parashat acharee mot - beit-nitzachon.nl
TRANSCRIPT
PARASHAT ACHAREE MOT Messiaanse Gemeente Beit-Nitzachon
Parashat Acharee mot 5776
1
ParashatAchareeMotPneeHa-Tora-ParelsvandeTora
ParashatShevoea–wekelijkseSchriftlezingTora:Vajikra/Leviticus16:1-18:30Haftra:Sjmoe'elAlef/1Samuel20:18-20:42 BrietHa-Chadasha:Mattai/Mattheüs12:38-42
Vajikra16:1-3isdehoofdgedachte!
ACHAREEMOT(nadedood):“NadedoodvandebeidezonenvanAharon,diegestorvenwaren,toenzijvoorhetaangezichtvanHasjemwarengenaderd,sprakHasjemtotMosjé.HasjemnuzeidetotMosjé:SpreektotuwbroerAharon,dathijnietteallentijdekomeinhetheiligdombinnenhetvoorhangselvoorhetverzoendekseldatopdearkligt,opdathijnietsterve;wantindewolkverschijnIkbovenhetverzoendeksel.Bejomhoeze(deconsclusievandedagis)Aharonzalhetheiligdombinnengaan:meteenjongestiertenzondoffereneenramtenbrandoffe.”-VertaaltuitdeOrthodoxJewishBible(OJB)
Desodinhethetverhaal?AchareeMotisde29eparsjavandeTora,dezesdevanhetderdeTora-boek,Vajikra.ParsjaAchareeMotbestaatuit15parsjiot,afdelingenwaarvan3openen12geslotenzijn,telt80pesoekiem,verzen,1170woorden,4249lettersenishiermeede29nalangsteparsja.
Kortesamenvatting
OpJomKippoer,alsdeHogepriesterhetAllerheiligstebetreedt,moethijspecialekledingaantrekken.Deofferswordenbeschreven,waaronder2gelijkebokken,waarvandeenegeofferdwordtendeandere,metdezondenvanhetvolkbeladen,dewoestijnwordtingestuurd(dezondebok).OpJomKippoermoetmenvolledigvasten,magmengeenleerdragen,zichnietwassenennietzalvenengeenhuwelijksrelatieshebben.Nogmaalswordtuitvoeriggewaarschuwdvoorafgodischepraktijken.Bloedmagmennietconsumeren,wantdatismethetlevenverbonden.Diverseseksuelepraktijkenwordenverboden–hetvolkmoetheiligzijnenmaggeenvandegruweldadendoendieinEgyptebedrevenworden.NaastdeopdrachtdeSjabbattehouden,wordteengrootaantalge-enverbodenvermelddiedeomgangvanmenstotmensregelen.Waarondereerbiedvoordeouders,nietstelen,liegen,lasterverspreiden.Ook:eerlijkrechtspreken,eendovenietvloeken,geenwrokkoesteren,devreemdelingnietkrenkenwantjebentzelfvreemdelinggeweestinEgypte.Nietsjoemelenmetmatenengewichten,kinderofferszijntenstrengsteverboden,geenwaarzeggersraadplegen.Nogmeerverbodenseksuelerelatieswordenvermeld.HetLand,vloeiendvanmelkenhoningwordttoegezegd,maarermoetonderscheidgemaaktwordentussenreinenonrein.“Weestheilig,wantheiligbenIk,G’d”.Koheen16:1-24.BehandeltdeJomKippoerdienstindeTempel(Sederha’Awoda).Voordatdedienstwordtbeschreven,wordendekohaniemgewaarschuwddeTempelnietonnodigtebetreden,behalvewanneerzijtakenhebbenuittevoeren.HetAllerheiligstewasgevuldmetrookvanhetreukwerkwanneerdeKoheenGadolnaarbinnenging.
