pagbabago ng pagpapatuloy, pagpapatuloy ng pagbabago
TRANSCRIPT
ISYU 3: TAON 2016
Pagbabago ng Pagpapatuloy, Pagpapatuloy ng Pagbabago
Mahigitanimnabuwanmulanangmaluklokbilangika-15naPangulongRepublikangPilipinassiGinoongRodrigoRoaDuterte,napakaramingisyunaanglumabasatnagpaikot-ikotsaatingbansanamaykinalamansakriminalidad,korupsyon,pamamahala,karapatangpantao,
polisiyangpanloobatpanlabas,relihiyon,usapingkapayapaan,kahirapan,atibapangisyunaaraw-arawlamanngbalitaatsocialmedia,atmagingnghuntahanatpalitanngkuro-kurongsambayanangPilipino.Dalamannitoayisangmabutiohindimagandangepektosaatingbansa,angmganabanggitnaisyu,hindimannalahat,aymasasabiringsumasalaminatakmang-akmasasitwasyonngBatayangSektor.
Nagpalitmantayongmgabagongpinuno,angkasapianngbatayangsektorayhindinagbabagoatmaaaringnadaragdaganpa.AngaminghanayaykadalasanginiaangkopsamgamahihirapnaPilipino,ngunitsakabilanito,kamiayorganisadoatnagtatayangamingposisyonsamgaisyuatusapinnasatinginnaminaymaymalakingkinalamansapagpapaunladsakinasasadlakannaminguringbuhay.
NgayongnandiritokamisaNAPC,isangahensyasailalimngOpisinangPangulo,bitbitangmgaadyendangnalipasannangilangadministrasyon,angsama-samanaminghangadaysapagkakataongito,hindilamangkabalikatkundiangtinignaminangmaginggabayngpamahalaanupangmapamunuannghustoangPilipinas.
NoongkasagsaganngeleksyonaymaramingnasabiangPangulongDutertenaangkopsatemangkanyangkampanyang“ChangeisComing”.Labing-animnamilyongPilipinoangnagtiwalaatnanabiksapagbabagongpinangako.Angbatayangsektorayhindinalalayosapag-aasamnaPAGBABAGO.
Changeiscoming.SamgapanukalangbatasgayangSecurityofTenure,CoconutFarmersTrustFundatAnti-CorporalPunishment,InternallyDisplacedPersonsatTaxReform,NationalLandUseActatDepartmentofOceanFisheriesandAquaticResourcesnahindiparinnaipapasa.
OPINYONNi Ruperto 'Ka Uper' B. Aleroza
Changeiscoming.SamgamagagandangbatasgayangResponsibleParenthoodandReproductiveHealth(RPRH)Law,SKLawatmgaprogramangkapaki-pakinabanggayangPantawidPamilya,Bottom-upBudgetingnangayonayAssistancetoDisadvantagedMunicipalitiesatmgaSmallandMediumEnterprisesnahindiganapnanaipapatupad.
Changeiscoming.Samgamaralitangnayonatlungsodnawalangligtasnapabahayatpinapaalisngwalangtiyaknapupuntahan.
Changeiscoming.Samganadismayangmatatandanaumasanasilaaymakakatanggapngumentosakanilangpensionatsamgakapatidnatingmaykapansanannahirapmagsulongnginclusiveeducationatwastongpagkilalasakanilangkapasidad.
Changeiscoming.Sainstitusyunalisasyonngpeoplesparticipationbilangepektibongpamamaraanngpamamahalasabansa.Changeiscoming.SaenbancsapamumunongPangulonasiyangulongNAPCatChairpersonnamingbatayangsektornahindinaganapsanakalipasnaanimnataon.
Changeiscoming.Salahatngisyungnakakaapektosaamingmgabatayangsektornawalaparingpagkakaibasanasimulanglabannito.
Naisnaminngtunaynapagbabago.Isangpanibagongyugtonanamanparasaaminghanayupangipagpatuloyangaminglaban.Kungitorinangpanawaganngkasalukuyangadministrasyon,kamiaynaka-suportarito.Taposnaangnakaraanathindinaitomababagongunitsangayon,maramipaangpwedenggawinatmapagtutulungankungangpamahalaanayhindimagdadalawang-isipnakilalaninangkahalagahannamingbatayangsektorsalipunan,labasanganumangkulayointeres,kunghindiangtangingumiiralayangtama,nararapat,atnakabubuti.
Walangmasamasapagbabago.Itopangaangnagingmotibasyonupangmahalalangisangpinunongpinaniniwalaangmagtataguyodnito.AngbatayangsektorsaNAPCaykasamaatpatuloynamananawaganngamingmgaadyendamagbagomanatmagpabago-bagomanangpanahon.Ngunit,huwagsanamaiwaglitsakasalukuyanangamingbosesnapaus-paosnasakakasigawngpagbabago.
Hangadnaminnakasabayngpagbabagoayangpagbabagorinngamingestadosalipunan.
ISYU 3: TAON 2016
Buhay at Pakikibaka ni Liza Mazani Marc Lino Abila at Raquel Esguerra-Valerio
Aktibista.Babae.Ina.
AngmgasalitangitoangunangpapasoksaisipanngmaramikapagnarinigangpangalangLizaMaza.
SakanyangpagkakatalagabilangbagongkalihimatleadconvenorngNationalAnti-PovertyCommission,maramiparinanghindinakakakilalasabagongpinunongahensyangnagsisikapnabigyanngbosesangmgabatayangsektorupangmakatuwangsapaggapisakahirapan.
IpinanganaksiSec.LizasaSanPablo,Lagunanoong1957.Sampusilangmagkakapatid,waloangbabaeatpangatlosiyasapinakabata.
KilalaangkanilangpamilyasaSanPablodahilsilaangnagmamay-aringkauna-unahangtindahannamala-grocerysalugar.Pinapatakbongkanyangmgamagulangangnegosyo.Dahilditoaymasasabingmagaanangbuhayngkanilangmag-anakkumparasaiba.
TahimikatpalaisipsiSec.Lizanoongsiyaaybatapa.Mahiligsiyangmagbasaatgumuhitbilanglibangan.Dahilsapagigingtahimik,pitongtaonggulangnasiyanangmapansinngkanyanginananagsasalitanamanpalaanganak.
1
Sapaaralan,madalassiyangngkarangalanatmedalyamulaelementaryahanggangsekondaryaatnagtaposbilangisangmodelongmag-aaral.Samuranggulang,alamnaniyangmalayoangkanyangmararating.
PumasoksiSec.LizasaUniversityofthePhilippines-DilimanatkumuhangkursongBachelorofScienceinBusinessEconomicsnoong1974,dalawangtaonmataposangdeklarasyonngBatasMilitar.
