KAMPEYON KARATEDO

Visayas-MindanaoMarso 8-10, 2013

Mabuhi Siaton!

Dalan nga matarong

(LP) nidaog

padayon sa p. 3padayon sa p. 3

Ma. Sheilemeah Kiki, Jerome Abestano, Edmar Jay Japole, Cristopher Jamosmos, Johnbert San Juan, Jonatahan Rico, Jason Amatorio, Alexes K. Sanoria,Bryan Noay, John Paul Mamon, Rhea Tuble, Jessabelle Ughoc, wala sa litrato: Rocky Dahim, Fortunato Laniohan ug Eman Sesmundo

Mayor Alberto Ator, Bise-M Teddy Yap

Talagsaon nga hitabo ang ania sa Neg. Or. kay puro taga-Siaton ang Gobernador ug Bise-Gobernador. Wala damha nga makadaog si Gob. Roel Ragay Degamo kay gamhanan ang kontra nga si ex-Sec. of Finance Gary

Mga SiatanonMagmando sa Neg. Or.

Gob. Degamo, Bise-Gob Macias

Nidaog sa iyang ikaduhang pagdalagan sa pagka Mayor si Albert Ator uban sa iyang Bise-Mayor nga si Teddy Yap ug 6 ka Konsehal sa Partido Liberal (LP).

Resulta sa EleksyonPagka mayor: Alberto G. Ator (LP) - 16,157 Vincent Emil T. Arbolado (NPC) - 16,058Pagka bise-mayor: Teodorico Yap (LP) - 16,697 Andre Reyes (NPC) - 11,350Pagka konsehal: William Kirit (LP) - 13,131 Judith Lagos (LP) - 10,918 Cizanne Fritz Diaz (LP) - 10,612 Gilbert Radones (NPC) - 10,566 Steve Macahig (LP) - 10,357

Mga napiling bagong konsehales gikan sa wala: Judith Lagos, Steve Macahig, William Kirit, Edgar Ragay, Comelec-Chairman Mr. Genaro J. Trumata, Cezanne Fritz Diaz, Attorney Izra Elita Singson. Wala sa litrato si Gilbert Radones ug Rowel Gabo.

Ang hulagway nga nagpamatuod sa kadaugan, gikan sa wala: Atty. Victoriano Tison, Comelec Chair Mr. Genaro J. Trumata, Bise-Mayor Teodorico Yap, Mayor Alberto G. Ator, Dr. Ester A. Futalan (District Superintendent DepEd) ug si Mrs. Evelyn Acas (Municipal Treasurer).

Teves ug milyonaryang d a k o s i C o n g . J o s y Limkaichong. Si Bise-Gob. Mark Macias wala pa kasugod og sirbe sa gobyerno kay doktor man siya apan ang apilyedo sa iyang amahan nga si

JUNE 15, 20134 KITANG LUNGSURANON SA SIATON

“Pagbag-o sa huna-huna, kalipay ug kabangkaagan sa uban”, mao ang tema sa Rural Improvement Club(RIC) sa pinakaunang graduwasyon niadtong Mayo 30, 2013,Bgy. Tayak. Kini ang kababayinhan nga nakatapos sa kursong PANAHI:

Mga ni Graduwar: Elizabeth P. MabaquiaoFlorencia A. Gajigan Melecia M. Pajayat Dioscora VirayEmelia A. JandogEvangeline TorresEvangeline Japin Jessica M. Oliveros Salome G. TorresMyrna L. TorresMaribel T. Bactol Jeaneth F. Pajayat Leonora G. Palad Marilyn J. Jane Ma. Rena P. Palallos Jocelyn Entac Teresita P. PaladRegina P. PaladPrecilla G. Yupo Benedicta A. Jandog Mary Ann A. JañalaFortunata Palacol

28 ka Tinun-an sa RIC- Tayak Nigraduwar

TURBO WOOD COOKERAng ekonomiko ug walay aso nga kalan,

Makadaginot sa sugnod ug makatabang pa gayud pag preserba sa kalikopan

Mga presyo: small model- P1,250.00 ug ang

big model-P1,650.00 makahangyo pa ka,

kini gipanag-iyahan ni Mr. Frederic Cervenka

taga Brgy. 3, tawag o text sa numero

09196961143

Bag-ong ambulansya alang sa mga Siatanon, pinalit sa LGU-Siaton ug sugod niadtong Mayo 23, 2013 pwede na gamiton.

