pangkat etniko (janre)

JANRE C. BORJA MGA PANGKAT ETNIKO SA PILIPINAS Pahina 1

MGA PANGKAT

ETNIKO SA

PILIPINAS

Janre L. Borja

Grade III-7 (Darwin)

Miss Genalyn Garcia

SAN DIEGO ELEMENTARY SCHOOL

(ARALING PANLIPUNAN)


Ang Pilipinas ay mayroong malaking bilang ng mga pangkat etniko na na-

mumuhay dito.

Ang kanilanng mga ninuno ay ang mga naunang tao sa Pilipinas.

Sila ay hindi naimpluwensyahan ng mga dayuhang sumakop at nanirahan

sa bansa kung kaya napangalagaan nila ang kanilang mga kaugalian at

tradisyon.

Sila ay may iba’t ibang uri ng kultura at mga paniniwala. Sila ay malilikhain

lalo na sa larangan ng mga kagamitan tulad ng mga baso, plato, kutsara at

mga gamit pangdigma. Sila ay tanyag sa pag-ukit ng mga kahoy, paglikha ng

mga basket, paghahabi at mga kagamitan sa bahay.


Ang mga Isneg o Apayao ay nakatira malapit sa ga ilog. Ang ka-

nilang mga bahay ay magkakadikit na nakapatong sa apat na

malalaking posteng kahoy at may makukulay na palamuti. Sila

ay kilala sa pagiging malinis.

Ang mga Bontoc ay mga tribong mandirigma na nakipagdig-

maan sa karatig-tribo nila hanggang 1930. Bawat isang lalaking

Bontoc ay dumaraan sa isang ritwal bago sila maging ganap na

binata - kasama dito ang pamumugot-ulo.

MGA PANGKAT ETNIKO SA LUZON

*MOUNTAIN PROVINCE: IGOROT+

APAYAO o ISNEG BONTOC


I-pugao ang tawag sa mga tribong nakatira sa lalawigan ng Ifu-

gao sa Gitnang Cordillera. Ang iba pang tawag sa kanila ay Ifu-

gaw, Ipugao, Yfugao. Tulad ng ibang lipunan, mayroon ding

mga ari-arian ang mga Ifugao. Ang mga mayaman at mga may

titulo ang nag-aari ng maraming hinagdang palayan.

Likas sa mga Kalinga pagbibigay halaga sa pamilya at kamag-

anak. Lubos nilang ginagalang ang mga matatanda at ang kau-

galiang ito ay kanilang ipinapamalas sa kanilang buong

angkan. Sila ang tinaguriang “malalakas na tribo ng Cordille-

ras.” Mahilig sila sa makukulay na pananamit at pampaganda.



IFUGAO KALINGA


Nangangahulugan na "mula sa gubat" ang pangalang Ilongot, ang pangkat na

matatagpuan sa kagubatan ng Isabela at Nueva Vizcaya. Kung minsan, tinatawag

din silang Ilongotes o Ibilao. Mahilig silang gumamit ng pana na kanilang natutuhan

sa mga Negrito. Nagsasaka ng palay, tabako, saging, kamote at gulay ang mga

Ilonggo Nanghuhuli rin sila ng baboy-ramo, usa at ibon sa gubat. Kanilang

ipinagpapalit ng tela, kutsilyo at asin ang mga produktong ito sa mga nasa kapa-

tagan. Sumasamba sa maraming diyos ang mga Ilongot. Bukod dito, sinasamba rin

nila ang araw, kaluluwa ng mga namatay at iba pang kaluluwa kalikasan.

Ang mga Ibaloy O Ibaloi ay kayumanggi, mababa at may matipunong pangan-

gatawan. Nakatira ang mga Ibaloy sa mga mabundok at mabatong lugar. Gawa sa

kogon o nipa ang karaniwang bahay ng mga Ibaloy. May pintuan itong nakaharap

sa hilaga o silangan at walang bintana. Marami silang kasanayan para sa pag-

aangkop sa kapaligiran tulad ng hagdang-hagdang taniman sa gilid ng bundok at

pagpapatubig sa mga ito sa tulong ng mga tubong kawayan. Masisipag na magsasaka

ang mga Ibaloy. Nagtatanim sila ng lahat ng uri ng gulay, strawberry at mga prutas.



ILONGOT IBALOI


Ang mga Aeta o Negrito ay maiitim, mababa at kulot ang buhok. Isa sila sa

mga kauna-unahang katutubo sa Pilipinas. Sila ay gumagamit ng pana sa

pangangaso o panghuhuli ng mga hayop para sa kanilang pagkain. Sila ay

nakabahag at walang pang-itaas na damit at mahilig silang magsuot ng tali

sa braso. Mahuhusay sila sa paggamit ng mga dahon sa panggagamot.