NapukawangkanyangkamalayansapulitikaatlipunangPilipinosailalimngdiktadurangMarcos.Angkahirapannanararanasanngmaramingmamamayanaymalayosanakasanayangbuhaynakanyangkinalakhan.
SapanahondingitonatutunanniLizanaigiitangkanyangkarapatanatsumamasapagkilosngmgaestudyanteatmamamayan.Tandang-tandapaniyaangunangbesesnamalamanangkahuluganngsalitang“pasista”mulasaprotestanakanyangsinamahan.
NagtapossiLizasakolehiyonoong1978.Agadsiyangngnakahanapngtrabahobilangisang�inancialanalyst.
SundansaP.11
ISYU 3: TAON 2016
NAPC Action Center: Tungo sa Makabuluhang Serbisyo Publikoni Marc Lino Abila at Raquel Esguerra-Valerio
MakabuluhangserbisyopublikoangnaisipaabotngbagongpamunuansapagtatatagngNAPCActionCenter.NaisipadamangNAPCsabatayangsektor,sapamamagitanngActionCenter,namaypusoangpaglilingkod-bayan.
Ramdamngahensyaangpinagdadaanangkrisisngmgabatayangsektormulasakasiguruhanngpagkainhanggangsakasiguruhanngmasisilungan.Dahildito,sadyangnangangailangansilangpagkalingangatinggobyernokahitmanlamangsasimplengmapakinggansilasakanilangmgahinaingatmgakahilingan.
HindilingidsaNAPCnanakalilitosamamamayanangpagpapasa-pasangmgahinaingatkahilingansaiba'tibangahensyanagobyerno.Atsadulo,nagigingpaikot-ikotangkalagayan:angpaglutasngproblemaaynagdudulotngpanibagongsuliraninnaminsa'ymasmalubhapasahalipnamabigyannglunas.
Makataongserbisyo
MulasamakabuluhangserbisyopublikonanaisipadamangNAPC,naitatagangNAPCActionCenterupangmaghatidngmakataongserbisyonasinserongmakikinigatmaiintindihananghinaing,kahilingan,atkatanunganngmgadumudulogsaahensiya.
Layuninnitonabigyangsuportaatalalayanangmamamayantungosamgaahensiyanamakasasagotngkanilangmgakahilingan.Atsabawatkatanungan,mayhandangpagtugonlalopa'tparasaikabubutingmamamayan.
Masmabilisnapagtugon
GinagabayanangNAPCActionCenterngRepublicActNo.9495,kilalarinbilangAnti-RedTapeActof2007atExecutiveOrderNo.6nanilagdaanniPangulongRodrigoR.Duterteupangpairalinatipatupadang8888Citizens'ComplaintHotline.
Magsisilbiitongmekanismoparasamamamayannaiulatangkanilangmgareklamoohinaingsaredtapeatmabusisingprosesosaloobngmgaahensyangpamahalaan.SapamamagitanngNAPCActionCenter,magigingmasmabilisatsimpleangpagpoprosesosamgahinaingngmamamayan.
MgakagyatnagawainatresponsibilidadBinuoangNAPCActionCenterupanglinanginangisangmay-kamalayanattumutugonnaserbisyopublikoparasamgabatayanatnapag-iiwanangsektor.Tanganangpaninindigangito,dalangActionCenterangmgasumusunodnagawainatresponsibilidad:
·Mabigyanngkaukulangimpormasyonsalahatngmgaserbisyongipinagkakaloobngiba'tibangahensyanggobyerno;
·MatiyaknaangserbisyopublikoaynasabalangkasngrepormangpanlipunanngNAPC;
·Makapagtatagngepektibongpakikipag-ugnayansaiba'tibangahensyanggobeyrnoparamaagapatpositibongmatugunanangmgapansariliatkolektibongmgausapinnamahalagasabatayangsektor;at
·Pagtataguyodatpagpapakitangmgabatayangprinsipyongpropesyunalismosapagtugonsamgaisyuatmaykabuluhansabatayangsektor.
DumulogsaNAPCActionCenter:Mag-emailsa [email protected]/NAPC.ph
2
ISYU 3: TAON 2016
Programang “Assistance to Disadvantaged Municipalities,” ipinatutupadNi Perigine Madrazo Cayadong
AngprogramangAssistancetoDisadvantagedMunicipalities(ADM)ayisangmekanismongpagbibigay-tulongsamahihirapnamunisipalidadupangmadagdaganangkanilangkakayahansapagpapaabotngmgapangunahingserbisyosamamamayan.AngalokasyonngADMaynagpapahintulotsanaturangmgabayannapumilingmgaproyektongpopondohanngpambansangpamahalaan.Angmaaaringigawadnaalokasyonsabawatmunisipyoaymulawalo(8)hanggangdalawampung-apat(24)namilyongpiso.
Angmgapamantayansabadyetnamaaaringigawadayangsumusunod:(1)pantaynapamamahagisalahatngmganaitalangmahihirapnamunisipalidadmulasa80porsyentongalokasyongumaabotsa19.4bilyongpiso;(2),pagbahagisabawatmunisipyoayonsadamingmahirapnapopulasyon,napapataksaP72.00bawattaomulasa20porsyentongpangkalahatangalokasyon;(3)pagbahagisabawatmunisipyobataysahabangtaonnaitoaynagingkatuwangngpambansangpamahalaan,kungsaanmasmababaangalokasyonkungnasaapatnataonpataasatmasmalakiangalokasyonkungnasatatlongtaonpababa;at(4)pagbahagisabawatmunisipyobataysakanilangmahusaynapagsasagawangmganakaraangprogramaoproyekto.
Sa mensahe ni Pangulong Rodrigo R. Duterte hinggil sa badyet para sa taong 2017, kinilala niya ang mahalagang papel ng mga pamahalaang lokal bilang aktibong katuwang sa kaunlaran. Bahagi ng pilosopiya sa pagbabadyet ay:
“Ang adhikain natin ay ang palakasin ang mga lokal na pamahalaan bilang aktibong katuwang sa pagpapaunlad ng bansa. Makakamit natin ito sa pamamagitan ng pagbigay ng dagdag na pondo, hindi bilang pampulitikang lakas o kaya pabor; ang magiging kundisyon natin ay ang kanilang maayos na pagpapatakbo sa mga programa o proyekto ayon sa mataas na antas ng husay sa pamamahala, pagpapabuti ng kanilang kakayahan sa pagkalap ng mga rekurso, at pagpapalakas sa kakayahan nila sa pagbigay ng kagyat na serbisyo.”
