parathënie e ministres së drejtësisë, znj. nekibe kelmendi · probleme, duke filluar të...

SHËRBIMI SPROVUES I KOSOVËS – BULETINI 2008

1

Parathënie e Ministres së Drejtësisë, Znj. Nekibe Kelmendi Botimi i Buletinit të tretë për punën e Shërbimit Sprovues të Kosovës (në tekstin në vijim: Shërbimi), i sponsorizuar nga UNICEF-i, pasqyron punën dhe aktivitetin e palodhshëm të këtij shërbimi, që nga themelimi i tij, i cili, duke kryer misionin e vet me ekzekutimin, mbikëqyrjen, korrektimin dhe ri integrimin në shoqëri të gjithë personave të dënuar me masa apo dënime alternative dhe personave të liruar me kusht nga burgu, ka luajt dhe po luan rol të rëndësishëm për nxitjen e gjyqësorit për shqiptimin e këtyre llojeve të masave. Këto masa Shërbimi i vlerëson si të rëndësishme, meqë nga përvoja e tij, ka konstatuar se edhe në këtë mënyrë arrihet qëllimi i dënimit, përkatësisht i masës së shqiptuar, për ri integrimin e keqbërëseve në shoqërinë kosovare. Nëpërmjet të këtij Shërbimi dëshmohet se Shoqëria kosovare është përcaktuar për t’i zbatuar masat më të përshtatshme të cilat ndikojnë në parandalimin dhe zbutjen e kriminalitetit, delikuencës në përgjithësi, e sidomos të delikuencës së të miturve. Ky mesazh i Shërbimit i adresohet institucioneve të drejtësisë për shqiptimin sa më të shumtë të masave të përmendura më sipër, për t’u dhënë edhe një shans personave që kanë rënë në kundërshtim me ligjin që të korrektohen dhe ri integrohen edhe pa e mbajtur dënimin në burg.

Shërbimi që nga themelimi e deri më tani, ka përmbushur dhe është duke i përmbushur në vazhdimësi misionin dhe objektivat e veta për ekzekutimin e masave të përcaktuara me ligj. Ky Shërbim, përndryshe, ka kuadër adekuat profesional, me përgatitje superiore ( jurist, pedagog, sociolog dhe psikolog), të cilët me punën dhe angazhimin e tyre të devotshëm, përveç misionit që ka, kryen edhe punë të tjera. Si rezultat i kësaj pune të suksesshme, ky Shërbim: ka trajtuar 1876 persona të dënuar me masa dhe dënimeve alternative; me kërkesën e prokurorive dhe të gjykatave ka hartuar 6842 anketa sociale, si dhe ka pasur në mbikëqyrje 458 persona të liruar me kusht nga burgu. Duke marrë parasysh rrethanën se 70 - 80%, e punës së këtij Shërbimi kryhet në komunitet, në bashkëpunim edhe me familjar të tyre, me institucione vendore dhe me organizata joqeveritare, Shërbimi, për punën e vet deri më tani, asnjëherë nuk ka pas ndonjë vërejtje nga qytetarët apo institucionet. Në punën e vet ky Shërbim gjithmonë ka gëzuar përkrahje morale, profesionale dhe financiare nga UNICEF-i, prandaj një falënderim i madh i adresohet UNICEF-it për të gjitha ato që ka bërë për këtë Shërbim dhe për shoqërinë kosovare në përgjithësi. Nekibe Kelmendi, Ministre e Ministrisë së Drejtësisë


2

Nevoja për krjimin e Shërbimit Sprovues të Kosovës në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë, është kërkesë e drejtësisë bashkëkohore, sidomos drejtësisë penale, e cila vë theksin në kalimin nga dënimet e ashpëra të tipit të mbyllur (dënim me burg), në dënimet dhe masat alternative, të cilat si bazë kanë parimet më humane bashkëkohore.

Shërbimi për Ekzekutimin e Dënimeve Alternative dhe Re integrimin Shoqëror të personave të dënuar, ( Shërbimi Sprovues i Kosovës), filloi punën me datën 02. Dhjetor, 2002. Ky shërbim filloi punën si pilot projekt në Prishtinë, nën kompetencat e Divizionit të Menaxhimit Penal/Departamentit të Drejtësisë, shtylla e I- re e UNMIK-ut.

Me 6 Tetor të vitit 2003, Shërbimi Sprovues i Kosovës hapë qendrat e shërbimit sprovues në Prizren dhe Mitrovicë. Poashtu rritë numrin e zyrtarve sprovues edhe për regjionin e Prishtinës.

Me iniciativën e Metije Ademit, Drejtoreshë e Shërbimit Sprovues të Kosovës, më 01.11.2004, Shërbimi Sprovues i Kosovës pranon edhe 16 zyrtarë sprovues dhe për herë të parë hapë qendrat e Shërbimit Sprovues edhe në Pejë dhe Gjilan.

Tani Shërbimi Sprovues i Kosovës bëhet një realitet dhe me punën e vetë mbulon tërë territorin e Kosovës, duke vepruar në 5 qendra regjionale: Prishtinë, Prizren, Mitrovicë, Pejë dhe Gjilan. E tërë puna e SHSK-së, monitorohet kordinohet dhe menagjohet nga Drejtoria Qëndrore e Shërbimit Sprovues në Prishtinë. Puna nëpër qendra regjionale udhëhiqet dhe mbikqyret nga udhheqësit e qendrave regjionale.

Puna e Shërbimit Sprovues të Kosovës, u zyrtarizua dhe u fuqizua me hyrjen në

fuqi të Kodit të Përkohshëm Penal të Kosovës, Kodit të Përkohshëm të Procedurës Penale, Ligjit Penal për të Mitur dhe Ligjit për Ekzekutimin e Sanksioneve Penale. Me rregulloren e UNMIK-ut 2006/26, të datës 27. Prill 2006, kompetencat për Shërbimin Sprovues të Kosovës nga Departamenti i Drejtësisë, kalojnë në Ministrinë e Drejtësisë.

Znj. Nekibe Kelmendi,Ministre dhe Znj. Metije Ademi, Drejtoreshë e Përgjithshme, në mesin e disa zyrtareve sprovuese të SHSK

Gjatë vitit 2008, SHSK, ka pasur 65 punonjës. Prej tyre 58 me fakultet (89.23%), 3

me Shkollë të Lartë (4.61%) dhe 4 asistent administrativ janë me Shkollë të


3

mesme(6.15%). Për nga Struktura gjinore kemi 33 meshkuj (50.76%) dhe 32 femra(49,24%).

Shërbimi Sprovues i Kosovës i vuni bazatt e shëndosha me kuadrin e zyrtarëve sprovues me përgatitje universitare dhe e filloj punën me shumë përkushtim, përgjegjësi dhe seriozitet profesional.

Gjatë kësaj periudhe, përkatësisht me datën 01.06.2008, 1 zyrtare sprovuese serbe me vetë dëshirë e ka ndërpre marrëdhënien e punës në SHSK, në Qendrën regjionale në Mitrovicë. Po ashtu 1 udhëheqës i divizionit në drejtorinë e Përgjithshme të SHSK, për shkak të pagës së ultë ka kaluar në vend tjetër të punës. Tani numri i personelit në SHSK, është 63.

Takim zyrtar me Udhheqësit e Qendrave Regjionale në Drejtorinë Qëndrore

Në Qershor të vitit 2008, avancohen këta punonjës të SHSK-së: Shpresa Elshani nga

pozita e zyrtares sprovuese në pozitën e Udhheqëses së divizionit për lirim me kusht, Ilaz Dërguti nga pozita e zyrtarit sprovues në pozitën e Udhheqësit të sektorit për hulumtime dhe trajnime dhe Vlora Tutuli, nga pozita e asistentes administrative në pozitën e zyrtares sprovuese.

Shërbimi Sprovues i Kosovës, funksionon si Departament me 2 divizione dhe 4 sektore ( sipas organogramit) . Në mungesë të stafit, trajnimeve adekuate dhe buxhetit të limituar, Shërbimi Sprovues i Kosovës ende nuk funksionon sipas organogramit të aprovuar.

Shërbimi Sprovues i Kosovës gjatë punës së tij është përballur me mjaftë probleme, duke filluar të natyrës teknike dhe ato legjislative. Disa prej tyre janë: Mungesa e hapësirave adekuate të punës në 5 Qendrat regjionale të SHSK-së, mungesa e veturave zyrtare, ku me numrin e tanishëm nuk i plotëson nevojat e kryerjes së punëve zyrtare në teren etj.

Një ndër sfidat kryesore ishte dhe është senzibilizimi i opinjonit kosovar për shërbimin sprovues. Qëllimi, misioni dhe rëndësia e Shërbimit Sprovues për Kosovën. Familjarizimi i Gjykatave dhe prokurorive të Kosovës me Shërbimin Sprovues. Ngritja e


4

imazhit të SHSK, si dhe kalimi i dënimit me burg në dënime alternative. Ndryshimi i legjislacionit në Kosovës, ku një vendë të rëndësishëm në legjislacionin e ri zunë masat dhe dënimet alternative.

Shërbimi Sprovues i Kosovës, që nga themelimi e deri më tani, ka përmbushur dhe është duke përmbushur vazhdimisht misionin dhe objektivat e veta që ia ka parashtruar ligji, e që kanë të bëjnë me: ekzekutimin, mbikqyrjen, korrektimin dhe risocialicimin e personave, që në momente të caktuara kanë kryer vepra penale.

Megjithatë, per tu arritur efekti i plotë në këtë drejtim, Shërbimi Sprovues i Kosovës ka nevojë për përkrahje, si nga institucionet qeveritare, ashtu edhe nga ato ndërkombëtare dhe OJQ-të e ndryshme. Kjo përkrahje do të konsistonte në krijimin e kushteve më të mira për punë për SHSK-në, në njërën anë dhe në anën tjetër ofrimi i donacioneve të ndryshme me anën e të cilave do të përkraheshin kryesit e veprave penale, gjatë dhe pas kryerjes së dënimit alternativ. Kjo përkrahje do të nevoitej në shkollim, aftësim profesional dhe punësim të klientëve tanë. Në këtë mënyrë, me krijimin e perspektivës në shkollim, aftësim në ndonjë profesion dhe punësim, do të arrihej efekti i plotë në korrektimin, re integrimin dhe rehabilitimin e plotë të kryesve të veprave penale, në shoqëri.

Shërbimi Sprovues sipas Qendrave regjionale ka lidhur më se 97 Marrëveshje bashkëpunimi nëpër komuna të Kosovës me organizta publike, ku personat e dënuar me dënime alternative e kryejn punën me interes të përgjithshëm publik. Shum shpejtë presim të lidhim memorandume mirëkuptimi edhe në nivel Ministror. Me ato organizata publike që kemi marrveshje bashkëpunimi, kemi një bashkëpunim të shkëlqyer nëpër të gjitha komunat e Kosovës. Poashtu bashkëpunim shum të mirë kemi edhe me Prokuroritë dhe Gjykatat e Kosovës, Institucionet vendore dhe ndërkombëtare në Kosovë.

Ky buletin përfshinë disa segmente të punës së Shërbimit Sprovues të Republikës së Kosovës.

