paghahanda sa pagbabago-bago ng klima sa calumpit · pdf filepambansang antas ng pamahalaan....
TRANSCRIPT
Carolina Camargo
Kathryn Lennon
Sameer Shah
University of British Columbia
“Nakikisayaw Sa Panahon”
“Dancing with the Weather”
Paghahanda sa Pagbabago-bago ng Klima sa Calumpit
Preparing for Climate Change in Calumpit
Balangkas
1. Konteksto: Pagbabago-bago ng Klima sa
Calumpit
2. Kaalaman Ukol sa “Climate Change”:
Munisipyo at mga Barangay
3. Mga Kalakasan: Kung ano ang mayroon at
nagaganap na
4. Aksyon: Mga stratehiya para mapaghandaan,
maiwasan at umangkop at makibagay sa
pagbabago-bago ng klima
1. Konteksto
Munisipyo ng Calumpit
Babaguhin ng Climate Change ang Pamumuhay ng
mga Calumpitenyos, Bulakenyos, Pilipino, at ng Buong Mundo
“Dati, alam namin kung paano makisayaw sa pabago-bagong panahon. Sa ngayon, napakahirap malaman kung ano ang aming aasahan. Hindi na namin alam kung paano makisayaw sa panahon.” -Councillor, Environment Committee, Barangay San Jose
Ang Pagkilos-Pagtugon sa Climate Change ay Nangangailangan ng Pakikipagtulungan ng Barangay, Munisipyo, Lalawigan at Pambansang Antas ng Pamahalaan.
MGA ISYU KAALAMAN AKSYON KAALAMAN
KAALAMAN
AKSYON
MGA ISYU
A Climate Change Resilient
Calumpit
Paghahanda sa Pagbaba-bago
ng Klima
KAALAMAN
KASANAYAN at KALAKASAN sa KASALUKUYAN
AKSYON
(PAGPIGIL-PAGHAHANDA
+ PAKIKI-ANGKOP)
Pampanga Ilog
Angat Ilog
Labangan Ilog
2. KAALAMAN
Tinanong namin ang mga naninirahan sa mga barangay:
“Anu-ano na po ang alam ninyo tungkol sa ‘climate change’ o kakaibang pagbabago-bago ng
ating klima”?
“Hindi na namin matatawag na tag-init ang tag-init. Hindi na dumarating ang ulan tulad noong dati. Ngayon maaring umulan kahit anong oras o buwan sa bawat taon. Nagkaka-trangkaso at allergies and mga bata dahil sa pabago-bagong panahon. Malalakas na ang mga bagyo ngayon, tulad ng nangyari sa Tacloban”.
– Barangay Health Worker and Barangay Captain, Barangay Corazon
Pocket dike, Barangay Corazon, Calumpit
Photo Credit: Carolina Camargo
“Sa aking opinyon, ang mga mangingisda ang lubos na na-aapektuhan ng kakaibang pagbabago-bago ng klima.” -Mangingisda, Barangay Sapang Bayan
Survey Ukol sa Kaalaman ng Munisipyo Ukol sa
Climate Change
• Nag-survey kami nga kawani ng Munisipyo at mga Opisyal sa Barangay .
• Resulta: Marami silang kaalaman at kuro-kuro ukol sa mga epekto ng “climate change” at mga paraan ng pagtugon dito.
Narinig na po ba ninyo ang “climate change” noon?
“Laging may baha, tagtuyot, at lumalaking antas ng Carbon Dioxide sa kapaligiran.”
"Abnormal na taas ng high tide.”
“Kakaibang pabago-bago ng panahon."
Mga Salitang Ginamit nga mga Calumpitenyos Bilang
Kaakibat ng Climate Change:
Madadalas na
pagbaha
Nasisirang mga
bahay
Sa inyong opinyon, papaano makakaapekto ang Climate
Change sa Calumpit?
Tubig-Alat sa
Tabang
Kakaibang Init
Kakulanga sa Tubig
Tagtuyot
Basura
Natatambakan
ang mga Ilog
Polusyon ng
tubig, hangin
at lupa
Pagputol ng
mga Puno
Kabuhayan
Sakit at mga
Karamdaman
Unti-unting
pagtaas ng
antas ng
tubig baha
Seguridad sa
Pagkain
Pang-aabuso
sa Kalikasan
Papaano tinutugunan ng Munisipyo at Taumbayan ang
paghahanda at pag-angkop sa ‘climate change’?
19
8
10
15
23
14
0
5
10
15
20
25
Use of plasticbags
Use of fossil-fuels
Illegal fishingand hunting
Logging oftrees
(deforestation)
Pollution ofwater, land,
and air
Lack of solidwaste
segregation
Nu
mb
er
of
Re
spo
nse
s
Contributing Factors to Climate Change
Sa inyong opinyon, anu-anong mga ginagawa ng tao ang
nakaka-dagdag o nakakapag-palala sa climate change?
8
26
1
5
7
16 16
7
0
5
10
15
20
25
30
Greenhousegas
emissions
Globalwarming
Carbonfootprint
Climatechange
mitigation
Climatechange
adaptation
Disaster riskreduction
Sea levelrise
Carbondioxide
Nu
mb
er
of
Re
spo
nse
s
Concepts Associated with Climate Change
Anu-anong salita ang inyong naiisip kung inyong
naririnig ang mga salitang “climate change?”