Angmgapunong-bayanngbawatmunisipalidadaysiyangpipilingmgaproyektongpopondohanalinsunodsaTalaanngmgaProyektonagagawaranngbadyetayonsaDILG-DBMJointMemorandumCircularNo.1.AngisusumitengTalaanngmgaProyektoaynararapatnapirmadongpunong-bayanatisanglehitimongkinatawanngbatayangsektornakinikilalangpamahalaanglokal.AngkinatawanngbatayangsektoraypatutunayanngDILGsapamamagitanngkanilangmgaMunicipalLocalGovernmentOperationsOf�ice(MLGOO).Angpipiliingmgaproyektoaynararapatmanggalingsamgainaprubahangplanongmunisipyo,tuladngLocalDevelopmentInvestmentProgram,LocalDisasterRisk-ReductionActionPlan,oibapangsector-basedoarea-basednamgaplano.
3
ISYU 3: TAON 2016
NAPC aims for multidimensional approach to poverty through TALAMBAYAN
IncooperationwiththeWorldBank-InstitutionalDevelopmentFund(WB-IDF),NAPClaunchedtheTalangBayanLabansaKahirapan(People'sAnti-PovertyDatabase,orTALAMBAYAN),adatabaseconsolidatingallpoverty-relateddatasetsbyvariousgovernmentagenciesintoasingle,interactiveplatform.
NAPCSecretaryLizaL.Mazadescribedtheplatformasa'signi�icantstep'inadvancingthepovertydiscourseinthecountry,especiallyintermsofillustratingitsmultidimensionalnature–greatlyimprovingonof�icialpoverty�iguresbasedonlyonincomepoverty.
“TALAMBAYANallowsustoassesspovertynotjustacrossitsmanydimensions,butatmultiplelevelsaswell–national,regional,andlocal–throughevidence-basedanalysis,”Mazasaid.“Thiswillbene�itourworkwiththebasicsectorsinformulatinganti-povertystrategiesthataremoreholisticandbetter-suitedtoeachlocality,andevaluatingexistingstrategiesbythesamestandard.”
TALAMBAYANwasborneoutoftheneedtostrengthenthemandateofNAPCtocoordinate,monitor,andevaluatethegovernment'santi-povertyprograms.ThroughtheOpenDataforPovertyMonitoringProjectTeam,NAPCcollectedallpoverty-relateddatasets,convertedthemintoasingleformat,stitchedthem,andcentralizedtheminasingledatawarehouse,whichisnowtheTALAMBAYANplatform.
Throughtheconsolidateddataanditsanalyticaltools,TALAMBAYANcankeeptrackofthesuccessofanti-povertyprogramsthroughstatisticalindicators,andestablishcorrelationsandcausallinksbetweenvariousfactorsandpovertyincidenceincommunities.
JamesMira�lor,TALAMBAYANprojectleadconsultant,saidthatTALAMBAYANcurrentlymakesuseofdatafromtheNationalHouseholdTargetingSystem(NHTS)oftheDSWD.Soon,however,theteamwillintegraterelevantdatafromotheragenciessuchasDILG,DBM,andPhilhealth.
“Youcansaywearedrawingthebiggerpictureofpoverty,basedoncorrelateddata,”Mira�lorsaid.
Nevertheless,MazaencouragedthepublictoengagewithNAPCtorequestorvalidatetheinformationinTALAMBAYAN,inthespiritoftheDuterteAdministration'sthrusttowardsaholistic,convergent,andparticipatoryapproachtogovernance.
“Thisinformationshouldhelpnotonlygovernmentbutallofthepeople,aswebuildthemassmovementthatweneedinordertoendpoverty,”shesaid.
4
'Your Technology is Good, But We Need Land Reform'Coconut farmers speak on problems affecting the coconut industry
By Peter Paul Sengson
ISYU 3: TAON 2016
Koprasanisahutcoveredbyamakeshiftroofmadeoutofcoconutlumberandleavesplacedatopameterdeeppitthatisusedtodrycoconutmeatsome45daysafterthecoconutsareharvested.
Thenutsarehusked,split,anddeshelled.Thepitis�illedwithburningcoconutshellsandhuskwherethecoconutmeatisallowedtodryviasmokingoverthebamboomatt.Dryingusuallytakesafewdaystocomplete.
“ThekoprasandatesbackevenduringtheSpanishcolonialperiod,”saidKaEdMora,SectoralRepresentativeoftheFarmersandLandlessRuralWorkersCounciloftheNationalAnti-PovertyCommission(NAPC).
Moranarratedthatnutsaresoldat10pesosapieceinthemarketbuttradersdonotbuythesenutsunlessthefarmersturnthemintocopra.
Ittakes�ivenutsworth50pesostoprocessonekiloofcopra,whichtheindustrybuysonlyat5to25pesos.
AccordingtoMora,farmerslikehimarenotonlydeniedthevaluetheydeservefortheirfarmcrop,theyarealsodeniedofwagesfortheirlaborinconvertingthenutsintocopra.
“Ihaveinheritedthelivelihood(koprasan)frommylolawhichshehasinheritedfromourancestors,andthesituationremainsthesametoday,”saidMora.
Headdedthatwithallthesootandsmoke,farmersexposethemselvestogreathealthrisks.Theoil-richcoconutmeatproducesacrudeand�ilthycoconutoilthatisalsofulloftoxins.Thisisthenre�ined,bleached,anddeodorizedbyoilre�ineriesbeforeitbecomesvaluable.
Theoilisthensoldtoindustrieswhichuseittoproducesoaps,detergents,chemicals,andevenexplosives.
Newprocess
Foroveradecadenow,JunCastillohasbeenpassionateaboutteachingfarmersthepotentialofharnessingcoconutanditsby-products.Castilloestablishedthefarmers'andadvocates'movementnamedPhilippineCoconutSociety(PCS)whichofferstrainingstococonutfarmersalloverthecountry.
Inaroundtablediscussion,Castillosharedhisgroup'svisionamonganaudienceoffarmersandrepresentativesfromsectoralorganizations.
ThePCSaimstospreadtheideaofa'newcoconutindustry,'teachingfarmersanewwayofprocessingcoconutoilwithlesswaste,andhigherquantityandqualityofyield,Castillosaid.
Usingtheirmodel,ifafarmcanprocess5,000nutsaday,itisprojectedtogainP10millionnetincomeperyear.Ifthereare200farmersinthatfarm,eachofthemcanearnP50,000ayear.ThecapitalcosttoacquirefacilitiesisP10millionwhichheclaimscanberecoveredafterayearofoperation.
ThePCSsaid,however,that80%ofthelandworkedbycoconutfarmersareownedbylandlords,andtheygetonlyashare(50%orless)oftheincomefromfarmproduce.