Vendin më të rëndësishëm në këtë buletin e ka hulumtimi i bërë nga Z. Ilaz Dërguti, Udhëheqës i Sektorit për hulumtime dhe trajnime në Shërbimin Sprovues të Republikës së Kosovës. Hulumtimi është bërë duke u bazuar në rastet e vitit 2007. Ideja për publikimin e Buletinit nga Shërbimi Sprovues për çdo fundë vit ka qenë për disa arsye: Që opinioni i gjerë të jetë i njoftuar me punën, detyrat, misionin, dhe qëllimin e Shërbimit Sprovues të Kosovës. Për ta përsosur metodologjinë e punës në të gjitha segmentet e punës që ka për obligim t’i kryej Shërbimi Sprovues, për ta ngritë nivelin profesional dhe programimin e punës së punonjësve të SHSK-së, për të qenë zyrtari sprovues çdo herë i gatshëm me u ballafaquar me sfida më të ndryshme, për ti vërejtur zyrtarët sprovues si dhe opinjoni i gjërë ndryshimet, për të qenë Shërbimi Sprovues transparent dhe i afërt me qytetarët e Republikës së Kosovës.

Shërbimi Sprovues i Kosovës duke qenë i pari dhe i vetmi i këti lloji në rajon, e filloi punën pa asnjë përvojë paraprake. Është shumë e rëndësishme për Drejtorinë Qëndrore të Shërbimit Sprovues dhe të gjitha Qendrat regjionale të këtij shërbimi që ti vlerësoj rezultatet e arritura dhe ti publikoj ato.


5

Shërbimi Sprovues i Kosovës është pasqyrë e suksesit në luftimin e kriminalitetit, ofrimit të shërbimeve profesionale si dhe krijimin e ambientit më të sigurtë për shoqërinë dhe të ardhmen e sajë. HULUMTIM ANALITIKO-EMPIRIK PËR PUNËN E SHËRBIMIT SPROVUES TË KOSOVËS Qëllimet e hulumtimit:

1. Mbledhja e faktografisë afat shkurtër të krimit (shkak- rrjedhim) 2. Grumbullimi i materialit faktografik nga të cilat pastaj në mënyre sistematike

publikohen rezultatet e hulumtimit për gjetjen e faktorëve të krimit. 3. Hulumtimi nuk është dedikuar vetëm për ndryshimin e ndonjë metode pune, për

ndonjë problem në rrafshin individual, grupor ose në nivel të Shërbimit Sprovues, por ky hulumtim ka karakter të përgjithshëm shkencor dhe si i tillë mund të shfrytëzohet nga të gjitha shkencat shoqërore e në veçanti nga shkencat që e studiojnë kriminologjinë.

4. Ky hulumtim përfshin çdo pore të veprimit të punës së Shërbimit Sprovues Rezultatet e gjurmimit shfrytëzohen: Së pari për ta përsosur metodologjinë e punës në

tërë lëmit që duhet dhe ka për obligim t’i kryej Shërbimi Sprovues, Së dyti për ta ngritë nivelin profesional në programimin e etapave punuese gjatë mbikëqyrjeve të klientëve dhe familjeve të tyre, Së treti për të qenë zyrtari sprovues çdo herë i gatshëm me u ballafaquar me sfida më të ndryshme, Se katërti për t’i aftësuar zyrtarët sprovues që t’i hetojnë ndryshimet edhe ato më të vogla, sepse çdo rast apo klient është specifik.

5. Hulumtimi i trendit të krimit për çdo përvjetor duke i krahasuar me vitin paraprak dhe vijues.

6. Hulumtimi i përfshin: faktorët ekonomik, social, psikologjik, arsimor të delikuenteve dhe te prindërve, moshën, shëndetin e delikuenteve, të prindërve, anëtarëve të gjerë te familjes, familjet komplete dhe jo komplete, numrin e anëtarëve të familjes së gjerë dhe të ngushtë, vend qëndrimin e delinkuentëve, të familjeve të tyre dhe lëvizjet e familjes duke ndërruar vendbanimin, përkatësisht te familjeve që emigrojnë nga fshati në qytet; nga qyteti në qytet tjetër apo nga fshati në fshat. Me fjalë tjera çdo ndërrim i vendbanimit të familjes së të miturit.

7. Analiza shkencore e anketës sociale 8. Hulumtimi analitiko-empirik duhet të shtrihet edhe në studimin e përmbajtjeve të

njoftimeve (konstatimeve) që dedikohen për prokuror dhe gjykata. Raportet njoftuese dhe përfundimtare. 9. Të bëhen analiza komperative të rezultateve me vitet paraprake. 10. Te konstatohet shkalla e suksesit dhe mos suksesit në ri-edukim dhe risocializim të delikuenteve të mitur; 11. Rezultatet e këtij hulumtimi t’u ndihmojnë zyrtarëve sprovues për t’i identifikuar faktorët që kanë ndikuar ne sjellje dhe veprime kriminale që janë parakusht për ti gjetur edhe faktorët që do të ndikojnë në risocializim. 12. Hulumtohen vlerat e risocializimit përmes punës në dobi të përgjithshme. 13. Ne ketë hulumtim të vërtetohet se për sa kohe punohet anketa sociale nga zyrtarët sprovues duke e llogaritur ditën kur është pranuar kërkesa dhe ditën e dorëzimit të anketës, raporteve apo të njoftimeve të ndryshme në prokurori apo në gjykatë 14. Te identifikohen të dyshuarit për kryerjet e veprave penale nga ana e të miturve që kryhen individualisht, kryerjeve në grupe me delikuentet e mitur dhe në grup me madhoret.


6

15. Përmes këtij hulumtimi të konstatohen specifikat e veprave penale të kryera për pesë dhe për dhjetë veprat që përsëriten më së shpeshti tek të miturit delikuent për secilin regjion të Kosovës 16. Të hulumtohen kërkesat e prokurorëve apo e gjyqtarëve që u dërgohen Shërbimit Sprovues të Kosovës të cilat si të tilla nuk e paraqesin identitetin e plotë të mituri dhe familjes së tij, si dhe të vendbanimit me adres jo të saktë. 17. Të verifikohet shkalla e shqiptimit të Dënimeve Alternative, përkatësisht i shqiptimit te masave të Diverzitetit (UPDP si masë diverziteti për të mitur-duke e konkretizuar me fondin e orëve globale, masave Edukative, Masave Institucionale dhe dënimit si lirim me kusht dhe Dënim me UPDP për madhoret duke i elaburuar edhe numrin e orëve;

18 Te grumbullohen shënimet për të liruarit me kusht nga 01.01.2007 deri me 31.12. 2007. Të llogaritën në mënyrë kuantitative numri i ditëve 24 orësh për të gjithë të liruarit me kusht duke e llogaritë shkallën e kursimeve që i bëhet shoqërisë me rastin e të liruarve me kusht dhe me shqiptimin e masave dhe dënimeve alternative. UDHËZIME

Metodologjia e hulumtimit empiriko-shkencor bëhet duke i zbërthyer në matjet kuantitative dhe kualitative me vlera të tolerancës 95% dhe 99% duke përdorë analiza me metoda multivariante. Hulumtimi tërësisht mbështetet në analizën e të gjitha anketave sociale të punuara nga zyrtarët e shërbimit sprovues të Kosovës, nga data 01.01.07 deri me 31.12. 2007.

Numri i anketave sociale të analizuara në këtë hulumtim është 1678. Mesatarja e faqeve të anketave është 3.5 përqind që gjithsej 5873 faqe janë analizuar në detale. Gjithashtu duke e bërë një studim komperativ më rezultatet e analizuara edhe të anketave për vitet 2004, 2005 dhe 2006.

Janë analizuar raportet njoftuese dhe përfundimtare për prokurori dhe gjykata, janë studiuar konstatimet përkatësisht njoftimet po ashtu për gjykata të shkruara nga zyrtarët sprovues. Të gjitha këto studime të punëve të Shërbimit sprovues janë analizuar për të arritur tërë qëllimin e hulumtimit që është radhitur më larë.

Ky hulumtim bart rëndësi te veçantë me vetë faktin se hulumtimi është bazuar në popullatë e jo në mostër. Rezultatet nuk mbështeten në konstatime fragmentare, por në burime dhe shifra reale, objektive.

Parametrat e nxjerra për kushtet ekonomiko-sociale nuk janë nxjerrë nga kostoja e shportës ushqimore, por nga vrojtimi ( konstatimi ) i drejtpërdrejt i kushteve reale. Konstatimi i të ardhurave hyrëse në familje, rregullimi i dhomave, posedimi i orendive shtëpiake, duke i shënuar gjatë intervistave të prindërve dhe anëtarëve tjerë të familjes, si dhe opinionet e zyrtarëve sprovues të fituara gjatë vizitave familjare.

Si kushte familjare tepër të vështira janë marrë rastet kur familja nuk ka pas kurfar të ardhurash, as nga qendra për punë sociale, sepse familja nuk i ka mbushë kriteret për të gëzuar të drejtën e asistencës sociale.

Familjet me kushte të vështira janë konsideruar familjet që gëzojnë asistencë sociale, ndërsa për familjet me kushte të mira dhe shumë të mira nuk ka pasur nevojë të caktohet kriter- parametër, sepse shihen edhe pa hyrë brenda në shtëpitë e tyre.


7

Konstatimet për nivelin e arsimimit të miturve dhe prindërve të tyre janë marr drejtpërsëdrejti gjatë intervistës të prindërve. Për rastet kur prindërve ju kanë munguar dëshmitë për këto i kemi konsultuar drejtpërdrejti në shkolla aty ku e vijon apo e ka ndërpre shkollimin.

Shkalla e migrimit nga fshati në qytet e konfirmuar nga deklaratat e prindërve gjatë marrjes së shënimit për biografinë familjare.

Në tabelat me nr. 1- 8. janë paraqitur të gjitha llojet e veprave penale për të cilat janë

punuar anketat sociale vetëm për vitin 2007, kurse për vitet 2004/05 dhe 2006 janë paraqitur vetëm titulli i tabelave (qëllimi) dhe rezultati përfundimtar.

Rezultatet e disa veprave janë veçuar nëpër analiza, si për shembull: rezultatet e dhjetë veprave penale të cilat paraqitën më së shpeshti.

Për dallim nga hulumtimi në të dy buletinet e para, në këtë buletin paraqitën edhe informacione shtesë për të miturit që u janë shqiptuar nga gjykata masa të përgjithshme të dënimeve alternative: Masat e Diverzitetit për të mitur, Masat Edukative, Masat e Mbikëqyrjeve të shtuar nga prindi dhe ShSK, Masa e trajtimit të detyrueshëm, Masa institucionale, Dënimet me kusht, Urdhër për punë në Dobi të përgjithshëm për madhor si dhe të liruarit me kusht.

Në tabelën nr. 1 deri në tabelën nr. 8 statistikat janë paraqitë në mënyrë tabelore si vijon: - Në tabela nr. 1 janë paraqitë të gjitha kërkesat nga Prokurorit dhe Gjykatat e Kosovës drejtuar Shërbimit Sprovues të Kosovës për të përpiluar anketat sociale. Në këtë tabele janë radhitur 9 shtylla. - Në shtyllën e parë janë paraqitë të gjitha llojet e veprave penale për të cilat të miturit dyshohen se brenda periudhës së lartë përshkruar kanë kryer këto vepra. Shtylla nr. 2 paraqet nenet e KPM për çdo vepër. Shtyllat 3 paraqet numrin e kërkesave të gjykatave komunale ndërsa shtylla 4 numrin kërkesave nga gjykatat e qarkut. Në shtyllën 5 të gjitha anketat sociale që janë përpiluar për herë të parë për një individ, kurse në shtyllat 6, 7 dhe 8 paraqesin radhën e anketave të përsëritura për individ si të dyshuar që kanë kryer vepra penale. Në shtyllën e 9 paraqitët përqindja e çdo vepre penale në raport me të gjitha veprat tjera penale. Tabelat tjera pas tabelës nr. 8. përkatësisht nga tabela nr. 9 e deri me tabelën 20 nuk janë paraqitë llojet e veprave, por vetëm përmbajtja e komponentëve e titullit të tabelës dhe rezultati përfundimtar i përgjithshëm i të gjitha veprave që janë identifikuar si të kryera nga të miturit të dyshuar, të cilat pastaj radhiten në vitet: 2004/05, në 2006 dhe në vitin 2007 për të bërë analizat empirike dhe krahasuese. Tabela nr. 2 paraqet Gjinin, grup mashat dhe vendbanimet e të miturve që dyshohet se kanë renë ndeshë me ligjin. Në tabela nr. 3 paraqitën rezultatet e të miturve që vijon dhe qe e kanë ndërprerë shkollimin dhe atyre që e kanë mbaruar apo deri në cilën nivel të shkollimi ka arrite. Të gjitha tabelat tjera janë të qarta, prandaj nuk ka nevojë që të sqarohen më tutje.