Parashat Acharee mot 5776
2
Achtergronden“EnG’dspraktotMosjé,nadedoodvandetweezonenvanAharon–toenzijnaderdenvoorHasjem,toenstiervenzij–G’dzeinamelijktotMosjé:`SpreektotAharon,dathijnietzomaarmagbinnenkomeninhetheiligdom,opdathijnietzalsterven”(Leviticus16:1-2).Aharonwerdduidelijkgewaarschuwdomnietdezelfdefouttemakenalszijnzonen,dehoogvliegersNadawenAwihoe.MenkannietzomaarbinnenkomenbijG’d.Dateisttrainingendiscipline.G’dsdienstisnietalleenmaarspontaneopwelling.DeMidrasjvertelt,datMosjéenAharonditookwisten.NadawenAwihoewarenzeerbegaafdemannen.Nadawbetekentdathijvanadellijkeafkomstwas,nediwoet.Awihoegeeftaandathijde‘vader’vanhetvolkhadkunnenworden.Tochaandeanderekantwarenzeteveelvanhuneigengrootheidovertuigd.Omdatzegrotegeleerdenwaren,meendenzijuitdeToratekunnenafleiden,datzehuneigenvuurophetaltaarmoestenplaatsenhoewelopdeachtstedagvuurvanBovenafdaalde.VolgensdeMidrasj(WajikraRabba20:9)maaktenzijzichaannogveelmeerovertredingenschuldig.
Allereerstwarenzeongetrouwd.BovendiengotenzijgeenwateroverhunhandenenvoetenvoordatzijhetHeiligdombinnengingen.Zedroegenooknietdevoorgeschrevenpriesterkleren.ZebrachteneigenvuurenconsulteerdennochMosjénochAharonofditweljuistwas.Zebesprakenhetnieteensmetelkaar.ZijverlangdenzóintensnaareenontmoetingmetdeSjechiena,G’dsAanwezigheid,datzehetAllerheiligstebinnenliepenomhetreukwerk,ketoret,tebrengen.
Onsgeloofiseendoe-religie.HetgaatomhetaardsehierennuennietomhoogzweverijmetmystiekezweemenhimmelhochjauchzendvertoevenonderdevleugelenvanG’dsMajesteit.NadawenAwihoewareninderdaadzeerhoogstaandegeesteninhunfunctie.MaarzijgingennietmeeindewarebedoelingvanG’d.G’dwildewonentemiddenvanZijnvolk.Deheiligheidzouafdalennaardeaarde.NadawenAwihoegingenjuistdetegenovergestelderichting,vanbenedennaarboven.Daaromtrouwdenzijooknietomdatzezichnietwildenverlagentoteenhuwelijkenookgeennesjommes(zielen)opdewereldwildenlatenafdalen.Ditzoudalingbetekenen.Zijzochtenjuiststijging.
Parashat Acharee mot 5776
3
Religieuzegevoelensontsprotenuithunbinnenste.Eenhogevormvaninspiratie.Maarnetalsvuurmoetdatgeleidengetemdwordenomniettotexcessentevervallen.Dátwashetvreemdevuur,datzebrachtenophetaltaar.Enthousiasmeisgoedmaarmoetevenalsvuuringoedebanengeleidworden.Vuuriseenverwoestendelementalshetnietindehandwordtgehouden.Zoookreligieusenthousiasme.Mooimaargevaarlijk.Zijwarenzovervuldvanhogerevervoeringdatzevanextasestierven.OndankshungoedeintentiesdaaldeereenvuuruitdeHemelneer,datalleenhunzielverteerdemaarhunlichaamintactliet.DetragischedoodvanNadawenAwihoemoestAharon–maarinzijnkielzogiedereen–duidelijkmaken,dathetonsgeloofeencombinatieisvanregelenspontaniteit.Liefdeheeftleidingnodig,genegenheidbehoefteendirigerendehand.Opofferingsgezindheidenwarmtezijninverkeerdehandenzonderverstandigeenverstandelijkerichting.Liefdekanontaardeninongerichteenergie,diealseenvuurallesinzijnomgevingverteert.Evenalshetelementvuurinhetdagelijksegebruikconstantbewakingbehoeft,opdathaarvlammenniettehoognochtelaagbranden,behoevengenegenheidenliefdeleidingenwaakzaamheidomteverzekeren,datzijslechtsgoedzullendoenenomtevoorkomen,datliefdeontaardtinhettegendeel.DeTorageeftrichtlijnenen‘controles’opditgebied.NadawenAwihoebrachtenvreemdvuur.EenHemelsvuurdaaldeafomdeoffersteverteren.NadawenAwihoebrachtenvreemdvuur.G’dsvuurverteerdeNadawenAwihoevanbinnen.Aharonzwijgt.Tweenevenverwijderendelichamelijkeoverschotten.Kohaniemmogengeenlanghaarofgescheurdeklerendragen.TijdensdedienstmochtenzijhetMisjkannietverlaten.Dronkenschapisuitdenboze.NadawenAwihoegingennietmeeindewarebedoelingvanhetgeloof.G’dwildewonentemiddenvanhetvolk.Deheiligheidzouafdalennaardeaarde.NadawenAwihoegingenjuistdetegenovergestelderichting,vanbenedennaarboven.Daaromtrouwdenzijooknietomdatzezichnietwildenverlagentoteenhuwelijkenookgeennesjommesopdewereldwildenlatenafdalen.Ditzoudalingbetekenen.Zijzochtenjuiststijging.VerheffingvanhetaardseZeweigerdenhunhandenenvoetentewassenvoordeTempeldienstomdatdithetsymboolisvanhetheiligeenzuiverevanhetaardsedoenenlaten.Zijdroegengeenpriesterkledingomdateenprofeetinhoogstestaatvanextasejuistdeneigingheeftomzichlostemakenvanalleaardsebeperkingen.
Religieuzegevoelensontsprotenuithunbinnenste.
Eenhogevormvaninspiratie;maarnetalsvuurmoetdatgeleidengetemdwordenomniettotexcessenenfouterichtingentevervallen.Dátwashetvreemdevuur,datzebrachtenophetaltaar.Enthousiasmeisgoedmaarmoetevenalsvuuringoedebanengeleidworden.Vuuriseenverwoestendelementalshetnietindehandwordtgehouden.Zoookreligieusenthousiasme.Mooimaargevaarlijk.Zijwarenzovervuldvanhogerevervoeringdatzevanextasestierven.OndankshungoedeintentiesdaaldeereenvuuruitdeHemelneer,datalleenhunzielverteerdemaarhunlichaamintactliet.
Parashat Acharee mot 5776
4
MosjédraagtAharon,ElazarenItamaropomvandeoffersteeten.DirectnadezetreurigeepisodevolgteenverbodopsterkedrankindeTempel,hetBeethaMikdasj:“Wijnofbedwelmendedrankzultunietdrinken,uenmetuuwzonen,wanneerudeTentdersamenkomstbinnengaat–eeninstellingvooruwnageslachten–enomteonderscheidentussenhetgewijdeenhetongewijde,tussenhetonreineenhetreine”(Leviticus10:9).Teveelwijndrinkenisgeengoedezaak.Tochmagmenbij7gelegenhedenwelwijndrinken.Dezeliggenalleindegeciteerdepasoek(vers)aangeduid:1.bijeenhuwelijk(jijenjekinderen)2.bijeeninwijdingvaneennieuwhuis(wanneerudeTentderSamenkomstbinnengaat)3.bijeendankmaaltijdnaeenredding(opdatjullienietzullensterven)4.bijeenbesnijdenis(isookeeneeuwigeinstelling)5.bijkiddoesjenhawdala(omteonderscheidentussenheiligenongewijd)6.tijdensPoeriem(tussenheilig(Mordechai)enongewijd(Haman)7.bijeensijoem,beëindigingvaneentraktaat“lernen”(omteonderwijzen).Innerlijkemotivatiegeëist
NaaraanleidingvandezepasoeksteltdeMidrasjRabba(12:3):“DeopdrachtenvanG’dzijnrechtvaardig,zijverheugenhethart”(Psalm19:9).Watishetverbandtussenhetverbodvoordekohaniem(priesters)omwijntedrinkenbijdedienstindeTempelendezinuitTehilliem(Psalmen)dieonsverteltdatdegebodenvanG’donsverheugen?RabbiSimchaBoeniemuitPsjischalegthetvolgendeverband:eenkoheenmoetdedienstindeTempelmetenthousiasmeensimchauitvoeren.