5
SundansaP.11
ISYU 3: TAON 2016
EDITORYAL
Ang Pagiging Inklusibo ng Administrasyong DuterteHindimaikakailaangsuportangibinigayngsambayanangPilipinosapagkakahalalngatingPangulo.Tilangabahindinawawalasapanahonangtemangpagbabago.Hindirinnamanitokaduda-dudasapagkatmagpasahanggangngayon,naghahanapparinangmamamayanngtunaynapagbabagongpanlipunankungsaanaykasamaanglahatsakaunlaranatkasaganahan.
Sakanyangunangtalumpati,sinabiniPangulongDutertenasaisangdemokratikonglipunan,samgataomanggagalinganglakasngpamahalaan.Saganitonggana,nararapatlamangnapakingganngadministrasyonanghinaingngsambayanan,damhinangkanilangpulso,attugunanangkanilangmgapangangailanupangmaibalikangkanilangtiwalasapamahalaan.
NaiibaangadministrasyongDutertesapagkatangunangExecutiveOrderngPanguloaynaglalayongisulongangkaunlaranatiangatangbuhayngmgaPilipinosapamamagitanng“holistic,convergent,andparticipatoryapproachtoleadershipandgovernance.”Agadnaipinamalasnitoangadhikainngpamahalaannaisamaangmamamayansahinahangadnapagbabago.Hindilingidsaatingkaalamannaangpaglutassakahirapanatsama-samangpag-unladaynangangailanganngmahigpitnapakikiisangmgabatayangsektor.
Bilangpaunanghakbang,idinaosngadministrasyonangSocialDevelopmentInitiativesSummitnoongAgostosaLungsodngDavaoupangbuiinngsocialdevelopmentagendangpamahalaan.Itoayisangmainamnapanimulasapagkatsaganitongpamamaraanaynatitiyaknaangbawatahensyangpamahalaanaynakahandangmagtulungansapaglutassakahirapan.
Angpagtutulungangitoaynakaugatsapangakongadministrasyonkungsaanangbawatpolisiya,programa,atproyektongpamahalaanaytungosaisanginklusibongpamamahala.
Kasunodnito,angbawatahensiyaaynaatasangmag-organisangkani-kanilangsummitkungsaanmakakadaloang
mamamayanupangipahatidangmgahangadnapagbabago.Tanawangisangkomprehensibongagendalabansakahirapannamagmumulamismosamgabatayangsektor,idinaosngNAPCangNationalAnti-PovertySectoralSummitnanagtiponsamgakinatawanngbatayangsektor,mgaahensiyangpamahalaan,atibapangmgaorganisasyonnanaglalayongtumulongsapaglabansakahirapan.Lumabasditoangmgausapinnakahaharapinatnararapattugunanngadministrasyonsasusunodnaanimnataon.Angilansamgaitoaymatagalnangmgaproblemangmamamaya,katuladngkakulangansamgabatayangserbisyogayangedukasyonatkalusugan.Tunaynganaangmgabatayangsektorangmagtitiyaknamaybosesatespasyoitosapagbabagonghangadngpamahalaan.
AngresultangmganabanggitnasummitayinaasahangipapaloobsabinubuongPhilippineDevelopmentPlanngbagongadministrasyon,patunaynaangpaglutassakahirapanaynararapatnanasasentrongplanongpang-kaunlaranngbansa.
Ngunitupangtiyakinnaangtinigngmamamayanaylubosnapakikinggansapaglikhangmgapolisiyaatprograma,mahalagangpatuloynamagingmapagmatiyagsamgahakbangin
ngpamahalaan.Mahalagangpatuloynakumilosatisulongangkaunlarannatanganangperspektibangmamamayan,lalonangmgamahihirap.Kaugnaynito,angNAPCaynagsusulongngmulti-dimensionalapproachsapagtinginatpaglutassakahirapan,kungsaanitoayitinuturinghindilamangbilangusapingpang-ekonomiyakundisapamamagitanngiba'tibangaspetonito,gayangkakulanganngkapangyarihangmagdesisyonsakomunidad,aksessaserbisyongpangkalusuganatedukasyon,kakayahangipagtanggolangsarilisapang-aapi,atibapa.
Sahuli'thuli,angsambayananayitinuturingnakatuwangngpamahalaansapagbabago.Ngayon,higitkailanman,angbawatisaaymaypagkakataongisulongangprogresibongpagbabagosailalimngkasalukuyangadministrasyon–isangpagbabagonanagnanaisngkapayapaan,hustisya,atkaunlarannanakaugatsaisanglipunangpantay-pantayatnagbibigayngtinigsalahat,anumanangkanilangposisyonatkalagayansabuhay.
6
ISYU 3: TAON 2016
Making the Poor the Solution, Not the ProblemBy Paul ParaguyaSectoral Representative, Non-Government Organizations
WiththePhilippinepovertyincidencenowpeggedat21percentofthepopulation,approximatelytwentymillionFilipinosarenowconsideredpoor.TheNationalAnti-PovertyCommission'sAnti-PovertyFramework(fromthepreviousadministration)hasidenti�iedlowincome,lackofbasicsocialserviceslikewater,shelter,education,con�lictandviolence,andpeople'sparticipationingovernanceaskeyissuesofthepoor.Thefocusofitsmandatehasbeentoproposepoliciesandprogramsonassetreform,socialprotection,humandevelopmentprograms,buildingofpro-poorinfrastructures,andinstitutionaldevelopment.Multi-sectorpartnershipinaddressingpovertyhasbeencarriedoutbytheCommission.Itsmajorthrusthasbeentofocusonthepoorandtheirparticipationandtorationalizeallanti-povertyprogramsofthegovernmenttoensureandstrengthenthebasicsectors'responsetopoverty,whichshouldresulttomulti-dimensionaleconomicgrowthandruraldevelopment,socialprotection,andeconomicreforms.
PresidentRodrigoRoaDuterte,whohailsfromMindanao,orderedrelevantagenciesingovernmenttocomeupwithanewPhilippineDevelopmentPlancoveringhistermofof�icefrom2016to2022.
Howdoesthecurrentadministrationseepoverty?Itisclearthathis�ive-pointplatformofdevelopmentincludesthereductionofcriminality,drug-relatedcrimes,continuationofpeacetalks,charterchange,andimprovementinthelivingstandardofthepeople.Hiscurrenteconomicmanagersstartedwitha10-pointeconomicagenda.Thenthesocio-economicmanagerscameupwitha10++SocialDevelopmentAgendawhichincludedpeaceanddevelopmentwithaspecialfocusontheMindanaocon�lict.OnNovember23to24,theharmonizationofallthedevelopmentsummitswasconductedwhereanexpanded5++agendawascrafted.