8

X. PARAQITJA TABELARE E STATISTIKAVE

TABELA 1. ANKETAT SOCIALE DHE RECEDIVIZMI LLOJET E VEPRAVE PENALE

neni Prokuroria Kërk. për AS është paraqitë për herë të

Komplet SH.S.K. 2008 Komunal Qarkut I II III IV-e me.sh

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 11 0 11 0 0 0 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 67 1 60 6 2 0 Dhunimi 193 0 4 3 1 0 0 Droga 229 23 3 18 7 1 0 Falsifikimi I dokumentit 332 7 0 7 0 0 0 Falsifikimi I parave 244 18 5 22 1 0 0 Grabitje 255 7 18 16 3 2 4 Shpërdorim 257 5 0 5 0 0 0 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 1 0 1 0 0 0 Kanosje 161 9 0 8 1 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 162 1 0 1 0 0 0 Lajmërim i rrejshëm 306 4 0 2 2 0 0 Lëndim i lehtë 153 279 1 253 15 7 5 Lëndim i rëndë 154 41 4 39 4 2 0 Mashtrim 261 7 0 4 2 0 1 Pjesëmarrje në grup 320 2 0 2 0 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 155 11 4 13 1 1 0 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 12 0 10 2 0 0 Rrezikimi i trafikut publik 297 39 2 35 5 1 0 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 0 60 52 2 5 1 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 17 0 12 4 1 0 Pengimi i per. zyr. në kryerjen detyrave 316 6 0 6 0 0 0 Sulm ndaj personit zyrtar 317 3 0 3 0 0 0 Vjedhje e lehtë 252 326 0 266 27 20 13 Vjedhje e rëndë 253 475 5 361 61 36 22 Vjedhje e pyllit 285 119 0 55 34 16 14 Vrasje në tentativë 146 0 23 20 1 1 1 Vrasje e rëndë 147 0 5 4 1 0 0 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 4 0 3 1 0 0 Trafikimi i njerëzve 139 0 1 0 0 0 1 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 1 0 1 0 0 0 Sulm seksual 195 2 0 2 0 0 0 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 8 0 7 1 0 0 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 2 0 2 0 0 0 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 4 1 4 1 0 0 Heqja e instalimeve publike 292 7 0 7 0 0 0 Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 2 1 1 0 1 1 Detyrim, kercnim.per te fit përfitime etj 267 6 2 6 1 1 0 Dhënia e ndihmës së kryes. vepre. Penale 305 2 3 5 0 0 0 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 1 0 0 1 0 0 Kontrabandimi i mallrave 273 3 0 3 0 0 0 Mundësia e arratisjes se persi 181 2 0 2 0 0 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 1 0 0 1 0 0

Gjithsej 1535 143 1332 186 97 63


9

TABELA 2. GJINIA MOSHA DHE VENDBANIMI

LLOJET E VEPRAVE PENALE

neni

Gjinia Mosha Vendi

Komplet SH.S.K. 2008 M F 14-16 16-17 17-18 Fshat Qyteti

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 10 1 4 4 3 2 9 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 68 0 26 30 12 20 48 Dhunimi 193 4 0 1 3 0 2 2 Droga 229 25 1 2 19 5 8 18 Falsifikimi I dokumentit 332 6 1 2 3 2 5 2 Falsifikimi I parave 244 23 0 3 12 8 9 14 Grabitje 255 25 0 3 17 5 6 19 Shpërdorim 257 4 1 2 3 0 2 3 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 1 0 0 0 1 1 0 Kanosje 161 9 0 2 5 2 5 4 Pjesëmarrje në rrahje 162 1 0 0 0 1 1 0 Lajmërim i rrejshëm 306 4 0 2 0 2 2 2 Lëndim i lehtë 153 273 7 92 151 37 137 143 Lëndim i rëndë 154 45 0 16 21 8 14 31 Mashtrim 261 7 0 2 4 1 1 6 Pjesëmarrje në grup 320 2 0 0 2 0 1 1 Pjesëmarrje në rrahje 155 15 0 4 7 4 8 4 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 12 0 8 4 0 3 9 Rrezikimi i trafikut publik 297 40 1 9 22 10 15 26 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 58 2 9 31 20 42 18 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 17 0 6 9 2 9 8 Pengimi i per. zyr. në kryerjen detyrave 316 6 0 0 6 0 1 5 Sulm ndaj personit zyrtar 317 3 0 0 3 0 1 2 Vjedhje e lehtë 252 318 8 60 217 49 126 200 Vjedhje e rëndë 253 478 2 102 328 50 173 307 Vjedhje e pyllit 285 119 0 48 54 17 99 20 Vrasje në tentativë 146 22 1 4 13 6 11 9 Vrasje e rëndë 147 5 0 1 1 3 3 2 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 3 1 1 0 3 2 2 Trafikimi i njerëzve 139 0 1 0 1 0 0 1 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 1 0 0 0 1 0 1 Sulm seksual 195 2 0 0 2 0 0 2 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 7 1 1 4 3 5 3 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 2 0 0 2 0 0 2 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 5 0 2 3 0 2 3 Heqja e instalimeve publike 292 7 0 1 5 1 4 3 Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 3 0 0 0 3 2 1 Detyrim, kërcënim për te fit përfitime etj 267 8 0 2 5 1 1 7 Dhënia e nd. së kryes. vepre. Penale 305 5 0 3 1 1 2 3 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 1 0 0 1 0 0 1 Kontrabandimi I mallrave 273 3 0 0 2 1 0 3 Mundësia e arratisjes se persi 181 2 0 0 2 0 2 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 1 0 0 0 1 0 1

Gjithsej 1650 28 418 997 263 727 945


10

TABELA 3. SHKOLLIMI DHE SHKALLA E ARSIMIMIT


neni

Shkollimi Shkalla e arsimimit

Komplet SH.S.K. 2008 vijon nuk vijon

analfabet

~4kl

5~7kl. 7~9kl. ~10kl. ~11kl ~12kl.

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 9 2 0 0 3 6 0 1 1 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 47 21 1 2 9 23 20 11 2 Dhunimi 193 1 3 0 0 2 1 0 1 0 Droga 229 22 4 0 0 2 7 7 8 2 Falsifikimi I dokumentit 332 6 1 0 0 0 2 2 2 1 Falsifikimi I parave 244 18 5 0 0 5 4 4 3 7 Grabitje 255 13 12 1 1 4 5 3 10 1 Shpërdorim 257 5 0 0 0 0 2 3 0 0 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 1 0 0 0 0 0 0 0 1 Kanosje 161 4 5 0 3 1 1 2 1 1 Pjesëmarrje në rrahje 162 1 0 0 0 0 0 1 0 0 Lajmërim i rrejshëm 306 3 1 0 0 0 0 1 1 2 Lëndim i lehtë 153 250 30 11 8 11 107 82 40 21 Lëndim i rëndë 154 36 9 2 1 4 6 11 13 8 Mashtrim 261 4 3 0 0 0 3 3 1 0 Pjesëmarrje në grup 320 2 0 0 0 0 0 1 1 0 Pjesëmarrje në rrahje 155 11 4 0 0 0 5 4 3 3 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 10 2 0 0 1 2 3 6 0 Rrezikimi i trafikut publik 297 35 6 0 1 7 6 6 13 8 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 43 17 0 2 6 13 15 20 4 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 13 4 1 0 0 7 4 3 2 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 5 1 0 0 0 0 2 3 1 Sulm ndaj personit zyrtar 317 2 1 0 0 0 0 1 1 1 Vjedhje e lehtë 252 235 91 17 23 35 152 53 23 23 Vjedhje e rëndë 253 300 180 30 24 41 209 111 35 30 Vjedhje e pyllit 285 86 33 14 4 4 54 15 16 12 Vrasje në tentativë 146 10 13 1 0 5 5 6 2 4 Vrasje e rëndë 147 3 2 0 0 1 1 1 0 2 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 3 1 0 0 1 3 0 0 0 Trafikimi i njerëzve 139 1 0 0 0 0 0 1 0 0 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 1 0 0 0 0 1 0 0 0 Sulm seksual 195 2 0 0 0 0 2 0 0 0 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 5 3 1 0 2 2 3 0 0 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 2 0 0 0 1 0 1 0 0 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 2 3 1 1 0 1 2 0 0 Heqja e instalimeve publike 292 3 4 0 0 3 0 1 2 1 Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 0 3 0 0 0 3 0 0 0 Detyrim, kërcenim për te fit përfitime etj 267 6 2 1 0 1 0 4 2 0 Dhënia e nd. së kryes. vepre. Penale 305 2 3 0 0 1 0 0 2 2 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 1 0 0 0 0 0 0 1 0 Kontrabandimi I mallrave 273 1 2 0 0 0 1 0 2 0 Mundësia e arratisjes se persi 181 0 2 1 0 1 0 0 0 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 1 0 0 0 0 0 0 0 1 Gjithsej 1205 473 82 70 151 634 373 227 141