Eigenlijkishetvreemd,datdekohaniembijdedienstgeen‘glaasjeop’zoudenmogenhebben.Sterkedrankbrengtvreugde:‘Wijnverheugthethartvandemens’(Psalm104:15).MisschienhaddenwezelfswijnverplichtmoetenstellenindeTempel!Maarerbestaateenverschiltussenvreugde,veroorzaaktdoorexternefactoren(zoalsdrank)envreugde,dieuitonszelfontstaatomdatwevervullingvindeninhetlevenendeG’dsdienst.Devreugdeinonzereligiemoetuitonszelfkomen,vanbinnen‘opborrelen’.DaarommochtendekohaniemnietbeschonkenensjikkerindeTempelverschijnen.Datzoubetekenendatzeteweiniginnerlijkemotivatiezoudenhebbenbijdedienst.Ookditiseenvormvanvreemdvuur.
Parashat Acharee mot 5776
5
Desodinhethetverhaal?AfgelopenparasjaMetsorahebbenweo.a.stilgestaanbijhoeeenbepaaldeziekteo.a.Metsoragekoppeltkanwordenaan(rituele)onreinezonden.
DeTorazietmelaatsheidalseensymptoomvaneenHemelsingrijpeninhetintermenselijkverkeer.Ikwilhier–methetoogopPesach–ingaanopdezedrieverwerpelijkeeigenschappen,dietijdensPesachregelmatigaandeordekomen.VeelzakendietijdensdeSederbesprokenworden,zijngerichttegenkwaadsprekerij,hoogmoedengierigheid.RabbiJochanangeeftcommentaarintraktaatArakin15bvandeBabylonischeTalmoed.Hiereenaantalopsommingenvandeoorzaakvanlepra(Metsora).
Destrafvooraldezedingenis:“Inhetbijzonderzijnerzevendingen,dievoorHemeengruwelzijn:hoogmoedigeogen,eenleugenachtigetongenhandendieonschuldigbloedvergieten,eenhartdatmisdadigeplannensmeedtenvoetendiehaastignaarhetkwadesnellen,eenvalsegetuigedieleugensverteltendegenedieruzieteweegbrengtonderbroers.”-Misjlee/Spreuken6:16-19
HetuitnodigingsbeleidvandeSederisgerichttegengierigheidenzelfgenoegzaamheid.Koldichfinjeteevejechol:Iedereendiehongerheeft,laathijkomeneneten.WijnodigeniedereenuitaanhetbeginvandeSederavondenHagadaennietpasaanheteinde,wanneerwededeuropenzettenvoordeprofeetElijahoehanavie.Andersishettelaat.OokSoekotherinnertonsaandeUittochtuitEgypte.
OokopSoekothebbenwegasten,de“Oesjpizien”:Avraham,Jitschak,Ja’akov,Mosje,Aharon,JoseefenDavid.Helaaszijneraltijdvoldoendemensen,dienietinstaatzijndechagiem(feesten)zelfstandigtevieren.
NustaaterindeTora(Devariem16:14):“Enjezultjeverheugenopjefeest,jij,jezoonenjedochter,jedienaarenjedienares,delevi,degeer,deweesendeweduwedieinjepoortenzijn”.OnzeChagamiem(Wijzen)leggenuitdatHakadosjbaroechHoe(G’d)onsinfeitehetvolgendewilmeegeven:“AlsjulliedeviermensenwaarIkmedrukovermaak–delevi,degeer(vreemdeling),deweesendeweduwe–aansimcha(vreugde)helpen,danzalIkdegenewaaroverjulliejedrukmakenverheugen:jezoon,jedochter,jedienaarenjedienares(MidrasjTanchoema,Re’ee18).Voetnoten:
- Midrasj(Hebreeuws:מדרש;"onderzoek"of"uitleg",meervoudmidrasjim)iseenHebreeuwswoorddatopdemethodevanexegesevanBijbelsetekstenduidt.Midrasjkanookverwijzennaareencompilatievanlessen,indevormvancommentaaroverdeTora(Tenach).
