897 ZÀ.Q.«ÄÃ. UÉ KjPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÁévÀAvÁæöå£ÀAvÀgÀzÀ ªÀµÀðUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉÆ¸À ¨sÁµÁªÁgÀÄ gÁdåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸À®Ä gÁdQÃAiÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½UÀ¼ÀÄ PÁtÂ¹PÉÆAqÀªÀÅ. EzÉÃ PÁ®PÉÌ ªÀÄzÀgÁ ÀÄ gÁdåzÀ GvÀÛgÀ sÁUÀ¢AzÀ vÉ®ÄUÀÄ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ gÁdåªÀ£ÀÄß ÀÈ¶Ö À ÉÃPÉA§ ZÀ¼ÀªÀ½UÉ ºÉZÀÄÑ ZÁ®£É zÉÆgÉ¬ÄvÀÄ. 1953gÀ°è ªÀÄzÁæ¸ï gÁdåzÀ ºÀ¢£ÁgÀÄ GvÀÛgÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj ºÉÆ¸À DAzsÀæ gÁdåzÀ GzÀAiÀÄªÁ¬ÄvÀÄ. 1953gÀ°è ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgï¯Á¯ï £ÉºÀgÀÆ CªÀgÀÄ, ¨sÁµÁªÁgÀÄ gÁdåUÀ¼À ¸ÀÈ¶ÖUÉÃ gÁdåUÀ¼À ¥ÀÄ£À¸ÀìAAiÉÆÃd£Á ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ. F ¸À«ÄwUÉ £ÁåAiÀÄªÁ¢ ¥sÀ¸À¯ï D° ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀÄ. ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¥sÀ¸À¯ï D° ¸À«ÄwAiÉÄAzÉÃ PÀgÉAiÀÄ¯Á¬ÄvÀÄ. 1954jAzÀ UÀÈºÀ ¸ÀaªÀgÁV ¸ÉÃªÉ ¸À°è¹zÀ UÉÆÃ«AzÀ ªÀ®è¨sÀ ¥ÀAvï EzÀgÀ PÁAiÀÄðPÀ¯Á¥ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä £ÉÃªÀÄPÀªÁzÀgÀÄ. F ¸À«ÄwAiÀÄÄ 1955gÀ°è ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdåUÀ¼À ¥ÀÄ£À¸ÀìAAiÉÆÃd£ÉUÉ ²¥sÁgÀ¸ÀÄ ªÀiÁrvÀÄ.

1956gÀ gÁdåUÀ¼À ¥ÀÄ£À¸ÀìAAiÉÆÃd£Á C¢ü¤AiÀÄªÀÄ £ÀªÉA§gï 1gÀAzÀÄ eÁjUÉ §AvÀÄ. EzÀÄ J, ©, ªÀÄvÀÄÛ ¹ gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÀÝ vÁgÀvÀªÀÄåªÀ£ÀÄß vÉÆqÉzÀÄºÁQvÀÄ. C®èzÉ F C¢ü¤AiÀÄªÀÄªÀÅ gÁdåzÀ UÀrUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄ£À ÀìAAiÉÆÃd£ÉAiÀiÁUÀÄªÀAvÉ ªÀiÁrvÀÄ. PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆ¸ÀzÁV ºÀÄnÖPÉÆAqÀªÀÅ E®èªÉÃ gÀzÁÝzÀªÀÅ. 1956gÀ £ÀªÉA§gï 1gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ gÁdåUÀ¼ÁV ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁV «¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ. PÉÆqÀUÀÄ f¯Éè, zÀQët ªÀÄÄA¨ÉÊ£À PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï gÁdåªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdåªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1956gÀ £ÀªÉA§gï 1gÀAzÀÄ gÁdå ¥ÀÄ£À¸ÀìAAiÉÆÃd£Á C¢ü¤AiÀÄªÀÄzÀ£ÀéAiÀÄ FVgÀÄªÀ ¥ÁæzÉÃ²PÀ WÀlPÀUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdå C¹ÛvÀéPÉÌ §AvÀÄ. (1.11.1973jAzÀ eÁjUÉ §gÀÄªÀAvÉ gÁdåªÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ JAzÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ). gÁdåªÀÅ M¼ÀUÉÆAqÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ :

C. §¼Áîj f¯Éè ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdå

D. ©eÁ¥ÀÄgÀ, zsÁgÀªÁqÀ, GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯Éè ªÀÄvÀÄÛ ZÁAzÀWÀqÀ vÁ®ÆPÀÄ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¨É¼ÀUÁ«

f¯Éè -EzÀÄ 54,347 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.

E. UÀÄ®§UÁð (PÉÆÃqÀAUÀ¯ï ªÀÄvÀÄÛ vÁAqÀÆgÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹), gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ

(C®A¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀqÀªÁ® vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹), 14,078 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï

¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ, ©ÃzÀgï f¯Éè, (CºÀªÀÄzï¥ÀÄgÀ, ¤Ã®AUÀ, G¢ÎÃgï vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ,

©ÃzÀgï vÁ®ÆQ£À £ÁAiÀÄ®Ìgï ¸ÀPÀð¯ï, ¤Ã£Áð ¸ÀPÀð¯ï ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ d»ÃgÁ¨Ázï

vÁ®ÆPÀÄ, ºÀÄªÀiÁß¨Ázï vÁ®ÆQ£À ªÀÄÆgÀÄ ºÀ½îUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÁgÁAiÀÄuï SÉÃqï ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹)

»A¢£À ºÉÊzÀgÁ¨Ázï gÁdåzÀ 5,363 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï ¥ÀæzÉÃ±À EzÀgÀ°è ¸ÉÃjzÉ.

F. zÀQët PÀ£ÀßqÀ (PÁ¸ÀgÀUÀÆqÀÄ vÁ®ÆPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C«ÄÃ£À¢Ã« ¢éÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) EzÀÄ

8,385 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ ªÀÄvÀÄÛ »A¢£À ªÀÄzÁæ¸ï gÁdå¢AzÀ

2,786 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï ¥ÀæzÉÃ±À M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ PÉÆAiÀÄªÀÄvÀÆÛgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ PÉÆ¼ÉîÃUÁ®

vÁ®ÆPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

G. 4,131 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï ¥ÀæzÉÃ±À M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ PÉÆqÀUÀÄ f¯Éè. EzÀÄ »A¢£À ‘¹’

ªÀVÃðPÀgÀtzÀ gÁdåPÉÌ ¸ÉÃjvÀÄÛ.

10

1969gÀ°è ¸ÀªÀtÆgÀÄ vÁ®ÆPÀ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1974gÀ°è §¼ÁîjAiÀÄ »A¢£À ªÀÄ¯Áè¥ÀÄgÀA vÁ®ÆPÀ£ÀÄß «¸Àfð¹ ºÀUÀj¨ÉÆªÀÄä£ÀºÀ½î vÁ®ÆPÀ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1986gÀ°è »A¢£À ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯Éè¬ÄAzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è D£ÉÃPÀ¯ï vÁ®ÆPÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ GvÀÛgÀ vÁ®ÆPÀÄ (»A¢£À zÉÃªÀ£ÀºÀ½î vÁ®ÆQ£À eÁ®ºÉÆÃ§½, »A¢£À £É®ªÀÄAUÀ® vÁ®ÆQ£À zÁ¸À£À¥ÀÄgÀ ºÉÆÃ§½ ¸ÉÃjzÀAvÉ) ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ zÀQët vÁ®ÆPÀÄ (»A¢£À ªÀiÁUÀr vÁ®ÆQ£À vÁªÀgÉPÉgÉ ºÉÆÃ§½, »A¢£À ºÉÆ¸ÀPÉÆÃmÉ vÁ®ÆQ£À ©zÀgÀºÀ½î ºÉÆÃ§½ ¸ÉÃjzÀAvÉ) ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ MUÀÆÎrzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ (C§ð£ï CUÉÆèÃªÀÄgÉÃµÀ£ï)¸ÉÃjzÀªÀÅ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ C¢üPÁgÀ ªÁå¦ÛAiÀÄÄ ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ M¼ÀPÉÌ §gÀÄªÀ ¨É¼ÀUÁ« vÁ®ÆQ£À zÁªÉÄß J¸ï ¨ÉÊ®ÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄzÀÄjªÀÄtÂ ºÁUÀÆ ©ÃzÀgï f¯ÉèAiÀÄ OgÁzï vÁ®ÆQ£À ªÀÄÄSÉÃqïUÀÆ «¸ÀÛj¸ÀÄvÀÛzÉ.

1997gÀ DUÀ¸ïÖ£À°è ºÉÆ¸ÀvÁV ¸ÀÈ¶Ö¹zÀ K¼ÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃj gÁdåzÀ MlÄÖ f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀASÉå 27PÉÌÃjvÀÄ. ©eÁ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ©eÁ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ JAzÀÄ JgÀqÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÀ£ÉÆßAzÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À ¥ÉÊQ dªÀÄRAr, ªÀÄÄzsÉÆÃ¼À, ©Ã¼ÀV, ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ, ¨ÁzÁ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄ£ÀUÀÄAzÀ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆ¸ÀvÁV ¸ÀÈ¶Ö¹zÀ ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉAiÀÄr vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. FV£À ©eÁ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄÄ EAr, ¹AzsÀV, ©eÁ¥ÀÄgÀ, §¸ÀªÀ£À¨ÁUÉÃªÁr ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄzÉÝÃ©ºÁ¼À vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. ºÉÆ¸À zÁªÀtUÉgÉ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ zÁªÀtUÉgÉ, ºÀjºÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ dUÀ¼ÀÆgÀÄ vÁ®ÆPÀÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ ZÉ£ÀßVj ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆ£Áß½ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ, §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ ºÀgÀ¥À£ÀºÀ½î vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀUÁð¬Ä¹ ¸ÀÈ¶Ö¸À¯Á¬ÄvÀÄ. zsÁgÀªÁqÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À¯Á¬ÄvÀÄ. CªÉAzÀgÉ zsÁgÀªÁqÀ, UÀzÀUÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÁªÉÃj. ºÁªÉÃj f¯ÉèAiÀÄ°è ²UÁÎ«, ¸ÀªÀtÆgÀÄ, ºÁ£ÀUÀ¯ï, ºÁªÉÃj, ¨ÁåqÀV, »gÉÃPÉgÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁtÂ¨É£ÀÆßgÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ. UÀzÀUÀ f¯ÉèAiÀÄ°è £ÀgÀUÀÄAzÀ, gÉÆÃt, UÀzÀUÀ, ªÀÄÄAqÀgÀV ªÀÄvÀÄÛ ²gÀºÀnÖ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉAiÀiÁzÀgÉ G½zÀ LzÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ zsÁgÀªÁqÀ, £ÀªÀ®UÀÄAzÀ, ºÀÄ§â½î, PÀ®WÀlV ªÀÄvÀÄÛ PÀÄAzÀUÉÆÃ¼À ¸ÉÃj zsÁgÀªÁqÀ f¯Éè gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÉ.

gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¥Àà¼À f¯ÉèUÀ¼ÉAzÀÄ JgÀqÀÄ «¨sÁUÀ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ºÉÆ¸ÀvÁV gÀavÀªÁzÀ PÉÆ¥Àà¼À f¯ÉèUÉ UÀAUÁªÀw, PÉÆ¥Àà¼À, PÀÄµÀÖV ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄ®§ÄUÀð vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ G½zÀ LzÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ-zÉÃªÀzÀÄUÀð, °AUÀ¸ÀÄUÀÆgÀÄ, ªÀiÁ¤é, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹AzsÀ£ÀÆgÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ¯ÉèÃ ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. zÀQët PÀ£ÀßqÀªÀ£ÀÄß zÀQët PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ GqÀÄ¦ f¯ÉèAiÉÄAzÀÄ JgÀqÀÄ f ÉèUÀ¼ÁV « sÀf À Á¬ÄvÀÄ. É¼ÀÛAUÀr, §AmÁé¼À, ¥ÀÄvÀÆÛgÀÄ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ÀÄ¼Àå vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ°è G½zÀªÀÅ. PÁPÀð¼À, PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ GqÀÄ¦ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆ¸ÀvÁV gÀa¹zÀ GqÀÄ¦ f¯ÉèUÉ ªÀUÁð¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ºÀ£ÉÆßAzÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À ¥ÉÊQ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, UÀÄAqÀÄè¥ÉÃmÉ, PÉÆ¼ÉîÃUÁ® ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄ¼ÀAzÀÆgÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÆ¸ÀvÁV gÀavÀªÁzÀ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèUÉ ªÀUÁðªÀuÉAiÀiÁzÀªÀÅ. G½zÀ K¼ÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ, ºÉUÀÎqÀzÉÃªÀ£ÀPÉÆÃmÉ, ºÀÄt ÀÆgÀÄ, PÀÈµÀÚgÁd£ÀUÀgÀ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ, £ÀAd£ÀUÀÆqÀÄ, ¦jAiÀiÁ¥ÀlÖt ªÀÄvÀÄÛ wgÀÄªÀÄPÀÆqÀ® £ÀgÀ¹Ã¥ÀÄgÀ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼ÁV ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀªÀÅ. 2007gÀ DUÀ¸ïÖ£À°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ «ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjªÀwð¹ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ «ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjªÀwð¹ aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ

11

f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀPÁðj DzÉÃ±À Dgï.r.27 §ÄqÀ¥ÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 2007gÀ DUÀ¸ïÖ 3, wzÀÄÝ¥Àr 23.8.2007gÀ C£ÀéAiÀÄ gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ f¯ÉèUÉ ¸ÉÃjzÀ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, ªÀiÁUÀr, PÀ£ÀPÀ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ£Àß¥ÀlÖt vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄr vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ, ²qÀèWÀlÖ, aAvÁªÀÄtÂ, ¨ÁUÉÃ¥À°è, UÀÄr§AqÉ ªÀÄvÀÄÛ UËj©zÀ£ÀÆgÀÄ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯Éè¬ÄAzÀ, ºÉÆ¸ÀvÁV gÀa¹zÀ aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ f¯ÉèUÉ ªÀUÁð¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 2009gÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è UÀÄ®§UÁð f¯ÉèAiÀÄ ±ÀºÁ¥ÀÄgÀ, ¸ÀÄgÀ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁzÀVj vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ AiÀiÁzÀVj f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß gÁdåzÀ 30£ÉÃ f¯ÉèAiÀiÁV gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄDqÀ½vÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀ£ÀÄß £Á®ÄÌ PÀAzÁAiÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÁV 52 G¥À

«¨sÁUÀUÀ¼ÁV, 30 f¯ÉèUÀ¼ÁV, 176 vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÁV, 747 ºÉÆÃ§½/PÀAzÁAiÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À¯ÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ f¯ÁèªÁgÀÄ «¹ÛÃtð, d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃrzÉ. ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ « sÁUÀzÀ°è ÉÃj¹gÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ(£ÀUÀgÀ), gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, PÉÆÃ¯ÁgÀ, aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ, avÀæzÀÄUÀð, ²ªÀªÉÆUÀÎ ªÀÄvÀÄÛ zÁªÀtUÉgÉ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ. EªÉ®èªÀÅUÀ¼À PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ, ªÀÄAqÀå, ºÁ¸À£À, aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ, PÉÆqÀUÀÄ, GqÀÄ¦ ªÀÄvÀÄÛ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ. EªÀÅUÀ¼À PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ. ¨É¼ÀUÁ« «¨sÁUÀzÀ°è ¨É¼ÀUÁ«, ©eÁ¥ÀÄgÀ, zsÁgÀªÁqÀ, UÀzÀUÀ, ºÁªÉÃj, GvÀÛgÀPÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ. EzÀgÀ PÉÃAzÀæ PÀZÉÃj ¨É¼ÀUÁ«. UÀÄ®§UÁðªÀ£ÀÄß PÉÃAzÀæ PÀZÉÃjAiÀiÁVj¹PÉÆArgÀÄªÀ UÀÄ®§UÁð «¨sÁUÀPÉÌ ©ÃzÀgï, UÀÄ®§UÁð, AiÀiÁzÀVj, §¼Áîj, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¥Àà¼À f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ. gÁdåzÀ°è MlÄÖ 27,481 ºÀ½îUÀ¼À°è d£ÀªÀ¸Àw EzÉ. 1,925 ºÀ½îUÀ¼ÀÄ d£ÀgÀ»vÀªÁVªÉ. MlÄÖ ¥ÀlÖtUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ¸À¨sÉUÀ¼À ¸ÀASÉå 270. UÁæªÀÄ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ¼À ¸ÀASÉå 5,628. ºÁUÉAiÉÄÃ 219 ªÀÄÄ¤¹¥À¯ï PÁ¥ÉÆÃðgÉÃµÀ£ïUÀ½ªÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀvÀÄÛ ®PÀëPÀÆÌ «ÄV¯ÁzÀ d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ KPÉÊPÀ £ÀUÀgÀªÉAzÀgÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. zÉÃ±ÀzÀ 23 ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀUÀ¼À, £ÀUÀgÀ ¸ÀAzÀtÂ EgÀÄªÀ DgÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼À ¥ÉÊQ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀÆqÀ MAzÀÄ. MAzÀÄ ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlj£À°è vÁ®ÆPÀÄªÁgÀÄ «¹ÛÃtð, d£À¸ÀASÉå, UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ d£À¸ÀASÉå, £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ MlÄÖ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ d£À¸ÀASÉå «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ§AzsÀzÀ°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.

gÁdåzÀ°ègÀÄªÀ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼À «ªÀgÀ

PÀæªÀÄ¸ÀASÉå ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

«¹ÛÃtð(ZÀ.Q«ÄÃ)

vÁ®ÆPÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÆÃ§½UÀ¼ÀÄd£ÀªÁ¹¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ºÀ½îUÀ¼ÀÄ

d£ÀªÁ À«®èzÀ ºÀ½îUÀ¼ÀÄ

£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ¥ÀlÖtUÀ¼ÀÄ

1 1961 1,91,757 175 662 26,377 ®¨sÀå«®è 231

2 1971 1,91,773 175 739 26,828 2,707 245

3 1981 1,91,791 175 745 27,024 2,362 281

4 1991 1,91,791 175 745 27,066 2,127 254

5 2001 1,91,791 176 745 27,481 1,925 270

6 2011 1,91,791 176 747 ®¨sÀå«®è ®¨sÀå«®è ®¨sÀå«®è

12

PÀ£ÁðlPÀzÀ

¨sÀÆ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÀÄ

13

¨sÀÆ¨sËvÀ®PÀëtUÀ¼ÀÄ(¥ÁæPÀÈwPÀ ¨sÀÆUÉÆÃ¼À)¨sÁgÀvÀ MPÀÆÌlzÀ JgÀqÀÄ §ÈºÀvï ¥ÁæAvÀåUÀ¼À ¨sÁUÀªÁV PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ ¨sÀÆ¨sËvÀ®PÀëtUÀ¼ÀÄ

PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. D JgÀqÀÄ ®PÀëtUÀ¼ÉAzÀgÀ zÀQët ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀqÀ®wÃgÀzÀ §AiÀÄ®Ä ºÁUÀÆ ¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ. gÁdåzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ £Á®ÄÌ ¨sÀÆ¨sËvÀ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.1. GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä: GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¨É¼ÀUÁ«, ©ÃzÀgï, ©eÁ¥ÀÄgÀ,

¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ UÀÄ®§UÁð ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁzÀVj f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. EzÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀ zÀR£ï ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä¬ÄAzÁVzÉ. F ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è KPÀvÁ£ÀvÉ vÀgÀÄªÀ ªÀÈPÀëgÀ»vÀ zÀÈ±ÁåªÀ½ JzÀÄÝPÁtÄvÀÛzÉ. ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 300 jAzÀ 600 «ÄÃlgï JvÀÛgÀ«zÉ. DzÁUÀÆå PÀÈµÁÚ, ©üÃªÀiÁ, WÀl¥Àæ¨sÁ, ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢UÀ¼À §AiÀÄ®Ä, CªÀÅUÀ¼À ªÀÄzsÉå C®è¯ÉèÃ PÁtÂ¸ÀÄªÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ, ªÉÄnÖ°£ÁPÁgÀzÀ zÀÈ±ÁåªÀ½, ¯ÁålgÉÊmï¤AzÁzÀ PÀrzÁzÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ, ±ÉÃµÀ UÀÄqÀØUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ KtÄUÀ½AzÁV «±Á®ªÁzÀ ¥Àæ¸ÁÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ KPÀvÁ£ÀvÉ ¨sÀAUÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀÆªÀðzÉqÉUÉ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå E½eÁjzÉ. F ¥ÁæAvÀåzÀ §®Ä¥Á®Ä PÀ¥ÀÄà ºÀwÛ ªÀÄtÂÚ¤AzÀ DªÀÈvÀªÁVªÉ.

2. ªÀÄzsÀåPÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä: ªÀÄzsÀåPÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ §¼Áîj,zÁªÀtUÉgÉ, aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, avÀæzÀÄUÀð, zÁªÀtUÉgÉ, zsÁgÀªÁqÀ, UÀzÀUÀ, ºÁªÉÃj, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ PÉÆ¥Àà¼À ªÀÄvÀÄÛ ²ªÀªÉÆUÀÎ f ÉèUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. F ¥ÁæAvÀåªÀÅ MAzÉqÉ zÀR£ï ¥Àæ ÀÜ sÀÆ«Ä¬ÄAzÁzÀ GvÀÛgÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä, E£ÉÆßAzÉqÉ ¸Á¥ÉÃPÀëªÁV JvÀÛj¹gÀÄªÀ zÀQët PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À ¥ÀjªÀvÀð£Á ºÉÆgÀªÉÄÊAiÀÄå£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÉZÀÆÑ PÀrªÉÄ F ¥ÁæAvÀåªÀÅ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¨sÁUÀzÀ ¸ÁzsÁgÀt O£ÀßvÀå 450 jAzÀ 700 «ÄÃlgïªÀgÉUÉ ªÀåvÀåAiÀÄUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. DzÀgÀÆ F ¥ÀjªÀvÀð£Á ªÀ®AiÀÄªÀ£ÀÄß bÉÃ¢¹zÀAvÉ zsÁgÀªÁqÀ UÀÄA¦£À ²¯ÉUÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ KtÄUÀ¼ÁV PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ ±ÉÃµÀ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 900 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°èªÉ. ¥ÀÆªÀðzÉqÉUÉ F ¥ÁæAvÀåzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå E½eÁgÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

3. zÀQët PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä: zÀQët PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ, ºÁ¸À£À, PÉÆqÀUÀÄ, PÉÆÃ¯ÁgÀ, aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ, ªÀÄAqÀå, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. F ¥ÁæAvÀåªÀÅ §ºÀÄvÉÃPÀ PÀ£ÁðlPÀ sÁUÀzÀ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ PÉÆ¼ÀîªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ 600 «ÄÃlgï ÀªÉÆÃ£ÀßvÀ gÉÃSÉ¬ÄAzÀ DªÀÈvÀªÁVzÀÄÝ, PÀrzÁzÀ E½eÁjgÀÄªÀÅzÀÄ EzÀgÀ «±ÉÃµÀ ®PÀët. ¥À²ÑªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀQëtzÀ°è ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À VjUÀ½AzÀ DªÀÈvÀªÁVªÉ. EzÀgÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀªÀÅ ¸ÀàµÀÖªÁV UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÁzÀ G£ÀßvÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä¬ÄAzÀ bÉÃzÀUÉÆArzÉ. ¥ÀÆªÀðzÀ°è PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ PÀtÂªÉ ªÀÄvÀÄÛ F £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ C£ÁªÀgÀtUÉÆAqÀÄ C¸ÀªÀÄ §AiÀÄ®£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¹ªÉ. F ¥ÁæAvÀåzÀ ¸ÁzsÁgÀt JvÀÛgÀ 600 jAzÀ 900 «ÄÃlgÀÄUÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀåvÀåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÁUÀÆÎ ±ÉÃµÀ O£ÀßvÀå 1,500 jAzÀ 1,700 «ÄÃlgÀÄUÀ¼ÀµÀÄÖ EgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ©½VjgÀAUÀ£À ¨ÉlÖzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ §æºÀäVj ±ÉæÃtÂUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ.

4. PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉÃ±À: PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ ¥ÀÆªÀðzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À CAa£À, ¥À²ÑªÀÄzÀ°è CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ £ÀqÀÄªÉ ºÀgÀrzÉ. F ¨sÁUÀ zÀQët PÀ£ÀßqÀ, GqÀÄ¦, GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ C£ÉÃPÀ KtÄUÀ¼ÀÄ ZÁazÀ sÁUÀUÀ¼ÀÄ CqÀØºÁAiÀÄÝAvÉ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉÃ

14

PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÀÆ ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ

15

CvÀåAvÀ ¸ÀAQÃtðªÁzÀÄzÀÄ. EzÀgÀ vÀÄA§ £À¢UÀ½ªÉ, £À¢ZÁZÀÄUÀ½ªÉ, d®¥ÁvÀUÀ½ªÉ, Vj±ÀÈAUÀUÀ½ªÉ, ¨ÉlÖ¸Á®ÄUÀ½ªÉ. PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß JgÀqÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÀÆ¨sËvÀWÀlPÀUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À§ºÀÄzÀÄ - §AiÀÄ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÄ. PÀgÁªÀ½ §AiÀÄ®Ä C½ªÉAiÀÄ EPÀÌmÁÖzÀ «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ£ÀÆß ªÀÄvÀÄÛ PÀqÀ® §AiÀÄ®£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀÆªÀðzÉqÉ ¢rüÃgÉAzÀÄ J¢ÝgÀÄªÀ ¨sÁUÀªÉÃ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¹zÉ. zÀQët ¨sÁUÀPÉÌ ºÉÆÃ°¹zÀgÉ (900 jAzÀ 1,500 «ÄÃlgï) WÀlÖzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀzÀ O£ÀßvÀå PÉ¼ÀªÀÄlÖzÀÄÝ JAzÉÃ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ (450 jAzÀ 600 «ÄÃlgï). PÀgÁªÀ½ ¥ÀnÖAiÀÄÄ ¸ÀgÁ¸Àj 50jAzÀ 80 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï CUÀ®ªÁVzÉ. GzÀÝ GvÀÛgÀ zÀQëtªÁV ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 267 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï. PÉ®ªÉqÉ ¥ÀPÀÌzÀ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ PÁgÀªÁgÀzÀ §½ PÁtÄªÀAvÉ ºÀ¢ªÀÄÆgÀÄ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgÀÄUÀ¼ÀµÀÄÖ ¸À¤ºÀzÀ°èzÉ. ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ F ¨sÁUÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj JvÀÛgÀ 75 «ÄÃlgÀÄUÀ¼ÀµÀÄÖ.

¨sÀÆ¸ÀÜ¼À(ªÉÄÃ¯ÉäöÊ)®PÀët: ¸ÀÜ¼À ®PÀëtUÀ¼À J®è ªÀåvÀåAiÀÄUÀ¼À £ÀªÀÄÆ£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. G£ÀßvÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ, ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä, ±ÉÃµÀ UÀÄqÀØUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÀgÁªÀ½ §AiÀÄ®Ä. gÁdåªÀÅ ¥À²ÑªÀÄ, ¥ÀÆªÀð ªÀÄvÀÄÛ zÀQëtzÀ°è ¥ÀªÀðvÀªÀiÁ¯É¬ÄAzÀ DªÀÈvÀªÁVzÉ. DzÀgÉ gÁdåzÀ ¥ÀæzsÁ£À ®PÀëtªÉAzÀgÉ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä. ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ 600 jAzÀ 900 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°èzÉ. ErÃ ¨sÀÆ zÀÈ±Àå CAPÀÄqÉÆAPÁVzÀÄÝ, ¥ÀªÀðvÀUÀ½AzÀ, D¼À PÀªÀÄjUÀ½AzÀ bÉÃ¢vÀªÁVzÉ. CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ JzÀÄgÁVgÀÄªÀ QjzÁzÀ PÀgÁªÀ½ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ ¸ÀgÁ¸Àj ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖQÌAvÀ ªÉÄÃ É 300 «ÄÃljVAvÀ PÀrªÉÄ JvÀÛgÀzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. 1,500

«ÄÃljVAvÀ ºÉZÀÄÑ JvÀÛgÀzÀ PÉ®ªÉÃ ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆªÀð WÀlÖzÀ ¸ÀªÀÄÆºÀzÀ°èªÉ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖªÀ£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ ¥ÀÆªÀð ¢PÀÄÌUÀ¼À°è CqÀØ PÉÆAiÀÄÝAvÉ avÀæ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÁzÀgÉ £ÁªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÉÆzÀ®Ä QjzÁzÀ PÀgÁªÀ½ §AiÀÄ®Ä, ªÀÄÄAzÉ ¥ÀÆªÀðPÉÌ ºÁAiÀÄÝAvÉ aPÀÌ aPÀÌ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ O£ÀßvÀåzÀ°è PÁtÄvÉÛÃªÉ. ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀAvÉ ¢rüÃgÉAzÀÄ §ºÀÄ JvÀÛgÀzÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ PÁtÂ¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ. EzÀgÀ £ÀAvÀgÀ ¥ÀÆªÀðPÉÌ E½eÁgÀÄ JzÀÄgÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ ¥ÀÆªÀð, GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ E½eÁgÀÄ vÉÆÃgÀÄªÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä JzÀÄgÁUÀÄvÀÛzÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ G£ÀßvÀ Vj±ÀÈAUÀUÀ¼À ¥ÉÊQ ªÀÄÄRåªÁzÀªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÀÄÄ¼ÀîAiÀÄå£ÀVj (1,925 «ÄÃlgï), ¨Á¨Á§ÄqÀ£ïVj (ZÀAzÀæzÉÆæÃt ¥ÀªÀðvÀ-1,894 «ÄÃlgï), ªÀÄvÀÄÛ PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR (1,895 «ÄÃlgï). EªÉ®èªÀÇ aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ¯ÉèÃ EªÉ. ¥ÀÄµÀàVj (1,908 «ÄÃlgï) PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. 1,500 «ÄÃljUÀÆ JvÀÛgÀ«gÀÄªÀ ºÀvÁÛgÀÄ ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ gÁdåzÀ°èªÉ. ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ JvÀÛgÀ«gÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ EAwzÉ. 150 «ÄÃlgÀÄUÀ½UÀÆ PÀrªÉÄ JvÀÛgÀzÀªÀÅ 5.16; 150 jAzÀ 300 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀªÀÅ 1.95; 300 jAzÀ 600 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀªÀÅ 43.51; 600jAzÀ 1350 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀªÀÅ 48.18; 1350 «ÄÃljUÀÆ ºÉZÀÄÑ JvÀÛgÀzÀªÀÅ 0.57.

¨sÀÆ«eÁÕ£À¨sÀÆEwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ²¯ÉUÀ¼À ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£À, CªÀÅUÀ¼À°è ®¨sÀå«gÀÄªÀ fÃªÀåªÀ±ÉÃµÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹

JgÀqÀÄ ªÀÄºÁPÀ®à (EAiÀiÁ£ï) ºÁUÀÆ £Á®ÄÌ PÀ®àUÀ¼ÁV (EgÁ) ¨sÀÆ«eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ «¨sÀf¹zÁÝgÉ. MAzÉÆAzÀÄ PÀ®àªÀ£ÀÄß AiÀÄÄUÀ (¦jÃAiÀÄqï), AiÀÄÄUÀªÀ£ÀÄß G¥ÀAiÀÄÄUÀ (E¥ÉÆÃPï), G¥ÀAiÀÄÄUÀªÀ£ÀÄß PÁ® (Keï) JAzÀÄ «¨sÀd£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

16

PÀ£ÁðlPÀzÀ

E½eÁgÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ

17

ªÀÄºÁPÀ®àUÀ¼ÀÄ: 1. ¦æPÉÃA©æAiÀÄ£ï (PÉÃA©æAiÀÄ£ïVAvÀ »A¢£ÀzÀÄ),2. ¥sÉ£ÉgÉÆÃgÉhÆÃ¬ÄPï (zÀÈ±Àå ªÀÄºÁPÀ®à)

¦æPÉÃA©æAiÀÄ£ï ªÀÄºÁPÀ®à-PÀ®àUÀ¼ÀÄ: 1. DPÉÃðAiÀÄ£ï (DµÉÃðAiÀÄ) - 350 jAzÀ 250 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ »A¢£ÀzÀÄ2. ¥ÉÆængÉÆÃgÉhÆÃ¬ÄPï (D¢fÃ« PÀ®à) - 250 jAzÀ 60 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ »A¢£ÀzÀÄ

zÀÈ±ÀåªÀÄºÁPÀ®à:1 ¥É°AiÉÆÃgÉhÆÃ¬ÄPï (¥ÁæaÃ£ÀfÃ« PÀ®à) 60 jAzÀ 25.3 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

»A¢£ÀzÀÄ 2. «ÄÃ¸ÉÆÃgÉhÆÃ¬ÄPï (ªÀÄzsÀåfÃ«PÀ®à )22.5 jAzÀ 6.5 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ »A¢£ÀzÀÄ3. ¹Ã£ÉÆÃgÉhÆÃ¬ÄPï (£ÀªÀfÃ« PÀ®à) 6.5 jAzÀ 0 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ »A¢£ÀzÀÄ

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è£À ²¯ÁgÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÀÄÄRªÁV £Á®ÄÌ «¨sÁUÀªÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ. CvÀåAvÀ ªÁå¥ÀPÀªÁV ºÀgÀrgÀÄªÀ §ºÀÄvÉÃPÀ £É®ªÀÄlÖzÀ¯ÉèÃ PÁtÄªÀ £ÉÊ¸ï ²¯Á ¸ÀAQÃtð. EzÀgÀ®Æè JgÀqÀÄ ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ £ÉÊ¸ï ²¯ÉUÀ½ªÉ. ¥ÀÄgÁvÀ£À £ÉÊ¸ï ²¯ÉUÀ¼À ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£À 300 PÉÆÃn ªÀµÀðPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ. EªÀÅ mÉÆÃ£ÉÆÃ¯ÉÊmï ªÀÄvÀÄÛ mÁæAeÉÆÃªÉÄÊmï ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ¼ÀîªÀÅ. §ºÀÄvÉÃPÀ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ UÁæ£ÉÊmï ¥ÀnÖAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀPÉÌ EzÀÄ ¹Ã«ÄvÀªÁVªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀÆªÀð ¨sÁUÀzÀ°è «¸ÀÛj¹gÀÄªÀ Qj¥ÁæAiÀÄzÀ £ÉÊ¸ï ¸ÀAQÃtð - ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£À ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 260 PÉÆÃn ªÀµÀð. EzÀ£ÀÄß½zÀgÉ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è ªÁå¥ÀPÀªÁV ºÀgÀrgÀÄªÀ ²¯ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ ²¸ïÖ ²¯Á¥ÀnÖUÀ¼ÀÄ (²¸ïÖ JAzÀgÉ gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÉÆAqÀ ¥ÀvÀægÀÆ¦ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ.) EªÀÅUÀ¼À®Æè ªÀÄÆgÀÄ §UÉ¬ÄzÉ. CvÀåAvÀ ¥ÀÄgÁvÀ£À ²¸ïÖ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ - ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ §UÉAiÀÄªÀÅ. F UÀÄA¦£À°è §gÀÄªÀ ²¯Á eÁqÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ ¸ÀgÀUÀÆgÀÄ ²¸ïÖ eÁqÀÄ, ºÉÆ¼É£ÀgÀ¹Ã¥ÀÄgÀ ²¸ïÖ eÁqÀÄ, PÀÄtÂUÀ¯ïÀ ²¸ïÖ eÁqÀÄ, UÀÄgÀÄUÀÄAl ²¸ïÖ eÁqÀÄ, D®zÀºÀ½î ²¸ïÖ eÁqÀÄ PÀ¯Áår ²¸ïÖ eÁqÀÄ, PÀÈµÀÚgÁd¥ÉÃmÉ ²¸ïÖ eÁqÀÄ, £ÀÄUÉÎÃºÀ½î ²¸ïÖ eÁqÀÄ. EªÉ®èªÀÇ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁ£ÀzÀ°è gÀÆ¥ÁAvÀjvÀ ªÉÄÃ¦üPï, C¯ÁÖç ªÉÄÃ¦üPï ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. «±ÉÃµÀªÁV D®zÀºÀ½î, PÀ¯Áår eÁqÀÄ vÁªÀÄæ ¤PÉëÃ¥ÀUÀ½UÉ ¥Àæ¹zÀÞ. £ÀÄUÉÎÃºÀ½î eÁqÀÄ PÉÆæÃªÉÄÊmï ¤PÉëÃ¥ÀUÀ½UÉ ¥Àæ¹zÀÞ. ªÉÄÃ°£À F J®è ²¯Á eÁqÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀUÀÆgÀÄ ²¸ïÖUÀ½UÉ ºÉÆÃ°¹ CzÉÃ ºÉ¸Àj¤AzÀ ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. EªÉ®èªÀÅzÀgÀ ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£À 300 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ½VAvÀ ºÉZÀÄÑ.

JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀUÀðzÀ ²¸ïÖ ²¯Á eÁqÀ£ÀÄß ¸Àétð¨sÀjvÀ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁzÀ ²¸ïÖ ²¯Á eÁqÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ PÉÆÃ¯ÁgÀ ²¸ïÖ eÁqÀÄ, ¥É£Áßgï ºÀUÀj ²¸ïÖ eÁqÀÄ, ºÀnÖ ªÀÄ¹Ì ²¸ïÖ eÁqÀÄ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ²¸ïÖ eÁqÀÄ, ºÀÄ£ÀUÀÄAzÀ PÀÄµÀÖV ²¸ïÖ eÁqÀÄ. F ¥ÉÊQ CvÀåAvÀ ¥Àæ¹zÀÞ ²¸ïÖ ²¯Á eÁqÉAzÀgÉ PÉÆÃ¯ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀnÖ-ªÀÄ¹Ì ²¸ïÖ eÁqÀÄ. EªÀÅUÀ¼À ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£À 270 PÉÆÃn ªÀµÀðPÀÆÌ «ÄV®Ä.ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ UÀÄA¦£À ²¸ïÖ ²¯Á eÁqÀ£ÀÄß zsÁgÀªÁqÀ «zsÀzÀ ²¯Á eÁqÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹zÉ. EªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV Qj¥ÁæAiÀÄzÀ ²¸ïÖ ²¯Á eÁqÉAzÀÄ ¸ÀA¨ÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. EªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ºÉZÀÄÑ ªÁå¥ÀPÀªÁVgÀÄªÀ ²¸ïÖ eÁqÉAzÀgÉ :¨Á¨Á§ÄqÀ£ï ²¸ïÖ eÁqÀÄ, avÀæzÀÄUÀð ²¸ïÖ eÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²ªÀªÉÆUÀÎ ²¸ïÖ

18

eÁqÀÄ. ¥ÀæªÀÄÄRªÁV PÀ©ât, ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï, vÁªÀÄæ ¯ÉÆÃºÀUÀ½UÉ F eÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹. EªÀÅUÀ¼À ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£À CAzÁdÄ 300 PÉÆÃn ªÀµÀð.

EªÀÅUÀ¼À C£ÀAvÀgÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÀÆ«eÁÕ£ÀzÀ°è JzÀÄÝ PÁtÄªÀ ®PÀëtUÀ¼ÉAzÀgÉ Qj¥ÁæAiÀÄzÀ UÁæ£ÉÊmï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ. F Qj¥ÁæAiÀÄzÀ UÁæ£ÉÊmï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ zsÁgÀªÁqÀÀ ²¯Á¸ÉÆÛÃªÀÄzÀ ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ªÉÄÊzÀ¼ÉzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À ¥ÁæAiÀÄ 260 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ½AzÀ 290 PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ. F ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ GvÀÛgÀ zÀQëtªÁV gÉÃTÃAiÀÄªÁV ºÀ©âªÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 700 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀµÀÄÖ GzÀÝ«ªÉ, 50 Q.«ÄÃ. UÀjµÀ× CUÀ®. »AzÉ F ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆèÃ¸ï¥Émï UÁæ£ÉÊmï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. CzÀ£ÉßÃ FUÀ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ UÁæ£ÉÊmï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ (¸Àgï ¨Áåj PÉÆèÃ¸ï - (1756-1813) F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀÄ°èzÀÝ ¸ÉÊ£Áå¢üPÁj. ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt AiÀÄÄzÀÞzÀ°è n¥ÀÄàªÀ£ÀÄß ¸ÉÆÃ°¹zÀÄzÀgÀ°è EªÀ£À ¥ÁvÀæ ªÀÄºÀvÀézÀÄÝ. JAzÉÃ CªÀ£À ºÉ¸Àj£À°è gÁªÀÄ£ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß »AzÉ PÉÆèÃ¸ï¥ÉÃmÉ J£ÀÄßwÛzÀÝgÀÄ). PÀ£ÁðlPÀzÀ°è C®è¯ÉèÃ ©r©rAiÀiÁV ªÉÄÊzÀ¼É¢gÀÄªÀ avÀæzÀÄUÀð, CgÀ¹ÃPÉgÉ, ¨ÁuÁªÀgÀ UÁæ£ÉÊmïUÀ¼À£ÀÄß F UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃj¸À§ºÀÄzÀÄ.

ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ F J®è ²¯Á eÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆÜ®ªÁV DµÉÃðAiÀÄ PÀ®àPÉÌ ¸ÉÃjªÉ. EzÀgÀ £ÀAvÀgÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀzÀ°è «±ÉÃµÀªÁV ¨É¼ÀUÁ«, ©eÁ¥ÀÄgÀ, ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ, AiÀiÁzÀVj ªÀÄvÀÄÛ UÀÄ®§UÁð f¯ÉèAiÀÄ°è £ÉÊ¸ï ²¯ÉAiÀÄ£ÀÄß §Ä£Á¢ ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É C£À£ÀÄgÀÆ¥ÀªÁV ¸ÀÛgÀªÁVgÀÄªÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 8,000 ZÀ.Q.«ÄÃ. eÁUÀªÀ£ÀÄß DPÀæ«Ä¹zÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀ¯ÁzÀV UÀÄA¦£À ²¯ÉUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ (PÀ¯ÁzÀV, ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ f¯ÉèAiÀÄ MAzÀÄ ¥ÀlÖt. EzÀgÀ ¥Áæw¤¢üPÀ ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß E°è PÁt§ºÀÄzÀÄ).

PÀ£ÁðlPÀzÀ F±Á£Àå ¨sÁUÀzÀ°è «±ÉÃµÀªÁV UÀÄ®§UÁð f¯ÉèAiÀÄ°è PÀ¯ÁzÀV UÀÄA¦£À ²¯ÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀQÌAvÀ®Æ Qj¥ÁæAiÀÄzÀ ²¯ÁUÀÄA¥ÀÄ ¸ÀAZÀAiÀÄªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. F UÀÄA¦£À ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ©üÃªÀiÁ UÀÄA¥ÉAzÀÄ ªÀVÃðPÀj¹zÉ MlÄÖ «¹ÛÃtð 5,200 ZÀ.Q.«ÄÃ. F JgÀqÀÆ UÀÄA¦£À ²¯ÉUÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¸ÀÄtÚ²¯Á ¤PÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. EªÉ®èªÀ£ÀÆß ÀÆÜ®ªÁV D¢fÃ« PÀ®àzÀ ² ÉUÀ¼É£Àß§ºÀÄzÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è EzÀgÀ £ÀAvÀgÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ²¯ÁgÀZÀ£ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ zÀR£ï ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¹gÀÄªÀ mÁæ¥ï ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÀ mÁæ¥ï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆZÀjvÉæAiÀÄ°è CvÀåAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ J¤ß¹ªÉ. ¨É¼ÀUÁ«, AiÀiÁzÀVj, UÀÄ®§UÁð, ©ÃzÀgï ªÀÄvÀÄÛ ©eÁ¥ÀÄgÀzÀªÀgÉUÉ mÁæ¥ï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ «¸ÀÛj¹ªÉ. EªÀÅ ªÀÄzsÀåfÃ« PÀ®àzÀ QæmÉÃ¶AiÀÄ¸ï AiÀÄÄUÀzÀ CAvÀåzÀ°è ªÉÄÊzÀ¼ÉzÀ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ. ªÀÄÄAzÉ vÀÈwÃAiÀÄ fÃ« PÀ®àzÀ DgÀA¨sÀzÀ PÁ®PÀÆÌ «¸ÀÛj¹zÀªÀÅ. EzÀgÀ £ÀAvÀgÀzÀ ²¯Á gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ DzsÀÄ¤PÀ PÁ®PÉÌ ¸ÉÃjªÉ. ¯ÁålgÉÊmï (ªÀÄÄgÀPÀ®Äè), ªÉÄPÀÌ®Ä ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß EªÀÅ M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ.