Thebottomlineisthatinthe�inalplanandduringtheprocess–hasitmadethepoorthesolution,ratherthantheproblem?Thechallengeoftweakingmacro-andmicroeconomicfactorscomesrelativelyeasyconsideringthatthegovernment,withenoughpoliticalwill,hastheresourcestodoit.
Thepreviousadministrationhaddoneitwithdifferentlevelofresults.Theotheressentialpartisthepresenceofconcrete,broad-basedpeople'sparticipationmechanisms.Throughthesemechanisms,theinvolvementofthepooratalllevelswillbeensured.
TheNAPCSectoralRepresentativeCouncil,headedbytheViceChairpersonfortheBasicSectorsRupertoAleroza,trieditsbesttoparticipateandcontributetoPresidentDuterte'scall.Thecross-sectoragendasoughtlegislativeformulationonkeyissuesliketheBangsamoroBasicLaw,FreedomofInformationBill,andothers;ensuringbasicsectors'participationandrepresentationinkeygovernmentagenciesliketheRDCandtheGOCCs,andinthedifferentlevelsofplanningprocesseswhichincludePDP/SDGformulation,ELA/AIP,andNLAagenciesplan;internalgovernancestandards,andelectoralreforms.
Thesheernumberofpoorcallsforstrongercooperationamongallmajorsectorsofthesociety,whichincludeprivateandbusinessinstitutions.Butthemostcriticalistheactualparticipationofthebasicsectors,inplanningandbudgeting,fromthelocallevel,regional,andnationallevel.Therehavebeensuccessesandchallengesalongtheway.Theywillcontinuetoworkforthecriticalagendathatshouldbeincludedinthe�inalplan.TheassumptionisthattheprocesswillcontinuetobeparticipativeandprincipledtothelastphaseofPDPformulation.Wecontinuetostruggletoorganizethebasicsectorwithemphasisonthehighestformofbroad-basedinclusionand,atthesametime,agovernmentstructurethatwillaccommodateandrespectrepresentativesfromallpartnersandbasicsectorsofPhilippinesociety.
A Framework for NAPC Participatory BudgetingBy Edwin BustillosSectoral Representative, Formal Labor and Migrant Workers Participatorydemocracyisvaguewithoutparticipatorybudgeting.
Thefourteenbasicsectorsaretheoverwhelmingmajorityofthepopulation,butmostofthemarepoor,exploited,anddisempowered.Thisisduetorepresentativedemocracy,wheremostofthoseinpowerarefromtheupperclasses.Theycontinuetorulebecauseofsuchoppressiveelectoralstructuresandgovernancefavoringtherichmoretothedetrimentofthepoormajority.
Assuch,wherespacesandopportunitiesareavailable,themarginalizedsectorsmustasserttheirpresenceandparticipateinthedecision-makingprocessestoadvancetheirinterestsandagenda.
OneexampleisinthebudgetformulationoftheNAPC.
NAPC,asaninstitutioncreatedthroughtheSocialReformandPovertyAlleviationAct(RA8425)of1997,hasaclearmandateinpursuingadvocaciestoalleviatepoverty.Assuch,budgetisanimportantaspectinimplementingitsprogramsandplansforthepeople.EquallyimportantistheOf�iceoftheViceChairfortheBasicSectors(OVC)wherethe14basicsectorsarerepresentedthroughtheirrespectivesectoralrepresentatives.However,theOVCbudgetallocationisonlyatthehelmoftheNAPC;hence,implementingitsworkplansandprogramscanbeverydif�icultbecauseofbudgetconstraints.
BeinganequallyimportantstructureundertheOf�iceofthePresident(OP)oftheRepublicofthePhilippines,theOVCmustreceiveitsownbudgetandresourcesallocatedbasedonthesectoralagendaandwork
planofthe14basicsectors.ThisshouldbeaddedontopofthebudgetallocatedforOVCAdministrationandFinance.Indeterminingthebudgetofthe14basicsectorsandtheOVC,theprincipleofparticipatorybudgetingmustbeapplied.
Suggestedprocessesforparticipatorybudgetingareasfollows:1.Eachbasicsectormust�inalizetheirproposedWorkandFinancialBudget(WFB)ineachyear.
2.TheproposedWFBwillbesubmittedtotheOVC,whichwillthencallforanSectoralRepresentativesCouncil(SRC)meetingtotacklealltheWFBsofthe14basicsectorsandconsolidatealltheproposalstobereadiedforsubmissiontotheNAPCSecretariat.
3.TheNAPCSecretariat,throughtheLeadConvenor,theSectoralRepresentatives,throughtheirViceChairperson,andmembersoftheSRCExecutiveCommitteewilldiscusstheproposedbudget.Once�inalized,itwillbesubmittedtotheDepartmentofBudgetandManagement(DBM)duringtheregularbudgetcycle.Onceapproved,theDBMwillincorporatetheproposalinthebudgetoftheexecutivebranchfortheyear.
4.Afterwards,itwillbeforwardedbytheOPthroughtheDBMtotheCongressfordeliberationandapprovalduringthescheduledbudgethearingfortheexecutivebranchofthegovernment.
5.ItisunderstoodthatthemanagementoffundsandtheadministrationofsuchundertheOVCwillbeunderthejurisdictionoftheNAPCAdministrationandFinance.
7
ASEAN+3 Village Leaders Exchange Program, Dinaluhan ng NAPC Basic SectorsNi Glenda Dimaandal
ISYU 3: TAON 2016
SHANGHAI,CHINA–MatagumpaynadinaluhanngtatlongkinatawanngNAPCmulasamgasektorngKooperatiba,Katutubo,atMagsasakaangginanapnaASEAN+3VillageLeadersExchangeProgram(VLEP)forPovertyReductionLearningnoongika18hanggang24ngSetyembre,2016.
AngVLEPayisangplatapormakungsaanangmgaliderngkomunidadnadelegadomulasasampung(10)bansangmiyembrong(ASEAN)kasamaangtatlo(3)pangbansa(China,Japan,atKorea)aynagpapalitanngkaalamanatkaranasankaugnaysaiba'tibangprogramaatinisyatibaupangsugpuinangkahirapan.
