panel 3 rozwój przemysłu w zielonej - rpowp.wrotapodlasia.pl · społeczno-gospodarczego obszaru...

1

Dr Piotr Żuber

Panel 3

Rozwój przemysłu w zielonej krainie

Białystok 20 luty 2014 roku Zawarte w niniejszej prezentacji poglądy są wyłącznie prezentowane tylko i

wyłącznie na odpowiedzialność Autora i nie mogą być utożsamiane ze

stanowiskiem Ministerstwa Infrastruktury I Rozwoju 1

2

Struktura prezentacji 1. Uwagi wstępne

2. Zielone Podlaskie. Co to jest?

3. Zapisy strategii województwa podlaskiego do roku 2020 odnoszące się do koncepcji ZP

4. Zielone Podlaskie. Wnioski z analizy zapisów strategii

5. Zielone Podlaskie. Warunki wdrożenia koncepcji

6. Pytania do dyskusji

2

3

Uwagi wstępne

• Wg Wikipedii przemysł to dział produkcji materialnej, w którym wydobywanie zasobów przyrody i dostosowanie ich do potrzeb ludzi odbywa się na dużą skalę, na zasadzie podziału pracy i za pomocą maszyn.

• Zielona kraina to z jeden z najważniejszych składowych wizji województwa podlaskiego wykorzystującego do rozwoju zespół takich czynników rozwojowych jak: najwięcej w Polsce terenów objętych ochroną w formie Parków Narodowych, wysoki udział lasów, najniższa gęstość zaludnienia.

3

4

Uwagi wstępne

• W kontekście celów polityki rozwoju oznacza to koncentrację uwagi na rozwijaniu zielonych (ekologicznych) specjalizacji oraz zazielenianie polityk, rozwój zielonych innowacji oraz kształtowania bardziej zielonych usług.

• W tym kontekście dyskutując przyszłe możliwości rozwojowe województwa podlaskiego o przemyśle należy mówić o Zielonym Podlasiu w szerszym rozumieniu – różnych działań gospodarczych związanych z

wykorzystaniem potencjału zielonej krainy. 4

5

Zielone Podlaskie. Co to jest?

Czytając Strategię Województwa Podlaskiego można mieć wątpliwości czym Zielone Podlaskie jest:

• Sloganem reklamowym? Należy sprawdzić czy za Zielonym Podlaskim kryje się coś więcej niż uzasadnienie wydatków w dziedzinie infrastruktury

• Horyzontalną zasadą? Należy sprawdzić czy jest ona konsekwentnie stosowana.

• Celem interwencji publicznej? Należy sprawdzić jakie rezultaty są zakładane do osiągnięcia (wskaźniki)?

5

6

Zielone Podlaskie. Zapisy strategii rozwoju województwa podlaskiego do roku 2020

Wizja:

Wykorzystanie wrażliwości Unii Europejskiej na kwestie środowiskowo-klimatyczne.

Rozwój oparty o:

rozwój zielonych przemysłów,

umiejętność zazieleniania polityk,

zielone innowacje,

kształtowanie bardziej zielonych usług.

6

7

Składowe wizji.

Eko-innowacje: • Technologie przyjazne środowisku, w tym ICT,

• Dostosowanie do standardów ekologicznych,

• OZE w modelu rozproszonym

• Produkcja urządzeń do wytwarzania energii z OZE,

• Budownictwo ekologiczne, energooszczędne,

Ekorozwój: • Badania nad bioróżnorodnością

• Ekologiczne zarządzanie środowiskiem,

• Inżynieria ekologiczna,

• Zielone miejsca pracy

• Eko-turystyka, w tym agroturystyka, 7


8

Składowe wizji

Żywność wysokiej jakości: • Produkcja mleka

• Przemysł spożywczy, w tym przetwórstwo ekologiczne,

• Produkcja maszyn rolniczych,

• Produkty tradycyjne,

• Rolnictwo ekologiczne.

