panimula
TRANSCRIPT
KABANATA I
ANG SULIRANIN AT KALIGIRANG
KASAYSAYAN
Panimula
Sa panahon ngayon ang tanging iniintindi ng tao ay ang mamuhay silang
masaya, matalino at ang paghahanap ng espirituwal na bagay na naaangkop
sa sarili nilang kapakanan at balewala ang kapakanan ng iba.
Hindi lang ito matatawag na isang pilosopiya dahil ito’y nagbibigay ng
praktikal na epekto kundi sa iba’t ibang bagay din. Halimbawa, ang pananay
ng tao sa materyal na bagay at ang ui ng pagkakakilala nila sa sarili at ang
pagkakaunawa nila sa layunin ng buhay. Ito’y para sa kanila ay puro
pagpapakasaya o pagpapasasa lamang na naging batayan na sa anumang
mga katanungan at problema.
Ditto rin sa pilosopiyang ito nakabatay ang aborsyon na itinuturing ng mga tao
na mayroong napakalayong epekto sa kanilang buhay batay sa iba’t ibang
paniniwala sa buhay. Ang aborsyon ay ibinatay ayon sa layunin ng tao sa
buhay at kung papaano masisiyahan ang isang babaeng gumagawa ng
Aborsyon.
KALIGIRANG KASAYSAYAN
BALANGKAS TEORETIKAL
BALANGKAS KONSEPTUAL
PAGLALAHAD NG SULIRANIN
Ang paksang ito ay magtatalakay tungkol sa mga sanhi at epekto ng
Aborsyon sa ibang babae at ang mga suliraninna kanilang haharapin kung
sila’y nagpapalaglag. Ang mga paksang tatalakayin ay ang mga sumusunod:
1. Bakit ang mga babae ay naiisipang magpalaglag?
2. Ano-ano ang mga epekto nito sa bagay na:
a. Pisikal
b. Sikolohikal
3. Ano ang dating ng aborsyon ukol sa:
a. Pagiging legal nito
b. Sa moralidad
c. Katarungan
Ang pag-aaral na ito ay hindi lamang nakatuon sa isang panig kundi ito’y
ngbibigay ng opinion para maliliwanagan ang mga mambabasa tungkol sa
pagpapasya ukol sa Aboryon.
Maliban sa layuning ito, ang pag-aaral na ito ay nagbibigay katuparan sa
layuning maisakatuparan ang pangangailangan sa asignaturang ito.
HIPOTESIS
Laganap na sa panahon ngayon ang aborsyon lalong lalo na sa mga
kabataang estudyante.
KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL
Ang paksa ng Aborsyon ay pangkaraniwan na sa ngayon. Ayon sa ibang
mga tao, hindi nila matagpuan ang epekto nag aborsyon. Sa pamamagitan
ng pag-aaral na ito, ang mga taong ito ang siya ring kinauukulan para
malaman nila ang kahalagahan at katotohanan ukol sa sanhi at epekto ng
aboryon.
Ang pag-aaral na ito ay walang pinapanigan ngunit ibig lamang
makapagbigay ng opinion para maliliwanagan ang mga mambabasa sa
pagpapasya tungkol sa aboryon. Batid naman natin na pati ang mga
kabatang estudyante ay nasasangkot sa bagay na ito. Makakatulong ang
pag-aaral na ito upang mamulat ang mga kabataan o kababaihan sa
maaaring maging epekto nito sa kanilang buhay.
SAKLAW AT LIMITASYON
Ang pag-aaral na ito ay nakaratay sa paksa ng sanhi o mga sanhi at mga
epekto ng aborsyon. Ito ay nakatutok sa mga dahilan kung bakit ang mga
kababaihan ay pumasok sa gawaing ito o bakit sila nagpapalaglag, ang
epekto nito sa kanilang mga katawan at sa sikolohikal na bagay; ang dating
ng aborsyon sa legalidad, moralidad at katarungan. Ito ay limitado lamang
galing sa mga impormasyon na nakuha sa mga responde at mga
dokumentadong mga aklat.
