partnermeeting 21/02/2017...• 09/02/2016: werkgroep werkwijze • 07/07/2016: voorstelling...
TRANSCRIPT
PARTNERMEETING 21/02/2017
agenda• Stand van zaken en planning:
– Codes van goede praktijk (Luc)– geschikheidskaarten en activering ondergrondse constructies
(Gust)– screening web-tools en EPB-problematiek (Luc)– piloot- en demoprojecten (Koen)– modellering, dimensioneringstool en regelaarmodel (Damien)– belastingsduurgenerator e.a. (Jeroen)– Planning (allen)
• Communicatie– Road-shows confederatie bouw– Slotevenement: sept 2017varia
• Codes van goede praktijk– Technische voorlichtingsnota 259 OK– KWO + bestekteksten + meetstaat OK– Beton en geothermie– Thermische opslagsystemen– Energiepalen
– overleg werkgroepen???
• Betonkernactivering en Geothermie - Een erg goede combinatie– Opmaak brochure – Artikel in tijdschrift BETON
• Bekendmaking architecten - sponsoring NAV-activiteit
• FEBE on the Road - Informeren fabrikanten
Code van goede praktijk van thermische opslagsystemen
Ontwerprichtlijnen voor geothermische installaties voor
gebouwen
Inhoud
0. Inleiding1. Basisinfo2. Plan van eisen3. Stappenplan4. Cases
0. Inleiding (LUC→ ontwerp klaar)
– Wat is de bedoeling en focus van het document– Assumpties en beperkingen– Voorbeeld van 1 gebouw waar geothermie economisch-
energetisch en ecologisch interessant is– Opbouw van het document
1. Basisinfo1.1 Geothermie (LUC→ ontwerp klaar)
1.2 Warmtepompen (LUC→ ontwerp klaar)
1.3 Andere thermische bronnen (anders dan geothermie) (jeroen)koeltorens/drycooler (lucht)Free cooling/nachtventilatie (lucht)Zonnecollectorenrestwarmte/WKK/..
1.4 Thermische buffersGeothermischStructuur inertie (JEROEN)Water (KOEN)
1.5 Afgiftesystemen (JEROEN)Delta T en impact op vermogenCapaciteit en invloed op regelingCombinatie van verschillende systemen en invloed op regeling
1.6 Overkoepelende regeling (jeroen)Hoe afgifte en aanbod terugschroeven indien vraag zaktWelke soortenVoor- en nadelen
1.7 Monitoringsystemen (KOEN → ontwerp klaar)Belangsystemen
2. Plan van eisen (LUC → ontwerp klaar)– Thermisch comfort– Gebruik: aantal personen, actitviteit (interne winsten) per zone– Architectuur: compactheid, glaspercentage– Regelgeving: isolatie en ventilatie (EPB)– Extra eisen:
• op energie en ecologie (BREEAM,...)• Bepaalde afgiftesystemen (wel of niet)
– Budgetair
warmtekWh/j
koudekWh/j
temp. afgifte systwarmte
HT
LT
temp. afgifte systHT LT koude
regelaars
bijkomende thermisch opslagcapaciteit
type gebouwenRVT
invloed op vereist vermogencomfortbron(nen)
afgiftesystemen + bron(nen)
schemaMPC, RBC,......monitoring
• 3 stappenplan– 3.1 eerste behoeftescreening
• Eenvoudige methodes• Plan van eisen• belastingsduurcurves
– 3.2 screening KWO/BEO (Luc ontwerp klaar)• Locatie, technische haalbaarheid, financieel
–