11

TABELA 4. SHËNDETI I KLIENTIT DHE STRUKTURA E PRINDËRVE


neni

Shëndeti i klientit Prindërit

Komplet SH.S.K. 2008 fizik sh s

mental sh s

të dy

nënën

babin

asnjërin

të ndarë

migrim

të

adaptuar

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 11 0 11 0 11 0 0 0 0 0 0 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 65 3 68 0 63 4 1 0 0 1 0 Dhunimi 193 4 0 4 0 4 0 0 0 0 0 0 Droga 229 26 0 26 0 20 6 0 0 0 0 0 Falsifikimi I dokumentit 332 7 0 7 0 6 1 0 0 0 0 0 Falsifikimi I parave 244 22 1 23 0 21 2 0 0 0 2 0 Grabitje 255 23 1 24 0 21 1 2 0 2 1 0 Shpërdorim 257 5 0 5 0 4 1 0 0 0 0 0 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 Kanosje 161 8 1 9 0 7 1 1 0 0 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 162 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 Lajmërim i rrejshëm 306 4 0 4 0 2 0 2 0 0 0 0 Lëndim i lehtë 153 274 6 278 2 258 12 7 3 6 3 2 Lëndim i rëndë 154 43 2 45 0 40 4 1 0 1 1 0 Mashtrim 261 7 0 7 0 7 0 0 0 0 0 0 Pjesëmarrje në grup 320 2 0 2 0 2 0 0 0 0 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 155 14 1 15 0 10 3 0 2 0 0 0 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 11 1 12 0 12 0 0 0 0 0 0 Rrezikimi i trafikut publik 297 38 3 41 0 37 3 0 1 4 2 0 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 59 1 61 0 44 11 3 3 2 3 0 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 16 1 17 0 16 1 0 0 0 0 0 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 6 0 6 0 6 0 0 0 0 0 0 Sulm ndaj personit zyrtar 317 3 0 3 0 3 0 0 0 0 0 0 Vjedhje e lehtë 252 313 14 325 1 278 31 9 8 6 17 6 Vjedhje e rëndë 253 461 19 477 3 424 32 12 12 10 16 6 Vjedhje e pyllit 285 111 8 117 2 101 8 7 3 0 1 2 Vrasje në tentativë 146 23 0 23 0 20 2 1 0 1 0 1 Vrasje e rëndë 147 5 0 5 0 4 1 0 0 0 0 0 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 4 0 4 0 3 1 0 0 0 0 0 Trafikimi i njerëzve 139 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 Sulm seksual 195 2 0 2 0 1 1 0 0 0 0 0 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 7 1 8 0 6 2 0 0 0 0 0 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 2 0 2 0 2 0 0 0 0 0 0 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 5 0 4 1 4 1 0 0 0 1 1 Heqja e instalimeve publike 292 7 0 7 0 6 0 1 0 0 0 0 Urr. etnike-racore-mos durim komb. 115 3 0 3 0 3 0 0 0 0 0 0 Detyrim, kërcënim për te fit përfitime et 267 8 0 8 0 7 1 0 0 0 0 0 Dhënia e nd. së kryes. vepre. Penale 305 5 0 5 0 4 1 0 0 0 0 0 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 Kontrabandimi I mallrave 273 3 0 3 0 3 0 0 0 0 0 0 Mundësia e arratisjes se persi 181 2 0 2 0 2 0 0 0 0 0 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 Gjithsej 1615 63 1669 9 1465 134 47 32 32 48 18


12

TABELA 5. NUMRI I ANTARËVE TË FAMILJES


neni

Numri i anëtarëve të familjes

Komplet SH.S.K. 2008 ~2

3~4

5~6

7~8

9~10

11~12

13~14

15~16

17~etj.

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 0 1 5 3 2 0 0 0 0 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 1 9 34 19 3 1 1 0 0 Dhunimi 193 0 0 3 0 1 0 0 0 0 Droga 229 1 1 12 6 2 1 1 2 0 Falsifikimi I dokumentit 332 0 0 5 2 0 0 0 0 0 Falsifikimi I parave 244 0 2 6 9 5 1 0 0 0 Grabitje 255 0 0 15 9 1 0 0 0 0 Shpërdorim 257 0 0 3 2 0 0 0 0 0 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 0 0 1 0 0 0 0 0 0 Kanosje 161 0 1 5 2 0 0 1 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 162 0 1 0 0 0 0 0 0 0 Lajmërim i rrejshëm 306 0 1 1 2 0 0 0 0 0 Lëndim i lehtë 153 0 17 124 87 34 8 6 2 2 Lëndim i rëndë 154 0 4 20 11 6 2 1 0 1 Mashtrim 261 0 0 4 3 0 0 0 0 0 Pjesëmarrje në grup 320 0 0 1 0 0 1 0 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 155 0 0 6 7 0 2 0 0 0 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 0 0 6 3 2 1 0 0 0 Rrezikimi i trafikut publik 297 0 6 18 14 2 1 0 0 0 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 0 2 23 17 8 6 2 1 1 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 0 1 10 3 1 2 0 0 0 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 0 0 3 1 1 0 1 0 0 Sulm ndaj personit zyrtar 317 0 0 2 1 0 0 0 0 0 Vjedhje e lehtë 252 5 21 131 97 46 17 6 1 2 Vjedhje e rëndë 253 3 18 182 184 52 31 6 1 3 Vjedhje e pyllit 285 0 1 27 47 18 13 3 5 5 Vrasje në tentativë 146 0 2 7 7 2 3 2 0 0 Vrasje e rëndë 147 0 0 3 2 0 0 0 0 0 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 0 1 2 1 0 0 0 0 0 Trafikimi i njerëzve 139 0 0 0 0 1 0 0 0 0 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 0 0 1 0 0 0 0 0 0 Sulm seksual 195 0 0 1 1 0 0 0 0 0 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 0 1 5 2 0 0 0 0 0 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 0 0 2 0 0 0 0 0 0 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 0 0 3 0 0 1 1 0 0 Heqja e instalimeve publike 292 0 0 2 2 2 1 0 0 0 Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 0 0 1 1 1 0 0 0 0 Detyrim, kërcenim për te fit përfitime etj 267 0 1 2 2 2 1 0 0 0 Dhënia e ndihmës së kryes. vepre. Penale 305 0 1 2 2 0 0 0 0 0 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 0 0 0 1 0 0 0 0 0 Kontrabandimi I mallrave 273 0 0 0 3 0 0 0 0 0 Mundësia e arratisjes se persi 181 0 0 0 1 1 0 0 0 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 0 0 1 0 0 0 0 0 0 Gjithsej 10 92 679 554 193 93 31 12 14


13

TABELA 6. SHËNDETI I FAMILJES


neni

Shëndeti i familjes

Komplet SH.S.K. 2008 fizik

I shëndosh I sëmurë n b n b

mental I shëndosh I sëmurë

n b n b

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 11 11 0 0 11 11 0 0 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 65 61 2 1 68 67 0 1 Dhunimi 193 4 3 0 2 4 4 0 0 Droga 229 25 25 1 1 26 26 0 0 Falsifikimi I dokumentit 332 7 7 0 3 7 7 0 0 Falsifikimi I parave 244 22 22 1 5 23 23 0 0 Grabitje 255 20 19 1 2 25 23 0 2 Shpërdorim 257 4 3 0 0 5 5 0 0 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 1 1 0 0 1 1 0 0 Kanosje 161 9 8 0 0 9 9 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 162 1 0 0 0 1 1 0 0 Lajmërim i rrejshëm 306 4 4 0 0 4 4 0 0 Lëndim i lehtë 153 262 259 7 9 278 277 1 2 Lëndim i rëndë 154 42 13 2 6 44 44 1 1 Mashtrim 261 7 6 0 0 7 7 0 0 Pjesëmarrje në grup 320 2 0 0 0 2 2 0 0 Pjesëmarrje në rrahje 155 14 10 1 0 15 15 0 0 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 11 10 1 1 12 12 0 0 Rrezikimi i trafikut publik 297 35 34 2 3 41 41 0 0 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 56 40 2 4 60 59 0 1 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 16 14 0 1 17 17 0 0 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 6 4 0 0 6 6 0 0 Sulm ndaj personit zyrtar 317 3 1 0 0 3 3 0 0 Vjedhje e lehtë 252 301 281 14 17 324 324 4 3 Vjedhje e rëndë 253 431 419 19 17 479 475 0 5 Vjedhje e pyllit 285 102 104 7 6 117 117 2 2 Vrasje në tentativë 146 22 19 1 1 23 22 0 1 Vrasje e rëndë 147 5 5 0 0 5 5 0 0 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 1 1 0 0 4 4 0 0 Trafikimi i njerëzve 139 1 0 0 0 1 1 0 0 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 1 1 0 0 1 1 0 0 Sulm seksual 195 2 2 0 0 2 2 0 0 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 8 8 0 0 8 8 0 0 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 2 2 0 0 2 2 0 0 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 5 5 0 0 5 5 0 0 Heqja e instalimeve publike 292 7 4 0 1 7 6 0 1 Urrejtje etnike-racore-mos durim komb. 115 3 3 0 0 3 3 0 0 Detyrim, kërcenim për te fit përfitime etj 267 8 8 0 1 8 8 0 0 Dhënia e ndihmës së kryes. vepre. Penale 305 5 5 0 0 5 5 0 0 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 1 1 0 0 1 1 0 0 Kontrabandimi I mallrave 273 3 3 0 0 3 3 0 0 Mundësia e arratisjes se persi 181 1 1 0 0 2 2 0 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 1 1 0 0 1 1 0 0

Gjithsej 1537 1428 61 81 1670 1659 8 19


14

TABELA 7. NIVELI I ARSIMIMIT TË PRINDËRVE


neni

Niveli i arsimimit të prindërve

Komplet SH.S.K. 2008 analfabet n b

Sh.f. n b

Sh.m. n b

superi n b

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 0 0 8 8 2 3 1 0 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 19 13 26 18 20 32 3 5 Dhunimi 193 2 1 1 0 1 3 0 0 Droga 229 5 3 11 4 6 13 4 6 Falsifikimi I dokumentit 332 3 0 4 2 0 3 0 2 Falsifikimi I parave 244 4 0 16 6 4 14 0 3 Grabitje 255 5 2 16 8 1 8 0 7 Shpërdorim 257 1 1 3 2 1 2 0 0 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 0 0 1 0 0 0 0 1 Kanosje 161 4 0 3 5 2 3 0 1 Pjesëmarrje në rrahje 162 0 0 1 1 0 0 0 0 Lajmërim i rrejshëm 306 2 0 0 2 2 0 0 2 Lëndim i lehtë 153 62 23 150 112 58 119 10 26 Lëndim i rëndë 154 5 3 26 13 12 24 2 5 Mashtrim 261 2 0 2 4 2 3 1 0 Pjesëmarrje në grup 320 1 0 0 0 1 1 0 1 Pjesëmarrje në rrahje 155 5 1 6 6 4 6 2 2 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 5 0 4 2 2 8 2 2 Rrezikimi i trafikut publik 297 8 3 26 10 5 22 4 6 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 18 5 32 23 5 24 1 8 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 4 3 10 8 2 3 1 3 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 1 0 4 2 1 2 0 2 Sulm ndaj personit zyrtar 317 1 0 0 0 2 1 0 2 Vjedhje e lehtë 252 97 46 186 148 35 110 9 22 Vjedhje e rëndë 253 114 46 250 245 107 160 9 29 Vjedhje e pyllit 285 43 16 61 39 10 59 5 5 Vrasje në tentativë 146 8 8 8 5 3 9 4 1 Vrasje e rëndë 147 2 0 3 2 0 3 0 0 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 1 1 1 1 2 2 0 0 Trafikimi i njerëzve 139 1 0 0 1 0 0 0 0 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 0 0 1 1 0 0 0 0 Sulm seksual 195 1 0 1 1 1 1 0 0 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 2 0 3 1 2 3 0 4 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 0 0 2 1 0 1 0 0 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 3 2 1 1 0 1 1 1 Heqja e instalimeve publike 292 3 1 3 2 1 4 0 0 Urrejtje etnike-racore-mosdurim komb. 115 1 0 2 3 0 0 0 0 Detyrim, kërcënim. për te fit përfitime etj 267 1 2 5 3 2 2 0 1 Dhënia e ndihmës së kryes. vepre. Penale 305 0 0 4 0 1 5 0 0 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 0 0 1 0 0 1 0 0 Kontrabandimi I mallrave 273 1 1 2 2 0 0 0 0 Mundësia e arratisjes se persi 181 0 0 2 2 0 0 0 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 1 1 0 0 0 0 0 0 Gjithsej 436 182 886 694 297 655 59 147