- DeTalmoedHebreeuws:(תלמוד)(=mondelingeleer)isnadeTenach.Hetbelangrijksteboekbinnenhetjodendom.HetbevatdecommentarenvanbelangrijkerabbijnenenandereschriftgeleerdenopdeTenach.
Parashat Acharee mot 5776
6
OverhetuitnodigenvangastenzeggenonzeChagamiem(Wijzen)intraktaatSanhedrien:“Grootisgastvrijheidmetetenendrinken,wanthetbrengtverafstaandendichterbijhoewelhetookdichtbijstaandenverwijdert”.WatbedoeltdeTalmoed?“Deverafstaandenwordendichterbijgebracht’’lerenwevanJitroenMosje.MosjewaseenvluchtelinguitEgypte.JitrowasdeopperpriesterinMidjan.ToenJitro’sdochterseerdervandeweideterugkwamen,vroeghij:“Waaromzijnjullievandaagzovroeg?”.Zijantwoorddenhem:“ErwaseenEgyptischeman,dieonsgeredheeftuitdehandvandeherders.Hijheeftvooronswatergescheptenhetkleinveetedrinkengegeven”.ToenzeiJitro:“Waarishijdan?Waaromhebbenjulliedemanalleengelaten?Roephem,zodathijeenbeetjebroodmetonsmeekaneten”(Sjemot/Exodus2:20).Hetvervolgisbekend.Uitdit`beetjebrood’volgdedesjiddoech(hethuwelijk)tussenMosjeenTsipora.Tweekinderenwerdenuitdithuwelijkgeboren:GersjomenEli’ezer.Jitrowerdlatereengeer(Joods)engingmeemethetJoodsevolk.Ditwasallemaalhetgevolgvangastvrijheid. Hoezozorgt(on-)gastvrijonthaalvoorverwijderingvanfamilieleden?DitslaatoponzenevenAmmonenMoav.AmmonenMoavwarenkinderenvanLot,diedeneefwasvanAvrahamavinoe,enzijndochters.ZijzoudenbijelkaarindebuurtblijvenmaaruiteindelijkwerdindeTora(Devariem)besloten:“ErmaggeenAmmonietengeenMoabietindegemeentevanG’dkomen,ookdetiendegeneratiezalnietindegemeentevanG’dkomen,totindeeeuwigheid”.DeredenwordtgegeveninDevariem23:4-5:“Omdatzijnietwarengekomenmetbroodenwater,toenjullieuittrokkenuitEgypte”.Zijhebbenjulliegeenetenendrinkengegeven,ennietwillenontvangen,toenjullieopwegwarennaarIsraëlvanuitEgypte.ZijmogennooitdeelwordenvanhetJoodsevolk.HetfeitdaterhuwelijksbeletselenwerdenopgeworpenenzijgeentoegangkondenkrijgentothetJoodsevolk,verwijderdehenverder. WatisdeconnectietussendeMasjiachenAharon’sofferopJomkippoer?
ParasjatAchareeMotgeefteenbijzonderegebeurtenisweer.DewoordenAchareeMotbetekenen“nadedood.”Nadedoodvanwie?DezegebeurtenisdienuvolgtisdeperiodenadatNadawenAwihoe,dezonenvanAharonverteerdwerden,omdatzeverkeerdvuurgebrachthadden.
DeTalmoedgeefteeninteressantcommentaaropdezegebeurtenis
“R.Hiyyab.Abbastarte:“DezonenvanAharonstiervenopdeeerstevandemaandNisan.WaaromwordthundooddanvermeldeninconnectiegebachtmetjomHakippoerim?HetmoetzijnomtelerendatjomHakippoeriemverzoeningefecteerd,datdedoodvanderechtvaardigehetefectheeftvanverzoening-LeviticusRabba20:12
DitiseenBijbelsconceptenisopmeerdereplekkenindeBijbelterugtevinden.Ditvindenweo.a.inspreuken/Mislee10:25"DeTsaddiekishetfundamentvandewereld."DenkookaanhetverhaalvanJoseefenzijnbroers.
Parashat Acharee mot 5776
7
AnnovandaagzijnditnogsteedsrelevanteverhalenmeteenboodschaptotMasjiachkomt!