KATUTURAN NG MGA SALITANG GINAMIT
Aborsyon o Pagkalaglag ng Bata – ay isang salitang ginagamit kung ang
pagbubuntis ay nahinto sa maagang panahon. At ayon sa pangmedisinang
salita ito ay nangahulugan ng pagkatigil ng pagbubuntis at pagkatanggal ng
batang hindi pa naiisilang sa panahong tatlong buwan pa lamang sa
sinapupunan. Maaaring ito ay sanhi ng isang aksidente o ito’y sinasadya
na pagpapalaglag. Pagkaraan
ng tatlong buwan ng pagbubuntis ang pagtigil nito ay tinatawag na
pagkalaglag. Kung nagkaroon ng bahagyang pagdudugo ng bahay
bata at ang bata sa loob at buahy pa ang tawag dito ay “panganganib” na
aborsyon o “pagbabanta ng pagkalaglag. Kung may pagdudugo at
sumasakit ang tiyan at ang dinadaana ng bata ay nabubuka, mayroong
katiyakan ang pagkalaglag ng bata. Ang bata sa loob ng sinapupunan ay
tiyak na wala ng buhay pag nailabas ito ayon sa mga sintomas na
nabanggit. Kung ang lahat ng bahagi ng nasa sinpupunan ay
natanggal na ito au tinatawag na ganap na aborsyon. Kung may
bahagi pa ng bata sa sinpupunan ang naiwan ito au tinatawag na hindi
ganap na aborsyon.
Ang sadyang Pagpapalaglag – ito ay naganap na ayon na rin sa kagustuhan
ng babae o kusang loob na ipinatanggal ang bata sa sinapupunan. Ito ay
maaaring nasa legal o illegal na katuwiran, ayon sa batas ng bansang
kanilagn tinitirhan o kinaroroonan
Maraming aborsyon na naganap na sinasadya sa katuwirang pangkalusugan
o pangmedisina. Mayroon ding tinatawag na para sa kapakanan ng babae na
nagdadalantao. Maaring ang dahilan ay ang pagbubuntis sa labas ng matris,
o ang pagbubuntis ng babae na ang bata ay lumalaki sa fallopian tube o sa
tubo ng matris at hindi sa bahay ng bata mismo. Ang bata sa sitwasyong
nabanggit ay hindi mabubuhay at ito’y mapanganib sa buhay ng ina. Ito’y
mamatay at puputok sa tubo na maaaring maging dahilan din ng pagkamaty
ng ina kung ito ay hindi maooperahan kaagad. Kung ang babaing
nagbubuntis ay magkakaroon ng tigdas sa maagang panahon kailangan
niyang ipapatanggal ang bata na nasa sinapupunan sa dahilan na ito’y
lalabas na baldado o kulang sa pag-iisip. Sa kaso naman ng pagkahalay, ang
ganitong uri ng aborsyon ay ginagawa. Ang nagbubuntis na may sakit sa
puso, bato at sa dugo ay maaaring pahintulutan na isagawa ang aborsyon
para sa kapakanan ng buhay ng ina. Ang tinatawag na “therapeutic abortion”
ay gingamit o isinasagawa kung ang babae ay marami ng mga anak o
dumadan na sa maraming ulit na panganganak at ang kanyang kalusugan at
edad ay nahihirapan na siyang magdadala ng pinagbubuntis niya.
KABANATA II
MGA KAUGANAY NA LITERATURA NA PAG-AARAL
Ayon sa nabanggit sa mga lumang aklat ng medisina, ang aborsyon ay
nagmula sa Tsina. Ito ay nag-umpisa sa Emperador ng tsina na si Shin
Nung, sa panahong 37 B.C. Ito’y nagtataglay ng preskripsyon para sa
sadyang pagpapalaglag sa pamamagitan ng markuriya.
Bago ang 1600 dekada, mayroong kakaunting naitatag na mga relihiyon o
mga legal na balakid para maisagawa ito bago magiging ganap na tao ang
isang sanggol sa sinapupunan. Doon sa Estados Unidos, ang aborsyon bago
nabubuo ang bata ay hindi labag sa kanilang batas sa ilalim ng
pangkaraniwang bats bago kalagitnaan ng dekada 1800. ang batas ng
Estado ay nagbabawal ng aborsyon bago ang giyera sibyl. Ang ibang
manbabatas ay hindi nagpapalabas ng batas tungkol sa aborsyon pagkatapos
magpasa ng mga batas nito.