15

TABELA 8. GJENDJA EKONOMIKE DHE KUSHTET E BANIMIT


neni

Gjendja ekonomike Kushtet e banimit

Komplet SH.S.K. 2008 tepër e vështir

e vështir

e mirë

shumë e mirë

të vështira

të mesme

të larta

Asgjësimi I dokumenteve zyrtare 323 0 2 7 2 2 8 1 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme 260 14 16 21 17 21 37 10 Dhunimi 193 0 1 1 2 1 1 2 Droga 229 1 2 10 13 2 13 11 Falsifikimi I dokumentit 332 1 2 1 3 2 1 4 Falsifikimi I parave 244 4 5 8 6 4 9 10 Grabitje 255 2 12 9 2 8 14 3 Shpërdorim 257 1 3 0 1 3 1 1 Kalimi I pa autorizuar I kufirit 114 0 0 0 1 0 0 1 Kanosje 161 3 2 3 1 5 3 1 Pjesëmarrje në rrahje 162 0 0 1 0 1 0 0 Lajmërim i rrejshëm 306 0 2 2 0 2 2 0 Lëndim i lehtë 153 41 46 140 53 64 156 60 Lëndim i rëndë 154 6 10 12 17 24 12 10 Mashtrim 261 1 2 3 1 3 3 1 Pjesëmarrje në grup 320 0 0 1 1 0 2 0 Pjesëmarrje në rrahje 155 4 2 4 4 5 6 3 Pranimi i mallrave të vjedhura 272 6 0 2 2 4 5 3 Rrezikimi i trafikut publik 297 6 3 16 12 11 12 18 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve 328 15 16 13 13 19 25 16 Shkaktimi i rrezikimit të përgjithshëm 291 3 11 8 4 5 10 2 Pengimi i per.zyr.në kryerjen detyrave 316 1 1 4 0 2 3 1 Sulm ndaj personit zyrtar 317 0 0 3 0 0 3 0 Vjedhje e lehtë 252 150 70 58 17 152 76 19 Vjedhje e rëndë 253 180 127 56 25 248 128 43 Vjedhje e pyllit 285 75 126 8 4 182 23 4 Vrasje në tentativë 146 9 32 6 3 56 10 3 Vrasje e rëndë 147 0 3 2 1 4 2 2 Vrasje e foshnjës gjatë lindjes 150 1 4 1 0 2 3 0 Trafikimi i njerëzve 139 0 0 1 0 1 0 0 Keqpërdorimi I fëmijëve në pornografi 202 0 0 0 1 0 0 1 Sulm seksual 195 1 1 0 0 2 0 0 Rrezikim i mjeteve të trafikut urban 299 0 2 4 2 0 2 6 Rrezikim i tra.publik për shkak të dehjes 298 0 0 2 0 0 2 0 Keqpër. sek. i të miturve nën 16-vjeç 198 0 2 2 1 2 2 1 Heqja e instalimeve publike 292 4 1 2 0 5 2 0 Urr. etnike-racore-mos durim komb. 115 2 0 1 0 2 1 0 Detyrim, kërcënim. për te fit përfitime 267 1 4 0 3 4 1 3 Dhënia e nd. së kryes. vepre. Penale 305 1 3 1 0 1 3 1 Ushtrimi arbitrar e te drejtave. 326 0 1 0 0 0 1 0 Kontrabandimi I mallrave 273 1 2 0 0 1 2 0 Mundësia e arratisjes se persi 181 1 0 1 0 1 1 0 Dëmtimi I varrezave-kufomave 338 1 0 0 0 1 0 0 Gjithsej 536 516 414 212 852 585 241


16

PARAQITJA GRAFIKE E ANKETAVE SOCIALE TË ANALIZUARA PËR VITIN 2007 PËR TË GJITHA REGJIONET

LEGJENDA:

Regjioni i Prishtinës Regjioni i Prizrenit Regjioni i Pejës Regjioni i Mitrovicës Regjioni i Gjilanit


17

Prishtina, 42.49

Gjilani, 24.97

Peja, 16.63

Mitrovica, 5.84

Prizreni, 10.07

TABELA 9

NUMRI I ANKETAVE SOCIALE NEPER REGJIONET E SHERBIMIT SPROVUES TE KOSOVES

Regjionet anketa sociale

% konstatime % anketa për Gj.kundërvajtje

Prishtina 713 42.49 14 0.83

Prizreni 169 10.07 7 4.14 50

Mitrovica 98 5.84 6 6.12

Peja 279 16.63 16 5.73

Gjilani 419 24.97 95 22.67

Gjithsej 1678 100.00 138 8.22 50

GRAFIKU 1


18

LLOJI DHE NUMRI I PERGJITHEM I MASAVE APO DENIMEVE ALTERNATIVE

Prishtine

Prizreni

Mitrovica

Peja

Gjilani

Gjithsej

TABELA 10

`

Masat e Diverziteti:

1. Ndërmjetësim në mes të miturit dhe palës së dëmtuar

2 28 1 31

2. Ndërmjetësim në mes të miturit dhe familjes së tij

1 1

3. Kompensimi i dëmit palës së dëmtuar 1 1

4. Vijimi i rregullt në shkollë 1 2 3

5. Pranimi i punësimit apo aftësimit 0

6. Edukimi në rregullat e trafikut 3 7 1 11

7. Këshillim psikologjik 8 4 2 14

8. Kryerja e punës në dobi të përgjithshëm pa pagesë si masë e diverzitetit

65 1 4 71

Fondi i orëve 5070 60 110 5240

Gjithsej klient ( të mitur) 81 42 2 6 0 131

Masat Edukative: 1. Masa e mbikëqyrjes së shtuar nga prindi 20 6 42

3. Mbikëqyrja e shtuar nga familja tjetër 1 0

2. Masa e mbikëqyrjes së shtuar nga prindi dhe sh.sprovues 2x6muaj+93x1vit+73x2vite =240vite

168 168


Masat e trajtimit të Detyrueshëm Psikiatrik; 1. Me ndalim 1 1

2. Në liri 0


Masat e trajtimit të detyrueshëm Rehabilitues: 1. Dënimet me kusht 0

2. Urdhër për trajtim të detyrueshëm rehabilitues 2 2 4

3. Urdhër për mbikëqyrje nga shërbimi sprovues (për madhor)

2 22 24

4. Urdhër për punë në dobi të përgjithshëm ( për madhor )

3 179 36 6 217

Fondi i orëve 280 22650 4630 448 23865


Gjithsej 253 67 183 41 28 587


19

III

IIIIV-etj

04/’05

2006

2007

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90%

TABELA 11

ANALIZA KOMPERATIVE E VEPRAVE PENALE PER VITET NE VIJIM

Kërk. për anketë sociale për here te:

Për vitet

2004/’05 2006 2007 Gjithsej %

nr: % nr: % nr: %

I 1281 80.93 1258 77.51 1332 79.38 3871 79.26

II 169 10.67 187 11.52 186 11.09 542 11.10

III 79 4.990 103 6.35 97 5.79 279 5.72

IV-etj 54 3.411 75 4.62 63 3.76 192 3.93

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

GRAFIKONI 2

Koeficienti i Kontigencës ( përputhshmëria ) të rezultateve në tri vite dhe përsëritjen e kërkesave për anketa sociale për individët e njëjtë

K= 7859,02

2

=

+ XN

X

Në tabelën nr. 11 janë paraqitë rezultatet e hulumtimit të kërkesave nga prokurorët apo gjyqtarët për të përpiluar anketat sociale të radhitura dhe sa nga to janë kërkuar për herë të parë, të dytë, të tretë apo 4 e me tepër. Të gjitha rezultatet e viteve 2004/05, 2006 dhe 2007 janë radhitë në të njëjtën tabelë në mënyrë që të bëhet më lehtë analiza krahasuese. Analiza e krahasimit tregon se në vitin 2004/5 për 1281 të mitur të dyshuar së kanë kryer vepra penale janë bërë vetëm një herë kërkesat ose 80.935, Për 169 apo 10.675 të mitur që dyshohen se i kanë përsëritu veprat dy herë . 79 apo 4.99%.të mitur që dyshohen se i kanë përsërit tri herë dhe për 54 apo 3.41% të mitur që dyshohen së i kanë përsëritur veprat penale 4 herë e më tepër.

Nëse me kujdes shikohen rezultatet edhe të dy viteve 2006 dhe 2007 do të konstatojmë së mbi 97.5% përputhen . Prandaj mendoj së nuk ka arsye të analizohen me tepër. Nëse këto rezultate i marrim edhe viteve tjera, atë herë mund të konkludohet për parametra që sinjalizojnë dukuri dhe po ashtu faktorët që ndikojnë në manifestimin e krimit mund të parashikohen në mënyrë që më mirë të pengohen së sa të shërohen. Krahasuar vitin 2007 me vitin 2006 shihet së përsëritja e veprave penale ka filluar gradualisht të bie përkatësisht për 1.87% në vitë. Në analizat krahasuese në mes viteve 2004/05 dhe viteve 2006 dhe 2007 nuk mundë të mbështetemi shkencërisht, por më tepër vetëm si paraqitje të trendit për këto arsye: - Në vitin 2004/05 në nivel të Kosovës kanë filluar punën vetëm tri regjione.


20

Regjioni i Prishtinës, Regjioni i Prizrenit dhe Regjioni i Mitrovicës. Regjioni i Mitrovicës për arsye specifike ia filloi punës me vonesë; - Kodi Penal i Kosovës u aprovuar me 6. prill të vitit 2004, prandaj në këtë vit anketat sociale u punuan vetëm në gjashtë mujorin e dytë, dhe vetëm në tri regjionet e Kosovës. - Prokuroritë dhe gjykatat nuk ishin ende të përgatitura që të fillojnë punën sipas kërkesave të Kodit të ri Penal të Kosovës. Nëse thellohemi në analiza më të thella mund t’i fitojmë disa indikacione që në analizat tjera të më vonshme ndoshta mund të mirën si parametra. Në vitin 2007 të gjitha prokuroritë përkatësisht gjykatat në Kosovë çdo denoncim që është ngritur për të mitur, kanë qenë të obliguara që tu drejtohen Shërbimit Sprovues të Kosovës për t’i përgatitur anketat sociale. Prandaj nëse i krahasojmë numrin e anketave sociale për vitin 2006 dhe 2007 do të konstatomë se vetëm 55 anketa sociale janë punuar më tepër në vitin 2007 përkatësisht 1.667 % se në vitin 2006. Në analizat e përsëritjeve të kërkesave për të miturit që dyshohet se kanë përsëritë vepra penale, një, dy, tri, apo 4 e më shumë herë edhe këtu fitojmë gati rezultate identike me numrin e anketave sociale, por me kahje pozitive më pak të mitur i kanë përsëritur veprat penale përkatësisht për 1.87 %.

Analizimi i fenomenit të krimit të të miturve në tabelën nr: 11 është konkretizuar edhe me grafikun 2 dhe me llogaritjen e metodave psikometrive duke e konstatuar se koeficienti i kotigencës ( i përputhshmërisë) është K=0.7859 me kahje pozitive në rënje të përsëritjeve të kryerjes së veprave penale për 2.05 %. TABELA 12

ANALIZA KOMPERATIVE SIPAS STUKTURES GJINORE, GROPMOSHAVE DHEVENDBANIMIT

Për vitet 2004/’05 2006 2007

Gjithsej % nr: % nr: % nr: %

Gjinia M 1542 97.42 1594 98,21 1650 98.18 4786 97.99

F 41 2.58 29 1,77 28 1.67 98 2.01

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

Mosha

14-16 496 31.33 723 44.57 418 24.87 1637 33.53

16-17 817 51.60 792 48.83 997 59.32 2606 53.37

17-18 270 17.07 108 6.60 263 15.65 641 13.13

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

Vendi Fshat 618 39.04 694 42.76 730 43.435 2042 41.82

Qytet 965 60.96 929 57.29 948 56.406 2842 58.20

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00


21

43.435

56.406

42.76

57.29

39.04

60.96

0

10

20

30

40

50

60

70

Fshat

Qytet

2004/’05

2006

2007

%

98.18

1.67

98.21

1.77

97.42

2.58

0

20

40

60

80

100

M F

2004/’05

2006

2007

%

0

10

20

30

40

50

60

70

14-16

16-17

17-18

%

2004/’05

2006

2007

43.435

56.406

42.76

57.29

39.04

60.96

0

10

20

30

40

50

60

70

Fshat

Qytet

2004/’05

2006

2007

%

GRAFIKONI 3 GRAFIKONI 4

GRAFIKONI 5

Të miturat në vitin 2004/05 praktikisht vetëm me 2.58 % kanë qenë të dyshuara për kryerjen e

veprave penale. Në vitin 2006 pjesëmarrja e të miturave si të dyshuara ishin 1.77 %. Kurse në

vitin 2007 ishin si të dyshuara 1.67 %. Në krahasim me dy vitet e më parme për 0.505 % indeksi

i trendit është me i vogël 0.05 %. deri sa meshkujt 98.213 % .