Parasataongito,angVLEPaypinangunahanngInternationalPovertyReductionCenterinChina(IPRCC)katulongangASEANSecretariat,AsianDevelopmentBank(ADB)-PRCRegionalKnowledgeSharingInitiative(RKSI)atUnitedNationsDevelopmentProgram(UNDP).AngmgakinatawanngPilipinassanasabingprogramaaysinaSectoralRepresentativeDeonMokudefngIndigenousPeoplesSector,CouncilMember(CM)ChristieRowenaPlantillangCooperativesSector,atCMFelixPasuangFarmersSector.AngtatlongkinatawanaysinamahanniBb.GlendaDimaandalmulasaNAPC-BasicSectorCoordinationandAdvocacyService(BSCAS)bilangopisyalnakinatawanngsektorngpamahalaan.KabilangsamgaprogramangitinampokngmganaturangdelegadoayangBottom-upBudgeting(BuB),Kapit-BisigLabansaKahirapan-ComprehensiveandIntegratedDeliveryofSocialServices(KALAHI-CIDDS)atangPantawidPamilyangPilipinoProgram(4Ps),ilansamgaprogramangpamahalaanukolsakahirapan.
BahagirinngVLEPangpagbisitangmgadelegadosamgakomunidadsaJinshanDistrictnanasatimog-kaunlarangbahagingShanghai,upangsaksihanangkanilangpamumuhayatkungpaanongangpamahalaanngTsinaaynagbibigayngsubsidiyaoayudasamgakomunidadnaito.
Children Lobby ng Children Sector para saAnti-Corporal Punishment Bill
Mataposangkanilang3rdCouncilMeeting,tumulakangChildrenSectoralCouncilnoongOktubre3,2016upangisulongangAnti-CorporatePunishmentBilloPositiveDisciplineBill.InilahadngmgabatakinaSen.LeiladeLimaatRisaHontiverosangkanilangPositionPaperukolsapanukalangbatas,athumingingsuportakaySen.Hontiverosparasapagsasabatasnitoparasaikabubutingmgabata.Masayangumuwiangmgabatamataposmakadaupang-paladangSenadora.
Senior Citizens Ikatlong pagpupulong ng Senior CitizensSectoral Council
IsinagawaangikatlongpagpupulongngSeniorCitizensSectoralCouncilnoongika-14hanggangika-17ngSetyembre,2016,saLungsodngDavao.Itoaydinaluhanng18CouncilMemberskabilangsiSectoralRepresentativeSalvacionBasiano.DumalodinangilangpanauhinkabilangsinadatingCongresswomanatNAPCconsultantLuzIlagan;ProgramOf�iceratFocalPersonparasaSeniorCitizens'sectormulasaOf�iceoftheCabinetSecretary,CheysserC.Reyes;NAPCTransitionCommitteememberFerdinandHombrebueno;Of�iceforSeniorCitizensAffairs(OSCA)HeadAzucenaBajao;kinatawanmulasaDavaoCitySocialServicesDevelopmentOf�ice(CSSDO),PrecyRica;atmgapangulongbawatdistritosalungsodngDavaonakabilangsaFederationofSeniorCitizensAssociationsofthePhilippines(FSCAP).
Napag-usapansapulongangnalalapitnaElderlyFilipinoWeek(EFW),isangtaunangpagkilalasamganakatatandanaginaganaptuwingunanglinggongbuwanngOktubre.Kabilangdinmganapag-usapanayangCommunityResiliencyModel,ElderAbuseDiscussion,atpagbubuongilangresolusyongayangPhilhealthcoverageatpagpapatuloyngBuB.
KWENTONG KONSEHO
8
ISYU 3: TAON 2016
KWENTONG KONSEHO
PWDsKonsultasyon para sa dagdag na benepisyo sa mga may kapansanan
Dumaloanghumigit-kumulangdalawampung(20)miyembrongNAPC-PersonswithDisabilitiesSectoralCouncil(PWDSC)saisinagawangkonsultasyonngDepartmentofSocialWelfareandDevelopment(DSWD)tungkolsamungkahingImplementingRulesandRegulationsngRepublicActNo.10754(AnActExpandingtheBene�itsandPrivilegesofPersonswithDisability).Itoayginanapnoongika-13ngSetyembre,2016saSequoiaHotel,Mo.IgnaciaAve.,QuezonCity.Angpaglahokngmgamiyembrongkonsehosanasabingaktibidadaybungangpakikipag-ugnayannitosaNationalCouncilonDisabilityAffairs(NCDA).
Dumalodinangkinatawanngiba't-ibangahensiyanggobyernonamaykinalamansapagpapatupadngnasabingbatastuladngBureauofInternalRevenue(BIR),DepartmentofHealth(DOH),DepartmentoftheInteriorandLocalGovernment(DILG),DepartmentofFinance(DOF),atibapa.
IlansamgakomentoatsuhestiyonngmgamaykapansanansaIRRangmgasumusunod:·PagpapalakasngkapasidadngmgaempleyadosaahensiyangnagbibigayngPWDIDupangmatiyakkungsinu-sinoangmgadapatmakatanggapnito;·Pagsasamangmgafoodsupplements,herbs,atvitaminsnainirerestangmgadoktorsadepinisyonng“drugsandmedicines”;·Pagsasamangdormitoryosalodgingestablishmentsatcremationatmorgengpuneraryasaburialexpenseskungsaanmaaaringmakakuhangdiskuwentoangmgamaykapansanan;at,·Paglalabasngalituntuninkungpaanomakukuhaangdiskuwentokapagangdomesticairoseatravelticketaybinilionline.
Binigyanngsampungarawangmgaahensiyaupangpag-aralanangmgakomentoatsuhestiyon.PagkataposnitoaypaghahandaannaangceremonialsigningngIRR.
GinawaangnasabingkonsultasyonkaalinsabayngikatlongregularnapagpupulongngNAPC-PWDSCnoongika-14hanggangika-15ngSetyembre2016upangmatiyakangpaglahokngmgamiyembrongkonsehonamulasaiba't-ibangrehiyon.
WISInter-Agency Meeting sa Informal EconomyTransitioning to Formal Act
Isinagawaanginter-agencymeetingparasatagumpayngpanukalangbatasukolsatransitionngmgamanggagawangimpormaltungosapormalnoongika-22ngAgosto,2016,satanggapanngNAPC.
Dumaloangwalongkinatawanmulasaiba'tibangahensyangpamahalaan,dalawamulasatanggapanniSen.FrancisPangilinan,apatmulasamgaorganisasyonngWorkersintheInformalSector(WIS)atisamulasaakademyaupangbuuinangTechnicalWorkingGroup(TWG)namagbabalangkasngpanukalangbatas.
Anila,mahalagangmagkaisasalamanngpanukalangbatassaInformalEconomyTransitioningtoFormalAct(IETFA)upangmagingmadulasangpagpasanitosaKamaraatSenadoparasaikauunladngmgamanggawangimpormal.