“Gusto ninyo bang makakuha ng
karagdagang impormasyon tungkol sa…
– Mga sanhi ng climate change?
– Mga inaasahang epekto ng climate change?
– Mga paraan para tumugon sa climate change?”
95% ang nagsabing “OO, gusto namin ng karagdagang impormasyon!”
3. Mga Kalakasan
Bayanihan: Pakikipagtulungan at Pakikipagkapwa-Tao
“Anything that is
heavy can be light if we
put our resources
together”
“Ang mabigat ay
gumagaan, kung
pinagtutulungan”
Pundasyon ng Barangay
“Para kaming isang pamilya,
isang malapit na pamilya.
Bawat isa rito ay tumutulong
sa isa’t-isa.” - Chairman, Barangay Corazon
“Kami ay ginaganahan dahil sa
aming mga kababayan.”
Balite Barangay Councillor
Pamumunong Politikal
Tree planting in Bulusan
Photo Credit: Municipality of
Calumpit
Barangay Calumpang
Photo Credit: Marie Cris Co
Bailte School
Solid Waste Management Program ng mga
Barangay at Munisipyo
Eco-Girls, Barangay Balite.Calumpit Materials Recovery Facility, Calumpit
Paghahanda at Pagtugon sa mga Kalamidad
Iba’t-Ibang Uri ng Kabuhayan:
Iba’t-Ibang Uri ng Kaalaman
4. Aksyon - Pagkilos
“Ang ultimong hangarin ng NCCAP ay ang paglikha ng
kapasidad na maka-angkop ang mga tao sa
kanilang komunidad, itaas
ang katatagan ng mahihinang sektor at ng ating sistemang pang-kalikassan laban sa ‘climate change’, at palawigin ang mga oportunidad para
umiwas-paghandaan tungo sa kaunlaran na pang-matagalan, tumatalima sa mga karapatan at tumutugon sa pagkakapantay-pantay ng mga kasarian”. (Philippines National Climate Change Action Strategy, 2011: 5).
Mga Stratehiyang “Halo-Halo” PRIORITY AREAS STRATEHIYA- IDEYA
1. Seguridad sa Pagkain
Bawasan ang pagtatambak ng mg bukirin para gawing subdivision upang mabawasan ang matinding urbanisasyon at payagan ang pagpapatayo ng mga multi-storey buildings na tirahan.
2. Pang- Environmental & Ekolohikal na Katatagan
Isama ang ecosystems-based planning sa pagplaplano.
3. Climate-Smart na Industriya & Serbisyo
Makipagtulunga sa industriya upang paghandaan ang climate change Palaguin ang maliliit na industriya na makakasuporta sa lokal na ekonomiya, tuland ng produksyon ng kawayan at lilok-kamay .
4. Seguridad sa Tubig
Mamuhay sa ating mga Ilog. Pagsamahin ang pokus sa pagkontrol ng baha sa pakikibagay sa baha.
5.Seguridad Pang-Tao
Paghandaan ang mga epektong pangkalusugan sa mahihinang sektor. Magplano ng mga pamayanan na kaya ang sobrang init; asahan na kailangang ilikas ang mga taong nasa mababang lugar at mahihirap na kalagayan.
6. Malinis na Enerhiya
Transportasyon na makalikasan/itaguyod ang aktibong transportasyon. Mamunuhan sa mga ‘green technologies’ upang tumaas ang seguridad sa enerhiya
7. Pagpapaunland ng Kaalaman at Kapasidad
Itaguyod ang kapasidad na makakuha ng pondong panlabas para sa climate change adaptation (CDM).Palaguin ang kaalaman tungkol sa mga bagay na nakakadagdag sa climate change.
8. Tumatagos sa Kalahatan: Kasarian at Katarungang Panlipunan
Bigyang pansin ang mahihinang sektor – kababaihan, matatanda, bata, informal settlers, mahihirap o maliit ang kita.
Stratehiya: Pananalapi at Pakikipagtulungan na
Nauukol sa Climate Change • Maaring pondohan ng mga
Inter-governmental bodies
ang mga Lokal na Plano
para sa Pag-Angkop.
• Ang mga Pang-Publiko at
Pribadong Pakikipagtulunga
ay maaring makatulong sa
paglikha ng mga proyekto
para sa malilinis na enerhiya
namakakapagpababa ng
Greenhouse Emissions at
makakalikha ng mga bagong
trabaho. Calumpit MRF (Materials Recovery Facility).
Photo Credit: Kathryn Lennon
Stratehiya: Pagsamahin ang Mahusay na Pagpaplano at
Pagsasakatuparan o Implementasyon ng Plano
Stratehiya: Pag-ugnayin ang Sistemang Pang-
Kalikasan at Sistemang Pangkabuhayan
Calumpit
Kaalaman
Kasalukyang Kalakasan
Action
Pamumuno
Hagonoy
Kaalaman
Kalakasan
Action
Pamumuno
Malolos
Kaalaman
Kalakasan
Aksyon
Pamumuno
Pampanga Ilog
Angat Ilog
RIVER BASIN BAYANIHAN
Maraming Salamat Po, Calumpit!