– 3.3 globaal ontwerp, basisschema’s• 3.3.1 thermisch evenwicht in de bodem• 3.3.2 impact van afgifte, bron en regeling op
belastingsduurcurves (Jeroen)• 3.3.3 bepaal regelstrategie (Jeroen)• 3.3.4 aantal basisschema’s
– Voor- en nadelen (Damien)– De wending (Koen)– Veurne (Koen)– Maldegem (Koen)
• 3.3.5 check met plan van eisen
• 3.4 detailontwerp– 3.4.1 behoefte en dimensionering
• Belang detailanalyses• Dynamische simulaties, wanneer aangewezen? (Damien)
– 3.4.2 detailontwerp KWO/BEO• Invloed massadebiet
– 3.4.3 detailontwerp afgiftesysteem• Verwijzing rapporten,…
– 3.4.4 detailontwerp regelsysteem (Damien)– 3.4.5 check prestaties ?– 3.4.6 detailontwerp monitoring (Damien)
• 3.5 realisatie en oplevering (?)• 3.6 monitoring, opvolging en bijsturing (Koen)
• 4 bijlage– cases
Presentatie Gust
Overzicht activiteiten (1/3)
• Uitbreiding screeningstool voor KWO– Geschiktheidskaart– Screening haalbaarheid (analoog BEO)⇒ Staat klaar voor implementatie in de tool
• Integratie E-palen in BEO-screening tool?⇒ Indien tijd en budget
• Code van goede praktijk: KWO in Vlaanderen⇒ Staat klaar voor publicatie
Overzicht activiteiten (2/3)
• Proefproject energiepalen– Thermo-mechanische proeven afgerond op 4 palen– Momenteel thermische cycli op 1 paal⇒ Eindrapport tegen eind maart 2017
• Handboek Energiepalen en andere geotechnischeconstructies– Ontwerp, uitvoering, cases⇒ Eerste draft tegen eind maart 2017
Overzicht activiteiten (3/3)• Lopende meetcampagnes:
– AGC Louvain-La-Neuve• Temperatuurmetingen in 2 boorgaten in de buurt van BEO-veld
– DMOA Architecten Leuven• Energiepalen: vervormingen en temperaturen
– ACO Woning Sint-Laureins• Thermisch geactiveerde funderingsplaat: temperaturen• Binnenkort ook: energiestromen WP (thermisch+elektrisch)
– ZEHR Hoeve Oud-Heverlee• VHP-groutkolommen: vervormingen en temperaturen
agenda
• Stand van zaken en planning: – geschikheidskaarten en activering ondergrondse
constructies (Gust/Noël)– screening web-tools en EPB-problematiek (Luc)– piloot- en demoprojecten (Koen)– modellering, dimensioneringstool en
regelaarmodel (Damien)– belastingsduurgenerator e.a. (Jeroen)
• Bodemkarakteristieken• Vlarem
Module 1 screeningstool
• Type gebouw (gebruikersprofiel)• Koude/warmtebehoefte• Grootte perceel
Module 2Dimensionering boorveld + hulpmodules
Jan 2016
• Investeringen• Gebruiks- en onderhoudskosten• Primaire energie• CO2-uitstoot
Module 3-4Economische en ecologische analyse
Feb. 2017
• Beta-factor• Bodemtemp.
Module 5Optimalisatie code VGP
EPB-verloop
• 09/02/2016: werkgroep werkwijze• 07/07/2016: voorstelling resultaat opmerkingen
en aanpassingen• 22/09/2016: aangepast voorstel naar werkgroep• 21/10/2016: goedkeuring gebruikerscommissie• 02/11/2016: voorbeelden toegevoegd + verstuurd
naar de gewesten.