Merlinda B. JañalaAdelaida G. Torres Gladys G. Palalon Sosima G. EgeraFrelyn L. GajelomoMichelle Torres

Ang RIC usa lamang kini sa mga sektor sa programa sa gobyerno i la lum sa Department of Agriculture lakip na niini ang mga mag-uuma, mananagat, 4H Club (alang sa kabatan-unan) ug RIC (alang sa kababayinhan).

N a g p a s a l a m a t s i l a ni Mrs. Gloria M. Bulao (RIC Vice-Pres/Organizer) sa pag-paambit sa iyahang talento inubanan nila ni Mrs. Leonarda M. Mastura (RIC Fed. Pres.), Mrs. Angelina L. Bondad (RIDD Chief of Neg. Or.), Mr. Abidnego P. Gerona (Mun. Agriculture Officer) ug sa atoang 79th IB lakip na usab ang mga opisyales sa barangay sila si Kapitan Ricardo Macatongtong, Kag. Myrna Torres, Kag. Rene Morato ug Kag. Greg Tirambolo.

• Tsada kaayo ang eleksyon diri sa Brgy. 3. Nagkamanganay sa alas tres sa kadlawon. Naa pud ni hatag og 600 pesos dayon dili na pabotaron, butangan ra og tinta ang tudlo. (Gloria Bulao, 56, RHU Member, Brgy. 3)• It was God’s will, prove yourself Mayor Ator! What can you do more? (Raffy Romero, 21 Bry. 1, 4th year BS Hospitality Mgnt. at NORSU-Siaton )• Matindi ang vote buying! Grabe pud ang dautanay. (Frances Vale Acson, SK-Chair Brgy. Giligaon, Business Administration graduate of Silliman University )

• Whoever wins is part of God’s plan so everybody deserves respect and congratulation. (Edgilou Gabo, 28, Brgy. 2, Candugay High School Teacher, )• The Siaton Election left me astonished because, as I observed the voters are really experiencing severe poverty in a way that they will accept 50 pesos in return for a single vote, it’s like killing your own right and dignity. Siaton is really dirty right now because the officials who won were doing vote buying, Ewwww. (Rey Mark Tubato, 19, Bonawon, 3rd yr. BEED Secondary NORSU-Siaton)

Tubag Lungsuranon!Unsay imohang ikasulti kabahin sa eleksyon?

tindahan o opisina.Nagtagana ang SB og P200,000.00 nga sinugdang pondo

alang sa kampanya sa pagpahibalo sa katawhan kabahin sa kadaotan sa pagpanigarilyo ug sa pagpatuman sa ordinansa. Maapil na unya kining ordinansa sa tinuig nga badyet sa lungsod ug pagagahinan og P50,000.00 kada tuig.

Mga Multa: Multa sa Nagsigarilyo sa Publikong LugarUnang pagbabag- P200.00Ikaduhang pagbabag- P800.00Ikatulo ug sunod pang mga pagbabag- P1,500.00

Multa sa Nagbaligya sa Pampublikong LugarUnang pagbabag- P500.00Ikaduhang pagbabag- P1,000.00Ikatulo ug sunod pang mga pagbabag- P2,000.00

Multa sa Nagbutyag o Nagpahibalo Unang pagbabag- P1,000.00Ikaduhang pagbabag- P1,500.00Ikatulo ug sunod pang mga pagbabag- P2,500.00

Pagpanabako ...gikan sa p. 2

Vol. 3 No. 1 Hunyo 15, 2013 P6.00

Kitang

LUNGSURANONsa Siaton

Kwarta pa ba ang hari sa piniliay? O estratehiya (giunsa pagdala ang kampanya)? Kusog ang “kamangay” sa tibuok nasud. Aduna’y mga kandidatong dagko og gasto apan wala makadaog. Nagsugod na ba og kamata ang katawhan sa pagkagamay og kapuslanan sa P200 o P500 nga bayad sa boto kon itandi sa 3 ka tuig nga walay gimok ang nidaog samtang nagkalapok gihapon ang alagian, nagsinardinas ang mga estudyante ug walay omento ang ani?