Pinagkaisahansapulongna:1)magpadalangkumentoatmungkahiangiba'tibangahensyaatmataposmatalakaysakani-kanilangmgatanggapan;2)magbalangkasngisangmungkahingExecutiveOrdernanaglalamansadepinisyonngmangagawangimpormalatipapa-endorsosatanggapanniNAPCSecretaryLizaL.Maza;at3)ipinalangmgadumalosapulongbilangkasapingTWG.
9
FisherfolkAFSC, nakipagpulong kayBise Presidente Robredo
Noongika-1ngSetyembre,dinulogngOversightCommitteeMembersngNAPC-ArtisanalFisherfolkSectoralCouncil(AFSC)angusapinng�isherfolksettlementsatanggapanniBise-PresidenteLeniRobredo(OVP).Napag-usapansapulongangmgahakbangnamagkasamangkikilusanngKonsehoatngtanggapanniGng.RobredobilangHUDCCChairpersonupangmatiyakangligtasnapabahayparasamgamaliliitnamangingisda,bagaynapatuloynaisinusulongngsektor.Kabilangdinsamganapag-usapanangkoordinasyonparasapagpapatawagnginter-agencymeetingparasamunicipalwaterdelineation,serbisyongpangkalusuganngOVPparasamgamangingisda,atmgaprogramaparasakapakinabanganngmgakababaihan.
ISYU 3: TAON 2016
RECOGNITION CORNER
SeniorCitizensSectorEXPEDITOPILAR
GinawaranngpagkilalasiCouncilMemberExpeditoPilarngRegionInoongika-2ngPebrero,2016,sakanyangnatatangingpagbabahagingoras,commitmentatdedikasyonbilangpangulongArea-BasedStandardsNetwork(ABSNET)ngLaUnionchaptersaloobtatlongtaon,atbilangbahagingadbokasiyatungosaimplementasyonngBottom-upBudgeting(BuB).AngpagpaparangalnaitoginanapsaArianaHotel,Bauang,LaUnion.
ArtisanalFisherfolkSectorGAVINATUMBAGADANILOTRONGCO
Bilangpagkilalasamahalagangkontribusyonsalaranganngpangingisda,kinilalasinaGavinaTumbagaatDaniloTrongco,mgamiyembrongKonsehongFisherfolkSector,saTOFARM2016SearchfortheOutstandingFarmersofthePhilippinesAwardnaiginawadnoongika-15ngNobyembre,2016saMakatiShangrilaHotel,MakatiCity.
VEDARAUNILLO
NapabilangsiVedaRaunillo,CouncilMemberngArtisanalFisherfolkSector,samgaginawaranngkauna-unahangOceansHeroesAwardnoongika-8ngHunyo,2016.TubongGuihulngan,NegrosOriental,siRaunilloaykinilalasakanyangkakayahanbilangbabaeatlider-mangingisda.AngaktiboniyangpakikibakalabansailegalnapangingisdasaTanonStrait,isasamgamarine-protectedareassaVisayas,angnagtulaksaOceanaPhilippinesupangigawadsakanyaangnasabingparangal.
10
ISYU 3: TAON 2016
11
LizaMaza,MulaP.1
NagingresearcherhanggangnaginggurongEconomicssahighschooldepartmentngSt.Scholastica'sCollegesaMaynilanoong1983.
NagingkasapisiSec.LizangGABRIELAnoong1986upangisulongangkarapatanatkagalinganngkababaihan.Nagingsecretarygeneralsiyangorganisasyonmula1991hanggang2001.
NangmagbukasangpagkakataonnamakapasoksaKongresosapamamagitanngparty-listsystem,nagingkinatawansiyangBayanMunaParty-listmula2001hanggang2004atkinatawanngGabrielaWomen'sPartymula2004hanggang2010.
SaloobngMababangKapulungan,naipasaniSec.Lizaangmgabatasnanagtatanggolsakarapatanngkababaihan.IlansamgaitoangAnti-Traf�ickingofPersonsActof2003,Anti-ViolenceAgainstWomenandtheirChildrenActof2004,JuvenileJusticeandWelfareActof2006,Anti-TortureActof2009atMagnaCartaforWomen.
NataposmanangterminosaKongreso,hinditumigilsiSec.Lizasapaglilingkodsamamamayanatpagbibigay-bosessakababaihansapagtatayoniyangWeGovernInstitutenoong2010.
Dahilsapagigingaktibosausapinngkababaihan,nagingkilalarinsiyasaibayong-dagatatnahalalnatagapangulongInternationalWomen'sAlliancenoong2011.Nitong2015,kasamasiyasatatlumpunglider-kababaihanmulasaiba'tibangbansasalakas-loobatmakasaysayangpagtawidsaKoreanDemilitarizedZonenanaghihiwalaysaNorthatSouthKorea,bitbitangpanawaganngpagkakaisaatkapayapaansaKoreanPeninsulaatibapangbahagingdaigdignahinatingguloathidwaan.
SailalimngadministrasyonniPangulongRodrigoDuterte,tinanggapniSec.LizaangpagkakatalagabilangKalihimatLeadConvenorngNationalAnti-PovertyCommission.Angpagbibigayngbagongdireksyonsapagsugpongkahirapanatpagtitiyaknamakararatingsapinakamahihirapnamamamayanangmgaprogramaatserbisyongpamahalaanayisangmalakinghamonnahindiniyauurunganupangmakapaglingkodsamamamayan.
Sahuli,pinaninindiganatpinanghahawakanniSec.Lizaangpanawagannanagbibigaysakanyanglakasatinspirasyonnamagpatuloysakanyangnasimulan:PaglingkuranangSambayanan!
YourTechnology,MulaP.5
Landreform
AngieIpongoftheUgnayanngmgaManggagawasaAgrikulturasaidthatwhilethePCS-proposedprocessmaybeagoodmodelforcoconutfarmers,“theprimarytaskremainstobethemassmobilizationoffarmerstowardgenuineagrarianreform.”
Forhispart,KaTonyingFloresoftheKilusangMagbubukidngPilipinassaid:“Improvingthetechnologywithinthecoconutindustryisagoodthing,butitisonlyoneaspectinourtasktodevelopagriculture.Thebiggertaskistoensurethatagenuineagrarianreformhasmaterialized.”
Floresreasonedthatthenewtechnologycanbeimplementedconcurrentlyinareaswherefarmersalreadyowntheirland,whilerallyingeachandeveryfarmertothecauseofgenuineagrarianreform.
“PerhapstheCocoLevyFundcanbechanneledtofundeffortswithdirectbene�ittofarmers,suchasthisone,”saidFlores,whoalsoconvenestheallianceCocoLevyFundIbaliksaAmin(CLAIM),agroupthatadvocatesforthereleaseoftheCocoLevyFundtococonutfarmers.