Naninirahan sa mga liblib na pook ng Mindoro ang mga Mangyan. Mahiyain

silang tribo. Kayumanggi ang kanilang kulay, itim ang buhok, may maamong

mata at katamtaman ang tangkad. May iba’t ibang tribu ng Mangyan. Tina-

tawag na Hanunuo ang isang grupo ng Mangyan na ang ibig sabihin, sila ang

tunay na Mangyan. Kumukuha sila ng ikinabubuhay sa mga kagubatan,

pangisdaan at kalakalan sa Mindoro. Sa kasalukuyan, sinauna pang alpabeto

ang gamit sa pagsulat ng mga pagpapantig. Ang ambahan ang kanilang nata-

tanging panitikan na kanilang napanatili sa pamamagitan ng pag-ukit nito sa

mga kutsilyo, mga kagamitan at sa mga lukas o lalagyan ng nganga.


*GITNA AT TIMOG LUZON+

AETA MANGYAN


Kilala din sa tawag na Tumandok, ang Suludnon ay mga katutubo na

nakatira sa bulubundukin ng Capiz sa isla ng Panay sa Kabisayaan. Ang

kanilang wika ay Bisaya.

May mahigit 100 na mga pinuno ng mga tribo ang mga Ata Negrito sa

Negros Oriental. Sa ngayon ang kanilang populasyon ay umaabot na sa

260,000. Sila ay may kaugnayan sa mga Aeta ng Luzon, maiitim, maba-

ba, kulot ang buhok at namumuhay sa pangagaso o panghuhuli ng mga

hayop sa mga kagubatan. Madami na din ang namumuhay malapit sa

kabayanan at natututo sa mga kabihasnan sa pagbasa, pagsulat at

pakikisalamuha sa mga ibang tao.

MGA PANGKAT ETNIKO SA VISAYAS

*PANAY AT NEGROS

SULUDNON ATA NEGRITO


Ang mga Yakan ng Basilan ay nagtatanim ng palay, niyog, kamoteng kahoy, lan-

sones at mais. Punong- puno ng mga tradisyunal na paniniwala at kaugalian ang

kanilang mga gawain sa pagsasaka. May paniniwala silang ang palay ay may sultan

at mga pinuno kaya kinakausap nila ang “Paring” palay upang mamuno sa iba pang

mga binhing palay sa pagkakaroon ng masaganang ani. Kailangang ding tahimik sila

habang nag-aani ng palay sa pangambang makatawag n gang iangay at maaaring

liparin palayo ang palay. Ang mga Yakan lamang ang tanging pangkat na kapwa

nagsususot ng malong ang lalaki at babae. Isinusuot ng lalaking Yakan ang malong

sa kanyang ulo samantalang ipinupulupot naman ito ng mga babae sa kanilang

baywang.

Ang pangkat na Badjao ay naninirahan sa Sulu. Nakatira sila sa mga bangkang-

bahay. Pangingisda ang pangunahin nilang hanapbuhay. Gumagawa rin sila ng mga

vinta at mga gamit sa pangingisda tulad ng lambat at bitag. Ang mga kababaihan

ay naghahabi ng mga banig na may iba't-ibang uri ng makukulay na disenyo.

Magaling din silang sumisid ng perlas. karamihan sa kanila ay Muslim.

MGA PANGKAT ETNIKO SA MINDANAW

YAKAN BADJAO


Kinikilala sa katapangan at kahusayan sa pakikidigma ang mga Tausug. Hindi sila

kailanman umuurong sa anumang labanan sapagkat para sa kanila, ang karuwagan ay

batik sa karangalan ng pamilya. May pagkakaiba ang mga Tausug na nasa mga burol na

tinawag na tao giniba at nasa mga dalampasigan na tinawag na tao higad. Mangingis-

da ang mga nakatira sa malapit sa dagat at magsasaka naman ang mga nasa loobang

bahagi. Naninisid ng perlas ang nasa may dalampasigan na kanilang ipinagpapalit ng

seda, tanso at bakal sa mga taga-Borneo at Sabah.

Ang mga Maranao ay nakatira sa paligid ng Lawa ng Lanao – Lanao del Sur, Lanao del

Norte, Lungsod ng Marawi at Lungsod ng Iligan. "Lawa" ang kahulugan ng salitang

"ranao" kung saan hinango ang kanilang pangalan. Ang Marawi ang tinaguriang lung-

sod ng mga dugong bughaw na Maranao. Sa malalaking bahay sila nakatira na may

malalawak na pasilyo ngunit walang silid. Tanging ang mga dugong bughaw lamang

ang pinapayagang manAmit ng kulay ginto. uo pa rin at hindi naiimpluwensiyahan ang

kulturang Maranao. Nananatili pa rin ang kanilang tunay na naiibang disenyo at kulay

sa kanilang mga gawang ukit, damit at banig at sa kanilang mga kagamitang gawa sa

tanso.

MGA PANGKAT ETNIKO SA MINDANAW

TAUSUG MARANAW

pangkat etniko (janre)

Documents