Srebrna gospodarka: • Opieka nad osobami starszymi,

• Implanty medyczne,

• Rehabilitacja, fizykoterapia,

• Turystyka medyczna

8


9

Diagnoza:

• Wysoki potencjał województwa do prowadzenia rozwoju opartego na zielonych wartościach (tereny chronione, niska emisja zanieczyszczeń, dobry stan środowiska, wielokulturowość, szlaki turystyczne, potencjał do zaspakajanie potrzeb ludzi starszych , w tym Uniwersytet Medyczny )

• Nie mniej jednak zidentyfikowane braki obejmują: • wyposażenie infrastrukturalne (dostęp do kanalizacji, oczyszczenie ścieków,

zagospodarowanie odpadów,

• niezbyt wysoką świadomość ekologiczną (na poziomie edukacji różnych stopni oraz różnych grup zawodowych w tym pracowników administracji publicznej,

• Niewystarczający rozwój bazy turystycznej,

9


10

Diagnoza:

• Jakość środowiska przyrodniczego podstawą wysokiej konkurencyjności branży rolno-spożywczej (duże pogłowie bydła, mleko krowie, przetwórstwo mleka)– dogodne warunki do rozwoju rolnictwa ekologicznego

• Potencjał rozwoju odnawialnych źródeł energii (biogaz, energetyka wiatrowa, wykorzystania energii słonecznej)

• Wysoka pozycja Białegostoku jako miejsca do życia (czyste środowisko i wysoki poziom bezpieczeństwa, dostęp do usług medycznych i rekreacja),

10


11

Diagnoza:

• Specjalizacja w zakresie przemysłu wyłącznie związana z rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i rybołówstwem

• Duży odsetek zatrudnionych w rolnictwie – 3 miejsc w kraju, co ze względu na niską dochodowość wiąże się niską przeciętnie zamożnością społeczeństwa na tle kraju

• Niedostosowanie kwalifikacji do potencjalnego zielonego skoku pomimo istnienia placówek naukowych i instytucji badawczych

• Negatywne trendy demograficzne – drenaż mózgów

11

Zielone Podlaskie. Zapisy strategii województwa podlaskiego do roku 2020

12


13

Cel operacyjne związane z realizacją koncepcji:

1.2.Wzrost innowacyjności Podlaskich przedsiębiorstw ale…

brak odniesień do specjalizacji regionalnej

1.3 Rozwój kompetencji do pracy i wsparcie aktywności zawodowej mieszkańców regionu ale…..

brak odniesień do potrzeb w zakresie edukacji i kształcenia kadr w zakresie Zielonego Podlaskiego

13


14

Cele operacyjne związane z realizacją koncepcji:

Cel 1.5 Efektywne korzystanie z zasobów naturalnych

Główne kierunki interwencji:

• Promowanie postaw i działań sprzyjających efektywności wykorzystania zasobów naturalnych

• Ograniczenie energo- i materiałochłonności

• Produkcja energii ze źródeł odnawialnych

14


15


Cel 1.4 Kapitał społeczny jako katalizator procesów rozwojowych ale ….

Nic specyficznego związanego z Zielonym Podlaskim


• Kształtowanie postaw społecznych oraz dialogu społecznego

• Efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego

• Sprawna administracja

• Poprawa skuteczności zarządzania regionalnego i lokalnego

15


16


Cel 1.5 Nowoczesna infrastruktura sieciowa


• Rozbudowa infrastruktury telekomunikacyjnej

• Przebudowa systemu energetycznego

• Wspieranie rozwoju infrastruktury gazowej

16


17

Cele operacyjne związane z realizacją celów strategicznych 2. Powiązania krajowe i międzynarodowe oraz 3. Jakość Życia zawierają mało odniesień do koncepcji Zielonego Podlaskiego.