Hanggang matapos ang dekada 1800 o bago ito magwakas, ang simbahan
ng Romano Katoliko ay walang itinatag na doktrina laban sa aborsyon, bago
maging ganap na tao ang bata sa sinapupunan. Ang mga katolikong pari ay
nagbigay kahulugan ng animasyon na ito ang punto ng paglaki ng sanggol sa
loob ng sinapupunan ng 40 at 80 araw pagkatapos ng konseptual na
panahon. Ngunit noong 1969, ang simbahang Katoliko ay nagproklama na
ang aborsyon ay hindi makatarungan. Sa kasalukuyan, ang simbahan ay
nagbibigay permiso tungkol ditto sa mga espesyal na kadahilanan ng
medisina.
Ang aborsyon ay isang nakakasira, pagtanggal o pag-aalis ng isang buhay na
itlog na nasa bahay bata bago ito maging ganap na tao sa loob ng
sinapupunan, ito ay bago ang bata maging ganp at puwede na siyang iluwal.
Ang aborsyon ay ang paghinto ng pagbubuntis bago ang batang isisilang.
Ang aborsyon ay ang resulta ng pagkamatay ng bata sa loob ng sinapupunan
ito’y maaring tawagin na sadya o hindi sinasadya. Ang hindi sinasadyang
aborsyon ay nagaganap kung ang bata ay natanggal sa katawan ng ina
dahilan sa mga natural na pangyayari o dahil sa aksidente. Ang sadyang
aborsyon ay kusang ginanap para alisin ang batang nasa sinpupunan at ito’y
isinagawa sa artipisyal na paraan o medical.
Sa mga taong nakaraan, ang aborsyon ay isang paksang kontrobersyal.
Isang mahalagang aspeto ng kontrobersiyang ito ay kung ang isang babae ay
papayagan ng batas na magpalaglag at kung puwede sa anong kadahilanan
o sitwasyon. Isa pang bagay ay kung anong paraan na ang batas ay
papangalagaan ag isang sanggik sa sinapupunan.
Sa Estados Unidos, ang pagpapalagalag ay isang kriminalidad na tinatawag
na felony. Ang paggamit ng gamot o instrumento ng babae sa intensyon na
matataggal ang kanyang dinadala sa sinapupunan ay tinawag na isang
criminal sa gawa. Datapwat karamihan sa kanila ay nagbibigay lunas ng
“therapeutic abortion” kung nakataya ang buhay ng ina sa panahon ng
knayang pagbubuntis.
Ang aborsyon ay binibigyan ng permiso sa pamahalaan ng Inglatera sa loob
ng 28 linggo ng pagbubuntis at kung papayagan o hahayaan ang paglaki ng
bata bago ito ipapaganap ang aborsyon ay maaring makasama sa kalusugan
ng ina. Sa bansang Pilipinas ang aborsyon ay matinding pingbabawal ng
gobyerno maliban sa mga kasong ang buhay ng ina ay nalalagay sa panganib
kung ipagpapatuloy ang kanyang pagbubuntis.
KABANATA III
PAMAMARANG GINAMIT
PARAAN NG PAGPILI NG KALAHOK
INSTRUMENTONG GAGAMITIN
PARAAN NG PANGANGALAP NG DATUS
URI NG GAGAMITING ESTADISTIKA
PRESENTASYON/ANALYSIS AT INTERPRETASYON NG MGA PAKSA
A. Mga Uri at Pamamaraan ng Aborsyon
1. Mga Uri
a. Hindi sinasadya na aborsyon- ito ay nagyayari, wlang medical o
ibang pamamaraan, kusang nalaglag ang sanggol sa
sinapupunan o ang pagkalaglag. Mayroong 10 o 20 porsiyento
na pagbubuntis ang nauwi sa pagkalaglag. Sa batas
pangkalahatan, ang tsansa ng pagkalaglag ay mas mataas sa
mga may edad ng babae o sa mga mero nang karanasan ng
pagkalaglag ng sanggol.
Bagamat ang dahilan ng pagkalaglag ng sanggol ay hindi
lubusang maunawaan, ito’y nalaman na maaring dahil sa lahi ng ina
na merong depekto ang kanyang katawan na nakuah sa dugo o
hormone.
b. Ang Sadyang Aborsyon- ito’y ang paggamit ng gamot o
instrumento para maalis o mahinto ang pagbubuntis
2. Mga Paraan ng Aborsyon
a. Endometrial Aspitation- ito ay ang paggamit ng tubo para maalis
ang pinagbubuntis. Ito ay ipapasok sa daanan ng bata papunta
ng bahay bata. Ito’y isinasagawa kung ang pagbubuntis ay
nasa paghinto ng regal hanggang walong linggo ng
pagdadalangtao.