Çfarë është struktura e grup moshave e të miturve që dyshohen së kanë kryer vepra penale dhe cilët janë faktorët me emërues specifik dhe me emërues të përbashkët për secilën grup moshë? Të miturit janë radhitur në tri grup mosha, qëllimisht që për analiza më të thella nga këndvështrimi psikologjik. Për krahasim të grup moshave do të marrim vetëm 2006 dhe 2007 për arsye të cekura më lartë. Në vitin 2006 grup mosha 16 - 17 e të miturve që dyshohet se kanë krye vepra penale në krahasim më dy krup moshat tjera (14 – 16 ) dhe ( 17 – 18 ) është me i vogël vetëm për -2.34, Çka do të thotë se grup mosha e të miturve 16 – 17 në vitin 2006 dominon me 48,83%. Kurse kjo grup moshë në vitin 2007 të miturve që bie ndeshë me ligjin është 59.32 % i tejkalon dy grup moshat për 18.64 % Në vitin 2006 në grup moshën 14 – 16 e të miturve të dyshuar që kanë renë ndeshë me ligjin është 44.57 %, kurse në vitin 2007 është vetëm 24.87 %.Kjo grup moshë ndryshoj për 19.7% Gjithashtu grup mosha e të miturve 17 - 18 që dyshohet se kanë rënë ndeshë me ligjin në


22

vitin 2006 ishte në krahasim me dy grup moshat tjera fare e vogël përkatësisht vetëm me 6.6 % kurse kjo grup moshë në vitin 2007 paraqitet me 15.65 %. Ndryshimi kaq i madh i këtyre dy grup moshave të njëjta, por vetëm për një vit pas ( 44.57-24.87 = 19.7 % trendi pozitiv dhe 6.6-15.65= -9 % trendi negativ. Ky ndryshim kaq i madh duhet gjetur faktorët që kanë ndikuar. Ndërë shumë faktor që ndikojnë në këtë ndryshim kaq të madh brenda kohës një vjeçare do ti veqonim pesë faktor: faktori ekonomik, arsimor, sociologjik dhe politik. Faktori ekonomik ndikon direkët në kryerjen e disa veprave dhe indirekt në kryerjen e veprave tjera të shumta. Faktorët ekonomik do të analizohen më vonë, por këtu do të flasim vetëm për faktorët ekonomik të grup moshës 17 -18. meqë ndryshimi për 9.05 % brenda një viti duhet t’i këtë shkaqet a veta. Të miturit e grup moshës 17 – 18 vjeçare shumë nga këta të dyshuar janë rënë në konflikt me ligjin deri sa i takonin grup moshës 16 – 17 vjeçare. Pjesa dërmuese e këtyre të miturve rrjedhin nga familjet skajshmërish të varfra te gjendur në mesë krizës ekzistenciale dhe mos kujdesit të shoqërisë në fillim kryerja e veprave penale ka qenë më tepër instinktivisht e më vonë u është bërë shprehi e kushtëzuar.

Kur e theksoj këtë e kam parasysh së një numër i madhe i të dyshuarve për shumë kryerje të

veprave penale shpesh herë edhe pas një viti e jo rrallë edhe pas dy viteve është përballë me

ligjin për herë të parë si pasoj e numrit të madh të lëndëve në gjykata.

Faktori i arsimimit ndikon direkt dhe indirekt. Grup mosha 17 -18 e të miturve që ka rënë ndeshë me ligjin në të gjitha veprat penale të radhitura në tabelën nr. 2 dhe 17. Është 473. Vetëm për tri vepra penale ( vjedhje e lehtë neni 252, vjedhje e rëndë neni 253 dhe vjedhje e pyllit neni 285. Nga ky numër i të miturve të dyshuar për këto tri vepra penale 302 të mitur e kanë ndërpre mësimin të shprehur në përqindje 63.85 % Faktori sociologjik Grup mosha 17 – 18. Këtë grup moshë e karakterizojnë sjelljet tipike të fillimit të pavarësisë nga prindërit dhe si të tillë edhe marrin vendime të cilat janë në kundërshtim me normat shoqërore. Atribuimi i mënyrës së sjelljes së të miturve në këtë moshë kur është fjala për veprimin e kryerjes së tri veprave penale nëse mirën argumentet shkaktarit ekonomik atëherë të miturit janë sforcuar dhe imponuar. Duhet marr parasysh korrespodencën e shkakut ( kushtet ekonomiko sociale Fjala e urtë “ Edhe këmisha e bënë njeriun njeri” ). Grup mosha 16 - 17 përfshin mbi 59.32 % në të gjitha veprat penale. Për mendimin tim është normale që këto dy grupe mosha gjenden në fazën e procesit te formimit më kritik të personalitetit te tyre. Në këtë moshë sidomos meshkujt e luajnë rolin e heroit. Ndryshimet e bujshme fiziologjike dhe psikologjike ndikojnë në sjelljet e devijuara. Sa i përket varjablave fshat qytet vlen për analizë më të thellë. Të mitur që kanë rënë ndeshë me ligjin në tërë Kosovën janë 218 të mitur përkatësisht 12.971 % më shumë në qytet së në fshat. Në Regjionin e Prishtinës ndryshimi mes fshati dhe qyteti është për 203 të mitur me shumë në qytet së në fshatra që dyshohen se kanë kryer vepra penale. Mbi 63,7% e tyre u takojnë familjeve të cilat kanë migruar nga fshati sidomos pas lufte në qytet. Ndërsa i vetmi Regjioni i Gjilanit ka më shumë të mitur nga fshati ( 19 përkatësisht 4.53 % ) që kanë rënë ndeshë me ligjin së të miturit nga qyteti.


23

0

5

10

15

20

25

30

35

40

analfabet

~4kl.

5~7kl

7~9kl.

~10kl

~11kl.

~12kl

%

2004/’05

2006

2007

TABELA 13

ANALIZA KOMPERATIVE SIPAS SHKALLËS SË SHKOLLIMIT DHE NIVELIT ARSIMOR

Për vitet 2004/’05 2006 2007


Shkollimi

vijon 882 55.72 996 61.37 1205 71.81 3083 63.12

nuk vijon 701 44.28 627 38.63 473 28.19 1801 36.88

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

Niveli arsimor

analfabet 130 8.21 85 5.24 83 4.95 298 6.10

~4kl. 105 6.63 120 7.39 70 4.17 295 6.04

5~7kl 189 11.94 213 13.12 151 9.00 553 11.32

7~9kl. 526 33.23 544 33.52 634 37.78 1704 34.89

~10kl 295 18.64 312 19.22 372 22.17 979 20.05

~11kl. 202 12.76 228 14.05 227 13.53 657 13.45

~12kl 136 8.60 121 7.46 141 8.40 398 8.15

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

GRAFIKONI 6 GRAFIKONI 7

Në tabelën 3 dhe 13 janë paraqitë vijimi dhe mos vijimi i shkollës dhe niveli i arsimimimit i të dyshuarve të mitur analfabet, të mitur që e kanë ndërprerë shkollimin deri në klasë të katërt, klasat tjera deri ku kanë arrit deri në shkollë të mesme. Të miturit që kanë rëne ndeshë me ligjin ne vitin 2006 të cilët e kanë ndërpre shkollimin fillor në tërë Kosovën janë 12 %. Kurse shkollën e mesme e kanë ndërpre 26.63 % nga 1678 sa ishin gjithsej. Të mitur që vazhdojnë shkollimin në vitin 2006 janë 996 përkatësisht 61.37 % , kurse në vitin 2007 janë 1205 përkatësisht 71.81 %

0

20

40

60

80

vijon

nuk vijon

2004/’05

2006

2007


24

0

10

20

30

40

50

60

nëna babai nëna babai nëna babai nëna babai

analf. Sh. f. Sh. m. superi.

%

2004/’05

2006

2007

Në vitin 2007 të miturit që dyshohet se kanë rënë ndeshë me ligjin nga 1678, janë 473, të cilët e kanë ndërpre shkollimin, përkatësisht 28.19 %. Shkollën fillore e kanë ndërpre 8.88 %, shkollimin e mesëm 11.4 % dhe 7, 91 % e kanë krye shkollën e mesme këta të mitur kanë filluar më herët shkollimin fillor, e kanë kryer shkollimin e mesëm tri vjeçar dhe të gjithë këta të mitur kanë rënë ndeshë me ligjin në prag të mbushjes së moshës 18 vjeçare. Kryesisht bëhet fjalë për të mitur qe dyshohen për lëndime të lehta, lëndime të rënda, pjesëmarrje në rrahje - ( intervista me këta mitur që e kanë kry shkollimin e mesëm është bërë pasi i kanë mbushur 18 vjet. Arsyet e vonesës qëndrojnë te mos azhuriteti i gjykatave (sigurisht numri i madh i lëndëve). Duke i krahasuar rezultatet e vitit 2007 me vitin 2006 e shohim se numri i të miturve që vijojnë mësimin në vitin 2007 është për 10.44 % më i madh ( trend pozitiv ). TABELA 14

NIVELI ARSIMOR I PRINDERVE

Për vitet 2004/’05 2006 2007


analf.

nëna 459 29.00 460 28.34 436 25.98 1355 27.74

babai 258 16.30 170 10.47 182 10.85 610 12.49

Sh. f.

nëna 747 47.19 863 53.17 886 52.80 2496 51.11

babai 595 37.59 651 40.11 694 41.36 1940 39.72

Sh. m

.

nëna 347 21.92 253 15.59 297 17.70 897 18.37

babai 640 40.43 654 40.30 655 39.03 1949 39.91

superi.

nëna 30 1.90 47 2.90 59 3.52 136 2.78

babai 90 5.69 148 9.12 147 8.76 385 7.88

Gjithsej 3166 3246 3356 9768

GRAFIKONI 8


25

Në tabelën 4 dhe 14 janë paraqitë rezultatet e nivelit të arsimimit të prindërve të të miturve që dyshohen se kanë kryer vepra penale. Nga rezultatet e fituara mund t’i nxjerrim këto përfundime: - Nënat dhe babait e të miturve nëpër nivele të shkollimit duke filluar nga ata prind që janë analfabet e deri te ata që janë me përgatitje superiore në mes viteve 2006 dhe 2007 nuk ka ndo një ndryshim të madh. - Ndryshime shumë të theksuara ka në mes nënave dhe babave të të miturve nëpër të gjitha nivelet e shkollimit. 15.13 % nëna të të miturve janë më shumë analfabet se sa babait e tyre. - Me shkollë fillore nënat e të miturve për 11.44 % janë më shumë se sa baballarët e tyre. - Ndryshimi më i madh në mes të shkollimit qëndron të shkollimi i mesëm. Baballarët e të miturve për 21.33 % më tepër se nënat e tyre e kanë të kryer shkollën e mesme. Gjithashtu edhe te shkollimi superior për 5.24 % babait e të miturve e kanë të mbaruar shkollimin superior më shumë se sa nënat e tyre. Si analfabet janë marrë të gjithë prindërit që nuk e kanë të kryer as një klasë të shkollës fillore si dhe të gjithë ata prind të cilët gjatë intervistave që janë zhvilluar me ta janë deklaruar se nuk din shkrim e as lexim. Numrin e analfabetëve të dy prindërve e kanë rritur prindërit e atyre të miturve që dyshohet se kanë kryer vepra penale për vjedhje të pyllit që kryesisht vendbanimet e tyre janë në zonat e thella malore. Si ndryshon niveli i arsimit të nënave dhe të prindërve të miturve shihet edhe në grafikun nr. 9 TABELA 14

STRUKTURA E FAMILJES SË TË MITURVE

Për vitet 2004/’05 2006 2007


të dy 1386 87.56 1365 84.10 1465 87.31 4216 86.32

nënën 120 7.58 178 10.97 134 7.99 432 8.85

babin 43 2.72 41 2.53 47 2.80 131 2.68

asnjërin 34 2.15 39 2.40 32 1.91 105 2.15

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

të ndarë 16 1.01 34 2.09 32 1.91 82 1.68

migrim 32 2.02 26 1.60 48 2.86 106 2.17

të adapt. 3 0.19 12 0.74 18 1.07 33 0.68


26

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

të ndarë migrim të adapt.