W szczególności nie zawierają je opisy celów operacyjnych: 2.1 Aktywność podlaskich przedsiębiorstw na rynku ponadrionalnym

2.2 Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej województwa

2.3 Rozwój Partnerskiej współpracy trans-granicznej

2.4 Rozwój Partnerskiej współpracy międzyregionalnej

Wyjątki to: • 3.3 Poprawa Stanu Zdrowia i bezpieczeństwa publicznego (lecznictwo sanatoryjne i

rehabilitacyjne w kontekście walorów środowiskowych,

• 3.4 ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie jego zasobami (w całości)

17


18

• Zielone Podlaskie jest ważnym elementem wizji rozwoju sformułowanej w Strategii

• Koncepcja Zielonego Podlaskiego jest dobrze uzasadniona w diagnozie

• W ramach celów strategicznych sformułowano istotne cele związane z realizacją wizji w zakresie realizacji koncepcji Zielonego Podlasia

18

Zielone Podlaskie. Wnioski z analizy zapisów Strategii

19

• W ramach celów operacyjnych koncepcja Zielonego Podlaskiego wymieniona jest w kontekście różnego typu infrastruktury, ochrony środowiska oraz bardzo nieznacznie w przypadku innego typu działań.

• Brak jasno określonych oczekiwanych rezultatów interwencji publicznej (wraz ze wskaźnikami) dla niektórych elementów koncepcji Zielonego Podlasia (w części głównej i aneksie 4).

19


20

WNIOSEK GENERALNY:

• Pomimo wyraźnego silnego zaakcentowania zagadnień związanych z koncepcją Zielonego Podlasia na poziomie wizji, diagnozy i częściowo celów strategicznych w sferze realizacji koncentruje się na finansowaniu różnego typu infrastruktury.

20


Bez podjęcia odpowiednich kroków na etapie wdrożeniowym Strategii

może to prowadzić do niewykorzystania szans

stojących przed Województwem Podlaskim!

21

Zielone Podlaskie. Warunki wdrożenia koncepcji

• Czy koncepcja Zielonego Podlaskiego może być czymś więcej niż sloganem reklamowym?

• Czy na koncepcji Zielonego Podlasia można budować potencjał rozwojowy całego regionu?

Odpowiedź na oba pytania brzmi tak ale ….

• Potrzebne są dalsze zmiany w filozofii podejścia (już zapoczątkowane w Strategii) oraz konkretne działania aby koncepcja zarysowana w Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego mogła być wdrożona. 21

22

Zielone Podlaskie. Warunki wdrożenia koncepcji Zmiana filozofii podejścia:

• Zielone Podlasie to nie tylko ochrona przyrody, ekologia, lasy, turystyka, eko-rolnictwo. To przede wszystkim sposób podejścia do funkcjonowania gospodarki i osiągania przewagi komparatywnej

• Urzeczywistnienie koncepcji Zielonego Podlasia to skoordynowane, zintegrowane, zorientowane na rezultaty w sferze społecznej, gospodarczej i przestrzennej oddziaływania na sferę przedsiębiorstw, zasobów ludzkich, środowiska i infrastrukturę

• Finansowanie infrastruktury tylko i wyłącznie jako instrument osiągania celów związanych z koncepcją Zielonego Podlasia (w tym promocją wybranych specjalizacji).

22

23


• Czy obecnie funkcjonujące inicjatywy (np.. Zielone Płuca Polski) zapewniają wystarczające mechanizmy do wdrożenia koncepcji Zielone Podlasie?

• Chyba nie. Wynika to między innymi z nacisku ZPP na: • ożywienie oraz proekologiczne ukierunkowanie rozwoju

społeczno-gospodarczego obszaru Zielone Płuca Polski, ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego, leśnictwa, gospodarki wodnej, turystyki i lecznictwa uzdrowiskowego, oraz

• brak określenia szczegółowych zasad wpisania tej inicjatywy do dokumentów implementacyjnych Strategii w tym

współfinansowanych przez UE 23

24

Zielone Podlaskie. Warunki wdrożenia koncepcji W celu operacjonalizacji zapisów Strategii Rozwoju

Województwa Podlaskiego w zakresie koncepcji Zielonego Podlasia można zaproponować:

• Powołanie dodatkowej grupy roboczej w celu operacjonalizacji koncepcji Zielonego Podlasia (nauka, biznes, samorządy, sąsiedzi, społeczeństwo)

• Przygotowanie odrębnego opracowania dotyczącego Wdrożenia koncepcji Zielone Podlasie,

• Wzmocnienie systemu koordynacji realizacji koncepcji przy pomocy środków UE (wszystkie fundusze ESIF) i środków krajowych (ścisła koordynacja pomiędzy RPO, programami krajowymi, programami EWT, środkami krajowymi),

24

25

Zielone Podlaskie. Warunki wdrożenia koncepcji W celu operacjonalizacji zapisów Strategii Rozwoju

Województwa Podlaskiego w zakresie koncepcji Zielonego Podlasia można zaproponować:

• Prowadzenie stałego monitoringu i ewaluacji,

• Promocję koncepcji – na poziomie krajowym i regionalnym (patrz koncepcja Zielone płuca Polski) ukierunkowaną nie na walory przyrodnicze a korzyści ekonomiczne z inwestowania w Województwie Podlaskim w obszarach tematycznej związanych z realizacją koncepcji (nie tylko infrastruktura!)

25

26


Postulowany dokument powinien m.in. zawierać:

• Precyzyjniejsze, w szczególności poza działaniami infrastrukturalnymi, ustalenie celów (w perspektywie roku 2020) i oczekiwanych rezultatów - wskaźników (zmiany, które mają nastąpić).

• Uszczegółowienie zamierzeń w sferze specjalizacji województwa w zakresie innowacji, sektora B+R oraz wsparcia dla przedsiębiorstw w odniesieniu do koncepcji Zielonego Podlasia (jakie sektory obok rolnictwa będą specjalizacjami województwa).

26

27


Postulowany dokument powinien m.in. Zawierać cd.:

• Sformułowanie zasad i preferencji wsparcia dla inwestycji zewnętrznych w pewnych obszarach kluczowych dla realizacji koncepcji Zielonego Podlasia (na poziomie regionalnym, metropolii Białostockiej i poszczególnych gmin)- wyjście poza turystykę, kulturę oraz eko-rolnictwo.

• Określenie sposobów zazieleniania przemysłów i usług (wytyczne dla wszystkich jednostek realizujących w zakresie kryteriów wyboru projektów).

27

28


Postulowany dokument powinien m.in. Zawierać cd.:

• Uszczegółowienie zamierzeń w zakresie edukacji na wszystkich poziomach – (uczniowie oraz kadry) oraz programów szkoleniowych dla kadr zielonej specjalizacji – od rolnictwa, ochrony przyrody, leśnictwa, przedsiębiorców, bezrobotnych, grupy defaworyzowane, mniejszości etniczne, po administrację publiczną

• Wskazówki jak konstruować zintegrowane (finansowane z różnych źródeł) programy rozwoju lokalnego (także w formie ZIT i RKSL) ukierunkowane na osiąganie celów związanych z realizacją koncepcji Zielonego Podlasia na poziomie lokalnym i sub-regionalnym (gminy, współpraca gmin, Metropolia Białostocka).

28

29

Zielone Podlaskie. Pytania do dyskusji

• Jakie są szanse wdrożenia koncepcji Zielonego Podlasia?

• Jakie, obok rolnictwa, eko-rolnictwa i turystyki, specjalizacje regionalne mają szanse zwiększyć potencjał gospodarczy, poziom życia i jeszcze na dodatek wpłynąć pozytywnie na obecne trendy demograficzne (w tym migrację) w Województwie Podlaskim?

• Jakie powinny być oczekiwane rezultaty wdrożenia koncepcji Zielonego Podlasia?

• Jak spowodować zazielenienie najbardziej obiecujących działalności gospodarczych?

29

30

Dziękuję za uwagę

30

panel 3 rozwój przemysłu w zielonej - rpowp.wrotapodlasia.pl · społeczno-gospodarczego obszaru...

Documents