R¤d ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄPÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀ®ªÀÅ ¯ÉÆÃºÀ, C¯ÉÆÃºÀ R¤dUÀ¼À ¨sÀAqÁgÀ«zÉ. a£ÀßªÀ£ÀÄß GvÁà¢¸ÀÄwÛgÀÄªÀ

KPÉÊPÀ gÁdå«zÀÄ. §ºÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ PÉÆgÀvÉAiÉÄAzÀgÉ E°è EAzsÀ£À R¤dUÀ¼ÀÄ C®¨sÀå. ¥ÉmÉÆæÃ¯ï, PÀ°èzÀÝ®Ä ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀ gÁdåUÀ½AzÀ RjÃ¢¸À¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÀÆ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ

19

¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå ¯ÉÆÃºÀUÀ¼À ¨sÀAqÁgÀ ¸ÁPÀ¶ÖzÉ. «±ÉÃµÀªÁV ¨ÁPÉìöÊmï, PÀ©ât, ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï C¢j£À ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, PÉÆæªÉÄÊmï C¢gÀÄ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ®¨sÀå. «±ÉÃµÀªÁV ¹ªÉÄAmï PÁSÁð£ÉUÉ ¨É£Éß®Ä¨ÁzÀ ¸ÀÄtÚ²¯Á ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÀ£ÁðlPÀ C®APÀgÀt ²¯ÉUÀ½UÀÆ ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÀÆ«eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä 1880gÀµÀÄÖ »AzÉAiÉÄÃ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¨sÀÆ«eÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ C¹ÛvÀéPÉÌ §AvÀÄ. FUÀ CzÀ£ÀÄß UÀtÂ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆ«eÁÕ£À E¯ÁSÉAiÉÄAzÀÄ ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ²¯ÁªÀUÀðUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ MlÄÖ R¤d ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆÜ®ªÁV »ÃUÉ «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.

¯ÉÆÃºÀ R¤dUÀ¼ÀÄ: PÉÆæªÉÄÊmï, PÀ©ât, ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï, ¨ÁPÉìöÊmï, vÁªÀÄæ, a£Àß, ¨É½î; C¯ÉÆÃºÀ R¤dUÀ¼ÀÄ: PÀ¯ÁßgÀÄ, eÉÃrªÀÄtÄÚ, PÀÄgÀAzÀ, PÁªÀÅeÉÃr, ¸ÀÄzÉÝªÀÄtÄÚ, PÀAiÀÄ£ÉÊmï, NPÀgï, ¨ÉtZÀÄ, §¼À¥ÀzÀPÀ®Äè, ¸ÀÄtÚ²¯É; PÀlÖqÀzÀ PÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ: µÀºÀ¨Ázï PÀ®Äè, UÁæ£ÉÊmï ¸ÀA§A¢ü ²¯ÉUÀ¼ÀÄ, qÁ®gÉÊmï, UÁå¨ÉÆæÃ, ªÀÄgÀ¼ÀÄPÀ®Äè, ¥ÉÊgÁQì£ÉÊmï, ZÁ£ÉÆÃðPÉÊmï, £ÉÊ¸ï, EvÁå¢; ¯ÉÆÃºÀ R¤dUÀ¼É®èªÀÇ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¥ÀæzsÁ£À R¤dUÀ¼À UÀÄA¦UÉ §gÀÄvÀÛªÉ. G½zÀªÀÅ C¥ÀæzsÁ£À R¤dUÀ¼ÀÄ.R¤dUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ, ¸ÀÄtÚ²¯É, ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï, ªÀiÁåUÉß¸ÉÊmï, ¨ÁPÉìöÊmï ªÀÄvÀÄÛ a£Àß CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢ªÉ.

PÀ£ÁðlPÀPÉÌ a£ÀßzÀ £ÁqÀÄ JA§ SÁåw EzÉ. 1980jAzÀ 2001gÀªÀgÉUÉ PÉÆÃ¯ÁgÀzÀ a£ÀßzÀ UÀtÂUÀ¼ÀÄ a£ÀßzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVzÀÝªÀÅ. EªÀÅUÀ¼À°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ UÀtÂ, ZÁA¦AiÀÄ£ï UÀtÂ ªÀÄvÀÄÛ £ÀA¢zÀÄUÀð UÀtÂUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅ. CzÀgÀ®Æè ZÁA¦AiÀÄ£ï UÀtÂUÀ¼ÀÄ 3,230 «ÄÃlgï D¼À E½zÀÄ, ErÃ PÉÆÃ¯ÁgÀ a£ÀßzÀ UÀtÂUÀ¼À ¥ÉÊQ ºÉaÑ£À a£ÀßªÀ£ÀÄß GvÁàzÀ£É ªÀiÁrªÉ. PÉÆÃ¯Ágï UÉÆÃ¯ïØ ¦üÃ¯ïØ£À MlÄÖ a£ÀßzÀ GvÁàzÀ£É ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 800 l£ï JAzÀÄ CAzÁdÄ. FUÀ UÀtÂUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¤AvÀÄºÉÆÃVªÉ. CzÀÄj£À°è a£ÀßzÀ CA±À PÀrªÉÄAiÀiÁV D¼À UÀtÂUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ªÉZÀÑ C¢üPÀªÁVzÀÝjAzÀ F UÀtÂUÀ¼À£ÀÄß ÀA¥ÀÆtðªÁV ÀÜVvÀUÉÆ½ À Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀzÀåzÀ°è ºÀnÖ a£ÀßzÀ UÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀµÀðPÉÌ JgÀqÀjAzÀ ªÀÄÆgÀÄ l£ï a£ÀßªÀ£ÀÄß GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è FUÀ a£ÀßªÀ£ÀÄß GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ KPÉÊPÀ UÀtÂ EzÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ¯ÉèÃ ¥ÀÄgÁvÀ£ÀgÀÄ vÉÆÃrzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 53 a£ÀßzÀ UÀÄAr/UÀtÂUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆ«eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¹zÁÝgÉ.

PÀ£ÁðlPÀ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÀ©âtzÀ C¢j£À UÀtÂ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. PÀ©ât C¢j£À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀPÉÌ £Á®Ì£ÉÃ ¸ÁÜ£À«zÉ. PÀ©ât C¢j£À ¥ÀæzsÁ£À CzÀÄgÀÄ ªÀiÁåUÉßmÉÊmï. 74.40% PÀ©âtzÀ CA±À. »ÃªÀÄmÉÊmï 70.00% PÀ©âtzÀ CA±À. §¼Áîj, ©eÁ¥ÀÄgÀ, aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, avÀæzÀÄUÀð, zsÁgÀªÁqÀ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÀ©âtzÀ C¢j£À PÉÊUÁjPÉ ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. F ¥ÉÊQ ªÁå¥ÀPÀ UÀtÂUÁjPÉ £ÀqÉ¢gÀÄªÀÅzÀÄ aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¨Á¨Á§ÄqÀ£ïVj, PÉªÀÄätÄÚUÀÄAr ªÀÄvÀÄÛ PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄRzÀ°è. ºÁUÉAiÉÄÃ §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ zÉÆÃtÂªÀÄ¯ÉÊ, PÀÄªÀiÁgÀ¸Áé«Ä, ¨ÉÃUÀ®Äè, wªÀÄä¥Àà£ÀUÀÄqÀØ ºÁUÀÆ gÁªÀÄzÀÄUÀðzÀ°è, §¼Áîj, ºÉÆ¸À¥ÉÃmÉ, ¸ÀAqÀÆgÀÄ ªÀ®AiÀÄzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ zÀeÉðAiÀÄ CzÀÄgÀÄ ®¨sÀå. E°è »ÃªÀÄmÉÊmï CzÀÄgÀÄ ±ÉÃ. 62jAzÀ 68 ¨sÁUÀ PÀ©âuÁA±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

§¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ°è, «±ÉÃµÀªÁV zÉÆÃtÂªÀÄ¯ÉÊ UÀÄqÀØ¸Á°£À°è 151 zÀ±À®PÀë l£ï, gÁªÀÄ£ÀUÀÄqÀØ ¸Á°£À°è 212 zÀ±À®PÀë l£ï, PÀÄªÀiÁgÀ¸Áé«Ä UÀÄqÀØzÀ°è 182 zÀ±À®PÀë l£ï PÀ©âtzÀ C¢j£À ¤PÉëÃ¥À«zÉAiÉÄAzÀÄ CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¨Á¨Á§ÄqÀ£ï

20

PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå

R¤d ¥ÀæªÀiÁt 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05

1. ¯ÉÆ»ÃAiÀÄ C. PÀ©ât ¸ÀA§A¢ü

1 PÉÆæªÉÄÊmï¸Á«gÀ ªÉÄnæPïl£ÀÄßUÀ¼À°è

15 18 19 27 27

2PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ

¸Á«gÀ ªÉÄnæPïl£ÀÄßUÀ¼À°è

18,902 22,595 24,044 34,107 39693

3ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï C¢gÀÄ


18,902 22,595 24,044 34,107 39693

D. PÀ©âuÉÃvÀgÀÀ

4 ¨ÁPÉìöÊmï¸Á«gÀ ªÉÄnæPï l£ÀÄßUÀ¼À°è

50 52 30 58 68

5 vÁªÀÄæ¸Á«gÀ ªÉÄnæPïl£ÀÄßUÀ¼À°è

- - - - -

6 a£Àß¸Á«gÀ ªÉÄnæPï l£ÀÄßUÀ¼À°è

2,140 2,475 2,705 0 3,390

7 ¨É½î¸Á«gÀ ªÉÄnæPïl£ÀÄßUÀ¼À°è

219 275 270 337 339

2. ¯ÉÆºÉÃvÀgÀ

8 PÀ¯ÁßgÀÄ l£ÀÄßUÀ¼À°è - - - - -

9eÉÃr(ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ)

l£ÀÄßUÀ¼À°è - - - - -

10 PÀÄgÀAzÀ l£ÀÄßUÀ¼À°è - - - - -

11 PÁªÀÅeÉÃr l£ÀÄßUÀ¼À°è 3.346 15,360 11,296 0 0

12 ¸ÀÄzÉÝªÀÄtÄÚ l£ÀÄßUÀ¼À°è 11,877 15,781 14,978 5,827 0

13 PÉÊ£ÉÊmï l£ÀÄßUÀ¼À°è 355 230 297 301 635

14 ªÀiÁåUÀß¸ÉÊmï l£ÀÄßUÀ¼À°è 25,536 21,214 17,179 19.693 2.653

15 NPÀgï l£ÀÄßUÀ¼À°è 25,776 25,047 34,349 1,080 2,058

16 ¨ÉtZÀÄ l£ÀÄßUÀ¼À°è 10,260 6,849 2,973 62,500 67,363

17 §¼À¥ÀzÀPÀ®Äè l£ÀÄßUÀ¼À° 0 0 1,892 6,71,436 0

3. PÀlÖqÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ

18 qÁ®ªÉÄÊmï l£ÀÄßUÀ¼À°è 92.780 1,23,025 1,66.967 2,62,051 4,33,298

19 a¥ÀÄà ¸ÀÄtÚ l£ÀÄßUÀ¼À°è 53,320 89,224 87,712 92,856 1,01,106

20 ¸ÀÄtÚ²¯É¸Á«gÀ ªÉÄnæPïl£ÀÄßUÀ¼À°è

9,839 10,481 12,181 1,359 9,215

21JgÀPÀzÀ ªÀÄgÀ¼ÀÄ


- - - - -

21

±ÉæÃtÂAiÀÄ°è 3,000 zÀ±À®PÀë l£ï, PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄRzÀ°è 600 zÀ±À®PÀë l£ï PÀ©âtzÀ C¢jzÉAiÉÄAzÀÄ CAzÁdÄ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ CzÀjAzÀ ºÁ¤ JA§ PÁgÀtPÁÌV ¸ÀÄ¦æÃA PÉÆÃmïð UÀtÂUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß ¤°è¸ÀÄªÀAvÉ DzÉÃ²¹zÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼À ¥ÉÊQ ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃjªÉ. EªÀÅ §ºÀÄvÉÃPÀ ¨É¼ÀUÁ«, §¼Áîj, avÀæzÀÄUÀð, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ ºÁUÀÆ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ºÀAaPÉAiÀiÁVªÀÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ UÀtÂUÀ¼À §ÆågÉÆÃ ªÀiÁrgÀÄªÀ CAzÁf£ÀAvÉ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è ««zsÀ zÀeÉðAiÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 64,547,000 l£ï ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï C¢gÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸ÀAqÀÆj£À ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï ªÀÄvÀÄÛ PÀ©ât C¢gÀÄ ¤AiÀÄ«ÄvÀ PÀA¥À¤ 2,30,000 l£ï ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï C¢gÀ£ÀÄß GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ MlÄÖ ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï GvÁàzÀ£É ªÁ¶ðPÀ 5,64,000 ªÉÄnæPï l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ.

PÉÆæªÉÄÊmï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è PÀ£ÁðlPÀPÉÌ JgÀqÀ£ÉÃ ¸ÁÜ£À«zÉ. ¸ÀzÀåzÀ°è Cw ºÉaÑ£À PÉÆæªÉÄÊmï C¢gÀ£ÀÄß GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ £ÀÄUÉÎÃºÀ½î ²¸ïÖ eÁr£À°ègÀÄªÀ ¨sÉÊgÁ¥ÀÄgÀ UÀtÂUÀ¼À°è. ªÁ¶ðPÀ ¸ÀgÁ¸Àj PÉÆæªÉÄÊmï C¢j£À GvÁàzÀ£É 10,000 l£ÀÄßUÀ¼ÉAzÀÄ CAzÁdÄ.

»AzÉ ºÁ¸À£À f¯ÉèAiÀÄ PÀ¯Áår, avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ EAUÀ¼ÀzÁ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄ®§UÁðzÀ wAwtÂAiÀÄ°è vÁªÀÄæzÀ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀ¯ÁVvÁÛzÀgÀÆ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è vÁªÀÄæ PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÃ E°è£À UÀtÂUÁjPÉVAvÀ®Æ PÀrªÉÄ ªÉZÀÑªÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ PÀAqÀÄ§AzÀ ªÉÄÃ¯É F J®è UÀtÂUÀ¼À PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄÆ ¤AwzÉ.C®Æå«Ä¤AiÀÄA ¯ÉÆÃºÀzÀ ªÀÄÄRå CzÀÄgÁzÀ ¨ÁPÉìöÊmï ¨É¼ÀUÁ«, aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, PÉÆqÀUÀÄ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè, GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ°è zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è MlÄÖ 27 zÀ±À®PÀë l£ï ¨ÁPÉìöÊmï ¤PÉëÃ¥À«zÉAiÉÄAzÀÄ CAzÁdÄ.

C®APÀgÀt ² ÉUÀ¼À GzÀåªÀÄ: C®APÀgÀt ² ÉUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ®Æè PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°èzÉ. gÁdåzÀ°è UÁæ£ÉÊmï GzÀåªÀÄ ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀªÁV ¥Àjt«Ä¹zÉ. ««zsÀ §UÉAiÀÄ C®APÀgÀt ²¯ÉUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ®Æè UÁæ£ÉÊmï, UÁå¨ÉÆæÃ, qÁ®gÉÊmï, £ÉÊ¸ï, ZÁ£ÉÆÃðPÉÊmï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ C®APÀgÀt ²¯ÉUÀ¼ÁV «zÉÃ±ÀUÀ¼À®Æè ¨ÉÃrPÉ UÀ½¹ªÀÉ. gÁdåzÀ°è MlÄÖ 4,200 ZÀ.Q.«ÄÃ. ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è C®APÀgÀt ²¯ÉUÀ¼ÀÄ ®¨sÀåªÉAzÀÄ ¸À«ÄÃPÉëUÀ¼ÀÄ zÀÈqsÀ¥Àr¹ªÉ. «±ÉÃµÀªÁV ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, PÉÆ¼ÉîUÁ®, ªÀiÁUÀr, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, PÀ£ÀPÀ¥ÀÄgÀ, ²gÁ, aAvÁªÀÄtÂ CvÀÄåvÀÛªÀÄ zÀeÉðAiÀÄ C®APÀgÀt ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß GvÁà¢¸ÀÄwÛzÉ. E¼ÀPÀ®Äè ¦APï UÁæ£ÉÊmï JA§ÄzÀÄ «±Àé«SÁåvÀ. MmÁÖgÉ gÁdåzÀ°è C®APÀgÀt zÀeÉðAiÀÄ UÁæ£ÉÊmï GvÁàzÀ£É 95,71,693 ¸Á«gÀ WÀ£À «ÄÃlgïUÀ¼ÉAzÀÄ CAzÁdÄ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ R¤eÉÆÃvÁàzÀ£ÉPÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÀÆZÀjvÉæAiÀÄ ±ÉÃ. 60 ¨sÁUÀ DµÉÃðAiÀÄ PÀ®àzÀ ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.

¥ÀæzsÁ£ÀªÁV £ÉÊ¸ï, UÁæ£ÉÊmï ªÀÄvÀÄÛ ZÁ£ÉÆÃPÉÊmï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ. zÀR£ï mÁæ¥ï ²¯ÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É mÉÆÃ¦AiÀÄAvÉ PÀÄ½wgÀÄªÀ ¯ÁålgÉÊmï ²¯ÉUÀ¼ÀÄ vÀÈwÃAiÀÄ fÃ« PÀ®àzÀ DgÀA¨sÀzÀ°è eÁé¯ÁªÀÄÄT ZÀlÄªÀnPÉ ¤AvÀªÉÄÃ¯É ªÉÄÊzÀ¼É¢ªÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ C£ÉÃPÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ¯ÁålgÉÊmï mÉÆ¦àUÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀ£ÉÆßAzÀÄ §UÉAiÀÄ ªÀÄtÚ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ.

22

ªÀÄtÄÚ: gÁdåzÀ ªÀÄtÂÚ£À ªÀVÃðPÀgÀt »ÃVzÉ. JAn¸Á¯ïì: ªÀÄtÂÚ£À Qëwd(ºÉÆgÉÊd£ï) ºÉZÀÄÑ C©üªÀÈ¢ÞAiÀiÁVgÀÄªÀÅ¢®è. ºÉÆ¸ÀvÁV GAmÁzÀ £ÉgÉ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV F §UÉAiÀÄ ªÀÄtÄÚ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. UÁ½¬ÄAzÀ vÀÆj§AzÀ ªÀÄgÀ½£ÀrAiÀÄ°è ªÉÄÊzÀ¼É¢gÀÄvÀÛzÉ; E£ï¸É¦Ö¸Á¯ï: E£ÀÆß C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ºÀAvÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄtÄÚ; ªÉÆÃ°¸Á¯ïì: ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ªÀÄtÄÚ. eÉÊ«PÀ ¥ÀzÁxÀð¢AzÀ PÀÆrzÀ UÁqsÀªÀtðzÀ ªÀÄtÄÚ; ¸ÉÆàÃqÉÆÃ¸Á¯ïì: ªÀÄgÀ¼ÀÄªÀÄtÄÚ. CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ © ¥ÀzÀgÀzÀ°è eÉÊ«PÀ ¥ÀzÁxÀð, PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ C®Äå«Ä¤AiÀÄA DPÉìöÊqï ºÉZÀÄÑ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ; D°á¸Á¯ïì: ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è C©üªÀÈ¢ÞAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ © ¸ÀÛgÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ eÉÃr ¨ÉgÉwgÀÄvÀÛzÉ; C°Ö¸Á¯ïì:D«ÄèÃAiÀÄ UÀÄtzÀ ªÀÄtÄÚ. ºÉZÀÄÑ ²y®UÉÆArgÀÄvÀÛzÉ; DQì¸Á¯ïì: ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ D«ÄèÃAiÀÄ ªÀÄtÄÚ. PÀ©ât, C®Äå«Ä¤AiÀÄA DPÉìöÊqïUÀ½AzÀ ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁzÀ, ºÉZÀÄÑ ²y®UÉÆAqÀ ªÀÄtÄÚ; Jjr¸Á¯ïì: ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀÄtÄÚ. ºÉZÀÄÑ PÁå°ìAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ eÉÊ«PÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À ®PÀët; ªÀnð¸Á¯ïì: eÉÃrªÀÄtÄÚ. ±ÀÄzÀÞ«zÁÝUÀ ºÉZÀÄÑ ©jAiÀÄÄvÀÛzÉ. vÉÃªÁA±À¢AzÀ PÀÆrzÀ ºÁUÀÆ ±ÀÄµÀÌ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è C©üªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ; DAr¸Á¯ïì: eÁé¯ÁªÀÄÄTAiÀÄ ªÀÄtÄÚ. D¼À ¨sÁUÀzÀ°è ªÉÄÊzÀ¼É¢gÀÄvÀÛzÉ. PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ C®Äå«Ä¤AiÀÄA ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ; »¸ÉÆÖ¸Á¯ïì: eÉÊ«PÀ ¥ÀzÁxÀð¢AzÁzÀ ªÀÄtÄÚ. eËUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀj ¨sÀÆ«ÄUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄtÄÚ AiÀiÁªÀ §UÉAiÀÄ PÀÈ¶UÉ AiÉÆÃUÀå JA§ÄzÀ£ÁßzsÀj¹ DgÀÄ «zsÀªÁV ªÀVÃðPÀj¹zÉ: PÉA¥ÀÄªÀÄtÄÚ, ¯ÁålgÉÊmï ªÀÄtÄÚ, ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ, E½eÁgÀÄ ªÀÄtÄÚ, CgÀtåzÀ ªÀÄtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ wÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÀÄtÄÚ.

d®¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ d®¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ ¥ÀæªÀiÁt 1.7 ®PÀë «Ä°AiÀÄ£ï WÀ£À «ÄÃlgÀÄ. EzÀgÀ°è

PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Á®Ä ±ÉÃ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 6 ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ. EzÀgÀ°è ±ÉÃ. 40 ¨sÁUÀ ¥ÀÆªÀðªÁ» £À¢UÀ½AzÀ®Æ, G½zÀ ¨sÁUÀ ¥À²ÑªÀÄªÁ» £À¢UÀ½AzÀ®Æ ®¨sÀå. gÁdåzÀ°è K¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ¤ÃgÀÄ ºÀj¸ÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ :

£À¢ ªÀåªÀ¸ÉÜgÁdåzÀ°è£À d¯Á£ÀAiÀÄ£À

¥ÀæzÉÃ±À¸ÀgÁ¸Àj ºÀjAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ

CAzÁdÄ

¸ÀASÉå £À¢¸Á«gÀ ZÀ.Q.«ÄÃ.

±ÉÃPÀqÁ«Ä°AiÀÄ£ïWÀ£À«ÄÃlgÀÄ

n.JA.¹.(zÀ±À ®PÀë WÀ£À «ÄÃ.) ±ÉÃPÀqÁ

1 PÀÈµÁÚ 113.29 59.48 27,451 969.44 28.20

2 PÁªÉÃj 34.27 17.99 10,980 387.76 11.28

3 UÉÆÃzÁªÀj 4.41 2.31 1,415 49.97 1.45

4 ¥À²ÑªÀÄªÁ» £À¢UÀ¼ÀÄ 24.25 12.63 56,600 1,998.83 58.14

5 GvÀÛgÀ ¥É£Áßgï 6.94 3.64

6 zÀQët ¥É£Áßgï 4.37 2.29 906 32 0.93

7 ¥Á¯Ágï 2.97 1.56

190.50 100 97,352 3,438.00 100

23

PÀÈµÁÚ£À¢ PÉÆ¼Àî: PÀÈµÁÚ£À¢AiÀÄ d¯Á£ÀAiÀÄ£ÀªÀÅ ªÀÄºÁgÁµÀÖ ç(69,424 ZÀ.Q.«ÄÃ), PÀ£ÁðlPÀ(1,13,271 ZÀ.Q.«ÄÃ) ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À(76,252ZÀ.Q.«ÄÃ) gÁdåUÀ¼À°è ªÁå¦¹zÀÄÝ MlÄÖ d¯Á£ÀAiÀÄ£ÀzÀ(2,58,948 ZÀ.Q.«ÄÃ) ±ÉÃ. 43.74 ¨sÁUÀ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°èzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è F £À¢ ¥ÁvÀæzÀ GzÀÝ 483 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgÀÄ. PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼À ¥ÉÊQ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢AiÀÄ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉÃ Cw zÉÆqÀØzÀÄ. EzÀgÀ «¹ÛÃtð 66,237 ZÀ.Q.«ÄÃ. ©üÃªÀiÁ, PÉÆAiÀiÁß, ¥ÀAZÀUÀAUÁ, zÀÆzïUÀAUÁ, vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ, »gÀtåPÉÃ², WÀl¥Àæ¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ EªÀÅ PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À £À¢UÀ¼ÀÄ. F PÉÆ¼Àî MlÄÖ 18 f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß DªÀj¹zÉ. CAvÉAiÉÄÃ gÁdåzÀ ±ÉÃ. 60 ¨sÁUÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.

PÀÈµÁÚ£À¢: PÀÈµÁÚ£À¢AiÀÄÄ CAvÀgÀgÁdå £À¢AiÀiÁVzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀzÀ zÀQët ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄÄªÀ JgÀqÀ£ÉÃ zÉÆqÀØ £À¢AiÀiÁVzÉ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è, ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ ªÀÄºÁ§¯ÉÃ±ÀégÀzÀ°è 1,337 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄnÖ ¥À²ÑªÀÄ¢AzÀ ¥ÀÆªÀðPÉÌ ªÀÄºÁgÁµÀÖç, PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 1,400 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgïUÀ¼ÀµÀÄÖ zÀÆgÀ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÀÈµÁÚ£À¢AiÀÄ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 2.59 ®PÀë ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgÀÄ. £À¢ÃPÉëÃvÀæzÀ ±ÉÃPÀqÀ

43.74 ¨sÁUÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. ±ÉÃPÀqÀ 29.45 ¨sÁUÀ DAzsÀæPÀÆÌ ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃPÀqÀ 26.81 ¨sÁUÀ

ªÀÄºÁgÁµÀÖçPÀÆÌ ¸ÉÃjzÉ. gÁdåzÀ°è CzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀgÉ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 704 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgÀÄ

zÀÆgÀ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÀÈµÁÚ £À¢AiÉÆAzÉÃ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 483 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgÀÄ GzÀÝ«zÉ. EzÀgÀ

ªÀÄÄRå G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ©üÃªÀiÁ, PÉÆAiÀiÁß, ¥ÀAZÀUÀAUÁ, zsÀÆzïUÀAUÁ, vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ, »gÀtåPÉÃ²,

WÀl¥Àæ¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ. PÉÆAiÀiÁß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÀUÀAUÁUÀ¼À£ÀÄß ©lÄÖ (EzÀÄ PÀÆqÀ 3 Q.«ÄÃ.

GzÀÝ ªÀiÁvÀæ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ UÀrAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ), «ÄPÉÌ¯Áè G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ

ªÀÄÆ®PÀªÉÃ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. 47,866 ZÀ.Q.«ÄÃ.£ÀµÀÄÖ «¹ÛÃtðzÀ CwzÉÆqÀØ ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß

ºÉÆA¢gÀÄªÀ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢AiÀÄÄ PÀÈµÉÚAiÀÄ Cw ªÀÄÄRå G¥À£À¢AiÀiÁVzÉ. ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀªÁV

PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ GUÀªÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÁzÀ ¤ÃgÀÄ §ÄUÉÎ ªÀÄºÁ§¯ÉÃ±ÀégÀzÀ PÀrzÁzÀ ¨ÉlÖzÀ vÀ¥Àà°£À°ègÀÄªÀ

¥ÀÄgÁvÀ£À ªÀÄºÁzÉÃªÀ zÉÃªÁ®AiÀÄzÀ°è ºÀ¸ÀÄ«£À ¨Á¬ÄAiÀÄAwgÀÄªÀ «UÀæºÀzÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ zsÁgÉAiÀiÁV

ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ£ÀÄß, «µÀÄÚ vÀ£Àß ±ÀjÃgÀ¢AzÀ ¸ÀÈ¶Ö¹ CzÀÄãvÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß CzÀgÀ°è

PÉÆæÃrüPÀj¹zÀ PÁgÀt F £À¢UÉ «µÀÄÚ«£À CªÀvÁgÀªÁzÀ PÀÈµÁÚ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢vÀÄ JAzÀÄ

¥ÀÄgÁt PÀxÉ EzÉ.

PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄÄ GUÀªÀÄ¢AzÀ 136 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°è ªÀÄºÁ§¯ÉÃ±ÀégÀ ¨ÉlÖUÀ¼À ¥À²ÑªÀÄzÀ

¥ÀPÀÌ¢AzÀ PÉÆAiÀiÁß £À¢AiÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. E£ÀÆß PÉ¼À¨sÁUÀzÀ°è JqÀzÀAqÉAiÀÄ°è

PÀÈµÁÚ £À¢UÉ AiÉÄgÁè ¸ÀAUÀªÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ, ªÀÄÄAzÉ ªÉuÁð, ¥ÀAZÀUÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ zsÀÆzï UÀAUÁ

£À¢UÀ¼ÀÄ §®zÀAqÉ¬ÄAzÀ §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆgÀÄ £À¢UÀ½AzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è

¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 144 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀ ¥ÀæzÉÃ±À ¤ÃgÀÄtÄÚvÀÛzÉ. vÀ£Àß GUÀªÀÄ¢AzÀ 299 Q.«ÄÃ.

zÀÆgÀzÀ°è zsÀÆzï UÀAUÁ ¸ÀAUÀªÀÄzÀ°è, PÀÈµÁÚ PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¨sÁUÀzÀ°è

£À¢AiÀÄÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 533 «ÄÃ.£ÀµÀÄÖ PÉ¼ÀV½zÀÄ §A¢zÀÄÝ ºÉaÑUÉ ªÀÄ¼É©Ã¼ÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À

¥ÀæzÉÃ±À¢AzÀ ºÉÆgÀ§gÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¹zÀ ªÉÄÃ¯É PÀÈµÁÚ £À¢UÉ §® zÀAqÉ¬ÄAzÀ

24

£À¢ ºÀjªÀÅ ºÁUÀÆ

£À¢ ¥ÁvÀæUÀ¼ÀÄ

25

WÀl¥Àæ¨sÁ §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀªÀgÉUÀÆ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 200Q.«ÄÃ. ªÀgÉUÀÆ ºÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîªÀAxÀ AiÀiÁªÀ £À¢AiÀÄ

¤ÃgÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀÅ¢®è; ªÀÄvÉÛ 35 Q.«ÄÃ. PÉ¼ÀUÉ ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. F JgÀqÀÄ £À¢UÀ¼ÀÆ

¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è d¤¸ÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ ¸ÀAUÀªÀÄzÀ ªÀÄÄAzÉ ¸Àé®à zÀÆgÀzÀ°è PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄÄ

zÀRÍtzÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉÃ±À¢AzÀ 122 «ÄÃlgï£ÀµÀÄÖ PÉ¼ÀQÌ½zÀÄ gÁAiÀÄZÀÆj£À

ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÂÚ£À £Ár£À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. F eÁUÀzÀ°ègÀÄªÀ bÁAiÀiÁ ¨sÀUÀªÀw d®¥ÁvÀ MAzÀÄ

ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀ zÀÈ±Àå. PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 343 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß

¸ÉÃgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä, EzÀgÀ GUÀªÀÄ ¸ÁÜ£À¢AzÀ 782 Q.«ÄÃ.zÀÆgÀzÀ°è vÀ£Àß JqÀzÀAqÉAiÀÄ°è

©üÃªÀiÁ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. CºÀäzï£ÀUÀgÀ, ¥ÀÄuÉ, ¸ÉÆ¯Áè¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄ®§UÁð

f¯ÉèUÀ¼À d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ ©üÃªÀiÁ §gÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 128

Q.«ÄÃ. ªÀÄÄAzÉ, PÀ£ÀÆð¯ï ºÀwÛgÀ, vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ©üÃªÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ

vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢UÀ¼ÉgÀqÀÆ vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ «±Á® PÀtÂªÉAiÀÄ£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ºÉÆA¢zÀÄÝ

EªÉgÀqÀÆ ¸ÀévÀAvÀæ £À¢UÀ¼ÉÃ DVªÉ.

WÀl¥Àæ¨sÁ £À¢: WÀl¥Àæ¨sÁ £À¢AiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è 884 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄnÖ PÀÈµÁÚ

£À¢AiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä 283 Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgÀÄ ¥ÀÆªÀð ¢QÌ£À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. F

£À¢AiÀÄÄ ªÀÄºÁgÁµÀÖçzÀ gÀvÀßVj ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¯Áè¥ÀÄgÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 59 Q.«ÄÃ. ºÀjzÀÄ

C£ÀAvÀgÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼ÁzÀ »gÀtåPÉÃ²

ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁPÀðAqÉÃAiÀÄUÀ¼ÀÆ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖzÀ°è ºÀÄnÖ ªÀÄºÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåUÀ¼À

ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. EzÀÄ Vj PÀAzÀgÀUÀ½AzÀ ºÉÆgÀUÉ §gÀÄvÀÛ ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ ¸ÀÄAzÀgÀ

vÁtªÁzÀ UÉÆÃPÁPÀ d®¥ÁvÀzÀ°è 53 «ÄÃlgï JvÀÛgÀ¢AzÀ (UÉÆÃPÁPï ¤AzÀ 10 Q.«ÄÃ.

zÀÆgÀ) zsÀÄªÀÄÄPÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄºÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°ègÀÄªÀ F £À¢AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ

G¥À£À¢UÀ¼À MlÄÖ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À 8,829 ZÀ.Q.«ÄÃ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À ¥ÀæzsÁ£À d®ªÀÄÆ®ªÀÅ 64 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è£À ¥ÀæzÉÃ±À.

ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢: ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢AiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ°ègÀÄªÀ eÁA¨ÉÆÃl JA§°èAzÀ 16Q.«ÄÃ ¥À²ÑªÀÄzÀ°ègÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è 792.48 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è d£ÀävÁ¼ÀÄvÀÛzÉ. F £À¢ ªÉÆzÀ®Ä ¥ÀÆªÀð¢QÌUÉ ºÀjzÀÄ ªÀÄvÉÛ F±Á£ÀåzÀ PÀqÉUÉ UÀ«Ä¹, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 488 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁzÀ PÀÆqÀ® ¸ÀAUÀªÀÄzÀ §½, CzÀgÀ GUÀªÀÄ ¸ÁÜ£À¢AzÀ 306 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°è PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¸ÀªÀzÀwÛAiÀÄ §½ £À«®Ä wÃxÀð JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àlÖ D¼ÀªÁzÀ PÀAzÀgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ §tÚ §tÚzÀ ªÀÄgÀ¼ÀÄUÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ¨ÉuÉÚÃºÀ¼Àî, »gÉÃºÀ¼Àî ªÀÄvÀÄÛ vÁ¸ï £À¢UÀ¼ÀÄ EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ªÀÄ¼É wÃgÀ PÀrªÉÄ. ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼À 11,549 ZÀ.Q.«ÄÃ. «¹ÛÃtðzÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¨sÀÆ«Ä ¥ÀÆwðAiÀiÁV PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. EzÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 32 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀ ¥ÀÆªÀð¢QÌ£À°ègÀÄªÀ ¸Àé®à ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß, ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ £À¢AiÉÄÃ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

©üÃªÀiÁ £À¢: ©üÃªÀiÁ £À¢AiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 945 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è DgÀA¨sÀªÁV, ªÀÄºÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ DUÉßÃAiÀÄzÀ PÀqÉUÉ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ.

26

gÁAiÀÄZÀÆj£À GvÀÛgÀ¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 26 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°è, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 343 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀ ©üÃªÀiÁ £À¢AiÀÄ MlÄÖ GzÀÝ 861 Q.«ÄÃ. ªÀÄÆ®¸ÁÜ£À¢AzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 136 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°è ¥ÀÄuÉ¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ ªÀÄÄ¼Á ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄoÁ £À¢UÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ ¤ÃgÀÄ, ©üÃªÀiÁ £À¢AiÀÄ£ÀÄß §®zÀAqÉ¬ÄAzÀ ¸ÉÃjPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 29 Q.«ÄÃ. PÉ¼ÀUÉ, JqÀzÀAqÉ¬ÄAzÀ WÉÆÃqÀ£À¢ §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. F eÁUÀzÀ°è ©üÃªÀiÁ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 513.6 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è ºÀjzÀÄ, Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ©lÄÖ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. E°èAzÀ PÉ¼ÀUÉ, ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À¯ÉèÃ ºÀÄlÄÖªÀ ¤ÃgÁ £À¢ §®zÀAqÉ¬ÄAzÀ §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ ªÀiÁ£ï £À¢ CzÀ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. ©üÃªÀiÁ £À¢AiÀÄÄ ªÀÄºÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ UÀrAiÀÄ°è 83 Q.«ÄÃ.GzÀÝ ¥ÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è CºÀªÀÄzï£ÀUÀgÀzÀ ºÀwÛgÀ GzÀ¬Ä¸ÀÄªÀ ¹£Á £À¢AiÀÄÄ EzÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ©üÃªÀiÁ £À¢AiÀÄ G½zÀ 298 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀ ºÀjªÀÅ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. F eÁUÀzÀ°è AiÀiÁªÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢AiÀÄÆ, ©üÃªÀÄ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀÅ¢®è. ©üÃªÀiÁ £À¢¬ÄAzÀ ¤ÃgÀÄtÄÚªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ MlÄÖ PÉëÃvÀæ 70,614 ZÀ.Q.«ÄÃ.£À°è 18,315 ZÀ.Q.«ÄÃ. £ÀµÀÄÖ ¥ÀæzÉÃ±À PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ.

vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ £À¢: ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À UÀAUÁ ªÀÄÆ®zÀ°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 1,198 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è

eÉÆvÉAiÀiÁV ºÀÄlÄÖªÀ vÀÄAUÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÁæ CªÀ½ £À¢UÀ¼ÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ GvÀÛgÀzÀ°è, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ

610 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÀA¢ü¹ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ J¤¸ÀÄvÀÛzÉ. PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ §ºÀÄ ªÀÄÄRå

G¥À£À¢ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ. vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ ªÀÄÄAzÉ F±Á£ÀåzÀ PÀqÉ 531 Q.«ÄÃ.ªÀgÉUÀÆ PÀ£ÁðlPÀ

ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ºÀjzÀÄ, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 264 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è PÀgÀÆß¯ï¤AzÀ

ªÀÄÄAzÉ, PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. vÀÄAUÀ¨sÀzÁæzÀ G¥À£À¢UÀ¼À°è MAzÁzÀ ªÀgÀzÁ £À¢,

¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À §ºÀÄ ºÉZÀÄÑ «¹ÛÃtðzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ºÀjzÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 509 «ÄÃlgï

JvÀÛgÀzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è, vÀÄAUÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÁæUÀ¼À ¸ÀAUÀªÀÄ¢AzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 160 Q.«ÄÃ. PÉ¼ÀUÉ

vÀÄAUÀ¨sÀzÁæªÀ£ÀÄß PÀÆqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ G¥À£À¢ ºÀUÀj CxÀªÁ ªÉÃzÁªÀw(EzÀÄ

ªÉÄÃ®ÌtÂªÉAiÀÄ°è£À ºÉ¸ÀgÀÄ) vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 168 Q.«ÄÃ.

»AzÉ, vÀÄAUÀ¨sÀzÁæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. vÀÄAUÀ¨sÀzÁæzÀ MlÄÖ ¤ÃgÀÄtÄÚªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ 71,417 ZÀ.Q.«ÄÃ;

CzÀgÀ°è 57,671 ZÀ.Q.«ÄÃ. ¥ÀæzÉÃ±À £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°èzÉ. ©üÃªÀiÁ £À¢AiÀÄAvÉ EzÀÆ ¸ÀºÀ,

¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 206 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀµÀÄÖ ºÀjªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

ªÉÃzÁªÀw: ºÀUÀj JAzÀÄ PÉ¼ÀPÀtÂªÉAiÀÄ°è ¥ÀjavÀªÁVgÀÄªÀ ªÉÃzÁªÀw £À¢AiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À

ªÀÄÄ¼ÀîAiÀÄå£À VjAiÀÄ vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, avÀæzÀÄUÀð

ªÀÄvÀÄÛ §¼Áîj f¯ÉèUÀ¼À°èAiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ D£ÀAvÀ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ°èAiÀÄÆ ºÀjAiÀÄÄwÛzÀÄÝ,

MlÄÖ 23,498 ZÀ.Q.«ÄÃ. «¹ÛÃtðzÀµÀÄÖ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÉ. EzÀgÀ MlÄÖ

GzÀÝ 391 Q.«ÄÃ. CzÀgÀ°è 293Q.«ÄÃ. GzÀÝ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°èzÀÄÝ 26Q.«ÄÃ. GzÀÝPÉÌ

PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À UÀrÃ gÉÃSÉAiÀiÁVAiÀÄÆ CzÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ.

PÁªÉÃj £À¢ PÉÆ¼Àî: PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ MAzÀÄ CAvÀgÀgÁdå £À¢AiÀiÁVzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀzÀ zÀQët

¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄAiÀÄ°è ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èUÉ ¸ÉÃgÀÄªÀ LzÀÄ £À¢UÀ¼À°è MAzÁVzÉ. PÁªÉÃj £À¢

PÉÆ¼ÀîzÀ «¹ÛÃtð 81,155 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgÀÄ. EzÀgÀ°è ±ÉÃ. 54.06 ¨sÁUÀ(43,868

27

ZÀ.Q.«ÄÃ) vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdåzÀ®Æè,±ÉÃ. 42.23 ¨sÁUÀ(34,272 ZÀ.Q.«ÄÃ) PÀ£ÁðlPÀzÀ®Æè, ±ÉÃ. 3.53 ¨sÁUÀ(2,866 ZÀ.Q.«ÄÃ) PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ®Æè ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃ. 0.18(148 ZÀ.Q.«ÄÃ) ¨sÁUÀ ¥ÀÄzÀÄZÉjAiÀÄ°èAiÀÄÆ ºÀgÀrzÉ. PÁªÉÃjPÉÆ¼ÀîzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ gÁdåzÀ ±ÉÃ.18 ¨sÁUÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß DªÀj¹zÉ.

PÁªÉÃj £À¢: PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ ¥À«vÀævÉ, ªÁå¥ÀPÀvÉ, gÀªÀÄtÂÃAiÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ºÁUÀÆ EvÀgÉ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛvÉUÀ¼À ¸ÀªÀÄUÀæ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ “zÀQët UÀAUÉ” JAzÀÄ SÁåw ¥ÀqÉ¢zÉ; EzÀgÀ ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉ®è ¥ÀÄtå sÀÆ«ÄAiÉÄAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ À®ànÖzÉ. PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ PÉÆqÀUÀÄ f ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À §æºÀäVj ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°ègÀÄªÀ vÀ®PÁªÉÃjAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 1,341 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è GUÀ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä 804 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÉÆqÀV£À°è PÁªÉÃjAiÀÄ ¥ÀæªÁºÀªÀÅ ªÀPÀæªÀPÀæªÁVzÀÄÝ, vÀ¼À¨sÁUÀªÉ¯Áè PÀ®Äè §AqÉUÀ½AzÀ®Æ, zÀqÀUÀ¼ÀÄ JvÀÛgÀªÁV, ¸ÉÆA¥ÁV ¨É¼ÉzÀÄ ¤AwgÀÄªÀ ¸À¸Àå ÀªÀÄÈ¢Þ¬ÄAzÀ®Æ PÀÆrªÉ. ÉÃ¹UÉAiÀÄ°è J°èAzÀ ÁzÀgÀÆ zÁl§ºÀÄzÁzÀµÀÄÖ ¤ÃgÀÄ PÀ«ÄäAiÀiÁVzÀÄÝ

ªÀÄ¼ÉUÁ®zÀ°è DgÀjAzÀ MA¨sÀvÀÄÛ «ÄÃlgï D¼ÀzÀµÀÄÖ ¤ÃgÀÄ vÀÄA© gÀ¨sÀ¸À¢AzÀ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À¯ÉèÃ ºÀÄlÄÖªÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢AiÀiÁzÀ PÀ©¤AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä, CzÀgÀ ¥ÁvÀæ ¸ÀgÁ¸Àj 300 «ÄÃ. ¤AzÀ 400 «ÄÃlgïªÀgÉUÀÆ CUÀ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ. F eÁUÀzÀ°è CzÀÄ E£ÀÆß «±Á®ªÁV ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ vÀ¼À PÀ®Äè§AqÉUÀ½AzÀ¯ÉÃ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. F £À¢AiÀÄÄ 64 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀªÀgÉUÀÆ F JgÀqÀÆ gÁdåUÀ¼À UÀr gÉÃSÉAiÀiÁV ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è EzÀÄ MlÄÖ 320 Q.«ÄÃ. GzÀÝPÉÌ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÉAzÀgÉ, ºÉÃªÀiÁªÀw, ®PÀëöätwÃxÀð, ºÁgÀAV, PÀ©¤, ¸ÀÄªÀuÁðªÀw, ¯ÉÆÃPÀ¥ÁªÀ¤, ²AµÁ ªÀÄvÀÄÛ CPÁðªÀw. PÀ©¤ G¥À£À¢ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ G½zÀ J¯Áè G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ gÁdåzÀ¯ÉèÃ GUÀ«Ä¹ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.