%

2004/’05

2006

2007

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

të dy nënën babin asnjërin

%

2004/’05

2006

2007

GRAFIKONI 9

Për ti analizuar dhe krahasuar rezultatet të familjeve komplete dhe jo komplet nuk ka rëndësi të veçanet meqë dallime nga viti 2006 dhe 2007 është aq i vogël sa qartë vërehet edhe në tabelat 9 dhe 14 por sidomos në grafikun 8. Vlen për ta cekur së në vitin 2007 ka elemente të trendit pozitiv në të gjitha komponentët me përjashtim të emigrimit.

GRAFIKONI 10

TABELA 15

NUMRI I ANËTARËVE TË FAMILJES

Për vitet 2004/’05 2006 2007


~2 17 1.07 4 0.25 10 0.60 31 0.63

3~4 124 7.83 122 7.52 90 5.36 336 6.88

5~6 528 33.35 516 31.79 680 40.52 1724 35.30

7~8 485 30.64 539 33.21 553 32.96 1577 32.29

9~10 244 15.41 224 13.80 196 11.68 664 13.60

11~12 92 5.81 133 8.19 91 5.42 316 6.47

13~14 51 3.22 43 2.65 32 1.91 126 2.58

15~16 26 1.64 20 1.23 12 0.72 58 1.19

17~etj. 16 1.01 22 1.36 14 0.83 52 1.06

Gjithsej 1583 100 1623 100 1678 100 4884 100


27

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

~2 3~4

5~6

7~8

9~10

11~12

13~14

15~16

17~etj.

%

2004/’05

2006

2007

GRAFIKONI 11

Në tabelën 15 është prezantuar numri i anëtarëve të familjeve të të miturve që dyshohen për kryerje të veprave penale. Deri sa të mitur të dyshuar për kryerje të veprave penale në vitin 2006 përkatësisht 1623 familje të cilat kishin 12198 anëtar në vitin 2007 në 1678 familje kanë 11626 anëtar. Vlen për ta elaburuar pakë më tepër. Në vitin 2007 ka 55 familje me shumë së në vitin 2006 që të miturit e tyre kishin rënë ndeshë me ligjin. Për kundër faktit se 55 familje janë më shumë, a nga ana tjetër anëtar të familjes kemi më pak për 572. Në vitin 2006 mesatarja e anëtarëve të familjes ishte me 7- 8 anëtar që e mbulonin mbi 78,81 %. Tani në vitin 2007 kemi mesatarja anëtarëve të familjes 6 – 7 që mbulojnë me 60,37 %.


28

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Tepër e

vështir

e vështir e mirë shumë e mirë

Gjendja ekonomike

%

2004/’05

2006

2007

0

10

20

30

40

50

60

të vështira të mesme të larta

Kushtet e banimit

%

2004/’05

2006

2007

TABELA 16

KUSHTET EKONOMIKE - SOCIALE

Për vitet 2004/’05 2006 2007


Gjendja ekonom

ike Tepër e

vështir 565 35.69 648 39.93 536 31.94 1749 35.81

e vështir 402 25.39 396 24.40 516 30.75 1314 26.90

e mirë 544 34.37 472 29.08 414 24.67 1430 29.28

shumë e mirë 72 4.55 107 6.59 212 12.63 391 8.01

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

Kushtet e

banimit të vështira 855 54.01 894 55.08 852 50.77 2601 53.26

të mesme 633 39.99 587 36.17 585 34.86 1805 36.96

të larta 95 6.00 142 8.75 241 14.36 478 9.79

Gjithsej 1583 100.00 1623 100.00 1678 100.00 4884 100.00

GRAFIKONI 12

Në tabelën 16 Gjendja ekonomike dhe kushtet e banimit. Në këtë tabele dhe në skemë të paraqitur janë radhitur katër kategori të gjendjes ekonomike të familjeve të të miturve të cilët kanë rënë ndeshë me ligjin. Çka është marr si bazë që të vlerësohen familjet me kushtet tepër të vështira, të vështira, të mira dhe shumë të mira është sqaruar në udhëzime.


29

0

5

10

15

20

25

30

35

Vjedhje e rëndë

Vjedhje e lehtë

Lëndim i lehtë

Vjedhje e pyllit

Dëmtimi I pasurisë së luajtshme

Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve

Lëndim i rëndë

Rrezikimi i trafikut publik

Droga

Grabitje

2004/’05

2004/’05

2007

TABELA 17

ANALIZA KOMPERATIVE E 10 VEPRAVE PENALE MË TË SHPESHTA

nr: Dhjet veprat penale më të shpeshta

neni Për vitet

Gjithsej % 2004/’05 2006 2007 nr: % nr: % nr: %

1 Vjedhje e rëndë 253 419 26.47 466 28.71 478 28.49 1363 27.91 2 Vjedhje e lehtë 252 400 25.27 328 20.21 318 18.95 1046 21.42 3 Lëndim i lehtë 153 195 12.32 238 14.66 273 16.27 706 14.46 4 Vjedhje e pyllit 285 99 6.25 86 5.30 119 7.09 304 6.22

5 Dëmtimi I pasurisë së luajtshme

260 24 1.52

66 4.07

68 4.05

158 3.24

6 Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve

328 45 2.84

70 4.31

58 3.46

173 3.54

7 Lëndim i rëndë 154 51 3.22 65 4.00 45 2.68 161 3.30

8 Rrezikimi i trafikut publik

297 47 2.97 57 3.51 40 2.38 144 2.95 9 Droga 229 1 0.06 4 0.25 25 1.49 30 0.61 10 Grabitje 255 41 2.59 30 1.85 25 1.49 96 1.97

Gjithsej 1322.00 83.51 1410.00 86.88 1449.00 86.35 4181.00 85.61

GRAFIKONI 13


30

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

14-16

16-17

17-18

14-16

16-17

17-18

14-16

16-17

17-18

2004/’05

2006

2007

nr

Vjedhje e rëndë Vjedhje e lehtë

Lëndim i lehtë Vjedhje e pyllit

Dëmtimi I pasurisë së luajtshme Shfrytëzimi i pa autorizuar i armëve

Lëndim i rëndë Rrezikimi i trafikut publik

Droga Grabitje

TABELA 18

GRAFIKONI 14

10 Veprat penale me te shpeshta

Vjedhje e rëndë

Vjedhje e lehtë

Lëndim

i lehtë

Vjedhje e pyllit

Dëm

timi I

pasurisë së

luajtshme

Shfrytëzim

i i pa

autorizuar i

armëve

Lëndim

i rëndë

Rrezikim

i i

trafikut publik

Droga

Grabitje

Gjithsej

vitet neni 253 352 153 285 260 328 154 297 229 255

2004/’05 14-16 112 146 77 29 6 11 10 14 0 16 421

16-17 234 211 102 44 15 16 26 24 1 18 691

17-18 71 43 17 28 3 18 15 9 0 7 211

2006

14-16 240 139 111 23 49 27 26 18 2 10 645

16-17 208 162 117 52 15 37 33 32 2 19 677

17-18 18 27 10 11 2 6 6 7 0 1 88

2007

14-16 102 60 92 48 26 9 16 9 2 3 367

16-17 328 217 151 54 33 31 21 22 19 17 893

17-18 50 49 37 17 12 20 8 10 5 5 213

Gjithsej 14-16 454 345 280 100 81 47 52 41 4 29 1433

16-17 770 590 370 150 63 84 80 78 22 54 2261

17-18 139 119 64 56 17 44 29 26 5 13 512


31

GRAFIKONI ANALITIK KRAHASIMI I GRUP –VEPRAVE TË SHËNUARA NË GRAFIKON SKEMA 1

Vjedhje e lehtë neni 252 Vjedhje e rendë neni 253 Vjedhje e pyllit neni 285

Lëndimi i lehtë neni 153 Lëndimi i rëndë neni 154 Dëm. i pasurisë neni 206 Droga neni 229 Shfryt. i armeve neni 328

78.7 % 21.3 %

28.39 % 71.61 %

Kushtet e vështira ekonomike

Kushtet e mira ekonomike


32

Individuale

Në

bashkëveprim

në grupe me

madhorët

Në

bashkëveprim

në grupe me te

mitur

PARAQITJA TABELARE E STUKTURËS SË GRUPEVE TË TË MITURVE TË DYSHUAR PËR KRYERJEN E VEPRAVE PENALE TABELA 19

Të miturit e dyshuar për kryerjen e veprave

f Nr. të miturve

%

Individuale - 707 42.133

Në bashkëveprim në grupe me te mitur

447 grupi nga 2

940 56.02

202 grupi nga 3

201 grupi nga 4

109 grupi nga 5

36 grupi nga 6 e më. Sh

Në bashkëveprim në grupe me madhorët

1 grupi nga 2

31 1.85 5 grupi nga 3

2 grupi nga 4

1 grupi nga 6

Gjithsej 1678 100.00

GRAFIKONI 15


33

Në tabelën e 19 dhe grafikonin e 15 janë shënuar rezultatet e strukturës së të miturve gjatë kryerjes së veprave. Ky zbërthim ka vlerë të posaçme për analiza të thella psikologjike. Pjesëmarrja në vjedhje të të miturve bashkë me madhoret i duhet qasje tjetër nga vjedhja e të miturve në grup me bashkë moshatarët e vetë. Sidomos kur i mituri e kryen veprën penale në mënyrë individuale. Deri sa i mituri kryen vepër bashkë me madhorët mund të merret si detyrim i të miturit nga ana e madhorëve që të kryej akte të kundërligjshme. Ndikimi i shokëve në moshat e përshkruara më lartë është shumë më i lartë se i prindërve, prandaj edhe shumë vepra kryhen qoftë pa dëshirën e tërë grupit, apo si mbetët zgjedhje tjetër, përpos te vjedhjes bashkë me shokë.

Duhet studiuar formimin e grupit. Nuk përjashtohet mundësia kur është formuar grupi e të mos këtë edhe imponim dhe shfrytëzim si haraç. Kryerja e veprave në grup është veprim më i rrezikshëm dhe me i vështirë për të bërë risocializimin e anëtarëve të tij.