agenda
• Stand van zaken en planning: – geschikheidskaarten en activering ondergrondse
constructies (Gust/Noël)– screening web-tools en EPB-problematiek (Luc)– piloot- en demoprojecten (Koen)– modellering, dimensioneringstool en
regelaarmodel (Damien)– belastingsduurgenerator e.a. (Jeroen)
Presentatie VITO
demoprojecten
Pilootproject: Totaalstudiemeerdere jaren
Demoproject: Specifieke onderzoeksvraagjaar of minder
Gevalstudie: Projectfichebeperkte studie
typegebouw typegebouw
typegebouw
Ter Potterie Brugge Hollandsch Huys Hasselt
KA Veurne De Wending Turnhout Infrax Dilbeek
Stebo Genk Greenbridge Oostende
typegebouw
Evolution Maldegem
Uniek Brugge Woning Lochristi
26
OCMW LeuvenSt Lucia Turnhout
NieuwNieuw
Status demo- en pilootprojecten
Pilootproject: Totaalstudiemeerdere jaren
Demoproject: Specifieke onderzoeksvraagjaar of minder
Gevalstudie: Projectfichebeperkte studie
Ter Potterie Brugge Hollandsch Huys Hasselt
KA Veurne De Wending Turnhout Infrax Dilbeek
Stebo Genk Greenbridge Oostende
Evolution Maldegem
Uniek BruggeWoningen Lochristi, Elst,
Wondelgem, Heule
27
OCMW leuvenSt Lucia Turnhout
…
Rapport beschikbaar
… Metingen lopende
Opstart gepland
…
Status demo- en pilootprojecten
Status
28
…
Ter Potterie Brugge
Evolution Maldegem
Ter Potterie Brugge
• opstart in voorjaar 2016
• meetperiode min. 1 jaar
• rapport klaar voorjaar 2017
Evolution Maldegem• metingen volledig in april 2016 (1 jaar meetdata)
• rapport klaar mei-juni 2016
agenda
• Stand van zaken en planning: – geschikheidskaarten en activering ondergrondse
constructies (Gust/Noël)– screening web-tools en EPB-problematiek (Luc)– piloot- en demoprojecten (Koen)– modellering, dimensioneringstool en
regelaarmodel (Damien)– belastingsduurgenerator e.a. (Jeroen)
Presentatie Jeroen
Belastingsduurgenerator 1.1
Partnervergadering 21/02/2017BelastingsduurgeneratorJeroen Van der Veken
BelastingsduurgeneratorVorige volgende stappen
• Validatie BDG op vlak van grote gebouwen– Kantoor– School
• Onderzoek naar rol traagheid/buffermogelijkheden in zwaregebouwen
• Analyse graaddagenmethode in geothermische screeningstool• Koppeling aan financieel/energetische optimalisatiemodule
Twe
Cemitter
RemitterTair
Qsun + intern. gains
Rtransparant & Rvent
Temitter
Tw,emitter,outTw,emitter,in
Vereenvoudigd dynamisch 1-zonemodel
Qsolar+intern,1
Troom,1
Tw,emitter,outTw,emitter,in
‘Vereenvoudigd’ dynamisch 2-zonemodel
Tair,1
Temitter
Tair,2Tex Tex
Twalli,1
Topaq,1Topaq,2
Twalli,2
Twalladj
Qsolar+intern,2
Vereenvoudigd dynamisch 2-zonemodelGebouwgegevens
Vereenvoudigd dynamisch 2-zonemodelInstallatie+gebruikersgegevens
Vereenvoudigd dynamisch 2-zonemodelZwaar kantoor met 60% verwarmd
Vereenvoudigd dynamisch 2-zonemodelLicht kantoor met 60% verwarmd
Invloed warmtecapaciteit op vraagLichte kantoorzone in lente
Invloed warmtecapaciteit op vraagZware kantoorzone in lente
Invloed warmtecapaciteit op vraagWarmte- en koelvraag (kWh/m²) voor licht kantoor
Invloed warmtecapaciteit op vraagVraag (kWh/m²) voor licht vs. zwaar kantoor
Invloed warmtecapaciteit op vraagVraag (kWh/m²) voor licht vs. zwaar met nachtventilatie
Invloed warmtecapaciteit op vraagVraag (kWh/m²) voor kantoorzone met TABS
Invloed warmtecapaciteit op vraagVraag (kWh/m²) voor TABS met/zonder nachtventilatie
Evaluatie graaddagenmethodeVerwarming zonemodel: P vs E
Evaluatie graaddagenmethodeVerwarming zonemodel: P vs E
Evaluatie pref/n-pref EPBModulerende WP & backup + radiatoren
Evaluatie pref/n-pref EPBAan/af WP & backup + radiatoren
Evaluatie pref/n-pref EPBAan/af WP & backup + vloerverwarming dag/nacht
Evaluatie pref/n-pref EPBAan/af WP & backup + vloerverwarming continu
Evaluatie pref/n-pref EPBAan/af WP & backup + vloerverwarming
Zone van gebruikelijk ontwerp(lichte onderdimensionering) van WP
Koppeling economisch-energetische optimalisatieSimuleren van aantal voorgedefinieerde cases ?