F £À¢AiÀÄ ºÀj«£À°è C£ÉÃPÀ d®¥ÁvÀUÀ½ªÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæSÁåvÀªÁzÀ ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ. CªÉAzÀgÉ ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt, ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ²æÃgÀAUÀ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ JgÀqÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÀÄ wgÀÄa£Á¥À½îAiÀÄ §½ £À¢ ªÀÄÄRd sÀÆ«ÄAiÀÄ ²gÉÆÃ sÁUÀzÀ°èAiÀÄÆ EªÉ. zÉÃ±ÀzÀ ÉèÃ ¥Àæ¥ÀæxÀªÀÄªÁV d®«zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁzÀzÀÄÝ (¨sÁgÀvÀzÀ UÁå¸ÉnAiÀÄgï£À°è zÁR¯ÁVgÀÄªÀAvÉ

qÁfð°AUï£À°è DVgÀzÉ) ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ UÉÆÃPÁPï ¥sÁ¯ïì£À°è 1887gÀ°è, ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è

¤«ÄðvÀUÉÆAqÀ ªÀÄvÀÄÛ d®«zÀÄådÓ£ÀPÀ AiÉÆÃd£É (1902) KµÁåzÀ°èAiÉÄÃ ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄªÀÅUÀ¼À°è

MAzÁVzÉ. ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖtPÉÌ §ºÀ¼À ºÀwÛgÀzÀ°è, CzÀPÀÆÌ ªÉÆzÀ®Ä PÁªÉÃj £À¢UÉ CqÀØPÀmÉÖ PÀnÖzÉ.

EzÉÃ PÀ£ÀßA¨Ár CxÀªÁ PÀÈµÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ CuÉPÀlÄÖ (1931). EzÀgÀ PÉ¼À¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ

§ÈAzÁªÀ£À GzÁå£À«zÉ. ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæ «zÀÄåzÁUÁgÀ¢AzÀ 50 Q.«ÄÃ. PÉ¼À¨sÁUÀ¢AzÀ PÁªÉÃj

£À¢AiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À UÀrAiÀiÁV 64 Q.«ÄÃ. GzÀÝPÉÌ ¸ÁV PÉÆ£ÉUÉ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀ£ÀÄß

¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ; C°èAzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÉÄlÆÖgÀÄ JA§°è d¯Á±ÀAiÀÄ«zÉ (1934). PÁªÉÃjAiÀÄ ºÀj«£À°è

EgÀÄªÀ d®¥ÁvÀUÀ¼À°è ZÀÄAZÀ£ÀPÀmÉÖ, ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆUÉÃ£ÀPÀ¯ï ªÀÄÄRåªÁzÀÄªÀÅUÀ¼ÀÄ.

ZÀÄAZÀ£ÀPÀmÉÖ d®¥ÁvÀªÀÅ (JvÀÛgÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 20 «ÄÃ.) PÀÈµÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ¢AzÀ 60 Q.«ÄÃ. »AzÉ

EzÉ. £À¢AiÀÄÄ ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ §½ JgÀqÀÄ ¨sÁUÀªÁV, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ d®¥ÁvÀªÀÇ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ

100 «ÄÃlgï JvÀÛgÀ¢AzÀ zsÀÄªÀÄÄPÀÄvÀÛªÉ. ¥À²ÑªÀÄzÀvÀÛ EgÀÄªÀ d®¥ÁvÀªÀÅ UÀUÀ£ÀZÀÄQÌ JAzÀÆ

28

¥ÀÆªÀðzÀvÀÛ EgÀÄªÀ d®¥ÁvÀªÀÅ ¨sÀgÀZÀÄQÌ JAzÀÄ ¥ÀæSÁåvÀªÁVzÉ. JgÀqÀÆ ±ÁSÉUÀ¼ÀÆ MnÖUÉ

¸ÉÃj ¸Àé®à zÀÆgÀ ¸ÁV, ªÀÄÄAzÉ ªÉÄÃPÉzÁlÄ JA§ PÀAzÀgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÀ»¸ÀÄvÁÛ, PÀ£ÁðlPÀ

ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À UÀrAiÀiÁV ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. F ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ªÉÄlÆÖgÀÄ CuÉPÀmÉÖ¬ÄAzÀ 60 Q.«ÄÃ.

»AzÀPÉÌ ºÉÆUÉÃ£ÀPÀ¯ï d®¥ÁvÀ (JvÀÛgÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 25«ÄÃ.) EzÉ.

ºÉÃªÀiÁªÀw £À¢: ºÉÃªÀiÁªÀw PÁªÉÃjAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼À°è MAzÀÄ. EzÀÄ

¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è §¯Áè¼ÀgÁAiÀÄ£ÀzÀÄUÀðzÀ §½ 1,219 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄnÖ DUÉßÃAiÀÄzÀ

PÀqÉ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. DªÉÄÃ¯É ¥À²ÑªÀÄzÀ PÀqÉ¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ ºÉÆ¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ

CzÀÄ ¥ÀÆªÀðPÉÌ wgÀÄUÀÄvÀÛzÉ. C°è GvÀÛgÀzÀ PÀqÉ¬ÄAzÀ AiÀÄUÀa £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉÆAqÀÄ,

ºÉÆ¼ÉÃ£ÀgÀ¹Ã¥ÀÄgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄwÛ, zÀQëtPÉÌ ¥ÀæªÀ»¹, PÀÈµÀÚgÁd£ÀUÀgÀzÀ §½ PÁªÉÃjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.

EzÀgÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 5,410 ZÀ.Q.«ÄÃ. £À¢AiÀÄ GzÀÝ ¸ÁzsÁgÀtªÁV

245 Q.«ÄÃ.

PÀ¦¯Á(PÀ©¤) £À¢: PÀ©¤ £À¢AiÀÄÄ CAvÀgÀgÁdå £À¢AiÀiÁVzÀÄÝ PÀ£ÁðlPÀ, PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ

vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdåUÀ¼À°è ¥ÀæªÀ» ÀÄvÀÛzÉ. PÁªÉÃjAiÀÄ G¥À£À¢AiÀiÁzÀ PÀ©¤ £À¢AiÀÄÄ, GvÀÛgÀ ªÉÊ£Ár£À

¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è 2,140 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è d£Àä vÁ¼ÀÄªÀ ªÀiÁ£ÀAvÀªÁr ¥ÀÄ¼Á ªÀÄvÀÄÛ ¥Á£ÀªÀÄæ

¥ÀÄ¼Á JA§ JgÀqÀÄ ºÉÆ¼ÉUÀ½AzÀÄAmÁVzÉ. F £À¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀAUÀªÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ 16 Q.«ÄÃ.

UÉ »AzÉ, 12 Q.«ÄÃ. GzÀÝPÉÌ PÉÃgÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåUÀ¼À UÀrAiÀiÁV ºÀjzÀÄ £ÀAvÀgÀ

PÀ©¤AiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. C°èAzÀ ¥ÀÆªÀðPÉÌ wgÀÄV, PÁPÀ£ÀPÉÆÃmÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ°è

£ÀÄUÀÄ £À¢AiÀÄ£ÀÆß ªÀÄÄAzÉ £ÀAd£ÀUÀÆr£À §½ UÀÄAqÀÄè ºÉÆ¼ÉAiÀÄ£ÀÆß ¸ÉÃjPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. F

JgÀqÀÆ £À¢UÀ¼ÀÆ zÀQët¢AzÀ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. vÁgÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉ§â¼Àî G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ PÀ©¤AiÀÄ£ÀÄß

¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. PÀ©¤AiÀÄÄ wgÀÄªÀÄPÀÆqÀ®Ä £ÀgÀ¹Ã¥ÀÄgÀzÀ §½ PÁªÉÃjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAUÀªÀÄ

¸ÀÜ¼ÀªÀÅ ¥À«vÀæPÉëÃvÀæªÉAzÀÄ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ. 137«ÄÃ. ¤AzÀ 183 «ÄÃ. CUÀ®ªÀÇ, MlÄÖ 230

Q.«ÄÃ. GzÀÝªÀÇ EgÀÄªÀ PÀ©¤ ¸ÀªÀðIÄvÀÄ £À¢AiÀiÁVzÉ. EzÀgÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ

7,040 ZÀ.Q.«ÄÃ. DVzÉ.

CPÁðªÀw: CPÁðªÀw £À¢AiÀÄÄ, £ÀA¢ÃzÀÄUÀðzÀ ÉlÖUÀ¼À°è 1,480 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è GzÀã«¹,

161 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ PÁªÉÃjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ CqÀØ¯ÁV ZÁªÀÄgÁd¸ÁUÀgÀ

d¯Á±ÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ¤«Äð¹ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀPÉÌ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.

EzÀgÀ ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±À 4,351 ZÀ.Q.«ÄÃ. EzÉ. PÀÄªÀÄÄzÀéw, ªÀÈµÀ¨sÁªÀw F £À¢AiÀÄ

G¥À£À¢UÀ¼ÁVªÉ.

²AµÁ: ²AµÁ £À¢AiÀÄÄ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°ègÀÄªÀ w¥ÀlÆgÀÄ vÁ®ÆQ£À°è 914 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ. PÁªÉÃjAiÀÄ G¥À£À¢AiÀiÁzÀ EzÀÄ 221 Q.«ÄÃ. GzÀÝ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAqÀå f¯ÉèUÀ¼À°è ºÀjzÀÄ JqÀUÀqÉAiÀÄ°è PÁªÉÃjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ªÀÄzÀÆÝgÀÄ ºÉÆ¼É JAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ 8,470 ZÀ.Q.«ÄÃ. EzÉ.«ÃgÀªÉÊµÀÚ«, PÀtÂºÀ¼Àî, aPÀÌºÉÆ¼É, ºÉ§âºÀ¼Àî, ªÀÄÄ®èºÀ¼Àî ªÀÄvÀÄÛ PÀté £À¢UÀ¼ÀÄ F £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ. ²AµÁ £À¢AiÀÄÄ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä 94 «ÄÃ. JvÀÛgÀ¢AzÀ zsÀÄªÀÄÄQ d®¥ÁvÀªÁVzÉ.

29

¸ÀÄªÀuÁðªÀw: PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ G¥À£À¢AiÀiÁzÀ ¸ÀÄªÀuÁðªÀw £À¢AiÀÄÄ ºÉÆ£ÀÄßºÉÆ¼É JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ®Æ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄwÛzÉ. ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ UÀdºÀnÖ PÀtÂªÉAiÀÄ §½ GUÀ«Ä¹ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, AiÀÄ¼ÀAzÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¼ÉîÃUÁ® vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ 88 Q.«ÄÃ zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ vÀ®PÁr£À ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ PÀPÀÆÌgÀÄ §½ PÁªÉÃj £À¢AiÉÆÃ¢UÉ ¸ÀAUÀªÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀgÀ ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±À 1,787 ZÀ.Q.«ÄÃ. DVzÀÄÝ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdåzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ.

®PÀë÷ätwÃxÀð: PÁªÉÃj £À¢UÉ CzÀgÀ §®zÀAqÉAiÀÄ°è §AzÀÄ ¸ÉÃgÀÄªÀ ®PÀë÷ätwÃxÀð £À¢AiÀÄÄ PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ zÀQët ¨sÁUÀzÀ°ègÀÄªÀ §æºÀäVjAiÀÄ zÉÃªÀ¹ ¨ÉlÖzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 1,950 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è GUÀ«Ä¹ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 131 Q.«ÄÃ zÀÆgÀ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. gÁªÀÄwÃxÀð ªÀÄvÀÄÛ PÉgÉºÉÆ¼É £À¢UÀ¼ÀÄ F £À¢AiÀÄ G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ. E¥ÀÄð JA§ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è F £À¢AiÀÄÄ d®¥ÁvÀªÀ£ÀÄß GAlÄªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ºÀÄt¸ÀÆgÀÄ, PÀÈµÀÚgÁd£ÀUÀgÀ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÀjzÀÄ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.

UÉÆÃzÁªÀj d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À: UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄÄ ªÀÄºÁgÁµÀÖç gÁdåzÀ £Á¹PÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 1,067 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è GUÀ«Ä¹ ªÀÄºÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåUÀ¼À°è 1,465 Q.«ÄÃ zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄÄ MlÄÖ 3,12,813 ZÀ.Q.«ÄÃ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄºÁgÁµÀÖç(±ÉÃ. 48.65), ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±À(±ÉÃ. 8.37), ZÀwÛÃ¸ÀUÀqsÀ(±ÉÃ. 12.5), PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À(±ÉÃ. 23.4) ªÀÄvÀÄÛ Mj¸Áì(±ÉÃ. 5.67) gÁdåUÀ¼À°è ºÉÆA¢zÉ. gÁdåzÀ°è ©zÀgÉ f¯ÉèAiÀÄ §ºÀÄ ¨sÁUÀªÀÅ UÉÆÃzÁªÀj G¥À£À¢AiÀiÁzÀ ªÀÄAeÁæ £À¢AiÀÄ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°èzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è EzÀgÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À PÉëÃvÀæ 4,406 ZÀ.Q.«ÄÃ.(±ÉÃ. 1.41). PÀÈµÁÚ £À¢AiÀÄAvÉ UÉÆÃzÁªÀjUÀÆ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è zsÁgÁ¼À ªÀÄ¼É zÉÆgÀPÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ UÉÆÃzÁªÀjAiÀÄ ºÀj«£À ¸Àé®à¨sÁUÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ ©zÀgÉ f¯ÉèAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀÄAeÁæ £À¢AiÀÄ PÀtÂªÉAiÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°èzÉ.

ªÀÄAeÁæ: ªÀÄAeÁæ £À¢AiÀÄÄ, UÉÆÃzÁªÀj £À¢AiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼À°è MAzÀÄ. EzÀÄ £ÉgÉAiÀÄ ªÀÄºÁgÁµÀÖç gÁdåzÀ ©Ãqï f¯ÉèAiÀÄ ¨Á¯Á¥sÁmï ¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á°£À°è 823 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è GUÀªÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. F £À¢AiÀÄÄ ªÀÄºÁgÁµÀÖç, PÀ£ÁðlPÀ ºÁUÀÆ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. F £À¢AiÀÄ d£Àä ¸ÁÜ£À¢AzÀ 323 «ÄÃ. JvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è UÉÆÃzÁªÀjAiÀÄ°è ¸ÀAUÀªÀÄªÁUÀÄªÀªÀÀgÉV£À MlÄÖ 723 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀ°è 155 Q.«ÄÃ. GzÀÝ PÀ£ÁðlPÀzÀ ©zÀgÉ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. ªÀÄAeÁæ £À¢AiÀÄ MlÄÖ 30,464 ZÀ.Q.«ÄÃ. d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 4,406 ZÀ.Q.«ÄÃ.£ÀµÀÄÖ sÁUÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. ªÀÄºÁgÁµÀÖç gÁdåzÀ°è 15,667 ZÀ.Q.«ÄÃ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåzÀ°è 10,772 ZÀ.Q.«ÄÃ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

PÁgÀAeÁ: ©zÀgÉ f¯ÉèAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄÄªÀ PÁgÀAeÁ £À¢AiÀÄÄ ªÀÄAeÁæzÀ ªÀÄÄRå G¥À£À¢UÀ¼À°è MAzÀÄ. EzÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÉÄÃqÀPï f¯ÉèAiÀÄ TÃgÀºÀ½îAiÀÄ §½ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 670 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ. DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¥ÀæªÀ»¹zÀ ªÉÄÃ¯É, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 16 Q.«ÄÃ. GzÀÝPÀÆÌ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀzÀ UÀrAiÀiÁV ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀjzÀÄ £ÁgÀzÀ ¸ÀAUÀªÀÄzÀ §½ ªÀÄAeÁæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ «¹ÛÃtð ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 2,839

30

ZÀ.Q.«ÄÃ. vÀ£Àß GUÀªÀÄ ¸ÀÜ¼À¢AzÀ ªÀÄAeÁæzÀ°è ¸ÀAUÀªÀÄªÁUÀÄªÀªÀgÉV£À EzÀgÀ MlÄÖ 117Q.«ÄÃ. £À¢AiÀÄ GzÀÝzÀ°è 74 Q.«ÄÃ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ.

¥É£Áßgï ªÀÄvÀÄÛ ¥Á¯Ágï PÀtÂªÉUÀ¼ÀÄ: GvÀÛgÀ ¥É£Áßgï, zÀQët ¥É£Áßgï ªÀÄvÀÛ ¥Á¯Ágï £À¢UÀ¼ÀÄ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ LzÀ£ÉÃ MAzÀÄ ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ MAzÀÄ ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ ¥ÀÆwð ¨sÁUÀzÀ°è ºÀjªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢ªÉ.

GvÀÛgÀ ¦£ÁQ¤: PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄªÀ CAvÀgÀgÁdåzÀ £À¢AiÀiÁzÀ GvÀÛgÀ ¦£ÁQ¤, PÀ£ÁðlPÀzÀ £ÀA¢ÃzÀÄUÀð ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è£À ZÀ£ÀßPÉÃ±ÀªÀ ¨ÉlÖUÀ¼À°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ ¥É£Áßgï JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ ªÀÄÄAzÀÄªÀjAiÀÄÄªÀ F £À¢ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀzÀ £Á®Ì£ÉAiÀÄ zÉÆqÀØ £À¢ ªÀÄvÀÄÛ PÁªÉÃjAiÀÄ £ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ. EzÀÄ ªÁAiÀÄªÀå ¢QÌ£À°è PÉÆÃ¯ÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À ªÀiÁUÀðªÁV 48 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ C£ÀAvÀ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ »AzÀÆ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥É£ÀÄUÉÆAqÀ vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À°è 67 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ ªÀÄvÉÛ PÀ£ÁðlPÀPÉÌ §AzÀÄ, vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¥ÁªÀUÀqÀ vÁ®ÆQ£À ªÀÄzsÀåzÀ°è 13 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ C£ÀAvÀ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ PÀ¯ÁåtzÀÄUÀð vÁ®ÆQUÉ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. F £À¢ GUÀªÀÄ ¸ÀÜ¼À¢AzÀ CzÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀªÀgÉV£À CzÀgÀ GzÀÝ 597 Q.«ÄÃ. CzÀgÀ°è 61 Q.«ÄÃ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è£À dAiÀÄªÀÄAUÀ°, PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è£À avÁæªÀw ªÀÄvÀÄÛ ¥Á¥ÁXß. EªÀÅUÀ¼À MlÄÖ 55,213 ZÀ.Q.«ÄÃ. ºÀj«£À PÉëÃvÀæzÀ°è 6,937 ZÀ.Q.«ÄÃ. £ÀµÀÄÖ PÉëÃvÀæ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ.

zÀQët ¦£ÁQ¤: ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CAvÀgÀ gÁdå £À¢AiÀiÁzÀ zÀQët ¦£ÁQ¤AiÀÄÄ PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ ºÁgÀé±ÉlÖ ºÀ½îAiÀÄ §½, £ÀA¢ÃzÀÄUÀðzÀ ¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á°£À°è 900 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄnÖ PÀ£ÁðlPÀ, vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁzÀ ¥ÀÄzÀÄZÉjUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. PÉÆÃ¯ÁgÀ, ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À°è 79 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀªÀgÉUÉ ¥ÀæªÀ»¹ ªÀÄÄAzÉ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀ£ÀÄß ºÉÆPÀÄÌ `¥ÉÆ£ÉßöÊAiÀiÁgï’ JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ ¥ÀjavÀªÁVzÉ. PÀqÀ®ÆgÀÄ §½ CzÀÄ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.

¥Á¯Ágï: PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ vÀ¼ÀUÀªÁgÀ ºÀ½îAiÀÄ DZÉV£À £ÀA¢ÃzÀÄUÀð ¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á°£À°è 900 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è d¤¸ÀÄªÀ ¥Á¯Ágï PÀ£ÁðlPÀ, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV DUÉßÃAiÀÄ ¢QÌ£À PÀqÉ ºÀjAiÀÄÄvÀÛ PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è 93 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀµÀÄÖ ºÀjzÀ ªÉÄÃ¯É DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj, vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ªÀÄzÁæ¸ï(ZÉ£ÉßöÊ) §½ §AUÁ¼ÀPÉÆ°èAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.

¥À²ÑªÀÄªÁ» £À¢UÀ¼ÀÄ: gÁdåzÀ°è C£ÉÃPÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è ºÀÄnÖ ¥À²ÑªÀÄªÁ»AiÀiÁV ºÀjzÀÄ CgÀ©âÃ ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ÀªÀÄÄzÀæªÀÄlÖ¢AzÀ 400jAzÀ 1,600 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è F £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖ CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä 50jAzÀ 300 Q.«ÄÃ zÀÆgÀzÀªÀgÉUÀÆ ¥ÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. J®è ¥À²ÑªÀÄUÁ«ÄÃ £À¢UÀ¼À MlÄÖ d¯Á£ÀAiÀÄ£À PÉëÃvÀæªÀÅ 26,214 ZÀ.Q.«ÄÃ. ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ªÀµÀðzÀ°è ºÀjªÀÅ 5,700 PÉÆÃn WÀ.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ.

31

£ÉÃvÁæªÀw: £ÉÃvÁæªÀwAiÀÄÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ Cw zÉÆqÀØ £À¢. F £À¢AiÀÄÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀzÀ §¯Áè¼ÀgÁAiÀÄ£À zÀÄUÀðzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 1,000 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄnÖ MlÄÖ 103 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ ¥ÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À 3,222 ZÀ.Q.«ÄÃ. DVzÉ. EzÀÄ ZÁªÀiÁðr ¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á°£À°è ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ §½ ºÀÄnÖzÀgÀÆ, «µÀÄÚ«£À CªÀvÁgÀªÁzÀ ªÀgÁºÀ ¥ÀªÀðvÀzÀ°è£À ªÀgÁºÀzÀ £ÉÃvÀæ¢AzÀ ºÀjzÀÄ §gÀÄªÀÅzÀjAzÀ F ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢vÉAzÀÄ LwºÀå«zÉ. £ÉÃvÁæªÀwAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ £ÉjAiÀÄ ºÉÆ¼É, PÀÄªÀiÁgÀzsÁgÁ, ¨É¼ÀÛAUÀrºÉÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ ²²®ºÉÆ¼É. EzÀÄ ªÀÄAUÀ¼ÀÆjUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ.

PÁ½Ã£À¢: §ºÀÄªÀÄÄRåªÀÇ ¥À²ÑªÀÄUÁ«ÄAiÀÄÆ DzÀ PÁ½Ã £À¢AiÀÄÄ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÄlÖ¢AzÀ 600 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄnÖ 4,188 ZÀ.Q.«Ä. d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À «¹ÛÃtðªÀÅ¼ÀîzÁÝVzÉ. MlÄÖ 153Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀµÀÄÖ ºÀjzÀÄ PÁgÀªÁgÀzÀ §½, CgÀ©âÃ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß CzÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. F £À¢AiÀÄÄ PÀ¥ÀÄà §AqÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÀjAiÀÄÄªÀÅzÀjAzÀ CzÀÄ PÀ¥ÁàV PÁtÂ¸ÀÄvÀÛzÉ; DzÀÝjAzÀ EzÀPÉÌ PÁ½Ã (PÀ¥ÀÄà) JAzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ C£ÀéxÀðªÁ¬ÄvÀÄ. F £À¢AiÀÄ ªÀÄÄRå G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ ¥ÁAqÀj, vÀlÖºÀ½î, PÁ£ÉÃj ªÀÄvÀÄÛ ªÁQ. PÁ½Ã ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼À°è d®«zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ §ÈºÀvï ¸ÀAQÃtðªÀ£ÀÄß PÀlÖ¯ÁUÀÄwÛzÉ.

±ÀgÁªÀw: ±ÀgÁªÀw £À¢AiÀÄÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆQ£À ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è CA§ÄwÃxÀðzÀ §½ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 700 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ. ²æÃgÁªÀÄ£ÀÄ ±ÀgÀ(¨Át)ªÀ£ÀÄß ºÉÆqÉzÀÄ £ÁnzÀ eÁUÀ¢AzÀ ºÀÄnÖzÀÄzÀjAzÀ CzÀPÉÌ ±ÀgÁªÀw JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÁ¬ÄvÉAzÀÄ ¥ËgÁtÂPÀ »£Éß¯ÉAiÉÆA¢zÉ. EzÀgÀ GzÀÝ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 122 Q.«ÄÃ. ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ºÀj«£À ¥ÀæzÉÃ±À 3,592 ZÀ.Q.«ÄÃ. eÉÆÃUï §½ 253 «ÄÃ. JvÀÛgÀ¢AzÀ ©Ã¼ÀÄªÀ F £À¢AiÀÄ d®¥ÁvÀªÀÅ dUÀvÀàç¹zÀÞªÁVzÉ. ±ÀgÁªÀwAiÀÄ d®«zÀÄåvï PÉÃAzÀæ PÀ£ÁðlPÀPÉÌ §ºÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ «zÀÄåvï GvÁàzÀ£Á PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ºÉÆ£ÁßªÀgÀzÀ §½ CgÀ©âÃ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.

¨ÉÃrÛ: UÀAUÁªÀ½ JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÁzÀ ¨ÉÃrÛ £À¢AiÀÄÄ, zsÁgÀªÁqÀ-ºÀÄ§â½î ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¨ÉlÖUÀ¼À ¸Á°£À vÀ¥Àà°£À°è, ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 700«ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è GzÀã«¸ÀÄvÀÛzÉ. F £À¢AiÀÄ GzÀÝ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 152 Q.«ÄÃ. ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ºÀj«£À PÉëÃvÀæ 3,574 ZÀ.Q.«ÄÃ. EzÀÄ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ CAPÉÆÃ¯Á vÁ®ÆQ£À UÀAUÁªÀ½ ºÀ½îAiÀÄ §j CgÀ©âÃ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. F £À¢AiÀÄÄ vÀ£Àß d£Àä¸ÀÜ¼À¢AzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 72 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°è ªÀiÁUÉÆÃqï §½ 137 «ÄÃ JvÀÛgÀ¢AzÀ zsÀÄªÀÄÄPÀÄvÀÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ EzÀPÉÌ ªÀiÁUÉÆÃqï d®¥ÁvÀªÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÁVzÉ.

ªÀÄºÁzÁ¬Ä: ªÀÄºÁzÁ¬Ä £À¢AiÀÄÄ ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèÉAiÀÄ SÁ£Á¥ÀÄgÀ vÁ®ÆQ£À zÉÃUÁAªÉ ºÀ½îAiÀÄ §½ ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ. EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆÃªÁUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄªÀ CAvÀgÀ gÁdåzÀ £À¢. EzÀgÀ GzÀÝzÀ°è 35 Q.«ÄÃ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°èAiÀÄÆ, 45 Q.«ÄÃ. GzÀÝ UÉÆÃªÁzÀ°èAiÀÄÆ EzÉ. F £À¢AiÀÄ MlÄÖ 2,008 ZÀ.Q.«ÄÃ. d¯Á£ÀAiÀÄ£À PÉëÃvÀæzÀ°è 455 ZÀ.Q.«ÄÃ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ 1,553 ZÀ.Q.«ÄÃ. UÉÆÃªÁzÀ°èAiÀÄÆ EzÉ. UÉÆÃªÁzÀ ¥Àtf §½ CgÀ©âÃ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ¸ÉÃgÀÄªÀ F £À¢UÉ C°è ªÀÄAqÉÆÃ« JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

32

CWÀ£Á²¤(vÀzÀr): CWÀ£Á²¤ (¥Á¥À£Á²¤ JAzÀÄ CxÀð) £À¢ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ ²gÀ¹ vÁ®ÆQ£À°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 500 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ. EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 121 Q.«ÄÃ. GzÀÝ ºÀjzÀÄ CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À PÉëÃvÀæ 1,330 ZÀ.Q.«ÄÃ.

ªÁgÁ»(ºÁ¯Ár): PÉ¼ÀPÀtÂªÉAiÀÄ°è ºÁ¯Ár £À¢ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ ªÁgÁ» £À¢AiÀÄÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ ºÉÆ¸À£ÀUÀgÀ vÁ®ÆQ£À UÀÄqÉØPÉÆ¥ÀàzÀ §½ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 600 «ÄÃ. JvÀÛgÀzÀ°è d£Àä vÁ¼ÀÄvÀÛzÉ. ¸Àé®à zÀÆgÀzÀ¯ÉèÃ £À¢AiÀÄ vÀ¼ÀzÀ ªÀÄlÖ xÀlÖ£É PÀÄ¹AiÀÄÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ PÀÄAaPÀ¯ï d®¥ÁvÀªÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ. F £À¢AiÀÄÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 66 Q.«ÄÃ zÀÆgÀ ºÀjzÀÄ GqÀÄ¦ f¯ÉèAiÀÄ PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀzÀ ºÀwÛgÀ CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À PÉëÃvÀæ 759 ZÀ.Q.«ÄÃ. DVzÉ.

§gÀ¥ÉÆ¼É(ªÁ®¥ÀlÖtA): PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 900 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è ºÀÄlÄÖªÀ §gÀ¥ÉÆ¼É £À¢ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃgÀ¼À gÁdåUÀ¼À CAvÀgÀ gÁdåzÀ £À¢. §gÀ¥ÉÆ¼É JA§ ºÉ¸Àj£À ªÀÅåvÀàwÛ `§gÀ’ JAzÀgÉ PÀrzÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ `¥ÉÆ¼É’ JAzÀgÉ £À¢ JA§ÄzÀjAzÀ DVzÉ. F £À¢AiÀÄÄ, PÀrzÁzÀ, ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV £ÉÃgÀªÁUÀÄªÀ ¥Àæ¥ÁvÀUÀ¼À zÀqÀ¢AzÀ PÀÆrzÀ D¼ÀªÁzÀ PÀAzÀgÀzÀ°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. MlÄÖ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 105 Q.«ÄÃ. GzÀÝ«gÀÄªÀ F £À¢, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 31 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀµÀÄÖ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èAiÀÄÆ, 64 Q.«ÄÃ. PÉÃgÀ¼ÀzÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ 10 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ JgÀqÀÆ gÁdåUÀ¼À UÀrAiÀiÁVAiÀÄÆ ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. (608 ZÀ.Q.«ÄÃ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ 1,297 ZÀ.Q.«ÄÃ. PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è).

ZÀPÁæ £À¢: ¥À²ÑªÀÄUÁ«ÄAiÀiÁzÀ ZÀPÁæ £À¢ GqÀÄ¦ f ÉèAiÀÄ ªÀiÁUÀðªÁV ºÀjzÀÄ PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀzÀ §½ CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ. F £À¢AiÀÄ GzÀÝ 52 Q.«ÄÃ. °AUÀ£ÀªÀÄQÌ d¯Á±ÀAiÀÄzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä F £À¢AiÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß ±ÀgÁªÀw PÀtÂªÉAiÀÄ PÀqÉUÉ wgÀÄV¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. EzÀgÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À PÉëÃvÀæ 336 ZÀ.Q.«ÄÃ. DVzÉ.

ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹gÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢ PÀtÂªÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀévÀAvÀæ £À¢ PÀtÂªÉUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ.

1. ±ÀgÁªÀw ªÀÄvÀÄÛ ZÀPÁæ £À¢UÀ¼À ªÀÄzsÉå EgÀÄªÀ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À: F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ ÀtÚ ºÉÆ¼ÉUÀ¼ÀÄ ºÀjzÀÄ CgÀ©Ã ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. PÉÆ®ÆègÀÄ £À¢, WÀAnºÉÆ¼É, ªÉAPÀmÁ¥ÀÄgÀ

ºÉÆ¼É, ¨ÉÊAzÀÆgÀÄ ºÉÆ¼É, ±ÀAPÀgÀUÀÄAr ºÉÆ¼É, PÀÄA¨ÁgÀºÉÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ JqÀ ªÀiÁ«£À ºÉÆ¼É ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ.EªÀÅUÀ¼À ¥ÀÆtð d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåzÀ°èzÉ.

2. ªÁgÁ» ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃvÁæªÀw £À¢UÀ¼À ªÀÄzsÉå EgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À: F ¥ÀææzÉÃ±ÀzÀ°è ªÀÄÄ°Ì £À¢, ¸Àétð £À¢, ¹ÃvÁ £À¢, ¥ÁªÀAeÉ, £Àr¸Á®Ä, UÀÄgÀÄ¥ÀÄgÀ, JuÉÚºÉÆ¼É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄr¸Á¯ï ºÉÆ¼É ¥ÀæªÀÄÄR ºÉÆ¼ÉUÀ¼ÁVªÉ. EªÀÅUÀ¼À ¥ÀÆtð d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåzÀ°èzÉ.

3. £ÉÃvÁæªÀw ªÀÄvÀÄÛ ZÀAzÀæVj(¥ÀAiÀÄ¹é¤) £À¢UÀ¼À ªÀÄzsÉå EgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À: F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ZÀAzÀæVj ªÀÄvÀÄÛ ±ÀjAiÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ªÀÄrPÉÃjAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 600 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è GUÀ«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀAiÀÄ¹é¤ £À¢AiÀÄÄ PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ªÀÄa¥Àt PÁ¬ÄÝlÖ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 1,350 «ÄÃ JvÀÛgÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÀÛzÉ.

33

£ÀAvÀgÀ EªÉgÀqÀÆ £À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄa¥ÀtzÀ §½ MlÖ ¸ÉÃj PÁ¸ÀgÀUÉÆÃqÀÄ §½ CgÀ©Ã¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. MlÄÖ 1,406 ZÀ.Q.«ÄÃ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 836 ZÀ.Q.«ÄÃ ¥ÀæzÉÃ±À PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°èzÉ. G½zÀ ¥ÀæzÉÃ±À PÉÃgÀ¼À gÁdåzÀ°èzÉ.

ªÉÄÃ¯ÉäöÊ d®¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ: gÁdåzÀ°è CAzÁdÄ¥Àr¹gÀÄªÀ ªÀµÀðzÀ ¸ÀgÁ¸Àj ¤Ãj£À ºÀjªÀÅ 10,000 PÉÆÃn WÀ£À «ÄÃ.UÀ¼ÀÄ. EzÀgÀ°è 4,000 PÉÆÃn WÀ.«ÄÃ. CAzÀgÉ ±ÉÃPÀqÀ 40 ¨sÁUÀ ¥ÀÆªÁð©üªÀÄÄRªÁV ºÀjAiÀÄÄªÀ £À¢UÀ½AzÀ®Æ, G½zÀ ±ÉÃPÀqÀ 60 ¨sÁUÀ CAzÀgÉ 6,000 PÉÆÃn WÀ.«ÄÃ.£ÀµÀÄÖ PÀgÁªÀ½Ã wÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±À¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄUÁ«ÄÃ £À¢UÀ½AzÁV CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæPÉÌ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. zÉÃ±ÀzÀ°è£À J¯Áè £À¢ÃªÀÇåºÀUÀ½AzÀ ªÀµÀðzÀ°è ºÀjAiÀÄÄªÀ ¤ÃgÀÄ 1,70,000 PÉÆÃn WÀ.«ÄÃ. UÀ¼ÀµÁÖUÀÄvÀÛzÉ. gÁµÀÖçzÀ d¯ÉÆÃvÀàwÛAiÀÄ°è ±ÉÃPÀqÀ DgÀÄ ¨sÁUÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Á°£ÀzÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ ¤Ãj£À GvÀàwÛ £ÉgÉAiÀÄ gÁdåUÀ½VAvÀ GvÀÛªÀÄªÁVzÉ. ¨sÁjÃ, ªÀÄzsÀåªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀtÚ ¤ÃgÁªÀj ¸ÉÃjzÀAvÉ(ªÉÄÃ¯ÉäöÊ d®) ¸ÀAavÀ ¤ÃgÁªÀj ¸ÁªÀÄxÀåð 2008-09 gÀ°èzÀÝ 34.09 ®PÀë ºÉPÉÖÃgï VAvÀ 2009-2010 gÀ CAvÀåPÉÌ 34.84 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄUÀ½UÉ(CAvÀdð® ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) ºÉZÁÑUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ ¤jÃQë¸À¯ÁVzÉ. FªÀgÉUÉ 47 ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ ¨sÁj ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À MlÄÖ 8.96 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄUÀ¼À ¤ÃgÁªÀj PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸À¯ÁVzÉ. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀéAiÀÄ 25 ¨sÁjÃ ¤ÃgÁªÀj ªÀÄvÀÄÛ 53 ªÀÄzsÀåªÀÄ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄðUÀvÀªÁUÀÄwÛªÉ. F AiÉÆÃd£ÉUÀ½AzÀ FªÀgÉUÉ 15.32 ®PÀë ºÉ. ¥ÀæzÉÃ±ÀPÉÌ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß PÀ°à¸À¯ÁVzÉ.

CAvÀdð® ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ: PÀ£ÁðlPÀzÀ°è CAvÀdð®ªÀ£ÀÄß vÀ®vÀ¯ÁAvÀgÀ¢AzÀ vÉgÉzÀ ¨Á«UÀ¼À£ÀÄß wy°ÃPÀÈvÀ ¥ÀzÀgÀzÀ°è vÉÆÃr §¼À¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉ ²ÃWÀæªÁV PÉÆgÉAiÀÄÄªÀ ÉÊjUÉ AiÀÄAvÀæUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉUÉ §AzÀªÉÄÃ É PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á«UÀ¼À£ÀÄß ªÁå¥ÀPÀªÁV PÉÆgÉzÀÄ D¼À ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è

©gÀÄPÀÄ, czÀæUÀ¼À°è ¸ÀAUÀæºÀªÁzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯ÉvÀÛ¯ÁVzÉ. CAvÀdð® ¨sÀAqÁgÀ gÀÆ¦vÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄ¼É ¤Ãj£À ªÀÄÆ®¢AzÀ¯ÉÃ. ©zÀÝ ªÀÄ¼É ªÉÄÃ¯ÉäöÊ¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ D¼ÀPÉÌ f£ÀÄV ªÀÄÄAzÉ CzÀÄ ©gÀÄPÀÄ, czÀæUÀ¼À°è ±ÉÃRgÀuÉAiÀiÁV CAvÀdð® ¨sÀAqÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ D¼À ¨sÁUÀzÀ°è ²y°ÃPÀÈvÀªÁUÀzÀ UÀnÖ ²¯ÉUÀ½zÀÄÝ, ²y°ÃPÀÈvÀ ¨sÁUÀzÀ°è ±ÉÃRgÀªÁzÀ ¤ÃgÀÄ PÉ¼ÀV£À ²¯ÉUÀ¼À E½eÁgÀÄ C£ÀÄ¸Àj¹ D ¢QÌ£À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¨ÉlÖzÀ KtÄUÀ½AzÀ ºÀjzÀÄ§AzÀÄ PÀtÂªÉUÀ¼À°è CAvÀdð® ±ÉÃRgÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. CAvÀdð®ªÀ£ÀÄß CzÀÄ ªÀÄgÀÄ¥ÀÆgÀtªÁUÀÄªÀ ¥ÀæªÀiÁtQÌAvÀ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è J¼ÉzÀgÉ CzÀ£ÀÄß «ÄÃgÉ¼ÉvÀ J£ÀÄßvÁÛgÉ. ¤gÀAvÀgÀªÁV CAvÀdð® ¨sÀAqÁgÀªÀ£ÀÄß ªÉÄÃ¯ÉwÛzÀgÉ §ºÀÄPÁ® CzÀÄ ¨Á½PÉUÉ §gÀ¯ÁgÀzÀÄ.

£ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ CAvÀdð® ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ (2.7 ®PÀë «Ä°AiÀÄ£ï WÀ£À«ÄÃlgÀÄ) ±ÉÃ.4.4 ¨sÁUÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. gÁdåzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ªÀÄgÀÄ¥ÀÆgÀtzÀ ¥ÀæªÀiÁt 17,99,591 ºÉPÉÖÃgÀÄ «ÄÃlgÀÄ JAzÀÄ CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. 31,3,1991gÀ°èzÀÝAvÉ MmÁÖgÉ ªÁ¶ðPÀ CAvÀdð®zÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt 5,76,921 ºÉPÉÖÃgÀÄ «ÄÃlgÀÄ JAzÀÄ CAzÁdÄ. ªÀÄ¯É£ÁqÀÄ ¥ÁæAvÀåzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ªÀÄgÀÄ¥ÀÆgÀtzÀ ¥ÀæªÀiÁt C°è£À ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁtzÀ ±ÉÃ. 10 ¨sÁUÀ. AiÀiÁªÀ ¥ÁæAvÀåzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt 700 «Ä° «ÄÃljVAvÀ PÀrªÉÄ¬ÄzÉAiÉÆÃ CAxÀ PÀqÉ ¨Á¶àÃPÀgÀtzÀ zÀgÀªÀÇ ºÉZÀÄÑ, ªÀÄgÀÄ¥ÀÆgÀtzÀ ¥ÀæªÀiÁt ±ÉÃ.5QÌAvÀ PÀrªÉÄ. gÁdåzÀ ÉÃgÉ sÁUÀUÀ¼À°è ªÀÄgÀÄ¥ÀÆgÀtzÀ ¥ÀæªÀiÁt ±ÉÃ. 5jAzÀ 10 JAzÀÄ CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. QgÀÄ ¤ÃgÁªÀj

34

UÀtw 1986-87gÀ ¥ÀæPÁgÀ gÁdåzÀ°è 3.5 ®PÀëQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ vÉgÉzÀ vÉÆÃqÀÄ ¨Á«UÀ½zÀÝªÀÅ. EAxÀ ¨Á«UÀ¼À°è ªÉÄÃ¯ÉäöÊ¤AzÀ ¤Ãj£À D¼À PÀtÂªÉUÀ¼À°è 2jAzÀ 3.5 «ÄÃlgÀÄ; E£ÀÄß PÉ®ªÉqÉ 18 «ÄÃlgÀÄªÀgÉUÀÆ EgÀÄªÀÅzÀÄ PÀAqÀÄ§A¢zÉ. F §UÉAiÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀ ¨Á«UÀ¼ÀÄ ¨ÉÃ¸ÀUÉAiÀÄ°è §wÛºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À ¥ÉÊQ CzsÀðQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¨Á«UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ¹ÜwAiÀÄ°èlÄÖPÉÆAr®è. ªÉÄÃ°£À UÀtwAiÀÄAvÉ 38,899 PÀrªÉÄ D¼ÀzÀ ¨Á«UÀ¼ÀÄ, 6,673 D¼À PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á«UÀ½zÀÝªÀÅ. EwÛÃa£À ªÀµÀðUÀ¼À°è PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á«UÀ¼À ¥ÁæªÀÄÄRå ºÉZÀÄÑwÛzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV EAxÀ PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á«UÀ¼À ªÁå¸À 150 «Ä° «ÄÃlgÀÄUÀ¼À¶ÖzÀÄÝ, 30jAzÀ 60 «ÄÃlgï D¼ÀzÀªÀgÉUÉ PÉÆgÉAiÀÄ¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. PÉÆÃ¯ÁgÀ, ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ ©eÁ¥ÀÄgÀ f ÉèUÀ¼À°è C¢üPÀªÁV ® sÀå«gÀÄªÀ J®è CAvÀdð® sÀAqÁgÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. 1993-94gÀ°è 1,64,728 PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á«UÀ¼À£ÀÄß, 4,70,981 ¨Á«UÀ¼À£ÀÆß ¤ÃgÁªÀjUÁV §¼À¹PÉÆ¼Àî ÁVvÀÄÛ. 3,03,698 ¨Á«UÀ¼À£ÀÄß UÀÈºÀ §¼ÀPÉUÉ G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆ¼Àî ÁVvÀÄÛ. 74,730 ¨Á«UÀ¼ÀÄ ¤gÀÄ¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÀÝªÀÅ.

