pałeczkami jemy sami

Pałeczkami jemy sami – czyli savoir vivre przy wietnamskim stole.

Scenariusz do zajęć edukacyjnych o kulturze Wietnamczyków w Polsce..

Autorki:

Martyna Majewska i Marta Rutkowska

Konsultacje merytoryczne: Ewa Grabowska

Temat zajęć: Zajęcia są wprowadzeniem do edukacji o kulturze i tradycji Wietnamczyków w

Polsce

Wielkość grupy: 25-30 osób.

Wiek odbiorców: dzieci w wieku od lat 3 do 9 lat.

Czas trwania zajęć: 30- 45 min w zależności od wieku dzieci.

Po zakończeniu zajęć uczestnicy:

• Znają podstawowe informacje o Wietnamczykach żyjących w Polsce.

• Znają zasady zachowania się przy stole oraz popularne potrawy kuchni wietnamskiej.

• Potrafią posługiwać się pałeczkami.

Materiały wykorzystywane w czasie zajęć:

• Bajka animowana Uczeń i kamienny pies w wersji polskiej.

• Kserówki z kolorowankami i zadaniami do wykonania przez dzieci.

• Pałeczki bambusowe, kawałki owoców lub warzyw jedzone chętnie przez dzieci,

serwetki i talerzyki papierowe.

PODSTAWA PROGRAMOWA

Zgodnie z podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w

poszczególnych typach szkół (Dz.U.2012.977) wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym

ma m.in. na celu:

budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały

się w tym, co jest dobre, a co złe;

budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz

rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych.

Dzieci biorące udział w edukacji wczesnoszkolnej w klasach 0-III powinny po zakończeniu

tego etapu:

1) przyswoić sobie podstawowy zasób wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki,

dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów;

2) zdobyć umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania

zadań i rozwiązywania problemów;

3) nabyć umiejętności i postawę warunkujące sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we

współczesnym świecie

Opis zajęć:

1. Na początku zajęć powitaj się z dziećmi i poinformuj je o temacie oraz celu zajęć,

a także ustal zasady współpracy z grupą.

2. Przedstaw się dzieciom i poproś dzieci, aby zrobiły to samo. Oprócz swojego imienia

poproś aby każde dziecko wymieniło jedną rzecz jaką używamy podczas posiłków.

3. Wyświetl dzieciom bajkę Uczeń i Kamienny Pies w wersji polskiej. Następnie poproś

dzieci o opowiedzenie fabuły swoimi słowami.

4. Poproś, aby dzieci opowiedziały, jak należy zachowywać się przy stole. Następnie

posługując się prezentacją w PowerPoincie pokaż, jak wygląda kuchnia wietnamska i

popularne potrawy.

5. Następnie zaproś dzieci do wspólnej zabawy : pokaż dzieciom różne rodzaje pałeczek

i zademonstruj, jak się nimi należy posługiwać. Rozdaj dzieciom pałeczki bambusowe

oraz kawałki owoców i warzyw. Zachęć do prób jedzenia z wykorzystaniem pałeczek.

6. Na zakończenie podziękuj za wspólnie spędzony czas.

Wietnamczycy w Polsce

Polska jest trzecim krajem w Europie pod względem liczebności diaspory wietnamskiej

(najliczniejsza społeczność Wietnamczyków mieszka we Francji – ok. pół miliona osób).

Pierwszy Wietnamczycy trafiający do Polski byli studenci pobierający naukę na polskich

uczelniach. Pierwsze dane rejestrują ich w roku akademickim 1957/1958. Do połowy lat 60.

rocznie w Polsce przebywało około 40 Wietnamczyków. W rekordowych latach 1971/1972 i

1972-1973 uczyło się w Polsce ponad 800 Wietnamczyków - wiązało się to z trwającą wojną

wietnamską, gdy państwa bloku radzieckiego włączyły się w działania pomocowe.

Po 1989 roku zaczęła trafiać do Polski liczna grupa emigrantów ekonomicznych oraz

uchodźców politycznych – ci ostatni byli szczególnie liczną grupą po roku 2006 (po wybuchu

opozycji politycznej w Wietnamie i brutalnej akcji władz skierowanej przeciwko tej grupie).