Hoofdstuk16vanvanhetboekVajikragaatinophetfeestJomkippoer,ditishetbelangrijkstefeestvanhethelejaar.Hetwasietsvantoen,nuendetoekomst.OndanksdatJomkippoerinhetnajaarvanditjaar2016weergevierdgaatworden.Ishetbelangrijkomtebegrijpen,datwedeOmernodighebben,diewedezemaandenNisan,IjarenSivantellen.Watwedaarnaastooknietmoetenvergetenishetpersoonlijkverdiepenonzeeigenvruchten.
Snoeiendoetpijn
Sjawoe’otisnietvrijblijvend.Omtotdezedagtekomenishet7x7=49dagensnoeien,omopde50stedagdebestevruchttekunnenontvangen.NamelijkdeTorazelf.DatbetekentdathettellenvandeOmer-dagenmeerisdanalleenmaartellen.Bijdezetellingkomtwerderomverdiepenvanhetwoordvanpas,waartesjoevabekeeringnoodzakelijkis!Daarommoetenwijopde50stedaggereedzijn.NetalsIsraëlonderMosjezichgereedtmoestmaken,omdeToratekunnenontvangen.
Consumptiemaatschappij
WijlevenineentijdperkdatwijnietmeerbeseffenenervarenhoebelangrijkhetlevenzelfisdatwijhebbenontvangenvanG’d.Íkhebhetnietoverhetlevenalsalgemeenbegripofiederseigeninvullingdaarvan.Ikhebhetovervolledigetoeweidingvanhetvolgenvandemoédim/feestenvanG’d,waardoorwijbeseffendoorpersoonlijkonstevernederen,datwijchessed(genade)onvangen.Ditdoejenietéénkeerinjeleven.maardegehelecyclusjaarinhetgehelejaar.
Hetlevenisnietalleenontvangen,maarookjezelfvernederen.Lager=hoger.
Decyclusdiewijvolgenenuitvoerenisdusnietvrijblijvend.WezienhetalterugindetijdvanMosje.ZieverhaalNadawenAwihoe,dezonenvanAharondieverteerdwerden,omdatzeverkeerdvuurgebrachthadden.
DenkinhetbijzonderaanJomkippoer.WelkboeklezenwijspecifiektijdensJomHakippoerim?WijlezendanhetBijbelboekJona.Waarom?OmdatJonabesefdewiedebronvanalhetlevenis.Hijbesefdewiehijwasenwathijmoestgaanuitvoeren.Hetkeerpuntkwamzoalsweallemaalwetenindebuikvandegrotevis.
InhetHebreeuwseBijbelboekMattaivooronsmeerbekendalshetBijbelboekgenaamdMattheüs.Inhoofdstuk12:38-42maaktYeshuaonsietsduidelijk.HetverhaalJonaismeerdaneenmooiverhaal.DeprofeetJonaheeftweidinggegevenaanietswatnogmoestkomen.DaaromisookJonaeenprototypevanMasjiach.
Eenaantalparasja'sterughebikjullieuitlegt,datAharonnietuiteigenautoriteithandelde,maardoordeautoriteitvandelevensbronvanalles:Masjiachzelf.Wantniemandkanuiteigenautoriteitverzoeningbrengenvoorzichzelf,laatstaanvooreenandere.
Voetnoot:
- DeToraisin54sidrot(enkelvoudsidra)verdeeld.Elkesidraisophaarbeurtweeronderverdeeldinzevenparsjiot(enkelvoudparasja).EenSidraisduseenschriftgedeeltevandeparasja.
Parashat Acharee mot 5776
8
Jomkippoerisdeachtstedagendeheiligstedagvanheelhetjaar.InteressantisdatAharonalsKoheenHagadolkledingdroeg,dieuitachtartikelenbestond.Wieheeftdezekledinggemaakt?HetvolkbneeJisra’eel(zonenvanIsraël)zelf.Watisdehinthierachter?Masjiachwilterugkomen!AlleenwijmoetenalséénvolkweersamendejuistekledingvoorHemgaanmakenomterugtekomen.InMasjiachmoetenwijjesroen(éénheid)worden!!!