ªÁAiÀÄÄUÀÄtgÁdåzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå «zsÀªÁzÀ ªÁAiÀÄUÀÄtzÀ ªÉÊ«zÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

¥ÀªÀ£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV ErÃ gÁdåªÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ G¥À «¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¹zÉ. CªÉAzÀgÉ

C. PÀqÀ®wÃgÀzÀ PÀ£ÁðlPÀ (zÀQët PÀ£ÀßqÀ, GqÀÄ¦ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ)

D. GvÀÛgÀ M¼À£ÁqÀ PÀ£ÁðlPÀ (¨É¼ÀUÁ«, ©ÃzÀgï, ©eÁ¥ÀÄgÀ, ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ, zsÁgÀªÁzÀ. UÀzÀUÀ,. ºÁªÉÃj, UÀÄ®âUÀð, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¥Àà¼À f¯ÉèUÀ¼ÀÄ)

E. zÀQët M¼À£ÁqÀ PÀ£ÁðlPÀ (G½zÀ f¯ÉèUÀ¼ÁzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæªÀiÁAvÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, §¼Áîj, aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, avÀæzÀÄUÀð, zÁªÀtUÉgÉ, PÉÆqÀUÀÄ, ºÁ À£À, PÉÆÃ¯ÁgÀ, ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ, ªÀÄAqÀå, ²ªÀªÉÆUÀÎ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ)

GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ºÀªÁUÀÄt ErÃ PÀqÀ® wÃgÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ CPÀÌ¥ÀPÀÌzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß

M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. F ¥ÁæAvÀåzÀ ºÀªÁUÀÄt CvÀåAvÀ ±ÁR¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁ£ÀÆì£ï PÁ®zÀ°è

CAzÀgÉ dÆ£ï¤AzÀ É¥ÉÖA§gïªÀgÉUÉ C¢üPÀ ªÀÄ¼É©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁ£ÀÆì£ï PÁ®zÀ°è gÁdåzÀ zÀQëuÁzsÀð

¨sÁUÀ ©¹AiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. IÄvÀÄªÀiÁ£ÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ±ÀÄµÀÌ GµÀÚ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¸ÀªÀ£Áß ºÀªÁUÀÄtªÀ£ÀÄß

C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÉÃ PÁ®PÉÌ GvÀÛgÁzsÀð ¨sÁUÀ ©¹AiÀiÁV CgÉ±ÀÄµÀÌ, GµÀÚ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¸ÉÖ¥É «zsÀzÀ

ºÀªÁUÀÄtªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ. gÁdåzÀ ºÀªÁUÀÄt IÄvÀÄªÀiÁ£ÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV ªÀåvÀåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ.

d£ÀªÀj¬ÄAzÀ ¥sÉ§æªÀj wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ ZÀ½UÁ®, EzÀgÀ »AzÉAiÉÄ ªÀiÁZïð¤AzÀ ªÉÄÃ wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ

¨ÉÃ¹UÉ PÁ® C£ÀÄ¸Àj¹ §gÀÄvÀÛzÉ. CPÉÆÖÃ§gï¤AzÀ r¸ÉA§gïªÀgÉUÉ ªÀiÁ£ÀÆì£ï £ÀAvÀgÀzÀ

IÄvÀÄªÀiÁ£À«gÀÄvÀÛzÉ. CPÉÆÖÃ§gï wAUÀ½¤AzÀ r¸ÉA§gï wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ gÁdåzÀ CUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è

F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£ïUÉ ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÉ®ªÉÇªÉÄä ©Ã¼ÀÄªÀ ªÀÄ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹zÀgÉ CPÉÆÖÃ§gï

wAUÀ½¤AzÀ ªÀiÁZïð wAUÀ¼ÀªÀgÉV£À CªÀ¢ü CAzÀgÉ ªÀiÁ£ÀÆì£ï £ÀAvÀgÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ZÀ½UÁ®zÀ

IÄvÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ F CªÀ¢ü gÁeÁåzÀåAvÀ »vÀPÀgÀªÁzÀ ºÀªÁUÀÄt¢AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛzÉ. K¦æ¯ï

35

ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃ wAUÀ½£À°è ©¹®Ä ºÉZÀÄÑ. ±ÀÄµÀÌ ªÁvÁªÀgÀt«zÀÄÝ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV C»vÀPÀgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

C¢üPÀ DzÀæðvÉ ªÀÄvÀÄÛ GµÀÚvÉ¬ÄAzÁV dÆ£ï wAUÀ½£À°è ºÀªÁUÀÄt ©gÀÄ¸ÁVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À

ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼ÀÄ (dÄ¯ÉÊ, DUÀ¸ïÖ ªÀÄvÀÄÛ ¸É¥ÉÖA§gï) EzÀÄÝzÀgÀ°è »vÀPÀgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ F

CªÀ¢üAiÀÄ°è ¢£ÀzÀ GµÀÚvÉ E½¢gÀÄvÀÛzÉ, DzÀgÉ DzÀæðvÉ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ¯ÉèÃ EgÀÄvÀÛzÉ

GµÀÚvÉwÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ G£ÀßvÀ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹zÀgÉ gÁeÁåzÀåAvÀ ºÀUÀ°£À ªÀÄvÀÄÛ

EgÀÄ½£À GµÀÚvÉ ºÉZÀÆÑ PÀrªÉÄ KPÀ¥ÀæPÁgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. gÁdåzÀ DUÉßÃAiÀÄzÀ PÀqÉUÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV

E½ªÀÄÄRªÁVgÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ D ¨sÁUÀ G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁVzÉ, ºÁUÉAiÉÄÃ G£ÀßvÀ ªÀÄlÖzÀ

£É¯ÉUÀ¼À°è GµÀÚvÉ E£ÀÆß PÉ¼ÀV½AiÀÄÄvÀÛzÉ. K¦æ¯ï ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃ wAUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ©¹AiÀiÁVgÀÄvÀÛªÉ.

ªÉÄÃ wAUÀ¼À°è ªÀiÁzsÀå («ÄÃ£ï) GµÀÚvÉ, gÁdåzÀ F±Á£Àå ªÀÄÆ¯ÉUÀ¼À°è 40 rVæ ¸ÉA. ªÀgÉUÉ

KgÀÄvÀÛzÉ. DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄWÀlÖ ªÀÄvÀÄÛ wÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÉqÉAiÀÄ°è E½ªÀÄÄRªÁUÀÄvÀÛzÉ.

1928gÀ ªÉÄÃ wAUÀ¼À 23gÀAzÀÄ gÁAiÀÄZÀÆj£À°è zÁR¯ÁzÀ GµÀÚvÉ 45.6 rVæ ¸ÉA. EzÀÄ

AiÀiÁªÀÅzÉÃ ©r PÉÃAzÀæUÀ¼À°è zÁR°¹zÀ CvÀÄå£ÀßvÀ GµÀÚvÉ. CvÀåZÀÒ GµÀÚvÁ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è

zÁR¯ÉAiÀiÁVgÀÄªÀ ¸ÁzsÁgÀt GµÀÚvÉVAvÀ EzÀÄ 6 rVæ ¸ÉA. ºÉZÀÄÑ. r¸ÉA§gï ªÀÄvÀÄÛ d£ÀªÀj

wAUÀ¼ÀÄ ±ÉÊvÀåzÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼ÁVªÉ. ©ÃzÀgï£À°è 1918gÀ°è zÁR°¹zÀ 2.8 ¸ÉA. GµÀÚvÉAiÉÄÃ

©r PÉÃAzÀæzÀ°è zÁR¯ÁzÀ PÀ¤µÀ× GµÀÚvÉ.

PÉ®ªÀÅ DAiÀÄÝ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è zÁR°¹zÀ GµÀÚvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.

G¥À«¨sÁUÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄ ¢£ÀªÀ» GµÀÚvÉ rVæ ¸ÉA.

UÀjµÀ× PÀ¤µÀ×

PÀ£ÁðlPÀzÀ M¼À£ÁqÀÄ

C. GvÀÛgÀ 32.0 29.7

D. zÀQët 20.4 19.2

PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀgÁªÀ½ 30.7 23.3

ªÀÄ¼ÉgÁdåzÀ ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁt ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 50 jAzÀ 3,500 ¸ÉA.«ÄÃ. ©eÁ¥ÀÄgÀ,

¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ, PÉÆ¥Àà¼À, §¼Áîj ªÀÄvÀÄÛ UÀÄ®§UÁðzÀ zÀQëuÁzsÀð ¨sÁUÀzÀ°è Cw PÀ¤µÀ×

CAzÀgÉ 50 jAzÀ 60 ¸ÉA, «ÄÃlgï ªÀÄ¼ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. gÁdåzÀ ¥À²ÑªÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è UÀt¤ÃAiÀÄ

¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÀÄ¼É©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ. wÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è CzÀÄ UÀjµÀ× ªÀÄlÖ ªÀÄÄlÄÖvÀÛzÉ. £ÉÊIÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï

gÁdåPÉÌ ªÀÄ¼É vÀgÀÄªÀ ¥ÀæzsÁ£À ªÀiÁ£ÀÆì£ï DVzÉ. F CªÀ¢üAiÀÄ°è gÁdåzÀ°è ±ÉÃ. 80gÀµÀÄÖ

ªÀÄ¼ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ZÀ½UÁ®zÀ°è (d£ÀªÀj¬ÄAzÀ ¥sÉ§æªÀjªÀgÉUÉ) gÁdåzÀ°è ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀÄªÀ

MlÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ±ÉÃ.1gÀµÀÄÖ ªÀÄ¼ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨ÉÃ¸ÀUÉAiÀÄ°è (ªÀiÁZïð wAUÀ½AzÀ ªÉÄÃ wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ)

±ÉÃ.7 ¨sÁUÀ ªÀÄ¼É©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁ£ÀÆì£ï £ÀAvÀgÀzÀ°è ±ÉÃ.12 ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ ªÀÄ¼É©Ã¼ÀÄvÀÛzÉ.

36

PÀæ. ¸ÀA.

«ÃPÀëuÁ®AiÀÄzÀ £É¯É2002 2003 2004

UÀjµÀ× PÀ¤µÀ× UÀjµÀ× PÀ¤µÀ× UÀjµÀ× PÀ¤µÀ×

1 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¹.N 36.5 12.5 38.1 13.0 37.0 13.0

2 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ JZï.J.J¯ï 37.1 10.0 37.3 12.0 36.1 11.6

3 AiÀÄ®ºÀAPÀ, L.K.J¥sï - - - - - -

4 ¨É¼ÀUÁ« £ÀUÀgÀ 39.4 11.6 38.9 12.4 39.9 13.2

5 ¸ÁA¨Éæ(¨É¼ÀUÁ«) 40.0 8.9 38.0 9.5 39.4 9.2

6 §¼Áîj 42.6 13.0 43.0 13.9 43.0 10.6

7 ©ÃzÀgï 48.8* 11.2* 42.8 12.4 41.4 11.6

8 ©ÃzÀgï, L.K.K¥sï - - - - - -

9 ©eÁ¥ÀÄgÀ 41.6 12.8 42.4 13.8 42.2 14.0

10 ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ 1.01 1.0 0.6 11.8 40.3 11.0

11 ¨Á¼ÉÃºÉÆ£ÀÆßgÀÄ 35.2 1.00 34.7 11.0 37.0 11.0

12 aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 36.0 11.6 36.2 12.6 35.5 12.1

13 avÀæzÀÄUÀð 38.9 12.6 39.3 12.6 39.4 19.1

14 §eÉà 8.2 18.2 7.2 17.6 37.8 18.6

15 ¥ÀtA§ÆgÀÄ, JA.JZï.¦ 37.2 18.2 35.8 18.2 35.9 18.0

16 UÀzÀUÀ 39.6 12.0* 39.8 12.4 40.4 11.4

17 UÀÄ®§UÁð 44.0 10.0 44.4 9.8 42.8 9.4

18 ºÁ¸À£À 35.8 10.4 35.2 11.6 35.0 11.6

19 ªÀÄrPÉÃj 33.0 5.8 37.1 5.5 34.0 7.3

20 PÉ.f.J¥sï - - - - - -

21 ªÀÄAqÀå 37.3 10.5 39.1 12.8 38.2 12.2

22 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 35.6 13.2 37.6 14.0 36.8 12.8

23 gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ 43.2 15.0 44.0 11.4 43.5 13.0

24 DUÀÄA¨É 35.4 4.0 34.5 5.0 34.8 4.4

25 ²ªÀªÉÆUÀÎ 44.0* 13.0 39.4 12.2 39.1 12.1

26 vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ - - - - - -

27 ºÉÆ£ÁßªÀgÀ 36.0 16.4 36.5 16.2 38.5 17.0

28 PÁgÀªÁgÀ 36.8 16.3 35.6 16.2 38.4 16.7

29 ²gÁ½ 36.9 18.5 36.5 18.0 36.0 18.0

ªÀÄÆ®: ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÀªÀªÀiÁ£À E¯ÁSÉ

gÁdåzÀ PÉ®ªÀÅ DAiÀÄÝ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è zÁR°¹zÀ GµÀÚvÉ ( rVæ É°ìAiÀÄ¸ï UÀ¼À°è)

37

£ÉÊIÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï dÆ£ï 1gÀ ºÉÆwÛUÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV gÁdåzÀ zÀQët ¨sÁUÀzÀ°è

PÁtÂ¹PÉÆAqÀÄ dÆ£ï 10gÀ ºÉÆwÛUÉ ErÃ gÁdåªÀ£ÉßÃ DªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. dÄ¯ÉÊ ªÀÄvÀÄÛ DUÀ¸ïÖ

wAUÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄ¼É wAUÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ. PÀæªÉÄÃt ±ÉÃ. 30 ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃ. 18 ¨sÁUÀ ªÀÄ¼É vÀgÀÄvÀÛzÉ. F

¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ wAUÀ¼ÀÆ PÀgÁªÀ½ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 26 ªÀÄ¼É ¢£ÀUÀ½zÀÄÝ (¢£ÀªÀ» PÀ¤µÀ× 2.5

«Ä° «ÄÃlj£ÀµÀÄÖ ªÀÄ¼É), M¼À£Ár£À°è 8jAzÀ 11 ªÀÄ¼É ¢£ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.£ÉÊIÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï

GvÀÛgÀ ¨sÁUÀ¢AzÀ CPÉÆÖÃ§gï JgÀqÀ£ÉÃ ªÁgÀ »AzÉ ¸ÀjAiÀÄ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹ CPÉÆÖÃ§gï 15gÀ

ºÉÆwÛUÉ ErÃ gÁdå¢AzÀ CzÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¤µÀÌç«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ.

ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀÄ¼ÉAiÀÄ ¸É¼ÉvÀzÀ »£ÀìjvÀ CAzÀgÉ F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£ï (CPÉÆÖÃ§gï£AzÀ

r¸ÉA§gïªÀgÉUÉ) ErÃ zÀQët PÀ£ÁðlPÀzÀ M¼À¨sÁUÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ. F ¥ÁæAvÀåzÀ°è

F CªÀ¢üAiÀÄ°è ©Ã¼ÀÄªÀ MlÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ±ÉÃ. 30¨sÁUÀ ªÀÄ¼É EzÀjAzÀ¯ÉÃ DUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è

¸ÁÜ¦¹gÀÄªÀ ºÀ¢£Á®ÄÌ §ÈºÀvï ªÀÄ¼ÉªÀiÁ¥À£À PÉÃAzÀæUÀ¼À ¥ÉÊQ CAzÀgÉ ªÁ¶ðPÀ 500 ¸ÉA. «ÄÃ.

UÀÆ ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É©Ã¼ÀÄªÀ eÁUÀzÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ¯ÉèÃ £Á®ÄÌ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ. CªÉAzÀgÉ

²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆQ£À DUÀÄA¨É (ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É 828 ¸ÉA.«ÄÃ), PÉÆqÀUÀÄ

f¯ÉèAiÀÄ ¨sÁUÀªÀÄAqÀ® (603 ¸ÉA.«ÄÃ), ¥ÀÄ°èAUÉÆÃvï (594 ¸ÉA.«ÄÃ) ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁPÀÄlÖ (505

¸ÉA.«ÄÃ). DUÀÄA¨ÉAiÀÄ£ÀÄß zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ agÁ¥ÀÄAf JAzÉÃ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. f¯ÁèªÁgÀÄ

ªÀiÁ¹PÀ, IÄvÀÄªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É©Ã¼ÀÄªÀ («Ä°«ÄÃlgï), vÁ®ÆPÀÄ ªÀÄÄRå PÉÃAzÀæUÀ¼À

(1901-1970) «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀV£À PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è £ÀªÀÄÆ¢¸À¯ÁVzÉ)

¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊd ¸ÀgÁ¸Àj ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀÄªÀ ¥ÀæªÀiÁt(«Ä.«ÄÃ. UÀ¼À°è)

IÄvÀÄªÀiÁ£À

ªÀµÀðZÀ½UÁ®

(d£ÀªÀj-¥sÉ§æªÀj)¨ÉÃ¹UÉUÁ®

(ªÀiÁZïð-ªÉÄÃ)£ÉÊIÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆì£ï (dÆ£ï-¸É¥ÉÖA§gï)

F±Á£Àå ªÀiÁ£ÀÆì£ï (CPÉÆÖÃ§gï-r¸ÉA§gï)

MlÄÖ

¸ÁzsÁgÀt ªÀÄ¼É (1901-70)

5 138 846 200 1,189

£ÉÊd ¸ÀgÁ¸Àj

1997 4 85 1,147 254 1,490

1998 - 80 953 252 1,265

1999 4 170 990 267 1,430

2000 12 103 1120 186 1,420

2001 2 106 927 189 1,194

2002 12 97 725 199 1,033

2003 3 58 808 167 1,036

2004 1 229 929 111 1,271

2005 7 127 216 234 1,584

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁVªÉ. £ÉÊ¸ÀVðPÀ fÃ« ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÀ¼É£Àß§ºÀÄzÁzÀ

¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ KPÉÊPÀ vÁtªÉAzÀgÉ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ¨ÉlÖ¸ÀgÀtÂ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ

¥ÁætÂªÀUÀðzÀ D±ÀæAiÀÄzÀ PÀlÖPÀqÉAiÀÄ vÁt EAzÀÄ vÀ É JvÀÄÛwÛgÀÄªÀ C£ÉÃPÀ d®«zÀÄåvï ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃgÁªÀj

38

AiÉÆÃd£ÉUÀ½AzÀ, UÀtÂUÁjPÉ¬ÄAzÁV, wÃªÀæªÁV ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ CgÀtå£Á±À, vÉÆÃl ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä

ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ªÀiÁqÀ®Ä vÉÆÃgÀÄwÛgÀÄªÀ £É®zÁºÀ¢AzÁV vÀéjvÀUÀwAiÀÄ°è §°AiÀiÁUÀÄwÛzÉ.

ªÀ£Àå¥ÁætÂ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛPÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼ÉAzÀgÉ D£É, ºÀÄ°, agÀvÉ, PÁn, ¸ÁA¨Ágï fAPÉ,

fAPÉ CxÀªÁ ZÀÄPÉÌ fAPÉ, JgÀ¼É, ªÀÄPÁåPï PÉÆÃw, ¥ÀÄ£ÀÄUÀÄ ¨ÉPÀÄÌ, ¸ÁªÀiÁ£Àå PÁqÀÄ¥Á¥À, ¤Ã¼À

PÁqÀÄ¥Á¥À, PÀgÀr, PÉ£Áß¬ÄUÀ¼ÀÄ, ¥ÀmÉÖ QgÀÄ§, ºÉÆA§tÚzÀ UÀÄ¼Éî£Àj. ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ: E°è PÀAqÀÄ§A¢gÀÄªÀ

PÉ®ªÀÅ ¥ÀQëUÀ¼ÉAzÀgÉ zÉÆqÀØ ªÀÄAUÀmÉÖ ºÀQÌ, zÁ¸ÀªÀÄAUÀmÉÖ ºÀQÌ, ²æÃ®APÀ ªÀÄAqÀÆPÀªÀÄÄR, §PÀ,

¨ÁvÀÄ, ºÀzÀÄÝ ¸É¼ÉªÀ, ¯ÁªÀÅUÉ, PËdÄUÀÀ, nnÖ¨sÀ, ªÀÄgÀ¼ÀÄ¦Ã¦, ¥ÁjªÁ¼À, PÀ¥ÉÆÃvÀ, V½, PÀÄPÀÄÌ,

UÀÆ¨É, £ÀwÛAUÀ, ªÉÃV. «ÄÃAZÀÄ½î, eÉÃ£ÀÄPÀÄlÄgÀ, gÁlªÁ¼ÀUÀ®Ä EvÁå¢.

ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ: PÁå¯ÉÆÃ¦ü®A mÉÆªÉÄAmÉÆÃ¸À (¹gÀÄ¥ÉÆ£Éß, ¥ÉÆ£Éß), PÁå¯ÉÆÃ¦ü®A «nAiÉÄÃ£ÀA

(ºÉÆ¼ÉºÉÆ£Éß). UÁ¹ð£Á PÁA¨ÉÆÃfAiÀÄ (ªÀÄÄgÀÄUÀ), UÁ¹ð£Á ªÉÆgÉ®è (CgÀ¹£À UÀÄVð),

D¯ÉÆÖÃ¤AiÀÄ ¸ÉÆÌ¯Áj¸ï (ªÀÄzÁÝ¯É), ¥sÁèPÉÆÃnðAiÀÄ ªÀiÁAmÁ£À (ºÀtÄÚ ¸ÀA¦UÉ), DmÉÆÃð

PÁ¥Àð¸ï »¸ÀÄðl¸ï (ºÉ§â®¸ÀÄ), DmÉÆÃð PÁ¥Àð¸ï ®PÀÆµÀ (ªÁmÉºÀÄ½), ¹£ÀªÉÆÃªÀÄªÀiï

gÉhÄÊ¯Á¤PÀªÀiï (zÁ°Ñ¤ß), UÉæÃ«AiÀÄ n¯É¥ÉÆÃ°AiÀÄ (zÀqÀ¸Á®), ¸ÀAmÁ®ªÀiï D®âªÀiï (²æÃUÀAzsÀ),

µÉÆÃjAiÀÄ l®ÆgÀ (eÁ®Vj), JA©èPÀ C¦ü¶£Áå°¸ï (£É°è), ªÉÊmÉPïì D°Ö¹ªÀÄ (£À«¯ÁqÉ)

ªÀÄvÀÄÛ gÉÊnAiÀiÁ nAUÀmÉÆÃjAiÀÄ.DªÁ¸À£Á±À, ªÀÄ£ÀÄµÀå-ªÀ£ÀåfÃ« ¸ÀAWÀµÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ°£Àå ºÁUÀÆ

PÀ¼Àî¨ÉÃmÉ¬ÄAzÁV PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼ÀÄ C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°èªÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è CgÀtåzÀ MlÄÖ ¥ÀæzÉÃ±À 38.72 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ gÁdåzÀ MlÄÖ

«¹ÛÃtðzÀ ±ÉÃ.20. zsÁ«ÄðPÀ £ÀA©PÉ¬ÄAzÁV gÁeÁåzÀåAvÀ ªÁå¥ÀPÀªÁV ¸ÀAgÀQëvÀªÁVgÀÄªÀ

¨Áå£Émï PÀ¦ ºÉÆgÀvÁV zÉÆqÀØ PÁqÀÄ ¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ §ºÀÄvÉÃPÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ½UÉ ¹Ã«ÄvÀªÁVªÉ.

ªÀ£ÀåfÃ«UÀ½gÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀzÀgÀtåªÀ£ÀÄß DgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÁV «¨sÀf¸À¯ÁVzÉ. CªÉAzÀgÉ PÀqÀ®¥ÀæzÉÃ±À,

¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À £ÉwÛ, ªÀÄ¯É£ÁqÀÄ, ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä, PÉÆ¼ÉîUÁ® ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

ªÉÄÊzÁ£À. ¥ÁætÂUÀ¼À £ÉÊ¸ÀVðPÀ ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À¸ÀåªÀUÀðªÉÃ §ºÀÄvÉÃPÀ ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛªÉ.

¥ÁæAvÀå 1, PÀgÁªÀ½¥ÀæzÉÃ±À: GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯Éè ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀUÁ«AiÀÄ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ Cw

GvÀÛgÀ «¨sÁUÀzÀ ¨ÉlÖUÀ¼É¤ß¹ªÉ. F ¨ÉlÖ¸Á°£À°ègÀÄªÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð ¤vÀå ºÀjzÀétð¢AzÀ vÉÆqÀV

±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ¯É PÁr£ÀªÀgÉUÉ ªÁå¦¹zÉ. PÁ½ £À¢AiÀÄ d®«zÀÄåvï AiÉÆÃd£É ºÁUÀÆ ¨sÁj

¥ÀæªÀiÁtzÀ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï UÀtÂUÁjPÉ¬ÄAzÁV ¸À¸ÀåzÀ DªÁ¸À ºÉZÀÄÑ czÀæUÉÆAqÀÄ

CvÀå¢üPÀªÁV PÉëÆÃ¨sÉUÉÆ¼ÀUÁVzÉ. FUÁUÀ¯ÉÃ «ÃQë¹zÀAvÉ F ¥ÁæAvÀåzÀ°è PÁnUÀ¼ÀÄ ZÀzÀjºÉÆÃVªÉ,

ºÁUÉAiÉÄÃ ¸ÁA¨ÁgïUÀ¼ÀÄ (zÉÆqÀØ fAPÉ) «±Á®ªÁzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ºÀgÀrPÉÆArªÉ. E¶ÖzÀÝgÀÆ

PÁqÀÄºÀA¢UÀ¼ÀÄ AiÀÄxÉÃZÀÒªÁVªÉ. PÀÈµÀÚªÀÄÈUÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÉÃPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è PÁt§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ

D£ÉUÀ¼ÀÄ «±Á® ¥ÁæAvÀåzÀ°è ºÀAaºÉÆÃVªÉ. CAvÉAiÉÄÃ ªÀiÁA¸ÁºÁjUÀ¼ÁzÀ ºÀÄ°, agÀvÉ ºÁUÀÆ

¹Ã¼ÀÄ£Á¬ÄUÀ¼À ¸ÀASÉå aPÀÌzÁVzÉ. »AzÉÆªÉÄä F ¥ÁæAvÀåzÀ°è ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼ÀÄ CzÀgÀ®Æè ºÀÄ°

ªÀÄvÀÄÛ PÁnUÀ¼ÀÄ AiÀÄxÉÃZÀÒªÁVzÀÝªÀÅ.

39

¥ÁæAvÀå 2, ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ²RgÀ ¥ÀæzÉÃ±À: F ¥ÁæAvÀå GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄQÌzÉ.

WÀlÖUÀ¼À £ÉwÛAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ Àj¹ QjzÁzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è CgÀtå«zÉ. E°è£À À ÀåªÀUÀð ¤vÀå ºÀjzÀétð¢AzÀ

vÉÆqÀV vÉÃªÀ¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É PÁr£ÀªÀgÉUÉ ªÁå¦Û UÀ½¹zÉ. F ¥ÁæAvÀåzÀ°è ªÀÄÄRå ¥ÁætÂUÀ¼À

§ºÀÄ¥Á®£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¸ÀASÉåAiÀÄ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ CzÉÃ£ÀÆ zÉÆqÀØzÀ®è. C®è°è «gÀ¼ÀªÁV

D£ÉUÀ¼À UÀÄA¥À£ÀÆß PÁt§ºÀÄzÀÄ. PÁn ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¨ÁgïUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ.

DzÀgÉ PÀÈµÀÚªÀÄÈUÀ J¯ÉÆèÃ PÉ®ªÉqÉ ªÀiÁvÀæ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. ¨ÉÆUÀ¼ÀÄªÀ fAPÉ ªÀÄvÀÄÛ PÀgÀrUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ

ªÀgÀ¢AiÀiÁVzÉ. PÁqÀÄºÀA¢UÀ¼ÀÄ ÀªÁðAvÀAiÀiÁð«Ä J£Àß§ºÀÄzÀÄ. ªÀiÁA¸ÁºÁjUÀ¼ÁzÀ ºÀÄ°, agÀvÉ,

¹Ã¼ÀÄ£Á¬ÄUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ§AzÀgÀÆ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå ¨sÁj ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è®è. F ¥ÁæAvÀå ¸À¸ÁåºÁj

zÉÆqÀØ ¥ÁætÂUÀ½UÉ ºÁUÉAiÉÄÃ CªÀÅUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹ §zÀÄPÀÄªÀ ªÀiÁA¸ÁºÁjUÀ½UÉ CµÉÖÃ£ÀÆ

GvÉÛÃd£ÀPÁj DªÁ¸ÀªÀ®è.

¥ÁæAvÀå 3, ªÀÄ¯É£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉÃ±À: ±ÀÄµÀÌ ªÀÄvÀÄÛ vÉÃªÀ¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É PÁqÀÄUÀ½gÀÄªÀÅzÉÃ F

¥ÁæAvÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀët. ¨Á¨Á§ÄqÀ£ïVj ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀAxÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨ÉlÖUÀ½gÀÄªÀÅzÀÄ EzÀgÀ

E£ÉÆßAzÀÄ ®PÀët. gÁdåzÀ°è ªÉÄÊ ÀÆgÀÄ ¥Àæ ÀÜ sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß½zÀgÉ CwºÉZÀÄÑ ªÀ£ÀåfÃ« zÀlÖuÉ¬ÄgÀÄªÀÅzÀÄ

E°èAiÉÄÃ. E°è D£É, PÁn, ¸ÁA¨Ágï, PÀÈµÀÚªÀÄÈUÀ, PÁqÀÄºÀA¢ ªÀÄÄAvÁzÀ fÃ«UÀ½UÉ D±ÀæAiÀÄ«zÉ.

ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀÄÆ®zÀ MvÀÛqÀUÀ¼ÀÄ E°è PÀrªÉÄ JAzÉÃ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. JAzÉÃ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼ÀÄ E£ÀÆß

E°è G½zÀÄPÉÆArªÉ. ¸ÀªÀðIÄvÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ, CuÉPÀlÄÖUÀ¼ÀÄ, zsÁgÁ¼ÀªÁV ®¨sÀå«gÀÄªÀ ©¢gÀÄ,

ºÀÄ®Äè ºÁUÀÆ UÁæ¸ÀªÁV MzÀV§gÀÄªÀ C£ÉÃPÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ, ¸ÁzsÁgÀtªÉ£Àß§ºÀÄzÁzÀ ªÀÄ¼É J®èªÀÇ

¸ÉÃjPÉÆAqÀÄ F ¥ÁæAvÀå D£ÉUÀ½UÉ AiÀÄÄPÀÛªÁzÀ vÁtªÁV ¥Àjt«Ä¹zÉ.

¥ÁæAvÀå 4, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«Ä: ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄzÀ CAa£À ªÀÄÆgÀÆ

PÀqÉUÉ ºÀ©âgÀÄªÀ ¸ÀºÁå¢æ ±ÉæÃtÂAiÀÄ CvÀåAvÀ zÀQëtzÀ ¨sÁUÀ. ¤Ã®Vj ºÁUÀÆ ©½VjgÀAUÀ£À

¨ÉlÖ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ¥ÀÆªÀðZÁZÀÄ J®èªÀÇ ¸ÉÃjAiÉÄÃ F ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß Kj½vÀzÀ §AiÀÄ¯ÁV¹zÉ.

E°ègÀÄªÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ ±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ¯É CgÀtåPÉÌ ¸ÉÃjªÉ. ErÃ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw ¸ÀªÀÄÈzÀÞ

ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼ÀÄ E°è £É¯ÉAiÀiÁVªÉ. D£ÉUÀ¼À zÉÆqÀØ »AqÀÄUÀ½ªÉ, PÀÈµÀÚªÀÄÈUÀ, ¹Ã¼ÀÄ£Á¬Ä, PÀgÀr, PÁn, ¸ÁA¨Ágï ºÁUÀÆ DUÉÆªÉÄä, FUÉÆªÉÄä ºÀÄ° ªÀÄvÀÄÛ PÁqÀÄ¨ÉPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

¥ÁæAvÀå 5 PÉÆ¼ÉîÃUÁ® ÉlÖUÀ¼ÀÄ: : ÉlÖUÀ½AzÁzÀ F ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ¥ÀÆªÀðZÁZÀÄ J£Àß§ºÀÄzÀÄ. vÉÃªÀ¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É PÁqÀÄ CxÀªÁ CgÉ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼À®èzÉ G½zÀ ¨ÉlÖ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ vÀÄA§ ±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ¯É PÁqÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. FUÀ F ¥ÀæzÉÃ±À §ºÀÄvÉÃPÀ PÀÄgÀÄZÀ®Ä VqÀUÀ½gÀÄªÀ PÁqÁV CªÀ£Àw ºÉÆA¢zÉ. D£É, ¸ÁA¨Ágï, PÀÈµÀÚªÀÄÈUÀ, PÁqÀÄºÀA¢UÀ¼À£ÀÄß ErÃ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÁzÀåAvÀ PÁt§ºÀÄzÀÄ. ¹Ã¼ÀÄ£Á¬ÄUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ ºÀÄ°, PÁn, agÀvÉUÀ¼ÀÄ ¹Ã«ÄvÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ°èªÉ.

¥ÁæAvÀå 6 ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉÃ±À: zÀR£ï ¥Àæ¸ÀÜ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÊzÁ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è CgÀtåzÀ ¥ÀæªÀiÁt vÀÄA§ PÀrªÉÄ. G½¢zÀÝgÉ CzÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ CªÀ£Àw ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À ªÀiÁvÀæ. gÁtÂ¨É£ÀÆßgÀÄ PÀÈµÀÚªÀÄÈUÀUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹. E°è CªÀÅUÀ¼À zÉÆqÀØ »AqÀ£ÉßÃ PÁt§ºÀÄzÀÄ. vÉÆÃ¼ÀUÀ¼ÀÄ FZÉUÉ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÀÝgÀÆ F ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ C£ÉÃPÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è EªÀÅ PÀAqÀÄ§A¢ªÉ JA§ÄzÁV ªÀgÀ¢AiÀiÁVªÉ.

40

f¯ÉèAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄvÁ®ÆèPÀÄ ¸ÀASÉå

d£ÀªÀj ¥sÉ§æªÀj ªÀiÁZïð K¦æ¯ï ªÉÄÃªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀÄÄAZÉ

dÆ£ï

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 3 4.70 7.70 41.90 7.50 115.90 177.90 68.90

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ (UÁæ) 8 4.30 6.00 42.10 8.10 107.40 167.80 68.20

avÀæzÀÄUÀð 6 3.20 4.10 21.30 4.60 62.70 95.90 48.50

zÁªÀtUÉgÉ 6 2.40 3.50 34.70 8.40 78.00 127.00 65.90

PÉÆÃ¯ÁgÀ 11 6.90 5.80 33.30 8.90 80.10 135.10 61.10

²ªÀªÉÆUÀÎ 7 1.60 1.70 44.00 8.20 88.80 144.30 310.50

vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ 10 3.10 4.10 29.60 6.10 80.90 123,80 60.60

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ 51 3.74 4.70 35.27 7.40 87.69 138.80 97.67

¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ 6 2.10 2.70 23.90 5.10 48.00 81.90 65.10

¨É¼ÀUÁ« 10 2.00 1.60 33.20 7.60 65.00 109.40 104.60

©eÁ¥ÀÄgÀ 5 2.90 4.00 18.70 6.10 35.80 67.50 79.40

zsÁgÀªÁqÀ 5 0.80 3.20 45.20 7.00 84.80 140.90 95.30

UÀzÀUÀ 5 1.60 2.40 34.80 4.10 71.40 114.30 69.60

ºÁªÉÃj 7 1.70 1.60 39.60 4.60 77.40 124.90 95.70

GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ 11 1.20 1.10 28.20 4.10 103.10 137.60 680.30

¨É¼ÀUÁ« «¨sÁUÀ 49 1.76 2.37 31.94 5.51 69.36 110.93 169.99

§¼Áîj 7 1.80 3.20 27.40 27.40 64.60 00.70 65.70

©ÃzÀgï 5 3.30 5.50 21.80 21.80 23.60 64.80 132.30

UÀÄ®§UÀð 10 2.70 3.90 18.60 18.60 33.00 67.80 108.30

PÉÆ¥Àà¼À 4 0.90 0.40 22.90 22.90 50.30 76.30 61.60

gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ 5 1.00 1.70 17.20 17.20 34.40 59.90 75.50

UÀÄ®§UÁð«¨sÁUÀ 31 1.94 2.94 21.58 21.58 41.18 73.90 88.68

ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ 4 4.40 4.50 11.20 66.10 139.80 225.90 47.50

aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 7 3.10 3.50 9.20 55.40 102.00 173.20 300.50

zÀQët PÀ£ÀßqÀ 5 4.80 2.50 10.40 47.20 172.20 237.10 940.40

ºÁ¸À£À 8 3.80 4.50 8.30 57.60 112.00 186.00 119.60

PÉÆqÀUÀÄ 3 5.00 5.60 14.70 73.50 146.70 245.50 486.00

ªÀÄAqÀå 7 2.20 4.50 8.00 49.20 116.10 180.00 42.,20

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 7 3.50 5.50 12.50 65.90 138.70 226.20 65.20

GqÀÄ¦ 3 3.50 1.80 5.10 37.00 169.70 217.10 1055.00

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ 44 3.79 4.05 9.93 56.49 137.15 211.38 382.05

gÁdå 172 2.81 3.52 7.28 36.32 83.84 133.75 184.60

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ªÀiÁ¹PÀ ªÀÄvÀÄÛ IÄvÀÄªÀiÁ£ÀzÀ ¸ÁzsÁgÀt ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß

41

dÄ¯ÉÊ DUÀ¸ïÖ ¸É¥ÉÖA§gï£ÉÊgÀÄvÀåªÀiÁgÀÄvÀ

CPÉÆÖÃ§gï £ÀªÉA§gï r¸ÉA§gïF±Á£ÀåªÀiÁgÀÄvÀ

ªÁ¶ðPÀ

99,40 122.70 148.70 439.60 168.20 64.30 115.90 249.40 866.80

84.00 111.90 151.20 415.30 157.50 62.60 107.40 233.50 816.60

62.90 67.60 99.40 278.30 123.90 45.80 62.70 181.50 55.70

97.50 79.90 86.70 329.90 119.90 42.40 78.00 172.30 629.10

81.00 100.00 145.60 387.80 135.80 68.20 80.10 220.60 743.50

686.40 352.60 134.30 1483.80 148.40 45.10 88.80 203.60 1831.70

68.90 85.00 127.70 342.20 142.00 56.00 80.90 208.10 674.20

168.59 131.39 127.66 525.27 142.24 54.91 87.69 209.86 873.94

72.,50 67.40 140.70 345.70 92.80 33.50 48.00 134.00 561.60

206.20 121.40 109.00 541.20 111.90 38.10 65.00 158.80 809.40

79.70 78.20 162.70 400.00 83.70 30.20 35.80 122.00 589.60

151.80 99.80 112.30 459.00 119.60 42.40 84.80 171.60 771.50

68.40 69.80 128.20 336.00 116.30 36.70 71.40 162.00 612.30

172.40 103.30 85.60 457.002 122.20 38.80 77.40 171.80 753.70

1,007.60 555.40 250.20 493.40 148.00 48.80 103.10 209.00 2840.00

251.23 156.47 141.24 718.90 113.50 38.33 69.36 161.31 991.16

83.10 95.20 14470 388.70 103.70 32.80 64.60 144.90 634.30

182.50 180.50 194.90 690.30 70.50 18.30 23.60 93.701 848.80

161.20 144.80 192.40 606.70 80.90 16.10 33.00 02.10 776.50

82.60 87.80 135.00 367.00 100.20 19.40 50.30 126.20 569.40

108.00 112.80 152.10 448.40 84.00 22.10 34.40 112.80 621.10

123.48 124.22 163.82 500.22 87.86 21.74 41.18 115.94 690.02

52.80 67.60 99.70 267.50 162.80 75.70 139.80 257.60 751.00

673.40 382.10 159.80 1515.90 163.90 59.40 102.00 239.10 1928.10

1301.20 806.00 321.10 3368.60 980.10 629.50 172.20 369.30 3974.90

246.40 140.50 103.90 610.30 158.90 67.80 112.00 242.70 1039.10

938.30 529.30 218.90 2172.60 201.70 79.70 146.70 300.00 2718.20

45.50 62.20 115.60 265.40 161.40 60.70 116.10 235.30 680.70

99.50 76.00 89.00 329.70 151.70 61.20 138.70 226.30 782.20

1341.60 800.40 383.20 3580.30 224.10 78.30 169.70 321.60 4119.00

587.34 358.01 186.40 1513.79 275.58 139.04 137.15 273.99 1999.15

282.66 192.52 154.78 814.54 154.79 63.51 83.84 190.27 1138.57

DzsÁgÀ: §gÀ¥ÀjºÁgÀ G¸ÀÄÛªÁj PÉÆÃ±À, «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À E¯ÁSÉ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

«Ä° «ÄÃlgïUÀ¼À°è PÉÆnÖzÉ. (1901-1970)

42

¸À¸Àå¸ÀA¥ÀvÀÄÛPÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀÅ ¸ÀªÀÄÈzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹. EzÀPÉÌ ªÀÄÆ®

PÁgÀtªÉAzÀgÉ ºÀªÁUÀÄt, ªÀÄtÄÚ, ªÉÄÃ¯ÉäöÊ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ ¥ÀxÀUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹gÀÄªÀÅzÀÄ. C£ÉÃPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è eÉÊ«PÀ CA±ÀUÀ¼À PÁgÀt¢AzÁV ±ÀvÀ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ½AzÀ «PÁ¸ÀªÁVzÀÝ ªÀÄÆ® ¸ÀªÀÄÈzÀÞ fÃªÁªÁ¸À §zÀ¯ÁVzÉ. ªÉÄÃ¯ÉäöÊ ¸ÀégÀÆ¥À, eÉÊ«PÀ-ºÀªÁUÀÄt, ªÀÄtÄÚ ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸À¸Àå ªÀUÀðªÀ£ÀÄß £Á®ÄÌ «zsÀUÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.

1. PÀgÁªÀ½ ¸À¸ÀåªÀUÀð, 2. ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½AiÀÄ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð, 3. M¼À¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ GzÀÄgÉ¯É ¸À¸ÀåªÀUÀð, 4. zÀQëtzÀ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁAmÉÃ£ï «zsÀzÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð.

PÀqÀ®wÃgÀzÀ (°mÉÆÖÃgÀ¯ï- Littoral) ¸À¸ÀåªÀUÀð: PÀ£ÁðlPÀzÀ°è JgÀqÀÄ §UÉAiÀÄ PÀgÁªÀ½ ¸À¸ÀåªÀUÀðUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ªÀÄgÀ¼À ¢§âUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CAzÀgÉ £É® DzsÀj¹ ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ C½ªÉUÀ¼ÀÄzÀÝPÀÆÌ ®ªÀtAiÀÄÄPÀÛ £É®zÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð. Gj©¹®Ä, ¸ÁÜ£ÁAvÀgÀªÁUÀÄªÀ ªÀÄgÀ¼ÀÄ, ®ªÀuÁA±À ºÉÆvÀÛ UÁ½ ªÀÄÄAvÁzÀ «ÄwUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¹AiÀÄÆ ¸ÁªÉÆÃ¥sÉÊmï JA§ «±ÉÃµÀ ¸À¸ÀåªÀUÀðUÀ¼ÀÄ E°è £É¯ÉAiÀÄÆjªÉ. C¯ÉUÀ¼ÀÄ KgÀÄªÀ JvÀÛgÀPÀÆÌ «ÄÃj ¤AvÀ ªÀÄgÀ½£À UÀÄqÀØUÀ¼ÀÄ ZÀ°¸ÀzÀAvÉ C£ÉÃPÀ vÀqÉUÀ¼ÀÆ GAlÄ. ¸À£ïqÀÆå¸ï, ¨ÁåqÀgïªÀmïðUÀ¼ÀÄ ©Ãa£À »ªÀÄÄäRzÀ°è IÄvÀÄªÀiÁ£ÀUÀ½UÉ vÀPÀÌAvÉ vÉÃªÀUÉÆAqÀ ªÀÄgÀ½£À ªÉÄÃ¯É PÀA§½ ºÁ¹zÀAvÀºÀ zÀÈ±ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À§ºÀÄzÀÄ.