“Dawata ang kwarta, iboto ang konsyensya”, matod pa sa mga kandidatong menos og magasto!. Apan unsay gustong ipasabot sa “konsyensya”? Adto ba ta mobotar sa… kandidatong paryente?... higala?...kaila?... sayon nga duolon? nautangan nato og kabubut-on, bisan atong mga kagikan pa ang nakautang? Sa atong naandan, kana ang mga sumbanan kon kinsay botaran. Karon, mangutana usab kita: may panlantaw ba siya ngadto sa kaugmaon sa atong lungsod? May ideya ba siya og unsaon pagpauswag ang edukasyon, kalinaw, negosyo, kultura? Anaa ba siya’y abilidad sa pagpasabot ug pagpasunod sa mga empleyado aron sila magmalampuson sa mga gustong himuon alang sa lungsod? Matarong ba siya, kay daghan ug dagko ang higayon sa pagpadato sa kaugalingon sa dihang anaa na sa pwesto.

Napili na ang mga uluhan nga magsirbe sa katawhan nga tanan, dili lamang kadtong nibotar kanila. Ipakigambit nato kanila ang atong maayong kabubut-on, ang atong pamensar ug kusog nibotar ba ta nila o wala-alang sa kaayohan sa Siaton.

JUNE 15, 20132 KITANG LUNGSURANON SA SIATON

EDITORYAL

Kitang LungsuranonGimantala sa KL Publishing, Siaton, Neg. Or., Philippines,

www.KitangSiatanon.comTin: 420-321-172-000; Permit number: 13-045

Mga Tigbalita/ManunulatGrace Arcellana Eugene Jamandron Edmund Sestoso(2) 535-4718 0905-817-2988 0906-338-0725

William & Susan Monte de Ramos-Solwisch0906-274-4637

Mga Pagtulon-an sa Eleksyon

G i a p r u b a h a n n a sa Sangguniang Bayan niadtong Pebrero 25, 2013 ang “Smoke-Free Ordinance” nga gisulat ni Kagawad Gilbert Q. Radones, ang pangulo sa Komite sa Panglawas ug serbisyong pangkatawhan. Ang maong ordinansa naglangkub pagpanalipod sa panglawas sa katawhan kontra sa daotang epekto sa pagpanabako.

G i n a d i l i n a a n g pagpanigarilyo sa mga lugar nga pampubliko sama sa mga opisina, plasa ug tyangge, mga eskuylahan ug mga terminal. Ginadili usab ang pagpamaligya og sigarilyo niining mga lugara hangtod sa 100 ka

Pagpanabako, Pagbaligya sa Publikong Lugar, Multahan Na

metrong gilay-on ug duol sa mga batang nag-edad og 18 paubos. Dili na pod mahimo nga mamaligya ang mga bata og tabako. G i n a d i l i u s a b a n g pagpahibalo kabahin sa produkto, gawas kun gitagaan og permiso ang tindahan nga mamaligya ani.

Magbayad og multa n g a d i l i m o u b o s s a P200.00 ug dili molapaw sa P2500.00, depende sa kasaypanan, ang masakpan nga nagsupak sa ordinansa. Mapriso usab siya taman sa tulo ka adlaw, depende s a h u k o m s a k o r t e . Mahimo usab nga bawion o langayon ang lisensya sa

padayon sa p. 4

Ang bugnong lugaynon mao ang kahigayonan sa katawhan aron ipagawas ang isig kabubut-on kon kinsa ang ilang gibutang nga magdumala sa nasud, probinsya, ug lungsod. Kini nahitabo na niadtong Mayo 13, adlawng Lunes niining tuiga. Nanggawas ang katawhan aron ilang ipadungog ang ilang gibati pinaagi sa pagbotar.