Hoezagende7dagenvoorJomHa-kippoeriemeruitvoordeKoheenHagadol?
ZevendagenvoorJomKippoerwordtdeKoheenGadoluitzijnhuisgehaaldenopgeslotenineenspecialekamerinhetBeitHaMikdasj.EenandereKoheenwordtvoorbereidomzijnplaatsintenemenvoorhetgevaldathijonreinwordt.-TalmoedYoma2A
AldusbegintMasechet[Traktaat]Joma,datgewijdisaandewettenvanJomKippoerendedienstvandeKoheenGadolopdezedaginhetBeitHaMikdasj.
RasjieverklaartdatdevoorbereidingvandeplaatsvervangereenvoorzorgsmaatregelwasvoorhetgevaldatdeKoheenGadoleennachtelijkezaadlozingzoukrijgenofeenandersoortspiritueleonreinheidzouaantrekken,welkehemzouverhinderendeheiligegrondvanhetBeitHaMikdasjtebetreden.
Dekoheenwerdalshetwareinquarantainegezet,omopdemeestbijzonderedagverzoeningtekunnendoenvoordewereld.voorzichzelf,familieenzijnnaastenendanhetvolk.Maarerisnogveelmeer.Jomkippoerisnietalleenvergeving,maarookhetpersoonlijkvrijgelatenworden.Denkaandetweegeiten,waarhetlotopdiebewustedagviel.
Vanonswordenduidelijkekeuzesverwacht.CentraalindedienstvanJomKippoerinhetBeetha-Mikdasjstonddelotingvandetweebokken.Debokwaarophetlot‘voorHasjem’viel,werdalszondoffergebrachtendebokwaarophetlot“voorAzazel”viel,moestweggezondenwordennaardewoestijn.Wiewarende2geiten?
InteressantishetHebreeuwsewoordvoorhetwoordgeit.HetHebreeuwsewoordvoorgeitisSeir.ZieVajikra/Leveticus16:30.Waarhebbendezetermeerdergehoord?HetverhaalvanJa'akovenEsav.HetwoordvoorharigeinhetHebreeuwsisHa-Seiriem.ZieBereesjiet/Genesis25:25.Hetiseenprofetischbeeldopdezetekst,dieruim18eeuwengeledenisvastgelegdincommentarendoordeRabbijnenendatisbuitengewoon!
Debeidebokken,dievollediggelijkmoestenzijn,staanvoorJa’akovenEsau,diealstweelingengeboreneengelijkebestemmingzoudenhebben.Tochheefthetnietzomogenzijn.Ja’akovwerddevoorvadervanhetmonotheïstischJodendom;EsauwerddevoorvadervanhetheidenseRomeinserijk.Spiritualisme–hetJodendom–enmaterialismezoudenineeneeuwigestrijdverwikkeldblijven.
Parashat Acharee mot 5776
9
DeKoheenGadolsprakeenzondenbelijdenisuitoverdewegtezendenbokomdaarmeeaantegevendathijalledwalingenvanhetJoodsevolktoeschreefaanassimilatorischeinvloedenvanuitvreemdevolken.
Hetwegsturenvandebokdruktezohetverlangenuitdatwijverderverschoondzoudenblijvenvanvreemdeinvloeden,zodatwijonsvolledigzoudenkunnenwijdenaanhetontplooienvanonzewareidentiteitenroeping.DegeitwaarvanallezondevanhetvolkwasopgelegdwerddoordeKoheenHa-gadolindewoestijngestuurd.Dezeplekeenzeeronvruchtbaarstukland,waarbijnatotnietskanleven.Azazeldeterm,dieindezetekstwordgebruiktisdehel!Opdezeplekbenjealleenenafgezonderd!Yeshuaheeftditgedaanvooronsinveledimensies.