¸ÁUÀgÀzÉqÉ E¼ÀÄPÀ®Ä ¢rüÃgÉAzÀÄ PÀrzÁUÀÄªÀ £À¢ C½ªÉUÀ¼À°è ¹Ã«ÄvÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÁAqÁè ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ¨É¼É¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. F §UÉAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆÃPÀtð GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁUÀ§®èªÀÅ. EªÀÅ §ºÀÄvÉÃPÀ gÉÊ¸ÉÆÃ¥sÉÆÃgÀ-C«¹Ã¤AiÀÄ-§ÈUÉÃgÀ «zsÀzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ F ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÉÆzÉUÀ¼ÀÆ ®ªÀt¨sÀjvÀ PÉ¸ÀgÀÄ MqÀÄØªÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¹AiÉÄÃ ¨É¼ÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. E°è ¸ÁUÀgÀzÀ C¯ÉUÀ¼ÀÄ §ºÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ. DUÁUÀ ¤Ãj£À ªÀÄlÖzÀ°è KgÀÄ¥ÉÃgÁUÀÄvÀÛzÉ. eËUÀÄ vÀÄA©zÀ ªÀÄtÂÚ£À°è G¹gÀÄPÀlÄÖªÀAvÀºÀ ¹Üw GAmÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀqÀ®wÃgÀzÀ°è C©üªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀÄªÀ F §UÉAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ ¤¸ÀUÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®zÀ°èqÀÄªÀ ªÀÄºÀvÀÛgÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ EgÀÄvÀÛzÉ. G¸ÀÄPÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ©Ãa£À°ègÀÄªÀ ªÀÄgÀ¼ÀPÀtUÀ¼ÀÄ, PÀÈ¶¨sÀÆ«ÄUÉÆÃ ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀ¸ÁºÀvÀÄUÀ¼ÀvÀÛ¯ÉÆÃ vÀÆjºÉÆÃUÀzÀAvÉ vÀqÉ»rAiÀÄ®Ä ¸ÀºÀPÁj. C®èzÉ ªÀÄ£ÀgÀAd£ÉUÁV ©ÃZïUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ¹ÜwAiÀÄ°èqÀ®Ä EªÀÅ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. £À¢zÀqÀ PÉÆaÑºÉÆÃUÀzÀAvÉ PÁAqÁè ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ vÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. C®èzÉ C£ÉÃPÀ §UÉAiÀÄ ¸ÁUÀgÀ«ÄÃ£ÀÄ EvÀgÀ ¸ÁUÀgÀ fÃ«UÀ¼À ¸ÀAvÁ£Á©üªÀÈ¢ÞUÀÆ EªÀÅ D¸ÀgÉ ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.

vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ PÀqÀ®wÃgÀzÀ GzÀÄgÉ¯É ¸À¸ÀåªÀUÀð: wÃgÀ¸Á°UÉ ¥ÀÆªÀðPÉÌ ¥sÀPÀÌ£É JzÀÄgÁUÀÄªÀ £ÉÊ ÀVðPÀ À ÀåªÀUÀðªÀÅ ¢éwÃAiÀÄPÀ vÉÃªÁA±À sÀjvÀ GzÀÄgÉ É «zsÀPÉÌ ÉÃjzÉ. F §UÉAiÀÄ À Àå ªÀUÀðªÀ£ÀÄß

GZÁÒçAiÀÄ ¤vÀå ºÀjzÀétð ¸À¸ÀåªÀUÀð CªÀ£ÀwUÉÆAqÀÄzÀÄzÀjAzÀ D¬ÄvÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄªÀÅzÀÆ

GAlÄ. zÀQët PÀ£ÀßqÀzÀ wÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ PÉ¼ÀVgÀÄªÀ «±Á®ªÁzÀ ¨sÀÆ¨sÁUÀUÀ¼À°è ºÉÆÃ¦AiÀÄ

(Qj¨ÉÆÃV-»j¨ÉÆÃV) -¸ÉÊeÉÊ¹AiÀÄA(£ÉÃj¼É UÀÄA¦£À) -ºÉÆÃ°UÁªÀÄ(ªÀÄ¯ÉUÉÃgÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ)

±ÉæÃtÂAiÀÄ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉ ¸ÉÆA¥ÁV ¨É¼ÉzÀ VæÃ«AiÀÄ(zÀqÀ¸Á® EvÁå¢)

43

EPÁìgÀ (UÀgÀtÂ, J¯ÉUÁgÀ EvÁå¢), ¸ÉÊPÉÆÃnæAiÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ PÉ¼ÀªÀÄlÖzÀ¯ÉèÃ «¸ÀÛj¸ÀÄªÀ ¥ÉÆzÉUÀ¼ÀÆ

PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. °£Á¸ïUÀ¼ÀÄ (GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀÄ¼ÉPÁqÀÄUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ zÀ¥Àà PÁAqÀ«gÀÄªÀ §½î)

«±ÉÃµÀªÁV ºÀÄåUÉÆÃ¤AiÀÄ «Ä¸ÁÖPïì ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄªÉÃjAiÀÄ jAiÉÆÃgÀªÀiï §½îUÀ¼ÀÄ zsÁgÁ¼ÀªÁV

PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. WÀlÖUÀ¼À ¥ÁzÀzÉqÉ vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄ jÃwAiÀÄ°è

gÀPÀëuÉAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. wÃgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ £ÀUÀgÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À D¸ÀÄ¥Á¹£À°è ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁV

PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ eÉÊ«PÁA±ÀUÀ¼ÀÄ WÀlÖzÉqÉUÉ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄvÀÛ §gÀÄvÀÛªÉ.

¥À²ÑªÀÄ wÃgÀzÀ GµÀÚªÀ®AiÀÄ ¤vÀå ºÀjzÀétð À ÀåªÀUÀð: WÀlÖUÀ¼À PÉ¼À E½eÁgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀtÂªÉUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄwÃgÀzÀ GµÀÚªÀ®AiÀÄ ¤vÀå ºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ½UÉ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¤zÀ±Àð£ÀUÀ¼ÁVªÉ. UÀÄA¥ÁVgÀÄªÀ F ªÉÄÃ¯ÁªÀgÀtzÀ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄ¼ÉUÁ®zÀ ©gÀÄªÀÄ¼É¬ÄAzÀ ¥ÉÆÃ¶vÀªÁV ¥ÀgÀªÉÆÃZÀÑ À ÀåªÀUÀðUÀ½UÉ JqÉAiÀiÁVzÉ. ¤Ã¼À, ¸À¥ÀÆgÀPÁAqÀzÀ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ 20 «ÄÃljUÀÆ ºÉZÀÄÑ JvÀÛgÀPÉÌ C«¨sÀfvÀªÁV ¸ÁV GZÀÑ ±ÀÈAUÀzÀ ªÀÈPÀëUÀ¼ÁV ¸Á®ÄUÀnÖ ¤AwgÀÄvÀÛªÉ. ¥Àæ§® ªÉÄÃ¯ÁªÀgÀtzÀ ªÀÈPÀëUÀ¼À®Æè C£ÉÃPÀ §UÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. F ¥ÉÊQ eÉÆÃr eÉÆÃrAiÀiÁV PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ ªÀÈPÀëUÀ¼ÉAzÀgÉ AiÀÄÄPÀÖgÉÆÃ PÁ¥Àð¸ï, QAVAiÉÆÃ qÉAqÁæ£ï ªÉmÉÃjAiÀÄ EªÀÅ ¸ÁzsÁgÀtªÁV ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÀgÁ¸Àj ªÀÄlÖQÌAvÀ 70 jAzÀ 600 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. C®èzÉ F §UÉAiÀÄ PÁqÀÄUÀ¼À°è E£ÀÆß C£ÉÃPÀ «zsÀzÀ VqÀ, ªÀÄgÀUÀ½ªÉ. PÁr£ÉÆ¼ÀV£À eÉÊ«PÀ ªÉÊ«zsÀå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæzÉÃ²PÀ «AUÀqÀuÉ, ¸ËgÀ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV §¼À¹PÉÆAqÀÄ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqÀ£ÀÄß fÃªÁªÀ±ÀåPÀ PÁ§ð¤Pï ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛªÁV ¥ÀjªÀwð¸ÀÄªÀÅzÀgÀ°è ªÀÄºÀvÀÛgÀ ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ.

M¼À£Ár£À vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É ¸À¸ÀåªÀUÀð: UÁ½UÉ «ªÀÄÄRªÁzÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ CzÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ §UÉAiÀÄ ¥ÀgÀªÉÆÃZÀÑ ¸À¸ÀåªÀUÀðPÉÌ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ - CzÉÃ M¼À£ÁqÀ vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É ¸À¸ÀåªÀUÀð. J¯É¬ÄzÁÝUÀ F §UÉAiÀÄ PÁqÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯ÁªÀgÀt ¸ÁAzÀæªÁVgÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ±ÀÄµÀÌ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ JzÀÄgÁzÁUÀ ¨ÁµÀà«¸Àdð£É¬ÄAzÀ ¤ÃgÀÄ £ÀµÀÖªÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸À®Ä ºÀæ¸ÁéªÀ¢üUÉ J¯ÉUÀ¼ÀÄ GzÀÄgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. J¯ÉgÀ»vÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è F §UÉAiÀÄ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ ºÀÆ ©qÀÄvÀÛªÉ. ¨É¼ÀUÁ«¬ÄAzÀ PÉÆqÀV£ÀªÀgÉUÉ ºÀ©âgÀÄªÀ F vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É PÁr£À eÁqÀÄ mÉPÉÆÖÃ£À-r¯ÉÃ¤AiÀÄ - ¯ÁåUÀgï ¸ÉÆÖçÃ«ÄAiÀÄ - l«Äðn£ÉÃ°AiÀÄ ±ÉæÃtÂAiÀÄ ªÀÈPÀëUÀ½UÉ £É¯ÉAiÀiÁVzÉ. F ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è, vÉÃUÀ, ªÀÄvÀÄÛ PÀtUÀ®Ä, £ÀA¢ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. EªÉ®è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ £ÁªÀÄUÀ¼ÀÄ. WÀlÖUÀ¼À ¥ÀÆªÀðzÀ CAZÀÄ »AzÉÆªÉÄä ©¢j£À ªÉÄ¯É¬ÄAzÀ ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁV DªÀj¹vÀÄÛ.

M¼À£ÁqÀ ±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ¯É ¸À¸ÀåªÀUÀð: §AiÀÄ®Ä¹ÃªÉÄAiÀÄ ¥ÀÆªÀð¨sÁUÀzÀ eÉÊ«PÀ ¥Àj¸ÀgÀ C£ÉÃPÀ ÀAgÀQëvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ¥ÀgÀªÉÆÃZÀÒ ±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ É À ÀåªÀUÀð É¼ÉAiÀÄ®Ä C£ÀÄªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ. E°è£À

PÁr£À ªÉÄÃ¯ÁªÀgÀt vÉgÉzÀ §UÉAiÀÄzÀÄ. ÉÃ¹UÉAiÀÄ°è J É PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ÉÆÃ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

K¦æ¯ï ªÉÄÃ wAUÀ½£À°è JA¢£ÀAvÉ ªÉÆzÀ® ªÀÄ¼ÉAiÀiÁzÁUÀ aUÀÄgÉ¯É PÁtÂ¸ÀPÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ

ªÀÄgÀUÀ¼ÀÆ ºÀÆ ©qÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀuÁÚUÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄÄVzÀÄºÉÆÃVgÀÄvÀÛzÉ.

M¼À£ÁqÀ PÀAn ªÀÄvÀÄÛ PÀÄgÀÄZÀ®Ä ¸À¸ÀåªÀUÀð: PÀ£ÁðlPÀzÀ C£ÉÃPÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è - avÀæzÀÄUÀð,

zÁªÀtUÉgÉ, §¼Áîj, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ, PÉÆ¥Àà¼À, UÀÄ®§UÀð, ©ÃzÀgï f¯ÉèUÀ¼À C£ÉÃPÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è

44

zÉÆqÉØ¯ÉAiÀÄ GzÀÄgÉ¯É PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀtÚ J¯ÉAiÀÄ «±Á®ªÁV ºÀgÀrzÀ ªÀÄgÀUÀ½UÉ JqÉUÉÆnÖgÀÄªÀ

¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. F §UÉAiÀÄ PÁr£À PÉ®ªÀÅ G½PÉAiÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è CPÉÃ²AiÀÄ-

D°âÃ¹AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÁqïð«QAiÀÄ (¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ eÁ°, ©¯ÁégÀ, JuÉÚªÀÄgÀ) ªÀUÀðzÀ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ

É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. §AiÀÄ®Ä ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è C£ÉÃPÀ ¤ÃgÁªÀj PÉgÉUÀ¼ÀÄ C®è ÉèÃ ZÀÄQÌ ElÖAvÉ zÀmÉÖöÊ¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß

PÁt§ºÀÄzÀÄ. F §UÉAiÀÄ PÉgÉUÀ¼À°è «±ÉÃµÀ §UÉAiÀÄ d®¸À¸ÀåUÀ¼ÀÆ ¨É¼É¢gÀÄvÀÛªÉ.

zÀQët GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁAmÉÃ£ï ¸À¸ÀåªÀUÀð: GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁqÀÄUÀ¼À°è,

«±ÉÃµÀªÁV PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR, ¨Á¨Á§ÄqÀ£ïVj, ©½VjgÀAUÀ£À ¨ÉlÖzÀ°è 1,500 «ÄÃlgï

JvÀÛgÀQÌAvÀ®Æ ªÉÄÃ¯É O£ÀßvÀåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸À¸Àå ªÀUÀðzÀ®Æè ªÀåvÀåAiÀÄªÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

F ¸À¸ÀåªÀUÀð ªÀÄÆ®vÀB ºÀÄ®ÄèUÁªÀ°£À ¸À¸ÀåªÀUÀðPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄÝ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ C®è¯ÉèÃ

vÉÃ¥ÉºÁQzÀAvÉ ªÀÈPÀëUÀ¼À £É¯ÉAiÀÄ£ÀÆß PÁt§ºÀÄzÀÄ. zÀQët GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁAmÉÃ£ï ¸À¸ÀåªÀUÀð

F §UÉAiÀÄ zÀÈ±ÀåªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÀÄ®ÄèUÁªÀ°£À ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°è CvÀåAvÀ vÀéjvÀUÀwAiÀÄ°è

VqÀUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉzÀÄ CµÉÖÃ vÀéjvÀªÁV CªÀÅ fÃªÀ£ÀZÀPÀæ ªÀÄÄV¸ÀÄªÀ VqÀUÀ¼À£ÀÆß £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. EAxÀ

vÉÃªÁA±À«gÀÄªÀ CgÀtåUÀ¼À §ºÀÄ sÁUÀ FUÁUÀ ÉÃ eÉÊ«PÀ CA±ÀUÀ½AzÁV ¸ÁPÀµÀÄÖ §zÀ ÁªÀuÉAiÀiÁVzÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¸À¸Àå ªÀUÀðUÀ¼À ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ¸ÀÆaAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÁUÀ eÉÊ«PÀ CA±ÀUÀ½AzÁV

«±ÉÃµÀªÁV ªÀiÁ£ÀªÀ ¥ÀæªÉÃ±À¢AzÁV £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¸À¸Àå ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ C£ÉÃPÀ §UÉAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉ

ºÉÆA¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀqÀ®wÃgÀzÀ°è J¯Éè°è d£ÀªÀ¸ÀwUÀ½zÉAiÉÆÃ C°è vÉAV£À zÀlÖ

ªÉÄÃ¯ÁªÀgÀt JzÀÄÝ PÁtÄvÀÛzÉ. ±ÀÄµÀÌ «zsÀzÀ ¸À¸ÀåªÀUÀðzÀ ¥ÀgÀªÉÆÃZÀÑ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ CªÀÅUÀ¼À «²µÀÖ

ªÉÄÃ¯ÁªÀgÀt, EzÀgÀ PÉ¼ÀUÉ vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ°è ¨É¼ÉzÀ ¥ÉÆzÉUÀ¼ÀÄ, VqÀUÉAmÉUÀ¼É®èªÀÇ wÃgÀ M¼ÀUÉ,

PÀtÂÚUÉ xÀmÉÖAzÀÄ UÉÆÃZÀj¸ÀzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è CxÀªÁ «ÄÃ¸À®Ä CgÀtåUÀ¼À°è C®è¯ÉèÃ vÉÃ¥ÉAiÀÄAvÉ

PÁtÄvÀÛªÉ. GgÀÄªÀ°UÁV ªÀÄgÀ PÀrAiÀÄÄªÀÅzÀÄ, ¸ÁPÀÄ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ®Æè «±ÉÃµÀªÁV ªÉÄÃPÉUÀ¼ÀÄ

G½¢gÀÄªÀ ªÀÄÆ® ¸À¸ÁåªÀgÀtªÀ£ÀÄß £Á±À©üÃwUÉ vÀ½îªÉ. CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ° ºÁQ ¸ÀAgÀQë¸À¢zÀÝ°è

¸ÁªÀzsÁ£ÀªÁV CªÀÅ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwðvÀªÁV CAxÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ C®è¯ÉèÃ

ZÀzÀÄjºÉÆÃzÀAvÉ ©r©rAiÀiÁV ¨É¼É¢gÀÄvÀÛªÀÉ. E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è PÁqÀÄ PÀrzÀÄ ¨ÉÆÃ¼ÀÄ

ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. wÃgÀ vÀUÁÎzÀ eÁUÀUÀ¼À£ÀÄß §vÀÛzÀ UÀzÉÝUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸À¯ÁVzÉ. ¨ÉlÖ, UÀÄqÀØUÀ¼À

¥ÁæAvÀåzÀ°è PÉ®ªÉqÉ £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß J©â¹gÀÄªÀÅzÀ£ÀÆß PÁt§ºÀÄzÀÄ.

CgÀtå CgÀtå ¸ÀªÉÃðPÀët ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ (qÉºÁæqÀÆ£ï) ¥ÀæPÀn¹gÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀ CgÀtå ¹ÜwUÀw ªÀgÀ¢

2011 gÀ ¥ÀæPÁgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ 328.73 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 69.20

zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À«zÀÄÝ, EzÀÄ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ 21.05 DVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ°è 8.35

zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï Cw ¸ÁAzÀævÉ CgÀtå (ZÀAqÀ ¸ÁAzÀævÉ 70% ºÉZÀÄÑ), 32.07 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï

ªÀÄzsÀåªÀÄ ¸ÁAzÀævÉ CgÀtå (¸ÁAzÀævÉ 40 jAzÀ 70%) ºÁUÀÆ 28.78 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï

CgÀtå (¸ÁAzÀævÉ 10 jAzÀ 40%) ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À®èzÉ 4.22 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï

PÀÄgÀÄZÀ®Ä PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ (¸ÁAzÀævÉ 10% PÀrªÉÄ) EªÉ. C®èzÉ CgÀtåUÀ¼À ºÉÆgÀUÉ ºÉÆ¢PÉ EgÀÄªÀ

¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 9.08 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï ¥ÀæzÉÃ±À«gÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼É®èªÀ£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¹zÀgÉ ¨sÁgÀvÀzÀ°è

MlÄÖ 78.28 zÀ±À ®PÀë CgÀtå ¨sÀÆ ¥ÀæzÉÃ±À«zÀÄÝ EzÀÄ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ±ÉÃPÀqÀ 23.81

¨sÁUÀÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

45

¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 2008-09 gÀ°èzÀÝ CgÀtå ºÁUÀÆ CgÀtåUÀ¼Áa£À ªÀÈPÁëªÀgÀt ¥ÀæzÉÃ±À ( «¹ÛÃtð zÀ±À ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄUÀ¼À°è)


CgÀtå ºÁUÀÆ ªÀÈPÀë ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀ PÀ£ÁðlPÀ

«¹ÛÃtð ¨sÀÆ¨sÁUÀPÉÌ % «¹ÛÃtð ¨sÀÆ¨sÁsÀUÀPÉÌ %

1 MlÄÖ ¨sËUÉÆÃ½PÀ CgÀtå 328.73 100 19.18 100

2 zÀlÖ ¸ÁAzÀævÉ CgÀtå 8.35 2.54 0.18 00.94

3 ªÀÄzsÀåªÀÄ ¸ÁAzÀævÉ CgÀtå 32.07 9.76 2.02 10.53

4 vÉgÉzÀ CgÀtå 28.78 8.75 1.42 07.40

5 MlÄÖ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À ( 2+3+4) 69.20 21.05 3.62 18.87

6 CgÀtåUÀ¼ÁZÉV£À ªÀÈPÁëªÀgÀt 9.08 2.76 0.57 2.98

7 CgÀtå +ªÀÈPÀë ¥ÀæzÉÃ±À (5+6) 78.28 23.81 4.19 21.85

8 PÀÄgÀÄZÀ®Ä CgÀtå 4.22 1.28 0.32 1.67

PÁ£ÀÆ£ÀÄ §zÀÞªÁV ªÀVðPÀj¹ zÁR°¹zÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À (zÀ±À ®PÀë ºÉPÉÖÃgï)

1 PÁ¬ÄÝlÖ CgÀtå 43.06 55.97 2.87 74.94

2 gÀQëvÀ CgÀtå 20.62 26.79 0.39 10.18

3 CªÀVÃðAiÀÄ CgÀtå 13.27 17.24 0.57 14.88

4 MlÄÖ CgÀtå 76.95 100 3.83 100

¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀzÀ ««zsÀ CgÀtå «zsÀUÀ¼ÀÄ- CgÀtå ºÉÆ¢PÉ (ZÁA¦AiÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÉÃxï ªÀVÃðPÀgÀt)


CgÀtå UÀÄA¥ÀÄ ¸ÀASÉå

««zsÀ CgÀtå «zsÀUÀ¼ÀÄ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CgÀtå

ºÉÆ¢PÉ

¨sÁgÀvÀ PÀ£ÁðlPÀ

1 1 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ DzÀæð ¤vÀå ºÀjzÀétð CgÀtåUÀ¼ÀÄ 02.92 16.70

2 2 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ CgÉ ¤vÀå ºÀjzÀétð CgÀtåUÀ¼ÀÄ 13.79 13.56

3 3 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ DzÀæð GzÀÄgÉ¯É CgÀtåUÀ¼ÀÄ 19.73 24.20

4 5 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ¯É CgÀtåUÀ¼ÀÄ 41.87 24.34

5 6 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ PÀÄgÀÄZÀ®Ä CgÀtåUÀ¼ÀÄ 2.25 11.93

6 8 GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ CUÀ® J¯ÉAiÀÄ ¥ÀªÀðvÁgÀtåUÀ¼ÀÄ 2.69 1.03

7 4,7,9

jAzÀ 16

¥ÉÊ£ï D¯ÉàöÊ£ï, »ªÀiÁ®AiÀÄ£ï, ºÁUÀÆ EvÀgÀ

CgÀtåUÀ¼ÀÄ

11.68 0.00

8 - £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÀÄUÀ¼ÀÄ/CgÀtåzÁa£À ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ 5.07 8.24

MlÄÖ 100 100

46

2007-08£ÉÃ ¸Á°£À°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è£À f¯ÁèªÁgÀÄ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À(¥ÀÄ£Àgï gÀavÀ vÀdÕ ¸À«Äw-1 gÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ ªÉÄÃgÉUÉ)

(ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgïUÀ¼À°è)


f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉÃ±À CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è

±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À

1 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 2190 122.25 5.50

2 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-UÁæªÀiÁAvÀgÀ 5815 1164.85 20.03

3 gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ

4 ¨É¼ÀUÁ« 13415 2063.2 15.34

5 §¼Áîj 8450 1378.52 16.37

6 ©ÃzÀgï 5448 456.16 8.37

7 ©eÁ¥ÀÄgÀ 10494 81.11 0.77

8 ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ 6575 838.93 12.72

9 aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 7201 2756.51 38.28

10 avÀæzÀÄUÀð 8440 1287.18 15.35

11 zÁªÀtUÉgÉ 5924 544.34 9.05

12 zÀQët PÀ£ÀßqÀ 4560 2012.18 33.44

13 GqÀÄ¦ 3880 1720.57 47.82

14 zsÁgÀªÁqÀ 4260 468.52 11.08

15 UÀzÀUï 4656 333.37 7.16

16 ºÁªÉÃj 4823 432.8 8.92

17 UÀÄ®§UÁð/AiÀiÁzÀVj 16224 997.76 6.15

18 ºÁ¸À£À 6814 879.25 12.90

19 PÉÆqÀUÀÄ 4102 2870.99 69.10

20 PÉÆÃ¯ÁgÀ 8223 1066.22 12.97

21 aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ

22 ªÀÄAqÀå 4961 664.61 13.40

23 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 6854 1449.87 23.13

24 ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ 5101 2791.46 49.10

25 gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ 6827 325.57 5.86

26 PÉÆ¥Àà¼À 7189 430.66 5.09

27 ²ªÀªÉÆUÀÎ 8477 6631.44 78.34

28 vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ 10597 291.67 12.19

29 GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ 10291 8296.46 80.62

MlÄÖ 191791 43356.45 22.61

47


f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉÃ±À CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À

UÁæªÀiÁAvÀgÀ CgÀtå

SÁ¸ÀV CgÀtå

ªÉÆvÀÛ

1 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 24.92 2.74 94.59 - - 122.25

2 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-UÁæ 980.51 83.04 101.30 - - 1164.85

3 gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ

4 ¨É¼ÀUÁ« 1890.97 10.3 159.60 2.33 - 2063.2

5 §¼Áîj 947.83 21.69 109.03 - - 1378.52

6 ©ÃzÀgï 54.671 24.91 274.98 - 1.60 456.16

7 ©eÁ¥ÀÄgÀ 17.22 0.11 63.78 - - 81.11

8 ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ 790.69 0 48.24 - - 838.93

9 aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 1277.01 348.47 1122.17 8.86 - 2756.51

10 avÀæzÀÄUÀð 765.11 72.59 449.48 - - 1287.18

11 zÁªÀtUÉgÉ 460.94 27.64 55.76 544.34

12 zÀQët PÀ£ÀßqÀ 1311.74 0.15 647.82 - 52.47 2012.18

13 GqÀÄ¦ 951.34 16.87 752.36 - 1720.57

14 zsÁgÀªÁqÀ 449.1 2.88 16.54 - - 468.52

15 UÀzÀUï 320.93 3.56 8.88 - 333.37

16 ºÁªÉÃj 346.31 9.88 76.61 - 432.8

17UÀÄ®§UÁð/AiÀiÁzÀVj

269.26 230.5 498.00 - - 997.76

18 ºÁ¸À£À 412.13 90.18 376.25 0.69 - 879.25

19 PÉÆqÀUÀÄ 1366.94 105.45 1398.6 - 2870.99

20 PÉÆÃ¯ÁgÀ 832.79 84.51 145.80 3.12 - 1066.22

21 aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ

22 ªÀÄAqÀå 198.61 20.69 445.31 - - 664.61

23 ªÀÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 1208.75 5.53 235.59 - - 1449.87

24 ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ 2698.47 63.88 29.11 - 2791.46

25 gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ 186.3 41.75 97.52 - - 325.57

26 PÉÆ¥Àà¼À 151.71 55.54 223.41 - 430.66

27 ²ªÀªÉÆUÀÎ 3127.66 1190.99 2305.35 7.44 - 6631.44

28 vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ 780.6 129.24 381.40 0.43 - 1291.67

29 GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ 7727.71 542.13 0.44 26.18 - 8296.46

MlÄÖ 29550.19 3585.22 10117.92 49.05 54.07 3356.45

2007-08£ÉÃ ¸Á°£À°è ««zsÀ ªÀUÀðUÀ¼À°è EgÀÄªÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À(¥ÀÄ£Àgï gÀavÀ vÀdÕ ¸À«Äw-1 gÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ ªÉÄÃgÉUÉ)

(«¹ÛÃtð ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ«ÄÃlgïUÀ¼À°è)

48

¥Àæw CgÀtå «¨sÁUÀzÀr §gÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ ¸À¹zÁ¸ÁÛ£À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀÄªÀ CAzÁdÄ

1999-2000zÀ°èzÀÝAvÉ

PÀæªÀÄ

¸ÀASÉå «zsÀ

MlÄÖ

CgÀtå¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ

±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ

¥Àæw «zsÀzÀ®Æè §gÀÄªÀ

CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À

(¸Á«gÀ ºÉPÉÖÃgÀÄUÀ¼À°è)

¥Àæw ºÉPÉÖÃjUÉ

¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß £ÉqÀÄªÀÅzÀÄ

¥Àæw «zsÀzÀ

¸À¹UÀ¼À£ÀÄß

¨É¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ

(«Ä°AiÀÄ£ï WÀ£À

«ÄÃlgï)

1¤vÀåºÀjzÀétð ªÀÄvÀÄÛ

CgÉ ¤vÀåºÀjzÀétð 15.15 580 175 101.50

2 Cw GzÀÄgÉ¯É 15.10 578 100 57.80

3 ±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ¯É 18.99 727 50 36.35

4 PÀÄgÀÄZÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀAn 21.79 834 25 20.45

5 ªÀÈPÀëgÀ»vÀ 28.97 1,109 - -

MlÄÖ 100.00 3,828 - 216.1

¤ªÀðºÀuÉ, PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¹ÜwUÀw ªÀÄvÀÄÛ §UÉAiÀÄ£ÁßzsÀj¹zÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À

PÀæ.¸ÀA «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05

1. ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ (C EAzÀ F ªÀgÉUÉ)

3,828 3,828 3,828 3,828

C. CgÀtå E¯ÁSÉ 3,409 3,409 3,409 3,.409

D. PÀAzÁAiÀÄ E¯ÁSÉ 376 376 376 376

E. PÁ¥ÉÆÃgÉÃmï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ 12 12 12

F. SÁ¸ÀV 31 31 31 31

2 PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¹Üw EgÀÄªÀAvÉ (C EAzÀ GªÀgÉUÉ)

3,828 3,828 3,828 3,828

C. gÁdå/«ÄÃ¸À®Ä CgÀtå 2,869 2,869 2,869 2,869

D. QjzÀÄ CxÀªÁ gÀQëvÀ CgÀtå 393 393 393 393

E. ªÀVÃðPÀj¸ÀzÀ CgÀtå 523 523 523 523

F. UÁæªÀÄ CgÀtå 12 12 12 12

G. SÁ¸ÀV CgÀtå 31 31 31 31

3 §UÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹(C EAzÀ H ªÀgÉUÉ)

3,828 3,828 3,828 3,828

C. ¤vÀå ºÀjzÀétð CgÀtå 580 580 580 580

D. CgÉ ¤vÀåºÀjzÀétð CgÀtå - - - -

E. vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É CgÀtå

578 578 578 578

F. ±ÀÄµÀÌ GzÀÄgÉ¯É CgÀtå 727 727 727 727

G. PÀÄgÀÄZÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ PÀAn CgÀt 834 834 834 834

H. EvÀgÀÀ (CgÀtÂåÃPÀgÀtªÁUÀzÀ) 1,109 1,109 1,109 1,109ªÀÄÆ®: CgÀtå E¯ÁSÉ

49

CgÀtåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ

PÀæ.

¸ÀA

««zsÀ §UÉAiÀÄGvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ

ªÀiÁ£ÀPÀ 2001-02 2001-03 2001-04 2001-05

1. £Ál

C. ©ÃmÉªÀÄgÀ WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 8,749 8,401 7,719 3,342

D. vÉÃUÀzÀ ªÀÄgÀ WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 12,002 4,749 3,752 2,849

E. EvÀgÀ §UÉAiÀÄ £ÁlUÀ¼ÀÄ

WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 67,266 56.573 52,276 19,802

2 ¥À¯ïà ªÀÄgÀ WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 1,29,222 27,180 28,557 9,543

3 ¤Ã®Vj WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 63,393 299 4,512 20,955

3 ¨ÉAQPÀrØ ªÀÄgÀ WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 76 58 1,502 136

5 PÀÄAiÀÄÝ ªÀÄgÀ WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 5,121 6,677 1,329 596

6PÀA§PÁÌV §¼À¸ÀÄªÀ £Ál ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ

WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 54,056 38,135 29,711 46,779

7 GgÀÄªÀ®Ä WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 3,13,453 2,30,099 2,57,683 1,43,791

8 ©¢gÀÄ WÀ£À «ÄÃlgÀÄ 1, 91,152 2,02,791 1,06,061 9,54,809

9 ²æÃUÀAzsÀ l£ÀÄß 62 95 70 24ªÀiÁ»w ªÀÄÆ® : CgÀtå E¯ÁSÉ

CgÀtå¢AzÀ DzÁAiÀÄ

1995-96 jAzÀ 2007-08gÀªÀgÉUÉ CgÀtåzÀ GvÀà£Àß¢AzÀ §AzÀ DzÁAiÀÄzÀ «ªÀgÀ (gÀÆ.®PÀëUÀ¼À°è)

ªÀµÀð ZÉ©Ã£É ²æÃUÀAzsÀ GgÀÄªÀ®Ä PÀnÖUÉ ©¢gÀÄ EvÀgÉ MlÄÖ

1995-96 5,967 691 1,105 448 2,402 10,613

1996-97 6,358 860 1,134 442 2,398 11,192

1997-98 6,795 332 1,003 400 2,842 11,372

1998-99 5,431 597 926 387 3,403 10,744

1999-00 4,409 260 1,004 196 3,538 9,407

2000-01 4,132 165 911 419 5,13 410,761

2002-02 4,153 119 818 298 4,637 10,025

2002-03 4,667 230 08 395 4,114 10,114

2003-04 3,927 297 590 208 13,232 18,254

2004-05 3,808 1,456 673 347 10,619 16,903

2005-06 4,131 1,560 806 315 4,754 11,566

2006-07 4,513 898 1,075 252 5,988 12,726

2007-08 5,480 540 1,292 390 5,348 13,050

ªÀÄÆ®: PÀ£ÁðlPÀ CgÀtå E¯ÁSÉ DqÀ½vÀ ªÁ¶ðPÀ ªÀgÀ¢ 2007-08 ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄÄRå CgÀtå ¸ÀAgÀPÀëuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ,

50

PÀæ. ¸ÀA ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ£ÀPÀ 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05

1 E¢Ý®Ä l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 1,171 1,530 672 25

2 ©¢gÀÄ ªÉÄnæPï l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 1,171 2,11,297 2,19,199 2,15,248

3 gÀ§âgï l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 4,41,592 0 3,440 0

4 UÉÆÃqÀA© 0 49 165 31

5 zÀAvÀ Q¯ÉÆÃUÁæA 47 42 45 0

6 eÉÃ£ÀÄvÀÄ¥Àà l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 155 43 112 105

7 ªÉÄÃt l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 15 2 5 5

8 vÉÆUÀmÉ l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 1 1 8 4

9 ºÀÄtÂ¸ÉÃºÀtÄÚ l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 2,865 1,717 1,081 1,709

10 JuÉÚ©ÃdUÀ¼ÀÄ l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 25 8 0 0

11vÉÊ®UÀ¼ÀÄ (¤Ã®Vj

ªÀÄvÀÄÛ gÉÆÃµÀ)Q¯ÉÆÃUÁæA 0 0 0 0

12 ¹ÃUÉPÁ¬Ä l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 676 1,045 1,134 654

13 gÁ¼À l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 4 2 2 18

14 ¸ÁA¨ÁgÀ ¥ÀzÁxÀð l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 170 132 132 145

15 CAlªÁ¼ÀPÁ¬Ä l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 433 442 2,023 226

16 ºÁ®ªÀÄrØ (zsÀÆ¥À) l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 1 23 151 38

17 EvÀgÉ ©ÃdUÀ¼ÀÄ l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 452 1 70 48

18 C¼À¯ÉPÁ¬Ä l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 441 118 1,181 216

19 ©Ãr J¯ÉUÀ¼ÀÄ l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ 1,028 507 357 189

ªÀÄÆ® : CgÀtå E¯ÁSÉ

F ¸ÀªÉÃðPÀët ªÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ 19.18 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï ¨sËUÉÆÃ½PÀ

¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 3.62 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À«zÀÄÝ EzÀÄ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ 18.87 DUÀÄvÀÛzÉ.

EzÀgÀ°è 0.18 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï Cw ¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ, 2.02 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï ªÀÄzsÀåªÀÄ ¸ÁAzÀævÉAiÀÄ

ºÁUÀÆ 1.42 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï vÉgÉzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. EzÀ®èzÉ 0.32 zÀ±À®PÀë

ºÉPÉÖÃgï PÀÄgÀÄZÀ®Ä CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ½ªÉ. CgÀtåUÀ¼À DZÉ CgÀuÉåÃvÀgÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è 0.57 zÀ±À®PÀë

ºÉPÉÖÃgï ªÀÄgÀ ºÉÆ¢PÉ CxÀªÁ ªÀÄgÀ DªÀgÀtUÀ½ªÉ. J®èªÀÇ ¸ÉÃjzÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ°è 4.19

zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï CgÀtå ¨sÀÆ¥ÀæzÉÃ±À«zÀÄÝ, EzÀÄ ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ 21.85 DUÀÄvÀÛzÉ.

PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀ «¹ÛÃtð 1,91,791 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgïUÀ¼ÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ

¸ÀPÁðgÀªÀÅ 2002 gÀ°è MAzÀÄ vÀdÕ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹zÀÄÝ, D ¸À«ÄwAiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è

43,356.39 ZÀ.Q.«ÄÃ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjUÀtÂvÀ CgÀtå JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹gÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ°è

33,238.53 ZÀ.Q.«ÄÃ CgÀtåzÀ°è «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå, ¸ÀAgÀQëvÀ CgÀtå, ªÀVÃðPÀj¹zÀ CgÀtå,

51

PÀæ. ¸ÀA.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À/ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ«¹ÛÃtð

(ZÀ.Q.«ÄÃ.UÀ¼À°è)f¯Éè

¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ ªÀµÀð

1 DA² gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À 250 GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ 1987

2 §ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À 874 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ/ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ 1974

3 §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À 104 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 1974

4 PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À 600 aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 1987

5 £ÁUÀgÀºÉÆ¼É gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À 643 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆqÀUÀÄ 1974

6 D¢ZÀÄAZÀ£ÀVj £À«®ÄzsÁªÀÄ 0.84 ªÀÄAqÀå 1981

7 CgÀ©¢lÄÖ 14 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 1951

8 ¨sÀzÁæ ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ 492aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²ªÀªÉÆUÀÎ

1974

9©½VjgÀAUÀ£À zÉÃªÀ¸ÁÜ£À ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ

540 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ/ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ 1987

10 §æºÀäVj ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ 181 PÉÆqÀUÀÄ 1974

11 ªÀÄÆPÁA©PÀ ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ 247 zÀQëtPÀ£ÀßqÀ/GqÀÄ¦ 1974

12 £ÀÄUÀÄ ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ 30 ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 1974

13 ±ÀgÁªÀw 431 ²ªÀªÉÆUÀÎ 1974

14 ¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ 88 zÀQëtPÀ£ÀßqÀ/GqÀÄ¦ 1974

15 ±ÉnÖºÀ½î ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ 396 ²ªÀªÉÆUÀÎ 1974

16gÁuÉ¨É£ÀÆßgÀÄ PÀÈµÀÚªÀÄÈUÀ ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ

119 zsÁgÀªÁqÀ 1974

17 ¥ÀÄµÀàVj 103 PÉÆqÀUÀÄ 1974

18 PÁªÉÃj ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ 527 ªÀÄAqÀå 1987

19 vÀ®PÁªÉÃj ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ 105 PÉÆqÀUÀÄ 1987

20ªÉÄÃ®ÄPÉÆÃmÉ zÉÃªÀ¸ÁÜ£ÀzÀ ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ

247 ªÀÄAqÀå 1974

21 WÀl¥Àæ¨sÀ ¥ÀQëzsÁªÀÄ 30 ¨É¼ÀUÁA 1974

22 zÁAqÉÃ° ªÀ£ÀåfÃ«zsÁªÀÄ 843 GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ 1987

23 gÀAUÀ£ÀwlÄÖ ¥ÀQëzsÁªÀÄ 0.67 ªÀÄAqÀå 1941

24 UÀÄqÀ« ¥ÀQëzsÁªÀÄ 0.733 ²ªÀªÉÆUÀÎ 1989

25 zÁgÉÆÃf PÀgÀrzsÁªÀÄ 55.87 §¼Áîj 1994

26 CwÛªÉÃj ¥ÀQëzsÁªÀÄ 2.23 GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ 2000

52

UÁæªÀÄ CgÀtå ªÀÄvÀÄÛ SÁ¸ÀV CgÀtå JAzÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ§zÀÞ «AUÀqÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

10.117.92 ZÀ.Q.«ÄÃ rÃªÀiïØ ¥sÁgÉ¸ïÖ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÀÄÝ CzÀgÀ°è PÀ£ÁðlPÀ CgÀtå

PÁ¬ÄzÉ ¸ÉPÀë£ï 4, ¨ÉlÖ ¨sÀÆ«Ä, ¨Á£É, dªÀiÁä ªÀÄ¯ÉÊ PÁ£À, PÀÄªÀÄQ, ¥ÉÊ¸Áj, CªÀÄÈvÀ ªÀÄºÀ¯ï

PÁªÀ®Ä, RgÁ§¨sÀÆ«Ä, E£ÁªÀÄ ¨sÀÆ«Ä, zÀlÖªÁzÀ ªÀÄgÀ M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À, £ÉqÀÄvÉÆÃ¥ÀÄ

¥ÀæzÉÃ±À M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. 2007-08 gÀ°è 5,076.87 ºÉ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±À PÀ£ÁðlPÀ CgÀtå

PÁ¬ÄzÉ ¸ÉPÀë£ï 17gÀ CrAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ 598.27 ºÉPÉÖgïUÀ¼ÀÄ ¸ÉPÀë£ï 4gÀ CrAiÀÄ°è CgÀtå

JAzÀÄ ¤tð¬Ä¸À®ànÖzÉ. CgÀtåªÀ£ÀÄß «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå (29,550.19 ZÀ.Q.«ÄÃ), gÀQëvÀ CgÀtå

(3,585.22 ZÀ.Q.«ÄÃ), ªÀVÃðPÀj¸ÀzÀ CgÀtå (10,117.92ZÀ.Q.«ÄÃ), UÁæ«ÄÃt CgÀtå

(49.05ZÀ.Q.«ÄÃ) ªÀÄvÀÄÛ SÁ¸ÀVÃ CgÀtå (54.07ZÀ.Q.«ÄÃ) JAzÀÄ ªÀVÃðPÀj¸À¯ÁVzÉ.

gÁdåzÀ ¨sËUÉÆÃ½PÀ «¹ÛÃtðzÀ ±ÉÃ 22.61 gÀµÀÄÖ ¨sÀÆ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉAzÀÄ

ªÀVÃðPÀj¹zÀÝgÀÆ PÉÃªÀ® ±ÉÃ 15 gÀµÀÄÖ ªÀiÁvÀæ M¼ÉîAiÀÄ ªÀÄgÀUÀ½gÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

gÀQëvÀ CgÀtå ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ CgÀtå ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ®¨sÀå«zÀÄÝ F ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß CgÀuÉåÃvÀgÀ

ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÁzÀ gÀ¸ÉÛ, d® «zÀÄåvï AiÉÆÃd£É, d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ eÁ£ÀÄªÁgÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ

ºÉZÀÑ¼À¢AzÁV gÁdåªÀÅ GgÀÄªÀ®Ä ¸ËzÉ, ªÀÄ£É PÀlÄÖªÀAvÀºÀ ªÀÄgÀ ºÁUÀÆ zÀ£ÀUÀ¼À ªÉÄÃ«£À

PÉÆgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÉ. DzÀÄzÀjAzÀ E¯ÁSÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÁæªÀiÁAvÀgÀ

ºÁUÀÆ ¥ÀlÖt ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ gÀÆ¦¹gÀÄvÀÛzÉ.

gÁdåzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß MmÁÖgÉ ¨sËUÉÆÃ½PÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀPÉÌ ºÉÆÃ°¹ ±ÉÃPÀqÁªÁj£À°è

w½¸ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ CzÀÄ CT® ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀgÁ¸ÀjVAvÀ ±ÉÃ.¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 23gÀµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ

CgÀtå ¤Ãw ¤UÀ¢¥Àr¹gÀÄªÀÅzÀQÌAvÀ ±ÉÃ. 33gÀµÀÄÖ PÀrªÉÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀPÀÌzÀ gÁdåUÀ¼À°è CgÀtå

¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ «ªÀgÀ »ÃVzÉ. DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À 64 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄ (zÉÃ±ÀzÀ MmÁÖgÉ «¹ÛÃtðzÀ ±ÉÃ.

9 ¨sÁUÀ), ªÀÄºÁgÁµÀÖç 54 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄ (±ÉÃ. 8 ¨sÁUÀ), vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ 22 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄ

(±É.3¨sÁUÀ) ªÀÄvÀÄÛ PÉÃgÀ¼À 11 ®PÀë ºÉPÉÖÃgÀÄ (±ÉÃ.2¨sÁUÀ).