Sa nagpadulong pa ang piniliay, daghang estorya ang nagbanda-banda kabahin sa mga

Eleksyon 2013

programa ug plataporma s a m g a k a n d i d a t o . Makalingaw paminawon kay nagbas l anay og mga intriga ang mga dumadapig. Ang mga nidalagan sa posisyon nag-iyahay usab pagsaysay sa ilang mga maayong plano para sa lungsod. Patsada…n i n d o t … m a k a d a n i …maka-aghat gayud ang ilang mga gipanulti, sa matuod nga tinuoray ug bakak nga matuod.

Sa nagkaduol na ang

Agnes Merecido-Almagro

Mao kini ang kalagmitan mabasahan sa mga poster nga adunay litrato sa politiko:

The iron woman!...Gugma ug pag-alagad!...In God We Trust!...Asenso Siaton!...Uswag Siaton!

“Kinahanglang tsakto aron walay mahay sa umaabot”

padayon sa p. 3

JUNE 15, 2013 3KITANG LUNGSURANON SA SIATON

Tininuod nga LantawKon ako ang pasultihon kabahin sa eleksyon, moingon

ko nga, “Menos, maut gyud” Napugos ko og pagawas sa pasensya- nga hapit wala ko ana. Dili daling malimtan kadtong adlawa.

Nagsayo ko aron sayo usab nga makapauli. Gusto man gani nako nga mauna sa linya. Nagdahum ko nga pag-abot, makabotar ko dayon ug paspas. Baling sayopa!

Sa sulod sa kwarto diin naghulat ang mga botante, gihatagan ang tagsa-tagsa sa numero sa presinto, sinulat sa gamayng’ papel. Maayo ang lakaw sa pagpabotar. Niingon ko nga: “sige maghulat lang ko og pila ka minuto”. Apan ni abot ang usa ka tawo nga murag may awtoridad ug gipahunong niya ang paghatag sa numero sa presinto. Basin nakaingon siya nga priority number to o unsa ba. Pero ngano man? Mao man ginabuhat sa ubang “clusters” para mas madali ang padalagan. Nakapalagot gamay. Para nako, estrayk “one” na to!.

Niabot ko og usa ka oras hinulat. Napuno na og mga tawo ang kwarto samtang nanagtalay sa gawas ang bag-ong nangabot. Nagdahom man gud mi nga ang naunag abot mauna og botar. Sa ato pa, kaming nanaghulat sa sulod maoy pabotaron, sa dili pa kadtong naghulat sa gawas. Apan wala mi nagpakabana nga gi hinay-hinay na diay og pasulod sa “voting room” kadtong bag-ong nangabot. Dihay usa ka babaye nga nipahayag nga wa mi malipay kay mao man gani nga nagsayo mi, nganong sila ang nauna! (Wala’y labot sa bagolbol ang mga senyor kay nahibalo man tang tanan nga nagkinahanglan sila og unang pagtagad.) Diha sa wa na nagkadimao sa gawas, giingnan mi nga mo talay nalang usab didto! Hunahunaa, ha: kaming gasayo mao’y naulahi. Duha ka linya ang gihimo- usa sa mga senyor-ngadto sa usa ka pultahan nga mao usab alagi-an sa mogawas kay nahuman na og botar! Ang uban ni saliksik didto sa linya para senyor kay aron makasulod og una. Husto ba na? Maayo nalang dihay nitambag nako kay hapit na gyud ko mobuto! Strayk “two” na!

Alas 10:00 na. Akong turno. Giobserbahan jud nako kon unsa ang paagi nga mokabat man jud og 48 minutos. Nakita na nako. Sa sulod, 6-7 ka tawo ang mahaom. Unya kay gipahunong man ang paghatag sa gamay’ng papel diin nasulat na daan ang numero sa presinto, syempre mangita pa sila sa ngalan nimo. Daghang presinto dinha sa sulod. Ang uban mosaliksik gihapon. Ang uban nipakita lamang og sulat, nakabotar dayon. Unsa man ang nakasulat nga gipauna man sila? Sa pagkahuman unta sa usa ka tawo, pagawson na unta, apan gipahulat hangtod mahuman ang kinaulaahian ug diha pa gipagawas ug nagpasulod sa sunod nga grupo. Strayk “three” na to.