Wietnamczycy są w Polsce dobrze zorganizowani; mają swoje organizacje polityczne,

stowarzyszenia, gazety, uruchomili szkoły, przedszkola, przymierzają się do budowy swojej

pagody, choć wielu z nich przeszło na katolicyzm. Szybszej asymilacji podlegają

Wietnamczycy wykształceni - absolwenci i studenci polskich szkół tworzący w swoich

środowiskach elitę kulturalno-społeczną, często także i ekonomiczną. Przebywają w Polsce

najdłużej, znają polski język i polskie realia, posiadają polskie obywatelstwo lub kartę stałego

pobytu oraz są na ogół dobrze zintegrowani z polskim społeczeństwem. Dość często zdarza

się, że ich małżonkowie to Polacy. Liczba pozwoleń na zamieszkanie na czas określony lub

zezwoleń na osiedlenie się nie oddaje stanu rzeczy. Z kartą stałego pobytu szacuje się ich

liczbę na około 20 tysięcy. Natomiast ksiądz Edward Osiecki, werbista - duszpasterz

wietnamskich katolików szacuje ich liczbę na 60 tysięcy. Wietnamczycy osiedlają się

przeważnie w Warszawie, ale również w Szczecinie, Łodzi, Poznaniu, Krakowie i Katowicach.

Kuchnia wietnamska

Kuchnia wietnamska to jedna z dziedzin sztuki. Łączy w sobie nie tylko wpływy kuchni

Wschodu i kuchni europejskiej, ale oprócz walorów smakowych dostarcza też wiedzę

i informację o zbilansowanych i zdrowym żywieniu a nawet o … filozofii.

Opiera się na zasadzie połączenie pięciu podstawowych elementów smakowych

- pikantnego (symbolizującego metal),

- kwaśnego (symbolizującego drewno),

- gorzkiego (symbolizującego ogień),

- słonego (symbolizującego wodę),

- słodkiego (symbolizującego ziemię).

Najbardziej popularne składniki kuchni wietnamskiej to sos rybny, pasta z krewetek, sos

sojowy, ryż, świeże zioła, owoce i warzywa. Kuchnia wietnamska jest uważana jest za jedną z

najzdrowszych na świecie, gdyż w najczęściej jada się potrawy duszone i gotowane na parze

w miejsce potraw smażonych.

Współczesna kuchnia wietnamska pozostaje również pod wpływem obyczajów francuskich

kolonizatorów . Od Francuzów Wietnamczycy przejęli np. technikę sporządzania ciasta

francuskiego z serowym nadzieniem. Przyjęły się w Wietnamie pomidory i kawa, uprawiana

na miejscu. Francuskie wpływy kulinarne najbardziej widoczne są w centrum kraju. Na

południu znajdują się winnice, produkujące lokalne wino.

Na wietnamskim stole nie może zabraknąć ryżu, makaronu ryżowego lub makaronu

pszennego oraz warzyw. Tradycyjnie przygotowuje się również wiele małych potraw. Wg

jednej z legend kucharz na dworze królewskim miał obowiązek przygotowywania co najmniej

80 potraw na każdy posiłek. Oczywiście, władca próbował tylko kilku z nich …

Wietnamskie słodycze zawierają mnóstwo owoców, a czasem również ryż i fasolę.

Kuchnie regionalne Wietnamu różnią się między sobą z uwagi na klimat i dostępność

produktów. Na północy stosuje się mniej przypraw, szczególnie tych ostrych np. chilli, która z

kolei występuje niemalże w każdym daniu z kuchni południa i centrum. Kuchnia północy jest

bardziej łagodna, ale też bardziej treściwa. Spożywa się tutaj więcej mięsa, ryb i

skorupiaków, np. krewetek, krabów i ostryg. Częstym dodatkiem są także kasztany wodne,

sos sojowy i rybny. Północny Wietnam słynie także z wielu dań, które stały się wizytówką

całego kraju, np. z treściwej zupy pho – bulionu warzywnego, drobiowego lub rybnego

serwowanego z makaronem ryżowym lub jajecznym z dodatkiem mięsa, warzyw, krewetek.

Taką zupę można zjeść nie tylko na obiad, ale również na śniadanie i kolację. Dania z

północnego Wietnamu są też bardziej kolorowe, a sposób podania bardziej dekoracyjny.

Kuchnia centralnego Wietnamu to smaki zdecydowanie bardziej pikantne. To wynik kuchni

dworskiej serwowanej na dworach cesarzy. Południe z kolei przesycone jest smakiem

świeżych owoców i warzyw w połączeniu z aromatem świeżych ziół. Dania z południa są też

słodsze od tych z innych regionów, a to za sprawą chętnie stosowanego tutaj mleczka lub

śmietanki kokosowej i cukru trzcinowego1.

Tak naprawdę w Wietnamie wpływy kulinarne przenikają się pomiędzy regionami tworząc

smaczną i bajecznie kolorową mozaikę.