Analiza e kërkesave të prokurorëve dëshmoi se nga 138 kërkesa në 118 prej tyre nuk e kanë identitetin e plotë të të miturve dhe familjes së tyre. Si për shembull emri i të miturit nuk është i plotë, ashtu edhe i prindërve e sidomos në kërkesat e prokurorëve nuk shënohen edhe emri i nënave të të miturit. Ka shumë të mitur me emër dhe mbiemër, por edhe me emër të babait të njëjtë me dikën tjetër. Shënohen adresa të gabuara e jo rrallë edhe pa adrese të plota vetëm shënohet lagja pa numër të shtëpisë ( është fjala kryesisht për familjet që jetojnë në qytet). Por edhe vështirë gjenden adresat.

Këto gabime të prokurorëve në kërkesa rrjedhin nga gabimet e policisë dhe e pylltarëve që me rastin e denoncimit i lëshojnë gabimet të cilat pastaj në mënyrë vargore përcillen të prokurorët dhe SHSK. Nuk është fjala vetëm për 138 anketa të pa realizuara, por edhe për shumë tjera që janë realizuar e që është shpenzuar shumë kohë deri sa janë gjetur të miturit. Në vitin 2006 kryesisht anketat janë dorëzuar prokurorive dhe gjykatave brenda 5-10 ditëve kurse tani në vitin 2007 brenda 11-15 ditëve janë dorëzuar 43.03 % mendoj se ky ekspedivitet është rekord.

Një numër i familjeve të miturve deri sa kanë arrit kërkesat nga prokuroria e kanë ndërruar vendbanimi. Pastaj për të zhvilluar intervistën është e domosdoshme kontakti i drejtë për se drejti me të miturin. Jo rrallë ndodhë që të gjendet i mituri, por pa prezencën e njeri prind nuk mund të zhvillohet intervista. Këto janë arsyet që anketat sociale teorikisht nuk ka mundësi të përgatitën brenda javës me përjashtim kur kemi të bëjmë me raste urgjente kur të miturit gjendet në paraburgim.

Për dallim nga viti 2006 tani në vitin 2007 janë shumëfishuar obligimet e zyrtarëve sprovues. Gradualisht janë rritur ekzekutimi i masave dhe dënimeve alternative. Rezultatet e hulumtimit e vërtetojnë se 58 anketa sociale janë dorëzuar prej 0 deri në 5 ditë apo 3.46 %, 484 opo 28.844 % të anketave sociale janë pranuar, punuar dhe dorëzuar brenda 6 deri10 dite.722 apo 43.03 % anketa sociale janë punuar dhe dorëzuar brenda 11-15 ditëve. 386 apo 23,00 % të anketave sociale janë pranuar, punuar dhe dorëzuar brenda 16 deri 20 ditëve dhe 28 apo 1.667 % të anketave sociale janë pranuar, përpiluar dhe dorëzuar në prokurori apo gjykata brenda 21 deri 25 ditëve.


34

+ 23

+ 3

+ 7

+ 13

+ 2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Prishtina Prizreni Mitrovica Peja Gjilani

%

2007

2006

Indeksi i rritjes

Shërbimi Sprovues në Republikën e Kosovës, përveq ekzekutimit të masave dhe dënimeve alternative ka obligim edhe mbikqyrjen dhe riintegrimin në shoqëri të personave të liruar me kusht nga burgu. Departamenti i Shërbimi Sprovues i Kosovës formoi divizionin për lirim me kusht. E emëroi udhëheqësin dhe zyrtarin e lartë në këtë divizion, çka krijoj kushte dhe mundësoi për shërbim profesional për të bërë mbikqyrjen e të liruarve me kusht duke e bërë koordinimin me komisionin për lirim me kusht dhe Qendrave regjionale të Shërbimit Sprovues në Kosovë. PARAQITJA TABELARE E TE LIRUARVE ME KUSHT PER VITET 2006 DHE 2007 SIPAS REGJIONEVE DUKE E PARAQITË EDHE INDEKSIN E TRENDIT TABELA 20

Regjionet nëpër vite

2006 % 2007 % Gjith - sej %

Indeksi i

rritjes %

Prishtina 59 42.45 82 43.85 141 43.24 + 23 47.94

Prizreni 28 20.14 31 16.58 59 18.1 + 3 6.23

Mitrovica 20 14.39 27 14.44 47 14.43 + 7 14.56

Peja 18 12.95 31 16.58 49 15.02 + 13 27.07

Gjilani 14 10.07 16 8.56 30 9.21 + 2 4.2 Gjithsej 139 100.00 187 100.00 326 100.00 + 48 100.00

GRAFIKONI 17

Të gjithë të liruarit me kusht brenda vitit 2006 u është llogaritur e tërë koha që duhet të mbikëqyren duke pas parasysh edhe ata që e kanë përfunduar, për të cilët u është llogarit vetëm ajo kohë.


35

Në vitin 2006 Shërbimi Sprovues i Kosovës i ka pranuar 139 persona të liruar me kusht nga burgu. Të liruarve u është llogaritur e tërë koha e shprehur në vite, në ditë dhe e llogaritur në vlerë të shpenzimeve brenda 24 orëve, po të qëndronin ende në burg. Në bazë të shënimeve të marra me 26.11.2008 në Shërbimin Korrektues të Kosovës për një të burgosur për 24 orë shpenzohen 18 € . Të liruarit me kusht janë evidentuar për çdo regjion dhe në tersi. Për vitin 2006 nga 139 sa janë në tërë Kosovën vetëm Regjioni i Prishtinës përfshinë 42.45 % të gjithë të liruarve me kusht të Kosovës. Të gjithë të liruarve 139 u janë llogaritur koha e mbikëqyrjes që rezulton me 188 vite. Këto vite duke i zbërthyer në ditë dhe kosto të shpenzimeve 24 orësh për një të burgosur rezulton 188 X 365 = me 68.620 X 18 € 1.235.160 € Të liruarit me kusht në vitin 2007 në tërë Kosovën janë 187, që rezulton me 257 vite.

Të gjithë të liruarit me kusht që janë në mbikëqyrje në vitin 2007 duke i zbërthyer në vite, dhe ditë dhe në shpenzime të përgjithshme fitojmë si vijon: 257 X 365 = 93.805 X 18 € = 1.688..490 €. Nëse i bashkojmë shpenzimet që janë kursyer për të dy vitet do të kemi 1.235.160 € +1.688.490€ = 2.923.650€. Nga dita e formimit të Komisionit për Lirim me Kusht duke i falënderuar Koordinatorit të Panelit për Lirim me Kusht dhe gjithë antarëve të tjerë të komisionit, informimi kthyes për çdo raport informativ apo përfundimtar dhe bashkëpunimi në nivel më të lartë ka bërë qe edhe Shërbimi Sprovues i Kosovës të ndërton raporte bashkëpunimi dhe të respektohen reciprokisht. Në masë me të madhe edhe nga personat e liruar me kusht përmes shërbimit sprovues kërkesat e tyre të shumta menjëherë shqyrtohen nga ky komision. Pjesa dërmuese e të liruarve me kusht jetojnë në kushte të vështira. Me rastin e burgimit të tyre u është marr pasaporta. Në Kosovë vende të reja të punës po thuaj nuk ka. Prandaj komisioni për lirim me kusht është duke u dhënë ndihmë me kthimin e pasaportave, me lejimin për të punuar jashtë shtetit, për shërim etj.. Ky hulumtim në krahasim me dy hulumtimet e më parme edhe pse është përdor metodologjia e hulumtimit gati identike, fusha e hulumtimit është me e gjerë. Rezultatet e këtij hulumtimi do të shërbejnë edhe si propozime, gjyqtarëve dhe prokurorëve me rastin e aplikimit të masave të diverzitetit dhe dënimeve alternative. Rezultatet e këtij hulumtimi e dëshmojnë efikasitetin e punës dhe veprimtarisë të Shërbimit Sprovues të Kosovës duke e analizuar nga aspekti i resuseve të angazhimit njerëzor, financiare dhe kohore. Shërbimi Sprovues në Kosovë del shumë i lirë dhe rentabil, sepse në një anë kemi stafin me kualifikime superiore, nga ana tjetër Shërbimi Sprovues i Kosovës ka sukses dhe numerikisht është staf i vogël ku shpenzimet janë nën minimalen. Në Kosovë nuk mundet të gjendet as një institucion me një numër punonjësish kaq të vogël e që Kosovës i kursen aq shumë shpenzime. Mjafton për të llogaritur sa kursehet buxheti i konsoliduar i Kosovës vetëm me dy segmente të punës së Shërbimit sprovues; Ekzekutimin e Dënimeve alternative dhe Mbikqyrjen dhe riintegrimin në shoqëri të personave të liruar me kusht nga burgu.

Formimi i këtij shërbimi ka vetëm anë pozitive, këtë e ka vërtetuar përvoja e shteteve të zhvilluara në të cilat ky shërbim funksionon me dekada. Në radhë të parë me dhënien e dënimeve alternative fiton klienti, familja, buxheti i shtetit dhe shoqëria në përgjithësi.


36

Shërbimi Sprovues i Kosovës, ka për qëllim të kontribuoj në krijimin dhe funksionimin e shtetit ligjor, në parandalimin e kriminalitetit dhe zvogëlimin e numrit të përsëritësve të veprave penale.

Shërbimi Sprovues i Kosovës, si një shërbim i ri, modern, demokratik dhe profesional në punën e vetë do të ketë për bazë normat dhe standardet më bashkëkohore dhe do të zbatojë këto parime: drejtësi, respekt, dinjitet, bashkëpunim dhe kooperim me të gjithë klientët si dhe institucionet vendore dhe ndërkombëtare. Shërbimi Sprovues i Kosovës është dhe do të jetë shërbim i depolitizuar i hapur dhe në shërbim të popullit. Shërbimi Sprovues i Kosovës synon të jetë model për formimin e shërbimit sprovues në shtetet e rajonit. Më 02. Dhjetor 2008, ishte përvjetori i 6 (gjashtë), i themelimit të Shërbimit Sprovues të Kosovës. Një periudhë e shkurtër e që karakterizohet me të arritura dhe suksese të mëdha.


37

Punonjësit e Q.Regjionale Prishtinë Punonjësit e Q. Regjionale Prizren

Punonjësit e Q. Regjionale Mitrovicë Punonjësit e Q.Regjionale Gjilan

Punonjësit e Q. Regjionale Pejë


38

Ky buletin u pregadit nga: Metije Ademi,Drejtoreshë e Përgjithshme e Shërbimit

Sprovues të Republikës së Kosovës dhe

Hulumtues, përgatitja tabelore dhe grafike: Ilaz Derguti, Udhheqës i sektorit për

trajnime dhe hulumtime.

Falenderojmë:

• Ministrinë e Drejtësisë, për përkrahjen e idesë për publikimin e këti Buletini.

• Të gjithë Udhheqësit e Qendrave regjionale dhe gjithë punonjësit në Shërbimin Sprovues të Republikës së Kosovës për punën e tyre, të cilët

punuan duke u mbështetur në parimet më të larta njerzore dhe profesionale

• Të gjitha institucionet vendore dhe ndërkombëtare për bashkëpunim me Shërbimin Sprovues të Republikës së Kosovës.

• UNICEF-in, i cili na mbështeti financiarisht për publikimin e Buletinit.

parathënie e ministres së drejtësisë, znj. nekibe kelmendi · probleme, duke filluar të...

Documents