VervolgvandeJomKippoerdienst.Eenkorban(offer)magnietbuitendeTempelgeslachtworden.VerzoentJomKippoerzondermeerofhangtdevergiffenissamenmetdematevaninkeer?.VerzoeningblijfteengeschenkvanG’d,datweuiteindelijktochnietopeigenkrachtkunnenbereiken.Tochblijftinspanningnoodzakelijk.Wijmoetenerietsvoordoen:tesjoewa,tefillaentsedaka.JomKippoerwordtweldedagvandevijfgebedengenoemd,tweemeerdandedriedagelijksegebeden.DevijfgebedenstaantegenoverdevijfniveausvandezieldieopJomKippoeractiefzijn:delichamelijkeziel(nefesj),degeestelijkeziel(roe’ach),deG’ddelijkeziel(nesjama),debronvanhetleven(chaja)endeeenwordingvandezielmetG’d(jechida).OphethoogsteniveauvoltrektzicheengrootwondervandeeenwordingmetG’d,ditkanalleendoordemetatronofteweldeMasjiachvanJisra’eel.HieropaardewerdhetgesymboliseerddoordeHogepriester,dieeenmaalperjaarinhetAllerheiligstehetG’ddelijkeaandenlijveondervond.DaarmeeisJomKippoerdeclimaxindejaarlijksterugkerendefeestenreeks.Dezomer–deinleidingopJomKippoer–begintmeteenbitterezelfanalysetijdensderouwdagomdeverwoestingvandeTempel,TisjabeAv.InkeeruitbitterheidwordtgevolgddoordeveertigdagenvoorbereidingopdeGroteVerzoendag,doorinkeeruitontzagenvreze.DaarnagaathetovertotinkeeruitliefdeenvreugdeophetLoofhuttenfeestenVreugdederWet.Elkjaarproberenwelangseenopklimmendespirituelespiraalvandefeestdagenopeenhogerniveautegeraken.Leviticus16:25-17:7.
Inkeerheefttemakenmetgroeienleven.Totinkeerkomenbetekent:wetenènuitsprekenwatmenverkeerddeedènbeslissendatmenhetnietmeerzultdoen.Tesjoewaverondersteltduszelfkennisenzelfanalyse.Hetbetekentook:totzichzelfkomen,hetwareikontdekken,hetwerkelijkgoedeindemens.
Voetnoot:
- Midrasj(Hebreeuws:מדרש;"onderzoek"of"uitleg",meervoudmidrasjim)iseenHebreeuwswoorddatopdemethodevanexegesevanBijbelsetekstenduidt.
Parashat Acharee mot 5776
10
Jomkippoeriseenherhalingvoorwatnoggaatkomen!
“Endeverzoeningzaldekoheen(priester)doen,diemengezalfdheeftendiemengewijdheeft,ominzijnsvadersplaatshetpriesterambttebekleden;hijzaldelinnenklederen,deheiligeklederen,aantrekken;hetheiligederheiligenzalhijverzoenen,ookdetentdersamenkomstenhetaltaarzalhijverzoenen,enoverdepriestersenhetgansevolkdergemeenteverzoeningdoen.Enditzalueenaltoosdurendeinzettingzijn,teneindeverzoeningtedoenoverdeIsraëlietenomalhunzonden,eenmaalinhetjaar.Enhijdeed,zoalsHasjemMosjebevolenhad.”-Vajira16:32-34
7demaandvalthetfeestJomkipoer
8stedagwordtJomkipoergevoerd
10dedagis10dagvandemaandThisree-ZieLev16:29
Totslotnogéénpareltje!
WieAharonkoheenHagadolontvangtkreegtijdelijkeverlossing.AharonheeftalinhetheiligederheiligeopJomkippureendimensieverdermogenzien,diewijnualshetgoediservarendoorYeshuaHa-Masjiach.WijwetendatdoorMasjiachKoheenHagadolwijeennieuwhartontvangenhebbenwatvooreeuwigis.ZieJeremia31:31-33.
MetditnieuwehartzijnwijinstaatJomkippoernogmeeruittevoerenentebeleven.DitisJomkippoermeteenextradementie.Wateendankbaarheid!
,ShalomShabbat - שבת שלום
RabbiDavidPrins
“Wieeenheiligeopdrachtuitvoertzalgeenbeschadigingkennen.”-BabylonischeTalmoedtraktaatPesachiem8a