1956jAzÀ 1986-87gÀ vÀ£ÀPÀ CgÀuÉåÃvÀgÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ ®PÀë

ºÉPÉÖÃgÀÄ CgÀtåªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÉ. CzÀgÀ «ªÀgÀ »ÃVzÉ: d®«zÀÄåvï AiÉÆÃd£ÉUÉ 22,194

ºÉPÉÖÃgï, «zÀÄåvï vÀAw J¼ÉAiÀÄ®Ä 1,688 ºÉ., gÀ¸ÉÛ ¤«Äð¸À®Ä 330 ºÉ. PÉgÉ ¤«Äð¸À®Ä

35, 840 ºÉ. ¥ÀlÖtUÀ¼À ¤ªÀiÁðtPÉÌ 1,791 ºÉ. UÀtÂUÁjPÉUÉ 42,676 ºÉ. PÀÈ¶ 67,217

ºÉ., ¥ÀÄ£ÀªÀð¸ÀwÃPÀgÀtPÉÌ 25,820 ºÉ., G½zÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÉ 6,357 ºÉ. MmÁÖgÉ 2,03913

ºÉPÉÖÃgï CgÀtå £ÀµÀÖªÁVzÉ. 1991-92gÀ CgÀuÉÆåÃvÀà£ÀßzÀ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ. 1 £Ál (C) ©ÃmÉ :

4,522 WÀ£À «ÄÃlgï, (D) vÉÃUÀ - 3,376 WÀ£À «ÄÃlgï, (E) G½zÀ §UÉAiÀÄ £Ál -

41,253 WÀ£À «ÄÃlgï. (2) ¥À¯ïà ªÀÅqï : 213 WÀ£À «ÄÃlgï (3) ¨ÉAQPÀrØUÉ §¼À¸ÀÄªÀ

ªÀÄgÀ - 131 WÀ£À «ÄÃlgï (4) PÉÆAiÀÄå®Ä §¼À¹zÀ £Ál - 618 WÀ£À «ÄÃlgï (5)

zÀÄAqÀÄPÀA§PÉÌ §¼À¹zÀ £Ál - 32,067 WÀ£À «ÄÃlgï, (6) GgÀÄªÀ®Ä 1,66,039 WÀ£À

«ÄÃlgï. (7) ©¢gÀÄ 19,299 ªÉÄnæPï l£ï ªÀÄvÀÄÛ (8) ²æÃUÀAzsÀ 1,418 WÀ£À «ÄÃlgï.

gÁdåzÀ ±ÉÃ. 20 ¨sÁUÀ £É®ªÀ£ÀÄß CgÀtåªÉAzÀÄ ªÀVÃðPÀj¹zÀÝgÀÆ (3.86 «Ä°AiÀÄ£ï ºÉPÉÖÃgï)

±ÉÃ.11 ¨sÁUÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ CgÀtå«zÉ. G½zÀ ¥ÀæzÉÃ±À CªÀ£ÀwAiÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ºÀAvÀzÀ°èzÉ.

53

d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ eÁ£ÀÄªÁgÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ ºÉZÀÑ¼À¢AzÁV gÁdåªÀÅ GgÀÄªÀ®Ä ¸ËzÉ, ªÉÄÃªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ

£ÁlUÀ¼À ¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄªÀ°è PÉÆgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄwÛzÉ. ºÀvÀÛjAzÀ ºÀ¢£ÉÊzÀÄ ªÀµÀðzÀ

PÁ®zÀ «ÄwAiÀÄ°è CgÀtåªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¤¨sÁ¬Ä¸À¨ÉÃPÉA§ ¸ÀÆZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¹AiÉÄÃ E°è

PÁAiÀÄð¤ªÀð» À ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ AiÀiÁªÀ §UÉAiÀÄ CgÀtåUÀ½ªÉ, É¼ÉAiÀÄ ÀzÀåzÀ ¹ÜwUÀw,

¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ CgÀuÉÆåÃvÀà£ÀßUÀ½VgÀÄªÀ ¨ÉÃrPÉ, MAzÀÄ ¸ÀÜ¼ÀzÀ°è ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®zÀ°èqÀ®Ä

¨ÉÃPÁzÀ CgÀuÉÆåÃvÀà£ÀßUÀ¼À ¨ÉÃrPÉ ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæªÀÄÄR fÃ« ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¸À®Ä PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À

ªÀÄvÀÄÛ ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹zÉ. PÉ¼ÀUÉ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÀ£ÀåfÃ«

zsÁªÀÄUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÆß CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹zÀ ªÀµÀðªÀ£ÀÆß PÉÆnÖzÉ. MmÁÖgÉ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è

6,360 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï «¹ÛÃtðzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ MlÄÖ LzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ

GzÁå£ÀªÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 21 ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄUÀ½ªÉ. EªÀÅ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁr¤AzÀ PÀÄgÀÄZÀ®Ä

PÁqÀÄªÀgÉUÉ ªÁå¦¹ªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ C¥ÁAiÀÄzÀAa£À°ègÀÄªÀ ¸À¸Àå, ¥ÁætÂ, ¥ÀQë ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß

¸ÀAgÀQë¸À®Ä gÀÆ¦¹zÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¥Áæw¤¢üPÀ PÁAiÀÄðeÁ®ªÀ£ÀÄß EªÀÅ ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ. 1989gÀ°è

ªÀiÁrzÀ zÉÆqÀØ ¸À¸ÀÛ¤UÀ¼À UÀtwAiÀÄAvÉ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è 257 ºÀÄ°UÀ¼ÀÄ, 283 agÀvÉ, 4,418

D£É, 5,473 PÁqÀÄPÉÆÃtUÀ½zÀÝªÀÅ. 1997-98g°è ªÀiÁrzÀ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À UÀtwAiÀÄAvÉ EzÀÝ

¥ÁætÂUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÀÄ° 395, PÁn 1,360, D£É 6,185, agÀvÉ 817, PÀgÀr 2,324,

PÁqÀÄºÀA¢ 15,760, fAPÉ 23,850, PÁqÀÄPÉÆÃt 8,484, ¸ÁA¨Ágï fAPÉ 4,998

ªÀÄvÀÄÛ £Àj 957.

PÀ£ÁðlPÀzÀ CgÀtåªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ°è£À ±ÉÃ. 25 ¨sÁUÀ D£ÉUÀ½UÉ, ±ÉÃ. 10 ¨sÁUÀ ºÀÄ°UÀ½UÉ

D±ÀæAiÀÄvÁtªÁVzÉ. E£ÀÆß C£ÉÃPÀ ¥ÁæAvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj±ÉÆÃ¢ü¸À¨ÉÃPÁVzÉ. DUÀ ºÉÆ¸À ¸À¸ÀåªÀUÀð,

¥ÁætÂªÀUÀðUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÀQUÉ §gÀÄvÀÛªÉ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ JgÀqÀÄ G¥ÀUÀÄZÀÒUÀ¼ÀÄ CAzÀgÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ¯ÉèÃ

EgÀÄªÀ vÀ®PÁªÉÃj ªÀÄvÀÄÛ PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR EªÀÅ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ AiÉÆÃf¹gÀÄªÀ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÁ vÁtUÀ¼À

¥ÀnÖUÉ vÁvÁÌ°PÀªÁV ¸ÉÃ¥ÀðnÖzÉ. F G¥ÀUÀÄZÀÒUÀ¼À ºÉÆgÀvÁzÀ §ArÃ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀgÀºÉÆ¼É

GzÁå£ÀªÀ£ÀUÀ¼ÀÄ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ UÀÄgÀÄw¹zÀAvÉ 1986gÀ°è ¤Ã®Vj fÃ«UÉÆÃ¼À «ÄÃ¸À®Ä PÉëÃvÀæzÀ°è

¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁVªÀÉ. DPÀµÀðPÀ ¥ÀQë ¤Ã®PÀAoÀ (¨sÁgÀvÀzÀ gÉÆÃ®gï) ªÀÄvÀÄÛ D£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÁdåzÀ ºÀQÌ

ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂ JAvÀ®Æ, ²æÃUÀAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀªÀÄ®ªÀ£ÀÄß PÀæªÀÄªÁV gÁdåªÀÈPÀë ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄµÀàªÉAvÀ®Æ

¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁVzÉ.

CA² gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À: GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ°ègÀÄªÀ F GzÁå£ÀªÀ£À UÉÆÃªÁ UÀr

¨sÁUÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉÆAqÀAwzÉ. 340 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï «¹ÛÃtð«gÀÄªÀ F GzÁå£ÀªÀ£À

zÁAqÉÃ° ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄzÀ ¥ÀPÀÌzÀ°èzÉ. UÉÆÃªÁ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÁgÁµÀÖçUÀ¼À G½zÀ DgÀÄ ¸ÀAgÀQëvÀ

vÁtUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ MlÄÖ 2,200 ZÀzÀgÀ Q.«ÄÃ.«¹ÛÃtð«zÉ. F GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è PÀÈµÀÚªÀtðzÀ

agÀvÉUÀ½ªÉ. E°ègÀÄªÀ EvÀgÀ ªÀÄÈUÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ºÀÄ° ªÀÄvÀÄÛ D£É. 1956gÀ ªÉÄÃ 10 gÀAzÀÄ F

CgÀtåªÀ£ÀÄß zÁAqÉÃ° ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß

UÀÄgÀÄw¹ CzÀ£ÀÄß CA² gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ¥Àæ¸ÁÛªÀªÀ£ÀÄß

ªÀÄÄA¢nÖvÀÄ. 1987gÀ ¸É¥ÉÖA§gï 2gÀAzÀÄ F ¥Àæ¸ÁÛªÀªÀ£ÀÄß CAVÃPÀj¹ C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

54

ªÀÄÆ® ¥Àæ ÁÛªÀ£ÉAiÀÄ 250 ZÀzÀgÀ Q ÉÆÃ «ÄÃlgï «¹ÛÃtðzÀ eÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ UÀÄgÀÄw À Á¬ÄvÀÄ.

2002gÀ°è CAwªÀÄªÁV ¥ÀæPÀluÉ ºÉÆgÀ©zÁÝUÀ EzÀPÉÌ E£ÀÆß 90 ZÀzÀgÀ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï

¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVvÀÄÛ. 2007gÀ°è CA² ªÀÄvÀÄÛ zÁAqÉÃ° GzÁå£ÀªÀ£ÀUÀ½UÉ ºÀÄ°AiÉÆÃd£É

¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀ Á¬ÄvÀÄ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À ±ÉæÃtÂAiÀÄ°ègÀÄªÀ CA² ¸ÁUÀgÀªÀÄlÖ¢AzÀ 200jAzÀ 925

«ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀµÀÄÖ ªÀåvÀåAiÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. F GzÁå£ÀªÀ£À £É¯ÉAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À

JvÀÛgÀzÀ ªÀiÁAmÉÃ£ï ªÀÄ¼ÉPÁr£À ºÁUÀÆ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ GzÀÄgÉ¯É PÁr£À fÃ«

¥Àj¹Üw ªÀ®AiÀÄzÀ°è. F JgÀqÀ£ÀÆß «±Àé ªÀ£ÀåfÃ« ¤¢ü PÉÃAzÀæ, C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°èªÉ

JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹zÉ. CA² gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À ªÀÄvÀÄÛ £ÉgÉAiÀÄ zÁAqÉÃ° ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄ

¸ÉÃjAiÉÄÃ PÀ£ÁðlPÀzÀ CgÀtå E¯ÁSÉ, zÁAqÉÃ° ªÀ£ÀåfÃ« «¨sÁUÀªÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹zÉ. CgÀtå

G¥À ¸ÀAgÀPÀëuÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁVgÀÄvÁÛgÉ. F ¨sÁUÀzÀ CgÀtåªÀÅ ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ

¥ÁætÂªÀUÀð¢AzÀ ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁVzÉ. E°è PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÈPÀë ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄgÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ©¢gÀÄ,

¨Ë»Ã¤AiÀÄ (PÀAZÀÄªÁ¼À, §¸ÀªÀ£À¥ÁzÀ EvÁå¢ ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ), ¤Ã®Vj, ¯ÁAmÁ£À, ¹®égï NPï,

vÉÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉìöÊ°AiÀiÁ PÉìöÊ¯ÉÆÃPÁ¥Àð (dA¨É).

¥ÁætÂUÀ¼ÉAzÀgÉ ¨Áå£ÉqïPÀ¦AiÀÄ MAzÀÄ §UÉ, fAPÉ, (¨ÉÆUÀ¼ÀÄªÀ fAPÉ, ZÀÄlÄÖ fAPÉ (ªÀiË¸ï

rÃgï) ºÁUÀÆ ZÀÄPÉÌ fAPÉ), EArAiÀÄ£ï PÁqÀÄPÉÆÃt, ªÀÄ®¨Ágï ¥ÀÄ£ÀÄUÀÄ¨ÉPÀÄÌ, ªÀÄ®¨Ágï

zÉÆqÀØ C½®Ä, ¥ÀAUÉÆÃ°£ï ºÁUÀÆ PÀgÀr. EªÀÅ F GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è ¸ÀºÀd ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è

PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ. C®èzÉ PÀÈµÀÚªÀtðzÀ agÀvÉ, D£É ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄ°UÀ¼ÀÄ E°è£À C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ.

F GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀjÃ¸ÀÈ¥ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ PÁ½AUÀ¸À¥Àð, ¤ÃgÀÄºÁªÀÅ, ºÉ¨ÁâªÀÅ, PÉÃgÉºÁªÀÅ,

ªÀÄAqÀ®zÀ ºÁªÀÅ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 200 ¥ÀQë ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß F GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ.

CªÉAzÀgÉ ¹¥Á¬Ä PÉÆPÀÌgÉ, §ÆzÀÄ CA§gÀ QÃdÄUÀ, PÀjZÉÆnÖ ¦PÀ¼ÁgÀ, £ÀªÀgÀAUÀ, UÀgÀÄqÀ,

PÀj¤Ã®PÀAoÀ, vÀÄgÁ¬Ä ¥À£ÀßUÁj, zÉÆqÀØ ªÀÄAUÀmÉÖ ºÀQÌ, ºÉÆA¨É¤ß£À ªÀÄgÀPÀÄlÄPÀ, zÁ¸À ªÀÄAUÀmÉÖ

ºÀQÌ, ²æÃ®APÁ ªÀÄAqÀÆPÀ ªÀÄÄR, ºÀ¹gÀÄ ¥ÁjªÁ¼À, §ÆzÀÄ PÁqÀÄPÉÆÃ½, vÀÄgÀÄ©£À ¥ÁjªÁ¼À,

eÉÃ£ÀÄ VqÀÄUÀ, gÁdgÀtºÀzÀÄÝ, §ÆzÀÄvÀ¯É «ÄÃ£ÀÄVqÀÄUÀ, «ÄÃ£ÀÄUÀÆ¨É, PÀAzÀÄUÀÆ¨É, PÁPÀgÀuÉºÀQÌ,

¤Ã®Vj £ÉÆt»qÀÄPÀ, ¸ÀtÚ¨Á¼ÉUÀÄ©â, ºÀÆPÀÄlÄPÀ.

§ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À: ¨sÁgÀvÀzÀ CgÀtå zsÁªÀÄUÀ¼À ¥ÉÊQ §ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ

GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÇ MAzÀÄ. EzÀÄ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR vÁt. zÀQët PÀ£ÁðlPÀzÀ

ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. £ÉgÉAiÀÄ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ªÀÄÄzÀÄªÀÄ¯ÉÊ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À, PÉÃgÀ¼ÀzÀ

ªÉÊ£ÁqÀÄ ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄ, ªÁAiÀÄªÀåzÀ £ÁUÀgÀºÉÆ¼É gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀUÀ¼ÉÆqÀ£É EzÀÄ ¤gÀAvÀgÀvÉ

ºÉÆA¢zÉ. E°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 70 ºÀÄ°, 3,000 KµÀå D£ÉUÀ½UÉÀ (1997gÀ UÀtwAiÀÄAvÉ)

D±ÀæAiÀÄ ¤ÃrzÉ. EªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉUÉ agÀvÉ, PÉ£Áß¬Ä, PÁn ºÁUÀÆ PÀgÀrUÀ¼ÀÆ EªÉ. §ArÃ¥ÀÄgÀ

GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÅ ¤Ã®Vj fÃ«UÉÆÃ¼À «ÄÃ¸À®Ä vÁtzÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÄ, ¤Ã®Vj

G¥ÀUÀÄZÀÒ (6000 + ZÀ.Q.«ÄÃ)., §ArÃ¥ÀÄgÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À J®èªÀ£ÀÆß ¸ÉÃj¹

«±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÁ vÁtªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ AiÉÆÃa¸ÀÄwÛzÉ. 1931gÀ°è

§ArÃ¥ÀÄgÀ «ÄÃ¸À®Ä CgÀtåzÀ°è 90 ZÀ.Q.«ÄÃ. zsÁªÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À

¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ EzÀÄ vÀÄA§ PÀrªÉÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉAzÀÄ PÀAqÀÄ§AzÀªÉÄÃ¯É E£ÀÆß 800 ZÀ.Q.«ÄÃ. «¸ÀÛj¹

CzÀ£ÀÄß ªÉÃtÄUÉÆÃ¥Á® ªÀ£ÀåfÃ« GzÁå£ÀªÀ£ÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. EzÉÃ §ArÃ¥ÀÄgÀ ªÀ£ÀåfÃ«

55

GzÁå£ÀªÀ£À¢AzÀ 880 ZÀ.Q.«ÄÃ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ 1973gÀ°è §ArÃ¥ÀÄgÀ ºÀÄ°

¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ CzÀ£ÀÄß «ÄÃ¸À¯ÁVj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß 1973gÀ°è ºÀÄ° AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr vÀAzÀªÉÄÃ¯É

ºÀÄ°UÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¤gÀAvÀgÀ ºÉZÀÑ¼À PÀAqÀÄ§A¢zÉ. C®èzÉ EzÀÄ ²æÃUÀAzsÀzÀ ªÀÄgÀUÀ½UÉ ºÁUÀÆ

C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ À Àå ¥Àæ sÉÃzÀUÀ½UÉ ºÉ ÀgÀÄªÁ¹. §ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À 680jAzÀ 1454

«ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°èzÉ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À §ÄqÀzÀ°è PÀ¦¯Á £À¢AiÀÄ zÀQëtPÉÌ EzÀÄ £É¯ÉAiÀiÁVzÉ.

F «ÄÃ¸À®Ä CgÀtåzÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ¦¯Á, £ÁUÀÆgï ªÀÄvÀÄÛ ªÉÆÃAiÀiÁgï £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ.

ºÀªÁUÀÄtªÀÅ ZÀ½UÁ®zÀ°è GµÀÚvÉ 10 rVæ ¸ÉA. ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃ¸ÀUÉAiÀÄ°è UÀjµÀ× 28 rVæ ¸ÉA.

EgÀÄvÀÛzÉ. ªÀiÁ£ÀÆì£ï CªÀ¢ü dÆ£ï wAUÀ½¤AzÀ ¸É¥ÉÖA§gïªÀgÉUÉ. ªÀµÀð«rÃ F GzÁå£ÀªÀ£À

vÉgÉ¢zÀÝgÀÆ sÉÃn PÉÆqÀ®Ä CvÀÄåvÀÛªÀÄ PÁ®ªÉAzÀgÉ ªÀiÁ£ÀÆì£ï CªÀ¢ü. F CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À

ZÀ®£ÀªÀ®£À ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ. CgÀtåªÀÅ ºÀ¹j¤AzÀ £À¼À£À½¸ÀÄvÀÛzÉ. gÀ¸ÉÛ PÀqÉ¬ÄAzÀ £ÉÆÃrzÁUÀ

ºÀ¹gÀÄ vÉ¼ÀÄªÁVzÉ J¤ß¹zÀgÀÆ M¼ÀºÉÆPÀÌAvÉ ¸ÁAzÀæªÁUÀÄvÀÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀæªÀÄÄR ¸À¸ÀåªÀUÀð: ¸ÁUÀÄªÁ¤, vÉÃUÀ, ©ÃmÉ, ºÉÆ£Éß, JwÛUÀ, zÀqÀ¸Á®, £É°è, £ÀA¢, ªÀÄwÛ,

¢ArUÀ, D¯É, ¸ÀUÀzÉ, ªÀÄÄ¥ÁàUÀ, PÀPÉÌ, QgÀÄ©¢gÀÄ, ©¢gÀÄ, GgÀÄUÀ®Ä, PÀUÀÎ°, eÁ®Vj ªÀÄvÀÄÛ

PÁgÉ.

¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁætÂªÀUÀð: ºÀÄ°, agÀvÉ, D£É, PÁn, ¸ÁA¨Ágï, fAPÉ, PÀgÀr, alÄÖ fAPÉ,

PÉ£Áß¬Ä, PÁqÀÄºÀA¢, ¨ÉÆUÀ¼ÀÄªÀ fAPÉ, £Á®ÄÌPÉÆA©£À fAPÉ, QgÀÄ§. C¥ÁAiÀÄzÀAa£À°ègÀÄªÀ fÃ«UÀ¼ÀÄ: ºÀÄ°, £Á®ÄÌ PÉÆA©£À fAPÉ, PÁn, D£É, agÀvÉ, PÀgÀr, ªÉÆ¸À¼É, alÄÖfAPÉ,

ºÉ¨ÁâªÀÅ, PÀqÀ®qÉÃUÉ, ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ: §ÆzÀÄPÁqÀÄPÉÆÃ½, qÉÃUÉ, vÀÄgÀÄ©£À ¥ÁjªÁ¼À, eÉÃ£ÀÄVqÀÄUÀ,

gÁdgÀtºÀzÀÄÝ, «ÄÃ£ÀÄUÀÆ¨É, PÁPÀgÀuÉ ºÀQÌ, ¤Ã®Vj £ÉÆt »qÀÄPÀ, ªÀÄ¯ÉzÁ¸À ªÀÄAUÀmÉÖ ºÀQÌ,

PÀAzÀÄ VqÀÄUÀUÀÆ¨É, ¸ÀtÚ ¨Á¼ÉUÀÄ©â, aPÀÌ ºÀÆPÀÄlÄPÀ ¸ÀjÃ¸ÀÈ¥À: PÁ½AUÀ¸À¥Àð, £ÁUÀgÀºÁªÀÅ,

ºÉ¨ÁâªÀÅ, ªÀÄAqÀ®zÀ ºÁªÀÅ, PÉÃgÉºÁ£ÀÄ, ¤ÃgÀÄºÁªÀÅ, eËUÀÄªÉÆ¸À¼É, ºÀ°è, H¸ÀgÀªÀ½î, GqÀ,

PÀ¥Éà, ªÀÄgÀUÀ¥Éà, £É®UÀ¥Éà ªÀÄvÀÄÛ DªÉÄ.

§£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À: ¨ÉAUÀ¼ÀÆj¤AzÀ F GzÁå£ÀªÀ£À 22 Q.«ÄÃ. zÀQëtQÌzÉ.

F GzÁå£ÀªÀ£ÀÄß vÀ®¥À®Ä ¨ÉAUÀ¼ÀÆj¤AzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ CzsÀð UÀAmÉ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. EzÉÆAzÀÄ

UÀÄqÀØUÁqÀÄ. DzÀgÉ £ÉÊ¸ÀVðPÀªÁV fÃ«¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁVgÀÄªÀ vÁtUÀ¼À¯ÉÆèAzÀÄ. 25,000

JPÀgÉ (104.27 ZÀ.Q.«ÄÃ.) «¹ÛÃtð«gÀÄªÀ F GzÁå£ÀªÀ£À ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À DPÀµÀðPÀ ¥ÀæªÁ¹

vÁtªÁV gÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÉ. §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ ºÀÄ° ªÀÄvÀÄÛ ¹AºÀ ¸ÀAgÀPÀëuÁ vÁtªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ºÀÄ°,

©½ºÀÄ°, ¹AºÀ ºÁUÀÆ EvÀgÀ ¸ÀÛ¤UÀ¼À D±ÀæAiÀÄ vÁtªÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ

E¯ÁSÉAiÀÄÄ K¥Àðr¸ÀÄªÀ ºÀÄ° ¸À¥sÁj ªÀÄvÀÄÛ ¹AºÀ ¸À¥sÁj, UÁæAqï ¸À¥sÁjUÀ¼ÀÄ (¸À¸ÁåºÁj

¥ÁætÂUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ) F ¸ÀAgÀPÀëuÁ vÁtªÀ£ÀÄß ¤¨sÁ¬Ä¸À®Ä DyðPÀ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. E°è£À

ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁ vÁtªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ CgÀtå E¯ÁSÉ C£ÀÄªÉÆÃ¢¹zÉ. E°ègÀÄªÀ ¸ÀtÚ ¥ÁætÂ

¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄzÀ°è C°è£À ¥ÁætÂUÀ¼À ¥Áæw¤¢üPÀ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. E°è£À ¥ÁætÂ

¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR DPÀµÀðuÉ. EzÀgÀ°è ¸ÀjÃ¸ÀÈ¥ÀUÀ¼À GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÇ EzÉ; MAzÀÄ

¸ÀtÚ gÀAUÀªÀÄA¢gÀªÀÇ EzÉ. ¥Àæw ªÀÄAUÀ¼ÀªÁgÀ ¥ÁætÂ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄPÉÌ gÀeÁ ¢£À. zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ®

56

amÉÖ GzÁå£ÀªÀ£ÀÄß §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ eÉÊ«PÀ GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ. amÉÖAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À 7.5

JPÀgÉUÀ¼ÀµÀÄÖ «¸ÀÛj¹zÉ (30,000 ZÀ.«ÄÃ.) EzÀgÀ°è amÉÖAiÀÄ ¸ÀAgÀPÀëuÁ WÀlPÀ, ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄ

ºÁUÀÆ ±ÀæªÀt-zÀÈ±Àå PÉÆoÀrAiÀÄÆ GAlÄ. amÉÖ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄPÉÌ ¥Á° PÁ¨ÉÆð£ÉÃmï ZÁªÀtÂ

EzÀÄÝ, ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ 10,000 ZÀ. Cr (3000 ZÀzÀgÀ «ÄÃlgï) DªÀgÀt«zÉ. CzÀgÉÆ¼ÀUÉ

amÉÖUÀ¼À fÃªÀ£ÀPÉÌ DªÀ±ÀåPÀªÁzÀ £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß CvÀåAvÀ eÁUÀgÀÆPÀvÉ¬ÄAzÀ ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.

EzÀÄ amÉÖUÀ¼À 20 ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ½UÉ ¸ÁPÁUÀÄªÀµÀÄÖ C£ÀÄPÀÆ®vÉ ¥ÀqÉ¢zÉ. ErÃ ¥Àj¸ÀgÀ GµÀÚ

ªÀ®AiÀÄPÉÌ ¸ÀjºÉÆA¢PÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ gÀÆ¦vÀªÁVzÉ. vÉÃªÁA±ÀzÀ ¥Àj¸ÀgÀ, PÀÈvÀPÀ d®¥ÁvÀ, QjzÁzÀ,

£ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÁzÀ ¸ÉÃvÀÄªÉ, amÉÖUÀ¼À£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀÄªÀAvÉ C£ÉÃPÀ VqÀUÀAmÉUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÉ.

¸ÀAgÀPÀëuÁ®AiÀÄ¢AzÀ JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ UÀÄªÀÄälPÉÌ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ. C°è zÀÈ¶Ö ¸É¼ÉAiÀÄÄªÀ

avÀæUÀ½ªÉ. «±ÉÃµÀªÁzÀ amÉÖUÀ¼À£ÀÄß §ºÀÄ £ÁdÆPÁV ÀAgÀQë¹gÀÄªÀ ¥ÀæzÀ±ÀðPÀUÀ½ªÉ. F GzÁå£ÀªÀ£ÀPÉÌ

PÀ£ÁðlPÀ ¥ÁætÂ ¥Áæ¢üPÁgÀ, PÀÈ¶ «±Àé«zÁå®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C±ÉÆÃPÀ læ¸ïÖ ¥sÁgï jÃ¸ÀZïð E£ï

EPÁ®f CAqï J£ï«gÁ£ïªÉÄAmï ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀ ¤ÃrzÉ.

PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À: ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è GµÀÚªÀ®AiÀÄ ¤vÀåºÀjzÀétð «zsÀzÀ

CgÀtåUÀ¼À°è JgÀqÀ£ÉÃ Cw zÉÆqÀØ ªÀ£ÀåfÃ« gÀQëvÀ ¥ÀæzÉÃ±À (600.32 ZÀ.Q.«ÄÃ.) JAzÀÄ WÉÆÃ¶¹gÀÄªÀ

GzÁå£ÀªÀ£À. F GzÁå£ÀªÀ£À PÀ£ÁðlPÀzÀ GqÀÄ¦ ªÀÄvÀÄÛ aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. eÁUÀwPÀ

ªÀÄlÖzÀ°è fÃ« ªÉÊ«zsÀå ¸ÀAgÀPÀëuÉUÁV UÀÄgÀÄw¹gÀÄªÀ 34 CUÀæ vÁtUÀ¼À ¥ÉÊQ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÆ

MAzÀÄ. PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÅ eÁUÀwPÀ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁ DzÀåvÁ AiÉÆÃd£É-1gÀ CrAiÀÄ°è

§gÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀgÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹gÀÄªÀÅzÀÄ ªÀ£ÀåfÃ« ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¸ÀAWÀ

ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¯ïØð ªÉÊqï¥sÀAqï CªÉÄjPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ. 1916gÀ°èAiÉÄÃ ©ænµï ¸ÀPÁðgÀ PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR

¥ÁæAvÀåªÀ£ÀÄß «ÄÃ¸À®Ä CgÀtåªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ. CzÀgÀ GzÉÝÃ±À »UÁÎªÀÄÄUÁÎV C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄwÛzÀÝ

1991 1993 1995 1997

ºÀÄ° 58 66 74 75

agÀvÉ 51 81 86 88

D£É 1,107 2,214 2,214 3.471

PÁn 1,097 1,373 1,373 2,427

PÉ£Áß¬Ä 148 181 181 -

fAPÉ 3,333 5,858 5,858 8,204

¸ÁA¨Ágï 706 1,196 1,196 2,386

PÀgÀr 51 66 66 -

£Á®ÄÌ PÉÆA©£À fAPÉ 14 - - -

¹AºÀ ¨Á®zÀ PÉÆÃw 1,468 1,751 1,751 -

ºÀA¢ 148 181 181 -

¥ÀÄ£ÀÄUÀÄ 72 131 131 -

§ArÃ¥ÀÄgÀ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À UÀtw

57

PÀr ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄqÀÄ PÀÈ¶ ¥ÀzÀÞwUÉ ®UÁªÀÄÄ ºÁQ CzÀÄ CgÀtåzÀ PÉÃAzÀæ ¨sÁUÀPÀÆÌ «¸ÀÛj¸ÀzÀAvÉ

gÀQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀºÀPÁgÀzÉÆA¢UÉ SÁåvÀ ¥Àj¸ÀgÀ PÁAiÀÄðPÀvÀð ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄ°

¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀ qÁ. G¯Áè¸À PÁgÀAvÀ CªÀgÀÄ, FUÁUÀ¯ÉÃ C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°ègÀÄªÀ ¹AºÀ¨Á®zÀ

ªÉÄPÁPï PÉÆÃwUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÉÃUÉ «vÀgÀuÉAiÀiÁVªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ 1983-84gÀ°è

vÀ¥À²Ã¯ÁV ¸À«ÄÃPÉë PÉÊUÉÆAqÀgÀÄ. CªÀgÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr F §UÉAiÀÄ PÉÆÃwUÀ½UÉ CªÀ±ÀåPÀªÁzÀ

ªÀÄ¼ÉPÁqÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄRzÀ°è ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁVzÉAiÉÄAzÀÄ, ªÀÄ®¨Ágï¤AzÀ ºÉÆgÀ¨sÁUÀzÀ°è

F §UÉAiÀÄ PÉÆÃwUÀ¼À ¸ÀASÉå ¸ÁPÀµÀÄÖ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°èzÉAiÉÄAzÀÆ ªÀgÀ¢ªÀiÁrzÀgÀÄ. C®èzÉ

F §UÉAiÀÄ PÉÆÃwUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¥Áæw¤¢üPÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀ (¥sÁèUï¶¥ï ¹àÃ¹Ã¸ï) JAzÀÄ

¥ÀjUÀtÂ¹ D ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ErÃ fÃ« ¸ÀAPÀÄ®ªÀ£ÉßÃ ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ DUÀæºÀ¥Àr¹zÀgÀ®èzÉ

¹AºÀ¨Á®zÀ PÉÆÃwUÀ¼À ¸ÀAgÀPÀëuÉUÁV EzÉÃ GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß £ÉÊ¸ÀVðPÀ «ÄÃ¸À®Ä CgÀtåªÁV

C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ¸À®ºÉªÀiÁrzÀgÀÄ. F ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÁßzsÀj¹ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀ£ÀåfÃ«

¸À®ºÁ ¸À«Äw ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ¸ÀÆZÀ£É ¤Ãr PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸ÀÄªÀAvÉ

¸À®ºÉªÀiÁrvÀÄ. EzÀgÀ £ÀAvÀgÀ F PÀÄjvÀÄ ªÉÆzÀ® DzÉÃ±À ºÉÆgÀ§AvÀÄ. 1987gÀ°è PÀ£ÁðlPÀ

¸ÀPÁðgÀªÀÅ F DzÉÃ±ÀzÀ£ÀéAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¹vÀÄ.

PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR ¥ÀlÖt ªÀÄÆ®vÀB PÀ©ât C¢j£À ¥ÀlÖt. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR

PÀ©âtzÀ UÀtÂ PÀA¥À¤AiÀÄ PÉÃAzÀæ. F ¥ÀæzÉÃ±À ¥ÀæPÀÈw ¸ËAzÀAiÀÄðPÉÌ ºÉ¸ÀgÁzÀÄzÀÄ. ªÀ£ÀåfÃ«UÀ½AzÀ

¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁVzÀÝgÀÆ E°è£À CgÀtå vÀÄA§ zÀlÖªÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À£ÀÄß «ÃQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ

¸ÀÄ®¨sÀªÀ®è. DzÀgÀÆ F PÁr£À°è C¯ÉAiÀÄÄªÀÅzÉAzÀgÉ CzÉÆAzÀÄ gÉÆÃªÀiÁAZÀPÁgÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ

G¯Áè¸À vÀgÀÄªÀ C£ÀÄ¨sÀªÀ. vÀÄAUÀ, ¨sÀzÁæ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃvÁæªÀw F ªÀÄÆgÀÆ ªÀÄÄRå £À¢UÀ¼À GUÀªÀÄ

E°è JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. ¨sÀUÀªÀw zÉÃªÀvÉAiÀÄ ¦ÃoÀ ªÀÄvÀÄÛ 1.8 «ÄÃlgï JvÀÛgÀ«gÀÄªÀ

ªÀgÁºÀ£À «UÀæºÀUÀ¼ÀÄ E°è£À ¥ÀæªÀÄÄR DPÀµÀðuÉ. vÀÄAUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÁæ £À¢UÀ¼ÀÄ zsÁgÁ¼ÀªÁV F

GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. F eÁUÀPÉÌ §gÀÄªÀªÀjUÉ ¤dPÀÆÌ PÀzÀA©Ã d®¥ÁvÀ DPÀµÀðuÉ

ºÀÄnÖ¸ÀÄvÀÛzÉ. zÉÆqÀØ ¸ÀÛ¤UÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃmÉAiÀiÁqÀÄªÀ ºÀÄ°, agÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉ£Áß¬ÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÆÃ¶¹gÀÄªÀ

F GzÁå£ÀªÀ£À ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ, C¥ÁAiÀÄzÀAa£À°ègÀÄªÀ ¸ÀÛ¤UÀ¼À£ÀÆß ¥ÉÆÃ¶¹zÉ. F ¨sÁUÀzÀ°è

ºÀÄ°UÀ¼À ¨ÉÃmÉUÉ FqÁUÀÄªÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÉAzÀgÉ PÁn, ¸ÁA¨Ágï, PÁqÀÄºÀA¢, aPÀÌ JgÀ¼É,

±ÀªÀgÉÆÃmÉÊ£ï JA§ JgÀ¼ÉAiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ §UÉ, ¨Áå£Émï PÀ¦, ¸ÁªÀiÁ£Àå ®AUÀÆgï ºÁUÀÆ

¹AºÀ¨Á®zÀ PÉÆÃw. E°è£À vÉÃªÀ¨sÀjvÀ ºÀªÁUÀÄt ±ÉÆÃ¯Á ºÀÄ®ÄèUÁªÀ°£À ¤ÃgÀÄ »r¢qÀÄªÀ

¸ÁªÀÄxÀåð ºÁUÀÆ CgÀtå EªÉ®èzÀgÀ ¥sÀ®ªÁV E°è ¸ÀªÀðIÄvÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ. ªÀÄÄAzÉ

CªÀÅ ªÀÄÄRå £À¢UÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. vÀÄAUÀ, ¨sÀzÁæ, ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃvÁæªÀw £À¢UÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ

DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ d£ÀgÀ fÃªÀ£ÁrAiÀiÁVªÉ. PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄRzÀ vÀÄ¢AiÀÄ°è ºÀ¼ÉAiÀÄ DzÀgÉ FUÀ vÉÆgÉzÀ

¯ÉÆÃ¯ÉÆÃ ºÉ¸Àj£À ªÀÄ£ÉAiÉÆA¢zÉ.

£ÁUÀgÀºÉÆ¼É gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À: F GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÅ gÁfÃªÀUÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À

JA§ ºÉ¸Àj¤AzÀ®Æ SÁåwAiÀiÁVzÉ. ªÉÄÊ¸ÀÆj¤AzÀ 94 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°èzÉ. PÉÆqÀUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ. §ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀPÉÌ F±Á£ÀåzÀ°ègÀÄªÀ

F GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀ£ÀÄß PÀ¦¯Á d¯Á±ÀAiÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ. »AzÉ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ CgÀ¸ÀgÀ ¨ÉÃmÉUÉAzÉÃ

EzÀÄ «ÄÃ¸À¯ÁVvÀÄÛ. GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è PÁqÀÄ zÀlÖªÁVzÉ. ¸ÀtÚ ¥ÀÄlÖ vÉÆgÉ, PÀtÂªÉ, d®¥ÁvÀUÀ½ªÉ.

58

1975gÀ°è F GzÁå£ÀªÀ£À 575 ZÀ.Q.«ÄÃ. « ÀÛj¹vÀÄÛ. £ÁUÀgÀºÉÆ¼É JA§ÄzÀÄ ºÉ ÀgÉÃ ºÉÃ¼ÀÄªÀAvÉ

PÀ£ÀßqÀ¥ÀzÀ. £ÁUÀ JAzÀgÉ ºÁ«£À MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥Àæ¨sÉÃzÀ, ºÉÆ¼É JAzÀgÉ £À¢. 1955gÀ°è

¸ÁÜ¦vÀªÁzÀ F GzÁå£ÀªÀ£À zÉÃ±ÀzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄªÁV ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ GzÁå£ÀªÀ£ÀUÀ¼À¯ÉÆèAzÀÄ.

E°è GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ ºÀªÁUÀÄt«zÉ, ¨ÉÃ¸ÀUÉAiÀÄ°è ©gÀÄ©¸À®Ä, ZÀ½UÁ® DºÁèzÀPÀgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

F GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ «±ÉÃµÀ ®PÀëtªÉAzÀgÉ ºÀÄ° ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃmÉAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ EgÀÄªÀ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ

C£ÀÄ¥ÁvÀ. §ArÃ¥ÀÄgÀQÌAvÀ®Æ E°è ºÀÄ°, PÁqÀÄPÉÆÃt ªÀÄvÀÄÛ D£ÉUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÉZÁÑVAiÉÄÃ

EzÉ. F GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÅ ¤Ã®Vj fÃ«UÉÆÃ¼ÀzÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÉÃ DVzÉ. £ÁUÀgÀºÉÆ¼É

¸ÉÃjzÀAvÉ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÄ, ¤Ã®Vj G¥ÀUÀÄZÀÒªÀ£ÀÄß (6000+ ZÀ.Q.«ÄÃ). AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃ «±Àé

¥ÀgÀA¥ÀgÁ vÁtªÁV ¥ÀjUÀtÂ¸À®Ä AiÉÆÃf¹zÉ. zÀQët ¨sÁUÀzÀ°è §ºÀÄvÉÃPÀ vÉÃªÁA±À¨sÀjvÀ

GzÀÄgÉ¯É PÁqÀÄ (¸ÁUÀÄªÁ¤, vÉÃUÀ, ©ÃmÉ), ¥ÀÆªÀðzÀ°è ±ÀÄµÀÌ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ PÁqÀÄ (ºÁ¯É,

eÁ°), ªÀÄvÀÄÛ G¥À¥ÀªÀðvÀ, PÀtÂªÉAiÀÄ eËUÀÄ PÁqÀÄ (AiÀÄÄeÉÃ¤AiÀÄ-PÀÄAw) PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ.

¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ: D£É, UÀÄ¼Éî£Àj, ºÀÄ°, agÀvÉ, PÁn, ¥ÀÄ£ÀÄUÀÄ¨ÉPÀÄÌ, ¸ÁA¨Ágï, ZÀÄPÉÌ fAPÉ, ªÀÄÄAUÀÄ¹,

PÀvÉÛQgÀÄ§. ¸ÀjÃ¸ÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ: PÁ½AUÀ¸À¥Àð, PÀlÄÖºÁªÀÅ, ºÉ¨ÁâªÀÅ, ªÀÄAqÀ®zÀºÁªÀÅ, DªÉÄ, GqÀ,

£É®UÀ¥Éà EvÁå¢. ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÈPÀëUÀ¼ÀÄ: ©ÃmÉ, vÉÃUÀ, ²æÃUÀAzsÀ ªÀÄvÀÄÛ ¹®égï NPï.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÄ: ¤Ã®Vj fÃ«UÉÆÃ¼ÀªÀÅ KµÀåzÀ §ºÀÄ zÉÆqÀØ ¸ÀASÉåAiÀÄ

D£ÉUÀ½UÉ vÀªÀgÁVzÉ. ¥ÀæªÀÄÄR D£É AiÉÆÃd£É, ºÀÄ° AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÀÆ EzÀÄ «ÄÃ¸À®Ä

CgÀtåªÉ¤¹zÉ. §æºÀäVj ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄµÀàVj ªÀ£ÀåzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ D£ÉUÀ¼À ªÀÄÄRåªÁzÀ £É¯ÉUÀ¼É¤ß¹ªÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ WÀlÖ sÁUÀUÀ¼ÀÄ ÀÄªÀiÁgÀÄ 6000 D£ÉUÀ½UÉ D±ÀæAiÀÄ¤ÃrªÉ (2004gÀ°èzÀÝAvÉ). ºÁUÉAiÉÄÃ

¨sÁgÀvÀzÀ°è £Á±À©üÃw JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ºÀÄ°UÀ¼À 10 ¨sÁUÀ E°è ¸ÀAgÀQëvÀªÁVªÉ. ¸ÀÄAzÀgï§£ï

ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹zÀgÉ ¨sÁgÀvÀzÀ°è zÉÆqÀØ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ºÀÄ°UÀ½gÀÄªÀÅzÀÄ, PÀ£ÁðlPÀzÀ CgÀtå¨sÁUÀ

C¨sÁ¢vÀªÁV ªÀÄÄAzÀÄªÀj¢gÀÄªÀ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃgÀ¼ÀzÀ F ¨sÁUÀUÀ¼À¯ÉèÃ. £ÁUÀgÀºÉÆ¼É

ºÁUÉAiÉÄÃ §ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¨ÉÃmÉUÉ vÀÄvÁÛUÀÄªÀ PÁnUÀ¼À ºÉaÑ£À

¸ÀASÉåUÉ D±ÀæAiÀÄ ¤ÃrzÉ. E°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 5,000 PÁnUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ CAzÁdÄ. F CgÀtåUÀ¼À

¥À²ÑªÀÄPÉÌ PÉÆqÀUÀÄ CgÀtåUÀ¼À°è C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°ègÀÄªÀ ¤Ã®Vj ®AUÀÆgïUÀ¼ÀÄ §ºÀÄ zÉÆqÀØ

¸ÀASÉåAiÀÄ°èªÉ. ¨sÀzÁæ fÃ« ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆj£À ºÀÄ°AiÉÆÃd£Á vÁtUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ

aPÀÌ JgÀ¼ÉUÀ¼À D±ÀæAiÀÄvÁt. C£ÉÃPÀ KµÀåzÀ D£ÉUÀ¼ÀÄ, PÁn ¸ÀÄ®¨sÀPÉÌ FqÁUÀÄªÀ PÀgÀr, agÀvÉ,

ºÀÄ° ºÁUÀÆ PÁqÀÄºÀA¢UÀ¼ÀÄ PÉÃgÀ¼ÀzÀ CgÀtåUÀ¼À°è ¤gÁvÀAPÀªÁV £É¯É¹ªÉ. §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À ªÀÄvÀÄÛ D£ÉÃPÀ¯ï «ÄÃ¸À®Ä CgÀtåUÀ¼ÀÄ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀzÀ

CgÀtå ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄUÀÆr¸ÀÄªÀ, D£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÉéÃZÉÒAiÀiÁV wgÀÄUÀÄªÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÁVªÉ. GvÀÛgÀ

PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ zÁAqÉÃ° ªÀÄvÀÄÛ CA² gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀUÀ¼ÀÄ PÀ¥ÀÄàagÀvÉ, ¸ÁªÀiÁ£Àå agÀvÉ

ªÀÄvÀÄÛ zÉÆqÀØ ªÀÄAUÀmÉÖ ºÀQÌ (UÉæÃmï EArAiÀÄ£ï ºÁ£ïð©¯ï)UÉ vÀªÀgÁVzÉ. ¨É¼ÀUÁ« f¯ÉèAiÀÄ

©üÃªÀÄUÀqÀªÀ£ÀÄß ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄªÁV gÀÆ¦¸À®Ä AiÉÆÃa¸À¯ÁVzÉ. E°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥ÀQë J¤ß¹gÀÄªÀ

DzÀgÉ £Á±À©üÃw JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ gÁl£ïì ªÀÄÄPÀÛ¨Á®zÀ ¨ÁªÀ°UÀ¼À vÀªÀgÀÄ. EzÀgÀ §½AiÉÄÃ

EgÀÄªÀ PÀÈµÁÚ¥ÀÄgÀ UÀÄºÉUÀ¼À°è CµÉÖÃ£ÀÆ ¥ÀjavÀªÀ®èzÀ yAiÉÆÃ¨Á¯ïì÷Ø lÆA¨ï ¨ÁªÀ°UÀ½ªÉ.

£ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ°è F §UÉAiÀÄ ¨ÁªÀ°UÀ½gÀÄªÀ ªÀÄÆgÀÄ vÁtUÀ¼À ¥ÉÊQ EzÀÆ MAzÀÄ. vÀ¯ÉªÁr

UÀÄºÉUÀ¼À°è gÀPÀÛ»ÃgÀÄªÀ ¨ÁªÀ°UÀ½ªÉ.

59

¸ÀjÃ¸ÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ: ¸ÀjÃ¸ÀÈ¥À ªÀUÀðzÀ AiÀÄÆgÉÆÃ ¥É°ÖqÉÃ ¸À¥Àð PÀÄlÄA§PÉÌ ¸ÉÃjzÀ ¸À¥ÀðUÀ¼ÀÄ

§ºÀÄvÉÃPÀ F ¥ÁæAvÀåPÉÌ ¹Ã«ÄvÀªÁVªÉ. G¨sÀAiÀÄZÀjUÀ¼ÀÄ: ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ G¨sÀAiÀÄZÀjUÀ¼À°è «²µÀÖvÉ

ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ«zsÀå JgÀqÀ£ÀÆß PÁt§ºÀÄzÀÄ. F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ MlÄÖ 179 G¨sÀAiÀÄZÀj ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À

¥ÉÊQ ±ÉÃ. 80 ¨sÁUÀ F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À §ºÀÄ¥Á®Ä

¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ªÀÄ¼ÉPÁqÀÄUÀ¼À°è ºÀAaºÉÆÃVªÉ. C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°ègÀÄªÀ £ÉÃj¼É §tÚzÀ PÀ¥ÉàUÀ¼À£ÀÄß

2003gÀ°è E°è ¥ÀvÉÛºÀZÀÑ¯Á¬ÄvÀÄ. FUÀ CzÀ£ÀÄß fÃªÀAvÀ ¥À¼ÉAiÀÄÄ½PÉ JAzÀÄ ¥ÀnÖªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

F ¥Àæ¨sÉÃzÀzÀ PÀ¥Éà, ¹Ã µÉ¯ïì£À°ègÀÄªÀ ¥Àæ¨sÉÃzÀPÉÌ ¤PÀl¸ÀA§A¢ü J£Àß¯ÁVzÉ. gÁåPÉÆÃ¥ÉÆÃgÀ¸ï,

¥Á°¦qÉÃmïì, ¦¯Ël¸ï ªÀÄvÀÄÛ §¥sÉÆÃ eÁwUÉ ¸ÉÃjzÀ C£ÀÄgÀ£ÀUÀ¼À £Á®ÄÌ ºÉÆ¸À ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß

¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ½AzÀ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ (C£ÀÄgÀ JA§ÄzÀÄ G¨sÀAiÀÄZÀj ªÀUÀðzÀ°è §gÀÄªÀ PÀ¥Éà,

£É®UÀ¥ÉàUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ UÀt. F UÀtzÀ°è ¸ÀzÀåzÀ°è 5,280 ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÉ).

«ÄÃ£ÀÄ: ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ ¤Ãj£À DPÀgÀUÀ½AzÀ 102 «ÄÃ£ÀÄ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ ºÉÆ¼ÉUÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ DPÀµÀðPÀ, C®APÁjPÀ §tÚzÀ «ÄÃ£ÀÄUÀ½UÉ vÀªÀgÀÄ. EAxÀ

C®APÁjPÀ «ÄÃ£ÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ gÉqï¯ÉÊ£ï mÁ¦ðmÉÆÃ ¨Á¨ïð, gÉqï mÉÃ¯ïØ ¨Á¨ïð, D¹ÖAiÉÆÃ

¨ÁæªÀiÁ §PÉÃj, UÀÄAvÀgïì PÁåmï ¦µï, ¹»¤Ãj£À ¥À¥Àgï ¦µï, mÉlæqÁ£ï mÁæªÁAPÉÆÃjPÀ¸ï,

PÁåj£ÉÆÃ mÉAqÁæ£ï E«ÄmÉÃlgï ºÁUÀÆ ¸ÁUÀgÀªÁ¹UÀ¼À Q®£ÉÆÃ qÁ£ï ¥ÉÆmÁPÉÆÃ (§ÄPÀ£À£ï

ªÀÄvÀÄÛ ºÁå«Ä®Ö£ï, 1822,). ªÀÄ®¨Ágï ªÀÄ²ÃgïUÀ¼ÀAvÀºÀ ªÀÄ²ÃgïUÀ¼ÀÄ.

¥ÀQëUÀ¼ÀÄ: PÉÆ£ÉAiÀÄ¥ÀPÀë 508 ¥ÀQë¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è PÀAqÀÄ§A¢zÀÄÝ, F ¥ÉÊQ 500

¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À §ºÀÄ¥Á®Ä ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄ®¨Ágï ±ÉæÃtÂUÀ¼À GvÀÛgÀ vÀÄ¢AiÀÄ°è,

¸ÀºÁå¢æ ±ÉæÃtÂAiÀÄ zÀQët vÀÄ¢AiÀÄ°è ¨sÀzÁæ ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄ«zÉ. E°è JgÀqÀÆ ±ÉæÃtÂUÀ¼À°ègÀÄªÀ

¥ÀQëUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. QÃlUÀ¼ÀÄ; PÉÃgÀ¼À MAzÀgÀ ÉèÃ ÀÄªÀiÁgÀÄ 6000 QÃl ¥Àæ sÉÃzÀUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ

CAzÁdÄ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è zÁR°¹gÀÄªÀ 334 amÉÖ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À°è ¤Ã®Vj fÃ«UÉÆÃ¼ÀzÀ°è

316 ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀgÀ¢ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ªÀÄÈzÀéAVUÀ¼ÀÄ: ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è IÄvÀÄªÀiÁ£ÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV

ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀÄªÀ ¥Àj, £É®zÀ §¸ÀªÀ£À ºÀÄ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ CvÀåUÀvÀåªÁV PÉ®ªÀÅ PÁ® ¤¶ÌçAiÀÄªÁUÀÄªÀAvÀºÀ

¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀiÁðtªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÁV CªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ«zsÀå ªÀÈ¢Þ¸ÀÄªÀAvÁVzÉ

¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À°è GzÀgÀ¥Á¢UÀ¼À ¥Àæ¨sÉÃzÀ 258 JAzÀÄ UÀt£É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. EªÀÅ 57 PÀÄ®PÉÌ

¸ÉÃjzÀ 24 PÀÄlÄA§UÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÉ.Qæ.±À. 2006gÀ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌÃzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀÄvÀÄÛ

fÃ«UÉÆÃ¼À «¨sÁUÀPÉÌ Cfð¸À°è¹, ¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼À£ÀÄß gÀQëvÀ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÁ vÁtzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è

¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ «£ÀAw¹PÉÆArzÉ. EzÀgÀ°è £ÉgÉAiÀÄ K¼ÀÄ vÁtUÀ¼ÀÆ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. PÀ£ÁðlPÀPÉÌ

¸ÉÃjzÀ vÁtUÀ¼ÉAzÀgÉ :

¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÄ: vÀ®PÁªÉÃj G¥ÀUÀÄZÀÒ: EzÀgÀ°è DgÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀºÀeÁªÀgÀtUÀ½ªÉ. PÉÃgÀ¼ÀzÀ

CgÁ®A «ÄÃ À®Ä CgÀtåªÀ£ÀÄß½zÀgÉ vÀ®PÁªÉÃj ¥ÁæAvÀåPÉÌ ÉÃgÀÄªÀ J®è ÀÜ½ÃAiÀÄ ÀºÀeÁªÀgÀtUÀ¼ÀÆ

PÀ£ÁðlPÀzÀ¯ÉèÃ EªÉ. ¥ÀÄµÀàVj ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄªÀÅ (92.65 ZÀ.PÀ.«ÄÃ) zÀlÖªÁzÀ ¤vÀåºÀjzÀétðzÀ-

CgÉ¤vÀåºÀjzÀétðzÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð¢AzÀ PÀÆrzÀÄÝ, GvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀzÀ°è ±ÉÆÃ¯Á CgÀtå ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß

PÁt§ºÀÄzÀÄ. F zsÁªÀÄzÀ PÀrzÁzÀ £É®ªÀÅ ¨ÉlÖUÀÄqÀØUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄªÀ £À¢UÀ½AzÀ GAmÁzÀ

ªÀÄ£ÉÆÃºÀgÀ zÀÈ±ÀåªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ d¯¥ÁvÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¹ªÉ. F ¨sÁUÀzÀ O£ÀßvÀå 160jAzÀ

60

1712 «ÄÃlgï ªÀåvÀåAiÀÄUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ GvÀÛgÀPÉÌ EgÀÄªÀ GvÀÄÛAUÀ ±ÀÈAUÀªÉAzÀgÀ

¥ÀÄµÀàVj. E°è£À GµÀÚvÉ 10 jAzÀ 38 rVæ ¸ÉA.UÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀåvÀåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É

¥ÀæªÀiÁt 6,500 «Ä.«ÄÃ.UÀÆ C¢üPÀ. §æºÀäVj ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄªÀÅ (181.29 ZÀ.Q.«ÄÃ)

PÀÆqÀ PÉ¼ÀV£À ±ÉæÃtÂUÀ¼À°è ¤vÀåºÀjzÀétðzÀ ºÁUÀÆ CgÉ¤vÀåºÀjzÀétðzÀ CgÀtåUÀ½AzÁVzÉ. JvÀÛgÀzÀ

¨sÁUÀzÀ°è E®Æè ±ÉÆÃ¯Á CgÀtå«zÉ. F ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄzÀ ¥ÀÆªÀðzÀ CAZÀÄ gÁfÃªï

UÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ (£ÁUÀgÀºÉÆ¼É) £ÉÊIÄvÀå ¢QÌUÉ ºÉÆA¢PÉÆAqÀAwzÉ. EªÀÅUÀ¼À

ªÀÄzsÉå QjzÁzÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è PÁ¦ü vÉÆÃlUÀ½ªÉ. F ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄzÀ DUÉßÃAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°ègÀÄªÀ

§æºÀäVj GzÁå£ÀªÀ£ÀªÉÃ Cw JvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀ. vÀ®PÁªÉÃj G¥ÀUÀÄZÀÒ«gÀÄªÀ ¨sÁUÀzÀ O£ÀßvÀå

65jAzÀ 1607 «ÄÃlgïªÀgÉUÉ ªÀåvÀåAiÀÄ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ GµÀÚvÉ 5jAzÀ 32 rVæ

¸ÉA.UÀ¼ÀµÀÄÖ, ¸ÀgÁ¸Àj ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼ÉAiÀÄÄ 2,500 «Ä.«ÄÃ. ¤AzÀ 6,000 «Ä.«ÄÃ. ªÀgÉUÉ

ªÀåvÀåAiÀÄ vÉÆÃgÀÄvÀÛªÉ. vÀ®PÁªÉÃj ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄªÀÅ (105.01 ZÀ.Q.«ÄÃ.) PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ

PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. ªÀÄÄRåªÁV EzÀÄ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁr¤AzÁVzÉ. F ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄzÀ

¥ÀÆªÀð CAa£À°è, PÁªÉÃj ºÀÄlÄÖªÀ vÀ®PÁªÉÃj¬ÄAzÁV ªÀ£ÀåzsÁªÀÄPÉÌ F ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢zÉ.

O£ÀßvÀå ªÀÄvÀÄÛ GµÀÚvÉ PÀæªÀÄªÁV 64jAzÀ 1659 «ÄÃlgï, 10jAzÀ 35 rVæ ¸ÉA.UÀ¼ÀµÀÄÖ

ªÀåvÀåAiÀÄUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. ªÁ¶ðPÀ 6,500 «Ä.«ÄÃ. ªÀÄ¼ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀ®PÁªÉÃj ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄµÀàVj

ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄzÀ £ÀqÀÄ«£À ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß F AiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ ºÉÆgÀVqÀ¯ÁVzÉ. EzÀPÉÌ ªÀÄÄRå

PÁgÀtªÉAzÀgÉ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ-ªÀÄrPÉÃj gÀ¸ÉÛ F vÁtzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÁAiÀÄÄÝ fÃªÁªÁ¸ÀzÀ £É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß

«WÀn¹ CªÀ£ÀwAiÀÄÄAlÄªÀiÁrzÉ. F gÀ¸ÉÛAiÀÄ E§â¢AiÀÄ JgÀqÀÄ Q¯ÉÆÃ «ÄÃlgï ¥sÁ¸À¯ÉAiÀÄ°è

AiÀiÁªÀ £ÉÊ¸ÀVðPÀ CgÀtåªÀÇ PÀAqÀÄ§gÀÄªÀÅ¢®è. gÀ¸ÉÛAiÀÄ ¥ÀPÀÌzÀ°è PÉ®ªÉqÉ vÉÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀ§âgï

vÉÆÃlUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸À¯ÁVzÉ.

¥À²ÑªÀÄWÀlÖUÀ¼ÀÄ - PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR G¥ÀUÀÄZÀÒ (LzÀÄ ÀÜ½ÃAiÀÄ ÀºÀeÁªÀgÀtUÀ¼ÀÄ ÉÃj): PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À, ¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄ, ¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ-DUÀÄA¨É-¨Á®ºÀ½î «ÄÃ¸À®Ä

CgÀtåUÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ fÃ« ªÉÊ«zsÀåzÀ CUÀævÁtzÀ PÉÃAzÀæ¨sÁUÀzÀ°èªÉ. PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ

GzÁå£ÀªÀ£À ErÃ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è£À ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀPÀ zÀÈ±ÀåUÀ½gÀÄªÀ £É¯ÉUÀ¼À¯ÉÆèAzÀÄ. EzÀgÀ°è

¤vÀåºÀjzÀétð, CgÉ ¤vÀåºÀjzÀétð ºÁUÀÆ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ°gÀÄªÀ ±ÉÆÃ¯Á DªÁ¸À¸ÁÜ£À ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ

G£ÀßvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ. F ¨sÁUÀzÀ O£ÀßvÀå 120jAzÀ 1892 «ÄÃlgïUÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀåvÀåAiÀÄ

vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ zÀQëtQÌgÀÄªÀ PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄRªÉÃ CvÀÄå£ÀßvÀ ±ÀÈAUÀ. GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj

GµÀÚvÉ 17 rVæ ¸ÉA. ¤AzÀ 28 rVæ ¸ÉA.ªÀgÉUÉ ªÀåvÀåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ ªÁ¶ðPÀ ªÀÄ¼É

¥ÀæªÀiÁtzÀ®Äè 1778 «Ä.«ÄÃ, ¤AzÀ 6,350 «Ä.«ÄÃ. ªÀgÉUÉ ªÀåvÀåAiÀÄªÁUÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ¸ÀgÁ¸Àj

ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁt 4,000 «Ä.«ÄÃ. UÀjµÀ× ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁt 1994gÀ°è zÁR°¹zÀAvÉ 10,000

«Ä.«ÄÃ. ¸ÀÜ¼À ®PÀët ªÀÄÄRåªÁV ¥ÀªÀðvÀ¢AzÀ DªÀÈvÀªÁVzÉ. ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À ªÀÄzsÀåzÀ KtÄ

GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ°è GvÀÛgÀ zÀQëtªÁV ºÁAiÀÄÄvÀÛzÉ. ErÃ GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ vÀÄA§ ¸ÀànPÀ±ÀÄ¨sÀæ ¤Ãj£À

vÉÆgÉUÀ¼À£ÀÆß DPÀµÀðPÀ zÀÈ±ÁåªÀ½AiÀÄ d®¥ÁvÀUÀ¼À£ÀÆß £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR GzÁå£ÀªÀ£À

GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆªÀðzÀ°è PÁ¦ü ªÀÄvÀÄÛ ZÀºÀ vÉÆÃlUÀ½AzÀ DªÀÈvÀªÁVªÉ. DzÀgÀ ¥À²ÑªÀÄzÀ°è

£É® CgÀ©âÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÉqÉUÉ PÀrzÁVzÉ. F GzÁå£ÀªÀ£ÀzÀ £ÉÊIÄvÀåPÉÌ CgÀtå ªÀiÁUÀð«zÀÄÝ, CzÀÄ

¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄPÉÌ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ F GzÁå£ÀPÉÌ

61

§A¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¸À¤ºÀzÀ¯ÉèÃ EgÀÄªÀ ¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ zÉÃªÁ®AiÀÄ¢AzÁV. EzÀgÀ £ÉgÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ 105.3

ZÀ.Q.«ÄÃ. «¹ÛÃtðzÀ «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå §ºÀÄ¥Á®Ä ¤vÀå ºÀjzÀétð ºÁUÀÆ CgÉ ¤vÀåºÀjzÀétð

CgÀtå¢AzÀ PÀÆrzÉ. F «ÄÃ¸À®Ä CgÀtåUÀ¼À£ÀÄß ªÀ£ÀåfÃ« zsÁªÀÄPÉÌ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÁUÀÄwÛªÀÉ.

O£ÀßvÀåÀ 75jAzÀ870 «ÄÃlgïUÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀåvÀåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ GµÀÚvÉAiÀÄ®Æè 20jAzÀ 30

rVæ ¸ÉA. UÀ¼ÀªÀgÉUÉ ªÀåvÀåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. E°è£À ¸ÀgÁ¸Àj ªÀÄ¼É ¥ÀæªÀiÁt 6,000 «Ä.«ÄÃ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¹ÜwUÀw: ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fÃ«UÀ¼À G½ªÀÅ £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À

®¨sÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ. F ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §¼ÀPÉ £ÀªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ°£À ¥Àj¸ÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ

©ÃgÀÄvÀÛzÉ. ¤Ãj£À Cw§¼ÀPÉ CzÀgÀ ªÀiÁ°£ÀåPÀÆÌ PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÉÃ jÃw PÀ°èzÀÝ®Ä, vÉÊ®,

R¤dUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃºÀUÀ¼À Cw§¼ÀPÉ¬ÄAzÁV F DPÀgÀUÀ¼ÀÄ §jzÁUÀÄwÛªÉ.

¤ÃgÁªÀjAiÀÄ°è£À CvÁåzsÀÄ¤PÀvÉ: E°è ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÁ®ÄªÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ EgÀ¢zÀÝ°è ªÀÄtÚ£ÀÄß

®ªÀt¨sÀjvÀªÁV¸ÀÄvÀÛzÉ E®èªÉÃ ¤ÃgÀÄ ¤®ÄèªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. GgÀÄªÀ°£À zÀºÀ£À¢AzÀ PÁ§ð£ï qÉÊ

DPÉìöÊqï C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¸ÀAUÀæºÀªÁV CzÀÄ PÉÆ£ÉUÉ ¨sÀÆvÁ¥À KgÀ®Ä CªÀPÁ±ÀªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ.

»ÃUÉ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆgÀvÉ £ÀªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ.£ÀªÀÄä

gÁdåzÀ ±ÉÃ. 60 ¨sÁUÀ ¨sÀÆ«Ä MAzÀ®è MAzÀÄ §UÉAiÀÄ PÀÈ¶UÉ FqÁVzÉ. EzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ

¸ÀgÁ¸ÀjAiÀiÁzÀ ±ÉÃ. 51 ¨sÁUÀQÌAvÀ ºÉZÁÑVzÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀ PÀ¤µÀ× PÀÈ¶UÉ ¨ÉÃPÉ¨ÉÃPÀÄ.

CzÀPÁÌV vÀUÀ®ÄªÀ ±ÀæªÀÄ ªÀiÁvÀæ Cw ºÉZÀÄÑ. DzÀgÉ CzÀjAzÀ §gÀÄªÀ DzÁAiÀÄ wÃgÀ PÀrªÉÄ.

ºÉÆmÉÖ ¥ÁrUÁV PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀ F §UÉAiÀÄ PÀÈ¶ DyðPÀªÁV ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀªÀ®è. »ÃUÁV EAxÀ

¨sÀÆ«Ä §ºÀÄ ¨ÉÃUÀ ¥Á¼ÀÄ©zÀÄÝ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ ªÀÄtÄÚ PÉÆaÑºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÀ ¨sÀÆ«Ä PÀÈ¶UÉ

AiÉÆÃUÀåªÀ®èªÉÇÃ CAxÀ ¨sÀÆ«Ä CgÀtå ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ¨É¼É¸À®Ä ¸ÀÆPÀÛªÁVgÀÄvÀÛzÉ.

¤Ãj£À Cw §¼ÀPÉ¬ÄAzÁV ¤ÃgÁªÀj ¨sÀÆ«Ä ºÉZÀÄÑ ®ªÀt¨sÀjvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ E®èªÉÃ

¤ÃgÀÄ ¤AvÀÄ©qÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÁV PÀÈµÀÚ ªÉÄÃ®ÝAqÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è 71,000 ºÉPÉÖÃgÀÄ d«ÄÃ£ÀÄ

®ªÀtªÀÄAiÀÄªÁVzÉ, E®èªÉÃ PÁëgÀAiÀÄÄPÀÛªÁVzÉ. ºÁUÉAiÉÄ vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ d¯Á±ÀAiÀÄzÀ ¤ÃgÁªÀj

¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ 33,000 ºÉPÉÖÃgÀÄ ¨sÀÆ«Ä PÁëgÀªÁVzÉ E®èªÉÃ CzÀgÀ°è ¤ÃgÀÄ ¤AwzÉ. EzÀgÀAvÉ

ªÀÄ®¥Àæ¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ WÀl¥Àæ¨sÁÀ £À¢UÀ¼À ¤ÃgÀ£ÀÄß D±Àæ¬Ä¹zÀ 24,455 ºÉPÉÖÃgÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ®Æè EzÉÃ

¥Àj¹Üw EzÉ. PÁªÉÃjPÉÆ¼ÀîzÀ 15,500 ºÉPÉÖÃgÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¹ÜwAiÀÄÆ ¨ÉÃgÀAiÀÄ®è. PÉ®ªÉÇAzÀÄ

¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è EzÀPÉÌ ¥ÀjºÁgÀ PÀAqÀÄPÉÆ¼Àî®Ä ¨sÁj ªÉÆvÀÛzÀ ºÀtªÀ£ÉßÃ RZÀÄðªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ ¹Üw

MzÀVzÉ. gÁdåzÀ°è UÉÆÃªÀiÁ¼ÀªÀÅ MAzÉÃ ¸ÀªÀÄ£É PÀÄUÀÄÎwÛzÉ. 11956jAzÀ 1983gÀªÀgÉUÉ

UÉÆÃªÀiÁ¼ÀªÀÅ ±ÉÃ.31 PÀÄVÎzÀgÉ, CzÉÃ ªÉÃ¼É eÁ£ÀÄªÁgÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå ±ÉÃ.30gÀµÀÄÖ ºÉaÑvÀÄÛ.

CwAiÀiÁV ªÉÄÃAiÀÄÄªÀÅzÀjAzÀ, eÁ£ÀÄªÁgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃAiÀÄ®Ä §¼À ÀÄªÀ zÁj E£ÀßµÀÄÖ ¥ÉqÀ ÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß

UÀªÀÄ¤¹zÀgÉ MAzÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄvÀÛzÉ J¤ß¸ÀÄvÀÛzÉ.

PÀÈ¶ ºÁUÀÆ PÀÈ¶¸ÀA§A¢üÃ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ ¥sÀ®ªÁV §AiÀÄ°£À £ÉÊ¸ÀVðPÀ

¸À¸ÁåªÀgÀt ¸ÁPÀµÀÄÖ ºÁ¤VÃqÁVzÉ. ªÁ¸ÀÛªÀªÁV F §UÉAiÀÄ ¸À¸ÁåªÀgÀtzÀ «²µÀÖ ®PÀët -

CAzÀgÉ PÀÄgÀÄZÀ®Ä ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ ¥ÀÆwð PÀtägÉAiÀiÁVzÉ. C¯ÉÆèAzÀÄ E¯ÉÆèAzÀÄ ¸ÀtÚ¥ÀÄlÖ

62

eÁUÀ ©lÖgÉ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV C½¹ºÁPÀ¯ÁVzÉ. CAvÉAiÉÄÃ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è£À

¥ÀæPÀÈwzÀvÀÛ ¸À¸ÁåªÀgÀtªÀ£ÀÄß czÀæªÀiÁr CzÀÄ C¥ÁAiÀÄzÀ WÀlÖªÀ£ÀÄß vÀ®¦gÀÄªÀ JZÀÑjPÉAiÀÄ£ÀÄß

PÉÆnÖzÉ. EzÀÄ fÃ«UÀ¼À ¤UÀðªÀÄ£ÀzÀ zÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É UÀA©üÃgÀªÁzÀ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀ°zÉ. gÁdåzÀ

ºÀ®ªÉqÉ FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼ÀÄ PÀtägÉAiÀiÁVªÉ. DªÁ¸À ¸ÁÜ£ÀzÀ £ÀµÀÖ, ¤gÀAvÀgÀªÁV PÁqÀ£ÀÄß

czÀæªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ PÁ£ÀÆ£ÀÄ¨Á»gÀªÁV ªÀ£ÀåfÃ«UÀ¼À£ÀÄß PÉÆ®ÄèwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ CªÀÅUÀ¼À

¸ÀASÉå ¤gÀAvÀgÀªÁV PÀÄUÀÄÎwÛzÉ.

¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß K®QÌ, PÉÆÃPÉÆ, gÀ§âgï, PÁ¦ü ªÀÄvÀÄÛ nÃ vÉÆÃlUÀ¼ÁV

¥ÀjªÀwð¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. EzÉÃ PÁ®PÉÌ £Ál ªÀÄvÀÄÛ GgÀÄªÀ°UÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÈzÀÞ

GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ PÁqÀ£ÀÄß ¸ÁÜ£ÁAvÀgÀ ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. F vÉÆÃlUÀ¼ÉÃ£ÉÆÃ ªÁtÂdåPÀªÁV ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀ

¤d, DzÀgÉ ¸À¸ÀåªÀUÀð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂªÀUÀðUÀ¼À DªÁ¸À ¸ÁÜ£ÀzÀ eÉÊ«PÀ ªÉÊ«zsÀåPÉÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ zsÀPÉÌ

GAlÄªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¥À²ÑªÀÄªÁ» £À¢UÀ¼À£ÀÄß «zÀÄåvï GvÁàzÀ£ÉUÉ §¼À¹PÉÆAqÀ ªÉÄÃ¯É

«¸ÁÛgÀªÁzÀ ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄÄ¼ÀÄUÀqÉAiÀiÁVzÉ. C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ½AzÁV d£ÀgÀ£ÀÄß ¸ÀÜ¼ÁAvÀj¹zÀÝjAzÀ

D d£ÀUÀ¼À ¥ÀÄ£ÀªÀð¸ÀwÃPÀgÀtPÉÌ UÀÄA¥ÀÄ UÀÄA¥ÁV d£ÀªÀ¸Àw ªÀiÁrzÀÝjAzÀ CgÀtåzÀ «¹ÛÃtð

ªÀÄvÀÛµÀÄÖ PÀÄUÀÄÎªÀAvÁ¬ÄvÀÄ.

PÉgÉ ªÀÄvÀÄÛ d¯Á±ÀAiÀÄUÀ¼À §ºÀÄ UÀA©üÃgÀ ÀªÀÄ Éå JAzÀgÉ ºÀÆ¼ÀÄ vÀÄA§ÄªÀÅzÀÄ. ªÀµÀðªÀµÀðªÀÇ

PÉgÉUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåð PÀÄUÀÄÎvÀÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ PÉgÉ DzsÀj¹zÀ ¤ÃgÁªÀj ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÇ PÀÄUÀÄÎvÀÛzÉ.

vÀÆ§ÄUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä C±ÀPÀåªÁUÀÄªÀ ºÀAvÀ vÀ®¦zÁUÀ CAxÀ PÉgÉUÀ½AzÀ ¤ÃgÁªÀjUÉ AiÀiÁªÀ

¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÀÇ DUÀzÀÄ. d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÆÖ CgÀtÂåÃPÀgÀt ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ EzÀPÉÌ

ªÀÄzÀÄÝ JA§ ¸À®ºÉUÀ¼ÀÆ GAlÄ. EvÀgÀ G¥ÁAiÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ zÀqÀzÀ ¸À«ÄÃ¥À PÀÈ¶ ªÀiÁqÀzÀAvÉ

¤µÉÃ¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÆ¼ÀÄ ºÀjzÀÄ§gÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄ®Ä £À¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÉqÉ vÀqÉAiÉÆqÀÄØUÀ¼À£ÀÄß

¤«Äð¸ÀÄªÀÅzÀÄ.£À«ÃPÀj¸À§ºÀÄzÁzÀ ºÁUÀÆ £À«ÃPÀj¸À¯ÁUÀzÀ £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¸ÀA¥ÀwÛ£À zÀÄ§ð¼ÀPÉ PÀÆqÀ

¥Àj¸ÀgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀ®Ä ¸ÁzsÀå. DAiÀiÁ ¸ÀÜ¼À, «zsÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀßªÀ®A©¹

R¤dUÀ¼À ºÉZÀÄÑªÀj GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ®Æè Kj½vÀ«gÀÄvÀÛzÉ. UÀtÂUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛt ¨sÁUÀªÀÅ UÀtÂUÁjPÉ, UÀtÂ

PÁ«ÄðPÀjAzÀ ¨ÁzsÉUÉÆ¼ÀUÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ ¢ÃWÀðPÁ® ¨Á½PÉ §gÀÄªÀAvÉ ¥Àj¸ÀgÀzÀ

CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹, UÀtÂªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀæªÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÀÄ.

AiÀiÁªÀÅzÉÃ DPÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀºÀdªÁV §¼À¸À®Ä DUÀzÀAvÉ ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ºÉÆgÀV£À ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß

©qÀÄªÀÅzÉÃ ªÀiÁ°£Àå. £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¤Ãj£À DPÀgÀUÀ½UÉ ªÀåxÀðªÁzÀ ¤ÃgÀ£ÀÄß ©mÁÖUÀ CzÀÄ d®ªÀiÁ°£ÀåPÉÌ

JqÉUÉÆqÀÄvÀÛzÉ. PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ªÀiÁ£ÀªÀ ªÀ¸ÁºÀvÀÄ - F JgÀqÀÆ ¤Ãj£À ªÀiÁ°£ÀåPÉÌ

PÁgÀtªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉÊUÁjPÁ ºÉÆgÀ¸ÀÆ¸ÀÄUÀ½AzÀ PÁ§ð¤PÀ, gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ eÉÆvÉUÉ C¥ÁAiÀÄPÁj

ªÀiÁ°£ÀåªÀÇ DUÀ§ºÀÄzÀÄ. F ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄªÀ ¸À®ÄªÁV DAiÀiÁ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ

C£Àé¬Ä ÀÄªÀAvÉ ºÉÆgÀ ÀÆ ÀÄ«PÉUÉ MAzÀÄ ²µÀÖvÉAiÀÄ£ÀÄß (¸ÁÖAqÀqïð) ¤UÀ¢¥Àr À ÉÃPÁVzÉ. ¥Àj ÀgÀzÀ

¤ÃjVAvÀ ºÉZÀÄÑªÀj GµÀÚvÉAiÀÄ ¤Ãj¤AzÁV vÁ¥À ªÀiÁ°£ÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÆß ¤AiÀÄAwæ À ÉÃPÁVzÉ.

¤Ãj£À PÁ¬ÄzÉ (ªÀiÁ°£Àå ¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt)AiÀÄ£ÀÄß ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è 1974£ÉÃ

ªÀiÁZïð 23gÀAzÀÄ ±Á¸À£À§zÀÞUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. gÁdåzÀ°è §ºÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¤Ãj£À

63

ªÀiÁ°£ÀåªÁUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ £ÀUÀgÀ ÀAzÀtÂ¬ÄAzÀ. PÉÆ¼ÀZÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß « Àfð ÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ

E¯ÁSÉUÀ¼ÀÄ CzÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌj¸À¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀÄ PÀqÁØAiÀÄ. DzÁUÀÆÎ 172 ¥ÀÄgÀ¸À¨sÉUÀ¼À ¥ÉÊQ 139

¥ÀÄgÀ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ PÉÆ¼ÀZÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß «¸Àfð¸À®Ä vÀPÀÌ £É®zÁ¼ÀzÀ ZÀgÀArUÀ¼À£ÁßUÀ° CxÀªÁ PÉÆ¼ÀZÉ

¤ÃgÀ£ÀÄß ±ÀÄ¢ÞÃPÀj¸ÀÄªÀ ¸ÁÜªÀgÀUÀ¼À£ÁßUÀ° ºÉÆA¢®è.

ªÁAiÀÄÄªÀiÁ°£Àå: PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ «¸Àfð¸ÀÄªÀ gÁ² gÁ² GvÀìdð£ÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ

vÉÃ®ÄPÀtUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ zÀÄªÁð¸À£ÉAiÀÄ ºÉÆUÉAiÀÄÆ ºÉÆgÀ§gÀÄvÀÛzÉ. F §UÉAiÀÄ GvÀìdð£ÉAiÀÄ£ÀÄß

¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉÊPÉÆèÃ£ï, ¸ÀÌç§âgï ºÁUÀÆ «zÀÄåvï vÀl¸ÀÜ CªÀPÉëÃ¥ÀPÀ ªÀÄÄAvÁzÀ

²µÀÖvÉUÀ£ÀÄUÀÄtªÁzÀ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAavÀªÁzÀ PÀt¸ÀªÀÄÆºÀ

UÀnÖ ªÀÄÄzÉÝAiÀÄ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ CzÀ£ÀÆß AiÀÄÄPÀÛjÃwAiÀÄ°è «¸Àfð¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

gÁAiÀÄZÀÆj£À ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß ¸ÁÜªÀgÀ¢AzÀ ¢£ÀªÀ» ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 3,000 l£ÀÄß §Æ¢

GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À §ºÀÄ zÉÆqÀØ ±ÁSÉÆÃvÀà£Àß ¸ÁÜªÀgÀ¢AzÀ®Æ ¢£ÀªÀ» 20,000

l£ÀÄß §Æ¢ GvÀà£ÀßªÁUÀÄwÛzÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ 1981gÀ°è ªÁAiÀÄÄªÀiÁ°£Àå (¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ

¤AiÀÄAvÀæt) PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀÄ ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ MAzÀÄ ºÉeÉÓ ªÀÄÄA¢nÖvÀÄ.

±À§Ý ªÀiÁ°£ÀåPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ 1)PÉÊUÁjPÁ ±À§Ý, 2) ªÁºÀ£À ¸ÀAZÁgÀ ±À§Ý, 3) ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ½AzÁUÀÄªÀ ±À§Ý. F ªÀÄÆgÀ£ÀÆß ªÁAiÀÄÄ PÁAiÉÄÝ 1981gÀ (¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ

¤AiÀÄAvÀæt) Cr vÀgÀ¯ÁVzÉ. ªÀÄ°£ÀUÉÆAqÀ UÁ½ ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj£ÀAvÉ ±À§ÝªÀÇ ªÀÄ£ÀÄµÀåjUÉ

¨ÁzsÀPÀªÉÃ. £ÀUÀgÀ fÃªÀ£ÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ±À§Ý ªÀiÁ°£Àå ºÉZÁÑUÀÄwÛzÉ. £ÀªÀÄä Q«UÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑUÀÄªÀ

±À§ÝzÀ ªÀÄlÖPÉÌ ºÉÆA¢PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉAzÀÄ §ºÀ¼À ªÀÄA¢AiÀÄ vÀ¥ÀÄà w½ªÀ½PÉ. ªÁ¸ÀÛªÀªÁV Q«UÀ¼ÀÄ

CzÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉÆ¼Àî¯ÁgÀªÀÅ. ªÀåQÛUÉ ªÀAiÀÄ¸ÁìzÀAvÉ Q«UÀ¼À PÁAiÀÄð ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄÆ ¸À¢Ý®èzÉ

¤AvÀÄ©qÀÄvÀÛzÉ.

¥Àj¸ÀgÀzÀ gÀPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ E£ÀßµÀÄÖ GvÀÛªÀÄ¥Àr¸À®Ä ºÉZÀÄÑ ªÁå¥ÀPÀªÁV C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀAvÀºÀ

¥Àj¸ÀgÀ PÁAiÉÄÝ (gÀPÀëuÉ)AiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 1986gÀ ªÉÄÃ 26gÀAzÀÄ ±Á¸À£À§zÀÞUÉÆ½¹vÀÄ.

1981gÀ°è fÃ« ¥Àj¹Üw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ E¯ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ GzÉÝÃ±À

ªÁAiÀÄÄªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä ¸À«Ää°vÀ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄªÀÅzÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ gÁdåzÀ CgÀtå ¸ÀA¥À£ÀÆä® ºÁUÀÆ EvÀgÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ. ¥Àj¸ÀgÀ (gÀPÀëuÉ)

PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ 1986jAzÀ eÁjAiÀÄ°èzÉ. ªÀÄvÀÄÛ PÀ¼ÉzÀ JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è ºÁ° d® PÁAiÉÄÝ

ªÀÄvÀÄÛ ªÁAiÀÄÄ PÁAiÉÄÝUÀ¼À£ÀÄß wzÀÄÝ¥Àr ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. FUÀ eÁjAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥Àj¸ÀgÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄ,

¥Àj¸ÀgÀ ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ°è ¥Àæ²ß¸À®Ä ¸ÁªÀðd¤PÀjUÉ

CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. C¥ÁAiÀÄPÁj gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ ªÀÄvÀÄÛ vÉÊ®¢AzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ wÃgÀzÀ ªÀiÁ°£ÀåªÀ£ÀÄß

¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀÅzÀÄ fÃ« ¥Àj¹Üw ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ E¯ÁSÉAiÀÄ ºÉÆuÉ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ©ÃZïUÀ¼À

¤ªÀðºÀuÉUÀÆ ºÉaÑ£À ªÀÄºÀvÀé PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.

PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄAqÀ½PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ d® (d®ªÀiÁ°£Àå ¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt) PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀéAiÀÄ

1974gÀ ¸É¥ÉÖA§gï 21gÀAzÀÄ d®ªÀiÁ°£Àå ¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀætPÁÌV PÀ£ÁðlPÀ

64

gÁdå ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄAqÀ°AiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹vÀÄ. 1981gÀ°è ªÁAiÀÄÄ PÁAiÉÄÝ (ªÀiÁ°£Àå

¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt) PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß ±Á¸À£À§zÀÞUÉÆ½¹zÀ £AvÀgÀ F PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß

C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄ¸À ºÉÆuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄAqÀ½UÉ ¤ÃrvÀÄ. F ªÀÄAqÀ½AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ 1985gÀ°è

ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄAqÀ½ JAzÀÄ ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ F PÉ¼ÀPÀAqÀ PÁAiÉÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀA¢zÉ. 1. d®PÀgÀ

PÁAiÉÄÝ (ªÀiÁ°£Àå ¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt) 1977. 1991gÀ°è PÁAiÉÄÝUÉ wzÀÄÝ¥Àr

ªÀiÁrzÉ. 2., d®PÀgÀ ¤AiÀÄªÀÄ (ªÀiÁ°£Àå ¥Àæw§AzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt) 1978. 3. ¥Àj¸ÀgÀ

(gÀPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄAvÀæt) PÁAiÉÄÝ 1986gÀ Cr gÀa¹zÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ. C) C¥ÁAiÀÄPÁj

vÁådå (¤ªÀðºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ) ¤AiÀÄªÀÄ 1989. D) vÀAiÀiÁjPÉ, ¸ÀAUÀæºÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ

C¥ÁAiÀÄPÁj gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀUÀ¼À DªÀÄzÀÄ ¤AiÀÄªÀÄ, 1989. ªÀÄvÀÄÛ 4. ¸ÁªÀðd¤PÀ ¨ÁzsÀåvÁ «ªÉÄ

PÁAiÉÄÝ, 1991. ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ 1999gÀ ªÀiÁZïð 31gÀ ºÉÆwÛUÉ MlÄÖ 9,012 PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß

ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt PÁ£ÀÆ¤£À£ÀéAiÀÄ UÀÄgÀÄw¹zÉ. CvÀå¢üPÀ ªÀiÁ°£Àå ªÀiÁqÀÄªÀ 120 PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß

UÀÄgÀÄw¹zÉ. C¥ÁAiÀÄPÁj vÁådå (¤ªÀðºÀuÉ ºÁUÀÆ ¤¨sÁ¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ) ¤AiÀÄªÀÄ 1989gÀ C£ÀéAiÀÄ

437 PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁrzÉ. gÁdåzÀ°è ªÁ¶ðPÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀ vÁådåzÀ ¥ÀæªÀiÁt

33,282 ªÉÄnæPï l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ. ¥ÀÄ£ÀgïZÀQæÃAiÀÄ ªÀiÁqÀ§®è/ ªÀÄgÀÄ§¼ÀPÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀ

vÁådå 13,373 ªÉÄnæPï l£ÀÄßUÀ¼ÀÄ. ¸ÀÄlÄÖ ¨sÀ¸Àä ªÀiÁqÀÄªÀAvÀºÀ vÁådå, 3128 ªÉÄnæPï l£ÀÄß.

£É®zÀ°è ºÀÆ¼ÀÄªÀ vÁådå 16,641 ªÉÄnæPï l£ÀÄß. 1998-99gÀ°è 124 PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ¥Àj¸ÀgÀ

C£ÀÄªÉÆÃzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. gÁdå ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt ªÀÄAqÀ½ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀ ¤ÃgÀÄ

¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀZÀgÀAr ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £À¢ ¤Ãj£À ¸ÀAgÀPÀëuÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr

¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 880 ±ËZÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ K¼ÀÄ avÁUÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ.

¯Á¯ï¨ÁV£À ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÁägÀPÀ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ «gÀ¼ÀªÁzÀ ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ ®PÀët, gÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁägÀPÀªÉAzÀÄ

¥ÀjUÀtÂ¹, ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀªÉÃðPÀët ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀAgÀQë¹zÉ. EAxÀ gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ

UÀvÀPÁ®zÀ ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV CjAiÀÄ®Ä £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. ¤¸ÀUÀðzÀ C£ÉÃPÀ «zÀåªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß

ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV £ÉÆÃqÀ®Ä EAxÀ ¸ÁägÀPÀUÀ¼ÀÄ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è FªÀgÉUÉ £Á®ÄÌ sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ

¸ÁägÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀAgÀQë¹zÉ. avÀæzÀÄUÀðzÀ DUÉßÃAiÀÄPÉÌ 16 Q.«ÄÃ

zÀÆgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄgÀrºÀ½îUÉ ºÉÆA¢PÉÆArgÀÄªÀ UÀÄqÀØzÀ°è ªÉÄÊzÀ¼É¢gÀÄªÀ ¢A©£ÁPÁgÀzÀ ¯ÁªÁ

gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ-¦¯ÉÆèÃ ¯ÁªÁ (Pillow lava), PÉÆÃ¯ÁgÀzÀ a£ÀßzÀ UÀtÂ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°ègÀÄªÀ CVß²¯Á

czÀæUÀ¼ÀÄ-¥ÉÊgÉÆÃPÁè¹ÖPï gÁPïì(Pyroclastic), GqÀÄ¦ f¯ÉèAiÀÄ ªÀÄ¯Éà wÃgÀ¢AzÀ ªÀÄÆgÀÄ

Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°ègÀÄªÀ PÉÆÃPÀ£Àmï L¯ÉAqï JA§ ¨sÁUÀzÀ°è gÀÆ¥ÀÄUÉÆArgÀÄªÀ

¸ÀÛA¨sÀ gÀÆ¥ÀzÀ ¨É¸Á¯ïÖ ²¯ÉUÀ¼ÀÄ-PÉÆ®ªÉÄ£Ágï §¸Á¯ïÖ (Columnar basalt), £Á®Ì£ÉAiÀÄ

«±Àé«SÁåvÀªÁzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¯Á¯ï¨ÁV£À°è PÉA¥ÉÃUËqÀ UÉÆÃ¥ÀÄgÀ«gÀÄªÀ ¥É¤£ï ¸ÀÄ¯Ágï £ÉÊ¸ï.