Ang ibang paraan ng maagang aborsyon ay: una, ang
pagbubuka ng dinadaanan ng bata sa pamamagitan ng paghihigop
ng nasa loob. Pangalawa, ang paggamit ng dalawang tubo na
hihila ng nasa loob na sanggol at ang placenta o inunan. Anf
daanan ng bata ay tuturukan ng pangpamanhid bago isagawa ang
aborsyon.
Ayon dito sa pag-aaral na ito ang doctor na gumawa nito ay
gumagamit ng maliit na bakal para matiyak na lahat ng placenta at
mga kabahagi nito ay nalilinis na. maliban sa tubong panghigop
ang gagamitin, ang ibang paraan ay ang pagsasagawa ng D at E
kesa D at C bago mag-ikalabindalawang lingo. Ang D at B ang
ginagamit na paraan nila para hindi sila mahirapan sa babayaran at
hindi na kailangan pa ang pangpamanhid.
1. Bakit naiisipan ng mga babae ang magpalaglag?
Maraming dahilan kung bakit ang mga babaeng
nabubuntis o nabubuntisan ay naisipang magpapalaglag.
Ito’y nababatay sa ilalim ng mga pangyayari sa kanilang mga
buhay. Sa mga kabataang babae, ang pagkamapusok ang
dahilan at ugat ng pagbubuntis ng wala sa panahon na
nauuwi sa abosyon. Dahilan na rin sa meron o galing sila sa
pamilyang may pangalan sa lipunan o may mahigpit na mga
magulang.
Ang iba pang mga dahilan ay maaring sila ay biktima ng
panggagahasa at nabuntis na para sa kanila’y napakasakit
na karanasan at ito’y nagbibigay ng sikolohikal na epekto sa
kanila.
2. Mga epekto ng aborsyon
a. Pisikal – sa maraming pagkakataon na sa tuwing
ginagawa nila ang aborsyon sa loob ng mga klinika ay
nakalagay sa panganib ang buhay ng ina. Karamihan
ay nagkakaroon ng inpeksyon o natetano dahil na rin sa
hindi maayos ang pagkagawa. Kung meron matinding
pagdudugo sa oras ng pagsagawa ng aborsyon ay
posibleng ito ay ikamamatay ng ina.
b. Sikolohikal – ang mga pagsusuri na naganap ay napag-
alaman nila na ang sadyang aborsyon ay posibleng
magkakaroon ng ganitong epekto sa babae. Una ito ay
napag-alaman na ganito ang kasasapitan pero merong
mga palatandaan pagkaraan ng ilang mga araw. Ang
isipin nilang nawala ang sanggol ay naging resulta ng
isag masidhing karanasan na hindi nila mawaglit sa
isipan sa mahabang panahon. Ganito din ng epekto sa
mga babaeng naging biktima ng panggagahasa.
Maaring mawalan sila ng tamang pag-iisip dahil dito.
Ang estado ng Aborsyon
1. Sa Pilipinas – ang sadyang pagpalaglag ditto sa
ating bansa ay lihim na isinasagawa. Ang batas
ay mahigpit na nagbabawal nito. Dahil maraming
hindi iniulat na mga kaso ng aborsyon, mayroong
estimadong limampung kaso ang nalabag sa
araw-araw sa buong kapuluan. Ang pinakamatindi
ay ang nangyari dito sa Pilipinas ay sa loob ng
Metro Manila dahil ito ang ulo ng prostitusyon.
2. Ibang mga bansa – meron mga bansa sa buong
mundo na ginagawang legal ang aborsyon ngunit
maraming kaso nito ang mahigpit na
inoobserbahan sa katuwirang pangkalusugan.
BUOD, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
A. Buod
Ang Aborsyon ay malinaw na inilalahad na isang kondisyon sa an
gating antas ng medisina ay dapat isaalang-alang. Mayroong dalawang
katuwiran ito. una, na nag aborsyon ay malinaw na isang abnormalidad ng
pagbubuntis kung saan nakasalalay o nasa mapanganib ang buhay ng ina at
ng sanggol kung hindi naagapan.
Pangalawa, ang midwife ay kailangang nakaantabay sa panahon ng
pagbubuntis. Kung ang midwife ay gumagawa ng aborsyon na mag-isa, siya
ay posibleng mapaghinalaan na kasabwat sa pagsasagawa nito at maaring
siya’y makulong dahil dito.