Nakagawas ko og 10:30. Mao ba ni ang premyo sa pagtungha og sayo? Kaluoy sa mga naglinya sa init. Maayo na lang walay gitabang! Kay wala man pud nangandam alang niini. Wala man ko nasuko sa mga facilitators. Naguol man ko sa ilang pamaagi. Dili ako ra ang wala niangay. Usa ra ako ka lungsuranon nga may pagbati sa atong lungsod.

Dalan...gikan sa p. 1

Mga Siatanon ...gikan sa p. 1

Crizza Charlimagne M. Almagro Rowel Gabo (PDP) - 9,486 Izra Elita Singson (LP) - 9,393 Edgar Ragay (LP) - 9,343Gipildi ni Mayor ator si ex-Mayor Bingbing Arbolado og 99

lamang ka botos. Nadugangan lamang karon og 58 katawo ang nibotar kaniya kay sa 2010, 41 ka botos ang labaw niya kang Bingbing Arbolado.

Giunhan ni Bise-Mayor Teddy Yap ang igsoon nga si ex-Bise-M. Ray Yap sa pagdalagan. Busa, si Ray Yap nidalagan pagka Board Member apan wala siya napili karon. Pahalipay ug kadasig atong ipaabot sa mga mananaog ug sa tibuok Siaton kay ang Partido Liberal mao man ang nagsubay sa “Dalan nga Matarong”!

anhing Gob. Dodo Macias wala pa malimti sa katawhan. Kini ang katapusang ihap: Pagka-Gobernador: Degamo, Roel- 212,687Limkaichong, Josy- 161,849Teves, Gary-148,887Torres, Samuel- 1,142Pagka- Bise-Gobernador: Macias, Mark- 161,065Sojor, Henry- 137, 822Arnaiz, Apolinario, Jr.-119,884

petsa sa paghukom sa mga kandidato kon kinsa ang angayan nga ibutang sa pwesto, nagkataas usab ang tensyon sa katawhan. Nadungog na gani ang mga hungihong nga “mamalit ug boto” ang ubang kandidato aron makabig gayud ang katawhan alang sa ilang kadaugan.

Sa d ihang n iabo t na a n g a d l a w s a p i n i l i a y nga gipahigayon sa mga eskwelahang publiko, sayo ang mga lungsuranon nga miadto sa ilang mga presinto aron pagbotar, pagbantay sa mga botante, pagbantay sa balota, pagpangusyoso, ug uban pang pagpakisayod. May mga botante nga igo ra nga nibotar, unya ni lakaw balik sa ilaha; ang uban nagpadugay-dugay pa, nakiglambigit sa tapok-tapok ug nakig-estorya kabahin sa ilang kasinatian sa pagbotar. Sa maka usa pa, makalingaw kaayo ang sitwasyon. Nagkalain-la in ang hungihong nga madungog sa katawhan sa sistema nga gigamit sa mga BEI nga nagdumala sa proseso sa eleksyon. Nagkalain-lain usab ang mga positibo ug negatibo nga obserbasyon kabahin niini.

Normal og natural lang ang mga ingon niini sa higayon sa piniliay.

Sad-an o dili, gibayran o wala, gipalit o wala, nahibal-an na ang hukom sa katawhan. Nilanog na ang gipili nila sa lungsod sa Siaton. Adunay nalipay pag-ayo, adunay dili kaayo, naay naguol pag-ayo og dili kaayo, nagmahay, naghudyaka. Silang tanan g ikapoy pagkahuman sa eleksyon tungod sa ilang pag-apil sa proseso: nagpakabana, nangusyoso , nagban tay, namantay, nanginsul to o nainsultuhan. Mabag-ong botante o beterano na sa pagbotar, usa lang ang ika- sulti…”Salamat, nakabotar gud ko ug napagawas nako ang akong katungod.”

Nangadto sa mga nakadaog, moingon ko nga, dako ang panghinaut ug pagsalig kaninyo sa Haring Lungsod nga inyong tinuoron ang inyong mga plano alang sa kahapsay nga pagpuyo, pag-asenso sa lungsod, ug kalamboan alang sa tanan. Lakip na ani ang pagpangamuyo nga ang Ginoo magauban kanato sa matag higayon. Mabuhi ang mga Siatanon!

Eleksyon ...gikan sa p. 2