• Welke cases ?• Best in functie van code van goede praktijk
• Enquete naar architecten en bouwbedrijven over geothermie. – digitaal marktonderzoek + persoonlijke bevraging, najaar 2016, begin
2017• Beschrijving van een realisatie
– een artikel in Bouwnieuws en online, voorjaar 2017, voor maart• Werbezoek of installatiebezoek,
– een rondrit met bus over een drie à 4tal installaties. Doelpubliek architecten en bouwbedrijven , april en mei 2017
• Bouwmemo over ondiepe geothermie. – een eerste beschrijving geven van wat geothermie is. Mogelijkheden
enz…• -Realisatie van een pocket of poster,
– 25 meest gestelde vragen over Geothermie
• Telefonische enquêtes binnenland• Benchmarking buitenland • Algemene infosessies per kamer• Gespecialiseerde infosessies voor experten• Collectieve woningbouw: infosessies• Synergieën geothermie en GTI• Economische studies• Website met artikels, casestudies
slotevenement• Datum: september 2017• Organisatie: samen met Warmtepompsymposium• Plaats: Tour & Taxis, de sheds• Aantal: 300 personen• Deel plenair + deel afzonderlijk• Avondgedeelte• Randactiviteiten
– Bezoek aan site: Herman Teirlinckgebouw, Vlaamse administratie, beurs, publicatie, awards, tentoonstelling,..
Deel 1: Belang van geothermie in duurzaam energiebeleida. Doelgroep: beleidsmakers, investeerders, lokale besturen, architectenbureaus… mensen die geen nood hebben aan diepgaande technische informatie maar moetenovertuigd worden om ondiepe geothermie ernstig in overweging te nemen en toe te passen
b. Inhoud1. Korte inhoudelijke situering: Wat? Hoe inzetten? Wie betrokken? 2. Geothermie helpt de doelstellingen te behalen (hernieuwbaar, efficiëntie, CO2
emissie, 3. Huidige markt: Vlaanderen situeren binnen Europa4. Een sprekend succesverhaal (technisch, onderneming, markt) uit de praktijk (b.v. Aart
Snijders – IF TECH)5. Vlaanderen als voortrekker in kennisopbouw (onderzoeksprojecten TETRA, VIS,
EraSME, H2020, PhD Fellowships, innovatieprojecten …) en samenwerking onderzoek-praktijk
6. Portfolio succesverhalen in Vlaanderen (via posters of projectie tijdens pauzes/lunch/ …)
7. EPB: strengths & weaknesses8. Hoe drempels wegwerken à debat ‘blik op de toekomst’
Deel 2: Stappen gezet door SMART GEOTHERMa. Doelgroep: aanvullen met onderzoekers, beleidsmakers met
gezonde interesse, architecten
b. Inhoud:de stappen die we gezet hebben1. Configuraties BEO, KWO en energiepalen, met uitdieping van
energiepalen2. De kracht van dynamische simulaties en optimale aansturing (van
component tot systeem)3. De kracht van meten (monitoring)4. Code van goede praktijk: enkele speciale aandachtspunten5. Tools ontwikkeld voor de praktijk6. Onderzoek & Innovatie: what’s next?
• Deel 3: avondevenement, netwerking• doelgroep: beleidsmakers,• Inhoud:
– belang van ondiepe geothermie in kader van duurzame energie
– Korte overzicht van smartgeotherm (film)– VLAIO– Awarduitreiking