Sa makatuwid, ang aborsyon ay isang kaso na ang isang babe ay
namimili. Kung ang lipunan ay mahigpit sa mga babaeng nabuntis na walang
maituturing na asawa, ito ay isang malaking epekto ng kanyang gagawing
desisyon. Maraming pagkakataon na ang aborsyon ay naganap sa
kadahilanan ng hindi inaasahang pagbubuntis kung ito’y resulta ng
panggagahasa o pagpapabaya.
Ngunit ang epekto ng aborsyon ay matindi. Ito’y nangangahulugan ng
pisikal at sikolohikal na pagkasira. Sa kabila nito, maraming kaso rin kahit
walang aborsyon ang kapakanan ng kalusugan ng babae sa pagbubuntis ay
naapektuhan. Sa ganitong uri ng kaso, ang paggawa ng konsiderasyon ay
nakabatay sa isang balanseng kalagayan at ang pagpili ay nasa babae at ang
kanyang doctor.
B. KONKLUSYON
Matapos mapag-alaman ang iba’t ibang bahagi ng aborsyon, nabigyan
ng konklusyon na ang pag-aaral na ito na tungkol sa aborsyon ay hindi
tama ayon sa ating moralidad. Ang aborsyon ay pumipigil ng isang
sanggol na mabuhay na normal at ang buhay na ito ay hindi nanggagaling
sa atin kung saan ito’y galing sa Panginoong Diyos at wala tayong
karapatang kumitil nito.
Maraming pagtatalo tungkol sa aborsyon at ito’y isa raw paraan para
maibsan ang mga problema, ngunit hindi ito ang tunay na kalutasan at
hindi dapat na ito’y piliin. Wala ring katiyakan ang isang ina na gumawa
nito kung talagang siya ay malayo s kapahamakan dahil ang sadyang
aborsyon ay mapanganib. Ito ay tinatawag na mapanganib na solusyon.
C. REKOMENDASYON
Ang pagpipili ay kailangang balance at kailangang ito’y naayon sa mga
iba’t ibang dating sa ating bansa, moralida at pagtanggap.
Bilang rekomendasyon, ang mga sumusunod ay:
1. Ang masusing pag-aaral ng batas tungkol sa aborsyon ay kailangang
gawin. Ang aborsyon ay illegal at mayroong hindi naitalang mga kaso
nito at ang buhay ng mga babaeng gumawa nito ay mapanganib. Ang
mga lisensyang gumawa nito maliban sa mga kasong pinapayagan ng
batas ay maaring mabawian sila ng lisensya.
2. Ang mga kabataan ay kailangang mapag-aralan lalo na sa kapusukan.
Ang aksidenteng pagbubuntis ay isang resulta o dahilan kung bakit
dudulog sila sa aborsyon.
3. Maraming pagsusuri ang isinagawa tungkol ditto lalo na sa bilang ng
aborsyon na ginanap dito sa Pilipinas. Ang pag-aaral na ito ay masusi
sa dahilan na maaring kaso ang hindi naiulat at hindi naitala at ito’y
nangangahulugan na walng katotohanang maipakita kung anong
pagtitimbang ang gagawin ng nasa pamahalaan tungkol dito.
BIBLIYOGRAPIYA
1. Burtlier, Douglas Jr. Abortion, Medicine and Laws. San Francisco:Prentice Hall Inc., 1986, pp. 34-36
2. Dawson, Richel N. Dangers of Abortion. New York: Wiley and Sons, 1976. p. 204.
3. Donohue, John K. Why Women Resort to Abortion. New york:Prentice Hall, 1979. pp. 10-13.
4. Denney, Myron. “A Matter of Choice: Essential Guide to Every Aspect of Abortion”, Newsweek, March 15, 1986.
5. Emmens, Carol A. The abortion Controversy. New York: New York Press, 1987.
6. Infanio, Josefa. A Study on abortion. (unpublished) Silliman University, 1996, page 3.
7. Miranda, Catalina. “Impact of Abortion.” Philippine Panorama. August 20, 1989. pp. 3-4.
8. Meily, Anita S. “Wife and Husband Speaks.” Philippine Panorama, January 12, 1989.
9. William, Glenville. “Abortion,” American Encyclopedia.Chicago: Encyclopedia American Corporation, 1977.