Pałeczki - doi dua

Są to dwa patyki wykonane z drewna, oszlifowane, czasem pokrywane i ozdobne, używane

w niektórych krajach Dalekiego Wschodu jako główne sztućce. Są to najpopularniejsze

sztućce na świecie – używają ich ponad dwa miliardy ludzi.

Są one wytwarzane z przeróżnych materiałów m.in. z bambusa, porcelany, plastiku, drewna,

kości, metalu, jadeitu lub nefrytu czy kości słoniowej

Bambusowe i drewniane pałeczki są tanie oraz nie przewodzą dobrze ciepła. Dzięki ich

matowej powierzchni jedzenie nie wyślizguje się z nich. Jednorazowe pałeczki, które podaje

się w większości azjatyckich restauracji, które znamy oraz te do gotowania są wykonywane z

drewna lub bambusa i nie są one lakierowane. Te jednorazowe są jak częściowo rozdzielony

kawałek drewna - każdy sam musi je rozdzielić co oznacza, że nikt ich wcześniej jeszcze nie

używał.

Plastikowe pałeczki są bardzo tanie lecz nie nadają się do gotowania z powodu wysokiej

temperatury, która może je zniszczyć oraz wywołać toksyczną reakcję chemiczną.

Metalowe są droższe od pozostałych pałeczek. Używane są głównie w Korei. Zapewniają

mniejszy komfort w porównaniu z drewnianymi, z powodu swej śliskiej powierzchni.

Inne materiały z których robione są pałeczki np. złoto, srebro, kość słoniowa, żady, są

towarami luksusowymi.

Dekoracje

Drewniane lub bambusowe mogą być malowane lub lakierowane aby zapewnić

wodoodporność. Metalowe pałeczki są często grawerowane na końcach aby nie ześlizgiwały

się2.

1 Czytaj więcej: http://www.kuchniaplus.pl/kuchnioteka/artykuly/kuchnia-

wietnamska_323.html#ixzz2RCek1G8W 2 Cytowane za http://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82eczki

Poprawny sposób trzymania pałeczek

Jedną pałeczkę wkłada się pomiędzy kciuk a palec wskazujący. Podtrzymuje ją palec

serdeczny. Drugą pałeczkę umieszcza się równolegle do pierwszej opierając o środkowy i

wskazujący palec, z tą różnicą, że palec wskazujący pełni rolę prowadzącego. Górna pałeczka

jest pałeczką ruchomą i tylko ona jest poruszana.

Zasady używania pałeczek3

- nie wolno wbijać pałeczek w jedzenie, nie powinno się ich wbijać w ryż podawany do stołu,

- pałeczki powinny leżeć na serwetce lub w jednorazowym opakowaniu obok talerza,

- pałeczki służą do jedzenia nie do zabawy,

- pałeczkami nabiera się drobne kęsy, nie powinno dotykać się nimi ust, języka czy zębów,

- nie podaje się własnymi pałeczkami jedzenia innym,

- jedzenie podaje pani domu/ gospodyni.

- na stole trzyma się obie ręce; jedną ręką przytrzymujemy miseczkę, natomiast drugą –

używamy pałeczek lub łyżki do zupy4,

3 Cytowane za http://www.vietworldkitchen.com/blog/2009/02/vietnamese-table-manners.html

4 Cytowane za http://www.thingsasian.com/stories-photos/1140

Źródła internetowe (stan na kwiecień

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wietnamczycy_w_Polsce

http://danchimviet.info/

kuchnia wietnamska:

http://en.wikipedia.org/wiki/Vietnamese_cuisine

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Vietnamese_dishes

http://www.vietnamese-recipes.com/

Nota prawna

Uznanie autorstwa

Polska

Ten scenariusz został opracowany w ramach projektu Cztery Strony Bajek przez Kolektyw

Odrobina Kultury. Przy jego tworzeniu korzystaliśmy z ogólnodostępnych zasobów domeny

publicznej.

Będziemy szczęśliwi jeżeli będziecie wykorzystywać ten scenariusz w sp

jednocześnie wskazując na autora tego scenariusza.

Źródła internetowe (stan na kwiecień 2013):

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wietnamczycy_w_Polsce

http://en.wikipedia.org/wiki/Vietnamese_cuisine

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Vietnamese_dishes

recipes.com/

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0



Będziemy szczęśliwi jeżeli będziecie wykorzystywać ten scenariusz w sposób niekomercyjny

jednocześnie wskazując na autora tego scenariusza.

Na tych samych warunkach 3.0



osób niekomercyjny

pałeczkami jemy sami

Documents