F ¥ÀÄlÖ UÀÄqÀØzÀ MAzÀÄ §¢ zÀQëtPÉÌ zÉÆqÀØ PÀ®ÄèUÀtÂUÀ½ªÉ. FUÀ UÀtÂPÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß

¤µÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ. F PÀ®ÄèUÀtÂAiÀÄ°è £ÉÊ¸ï ²¯ÉAiÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸ÀégÀÆ¥À, CªÀÅUÀ¼À GUÀªÀÄ,

«PÁ¸À EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä zÉÃ±ÁzÀåAvÀ C£ÉÃPÀ ¨sÀÆ«eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ §gÀÄvÁÛgÉ.

65

¯Á¯ï ¨ÁV£À ¥É¤£ï ¸ÀÄ¯Ágï £ÉÊ¸ï ªÀÄÆ®vÀ: ¸ÀA«Ä±Àæ ²¯É, §ÆzÀÄ, PÀ¥ÀÄà, ¥Ál® ºÁUÀÆ

©½AiÀÄ ²¯ÉUÀ¼À «Ä±Àæt xÀlÖ£É AiÀiÁgÀ£ÁßzÀgÀÆ UÀªÀÄ£À ¸É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. §ÆzÀÄ §tÚzÀ ²¯É ¥ÀzÀgÀ

¥ÀzÀgÀªÁVzÉ. F PÁgÀt¢AzÁVAiÉÄÃ »AzÉ F PÀ®Äè UÀtÂUÀ¼À°è ¸ÀÄ®¨sÀªÁV §AqÉUÀ¼À£ÀÄß

©r¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¨ÉAQAiÉÆrØ §AqÉAiÀÄ£ÀÄß J©â¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. F ²¯ÉAiÀÄÄ PÀ¥ÀÄà §tÚzÀ DA¦ü¨ÉÆÃ¯ÉÊmï

²¯ÉUÀ¼À ««zsÀ UÁvÀæ, DPÁgÀzÀ ZÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß CAn¹zÉAiÉÆÃ JA§AvÉ PÁtÄvÀÛzÉ. F ²¯ÉAiÀÄ°è

ºÁgÀ£ï §èAqï, ¥sÉèÃfAiÉÆÃPÉèÃ¸ï ¥sÉ¯ïØ ¸Áàgï (Plagioclase Feldspar) ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉtZÀÄ ¥ÀæzsÁ£À

R¤dUÀ½ªÉ.

±ÁR ªÀÄvÀÄÛ MvÀÛqÀzÀ°è ªÀÄÆ®²¯É ¥ÁPÀªÁV CzÀPÀÆÌ »AzÉ EzÀÝ ²¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁUÀ±ÀB

fÃtÂÃð¹PÉÆAqÀÄ C£ÀAvÀgÀ ²¯É UÀnÖUÉÆArzÉ. EªÀÅUÀ¼À GUÀªÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ zÀ¥Àà ºÀgÀ½£À

¥ÁjájnPï UÁæ£ÉÊmï (Porphyritic granite) ²¯ÉUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÀÆjzÀAvÉ gÀÆ¥ÀÄUÉÆArªÉ. ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ UÁvÀæzÀ ºÀgÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀÈ²¯ÉAiÀÄ°è CAnzÀAvÉ PÀAqÀÄ§gÀÄªÀÅzÀjAzÀ EAxÀ gÀZÀ£ÉUÀ½UÉ

¥ÁjájnPï J£ÀÄßvÁÛgÉ. EªÀÅUÀ¼À £ÀAvÀgÀ CqÀØ ºÁAiÀÄÝAvÉ PÉ®ªÉqÉ PÀ¥ÀÄà§tÚzÀ qÉÊPï ²¯ÉUÀ½ªÉ.

C£ÀAvÀgÀ ±ÉéÃvÀ ªÀtðzÀ Cw QjAiÀÄ ¥ÁæAiÀÄzÀ ¥ÉUÀämÉÊmï ¥ÀmÉÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆrªÉ. ¯Á¯ï¨ÁV£À

¥É¤£ï¸ÀÄ¯Ágï ²¯ÉUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£À ErÃ zÀQët¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆa¦à£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä

DzsÁgÀ MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ ¨sÀÆ«eÁÕ£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ, «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ,

¨sÀÆ«eÁÕ£À ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥ÀjtvÀgÀÄ ¯Á¯ï ¨ÁV£À ¥É¤£ï¸ÀÄ¯Ágï £ÉÊ¸ï PÀÄjvÀAvÉ ªÁå¥ÀPÀ

CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¸ÀÄvÀÛ §A¢zÁÝgÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ£À ªÀÄA¢gÀzÀ ¥ÉÆæ. «.J¸ï.

ªÉAPÀl¸ÀÄ§æªÀÄtÂAiÀÄ£ï JA§ÄªÀgÀÄ ¯Á¯ï¨ÁV£À £ÉÊ¸ï ²¯ÉUÀ¼À ¥ÁæAiÀÄ 290jAzÀ 300 PÉÆÃn

ªÀµÀð, ºÁUÀÆ 250jAzÀ 260PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ¼À JgÀqÀÄ ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ

JAzÀÄ «QgÀt¥ÀlÄ ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£À ¤zsÁðgÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£À£Àß£ÀÄ¸Àj¹ ªÀgÀ¢ ªÀiÁrzÁÝgÉ. ¨sÀÆa¥ÀÄà

gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀ£ÀAvÀgÀ CzÀÄ UÀnÖAiÀiÁV ¹ÜgÀvÉUÀ½¸ÀÄªÀ°è DzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä F

CzsÀåAiÀÄ£À £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ vÉÆÃlUÁjPÉ E¯ÁSÉAiÀÄ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ

¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀªÉÃð ¸ÀA¸ÉÜ F £ÉÊ¸ï ²¯ÉAiÀÄ£ÀÄß 7.03.1975gÀAzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÀÆªÉÊeÁÕ¤PÀ

¸ÁägÀPÀªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¹ CzÀ£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¹zÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À£À ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄPÀ£ÁðlPÀªÀÅ Cw PÀrªÉÄ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ WÀn¸ÀÄªÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°èzÉ. ®¨sÀå«gÀÄªÀ zÁR¯ÉUÀ¼À

jÃvÀå PÉ¼ÀV£À ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£À¢AzÀ ¨ÁzsÉUÉÆ¼ÀUÁVzÉ. 1843gÀ K¦æ¯ï 1gÀAzÀÄ WÀn¹zÀ

§¼Áîj ¨sÀÆPÀA¥À£À (¥ÀjªÀiÁt 6,0); 1900gÀ ¥sÉ§æªÀj 8gÀ¯ÁèzÀ PÉÆAiÀÄªÀÄvÀÆÛgÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£À

(¥ÀjªÀiÁt 6.3); 1993gÀ ¸É¥ÉÖA§gï 29gÀ¯ÁèzÀ ¯ÁvÀÆgï ¨sÀÆPÀA¥À£À (¥ÀjªÀiÁt 6.3).

PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è zÁR¯ÁzÀ Cw ºÉaÑ£À wÃªÀævÉAiÀÄ ¨sÀÆPÀA¥À£À ¥ÀÄ£Àgï«ªÀÄ²ð¹zÀ

ªÀÄ¹ð° ¥ÀnÖAiÀÄ°è VII ªÀÄvÀÄÛ VIII JAzÀÄ CAzÁdÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. EzÀ®èzÉ 1975gÀ ªÉÄÃ 12gÀAzÀÄ zsÁgÀªÁqÀzÀ §½ WÀn¹zÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ (¥ÀjªÀiÁt 5.0) C£ÀÄ¨sÀªÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ

ºÉaÑ£À ¨sÁUÀzÀ¯Áè¬ÄvÀÄ. 1984gÀ ªÀiÁZïð20gÀ¯ÁèzÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ (¥ÀjªÀiÁt 4.5) C£ÀÄ¨sÀªÀ

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CPÀÌ¥ÀPÀÌzÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À¯Áè¬ÄvÀÄ. EwÛÃZÉUÉ 1996gÀ d£ÀªÀj 9gÀAzÀÄ jPÀÖgï

¥ÀnÖAiÀÄ°è PÀrªÉÄ ¥ÀjªÀiÁtzÀ (¥ÀjªÀiÁt 5.0) ¨sÀÆPÀA¥À£À zsÁgÀªÁqÀ f¯ÉèAiÀÄ¯Áè¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ

66

C£ÀÄ¨sÀªÀªÀÇ gÁdåzÀ ªÁå¥ÀPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ¯Áè¬ÄvÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è C£ÀÄ¨sÀªÀPÉÌ §A¢gÀ§ºÀÄzÁzÀ

¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è DVAzÁUÉÎ MmÁÖV ¸ÀA¨sÀ«¹zÀ

sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ sÀªÀPÉÌ §A¢ªÉ (jPÀÖgï ªÀiÁ¥ÀPÀzÀ°è 2.5PÀÆÌ PÀrªÉÄ ¥ÀjªÀiÁtzÀ.) 1955gÀ°è

©eÁ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è, 1956gÀ°è ©ÃzÀgï f¯ÉèAiÀÄ°è, 1965gÀ°è PÉÆÃ¯ÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è,

1972gÀ°è ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ°è, 1980gÀ°è ºÉÆ¸À¥ÉÃmÉ vÁ®ÆQ£À°è EAxÀ ¸ÀªÀÄÆºÀ PÀA¥À£ÀUÀ¼À

C£ÀÄ¨sÀªÀªÁVzÉ.¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀiÁ£ÀPÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è vÀAiÀiÁj¹zÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À

ªÀ®AiÀÄzÀ £ÀPÉëAiÀÄ°è, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß I, II, ªÀÄvÀÄÛ III gÀ ªÀ®AiÀÄzÀ°è vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ.

¥ÀÄ£À«ðªÀÄ²ðvÀ ªÀÄ¹ð° ¥ÀnÖAiÀÄ°è I, II, III, ¸ÀÆÜ®ªÁV V, VI VII gÀ UÀjµÀ× wÃªÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ£ÉÊ¸ÀVðPÀ «PÉÆÃ¥ÀUÀ¼À ¥ÉÊQ ¨sÀÆPÀA¥À£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ MAzÀÄ ¸ÀÜ¼ÀPÉÌ ¹Ã«ÄvÀªÁVgÀÄªÀÅ¢®è.

CzÀgÀ ºÁ¤AiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥À, ¸ÀÜ¼À¢AzÀ, ¸ÀÜ¼ÀPÉÌ ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. ¨sÀÆPÀA¥À£À C¯ÉUÀ¼ÀÄ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß

DzsÀj¹ £É®zÀ UÀÄtªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ ¥ÀæªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. F CxÀðzÀ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆjUÉÃ ¹Ã«ÄvÀªÁzÀAvÉ

¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ºÁ¤ ªÀiÁr®è. zÀQët¨sÁgÀvÀ JAzÀgÉ «AzsÀå¥ÀªÀðvÀzÀ zÀQët

¨sÁUÀªÉ®è ¸ÀÄgÀPÀë JA§ ¨sÁªÀ£É «eÁÕ¤UÀ¼À®Æè ªÀÄÆrvÀÄÛ. FUÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DAvÀgÀåzÀ°è EgÀÄªÀ

zÀÄ§ð® gÀZÀ£ÉUÀ¼ÀÄ, zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ²¯ÉUÀ¼À ªÁå¥ÀPÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ ªÀiÁ»wAiÀÄAvÉ

E®Æè ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ »AzÉ WÀn¹ªÉ. DzÀgÉ UÀÄdgÁvï, ªÀÄºÁgÁµÀÖçUÀ¼ÀµÀÄÖç, wÃªÀæªÁV

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀPÉÌ vÀÄvÁÛV®è. E°è ªÀÄÄ£ÀÆßgÀÄ PÉÆÃn ªÀµÀðUÀ½UÀÆ ¥ÀÄgÁvÀ£ÀªÁzÀ

¦ÃoÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ²¯ÉUÀ½ªÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À£À ªÀiÁ¥ÀPÀ PÉÃAzÀæ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ PÀ®ÌvÉÛAiÀÄ

D°¥ÀÄgÀzÀ°è-1989gÀ°è. CzÀQÌAvÀ ªÉÆzÀ®Ä E°è£À ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÄ zÁR¯ÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀÄÝzÀÄ ¨ÉÃgÉ

zÉÃ±ÀUÀ¼À°è ¸ÁÜ¦¹zÀ ¨sÀÆPÀA¥À£À ªÀiÁ¥ÀPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À°è. UËj©zÀ£ÀÆj£À°è 1965gÀ°è MAzÀÄ

CªÀ¯ÉÆÃPÀ£À PÉÃAzÀæ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.

N¯ïØ ºÁåA JA§ ¨sÀÆ«eÁÕ¤ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è 12.3.1829gÀ°è DzÀ ¨sÀÆPÀA¥À£À PÀÄjvÀÄ

zÁR¯É ªÀiÁrzÁÝ£É. DzÀgÉ ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ ®¨sÀå«®è. 20.3.1984gÀ°è ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À

£ÁUÀjPÀjUÉ C£ÀÄ¨sÀªÀPÉÌ §gÀÄªÀµÀÄÖ ¨sÀÆPÀA¥À£À WÀn¹vÀÄ. EzÀgÀ PÉÃAzÀæ©AzÀÄ PÀÆqÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À

ºÉÆgÀªÀ®AiÀÄzÀ°èvÀÄÛ. ÉAUÀ¼ÀÆj£À £ÁUÀjPÀjUÉ wÃªÀæªÁV sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ C£ÀÄ sÀªÀªÁzÀzÀÄÝ UÀÄdgÁw£À

¨sÀÄeï ¨sÀÆPÀA¥À£ÀzÀ (d£ÀªÀj 26, 2001) £ÀAvÀgÀ. d£ÀªÀj, 29gÀ ¨É½UÉÎ 8.08gÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è

JgÀqÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¸ÉPÉArVAvÀ EzÀÄ ºÉaÑUÉ EgÀ°®è. ¨sÀÆ«Ä UÀÄqÀÄVzÀ ±À§Ý, eÉÆvÉUÉ PÀÄað

ªÀÄÄAvÁzÀ ¦ÃoÉÆÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ C®ÄVzÀÆÝ ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §AvÀÄ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ

£É®zÀrAiÀÄ®Æè C£ÉÃPÀ ¹Ã¼ÀÄUÀ½ªÉAiÉÄAzÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ zÀÈqsÀ¥Àr¹ªÉ. D ¨sÁUÀzÀ°è ¸Àé®à

ZÀ®£ÉAiÀiÁzÀgÀÆ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼ÀÆ GAmÁUÀÄvÀÛªÉ. EAxÀ ZÀ®£ÉUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÁUÀÄvÀÛªÉ, KPÁUÀÄvÀÛªÉ

JA§ÄzÀgÀ ¥ÀÆtð avÀæt £ÀªÀÄUÉ zÉÆgÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ErÃ ¨sÀÆa¥ÀÄà ºÉÃUÉ czÀæªÁVzÉ, ¨sÀÆ

¥sÀ®PÀUÀ¼ÀÄ (PLATES) AiÀiÁªÀ §UÉAiÀÄ°è, ¢±ÉAiÀÄ°è, AiÀiÁªÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ZÀ°¸ÀÄwÛªÉ JA§

¸ÀÆÜ® CzsÀåAiÀÄ£À¢AzÀ ªÀiÁvÀæ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ¥sÀ°¹zÀ J®è ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À£ÀÆß UËj©zÀ£ÀÆgÀÄ

¨sÀÆPÀA¥À£À PÉÃAzÀæ zÁR¯ÉªÀiÁrzÉ.

67MlÄÖ ¨sÀÆPÀA¥À£ÀUÀ¼À ¸ÀASÉå : 35

¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÀªÀ£À «eÁÕ£À E¯ÁSÉ vÀAiÀiÁj¹zÀ ¨sÀÆPÀA¥À£À ¥ÀnÖ. EzÀgÀ°è 11.5 jAzÀ 18.50 rVæ GvÀÛgÀ CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ 74.00¬ÄAzÀ 78.00 rVæ ¥ÀÆªÀð gÉÃSÁA±ÀzÉÆ¼ÀV£À

¥ÀæzÉÃ±À M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. (CªÀ¢ü : 1843 jAzÀ 1997)

¢£ÁAPÀ 0-PÁ®ªÀiÁ£À CPÁëA±À gÉÃSÁA±À D¼À ¥ÀjªÀiÁt1843-4-1 000.0 15.00 76.00 0.00 6.0

1916-1-7 000.0 13.00 77.00 0.00 5.0

1984-3-20 104529.5 12.82 77.43 21.00 4.5

1985-5-27 65712.0 17.20 74.00 33.00 0.0

1985-12-15 131052.0 17.36 74.00 39.00 0.0

1987-2-2 91838.0 17.30 74.10 10.00 0.0

1988-9-11 203914.0 17.23 74.00 37.00 4.3

1992-10-18 17333.2 18.10 76.90 33.00 4.4

1992-11-2 070.2 18.20 76.60 33.00 3.9

1993-9-29 222547.5 18.07 76.62 12.00 6.3

1993-9-29 231057.5 18.00 76.40 10.00 5.0

1993-9-30 05313.0 18.00 76.50 12.00 4.7

1993-9-30 21656.3 18.10 76.60 12.00 4.5

1993-9-30 33146.0 18.20 76.60 12.00 3.8

1993-10-1 17116.8 17.90 76.60 12.00 4.4

1993-10-2 231530.5 17.90 76.60 12.00 3.6

1993-10-4 211934.8 18.00 76.60 12.00 3.9

1993-10-8 2045.73 18.00 76.70 33.00 4.6

1993-10-16 85811.6 18.00 76.50 15.00 3.3

1993-10-17 0.712.3 17.90 77.20 1.00 3.8

1993-10-18 18939.9 17.90 76.60 2.00 3.5

1993-10-28 192117.4 18.00 76.50 1.00 3.2

1993-11-1 62844.3 18.00 76.80 21.00 3.4

1993-11-12 132731.0 18.00 76.60 3.00 5.0

1993-11-13 4212.2 18.10 76.60 4.00 3.4

1993-11-18 14131.6 18.30 76.80 33.00 0.0

1993-11-24 144461.6 18.00 76.60 1.00 4.4

1995-12-21 63153.0 18.00 76.50 33.00 1.2

1993-1-5 11845.0 16.30 74.30 33.00 0.0

1996-1-9 24515.0 15.20 75.40 33.00 4.5

1996-1 132345.5 18.10 76.50 33.00 2.5

1996-9-2 195336.0 18.10 76.60 0.00 3.0

1996-11-10 904.1 18.30 76.69 33.00 4.1

1997-1-23 23446.0 17.44 76.06 33.00 0.0

1997-2-21 93739.0 18.00 6.60 0.00 3.2

68

gÁdåzÀ f¯ÁèªÁgÀÄ «¹ÛÃtð, d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼À «ªÀgÀ

f¯Éè«¹ÛÃtð(ZÀ.Q.«ÄÃ)

gÁdåzÀ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ

d£À¸ÀASÉå(2011)

gÁdåzÀ±ÉÃPÀqÁªÁgÀÄ

d£À¸ÁAzÀævÉ(2011)

vÁ®ÆPÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå

ºÉÆÃ§½UÀ¼À ¸ÀASÉå

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 2190 1.14 9588910 15.69 4378 4 17

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ (UÁæ) 2259 1.18 987257 1.61 441 4 17

gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ 3556 1.85 1082739 1.77 303 4 18

avÀæzÀÄUÀð 8440 4.40 1660378 2.72 197 6 22

zÁªÀtUÉgÉ 5924 3.09 1946905 3.18 329 6 24

PÉÆÃ¯ÁgÀ 3969 2.07 1540231 2.52 384 5 27

aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ 4254 2.22 1254377 2.05 298 6 26

²ªÀªÉÆUÀÎ 8477 4.42 1755512 2.87 207 7 40

vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ 10597 5.53 2681449 4.39 253 10 50

aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 7201 3.75 1137753 1.86 158 7 34

zÀQët PÀ£ÀßqÀ 4560 2.38 2083625 3.41 457 5 17

GqÀÄ¦ 3880 2.02 1177908 1.93 304 3 9

ºÁ¸À£À 6814 3.55 1776221 2.91 261 8 38

PÉÆqÀUÀÄ 4102 2.14 554762 0.91 135 3 16

ªÀÄAqÀå 4961 2.59 1808680 2.96 365 7 31

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 6854 3.57 2994744 4.90 437 7 33

ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ 5101 2.66 1020962 1.67 200 4 16

¨É¼ÀUÁA 13415 6.99 4778439 7.82 356 10 35

©eÁ¥ÀÄgÀ 10494 5.47 2175102 3.56 207 5 18

¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ 6575 3.43 1890826 3.09 288 6 18

zsÁgÀªÁqÀ 4260 2.22 1846993 3.02 434 5 14

UÀzÀUÀ 4656 2.43 1065235 1.74 229 5 11

ºÁªÉÃj 4823 2.51 1598506 2.61 331 7 19

GvÀÛgÀPÀ£ÀßqÀ 10291 5.37 1436847 2.35 140 11 35

§¼Áîj 8450 4.41 2532383 4.14 300 7 27

©ÃzÀgï 5448 2.84 1700018 2.78 312 5 30

UÀÄ®âUÀð 10990 5.73 2564892 4.20 233 7 32

gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ 6827 3.56 1924773 3.15 228 5 37

PÉÆ¥Àà¼À 7189 3.75 1391292 2.28 250 4 20

AiÀiÁzÀVj 5234 2.73 1172985 1.92 224 3 16

gÁdå 191791 100 61130704 100 319 176 747

69

gÁdåzÀ f¯ÁèªÁgÀÄ «¹ÛÃtð, d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼À «ªÀgÀ

f¯Éè

UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄwUÀ¼À ¸ÀASÉå 2007-

08

¥ÀlÖt/£ÀUÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ

£ÀUÀgÀ¸À¨sÉ/ £ÀUÀgÀ¥Á°PÉ/ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉUÀ¼ÀÄ

d£ÀªÀ¸Àw EgÀÄªÀ

UÁæªÀÄUÀ¼ÀÄ 2011

d£ÀªÀ¸Àw E®è¢gÀÄªÀ UÁæªÀÄUÀ¼ÀÄ 2011

°AUÀ ¥ÀæªÀiÁt2011

d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

zÀgÀ2001-11

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 86 19 2 668 31 908 36.86

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ (UÁæ) 98 6 5 949 101 945 1.65

gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ 130 4 4 770 53 976 0.63

avÀæzÀÄUÀð 185 6 6 946 113 969 1.72

zÁªÀtUÉgÉ 230 6 6 810 113 967 1.88

PÉÆÃ¯ÁgÀ 156 6 6 1598 199 976 1.85

aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ 151 6 6 1321 193 968 1.27

²ªÀªÉÆUÀÎ 260 9 9 1443 87 955 1.36

vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ 321 11 10 2574 134 979 1.17

aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 226 9 9 1034 83 1005 -0.04

zÀQët PÀ£ÀßqÀ 203 20 8 354 - 1018 2.25

GqÀÄ¦ 146 6 4 248 - 1093 0.79

ºÁ¸À£À 258 9 8 2394 165 1005 0.66

PÉÆqÀUÀÄ 98 5 4 291 5 1019 0.07

ªÀÄAqÀå 232 8 7 1369 110 989 0.54

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 235 11 10 1216 124 982 4.27

ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ 120 4 5 424 85 989 0.67

¨É¼ÀUÁA 485 22 17 1255 15 969 6.81

©eÁ¥ÀÄgÀ 199 6 6 660 17 954 4.45

¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ 161 12 11 623 4 984 2.89

zsÁgÀªÁqÀ 127 6 6 361 18 967 2.93

UÀzÀUÀ 106 9 9 329 8 978 1.13

ºÁªÉÃj 208 9 8 691 7 951 1.92

GvÀÛgÀPÀ£ÀßqÀ 207 13 11 1246 43 975 1

§¼Áîj 189 11 10 524 30 978 6.1

©ÃzÀgï 175 6 6 599 22 952 2.39

UÀÄ®âUÀð 220 17 11 873 45 962 4.71

gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ 164 9 7 830 53 992 3.08

PÉÆ¥Àà¼À 134 5 4 594 35 983 2.36

AiÀiÁzÀVj 117 - 4 487 32 984 2.62

gÁdå 5627 270 219 27481 1925 968 100

70

PÀ£ÁðlPÀ fÃªÀªÉÊ«zsÀå ªÀÄAqÀ½fÃªÀªÉÊ«zsÀå C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 2002gÀ PÀ®A22gÀ ¥ÀæPÁgÀ PÀ£ÁðlPÀ fÃªÀªÉÊ«zsÀåªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ

¢£ÁAPÀ.01.08.2003 gÀAzÀÄ ¸ÁÜ¦¸À®ànÖvÀÄ. fÃªÀ ªÉÊ«zsÀå ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±À

eÉÊ«PÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¸ÀAgÀPÀëuÉ, eÉÊ«PÀ ªÉÊ«zsÀåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ eÁUÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ

¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É, vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀëtPÉÌ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.

eÉÊ«PÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ¸ÀÄ¹ÜgÀ§¼ÀPÉUÁV AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ. ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ fÃªÀ ªÉÊ«zsÀå PÁAiÉÄÝ 2002 gÀ£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½ ÀÄªÀ°è£À ¸ÀªÀÄUÀæ ÁzsÀ£ÉUÁV PÀ£ÁðlPÀ

fÃªÀªÀÄAqÀ½UÉ 2009-10£ÉÃ¸Á°£À “¨sÁgÀvÀzÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ fÃªÀ ªÉÊ«zsÀå ªÀÄAqÀ½” JA§

¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ fÃªÀªÉÊ«zsÀå¥Áæ¢üPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ ¥ÀæzÁ£ÀªÀiÁrgÀÄvÀÛzÉ.

¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉfÃªÀªÉÊ«zsÀåPÁAiÉÄÝ2002gÀPÀ®A37(1)gÀAvÉ PÉ¼ÀV£À vÁtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼ÉAzÀÄ

WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.

¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼À ªÉÊ²µÀÖöåC.£À®ÆègÀÄ: £À®Æèj£À°ègÀÄªÀ ºÀÄt ÉvÉÆÃ¥ÀÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ½AzÀ ¥ÀæPÀÈw ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À£ÀÄß

vÀqÉzÀÄ fÃªÀAvÀ ¥À¼ÉAiÀÄÄ½PÉUÀ¼ÁV ¤AwzÉ. F ºÀÄt¸É ªÀÄgÀUÀ¼À°è J®Æè PÀAqÀÄ¨ÁgÀzÀ ºÁUÀÆ

zÁR¯ÁUÀzÀ ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ, CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ-©¼À®Ä (¥Áæ¥ïgÀÆmïì) ªÀÄvÀÄÛ ÉÃgÀÄUÀ½AzÀ

¨É¼ÉzÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ. F vÉÆÃ¥ÀÄ ««zsÀ ¸À¸Àå, ¥ÁætÂ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀ £É¯ÉAiÀÄÆ PÀÆqÀ

DVzÉ.

¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉ

PÀæ.¸ÀA ¸ÀÜ¼À vÁ®ÆèPÀÄ f¯Éè «¹ÛÃtð UÁæªÀÄ¥ÀAZÁAiÀÄw

1 £À®ÆègÀÄ zÉÃªÀ£ÀºÀ½î ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ(UÁæ) 53JPÀgÉ £À®ÆègÀÄ

2 ºÉÆUÉæPÁ£ï PÀqÀÆgÀÄ aPÀÌªÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ 2508.15JPÀgÉ §½îUÀ£ÀÆgÀÄ

3f.PÉ.«PÉ.PÁåA¥À¸ïAiÀÄÄ.J.J¸ï,¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ(£À) 167ºÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ

4 CA¨ÁgÀUÀÄqÀØ ¸ÁUÀgÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ 3857.12JPÀgÉ ±ÀAPÀtÚ±Á£À¨ÁUï

PÉ¼ÀV£À¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß¥ÁgÀA¥ÀjPÀvÁtUÀ¼ÉAzÀÄWÉÆÃ¶¸À®ÄPÀæªÀÄPÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉ.

1 £ÉÃvÁætÂ£ÀqÀÄUÀÄqÉØ ¨sÀlÌ¼À GvÀÛgÀPÀ£ÀßqÀ 50JPÀgÉ ªÀiÁªÀ½î

2ªÀgÀzÁ£À¢wÃgÀzÀ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£ÀPÉ®ªÀÅºÀ¼ÀîUÀ¼À£ÀÄßPÀÈ¶fÃªÀªÉÊ«zsÀå¥ÁgÀA¥ÀjPÀvÁtªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À®ÄPÀ£ÁðlPÀfÃªÀªÉÊ«zsÀåªÀÄAqÀ½AiÀÄÄPÀæªÀÄPÉÊUÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ.

71

D.ºÉÆUÀæPÁ£ï: F ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ ¨Á§§ÄqÀ£ï Vj ªÀÄvÀÄÛ PÉªÀÄätÄÚUÀÄAr ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¸ÀÄªÀ

PÉÆArAiÀÄAwzÉ. ¨sÀzÁæ C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄvÀÄÛ JªÉÄäzÉÆrØ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀët vÁtUÀ½UÉ ºÉÆA¢

PÉÆAqÀAwzÉ. ‘±ÉÆÃ¯Á’ CgÀtå ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼ÀÄ F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÉÊ²µÀÖöå. E°è£À ¸À¸ÀågÁ²

OµÀ¢üÃAiÀÄ UÀÄtUÀ½UÉ ¥ÀæSÁåvÀªÁVªÉ.

E. f.PÉ.«PÉ: F¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À¯ÉèÃ CvÀåAvÀ ºÀ¹j¤AzÀ PÀÆrgÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À. E°è£À

¸À¸ÉÆåÃzÁå£ÀªÀÅ 600 eÁwAiÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÉ. 13 eÁwAiÀÄ ¸À¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ,

10 eÁwAiÀÄ ¸ÀjÃ¸ÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ. 165 eÁwAiÀÄ ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 600 eÁwAiÀÄ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ E°è£À

fÃªÀªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÈzÀÞUÉÆ½¹ªÉ.

F. £ÉÃvÁætÂ £ÀqÀÄUÀÄqÉØ: EzÀÄ MAzÀÄ ºÀªÀ¼ÀUÀ¼À ¥ÀnÖ¬ÄgÀÄªÀ ¢éÃ¥À. E°ègÀÄªÀ 27 ªÀÄvÀìöå

¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼ÀÄ ªÉÊ²µÀÖöå ¥ÀÆtðªÁVzÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÁUÀgÀ fÃ«UÀ½gÀÄªÀ F ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅªÀÄvÀìöå fÃªÀ

ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ DUÀgÀ. F ¢éÃ¥ÀzÀ°è «²µÀÖ ¸À¸Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂ ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ PÁt§ºÀÄzÀÄ.

G. CA¨ÁgÀUÀÄqÀØ: F ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀÅ PÉÆqÀZÁ¢æ¨ÉlÖ ¸Á®ÄUÀ¼À ¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ ªÀÄÆPÁA©PÁ

C¨sÀAiÀiÁgÀtåPÉÌ ºÉÆA¢PÉÆArzÉ. ±ÀgÁªÀw C¨sÀAiÀiÁgÀtå ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆPÁA©PÀ C¨sÀAiÀiÁgÀtåUÀ¼À£ÀÄß

ÉÃj ÀÄªÀ PÉÆArAiÀÄAwzÉ. ±ÉÆÃ¯Á CgÀtå, ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®ÄUÀ¼À eÉÆvÉUÉ zÀlÖªÁzÀ CgÀtå F ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ

ªÉÊ²µÀÖöå E°è£À ¸À¸Àå/¥ÁætÂ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ C¥ÁAiÀÄzÀ°èzÀÄÝ, EzÀgÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉ CwÃ CªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ.

H. §£ÀªÁ¹ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ºÀ½îUÀ¼À°è ªÀgÀzÁ£À¢AiÀÄ EPÉÌ®UÀ¼À°è ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¨sÀvÀÛzÀ vÀ½UÀ¼À

¨ÉÃ¸ÁAiÀÄ EA¢UÀÆ ZÁ°ÛAiÀÄ°èzÉ. ¥ÀæwªÀµÀðªÀÇ ªÀgÀzÁ £À¢AiÀÄÄ ¥ÀæªÁºÀªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÄÝ,

F ¥ÀæªÁºÀªÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄªÀ ±ÀQÛAiÀÄÄ¼Àî vÀ½UÀ¼ÀÄ E°è£À ªÉÊ²µÀÖöå. E°è£À ¨sÀvÀÛzÀ vÀ½UÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä

OµÀ¢üÃAiÀÄ UÀÄtUÀ½AzÀ®Æ ¸ÀºÀ ¥Àæ¹¢ÝAiÀiÁVzÉ. E°è£À ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄ PÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøw PÀÆqÀ

C£À£Àå. F¸ÀA¸ÀÌøw ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÉÆA¢UÉ gÉÊvÀjUÉ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ vÀ½UÀ¼À ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ

ªÀÄAqÀ½AiÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ.

IÄ. ªÀÄAqÀåf¯ÉèAiÀÄ ªÀÄ¼ÀªÀ½î vÁ®ÆèQ£À QgÀÄUÁªÀ® UÁæªÀÄzÀ°ègÀÄªÀ ªÀiÁ«£À vÉÆÃlªÀ£ÀÄß

gÉÊvÀgÀÄ ¤ªÀð» ÀÄwÛzÀÄÝ F vÉÆÃlªÀ£ÀÄß n¥ÀÄà ÀÄ¯ÁÛ£À£À PÁ®zÀ M§â ¹¥Á¬ÄAiÀÄÄ ¸ÁÜ¦ À ÁVgÀÄvÀÛzÉ

JAzÀÄ w½¸À¯ÁVzÉ. F vÉÆÃlªÀÅ 120 ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ vÀ½AiÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ.

F vÉÆÃl ¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ gÉÊvÀ£ÀÄ EzÀgÉÆA¢UÉ 150 «zsÀzÀ vÀ½AiÀÄ ¨sÀvÀÛ, ««zsÀ vÀ½AiÀÄ

gÁV ºÁUÀÄ EvÀgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀºÀ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÁÝgÉ.

IÄ. ®QëöägÀAUÀ£ÁxÀ Áé«Ä OµÀ¢üAiÀÄ eÉÊ«PÀ GzÁå£ÀªÀ£ÀªÀÅ MAzÀÄ aPÀÌ UÀÄqÀØzÀ (1.46 JPÀgÉ)

ªÉÄÃ¯É (zÉÃªÀgÀUÀÄqÀØ) EzÀÄÝ E°è CªÀÄÆ®åªÁzÀ VqÀªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 118 «zsÀzÀ OµÀ¢üAiÀÄ

VqÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÉÆzÉUÀ¼ÀÄ, VqÀ ªÀÄÆ°PÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 500 ««zsÀ eÁwAiÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ

ºÁUÀÄ ¸À¸ÀåUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ EzÉÆAzÀÄ C£À£Àå £ÀUÀgÀ fÃªÀªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.

72

¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ªÀÈPÀëUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉ

PÀ£ÁðlPÀ fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ gÁeÁåzÀåAvÀ LwºÁ¹PÀ »£Àß¯ÉAiÀÄÄ¼À î,

¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ C£À£Àå ªÀÈPÀëUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ªÀÈPÀëUÀ¼ÉAzÀÄ

WÉÆÃ¶¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄðPÉÊUÉÆArzÉ. gÁeÁåzÀåAvÀ CAvÀºÀ ºÀvÀÄÛ ªÀÈPÀëUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ

ªÀÈPÀë ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀÄªÀ §UÉÎ fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ PÀæªÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ. F ¸ÀA§AzsÀ

¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ªÀÈPÀëUÀ¼À ªÀiÁ»w PÀÄjvÀ ¥Àæ¸ÁÛªÀ£ÉUÀ¼À PÉÆÃjPÉAiÀÄ ¥ÀwæPÁ ¥ÀæPÀluÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ

ªÀÄvÀÄÛ EAVèÃµï ¥ÀwæPÉUÀ¼À°è ºÉÆgÀr¸À¯ÁVzÉ. fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ C¢ü¤AiÀÄªÀÄ 2002 ¸ÉPÀë£ï63

(2)(1) gÀAvÉ ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ F PÉ¼ÀPÀAqÀ ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À®Ä

²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÉ.

¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ªÀÈPÀëUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉ

PÀæ. ¸ÀA

ªÀÄgÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀÜ¼À¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ

«ÄÃlgïUÀ¼À°èJvÀÛgÀ

«ÄÃlgïUÀ¼À°è

¸ÀÜ½ÃAiÀÄgÀÄ ªÀgÀ¢¤ÃrzÀAvÉ ªÀÄgÀzÀ

ªÀAiÀÄ¸ÀÄì

1zÉÆqÀØ ºÀÄt¸ÉÃªÀÄgÀ(Adansonia digitata–Malvaceae)

©eÁ¥ÀÄgÀ f¯Éè, ©eÁ¥ÀÄgÀvÁ®ÆèPÀÄ

5.00 10.84 600 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

2zÉÆqÀØ ºÀÄt¸ÉÃªÀÄgÀ(Adansonia digitata– Malvaceae)

©eÁ¥ÀÄgÀ f¯Éè, ©eÁ¥ÀÄgÀvÁ®ÆèPÀÄ

7.00 9.20 359 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

3ºÀÄt¸ÉÃªÀÄgÀ (Tamarindus indica)

©eÁ¥ÀÄgÀ f¯Éè, ¹AzÀV vÁ®ÆèPÀÄ, zÉÃªÀgÀ »¥ÀàgÀV UÁæªÀÄ

7.78 39.39 883 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

4¨ÉÃ«£À ªÀÄgÀ (Azadirachta indica– (Bevu)

aPÀÌ§¼Áî¥ÀÄgÀ f¯Éè,²qÀèWÀlÖ vÁ®ÆèPÀÄ

5.4 25 200 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

5D®zÀ ªÀÄgÀFicus bengalensis– (Alada Mara)

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯Éè, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄvÁ®ÆèPÀÄ, aPÀÌ£ÀºÀ½î


6CgÀ½ ªÀÄgÀFicus relegiosa– (Peepal)

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯Éè, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄvÁ®ÆèPÀÄ,ªÀiÁ£À¸À UÀAUÉÆÃwæ PÁåA¥À¸ï


7PÉA¥ÀÄ §ÆgÀUÀzÀ ªÀÄgÀ (Bombax ceiba)

ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ f¯Éè, ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄvÁ®ÆèPÀÄ, ¥Áå¯ÉÃ¸ï UÉÃmï


8D®zÀ ªÀÄgÀFicus bengalensis(Doddaalada Mara)

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ, PÉÃvÉÆÃºÀ½î

- 30 400 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

9CgÀPÉÃjAraucaria cookie ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¯Á¯ï¨ÁUï 7 50 140 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

10¦¼À° ªÀÄgÀFicus microcarpa

²ªÀªÉÆUÀÎ f¯Éè ¸ÉÆÃgÀ§vÁ®ÆèPÀÄ §£ÀªÁ¹

330 5-6 400 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ

73

PÀ£ÁðlPÀ §AiÀÄ®Ä ¹ÃªÉÄ fÃªÀªÉÊ«zsÀå M¼À£É¯É ¸ÀAgÀPÀët vÁtUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÁðlPÀzÀ §AiÀÄ®Ä ¹ÃªÉÄAiÀÄ 13 f¯ÉèUÀ¼À CgÀtå ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 100 jAzÀ200ºÉ.

¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, J¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ ¸À¸Àå/¥ÁætÂUÀ¼À ¸ÀAgÀPÀëuÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß

PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. ¸ÀAgÀPÀëuÁ PÁAiÀÄðzÀ eÉÆvÉUÉ fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ zÁR¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ

£ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. EAvÀºÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÉÆAiÀÄè£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¯ÁVzÉ. F ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è

PÁrÎaÑ¤AzÀ gÀPÀëuÉ, zÉÃ²ÃAiÀÄ ¸À¸Àå ¥Àæ¨ÉÃzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀAgÀPÀëuÉ

PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. F PÁAiÀÄð §AiÀÄ®Ä¹ÃªÉÄ CgÀtåzÀ ¸À¸Àå/¥ÁætÂ ¥Àæ¨ÉÃzsÀUÀ¼À

¸ÀAgÀPÀëuÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄr EzÀÄªÀgÉ«UÀÆ C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°ègÀÄªÀ

14 ¸À¸Àå¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ

PÀ£ÁðlPÀ §AiÀÄ®Ä ¹ÃªÉÄ fÃªÀªÉÊ«zsÀå M¼À£É¯É ¸ÀAgÀPÀëuÁ vÁtUÀ¼ÀÄ

PÀæ. ¸ÀA. vÁt ªÀ®AiÀÄ «¨sÁUÀ

1. PÀgÀ¥ÀPÀ¥À½î ºÀÄªÀÄ£Á¨Ázï ©ÃzÀgï

2. ±Éj©PÀ£À ºÀ½î aAZÉÆÃ½ UÀÄ®âUÁð

3. UÀÄAvÀUÉÆÃ¼À °AUÀ¸ÀÄUÀÆgÀÄ gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ

4. zÉÆÃtÂªÀÄ¯ÉÊ ¨ÁèPï ¸ÀAqÀÆgÀÄ §¼Áîj

5. EAqÀÀVð ªÀÄÄ¤gÁ¨Ázï PÉÆ¥Àà¼À

6. PÉÆÃ½PÁ®Ä PÁ¬ÄÝlÖ CgÀtå(¹zÀÝgÀ¨ÉlÖ) PÉÆgÀlUÉgÉ vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ

7. ªÀiÁPÀ½zÀÄUÀð zÉÆqÀØ§¼Áî¥ÀÄgÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ (UÁæªÀiÁAvÀgÀ)

8. ¸ÀÄtPÀ¯ï (gÁAiÀÄ®¥ÁqÀÄ gÀQëvÁgÀtå) ²æÃ¤ªÁ¸À¥ÀÄgÀ PÉÆÃ¯ÁgÀ

9 aPÀÌªÀiÁPÀ½ ªÀÄ¼ÀªÀ½î ªÀÄAqÀå

10. eÉÆÃVªÀÄnÖ avÀæzÀÄUÀð avÀæzÀÄUÀð

11. ªÀÄ¯É¨É£ÀÆßgÀÄ zÁªÀtUÉgÉ zÁªÀtUÉgÉ

12. ªÀÄªÀÄzÁ¥ÀÄgÀ ©eÁ¥ÀÄgÀ ©eÁ¥ÀÄgÀ

13. ªÀÄºÁPÀÆl §zÁ«Ä ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ

eÉÊ«PÀ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß§¼À¸ÀÄªÀeÉÊ«PÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼À¸À«ÄÃPÉëeÉÊ«PÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄªÀ eÉÊ«PÀ ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §UÉÎ ªÀiÁ»w ÀAUÀæºÀuÁ PÁAiÀÄðªÀÅ

PÀ£ÁðlPÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ OµÀ¢üÃvÀAiÀiÁgÀPÀgÀ MPÀÆÌl(j)zÀ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ £ÀqÉ¸À¯ÁVzÉ. eÉÊ«PÀ

G¢ÝªÉÄUÀ¼À §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ«PÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §¼ÀPÉ «zsÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹

¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ¸À°è¸À¯ÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è MlÄÖ 198 ¥sÁgÁä¹nPÀ¯ïì ªÀÄvÀÄÛ 82

PÁ¸ÉänPïì PÀA¥À¤UÀ½ªÉ.

74

fÃªÀªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ CmÁè¸ï vÀAiÀiÁjPÉPÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ fÃªÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ CmÁè¸ï vÀAiÀiÁjPÉ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°èzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ

ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±À PÀ£ÁðlPÀzÀ fÃªÀªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ ªÀVðÃPÀgÀt/ºÀAaPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ PÀÄjvÀÄ

zÀvÁÛA±À C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F CmÁè¸ï£À°è DªÁ¸À¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À ªÀVÃðPÀgÀtzÀ £ÀPÉë ªÀÄvÀÄÛ

fÃªÀªÉÊ«zsÀå ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À PÀÄjvÀÄ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæ»¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

fÃªÀªÉÊ«zsÀå ¥Àæ±À¹ÛfÃªÀªÉÊ«zsÀå ªÀÄAqÀ½AiÀÄÄ fÃªÀªÉÊ«zsÀåvÉ ¸ÀAgÀPÀëuÁ PÁAiÀÄðzÀ°è GvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄð

¤ªÀð»¹gÀÄªÀªÀjUÉ “fÃªÀ ªÉÊ«zsÀå ¥Àæ±À¹Û”UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛzÉ. fÃªÀ ªÉÊ«zsÀå ¥Àæ±À¹ÛUÀ¼À£ÀÄß ªÉÊAiÀÄÄQÛPÀ,

±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ªÀÄAqÀ½UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁ¥ÉÆÃðgÉÃµÀ£ïUÀ¼ÀÄ, «¨sÁUÀUÀ¼À°è

¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ.

pÀ - gazetteer departmentgazetteer.kar.nic.in/gazetteer/pdf/karnataka kaipidi 2012-2012...god s v r...

Documents