“Ilongforthedaywhenfarmershavetheirownlandtotillandhavetheopportunitytobegiventrainingstoupgradetheirskills.Butfornow,reformsonthestructuralcausesoffarmers'povertyshouldbeaddressed.AgenuineagrarianreformlawmustbepassedandIhopeNAPCcanincludethisintheiranti-povertyagenda,”saidFlores.
ISYU 3: TAON 2016
TANONG AT SAGOT
AnosatinginmoangmagigingrelasyonngPilipinasatAmerikasailalimngpamahalaangDuterteatTrump?
“MagigingokayangrelasyonngPilipinasatAmerika.Halosmagkaparehoangistilonilasapananalitaataksyon.Saforeignpolicy,masmagigingindependentangPilipinas.”–JorgeBanal,Sr.,CouncilMember,NAPC-SeniorCitizensSector
“Itwouldnotbeaswarmandopenasbefore,butitwouldbeacivilone.WithPres.Duterte'spolicyofforgingeconomictieswithChinaandRussia,lotsofchangesareexpectedtohappenwithregardtotherelationofPhilippinesandUS.”–EnriqueAmpo,CouncilMember,NAPC-PersonswithDisabilitiesSector
“Mananatiliangpakikipagkaibigan,suportaatrespetongPilipinassaAmerika.”–VilmaGawilan,CouncilMember,NAPC-IndigenousPeoplesSector
“Dahilsapagkakaparehongdalawanglider,magkakaroonng'lukewarm'narelasyonangPilipinasatAmerikaatposibleringmagingmasmetatagangalyansangdalawangbansa.”–JoshSerilo,SectoralRepresentative,NAPC-ChildrenSector
“Parehosilangmaymarubdobnakagustuhangmapaunladangkanilangmgabansakaya'tmagigingmagkaibigansila.”–RamonReandelar,CouncilMember,NAPC-CooperativesSector
12
ISYU 3: TAON 2016
EditorialTeam
Ruperto'KaUper'AlerozaAngelaGarchitorenaCyrusPanganJoyBaconNerissaLandichoJonVincentMarin
Contributors
MarcLinoAbilaEdwinBustillosPerigineCayadongGlendaDimaandalMayaGabriel-OrcaFerdinandMendozaPaulParaguyaPayingPascualCarlSantosPeterPaulSengsonRaquelValerio
LayoutandGraphicsGeriMatthewCarretero
ExecutiveOf�ice:WaterSystemTrainingCenter,LocalWaterUtilitiesAdministration,MWSS-LWUAComplex,KatipunanAvenue,QuezonCity1105
Trunklines:(02)426-5028/426-5019/426-4956/426-5144
Fax:(02)927-9838
Email:[email protected](generalinquiries)/[email protected](websiteconcerns)
ISYU 3: TAON 2016
ENTERTAINMENT
HulaBiraNiMadamDaMin
AQUARIUS(Enero20–Pebrero18)DidibdibinmoangiyongNewYear'sResolution.Magsasabikanangtotoolagiataaminkanarinnaikawangnumerounongtrollnapro-Marcos.Luckyperson:Mgakapanaligsapulitika
PISCES(Pebrero19–Marso20)HindimonakayangtanggapinpaangnapapanoodmongpagdinigsaSenado.MasgugustuhinmonalangpanoorinangpelikulangAnakngKumandernapinagbibidahanniMannyPacquiao.LuckyPerson:Mgaka-inumansakanto.
ARIES(Marso21–Abril19)Naiiritakanasamgakaliwa't-kanangOplanTokhang.Maglulunsadkanalangngsarilingoplannamaskagigiliwanngpubliko–angOplanBalik-Alindog.LuckyPerson:EchoserangBFF
TAURUS(Abril20–Mayo20)Magigingmalamigangiyongkapaskuhanhabangangmgakaibiganaysing-initngarawangulosakaka-rallyatpostsasocialmedia.LuckyPerson:Katrabahongwalangsocialmediaaccount.
GEMINI(Mayo21–Hunyo20)ExcitedkanasareleasengiyongChristmasBonus.Excitednarinangmgapinagkaka-utanganmo.LuckyPerson:Kapitbahaymongmaysari-saristore.
CANCER(Hunyo21–Hulyo22)DudakasafriendshipnakayangibigayngChinaatRussiasaPilipinasperomagtitiwalakaparin.SisimulanmoitosapamamagitanngpaggawangMannequinChallenge.LuckyPerson:Makaka-kwentuhanmosaCR.
LEO(Hulyo23–Agosto22)NagimbalkasapagkapanaloniDonaldTrumpbilangPangulongEstadosUnidos.NagimbalkarinsapagkakalibingniMarcossaLibinganngmgaBayani.NagimbalkarinsapasabogniRonnieDayan.Nagimbalka!Ayawmolangaminin.LuckyPerson:Millennials
VIRGO(Agosto23–Setyembre22)Magno-nobenakaparamapasakamayulitngPilipinasangMissUniversecrown.IsasamamosiMissChinaatRussiasaiyongpanalanginnamakapasoksaTop3dahilisakangmabutingPilipino.LuckyPerson:Mgatrollssafacebook.
LIBRA(Setyembre23–Oktubre22)NadismayakasaresultangMMFF�ilmsngayongtaon.Pinag-ipunanmopanamanangpanonoodsanarito.MagkakasyakanalangmanoodngEatBulagaatIt'sShowtimetutalpareholangdinnaman,librepa.LuckyPerson:MasasakyanmongUberdriver.
SCORPIO(Oktubre23–Nobyembre21)Malapitnangmalamanngmgakakilalamoangiyongtrollaccount.Magpapalitkangpro�ilepictureperomaa-identifykaparin.Mapipilitankangmangdawitngkaibigangwalangkamuwang-muwangsapinag-gagawamo.LuckyPerson:MochaUson
SAGUITTARIUS(Nov.22–Dec.21)Magpa-�ilekangleaveparasaHolidaybreak.Papayagankanamanperohindikanapababalikin.LuckyPerson:Ka-opisinanghindimoka-close.
CAPRICORN(Disyembre22–Enero19)Malilitokakungangdahilanngtrapikaydahilmagpapaskoomayrallynanaman.Pipiliinmoanghuli.LuckyPerson:Mgaka-DDS.
NAPC.ph NAPC_ph
NATIONAL ANTI-POVERTY COMMISSIONWater System Training Center
MWSS-LWUA CompoundKatipunan Avenue, Quezon City 1105
Trunklines: 426-5028 / 426-5019 / 426-4956 / 426-5144Fax: 423-41235
Website: www.napc.gov.ph