Pakiet energetyczno – klimatyczny

aktualny stan prac UE nad wdrożeniem

ABC Efektywności Energetycznej – Energia w miastach i regionach

Katowice, 20 września 2010 r.

1

Bernard BłaszczykPodsekretarz Stanu

Ministerstwo Środowiska

Pakiet energetyczno-klimatyczny Cel 3 x 20%+10%

Akty prawne składające się na tzw. pakiet energetyczno-klimatyczny wprowadzają kompleksowe podejście do zarządzania emisjami gazów cieplarnianych w UE i mają na celu doprowadzenie do osiągnięcia przez UE celów związanych z przeciwdziałaniem zmianom klimatu, przyjętych przez Radę Europejską w marcu 2007 r.:

redukcji emisji gazów cieplarnianych o 20% poniżej poziomu z roku 1990 zwiększenia do 20% udziału energii pochodzącej ze źródeł

odnawialnych w całkowitym zużyciu w roku 2020, zwiększenia efektywności energetycznej o 20% w odniesieniu

do prognoz na rok 2020, zwiększenia do 10% udziału biopaliw w ogólnej konsumpcji paliw

transportowych.

2

3

Pakiet energetyczno-klimatyczny – cele dla UE

3 x 20% - jak to zrobić?

Dyrektywa o handlu emisjami przewiduje, że do 2020 nastąpi w UE 14% zmniejszenie emisji w stosunku do 2005 roku.

Składa się na to 21% redukcja emisji w instalacjach objętych systemem handlu emisjami (spadek liczby dostępnych uprawnień o 1,74% rok – do roku w latach 2013-2020

Oraz 10% redukcja w obszarze non-ETS – transport, rolnictwo, budownictwo i gospodarka komunalna, leśnictwo, pozostałe sektory przemysłu nie uczestniczące w systemie handlu.

Samorządy mają wpływ na:- Emisje z transportu (organizacja ruchu, paliwa stosowane w transporcie publicznym)- Emisje ze składowania odpadów (głównie metan ze składowisk)- Emisje spowodowane nadmiernym zużyciem energii na ogrzewanie (i chłodzenie) budynków- Emisje spowodowane zużyciem energii na oświetlenie ulic- Emisje z nadmiernego zużycia energii na zaopatrzenie w wodę i odbiór ścieków

Poprawa efektywności energetycznej, stosowanie paliw niskoemisyjnych oraz odnawialnych źródeł energii ma bardzo duży potencjał redukcji emisji.

4

Efektywność energetyczna – to korzyści dla samorządu

Każde zużycie energii powoduje emisję CO2, zwłaszcza w Polsce

Emisje z transportu - dzięki działaniom z zakresu organizacji ruchu można znacznie ograniczyć zużycie paliw, a

dzięki zastosowaniu biopaliw w transporcie publicznym wyeliminować emisję CO2 obciążającą budżety

Emisje ze składowania odpadów - Wdrożenie dyrektywy o składowaniu nie tylko wyeliminuje znaczną część emisji metanu, 23

razy bardziej obciążającego klimat, ale także pozwoli wykorzystywać biomasę do celów energetycznych

Budynki - odpowiadają za niemal 40% zużycia energii, a tym samym emisji. Lepsze zarządzanie

energią i administrowanie infrastrukturą techniczną budynków – windy, pompy, oświetlenie to źróła dużych oszczędności

Oświetlenie ulic- zastąpienie tradycyjnie stosowanych lamp sodowych lampami diodowymi pozwoli

zaoszczędzić bardzo znaczne ilości energii, a w efekcie odzyskać koszty inwestycjiZaopatrzenie w wodę- i odbiór ścieków to procesy bardzo energochłonne. Promocja oszczędności i zmniejszenie

zużycia energii na zaopatrzenie w wodę i odbiór ścieków daje korzyści wszystkim

5

Kontekst Europejski

6

Gospodarka niskoemisyjna1. Realizacja Pakietu energetyczno – klimatycznego ma zapewnić udział UE w

globalnym podziale zadań w zakresie redukcji emisji, a ponadto zapewnić efektywne wykorzystanie energii i zasobów.

2. 20% redukcja emisji gazów cieplarnianych (a może więcej) do 2020 zostanie osiągnięta dzięki większemu udziałowi energii ze źródeł odnawialnych oraz ograniczeniu zapotrzebowania na energię.

3. Zapewni to także zmniejszenie zależności od importu paliw kopalnych (ropa, gaz) i pomoże ochronić gospodarkę przed wahaniami cen nośników energii i niepewnością dostaw.

Bezpieczeństwo energetyczne1. Przeszło 50% zapotrzebowania UE na energię zaspokajają dostawy spoza Unii – ten

procent rośnie. Kupujemy paliwa w Rosji, na Bliskim Wschodzie, w Norwegii.2. Energię ze źródeł odnawialnych dostarcza sama natura, a dostęp do niej mogą

ograniczyć jedynie warunki geograficzne.

1. Uzyskanie 7,5% udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w bilansie energii elektrycznej w 2010 roku.

2. Zwiększenie do 15% udziału energii finalnej z OZE do 2020 roku wynikające z dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii z OZE oraz do 20% w 2030 roku wynikające z Polityki energetycznej Polski do 2030 r.

1. Uzyskanie 5,75 % udziału biopaliw w rynku paliw płynnych do końca 2010 roku - dyrektywa 2003/30/WE w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw i innych paliw odnawialnych.

3. Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych, zwiększenie zużycia biopaliw II generacji.

4. Ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem w celu pozyskiwania biomasy.

5. Zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych do produkcji biomasy wykorzystywanej przez OZE .

Cele dla Polski

7

Odnawialne źródła energii w Polsce

Ograniczony potencjał hydroenergetyki – w górach – konieczność ochrony stanu środowiska

Energetyka wiatrowa – odpowiednia przeciętna siła wiatru na wybrzeżu i zachodzie kraju

Znaczny, ale nie wykorzystany potencjał biomasy rolniczej i leśnej, a zwłaszcza biogazu

Największy potencjał nowych zastosowań ma energia słońca – panele grzewcze oraz fotowoltaiczne

NFOŚiGW pełniący funkcję Krajowego Operatora Systemu Zielonych Inwestycji, realizuje programy:

•biogazownie rolnicze,•zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej (alokacja na dofinansowanie w formie dotacji została zwiększona z 104 mln zł do 181 mln zł ),•elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę (część 1) ,•budowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu podłączenia odnawialnych źródeł energii wiatrowej.

W ramach programu biogazownie rolnicze NFOŚiGW zakłada dofinansowanie następujących rodzajów działań:•budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego, z wyłączeniem instalacji odmetanowania składowisk odpadów,•budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej. Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia wynosi 10 mln zł.

System Zielonych Inwestycji - OZE

9

Termomodernizacja budynków

10

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów.

Premia termomodernizacyjna

O premię termomodernizacyjną mogą się ubiegać właściciele lub zarządcy:

• budynków mieszkalnych,• budynków zbiorowego zamieszkania,• budynków użyteczności publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zadań publicznych,• lokalnej sieci ciepłowniczej,• lokalnego źródła ciepła.

Wartość przyznawanej premii termomodernizacyjnej wynosi 20% wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i dwukrotność przewidywanych rocznych oszczędności kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetycznego.

11

Termomodernizacja budynków

Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji przedsięwzięć termomodernizacyjnych, których celem jest:

zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, które służą do wykonywania przez nie zadań publicznych,

zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków - w wyniku wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła,

zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła,

całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii.

Cel redukcyjny w EU ETS został wprowadzony na mocy dyrektywy 2009/29/WE, z dnia 23 kwietnia 2009r.

– Łączna redukcja liczby uprawnień w 2020 r. w porównaniu do 2005 r. w sektorze ETS o 21%

– Od roku 2013 pula uprawnień, będzie zmniejszać się w sposób liniowy o 1,74%

Nowy sposób rozdziału uprawnień pomiędzy instalacje

– zniesienie krajowych planów rozdziału uprawnień (KPRU)

– podział całkowitej puli uprawnień dostępnej w ramach EU ETS na:

12

„Pakiet” a zmiany w systemie EU ETS

aukcje bezpłatne przydziały dla instalacji

W dniu 14 lipca 2010 r. Państwa Członkowskie, w procedurze komitologii, przyjęły projekt rozporządzenia Komisji Europejskiej:

– regulujące kwestie harmonogramu, administracji oraz aspektów technicznych prowadzenia aukcji;

– aukcje mają być ogólnodostępne;

– sprzedaż uprawnień w III okresie EU ETS (lata 2013-2020) zostanie zorganizowana na rynku giełdowym.

Wymagania jakie powinna spełniać aukcja:

– pewność, że aukcja jest prowadzona w sposób otwarty, transparentny, zharmonizowany, niedyskryminujący, oraz kosztowo efektywny.

13

Aukcja - podstawowa metoda rozdziału uprawnień

Wyznaczenie ścieżek bezpłatnych przydziałów w zależności od sektorów gospodarki: elektroenergetyka (derogacje art. 10c), przemysł zagrożony i niezagrożony ucieczką emisji

Ciepło częścią puli przemysłowej, traktowane jako sektor nie zagrożony ucieczką emisji

Ścieżka przydziału bezpłatnych uprawnień dla sektorów nie zagrożonych ucieczką emisji (w tym ciepła), art. 10a ust. 11 (wskaźnik ekspozycji produktu na ucieczkę emisji):

– w 2013 r. 80%

– w 2020 r. 30%

– w 2027 r. 0%

14

Wyjątek - bezpłatne przydziały dla instalacji

Wielkość przydziałów korygowana wskaźnikami

Zasady określania benchmarków:

10% najefektywniejszych instalacji z lat 2007-2008;

Efektywność instalacji pod względem emisji CO2;

Brak rozróżnienia między nowymi a starymi instalacjami;

Brak korekcji dla: wieku, wielkości, jakości wsadu, warunków klimatycznych danej instalacji;

Brak benchmarków uwzględniających specyfikę paliw;

Brak benchmarków dla produktów pośrednich, jeśli nie są one przedmiotem wymiany handlowej;

Brak rozróżnienia technologii produkcji w benchmarku.

15

Benchmarki – zasady

Uwzględnienie specyfiki paliwowej poszczególnych Państw Członkowskich

Nie zaostrzanie benchmarku poniżej 10% najefektywniejszych instalacji

Stopniowe dochodzenie do wartości benchmarków w roku 2020 a nie narzucenie ich już w roku 2013

Wyłączenie szkodliwych technologii (np: NSCR)

16

Benchmarki – postulaty PL

Grudzień 2009 – konsultacje z sektorami

Styczeń – maj 2010 – tworzenie i weryfikacja krzywych benchmarkowych

Czerwiec/Wrzesień 2010 – określenie wartości benchmarków

Listopad 2010 – głosowanie projektu decyzji na Komitecie Zmian Klimatu

Marzec 2011 – przyjęcie decyzji przez KE

17

Benchmarki – stan prac

18

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Bernard BłaszczykPodsekretarz Stanu

Ministerstwo Środowiska